IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

IVN-krant Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Inhoud

2 Olifanten in Suriname, Jaap Grave 8 Overpeinzingen uit Leuven (07), Joop van der Horst 9 Taalvaardigheid op ’t web (8) Johanna Roodzant en Arthur Verbiest 11 Nieuws van het certificaat Nederlands als vreemde taal 12 Tentoonstellingenagenda 14 Congressen, colloquia, symposia 15 Van de IVN 15 Van de voorzitter 15 Naamswijziging Neerlandica extra muros 16 Concept-missietekst 16 Berichten van buiten de muren 18 Berichten van binnen de muren 20 Bericht uit Woubrugge en Leiden 21 Colofon

IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Ga naar www.ivnnl.com voor actuele vacatures in Brno, Munster, Oldenburg en Poznan.

Olifanten in Suriname

Jaap Grave (Berlijn)

Als we de rotonde naderen vraag ik Aniel Gangadin, onze gids naar Fort Nieuw Amsterdam en de plantage Peperpot, of het klopt dat veel mensen meteen nadat die voor het verkeer werd vrijgegeven in hun auto zijn gestapt om voor het eerst van hun leven over een rotonde te rijden. ‘Ik ook’, geeft hij meteen toe, ‘ik heb dat ook gedaan.’ ‘Kunnen we dan misschien...’, begin ik, maar ik hoef mijn vraag niet af te maken. De buschauffeur heeft meegeluisterd en zet in voor een extra rondje. Breed grijnzend kijkt hij vervolgens om naar een bus vol studenten. Een luid applaus is zijn deel. We zijn in Suriname.

beschikking. Nu de zotte inval moest worden uitgevoerd, bleken er tussen papier en praktijk werelden te liggen. Het echte werk begon. Ulrike Vogl gaf in Berlijn en Leipzig colleges over Suriname en Bert Paasman en Michiel van Kempen gaven gehoor aan de uitnodiging om gastcolleges te geven. Door de grote afstand is de organisatie van een reis naar Suriname moeilijk. Contacten ter plaatse zijn nodig. Tijdens het schrijven van de aanvraag hadden we contact opgenomen met Lila Gobardhan-Rambocus, de Berlijn is een slaperig dorpje op een uurtje opleidingscoördinatrice van het IOL (Instituut van Paramaribo. voor de Opleiding van Leraren) in Paramaribo. Op het IVN-congres dat in augustus 2006 in Gent plaatshad, hadden we elkaar persoonlijk Dat er studenten Nederlands van de Freie leren kennen en had zij haar steun nog eens Universität Berlijn en de Universiteit Leipzig bevestigd. Daar hebben we dankbaar gebruik naar Suriname gaan, is niet vanzelfsprekend. van gemaakt. Zo moest er gewoekerd worden Weliswaar maken beide vakgroepen regelmatig studiereizen naar Nederland of Vlaanderen, maar nadat Suriname lid van de 'één van de Nederlandse Taalunie was geworden, was bij Matthias Hüning en Ulrike Vogl al snel het deelnemers (...) idee geboren om een studiereis naar Suriname te organiseren. Er werd – ondergetekende had zich inmiddels bij de twee ideeëngevers heeft tantes, gevoegd – een uitgebreide aanvraag geschreven die vervolgens bij de DAAD (de neven en nichten Deutscher Akademischer Austauschdienst) werd ingediend. Ondanks de honderden aanvragen die de DAAD jaarlijks krijgt, werd in Paramaribo.' die van ons positief beoordeeld. Vervolgens met ons budget dat niet toereikend was omdat stelde het ‘Fachbereich Philosophie und de prijzen voor allerlei toeristische activiteiten Geisteswissenschaften’ van de FU Berlin een op Europees niveau lagen. Lila Gobardhan substantieel bedrag voor de studiereis ter legde het contact met gidsen voor

2 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com stadswandelingen en het uitstapje naar Eerste beelden Brownsberg. Ook familie bood uitkomst: één Wat we willen is moeilijk te omschrijven: de van de deelnemers aan de studiereis, Ira studenten hebben tijdens de colleges veel Wilhelm, die eerder een leeropdracht literair informatie gekregen over de verschillende vertalen aan de FU had, heeft tantes, neven en bevolkingsgroepen, de meertaligheid en de nichten in Paramaribo. Die waren blij met het geschiedenis van het land. Iedereen heeft bezoek van het verre Duitse familielid en verder veel gelezen – van primaire literatuur verrast over de komst van zoveel Duitse van onder anderen Astrid Roemer, studies van studenten. De accommodatie van de studenten Michiel van Kempen tot reisgidsen. Als je die wij via internet hadden gevonden werd vervolgens op de plaats van bestemming bent bekeken en goed bevonden en ze zochten aangekomen, kun je de bevestiging van dat appartementen voor de docenten. vage beeld zoeken of je overgeven aan nieuwe We hadden geld, een druk programma en indrukken. Geloven we verder in het beeld genoeg studenten die mee wilden. Het was van de vreedzaam mét, en niet alleen naast eind februari 2007. De reis kon beginnen. elkaar levende bevolkingsgroepen in Suriname? Of zijn we als Europeanen – mede met de recente gebeurtenissen in Joegoslavië in Cultuurschok Al vanuit de lucht is het Surinaamse landschap het achterhoofd – daarvoor te cynisch overweldigend: de bossen hebben geen geworden en kúnnen we dat niet meer monocultuur, het zeer afwisselende bladerdak geloven? wordt doorsneden door roodbruine wegen en kronkelige rivieren. Af en toe zie je een huisje, stedelijke civilisatie ontbreekt. Wie na een vlucht van negen uur op de luchthaven Johan Adolf Pengel in Suriname uit het vliegtuig stapt, stuit allereerst op een muur van warmte. 'het zeer De winterjas die vanuit het koude Berlijn was meegenomen maakt plotseling een misplaatste indruk. Je moet je bijna een weg banen door de afwisselende wattige warmte en je neus kan de vele vreemde geuren niet thuisbrengen. De bladerdak wordt cultuurschok zet zich voort tijdens de taxirit naar Paramaribo: het verkeer rijdt links en doorsneden door gezien de ongelukken die we in de komende weken zullen zien, zijn we niet de enigen die daar moeite mee hebben. Langs de weg staan roodbruine armzalige verveloze houten hutjes naast protserige villa’s. In enkele daarvan, horen we wegen en later, wonen drugsbaronnen.

