Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019): 3-51

Tomasz Ślusarczyk

GRZYBY WIELKOOWOCNIKOWE GRYŻYŃSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

Macromycetes of the Gryżyna Landscape Park

ABSTRAKT: Artykuł podsumowuje wyniki 12-letnich obserwacji prowadzonych przez autora na obsza- rze Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego oraz wcześniejsze dane z literatury. Na terenie Parku stwierdzo- no występowanie 873 taksonów grzybów, w tym 108 grzybów workowych i 765 podstawkowych. Wśród nich znajduje się wiele gatunków chronionych, zagrożonych i rzadkich w Polsce. W trakcie badań odno- towano występowanie 31 taksonów niepodawanych dotychczas z Polski (Coltricia confluens, Cortinarius alboamarescens, C. americanus, C. anomalellus, C. daulnoyae, C. turgidoides, C. violilamellatus, Crocicreas cyathoideum var. pteridicola, Haglundia elegantior, Hyaloscypha bulbopilosa, Hygrophorus mesotephrus, Hypocrea moravica, H. sinuosa, Inocybe albovelutipes, I. decemgibbosa, I. flavella, I. lacera var. helobia, La- siobolus macrotrichus, Leccinum cyaneobasileucum, Mollisia luctuosa, M. olivaceocinerea, Olla transiens, Paxillus adelphus, P. olivellus, Psathyrella seymourensis, Pyrenopeziza urticola, Ramaria rubripermanens, Russula plumbeobrunnea, R. schaefferi, Tricholoma arvernense, Unguicularia incarnatina). SŁOWA KLUCZOWE: Pojezierze Lubuskie, Ascomycota, Basidiomycota, grzyby makroskopijne, różno- rodność.

ABSTRACT: The article summarizes the results of 12-year observations conducted by the author in the area of the Gryżyna Landscape Park and previous data from the literature. In the Park there were found 873 taxons of fungi, including 108 Ascomycota and 765 Basidiomycota. Among them there are many protected, endangered and rare species in Poland. During the study, 31 taxa not reported so far from Poland were found (Coltricia confluens, Cortinarius alboamarescens, C. americanus, C. anomalellus, C. daulnoyae, C. turgidoides, C. violilamellatus, Crocicreas cyathoideum var. pteridicola, Haglundia elegantior, Hyaloscypha bulbopilosa, Hygrophorus mesotephrus, Hypocrea moravica, H. sinuosa, Inocybe albovelutipes, I. decemgibbosa, I. flavella, I. lacera var. helobia, Lasiobolus macrotrichus, Leccinum cyaneobasileucum, Mollisia luctuosa, M. olivaceocinerea, Olla transiens, Paxillus adelphus, P. olivellus, Psathyrella seymouren- sis, Pyrenopeziza urticola, Ramaria rubripermanens, Russula plumbeobrunnea, R. schaefferi, Tricholoma arvernense, Unguicularia incarnatina). KEY WORDS: Lubuskie Lakeland, Ascomycota, Basidiomycota, macroscopic fungi, diversity.

Wstęp dzy miejscowością Gryżyna a drogą powia- tową Krosno Odrzańskie – Świebodzin i jest Gryżyński Park Krajobrazowy (GPK) zo- otoczony otuliną o powierzchni 7929,2 ha stał utworzony w 1996 roku. Położony jest on (Orzechowski et al. 2016). na terenie województwa lubuskiego około 20 GPK położony jest na pograniczu mezo- km na północny-zachód od Zielonej Góry regionów Równina Torzymska i Pojezierze (ryc. 1). Obejmuje obszar 3065,9 ha pomię- Łagowskie stanowiących części makroregio-

3 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

olsy, łęgi olszowo-jesionowe oraz niewielkie fragmenty grądów. Do ekosystemów nie- leśnych należą zarastające łąki i pastwiska, turzycowiska, niewielkie torfowiska przej- ściowe, fragmenty ciepłolubnych muraw na- piaskowych i siedliska ruderalne (Świerkosz 2016). Na terenie GPK nie prowadzono dotych- czas szczegółowych, systematycznych badań mykobioty. Pierwsze doniesienia dotyczące grzybów makroskopowych pochodzą z ob- serwacji prowadzonych w trakcie opracowy- wania projektu planu ochrony Parku w 2005 roku. Stwierdzono wówczas występowanie 131 gatunków i odmian grzybów (Halama 2005). W kolejnych latach publikowane były Ryc. 1. Położenie Gryżyńskiego Parku Krajo- doniesienia dotyczące występowania 7 ga- brazowego w Polsce. tunków grzybów objętych ochroną prawną Fig. 1. Location of Gryżyna Landscape Park in (Jankowski 2012) oraz pięciu rzadkich gatun- Poland. ków z rodzaju Cortinarius (Ślusarczyk 2013). Kolejne dane znaleźć można w monografii wydanej z okazji 20-lecia utworzenia GPK, nu Pojezierze Lubuskie i mezoregionu Dolina gdzie podsumowano stan dotychczasowej Środkowej Odry należącego do makroregio- wiedzy o mykobiocie i uwzględniono wiele nu Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej (So- nienotowanych wcześniej gatunków grzybów lon et al. 2018). wielkoowocnikowych (Ślusarczyk 2016). Pod względem geobotanicznym GPK zlo- Celem poniższej pracy było przedstawie- kalizowany jest w Krainie Południowowiel- nie różnorodności gatunkowej grzybów GPK kopolsko-Łużyckiej, Podkrainie Łużyckiej i na podstawie badań prowadzonych przez au- okręgu Puszczy Rzepińskiej (Matuszkiewicz tora oraz danych z literatury. 2008). Park obejmuje południową część opada- jącego ku dolinie Odry sandru Ołoboku, któ- Materiał i metody ry w kierunku południowym rozcina dolina rzeki Gryżynki, mającej swoje źródła w oko- Badania grzybów prowadzono w latach licy Gryżyny. Na jego terenie występuje wiel- 2006-2017 metodą marszrutową. Każdego kie bogactwo form glacjalnych o erozyjnym i roku wykonano średnio sześć jednodnio- akumulacyjnym charakterze. Głównymi wo- wych obserwacji terenowych obejmujących dami powierzchniowymi są rzeka Gryżynka, cały obszar GPK oraz wszystkie typy siedlisk. pięć jezior (Grabinek, Jatnik, Jelito, Kałek, Zebrane okazy oznaczono przy pomocy stan- Nikłe) i kompleks 12 stawów rybnych. Na dardowych metod używanych przy identyfi- terenie GPK występuje znaczne zagęszczenie kacji grzybów, w tym oceny makroskopowej i wypływów wód podziemnych (350 źródeł i mikroskopii świetlnej. Do testów makroche- wycieków) (Szczucińska 2016, Zieleniewski micznych użyto wodnego roztworu amonia-

2016, Żynda i Kijowska 2016). ku (NH4OH), 10% NaOH, wodnego roztworu Szata roślinna GPK zdominowana jest FeSO4 i odczynnika Melzera. Preparaty mi- przez ekosystemy leśne (85% powierzchni kroskopowe przygotowano z eksykatów (Ba- Parku). Przeważają tu bory sosnowe i miesza- sidiomycota) i świeżych owocników (Ascomy- ne pochodzące z nasadzeń. Pozostałą część cota) w wodzie, 10% NaOH, sulfowanilinie, obszarów leśnych stanowią kwaśne buczyny, amoniakalnym roztworze czerwieni Kongo,

4 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego fuksynie karbolowej, odczynniku Melzera niż pięciu miejsc w GPK, miesiąc znalezienia lub roztworze błękitu aniliny w kwasie mle- owocników, w przypadku gatunków nowych kowym (Clemençon 2009). Za grzyby wiel- dla Polski rok pierwszego stwierdzenia, sie- koowocnikowe przyjęto taksony wytwarzają- dlisko, substrat, cytowania we wcześniejszej ce owocniki lub podkładki widoczne gołym literaturze. W przypadku gatunków grzybów okiem wg koncepcji przyjętej w Nordic Ma- znanych z nie więcej niż pięciu stanowisk w cromycetes (Hansen i Knudsen 1992, 1997, kraju dołączono uwagi chorologiczne. Przy 2000). Identyfikację gatunków przeprowa- gatunkach nowych dla Polski zamieszczono dzono używając ogólnych opracowań (Jülich krótki opis cech makro- i mikroskopowych. 1984, Hansen i Knudsen 1992, 1997, 2000, W wykazie użyto następujących symboli: Horak 2005, Knudsen i Vesterholt 2012) oraz # – symbolem umieszczonym przed nazwą monografii i prac taksonomicznych (Vauras oznaczono gatunki, odmiany lub formy nowe 1997, Fontenla et al. 2003, Ostrow i Beenken dla mykobioty Polski, PN – park narodowy, 2004, Bernicchia 2005, Christan 2008, Ber- PK – park krajobrazowy, UEGS – użytek nicchia i Gorjón 2010, Jaklitsch 2009, 2011, ekologiczny Gryżyńskie Szuwary, UEGW – Suárez-Santiago et al. 2009, Esteve-Raventós użytek ekologiczny Gryżyński Wąwóz, OŚ et al. 2014, Ariyawansa et al. 2015, Beker et al. – gatunek objęty ochroną ścisłą, OCz – gatu- 2016, Bidaud i Bellanger 2016, Jargeat et al. nek objęty ochroną częściową, RL – gatunek 2016, Sulzbacher et al. 2016, Kibby 2017).W umieszczony na czerwonej liście w Polsce w przypadku grzybów workowych korzystano następujących kategoriach: Ex – wymarły lub również z kluczy i opisów w wydaniu DVD prawdopodobnie wymarły, E – zagrożony, V Barala i Marsona (2005) oraz Vesterholta – narażony, R – rzadki, I – o nieokreślonym (2003). Nazwy grzybów podstawkowych po- zagrożeniu, f. – forma, var. – odmiana, Q – dano za Funga Nordica (Knudsen i Vesterholt stosunek długości do szerokości. 2012), a w przypadku taksonów nie uwzględ- nionych w tym opracowaniu oraz grzybów Ascomycota workowych wg bazy MycoBank (Robert et al. 2005). Gatunki chronione podano w opar- Acrospermum compressum Tode; Gryżyna 0,9 ciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska km S (UEGS); V; łęg; łodygi pokrzywy. (Rozporządzenie 2014), a kategorie zagro- Albotricha albotestacea (Desm.) Raitv.; Gra- żenia wg czerwonej listy grzybów w Polsce bin 0,2 km NE; IV; trzcinowisko; źdźbła (Wojewoda i Ławrynowicz 2006). Dane o trzciny. Uwagi. Gatunek znany w Polsce rozmieszczeniu w naszym kraju zestawio- z Białowieskiego PN (Faliński i Mułenko no korzystając z krytycznych list grzybów 1992, Chmiel 1997b) i Pszczewskiego PK (Wojewoda 2003, Chmiel 2006, Mułenko et (Ślusarczyk 2007). al. 2008), bazy mykologicznych danych z li- Arachnopeziza aurelia (Pers.) Fuckel; Gryży- teratury (Kujawa 2018) oraz planów ochrony na 2,1 km SW; V; dąbrowa, gałąź dębu. PN: Białowieskiego (Karasiński et al. 2010), Ascocoryne cylichnium (Tul.) Korf; Gryżyna Bieszczadzkiego (Kujawa et al. 2010) i „Ujście 1,2 km SW (UEGW), Szklarka Radnicka Warty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013). Suche 0,8 km NE; XI-XII; grąd, las bukowo-dę- okazy grzybów zdeponowano w prywatnym bowy; gałąź dębu, pniak dębu. fungarium autora. Ascocoryne sarcoides (Jacq.) J.W. Groves & D.E. Wilson; Gryżyna 2,2 km S; XI; bór mieszany; gałąź dębu. Wykaz grzybów Bisporella citrina (Batsch) Korf & S.E. Carp.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS), Szklarka Rad- Dla każdego taksonu podano nazwę, sta- nicka 0,9 km NE; IX-XII; grąd, łęg; gałąź tus gatunku odnośnie ochrony prawnej w Pol- drzewa liściastego. sce, kategorię zagrożenia w Polsce, lokalizację Brunnipila fagicola (W. Phillips) Baral; Gry- stanowisk dla grzybów notowanych z mniej żyna 1,2 km SW (UEGW); V; buczyna;

5 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

liście buka. Uwagi. Gatunek znany w Dasyscyphus crystallinus (Fuckel) Sacc.; Gry- Polsce z Roztocza (Sałata 1972, Kozłow- żyna 1,2 km SW (UEGW); V; grąd; gałąz- ska et al. 2015a), Puszczy Goleniowskiej ka drzewa liściastego. (Friedrich 1984) i Wkrzańskiej (Friedrich Dasyscyphus virgineus (Batsch) Gray; Gry- 2010). żyna 2,5 km S; IX; bór mieszany; pędy Caloscypha fulgens (Pers.) Boud.; RL-R; Gry- jeżyny. żyna 1 km S, Szklarka Radnicka 1,8 km N; Dasyscyphella nivea (R. Hedw.) Raitv.; Gryży- III-IV; bór mieszany; ziemia. na 1,2 km SW (UEGW), Gryżyna 2,1 km Camarops polysperma (Mont.) J.H. Mill.; S; IX, XII; bór mieszany, las bukowo-dę- Szklarka Radnicka 1 km NE; XI; łęg; ga- bowy; gałązka dębu. łąź leszczyny. Diplonaevia bresadolae (Rehm) B. Hein; Gry- Capitotricha bicolor (Bull.) Baral; Gryżyna żyna 0,9 km S (UEGS); IV; łęg; łodygi 0,9 km S (UEGS); V; łęg; gałązki dębu. pokrzywy. Uwagi. Gatunek notowany w Chlorociboria aeruginascens (Nyl.) Kanouse Polsce z okolic Świebodzina (Ślusarczyk ex C.S. Ramamurthi, Korf & L.R. Batra; 2012) oraz z PN: „Ujście Warty” (Kujawa Gryżyna 0,9 km S (UEGS), Gryżyna 1,9 i Ślusarczyk 2013) i Kampinoskiego (Ka- km S; VIII-IX; łęg; gałąź olszy. rasiński et al. 2015). Ciboria amentacea (Balb.) Fuckel; Gryżyna 2 Elaphomyces granulatus Fr.; Gryżyna 2 km S; km S; III; łęg; zeszłoroczne męskie kwia- III; bór sosnowy; pod ziemią. tostany olszy. Encoelia fascicularis (Alb. & Schwein.) P. Ciboria caucus (Rebent.) Fuckel; Gryżyna Karst.; Szklarka Radnicka 1,2 km N; III; 2,4 km S; III; bór mieszany; zeszłorocz- bór mieszany; gałąź osiki. ne męskie kwiatostany leszczyny. Uwagi. Encoelia furfuracea (Roth.) P. Karst.; Gryży- Gatunek notowany w Polsce z Dolnego na 2,4 km S; III; zarośla leszczyny; pień Śląska (Schroeter 1908) i Pszczewskiego leszczyny. PK (Ślusarczyk 2007). Fuscolachnum pteridis (Alb. & Schwein.) Cistella acuum (Alb. & Schwein.) Svrček; J.H. Haines; Szklarka Radnicka 1,4 km Szklarka Radnicka 1,4 km E; IV; bór mie- E; IV; bór mieszany; ogonki liściowe or- szany; igły sosny. licy. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- Cistella fugiens (W. Phillips) Matheis; Gryży- sce z Dolnego Śląska (Schroeter 1908) na 1,2 km SE, Grabin 0,2 km NE; III-IV; i Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego zarośla wierzbowe, łąka; źdźbła situ. (Chmiel 1987). Colpoma quercinum (Pers.) Wallr.; IV-V; bór Geoglossum fallax E.J. Durand; RL-R; Szklar- mieszany, grąd; gałązki dębu. ka Radnicka 1,4 km E; X; trawiaste przy- Crocicreas cyathoideum (Bull.) S.E. Carp. var. droże; ziemia. Uwagi. Gatunek notowany cyathoideum; Gryżyna 2 km S, Szklarka w Polsce ze Szczecina (Friedrich i Orze- Radnicka 1,5 km N; IV; łęg; łodygi po- chowska 2002), Cieszyna (Chachuła et al. krzywy. 2015) i Gór Kaczawskich (Gierczyk et al. #Crocicreas cyathoideum (Bull.) S.E. Carp. 2018). var. pteridicola (P. Crouan & H. Crouan) Gyromitra esculenta (Pers.) Fr.; V; bór sosno- S.E. Carp.; Szklarka Radnicka 1,4 km E; wy; ziemia. IV.2017; bór mieszany; ogonki liściowe #Haglundia elegantior Graddon; Gryżyna 1,2 orlicy. Odmiana wyróżniająca się obec- km SW (UEGW); XII.2016; grąd; pniak nością na zewnętrznej powierzchni eksci- dębu. Wytwarza apotecja miseczkowate pulum komórek wypełnionych żółtobrą- do talerzykowatych, 1-2 mm średnicy, zową zawartością oraz występowaniem siedzące. Zarodniki są cylidryczno-elip- na ogonkach liści paproci. soidalne, hialinowe, z kilkoma drobny- Daldinia concentrica (Bolton) Ces. & De mi lipidowymi kroplami, bez lub z jedną Not.; (Halama 2005). przegrodą, o wymiarach 8-13 × 3-3,5 µm, Q: 2,6-3,7. Worki są 8-zarodnikowe, z

6 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

„croziers” i hemiamyloidalnym porem. Hymenoscyphus fructigenus (Bull.) Gray; Parafizy są wypełnione zawartością nie Gryżyna 2,1 km S; IX; dąbrowa; żołędzie. zmieniającą barwy pod wpływem NaOH. Hymenoscyphus scutula (Pers.) W. Phillips; Włoski brzeżne osiągają 90 µm długości i Gryżyna 0,9 km S (UEGS); X; łęg; łodyga mają 1-3 przegrody. rośliny zielnej. Hamatocathoscypha laricionis (Velen.) Hymenoscyphus subferrugineus (Nyl.) Den- Svrček; Gryżyna 2,2 km S; III; bór miesza- nis; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW), Gry- ny, szyszka świerka. Uwagi. Gatunek no- żyna 1,7 km S; IX; las bukowo-dębowy, towany w Polsce z PN: Roztoczańskiego dąbrowa; gałązka drzewa liściastego, ga- (Chmiel 1982, Kozłowska et al. 2015a) i łązka dębu. Uwagi. Gatunek notowany w Białowieskiego (Faliński i Mułenko 1992, Polsce jedynie z Bieszczadzkiego PN (Ku- Chmiel 1997b) oraz PK Lasy Janowskie jawa et al. 2010). (Chmiel 1997a). Hymenoscyphus vernus (Boud.) Dennis; Helvella crispa (Scop.) Fr.; Gryżyna 1,2 km Szklarka Radnicka 1,1 km E; IV; łęg; gałąź SW (UEGW); IX; buczyna; ziemia. olszy. Helvella lacunosa Afzel; RL-R; Gryżyna 1,2 #Hypocrea moravica Petr.; Gryżyna 0,9 km km SW (UEGW); VIII; las bukowo-dę- S (UEGS); IX.2016; łęg; gałąź olszy. Wy- bowy; ziemia. twarza podkładki 1-3 mm średnicy i Helvella macropus (Pers.) P. Karst.; Szklarka 1-1,5 mm grubości, poduszeczkowate, o Radnicka 1,5 km N; 1,1 km NE od Szklar- prawie gładkiej powierzchni zewnętrz- ki Radnickiej; VIII; łęg; ziemia. nej, barwy białawej za młodu, z wiekiem Helvella pezizoides Afzel.; Szklarka Radnicka żółtej, z licznymi, brązowymi ujściami 1,1 km NE; IX; grąd; ziemia. perytecjów. Suche podkładki są poma- Humaria hemisphaerica (Hoffm.) Fuckel; rańczowo-brązowej barwy. Zarodniki są Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); VIII; grąd; drobno brodawkowane, hialinowe, dy- ziemia. morficzne. Zarodniki dystalne w worku Hyaloscypha aureliella (Nyl.) Huhtinen; III- są prawie kuliste, o wymiarach 3,5-4 × 3-4 -IV; bór sosnowy, gałęzie sosny, kłody μm, Q: 1-1,2, a proksymalne - podłużne, sosny. o wymiarach 2,5-3 × 1-2 μm, Q: 1,5-2,5. #Hyaloscypha bulbopilosa (Feltgen) Baral; Perydium perytecjów przebarwia się po- Gryżyna 2,5 km S; III.2017; bór miesza- marańczowo w NaOH. ny; szyszka sosny. Wytwarza apotecja #Hypocrea sinuosa P. Chaverri & Samuels; miseczkowate, do 0,5 mm średnicy, sie- Gryżyna 1,2 km SW (UEGW), Gryżyna dzące, białe, owłosione na zewnętrznej 2,5 km S; VII-VIII.2017; las bukowo-dę- powierzchni. Zarodniki są cylindryczno- bowy, łęg; gałąź buka, gałąź drzewa li- -elipsoidalne, hialinowe, z kilkoma drob- ściastego. Wytwarza podkładki 1-3 mm nymi lipidowymi kroplami, o wymiarach średnicy i 0,5-1 mm grubości, podu- 6-9,5 × 2-3 µm, Q: 2,7-3,5. Worki są 8-za- szeczkowate, o guzkowatej powierzchni rodnikowe, z „croziers” i amyloidalnym zewnętrznej, nie przeświecające, barwy porem. Włoski powierzchni zewnętrznej żółtej z zielonymi ujściami perytecjów. są wąsko stożkowate, do 95 µm długości, Zarodniki są brodawkowane, zielonawe, o ścianach zgrubiałych w szczycie. dymorficzne. Zarodniki dystalne w wor- Hyaloscypha daedaleae Velen.; Gryżyna 2,4 ku są prawie kuliste, o wymiarach 4,5-5,5 km S; VI; bór mieszany; gałąź dębu; (Ślu- × 4,5-5 μm, Q: 1-1,1, a proksymalne – po- sarczyk 2016). Uwagi. Poza Gryżyńskim dłużne, o wymiarach 4,5-6 × 4-4,5 μm, Q: PK grzyb notowany jedynie z Pogórza 1,1-1,3. Perydium perytecjów nie zmienia Kaczawskiego (Gierczyk et al. 2018). barwy w NaOH. Hymenoscyphus fraxineus (T. Kowalski) Ba- Hypoxylon fragiforme (Pers.) J. Kickx; VIII- ral, Queloz & Hosoya; Szklarka Radnicka -XII; buczyna, las bukowo-dębowy, bór 1,2 km NE; VIII; łęg; ogonki liści jesionu. mieszany; gałęzie buka.

7 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Hypoxylon fuscum (Pers.) Fr.; Gryżyna 2,3 Mollisia clavata Gremmen; Gryżyna 0,4 km km S; IV; bór mieszany; gałąź leszczyny. SW; VI; zarośla rdestowca; gałązka rde- Hypoxylon howeanum Peck; Gryżyna 2,1 km stowca. Uwagi. Gatunek notowany w S; IX; łęg; gałąź drzewa liściastego. Polsce z PK „Lasy Janowskie” (Chmiel Jackrogersella multiformis (Fr.) L. Wendt, 1997a), Puszczy Augustowskiej (Chlebic- Kuhnert & M. Stadler; Gryżyna 2,3 km S, ki 2005) i PN „Ujście Warty” (Kujawa i Gryżyna 0,9 km S (UEGS); VII, XI; bór Ślusarczyk 2013). mieszany; gałąź olchy, gałąź brzozy. Mollisia hydrophila (P. Karst.) Sacc.; Gra- Lachnellula occidentalis (G.G. Hahn & Ayers) bin 0,2 km NE; IV; trzcinowisko; źdźbła Dharne; Gryżyna 2,9 km S; VI; młodnik trzciny. sosnowo-modrzewiowy; gałązka mo- Mollisia lividofusca (Fr.) Gillet; III-VI; łęg, drzewia. Uwagi. Gatunek notowany w grąd, bór mieszany; gałęzie drzew liścia- Polsce z Dolnego Śląska (Gminder 1993), stych, gałąź sosny, szyszka sosny. Bieszczadzkiego PN (Scheuer i Chlebicki #Mollisia luctuosa Boud.; Grabin 0,2 km NE; 1997, Kujawa et al. 2010) oraz Pogórza IV.2016; trzcinowisko; liście turzycy. Wy- Kaczawskiego (Gierczyk et al. 2018). twarza apotecja miseczkowate, 0,5-1,2 Lachnellula subtilissima (Cooke) Dennis; mm średnicy, siedzące, szare, nagie. Za- Gryżyna 1,9 km S; III; bór sosnowy; ga- rodniki są wrzecionowato-elipsoidalne, łązka sosny. hialinowe, z przegrodą, zawierające dwie Lachnum controversum (Cooke) Rehm; Gra- duże i liczne drobne lipidowe krople, o bin 0,2 km SE, Gryżyna 0,9 km S (UEGS); wymiarach 16-19 × 3-3,5 µm, Q: 5,1-5,7. VI; trzcinowisko; źdźbła trzciny. Worki są 8-zarodnikowe, z „croziers” i Lachnum impudicum Baral; Gryżyna 1,2 km amyloidalnym porem. Parafizy są wy- SW (UEGW); V; buczyna; gałąź buka. pełnione silnie załamującymi światło Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z PN wakuolami, nie zmieniającymi barwy w „Ujście Warty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013). NaOH. Ekscipulum jest szarobrązowe. Lachnum rhytismatis (W. Phillips) Nannf.; Komórki na brzegu apotecjum są maczu- Gryżyna 0,6 km S; V-VI; bór mieszany; gowate, do 10 μm długości. liście dębu. Mollisia melaleuca (Fr.) Sacc.; Szklarka Rad- Lachnum tenuipilosum Svrček; Grabin 1,5 km nicka 1,3 km E; IV; łęg; gałąź drzewa li- SE; VI; młodnik sosnowy; źdźbła trzcin- ściastego. nika. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- #Mollisia cfr. olivaceocinerea Svrček; Gryżyna sce z Roztoczańskiego PN (Chmiel 1982, 0,9 km S (UEGS); IV.2017; łęg; gałąź dębu, Kozłowska et al. 2015a) oraz Pojezierza gałąź osiki. Wytwarza apotecja miseczko- Łęczyńsko-Włodawskiego (Chmiel 1985, wate, 1-3 mm średnicy, siedzące, szare, 1987, 1989). nagie. Zarodniki są podłużnie-elipsoidal- #Lasiobolus macrotrichus Rea; Gryżyna 1,9 ne, hialinowe, zawierające kilka drobnych km S; IV.2017; bór mieszany; odchody lipidowych kropli, o wymiarach 6-10 × zająca. Wytwarza apotecja miseczkowate, 2,5-3 µm, Q: 2,4-3,3. Worki są 8-zarodni- około 0,5 mm średnicy, siedzące, żółte, kowe, z „croziers” i amyloidalnym porem. owłosione na zewnętrznej powierzchni. Parafizy są wypełnione silnie załamujący- Zarodniki są wąsko elipsoidalne, hialino- mi światło wakuolami, nie zmieniającymi we, gładkie, o wymiarach 21-23 × 8,5-9,5 barwy w NaOH. Ekscipulum jest brązo-

µm, Q: 2,3-2,5. Worki są 8-zarodnikowe, we, przebarwia się oliwkowo w NH4OH. cylindryczne. Włoski powierzchni ze- Komórki na brzegu apotecjum są maczu- wnętrznej są wąsko stożkowate, grubo- gowate, do 10 μm długości. Uwagi. Grupa ścienne, hialinowe, o wymiarach 500-900 taksonów z rodzaju Mollisia z ekscipulum × 35-50 µm. przebarwiającym się zielonawo pod wpły- Leotia lubrica (Scop.) Pers.; Szklarka Radnic- wem NaOH obejmuje obecnie około 10 ka 0,9 km NE; VIII; łęg; ziemia. gatunków, których pewna identyfikacja

