PAPUR BRO LLANGADFAN, LLANERFYL, FOEL, LLANFAIR CAEREINION, ADFA, CEFNCOCH, LLWYDIARTH, LLANGYNYW, CWMGOLAU, DOLANOG, RHIWHIRIAETH, PONTROBERT, MEIFOD, TREFALDWYN A’R TRALLWM.
391 Gorffennaf 2014 50c
Gwobrwyo pêl-droedwyr Llanfair tud.11 “ Dwylo i fyny” - Tommy a Trevor tud.24 Pêl-droedwyr Llanerfyl tud.15
Trefnodd aelodau Aelwyd Penllys noson CHWARTER CANRIF O ARWAIN arbennig yn Neuadd Llanfihangel nos Sadwrn yr 21ain o Dachwedd er mwyn nodi’r ffaith fod Heulwen Davies wedi bod yn arwain eu corau am chwarter canrif. Derbyniodd nifer o anrhegion hyfryd fel gwerthfawrogiad o’i gwaith diflino dros yr Aelwyd a mudiad yr Urdd. Roedd y noson dan arweiniad Nia Chapman gyda chyfraniadau gan Carys Mair (Cadeirydd presennol), Huw Groe ac Arwyn Groe. Gorffennodd Arwyn gyda’r englyn a luniodd i Heulwen ar yr adeg pan dderbyniodd Dlws John a Ceridwen Hughes yn Eisteddfod yr Urdd 2004 - gyda’r geiriau yr un mor addas i’r achlysur yma hefyd.
Wyt ein hyder, ein seren, - wyt yn wawr wyt ein harwr, Heulwen. Dalia i feithrin deilen rhag i’n byd rygnu i ben. Nia yn cyflwyno rhoddion i Heulwen am ei gwaith fel arweinydd ac i Huw, Sioned a Linda a fu wrthi yn cyfeilio dros y chwarter canrif diwethaf. Golygfeydd Gwych ar Daith y ‘Plu’ AGGIE AR Y BRIG
Roedd y golygfeydd anhygoel o Lyn Llanwddyn, tywydd bendigedig a Llongyfarchiadau i Aggie Titley, disgybl Blwyddyn 8 yn Ysgol hanes diddorol yr ardal yn cyfuno i wneud taith gerdded hyfryd dros Uwchradd Caereinion ar ennill y wobr gyntaf am Lefaru i Ddysgwyr ben. Diolch i’r rheini a ddaeth i gerdded ac i bawb am eu noddi. Os Bl.7-9 yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd Bala. Mae gwên ei ydych am gyfrannu anfonwch eich rhoddion i Huw, Post, Meifod. hyfforddwraig, Jane Evans yn dweud cyfrolau!! llun Tegwyn Robers 2 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
Diolch DYDDIADUR Hoffwn fel teulu Myra Pen-y-Bryn ddiolch i bawb am y llif o gydymdeimlad a gawsom Gorff. 4 Bingo yn Neuadd Llanerfyl am 7 o’r gloch (07702891316) yn ystod ein colled. Diolch hefyd i’r ffrindiau, Gorff. 5 Cyhoeddi Eisteddfod Genedlaethol 2015 Medi 13 Cyngerdd Mawreddog gyda Rhys Meirion, cymdogion a pherthnasau a gymerodd ran Dilwyn Morgan ac eraill yng Nghanolfan yn y Drenewydd yn y gwasanaeth. Diolch arbennig i John Gorff. 5 a 6 Dewch i ymweld â 5 gardd guddiedig o Hamdden Caereinion. Er budd Apêl gwmpas y Foel rhwng 2-6y.p. £5 yn Eisteddfod Genedlaethol 2015 Ellis a’r Parch Peter Williams am eu geiriau cynnwys mynediad i’r gerddi a bws. Medi 18 Cylch Llenyddol Maldwyn. Rhys Iorwerth didwyll cynnes ac hefyd i Geraint Peate a’i Bydd y bws yn mynd o Ganolfan y Banw ‘Un Stribedyn Bach’. Ystafell Weaver, gynorthwywyr am eu gwasanaeth a’r gofal trwy’r prynhawn. Te prynhawn, Crefftau, Gregynog am 7. personol. Planhigion, Cynnyrch y Gerddi. Medi 19 Cyngerdd agoriadol Cymdeithas Gymraeg Tocynnau ar werth o’r Cwpan Pinc neu y Trallwm gyda Pharti Llond Llaw yn y Diolch cysylltwch â Gill (01938) 820764. Capel Cymraeg am 7.30 Dymuna Gill Tynewydd ddiolch i bawb am y Croeso cynnes i bawb. Elw at Eisteddfod Medi 19 Bingo yn Neuadd Pontrobert ar gyfer Apêl cardiau, galwadau ffon a’r ymweliadau Genedlaethol Maldwyn 2015 a’r Eisteddfod Maldwyn yn dilyn ei llawdriniaeth yn ddiweddar. Ambiwlans Awyr. Hydref 11 Noson cabare gyda’r ‘Castle Belles’ yng Gorff. 6 Cymanfa Ganu’r Presbyteriaid ym Moreia Nghanolfan Hamdden Llanfair am 7.30. Elw Diolch am 5.30. Arweinydd: Magwen Pughe er budd Cystic Fibrosis Hoffai Eirian Maesyddawns, Llangadfan Gorff. 11 Noson Nwyddau Aloe Vera yn y Cwpan Medi 25 Pwyllgor Blynyddol Plu’r Gweunydd yn ddiolch yn fawr i’w theulu, ffrindiau a Pinc am 7 o’r gloch. Mynediad £2 yn Neuadd Pontrobert chymdogion am eu caredigrwydd ac am yr cynnwys paned. Elw at Apel Eisteddfod Medi 26 Swper a chân yng nghwmni Dafydd Iwan - haelioni a dderbyniodd ar ei phenblwydd yn 2015 ac Ysbyty Gobowen am 7.30yh yn ‘Dyffryn’, y Foel. Tocynnau’n 80 oed yn ddiweddar. Gorff. 12 Bore Coffi yn Llanfair at elusen addysgol £20 er budd Apêl Dyffryn Banw at Eistedd- ‘Project Trust’. Cacen a diod a chyfle i fod Meifod 2015. Am fwy o fanylion neu i Diolch glywed y gr@p Ar y Gweill. Tocyn £3.50 archebu tocyn, cysyllter ag Olwen Dymuna Trefanion Evans Ty-Issa a’r teulu Gorff. 12 Cantorion Corlan (o Sir Benfro) yn Chapman 01938 820520 neu Gwenllian ddiolch i ffrindiau a chymdogion am bob neuadd bentref Llanerfyl am 7.30. 820710 (maent yn siwr o fynd fel tân gwyllt) arwydd o gydymdeimlad â nhw yn eu Tocynnau: £5 a’r elw at Eisteddfod Medi 27 Cyngerdd Blynyddol Merched y Wawr, profedigaeth o golli Gwyn. Diolch am y Maldwyn a’r Gororau 2015 Llanfair Caereinion gyda ‘Genod y Gân a’r cardiau, galwadau ffon a’r rhoddion hael sy’n Ddwy Siân’. Neuadd yr Institiwt Llanfair Gorff. 17 Cylch Llenyddol Maldwyn. Aneirin cael eu rhannu rhwng Capel Seion a’r Sev- Karadog ‘Bardd Plant Cymru’. Ystafell Caereinion am 7.30. Weaver, Gregynog am 7. Medi 28 Cinio Dydd Sul ym Mhlas Dyffryn Meifod er ern Hospice. Diolch i’r Parch Gwyndaf Gorff. 18 Bingo yn Neuadd Pontrobert am 7.30 o’r budd yr Eisteddfod Genedlaethol Richards, Parch Raymond Hughes a Tom gloch Hydref 3 Gwasanaeth Diolchgarwch Capel Coffa Ellis am eu gwasanaeth ar ddiwrnod ei Gorff. 18 a 19 – Eisteddfod Talaith a Chadair Powys Ann Griffiths Dolanog gyda’r Parch Carwyn angladd ac i Geraint Peate, am ei wasanaeth – Dyffryn Ceiriog Siddall Llanuwchllyn parod. Gorff. 25 Gyrfa Chwist yn Neuadd Pontrobert am 8 Hydref 4 Cwis Dwyieithog yn y Tanhouse am 7.30 o’r gloch gyda bwyd mewn basged. Trefnir gan Diolch Gorff. 26 2 y.p. Arwerthiant Cist Car a Phen Bwyllgor Apêl Pontrobert a Llangynyw Hoffai teulu’r ddiweddar Nesta Williams, T~ Bwrdd. £6 yn Neuadd Llwydiarth tuag at Eisteddfod 2015 Capel, Meifod ddiolch i bawb am eu Eglwys y Santes Fair, Llwydiarth. Hydref 17 Sian Northey: Trwy Ddyddiau Gwydr. cydymdeimlad a’u caredigrwydd wrth iddynt Lluniaeth ar gael. Cylch Llenyddol Maldwyn, Ystafell Weaver, golli Mam, Nain a Hen Nain. Diolch am y Awst 2 Neuadd Llanerfyl – Rasio moch am 5 o’r Gregynog am 7 o’r gloch presenoldeb yn yr angladd a’r rhoddion o Tach.1 Noson i ddathlu Tecs a’i Ffotograffau yng gloch £905 fydd yn cael eu rhannu rhwng Ymchwil Awst 12 Diwrnod Ann Griffiths. Hen Gapel John Nghanolfan Hamdden Llanfair. Trefnir gan Hughes, Pontrobert. 7.30, Anerchiad ar Bwyllgor Celf Eisteddfod Maldwyn a’r Cancr, Clwb Henoed Meifod a Chlwb Cinio Ann Griffiths gan Karen Owen, y bardd/ Gororau. Pontrobert. Diolch i’r Parch Peter Williams, newyddiadurwr o Benygroes. Bydd Tach.22 Cymdeithas Adloniant Llanfair yn cyflwyno y Parch Gwyndaf Richards, y Parch Robert casgliad at apêl y to. Croeso i bawb. ‘Strictli’ noson hwyliog o ddawnsio yng Parry a Mr Ivor Hawkins am gymryd y Awst 17 Diwrnod o hwyl ar gaeau Ysgol Banw o 2 Nghanolfan Hamdden Llanfair Caereinion. gwasanaeth, a Mrs Beryl Jones yr o’r gloch ymlaen. BBQ, stondinau a ‘It’s a Tocynnau yn £10 ar gael gan Gwenllian organyddes. Hefyd i Gwmni Geraint Peate 07525495061, elw er budd apêl Llanfair Knockout’. Oedolion £5/Plant £3. Trefnir am eu gofal a’u trefniadau. gan Glwb CffI Dyffryn Banw ar gyfer Apêl Caereinion i Eisteddfod Genedlaethol Eisteddfod Meifod 2015 Maldwyn a’r Gororau 2015. Diolch Awst 23 G@yl Flodau Eglwys Llwydiarth 10.30 Tach.29 Eisteddfod y Foel a’r Ardal yng Nghanolfan Diolch o galon i’r cymdogion a ffrindiau am y.b. 5.00 y.p. y Banw, Llangadfan am 11.30am. yr holl gardiau a’r galwadau ffôn heb sôn am Awst 24 G@yl Flodau Eglwys Llwydiarth 10.30 y cacennau di-ri a dderbyniwyd ar ôl i mi gael y.b. 4.00 y.p. 2015 llawdriniaeth. Mwynder Maldwyn ar ei orau! Awst 25 G@yl Flodau Eglwys Llwydiarth 10.30 Ebrill 10 Sioe Ffasiwn L’Armoire yng Nghanolfan Megan Roberts, Tegla y.b. 5.00 y.p. Gymdeithasol Carno. Elw er budd Medi 7 Parti yn y Parc (cae pêl-droed Carno). Eisteddfod Genedlaethol Maldwyn 2015. Diolch Rhys Meirion, Aled Davies, Sara Meh. 20 Carnifal Llanfair Hoffwn ddiolch o galon i’m teulu a’m ffrindiau Meredydd, Glyn Jones, Rhodri Gomer, GOFALAETH BRO CAEREINION - 2015 am y llu o gardiau hyfryd a blodau ac Mari Lovgreen, Côr Meibion y Ion. 4 Cyfarfod Dechrau’r Flwyddyn yn Drenewydd, Teulu Moeldrehaearn, Hufen anrhegion a dderbyniais ar fy mhen-blwydd Ebeneser ddechrau mis Mehefin. Iâ Poeth, Bendant a llu o artistiaid eraill. Mawrth 1 Gwasanaeth G@yl Ddewi yn Nolanog Elw at Eisteddfod Maldwyn 2015. Dewch Ebrill 3 Gwasanaeth y Pasg yn Llanfair Diolch yn fawr i chi i gyd. â phicnic gyda chi. Cysylltwch ag Alwena Rose, Tyddyn Heulyn Diolch RHIFYN NESAF Dymuna Enid, Dolgoch ddiolch i bawb a fu A fyddech cystal ag anfon eich Rhoddion mor garedig wrthi ar ôl ei llawdriniaeth yn cyfraniadau at y rhifyn nesaf erbyn dydd Diolch yn fawr iawn i Mrs Beryl Gittins, ddiweddar. Diolch am y cardiau, y ffonio a’r Sadwrn, 19 Gorffennaf. Bydd y papur yn Bodorgan, (Gyfylche gynt); Mrs Eirian Jones, galw heibio efo llu o ddanteithion. Diolch yn cael ei ddosbarthu nos Fercher Llangadfan a Mrs Megan Roberts, Llanfair am fawr iawn. Gorffennaf 30 eu rhoddion tuag at goffrau Plu’r Gweunydd. Diolch Diolch Hoffai Albert a Meirwen, Tynllwyn, ddiolch Nid yw Golygyddion na Phwyllgor Plu’r Dymunwn ddiolch o galon am bob haelioni a yn fawr iawn am yr holl negeseuon, cardiau, Gweunydd o anghenraid yn cytuno dymuniadau da ar achlysur ein priodas yn rhoddion, blodau a galwadau ffôn ar achlysur eu Priodas Ddiemwnt. Diolch arbennig i gydag unrhyw farn a fynegir yn y papur ddiweddar. Cawsom ddiwrnod wrth ein Eirlys Jukes a Helen Peate am y gacen nac mewn unrhyw atodiad iddo. boddau yng nghwmni teulu a ffrindiau. Rhodri ac Elain, Dolymaen ddathlu. Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 3 Cyngerdd Dathlu’r 10: Ysgol Theatr Maldwyn Dalier ati, Dafydd Wigley Nos Sadwrn, Mehefin 28 dangosodd S4C raglen yn cynnwys uchafbwyntiau cyngerdd arbennig a gynhaliwyd yn Theatr Hafren, Y Drenewydd ym mis Mai 2014 i nodi deng mlwyddiant Ysgol Theatr Maldwyn. Roedd y cyngerdd yn cynnwys nifer o unawdwyr ifanc a thalentog gan gynnwys Luke McCall, Sioned Besent, Rhodri Prys Jones, Manon Lewis ac un o sêr presennol y West End, Steffan Harri. Roedd y gerddoriaeth yn cynnwys rhai o glasuron Cwmni Theatr Maldwyn - o sioeau fel ‘Pum Diwrnod o Ryddid’ a’r oratorio ‘Gair yn Gnawd’ ac hefyd darnau o sioeau cerdd cyfoes, unawdau clasurol a chlasuron Cymreig eraill. Nia Roberts oedd yn cyflwyno’r darllediad ac yn cyfweld â nifer o’r unawdwyr, yn ogystal â Penri Roberts. Ef, ynghyd â Linda Gittins a’r diweddar Derec Williams, sefydlodd yr Ysgol Berfformio a nhw hefyd oedd sylfaenwyr Cwmni Theatr Maldwyn ar ddechrau’r 1980au. Wrth ddathlu’r degawd, roedd y cyngerdd hefyd yn deyrnged i Derec Williams, a fu farw adeg Eisteddfod yr Urdd yn y Bala 2014 yn 64 oed. Roedd Derec Williams, yn wreiddiol o Amlwch, yn un o sylfaenwyr Cwmni Theatr Maldwyn a Chwmni Theatr Meirion ac yn ddiweddarach Ysgol Theatr Maldwyn. Marlis, Dafydd a Gwenllian Rhoddodd oes o wasanaeth i blant a phobl ifanc fel athro Mathemateg ac ym myd y Daeth Dafydd Wigley, un o gewri gwleidyddol Roedd rhwng dau feddwl am gyfnod presennol sioeau cerdd. Mae’n gadael ei wraig Ann a y Gymru gyfoes, i Gregynog ar gyfer cyfarfod Cymru. Nododd ar y naill law na fu Cymru thri o blant Branwen, Meilir ac Osian. mis Mehefin o’r Cylch Llên. Cawsom glywed erioed mor rhydd (yn y cyfnod modern beth Wrth longyfarch y bobl ifanc am gyngerdd mor pigion o’i hunan-gofiant diweddaraf Be nesa! bynnag) ond ysai hefyd am gael taflu ymaith raenus, roedd yn drawiadol sylwi bod cymaint wedi’u plethu gydag atgofion am droeon hualau ein cyflwr imperialaidd neu ôl- ohonynt wedi diolch mor gynnes i Penri, Derec trwstan gwleidyddol, sialensiau personol ac drefedigaethol gan ddod yn genedl annibynnol a Linda am roi cymaint iddynt. Mae eu ambell i broffwydoliaeth. yn Ewrop. Byddai canlyniad refferendwm tristwch a’u galar wrth golli Derec yr un mor Er yn dewis a dethol darnau i’w darllen, mae’n annibyniaeth yr Alban felly’n her i Gymru (er ddiffuant. Roedd yn un a gafodd ddylanwad siaradwr naturiol hyderus a chaboledig a na gynigiodd beth fyddai’r canlyniad yn aruthrol ar fywydau ifanc a diolch amdano. gwelsom sbarc yr areithiwr grymus pan bendant). siaradai o’r frest (yn enwedig felly wrth Golygodd y tywydd braf fod y gynulleidfa’n ddadlau’n ffyrnig mai un o gryfderau yr Undeb siomedig o ran niferoedd (ond nid o ran TIM PLU’R GWEUNYDD Ewropeaidd oedd y ffaith iddi atal rhyfel sylwedd wrth gwrs). Fe gollodd nifer fawr o Cadeirydd ymysg y cenhedloedd a berthyn iddi). bobl felly gyfle euraidd i glywed un o Arwyn Davies Clywsom am ei gysylltiadau Maldwynaidd, gymeriadau mwyaf ein cenedl yn areithio ar Coedtalog, Llanerfyl, 01938 820710 ei gyfnod ym Merthyr a llu o straeon am ein stepen drws. Is-Gadeirydd wahanol arferion (rhyfedd) a chymeriadau Bydd cyfarfod nesaf y Cylch Llên yn croesawu Delyth Francis (rhyfeddach) San Steffan! Nodai ei fod Bardd Plant Cymru ac un o gyflwynwyr rhaglen Trefnydd Busnes a Thrysorydd ymhlith y to ifanc ar y meinciau coch yn yr ‘Heno’, yr amryddawn a’r aml-ieithog Aneirin Huw Lewis, Post, Meifod 500286 Ail Siambr gyda rhai’n cyfeirio at y lle fel Karadog. Nos Iau, Gorffennaf 17 am 7.00. Ysgrifenyddion “ystafell aros Duw”! Croeso i bawb! Gwyndaf ac Eirlys Richards, Penrallt, Llwydiarth, 01938 820266 HELEN DAVIES Dip.CFHP, MPSPract Trefnydd Tanysgrifiadau CARTREF Sioned Chapman Jones, YMARFERWR IECHYD TRAED Gwely a Brecwast 12 Cae Robert, Meifod Llanfihangel-yng Ngwynfa Meifod, 01938 500733 Gwasanaeth symudol: * Torri ewinedd Swyddog Technoleg Gwybodaeth * Cael gwared ar gyrn Dewi Roberts, Brynaber, Llangadfan * Lleihau croen caled a thrwchus * Casewinedd Golygydd Ymgynghorol * Lleihau ewinedd trwchus Te Prynhawn a Bwyty Nest Davies * Trin ewinedd gyda haint ffwngaidd Byr brydau a phrydau min nos ar gael Panel Golygyddol Alwyn a Catrin Hughes, Llais Afon, Cinio Dydd Sul (archebu o flaen llaw) Llangadfan 01938 820594 I drefnu apwyntiad yn eich cartref, [email protected] cysylltwch â Helen ar: Ffôn: Mary Steele, Eirianfa Carole neu Philip ar 01691 648129 Llanfair Caereinion 01938 810048 07791 228065 Ebost: [email protected] 01938 810367 [email protected] Mari Lewis, Swyddfa’r Post, Maesyneuadd, Pontrobert Gwefan: Meifod 500286 www.cartrefbedandbreakfast.co.uk/rooms 4 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