Van die natuur is in Paramaribo weinig terug kronkelige te vinden. Af en toe staat er nog een boom langs de straat maar parkeerplaatsen lijken rivieren.' belangrijker te zijn. ’s Avonds en ’s nachts zijn de straten uitgestorven. Als het regent – en als het regent regent het hard – staan de straten in een mum van tijd onder water waardoor de gaten in het wegdek niet meer te zien zijn. Paramaribo verandert in een derdewereldstad.

3 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

plantages zijn alleen rendabel door de inzet We besluiten eerst een kader te scheppen met van veel arbeidskrachten en de lonen in echte beelden: een bezoek aan Fort Zeelandia, Suriname liggen in vergelijking met de gecombineerd met een stadswandeling. Fort omringende landen te hoog. Bovendien zijn de Zeelandia, waar het Surinaams Museum is prijzen voor fruit en koffie op de wereldmarkt gevestigd, symboliseert niet alleen het weer te laag. Dus overwoekert de natuur alles verleden maar ook de hedendaagse politiek. wat ooit in cultuur is gebracht. En dat in een Daar werden in 1982 vijftien mensen door het razendsnel tempo. Nico Waagmeester, een militaire bewind vermoord. Mensen met wie cultureel antropoloog die een lezing over we in Suriname over politiek praten, zijn Suriname komt geven, zal onder meer betogen terughoudend. Toch zijn ze niet a-politiek. dat Suriname zelf heel weinig onderneemt en Velen luisteren bijvoorbeeld naar de debatten pas door druk van verschillende internationale in het parlement die live op de radio te volgen organisaties tot activiteit overgaat. We zijn. Men is verontwaardigd over het gebrek twijfelen maar vinden zijn verhaal niet aan daadkracht van de politici. Maar kennelijk overtuigend. heeft Suriname kwalitatief onvoldoende Waagmeesters betoog wordt tenietgedaan door ons bezoek aan Staatsolie, een Surinaamse onderneming, ten dele opgezet door idealistische Surinamers die vastbesloten waren iets voor hun land te doen. Staatsolie levert het bewijs dat Surinamers in Suriname wel degelijk iets kunnen opbouwen. Het verhaal van het bedrijf is vastgelegd in een boek dat Cynthia Mc Leod in 2005 ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum heeft geschreven. Je kunt het lezen als een spannend jongensboek: in eerste instantie had niemand vertrouwen in de olieboringen maar inmiddels Op excursie bij Staatsolie is het bedrijf uitgegroeid tot een onderneming waar tegen de zevenhonderd mensen werken. politici en dat heeft, luidt één van de We krijgen een rondleiding over de raffinaderij verklaringen, mede te maken met het feit dat vlakbij Paramaribo en gaan vervolgens naar de er direct voor de onafhankelijkheid in 1975 olievelden in Saramacca. De filologen in de bus veel mensen naar Nederland zijn vertrokken moeten af en toe diep in hun geheugen graven en velen na de staatsgreep (anderen hebben om hun kennis van de middelbare school weer het over een ‘revolutie’) en de naar boven te halen. We zijn vooral onder de decembermoorden voorzichtig zijn geworden. indruk van het zelfbewustzijn en het In een kleine gemeenschap als Suriname kent doorzettingsvermogen van de Surinaamse iedereen wel iemand die daarbij betrokken oliemensen. was. Om te verduidelijken hoe klein die is: de Berlijnse wijk Pankow waar ik woon, telt ongeveer even veel inwoners als Suriname. Duitsers! Het is voor deze groep die bijna in het geheel Tevens brengen we die dag een bezoek aan uit Duitsers bestaat een opmerkelijke ervaring Peperpot, ooit een florerende koffieplantage. dat Duitsland in een Nederlandstalig land een Onze gids vertelt dat de aarde in Suriname positieve connotatie heeft. Als we langs de onvoorstelbaar vruchtbaar is. Als je naar een kerk van de Evangelische Broedergemeente kaart kijkt waarop al die oude plantages te lopen die dit jaar haar 550-jarig jubileum viert, zien zijn, vraag je je af wat er met Suriname blijkt dat er net een kerkdienst is afgelopen. aan de hand is. Door de regen slaat ook de Door de stroom bezoekers uit de kerk stemming om: bevinden we ons misschien in veranderen we plotseling van toevallige een land in verval? We krijgen uitleg:

4 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com voorbijgangers in toeschouwers van een De natuur negentiende-eeuwse kostuumfilm. We zien Natuur is hier iets anders dan natuur. Binnen dames in prachtige jurken en nog mooiere en buiten zijn in West-Europa strikt hoedjes in het gezelschap van heren in gescheiden en de natuur mag alleen plechtige pakken. Eén van hen spreekt binnenkomen als wij ervoor kiezen: een Matthias Hüning aan en als hij vertelt dat hij kamerplant op een tafeltje, geflankeerd door uit Duitsland komt is de man zichtbaar een kom goudvissen en een slaperige hond verheugd. Hij blijkt het Duits nog te beheersen eronder. Buiten harken we ijverig perkjes en – het was letterlijk de taal van zijn moeder. trekken onkruid uit de grond. In Suriname is alles anders. Niet alleen hebben de kamerplanten zoals wij ze kennen hier de 'toeschouwers afmetingen van reusachtige bomen maar ook de dieren trekken zich niets aan van grenzen. van een Ze vliegen doelgericht in je oren of kruipen in je broekspijp. negentiende- eeuwse kostuumfilm'