8 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

możliwa jest jedynie na podstawie badań Otidea alutacea (Pers.) Massee; Gryżyna 1,7 morfologii kultur stadium anamorficz- km SW, Szklarka Radnicka 1,5 km E; nego lub badań genetycznych (Gminder VIII, X; bór mieszany; ziemia. 2012, Tanney et al. 2016). Otidea bufonia (Pers.) Boud.; Szklarka Rad- Mollisia retincola (Rabenh.) P. Karst.; Grabin nicka 1,1 km NE; VIII-IX; grąd, bór mie- 0,2 km NE; IV; trzcinowisko; źdźbła trzci- szany; ziemia. ny. Otidea onotica (Pers.) Fuckel; Szklarka Rad- Morchella conica Pers.; OCz; RL-R; Gryżyna nicka 1,1 km NE; IX; grąd; ziemia. 1,9 km S; IV; bór mieszany; ziemia; (Jan- Pachyella peltata Pfister & Cand.; Gryżyna 2,1 kowski 2012). km SW; X; buczyna; kłoda buka; (Ślusar- Morchella esculenta (L.) Pers.; OCz; RL-R; czyk 2016). Uwagi. Gatunek znany w Pol- (Jankowski 2012). sce jedynie z Gryżyńskiego PK. Nectria cinnabarina (Tode) Fr.; IV-X; grąd, Peziza arvernensis Boud.; Gryżyna 1,2 km łęg, bór mieszany; gałązki drzew liścia- SW (UEGW); VII; las bukowo-dębowy; stych. ziemia. Neonectria coccinea (Pers.) Rossman & Sa- Peziza echinospora P. Karst.; Gryżyna 2,3 km muels; Gryżyna 2,9 km S; III; bór miesza- S, Szklarka Radnicka 1,3 km NE; VII- ny; gałąź buka. -VIII; bór sosnowy, stare ognisko, węgiel Neonectria punicea (J.C. Schmidt) Castl. & drzewny. Rossman; Gryżyna 2,3 km S; III; łęg; ga- Peziza limnaea Maas Geest.; Szklarka Rad- łąź kruszyny. Uwagi. Gatunek notowany nicka 1,4 km E, Szklarka Radnicka 1 km w Polsce z Dolnego Śląska (Schroeter NE; VII-VIII; łęg; ziemia. 1908) i Puszczy Białowieskiej (Truszkow- Peziza micropus Pers.; Gryżyna 2,9 km SW; ska 1965, 1967, Faliński et al. 1997). X; buczyna; pień buka. #Olla transiens (Höhn.) Baral; Gryżyna 2,5 Peziza varia (Hedw.) Alb. & Schwein.; Gry- km S; IV.2016; łęg; gałąź olszy. Wytwa- żyna 0,9 km S (UEGS), IX; łęg; szczątki rza apotecja miseczkowate, 0,5-1 mm drewna. średnicy, siedzące, białawe, owłosione na Pezizella alniella (Nyl.) Dennis; Gryżyna 2,6 powierzchni zewnętrznej. Zarodniki są km S; III; łęg; zeszłoroczne owocostany elipsoidalne, hialinowe, zawierające kilka olszy. drobnych lipidowych kropli, o wymia- Pezizella conorum Rehm; Gryżyna 2,3 km rach 7-9 × 2,5-3 µm, Q: 2,7-3,2. Worki S; III; bór mieszany; szyszki sosny. Uwa- są 8-zarodnikowe, bez „croziers” i z amy- gi. Gatunek notowany w Polsce jedynie loidalnym porem. Włoski powierzchni z Kampinoskiego PN (Karasiński et al. zewnętrznej są nitkowate, hialinowe, 2015). w szczycie grubościenne i pozbawione Phaeohelotium monticola (Berk.) Dennis; światła, z 1-3 przegrodami, o wymiarach Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); VIII; las 30-100 × 3-6 µm. bukowo-dębowy; pniak dębu. Orbilia delicatula (P. Karst.) P. Karst. Szklarka Phaeohelotium terrestre (Velen.) Svrček; Gry- Radnicka 1,2 km NE; V; łęg; gałąź drzewa żyna 2,1 km S; VIII; bór mieszany; szcząt- liściastego. ki drewna. Uwagi. Gatunek notowany w Orbilia inflatula (P. Karst.) P. Karst.; Gryży- Polsce jedynie z Puszczy Białowieskiej na 0,9 km S (UEGS); V; łęg; gałąź brzo- (Gierczyk et al. 2017). zy. Uwagi. Gatunek znany w Polsce z Polydesmia pruinosa (Berk. & Broome) Pszczewskiego PK (Ślusarczyk 2007) oraz Boud.; Gryżyna 2,3 km S; III, XI; bór PN: Wigierskiego (Halama i Romański mieszany; na podkładkach Jackrogersella 2010) i „Ujście Warty” (Kujawa i Ślusar- multiformis i Xylaria polymorpha. czyk 2013). Propolis farinosa (Pers.) Fr.; Szklarka Rad- nicka 1,3 km N; IV; bór mieszany; gałąź dębu.

9 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Pseudaleuria fibrillosa (Massee) J. Moravec; keliana Booth, różniącą się kształtem i Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); IX; las rozmiarami zarodników (Mułenko et al. bukowo-dębowy. Uwagi. Gatunek noto- 2008). Rzeczywiste rozmieszczenie obu wany w Polsce jedynie z Białowieskiego gatunków w Polsce jest niejasne i wymaga PN (Gierczyk et al. 2017). dalszych badań. Pseudohelotium pineti (Batsch) Fuckel; Gry- Tolypocladium ophioglossoides (Ehrh. ex J.F. żyna 2 km S, Szklarka Radnicka 1,2 km Gmel.) Quandt, Kepler & Spatafora; (Ślu- E; III-IV; bór mieszany, bór sosnowy; igły sarczyk 2016). sosny. #Unguicularia incarnatina (Quél.) Nannf.; Psilachnum chrysostigmum (Fr.) Raitv.; Gry- Grabin 0,1 km E; IV.2016; łąka; łodyga i żyna 0,9 km S (UEGS), Szklarka Rad- ogonki liściowe rośliny zielnej. Wytwarza nicka 1,4 km E; IV-V; łęg, bór mieszany; apotecja miseczkowate, około 0,5 mm ogonki liściowe orlicy. średnicy, siedzące, jasnoróżowe, owłosio- Pyrenopeziza rubi (Fr.) Rehm; Gryżyna 0,9 ne na powierzchni zewnętrznej. Zarod- km S (UEGS); V; łęg; pędy jeżyny. niki są podłużnie elipsoidalne, hialino- #Pyrenopeziza urticola (W. Phillips) Boud.; we, zawierające kilka dużych lipidowych Gryżyna 0,9 km S (UEGS); V.2017; łęg; kropli, o wymiarach 8-11 × 2,5-3 µm, Q: łodygi pokrzywy. Wytwarza apotecja mi- 3,2-3,7. Worki są 8-zarodnikowe, z „cro- seczkowate, 0,5-1 mm średnicy, siedzące, ziers” i amyloidalnym porem. Włoski po- ciemnoszare z białawym brzegiem, nagie. wierzchni zewnętrznej są wrzecionowate, Zarodniki są cylindryczne, hialinowe, hialinowe, o wymiarach 18-22 × 4-4,5 bez lipidowych kropli, o wymiarach 5-7 µm, w szczycie nagle zwężone w nitkowa- × 1,5-2 µm, Q: 3-4. Worki są 8-zarodni- ty, powyginany, grubościenny lub pozba- kowe, z „croziers” i amyloidalnym porem. wiony światła wyrostek. Ekscipulum jest szarobrązowe. Komórki Xylaria carpophila (Pers.) Fr.; Gryżyna 1,2 na brzegu apotecjum są cylindryczne, km SW (UEGW); buczyna; zeszłoroczne septowane, do 20 μm długości. owoce buka. Rhizina undulata Fr.; Gryżyna 2,1 km S; VIII- Xylaria hypoxylon (L.) Grev.; VII-XI; grąd, -IX; bór sosnowy, stare ognisko; węgiel łęg, bór mieszany; pniaki i gałęzie drzew drzewny. liściastych. Rutstroemia conformata (P. Karst.) Nannf.; Xylaria longipes Nitschke; Gryżyna 1,8 km S; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); V; łęg; liście X; grąd; gałąź drzewa liściastego; (Ślusar- olszy. czyk 2016). Scutellinia cejpii (Velen.) Svrček; Gryżyna 2,3 Xylaria polymorpha (Pers.) Grev.; Gryżyna km S; VIII; łęg; ziemia. 1,2 km SW (UEGW), Gryżyna 2,3 km S; Scutellinia scutellata (L.) Lambotte; VIII-X; III, V; bór mieszany, las bukowo-dębowy; łęg, ols; gałąź olszy, gałąź drzewa liścia- na drewnie zagrzebanym w ziemi. stego. Tapesia fusca (Pers.) Fuckel; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); V; łęg; gałąź brzozy. Basidiomycota Tarzetta catinus (Holmsk.) Korf & J.K. Ro- gers; Gryżyna 2,3 km S, Szklarka Radnic- Agaricus essettei Bon; Gryżyna 1,5 km SW; ka 1,1 km NE; VI-VII; łęg; ziemia. VII; bór sosnowy; ziemia. Tarzetta cupularis (L.) Svrček; Grabin 0,8 km Agaricus langei (F.H. Møller) F.H. Møller; E; IX; łęg; ziemia. Gryżyna 1,8 km S; X; las bukowo-dębo- Thyronectria cucurbitula (Tode) Jaklitsch wy; ziemia. & Voglmayr; Gryżyna 1,8 km S; III; bór Agaricus sylvaticus Schaeff.; Gryżyna 1,8 km sosnowy; gałązki sosny. Uwagi. Gatu- S; IX; bór mieszany; ziemia. nek synonimizowany w krytycznej liście Agaricus sylvicola (Vittad.) Peck; Gryżyna 1,2 grzybów mikroskopijnych z Nectria fuc- km E; VIII; bór mieszany; ziemia.

10 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Agaricus xanthodermus Genev.; Gryżyna 0,6 Antrodiella faginea Vampola & Pouzar; Gry- km SW; VIII; zarośla liściaste; ziemia. żyna 2 km SW; VIII; dąbrowa; pień dębu. Agrocybe erebia (Fr.) Sing.; Gryżyna 1,6 km S, Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z Szklarka Radnicka 1,3 km NE; IX-X; łęg; Pogórza Ciężkowickiego (Piątek 2001), ziemia. Kampinoskiego PN (Karasiński et al. Agrocybe praecox (Pers.) Fayod; Grabin 1,5 2015) i Puszczy Białowieskiej (Karasiński km S; VI; przydroże; ziemia. i Wołkowycki 2015). Albatrellus confluens (Alb. & Schwein.) Kotl. Antrodiella serpula (P. Karst.) Spirin & Nie- & Pouzar; RL-E; Gryżyna 3,4 km SW; IX; melä; RL-R; Szklarka Radnicka 1 km NE; bór sosnowy; ziemia. XI; łęg; pień leszczyny. Amanita argentea Huijsman; RL-V; Gryżyna Aphanobasidium pseudotsugae (Burt) Boidin 0,6 km SW, Gryżyna 3,5 km SW; VII- & Gilles; Gryżyna 0,9 km SW; XII; bór so- -VIII; bór mieszany, ziemia. snowy; gałąź sosny. Amanita citrina (Schaeff.) Pers. f. alba (De Armillaria lutea Gillet; IX-XI; buczyna, grąd; Seynes) Veselý; IX-XI; bór mieszany, ziemia. grąd; ziemia. Armillaria mellea (Vahl.) P. Kumm.; Gryżyna Amanita citrina (Schaeff.) Pers. f. citrina; IX- 1,7 km S; IX; las bukowo-dębowy; pniak -XI; bór mieszany, bór sosnowy, grąd; zie- drzewa liściastego. mia; (Halama 2005). Armillaria ostoyae (Romagn.) Herink; IX-XI; Amanita excelsa (Fr.) Bertill. f. excelsa; Gry- bór sosnowy, bór mieszany; pniaki, pnie, żyna 2,1 km S; IX; bór mieszany; ziemia. korzenie sosny i drzew liściastych; (Hala- Amanita fulva Fr.; VII-XI; bór sosnowy, bór ma 2005). mieszany, buczyna; ziemia; (Halama Artomyces pyxidatus (Pers.) Jülich; RL-V; 2005). Gryżyna 2,7 km SW; IX; bór sosnowy; Amanita gemmata (Fr.) Bertill.; Gryżyna 1,8 kłoda sosny; (Ślusarczyk 2016). km S, Szklarka Radnicka 1,2 km N; IX; Athelia arachnoidea (Berk.) Jülich; Gryżyna bór sosnowy; ziemia; (Halama 2005). 2,8 km SW; XII; bór mieszany; gałąź dębu. Amanita muscaria (L.) Lam. var. muscaria; Athelia epiphylla Pers.; Gryżyna 0,9 km S VIII-XI, bór sosnowy, bór mieszany; zie- (UEGS), Gryżyna 0,9 km SW; XII; łęg, mia; (Halama 2005). bór mieszany; gałąź drzewa liściastego. Amanita pantherina (DC.) Krombh.; IX-XI; Athelia fibulata M.P. Christ.; Gryżyna 2 km bór mieszany, grąd; ziemia; (Halama S; VII; bór mieszany; gałąź buka. Uwagi. 2005). Gatunek notowany w Polsce z Lublina Amanita phalloides (Vaill. ex Fr.) Link var. (Flisińska 1996), Gór Świętokrzyskich phalloides; VIII-X; grąd, las bukowo-dę- (Łuszczyński 2007) i Kaszubskiego PK bowy; ziemia; (Halama 2005). (Karasiński 2016). Amanita porphyria Alb. & Schwein.; VIII- Athelia salicum Pers.; Gryżyna 0,9 km SW; -XII; bór sosnowy, bór mieszany; ziemia. XI-XII; bór mieszany; gałąź dębu. Amanita rubescens Pers. f. rubescens; VII-X; Athelopsis glaucina (Bourdot & Galzin) bór sosnowy, bór mieszany, grąd; ziemia; Oberw. ex Parmasto; Gryżyna 2,9 km S; (Halama 2005). XI; łęg; gałąź drzewa liściastego; (Ślusar- Amanita vaginata (Bull.) Lam. f. vaginata; czyk 2016). Uwagi. Poza Gryżyńskim PK VIII-X; bór mieszany, grąd; (Halama grzyb notowany jedynie z Kaszubskiego 2005). PK (Karasiński 2016). Amphinema byssoides (Pers.) J. Erikss.; Gry- Aurantiporus fissilis (Berk. & M.A. Curtis) H. żyna 0,9 km SW; XII; bór mieszany; gałąź Jahn ex Ryvarden; RL-R; Szklarka Rad- drzewa liściastego. nicka 0,9 km NE; VIII; grąd; pień drzewa Ampulloclitocybe clavipes (Pers.) Redhaed, liściastego. Luzoni, Moncalvo & Vilgalys; VIII-XI; bór sosnowy, bór mieszany; ściółka.

11 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Auricularia auricula-judae (Bull.) J. Schröt.; Bovista aestivalis (Bonord.) Demoulin; Gra- VI-XI; bór mieszany, grąd, łęg; gałęzie bin 1,9 km S, Szklarka Radnicka 1,1 km bzu czarnego, gałęzie leszczyny. NE; grąd, przydroże w łęgu; ziemia. Auriscalpium vulgare Gray; VI-XII; bór so- Bovista nigrescens Pers.; Szklarka Radnicka snowy, bór mieszany; szyszki sosny; (Ha- 1,5 km N; VI; przydroże; ziemia; (Halama lama 2005). 2005). Baeospora myosura (Fr.) Sing.; Grabin 1,5 km Brevicellicium olivascens (Bres.) K.H. Larss. S, Gryżyna 1,8 km S; IX-X; bór sosnowy; & Hjortstam; Gryżyna 2,8 km S; XII; bór szyszki sosny. mieszany; gałąź dębu. Basidioradulum radula (Fr.) Nobles; Gryży- Byssomerulius corium (Pers.) Parmasto; Gry- na 2,2 km S; VII; zarośla leszczyny; gałąź żyna 2,8 km S; XII; łęg; gałąź drzewa li- leszczyny. ściastego. Bjerkandera adusta (Willd.) P. Karst.; VIII- Calocera cornea (Batsch) Fr.; VIII-XII; bór -XI; buczyna, las bukowo-dębowy, grąd; mieszany, grąd, łęg, buczyna; pnie drzew pniaki, pnie i gałęzie drzew liściastych; liściastych; (Halama 2005). (Halama 2005). Calocera furcata (Fr.) Quél.; RL-R; Gryżyna Bjerkandera fumosa (Pers.) P. Karst.; Gryży- 2,5 km SW; XI; bór sosnowy; kłoda sosny; na 1,7 km SW; XI; las bukowo-dębowy; (Ślusarczyk 2016). pniak dębu. Calocera viscosa (Pers.) Fr.; VII-XII; bór Bolbitius reticulatus (Pers.) Ricken f. aleuria- sosnowy, bór mieszany, grąd, buczyna; tus (Fr.) Enderle; RL-R; Gryżyna 2 km S; ściółka, szczątki drewna; (Halama 2005). X; las bukowo-dębowy; pniak buka. Calyptella capula (Holmsk.) Quél.; RL-R; Bolbitius titubans (Bull.) Fr.; Gryżyna 0,9 km Gryżyna 0,4 km SW; VI; zarośla rdestow- S (UEGS), Gryżyna 2 km SW; VII, IX; tra- ca; łodyga rdestowca. wiaste przydroże; ziemia. Cantharellula umbonata (J.F. Gmel.) Sing.; Boletus edulis Bull.; VIII-XI; bór sosnowy, Gryżyna 2,7 km SW; XI; bór sosnowy; w bór mieszany, buczyna; ziemia; (Halama mchu. 2005). Cantharellus cibarius Fr.; VI-XI; bór sosno- Boletus luridiformis Rostk.; Gryżyna 2,5 km wy, bór mieszany, grąd, buczyna; ziemia; S; VII; bór mieszany; ziemia; (Halama (Halama 2005). 2005). Cantharellus subpruinosus Eyssart. & Buyck; Boletus luridus Schaeff.: Fr.; Gryżyna 2,6 km Gryżyna 2,3 km S; IX; las bukowo-dębo- S; VII; grąd; ziemia. wy; ziemia. Boletus pulverulentus Opat.; RL-R; Szklarka Cantharellus tubaeformis Fr.; VIII-XI; bór Radnicka 1 km NE; VII; grąd; ziemia. mieszany, buczyna; ziemia. Boletus reticulatus Schaeff.; Szklarka Radnic- Ceriporiopsis gilvescens (Bres.) Domański; ka 0,9 km NE; VII; grąd; ziemia. RL-E; Gryżyna 2,2 km SW; XI; buczyna; Botryobasidium aureum Parmasto; Szklarka gałąź buka; (Ślusarczyk 2016). Radnicka 1,3 km NE; X; łęg; gałąź drzewa Ceriporiopsis resinascens (Romell) Domań- liściastego. ski; RL-E; Gryżyna 1,1 km SW; XII; bór Botryobasidium subcoronatum (Höhn. & Lit- mieszany; pień osiki. sch.) Donk; Gryżyna 0,9 km SW, Szklarka Chalciporus piperatus (Bull.) Bataille; VIII-X; Radnicka 0,9 km NE; XI-XII; bór miesza- bór sosnowy, bór mieszany; ziemia. ny, łęg; gałąź drzewa liściastego. Chlorophyllum olivieri (Barla) Vellinga; Botryobasidium vagum (Berk. & M.A. Curtis) Szklarka Radnicka 0,9 km SW; IX; bór D.P. Rogers; RL-R; Gryżyna 2,4 km S; XI; mieszany; ziemia. bór sosnowy; gałąź sosny. Chlorophyllum rachodes (Vittad.) Vellinga; Botryohypochnus isabellinus (Fr.) J. Erikss.; (Halama 2005). Gryżyna 0,9 km SW, Gryżyna 2,3 km S; XI-XII; bór sosnowy; gałąź sosny.

12 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Chondrostereum purpureum (Schum.) Po- Clitocybe rivulosa (Pers.) P. Kumm.; Grabin uzar; VII-X; grąd, bór mieszany; pniaki i 0,8 km S; XI; murawa napiaskowa; ziemia. kłody drzew liściastych. Clitocybe sinopica (Fr.) P. Kumm.; Gryżyna Chroogomphus rutilus (Schaeff.) O.K. Mill.; 2,3 km S; IV; bór mieszany; ziemia. Gryżyna 2,7 km SW, Szklarka Radnicka Clitocybe vibecina (Fr.) Quél.; X-XII; bór so- 2,8 NE; VIII-IX; bór sosnowy; ziemia. snowy, bór mieszany; ściółka. Cinereomyces lindbladii (Berk.) Jülich; RL-R; Clitopilus hobsonii (Berk.) P.D. Orton; Grabin Grabin 2,1 km SE; XII; bór sosnowy; kło- 1,5 km S, Gryżyna 2,5 km S; VI, VIII, XI; da sosny. bór mieszany; gałąź drzewa liściastego. Clavaria argillacea Pers.; RL-R; Gryżyna 2,8 Clitopilus prunulus (Scop.) P. Kumm.; Gry- km SW; X; wrzosowisko; ziemia. żyna 2,4 km S, Szklarka Radnicka 1,5 km Clavulina coralloides (L.) J. Schröt.; VI-XI; E, Szklarka Radnicka 1 km NE; VII-VIII; grąd, buczyna, łęg; ziemia. przydroże w grądzie, przydroże w borze Clavulina rugosa (Bull.) J. Schröt.; VI-XI; mieszanym; ziemia. grąd, buczyna, łęg; ziemia. Colacogloea peniophorae (Bourdot & Galzin) Clitocybe agrestis Harmaja; RL-R; Gryżyna Oberw. & Bandoni; RL-I; Gryżyna 2,6 1,8 km S; IX; trawiaste przydroże; ziemia. km S; XII; bór mieszany; gałąź dębu, na Clitocybe candicans (Pers.) P. Kumm. var. owocnikach Hyphoderma praetermissum; candicans; Szklarka Radnicka 0,9 km N; (Ślusarczyk 2016). XI; bór mieszany; ściółka. Collybia cirrhata (Schumach.) Quél.; IX- Clitocybe diatreta (Fr.) P. Kumm.; Szklarka X; bór sosnowy, bór mieszany; ściółka, Radnicka 0,9 km N; X-XI; bór sosnowy; szczątki owocników grzybów. ziemia. Collybia tuberosa (Bull.) P. Kumm.; Gryży- Clitocybe ditopus (Fr.) Gillet; Gryżyna 2,5 km na 3 km SW; IX; bór sosnowy; szczątki S; XI; bór mieszany; ściółka. owocnika grzyba. Clitocybe fragrans (With.) P. Kumm.; Szklar- Coltricia cinnamomea (Jacq.) Murrill; RL-I; ka Radnicka 1,5 km E; X; trawiaste przy- Gryżyna 2,3 km S; VIII; bór mieszany; droże; ziemia. ziemia. Clitocybe marginella Harmaja; Gryżyna 1,7 #Coltricia confluens P.-J. Keizer; Szklarka km S; XI; bór sosnowy; ściółka. Uwagi. Radnicka 1,5 km E; VII.2017; przydroże Gatunek notowany w Polsce jedynie z w borze mieszanym. Wytwarza owocniki okolic Olkusza (Mleczko i Beszczyńska o kapeluszach 2-6 cm średnicy, wklęsłych, 2015). o falistym, nieregularnym brzegu, zam- Clitocybe metachroa (Fr.) P. Kumm. var. me- szowej, słabo koncentrycznie strefowanej tachroa; Gryżyna 1,7 km SW; X; las buko- powierzchni i rdzawobrązowej barwie. wo-dębowy; ściółka. Trzon ma wymiary 1-4 × 0,5-0,7 cm i Clitocybe nebularis (Batsch) P. Kumm. var. ne- omszoną, ciemnobrązową powierzchnię. bularis; X-XII; grąd, buczyna, łęg; ściółka. Rurki są zbiegające na trzon, rdzawobrą- Clitocybe odora (Bull.) P. Kumm. var. odora; zowe. Pory są kanciaste, 2-4/mm. Zarod- IX-XI; grąd, łęg; ściółka. niki o wymiarach 5-9 × 3,5-4 µm, Q: 1,4- Clitocybe phaeophthalma (Pers.) Kuyper; 2,2, są podłużnie elipsoidalne, żółtawe. RL-R; Grabin 1,5 km S, Gryżyna 0,9 km System strzępkowy jest monomityczny, S (UEGS); VIII; grąd, bór mieszany; zie- septy bez sprzążek. mia. Coltricia perennis (L.) Murrill; VII-X; bór Clitocybe phyllophila (Pers.) P. Kumm.; Gra- sosnowy, bór mieszany; ziemia; (Halama bin 1,5 km S, Gryżyna 2,7 km S, Szklarka 2005). Radnicka 1,7 km E; VIII,X-XI; grąd, bór Coniophora arida (Fr.) P. Karst.; IX-XII; bór mieszany; ściółka. sosnowy, bór mieszany; pnie i gałęzie so- sny.