LLANERFYL
Llongyfarchiadau i Lucy May, Cringoed Isa ar ei gradd Dosbarth 1af – mae hi’n mynd i Malawi dros yr haf i wirfoddoli. Mae Gareth yntau mewn gwersyll haf yn America. Bydd arddangosfa o waith Gill May yn y Llyfrgell yn y Trallwm ar Orffennaf 7fed – cofiwch alw heibio i’w gweld. Penblwydd arbennig Mae Jane James, Disgwylfa a Gail Jones, Lawnt wedi dathlu eu penblwydd yn 40 oed yn ddiweddar. Gobeithio i chi eich dwy gael diwrnod wrth eich bodd. Blasu Gwin Mae’n anodd meddwl am syniadau gwahanol ar gyfer codi arian, ond llwyddodd Pwyllgor Apêl Eisteddfod 2015 Dyffryn Banw i daro ar syniad hynod wreiddiol a brofodd yn noson lwyddiannus dros ben. Roedd y neuadd yn llawn gydag ambell ‘connoisseur’ gwin yn eu plith a’r gweddill, wel dim ond yna i gael noson dda yn blasu gwin a chymdeithasu. Dylan Rowlands o Ddolgellau oedd yn ein tywys drwy’r broses gymhleth o gynhyrchu gwin, eglurodd sut mae’r tirwedd a’r hinsawdd yn effeithio ar y gwahanol winoedd a gynhyrchir. Roeddem yn blasu gwinoedd gwyn a choch – yn gyntaf roedd rhaid chwyrlïo’r gwin o amgylch y gwydr ac edrych ar ei liw – syndod y gwahaniaeth – rhai yn edrych fel sudd Tîm Pêl-droed Ysgol Gynradd Llanerfyl a ddaeth yn 3ydd yn ‘prunes’ ac eraill fel ‘Ribena’ gwan. Yna sugno Nhwrnamaint Cenedlaethol yr Urdd rhyw dropyn a’i droi o amgylch eich ceg er mwyn dyfalu pa ffrwythau neu aeron roedd rhywun yn ei flasu – cyn llowcio’r cyfan ac ymlaen at y nesaf! Rhaid llongyfarch Meira, Gesail Ddu a lwyddodd i arogli ‘tun pilchards’ mewn un gwin – ac er mawr syndod roedd Dylan yn cytuno efo hi! Noson hwyliog, wahanol a lwyddodd i sicrhau fod y Pwyllgor Apêl lleol yn carlamu ymlaen at gyrraedd eu nod ariannol. Ysgol Llanerfyl Llongyfarchiadau arbennig i dîm pêl-droed Ysgol Gynradd Llanerfyl a lwyddodd i ennill y 3ydd safle drwy Gymru yn nhwrnamaint 5 bob ochr yr Urdd a gynhaliwyd yn Aberystwyth yn ddiweddar. Tipyn o gamp. Cafodd y plant lwyddiant ysgubol mewn twrnamaint pêl-droed a gynhaliwyd yn Ysgol Pennant yn ddiweddar hefyd. JAMES PICKSTOCK CYF. MEIFOD, POWYS Meifod 500355 a 500222
Dosbarthwr olew Amoco Gall gyflenwi pob math o danwydd Petrol, Kerosene, Disl Tractor a Derv ac Olew Iro a Thanciau Storio GWERTHWR GLO CYDNABYDDEDIG
A THANAU FIREMASTER Prisiau Cystadleuol Mae hi’n argoeli’n dda am y dyfodol gyda phêl-droedwyr iau yr ysgol yn chwarae mor Gwasanaeth Cyflym ardderchog yn nhwrnamaint pêl-droed Pennant. Mae eu hyfforddwr, Gareth Chapman, yn edrych yn falch iawn ohonynt hefyd! Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 5
Bugail ar gael Gradd 2:2. Mae Marged Elin, FOEL merch Sian Rhiwfelen wedi llwyddo gyda rhagoriaeth yn ei chwrs sylfaen o Goleg Marion Owen Menai. Mae’n gobeithio mynd i Fanceinion i GWE FAN 820261 wneud cwrs Celf ym mis Medi. Penblwyddi Gorffennaf Priodasau Ceri, Llety’r Bugail ar Orffennaf 8fed; Sian, Rhiwfelen ar Orffennaf 23ain a Christine Caerlloi ar Orffennaf 25ain. Bydd Geraint a Gan ein bod yng nghanol cystadleuaeth Ceinwen yn dathlu 44 mlynedd o fywyd Cwpan y Byd dyna fydd yn dwyn ein sylw priodasol ar Orffennaf 25. Llongyfarchiadau i y tro yma! Y safle swyddogol yw http:// chi i gyd. www.fifa.com/ ac yma cewch gyfle i weld Merched y Wawr manylion yr holl gemau a thimau yn y gystadleuaeth. Gellwch glicio ar wlad ar fap Chwythodd corwynt drwy ddrysau Canolfan y byd a fydd yn mynd â chi i dudalen arall y Banw pan laniodd Nanw Povey o’r Wrecsam gyda manylion perthnasol am y tîm hwnnw yn ein canol y mis diwethaf. Yn wreiddiol o gan gynnwys pob chwaraewr yn y garfan. I Lanuwchllyn mae Nanw wedi treulio oes ym gydfynd â nifer o’r chwaraewyr mae llun myd byd-wreigiaeth. Dyma bersonoliaeth a ohonynt hefyd. Mae safle’r BBC am y hanner yn llawn drigioni ac yn amlwg yn wraig gystadleuaeth yn un dda hefyd sef http:// gyda barn gryf iawn ynglyn â’r gwasanaeth www.bbc.co.uk/sport/football/world-cup/2014; iechyd. Er enghraifft, heriodd ein rhagfarn un adnodd gwahanol yma yw cyflwyniad llyfr yngl~n â phryd y dylai merched roi’r gorau i lloffion o hanes Cwpan y Byd. Os hoffech gael plant. ddarllen am hanes y gystadleuaeth ewch at Noson arbennig o hwyliog gyda phawb yn http://www.worldcup-history.com/ lle mae adrodd straeon personol am eu profiadau hwy gwybodaeth am bob un ers iddi ddechrau yn o eni plant. 1930; yn 1958 aeth Cymru i’r rowndiau terfynol Gwyl Cann gan golli yn erbyn Brasil yn yr ail rownd; Ie, mae’r @yl wedi bod. Cofiwch fod llawer o chwaraewr ifanc ar y tîm buddugol oedd un waith trefnu – ac mae’r trefnwyr ifanc angen o’r enw Edson Arantes do Nascimento neu ein cefnogaeth ni. Tîm Cann aeth â’r fainc Pele fel mae’r byd yn ei adnabod. yn yr Ymryson a Tegwyn Talglannau aeth â’r Y Brigdonnwr het adre. Dyma lun o Lowri, Wern a Dafydd a briodwyd Y Brigdonnwr yn Eglwys Garthbeibio ar ddydd Sadwrn Mai y 3ydd. Yr Wyl Ban Geltaidd Menter Maldwyn Braidd yn hwyr yw’r newyddion am yr Wyl Mae’r haul yn danbaid wrth i mi ysgrifennu’r Ban Geltaidd yn ninas Derry (Doile). Roedd golofn fis yma, felly mae’n amser perffaith i yr @yl yn dechrau ar ddydd Mawrth y Pasg sôn wrth ddarllenwyr Plu’r Gweunydd am ein ac yn gorffen ar y Sul canlynol. digwyddiadau Hwyl Haf i’r teulu. Bydd Hwyl Aeth cynrychiolaeth gref o Gymru yno eto Haf Menter Maldwyn, TWF a Mudiad eleni. Meithrin yn ymweld â lleoliadau yn Maldwyn Roedd Esyllt Tudur yn fuddugol ar yr Alaw ddechrau Gorffennaf. Dewch â’ch plant bach Werin; Parti ‘Munud Olaf’ yn gyntaf a draw i fwynhau llu o weithgareddau, sesiwn Phedwarawd y Ddinas (Steffan Rhys Hughes canu, stori a chrefft ac ymweliad gan a’i griw) yn 3ydd ar y parti gwerin. gymeriad arbennig! Roedd Dawnswyr Tipyn o Bopeth yno i’n Dydd Llun 7 Gorffennaf, 10am – Llyn Coed y cynrychioli. Diolch am eu cefnogaeth cyson. Dinas, Y Trallwng a 2pm – Parc Y Drenewydd. Manaw gipiodd y wobr am y Gân Geltaidd; Dydd Iau 10 Gorffennaf, 10am – Cors Dyfi ac Ynys Môn yn 3ydd – i gyfeiliant y Moniars. Machynlleth a 2pm – Parc Trefeglwys. Cafwyd noson gampus ar y nos Wener – Am ragor o fanylion, cysylltwch â Rhianon ar noson y Cymry – dan arweiniad Ieuan ap Siôn. y manylion isod. Yna, down at y corau. Rhieni a Ffrindiau Nos Lun 7 Gorffennaf, dewch draw i’r Royal Glanaethwy yn 1af; Côr Penrhos (Sir Fôn) yn Oak yn Y Trallwng i groesawu criw Cerddwn 1af gyda’r corau meibion a Chôr Bechgyn Ymlaen i’r dref a chefnogi Ambiwlans Awyr Glanaethwy oedd côr gorau’r @yl. Cymru. Bydd talentau lleol yn perfformio fel Yn Derry mae’r wyl eto yn 2015 – o ddydd rhan o’r noson hefyd. Mawrth y Pasg tan y Sul. Beth am ymuno â Ac mae pawb yn hoffi trip ar fws – felly dewch ni. Diolch i’r cystadleuwyr a’r trefnwyr. efo ni am ddiwrnod i Eisteddfod Ryngwladol Llangollen ddydd Gwener 11 Gorffennaf. Bydd trip yn mynd o ardal Bro Hafren ac yn teithio i fyny am Langollen, felly cysylltwch os Llongyfarchiadau i Rhodri Dolymaen ac Elain hoffech le ac fe drefnwn fannau cyfleus i’r ar eu priodas yn Llanegryn ar Fai y 24ain o bws gasglu teithwyr. Mae’n costio £20 y pen, Fai. Rwy’n gwybod fel ffaith fod Elain yn sy’n cynnwys bws yno ac yn ôl ynghyd â gyffrous iawn i gael mynd ar ei mis mêl i thocyn mynediad – bargen! Mae’n drip hyfryd Sorrento yn yr Eidal yr haf yma. Bendigedig fyddai o ddiddordeb i ddysgwyr Cymraeg - mwynhewch! hefyd. Gwellhad buan Gobeithio hefyd y cawn ni’ch gweld chi mewn Mae amryw o’n cyfeillion wedi cael triniaeth y noson yng nghwmni côr o ardal Sir Gâr, Corlan mis diwethaf ‘ma – gobeithio eich bod yn yn Neuadd Llanerfyl nos Sadwrn 12 gwella. Anfonwn ein cofion at bawb sy’n wael. Gorffennaf. Arholiadau Mae’n dod yn arholiadau – a diwedd cyfnod Menter Maldwyn: 01686 610010 / yn y Colegau. [email protected] / Anfonwn ein llongyfarchiadau i Gareth, Llety’r www.mentermaldwyn.org 6 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
* * * * DYDDIADAU PWYSIG * * * * Eisteddfod Genedlaethol Gorff. 5 Cyhoeddi Eisteddfod Maldwyn a’r Gororau am 3 yn y Drenewydd. Maldwyn a’r Gororau 2015 13 mis i fynd... Gorff. 5 a 6 Dewch i ymweld â 5 gardd guddiedig o gwmpas y Foel rhwng 2-6y.p. £5 yn cynnwys mynediad i’r gerddi a bws. Bydd y bws yn mynd o Ganolfan y Banw trwy’r prynhawn. Te prynhawn, Crefftau, Planhigion, Cynnyrch y Gerddi. Tocynnau ar werth o’r Cwpan Pinc neu cysylltwch â Gill (01938) 820764. Croeso cynnes i bawb. Gorff. 11 Noson Nwyddau Aloe Vera yn y Cwpan Pinc am 7 o’r gloch. Mynediad £2 yn cynnwys paned. Elw at Apel Eisteddfod 2015 ac Ysbyty Gobowen Gorff. 12 Cantorion Corlan (o Sir Benfro) yn neuadd bentref Llanerfyl am 7.30. Tocynnau: £5 a’r elw at Eisteddfod Maldwyn a’r Gororau 2015 Gorff.13 Pwyllgor Apêl Dyffryn Banw yn trefnu Helfa Drysor. Mwy o fanylion mis nesaf. Awst 17 Diwrnod o hwyl ar gaeau Ysgol Banw o 2 o’r gloch ymlaen. BBQ, stondinau a ‘It’s a Knockout’. Oedolion £5/Plant £3. Trefnir gan Glwb CffI Dyffryn Banw ar gyfer Apêl Eisteddfod Meifod 2015 Medi 13 Cyngerdd Mawreddog gyda Rhys Meirion, Dilwyn Morgan ac eraill yng Nghanolfan Hamdden Caereinion. Medi 19 Cyngerdd agoriadol Cymdeithas Gymraeg y Trallwm gyda Pharti Llond John a Cathy Evans yn cyflwyno siec am £522 i Eleri Mills, Cadeirydd y Pwyllgor Celf a Beryl Llaw yn y Capel Cymraeg am 7.30. Elw Vaughan, Cadeirydd Pwyllgor Gwaith Eisteddfod 2015. Codwyd yr arian mewn dau gyngerdd er budd Eisteddfod Maldwyn 2015 a gynhaliwyd ym Maesmawr ddydd Sul, Mai 25. Roedd gweddill yr arian yn mynd tuag at Medi 19 Bingo yn Neuadd Pontrobert ar gyfer Apêl brynu clai a deunyddiadau eraill i’r Ganolfan Gelf ym Maesmawr. Eisteddfod Maldwyn Medi 26 Swper a chân yng nghwmni Dafydd Iwan - am 7.30yh yn ‘Dyffryn’, y Foel. Y CYHOEDDI Tocynnau’n £20. Am fwy o fanylion neu i CINIO’R CYHOEDDI archebu tocyn, cysyllter ag Olwen Ddydd Sadwrn (5 Gorffennaf), bydd cannoedd Daeth 120 o bobl ynghyd i’r Gwesty yn Chapman 01938 820520 neu Gwenllian o bobl leol yn ymuno gyda Gorsedd yr Beirdd Llanwddyn ddydd Sul, Mehefin 29 i fwynhau 820710 i orymdeithio drwy Y Drenewydd fel rhan o pryd o fwyd cofiadwy i ddathlu Cyhoeddi’r Medi 28 Cinio Dydd Sul ym Mhlas Dyffryn Meifod ddathliadau Cyhoeddi Eisteddfod 2015. Eisteddfod Genedlaethol. Cafwyd Ocsiwn i er budd yr Eisteddfod Genedlaethol Mae nifer y rheini sydd wedi datgan diddordeb ddilyn a chafodd Glandon, yr arwerthwr, hwyl Hyd. 4 Cwis Dwyieithog yn y Tanhouse am 7.30 i gymryd rhan yn arwydd clir o’r gefnogaeth ar y gwerthu gyda’r eitemau yn amrywio o gyda bwyd mewn basged. Trefnir gan a’r brwdfrydedd sy’n bodoli ar draws ardal wythnos o wyliau moethus yn Sbaen i grys Bwyllgor Apêl Pontrobert a Llangynyw Maldwyn a’r Gororau wrth i’r gymuned edrych Eisteddfod 2015 wedi ei arwyddo gan Luis Suarez! Gwnaed Tach.1 Noson i ddathlu Tecs a’i Ffotograffau yng ymlaen at yr Eisteddfod. elw o thua £6,000 i goffrau’r Eisteddfod. Nghanolfan Hamdden Llanfair. Trefnir gan Yn ogystal â’r seremoni draddodiadol, bydd bwyllgor Celf Eisteddfod Maldwyn a’r llwyfan yn cael ei osod yn Y Parc, er mwyn CYMANFA’R CYHOEDDI Gororau. rhoi cyfle i bobl leol ddangos eu doniau a Tach.22 Cymdeithas Adloniant Llanfair yn cyflwyno I ddilyn y Cinio cynhaliwyd Cymanfa’r chroesawu’r Eisteddfod i’w bro mewn ffordd ‘Strictli’ noson hwyliog o ddawnsio yng Cyhoeddi, yn y Tabernacl, Llanfyllin gyda arbennig iawn. Nghanolfan Hamdden Llanfair Caereinion. Linda Gittins yn arwain a Huw Davies ar yr Dywedodd y Cyngh Barry Thomas, Tocynnau yn £10 ar gael gan Gwenllian organ. Cafwyd gair gan Beryl Vaughan, 07525495061, elw er budd apêl Llanfair Arweinydd Cyngor Sir Powys: “Mae’r cadeirydd y Pwyllgor Gwaith ar y dechrau a Caereinion i Eisteddfod Genedlaethol seremoni cyhoeddi’n garreg filltir bwysig ar y chymerwyd y rhannau arweiniol gan y Parch. Maldwyn a’r Gororau 2015. llwybr tuag at ddychweliad yr Eisteddfod Gwyndaf Richards. Roedd y canu’n rymus Rhag. 31 ‘Blwyddyn Newydd Dda’. Dathlu’r Calan Genedlaethol i’r sir. a’r eitemau gan yr ieuenctid – Aelwyd Penllys gyda’r teulu cyfan yng Nghanolfan y “Rydym ni’n edrych ymlaen at groesawu’r Banw Llangadfan. ac Aelwyd Bro Ddyfi o dan arweiniad Heulwen achlysur i Bowys. Bydd yn gyfle gwych i Davies a Magwen Pughe - yn wefreiddiol. hybu popeth sydd gan y sir i’w gynnig i Eisteddfod Genedlaethol Maldwyn 2015 Dechrau arbennig i wythnos y Cyhoeddi! ymwelwyr a phobl leol.” Pwyllgor Apêl Llanfihangel, Dolanog a Llwydiarth Meddai Elfed Roberts, Prif Weithredwr Ei- steddfod Genedlaethol Cymru, “Rydym yn LLETY A CHROESO CYNGERDD gyda A fedrwch chi helpu gyda’r canlynol? falch iawn bod cynifer o bobl a chymdeithasau wedi ymateb i’r gwahoddiad RHYS MEIRION a yrrwyd at ysgolion lleol, clybiau a Gwely a brecwast DILWYN MORGAN chymdeithasau. Gobeithio y bydd 5 MEILIR JONES Gorffennaf yn ddiwrnod arbennig i’r teulu oll, HUW DAVIES (cyfeilydd) ac y gallwn roi rhagflas i bobl Y Drenewydd a CÔR MEIBION gweddill y dalgylch o’r hyn sydd i ddod yn Gosod eich t~ PENYBONT FAWR ystod mis Awst y flwyddyn nesaf.” Bydd gorymdaith yr Orsedd yn cychwyn ar ei thaith o’r Parc drwy ganol y dref tua 14.00. yn y Ganolfan Hamdden Llanfair Caereinion Bydd yr orymdaith yn dychwelyd i’r Parc ac Gosod eich carafan Nos Sadwrn Medi 13eg at Gerrig yr Orsedd erbyn tua 15.00 lle 7.30yh cynhelir seremoni’r Cyhoeddi. yn ystod wythnos yr Eisteddfod 1-8 Awst 2015 Tocynnau £10 Os bydd y tywydd yn wael, cynhelir y Manylion ar gael o Swyddfa’r Eisteddfod 0845 Gwyndaf: 01691648637 Kath: 01938820208 Seremoni yn y Ganolfan Hamdden am 15.00. 