Ook de Duitse kunstenares Sabine Ensberg- Steinhoff heeft gehoord dat we in Suriname zijn. Ze nodigt ons uit in haar galerie. Buiten heeft zij een tent opgezet en er staat een koelbox vol drank. Binnen zijn hapjes en schilderijen. Haar levensverhaal is stof voor een roman en biedt meer dan genoeg Op de Brownsberg aanknopingspunten voor een geanimeerd Onze meest intensieve kennismaking met die gesprek. Zij blijkt niet ver van Leipzig te zijn onbekende natuur was het natuurreservaat geboren en is vóór de bouw van de Muur uit Brownsberg op zo’n drieëneenhalf uur van de DDR gevlucht. In de jaren zestig studeerde Paramaribo dat we via een grotendeels zij in Berlijn, vervolgens leerde zij een hobbelige laterietweg bereiken. Het laatste Surinamer kennen met wie ze vanwege de stuk naar de bergtop is steil en leidt naar een discriminatie in Duitsland naar Suriname is plateau met appartementen. In onze gegaan. Nu woont en werkt ze al dertig jaar in jeugdherberg staan bedden met matrassen die Paramaribo waar ze tevens een drukkerij heeft. het daglicht lang niet meer hebben gezien. Het De gesprekken in de galerie worden in het ruikt er alsof er maandenlang een kudde Duits, Nederlands en Engels gevoerd. Die olifanten in heeft gehuisd. Wij houden van meertaligheid – en in Suriname worden nog olifanten, noodgedwongen. veel meer talen gesproken – is een van de Op Brownsberg gaan we wandelen tot we er bijzondere elementen van de Surinaamse bijna bij neervallen. Alles is ongewoon groen samenleving. Alleen de Chinezen, die veelal in en de paden zijn glad en vol wortels. Na het supermarkten werken, spreken geen avondeten krijgen we een lezing over Nederlands. milieubeheer van onze gids Errol Gezius. Het gaat om natuurbehoud en de negatieve invloed van buitenlandse natuurbeschermingsorganisaties in Suriname.

5 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Zijn verhaal illustreert opnieuw het opgewekte humeur van de Surinamers die we zelfbewustzijn van jonge Surinamers. ontmoeten werken aanstekelijk. Brownsberg mag dan wel een van de grootste En de andere dieren in het bos? Die trekken toeristische trekpleisters van Suriname zijn zich niets aan van de bezoekers in de eet- en waarvoor ervaren reizigers door tropische slaapzalen. Dus vliegen ze rakelings over de landen vermoedelijk hun neus ophalen, maar borden nasi en bami waardoor een paar voor ons is het buitengewoon opwindend. studenten met capuchons op hun hoofd zitten Vooral de avondwandeling met zaklantaarn: te eten. Gekko’s kruipen over de muren. Op we zien schorpioenen en vette duizendpoten. een gegeven moment zit er zelfs een pad op de Boven op de berg hebben we een prachtig wc-bril. Er is niemand meer die gilt. uitzicht. Het licht blijft uit en er wordt zelfs enkele minuten zwijgend naar de omgeving Het werk gekeken die door de Lila Gobardhan ontving maan wordt verlicht. ons op 5 maart op het IOL Ondanks de geringe 'Als de en opnieuw bleek dat zij afstand die we hebben binnen de Surinaamse afgelegd, kost deze nevelflarden maatschappij een wandeling zoveel belangrijke positie energie dat de meesten wegtrekken en inneemt. Ze had mij niet na terugkomst alleen gevraagd een doodmoe in slaap persbericht over onze vallen: al dan niet op de het groen oplicht, studiereis te schrijven (die matrassen, buiten in vervolgens in Suriname hangmatten of in de horen we Times verscheen), maar bus. De volgende organiseerde ook een ochtend staan we vóór interview van een uur in zes uur op om naar de brulapen die hun het populaire programma zonsopgang te kijken. Niet zo maar een gesprek Als de nevelflarden territorium van Willy Alberga bij wegtrekken en het Radio Apintie. Op het IOL groen oplicht, horen we verdedigen.' hielden – na een kort brulapen die hun welkomstwoord van territorium verdedigen. directeur Marshall en Lila Het is een hartverscheurend kabaal dat ze in Gobardhan zelf – Matthias Hüning een koor voortbrengen tot de leider van de groep presentatie over de studie Nederlands in met een korte brul laat weten dat het wel Duitsland, Ulrike Vogl over de meertaligheid genoeg is. Na het ontbijt staat de volgende in het onderwijs in Nederland en Duitsland en wandeling op het programma: naar twee drie studenten vertelden over hun motivatie andere watervallen. Nu wordt het menens. om in Duitsland Nederlands te gaan studeren. Trappen zijn provisorisch en op de Op die ochtend was tevens Astrid Roemer wandelpaden groeien dikke boomwortels. De aanwezig die in het kader van haar status als wandeling is vermoeiend maar wordt nooit writer in residence een lezing gaf over haar een werkwandeling. Dat de toeristische roman Lijken op liefde. De volgende dag was infrastructuur in Suriname in vergelijking met er een samenvatting van deze ochtend op het veel andere landen weinig ontwikkeld is (zelfs Surinaamse journaal te zien. Via Lila hier op de druk bezochte Brownsberg), is in Gobardhans oud-studenten kregen onze sommige berichten aanleiding tot kritiek. Niet studenten bovendien de gelegenheid om een alleen de natuur maakt alles goed – of het nu ochtend mee te lopen op vier middelbare een wurgboom is of de vele felgekleurde scholen in Paramaribo. Daar werden zij met hagedissen die rond het middaguur actief nieuwsgierige scholieren geconfronteerd en worden – ook de vriendelijkheid en het moesten zij vragen beantwoorden over