13 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Coniophora puteana (Schumach.) P. Karst.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); VII; łęg; zie- Gryżyna 1,1 km SW, Szklarka Radnicka mia. 1,2 km NE; XI-XII; bór sosnowy; kłoda Coprinopsis friesii (Quél.) P. Karst.; Gryżyna sosny. 0,8 km SW; VI; przydroże w borze mie- Conocybe mesospora Kühn. & Watling; Gry- szanym; łodyga rośliny zielnej. żyna 2 km S; X; przydroże w borze mie- Coprinopsis pseudofriesii (Pilát & Svrček) szanym; ziemia. Redhead, Vilgalys & Moncalvo; Gryżyna Conocybe pubescens (Gillet) Kühn.; Gryżyna 2,8 km S; VII; łęg; gałązka drzewa liścia- 1,6 km SW; VII; trawiaste przydroże. stego. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- Conocybe subpubescens P.D. Orton; Gryżyna sce z okolic Wrocławia (Gierczyk et al. 1,8 km S, Szklarka Radnicka 1,4 km E; 2011) oraz z PN: „Ujście Warty” (Kujawa VII-X; przydroże; ziemia. i Ślusarczyk 2013) i Kampinoskiego (Ka- Conocybe tenera (Schaeff.) Fayod; Gryżyna rasiński et al. 2015). 1,2 km SW; VIII-IX; przydroże; ziemia. #Cortinarius alboamarescens Kytöv., Niska- Conocybe velutipes (Velen.) Hauskn. & Svrček nen & Liimat. (fot. 1); Szklarka Radnic- var. velutipes; Gryżyna 0,5 km SW; X; tra- ka 1,5 km E; IX.2017; bór sosnowy, pod wiaste przydroże; ziemia. brzozami; ziemia. Wytwarza owocniki o Coprinellus disseminatus (Pers.) J.E. Lange; kapeluszach 1-3 cm średnicy, wypukłych VI-XI; grąd, łęg, buczyna; pniaki drzew do płasko-wypukłych, barwy białawej lub liściastych. jasnokremowej. Powierzchnia kapelusza Coprinellus domesticus (Bolton) Vilgalys, jest lepka. Blaszki są przyrośnięte, gęste, Hopple & Jacq. Johnson; Grabin 1,5 km jasnobrązowe. Trzon jest wąsko maczu- S, Szklarka Radnicka 2,5 km E; VII-VIII; gowaty, białawy, o lepkiej powierzchni bór mieszany; pniak drzewa liściastego. i wymiarach 3-7 × 0,3-0,5 cm. Miąższ Coprinellus ellisii (P.D. Orton) Redhead, Vil- jest białawy, nieco higrofaniczny, gorzki galys & Moncalvo; Gryżyna 0,8 km SW; w smaku. Zarodniki są szeroko jajowate, VI; bór mieszany; gałązka drzewa liścia- brązowe, drobno brodawkowane, o wy- stego. miarach 5-6,5 × 4-5 µm, Q: 1,2-1,4. Coprinellus micaceus (Bull.) Vilgalys, Hopple Cortinarius albocyaneus Fr.; (Ślusarczyk & Jacq. Johnson; VI-XI; bór mieszany, 2013). Uwagi. Gatunek notowany w Pol- grąd, łęg, buczyna; pniaki, pnie, gałęzie sce jedynie z Gryżyńskiego PK. drzew liściastych; (Halama 2005). Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr.; Gryży- Coprinellus sclerocystidiosus (M. Lange & na 1,7 km SW, Szklarka Radnicka 1,3 km A.H. Sm.) Vilgalys, Hopple & Jacq. John- NE; IX; bór mieszany, grąd; ziemia. son; Grabin 1 km SE, Szklarka Radnicka Cortinarius alnetorum (Velen.) M.M. Moser; 0,9 km NE; IX-X; grąd; szczątki drewna. Gryżyna 0,9 km S (UEGS), Szklarka Rad- Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z PK nicka 1,3 km E; IX-X; ols, łęg; ziemia. „Puszcza Zielonka” (Gierczyk et al. 2011), #Cortinarius americanus A.H. Sm. (fot. 2); Puszczy Białowieskiej (Gierczyk et al. Szklarka Radnicka 1,3 km E; X.2017; 2014), Pogórza Kaczawskiego (Gierczyk łęg; ziemia. Wytwarza owocniki o kape- et al. 2018) oraz PN: „Ujście Warty” (Ku- luszach 0,5-1,5 cm średnicy, wypukłych jawa i Ślusarczyk 2013) i Kampinoskiego do płasko-wypukłych, czarnobrązowych (Karasiński et al. 2015). z fioletowym odcieniem, higrofanicz- Coprinellus xanthotrix (Romagn.) Vilgalys, nych. Powierzchnia kapelusza jest pokry- Hopple & Jacq. Johnson; VII-IX; łęg, bór ta włókienkami białej osłony. Blaszki są mieszany; gałązka drzewa liściastego. przyrośnięte, brązowe. Trzon jest wąsko Coprinopsis atramentaria (Bull.) Redhaed, maczugowaty, o wymiarach 2-4 × 0,2-0,3 Vilgalys & Moncalvo; (Halama 2005). cm, brązowy z fioletowym odcieniem w Coprinopsis cortinata (J.E. Lange) Gminder; szczycie, o powierzchni pokrytej kłacz- kami białej osłony. Miąższ jest brązowy,

14 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Fot. 1. Owocniki Cortinarius alboamarescens, okolice Szklarki Radnickiej, 25.09.2017 (fot. T. Ślusar- czyk). Photo 1. Fruitbodies of Cortinarius alboamarescens, vicinity of Szklarka Radnicka, 25.09.2017 (photo by T. Ślusarczyk).

higrofaniczny. Zarodniki są elipsoidalne, Cortinarius anomalus (Fr.) Fr.; Gryżyna 2 km brązowe, drobno brodawkowane, o wy- S; X; bór mieszany; ziemia. miarach 7,5-8,5 × 4,5-5,5 µm, Q: 1,5-1,7. Cortinarius armeniacus (Schaeff.) Fr.; RL-V; #Cortinarius anomalellus Soop (fot. 3); Gryżyna 2,8 km SW, Szklarka Radnicka Szklarka Radnicka 1,5 km E; IX.2017; 1,6 km E; IX-X; bór sosnowy; ziemia; bór sosnowy, pod brzozami; ziemia. Wy- (Ślusarczyk 2016). twarza owocniki o kapeluszach 1-3 cm Cortinarius armillatus (Fr.) Fr.; Gryżyna 2,9 średnicy, wypukłych, szarobrązowych z km SW; IX; bór sosnowy, pod brzozą; zie- fioletowym odcieniem na brzegu, słabo mia. higrofanicznych. Blaszki są przyrośnięte, Cortinarius aureovelatus E. Bendiksen, K. ochrowobrązowe z fioletowym odcie- Bendiksen & H. Lindstr.; Szklarka Rad- niem. Trzon jest wąsko maczugowaty, o nicka 1,5 km E; X; bór sosnowy; ziemia. wymiarach 2-5 × 0,3-0,5 cm, brązowy z Uwagi. Gatunek notowany w Polsce je- fioletowym odcieniem w szczycie, o po- dynie z Ziemi Lubuskiej (Ślusarczyk et al. wierzchni pokrytej włókienkami żółto- 2015). ochrowej osłony. Miąższ jest jasnobrą- Cortinarius balteatocumatilis P.D. Orton; zowy, w szczycie trzonu fioletowy, słabo RL-E; (Ślusarczyk 2013). Uwagi. Poza higrofaniczny. Zarodniki są elipsoidalne, Gryżyńskim PK grzyb notowany jedynie brązowe, brodawkowane, o wymiarach z Kampinoskiego PN (Karasiński et al. 9-10 × 6-7 µm, Q: 1,4-1,5. 2015).

15 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Fot. 2. Owocniki Cortinarius americanus, okolice Szklarki Radnickiej, 01.10.2017 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 2. Fruitbodies of Cortinarius americanus, vicinity of Szklarka Radnicka, 01.10.2017 (photo by T. Ślusarczyk).

Fot. 3. Owocniki Cortinarius ano- malellus, okolice Szklarki Radnickiej, 25.09.2017 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 3. Fruitbodies of Cortina- rius anomalellus, vicini- ty of Szklarka Radnicka, 25.09.2017 (photo by T. Ślusarczyk).

16 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Cortinarius bataillei (M.M. Moser) Høil.; RL- Cortinarius comptulus M.M. Moser; Gryżyna E; Gryżyna 2,4 km SE, Gryżyna 2,9 km 2 km SE, Szklarka Radnicka 1,9 km E; IX; SW; IX, XI; bór sosnowy; ziemia. bór mieszany; ziemia. Cortinarius bayeri (Velen.) Moënne-Locc. Cortinarius croceus (Schaeff.) Gray; RL-R; & Reumaux s. lato; Gryżyna 0,9 km SW, VIII-XI; bór sosnowy, bór mieszany; zie- Gryżyna 2,8 km SW, Szklarka Radnicka mia. 1,6 km E; X-XI; bór sosnowy; ziemia. #Cortinarius daulnoyae Quél.; Szklarka Rad- Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z Zie- nicka 1,7 km NE; X.2017; bór mieszany; mi Lubuskiej (Ślusarczyk 2013) i Kampi- ziemia. Wytwarza owocniki o kapelu- noskiego PN (Karasiński et al. 2015). szach 4-7 cm średnicy, wypukłych do Cortinarius biformis Fr.; RL-V; Gryżyna 1,9 płasko-wypukłych, ochrowobrązowych w km S, Szklarka Radnicka 1,6 km E; IX-XI; centrum, fioletowobrązowych przy brze- bór sosnowy; ziemia; (Ślusarczyk 2016). gu, niehigrofanicznych. Powierzchnia ka- Cortinarius bivelus (Fr.) Fr.; RL-V; Gryżyna pelusza jest włókienkowata, lepka. Blaszki 2,8 km SW, Szklarka Radnicka 1,6 km E, są przyrośnięte, jasnobrązowe. Trzon jest Szklarka Radnicka 0,8 km N; IX-XI; bór maczugowaty, o wymiarach 4-7 × 0,8-1,5 sosnowy, pod brzozą; ziemia. cm, białawy, w dolnej połowie z pozosta- Cortinarius bolaris (Pers.) Fr.; Gryżyna 1,9 łościami białej osłony, powierzchnia po km S; IX; bór mieszany; ziemia. potarciu przebarwia się szybko ochrowo- Cortinarius caperatus (Pers.) Fr.; VIII-XI; bór brązowo. Miąższ jest białawy, brązowie- sosnowy, bór mieszany; ziemia; (Halama jący na przekroju, niehigrofaniczny. Za- 2005). rodniki są migdałkowate, brązowe, grubo Cortinarius casimiri (Velen) Huijsman var. brodawkowane, o wymiarach 9-11 × 5,5- casimiri; RL-R; Gryżyna 2,1 km SW, Gry- 6,5 µm, Q: 1,6-1,7. żyna 2,7 km S, Szklarka Radnicka 1,7 km Cortinarius decipiens (Pers.) Fr. var. decipiens; E; IX-XI; bór sosnowy, bór mieszany; zie- Gryżyna 0,5 km SW; X; bór mieszany; mia; (Ślusarczyk 2016). ziemia. Cortinarius casimiri (Velen) Huijsman var. Cortinarius delibutus Fr.; Gryżyna 0,9 km S hoffmanii (Reumaux) Suár.-Sant. & A. (UEGS); IX; łęg; ziemia. Ortega; Gryżyna 1,7 km SW; X; bór mie- Cortinarius depressus Fr.; Szklarka Radnicka szany; ziemia. Uwagi. Odmiana notowa- 0,9 km N, Szklarka Radnicka 1,7 km E; na w Polsce z PN: Kampinoskiego (Kara- IX-XI; bór sosnowy, młodnik sosnowo- siński et al. 2015) i Białowieskiego (Gier- -brzozowy; ziemia. czyk et al. 2018). Cortinarius diasemospermus Lamoure var. Cortinarius causticus Fr. ss. Brandrud et al. diasemospermus; Szklarka Radnicka 1,2 (1998); Gryżyna 2,5 km SW, Szklarka km NE; IX; grąd; ziemia. Radnicka 1,5 km E; IX-X; bór sosnowy; Cortinarius diasemospermus Lamoure var. ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- leptospermus H. Lindstr.; Szklarka Rad- sce jedynie z Kampinoskiego PN (Kara- nicka 1,7 km NE; X; bór mieszany; zie- siński et al. 2015). mia. Uwagi. Odmiana notowana w Polsce Cortinarius cinnamomeus (L.) Gray; Gryżyna z PN: Kampinoskiego (Karasiński et al. 1,6 km SW; IX, XI; bór mieszany; ziemia. 2015) i Białowieskiego (Gierczyk et al. Cortinarius colus Fr.; Grabin 1,7 km S; XI; 2018) oraz z kompleksu leśnego Dąbrowy bór sosnowy; ziemia. Uwagi. Gatunek Krotoszyńskie (Pietras et al. 2016). notowany w Polsce z Puszczy Białowie- Cortinarius elatior Fr.; Gryżyna 2 km S; IX-X; skiej (Nespiak 1981), Babiogórskiego PN las bukowo-dębowy; ziemia. (Bujakiewicz 2004), rezerwatu „Jelonka” Cortinarius fagetorum M.M. Moser ex M.M. (Kałucka 2009) i okolic Gryżyny (Ślusar- Moser; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); X; czyk 2015). las bukowo-dębowy; pniak buka; (Ślusar-

17 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

czyk 2016). Uwagi. Grzyb notowany w Cortinarius phoeniceus (Vent.) Maire; Gryży- Polsce jedynie z Gryżyńskiego PK. na 2,5 km SW; VII; bór sosnowy; ziemia. Cortinarius flexipes (Pers.) Fr. var. flabellus Cortinarius pholideus (Fr.) Fr.; Szklarka Rad- (Fr.) H. Lindstr. & Melot; Szklarka Rad- nicka 0,9 km N; XI; bór sosnowy, pod nicka 1,3 km NE; X; bór mieszany; zie- brzozą; ziemia. mia. Uwagi. Odmiana notowana w Polsce Cortinarius porphyropus (Alb. & Schwein.) z Kampinoskiego PN (Karasiński et al. Fr.; RL-E; Gryżyna 2,1 km SW, XI; bór 2015), Puszczy Białowieskiej (Gierczyk et sosnowy, pod brzozą; ziemia; (Ślusarczyk al. 2017) i Pogórza Izerskiego (Gierczyk et 2016). al. 2018). Cortinarius privignoides Rob. Henry; RL-E; Cortinarius flexipes (Pers.) Fr. var. flexipes; Gryżyna 0,5 km SE; IX; bór mieszany; IX-XI; bór sosnowy, bór mieszany, grąd, ziemia. buczyna; ziemia. Cortinarius pseudofallax Carteret; Szklarka Cortinarius fulvescens Fr.; RL-E; Gryżyna 3,2 Radnicka 1,1 km NE; X; grąd; ziemia. km SW, Gryżyna 2,6 km SW, Zawisze 2,2 Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z km NE; IX, XI; bór sosnowy; ziemia. okolic Bełchatowa i Zgorzelca (Kałucka Cortinarius fusisporus Kühn.; Gryżyna 2,1 et al. 2016). km SW, Szklarka Radnicka 0,9 km N, Cortinarius quarciticus H. Lindstr.; Gryżyna Szklarka Radnicka 1,6 km E; IX-XI; bór 2,7 km SW, Szklarka Radnicka 0,9 km sosnowy; ziemia. N, Szklarka Radnicka 1,3 km NE; IX-XI; Cortinarius glandicolor (Fr.) Fr.; Szklarka bór sosnowy; ziemia; (Ślusarczyk 2016). Radnicka 1,5 km E; IX; bór sosnowy; zie- Uwagi. Poza Gryżyńskim PK grzyb no- mia. towany z okolic Świebodzina (Ślusarczyk Cortinarius glaucopus (Schaeff.) Fr.; Szklarka 2013) i Kampinoskiego PN (Karasiński et Radnicka 1,4 km E; X; bór mieszany; zie- al. 2015). mia. Cortinarius raphanoides (Pers.) Fr.; Gryżyna Cortinarius helvelloides (Fr.) Fr.; Gryżyna 0,9 2,3 km S, Gryżyna 1,2 km SE; VIII, XI; km S (UEGS); IX; ols; ziemia. bór mieszany; ziemia. Cortinarius hemitrichus (Pers.) Fr.; Gryżyna Cortinarius rigidipes M.M. Moser; Szklarka 2,6 km SW, Szklarka Radnicka 1,7 km E; Radnicka 1,4 km E; X; bór mieszany; zie- X-XI; bór mieszany; ziemia. mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce Cortinarius hinnuleus Fr. s. lato; Szklarka z Puszczy Białowieskiej i Pienin (Nespiak Radnicka 1,4 km E; X; bór mieszany; zie- 1981). mia. Cortinarius safranopes Rob. Henry; (Ślusar- Cortinarius malachius (Fr.) Fr.; RL-R; Grabin czyk 2013). Uwagi. Poza Gryżyńskim PK 1 km E; IX; bór sosnowy; ziemia. grzyb notowany z Gór Świętokrzyskich Cortinarius mucosus (Bull.) J. Kickx; Gryżyna (Łuszczyński 2008) oraz z PN: Kampino- 2,5 km SW, Szklarka Radnicka 1,5 km E; skiego (Karasiński et al. 2015) i Białowie- IX-X; bór sosnowy; ziemia. skiego (Gierczyk et al. 2018). Cortinarius obtusus Fr.; Gryżyna 1,8 km S, Cortinarius saniosus (Fr.) Fr.; RL-R; Gryży- Gryżyna 2,7 km SW, Szklarka Radnicka 2 na 0,9 km SW, Szklarka Radnicka 1,2 km km N; X-XI; bór sosnowy; ziemia. NE, Szklarka Radnicka 2 km N; VII, IX- Cortinarius orellanus Fr.; RL-R; Gryżyna 2 X; grąd, łęg; ziemia. km SE; IX; bór mieszany; ziemia. Cortinarius semisanguineus (Fr.) Fr.; IX-XI; Cortinarius parvannulatus Kühner; (Ślusar- bór sosnowy, bór mieszany; ziemia. czyk 2013). Uwagi. Poza Gryżyńskim PK Cortinarius subbalaustinus Rob. Henry; Gry- grzyb notowany jedynie z PN: Kampino- żyna 0,9 km S (UEGS), Szklarka Radnic- skiego (Karasiński et al. 2015) i Białowie- ka 0,9 km N, Szklarka Radnicka 1,8 km skiego (Gierczyk et al. 2018). NE; IX-XI; bór sosnowy, łęg, pod brzoza- mi. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce w

18 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Karkonoszach (Ślusarczyk 2013), Kampi- elipsoidalno-migdałkowate, ochrowobrą- noskim PN (Karasiński et al. 2015), oko- zowe, brodawkowane, o wymiarach 7,5-9 licach Konina (Kałucka et al. 2016) oraz × 4,5-5,5 µm, Q: 1,6-1,7. Strzępki tramy z Puszczy Białowieskiej (Gierczyk et al. blaszek bez inkrustacji. 2018). Cortinarius umbrinolens P.D. Orton; RL-E; Cortinarius talus Fr.; (Ślusarczyk 2013). Szklarka Radnicka 1,2 km NE; IX; bór Cortinarius torvus (Fr.) Fr.; Gryżyna 1,9 km mieszany; ziemia; (Ślusarczyk 2016). S; X; las bukowo-dębowy; ziemia. Cortinarius uraceonemoralis Niskanen, Lii- Cortinarius trivialis J.E. Lange; Szklarka Rad- mat., Dima, Kytöv., Bojantchev & H. nicka 0,9 km NE; IX; grąd; ziemia. Lindstr.; Szklarka Radnicka 0,9 km NE; #Cortinarius turgidoides Rob. Henry (fot. 4); IX; bór mieszany; ziemia. Uwagi. Gatu- Gryżyna 2,9 km SW, Szklarka Radnicka nek znany w Polsce z Łagowsko-Sulęciń- 1,5 km E; IX.2017; bór sosnowy; ziemia. skiego PK (Ślusarczyk et al. 2015) i Pusz- Wytwarza owocniki o kapeluszach 3-5 czy Białowieskiej (Gierczyk et al. 2018). cm średnicy, wypukłych do płasko-wypu- Cortinarius vernus H. Lindstr. & Melot; Gry- kłych, płowobrązowych lub ochrowobrą- żyna 1,7 km SW, Szklarka Radnicka 1,7 zowych, higrofanicznych. Powierzchnia km E; IX, XI; bór sosnowy; ziemia. kapelusza jest pokryta włókienkami białej Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr.; Gryżyna 2 km osłony. Blaszki są przyrośnięte, ochrowo- S; IX; bór mieszany; ziemia. brązowe. Trzon jest wąsko maczugowaty, #Cortinarius violilamellatus P.D. Orton (fot. o wymiarach 6-10 × 0,5-0,8 cm, białawy 5); Gryżyna 1,6 km SW; XI.2017; młod- z fioletowym odcieniem w szczycie, o nik sosnowy; ziemia. Wytwarza owoc- powierzchni włókienkowatej, z kilkoma niki o kapeluszach 1-2,5 cm średnicy, strefami białej osłony. Miąższ jest wodni- wypukłych do płasko-wypukłych z wy- sto-brązowy, higrofaniczny. Zarodniki są raźnym garbkiem, ciemnobrązowych,

Fot. 4. Owocniki Cortinarius turgidoides, okolice Szklarki Radnickiej, 25.09.2017 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 4. Fruitbodies of Cortinarius turgidoides, vicinity of Szklarka Radnicka, 25.09.2017 (photo by T. Ślusarczyk).

19 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Fot. 5. Owocniki Cortinarius violilamellatus, okolice Gryżyny, 02.10.2016 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 5. Fruitbodies of Cortinarius violilamellatus, vicinity of Gryżyna, 02.10.2016 (photo by T. Ślusar- czyk).

higrofanicznych. Powierzchnia kapelu- Crepidotus luteolus (Lambotte) Sacc.; RL-V; sza jest pokryta kłaczkami białej osłony. Gryżyna 0,8 km SW; X; bór mieszany; ga- Blaszki są przyrośnięte, ochrowobrązowe łązki drzewa liściastego. z fioletowym odcieniem. Trzon jest cylin- Crepidotus mollis (Schaeff.) Gray var.mollis ; dryczny, o wymiarach 3-5 × 0,2-0,3 cm, Gryżyna 0,9 km SW; VIII; grąd; gałąź ochrowobrązowy z fioletowym odcie- drzewa liściastego. niem w szczycie, o powierzchni pokrytej Crepidotus mollis (Schaeff.) Gray var.calole - kłaczkami i strefami białej osłony. Miąższ pis (Fr.) Pilát; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); jest brązowy, higrofaniczny. Zarodniki są IX; łęg; gałąź drzewa liściastego. wąsko wrzecionowate, brązowe, drobno Crepidotus subverrucisporus Pilát; Gryżyna brodawkowane, o wymiarach 9-11 × 4,5- 0,9 km S (UEGS); VII; łęg; gałąź olszy. 5,5 µm, Q: 1,9-2,1. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z Craterellus cornucopioides (L.) Pers.; Gryżyna PN: Białowieskiego (Pilát 1950), „Uj- 1,2 km SW (UEGW); IX; buczyna; zie- ście Warty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013) i mia; (Halama 2005). Kampinoskiego (Karasiński et al. 2015) Crepidotus cesatii (Rabenh.) Sacc.; Gryżyna oraz z rezerwatu „Buki nad Jeziorem Lu- 0,9 km S (UEGS); XII; łęg; gałąź drzewa tomskim” w Wielkopolsce (Bujakiewicz i liściastego. Springer 2009). Crepidotus epibryus (Fr.) Quél.; Gryżyna 0,9 Crepidotus variabilis (Pers.) P. Kumm.; Gra- km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1,3 km bin 1,5 km S, Gryżyna 0,9 km S,; VI, IX; NE; X-XI; łęg; gałęzie drzew liściastych. bór mieszany; gałąź drzewa liściastego.

20 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Crinipellis scabella (Alb. & Schwein.) Murrill; Deconica phyllogena (Sacc.) Noordel.; RL-E; Grabin 0,9 km S; VIII; murawa napiasko- Gryżyna 0,9 km S (UEGS); VI; łęg; ściół- wa; szczątki traw; (Halama 2005). ka. Cristinia helvetica (Pers.) Parmasto; RL-E; Delicatula integrella (Pers.) Fayod; Gryżyna Szklarka Radnicka 1 km NE; XI; grąd; ga- 1,2 km SW (UEGW); VII; las bukowo- łąź dębu. -dębowy; pniak dębu. Crucibulum laeve (Huds.) Kambly; VIII-XI; Dichostereum effuscatum (Cooke & Ellis) Bo- bór mieszany, grąd, buczyna; gałęzie idin & Lanq.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); drzew liściastych. XII; łęg; gałąź drzewa liściastego; (Ślusar- Cyathus striatus (Huds.) Willd.; IX-XI; grąd, czyk 2016). buczyna; ziemia. Diplomitoporus flavescens (Bres.) Domański; Cylindrobasidium laeve (Pers.) Chamuris; RL-R; Grabin 1,9 km SE, Gryżyna 0,5 km V-XII; bór mieszany, grąd, łęg, buczyna; S; XII; bór sosnowy; pień sosny. gałęzie drzew liściastych. Echinoderma aspera (Pers.) Bon; Szklarka Cystoderma amianthinum (Scop.) Fayod; Radnicka 1,5 km N; VII; łęg; ziemia. VIII-XII; bór sosnowy, bór mieszany; zie- Entoloma cetratum (Fr.) M.M. Moser; Grabin mia. 1,3 km SE; VI; bór sosnowy; ziemia. Cystoderma carcharias (Pers.) Fayod; Gryży- Entoloma conferendum (Britzelm.) Noor- na 2,8 km S; X; bór mieszany; ziemia. del. var. conferendum; Gryżyna 2 km S, Cystoderma jasonis (Cooke & Massee) Har- Szklarka Radnicka 1,7 km NE; VIII, X; maja; Gryżyna 3 km SW; XI; bór sosno- bór mieszany; ziemia. wy; ziemia. Entoloma cuneatum (Bres.) M.M. Moser; Cystolepiota seminuda (Lasch) Bon; Gryżyna Gryżyna 2 km SW; X; bór mieszany; zie- 0,9 km S (UEGS), Szklarka Radnicka 0,9 mia; (Ślusarczyk 2016). Uwagi. Gatunek km NE; VII-VIII, X; grąd, łęg; ziemia. notowany w Polsce jedynie z Gryżyńskie- Dacrymyces lacrymalis (Pers.) Sommerf.; go PK. Szklarka Radnicka 1 km NE; XI; grąd; ga- Entoloma infula (Fr.) Noordel. var. infula; łąź dębu. Gryżyna 1,6 km SW; VII; trawiaste przy- Dacrymyces stillatus Nees; III-XII; bór sosno- droże; ziemia. wy, bór mieszany, grąd, łęg, buczyna; ga- Entoloma inusitatum Noordel., Enderle & łęzie drzew liściastych. Lammers; Gryżyna 1,5 km S, Szklarka Dacrymyces tortus (Willd.) Fr.; RL-E; Szklar- Radnicka 1,4 km E; VI-VIII; łęg, bór mie- ka Radnicka 1,9 km N; XII; bór sosnowy; szany; ziemia. Uwagi. Gatunek notowany gałąź sosny. w Polsce z PN: Bieszczadzkiego (Gierczyk Dacryobolus karstenii (Bres.) Oberw. ex Par- et al. 2009) i Kampinoskiego (Karasiński masto; RL-E; Gryżyna 2,4 km S; XI; bór et al. 2015) oraz Gór Kaczawskich i Pogó- mieszany; pień sosny. rza Izerskiego (Gierczyk et al. 2018). Daedalea quercina (L.) Pers.; VIII-XI; grąd, Entoloma juncinum (Kühner & Romagn.) las bukowo-dębowy; pnie i pniaki dębu; Noordel.; RL-R; Gryżyna 1,8 km SE; XI; (Halama 2005). młodnik sosnowy; ziemia. Daedaleopsis confragosa (Bolton) J. Schröt.; Entoloma lividoalbum (Kühner & Romagn.) VIII-XI; bór mieszany, grąd, łęg; gałęzie Kubička; Gryżyna 0,3 km SW, Szklarka drzew liściastych; (Halama 2005). Radnicka 1,4 km E; IX-X; aleja dębowa; Datronia mollis (Sommerf.) Donk; Gryżyna ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- 2,5 km SW, Szklarka Radnicka 1,3 km sce z Pomorza Zachodniego (Nita i Buja- NE; X-XI; las bukowo-dębowy; gałąź kiewicz 2005), Wigierskiego PN (Halama buka, gałąź dębu. i Romański 2010) i Łagowsko-Sulęciń- Deconica montana (Pers.) P. Kumm.; RL-R; skiego PK (Halama 2015). Szklarka Radnicka 1,6 km SE; X; bór so- Entoloma minutum (P. Karst.) Noordel.; Gry- snowy; w mchu. żyna 0,3 km S; VIII; grąd; ziemia.