409 0400 Tegwyn: 01691648347 Linda: 01938810439 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 7 AR GRWYDYR gyda Dewi Roberts Nid un daith sydd gen i y tro yma ond braslun o dair a hynny gan fy mod wedi ymuno eto efo Beryl ac eraill ar yr arfodir yn ogystal â chriw sylweddol a gerddodd gyda Gerallt Pen- nant at darddiad yr afon Hafren. Pwrpas y teithiau oedd codi ymwybyddiaeth a chodi arian ar gyfer yr Eisteddfod. Daeth criw o tua deunaw yn ogystal a dau gi i Borth i ddechrau’r ail gymal o deithiau ar hyd yr arfordir. Gan bod cymaint wedi cerdded dros y tridiau ni wnaf ddechrau enwi pobl gan nad yw fy nghof mor dda â hynny! Braf oedd dechrau taith yn syth ger y môr Y cerddwyr gyda Aber yn y cefndir ac mae’r llwybr yn dilyn yr arfordir yn ddigon agos yn Ngheredigion. Codwn yn syth gan yn Aberaeron a chawsom gyfle i weld ’chydig tebyg rhywbryd, bydd angen cymryd gofal gerdded uwchben clogwyni a chreigiau ar y dre yma sydd yn ddigon dieithr i mi beth yma. trawiadol megis Craig y Delyn. Roedd y llanw bynnag. Un peth a’m trawodd i am y lle oedd Ni allais fynd ar y trydydd diwrnod oherwydd i mewn; os na fyddai byddem wedi gweld Sarn lliwiau nifer o’r adeiladau – roedd amryw o rai gwaith ond dw ’n ysu am fynd lawr eto i Gei Gynfelyn yn ymestyn allan i’r môr; gwaddod llachar a bywiog yno gan gynnwys rhai coch Newydd er mwyn cerdded y rhan nesa tuag yw hwn wedi ei adael gan rewlifoedd anferth a glas golau trawiadol. Wedi bwyd ac ysbaid, at Aberporth gan fod hwn yn rhan o’r arfordir filoedd o flynyddoedd yn ôl. Cyn hir, ail-ddechreuwyd ar ran ola’r daith. sydd yn cynnwys Mwnt a Llangrannog. cyrhaeddon Fae Clarach, pentref gwyliau sydd Daeth tua deugain o bobl yn gyferbyniad llwyr i ran helaeth o’r daith. i deithio gyda Gerallt Pen- Tua milltir yn unig wedyn ac roeddem yn nant o Ryd-y-Benwch edrych i lawr ar dre hyfryd Aberystwyth a yng Nghoedwig Hafren ar chawsom lun o Ben Rhiwglais neu ‘Consti’. I bnawn Sul; ni fanylaf lawr wedyn ar hyd y prom a rhyfeddol oedd lawer ar y daith gan fy sylwi sut roedd y lle wedi newid gymaint ers mod wedi ysgrifennu am y difrod anferth ddechrau’r flwyddyn. Bwyd a daith flaenorol yno. choffi wedyn yn yr awyr iach cyn ail-gychwyn! Roedd ôl gwaith a Aethom heibio’r harbwr gyda’i gasgliad o pharotaodau trwyadl gan gychod gan gynnwys un gyda’r enw gwreiddiol y trefnwyr ac roedd ‘Taid’s Out’! I fyny at bont hanesyddol cerddwyr yn cael cynnig Trefechan wedyn ac yna drwy’r marina tuag d@r a banana mewn at draeth Tanybwlch i’r de o Aber. Gwelon mannau ar hyd y daith. ddwy afon yn dod i’r môr yma sef Ystwyth Roedd y tywydd yn sydd yn rhoi ei henw i’r dre a’i phartner berffaith i gerdded gydag Rheidol. Y rhan nesa oedd y rhan sertha o’r awel dda. Wedi mynd at daith sef i fyny Allt Wen ac roedd y cyhyrau y tarddiad ac i’r gefnen, yn gorfod gweithio’ ddigon caled yma ond gan fy mod yn yr ardal, roedd golygfeydd bendigedig i bob cyfeiriad. Rhaeadr ar Nant Drywi; gwelir hefyd haenau trawiadol yn y graig cerddais i ymlaen i Uwchben Morfa Bychan mae’r llwybr yn mynd i mewn i’r tir am ychydig ac aethom ar hyd Croeson ni Gwm Cilfforch ac yma roedd nant wneud yr union daith (fwy neu lai) a wnes i o’r hen drac tuag at furddun trawiadol Ffos-las yn llifo dros graig i’r môr ac yna aethom heibio blaen. Er fy mod yn hoffi cerdded mewn lle gellid gweld y môr drwy gorff yr adeilad. Gilfach yr Halen. Wedyn daethom at nant cwmni, rhaid i mi gyfaddef, bod cerdded ar Aethom heibio Mynachdy’r Graig ac ar ôl tua hyfryd arall sef Drywi yn llifo i’r môr mewn ben eich hun ar fynydd yn brofiad gwerthfawr milltir gwelem y T@r Gwylanod yn ymestyn rhaeadr fendigedig – dyma uchabwynt yr holl hefyd! Cerddais tua 10 milltir wedi gadael y o’r môr ac yna clogwyni a gwarchodfa natur daith yn fy marn i; rwyf wrth fy modd gyda criw ac ni welais unrhyw un yn ystod gweddill Penderi gyda’i choed derw bychan hynafol ar rhaeadrau beth bynnag ac mae gweld un fel y daith a chefais y mynydd i gyd i mi fy hun, lethr eithriadol o serth; mae yn lle da i weld yma ger y môr yn ychwanegu’n sylweddol at heblaw am ambell i ddafad a welais yn is i adar môr megis y frân goesgoch a’r bilidowcar. y profiad. Cerdded wedyn ar hyd Craig Ddu lawr a barcud coch a welais yn ddigon agos Ychydig mwy o gerdded wedyn a gallem weld tuag at y traeth a gan fod y llanw allan cawsom uwch fy mhen! maes carafannau ger Llanrhystud, sef diwedd gerdded ar y tywod am newid! Gyda Chei Braf iawn yw’r daith yn ôl wedyn ar hyd y y daith. Roedd hon yn daith o tua 17 milltir Newydd yn agos iawn cerddon ni ar hyd traeth ffordd drwy Bont Dolgadfan i Dalerddig ac yna nad oeddwn wedi ei gwneud o’r blaen er fy y bae gan basio heibio ambell i ogof. Ac yna i lawr Cwm (hyfryd) Nant yr Eira. mod wedi gwneud rhannau ohoni. cyrraedd pen ein taith a bu raid gael llun i Teithiau yn cynrychioli llawer o Gymru oedd Ar yr ail ddiwrnod aethom o’r pentre i lawr yn ddathlu! Roedd yr ail ddiwrnod tua 14 milltir y rhain felly, sef môr a mynydd, nant a dyffryn syth at y môr gan ddechrau cerdded mewn a cawsom fws yn ôl i Lanrhystud. Hoffwn a natur a hanes, heb anghofio un o fy glaw mân. Roedd y tir yn wahanol iawn i be ddiolch i Olwen am fynd â fi (yn ogystal ag fferfrynnau ... rhaeadr! welson y dydd blaenorol gyda chaeau fflat yn Elinor drws nesa!) i Lanrhystud ac yn ôl wedyn Siop, Caffi, Swyddfa Bost, Siop agos at y môr. Cyrhaeddsom Llansantffraid a a chefais gwmni Buddug wrth fynd i Borth ag Drwyddedig a Gorsaf Betrol pentre Llannon yn ddigon cyflym a chawsom yn ôl. baned a sgons mewn caffi digon diddorol yma! Yn ystod y deuddydd gwelsom nifer o fannau Mallwyd Anelu wedyn at y môr eto cyn dringo ychydig ar hyd y clogwyni lle bu tirlithriad sylweddol a Ar agor o 7.30 tan 7.00 yr hwyr i fynd ar hyd llethrau nes cyrraedd pentre hynny yn dilyn stormydd dechrau’r flwyddyn. Bwyd da am bris rhesymol hyfryd Aberarth gyda’i nant – o le daeth yr Mewn ambell i fan, mae’r llwybr yn weddol 8.00a.m. - 5.00p.m. enw tybed? Tua dwy filltir wedyn ac roeddem agos at glogwyn, felly os byddwch mewn lle Ffôn: 01650 531210 8 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
148 o dudalennau yn un o’r pethau mwyaf Croesair 210 O’R GORLAN gwreiddiol a welais mewn llyfr o’r fath erioed. - Ieuan Thomas - Mae’r rhagarweiniad hwn yn codi’r llyfr i dir - Ieuan Thomas - Gwyndaf Roberts uchel ac mae’n werth ei ddarllen er mwyn cael (12, Maes Hyfryd, Carmel, Caernarfon, blas ar ddawn a gwybodaeth eang William Hobley. Gwynedd, LL54 7RS) Dros y blynyddoedd bûm yn ffodus iawn o Olrhain hanes achosion y Dosbarth mae gael cynnig, gan gyfeillion caredig, sawl llyfr gweddill y llyfr ac mae’n darlunio dewrder ac yn trafod crefydd a diwinyddiaeth. Llyfrau ymroddiad y cyndadau Methodistaidd a fu’n oedd y rhain a fu’n perthyn i rieni a theidiau’r brwydro tlodi ac erledigaeth enbyd. Fe geir rhoddwyr a chan hynny’n anodd ei difa neu’u sawl hanes am deuluoedd yn colli eu tai a’u rhoi yn y bin sbwriel. Ymhlith y cyfrolau hyn swyddi am feiddio gadael yr Eglwys Wladol a roedd sawl esboniad Beiblaidd yn dangos ôl throi at yr enwadau anghydffurfiol. Mae’n astudio manwl arnynt mewn oes a fu. Pan rhwydd anghofio eu haberth ond a fyddai fydd dyn yn cael anrheg mae’n anodd ei wrthod gennym ni ddigon o ddewrder i ddilyn eu ac nid oedd gen i galon i ddweud nad oedd i’r hesiampl pe byddai achos o’r fath yn dod i’n esboniadau hyn fawr o werth erbyn hyn. rhan heddiw? Os bu’r bedwaredd ganrif ar bymtheg yn oes Nid pethau trist yw’r cyfan a geir yn y gyfrol o aur cyhoeddi esboniadau yng Nghymru, fe fu’r bell ffordd ac mae’r awdur yn disgrifio rhai ugeinfed ganrif yn fwy na chyfoethog yn y cymeriadau yn ffraeth iawn. Mae yma hefyd maes yn enwedig yn America a’r Almaen. Er hanesion am bobl digon cyfrwys fel Vincent, ei bod hi’n anodd credu’r peth, mae mwy o ficer Llanfairfechan. Arfer y Methodistiaid o’r astudio’r Beibl a’i gefndir yn digwydd erbyn ddau enwad oedd cael Ysgol Sul rhwng 9 ac hyn, a chyfrolau swmpus yn ymddangos yn 11 o’r gloch ac yna mynd i Eglwys y Plwy i rheolaidd. Mae arbenigwyr Beiblaidd yn edrych ganu yn y côr. Yn 1852 newidiodd Vincent yn llawer iawn mwy manwl ar ieithoedd Enw: ______amser gwasanaeth y bore i 10 o’r gloch gan gwreiddiol yr Ysgrythurau cynharaf gan roi feddwl y byddai’r capelwyr yn troi at yr eglwys. Ar draws goleuni newydd inni ar sawl peth yn yr Hen Ni ddigwyddodd hynny ond bu’r ficer yn ddigon 1. Wedi colli pardner (5) Destament a’r Testament Newydd. hirben i logi Eos Llechid i ddysgu cerddoriaeth 4. Môn ___ Cymru (3) Wedi dweud nad yw’r hen esboniadau o werth yn wythnosol yn yr Eglwys. Llwyddodd y 6. Rhan gears? (3) heddiw, mae’n rhaid cydnabod bod haneswyr cynllun ac enillodd Vincent, chwarae teg iddo, 7. Pen dyn yn y dwyrain canol (3) yn y maes yn cael budd ohonynt wrth olrhain nifer dda o gantorion y capeli fel aelodau llawn 8. Yn ymwneud â’r cosmos? (9) datblygiad gwybodaeth Feiblaidd dros y yn ei eglwys. 10. Sefydliad y Merched a’r cyfenw (1,1,5) canrifoedd. Mae’r un peth yn wir am y Mae hanes y brwydrau diwinyddol ac enwadol 11. Roedd Arwel yn un o’r 7 (5) cofiannau a gyhoeddwyd i weinidogion mawr oll yn y gyfrol, ond fe geir cipolwg hefyd ar 13. Ffrydiau bychan (6) a mân. Nid ydynt yn rhan o faes darllen pobl gydweithio annisgwyl ar adegau. Fe welir 15. Fy ngalwedigaeth (6) bellach ond maent yn gloddfa gyfoethog i hefyd ysbryd brawdol ar waith fel y 18. Ofn, heb ei gynffon! (5) haneswyr eglwysig ac weithiau i’r rhai sy’n digwyddodd yn y Felinheli pan agorwyd y 19. Tref fawr yr [???] Burma (7) olrhain eu hachau teuluol. capel yn 1840. John Elias oedd y pregethwr 20. Mesur a diod feddwol (5,4) Un o’r cyfrolau a gefais yn anrheg yn gwadd a dywedodd bod tri chapel o fewn ergyd 23. Gorchymyn i’r ceffyl (3) ddiweddar iawn oedd Hanes Methodistiaeth carreg i’w gilydd yn y pentref sef y Wesleaid, 24. Ochr y gath wrywaidd (3) Arfon - Dosbarth Bangor hyd at 1900, a yr Annibynwyr a’r Methodistiaid. Cymharodd 25. “Yr eneth ___ ei gwrthod” (3) gyhoeddwyd gan y Parchedig William Hobley hwy i dair caer, gan obeithio na fyddent yn 2. Darn o gene Cymreig (5) yn 1924. Ganwyd William Hobley yn tanio at ei gilydd ond yn hytrach troi eu I lawr Baladeulyn, Arfon yn 1858. Addysgwyd ef magnelau ar deyrnas y tywyllwch. 1. Amser plannu (7) mewn ysgolion preifat yng Nghaernarfon ac Nid Hobley oedd yr unig un i gynhyrchu llyfrau 2. Fe’i poenydiwyd gan Sion B.C. (4,5) yn 15 oed aeth i Goleg Aberystwyth. Aeth i hanes diddorol am ei enwad ac fe fyddai pobl 3. Lle cadw lludw marw (3) Goleg y Bala wedyn ac fe’i hordeiniwyd ef yn ardal Plu’r Gweunydd ar eu hennill o droi at 4. Hel ffrwythau cochion tybed? (6) 1882. Bu’n weinidog ym Mwcle, Sir Fflint am lyfrau gwych Richard Bennett, Llanbrynmair 5. Mawl ym mol Ian Thomas (7) 11 mlynedd; ymneilltuodd o’r weinidogaeth a am hanes Methodistiaeth yn sir Drefaldwyn. 6. Kay yn Gymraeg? (3) symud i Gaernarfon lle bu’n byw gweddill ei Wrth droi cefn ar gyfrolau o’r fath ac 9. Gall fod yn gylch neu dir pori (3) oes ar ei adnoddau personol, gan bregethu’n anwybyddu hanes ein cyndeidiau enwadol, 12. Llysiau chwerw? (6,3) gyson hyd ei farw yn 1933. Ei brif waith rydym mewn peryg o fynd yn debyg i’r 14. Pentref y ffin (2,5) llenyddol yn ôl E Morgan Humphreys oedd y mewnfudwyr hynny mae Tilsley yn ei disgrifio 16. Awgrymu â’r llygaid (7) chwe chyfrol ar Hanes Methodistiaeth Arfon fel y di-orffennol drigolion. Heb wybodaeth o’n 17. Llwybr ddilyn a’r ci? (6) a gyhoeddwyd ganddo rhwng 1910 a 1924. gorffennol nid oes yna ystyr i’n presennol, a 18. Pam yn gwneud mesur trydan (3) Er mai hanes Dosbarth Bangor sydd yn y fawr o ddim gobaith ar gyfer y dyfodol chwaith. 21. Swper llwynog (3) gyfrol yn fy meddiant, mae ei ragarweiniad o 22. I gadw pen moel yn gynnes (3)
Atebion 209 Ar draws: 1. Ysgoloriaeth; 6. Sylfaen; 8. Draw; GARETH OWEN HUW EVANS 10. Neges; 11. Parsel; 13. Prentisiaeth; 16. Caegof; 18. Dogni; 20. Adyn; 21. Cysodwr Tanycoed, Meifod, Powys, Gors, Llangadfan (cysodydd); 22. Disgynyddion SY22 6HP I lawr: 2. Selogwr; 3. Owns; 4. Emrys; 5. Bwcle; 7. Absennol; 9. Cariadus; 12. Pin; 14. Ergydio; Arbenigwr mewn gwaith: 15. Actau; 19. Acen CONTRACTWR ADEILADU Dilys, Primrose, Enfys, Olwen ac Ivy yn gywir. A Codi siediau amaethyddol Ffensio syndod na wnaeth y Deipyddes ateb y laf, cysgu Adeiladau newydd, Estyniadau tybed! Unrhyw waith tractor Patios, Gwaith cerrig Troi gydag arad 3 cwys ‘spring’ Toeon a 4 cwys dwy ffordd ‘spring’ Torri gwair a thorri gwrych Dyfynbris am Ddim Ffôn: 07812197510 / 01938 500514 01938 820296 / 07801 583546 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 9