6 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Duitsland. Tevens konden zij zelf veel leren eerst flink door elkaar geschud en vervolgens over de onderwijssituatie in Suriname. Voor de over een tropisch land uitgestrooid. Daardoor meesten van hen behoorde dit bezoek tot de is het kader waarin ik de nieuwe indrukken hoogtepunten van de studiereis. wil verwerken veel te Nederlands. Net als in Duitsland, zijn er bij het vak In de schaarse vrije uurtjes heb ik in Nederlands op het IOL weinig mannelijke Paramaribo op een terras gezeten vlakbij het studenten. Voor Suriname is dat, aldus Lila stalletje van de heer Netheid die Gobardhan, geen bewijs van de geringe status vruchtensappen verkoopt. ’s Middags komen van het vak maar juist een teken van geslaagde er veel scholieren langs die herkenbaar zijn aan emancipatie. Onderwijs en cultuur zijn in hun overhemd of poloshirt. De winkeliers Suriname belangrijk: scholieren en studenten vrezen de horden scholieren: hoewel ze zijn ervan doordrongen dat zij hun kans voorbereid zijn op veel klanten – in sommige moeten grijpen. Ook de generatie rond de winkels die bepaald niet groot zijn heb ik dertig met een goede opleiding beseft dat zij twintig verkopers geteld – mogen er maar het land mee moet helpen opbouwen. Het is twee scholieren tegelijk naar binnen. Kennelijk een duidelijke boodschap die in de meeste hebben de verkopers voldoende tijd om naast gevallen positief wordt uitgedragen – een het verkopen nog andere dingen te doen want verademing in vergelijking met de negatieve op bordjes bij de ingang wordt vermeld dat zij stemming die er in Duitsland over het op het werk geen bezoek mogen ontvangen. onderwijs heerst of de onverschilligheid die er Wie heimwee naar de DDR heeft, kan hier zijn in brede kringen ten aanzien van literatuur hart ophalen. bestaat. Vanaf het terras heb ik een goed overzicht over schommelende Surinamers en jonge 'Wie heimwee Nederlandse stagiaires die rood verbrand met forse tred voortstappen of zelfs fietsen. Ze zijn naar de DDR hier al langer want ze trekken zich niets meer aan van Surinamers die hun aandacht heeft, kan hier proberen te trekken met sissen en zoengeluiden. De zon schijnt fel, een briesje brengt wat verkoeling. Aan de overkant komt zijn hart ophalen.' luide salsamuziek uit de speaker die buiten de platenwinkel staat. Ik ben niet de enige die Ter afsluiting daarvan geniet. Af en toe maakt iemand een Na drie weken Suriname weet ik minder dan paar danspasjes. Ik ben in Suriname. voor ik vertrok. Dat ligt er paradoxaal genoeg ook aan dat de mensen Nederlands spreken en Freie Universität Berlin je op de kaart Nederlandse en Duitse [email protected] plaatsnamen terugvindt – weliswaar zijn ze

7 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Overpeinzingen uit Leuven (07)

Gebaar

Louise M. Alcott wordt tegenwoordig niet veel meer gelezen, geloof ik. Dat is vroeger bepaald anders geweest. Als ik haar opzoek in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, vind ik een lange reeks van vertalingen en herdrukken, tot ver in de twintigste eeuw. Zelf ben ik in het bezit van Uit Tante Jo’s snippermand. tweede druk, Rotterdam 1902.

Ik vermeld dit boek zo graag omdat het mijn under her chin, turned up her face, examined it eerste eigen boek was. Ik moet zes of zeven gravely, and let it go, saying with a nod: zijn geweest, ik kon net lezen, en ik zal mijn “You’ve got your grandfather’s spirit”’ (in vader mijn diep verlangen wel gemeld hebben mijn editie bladzijde 50). om ook zelf een echt boek te bezitten. Een Dat gebaar, van die vinger onder de kin, om eigen boek. En hij heeft me dan dat boekje van het hoofd te heffen, treft me. Ik ken het goed, Louise Alcott gegeven. Mijn stempel staat nog maar besef meteen dat ik het in geen dertig of op het schutblad, want ik had een drukdoos. veertig jaar meer gezien heb. Het moet Ik ben gestrand op bladzijde drie; dit was anno verdwenen zijn. Het was iets van de 1955 geen kost voor iemand die een half jaar volwassene, die daarmee tamelijk dwingend kon lezen. Hetgeen overigens mijn vreugde aandacht vroeg van een kind. Ik heb het talloze om dit trotse bezit allerminst verkleinde. malen gezien, en ook zelf meegemaakt. Louise Alcott leefde van 1832 tot 1888, heeft Intussen heb ik de leeftijd van genoemde old veel geschreven, en had daarmee ook veel gentleman, en zou dus in de positie verkeren succes. Haar bekendste boek is Little Women voor dat gebaar, maar ik laat het wel uit mijn (1868-1869), terecht opgenomen in de reeks hoofd. Ondenkbaar. Het zou nu als uiterst Penguin Popular Classics. Dat heb ik zojuist kwetsend of vernederend ervaren worden. Dat gelezen, en het is prachtig. was het destijds overigens stellig niet. Maar er Aan de ene kant absoluut en volstrekt is iets veranderd, ik weet niet wat, en je ziet verouderd; aan de andere kant: zo goed het nooit meer. geschreven, en zo alleraardigst verteld, dat nog steeds duidelijk is wat een goede In het Groot gebarenboek der lage landen, van schrijfster Alcott was. Het boek is trouwens Herman Pieter de Boer, met de duidelijke maar ook historisch buitengewoon interessant. moedwillig lelijke tekeningen van Pat Andrea, Een voorbeeld. Een van de vier zusjes bezoekt komt het niet voor. Terecht; want dit gebaar de buurman, die eerst nors leek maar weldra bestaat niet meer. Ik zou het zelfs helemaal een erg goed mens blijkt. Na een korte vergeten zijn, als het niet voorkwam bij Louise kennismaking lezen we: ‘That answer pleased Alcott. the old gentleman; he gave a short laugh, shook hands with her, and, putting his finger Joop van der Horst