21 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Entoloma nitens (Velen.) Noordel.; Gryżyna Flammula alnicola (Fr.) P. Kumm.; Gryżyna 2,2 km S, Gryżyna 1,7 km SW, Szklarka 0,9 km S (UEGS); X; łęg; pień olszy. Radnicka 1 km NE; VII-VIII; bór miesza- Flammulaster muricatus (Fr.) Watling; Gry- ny; ziemia. żyna 1,2 km SW (UEGW); VIII, X; las Entoloma rhodocalix (Lasch) M.M. Moser; bukowo-dębowy; kłoda buka; (Halama RL-R; Szklarka Radnicka 1,5 km E; VII; 2005). bór mieszany; ziemia. Flammulaster subincarnatus (Joss. & Kühn.) Entoloma rhodopolium (Fr.) P. Kumm. var. Watling; Gryżyna 0,9 km S (UEGS), nidorosum (Fr.) Krieglst.; Gryżyna 1,7 km Szklarka Radnicka 1,4 km NE; VIII, X; SW; IX; bór mieszany; ziemia. łęg; ziemia. Entoloma rhodopolium (Fr.) P. Kumm. var. Flammulina velutipes (Curtis) Sing.; Gryżyna rhodopolium; Gryżyna 1,5 km S, Szklarka 0,9 km S (UEGS); XII; łęg; pień olszy. Radnicka 1,4 km NE; IX-X; bór mieszany, Fomes fomentarius (L.) Fr.; III-XII; bór mie- grąd; ziemia. szany, grąd, łęg, buczyna; pnie i gałęzie Entoloma sericeum Quél. var. cinereoopacum drzew liściastych; (Halama 2005). Noordel.; Grabin 0,8 km S, Gryżyna 2 km Fomitopsis pinicola (Sw.) P. Karst.; III-XII; bór SW; XI; trawiaste przydroże, murawa na- sosnowy, bór mieszany, grąd, łęg, buczy- piaskowa; ziemia. Uwagi. Odmiana noto- na; pnie i gałęzie drzew liściastych i so- wana w Polsce z PN „Ujście Warty” (Kuja- sny; (Halama 2005). wa i Ślusarczyk 2013) oraz Gór i Pogórza Galerina ampullaceocystis P.D. Orton; RL-E; Kaczawskiego (Gierczyk et al. 2018). Gryżyna 0,9 km S (UEGS); VII; łęg; w Entoloma turbidum (Fr.) Quél.; RL-E; Gryży- mchu; (Halama 2005). na 2,8 km SW; XI; bór sosnowy; ziemia; Galerina atkinsoniana A.H. Sm.; 1,4 km E od (Ślusarczyk 2016). Szklarki Radnickiej; VII; bór mieszany; w Entoloma undatum (Fr.) M.M. Moser; Szklar- mchu. ka Radnicka 0,9 km NE, Szklarka Rad- Galerina calyptrata P.D. Orton; Gryżyna 2,8 nicka 1,6 km NE; VII-VIII; łęg, młodnik km SW; XI; bór mieszany; w mchu; (Ha- świerkowy; ziemia. lama 2005). Erythricium laetum (P. Karst.) J. Erikss. & Galerina cephalotricha Kühner; Gryżyna 2,8 Hjortstam; RL-E; Szklarka Radnicka 1,2 km SW; XI; bór sosnowy; w mchu. Uwagi. km N; III; łęg; ogonki liściowe nerecznicy. Gatunek notowany w Polsce z PN: Bory Exidia pithya (Alb. & Schwein.) Fr.; Szklarka Tucholskie (Grzesiak et al. 2017), Kam- Radnicka 1,5 km N; XI; bór mieszany; ga- pinoskiego (Karasiński et al. 2015) i Ta- łąź świerka. trzańskiego (Ronikier 2009, 2012). Exidia plana Donk; VI-XII; bór mieszany, Galerina marginata (Batsch) Kühner; Gryży- grąd, łęg, buczyna; gałęzie drzew liścia- na 2,2 km SW; X; buczyna; gałąź buka. stych. Galerina pumila (Pers.) M. Lange; Gryżyna Exidia saccharina (Alb. & Schwein.) Fr.; VIII- 2,8 km SW; XI; bór sosnowy; w mchu; -XII; bór sosnowy, bór mieszany; gałęzie (Ślusarczyk 2016). sosny. Galerina sphagnorum (Pers.) Kühner; RL-R; Exidia truncata Fr.; RL-R; VII-XII; bór mie- (Halama 2005). szany, grąd; gałęzie dębu. Galerina triscopa (Fr.) Kühn.; RL-R; Gryżyna Exobasidium vaccini (Fuckel) Woronin; Gry- 1,7 km SW; VIII, X; bór mieszany; pniak żyna 2,6 km S; VII; bór sosnowy; liście świerka. borówki brusznicy. Galerina vittiformis (Fr.) Sing. var. vittiformis; Fistulina hepatica (Schaeff.) With.; OCz; RL- Gryżyna 1,9 km S, Gryżyna 4,1 km SW; R; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW), Gryży- IX-X; bór mieszany; w mchu; (Ślusarczyk na 2,4 km S; VII-VIII; las bukowo-dębo- 2016). wy, aleja dębowa; pień dębu; (Jankowski Ganoderma lipsiense (Batsch) G.F. Atk.; III- 2012). -XII; bór mieszany, grąd, łęg, buczyna;

22 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

pnie i pniaki drzew liściastych; (Halama Gymnopus dryophilus (Bull.) Murrill; VII-XI; 2005). bór mieszany, grąd, łęg, dąbrowa; ściółka; Ganoderma lucidum (Curtis) P. Karst.; RL-R; (Halama 2005). (Ślusarczyk 2016). Gymnopus erythropus (Pers.) Antonín, Hal- Geastrum fimbriatum Fr.; RL-R; Gryżyna 2,5 ling & Noordel.; Gryżyna 1,2 km SW km S, Szklarka Radnicka 1,7 km NE; VIII, (UEGW); VIII; las bukowo-dębowy; X; grąd, bór mieszany; ziemia. pniak dębu. Geastrum triplex Jungh.; RL-E; Gryżyna 1,2 Gymnopus fusipes (Bull.) Gray; Gryżyna 2 km km SW (UEGW), Gryżyna 2,4 km S; S; IX; dąbrowa; pniak dębu. VIII, X; buczyna, bór mieszany; (Ślusar- Gymnopus impudicus (Fr.) Antonín, Halling czyk 2016). & Noordel.; Gryżyna 1,8 km S; IX-X; bór Gerhardtia borealis (Fr.) Contu & A. Ortega; mieszany; ściółka. Gryżyna 2,2 km S; VIII; bór mieszany; Gymnopus ocior (Pers.) Antonín & Noordel.; ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- RL-E; Gryżyna 2 km S; VI-VII; dąbrowa; sce z Kampinoskiego PN (Karasiński et al. pniak dębu. 2015) i Puszczy Białowieskiej (Gierczyk Gymnopus peronatus (Bolton) Gray; VIII-XI; et al. 2017). bór mieszany, grąd, łęg, buczyna; ściółka; Gloeophyllum odoratum (Wulfen) Imazeki; (Ślusarczyk 2016). Szklarka Radnicka 1,5 km NE; IX; łęg; Gymnopus putillus (Fr.) Antonín, Halling & pniak świerka. Noordel.; RL-E; Gryżyna 3,1 km SW; XI; Gloeophyllum sepiarium (Wulfen) P. Karst.; bór sosnowy; ściółka; (Ślusarczyk 2016). Szklarka Radnicka 1,8 km NE; IX; kłoda Gyrodon lividus (Bull.) P. Karst.; RL-R; Gry- drzewa iglastego. żyna 2,6 km S; VIII; łęg; ziemia. Gloeoporus dichrous (Fr.) Bres.; RL-E; Gryży- Gyroporus cyanescens (Bull.) Quél.; RL-R; na 1,7 km SW; XI; las bukowo-dębowy; Gryżyna 1,9 km S; IX; bór sosnowy; zie- gałąź dębowa; (Ślusarczyk 2016). mia. Gomphidius roseus (Fr.) P. Karst.; RL-R; Hapalopilus nidulans (Fr.) P. Karst.; Gryżyna Szklarka Radnicka 1,6 km E; IX; bór so- 0,9 km S (UEGS); X; łęg; gałąź drzewa li- snowy; ziemia. ściastego. Gymnopilus junonius (Fr.) P.D. Orton; Szklar- Hebeloma birrus (Fr.) Sacc.; RL-R; Gryżyna ka Radnicka 2,5 km N; IX; bór mieszany; 2,5 km S; X; bór mieszany; ziemia. pniak dębu. Hebeloma cavipes Huijsman; Gryżyna 1,8 km Gymnopilus penetrans (Fr.) Murrill; VIII-X; SE, Gryżyna 0,6 km SW, Szklarka Radnic- bór mieszany; grąd; gałęzie drzew liścia- ka 1,1 km N; X-XI; bór mieszany; ziemia. stych i sosny, ściółka. Hebeloma celatum Grilli, U. Eberh. & Beker; Gymnopilus picreus (Pers.) P. Karst.; RL-E; Gryżyna 0,5 km SE, Szklarka Radnicka 1 Gryżyna 2,7 km SW; IX; bór sosnowy; km N; IX; las dębowo-bukowy, bór mie- pniak sosny. szany; ziemia. Gymnopilus sapineus (Fr.) Maire; Gryżyna 2,4 Hebeloma crustuliniforme (Bull.) Quél.; Gry- km SW; VI; bór mieszany; pniak sosny. żyna 2,8 km SE, Szklarka Radnicka 1 km Gymnopus androsaceus (L.) J. L. Mata & R. H. N; IX, XI; bór mieszany; ziemia; (Halama Petersen; VIII-XI; bór sosnowy, bór mie- 2005). szany; ściółka; (Halama 2005). Hebeloma erebium (Huijsman) Beker & U. Gymnopus aquosus (Bull.) Antonín & Noor- Eberh.; Szklarka Radnicka 1,1 km N, del.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); V; łęg; Szklarka Radnicka 1,8 km NE; X-XI; łęg, ściółka. bór mieszany; ziemia. Uwagi. Gatunek Gymnopus confluens (Pers.) Antonín, Halling notowany w Polsce z PN: Białowieskiego & Noordel.; VIII-XI; bór mieszany, grąd, i Biebrzańskiego (Beker et al. 2016, Grilli dąbrowa; łęg; ściółka. et al. 2016) oraz z okolic Bełchatowa (Ka- łucka et al. 2016).

23 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Hebeloma fragilipes Romagn.; Szklarka Rad- skich (Lisiewska 1979, Łuszczyński 2007) nicka 1,1 km NE; X; bór mieszany; zie- i Babiogórskiego PN (Bujakiewicz 2004). mia. Hemimycena cucullata (Pers.) Sing.; Gryżyna Hebeloma gigaspermum Gröger & Zschiesch.; 2 km S, Szklarka Radnicka 1,6 km E; VII, Szklarka Radnicka 1,3 km NE; X; łęg; zie- X; łęg, bór mieszany; ściółka. mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce Hemimycena lactea (Pers.) Sing. var. tetraspo- z okolic Bydgoszczy (Bujakiewicz 1992), ra (Kühn. & Valla) Courtec.; Szklarka masywu Babiej Góry (Bujakiewicz 2011) Radnicka 1,4 km E; VIII; bór mieszany; i PN „Ujście Warty” (Kujawa i Ślusarczyk ściółka. Uwagi. Odmiana notowana w 2013). Polsce jedynie z okolic Olkusza (Mleczko Hebeloma helodes J. Favre; Szklarka Radnicka i Beszczyńska 2015). 1,4 km NE; X; łęg; ziemia. Hemipholiota heteroclita (Fr.) Bon; OCz; RL- Hebeloma laterinum (Batsch) Vesterh.; E; Szklarka Radnicka 1 km NE; XI; bór Szklarka Radnicka 1,4 km E, Szklarka mieszany; pniak brzozy. Radnicka 1,6 km NE; X; łęg ze świerkiem, Hericium coralloides (Scop.) Pers.; OCz; RL- bór mieszany; ziemia. V; Gryżyna 2,1 km S; X; buczyna; pniak Hebeloma leucosarx P.D. Orton; Gryżyna 0,9 buka; (Ślusarczyk 2016). km S (UEGS); X; łęg; ziemia. Heterobasidion annosum (Fr.) Bref.; III-XII; Hebeloma mesophaeum (Pers.) Quél.; IX-XI; bór mieszany, grąd, łęg, buczyna; pniaki bór mieszany, grąd; ziemia. i korzenie drzew liściastych i sosny; (Ha- Hebeloma pseudofragilipes Beker, Vesterh. & lama 2005). U. Eberh.; Gryżyna 1,9 km SW; X; łęg; zie- Hydnellum concrescens (Pers.) Banker; OŚ; mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce RL-E; Szklarka Radnicka 1,3 km NE, z Półwyspu Helskiego, Ojcowskiego PN Szklarka Radnicka 0,9 km NE; IX-X; i Jurajskiego PK (Beker et al. 2016) oraz grąd, bór mieszany; ziemia. okolic Konina (Kałucka et al. 2016). Hydnum ellipsosporum Ostrow & Beenken; Hebeloma radicosum (Bull.) Ricken; RL-I; Gryżyna 2,4 km S; VIII; buczyna; ziemia. Szklarka Radnicka 1,3 km NE; X; łęg; zie- Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z Ka- mia. szubskiego PK (Karasiński 2016), Górne- Hebeloma sacchariolens Quél.; Gryżyna 1,2 go Śląska (Krotoski 2012) i Gorców (Wo- km SW (UEGW); IX; las bukowo-dębo- jewoda et al. 2016). wy; ziemia. Hydnum repandum L.; VIII-X; grąd, buczyna, Hebeloma sinapizans (Paulet) Sacc.; Gryżyna bór mieszany; ziemia. 0,4 km SW; IX; aleja dębowa; ziemia. Hydnum rufescens Pers.; VIII-X; bór miesza- Hebeloma vaccinum Romagn.; Gryżyna 0,9 ny, buczyna; ziemia. km S (UEGS); IX; łęg; ziemia. Uwagi. Hydropus subalpinus (Höhn.) Sing.; RL- Gatunek notowany w Polsce z Gór Świę- R; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); VII; tokrzyskich (Łuszczyński 2007), PN: „Uj- buczyna; gałązki drzew. ście Warty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013) i Hygrocybe acutoconica (Clem.) Sing. var. acu- Kampinoskiego (Karasiński et al. 2015) toconica; RL-R; Gryżyna 1,7 km SW; VII; oraz okolic Bełchatowa i Zgorzelca (Ka- trawiaste przydroże; ziemia. łucka et al. 2016). Hygrocybe cantharellus (Schwein.) Murrill; Hebeloma velutipes Bruchet; Gryżyna 1,9 km RL-V; (Halama 2005). SW, Gryżyna 1,7 km SW, Szklarka Rad- Hygrocybe conica (Schaeff.) P. Kumm. var. nicka 1,9 km E; VIII-XI; bór mieszany, conica; Gryżyna 1,9 km SW; X; trawiaste buczyna; ziemia. przydroże; ziemia. Hemimycena crispata (Kühn.) Sing.; RL-E; Hygrocybe miniata (Fr.) P. Kumm.; Gryżyna Szklarka Radnicka 1,6 km NE; VII; młod- 3,1 km S; X; trawiaste przydroże; ziemia. nik świerkowy; ściółka. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z Gór Świętokrzy-

24 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Hygrocybe virginea (Wulf.) P.D. Orton & Hyphoderma praetermissum (P. Karst.) J. Watling var. virginea; Gryżyna 1,7 km Erikss. & Å. Strid; Gryżyna 0,9 km S; XII; SW; X; trawiaste przydroże; ziemia. bór mieszany; gałąź dębu; (Ślusarczyk Hygrophoropsis aurantiaca (Wulfen) Maire; 2016). VIII-XI; bór sosnowy, bór mieszany; zie- Hyphoderma puberum (Fr.) Wallr.; Gryżyna mia; (Halama 2005). 0,9 km SW; VI-VII, XII; bór mieszany; Hygrophorus eburneus (Bull.) Fr.; Gryżyna gałąź drzewa liściastego. 2,5 km S; X; łęg; ziemia. Hyphoderma setigerum (Fr.) Donk; Gryżyna Hygrophorus hypothejus (Fr.) Fr.; RL-I; X-XII; 0.9 km SW; XI; bór mieszany; gałąź drze- bór sosnowy, bór mieszany; ziemia. wa liściastego. #Hygrophorus mesotephrus Berk.; Szklarka Hyphodontia alutaria (Burt.) J. Erikss.; Gry- Radnicka 1 km NE; XI.2016; grąd; ziemia. żyna 2,4 km S, Szklarka Radnicka 1,4 km Wytwarza owocniki o kapeluszach 1-4 NE; XI-XII; bór sosnowy; gałąź sosny. cm średnicy, wypukłych do płasko-wypu- Hypholoma capnoides (Fr.) P. Kumm.; (Hala- kłych, ciemnobrązowych. Powierzchnia ma 2005). kapelusza jest śluzowata. Blaszki są lekko Hypholoma elongatum (Pers.) Ricken; RL-R; zbiegające po trzonie, białawe. Trzon jest (Halama 2005). cylindryczny, o wymiarach 4-7 × 0,3-0,5 Hypholoma fasciculare (Huds.) P. Kumm. var. cm, białawy, o powierzchni w górze biało fasciculare ; VI-XI; bór sosnowy, bór mie- oprószonej, w dole śluzowatej. Miąższ jest szany, grąd, łęg, buczyna; pnie i pniaki białawy. Zarodniki są wąsko elipsoidalne, drzew liściastych; (Halama 2005). hialinowe, gładkie, o wymiarach 8-12 × Hypholoma fasciculare (Huds.) P. Kumm. 5,5-7 µm, Q: 1,5-1,7. Strzępki skórki kape- var. subviride (Berk. & M.A. Curtis) Krie- lusza zawierają barwnik wewnątrzkomór- glst.; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); VIII; kowy i nie posiadają inkrustacji. buczyna; pniak buka. Hymenochaete rubiginosa (Dicks.) Lév.; III- Hypholoma lateritium (Schaeff.) P. Kumm.; -XII; bór mieszany, grąd, dąbrowa; pniaki VI-XI; bór sosnowy, bór mieszany, grąd, i pnie dębu; (Halama 2005). łęg, buczyna; pniaki drzew liściastych. Hymenochaetopsis tabacina (Sowerby) S.H. Hypochniciellum molle (Fr.) Hjortstam; He & Jiao Yang ; RL-R; Gryżyna 2,9 km S; Szklarka Radnicka 1,9 km NE; XII; bór XI; łęg; gałąź leszczyny. sosnowy; gałąź sosny. Uwagi. Gatunek Hymenopellis radicata (Relhan) R.H. Peter- notowany w Polsce z Górnego Śląska sen; VIII-X; buczyna, las bukowo-dębo- (Domański et al. 1984), Lubelszczyzny wy; szczątki drewna w ziemi. (Flisińska 2004) i okolic Świebodzina Hyphoderma cryptocallimon B. de Vries; Gra- (Kujawa i Gierczyk 2011). bin 2,1 km SE; XII; bór sosnowy; gałąź so- Hypochniciellum subillaqueatum (Litsch.) sny. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce Hjortstam; Szklarka Radnicka 1,9 km NE; jedynie z Kampinoskiego PN (Karasiński XII; bór sosnowy; gałąź sosny. Uwagi. Ga- et al. 2015). tunek notowany w Polsce jedynie z Kam- Hyphoderma medioburiense (Burt.) Donk; pinoskiego PN (Karasiński et al. 2015). Szklarka Radnicka 1 km NE; XI; grąd; Hypochnicium geogenium (Bres.) J. Erikss.; gałąź drzewa liściastego. Uwagi. Gatunek Gryżyna 2,5 km S; XI; bór sosnowy; gałąź notowany w Polsce z PN: Białowieskiego sosny. (Karasiński et al. 2010), Bieszczadzkie- Hypochnicium multiforme (Berk. & Broome) go (Kujawa et al. 2010) i Kampinoskiego Hjortstam; Gryżyna 2,5 km S, Szklarka (Karasiński et al. 2015) oraz Kaszubskie- Radnicka 1,8 km N, Szklarka Radnicka go PK (Karasiński 2016). 1,4 km NE; XI-XII; bór sosnowy; gałąź Hyphoderma mutatum (Peck) Donk; Gry- sosny, pień sosny. Uwagi. Gatunek noto- żyna 2,1 km S; XII; bór mieszany; gałąź wany w Polsce z okolic Włodawy (Woje- osiki. woda 2003) oraz PN: Ojcowskiego (Wo-

25 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

jewoda 2008) i Kampinoskiego (Karasiń- -maczugowate, szeroko wrzecionowate, o ski et al. 2015). ścianach około 0,5 µm grubości. Kaulocy- Infundibulicybe gibba (Pers.) Harmaja; Gry- styd nie stwierdzono. żyna 1 km S; VII, X; bór mieszany; zie- Inocybe asterospora Quél.; Szklarka Radnicka mia. 1,1 km SW; VIII; grąd; ziemia. #Inocybe albovelutipes Stangl (fot. 6); Szklar- Inocybe auricoma (Batsch) Sacc.; Szklarka ka Radnicka 1,3 km NE; Szklarka Radnic- Radnicka 1,8 km NE; X; łęg; ziemia. ka 0,9 km NE; VII, IX.2017; grąd, łęg; zie- Inocybe calida Velen.; Gryżyna 2,3 km S; VIII; mia. Wytwarza owocniki o kapeluszach łęg; ziemia. 2-4 cm średnicy, wypukłych do płasko- Inocybe cincinnata (Fr.) Quél. var. cincinnata; -wypukłych z tępym garbkiem, jasno- Gryżyna 1,2 km S, Szklarka Radnicka 1,1 ochrowobrązowych. Powierzchnia kape- km NE; IX-X; bór mieszany; ziemia. lusza jest wełnisto-kutnerowata. Blaszki Inocybe cookei Bres. var. cookei; Gryżyna 2,1 są przyrośnięte, jasnobrązowe. Trzon jest km SW; IX; las bukowo-dębowy; ziemia. wąsko maczugowaty, o wymiarach 3-6 #Inocybe decemgibbosa (Kühn.) Vauras; × 0,4-0,7 cm, białawy, kremowy, o biało Szklarka Radnicka 1,6 km NE; VII.2017; włókienkowatej powierzchni. Miąższ jest bór mieszany; ziemia. Wytwarza owoc- białawy, o ziemistym zapachu. Zarodniki niki o kapeluszach 1-3 cm średnicy, wy- są migdałowate, brązowe, gładkie, o wy- pukłych do płasko-wypukłych z garb- miarach 7,5-10 × 4,5-5,5 µm, Q: 1,7-1,8. kiem, barwy kasztanowatobrązowej. Pleuro- i cheilocystydy są cylindryczno- Powierzchnia kapelusza jest gładka, ku

Fot. 6. Owocniki Inocybe albovelutipes, okolice Szklarki Radnickiej, 06.09.2017 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 6. Fruitbodies of Inocybe albovelutipes, vicinity of Szklarka Radnicka, 06.09.2017 (photo by T. Ślu- sarczyk).

26 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

brzegom włókienkowata. Blaszki są przy- szach 3-5 cm średnicy, wypukłych do rośnięte, jasnoszarobrązowe. Trzon jest płasko-wypukłych z garbkiem, barwy ja- cylindryczny, lekko bulwkowaty w pod- snoochrowożółtej. Powierzchnia kapelu- stawie, o wymiarach 3-5 × 0,2-0,4 cm, sza jest włókienkowata. Blaszki są przy- rdzawobrązowy, o powierzchni biało rośnięte, szaroochrowe. Trzon jest cylin- oprószonej. Miąższ jest białawy, o słabym dryczny, o wymiarach 5-8 × 0,4-0,6 cm, zapachu. Zarodniki są guzkowate, brą- białawy, o powierzchni włókienkowatej. zowe, o wymiarach 8-10 × 6-7,5 µm, Q: Miąższ jest białawy, o niewyczuwal- 1,2-1,4. Pleuro- i cheilocystydy są wrze- nym zapachu. Zarodniki są elipsoidalne, cionowate do wąsko maczugowatych, z ochrowobrązowe, gładkie, o wymiarach żółtawymi ścianami do 3 µm grubości. 7,5-11 × 5-6 µm, Q: 1,5-1,8. Cheilocysty- Kaulocystydy występują na całej długości dy są cylindryczne do wąsko maczugowa- trzona. tych, pleurocystyd nie stwierdzono. Kau- Inocybe dulcamara (Alb. & Schwein.) P. locystydy są obecne w szczycie trzona. Kumm.; Gryżyna 1,6 km SW, Gryżyna Inocybe flocculosa (Berk.) Sacc. var. flocculo- 3,4 km SW, Szklarka Radnicka 1,6 km sa; Szklarka Radnicka 1,3 km E; X; łęg; NE; VII, IX; bór sosnowy, młodnik świer- ziemia. kowy; ziemia. Inocybe fuscidula Velen. var. fuscidula; Gry- #Inocybe flavella P. Karst. (fot. 7); Szklarka żyna 1,7 km S, Szklarka Radnicka 1,1 km Radnicka 0,9 km NE; VIII.2016; grąd; NE, Szklarka Radnicka 1,7 km E; IX-XI; ziemia. Wytwarza owocniki o kapelu- bór sosnowy, bór mieszany; ziemia.

Fot. 7. Owocniki Inocybe flavella, okolice Szklarki Radnickiej, 24.08.2017 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 7. Fruitbodies of Inocybe flavella, vicinity of Szklarka Radnicka, 24.08.2017 (photo by T. Ślusar- czyk).

27 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Inocybe geophylla (Bull.) P. Kumm.; Gryżyna Inocybe petiginosa (Fr.) Gillet; Gryżyna 1,2 2,3 km S; X; bór mieszany; ziemia. km SW (UEGW); X; buczyna; ziemia. Inocybe grammata Quél. & Le Bret.; RL-V; Inocybe pseudohiulca Kühn.; Szklarka Rad- Szklarka Radnicka 1,7 km NE; IX; grąd; nicka 1,5 km NE; VIII; bór mieszany; ziemia. ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- Inocybe lacera (Fr.) P. Kumm. var. lacera; Gra- sce jedynie z okolic Wrocławia (Nespiak bin 1,5 km S, Gryżyna 0,6 km SW, Szklar- 1990). ka Radnicka 1,7 km NE; VII-VIII; bór Inocybe sindonia (Fr.) P. Karst.; Gryżyna 2,5 mieszany; ziemia. km SW, Szklarka Radnicka 1,1 km NE; X; #Inocybe lacera (Fr.) P. Kumm. var. helo- bór mieszany; ziemia. bia Kuyper; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); Inocybe soluta Velen.; Grabin 1,2 km E; IX; IX.2016; łęg; ziemia. Odmiana wyróż- bór sosnowy; ziemia. Uwagi. Gatunek niająca się szerszymi zarodnikami, o wy- notowany w Polsce z PN: Babiogórskie- miarach 11-13,5 × 5,5-6,5 µm, Q: 2-2,1, go (Bujakiewicz 2004), Bieszczadzkiego pleurocystydami o grubszych, żółtawych (Kujawa et al. 2010) i Kampinoskiego ścianach i występowaniem na podmo- (Karasiński et al. 2015) oraz z Karkono- kłych terenach. szy i Pogórza Izerskiego (Gierczyk et al. Inocybe lanuginosa (Bull.) P. Kumm.; Gryży- 2018). na 2,8 km SW, Gryżyna 1,6 km SE, Szklar- Inocybe subcarpta Kühn. & Boursier; Gryży- ka Radnicka 1,3 km NE; VII-VIII; bór so- na 1,7 km SW; IX; bór sosnowy; ziemia. snowy, bór mieszany; ziemia. Inocybe whitei (Berk. & Broome) Sacc.; Inocybe leiocephala D.E. Stuntz; Szklarka Szklarka Radnicka 1,6 km NE; X; bór Radnicka 1,9 km NE; IX; bór mieszany; mieszany; ziemia. ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- Inonotus cuticularis (Bull.) P. Karst.; RL-R; sce jedynie z okolic Olkusza (Mleczko i Gryżyna 1,9 km S; X; las bukowo-dębo- Beszczyńska 2015). wy; pień buka; (Ślusarczyk 2016). Inocybe leptophylla G.F. Atk.; Gryżyna 2,1 km Inonotus obliquus (Ach. ex Pers.) Pilát; OCz, SW; X; buczyna; szczątki drewna. RL-R; Gryżyna 2,3 km SE; X; bór miesza- Inocybe maculata Boud.; Gryżyna 1,9 km S, ny; pień brzozy; (Halama 2005, Jankow- Szklarka Radnicka 1,6 km NE, Szklarka ski 2012). Radnicka 0,9 km NE; VII-VIII, X; grąd, Inonotus radiatus (Sowerby) P. Karst.; Szklar- łęg, buczyna; ziemia. ka Radnicka 1,2 km NE; XI; łęg; pień ol- Inocybe mixtilis (Britzelm.) Sacc.; Gryżyna szy; (Halama 2005). 2,7 km SW, Szklarka Radnicka 1,8 km Inonotus triqueter (Fr.) P. Karst.; RL-V; Gry- NE; VII-IX; młodnik sosnowy, bór mie- żyna 2,4 km SW; IX; bór sosnowy; pniak szany; ziemia. sosny. Inocybe napipes J.E. Lange; Gryżyna 2 km S, Ischnoderma resinosum (Schrad.) P. Karst.; Szklarka Radnicka 1,3 km NE; VII-IX; RL-V; Gryżyna 2,2 km S; X; buczyna; kło- bór mieszany; ziemia. dy buka; (Ślusarczyk 2016). Inocybe nitidiuscula (Britzelm.) Sacc.; Gry- Junghuhnia luteoalba (P. Karst.) Ryvarden; żyna 1,6 km S, Szklarka Radnicka 1,7 km RL-R; Gryżyna 1,5 km na S, Gryżyna 2,7 NE; X-XI; bór mieszany; ziemia. km S; XII; bór sosnowy; pień sosny. Inocybe obsoleta Romagn.; Gryżyna 2,3 km Kneiffiella barba-jovis (Bull.) P. Karst.; Gry- S, Szklarka Radnicka 1,4 km E; VIII; las żyna 0,9 km S; XII; bór sosnowy; gałąź bukowo-dębowy, bór mieszany; ziemia. sosny. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce jedy- Kuehneromyces mutabilis (Schaeff.) Sing. & nie z Lublina (Flisińska 1996). A. H. Sm.; V-X; bór mieszany, grąd, łęg; Inocybe ochroalba Bruylants; Szklarka Rad- pniaki drzew liściastych; (Halama 2005). nicka 1,3 km E; X; bór mieszany; ziemia.