Ann y Foty a’r ‘Dindrwm Rhododendron’ CYSTADLEUAETH Y bardd Bobi Jones sy’n sôn yn fechan o rai pethau a ystyriaf yn bwysig – SUDOCW un o’i gerddi am y ‘dindrwm galwad Owain Glyndwr am Eglwys a rhododendrwm’. Phrifysgol annibynnol i Gymru. Wedyn dyna Daeth y geiriau i’m cof wrth i mi i chi’r crefyddwyr yn Gatholigion, Crynwyr ac deithio efo cyfeilles i Eisteddfod yr Annibynnwyr wnaeth safiad pwysig dros Urdd yn y Bala rai wythnosau yn ryddid cydwybod. Peidiwn ag anghofio ôl. Wrth basio trwy Ddinas Mawddwy y sylwais chwaith y gwrthryfelwyr - Merched Beca a’r i ar y ‘blodau’ pinc ar y cloddiau a’r llethrau. Siartwyr fu’n gorymdeithio yn Llanidloes a Cofiaf amser pan oedd trwch ohonynt tros y Chasnewydd, a’r merthyron ymladdodd Ryfel wlad. Bellach maent yn dipyn prinach ac yn y Degwm. Yn yr ugeinfed ganrif rhaid cyfeirio cael eu hystyried yn eitha pla. at y gwrthwynebwyr cydwybodol a safodd yn Gelwid hwy unwaith yn ‘blanhigion ymerodrol’ erbyn rhyfel a’r protestwyr iaith a eisteddodd gan eu bod yn tra-arglwyddiaethu tros bopeth ar Bont Trefechan. Cofiwn hefyd am y glowyr arall, gan fygu a lladd pob tyfiant o’u cwmpas. ymladdodd mor ddewr dros ddyfodol eu Dyna pam y bu’r fath ymdrech i’w difa. Rhaid cymunedau gan herio llywodraeth giaidd dweud fod yr ymadrodd ‘planhigyn ymerodrol’ Margaret Thatcher yn yr wythdegau. wedi bod yn tarfu ar fy meddwl byth wedyn. Prin fod fy rhestr i yn un y byddai Mr Cameron Mae’n siwr fod rhai ohonoch yn cofio’r amser na Michael Gove yn ei chymeradwyo i blant hwnnw pan oedd yna fap o’r byd ar fur y ysgol. Ond mae pawb a enwais wedi gwneud safiad dros ryddid a chyfiawnder gan dosbarth yn yr ysgol. Roedd rhannau helaeth ENW: ______o’r map hwnnw yn binc (yr un lliw fwy neu lai drosglwyddo eu gwerthoedd i ni. â’r rhododendrwm). Y rhannau pinc hyn o’r Heriodd y bobl hyn drefn y mae Mr Cameron byd oedd y tiroedd a lywodraethid gan Brydain yn awyddus iawn i’w gwarchod. CYFEIRIAD: ______Fawr. Fel yr oedd y rhododendrwm yn mygu Soniais ar y dechrau fy mod wedi ymweld â popeth o’i gwmpas yr oedd ymerodraeth Steddfod yr Urdd. Yno cefais y fraint o ______Prydain hithau yn gormesu cenhedloedd gyfarfod Bethan Gwanas. Roedd hi ym bychain ac yn dinistrio eu diwylliannau. mhabell Awen Meirion yn arwyddo copïau o’i ______Mae’n bwysig iawn ein bod yn cofio hyn pan nofel ddiweddaraf. Penderfynais brynu copi 33 wedi ymgeisio ar y Sudocw mis yma. Aeth glywn ein gwleidyddion cyfoes yn sôn am fy hun a gofynnais i’r awdur ei llofnodi. Gall yr enwau canlynol i gyd i mewn i’r fasged olchi: ‘werthoedd Prydeinig’. Roedd yna amser pan hyn roi gwerth mawr ar y llyfr os enillith Bethan Ifor Roberts, Llanymawddwy; Beryl Jacques, nad oedd gwerthoedd pobl eraill yn bwysig o y Wobr Nobel am lenyddiaeth rhyw ddydd! Cegidfa; Megan Roberts, Llanfihangel; gwbl i’r Prydeinwyr. Gwell ganddynt oedd Yn sicr mae hi yn haeddu gwobr go fawr Lisabeth Thomas, Stockport; Ann Evans, sathru ieithoedd ac arferion pobloedd eraill oherwydd ei hymroddiad i lenyddiaeth Bryncudyn; Gordon Jones, Machynlleth; Llio dan draed. Mae’r iaith Gymraeg yn un o’r Gymraeg a’i hawydd i weld pobl ifanc yn Lloyd, Rhuthun; Iona Watkin, Brithdir, pethau gwerthfawr hynny gafodd ei hambygio. ymddiddori mewn llyfrau. Llanfyllin; J. Jones, Y Trallwng; Anna Jones, Does neb yn rhy siwr pa werthoedd Prydeinig Nofel wedi ei hanelu at blant rhwng 10 a 12 Adfa; Tudor Jones, Arddlîn; M.E. Jones, y sonnir amdanynt gan Cameron a’i griw. yw’r ddiweddaraf ganddi. Ei theitl yw Croesoswallt; David Smyth, Foel; Llinos Cyfeiriant at ryddid,goddefgarwch a ‘Gwylliaid’ ac mae’n adrodd hanes y Gwylliaid Jones, Dolanog; Jean Preston, Dinas democratiaeth (er prin fod dim sy’n unigryw Cochion a’u brwydr yn erbyn awdurdod Lewis Mawddwy; Gwyndaf Jones, Llanbrynmair; Brydeinig am y drindod hon). Mae yna lawer Owen gafodd ei lofruddio ganddynt ger Llidiart Ken Bates, Llangadfan; Brooke Jones, o sôn heddiw hefyd am y Magna Carta, y y Barwn. Llangynyw; Oswyn Evans, Penmaenmawr; cytundeb hwnnw rhwng y Brenin John a’i Fe adawodd y Gwylliaid lawer o’u hôl ar yr Cledwyn Evans, Llanfyllin; Mavis Lewis, farwniaid (ond nid yw’r ddogfen honno, er ei ardal hon, ac er mor waedlyd yw eu hanes, ni Firbank; Rhiannon Gittins, Llanerfyl; Arfona phwysiced, yn cydnabod hawliau’r taeog a’r allaf beidio â’u hedmygu am herio’r drefn. Davies, Bangor; Glenys Richards, caeth). Weithiau byddaf yn hoffi meddwl fy mod yn Pontrobert; Eirys Jones, Dolanog; Eirwen Beth bynnag, mae’r holl drafod hwn wedi perthyn iddynt a dyna pam fod fy ngwerthoedd Robinson, Cefn Coch; Wat, Brongarth; Eliza- achosi i mi holi am ffynhonnell fy ngwerthoedd i mor wahanol i rai Michael Gove a David beth George, Llanelli; Maureen, Cefndre; i fy hun. Pwy yw’r Cymry hynny, a’r Cameron. Linda James, Garej; Linda Roberts, digwyddiadau yn ein hanes, Abertridwr; Heather Wigmore, Llanerfyl ac sydd wedi lliwio fy safbwyntiau? Dyma restr Anne Wallace, Llanerfyl. Yr enw cyntaf allan o’r fasged olchi y mis yma oedd Cledwyn Evans, Y Dderwen, Llanfyllin, a fo fydd yn ennill tocyn gwerth £10 i’w wario yn un o Siopau Charlies. Anfonwch eich atebion at Mary Steele, Eirianfa, Llanfair Caereinion, Y Trallwng, Powys neu Catrin Hughes, Llais Afon, Llangadfan, Y Trallwm, Powys, SY21 0PW erbyn dydd Sadwrn 18 Gorffennaf. Bydd yr enillydd cyntaf allan o’r fasged olchi yn derbyn tocyn llyfr Cymraeg gwerth £10
ANDREW WATKIN Froneithin, LLANFAIR CAEREINION Adeiladwr Tai ac Estyniadau Gwaith Bric, Bloc neu Gerrig Ffôn: 01938 810330 10 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
Menna a’i ffrindiau, bydd atgofion hapus gennym amdani. LLANFAIR Cafwyd noson hwyliog yng nghyfarfod mis RHIWHIRIAETH CAEREINION Mehefin. Croesawyd pawb gan ein llywydd, Elen Davies, ac yn arbennig Ivy Evans, Cinio Sul Belanyr argae oedd wedi dod atom. “Blodau Genedigaethau a Barddoniaeth” oedd ei thema. Gwnaeth dri Llongyfarchiadau i Elin a Darren Clark, Pikins, threfniant o flodau o’i gardd i gyd-fynd â Carno ar enedigaeth merch ar y 5ed o Fehefin, darlleniadau o farddoniaeth. Roedd yn noson Erin Ceinwen, chwaer i Evan. Ac ar yr un wych gydag Ivy â’i ffordd ei hun o gyflwyno bore yn yr un ysbyty (Maelor, Wrecsam) gyda’i hiwmor iach. Rhoddodd y trefniadau o ganwyd merch fach, Mali Mai, i Jonathan a flodau ar y raffl a’r enillwyr lwcus oedd Megan Saski Steele, 1 Nant y Felin, Abermiwl. Ellis, Siân Foulkes ac Enid Owen. Diolchodd Brysiwch wella Marian James i Ivy am noson arbennig. Anfonwn ein cofion at Mrs Tilly Thomas a Llongyfarchwyd Mary Steele ar ddod yn Nain. gafodd anffawd a brifo yn ei chartref. Mae hi Darllenwyd cofnodion y gweithgareddau dros bellach adre’n ôl ar ôl treulio 3 wythnos yn y flwyddyn gan Eiry a diolchwyd i’r Ysbyty’r Drenewydd. Syrthiodd Mrs Beryl Swyddogion. Paratowyd y te gan Joyce, Hoyle yn ei chartref hefyd ac mae’n dda deall Bronwen ac Alwena. Enillydd y raffl fisol oedd ei bod yn gwella. Eveline Ellis. Mae Elizabeth Roberts wedi dod yn ôl o Lwyn Cynhelir ein Cyngerdd Blynyddol nos Sadwrn Teg, Llanfyllin a bellach wedi cartrefu yn Medi 27 pan ddisgwylir Côr ‘Genod y Gân’ Hafan Deg. Dymunwn bob hapusrwydd i chi atom o ardal Dinbych. yn eich cartref newydd. Colli’n Gwasanaethau Colledion Mae tref Llanfair yn mynd i newid yn arw yn Cydymdeimlwn â Joanne a Jeremy Lewis ar ystod y misoedd nesaf. Daeth y newydd fod Roedd y Ganolfan yn orlawn ar Fehefin 1af i’r golli mab, William, ac yntau yn ddim ond 15 Banc y Nat West yn mynd i gau ddiwedd mis Cinio Sul blynyddol wedi ei baratoi i’w safon oed. Brwydrodd yn ddewr yn erbyn salwch Awst fel sioc ac er bod y cwsmeriaid yn uchel arferol gan Deulu T~ Cerrig. Ymunodd blin am flynyddoedd a mawr fu’r gofal protestio mae’n ymddangos na fydd y pawb i longyfarch Albert a Meirwen Rees, amdano. penaethiaid yn gwrando. Mae sôn y bydd Tynllwyn ar eu Priodas Ddiemwnt a rhannwyd Cydymdeimlwn hefyd ag Emyr Davies a’r modd bancio mewn fan fydd yn ymweld â’r cacen a wnaed gan Eirlys Jukes ac a teulu ar golli ei chwaer, Eirlys, yng Nghanada. dref ar adegau arbennig o’r wythnos neu fod addurnwyd gan Helen Peate rhwng pawb. Eisteddfod yr Urdd modd talu arian i mewn yn siop Spar! Ar ben Yr Urdd Daeth amryw o wobrau i’r Ysgol Gynradd ac hyn, mae Swyddfa’r Post sydd hefyd wedi Llongyfarchiadau i bawb o’r ardal a fu’n i’r Ysgol Uwchradd, yn arbennig yn adran y bod yn gwasanaethu’r dref a’r cyffiniau am llwyddiannus yn Eisteddfod Genedlaethol yr Dysgwyr. Llongyfarchiadau arbennig i bartïon ddegawdau yn cau yn ystod yr haf gyda rhai Urdd, ond yn arbennig i Agatha Titley Mrs Llinos Evans a Mrs Jane Evans am eu o’u gwasanaethau hwythau yn symud i siop Pencroenllwyn, a ddaeth yn gyntaf ar Lefaru llwyddiant. Spar! Dwy ergyd arall i gefn gwlad. i Ddysgwyr, Bl. 7-9. Merched y Wawr Swper elusennol Brysiwch wella Draw i weld gardd Sydney Thomas, Llongyfarchiadau i ferched Llanfair, ac yn Dymuniadau gorau am wellhad buan i Jan Fraithwen, Tregynon , yr aeth y gangen ar ei arbennig i’r trefnwyr Sharon Jones a Kate Fair, Pencraig ar ôl triniaeth ar ei phenglin ac thrip min nos eleni. Buom yn ffodus o gael Roberts a lwyddodd i godi £6,000 at Ward i Glyn, Plas Iolyn, sy’n gwella’n raddol ar ôl noson sych i weld y gerddi a’r coed, y llwyni Alice yn Ysbyty Orthopaedig Gobowen, salwch difrifol. a’r blodau. Mae’n amlwg fod Sydney wrth ei Nyrsys Macmillan ac elusennau lleol eraill. bodd yn yr ardd ac yn brysur iawn yn cadw’r Ffrindiau Ysbyty Gobowen Er Cof am Falmai Laurence lle mor daclus. Yna aethom ymlaen i Fetws Cynhaliodd cangen Llanfair Ffrindiau’r Cedewain am swper a sgwrs - diwedd perffaith Orthopaedig fore coffi yn yr Institiwt yn (nee Lewis Lloyd) i’r noson a phawb wedi mwynhau. ddiweddar a chodwyd £479 i’r gr@p drwy gan Ann Clossman, Sir Benfro Diolchodd Elen, ein llywydd, i Sydney am y werthu cynnyrch lleol, planhigion a thrwy (Garth Lwyd gynt) croeso a’r baned, a diolchodd i Eiry am gynnal raffl. Bu farw Falmai Laurence, merch y diweddar drefnu’r noson. Manteisiodd Barry Jones, Pentre Uchaf ar y Mr a Mrs Lewis Lloyd, Brynglas Hall ar Fai Dymunwyd yn dda i Megan Roberts sydd wedi cyfle i gyflwyno rhodd o £650 i Ysgrifenyddes 25ain. Ganwyd Falmai yn Tanganica yn yr cael llawdriniaeth yn ddiweddar ac i’r aelodau Cyfeillion Ysbyty’r Orthopaedig, Gobowen, Affrig lle yr oedd ei thad yn swyddog gyda’r sydd ddim yn hwyliog ar hyn o bryd. Daeth y sef rhoddion a dderbyniodd ar achlysur ei ben- Weinyddiaeth Amaeth ac yn aelod o’r newyddion trist am farwolaeth Myra Savage. blwydd yn 80 oed. Mae Barry, fel llawer o Gwasanaeth Sifil. Bu’n byw yno nes iddi Roedd yn aelod ffyddlon o’r gangen ac bobl yr ardal yn ddyledus i Ysbyty Gobowen fod yn 5 oed cyn mynd i’r ysgol yn y Rhyl anfonwn ein cydymdeimlad at ei theulu, a am driniaeth a gofal arbenigol. ac wedyn bu yn Ysgol Uwchradd Llanfair Caereinion. PRACTIS OSTEOPATHIG Graddiodd mewn Ffrangeg ym Mangor cyn BRO DDYFI cael swydd gyda Phwyllgor Addysg Sir Bydd Drefaldwyn yn yr adran Addysg Bellach Margery Taylor B.SC (Anrh) Ost.; D.C.R.R. a dan arweiniad y diweddar G G Evans. Peter Gray, B.Sc (Anth) Ost. Priododd Walter Laurence yn 1962 a ffarmio yn ymarfer yn ardal Croesoswallt cyn symud i ardal uwch ben Rhydaman lle mae’r teulu yn parhau i Salon Trin Gwallt ffarmio. AJ’s Yr oedd ganddi gariad mawr at Lanfair Stryd y Bont Caereinion a bu’r teulu yn aelodau ffyddlon Llanfair Caereinion ym Moreia am flynyddoedd, gyda Mr Lewis Lloyd yn Swyddog gyda’r Gwasanaeth ar ddydd Llun a dydd Gwener Amaeth yn y sir. Cydymdeimlwn gyda Walter (g@r), Rosannne Ffôn: 01654 700007 (y ferch) a Jaqueline (wyres) yn eu neu 07732 600650 profedigaeth o golli Gwraig, Mam a Nain E-bost: [email protected] dyner iawn. Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 11 NOSON WOBRWYO TIMAU PEL-DROED LLANFAIR CAEREINION
Enillodd y tîm bechgyn cyntaf Gwpan Canolbarth Cymru Enillodd y tîm Iau Dlws Cynghrair rhai o dan 19 Cig Eidion a Chig Oen Cymreig Canolbarth Cymru.
Enillodd yr Ail Dîm Dlws Adran Un Honda Cynghrair Sir Drefaldwyn Enillodd tîm y merched Dlws Cynghrair Dave Smith a Chwpan y J T Hughes Gynghrair. Cynhaliwyd Noson Wobrwyo yn yr Institiwt Nia Ellis (Chwaraewr y Rheolwr (Merched) Ashley Davies (Chwaraewr Rheolwr y yn Llanfair ar y 6ed o Fehefin i dalu teyrnged (cyfartal)), a Chwaraewr y Flwyddyn y ‘Reserves’ a Chwaraewr y Chwaraewyr) i’r unigolion a’r timau sydd wedi ennill clod ar Gynghrair, Luke Gethin (Chwaraewr y Chwaraewyr y cae pêl-droed yn ystod y flwyddyn. Liann Astley (Chwaraewr Chwaraewyr y (cyfartal) Dyma restr o’r unigolion a enillodd wobrau: Merched) Jonathan Richards (Dyn Clwb y Flwyddyn) Catrin Roberts (Gwobr Ivor Owen), Rhys Richards (Chwaraewr Ifanc y Rheolwr) Nid oedd Ben Jones a enillodd wobr Gemma Jones (Chwaraewr y Rheolwr Daniel Jones (Chwaraewr y Rheolwr, Chwaraewyr Ifanc y Chwaraewyr a (Merched) (cyfartal), Chwaraewr y Chwaraewyr (cyfartal) a Chwaraewr Cynghrair y Flwyddyn) yn Chwaraewr y Cefnogwyr) bresennol. Nora Davies Yvonne argraffu da Siop Trin Gwallt Steilydd Gwallt A.J.’s am bris da Ann a Kathy Ffôn: 01938 820695 yn Stryd y Bont, Llanfair neu: 07704 539512 Ar agor yn hwyr ar nos Iau Ffôn: 811227 Hefyd, tyllu Ar gyfer eich holl clustiau a ofynion gwallt. thalebau rhodd.