8 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Kroniek 8 Taal(vaardigheid) op 't web

Johanna Roodzant (Duisburg - Essen) en Arthur Verbiest (Madrid)

Dragoman Talen, een bureau uit Dordrecht dat vertalingen en taaltrainingen verzorgt, is de drijvende kracht achter www.dutchtoday.com. Deze webstek richt zich in eerste instantie op een publiek van expats die in het Nederlandse taalgebied (gaan) verblijven, maar wil ook andere, Engelstalige, belangstellenden aanspreken. Momenteel biedt de site zeventig oefeningen op het gebied van woordenschat en grammatica en nog wat brokjes informatie over het Nederlands zelf. Verder vinden we er een tamelijk summier grammaticaoverzicht en nog wat rijtjes met valse vrienden en woorden die verwarring zouden kunnen opleveren omdat ze verschillende betekenissen hebben.

De structuur Zoals gezegd staat de oefenstof centraal en deze is ingedeeld in twee hoofdrubrieken: woordenschat en grammatica. Binnen deze categorieën is er een onderverdeling gemaakt op onderwerp, ook worden categorieën als nieuwe oefeningen, vertaalzinnetjes en sleepoefeningen onderscheiden. Om van de tutorials gebruik te maken kun je een eigen account aanmaken waarmee je ook toegang tot de forums krijgt waar vragen De webstek kunnen worden gesteld en kan worden DutchToday is sober en spartaans ingericht: de gediscussieerd over grammaticale problemen, achtergrond is wit, de zwarte knoppen woordenschat en het leven in Nederland en bovenaan leiden naar servicepagina’s binnen België. Deze forums moeten nog echt op gang en buiten de site, met onder andere een komen, maar we hebben goede hoop dat hier boekenlijst, die je laat uitkomen bij bol.com, levendige discussies kunnen ontstaan en een forum en een contactmogelijkheid. In het interessante informatie zal worden menu aan de linkerkant staat in rood uitgewisseld tussen expats en andere gemarkeerd waar je allerlei informatie kunt geïnteresseerden. Voor docenten kunnen deze vinden (hier kun je ook naar de tutorials, forums zeker ook interessant zijn, omdat ze waarover hieronder meer en naar het een aardig beeld kunnen geven van waar nieuwsbrievenarchief) en aan de rechterkant anderstaligen mee worstelen in het staat een rijtje, op de doelgroep toegesneden, Nederlands of in Nederland en/of Vlaanderen. advertenties. Rechtsboven staat een vijftal knoppen waarmee de lettergrootte en de De inhoud breedte van de tekst aangepast kan worden en Deze webstek richt zich niet op de uitleg van een balkje met een zoekoptie om DutchToday grammatica. De schema’s dienen naar onze zelf te doorzoeken. In het midden staat, in mening meer als geheugensteuntje dan als blauwe letters, het oefenmateriaal waar het ons naslagwerk. Er wordt alleen getoond, niet voornamelijk om gaat, en rechtsonder is een uitgelegd en zo wordt het ook aangekondigd. teller te vinden. Het geheel ademt een sfeer Dientengevolge gaat het hier niet om een van zakelijkheid uit, niet in het minst vanwege substituut voor een taalcursus, maar om extra de aanwezigheid van commerciële materiaal waarmee flink geoefend en herhaald aanprijzingen. kan worden. De context schittert ook door afwezigheid: woorden worden stelselmatig

9 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com geïsoleerd aangeboden. Er wordt weer willekeurig gekozen en naar de uitwerking ouderwets gewerkt met eindeloze rijtjes zou nog eens goed gekeken moeten worden. woordjes met de Engelse vertaling ernaast. Of We hopen dan ook dat er binnenkort nog flink dit nou echt zinvol is vragen we ons toch wel aan geschaafd gaat worden. af.

Technisch Bij de preposities gaat het beter, deze moeten De makers raden aan Mozilla Firefox te wel in zinvolle contexten worden ingevuld. gebruiken, maar met de Internet Explorer Aan en naar staan hier tegenover elkaar en zo werkt deze webstek ook prima. Voor de ook in en op. Verder is er een zinvolle oefening tutorials moet je je aanmelden. Dit is geheel met preposities in combinatie met gratis en de registratie verloopt in het werkwoorden. Van alle oefeningen met algemeen vlot. werkwoorden is er maar één waar de De grammaticaoverzichten kunnen werkwoorden in een zin moeten worden gemakkelijk worden geprint. ingevuld. Ook hier ligt het accent weer op de Bij de meeste oefeningen kan de leerder kiezen vorm en niet op de betekenis, laat staan op het hoe hij de oefening wil doen: als multiple gebruik. choice, of zelf het antwoord