28 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Laccaria amethystina (Bull.) Murrill; IX-XI; Lactarius necator (Bull.) Pers.; IX-XI; bór so- bór mieszany, grąd, buczyna; ziemia; snowy, bór mieszany; ziemia. (Halama 2005). Lactarius obscuratus (Lasch) Fr.; Grabin 1 km Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton; Szklar- SE, Gryżyna 0,9 km S (UEGS); IX-X; łęg, ka Radnicka 1,8 km NE; IX; bór sosnowy ols; ziemia; (Ślusarczyk 2016). ziemia. Lactarius omphaliformis Romagn.; (Halama Laccaria laccata (Scop.) Cooke var. laccata; 2005). (Halama 2005). Lactarius pallidus Pers.: Fr.; Gryżyna 1,2 km Laccaria laccata (Scop.) Cooke var. pallidifo- SW (UEGW); IX; buczyna; ziemia. lia (Peck) Peck; IX-XI; grąd, dąbrowa, łęg; Lactarius piperatus (L.) Pers., Gryżyna 1,2 km ziemia; (Halama 2005). SW (UEGW); IX; buczyna; ziemia. Laccaria proxima (Boud.) Pat.; IX-XI; bór Lactarius pyrogalus (Bull.) Fr.; Szklarka Rad- sosnowy, bór mieszany, wrzosowisko; nicka 1,4 km NE; VIII-IX; grąd; ziemia. ziemia. Lactarius quieticolor Romagn.; Grabin 1,3 km Laccaria tortilis (Bolton) Cooke; Gryżyna 0,9 SE, Gryżyna 2 km SE; IX; bór sosnowy; km S (UEGS); VIII; ols; ziemia. ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- Lactarius blennius (Fr.) Fr.; Gryżyna 1,2 km sce z Podlasia (Kałucka 2009) i Roztocza SW (UEGW), Gryżyna 2,8 km SW; IX-X; (Kozłowska et al. 2015b). buczyna; ziemia; (Halama 2005). Lactarius quietus (Fr.) Fr.; VIII-XI; bór mie- Lactarius camphoratus (Bull.) Fr.; Gryżyna szany, grąd, dąbrowa; ziemia; (Halama 1,2 km SW (UEGW), Szklarka Radnicka 2005). 1,2 km NE; VIII-X; buczyna, grąd; zie- Lactarius rufus (Scop.) Fr.; IX-XII; bór sosno- mia. wy, bór mieszany; ziemia. Lactarius chrysorrheus Fr.; RL-R; Gryżyna Lactarius subdulcis (Bull.) Gray; VII-X; grąd, 1,9 km S; IX; dąbrowa; ziemia; (Halama buczyna; ziemia. 2005). Lactarius tabidus Fr.; VIII-XI; bór mieszany, Lactarius deliciosus (L.) Gray; Gryżyna 1,9 grąd, łęg; ziemia. km S; IX; bór sosnowy; ziemia; (Halama Lactarius torminosus (Schaeff.) Pers.; IX-X; 2005). bór sosnowy, bór mieszany; ziemia. Lactarius deterrimus Gröger; Szklarka Rad- Lactarius uvidus (Fr.) Fr.; Gryżyna 2,2 km S; nicka 1,5 km NE; VII; młodnik świerko- X; grąd; ziemia. wy; ziemia. Lactarius vellereus (Fr.) Fr.; VII-X; bór mie- Lactarius glyciosmus (Fr.) Fr.; Gryżyna 1,7 km szany, grąd, buczyna, dąbrowa; ziemia. SE; IX; bór mieszany; ziemia. Lactarius volemus (Fr.) Fr.; Gryżyna 2,1 km S; Lactarius helvus (Fr.) Fr.; Szklarka Radnicka 2 IX; dąbrowa; ziemia. km E; IX; torfowisko; w mchu. Laetiporus sulphureus (Bull.) Murrill; VI-X; Lactarius lacunarum Hora; RL-E; Szklarka grąd, łęg; pnie drzew liściastych; (Halama Radnicka 1,5 km NE; VII; łęg; ziemia; 2005). (Halama 2005). Langermannia gigantea (Batsch) Rostk.; (Jan- Lactarius lilacinus (Lasch) Fr.; RL-R; Szklarka kowski 2012). Radnicka 1,8 km NE; X; łęg; ziemia. Leccinum aurantiacum (Bull.) Gray; Gryżyna Lactarius mammosus (Weinm.) Fr.; Grabin 2,2 km S; IX; bór mieszany; ziemia. 1,5 km E; IX; bór sosnowy; ziemia. #Leccinum cyaneobasileucum Lannoy & Lactarius musteus Fr.; Gryżyna 2,5 km SW; Estades; Szklarka Radnicka 1,8 km E; X; bór sosnowy; ziemia. Uwagi. Gatunek IX.2017; bór mieszany; ziemia. Wytwa- notowany w Polsce z PN: Słowińskiego rza owocniki o kapeluszach 4-9 cm śred- (Bujakiewicz i Lisiewska 1983) i Kam- nicy, wypukłych do płasko-wypukłych, pinoskiego (Karasiński et al. 2015) oraz szarobrązowych. Powierzchnia kapelu- okolic Szczytna (Skirgiełło 1998). sza jest omszona. Rurki są przyrośnięte,

29 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

białawe. Trzon jest wąsko maczugowaty, Lepiota pseudolilacea Huijsman; Szklarka o wymiarach 6-11 × 0,8-1,5 cm, białawy, Radnicka 1,2 km NE; IX-X; grąd; ziemia. o powierzchni gęsto pokrytej drobnymi, Lepiota subalba P.D. Orton; Gryżyna 2 km S; jasnobrązowymi kosmkami. Miąższ jest VIII; łęg; ziemia. białawy, w podstawie trzona przebar- Lepista gilva (Pers.) Pat.; Szklarka Radnicka wia się zielono-niebiesko. Zarodniki są 1,5 km NE; X; bór mieszany; ściółka. wrzecionowate, ochrowobrązowe, gład- Lepista flaccida (Sowerby) Pat.; Gryżyna 2,5 kie, o wymiarach 13,5-18,5 × 4,5-6 µm i km S; X; bór mieszany; ściółka; (Halama stosunku długości do szerokości powyżej 2005). 3. Skórka kapelusza z licznymi cylindro- Lepista irina (Fr.) H.E. Bigelow; Gryżyna 1,5 cystami. km SW; X-XI; zarośla liściaste; ziemia. Leccinum niveum (R. Hedw.) P. Karst.; RL-V; Lepista nuda (Bull.) Cooke; X-XI; grąd, bór (Halama 2005). mieszany; ziemia. Leccinum pseudoscabrum (Kallenb.) Šutara; Leptosporomyces mutabilis (Bres.) Krieglst.; Szklarka Radnicka 1,1 km NE; IX; grąd; Gryżyna 2,5 km S; XI; bór mieszany; ga- ziemia. łąź drzewa liściastego. Leccinum scabrum (Bull.) Gray; IX-X; bór Leratiomyces squamosa (Pers.) Bridge & Spo- mieszany, łęg; ziemia; (Halama 2005). oner; RL-I; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); Leccinum versipelle (Fr.) Snell; Gryżyna 2,7 X; buczyna; ziemia. km SW; IX; bór mieszany; ziemia; (Hala- Leucogyrophana mollusca (Fr.) Pouzar; Gry- ma 2005). żyna 2,8 km S; XII; bór sosnowy; kłoda Lentinellus cochleatus (Pers.) P. Karst.; Gryży- sosny; (Ślusarczyk 2016). na 1,2 km SW (UEGW); IX; las bukowo- Leucopaxillus tricolor (Peck) Kühn.; OCz; -dębowy; pniak buka. Gryżyna 2,5 km S; VIII; las bukowo-dę- Lenzites betulina (L.) Fr.; Gryżyna 2,1 km SW, bowy; ziemia. Uwagi. Gatunek notowany Szklarka Radnicka 1,8 km NE; X-XI; bór w Polsce z Borów Tucholskich (Domań- mieszany; pniaki drzew liściastych. ski 1997) i Gór Świętokrzyskich (Łusz- Lepiota castanea Quél.; Gryżyna 0,9 km S czyński 2007). (UEGS); VIII; łęg; ziemia. Lycoperdon excipuliforme (Scop.) Pers.; VIII- Lepiota clypeolaria (Bull.) P. Kumm.; Szklarka -XI; bór mieszany, grąd, łęg; ziemia. Radnicka 0,9 km NE; X; grąd; ziemia. Lycoperdon molle Pers.; Szklarka Radnicka Lepiota cristata (Bolton) P. Kumm.; Gryży- 1,1 km NE; X; bór mieszany; ziemia. na 0,9 km S (UEGS); VIII, X; łęg; ziemia; Lycoperdon nigrescens Pers.; Gryżyna 2,5 km (Halama 2005). S; IX; bór mieszany; ziemia; (Halama Lepiota echinella Quél & G.E. Bernard; RL- 2005). E; Gryżyna 1,7 km S, Gryżyna 2,7 km Lycoperdon perlatum Pers.; VIII-XI; bór mie- S, Szklarka Radnicka 1,2 km NE; IX-XI; szany, grąd, dąbrowa, buczyna, łęg; zie- grąd, bór mieszany; ziemia; (Ślusarczyk mia; (Halama 2005). 2016). Lycoperdon pratense Pers.; Szklarka Radnicka Lepiota erminea (Fr.) P. Kumm.; RL-V; Gra- 0,9 km S; X; murawa napiaskowa; ziemia; bin 0,6 km S; X; murawa napiaskowa; (Halama 2005). ziemia. Lycoperdon pyriforme Schaeff.; VIII-XI; bór Lepiota magnispora Murrill; Szklarka Rad- mieszany, grąd, buczyna; pniaki drzew nicka 1 km N; XI; bór sosnowy; ziemia. liściastych. Lepiota pilodes Vellinga & Huijsman; Szklar- Lycoperdon umbrinum Pers.; Gryżyna 1,8 km ka Radnicka 1,2 km N; VIII; łęg; ziemia. SW; IX; bór mieszany; ziemia; (Halama Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z 2005). Puszczy Białowieskiej (Gierczyk et al. Lyophyllum anthracophilum (Lasch) M. Lan- 2014) i Cieszyna (Chachuła et al. 2015). ge & Sivertsen; Szklarka Radnicka 1,1 km

30 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

NE; X; bór mieszany, stare ognisko; wę- Marasmiellus vaillantii (Pers.) Sing.; Gryżyna giel drzewny. 0,9 km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1,4 Lyophyllum decastes (Fr.) Sing.; Szklarka Rad- km N; VII-VIII, X; łęg; ściółka. nicka 1,5 km NE; IX; bór mieszany; zie- Marasmius cohaerens (Pers.) Cooke & Quél.; mia. Gryżyna 1,9 km S; X; las bukowo-dębo- Lyophyllum leucophaetum (P. Karst.) P. Karst.; wy, ściółka. Szklarka Radnicka 1,8 km NE; X; łęg; zie- Marasmius curreyi Berk. & Broome; Gryżyna mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce 0,9 km S; VI; trawiaste przydroże; szcząt- z Lubelszczyzny (Flisińska 2004), Pieniń- ki traw. skiego PN (Gumińska 2000), Gór Święto- Marasmius oreades (Bolton) Fr.; Grabin 0,9 krzyskich (Łuszczyński 2007) oraz Pusz- km S; IX; murawa napiaskowa; ziemia; czy Białowieskiej (Gierczyk et al. 2015). (Halama 2005). Lyophyllum paleochroum Clémençon; Szklar- Marasmius rotula (Scop.) Fr.; VI-X; grąd, łęg; ka Radnicka 1,4 km NE; IX; grąd; ziemia. ściółka. Lyophyllum palustre (Peck) Sing.; RL-V; (Ha- Megacollybia platyphylla (Pers.) Kotl. & Po- lama 2005). uzar; VI-X; grąd, łęg; buczyna; gałęzie Lyophyllum putidum (Fr.) Sing.; RL-E; Gryży- drzew liściastych. na 0,9 km S (UEGS); X; łęg; ziemia. Uwa- Melanoleuca brevipes (Bull.) Pat.; Gryżyna 2,7 gi. Gatunek notowany w Polsce z okolic km S; X; trawiaste przydroże; ziemia. Elbląga (Kaufmann 1916) oraz PN: Pie- Melanoleuca friesii (Bres.) Bon; Szklarka nińskiego (Gumińska 1976) i Kampino- Radnicka 1,3 km NE; IX-X; trawiaste skiego (Karasiński et al. 2015). przydroże; ziemia. Uwagi. Gatunek no- Lyophyllum tylicolor (Fr.) M. Lange & Sivert- towany w Polsce z Puszczy Białowieskiej sen; Gryżyna 2,8 km S; XI; bór sosnowy; (Gierczyk et al. 2014), Pogórza Izerskie- ziemia. go (Gierczyk et al. 2018) oraz PN: „Ujście Macrocystidia cucumis (Pers.) Joss. var. cucu- Warty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013), Kam- mis; Grabin 1,5 km S; XI; bór mieszany; pinoskiego (Karasiński et al. 2015) i Bie- ziemia. brzańskiego (Kujawa et al. 2015). Macrolepiota fuliginosa (Barla) Bon; (Halama Melanoleuca melaleuca (Pers.) Murrill; Gry- 2005). Uwagi. Gatunek notowany w Pol- żyna 0,4 km SW, Szklarka Radnicka 1,8 sce z Pogórza Izerskiego i Kaczawskiego km NE; VIII, X; przydroże w borze mie- (Gierczyk et al. 2018). szanym; ziemia. Macrolepiota konradii Huijsman ex P.D. Or- Melanoleuca microcephala (P. Karst.) Métrod; ton; Gryżyna 0,6 km S; IX; bór mieszany; Grabin 1,4 km S, Gryżyna 1,3 km SW, ziemia. Szklarka Radnicka 1,7 km NE; IX-XI; tra- Macrolepiota procera (Scop.) Sing.; VII-X; wiaste przydroże; ziemia. Uwagi. Gatu- bór mieszany, grąd, trawiaste przydroże; nek notowany w Polsce z Gór Świętokrzy- ziemia; (Halama 2005). skich (Łuszczyński 2007) oraz PN: „Ujście Macrotyphula fistulosa (Holmsk.) R.H. Pe- Warty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013), Kam- tersen var. fistulosa; RL-R; Szklarka Rad- pinoskiego (Karasiński et al. 2015) i Bia- nicka 1,1 km NE; XI; łęg; gałązka drzewa łowieskiego (Gierczyk et al. 2018). liściastego. Melanoleuca polioleuca (Fr.) Kühner & Maire Macrotyphula juncea (Alb. & Schwein.) Ber- f. polioleuca; Gryżyna 2,1 km SW; XI; tra- thier; RL-R; Gryżyna 2,1 km S; X; bór wiaste przydroże; ziemia. mieszany; ściółka; (Ślusarczyk 2016). Melanoleuca rasilis (Fr.) Sing. var. rasilis; Gry- Marasmiellus ramealis (Bull.) Sing.; Gryżyna żyna 0,8 km SW; VIII-IX; trawiaste przy- 0,9 km S (UEGS); VIII; łęg; gałązki drzew droże; ziemia. Uwagi. Odmiana notowa- liściastych; (Halama 2005). na w Polsce jedynie z Kampinoskiego PN (Karasiński et al. 2015).

31 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Melanoleuca subpulverulenta (Pers.) Métrod; Mycena clavicularis (Fr.) Gillet; Gryżyna 2,5 Grabin 0,6 km S, Gryżyna 2 km S; VIII, km S; X; bór sosnowy; ściółka. X; przydroże w borze mieszanym; zie- Mycena epipterygia (Scop.) Gray var. epipte- mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce rygia; VIII-XI; bór mieszany, grąd, łęg; z Wyżyny Częstochowskiej (Adamczyk ściółka. 1996, 2003a, b), Puszczy Białowieskiej Mycena fagetorum (Fr.) Gillet; Gryżyna 1,2 (Gierczyk et al. 2017) i Pogórza Izerskiego km SW (UEGW); XI; buczyna; ściółka. (Gierczyk et al. 2018). Mycena filopes (Bull.) P. Kumm.; Gryżyna 0,9 Mensularia hastifera (Pouzar) T. Wagner km S (UEGS); IX; łęg; ziemia. & M. Fisch.; RL-I; Gryżyna 1,2 km SW Mycena galericulata (Scop.) Gray; VII-X; bór (UEGW); XI; buczyna; kłoda buka. mieszany, grąd, dąbrowa, buczyna, łęg; Merismodes anomala (Pers.) Sing.; Gryżyna pniaki i gałęzie drzew liściastych; (Hala- 1,7 km SW; XII; las bukowo-dębowy; ga- ma 2005). łąź drzewa liściastego. Mycena galopus (Pers.) P. Kumm.; VIII-XI; Merismodes confusa (Bres.) D.A. Reid; Gry- bór mieszany, grąd; łęg; ściółka; (Halama żyna 2 km S; XI; łęg; gałąź brzozy. Uwagi. 2005). Gatunek notowany w Polsce z okolic Mię- Mycena haematopus (Pers.) P. Kumm.; VIII- dzyrzeca Podlaskiego (Bresadola 1903) -X; grąd, łęg, buczyna; pnie i gałęzie oraz Pogórza Izerskiego i Kaczawskiego drzew liściastych; (Halama 2005). (Gierczyk et al. 2018). Mycena hiemalis (Osbeck) Quél.; Gryżyna 2,7 Meruliopsis taxicola (Pers.) Bondartsev; RL- km S; X; łęg; pniak drzewa liściastego. R; Gryżyna 0,9 km S, Gryżyna 2,8 km S; Mycena inclinata (Fr.) Quél.; Gryżyna 1,5 km XII; bór sosnowy; gałąź sosny. S; X; grąd; pniak dębu. Mucidula mucida (Schrad.) Pat.; Gryżyna Mycena luteovariegata (Gillet) Harder & 1,9 km S; XI; las bukowo-dębowy; pniak Læssøe; Grabin 0,8 km S; XI; murawa na- buka; (Halama 2005). piaskowa, ziemia. Uwagi. Gatunek znany Mucronella flava Corner; Gryżyna 2,8 km jedynie z Białowieskiego PN (Gierczyk et SW; XII; bór sosnowy; kłoda sosnowa. al. 2018). Mycena abramsii (Murrill) Murrill; Gryżyna Mycena maculata P. Karst.; Gryżyna 2,2 km S; 0,9 km S (UEGS); VI; łęg; pniak dębu. VIII, X; bór mieszany; pniak dębu. Mycena acicula (Schaeff.) P. Kumm.; Gryżyna Mycena metata (Fr.) P. Kumm.; IX-XI; bór so- 2,5 km S, Szklarka Radnicka 1,7 km NE; snowy, bór mieszany; ściółka. VIII-IX; łęg; ściółka. Mycena olida Bres.; Szklarka Radnicka 0,8 Mycena amicta (Fr.) Quél.; Gryżyna 2 km S, km NE; X; łęg; pień wiązu. Szklarka Radnicka 1,2 km NE; VII, X; Mycena polygramma (Bull.) Gray; Gryżyna buczyna, grąd; ziemia. 1,2 km SW (UEGW); X; las bukowo-dę- Mycena aurantiomarginata (Fr.) Quél.; RL-V; bowy; pniak dębu. Gryżyna 2,5 km S; X; bór mieszany; ściół- Mycena pura (Pers.) P. Kumm.; VIII-XI; bór ka. mieszany, grąd, łęg, buczyna; ściółka; Mycena capillaripes Peck; RL-V; Gryżyna 1,8 (Halama 2005). km S; XI; bór mieszany; ściółka. Uwagi. Mycena purpureofusca (Peck) Sacc.; RL-V; Gatunek notowany w Polsce z PN: Bia- Gryżyna 2,7 km SW; IX; bór sosnowy; łowieskiego (Karasiński et al. 2010) i Ta- szczątki drewna sosny. trzańskiego (Nespiak 1960) oraz Karko- Mycena rosea (Bull.) Gramberg; VIII-XI; bór noszy (Nespiak 1971). mieszany, grąd, łęg, buczyna; ściółka. Mycena cinerella (P. Karst.) P. Karst.; Gryżyna Mycena rubromarginata (Fr.) P. Kumm.; 1,9 km S; X; bór sosnowy; ściółka. Szklarka Radnicka 1,2 km NE; XI; bór Mycena citrinomarginata Gillet; Gryżyna 0,9 mieszany; gałąź dębu. km S (UEGS); X; łęg; ziemia.

32 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Mycena sanguinolenta (Alb. & Schwein.) P. Neolentinus lepideus (Fr.) Redhaed & Ginns; Kumm.; IX-XI; bór mieszany, grąd, łęg; Szklarka Radnicka 1,7 km NE; VI; bór ściółka. mieszany; pniak sosny. Mycena speirea (Fr.) Gillet; Gryżyna 2,1 km Ossicaulis lignatilis (Pers.) Redhaed & Ginns; S; Szklarka Radnicka 1,6 km NE; VII, XI, RL-V; Grabin 1,7 km S; X; bór mieszany; łęg, buczyna; kora buka, gałązki drzew li- pień dębu. ściastych. Panaeolina foenisecii (Pers.) Maire; Gryżyna Mycena stipata Maas Geest. & Schwöbel; 1,4 km SW; VI; trawiaste przydroże; zie- Gryżyna 2 km S; X-XI; bór mieszany; mia. kłoda sosny. Panellus mitis (Pers.) Sing.; Gryżyna 1,2 km Mycena viridimarginata P. Karst.; Gryżyna SW, Szklarka Radnicka 1,5 km N; X-XI; 1,8 km S; VIII-IX; bór sosnowy; pniak bór mieszany; gałęzie sosny. sosny. Panellus stipticus (Bull.) P. Karst.; Gryżyna Mycena vitilis (Fr.) Quél.; Gryżyna 0,9 km 0,9 km S (UEGS); VIII; łęg; pniak drzewa SW, Szklarka Radnicka 1,1 km NE; IX-X; liściastego. bór mieszany; ściółka; (Ślusarczyk 2016). Panus conchatus (Bull.) Fr.; RL-R; Gryżyna Mycena zephirus (Fr.) P. Kumm.; VIII-X; bór 0,9 km S (UEGS); VII; łęg; pniak brzozy; mieszany, grąd; ściółka. (Halama 2005). Mycenella bryophila (Voglino) Sing.; Szklarka Parasola kuehneri (Uljé & Bas) Redhaed, Radnicka 1 km NE; VIII; łęg; ziemia. Vilgalys & Hopple; Gryżyna 0,9 km S Mycetinis alliaceus (Jacq.) Earle ex A.W. Wil- (UEGS), Szklarka Radnicka 1,5 km NE; son & Desjardin; Gryżyna 1,9 km SW; X; VII; łęg; ziemia. las bukowo-dębowy; ściółka; (Ślusarczyk Parasola schroeteri (P. Karst.) Redhaed, Vil- 2016). galys & Hopple; Gryżyna 1,6 km SW; VII; Mycetinis scorodonius (Fr.) A.W. Wilson & trawiaste przydroże; ziemia. Desjardin; Gryżyna 0,9 km SW, Szklarka #Paxillus adelphus J.-P. Chaumeton, H. Gry- Radnicka 1,4 E; VIII-IX; bór mieszany; ta, P. Jargeat & P.-A. Moreau; Gryżyna ściółka. 2,1 km S; Szklarka Radnicka 1,5 km NE; Mycoacia uda (Fr.) Donk; RL-V; Szklarka VIII-IX.2017; łęg, ols; ziemia. Wytwarza Radnicka 1 km NE; XI; grąd; gałąź drze- owocniki o kapeluszach 4-10 cm śred- wa liściastego. nicy, wypukłych do płasko-wypukłych z Naematelia encephala (Pers.) Fr.; IX-XII; bór zagłębieniem w środku, barwy szarobrą- sosnowy, bór mieszany; gałęzie sosny; zowej, rdzawobrązowej. Powierzchnia (Ślusarczyk 2016). kapelusza jest lepka, brązowo kosmko- Naucoria bohemica Velen.; Szklarka Radnic- wato-włókienkowata. Blaszki są zbiega- ka 1,4 km NE; IX; bór mieszany; ziemia. jące na trzon, żółtobrązowe. Trzon jest Naucoria celluloderma P.D. Orton; Gryżyna cylindryczny, o wymiarach 2-6 × 0,6-1 0,9 km S (UEGS); IX; łęg; ziemia. cm, barwy ochrowej, o powierzchni włó- Naucoria escharioides (Fr.) P. Kumm.; Gryży- kienkowatej. Cały owocnik po potarciu na 0,9 km S (UEGS); IX; ols; ziemia; (Ślu- przebarwia się czerwonobrązowo. Miąższ sarczyk 2016). jest żółty, na przekroju przebarwia się Naucoria scolecina (Fr.) Quél.; Gryżyna 0,9 czerwonobrązowo. Wysyp zarodników km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1,2 km jest brązowy. Zarodniki są cylindryczne NE; IX; ols, łęg; ziemia; (Halama 2005). do podłużnie elipsoidalnych, ochrowe, Naucoria subconspersa Kühner ex P.D. Orton; gładkie, o wymiarach 6-7,5 × 4-4,5 µm, Gryżyna 1,5 km S; IX-X; łęg; ziemia; (Ślu- Q: 1,4-1,6. sarczyk 2016). Paxillus involutus (Batsch) Fr.; VIII-X; bór Neoantrodia serialis (Fr.) Audet; Gryżyna 1,8 mieszany, grąd; ziemia; (Halama 2005). km S; XI; bór mieszany; kłoda świerka.