TANWYDD &$575()$0($7+<''2/ ',:<',$12/0$61$&+2/ OLEWON AMAETHYDDOL POTELI NWY BAGIAU GLO A CHOED TAN TANCIAU OLEW
BANWY FEEDS POB MATH O FWYDYDD ANIFEILIAID ANWES A BWYDYDD FFERM holwch Paul am bris ar [email protected] 01970 832 304 www.ylolfa.com 01938 810242/01938 811281 [email protected] /www.banwyfuels.co.uk 12 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
DOLANOG
Llongyfarchiadau Llongyfarchiadau i Steffan Harri, Plas Coch, ar ei sylwadau caredig a doeth wrth gadw cwmni i Heledd Cynwal yn ystod darllediad S4C o Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd, Bala nos Iau Mai 29ain. Llongyfarchiadau i Ffion, Dolwar Fach ar ddathlu ei phenblwydd yn 21 a hefyd i Alice Brindley, T~’n y Coed ar ddathlu ei phenblwydd yn 80. Canolfan Gymunedol Nos Sadwrn Mehefin 14eg cynhaliwyd yr ymryson flynyddol, answyddogol yn Nh~ Mawr, sef Noson Sgitls a Seidar. Daeth nifer o ffrindiau o bob oed ynghyd i fwynhau cystadlu, cymdeithasu a phrofi seidr afalau Dolanog gan y bragwyr-cartref Gordon Goety, John y Felin a Rob Pentre. O ddiddordeb mawr ar ddechrau’r noson oedd ymweliad ‘drôn’ oedd yn cymryd lluniau’r achlysur o’r awyr. Cymdeithas y Merched Drôn ar fin glanio yn y Noson Sgitls a Seidr. Ar Fehefin 10ed gwahoddwyd y gymdeithas i gartref Lynn Jenkins, sef Parc Llanerchydol ger y Trallwm. Wedi cerdded o amgylch ac edmygu’r ardd a’r lawnt enfawr, cafwyd swper swmpus. Rhoddwyd y raffl gan Nerys Neuadd Cynhinfa, a’r enillydd oedd Beryl y Rhos. Gwyneth Pentre oedd Cadeirydd y noson a diolchodd i Lynn a’i chymdogion am noson arbennig o bleserus. Pererindodau Ar Fehefin 17eg daeth pererindod i’r ardal o gyffiniau Llanbedr Pont Steffan. Cafwyd gwasanaeth yng Nghapel Coffa Ann Griffiths gyda’r Parch Peter Williams ac arweinydd y pererinwyr, Twynog Davies, yn cymryd rhan. Rhyw chwarter awr cyn y gwasanaeth, digwyddodd Eirian Roberts alw ym Mroneilun a sôn wrth Emyr am y bererindod a’r arweinydd. Aeth Emyr i’r gwasanaeth a chael pleser mawr o weld Twynog am y tro cyntaf ers 1960 pan oedd y ddau ym Mhrifysgol Bangor yn dilyn cwrs gradd mewn amaethyddiaeth gyda’i gilydd. Ar brynhawn Sul Mehefin 22ain disgwylid pererinwyr o Benrhyn Coch, Eric Dally yn yr ale fowlio Aberystwyth ac roedd aelodau Capel Coffa Ann Griffiths a Saron wedi cael gwahoddiad i ymuno â hwy mewn gwasanaeth. Ychydig cyn y gwasanaeth cafwyd neges bod un o’r pererinwyr wedi cael saldra ar y bws yng Nglan Dyfi ac y byddent yn hwyr. Yn nes ymlaen cafwyd neges drist bod marwolaeth wedi bod ac na fyddent yn parhau’r bererindod. Wedi hynny cafwyd gwasanaeth dan arweiniad y Parch Peter Williams. Mynd a dod Ar ddiwedd Mai ffarweliodd Frank, Myfanwy a Gwyndaf Morgan â th~ Plas Dolanog a mynd i fyw i Lanfair Caereinion. Wedi cyfeilio yn Eglwys Ioan Sant Dolanog ers 60 blwyddyn, chwaraeodd Myfanwy’r organ am y tro olaf ddiwedd Mai. Bydd ymadawiad Myfanwy yn golled fawr i’r Eglwys. Dymunwn y gorau i’r teulu yn eu cartref newydd. Rydym yn estyn croeso i Elspeth (merch Tom Brynglas) a Pete a’r un fach, Ruby Haf, i’r Hen Dafarn. Hefyd rydym yn estyn croeso i Michael Farrow ac Elaine, o swydd Hertford sydd yn rhentu t~ Moeldrehaearn ac wedi syrthio mewn cariad â’r ardal. Maent i’w gweld yn ddyddiol yn cerdded eu ci gwyn a du, ‘Dove’. Un prynhawn Sul poeth roedd Elaine yn sefyll wrth Gapel Sardis yn mwynhau’r canu oddi fewn – ni Tractor David Brown Cropmaster Glyn Roberts, Llanwddyn gyda John sylweddolodd bod drws y capel ar agor. Syfrdanwyd y gynulleidfa o Jones y Felin (aelod o bwyllgor trefnu’r sioe) weld ci yn dod i mewn! Rydym yn falch o groesawu’n ôl deulu’r Hen Efail, sef Paul, Danni a’u dau blentyn. Maent wedi treulio wyth mlynedd a hanner yng Nghaliffornia gyda Paul yno’n gweithio i gwmni Microsoft. Colled Rydym yn estyn ein cydymdeimlad at Tony Gavin, Y Glyn sydd wedi colli ei dad yng Nghofentri. Sioe Monty Vintage Cynhaliwyd y sioe uchod ar gaeau Charlies, Coed y Dinas ar brynhawn Sul braf y 29ain o Fehefin. Roedd cynrychiolaeth dda o drigolion Dolanog ynghlwm â’r trefniadau ac yn cymryd rhan yn yr arddangosfeydd fel y gwelir gyferbyn. Cymdeithas Gymraeg y Trallwm Cyngerdd Agoriadol gyda Pharti Llond Llaw yn y Capel Cymraeg am 7.30 nos Wener, Medi 19 Raffl Tocynnau £5 gan Trefor Owen 552589 neu Siop Pethe Powys 554540 Elw at Eisteddfod Maldwyn 2015 Selwyn Davies, Brynmawr yn rhoi arddangosfa gneifio yn y sioe. Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 13 CAEREINION, PENCAMPWYR POWYS!
Pencampwyr Athletau Bechgyn dan 14 oed Powys
Pencampwyr Athletau Merched dan 14 oed Powys
Bechgyn dan 16 oed - Ail ym Mhencampwriaeth Athletau Powys Pencampwyr Athletau Merched dan 16 oed Powys Athletau’r Sir Athletau Aml-gamp Athletau NASUWT Unwaith eto mewn hanner tymor o waith caled Mae talent amlwg yn yr ysgol gyda Mathew Nod y gystadleuaeth yw dod yn gyntaf neu mae’r disgyblion wedi llwyddo i arddangos Bebb, Ben May, Llyr Griffiths, Sam Davies, yn ail, llynedd daeth yr ysgol yn ail mewn 3 eu sgiliau i’r eithaf. Cafwyd llwyddiant gyda Tom Gregory, Charlie Davies, Aimee gr@p ond eleni cafwyd llwyddiant 100% gyda sawl disgybl yn ennill neu yn ail yn y Breakwell, Katie Jones, Ffion Lewis a Bethan thri tîm yn dod yn Bencampwyr Powys a’r gwahanol gystadlaethau. Pencampwyr Davies yn cynrychioli’r Sir yn y campau aml- pedwerydd yn ail drwy Powys. Gwelwyd Powys am eleni oedd Sam Davies (clwydi); gamp cenedlaethol. Yn y gystadleuaeth cystadlu dwys mewn sawl ras, ond llwyddo i Bethan Davies (naid uchel); Llyr Griffiths genedlaethol disgwylir i’r cystadleuwyr ennill wnaeth y timau yn hawdd. Mae hyn (gwaywffon), Mathew Bebb (100m), Alice ymgeisio mewn sawl camp gan gynnwys yn golygu bod y timau yma o fewn yr 8 gorau Gregory (gwaywffon). Byddant yn symud pwysau, 800m dros y clwydi, naid uchel a naid yng Nghymru. Ymlaen nawr i Aberhonddu i ymlaen nawr i gystadlu ar lefel genedlaethol hir. Efallai fod yna Daley Thompson neu gystadlu yn erbyn y 7 tîm arall o Gymru. a cheisio ennill fest Cymru – pob lwc iddynt. Jessica Enis yn barod i egino allan o’r talent.
Sgons a Mefus a Chân DEWI R. JONES gyda cherddoriaeth fyw gan Ar y Gweill! ADEILADWYR Bridge House Llanfair Caereinion Prydau 3 chwrs Yn yr Institiwt, Llanfair Caereinion Bwyd Cartref gan ddefnyddio Dydd Sadwrn y 12fed o Orffennaf Cynnyrch Cymreig 10yb tan 1yh Ffôn: 01938820387 / 596 Tocynnau £3.50 Seidr Cymru, Rhestr Win helaeth Ebost: [email protected] gan Daniel Martin Archebwch drwy ffonio Ruth Kempe: 01938 810113 Pob math o waith adeiladu at eich gwasanaeth 01938 811917 I godi arian at y Project Trust 14 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
Ganwyd dau o’r plant yn Mhrydain a dau emynau oddi ar y ‘C D’ yn yr oedfa yn EIRLYS, Y yng Nghanada. Canada ynghyd â’r emyn ‘Mi glywaf dyner Wedi magu’r teulu a gweithio fel nyrs yn lais’ wedi i mi ei ‘recordio’ a’i hanfon dros yr Ysbyty leol, ail briododd gyda Yvon yr Iwerydd ar ‘E-bost’ diolch i Rhodri. Cludai CHWAER Rivet o dras Canadaidd Ffrengig eto yn Idwal Eirlys i bob angladd o ‘Fôn i Fynwy’. (Hon, oedd ein Eirlys ni!) 1980. Diolch amdani; fe fu’n ffyddlon i Gymru Un peth nodweddiadol iawn am Eirlys hyd y diwedd ac yn derbyn ‘Plu’r Gweunydd’ oedd ei gwroldeb wrth wynebu problemau bob mis yn rheolaidd. Siaradai Gymraeg bywyd. Cafodd amser caled gyda’r g@r glân a chywir hyd y diwedd. Yn wir cyntaf gan ei fod wedi ‘troi at y ddiod’ dywedodd ei mab Richard wrthyf mai gyda’r canlyniad iddo golli swydd a chartref. Cymraeg oedd ei geiriau olaf, fel ei rhai Ond nid oedd gorchfygu ar ysbryd fy chwaer cyntaf yn siwr! Ond, nid oedd neb yn ei a sicrhaodd addysg gyflawn i bob un o’r deall y tro hwn!! plant trwy ei hymdrechion ei hun. Hedd i’w llwch, yr oedd Eirlys yn ‘larger Cafodd gefnogaeth gadarn iawn gan than life’ a hoffai chwerthin yn fwy na dim aelodau’r Eglwysi yr oedd yn perthyn iddynt ac yr oedd y chwerthin hwnnw yn croesi’r a gyda’i ffydd gadarn ei hun yn ei chynnal Iwerydd dros y ffôn unwaith y mis yn ystod trwy ‘r cyfnodau tywyll. ein sgyrsiau. Yr oedd hi’n ffigur cyfarwydd yn Llanfair Ysgrifennais ‘Soned’ iddi yn ystod ei salwch wedi marwolaeth ein Tad yn 1976 a y llynedd, ond ysywaeth y mae’r ‘yw’ bellach marwolaeth ein Mam yn 1991 gan dreulio yn ‘oedd’ a phob cyffyrddiad arall yn y rhai misoedd yn ein mysg yn aml yn gorffennol. ) aros gyda Iona yn ‘Maes y Gro’, a diolch i Iona am ei charedigrwydd bob amser. Rhan o fy ngwanwyn yw’r ‘Eirlys’ hon Yr wyf wedi ysgrifennu llawer teyrnged i Yr oedd ganddi lais soprano arbennig ac A rhan o’m haf a’m hydref hefyd yw. lawer o gyfeillion ers i’r ‘Plu’ gychwyn yn yr oedd yn aelod o’r côr enwog hwnnw a Ein dau yn gynnyrch ‘Cet’ a ‘David John’ 1978 ond nid yn amal y mae talu teyrnged sefydlwyd ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol Sydd bellach yn y gro, tu hwnt i glyw. i chwaer a dyna sydd yn fy meddwl yn y Machynlleth yn 1937 a phob aelod yn Cyd-redeg hapus wnaethom law yn llaw rhifyn yma. cael ‘Cwpan Arian’ yn anrheg gan I’r ysgol fechan oedd ar draws y ddôl- Fe welwch lun twmpath o rosynnau fel berchennog Glan Tanant Llansantffraid. Mewn heulwen weithiau neu mewn cwmwl arweiniad. ‘Rhosyn Nan-Nan’ a dyfai ein mam Buasai’n ddiddorol cael gwybod faint o’r glaw, yn Hafod-lon yn Llanfair Caereinion ac y côr hwnnw sydd ar ôl? (Cael croeso yn ‘Nhynewydd’ wrth droi’n mae etifedd i’r rhosyn hwn yn ein gardd yn Eirlys a aeth â fi i’r ysgol gyntaf erioed yn ôl). Llysmwyn, Llangadfan. Yn rhyfedd iawn Garthbeibio, Eirlys oedd yn cael ei gosod Mae bylchau amlwg yn y teulu clyd credai ein mam yn gryf yn y gallu i ‘witsio’ fel esiampl am ysgrifen gan Charles A’r chwechawd bellach wedi mynd yn dri ac os oedd y rhosyn yn hwyr yn blodeuo Jones, hi a’i ’sgrifen arddechog a destlus! (Dau) yna byddai ei chymdoges, o dras ‘sipsiaidd’ fi a ’sgrifen ‘traed brain’. Eirlys gafodd y Parhau mae’r cariad at hen iaith y crud, wedi rhoi rhyw fath o ‘sbel’ ar y blodyn, a ‘job’ annifyr wedi i mi gyflawni gweithred Ac annwyl wyt o hyd i’n teulu ni hyn yn flynyddol, ond, dal i flodeuo y mae ‘blentynnaidd’ iawn yn y ‘National School’ Boed cysgod adain glyd yr Arglwydd Dduw’n ‘Rhosyn Nan-Nan’. ers talwm. (Cewch chi ddyfalu beth)! Dy warchod yn wastadol tra rwyt byw. Yr oedd un blodyn mewn ‘vase’ ar y bwrdd Y fi oedd y gwas priodas yn ei phriodas yn yn y capel yn ystod y Gwasanaeth ‘Cofio’ a 1947. Brecwast yn y ‘Goat’ ac rwy’n cofio Diolch am bob arwydd o gydymdeimlad a oedd y cynrychioli’r teulu i gyd ledled y mynd i’r Ysbyty yn Llundain i weld Patricia, gawsom yn gardiau, galwadau ffôn a byd. y ferch hynaf wedi ei geni. rhoddion ac i John Ellis a Huw Davies am Fe @yr pawb mai ‘Olwen’ yw’r gwrthrych Ei ffrind mawr ar ei hymweliadau i Lanfair eu gwasanaeth yn yr oedfa gofio. yn y gân enwog ond y mae’n gweddu i’r oedd y diweddar Idwal a chanwyd un o’r Emyr a’r teulu.. dim i fy sylwadau wrth hel atgofion am Eirlys fy chwaer. LLUN O’R GORFFENNOL I bob pwrpas, fe adawodd Eirlys Gymru yn 1944 er mwyn dilyn gyrfa fel Nyrs yn Llundain, (hynny yn ystod yr ail ryfel byd) a chofiaf iddi ddweud bod ‘Doodle Bug’ wedi taro cornel yr ysbyty pan oedd hi ar ddyletswydd, (un o’r Rocedi ‘Self propelled’ cyntaf oedd y ‘Doodle Bug’. Cafodd Eirlys, fel finnau a Dafydd ein geni yn ‘Tynewydd’ yng nghanol pentre’r Foel yn 1926 a mynychu ysgol Garthbeibio cyn i’r teulu symud i ardal Llanfair (Capel Soar) a mynychu Ysgol yr Eglwys (Na- tional School) gyda’r diweddar Mr Hewitt yn Brifathro. Wedi dwy flynedd o gael addysg ‘eglwysig’! aeth Eirlys i’r ‘Board School’ dan Charles Jones. Gadawodd yr ysgol yn 14 oed a gweithio gyda theulu’r Jonsiaid yn y ‘Graig’ cyn mynd i weinyddu yn ‘Cyfronydd Hall’ gyda theulu’r Lynes, cyn mynd i Lundain yn 1944. Priododd Rene Carter, g@r Canadaidd/ Ffrengig yn 1947 a bu’n byw yn ‘Foxton’ yn Llun a dynnwyd tua 1962-63 ar achlysur ymddeoliad Mrs Ellis o Ysgol Rhiwhiriaeth Swydd Caergrawnt gyda Rene yn gweithio Rhes gefn: Frances Williams, Glyndwr; Glyn Williams, Tangraig; Allen Williams, Glyndwr; i’r ‘University Press’. Ymfudodd i Canada Pryce Jones, Bryntawel; Mary Bowen; Theodora Harvey; yn 1952 a byw yn ‘Fredericton’ New Bruns- Rhes ganol: Gwyn Morris, Tynfron; Alun, Gelli; Arwyn, Tyisa; Gareth Rees, Tynllwyn; Gwilym wick eto a gwaith gyda’r Brifysgol. Byw Jones, Rhiwhiriaeth yn ‘North Bay’ Ontario cyn symud i St Rhes flaen: Gillian Alexander, Pant Farm; Enid, Melingrug; Joan Davies, Gelli; Margaret, Catherine’s i weithio gyda’r papur lleol. Rhosaflo a Claire Roberts, Rhallt Ucha;. Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 15
LLANGADFAN GLYN DAVIES A.S. YN CYFARFOD EI ETHOLWYR
Llawdriniaeth Derbyniodd Gill, Tynewydd lawdriniaeth ar ei chlun yn ddiweddar ac er iddo fod braidd yn boenus ar y dechrau mae hi bellach yn neidio ac yn sboncian fel oedd hi gynt! Penblwyddi Arbennig Mae dwy o ardalwyr Llangadfan wedi dathlu penblwydd arbennig yn ddiweddar. Llongyfarchiadau i Eirian Jones, Bryneirian sydd wedi dathlu ei phenblwydd yn 80, dwi’n clywed ei bod wedi dathlu’r achlysur gyda the prynhawn hyfryd gyda theulu a ffrindiau.