typen, wel of niet de De oefenvormen zijn hoofdletters respecteren en al ronduit eenzijdig te 'Voldoet een dan niet het lidwoord noemen. Bij de meeste toevoegen. Verder kan de oefeningen gaat het om het taalboekje uit volgorde waarin de items realiseren van de correcte worden aangeboden worden vorm van een gegeven aangepast. Met deze woord. Verder zijn er vooral vroeger tijden technische hulpmiddelen vertaaloefeningen. wordt tegemoetgekomen aan Woordjes Engels- ook?' de wensen van een Nederlands, Nederlands- zelfstandige leerder. Engels of door elkaar en een enkele oefening waar zinnetjes moeten worden vertaald. Helaas is er weinig aandacht besteed Conclusie aan mogelijke varianten. I’m not married kan We vragen ons af in welke behoefte de makers enkel en alleen worden vertaald met Ik ben van deze site nu precies willen voorzien en niet getrouwd. Woorden als ongehuwd of wat hun didactische visie is. Zeker, er zijn single worden fout gerekend. handige stampoefeningen te vinden, maar is het dan de moeite waard daar een aparte site Bij de tutorials worden drie onderwerpen voor te maken, of voldoet een taalboekje uit behandeld: de werkwoorden, substantieven in vroeger tijden ook? Ook zijn de rijtjes met het meervoud en substantieven met een bijzonderheden leuk en informatief, maar veel vrouwelijke uitgang. Deze taalhulp wordt meer dan een serie bij elkaar geraapte weetjes stapsgewijs in de vorm van ‘bladzijden’ is het niet en zijn die weetjes dan nodig om in aangeboden waar doorheen gebladerd kan het Nederlands goed te kunnen functioneren worden. Dat is bij de werkwoorden goed in beroep of bedrijf? De forumfunctie geeft aan uitgewerkt en kan zeker dienen om de kennis dat er wel degelijk ook een interactieve insteek van de regels nog eens op te frissen. De andere aanwezig is. Jammer dat die communicatieve twee onderwerpen zijn van beduidend kant zich tot het forum heeft beperkt en niet mindere kwaliteit en daarbij wordt zelfs heeft weten door te dringen tot de oefeningen. oefenmateriaal aangeboden waar nog van alles aan mankeert. Al met al zijn de tutorials zie ook www.ivnnl.com - 'taalvaardigheid op 't teleurstellend te noemen: de systematiek is ver web' - daar vindt u ook het bijbehorende te zoeken, de onderwerpen zijn zeer signalement in een overzichtelijke opmaak

10 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Nieuws van het certificaat Nederlands als vreemde taal

Erkenningen van de certificaten PTHO en PAT in Nederland en Vlaanderen

Het afgelopen jaar heeft het CNaVT veel werk gemaakt van de erkenning van de certificaten Profiel Taalvaardigheid Hoger Onderwijs (PTHO) en Profiel Academische Taalvaardigheid (PAT) als voldoende bewijs van beheersing van het Nederlands om in te stromen in een Nederlandse of Vlaamse hogeschool of universiteit. Deze actie was succesvol. Op dit ogenblik geeft al een flink aantal hogescholen en universiteiten vrijstelling van een toelatingsexamen Nederlands voor aankomende buitenlandse studenten die in het bezit zijn van één van de certificaten. Hieronder treft u een overzicht van de stand van zaken van april 2007. Een aantal universiteiten en hogescholen overweegt op dit ogenblik nog de certificaten te erkennen. Voor een actuele stand van zaken en een toelichting kunt u onze website www.cnavt.org raadplegen.

Universiteiten Nederland Erkenning PAT Erkenning PTHO Rijksuniversiteit Groningen x x Universiteit Twente x Universiteit van Amsterdam x x Universiteit van Maastricht (Gezondheidswetenschappen) x x Universiteit van Tilburg x x Vrije Universiteit Amsterdam x x Universiteit Utrecht x x Radboud Universiteit Nijmegen x x Technische Universiteit Eindhoven x x

Hogescholen Nederland Erkenning PAT Erkenning PTHO De Saxion Hogeschool in Deventer, Enschede en Apeldoorn x x

Universiteiten Vlaanderen Erkenning PAT Erkenning PTHO Universiteit Antwerpen x x Universiteit Gent x

Hogescholen Vlaanderen Erkenning PAT Erkenning PTHO Katholieke Hogeschool Leuven x Karel De Grote - Hogeschool vzw x x Katholieke Hogeschool Mechelen x x Hogeschool Gent x x Hogeschool voor Wetenschap & Kunst2 (W&K) x Provinciale Hogeschool Limburg x Europese Hogeschool Brussel (EHSAL) x Katholieke Hogeschool Kempen x x

11 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Vanaf september 2007 zullen we de overige Relatering van de CNaVT-examens aan het profielexamens (PAT, PPT, PTPB en PTIT) Europees Referentiekader (ERK) relateren. De komende tijd zullen we werk maken van de officiële relatering van onze profielexamens aan het ERK. We beginnen de komende Conferenties, symposia, maanden met de examens Profiel docentenbijeenkomsten Taalvaardigheid Hoger Onderwijs (PTHO) en Het CNaVT zal de komende maanden op de Profiel Maatschappelijke Taalvaardigheid volgende conferenties aanwezig zijn: (PMT). · 30 mei 2007, Nedersaksen, Duitsland, Studientagen für Zowel examentaken als prestaties van Niederlandischlehrer, presentatie + kandidaten zullen via verschillende workshop over de toetsenbank CNaVT procedures door taal- en toetsexperts · 18 en 19 augustus 2007, Kopenhagen, gerelateerd worden aan schalen van het ERK. Denemarken, regiobijeenkomst Voor de selectie van minimale Noord-Europa van universitaire kandidaatprestaties zullen we gebruikmaken docenten Nederlands van domeinexperts van de beide profielen.

Tentoonstellingenagenda

In deze rubriek vindt u informatie over speciale tentoonstellingen in musea in Nederland en Vlaanderen. Alle in deze rubriek opgenomen tentoonstellingen hebben een relatie met de Lage Landen. Kijk ook eens op: www.tento.be en www.museumserver.nl

Meesters en Molens Van 17 juni tot en met 2 september 2007 van Rembrandt tot Mondriaan Museum Bredius, Lange Vijverberg 14, Den In het kader van het jaar van de molens is een Haag reizende tentoonstelling te bezichtigen in drie Openingstijden: dinsdag tot en met zondag musea. Uitgangspunt voor de tentoonstelling van 12.00 tot 17.00 uur is de artistieke interpretatie van de molen door www.museumbredius.nl Nederlandse meesters vanaf de zeventiende eeuw. Er zijn schilderijen, tekeningen en Van 18 september tot en met 9 december 2007 prenten te zien van Rembrandt, Van Goyen, Drents museum, Brink 1, Assen Hobbema, Van Gogh, Jongkind, Sluijters, Openingstijden: dinsdag tot en met zondag Mondriaan en vele anderen. van 11.00 tot 17.00 uur In het Noordbrabants Museum wordt www.drentsmuseum.nl bovendien aandacht besteed aan de geschiedenis van de molen in Nederland en Amstelveen aan de technische aspecten, de producten e.d.