33 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

#Paxillus olivellus P-A. Moreau, J-P. Chaume- Phanerochaete velutina (DC.) P. Karst.; Gry- ton, H. Gryta & P. Jargeat; Grabin 1,5 km żyna 0,9 km SW, Gryżyna 2,4 km S; VII, SE; IX.2017; łęg, ziemia. Wytwarza owoc- XI-XII; bór sosnowy, bór mieszany; gałąź niki o kapeluszach 3-11 cm średnicy, wy- sosny. pukłych do płasko-wypukłych z zagłębie- Phellinus contiguus (Pers.) Pat.; Gryżyna 2,2 niem w centrum, barwy szarobrązowej km S; III; bór mieszany; gałąź dębu. z oliwkowym odcieniem. Powierzchnia Phellinus igniarius (L.) Quél.; IV-XII; łęg; kapelusza jest lepka, brązowo kosmkowa- pnie wierzb; (Halama 2005). to-włókienkowata. Blaszki są zbiegające Phellinus punctatus (P. Karst.) Pilát; Szklarka na trzon, ochrowe. Trzon jest cylindrycz- Radnicka 1 km NE; XI; grąd; gałąź drze- ny, o wymiarach 2-6 × 0,5-1,3 cm, barwy wa liściastego. ochrowej, o powierzchni włókienkowatej. Phellinus robustus (P. Karst.) Bourdot & Gal- Cały owocnik przebarwia się po potarciu zin; III-XII; bór mieszany, grąd, dąbrowa; i z wiekiem czerwonobrązowo. Miąższ pnie dębów; (Halama 2005). jest żółty, na przekroju przebarwia się Phellodon confluens (Pers.) Pouzar; RL-Ex; czerwonobrązowo. Wysyp zarodników Gryżyna 0,5 km SE, Szklarka Radnicka jest ochrowobrązowy. Zarodniki są elip- 0,9 km NE; IX; bór mieszany; ziemia. soidalne do jajowatych, ochrowe, gładkie, Phellodon tomentosus (L.) Banker; RL-E; o wymiarach 6,5-8 × 4,5-5,5 µm, Q: 1,4- Gryżyna 1,8 km S, Gryżyna 2,8 km SW; 1,6. IX-X; bór sosnowy; ziemia; (Ślusarczyk Peniophora cinerea (Pers.) Cooke; Gryżyna 2016). 2,3 km S; III; łęg; gałąź leszczyny. Phlebia radiata Fr.; VIII-XI; bór mieszany, Peniophora pini (Schleich.) Boidin; Szklarka grąd, dąbrowa; gałęzie drzew liściastych. Radnicka 1 km N; III; bór sosnowy; gałąź Phlebia rufa (Pers.) M.P. Christ.; RL-R; Gry- sosny. żyna 2,3 km SW; XII; bór mieszany; gałąź Peniophora pithya (Pers.) J. Erikss.; RL-E; dębu. Szklarka Radnicka 1,4 km N; III; bór mie- Phlebiopsis gigantea (Fr.) Jülich; IV-XII; bór szany; gałąź świerka. sosnowy, bór mieszany; pniaki sosny. Peniophora polygonia (Pers.) Bourdot & Gal- Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm.; RL-R; zin; Szklarka Radnicka 1,4 km N; XI; bór Gryżyna 2,2 km SW; IX; buczyna; kłoda mieszany; gałąź osiki. buka; (Ślusarczyk 2016). Peniophora quercina (Pers.) Cooke; III-XII; Pholiota flammans (Batsch) P. Kumm.; Gry- bór mieszany, grąd, dąbrowa; gałęzie żyna 3,1 km SW, Szklarka Radnicka 1,7 dębu; (Ślusarczyk 2016). km E; IX-X; bór sosnowy; kłoda sosny; Phaeolus schweinitzii (Fr.) Pat.; (Halama (Halama 2005). 2005). Pholiota highlandensis (Peck) Quadr.; Gry- Phaeotremella foliacea (Pers.) Wedin, J.C. Za- żyna 2,1 km S, Szklarka Radnicka 1,5 km mora & Millanes; RL-I; (Halama 2005). E; IV, VIII; bór mieszany, stare ognisko; Phallus impudicus L.: Pers.; VII-X; bór mie- węgiel drzewny. szany, grąd, łęg, buczyna; ziemia; (Hala- Pholiota lenta (Pers.) Sing.; IX-X; bór miesza- ma 2005). ny, grąd, buczyna; ziemia. Phanerochaete avellanea (Bres.) J. Erikss. & Pholiota limonella (Peck) Sacc.; Gryżyna 2,8 Hjortstam; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); km SW; XI; bór mieszany; pniak brzozy. XII; łęg; gałąź drzewa liściastego. Uwagi. Pholiota mixta (Fr.) Kuyper & Tjall.-Beuk.; Gatunek notowany w Polsce z okolic Mię- Gryżyna 2,7 km SW, Szklarka Radnicka dzyrzeca Podlaskiego (Bresadola 1903, 0,9 km N; IX, XI; bór sosnowy; ziemia. Eichler 1907). Pholiota spumosa (Fr.) Sing.; Szklarka Rad- Phanerochaete laevis (Fr.) J. Erikss. & Ryvar- nicka 1 km N; XI; bór sosnowy; ziemia. den; Gryżyna 2,4 km S; XI; bór mieszany; gałąź sosny.

34 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Pholiota squarrosa (Weigel) P. Kumm.; Pluteus exiguus (Pat.) Sacc.; (Halama 2005). Szklarka Radnicka 2 km N; X; łęg; pniak Uwagi. Gatunek notowany w Polsce z drzewa liściastego. Gór Świętokrzyskich (Łuszczyński 2007), Pholiota tuberculosa (Schaeff.) P. Kumm.; RL- Kampinoskiego PN (Karasiński et al. V; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW), Szklar- 2015) i Pogórza Kaczawskiego (Gierczyk ka Radnicka 1 km NE; VIII, IX; buczyna, et al. 2018). grąd; pniak buka, gałęzie dębu. Pluteus leoninus (Schaeff.) P. Kumm.; Szklar- Pholiotina brunnea (Watling) Sing.; Gryżyna ka Radnicka 1,2 km N; VI; łęg; gałąź drze- 2,4 km S; VIII; bór mieszany; ziemia. wa liściastego. Pholiotina arrhenii (Fr.) Sing.; Gryżyna 0,9 Pluteus nanus (Pers.) P. Kumm.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); Szklarka Radnicka 1,1 km km S (UEGS); VIII; łęg; ziemia. NE; X; przydroże w borze mieszanym; Pluteus satur Kühn. & Romagn.; Gryżyna ziemia. 0,9 km S (UEGS); VIII; łęg; ziemia. Uwa- Pholiotina exannulata (Kühn. & Watling) Co- gi. Gatunek do niedawna nieodróżniany urtec. var. exannulata; Gryżyna 0,9 km S w Polsce od P. nanu s (Wojewoda 2003). (UEGS); X; łęg; ziemia. Uwagi. Gatunek W literaturze podawane są stanowiska z notowany w Polsce z okolic Łodzi (Kałuc- Lubelszczyzny (Flisińska 2004), Kampi- ka 1995) i Poznania (Bujakiewicz 2010) noskiego PN (Karasiński et al. 2015) oraz oraz masywu Babiej Góry (Bujakiewicz Gór i Pogórza Kaczawskiego (Gierczyk et 2011). al. 2018). Pholiotina rugosa (Peck) Sing.; Gryżyna 2 km Pluteus phlebophorus (Ditmar) P. Kumm.; S; X; przydroże w borze mieszanym; zie- RL-R; Gryżyna 2,4 km SW; VIII-IX, XI; mia. buczyna; gałęzie buka. Pholiotina vestita (Fr.) Sing.; Szklarka Rad- Pluteus plautus (Weinm.) Gillet; RL-I; Gryży- nicka 1,3 km E; X; łęg; ziemia. Uwagi. na 0,9 km S (UEGS); IX; las bukowo-dę- Gatunek notowany w Polsce z Puszczy bowy; gałąź drzewa liściastego. Augustowskiej (Borowska 1967), Wiel- Pluteus podospileus Sacc. & Cub.; Gryżyna 0,9 kopolski (Bujakiewicz i Springer 2009) km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1,2 km oraz PN: Białowieskiego (Karasiński et al. NE; VIII-IX; łęg; gałąź drzewa liściastego; 2010, Gierczyk et al. 2018), „Ujście War- (Halama 2005). ty” (Kujawa i Ślusarczyk 2013) i Karkono- Pluteus romellii (Britzelm.) Sacc.; Gryżyna skiego (Narkiewicz et al. 2013). 2,4 km S, Szklarka Radnicka 0,9 km NE; Piptoporus betulinus (Bull.) P. Karst.; III-XII; VII, X; łęg; gałąź drzewa liściastego. bór mieszany, grąd, łęg; pnie i gałęzie Pluteus salicinus (Pers.) P. Kumm.; Gryżyna brzozy; (Halama 2005). 0,9 km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1 Pisolithus arrhizus (Scop.) Rauschert; RL-R; km NE; VIII-IX; łęg, grąd; gałąź drzewa Gryżyna 2,8 km SW; IX; przydroże w bo- liściastego. rze sosnowym; ziemia. Pluteus semibulbosus (Lasch) Quél.; Gryży- Pleurotus ostreatus (Jacq.) P. Kumm.; Gryży- na 0,9 km S (UEGS), Gryżyna 1,9 km S, na 0,9 km S (UEGS); XI; łęg; kłoda drze- Szklarka Radnicka 1,3 km NE; VI, VIII; wa liściastego. bór mieszany, łęg; gałąź drzewa liściaste- Plicaturopsis crispa (Pers.) D.A. Reid; RL-R; go, kłoda brzozy. Gryżyna 1,5 km S; XI; łęg; gałęzie drzew Pluteus thomsonii (Berk. & Broome) Dennis; liściastych. (Halama 2005). Pluteus cervinus (Schaeff.) P. Kumm.; VII-X; Pluteus umbrosus (Pers.) P. Kumm.; Gryżyna bór mieszany, grąd, buczyna, łęg; pniaki i 2,1 km SW; X; buczyna; kłoda buka; (Ślu- gałęzie drzew liściastych; (Halama 2005). sarczyk 2016). Pluteus cinereofuscus J.E. Lange; Gryżyna 0,9 Polyporus brumalis (Pers.) Fr.; III-XII; bór km S (UEGS); IX; łęg; ziemia. mieszany, grąd; gałązki drzew liściastych.

35 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Polyporus ciliatus Fr.; Gryżyna 0,9 km S Psathyrella obtusata (Pers.) A.H. Sm.; Grabin (UEGS); V; łęg; gałąź drzewa liściastego. 1,8 km S, Gryżyna 2,1 km S; VI, VIII, X; Polyporus tuberaster (Jacq. ex Pers.) Fr.; RL- łęg, bór mieszany; ściółka. R; Szklarka Radnicka 1,4 km N; VI; bór Psathyrella orbicularis (Romagn.) Kits van mieszany; gałąź dębu. Wav.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS); X; przy- Polyporus varius (Pers.) Fr.; Gryżyna 2 km S; droże w łęgu; ziemia. Uwagi. Gatunek X; buczyna; gałązka buka; (Halama 2005). notowany w Polsce z Kampinoskiego PN Porodaedalea pini (Brot.) Murrill; RL-R; III- (Karasiński et al. 2015) i Pogórza Kaczaw- -XII; bór sosnowy, bór mieszany; pnie skiego (Gierczyk et al. 2018). sosen. Psathyrella piluliformis (Bull.) P.D. Orton; Postia alni Nimelä & Vampola; Szklarka Rad- Gryżyna 2 km S; IX, buczyna; kłoda buka. nicka 1 km NE; XI; grąd; gałąź leszczyny. Psathyrella prona (Fr.) Gillet; Szklarka Rad- Postia caesia (Schrad.) P. Karst.; Gryżyna 2,1 nicka 1 km NE; VII; łęg; ziemia. km S; XI; bór mieszany; kłoda świerka. Psathyrella pseudocorrugis Romagn. & Bon; Postia fragilis (Fr.) Jülich; Gryżyna 1,7 km Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); VIII; grąd; SW; XI; bór mieszany; kłoda sosnowa. ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- Postia leucomallella (Murrill) Jülich; Gryżyna sce z PN: Kampinoskiego (Karasiński et 0,5 km SW; IX; bór sosnowy; pień sosny. al. 2015) i Biebrzańskiego (Kujawa et al. Postia ptychogaster (F. Ludw.) Vesterh.; RL-R; 2015), Puszczy Białowieskiej (Gierczyk et Gryżyna 1,7 km S; X; bór mieszany; pniak al. 2015) i Pogórza Kaczawskiego (Gier- drzewa iglastego. czyk et al. 2018). Postia rennyi (Berk. & Broome) Rajchenb.; Psathyrella pseudogracilis (Romagn.) M.M. Szklarka Radnicka 1,1 km NE; XII; bór Moser; Szklarka Radnicka 1,3 km NE; IX; mieszany; kłoda sosny. grąd; ziemia. Uwagi. Gatunek notowa- Postia stiptica (Pers.) Jülich; Gryżyna 2 km ny w Polsce z Wielkopolski (Lisiewska i SW; VI; bór mieszany; pień świerka. Połczyńska 1998), Puszczy Białowieskiej Postia tephroleuca (Fr.) Jülich; Gryżyna 0,9 (Faliński et al. 1997, Gierczyk et al. 2015), km S (UEGS); IX; łęg; gałąź drzewa liścia- PN „Ujście Warty” (Kujawa i Ślusarczyk stego. 2013) i Pogórza Kaczawskiego (Gierczyk Psathyrella candolleana (Fr.) Maire; Szklar- et al. 2018). ka Radnicka 1,5 km N; VIII; łęg; ziemia; Psathyrella senex (Peck) A.H. Sm.; Gryżyna (Halama 2005). 1,7 km S od; IX; dąbrowa; ściółka. Psathyrella corrugis (Pers.) Konrad & Maubl.; #Psathyrella seymourensis A.H. Sm.; Grabin RL-R; Gryżyna 2 km S, Gryżyna 2,7 km 1,5 km SE; X.2016; trawiaste przydroże; S, Szklarka Radnicka 1,1 km NE; VIII, X; ziemia. Wytwarza owocniki o kapelu- bór mieszany, buczyna; ściółka. szach 0,5-1 cm średnicy, półkulistych do Psathyrella fagetophila Örstadius & Ender- wypukłych, szarobrązowych. Powierzch- le; Gryżyna 1,2 km SW (UEGW); XII; nia kapelusza jest pokryta kłaczkami buczyna; ściółka. białej osłony. Blaszki są przyrośnięte, Psathyrella fibrillosa (Pers.) Maire; Gryżyna brązowe, z białymi ostrzami. Trzon jest 2 km S; X; bór mieszany; ściółka. Uwagi. cylindryczny, o wymiarach 1-2 × 0,1-0,2 Gatunek notowany w Polsce z PN: Babio- cm, białawy, o powierzchni pokrytej bia- górskiego (Bujakiewicz 2004) i Białowie- łymi włókienkami. Miąższ jest białawy. skiego (Karasiński et al. 2010) oraz Podla- Zarodniki są jajowate do elipsoidalnych, sia (Kałucka 2009). czerwonobrązowe, gładkie, z wyraźnym Psathyrella microrrhiza (Lasch.) Konrad & porem, o wymiarach 7-8,5 × 4-5,5 µm, Maubl.; RL-R; Gryżyna 0,9 km S (UEGS), Q: 1,5-1,7. Pleurocystydy butelkowate, Szklarka Radnicka 1,1 km NE; VIII, X; o zaostrzonym wierzchołku. Na ostrzu bór mieszany, łęg; ziemia. blaszki występują liczne cheilocystydy butelkowate i maczugowate.

36 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Psathyrella spadicea (P. Kumm.) Sing.; Szklar- berkami, o wymiarach 8,5-13 × 3,5-5 µm, ka Radnicka 1,4 km NE; X; bór mieszany; Q: 2,3-2,7. System strzępkowy jest mono- pniak brzozy. mityczny, septy ze sprzążkami. Strzępki Psathyrella spadiceogrisea (Schaeff.) Maire; grzybni w podstawie trzona mają żelaty- Szklarka Radnicka 1,1 km N; VI; łęg; zie- nowate ściany. Na strzępkach ryzomorf mia. nie stwierdzono kryształów. Psathyrella tenuicula (P. Karst.) Örstadius & Ramaria stricta (Pers.) Quél.; Gryżyna 1,2 Huhtinen; Gryżyna 2 km S; VI; dąbrowa; km SW (UEGW); X; las bukowo-dębowy; odchody dzika. Uwagi. Gatunek noto- gałąź drzewa liściastego. wany w Polsce z okolic Gdyni (Kujawa i Resinicium bicolor (Alb. & Schwein.) Parma- Gierczyk 2013), Kampinoskiego PN (Ka- sto; Gryżyna 1,7 km SW, Gryżyna 2,8 km rasiński et al. 2015), Puszczy Białowie- S; XII; bór mieszany; gałąź sosny, gałąź skiej (Kujawa et al. 2017) oraz Gór Ka- osiki. czawskich i Pogórza Izerskiego (Gierczyk Resupinatus applicatus (Batsch) Gray; Gryży- et al. 2018). na 2,4 km S; VII; łęg; gałąź drzewa liścia- Pseudoclitocybe cyathiformis (Bull.) Sing.; stego. Gryżyna 2,5 km SW; XI; przydroże; zie- Rhizopogon roseolus (Corda) Th. Fr.; Gryżyna mia. 1,8 km S; IX; bór sosnowy; pod ziemią. Pseudomerulius aureus (Fr.) Jülich; RL-R; Rhizopogon verii Pacioni; Gryżyna 2,6 km Gryżyna 2,8 km S; XI; bór sosnowy; gałąź SW; IX; bór sosnowy; pod ziemią. Uwagi. sosny. Gatunek wyizolowany w Polsce z myko- Pseudomphalina pachyphylla (Fr.) Knudsen; ryz sosny w okolicach Warszawy jako Rh. Grabin 0,8 km S, Gryżyna 2 km SW; VII, luteolus Fr. & Nordhom (Hilszczańska et XI; murawa napiaskowa, bór sosnowy; al. 2008). Według analiz molekularnych ziemia. Uwagi. Gatunek notowany w uzyskane sekwencje reprezentują w rze- Polsce z okolic Elbląga (Kaufmann 1916) czywistości Rh. verii (Sulzbacher et al. oraz Międzyrzeca Podlaskiego (Eichler 2016). 1900). Rhodocollybia butyracea (Bull.) Lennox f. Pycnoporus cinnabarinus (Jacq.) P. Karst.; asema (Fr.) Antonín, Halling & Noordel.; RL-R; Grabin 1,4 km S; X; bór mieszany; VIII-XI; bór mieszany, grąd; ściółka. gałąź brzozy; (Halama 2005). Rhodocollybia butyracea (Bull.) Lennox f. Radulomyces confluens (Fr.) M.P. Christ.; VI- butyracea; VIII-XI; bór mieszany, grąd, -XII; bór mieszany, grąd, dąbrowa, łęg; dąbrowa, buczyna; ściółka; (Ślusarczyk gałęzie drzew liściastych. 2016). Ramaria botrytis (Pers.) Ricken; RL-E; Gry- Rhodocollybia filamentosa (Velen.) Antonín; żyna 2 km S; IX; las bukowo-dębowy; Gryżyna 2,4 km SE; IX; młodnik sosno- ziemia. wy; ściółka. Ramaria eumorpha (P. Karst.) Corner; Gry- Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.) żyna 2,4 km S, Szklarka Radnicka 1,4 km Sing.; VIII-XI; bór sosnowy, bór miesza- NE; VII-VIII; bór mieszany, bór sosnowy; ny, grąd; ściółka; (Halama 2005). ściółka. Rhodocybe caelata (Fr.) Maire; RL-E; Gryży- #Ramaria rubripermanens Marr & D.E. Stun- na 1,5 km SW, Szklarka Radnicka 0,9 km tz ss Christan (2008); Gryżyna 1,2 km N; IX-XI; bór sosnowy; ziemia. SW (UEGW); IX.2017; buczyna; ziemia. Rhodocybe hirneola (Fr.) P.D. Orton; Gryżyna Wytwarza owocniki krzaczkowate, 6-12 2,1 km SW, Szklarka Radnicka 0,9 km N; cm wysokości i 4-9 cm szerokości. Trzon XI; bór sosnowy; ziemia. Uwagi. Gatunek i rozgałęzienia są zabarwione kremowo, a notowany w Polsce z licznych historycz- wierzchołki różowobrązowo. Miąższ jest nych stanowisk na Dolnym Śląsku i w białawy. Zarodniki są wąsko wrzeciono- Sudetach (Schroeter 1889), okolic Elblą- wate, ochrowe, pokryte podłużnymi że- ga (Kaufmann 1916), Warszawy (Błoński

37 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

1896, Chełchowski 1898), Międzyrzeca Russula caerulea (Pers.) Fr.; RL-R; Szklarka Podlaskiego (Eichler 1900) oraz współ- Radnicka 1,6 km NE; VII; bór sosnowy; cześnie z Podlasia (Kałucka 2009). ziemia. Rhodocybe parilis (Fr.) Sing.; Grabin 1,3 km Russula cessans A. Pearson; Gryżyna 1,6 km SE; X; murawa napiaskowa; ziemia. SW; VII; młodnik sosnowy; ziemia. Uwa- Rhodocybe popinalis (Fr.) Sing.; RL-V; Grabin gi. Gatunek notowany w Polsce z PN: Ta- 0,8 km S; XI; murawa napiaskowa; zie- trzańskiego (Ronikier i Adamčik 2009, mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce 2009a) i Kampinoskiego (Karasiński et z okolic Międzyrzeca Podlaskiego (Bresa- al. 2015) oraz z okolic Olkusza (Mleczko i dola 1903, Eichler 1907), Janowa Lubel- Beszczyńska 2015). skiego (Flisińska i Sałata 1998, Flisińska Russula chloroides (Krombh.) Bres. var. chlo- 2000), Gór Świętokrzyskich (Łuszczyński roides; RL-I; Gryżyna 2,5 km S; X; grąd; 2007) i Kampinoskiego PN (Karasiński et ziemia. al. 2015). Russula claroflava Grove; VII-X; bór mie- Rickenella fibula (Bull.) Reithelh.; VI-X; szany, łęg, torfowisko; ziemia; (Halama bór sosnowy, bór mieszany, grąd, łęg; w 2005). mchu; (Halama 2005). Russula clavipes Velen.; Gryżyna 2,2 km SW; Rickenella swartzii (Fr.) Kuyper; Gryżyna 0,9 VII; bór mieszany; ziemia. Uwagi. Gatu- km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1,7 km nek notowany w Polsce z Podlasia (Kałuc- NE; VIII-IX; łęg, w mchu; (Halama 2005). ka 2009) i Biebrzańskiego PN (Kujawa et Rigidoporus sanguinolentus (Alb. & Schwein.) al. 2012). Donk; Grabin 1 km S; XI; bór mieszany; Russula cyanoxantha (Schaeff.) Fr.; VII-X; pień sosny. bór mieszany, grąd, dąbrowa, buczyna; Rimbachia arachnoidea (Peck) Redhead; ziemia; (Halama 2005). Gryżyna 2,1 km S; XI; buczyna; na mchu; Russula decolorans (Fr.) Fr.; VIII-X; bór so- (Ślusarczyk 2016). snowy, bór mieszany; ziemia; (Halama Ripartites tricholoma (Alb. & Schwein.) P. 2005). Karst.; Gryżyna 1 km SW; VIII, XI; bór Russula densifolia Gillet; Gryżyna 2,4 km SW; mieszany; ziemia. VIII; bór mieszany; ziemia. Roridomyces roridus (Scop.) Rexer; Gryżyna Russula emetica (Schaeff.) Pers.; (Halama 2 km S; IX; bór mieszany; ściółka. 2005). Rugosomyces carneus (Bull.) Bon; Szklarka Russula fellea (Fr.) Fr.; Gryżyna 1,2 km SW Radnicka 1,1 km E; VIII; łęg; ziemia. (UEGW); IX; buczyna; ziemia; (Ślusar- Russula adusta (Pers.) Fr.; Gryżyna 3 km SW, czyk 2016). Szklarka Radnicka 2 km NE; IX; bór so- Russula fragilis (Pers.) Fr.; Gryżyna 2,5 km snowy; ziemia; (Halama 2005). S; IX-X; bór mieszany; ziemia; (Halama Russula aeruginea Lindblad; VIII-X; bór so- 2005). snowy, bór mieszany, grąd; ziemia; (Ha- Russula gracillima Jul. Schäff.; RL-E; Gryżyna lama 2005). 2 km SW; XI; bór mieszany; ziemia. Uwa- Russula alnetorum Romagn.; RL-V; Gryżyna gi. Gatunek notowany w Polsce jedynie z 0,9 km S (UEGS); X; ols; ziemia. okolic Kuźnicy Białostockiej (Skirgiełło Russula amoenolens Romagn.; RL-R; Gryży- 1991). na 1,5 km S, Szklarka Radnicka 1,1 km Russula grata Britzelm.; (Halama 2005). NE; VIII-IX; grąd, bór mieszany; ziemia; Russula graveolens Romell; Gryżyna 2,5 km (Ślusarczyk 2016). S, Szklarka Radnicka 1,3 km NE; VI-IX; Russula badia Quél.; Gryżyna 1,9 km S; IX; grąd, bór mieszany; ziemia. bór sosnowy; ziemia. Russula grisea Fr.; Gryżyna 2,4 km SW; VII; Russula brunneoviolacea Crawshay; Gryżyna buczyna; ziemia. 1,7 km SW; VII; bór mieszany; ziemia.

38 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Russula integra (L.) Fr.; Gryżyna 3,2 km SW; grubości. Włoski skórki kapelusza septo- VII, bór sosnowy; ziemia; (Halama 2005). wane, o szeroko cylidrycznych członach, Russula ionochlora Romagn.; Gryżyna 2,2 km 5-8 µm grubości. SW, Szklarka Radnicka 1,3 km E; VI-VII, Russula puellaris Fr.; Gryżyna 2,3 km S, IX; bór mieszany; ziemia. Uwagi. Gatu- Szklarka Radnicka 1,3 km NE; VII-VIII; nek notowany w Polsce z okolic Kuźnicy bór mieszany; ziemia. Białostockiej (Skirgiełło 1991), PK im. Russula queletii Fr.; Gryżyna 2,5 km S; X; gen. D. Chłapowskiego (Kujawa 2009) grąd, pod świerkiem; ziemia. oraz okolic Świebodzina (Ślusarczyk Russula risigallina (Batsch) Sacc.; Gryżyna 2005, Kujawa i Gierczyk 2011). 1,2 km SW (UEGW), Gryżyna 2 km S; Russula lepida Fr.; Gryżyna 2,3 km SW; IX; VI, VIII; las bukowo-dębowy, dąbrowa; buczyna; ziemia; (Halama 2005). ziemia. Russula mairei Sing.; VII-X; buczyna, bór Russula sanguinea (Bull.) Fr.; Szklarka Rad- mieszany; ziemia; (Ślusarczyk 2016). nicka 2,1 km E; IX; bór mieszany; ziemia. Russula nigricans (Bull.) Fr.; VIII-X; bór mie- Russula sardonia Fr.; Gryżyna 1,9 km S; X; szany, grąd, dąbrowa; ziemia; (Halama bór mieszany; ziemia. 2005). #Russula schaefferi Kärcher; Szklarka Rad- Russula nitida (Pers.) Fr.; Gryżyna 1,7 km nicka 0,9 km NE; VIII.2016; grąd; ziemia. SW; VII; młodnik sosnowo-brzozowy; Wytwarza owocniki o kapeluszach 3-7 ziemia. cm średnicy, wypukłych do płasko-wypu- Russula ochroleuca Pers.; VIII-X; bór miesza- kłych, barwy oliwkowobrązowej w cen- ny, grąd, dąbrowa, buczyna; ziemia. trum, winnobrązowej przy brzegu. Po- Russula paludosa Britzelm.; VII-IX; bór so- wierzchnia kapelusza jest matowa. Blasz- snowy, bór mieszany; ziemia; (Halama ki są przyrośnięte, barwy bladoochrowej. 2005). Trzon jest cylindryczny, o wymiarach 3-8 Russula parazurea Jul. Schäff.; Gryżyna 2 km × 0,8-1,3 cm, barwy białawej, brązowieją- S, Szklarka Radnicka 1,1 km NE, VII- cy po potarciu. Miąższ jest białawy, brą- -VIII; buczyna, grąd; ziemia. zowiejący, o zapachu śledzi i łagodnym

Russula pectinatoides Peck; Gryżyna 2,7 km smaku, z FeSO4 przebarwia się zielono. SW; IX; bór mieszany; ziemia. Wysyp zarodników ochrowy. Zarodniki #Russula plumbeobrunnea Jurkei & Schößler; są okrągławo-elipsoidalne, hialinowe, po- Szklarka Radnicka 1,3 km E; VII.2017; kryte kolcami 1-2 µm długości połączo- bór mieszany, grąd; ziemia. Wytwarza nymi w niepełną siateczkę, o wymiarach owocniki o kapeluszach 5-9 cm średnicy, 7,5-9,5 × 6-7,5 µm, Q: 1,2-1,3. Pileocysty- wypukłych, płasko-wypukłych do wklę- dy wąsko maczugowate, 4-9 µm grubo- śniętych w centrum, barwy szaroochro- ści. Włoski skórki centrum kapelusza o wej, szarobrązowej w centrum, szarej członach końcowych zwężających się ku przy brzegu, czasem z liliowym odcie- górze. niem. Powierzchnia kapelusza jest gład- Russula silvestris (Sing.) Reumaux; Szklarka ka. Blaszki są przyrośnięte, jasnokremo- Radnicka 1,4 km NE; IX; bór mieszany; we. Trzon jest cylindryczny, o wymiarach ziemia. 6-10 × 0,7-1,3 cm, barwy białawej. Miąższ Russula turci Bres.; VIII-XI; bór sosnowy, bór jest biały, kruchy, o słabym zapachu i ła- mieszany; ziemia.

godnym smaku, z FeSO4 przebarwia się Russula undulata Velen.; Szklarka Radnic- różowo. Wysyp zarodników jest jasnokre- ka 1,3 km E; VIII; bór mieszany; ziemia; mowy. Zarodniki są szeroko elipsoidalne, (Halama 2005). hialinowe, pokryte drobnymi brodawka- Russula velenovskyi Melzer & Zvára; Gryżyna mi połączonymi w niepełną siateczkę, o 1,9 km S, Szklarka Radnicka 1,2 km NE; wymiarach 5,5-7,5 × 5-6,5 µm, Q: 1,1-1,2. VII, IX; grąd, bór sosnowy, pod brzozą; Pileocystydy maczugowate do 7-13 µm ziemia.