Glyn yn edrych yn hynod hamddenol wrth siarad efo etholwyr Dyffryn Banw
Braidd yn sinigaidd oedd fy ymateb pan Yn anffodus nid oedd fy ‘nghynrychiolydd’ yn gyrhaeddodd gwahoddiad gan ein Aelod adnabod rhyw lawer o’r gynulleidfa leol, Seneddol, Glyn, yn ein gwahodd i gael ‘chat’ heblaw am ryw hanner dwsin o ffermwyr. bach anffurfiol dros baned efo fo yng Nghann Roedd y materion a drafodwyd yn amrywio o Offis i drafod ein pryderon lleol a ddiffyg cyfyngiadau cyflymder ym mhentref chenedlaethol. Rhaid dweud y peth cyntaf y Foel; bygythiad y peilonau; materion ffermio groesodd fy meddwl i oedd - ooo...ydy hwn yn a dyfodol yr iaith Gymraeg. Gwrandawodd y poeni fod trigolion Dyffryn Banw yn mynd i gwleidydd yn sympathetig iawn ar bryderon bleidleisio dros UKIP yn yr etholiad nesaf a’i ei ddarpar etholwyr a nododd ei fod eisiau trio gwneud ’chydig bach o ‘PR’ ysgrifenyddion bob sylw yn ofalus. cynnar. Chware’ teg i’r ardalwyr hynny am fynd i leisio Beth bynnag, pan ddaeth y noson roedd un eu barn ac fel dywedodd un fewnfudwraig goes am fynd a’r goes arall am aros adre ac “Welsh speakers keep their heads in the sand er cywilydd penderfynais aros adre ac anfon and let us fight their battles for them.” Diolch “cynrychiolydd” yn lle. amdanynt! CAH
Dydd Gwener Gorffennaf 18fed yn Neuadd Gymunedol Dyffryn Banw Estynnir gwahoddiad i aelodau presennol a chyn aelodau o staff, disgyblion a rhieni ysgol Dyffryn Banw i ymuno â ni i barti dathlu a ffarwelio â Mrs Jones a Mrs Smith. Yn mae’r bugail bach ciwt uchod sef Ffion, Rydym yn gwerthfawrogi eu brwdfrydedd a’u hymroddiad i’r ysgol ar hyd y blynyddoedd. Abernodwydd yn dathlu ei phenblwydd yn 18 oed ar y 4ydd o Orffennaf. Pob dymuniad da Bydd y noson yn cychwyn am 6 y.h. Cewch brynu salad ynghyd â mochyn wedi ei rostio i tithau ar gyfer y dyfodol, Ffion. am £3.50 y pen.Bydd te,coffi a diodydd ysgafn ar gael ac mae croeso i chi ddod â diod Profedigaeth gadarn eich canlyn. Ateber erbyn Gorffennaf 8fed os ydych am fynychu o.g.y.dd. er Cydymdeimlwn ag Emyr, Evelyn a’r teulu ar mwyn hwyluso’r paratoadau arlwyo. farwolaeth chwaer Emyr sef Eirlys a ymfudodd i Ganada tua 60 mlynedd yn ôl. Marie Shirley Smith – 07973 138057 Cynhaliwyd gwasanaeth er cof amdani yng Catrin Tudor - 07794 517731 Nghapel Moreia Llanfair. Gradd Os ydych yn dymuno cyfrannu tuag at eu hanrhegu yna a fyddech mor garedig â gyrru Llongyfarchiadau i Aled, Llais Afon sydd wedi eich cyfraniadau at Kerry Morris neu Catrin Tudor erbyn Gorffennaf 4ydd. ennill Gradd Dosbarth 1af mewn Diolch yn fawr. Gwleidyddiaeth Ryngwladol a Hanes o Brifysgol Aberystwyth. Mae’n rhaid ei fod o wedi gwneud rhywfaint o Brian Lewis waith felly rhwng yfed cwrw, gwleidydda, MARS Annibynnol cymdeithasu a chymryd rhan mewn rhaglen Gwasanaethau Plymio Ymgynghorwyr Ariannol Annibynnol deledu! a Gwresogi Ar y Radio Trevor Jones Tybed pwy glywodd Eirlys, Cwpan Pinc ar y Atgyweirio eich holl offer Rheolwr Datblygu Busnes radio efo Sian Cothi yn ddiweddar. Maen plymio a gwresogi nhw’n dweud wrthyf i ei bod wedi cael sgwrs Montgomery House, 43 Ffordd Salop, Gwasanaethu a Gosod Y Trallwng, Powys, SY21 7DX hir, ddiddorol iawn efo’r gyflwynwraig ac wedi boileri Ffôn 01938 556000 rhannu un o’i rysetiau efo’r genedl (ond nid Ffôn Symudol 07711 722007 un y sgons!!!) Gosod ystafelloedd ymolchi Ffôn 07969687916 Morgeisi * Pensiynau * Buddsoddiadau * Cynilion neu 01938 820618 * Yswiriant Bywyd * Diogelu Incwm * Adeiladau a Chynnwys 16 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
‘Does unman yn debyg i Gartre’ COLOFN MAI LLWYDIARTH Taith i Safle Etifeddiaeth y Byd “Pontllogel” Taith i Safle Etifeddiaeth y Byd Eirlys Richards Diwrnod braf a heulog ym mis Ebrill oedd hi pan aeth criw ohonom o Gymdeithas Edward Penyrallt 01938 820266 O’r Afallon i “Bontllogel” Af i weld,t rwy giât yr ‘Efel’; Llwyd ar daith arbennig iawn gan gael blas ar Yr hen fuarth lle bu’r chware, fyd natur, daeareg ac archeoleg a hyn i gyd Eglwys y Santes Fair A’r hen d~ a fu yn gartre. wedi ei gwmpasu oddi mewn i ardal Nos Sul Ebrill 27ain cynhaliwyd Cyngerdd hanesyddol ddiwydiannol Y Bont Haearn Cysegredig gyda Chôr Llanwnog yn perfformio Ble mae’r toreth o gyfeillion (Ironbridge). “Stainer’s Crucifixion” Yr arweinydd oedd Fu yn sgwrsio gylch yr einion? Arweiniwyd y daith gan Tom Heaton sef ffrind Graham Marshman a’r organydd oedd Aeron Llawer stori glywais innau- John Caergof ers blynyddoedd ac wedi Preston. Yr Unawdwyr oedd Glyn Jones a yno nghwmni’r cymeriadau. meistrioli’r iaith Gymraeg yn rhugl er iddo fyw Michael Brennan. Mwynhawyd y noson gan a’i eni dros y ffin. Roedd yn amlwg ei fod yn bawb oedd yn bresennol ac roedd yr Eglwys Yn gyferbyn â’r hen gartre? eithaf hyddysg gyda’r enwau Cymraeg ar yn orlawn. Darparwyd lluniaeth ar ddiwedd y Swyddfa’r Post a Siop y Pentre, flodau, coed ac adar yn ogystal â’r termau cyngerdd gan chwiorydd yr Eglwys a Gyda’i silffoedd i’r ymylon priodol ar agweddau diwydiannol a daeareg datganwyd y diolchiadau gan y Deon Gwlad Hon, i’r ardal yw ei chalon. yr ardal. Parchg. Pam Powell. Cychwynnwyd y daith o’r man lle mae’r bont Cydymdeimlo Ysgol fach mewn dillad newydd fyd-enwog yn croesi afon Hafren yn y ceunant Cydymdeimlwn â Trefanion Evans, Ty-issa, A’r ‘Santes Fair’ uwch mynwent lonydd, nodedig. a’r teulu oll yn ei profedigaeth o golli Gwyn yn Murmur awel yn y goedlan, Dyma’r bont fwa gyntaf yn y byd i’w hadeiladu ddiweddar. Cynhaliwyd y gwasanaeth S@n afonig dan y geulan. o haearn bwrw. Cychwynwyd adeiladu’r bont angladdol yn Seion Llanrhaeadr ar Fai 28. gan Abraham Darby III yn y flwyddyn 1771 a Dyweddiad Ar y bryn mae’r Neuadd fechan, gorffennwyd yr adeiladu yn 1779. Llongyfarchiadau i Catherine Jones, Dwyrhos Sydd i ddiwylliant bro’n ganolfan, Arweiniwyd ni ar daith eitha egnïol i fyny’r ac Elgan Jones, Cwm y Geifr, Llanarmon Cofio’r hwyl a’r anturiaethau, ceunant serth sydd yn codi o afon Hafren ac Dyffryn Ceiriog ar eu dyweddïad a phob Gefais yno gyda’m ffrindiau. a elwir yn ‘Drywydd y Sabath’. Cynlluniwyd dymuniad da iddynt. y llwybr hwn gan Richard Reynolds, un o Llwyddiant Ger y bont, hen gartre’r Person feistri gweithfeydd haearn niferus yr ardal. Llongyfarchiadau i Rhys Cyffin Isa ar lwyddo Yn clwydo’n falch uwchben yr afon, Roedd yn Grynwr fel nifer o’i gydweithwyr y yn ei brawf gyrru yn ddiweddar. Lle bu ‘gweision’ y fam Eglwys pryd hynny. Cynlluniwyd y llwybr gyda’r Yn fythol sôn am ryw ‘Baradwys’. bwriad o ddarparu modd i’r gweithwyr fwynhau Taith Noddedig ymarfer iachus ar y Sul. Ar ddiwrnod gwaith Ar Sadwrn 21ain o Fehefin cymerodd Rich- Yr ‘Hall a’r ‘Ficrej’ Siop ac ‘Efel’ byddai’r olygfa islaw wedi bod yn llawn mwg ard a Zoe, Robert, a Rhys Cyffin Isa ran mewn a fflamau gyda s@n byddarol morthwyl a taith noddedig yn cerdded i fyny ac i lawr yr Hen ysgol, Eglwys, yw Pontllogel, Ond, pan ddaw’r dydd i ddiwedd chware pheiriannau yn rhygnu. Estynnwyd dylanwad Wyddfa a deallwn fod Arfor a Lena wedi teithio Reynolds i blannu amrywiaeth mawr o goed ar drên bach yr Wyddfa i arolygu’r daith. I Bontllogel y dof adre. Profiad G@r Afallon ar hyd y llethrau fel modd i guddio’r Roedd y daith yn codi arian at elusen diwydiannau islaw. “Parkinsons”. Y goeden fwyaf amlwg sydd i’w gweld heddiw Sefydliad y Merched yw’r Ffug Acaxia sy’n dangos dail gwyrdd- Ar gyfer ein cyfarfod mis Mehefin aeth criw o Annwyl Olygydd felyn o fis Mehefin hyd Medi a chyda aelodau ac un dyn i ardd Bachie, Llanfyllin, chlystyrau o flodau gwyn persawrus yn cartref Glenys a Glyn Lloyd. Cawsom groeso Coleg Normal ymddangos ym mis Mai. Gelwid y goeden cynnes iawn a phaned a sgons hufen a mefus Mae hanes y Coleg Normal ac atgofion ei yn goeden ‘codi calon’ gan y teuluoedd. blasus iawn cyn crwydro o amgylch eu gardd fyfyrwyr yn cael eu dathlu mewn llyfr newydd Buom heibio mynwent y Crynwyr wedi ei lleoli hyfryd oedd i weld yn llawn o bob math o ‘Back to Normal’ sy’n cael ei gyhoeddi nos ar lechwedd serth gan sylwi bod rhan helaeth blanhigion. Mae’n amlwg bod gwaith caled Wener, 5 Medi, yn addasiad i’r Saesneg o o’r cyfenwau ar y cerrig beddi yn rhai iawn wedi mynd i mewn i greu’r ardd arbennig ‘Bywyd Normal’ Dr Tudor Ellis. cyfarwydd iawn ac yn Gymreig eu natur. Yn yma. Bu’r Coleg Normal yn ddylanwad arbennig ar amlwg bu nifer fawr o Gymry yn gweithio neu Maent yn agor eu gardd am rai wythnosau ddatblygiad addysg yng Nghymru. Mae’r yn feistri yn y diwydiant dos y ffin. dros yr haf efo’r elw yn mynd tuag at NSPCC. gyfrol hon yn cyflwyno braslun o brofiadau Daeth natur yn ôl i’r ceunant gan guddio Diolchodd Steph i’r ddau am groeso mor myfyrwyr y Normal dros y gwahanol gyfnodau creithiau’r gorffennol ond gellir gweld gynnes ac ymweliad bendigedig. yn hanes y sefydliad. Bydd rhai o’r myfyrwyr adeiladau pwerdy’n amlwg gyda rhes o dyrrau Draw wedyn i Westy’r Cain, Llanfyllin i swpera hyn yn ailgreu blas y cyfnod yn y lansiad. oeri enfawr a baentiwyd yn binc yn ddiweddar cyn troi am adre. Linda Roberts Mae lle i nifer cyfyngedig ar y noson. ac a ystyrir bellach yn rhan dderbyniol o’r Gwahoddir cyn-Normalwyr i gofrestru drwy olygfa. gysylltu gyda Gillian Pritchard yn yr Ysgol Roedd blodau’r gwanwyn yn amlwg ar hyd y Addysg, Prifysgol Bangor, Bangor LL57 2PZ daith. Gwelwyd blodyn y gwynt yn manteisio (01248 383085 ar y golau cyn i’r coed ddeilio’n llawn. [email protected]). Daw’r cyfnod Ymysg y blodau eraill a welwyd roedd cofrestru i ben ddiwedd Gorffennaf. clychau’r gog, gold y gors, tegeirian coch y gwanwyn ond yr olygfa fwyaf trawiadol oedd Athro Emeritws Gareth Roberts dod ar draws dau fryn dan eu sang o friallu Ysgol Addysg, Prifysgol Bangor Mair. [email protected] Fel yr oeddem yn disgyn i lawr y cwm, 01248 351243 cyfarchwyd ni gan gân y gog o’r goedwig draw. Heddiw mae’r ardal yn cael ei gwasanaethu gan nifer o amgueddfeydd sy’n esbonio’r Huw Lewis diwydiannau trwm a roddodd gychwyn ar y Chwyldro Diwydiannol dros y byd. Post a Siop Meifod Mae llawer mwy i’w weld nag y gellir ei gofnodi ar bapur. Felly dyma ddiwrnod cyfan i chi ei dreulio yr haf yma, ond mae’n siwr bod nifer Ffôn: Meifod 500 286 o ardal y Plu wedi ymweld â’r lle rhyfeddol hwn yn barod. Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 17
PONTROBERT Hip..hip..hwre i Gôr Aelwyd Penllys Elizabeth Human, T~ Newydd 500493
Cydymdeimlad Cydymdeimlwn efo Eirlys Edwards, Brynawel a’r teulu ac efo Eirlys Jones, Haulyfan a’r teulu wedi marwolaeth Ada Evans o Langynog oedd yn fodryb i’r ddwy Eirlys. Salwch Dymunwn wellhad buan i Glyn Tycoch sydd ar hyn o bryd yn Ysbyty Amwythig, brysia wella Glyn. Dathlu Penblwydd Llongyfarchiadau i Hannah Bowen ar ddathlu ei phenblwydd yn 21ain ar y 17eg o Fehefin. Babi newydd Llongyfarchiadau i Robert a Ruth, Cefngolau ar enedigaeth eu mab bach sef James Pryce Walton, ac i Ann ac Arwyn Glasfryn ar ddod yn Daid a Nain i James ac i Mair a Gwyn ar ddod yn hen daid a hen nain unwaith eto. Cymanfa Ganu Does dim rhyfedd fod yna wên lydan ar wynebau aelodau côr cymysg Aelwyd Penllys a Cynhaliwyd Cymanfa Ganu Annibynwyr hwythau wedi llwyddo i ennill yr ail wobr yn Eisteddfod yr Urdd Meirionnydd yn ddiweddar Dyffryn Banw yn y Ganolfan ddydd Sul mewn cystadleuaeth boblogaidd a safonol iawn. Da iawn chi! Mehefin y 15fed. Dr Siwan oedd llywydd cyfarfod y pnawn a Catherine Parry yn arwain y canu efo Beryl Jones wrth yr organ. Cymerwyd y rhannau arweiniol gan blant Ysgol y Bont efo Haf yn cyfeilio iddynt a chymerwyd rhan gan wahanol Ysgolion Sul yn yr ardal. Croesawyd Jane Peate yn ôl a rhoddodd anerchiad pwrpasol i’r plant. Rhoddwyd y diolchiadau gan Dr Margaret. Roy Penybryn oedd llywydd cyfarfod y nos, efo Tegwyn Tymawr yn arwain y gân a Beryl Mathrafal wrth yr organ. Cymerwyd y rhannau arweiniol gan Menna Lloyd a Margaret Herbert a’r casglyddion oedd Joan Watkins a Gaynor Williams. Diolchwyd i Mari am y blodau a roddwyd yn absenoldeb Helen sydd yn gwella’n dda. Diolchwyd i bawb ar y diwedd gan Delyth Jones, Dolwen am gyfarfod a chanu da. Clwb Cyfeillgarwch Ar ddiwrnod braf aeth llond bws i fferm Adam Henson (Countryfile) yn y Cotswolds. Roedd llawer o anifeiliaid prin, mawr a bach i’w gweld Llun: Tegwyn Roberts a thractor a threilar i fynd â ni o gwmpas, roedd Clap mawr i gr@p llefaru dysgwyr Bl.7-9 Ysgol poeth a dweud y gwir yn reit foethus. Uwchradd Caereinion am lwyddo i ennill y Cafwyd cinio yn y ffreuthur – cig moch, selsig wobr gyntaf yn Eisteddfod Genedlaethol yr a chig eidion, lleol wrth gwrs, ar y fwydlen. Urdd Meirionnydd. Roedd y fuddugoliaeth yn Roedd Adam ei hun o gwmpas y lle a bu rhai arbennig o felys gan y bydd eu hyfforddwyr yn ddigon ffodus i cael llun wedi ei dynnu gyda Mrs Llinos Evans a Mrs Jane Evans yn fo, ac ambell un wedi siomi heb ei weld o ymddeol ar ddiwedd y flwyddyn. Er pwy a gwbl! @yr, falle na fydd gormod o waith perswadio Mae yna wersyll campio a charafanau gerllaw, ar y ddwy i ddod draw i’r ysgol i hyfforddi’r jyst y peth i deuluoedd a phlant. plant y flwyddyn nesaf hefyd!!!! Trip neis a thywydd ffafriol. (M.C.) Hen Gapel John Hughes CANOLFAN HAMDDEN Diolch i bawb a bleidleisiodd ar-lein am grant CAEREINION tuag at do newydd, ond ni chawsom ddigon o Cadwch yn heini gydag amrywiaeth o bleidleisiau, gwaetha’r modd. weithgareddau a sesiynau ffitrwydd: Bydd rhoddion ariannol yn cael eu croesawu gan Beryl Vaughan, Trysorydd yr * Spining * Pilates * Kettlercise * Swmba * Ystafell Ymddiriedolaeth. Ffitrwydd * Sboncen * Badminton * Tenis Byr * Pêl- Cofiwch am y cyfarfod ar Awst 12 am 7.30 rwyd * Pêl-droed * Pêl-fasged * Ymarfer Cylched * (Diwrnod Ann Griffiths) yng nghwmni’r bardd/ Gweithgareddau Plant newyddiadurwraig, Karen Owen. Croeso Hoffwch ni ar Facebook am y wybodaeth cynnes i bawb. (N.Rh.) Uchod gwelir Laurel a Hardy (neu David Jones ddiweddaraf neu cysylltwch ar 01938 810634 a Glandon) yng Ngharnifal Llanfair - mae’r EICH IECHYD. EICH FFITRWYDD. EICH DYFODOL tebygrwydd yn rhyfeddol! 18 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