Cobra museum, Sandbergplein 1 Tot en met 28 mei 2007 Openingstijden: dinsdag tot en met zondag Noordbrabants museum, van 11.00 tot 17.00 uur Verwersstraat 41, Den Bosch www.cobra-museum.nl Openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, weekend van 12.00 tot Tot en met 3 juni 2007 17.00 uur Lucebert, tekeningen www.noordbrabantsmuseum.nl.

12 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Tegelijk met de grote overzichtstentoonstelling Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes in Schiedam (zie verder in deze rubriek) vindt en Hans Memling schilderden meesterwerken in het Cobra-Museum een tentoonstelling in dit formaat. De tentoonstelling brengt dertig plaats van 47 tekeningen die Lucebert maakte tweeluiken uit de vijftiende en zestiende eeuw in de periode 1948-1993. samen, waarvan een aantal voor het eerst sinds lang herenigd is. Met vermoedt een sterke band tussen tweeluiken en verluchte handschriften. De in Antwerpen getoonde Lentulusbrief en het portret van Christus uit het Utrechtse Catharijneconvent zijn als het ware twee pagina’s uit een boek: links tekst en rechts het portret. Een boeiende tentoonstelling.

Schiedam

Stedelijk museum, Hoogstraat 112-114 Openingstijden: dinsdag tot en met zondag Op de begane grond is de vaste collectie van van 10.00 tot 17.00 uur werken van andere CoBrA-kunstenaars te Website: www.stedelijkmuseumschiedam.nl zien, zoals Karel Appel, Constant, Corneille,

Theo Wolvekamp e.a. Tot en met 3 juni 2007

Lucebert. Schilder, dichter, fotograaf Antwerpen De tentoonstelling biedt een totaalervaring: op Koninklijk museum voor schone kunsten, de drie verdiepingen met schilderijen, Leopold de Waelplaats tekeningen keramiek is de stem van de Openingstijden: dinsdag tot en met zaterdag reciterende dichter te horen. Zijn bekendste van 10.00 tot 17.00 uur, zondag van 10.00 tot uitspraken staan op de muur (‘overal zanikt 18.00 uur bagger’), je kunt naar interviewfragmenten www.kmska.be luisteren en naar een onvervalste smartlap van Luceberts hand. Tot en met 27 mei 2007 Parallel loopt in het Cobra-museum in Vlaamse primitieven, de mooiste tweeluiken Amstelveen een tentoonstelling van tekeningen van Lucebert. Tweeluiken of diptieken zijn beeldende Naast de uitgebreide catalogus is er een boekje werken die bestaan uit twee scharnierende uitgegeven met Luceberts invloed op taal (Wie panelen van dezelfde vorm en grootte. Het wil stralen die moet branden, isbn 978 90 77907 tweeluik kent een lange geschiedenis; het 90 9, € 12,50). bereikt een hoogtepunt in de vroegnederlandse schilderkunst. Jan van Eyck,

13 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Congressen, colloquia, symposia Call for papers Free access to history: the past in the public sphere

An international conference, 17-19 January 2008, University of Amsterdam

Throughout Europe, attitudes towards the past many different pursuits could a given changed in the decades around 1800, rendering, in individual participate? And was the best mode effect, history a matter of public interest. This of access to the past that of painstaking source- process transfers historical sources and interest inventory, or else that of a visionary, intuitive from private associations, collections, monastic empathy - was, in other words, the past best communities, noble estates and royal palaces (in brought back to life by the informed historian, short: from non-public enclosures) into the public or by the inspired artist? At the same time, the sphere. This change is part of the European past so reconfigured was claimed by different modernization process. orientations and loyalties. Did the past provide indentification roots for the nation, the city, the region, the family, the religion? Which virtues The shift from private to public occurred both did it exemplify? in an intellectual and in a concrete-material sense, involving the establishment of Contributions are invited which address these museums, libraries, archives and university issues in the late-eighteenth-century and institutes, as well as the dissemination of texts, nineteenthcentury de-privatization of the past. documents and historical knowledge by way of text editions, philological studies, historical Topics may include: novels, plays, operas and paintings, · the dynamics of private-to-public transfer: monuments and restorations. institutionalization, conflicting claims, contested ownership; Views of the past changed in the process, · intermedial recycling and re- sometimes to the point of counterfactual mediatization: from chronicle to painting, (re-)invention. In their search for fresh sources, from novel to opera, antiquaries, philologists and historians · from oral ballad to dramatic poem, etc.; produced a new past. Fragments, remnants · how access to the past was provided: and ruins were cherished as irreplaceable restorations, editions, collections, connection point with a receding reality, and investigations; were reconstructed or reconfigued into what · the past as sensation; should constitute a coherent and meaningful · fragmentation and de-fragmentation: the History. This rendered the past both accessible, urge to collate and integrate vs. the cult of a matter of tradition, continuity and the identification, and foreign, exotic, colourful. · Fragmentary; · the public instrumentalization of history, The interface between private and public the relationship between private and engagement with the past was the locus of public-collective histories; contrary interests and fields of expertise; it was · methods of doing the past: amateurs, shared and contested between antiquarians, professional, visionaries; artists, nationalists, academics. Who could · the creation of a new past by appropriate which sources? What impetus was manipulations and forgeries. stronger, competition or collaboration? In how