39 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Russula vesca Fr.; VII-X; bór sosnowy, bór Sistotrema octosporum (J. Schröt. ex Höhn. & mieszany, grąd, dąbrowa; ziemia. Litsch.) Hallenb.; Gryżyna 2,4 km S; XI; Russula vinosa Lindblad; Szklarka Radnicka bór sosnowy; gałąź sosny. 2 km NE; VII; bór sosnowy; ziemia. Sistotremastrum suecicum Litsch. ex J. Erikss.; Russula violeipes Quél.; RL-V; (Halama 2005). Gryżyna 0,9 km SW; XII; bór sosnowy; Russula virescens (Schaeff.) Fr.; Gryżyna 2,1 gałąź sosny. km S; VII; buczyna; ziemia. Skeletocutis amorpha (Fr.) Kotl. & Pouzar; Russula xerampelina (Schaeff.) Fr.; Gryżyna 2 IX-XII; bór sosnowy, bór mieszany; pnia- km SE; VIII; bór sosnowy; ziemia; (Hala- ki sosny; (Ślusarczyk 2016). ma 2005). Skeletocutis biguttulata (Romell) Niemelä; Sarcodon scabrosus (Fr.) P. Karst.; OŚ; Gry- Gryżyna 1 km SW; XI; bór sosnowy; gałąź żyna 2,1 km S, Szklarka Radnicka 0,9 km sosny; (Ślusarczyk 2016). NE; VIII; bór mieszany, buczyna; ziemia. Skeletocutis carneogrisea A. David; Gryżyna Sarcodon squamosus (Schaeff.) Quél.; IX-XI; 1,6 km SW; XII; bór mieszany; kłoda so- bór sosnowy; ziemia; (Jankowski 2012). sny; (Ślusarczyk 2016). Sarcomyxa serotina (Pers.) P. Karst.; Szklarka Skeletocutis nivea (Jungh.) Jean Keller; Gry- Radnicka 1,1 km NE; XI; łęg; gałąź drze- żyna 2,1 km S; VII, IX; bór mieszany; ga- wa liściastego. łąź buka. Schizopora radula (Pers.) Hallenb.; Szklarka Sparassis crispa (Wulfen) Fr.; RL-R; VIII-XI; Radnicka 0,9 km NE; XI; łęg; gałąź olszy. bór sosnowy, bór mieszany; podstawy Schizophyllum commune Fr.; V-XI; bór mie- pni sosen, korzenie sosny; (Halama 2005, szany, grąd, łęg, buczyna; gałęzie i pnie Jankowski 2012). drzew liściastych; (Halama 2005). Steccherinum ochraceum (Pers. ex J.F. Gmel.) Scleroderma areolatum Ehrenb.; Gryżyna 0,6 Gray; Gryżyna 2,3 km S; X; bór mieszany; km SW, Szklarka Radnicka 1,2 km NE; gałąź dębu. VII-VIII; grąd; ziemia. Steccherinum fimbriatum (Pers.) J. Erikss.; Scleroderma bovista Fr.; Gryżyna 2,3 km S; RL-R; Gryżyna 2,3 km S; VII; łęg; gałąź VIII; bór mieszany; ziemia. olszy. Scleroderma citrinum Pers.; VII-XI; bór so- Stereum hirsutum (Willd.) Pers.; III-XII; bór snowy, bór mieszany, grąd, dąbrowa; zie- mieszany, grąd, buczyna, dąbrowa, łęg; mia; (Halama 2005). gałęzie, pnie i pniaki drzew liściastych; Scleroderma verrucosum (Bull.) Pers.; Gry- (Halama 2005). żyna 2,2 km S, Szklarka Radnicka 1,3 km Stereum rugosum Pers.; III-XII; bór mieszany, NE; VIII-IX; grąd, bór mieszany; ziemia; grąd, buczyna, dąbrowa, łęg; gałęzie, pnie (Halama 2005). i pniaki drzew liściastych. Scytinostroma hemidichophyticum Pouzar; Stereum sanguinolentum (Alb. & Schwein.) Gryżyna 2,2 km S; XI; bór mieszany; ga- Fr.; III-XII; bór sosnowy, bór mieszany; łąź dębu. gałęzie, pnie i pniaki sosny; (Ślusarczyk Serpula himantioides (Fr.) P. Karst.; RL-R; 2016). Gryżyna 2,8 km S; XI; bór mieszany; kło- Stereum subtomentosum Pouzar; Gryżyna 0,9 da sosny. km S (UEGS), Szklarka Radnicka 1,1 km Sistotrema brinkmannii (Bres.) J. Erikss.; NE; X-XI; gałęzie drzew liściastych; (Ha- Gryżyna 0,9 km S (UEGS); XII; łęg; gałąź lama 2005). osiki. Strobilurus stephanocystis (Hora) Sing.; Gry- Sistotrema diademiferum (Bourdot & Gal- żyna 1 km S, Szklarka Radnicka 1,3 km zin) Donk; Gryżyna 1,7 km SW; XI; las NE; IV-V; bór sosnowy; szyszki sosny; bukowo-dębowy; gałąź buka; (Ślusar- (Ślusarczyk 2016). czyk 2016). Uwagi. Poza Gryżyńskim PK Strobilurus tenacellus (Pers.) Sing.; Gryżyna grzyb notowany jedynie z Kaszubskiego 0,9 km S; V; bór sosnowy; szyszka sosny. PK (Karasiński et al. 2016).

40 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Stropharia aeruginosa (Curtis) Quél.; Gryży- Trametes versicolor (L.) Lloyd; VII-XII; bór na 2,9 km S; XI; łęg; ziemia. sosnowy, bór mieszany, grąd; pniaki i kło- Stropharia cyanea (Bull.) Tuom.; Gryżyna 1,8 dy drzew liściastych; (Halama 2005). km SE; XI; bór mieszany; ziemia. Trechispora farinacea (Pers.) Liberta; Gryży- Stropharia rugosoannulata Murrill; Gryżyna na 0,9 km SW, Szklarka Radnicka 1,2 km 1,2 km SW; X; przydroże; ziemia. NE; XI-XII; bór mieszany; gałąź świerka, Stypella grilletii (Boud.) P. Roberts; RL-E; gałąź sosny. Gryżyna 0,9 km SW, Gryżyna 2,8 km Tremella mesenterica (Schaeff.) Retz.; Szklar- S; XII; bór mieszany; gałąź sosny, gałąź ka Radnicka 1,1 km NE; XII; bór miesza- drzewa liściastego; (Ślusarczyk 2016). ny; gałąź drzewa liściastego. Suillus bovinus (L.) Roussel; IX-XI; bór so- Trichaptum abietinum (Pers. ex J.F. Gmel.) snowy, bór mieszany; ziemia; (Halama Ryvarden; Gryżyna 2 km S; XI; bór mie- 2005). szany; kłoda sosny; (Halama 2005). Suillus granulatus (L.) Roussel; Gryżyna 0,9 Trichaptum hollii (J.C. Schmidt) Kreisel; km SW; IX; bór sosnowy; ziemia. VIII-XII; bór sosnowy, bór mieszany; ga- Suillus grevillei (Klotzsch) Sing.; VIII-X; bór łęzie i kłody sosny; (Ślusarczyk 2016). mieszany, młodnik sosnowo-modrzewio- Tricholoma albobrunneum (Pers.) P. Kumm.; wy, ziemia; (Halama 2005). Gryżyna 2 km S; X; bór mieszany; ziemia. Suillus luteus (L.) Roussel; VIII-XI; bór so- Tricholoma album (Schaeff.) P. Kumm.; Gry- snowy, bór mieszany; ziemia; (Halama żyna 1,6 km S; X; grąd; ziemia. 2005). #Tricholoma arvernense Bon (fot. 8); Gryży- Suillus variegatus (Sw.) Kuntze; IX-X; bór so- na 2,7 km SW; X.2010; bór sosnowy; zie- snowy; ziemia; (Halama 2005). mia. Wytwarza owocniki o kapeluszach Tapinella atrotomentosa (Batsch) Šutara; IX- 4-9 cm średnicy, wypukłych do płasko- -XI; bór sosnowy, bór mieszany; pniaki -wypukłych, barwy żółtobrązowej, oliw- sosny; (Halama 2005). kowobrązowej. Powierzchnia kapelusza Thelephora caryophyllea (Schaeff.) Fr.; RL-V; jest przylegająco włókienkowata. Blaszki Gryżyna 1,6 km SW; VII; bór sosnowy; są zbliżone, białawe. Trzon jest cylin- ziemia. dryczny, o wymiarach 4-9 × 0,7-1,3 cm, Thelephora terrestris Ehrh.; VIII-XI; bór so- białawy, o włókienkowatej powierzchni. snowy, bór mieszany; ziemia; (Halama Miąższ jest biały, o mącznym zapachu. 2005). Zarodniki są szeroko elipsoidalne, hiali- Tomentella bryophila (Pers.) M.J. Larsen; nowe, gładkie, o wymiarach 4,5-6 × 4-5 Szklarka Radnicka 1,2 km N; VIII; łęg; µm, Q: 1,1-1,2. Cheilocystydy cylindrycz- gałąź olszy. ne do wąsko maczugowatych. Strzępki ze Tomentellopsis submollis (Svrček) Hjortstam; sprzążkami przy septach. Gryżyna 2,4 km S; XI; bór sosnowy; gałąź Tricholoma columbetta (Fr.) P. Kumm.; RL-R; sosny. Gryżyna 2,4 km S; X; las bukowo-dębo- Trametes gibbosa (Pers.) Fr.; VIII-XII; bór wy; ziemia; (Ślusarczyk 2016). mieszany, buczyna; pniaki buka; (Ślusar- Tricholoma equestre (L.) P. Kumm.; RL-I; czyk 2016). Gryżyna 3 km SW; X; bór sosnowy; zie- Trametes hirsuta (Wulfen) Pilát; VIII-XII; bór mia. mieszany, łęg; gałęzie i kłody drzew liścia- Tricholoma focale (Fr.) Ricken; RL-E; Gryży- stych; (Halama 2005). na 2,8 km SW; X; bór sosnowy; ziemia. Trametes ochracea (Pers.) Gilb. & Ryvarden; Tricholoma frondosae Kalamees & Shtshukin; Szklarka Radnicka 1,5 km N, Gryżyna 2 Szklarka Radnicka 1,9 km E; X; bór mie- km S; X-XI; łęg, bór mieszany; gałąź drze- szany; ziemia. wa liściastego. Tricholoma fulvum (DC.) Bigeard & H. Guill.; Gryżyna 0,9 km S (UEGS), Szklarka Rad- nicka 1,3 km NE; IX; łęg, grąd; ziemia.

41 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

Fot. 8. Owocniki Tricholoma arvernense, okolice Gryżyny, 07.10.2010 (fot. T. Ślusarczyk). Photo 8. Fruitbodies of Tricholoma arvernense, vicinity of Gryżyna, 07.10.2010 (photo by T. Ślusarczyk).

Tricholoma imbricatum (Fr.) P. Kumm.; Gry- al. 2015b) i PN „Ujście Warty” (Kujawa i żyna 2,7 km SW, Szklarka Radnicka 2 km Ślusarczyk 2013). E; IX; bór sosnowy; ziemia. Tricholoma stiparophyllum (N. Lund) P. Tricholoma portentosum (Fr.) Quél.; Szklar- Karst.; IX-X; grąd, bór mieszany; ziemia. ka Radnicka 0,9 km N; XI; bór sosnowy; Tricholoma sulphureum (Bull.) P. Kumm.; IX- ziemia. -XI; grąd, buczyna, bór mieszany; ziemia. Tricholoma saponaceum (Fr.) P. Kumm.; Gry- Tricholoma terreum (Schaeff.) P. Kumm.; żyna 3,2 km SW; X; bór sosnowy; ziemia. X-XI; bór sosnowy, bór mieszany; ziemia. Tricholoma sciodes (Pers.) C. Martin; Gry- Tricholoma virgatum (Fr.) P. Kumm.; Gryży- żyna 2,5 km S; XI; las bukowo-dębowy; na 2,7 km SW; X; bór sosnowy; ziemia. ziemia. Tricholomopsis rutilans (Schaeff.) Sing.; IX- Tricholoma stans (Fr.) Sacc.; Grabin 0,8 km S; -XI; bór sosnowy, bór mieszany; pniaki XI; wrzosowisko; ziemia. Uwagi. Gatunek sosny. notowany w Polsce z Mazowsza (Domań- Tubaria dispersa (Pers.) Sing.; Gryżyna 0,9 ski Z. 1997, Karasiński et al. 2015), Roz- km S (UEGS); VIII; łęg; ziemia. tocza (Domański Z. 1997, Kozłowska et

42 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

Tubaria furfuracea (Pers.) Gillet; VIII-XII; Xerocomus parasiticus (Bull.) Quél.; OCz; bór mieszany, łęg, trawiaste przydroże; RL-R; Szklarka Radnicka 0,9 km NE, ziemia. Szklarka Radnicka 1 km E; IX; bór mie- Tulasnella albida Bourdot & Galzin; Gryży- szany; owocniki Scleroderma citrinum. na 0,9 km SW; XII; bór mieszany; gałąź Xerocomus pruinatus (Fr. & Hök) Quél.; Gry- sosny. Uwagi. Gatunek notowany w Pol- żyna 1,2 km SW (UEGW), Gryżyna 0,5 sce z Małopolski (Roberts i Piątek 2004) km SE; IX, XI; buczyna, dąbrowa; ziemia. oraz PN: Białowieskiego (Karasiński et Xerocomus subtomentosus (L.) Quél.; VII-XI; al. 2010), Bieszczadzkiego (Kujawa et al. bór mieszany; ziemia; (Halama 2005). 2010) i Kampinoskiego (Karasiński et al. Xylodon brevisetus (P. Karst.) Hjortstam & 2015). Ryvarden; Gryżyna 2,5 km S; XI; bór so- Tulasnella violea (Quél.) Bourdot & Galzin; snowy; gałąź sosny. Gryżyna 0,9 km S (UEGS), Gryżyna 2,4 Xylodon nespori (Bres.) Hjortstam & Ryvar- km S; XII; łęg, bór mieszany; gałąź drze- den; Gryżyna 0,9 km SW; XII; bór mie- wa liściastego, kłoda sosnowa, gałąź olszy. szany; gałąź drzewa liściastego. Tylopilus felleus (Bull.) P. Karst.; VIII-XI; bór Xylodon paradoxus (Schrad.) Chevall.; Gry- sosnowy, bór mieszany, ziemia; (Halama żyna 2 km SW, Szklarka Radnicka 1,4 km 2005). NE; X-XI; bór mieszany; gałąź sosny, ga- Typhula phacorrhiza (Reichard) Fr.; Gryżyna łąź dębu; (Ślusarczyk 2016). 0,9 km S (UEGS); X; łęg; ziemia. Tyromyces chioneus (Fr.) P. Karst.; Gryżyna 2,3 km S; Szklarka Radnicka 1,5 km NE; Podsumowanie VIII; bór mieszany; gałąź brzozy. Volvariella hypopithys (Fr.) M.M. Moser; RL- Dotychczas na obszarze GPK stwierdzo- R; Szklarka Radnicka 1,6 km NE; VIII; no występowanie 873 taksonów grzybów łęg; ziemia. wielkoowocnikowych w randze gatunku, od- Volvariella murinella (Quél.) Courtec.; RL-R; miany lub formy (108 grzybów workowych i Szklarka Radnicka 0,8 km NE; VIII; łęg; 765 podstawkowych), wśród nich 736 odno- ziemia; (Halama 2005). towano po raz pierwszy w trakcie badań au- Xerocomus badius (Fr.) E.-J. Gilbert; VII-XI; tora. Liczba ta stanowi około 20% wszystkich bór sosnowy, bór mieszany; ziemia; (Ha- stwierdzonych dotychczas w Polsce makro- lama 2005). grzybów. Bogactwo grzybów w GPK wynika Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quél.; VII- z dużego zróżnicowania geomorfologicznego -XI; grąd, buczyna, bór mieszany; ziemia; i hydrologicznego, które warunkują występo- (Halama 2005). wanie mozaiki różnorodnych siedlisk na nie- Xerocomus communis (Bull.) Bon; Gryżyna wielkim obszarze. 2,1 km S, Szklarka Radnicka 1,1 km NE; Większość grzybów (521 taksonów, 60%) VII-VIII; grąd; ziemia. Uwagi. Gatunek znanych jest z pojedynczych lokalizacji w notowany w Polsce z Łagowsko-Sulęciń- GPK, a jedynie 156 (18%) posiada co naj- skiego PK (Halama 2015). mniej pięć stanowisk w Parku. Xerocomus fennicus (Harmaja) H. Ladurner Najliczniejszą grupą ekologiczną są grzy- & Simonini; Gryżyna 2,7 km S, Szklarka by saprotroficzne (520 taksonów, 60% cało- Radnicka 1,6 km NE; VII-VIII; łęg; zie- ści). Na drugim miejscu plasują się grzyby mia. Uwagi. Gatunek notowany w Polsce mykoryzowe (317 taksonów, 36% całości). z PN: Biebrzańskiego (Kujawa et al. 2012) Pozostałe grupy stanowią niewielką część: i Kampinoskiego (Karasiński et al. 2015). grzyby pasożytnicze (22 gatunki, 2,5% ca- Xerocomus ferrugineus (Schaeff.) Bon; Gryży- łosci) i grzyby briofilne (14 gatunków, 1,5% na 2,2 km S; VIII; bór mieszany; ziemia. całości).

43 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

W Parku znaleziono stanowiska 31 takso- koowocnikowych (Wojewoda i Ławrynowicz nów nienotowanych dotychczas na obszarze 2006), w tym: jeden wymarły lub zaginiony Polski (Coltricia confluens, Cortinarius albo- (kategoria Ex), 34 zagrożone (kategoria E), amarescens, C. americanus, C. anomalellus, C. 24 narażone (kategoria V), 69 rzadkich (ka- daulnoyae, C. turgidoides, C. violilamellatus, tegoria R) i 10 o nieokreślonym zagrożeniu Crocicreas cyathoideum var. pteridicola, Ha- (kategoria I). glundia elegantior, Hyaloscypha bulbopilosa, Do szczególnie cennych pod względem Hygrophorus mesotephrus, Hypocrea moravica, mykologicznym obszarów należą: użyt- H. sinuosa, Inocybe albovelutipes, I. decemgib- ki ekologiczne: Gryżyńskie Szuwary, Gry- bosa, I. flavella, I. lacera var. helobia, Lasiobo- żyński Wąwóz i Bagno Żurawinowe, górna lus macrotrichus, Leccinum cyaneobasileucum, część doliny rzeki Gryżynki, zachodni brzeg Mollisia luctuosa, M. olivaceocinerea, Olla tran- jeziora Kałek, bory sosnowe w północno- siens, Paxillus adelphus, P. olivellus, Psathyrella -zachodniej części Parku, fragmenty starych seymourensis, Pyrenopeziza urticola, Ramaria alei dębowych w okolicach Gryżyny, lasy rubripermanens, Russula plumbeobrunnea, R. pomiędzy rzeką Gryżynką a jeziorem Jelito schaefferi, Tricholoma arvernense, Unguicula- oraz niewielkie płaty starodrzewi dębowych ria incarnatina) oraz 103 znanych z nie więcej i dębowo-bukowych w okolicach Gryżyny i niż pięciu stanowisk w naszym kraju. Zawiszy. W GPK odnotowano występowanie 10 Podstawowym zagrożeniem dla rzadkich gatunków grzybów objętych ochroną prawną i chronionych grzybów, szczególnie wyrasta- (Rozporzadzenie 2014), w tym dwóch ochro- jących na wielkogabarytowym drewnie, jest ną ścisłą (Hydnellum concrescens, Sarcodon intensyfikacja gospodarki leśnej i wycinka scabrosus) i ośmiu ochroną częściową (Fistu- starodrzewi wraz z usuwaniem martwego lina hepatica, Hemipholiota heteroclita, Heri- drewna. cium coralloides, Inonotus obliquus, Leucopa- Powyższe wyniki należy traktować jako xillus tricolor, Morchella conica, M. esculenta, wstępne. Funga GPK wymaga dalszych ba- Xerocomus parasiticus). dań, szczególnie grup grzybów wymaga- Na badanym obszarze stwierdzono wy- jących specyficznych metod poszukiwań stępowanie 138 gatunków grzybów umiesz- (grzyby kortycjoidalne, drobne Ascomycota, czonych na czerwonej liście grzybów wiel- grzyby podziemne).

LITARATURA ADAMCZYK J. 1996. Ecological groups of macrofungi in beech forests on Częstochowa Upland, So- uthern Poland. Fedd. Repert. 106, 3-4: 303-315. ADAMCZYK J. 2003a. Grzyby wielkoowocnikowe zespołów Tilio-Carpinetum melittetosum i Calamagro- stio-Quercetum petraeae rezerwatu leśnego Zielona Góra w północnej części Wyżyny Częstochow- skiej. Ziemia Częstochowska 31: 123-138. ADAMCZYK J. 2003b. Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu leśnego „Ostrężnik” na obszarze projekto- wanego Jurajskiego Parku Narodowego (Wyżyna Częstochowska). Ziemia Częstochowska 30: 177- 193. ARIYAWANSA H.A., HYDE K.D., IAYASIRI S.C., BUYCK B., THILINI CHETHANA K.W., DONG QIN DAI, YU CHENG DAI, DARANAGAMA D.A., JAYAWARDENA R.S., LÜCKING R. ET AL. 2015. Fungal diversity notes 111-252 – taxonomic and phyllogenetic contributions to fungal taxa. Fungal Diver. 75, 1: 218. [http://doi.org/10.1007/s13225-015-0346-5]. BARAL H.O., MARSON G. 2005. IN VIVO VERITAS. Over 10,000 scans of fungi and plants (micro- scopical drawings, water colour plates, macro- and micrographs) with materials on vital taxonomy and xerotolerance. Privately distributed DVD-ROOM, 3rd ed. BEKER H.J., EBERHARDT U., VESTERHOLT J. 2016. Hebeloma (Fr.) P. Kumm. Fungi Europaei Vol. 14. Lomazzo, Edizioni Tecnografica.

44 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

BERNICCHIA A. 2005. Polyporaceae s. l. Fungi Europaei Vol 10. Edizioni Candusso, Alassio. BERNICCHIA A., GORJÓN S.P. 2010. Corticiaceae s. l. Fungi Europaei Vol 12. Edizioni Candusso, Alassio. BIDAUD A., BELLANGER J.-M. 2016. À propos de Cortinarius daulnoyae Quél. Journal des J.E.C. 18: 4-13. BŁOŃSKI F. 1896. Przyczynek do flory grzybów Polski. Pamiętn. Fizjogr. 14, 3: 63-93. BOROWSKA A. 1967. Materiały do znajomości grzybów Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego. Acta Mycol. 3: 191-199. BRANDRUD T.E., LINDSTRÖM H., MARKLUND H., MELOT J., MUSKOS S. 1998. Cortinarius. Flora photographica. Vol. 4. Cortinarius HB, Matfors. BRESADOLA J. 1903. Fungi Polonici a cl. Viro B. Eichler lecti. Ann. Mycol. 1, 2: 97-131. BUJAKIEWICZ A. 1992. Badania mikosocjologiczne w zespole Ficario-Ulmetum campestris w rezerwa- cie „Wielka Kępa Ostromecka nad Wisłą”. Acta Mycol. 27, 2: 277-290. BUJAKIEWICZ A. 2004. Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego. In: WOŁO- SZYN B.W., JAWORSKI A., SZWAGRZYK J. (Eds.). Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przy- rodnicza: 215-257. BUJAKIEWICZ A. 2010. On some agarics occurring in carr forests. Acta Mycol. 4, 1: 73-89. BUJAKIEWICZ A. 2011. Macrofungi in the Alnetum incanae association along Jaworzyna and Skawica river valleys Western Carpathians. Pol. Bot. J. 56, 2: 267-285. BUJAKIEWICZ A., LISIEWSKA M. 1983. Mikoflora zbiorowisk roślinnych Słowińskiego Parku Narodo- wego. Bad. Fizjogr. Pol. Zach., B, 34: 49-77. BUJAKIEWICZ A., SPRINGER N. 2009. Udział macromycetes w lasach łęgowych rezerwatu „Buki nad Jeziorem Lutomskim” (nadleśnictwo Sieraków). Bad. Fizjogr. Pol. Zach., B, 58: 171-204. CHACHUŁA P., DORDA A., FIEDOR M., RUTKOWSKI R. 2015. Grzyby Cieszyna. Urząd Miejski w Cieszynie. CHEŁCHOWSKI S. 1898. Grzyby Podstawkowe Królestwa Polskiego (Basidiomycetes Polonici). Część I. Autobasidiomycetes, Podstawczaki. Pamiętn. Fizjogr. 15: 1-285. CHLEBICKI A. 2005. Some ascomycete fungi from primeval forests of north-eastern Poland. Acta Mycol. 40, 1: 71-94. CHMIEL A. 1982. O nowych i mało znanych w Polsce gatunkach Helotiales zebranych w Roztoczańskim Parku Narodowym. Acta Mycol. 18, 1: 71-82. CHMIEL A. 1985 (1988). Miseczniaki (Discomycetes) Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Część I. Re- zerwat Jezioro Brzeziczno. Ann. UMSC, Sec. C 40: 99-107. CHMIEL A. 1987. Discomycetes Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Część III. Rezerwat Jezioro Dłu- gie. Ann. UMSC, Sec. C 42: 65-75. CHMIEL A. 1989. Discomycetes Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Część V. Rezerwat Torfowisko nad Jeziorem Czarnym Sosnowickim. Ann. UMSC, Sec. C 44: 119-126. CHMIEL A. 1997a. Miseczniaki (Discomycetes) Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. In: RADWAN S., SAŁATA B., HARASIMIUK M. (Eds.). Środowisko przyrodnicze Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. Wyd. UMCS, Akademia Rolnicza w Lublinie, Park Krajobrazowy „Lasy Janowskie”, Lu- blin: 65-73. CHMIEL A. 1997b. Pezizales, Helotiales, Rhytismatales. In: FALIŃSKI J.B., MUŁENKO W. (Eds.). Cryp- togamous plants in the forest communities of Bialowieża National Park, Ecological Atlas (Project CRYPTO 4). Phytocenosis 9 (N. S.), Suplementum Cartographiae Geobotanicae 7: 191-239. CHMIEL A. 2006. Checklist of Polish larger ascomycetes. In: MIREK Z. (Ed.). Biodiversity of Poland. Vol. 8. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. CHRISTAN J. 2008. Die Gattung Ramaria in Deutschland. IHW-Verlag, Eching. CLEMENÇON H. 2009. Methods for Working with Macrofungi. Laboratory cultivation and preparation of larger fungi for light microscopy. IHW-Verlag, Eching. DOMAŃSKI S., KOWALSKI S., KOWALSKI T. 1984. Emisje przemysłowe a działalność patogeniczna i zmiany biotroficzne grzybów ze szczególnym odniesieniem do GOP i KOP. Materiały do II Krajowe Sympozjum, Kórnik, 16-19 maja 1984. Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenia przemysłowe: 281-288. DOMAŃSKI Z. 1997. Nowe stanowiska rzadkich i interesujących grzybów w Polsce. Author-publisher, Warszawa.