biomas gan gynnwys maint sylweddol o wellt ystod y nos. Ymddengys ein bod yn cael yn ynghyd â glo. Sut bynnag mae symudiad gyda ôl tua dwywaith yr hyn a dalwn. Yn y Ffermio llawer o brosiectau wedi cael ei rhwystro neu cynlluniau diweddarach i dai ac i adeiladau hyd yn oed ei stopio’n llwyr gan wrthwynebwyr. mwy yn aml y cynllun yw cynnwys allforion - Nigel Wallace - Un o’r rhain oedd yn Nhrefesgob lle bu sylweddol i’r Rhwydwaith. Gall y paneli fod cymaint o wrthwynebiad fel y credaf fod y naill ai yn eiddo i chi eich hunain neu gallwch Adolygiad o Gynhyrchu Trydan prosiect wedi darfod. Un arall oedd yn Ne osod y lle ar eich to i gwmni ynni er na fyddwch (Rhan 4 o 5) Powys lle bwriadwyd adeiladu peirianwaith yn gwneud cystal o dan y drefn hon. Wrth Dulliau Gwyrdd cynhyrchu a fyddai’n defnyddio coed gwrs mae problemau yn achos adeiladau Opsiynau Trydan-d@r Eraill - parhad. Dwy gwastraff o felin lifio leol. Methodd hwnnw cofrestredig ac weithiau materion cynllunio enghraifft leol. Ychydig o flynyddoedd yn ôl hefyd o ganlyniad i weithredu gan eraill. bu adroddiadau yn y wasg am beirianwaith wrthwynebwyr. Yn Aberafan lle credaf fod un Datblygiad masnachol mwy yw’r parc heulol. gan deulu Jones, Talyglannau, Mallwyd. peirianwaith ar y gweill, bu gwrthwynebiad Prif ddiben y rhain yw fel menter busnes i Dywedwyd bod hyn mor llwyddiannus fel eu cryf i ail uned. Wrth gofio bod trigolion werthu trydan. Mae’n golygu cae llawn o bod yn ystyried ail uned. Sut bynnag cofiaf Aberafan wedi byw ers talwm yng nghysgod baneli ffotofoltaidd sydd fel arfer ar goesau am eu sylw sef bod cael y caniatâd gofynnol gwaith dur mawr lleol, mae’n anodd gweld sut ac wedi’u hongli tuag at brif gyfeiriad yr haul. yn gymaint o waith â chyflawni’r prosiect ei y gallai rhywbeth sy’n llosgi coed neu fiomas Fel arfer mae’n bosibl pori defaid ar y cyd â’r hun. fod yn gymaradwy. paneli ond mae’n debyg y canfyddir mai’r Roedd thema debyg yn yr adroddiad yn Farm- Paneli Haul. Mae dau fath o’r rhain. Y cyntaf paneli fydd prif ddefnydd y tir felly mae ers Weekly 9/3/12 gan ohebydd Farmer Fo- sy wedi bod yn ein plith ers tua 20 mlynedd, posibilrwydd o broblemau gyda chynllunio ac cus, Jolyon Higgs o Lanidloes. Dechreuodd yw’r math i gynhyrchu d@r poeth. Rydym wedi â threthi busnes. Mae’n debyg hefyd y bydd ysgrifennu am ganiatâd a.y.b. ym mis cael y rhain ar ein t~ am ryw 15 mlynedd. peirianwaith o’r math hwn yn denu Tachwedd 2009 ar gyfer cynllun trydan-d@r Maent yn gweithio’n dda iawn pan fydd yr haul gwrthwynebiad gan y rhai sy’n meddwl y bach ar ei fferm. Rhoddwyd ef ar restr aros 5 yn disgleirio ond yn gwneud ychydig neu ddim difethir yr olygfa. mis gan Asiantaeth yr Amgylchedd cyn iddynt pan na fydd. Mewn haf da gallwn gael ein Llosgi Gwastraff. Ymddengys fod hwn yn ddull ymweld ag ef. Wedyn gofynasant am ambell d@r poeth bron i gyd yn y modd hwn. Fel arall sy’n bwnc llosg arbennig i gyhoedd y D.U. Ar arolwg biolegol drud a ddatgelodd ddim byd o mae’n gweithredu dim ond fel dull i ychwanegu hyn o bryd mae llawer o’n gwastraff nad yw ddiddordeb arwyddocaol. Ni allodd y gwaith i ryw raddfa at dymheredd d@r sydd wedyn yn addas i’w ailgylchu, yn mynd i gladdfeydd. go iawn ddechrau tan fis Awst 2011 ond roedd ag angen ei dwymo ymhellach gan drefn arall. Daw safleoedd addas yn brin ac mae pryderon y prosiect yn cynhyrchu trydan erbyn adeg ei Yn ddiweddarach daeth trefn arall sy wedi dod am lygru d@r daear, pobl nad ydynt eisiau tip erthygl. Dywed Jolyon y byddai’n meddwl yn yn boblogaidd iawn diolch i’r Tariff Cyflenwi yn agos atynt ac amgylcheddwyr nad ydynt galed iawn cyn ymgymryd â chynllun tebyg. Trydan (Feed-in) hael. Hwn yw’r panel eisiau tip yn rhywle arall chwaith! Gall Ei ddiben oedd cynhyrchu ynni gwyrdd trwy ffotofoltaidd sy’n cynhyrchu trydan yn gwastraff gael ei losgi mewn peirianweithiau fuddsoddi dros £50,000 mewn nwyddau uniongyrchol o olau. Maent yn gweithio’n well arbennig lle defnyddir y gwres i gynhyrchu Prydeinig ac mewn llafur lleol. Bu’r holl brofiad pan ddisgleiria’r haul ond cynhyrchir rhywfaint trydan. Sut bynnag bydd unrhyw gynnig o’r â chyrff y llywodraeth yn un o wrthwynebiadau hefyd pan fydd cymylau cymedrol. Yn awr fath yn creu gr@p o wrthwynebwyr yn syth. ac o rwystrau. Dyma un enghraifft arall o sut gwelir y paneli hyn yn aml iawn ar dai preifat Yn bennaf bydd y gwrthwynebiad ar sail effaith i beidio ag annog mentrwyr lleol i wneud ac yn gynyddol ar doeau adeiladau fferm ac weledol y peirianwaith a’r goel y cynhyrchir cyfraniad defnyddiol i gymdeithas. adeiladau mwy eraill. Mae’n bosibl lleihau mwg gwenwynol a.y.b. Sail bellach am y Coed a Biomas. Mae gan y deunyddiau hyn costau’n sylweddol ar ffermydd llaeth lle gwrthwynebiad yw’r drafnidiaeth ychwanegol fantais sef bod eu defnyddio yn ddim ond defnyddir trydan i dwymo d@r a hefyd lle i gludo’r gwastraff a’r angen am geblau a ailgylchu CO2 sydd eisoes yn yr awyrgylch defnyddir gwres a gwyntyllau mewn unedau pholion neu hyd yn oed peilonau. yn hytrach na gollwng rhagor fel gwna da dwys e.e. cytiau cywion (broilers). Yn Nenmarc dywedir wrthyf na ddefnyddir tanwydd ffosil. Bu datblygiad sylweddol o ran Cynllunnir systemau’r cartref mewn perthynas claddfeydd a llosgir yr holl wastraff a welwn ddefnyddio’r deunyddiau hyn mewn boeleri ar â’r maint o drydan a ddefnyddir fel arfer gan yma fel gwastraff bag du mewn gyfer gwres ar y fferm ac i ambell fath o y teulu. Rydym wedi cael paneli o’r math hwn peirianweithiau cynhyrchu trydan. Mae yna un adeiladau, grwpiau o adeiladau, ffatrïoedd am ambell flwyddyn yn awr ac maent yn lle o’r fath lle mae fy merch yn byw ger a.y.b. Yn awr mae yna orsafoedd p@er sy’n gweithio’n dda. Telir inni am yr holl drydan a Fredericia a soniaf am hwnnw y tro nesaf defnyddio’r deunyddiau hyn i gynhyrchu trydan gynhyrchir ond talwn am yr hyn a gymerir o’r ynghyd â Threulio’n Anerobig a fy nghasgliadau e.e. Drax yng Ngogledd Lloegr. Yno defnyddir Rhwydwaith pan na weithia’r paneli e.e. yn ar gyfer y gyfres hon. YR UN LLE OND GYDA WYNEB NEWYDD IVOR DAVIES B T S PEIRIANWYR AMAETHYDDOL Revel Garage, Aberriw, Y Trallwng BINDING TYRE SERVICE Pob math o waith tractor, Y GAREJ ADFA SY163DB Trwsio a gwasanaethu peiriannau fferm yr yn cynnwys- holl brif wneuthurwyr x Teilo gyda chwalwr 4X4 TRELARS PEIRIANNAU 10 tunnell, GWAITH AMAETHYDDOL
x &KZDOX¶VOXUU\·JDQ TEIARS, TRWSIO PYNJARS GGHIQ\GGLR¶WUDLOLQJVKRH· CYDBWYSO OLWYNION, TIWBIAU MEWNOL x Chwalu gwrtaith neu galch, Y STOC MWYAF O DEIARS YNG Ffôn/Ffacs: 01686 640920 x 7ULQ\WLUk¶SRZHUKDUURZ· NGHANOLBARTH CYMRU! Ffôn symudol: 07967 386151 x Unrhyw waith gyda Ebost: [email protected] ¶GLJJHU·WXQQHOO YN BAROD I’W FFITIO x Amryw o beiriannau eraill ar gael. HOFFECH CHI I NI DDOD ALLAN ATOCH CHI? RYDYM YN CYNNIG GWASANAETH SYMUDOL Garej Llanerfyl Ffôn: 01938 820 305 I DRWSIO A GOSOD TEIARS! 07889 929 672 Ffôn: 01938 811199 Ceir newydd ac ail law 01938 810347 Arbenigwyr mewn atgyweirio Symudol: 07523 359026 GWASANAETH BONEDDIGAIDD A CHWRTAIS Ffôn LLANGADFAN 820211 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 19 Idris Jones
Cynefin Alwyn Hughes Dilyn ôl traed y Crynwyr Cynhaliwyd taith gerdded flynyddol y Plu yn ardal Llanwddyn ar Fehefin 21. Daeth nifer siomedig iawn o gerddwyr ynghyd (tua pymtheg!) ym mhen pellaf argae Llanwddyn, a ymdebygai i Rhyl gan ei bod mor brysur yno! Dilynwyd llwybr ar ffin caeau hen fferm Glyndu ac yn fuan daeth Cwm Cownwy i’r golwg. Dyma gwm hyfryd na ddifrodwyd gan yr holl ymwelwyr sy’n dod i’r ardal. Yn ymyl y llwybr mae fferm Bryn Cownwy, neu Caeaubychain fel yr adweinir ef yn lleol. Ger y t~ mae mynwent y Crynwyr. G@r o’r enw
Bu’n rhaid iddo papur – hyn yn rheswm (neu’n esgus) i beidio gymryd morgais drom â dod hefyd. Credaf bydd y daith gerdded ar ei stad, ac nesaf yr ugeinfed a byddwn yn ceisio dathlu’r ymfudodd i America. ffaith gyda thaith gerdded arbennig. Daeth yn berchennog Croesawir syniadau ar gyfer y daith hon yn y ar fferm ym Cyfarfod Blynyddol. Mhennsylvania ac yno Llongyfarchiadau ysgrifennodd hanes Cefais flas arbennig ar Gyngerdd Dathlu manwl am y Crynwyr Ysgol Theatr Maldwyn a welwyd ar S4C. yn Sir Drefaldwyn. Roedd eu cyflwyniad o’r Sioe Pum Diwrnod Ymhen tua deng o Ryddid yn gwbl wefreiddiol. Cefais bwl mlynedd ar hugain, enbyd o hiraeth wrth weld y “bonedd” yn dychwelodd i Faldwyn dawnsio – pwy fedrai anghofio Arwyn Tyisa’n a thalodd ei ddyledion dawnsio gan godi ei goesau a chicio yn uchel! ar ei stad ym Mryn Cafwyd perfformiadau unigol gwych yn Cownwy, lle treuliodd ogystal gan rai o ieuenctid yr ardal. weddill ei oes yn Daeth Aelwyd Penllys â chlod i’r ardal hefyd hapus a dedwydd. Ni yn y Bala – llwyddodd y côr i gipio’r ail wobr phriododd ac dan arweiniad medrus Heulwen, a gafodd ysgrifennodd rhywun y gydnabyddiaeth haeddiannol iawn mewn Shôn Thomas Morris oedd y Crynwr olaf i gwpled hon amdano – dathliad a gynhaliwyd yn Llanfihangel yn gael ei gladdu yno. Credir fod tua 13 o “Ai Shôn Thomas Morris hunanol ei hunan ddiweddar. Grynwyr wedi’u claddu ar y safle, ac ymhen Yw’r g@r foneddwr goreuaf ei gyfran.” Llongyfarchiadau hefyd i Jane a Llinos Evans blynyddoedd codwyd carreg fedd yno ac Diolch yn fawr i’r cerddwyr a ddaeth ar y daith. ar eu llwyddiant yn Eisteddfod yr Urdd yn amgylchynwyd y gladdfa gyda ffens o reiliau Gan mai hon yw’r unig ymgais i godi arian i’r ddiweddar gyda’r dysgwyr. Dyma ddwy a haearn. papur, mae’n beryg na fydd hanner gymaint weithiodd yn ddiflino ers blynyddoedd gan Yn ôl yr hanes cafodd Shôn Thomas Morris o arian ag arfer yn mynd i’r coffrau eleni. Rwyf brofi llawer o lwyddiant. Dymuniadau gorau ei addysgu yn Ysgol Amwythig ac roedd yn yn ymwybodol ei fod yr un dydd â Charnifal i’r ddwy ar eu hymddeoliad - medraf eu alluog iawn yn ôl y sôn. Cyn iddo gyrraedd Llanfair – fe wnawn yn si@r na ddigwydd hyn sicrhau na fyddant yn ’difaru! deg ar hugain oed, fe aeth ar ddisberod a eto. Hwyrach fod y daith allan o ddalgylch y gadawodd y “llwybr cul”. CERDDORIAETH IEUENCTID GOGLEDD POWYS GWYL GERDDORIAETH IEUENCTID POWYS 2014 Bydd offerynwyr ifanc o bob cwr o Bowys yn dathlu mewn g@yl gerddoriaeth yn Gregynog, Tregynon, ar brynhawn Dydd Sul, Gorffennaf 13eg, 2-5pm. Cewch fwynhau llond t~ o gerddoriaeth at ddant pawb gan gerddorfa, bandiau pres, grwpiau llinynnol a chwythbrennau. Bydd cyfle hefyd i glywed unawdwyr ac ensembles yn perfformio yn yr ystafelloedd gogoneddus yn ystod prynhawn braf i’r teulu. Dyma gyfle i gefnogi cerddorion ifanc dawnus yr ardal yn cyd-chwarae ar eu gorau mewn lleoliad hardd a hanesyddol. Bydd lluniaeth ac adloniant amrywiol ar gael a chyfle i grwydro’r hen d~ a’r gerddi. Côr Corlan Tocynnau: Oedolion £7, Plant £3.50, Teulu (2 oedolyn a hyd at 4 o (o Sir Benfro) blant) £20, Dan 5 oed am ddim. Sefydlwyd Cerddoriaeth Ieuenctid Gogledd Powys yn 1993 NOS SADWRN 12 GORFFENNAF i hybu, gweinyddu ac ariannu gweithgareddau cerddorol ar y cyd i blant ysgolion Gogledd Powys. Mae Cyfeillion y Band a’r Gerddorfa yn codi arian i gefnogi 7.30, NEUADD LLANERFYL gweithgareddau CIGP, yn enwedig i dalu am gostau teithio i’r plant. Yn ogystal, cynhelir cyrsiau preswyl a gweithdai cerddoriaeth. Mae £5 ar y drws 150 o gerddorion ifanc yr ardal yn manteisio ar y cyfle arbennig hwn. Er budd Pwyllgor Apêl Dyffryn Banw, Eisteddfod Maldwyn 2015 Am ragor o wybodaeth cysylltwch â: Sara Tudor [email protected] neu galwch 07730005463; neu Gemma Davies [email protected] neu galwch 07950572666. 20 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
LLANLLUGAN ADFA Y TRALLWM Ruth Jones, Pentalar Rona Evans I.P.E. 810658 (810313) 01938 552369 Barddoniaeth Parkinsons UK Mae pawb yn meddwl fy mod i’n gadael y Neuadd y pentref Daeth nifer dda ohonom i wrando ar Simon plwy ar ôl gweld y penillion yn y Plu mis Nos Wener 23ain o Fehefin daeth Barry Price Hatch, cyfarwyddwr yr elusen, Carers Trust diwethaf! Ond er mwyn egluro – y Parchedig ar ei ymweliad blynyddol gan lenwi’r byrddau yn sôn am waith yr elusen sydd yn undeb Brynle Jones oedd wedi llunio’r penillion pan â phlanhigion i’w gwerthu. Mae nifer dda o rhwng Crossroads ac elusen y Gofalwyr. Ar oedd yn ymddeol o’r Adfa ym 1957. gwsmeriaid yn dod nôl bob blwyddyn i brynu’r yr 21ain o Orffennaf, byddwn yn cyfarfod yn W I blodau a’r llysiau gan eu bod yn blanhigion y Smithfield Bell am gwis a chyri ac ar y 31ain Ar brynhawn Sadwrn 14eg daeth aelodau o cryf ac iach yn barod i’w plannu allan ac yn o’r mis cawn sgwrs am brofiad Tony Harvey adran Powys i gwrdd yn y Drain (RedRidge) rhesymol eu pris. Wrth y drws roedd Beryl pan fu’n gweithio yn yr Amgueddfa Brydeinig. ac yna mynd ar daith gerdded heibio Lluast Foulkes a gwerthwyd tocynnau raffl gan Vio- Am unrhyw wybodaeth, ffoniwch Marilyn Matthew, fyny i Penwaun ac ymlaen i let Gethin a’r enillwyr oedd Delyth Headly; Bedworth ar 01686 640106. Pantymilwyr a dod yn ôl ar hyd y ffordd tu ôl Angela Jones; Milton Jones; Mervyn Foulkes, Eisteddfod Maldwyn a’r i gapel Horeb a chyrraedd yn ôl i’r Drain, lle Marion Jones, Karen Emmery; Menna Watkin roedd lluniaeth ysgafn wedi ei baratoi ar eu a Nia Price. Paratowyd paned ar y diwedd Gororau cyfer gan aelodau Adfa a Chefncoch gan Dwynwen, Sian a Ruth a diolchwyd i bawb Cynhaliwyd cyfarfod pwyllgor Nos Fawrth Diolchwyd i’r gangen leol am y prynhawn gan Marion Jones. Roedd yr elw o £85.42 er Mehefin 3ydd. Trefnwyd Bore Coffi yn hyfryd gan Amdana Willday, Cadeirydd y budd y neuadd. Ysgoldy’r Eglwys bore dydd Sadwrn Mehefin 7fed a gwnaethpwyd elw o dros £200. Hefyd Sefydliad ym Mhowys. Eglwys Llanwyddelan Gogia dosbarthwyd tocynnau Clwb 200. Mae Gogia Cynhaliodd yr Eglwys noson Bingo yn neuadd tocynnau ar gael gan aelodau’r pwyllgor. Bydd Un noson braf tua channol y mis aeth yr Adfa yn ddiweddar. Galwyd y rhifau gan 6 gwobr misol o £40, £20 a £20. Caiff y tocyn Cerddwyr Cefncoch am dro i lyn Gogia, tua Sian Foulkes a gwnaed elw o £292. Mae cyntaf ei dynnu ym mis Gorffennaf. dwy filltir i’r gorllewin o Gregynog. Roedd y aelodau’r Eglwys yn ddiolchgar am bob Nos Wener Medi 19eg cynhelir Cyngerdd yn llyn yn arfer cyflenwi d@r i’r plasdy ond erbyn cefnogaeth a rhoddion ar gyfer gwobrau ac i y Capel Cymraeg gyda Pharti ‘Llond Llaw’ o hyn dwi’n credu mai D@r Hafren Trent sydd bawb a ddaeth ynghyd ar y noson. ardal Pontrobert /Meifod. Tocynnau £5 ar yn ei gyflenwi. Bedydd werth gan aelodau’r pwyllgor. Da Iawn Ar y 25ain o Fai yn Eglwys Llanwyddelan Bydd cyfarfod nesaf y pwyllgor yn festri’r Newydd glywed fod Bethan Gidlow, wyres i bedyddiwyd dau o blant Danny a Rachel Capel Cymraeg nos Fawrth Gorffennaf 1af am fy chwaer Mai wedi cael llwyddiant yn ei Davies, Y Mans, Adfa gan y Parch Terence 7.30y.h harholiadau i fod yn filfeddyg. Dilynodd gwrs Bryan. Y brawd a’r chwaer oedd Ava Rose a Priodas milfeddygol ym Mhrifysgol Lerpwl. Griff Evan. Llongyfarchiadau i Ceri Chapman ar ei Penblwydd phriodas â Robbie Williams dydd Sadwrn Mai Dathlwyd penblwydd arbennig Keith Robinson 26ain yn Eglwys Trewern. yn ddiweddar gyda pharti. BOWEN’S WINDOWS Mair a Martha Robson Ym mis Mehefin trefnwyd trip gan Pam Owen Bydd plant yn ysbyty Orthopaedig Gobowen Gosodwn ffenestri pren a UPVC o i Ddolanog i weld capel Ann Griffiths ac wrth eu bodd ar ôl derbyn anrhegion ‘hi-tech’ ansawdd uchel, a drysau ac ymlaen wedyn i Ddolwar Fach. Cawsom de arbennig iawn. Cafodd Robson, Cerrig Llwyd, ystafelloedd gwydr, byrddau ffasgia yn Llanfihangel yng Ngwynfa, yng ngwesty Carmel lawdriniaeth yn yr ysbyty rai a ‘porches’ Cartref. Diolchwyd i Pam Owen am drefnu’r blynyddoedd yn ôl ac fel gwerthfawrogiad o’i am brisiau cystadleuol. trip ac i Trefor Owen am ddweud wrthym ofal trefnodd ei fam Sharon a’i ffrind Kate ychydig o hanes y capel, ac i Elwyn Davies ‘Ginio i’r Gwragedd’ yng Nghanolfan Hamdden Nodweddion yn cynnwys unedau am ein harwain i ganu un o emynau Ann Caereinion pan ddaeth dros 300 o ferched i 28mm wedi eu selio i roi ynysiad, Griffiths. gefnogi’r digwyddiad. Rhannwyd yr arian awyrell at y nos rhwng Ysbyty Gobowen, MacMillan, Eistedd- a handleni yn cloi. fod Maldwyn 2015 ac Ysgolion Uwchradd a Cewch grefftwr profiadol i’w gosod. http://www Chynradd Llanfair. Diwedd cyfnod .pethepowys.co.uk Daeth diwedd cyfnod pan ddaeth aelodau BRYN CELYN, Treialon C@n Defaid Cylch Cefncoch a’r ardal LLANFAIR CAEREINION, ynghyd yng Nghanolfan y Cwm i ddod â’r TRALLWM, POWYS gymdeithas i derfyn. Dwi’n credu fod y Ffôn: 01938 811083 gymdeithas wedi cychwyn y treialon yn ôl yn y pumdegau. Eglwys Mae aelodau’r eglwys a’r gymdeithas yn CEFIN PRYCE pryderu’n fawr am yr hen eglwys hanesyddol a fu yn y gorffennol yn gartref i leianod. YR HELYG D JONES HIRE Anfonwyd llythyr i bob cartref yn y plwy yn LLANFAIR CAEREINION mynegi’r holl bryderon sydd yn wynebu’r AR GAEL I’W HURIO Eglwys. Gobeithiaf adrodd hanes y cyfarfod wrthych rywbryd eto. Contractwr adeiladu Chwalwr Tail SKH deuol 7.5 tunnell Adeiladu o’r Newydd SKH 7.5 ton dual muck spreader POST A SIOP Ritchie 3.0M Grassland Aerator LLWYDIARTH Ffôn: 820208 Atgyweirio Hen Dai KATH AC EIFION MORGAN Gwaith Cerrig yn gwerthu pob math o nwyddau, 07817 900517 Petrol a’r Plu Ffôn: 01938 811306 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 21 Ras Fywyd 2014
Elwyn Davies a Gareth Smith wedi dod i gefnogi’r rhedwyr a chwarae teg i Elwyn am roi Benthyg ei tw-tw i’r ci! Rhedwyr eiddgar Ysgol Uwchradd Caereinioni! Wel am ddiwrnod ffantastig! Dydd Sul, yr 8fed mwynhau hyn. Diolch yn ofnadwy i Miss o Fehefin aeth dros 90 o ddisgyblion, staff a Gwennan Harries am drefnu’r hyfforddi ac i LLEW YN LLAMU YM chefnogwyr Ysgol Uwchradd Ceareinion i hithau a Mrs Eirian Williams am eu gwaith MARATHON Wrecsam i gymryd rhan yn y Ras Fywyd. caled yn gwneud yn siwr bod pawb yn cael Dyma ddigwyddiad codi arian mwyaf Ymchwil lle yn y ras ac yn casglu’r arian! Hoffwn hefyd CAEREDIN Cancr ac mae’r ras merched yn unig yma yn ddiolch yn fawr iawn i Alan Watkins, A W codi arian tuag at ymchwil i guro’r 200 wahanol Coaches Llanfair am fod mor hael â rhoi dau math o gancr. Mae sawl un eisoes yn yr ardal fws i ni am ddim, mae ei gefnogaeth yn golygu wedi cymryd rhan mewn rasys gwahanol yn llawer i ni fel ysgol. Rwan te…mae’r swm o Aberystwyth ac yn yr Amwythig ac mae Ysgol arian a gasglwyd eleni yn anhygoel, £3000!! Uwchradd Caereinion wedi cymryd rhan yn Mae hyn yn adlewyrchiad gwych o ba mor flynyddol, ond eleni llwyddwyd i dorri’r record benderfynol yw ein disgyblion ac hefyd pa mor gyda’r nifer ffantastig o uchel a oedd yn gefnogol mae eu rhieni a phobl yr ardal, felly cymryd rhan. diolch yn fawr iawn i bawb a wnaeth gefnogi. Mae’r disgyblion wedi bod yn hyfforddi’n galed Ymlaen yn awr i ddechrau paratoi at ras bob amser cinio dydd Gwener i baratoi at y flwyddyn nesaf i gael torri’r record unwaith ras a braf oedd gweld cymaint yr oeddynt yn eto!
CAFFI G wasanaethau a SIOP A deiladu Y CWPAN PINC D avies ym mhentre Llangadfan
SIOP Dydd Llun i Ddydd Gwener 8.00 tan 5.00 Dydd Mercher tan 12.30 Dydd Sadwrn 8.00 tan 4.00 Drysau a Ffenestri Upvc Dyma lun Llew Williams, Newbridge wedi iddo Dydd Sul 8.30 tan 3.30 Ffasgia, Bondo a Bargod Upvc gwblhau marathon Caeredin yn ddiweddar CAFFI Gwaith Adeiladu a Toeon mewn 4 awr 24 munud - da ’te! Yn ôl ei fam Dydd Llun i Ddydd Gwener Gwasanaethau Cynnal a Chadw Eiddo Eirian, roedd o’n eitha stiff ar ôl gorffen. 8.00 tan 4.00 Gwaith tir Llwyddodd i gasglu dros £500 i ‘Ambiwlans Ddydd Sadwrn 8.00 tan 3.30 Rheiliau Haearn, Giatiau a Balconïau Dydd Sul 8.30 tan 3.00 Awyr Cymru’ a bydd yn cyflwyno’r siec i Rhys Ffôn: 01938 820521 Symudol: 07933 452175 Meirion, Tudur Owen, Beryl Vaughan a chriw ‘Cerddwn Ymlaen’ pan fyddant yn galw yn Nwyddau, Papurau Newydd Lleol a www.davies-building-services.co.uk Ysgol Meifod ddydd Llun 7fed Gorffennaf. Chenedlaethol * Byr-brydau a Chinio Mae croeso cynnes i bawb ddod i groesawu’r Poeth ac Oer * Bwyd i fynd allan Ymgymerir â gwaith amaethyddol, cerddwyr yn ysgol Meifod y prynhawn hwnnw 01938 820633 domesitg a gwaith diwydiannol tua 3 o’r gloch. 22 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014
G#YL MALDWYN - MEHEFIN 2014 Unwaith eto llwyddodd y beirdd i’n rhyfeddu â’u talent yn ystod yr Ymryson a gynhaliwyd ar y pnawn Sadwrn. Yn bendant, fe lwyddodd y gân isod i gyffwrdd â theimladau’r gynulleidfa ac roedd y gymeradwyaeth frwd a gafwyd iddi yn profi fod yna gryn ddymuniad gweld sefydlu Ysgol Gymraeg yn yr ardal. Piti na fyddai’r Cyng. Myfanwy Alexander yno ei hun i glywed yr ymateb.
Mae ar dy Wlad dy Angen (Apêl i Myfanwy Alexander) O Myfanwy ein Cynghorydd Mae ein dyffryn oll yn brae I doriadau y Torïaid Hyn yw’n gofid hyn yw’n gwae.
Er pan est ti yn Gynghorydd Est yn ddiarth yn y cwm Ai am fod bywyd bras Llandrindod Ar dy ’sgwyddau’n bwysau trwm?
Mae’n hysgolion dan fygythiad Twmffat yn chwarae yn y bar nos Wener Pob gwasanaeth ar y brinc Popeth bron yn cau a darfod Popeth ond y Cwpan Pinc. Tyn dy fys mâs, ti a Barry Paid ag eistedd ar y ffens Ac yn awr fe geisiwn gennyt Oes mae ar dy wlad dy angen Siarad plaen a lot o sens. Bydd yn ddewr a bydd yn ddraig Sicrha’ bydd yng Nghaereinion Ysgol Uwchradd, wych, Gymraeg Dafydd Morgan Lewis
Tîm buddugol y Cann Offis sef Arwyn, Dafydd ac Arwel yn cael eu ‘cadeirio’ ar fainc yr Ymryson
Tegwyn Talglannau enillodd yr ‘het’ eleni am ei gywydd ragorol ar y testun ‘Mae eleni gan mlynedd..” Derbyniwyd yr het gan Karen Owen, enillydd yr het y llynedd. Edrychwn ymlaen at gael clywed am anturiaethau’r het dros y flwyddyn nesaf.
CYNHELIR CYMANFA FLYNYDDOL MOREIA LLANFAIR CAEREINION
NOS SUL GORFFENNAF 6ed am 5-30 PM ARWEINYDD — MAGWEN PUGHE, BRO DDYFI ORGANYDD — HUW DAVIES, LLANERFYL Erbyn hyn mae Cymru gyfan yn cysylltu enw Beryl efo ‘MALDWYN’. Ni chafwyd erioed lysgennad mwy brwdfrydig dros CROESO I BAWB YMUNO YNG NGHYMANFA, yr hen sir! OLAF Y TYMOR. Lluniau trwy garedigrwydd Sian Rhiwfelen Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 23
Colofn y Dysgwyr Ailfeddwl Mae’r gair bach ail yn ddiddorol. Mae’n treiglo popeth sy’n dod ar ei ôl. Mae i’w weld mewn Lois Martin-Short nifer o eiriau mwy. Mae’n cyfateb i’r Saesneg re-re-. Meddyliwch am ‘ailasesu’ (reassess) ‘ailystyried’ (reconsider), ‘aildwymo’ (reheat, rehash), ‘ailwifro’ (rewire),‘ail-lansio’ (re-launch) a gair dw i’n ei hoffi yn fawr, ‘ailwampio’ (revamp). Dydy ‘ail’ ddim yn debyg o gwbl i’r Ysgol Haf Saesneg ‘second’ felly o le mae ‘ail’ yn dod? Yn ôl Geiriadur y Brifysgol, mae’n dod o hen Peidiwch ag anghofio am yr ysgol haf yng air Celteg alios oedd yn golygu ‘arall’ neu ‘un arall’. Yn y Wyddeleg, cawn aile, yn Ngholeg Powys, Y Drenewydd, 8 - 10 Llydaweg eil, ac yn y Gernyweg yl. Yn Lladin cawn alius. Mae’r gair yn digwydd yn Gorffennaf (dydd Mawrth – dydd Iau) £21 / Saesneg yn y geiriau else, alias, alien ac alibi. ‘Eilun’ (sydd yn gyfuniad o ‘ail’ + ‘llun’) ydy £16. Ffoniwch Menna ar 01686 614226. delw sy’n cael ei haddoli fel Duw. Mae’r ymadrodd ‘Ail i Huwcyn yw Ffowcyn’ yn debyg i’r Cwrs Haf am ddim Saesneg ‘Six of one and half a dozen of the other’. Os hoffech chi fynd ar gwrs dwys y mis yma a dach chi’n hapus i deithio, mae Popeth Dyma rai geiriau ac ymadroddion eraill sy’n cynnwys ‘ail’ neu ‘eil’: Cymraeg yn cynnig cyrsiau am ddim! Popeth Cymraeg sy’n gwneud y rhaglen deledu ailadrodd – repeat Cariad@Iaith. Bydd cwrs 5 diwrnod yn ail-law – second hand Llanrwst, 7-11 Gorffennaf, ar gyfer dysgwyr ail-lenwi - refillail-leoli – relocate sydd wedi gwneud Blwyddyn 1 a 2, a chwrs 5 ailagor – reopenailargraffu – reprint diwrnod yn Ninbych, 14-18 Gorffennaf, ar ailddarllediad – a repeat (ar y teledu) gyfer dysgwyr ar bob lefel. Mae mwy o ailgylchu – recycleailgartrefu – rehouse wybodaeth ar eu gwefan ailosod – replace, reinstall www.popethcymraeg.com neu ffoniwch 01745 ailymgnawdoliad – reincarnation 812287. eilaidd – secondary Bws i Eisteddfod Llangollen eilradd – second-rate Cofiwch am y bws i’r Eisteddfod Ryngwladol eiliad – second, moment yn Llangollen, 11 Gorffennaf. Yn y pafiliwn ar eilwaith – (for a)second time y dydd Gwener bydd cystadlaethau i Gorau bob yn ail, am yn ail – alternately, every other Ieuenctid ac Alaw Werin; Unawd Offerynnol ail i ddim – next to nothing dros 18; Unawd Alaw Werin Agored a Grwpiau di-ail – unrivalled, unequalled, peerless Dawnsio Gwerin. cael ail – to be (often deservedly) disappointed Bydd y bws yn codi yn Llanidloes, Caersws, y Drenewydd a’r Trallwng. Mae’n costio £20 / Geirfa: digwydd – happen, occur £18 i gynnwys y bws a’r tocyn mynediad. Am i’w g/weld – to be seen cyfuniad – combination fwy o fanylion, ffoniwch Rhianon Jones 01686 cyfateb – correspond delw – image 610010 neu E-bost:- Gwyddeleg – Irish Gaelic addoli - worship [email protected] Llydaweg – Breton Cernyweg – Cornish Dod i ’Nabod y Dysgwyr Dach chi’n ’nabod y bobl sy’n dysgu Cymraeg yn ardal y Plu? Y tro yma, mae rhai sydd newydd gwblhau’r flwyddyn gyntaf yn ardal Llanfair Caereinion yn cyflwyno eu hunain. R. GERAINT PEATE
Jill Hill dw i. Dw i’n byw yn ymyl Llanfair Tracy Humphries dw i. Dw LLANFAIR CAEREINION i’n byw yn Llanfair Caereinion Caereinion, mewn hen gapel, ond dw i’n dod o TREFNWR ANGLADDAU Loegr yn wreiddiol. Nyrs dw i. Dw i’n gweithio ond dw i’n dod o Amwythig yn yn Ysbyty Amwythig. Does gen i ddim teulu wreiddiol. Dw i’n gweithio fel Gwasanaeth Cyflawn a Phersonol neu anifeiliaid. Dw i’n dysgu Cymraeg yn goruchwylwraig allforio mewn CAPEL GORFFWYS Llanfair Caereinion. Sarah May ydy fy nhiwtor. swyddfa yn y Trallwng. Does gen i ddim plant ond mae gen i Dw i’n hoffi garddio, coginio, mynd am dro, a Ffôn: 01938 810657 bwyta allan. Dw i ddim yn hoffi rhedeg neu gath. Dw i’n dysgu Cymraeg yn gadw’n heini! Ysgol Llanfair Caereinion, ar Hefyd yn ddydd Mawrth. Sarah May ydy Ffordd Salop, fy nhiwtor. Dw i’n hoffi mynd i’r Y Trallwm. Rebecca Burton dw i a dw i’n byw yn ymyl Llanfair dafarn a gwylio rygbi a gwrando Caereinion. Yn wreiddiol dw i’n dod o Sir Amwythig. ar gerddoriaeth. Dw i’n hoffi Ffôn: 559256 Dw i’n gweithio fel ysgrifenyddes yn Aberriw. Does gen bwyta allan yn fy amser sbâr. i ddim plant ond mae gen i un brawd. Nick ydy enw fy ng@r. Mae gynnon ni dri anifail – un ci, un merlyn ac un ceffyl. Dw i’n dysgu Cymraeg yn Llanfair Caereinion, WAYNE SMITH ar ddydd Mawrth. Sarah ydy fy nhiwtor. Dw i’n hoffi marchogaeth a merlota, garddio, coginio a dw i’n nyddu ‘SMUDGE’ gwlân. PEINTIWR AC ADDURNWR Andrea Roberts: Andi dw i. Dw i’n byw yn Llanerfyl ond dw i’n dod o Gaerloyw 23 mlynedd o brofiad Ceri Broughall dw i. Dw i’n byw yn yn wreiddiol. Dw i’n gweithio yn Nolgellau Llanfihangel ond dw i’n dod o Bontypridd efo plant. Dw i’n gweithio mewn cartref yn wreiddiol. Dw i’n gweithio yn Ysgol plant fel rheolwraig. Mae gen i gariad, Uwchradd y Trallwng fel swyddog Dave ac mae gen i gi. Dw i’n dysgu ffôn Cwpan Pinc arholiadau. Dw i’n dysgu Cymraeg yn Cymraeg yn Llanfair Caereinion, a fy 01938 820633 Ysgol Llanfair Caereinion efo Sarah May. nhiwtor ydy Sarah May. Mae hi’n Dw i’n hoffi chwarae golff a cherdded efo 07971 697106 athrawes dda. Dw i’n hoffi dysgu Cymraeg ffrindiau yn fy amser sbâr. a mynd i weld ffrindiau. Dw i’n hoffi nofio, canu a bwyta allan yn fy amser sbâr. 10% i ffwrdd gyda’r hysbyseb hon 24 Plu’r Gweunydd, Gorffennaf 2014 CARNIFAL LLWYDDIANNUS I LANFAIR
Y ‘Cowgirls’ Glenys a Joyce wedi bod yn y sal@n!
‘Twristiaid Americanaidd - Julie, Jasmine a Poppy Jones yn codi gwên ar wyneb y dorf. Daeth y bobl, plant, ‘floats’, gwisgoedd a’r haul bendigedig allan ar ddiwrnod Carnifal Llanfair Caereinion ddydd Sadwrn, 21 Mehefin. Llanwyd y strydoedd â lliw a bwrlwm wrth i naw ‘float’ ar y thema Americanaidd deithio ar hyd y strydoedd ac i mewn i Gae’r Mownt. Cafwyd mwy o blant yn gwisgo i fyny nag yn y blynyddoedd diweddar. Un o brif uchafbwyntiau’r diwrnod oedd grwpiau dawns Beth Smith o Ddawns Powys, yn perfformio ar y cae. Roedd plant mor ifanc â phump oed yn perfformio i fiwsig Americanaidd yn ogystal â chriw o ddawnswyr profiadol yr ardal megis ambell fam a nain o Lanfair a Dyffryn Banw! Roedd Elvis, Mickey Mouse, Marilyn Monroe John Travolta; Statue of Liberty, hot dogs a llawer iawn mwy i’w gweld ar y cae. Meddai Ruth Bates, cadeirydd pwyllgor y Carnifal; “Roedd hi’n ddiwrnod gwych, ac roedd yn braf teimlo bod y gymuned wedi troi allan i gefnogi’r dydd. Roedden ni wedi Buddug wedi hedfan i’r carnifal ar ei ’sgubell, cyn ymuno â ceisio rhoi cyfle i blant gweddill tylwyth Rhallt Ucha! ifanc berfformio ar y cae gan fod y carnifal yn gyfle i gael hwyl ac i ddathlu talent ymysg ein cymuned.” “Y flwyddyn nesa thema’r carnifal bydd ‘Popeth Cymreig’ i ddathlu’r Eisteddfod Genedlaethol ym Meifod. “Felly dechreuwch gynllunio eich gwisgoedd. Byddai’n braf cael ‘float’ gydag aelodau pwyllgor yr Eisteddfod. Beth amdani, Beryl?” ychwanegodd Ruth. Hoffai Gr@p Carnifal Llanfair Caereinion ddiolch yn fawr iawn i bawb oedd wedi cefnogi’r trefniadau ar gyfer y diwrnod sef David Oliver; Paul Steele; Rob a Cath Astley; Cadvan Evans; Ceri Stephens; Michael Wilkinson; Jon Head; Ysgol Uwchradd ac Ysgol Gynradd Llanfair Caereinion; CFfI Llanfair a Dawns Powys. Aelodau Gr@p Carnifal Llanfair Caereinion yw Cath Lewis, Beth King, Sam Webster, Diane Watkin, Andrew Dunsford, Eva Evans a Ruth Bates. Dyddiad Carnifal 2015 yw dydd Sadwrn, 20 Rhian, ‘Mini’ Nesta a Shirley Mehefin.