45 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

EICHLER B. 1900. Materiały do flory grzybów okolic Międzyrzeca. Pam. Fizjogr. 16, 3: 157-206. EICHLER B. 1907. Trzeci przyczynek do flory grzybów okolic Międzyrzeca. Pam. Fizjogr. 19, 3: 1-40. ESTEVE-RAVENTÓS F., NISKANEN T., PLATAS G., LIIMATAINEN K., ORTEGA A. 2014. Mycol. Progress 13: 393. [https://doi.org/10.1007/s11557-013-0925-3]. FALIŃSKI J.B., MUŁENKO W. 1992. Cryptogamous plants in the forest communities of Bialowieża National Park. Check-list of cryptogamous and seminal plant species recorded during the period 1987-1991 on the permanent plot V-100 (Project CRYPTO). Phytocenosis 4 (N. S.), Archivum Ge- obotanicum 3: 1-48. FALIŃSKI J., MUŁENKO W., BUJAKIEWICZ A., MAJEWSKI T. (Eds.). 1997. Cryptogamous plants in the forest communities of Białowieża National Park. Ecological Atlas (Project CRYPTO 4). Phytoco- enosis 9 (N. S.). Suppl. Cartogr. Geobot. 7: 1-522. FLISIŃSKA Z. 1996. Studia nad grzybami wielkoowocnikowymi (macromycetes) Lublina. Ann. UMSC, Sect. C 51: 13-39. FLISIŃSKA Z. 2000. Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland). Acta Mycol. 35, 1: 61-77. FLISIŃSKA Z. 2004. Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). 2. Lu- belskie Towarzystwo Naukowe. FLISIŃSKA Z., SAŁATA B. 1998. Nowe stanowiska interesujących grzybów wielkoowocnikowych (ma- cromycetes) w południowo-wschodniej Polsce. Ann. UMSC, Sect. C, 53: 201-209. FONTENLA R., GOTTARDI M., PARA R. 2003. Osservazioni sul genere Melanoleuca. Fungi non deli- neati 25. Edizioni Candusso, Alassio. FRIEDRICH S. 1984. Mikoflora Puszczy Goleniowskiej. Acta Mycol. 20, 2: 173-208. FRIEDRICH S. 2010. Mycological relationships in lowland acidophilous beech forest (Luzulo pilosae-Fa- getum) in the Puszcza Wkrzańska forest (NW Poland). Pol. Bot. J. 55, 2: 457-471. FRIEDRICH S., ORZECHOWSKA M. 2002. Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina. Bad. Fi- zjogr. Pol. Zach., B 51: 7-30. GIERCZYK B., CHACHUŁA P., KARASIŃSKI D., KUJAWA A., KUJAWA K., PACHLEWSKI T., SNO- WARSKI M., SZCZEPKOWSKI A., ŚLUSARCZYK T., WÓJTOWSKI M. 2009. Grzyby wielkoowoc- nikowe polskich Bieszczadów. Część I. Parki nar. Rez. Przyr. 28, 3: 3-100. GIERCZYK B., KUJAWA A., PACHLEWSKI T., SZCZEPKOWSKI A., WÓJTOWSKI M. 2011. Rare spe- cies of the genus Coprinus Pers. s. lato. Acta Mycol. 46, 1: 27-73. GIERCZYK B., KUJAWA A., SZCZEPKOWSKI A., KARASIŃSKI D. 2014. Materiały do poznania myko- bioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 25, 1: 3-36. GIERCZYK B., KUJAWA A., SZCZEPKOWSKI A. 2015. XX Jubileuszowa wystawa grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 26, 1: 11-29. GIERCZYK B., SOBOŃ R., PACHLEWSKI T., ŚLUSARCZYK T. 2018. Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1. Acta Mycol. 53, 2: 1106. [http://dx.doi.org/10.5586/am.1106]. GIERCZYK B., ŚLUSARCZYK T., SZCZEPKOWSKI A., KUJAWA A. 2017. XXII wystawa grzybów Pusz- czy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 28, 1: 59- 84. GIERCZYK B., ŚLUSARCZYK T., SZCZEPKOWSKI A., KUJAWA A. 2018. XXIII wystawa grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 29, 2: 9-57. GMINDER A. 1993. Materiały do znajomości flory Ascomycetes Śląska i Tatr. Acta Mycol. 28, 1: 49-52. GMINDER A. 2012. Studies in the genus Mollisia s.l. III: Revision of some species of Mollisia and Tapesia described by J. Velenovský (part 2). Czech Mycol. 64, 2: 105-126. GRILLI E., BEKER H.J., EBERHARDT U., SCHÜTZ N., LEONARDI M., VIZZINI A. 2016. Unexpected species diversity and contrasting evolutionary hypotheses in Hebeloma (Agaricales) sections Sinapi- zantia and Velutipes in Europe. Mycol. Prog. 15: 5. [http:// dx.doi.org/10.1007/s11557-015-1148-6]. GRZESIAK B., KOCHANOWSKA M., KOCHANOWSKI J. 2017. Macromycetes of Central European lichen Scots pine forests of the Cladonio-Pinetum Juraszek 127 type in the “Bory Tucholskie” Natio- nal Park (NW Poland). Acta Mycol. 52, 1: 1092. [http://dx.doi.org/10.5586/am.1092 ]. GUMIŃSKA B. 1976. Mikoflora Pienińskiego Parku Narodowego (Część III). Zesz. Nauk. Uniwers. Ja- giell. 432. Prace Bot. 4: 127-141.

46 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

GUMIŃSKA B. 2000. Grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes). In: RAZOWSKI J. (Ed.). Flora i Fauna Pienin. Monografie Pienińskie 1: 47-53. HALAMA M. 2005. Grzyby wielkoowocnikowe. In: ŚWIERKOSZ K., HALAMA M., PIELECH R., SZCZEPAŃSKA K., WIERZCHOLSKA S. (Eds.). Projekt planu ochrony Gryżyńskiego Parku Kra- jobrazowego. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, 20-29. Maszynopis. HALAMA M. 2015. Grzyby makroskopijne. In: PUKACZ A., PEŁECHATY M. (Eds.). Łagowsko-Sulę- ciński Park Krajobrazowy. Różnorodność ekologiczna i gatunkowa. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wlkp: 148-167. HALAMA M., ROMAŃSKI M. 2010. Grzyby makroskopijne (macromycetes). In: KRZYSZTOFIAK L. (Ed.). Śluzowce Myxomycetes, grzyby Fungi i mszaki Bryophyta Wigierskiego Parku Narodowego. Przyroda Wigierskiego Parku Narodowego. Seria naukowa. Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda”. Suwałki 2010: 87-201. HANSEN L., KNUDSEN H. 1992. Nordic Macromycetes. Vol. 2. Polyporales, Boletales, Agaricales, Russu- lales. Nordsvamp, Copenhagen. HANSEN L., KNUDSEN H. 1997. Nordic Macromycetes. Vol. 3. Heterobasidioid, aphyllophoroid and gasteromycetoid genera. Nordsvamp, Copenhagen. HANSEN L., KNUDSEN H. 2000. Nordic Macromycetes. Vol. 1. Ascomycetes. Nordsvamp, Copenhagen. HILSZCZAŃSKA D., MAŁECKA M., SIEROTA Z. 2008. Changes in nitrogen level and micorrhizal structure of Scots pine seedlings inoculated with Thelephora terrestris. Ann. For. Sci. 65: 409. [http:// doi.org/10.1051/forest:2008020]. HORAK E. 2005. Röhrlinge und Blätterpilze in Europa. Elsevier GmBH, Spectrum Akademischer Verlag, Heidelberg. JAKLITSCH W.M. 2009. European species of Hypocrea Part I: The green-spored species. Stud. Mycol. 63: 1-91. JAKLITSCH W.M. 2011. European species of Hypocrea Part II: species with hyaline ascospores. Fungal Diver. 48, 1: 1-250. JANKOWSKI P. 2012. Gryżyński Park Krajobrazowy. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lu- buskiego, Gorzów Wielkopolski. JARGEAT P., MOREAU P.A., GRYTA H., CHAUMETON J.P., GARDES M. 2016. Paxillus rubicundulus (Boletales, Paxillaceae) and two new alder-specific ectomycorrhizal species, Paxillus olivellus and Paxillus adelphus, from Europe and North Africa. Fungal Biol. 120, 5: 711. [http://doi.org/10.1016/j. funbio.2016.02.008]. JÜLICH W. 1984. Die Nichtblätterpilze, Gallertpilze und Bauchpilze. Aphyllophorales, Heterobasidiomy- cetes, Gastromycetes. VEB Gustav Fischer Verlag, Jena. KAŁUCKA I. 1995. Macromycetes in the forests communities of the Jodły Łaskie nature reserve (Central Poland). Acta Mycol. 30, 1: 3-26. KAŁUCKA I. 2009. Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Biało- wieża old-growth forest. Mon. Bot. 99. KAŁUCKA I., JAGODZIŃSKI A.M., NOWIŃSKI M. 2016. Biodiversity of ectomycorrhizal fungi in sur- face mine spoil restoration stands in Poland - first time recorded, rare and red-listed species. Acta Mycol. 51, 2: 1080. [http://dx.doi.org/10.5586/am.1080]. KARASIŃSKI D. 2016. Grzyby afylloforoidalne Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Tom. 1. Charakte- rystyka Mykobioty. Acta Bot. Cassubica. Monographiae 7. KARASIŃSKI D., KUJAWA A., GIERCZYK B., ŚLUSARCZYK T., SZCZEPKOWSKI A. 2015. Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin. KARASIŃSKI D., KUJAWA A., SZCZEPKOWSKI A., WOŁKOWYCKI M. 2010. Wykaz gatunków stwierdzonych w Białowieskim Parku Narodowym podczas prac do Planu ochrony 2011-2030. Bia- łowieski Park Narodowy, Białowieża. Maszynopis. KARASIŃSKI D., WOŁKOWYCKI M. 2015. An annotated and illustrated catalogue of Polypores (Agari- comycetes) of the Białowieża Forest (NE Poland). Pol. Bot. J. 60, 2: 217-292. KAUFMANN F. 1916. Die in Westpreussen gefundenen Pilze der Gattungen Pleurotus, Omphalia, Myce- na, Collybia und Tricholoma. Ber. Westpr. Bot.-Zool. Ver. Danzig 39: 7-28. KIBBY G. 2014. The genus Russula in Great Britain with synoptic keys to species. Geoffrey Kibby. KNUDSEN H., VESTERHOLT J. (Eds.). 2012. Funga Nordica. Agaricoid, boletoid, clavarioid, cyphelloid and gasteroid genera. Nordsvamp, Copenhagen.

47 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

KOZŁOWSKA M., MUŁENKO W., HELUTA V.P. 2015a. Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukra- ina) Part II. A checklist of microfungi and larger Ascomycota. Tow. Wyd. Nauk. Libropolis, Lublin. KOZŁOWSKA M., HELUTA V.P., MUŁENKO W., BAZYUK-DUBEY I.V. 2015b. Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraina) Part I. A checklist of larger Basidiomycota. Tow. Wyd. Nauk. Libropolis, Lublin. KROTOSKI T. 2012. Chronione i rzadkie gatunki grzybów wielkoowocnikowych rejonu projektowanego rezerwatu przyrody Głębokie Doły w Rybniku w latach 2006-2010. Natura Silesiae Superioris 13: 57-87. KUJAWA A. 2009. Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity. Acta Mycol. 44, 1: 49-75. KUJAWA A. 2018. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mykologicznej. In: SNOWARSKI M. (Ed.). Atlas grzybów Polski. Dostęp 06.06.2018. [http://www.grzyby.pl/grzyby-makroskopijne-Polski-w-li- teraturze-mikologicznej.htm]. KUJAWA A., CHACHUŁA P., GIERCZYK B., KARASIŃSKI D., SZCZEPKOWSKI A., ŚLUSARCZYK T. 2010. Plan Ochrony Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Operat ochrony grzybów wielkoowocni- kowych. KRAMEKO sp. z o.o. Maszynopis. KUJAWA A., GIERCZYK B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegl. Przyr. 22, 4: 16-68. KUJAWA A., GIERCZYK B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegl. Przyr. 24, 4: 10-41. KUJAWA A., GIERCZYK B., DOMIAN G., WRZOSEK M., STASIŃSKA M., SZKODZIK J., LESKI T., KARLIŃSKI L., PIETRAS M., DYNOWSKA M., HENEL A., ŚLUSARCZYK D., KUBIAK D. 2015. Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes - new data and the synthesis. Acta Mycol. 50, 2: 1070. [http://dx.doi.org/10.5586/am.1070]. KUJAWA A., GIERCZYK B., KOZAK M., MLECZKO P., ŚLUSARCZYK T. 2017. Różnorodność wiel- koowocnikowych grzybów agarykoidalnych, boletoidalnych i hypogeicznych Puszczy Białowieskiej. Założenia projektu i wstępne wyniki. Fragm. Flor. Geobot. 24, 1: 119-131. KUJAWA A., ŚLUSARCZYK T. 2013. Opracowanie projektów planów ochrony Parku Narodowego „Uj- ście Warty” oraz obszaru Natura 2000 PLC 080001 „Ujście Warty”. Zadanie: Inwentaryzacja zasobów grzybów wielkoowocnikowych. Sprawozdanie z inwentaryzacji grzybów wielkoowocnikowych Par- ku Narodowego „Ujście Warty”. Maszynopis. KUJAWA A., WRZOSEK M., DOMIAN G., KĘDRA K., SZKODZIK J., RUDAWSKA M., LESKI T., KAR- LIŃSKI L., PIETRAS M., GIERCZYK B., DYNOWSKA M., ŚLUSARCZYK D., KAŁUCKA I., ŁA- WRYNOWICZ M. 2012. Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park (NE Poland). II. Macromycetes. Acta Mycol. 47, 2: 235-264. LISIEWSKA M. 1979. Flora macromycetes Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Acta Mycol. 15, 1: 21- 43. LISIEWSKA M., POŁCZYŃSKA M. 1998. Changes in macromycetes of the oak-hornbeam forests in the “Dębina” reserve (Northern Wielkopolska). Acta Mycol. 33, 2: 191-230. ŁUSZCZYŃSKI J. 2007. Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts. Mon. Bot. 97: 5-218. ŁUSZCZYŃSKI J. 2008. Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist. Wyd. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce. MATUSZKIEWICZ J.M. 2008. Regionalizacja geobotaniczna Polski. IGiPZ PAN, Warszawa. Dostęp 06.06.2018. [http://www.igipz.pan.pl]. MLECZKO P., BESZCZYŃSKA M. 2015. Macroscopic fungi of pine forests in Olkusz Ore-bearing Re- gion. In: GODZIK B. (Ed.). Natural and historical values of the Olkusz Ore-bearing Region. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 227-250. MUŁENKO W., MAJEWSKI T., RUSZKIEWICZ-MICHALSKA M. 2008. A Preliminary Checklist of Micromycetes in Poland. In: MIREK Z. (Ed.). Biodiversity of Poland. Vol. 9. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. NARKIEWICZ C., KITA W., PUSZ W., PANEK E. 2013. Grzyby i śluzowce. In: KNAPIK R., RAJ A. (Eds.). Karkonoski Park Narodowy. Przyroda Karkonoskiego Parku Narodowego. Jelenia Góra 2013: 339-358.

48 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

NESPIAK A. 1960. Notatki mikologiczne z Tatr. Fragm. Flor. Geobot. 6, 4: 709-724. NESPIAK A. 1971. Grzyby wyższe regla górnego w Karkonoszach. Acta Mycol. 7, 1: 87-99. NESPIAK A. 1981. Zasłonak II (Cortinarius II). In: KOCHMAN J., SKIRGIEŁŁO A. (Eds.). Flora Polski. Grzyby (Mycota). 14. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), zasłonakowate (Corti- nariaceae). PWN, Warszawa-Kraków. NESPIAK A. 1990. Strzępiak (Inocybe). In: KOCHMAN J., SKIRGIEŁŁO A. (Eds.). Flora Polski. Grzyby (Mycota). 19. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), zasłonakowate (Cortinariace- ae). PWN, Warszawa-Kraków. NITA J., BUJAKIEWICZ A. 2005. Grzyby wielkoowocnikowe w fitocenozach łęgu wiązowego Querco- -Ulmetum minoris i olsu Carici elongatae-Alnetum w Lesie Złotowskim (Pomorze Zachodnie). Bad. Fizjogr. Pol. Zach. B, 54: 7-33. ORZECHOWSKI R., WASIELEWSKI H., MACIANTOWICZ M. 2016. 20 lat Gryżyńskiego Parku Kra- jobrazowego. In: MACIANTOWICZ M. (Ed.). 20 lat Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Mono- grafia przyrodnicza. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielko- polski-Zielona Góra: 6-15. OSTROW H., BEENKEN L. 2004. Hydnum ellipsosporum spec. nov. (Basidiomycetes, Cantharellales) – ein Doppelgänger von Hydnum rufescens Fr. Zeitschrift für Mykologie 70: 137-156. PIĄTEK M. 2001. The genus Antrodiella (Fungi, Poriales) in Poland. Pol. Bot. J. 46, 2: 183-190. PIETRAS M., KUJAWA A., LESKI T., RUDAWSKA M. 2016. Grzyby wielkoowocnikowe. In: DANIELE- WICZ W. (Ed.). Dąbrowy Krotoszyńskie monografia przyrodniczo-gospodarcza. Oficyna Wydaw- nicza Gościański & Prętnicki, Poznań: 89-131. PILÁT A. 1950. Contribution to the knowledge of the Hymenomycetes of Białowieża virgin forest in Po- land. Stud. Bot. Čechosl. 11: 145-173. ROBERT V, STEGEHUIS G, STALPERS J. 2005. The MycoBank engine and related databases . Dostęp 06.06.2018.[http://www.mycobank.org]. ROBERTS P., PIĄTEK M. 2004. Heterobasidiomycetes of the families Oliveoniaceae and Tulasnellaceae from Poland. Pol. Bot. J. 49, 1: 45-54. RONIKIER A. 2009. Subalpine communities of dwarf mountain-pine: a habitat favourable for fungi. Nova Hedwigia 89, 1-2: 49-70. RONIKIER A. 2012. Fungi of the Sarnia Skała massif in the Tatra Mountains (Poland). Pol. Bot. Stud. 28: 1-293. RONIKIER A., ADAMČIK S. 2009. Russulae in the Montane and Subalpine Belts of the Tatra Mountains (Western Carpathians). Sydowia 61, 1: 53-78. RONIKIER A., ADAMČIK S. 2009a. Critical review of Russula species (Agaricomycetes) known from Tatra National Park (Poland and Slovakia). Pol. Bot. J. 54, 1: 41-53. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzy- bów. (Dz. U. 2014 poz. 1408). SAŁATA B. 1972. Badania nad udziałem grzybów wyższych w lasach bukowych i jodłowych na Roztoczu Środkowym. Acta Mycol. 8, 1: 69-139. SCHEUER CH., CHLEBICKI A. 1997. Recent collections of miscellaneous microfungi from South Po- land. Acta Mycol. 32, 2: 171-189. SCHROETER J. 1889 (1885-1889). Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte. In: COHN F. (Ed.). Kryptogamen- -Flora von Schlesien. 3. Band 1. Hälfte. J. U. Kern’s Verlag, Breslau. SCHROETER J. 1908. Die Pilze Schlesiens. In: COHN F. (Ed.). Kryptogamen-flora von Schlesiens 2. J. U. Kern’s Verlag, Breslau. SKIRGIEŁŁO A. 1991. Gołąbek (Russula). In: SKIRGIEŁŁO A. (Ed.). Flora Polski. Grzyby (Mycota). 20. Podstawczaki (Basidiomycetes), Gołąbkowe (Russulales), Gołąbkowate (Russulaceae). I. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Warszawa-Kraków. SKIRGIEŁŁO A. 1998. Mleczaj (Lactarius). In: SKIRGIEŁŁO A. (Ed.). Flora Polski. Grzyby (Mycota). 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), Gołąbkowe (Russulales), Gołąbkowate (Russulaceae). II. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków. SOLON J., BORZYSZKOWSKI J., BIDŁASIK M., RICHLING A., BADORA K., BALON J., BRZEZIŃ- SKA-WÓJCIK T., CHABUDZIŃSKI Ł., DOBROWOLSKI R., GRZEGORCZYK I., JODŁOWSKI M., KISTOWSKI M., KOT R., KRĄŻ P., LECHNIO J., MACIAS A., MAJCHROWSKA A., MALI- NOWSKA E., MIGOŃ P., MYGA-PIĄTEK U., NITA J., PAPIŃSKA E., RODZIK J., STRZYŻ M.,

49 Przegląd Przyrodniczy XXX, 1 (2019)

TERPIŁOWSKI S., ZIAJA W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geogr. Polon. 91, 2: 143-170. SUÁREZ-SANTIAGO V.N., ORTEGA A., PEINTNER U., LÓPEZ-FLORES I. 2009. Study on Cortina- rius subgenus Telamonia section Hydrocybe in Europe, with especial emphasis on Mediterranean taxa. Mycol. Res. 113, 10: 1070-1090. SULZBACHER M.A., GREBENC T., GARCÍA M.Á., SILVA B.D., SILVEIRA A., ANTONIOLLI Z.I., MARINHO P., MÜNZENBERGER B., TELLERIA M.T., BASEIA I.G., MARTÍN M.P. 2016. Mole- cular and morphological analyses confirm Rhizopogon verii as a widely distributed ectomycorrhi- zal false truffle in Europe, and its presence in South America. Mycorrhiza 26, 377-388. [http://doi. org/10.1007/s00572-015-0678-8]. SZCZUCIŃSKA A. 2016. Wypływy wód podziemnych w Gryżyńskim Parku Krajobrazowym. In: MA- CIANTOWICZ M. (Ed.). 20 lat Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Monografia przyrodnicza. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski-Zielona Góra: 54-63. ŚLUSARCZYK T. 2005. Grzyby. In: JERMACZEK A., MACIANTOWICZ M. (Eds.). Przyroda Ziemi Lubuskiej. Wyd. Klubu Przyrodniczego. Świebodzin: 53-58. ŚLUSARCZYK T. 2007. Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu torfowiskowego “Rybojady”. Przegl. Przyr. 18, 3-4: 71-90. ŚLUSARCZYK T. 2012. Lasy robiniowe ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych. Przegl. Przyr. 23, 2: 11-41. ŚLUSARCZYK T. 2013. Nowe stanowiska grzybów z rodzaju zasłonak (Cortinarius) w Polsce. Przegl. Przyr. 24, 4: 42-68. ŚLUSARCZYK T. 2016. Grzyby makroskopijne Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. In: MACIANTO- WICZ M. (Ed.). 20 lat Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Monografia przyrodnicza. Zespół Par- ków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski-Zielona Góra: 88-97. ŚLUSARCZYK T., GRYC M., WANTOCH-REKOWSKI M. 2015. Nowe stanowiska grzybów z rodzaju zasłonak Cortinarius w Polsce. Przegl. Przyr. 26, 2: 3-21. ŚWIERKOSZ K. 2016. Zbiorowiska roślinne Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. In: MACIANTO- WICZ M. (Ed.). 20 lat Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Monografia przyrodnicza. Zespół Par- ków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski-Zielona Góra: 76-87. TANNEY J.B., DOUGLAS B., SEIFERT K.A. 2016. Sexual and asexual states of same endophytic Phialo- cephala species of Picea. Mycologia 108, 2: 255-280. TRUSZKOWSKA W. 1965. Niektóre Pyrenomycetes zebrane w Puszczy Białowieskiej. II. Acta Mycol. 1: 105-120. TRUSZKOWSKA W. 1967. Notatki mikologiczne z Pojezierza Augustowskiego i z Białowieży. Acta My- col. 3: 201-208. VAURAS J. 1997. Finnish records on the genus Inocybe (Agaricales). Three new species and Inocybe gram- mata. Karstenia 37: 35-56. VESTERHOLT J. 2003. Nøgler til de inoperculate skivesvampe (skivesvampordenen (Leotiales) & spræk- keskiveordenen (Rhytismatales) m. fl. Dostęp 06.06.2018. [http://www.mycokey.com/MycokeyDK/ Dkpdf.htm]. WOJEWODA W. 2003. Checklist of Polish larger Basidiomycetes. In: MIREK Z. (Ed.). Biodiversity of Poland. Vol. 7. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science. WOJEWODA W. 2008. Grzyby wielkoowocnikowe Ojcowskiego Parku Narodowego. In: KLASA A., PARTYKA J. (Eds.). Monografia Ojcowskiego Parku Narodowego. Przyroda. Ojców: Ojcowski Park Narodowy: 317-334. WOJEWODA W., KOZAK M., MLECZKO P., KARASIŃSKI D. 2016. Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie). Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków. WOJEWODA W., ŁAWRYNOWICZ M. 2006. Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. In: ZARZYCKI K., MIREK Z., WOJEWODA W., SZELĄG Z. (Eds.). Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków: 53-70. ZIELENIEWSKI W. 2016. Wody powierzchniowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. In: MACIAN- TOWICZ M. (Ed.). 20 lat Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Monografia przyrodnicza. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski-Zielona Góra: 66-73.

50 Ślusarczyk T. – Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego

ŻYNDA S., KIJOWSKA J. 2016. Morfogenetyczne formy rzeźby Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. In: MACIANTOWICZ M. (Ed.). 20 lat Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego. Monografia przyrod- nicza. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski-Zielona Góra: 36-51.

Summary Gryżyna Landscape Park is a valuable natural area in the Lubuskie Voivodeship with poorly re- searched fungal biota. In the years 2006-2017, the diversity of macrofungi was studied throughout the entire Park area. Observations were made using the route method taking into account all habitats. The collected fungi were identified using standard macro- and microscopic methods. During the field work 852 species, varieties and forms of macroscopic fungi were found. After taking into account data from the literature, one can state that the number of taxa known from this area is 873. Among the found fungi there are 10 protected species (2 strict and 8 partial), 138 listed on the red list in Poland and 103 recognized as rare in our country. In the study area, there were 31 stands of fungi not yet recorded in the literature from Poland (Coltricia confluens, Cortinarius alboamarescens, C. americanus, C. anomalellus, C. daulnoyae, C. turgidoides, C. violilamellatus, Crocicreas cyathoideum var. pteridicola, Haglundia elegantior, Hyaloscypha bulbopilosa, Hygrophorus mesotephrus, Hypocrea moravica, H. sinuosa, Inocybe albovelutipes, I. decemgibbosa, I. flavella, I. lacera var. helobia, Lasiobolus macrotrichus, Leccinum cyaneobasileucum, Mollisia luctuosa, M. olivaceocinerea, Olla transiens, Paxillus adelphus, P. olivellus, Psathyrella seymouren- sis, Pyrenopeziza urticola, Ramaria rubripermanens, Russula plumbeobrunnea, R. schaefferi, Tricholoma arvernense, Unguicularia incarnatina). The obtained results should be treated as preliminary and indicat- ing the need for further research on mycobiota in this area.

Adres autora:

Tomasz Ślusarczyk os. Widok 15/23 66-200 Świebodzin e-mail: [email protected]

51