14 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

The conference is organized by the Huizinga- · Joep Leerssen (Chair of Modern European Instituut (Dutch National research Institute for Literature) Lotte Jensen (postdoctoral Cultural History), www.hum.uva.nl/~huizinga researcher) and by the research group The Construction of the Literary Past, Fac. Humanities, Univ. Proposals can be submitted until 1 June 2007 to Amsterdam. Dr Lotte Jensen, [email protected], Dept. of Dutch Literature, Universiteit van On behalf of the research group: Amsterdam, Spuistraat 134, 1012 VB · Marita Mathijsen-Verkooijen (Chair of Amsterdam, Netherlands Modern Dutch Literature)

Van de IVN

Van de voorzitter

In de vorige aflevering bezig met een onderhoudsbeurt van onze site. heb ik het verslag van de Niet om zomaar iets te vernieuwen. Dat is bestuursvergadering volgens Huizinga een van de ‘fontes errorum’. halverwege afgebroken. Nee, we willen met een beter toegankelijke site Op die vergadering kwam onze leden nog beter van dienst zijn. Ook hier ook onze missietekst aan geldt: mocht u wensen hebben, laat het ons de orde. Een missietekst? weten. Geven we onze leden op alle punten Jawel, elke vereniging met inspraak? Eerlijk gezegd moet het antwoord enig zelfrespect moet op deze vraag ontkennend luiden. We kregen tegenwoordig in 150 woorden kunnen zeggen van diverse moderne digitalisten de suggestie waarom de wereld niet zonder haar kan. U om ook ons beeldmerk te actualiseren. Over zult begrijpen dat dit voor ons als bestuur een diverse voorstellen was er binnen het bestuur bijzondere uitdaging was. Elders in dit al zoveel discussie dat we besloten hebben om nummer vindt u een concepttekst. Graag een nieuw logo in het najaar stilzwijgend in te vernemen wij van onze leden of er voeren op de vernieuwde homepage van onze aanvullingen of veranderingen nodig zijn. site. Of zegt u liever ‘thuispagina’ van onze ‘webstek’. Ook verder doen we mee in de vaart der verenigingen. Op dit moment zijn we druk

Ik wens u veel leesplezier met deze editie van onze IVN-krant.

Jan Renkema

Naamswijziging Neerlandica extra muros

Naar aanleiding van het besluit de Met instemming van het bestuur heeft de benamingen ‘extra muros’ en ‘intra muros’ niet redactie gekozen voor Internationale meer te gebruiken, is besloten ook de naam neerlandistiek. Deze benaming zal met ingang van het wetenschappelijk tijdschrift van de van de 46e jaargang, 2008, gevoerd gaan IVN, Neerlandica extra muros, aan te passen. worden.

15 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

De missie van de IVN? Concept

Zoals Jan Renkema in zijn bijdrage ‘Van de voorzitter’ al aankondigde, vindt u hier de concept-missietekst van de IVN. Uw aanvullingen en commentaar zijn van harte welkom.

De IVN (opgericht in 1970) is de vreemde taal, vergelijkende taal- en belangenvereniging voor docenten Nederlands literatuurwetenschap, cultuurgeschiedenis en aan universiteiten en hogescholen over de hele interculturele communicatie. wereld. Met steun van de Nederlandse en Vlaamse overheid (via de Nederlandse De IVN onderhoudt een digitaal Taalunie) biedt de IVN een podium voor de informatieplatform (www.ivnnl.com) voor de studie neerlandistiek in de ruimste zin van het diverse regio’s: het Duitse taalgebied, Midden- woord, in ruim 40 landen aan meer dan 20.000 en Oost-Europa, Frankrijk, Zuid-Europa, studenten. Noord-Europa, Amerika, het Caribisch gebied, Zuid-Afrika en ‘Azianië’. De belangrijkste De docenten leiden hun studenten op voor activiteiten zijn: de digitale nieuwsbrief de banen als: docent Nederlands, onderzoeker, IVN-krant, het wetenschappelijk tijdschrift vertaler of tolk, journalist, cultureel Internationale Neerlandistiek, ondersteuning medewerker bij internationale instanties, of van bijscholing en regionale conferenties, communicatiemanager in het (internationale) onderzoeksbegeleiding, en een driejaarlijks bedrijfsleven. De IVN stimuleert en congres waar de internationale neerlandistiek ondersteunt onderwijs en onderzoek, met als centraal staat. kerndomeinen: Nederlands als tweede of

Berichten van buiten de muren

ANBF en het jaarboek Onderscheiding voor n/f Poznan n/f6 wordt door de redactie beschouwd als een Op 22 maart jl. werden de studierichtingen, overgangsnummer: van een congresbundel tot aangeboden door het Instituut voor Engelse een jaarboek. Bijdragen die zich richten op het Filologie (Instytut Filologii Angielskiej) met Nederlands als vreemde taal voor Franstaligen onderscheiding gewaardeerd door het zijn van harte welkom. Presidium van de Nationale Een abonnement op deze uitgave kost 15 euro Accreditatiecommissie (Panstwowa Komisja en daarmee bent u meteen lid van de Akredytacyjna). Deze onderscheiding werd Association des néerlandistes de Belgique voor het eerst sinds twee jaar uitgereikt, en is francophone et de France (ANBF). de vijfde sinds het bestaan van de Nationale Zie: www.anbf.be Accreditatiecommissie. Naast de studie Engels maken zowel Nederlandse Studies als Keltische Studies deel uit van het studiepakket binnen IFA. Wij zijn dus heel trots en blij dit aan u te mogen berichten. Prof. dr hab. Jerzy Koch

16 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

maar in juli vertrekt hij naar Berkeley, Promotie Mona Arfs Verenigde Staten, waar hij de al enige tijd vacante Queen Beatrix Chair gaat bezetten. Hij schreef een korte introductie bij zijn Mona Arfs promoveerde op 28 april jl. te Göteborg, proefschrift: Zweden, op haar dissertatie getiteld Rood of groen? De interne woordvolgorde in tweeledige Het Europese wereldbeeld draagt een gewicht werkwoordelijke eindgroepen met een voltooid van vijfhonderd jaar koloniale geschiedenis. deelwoord en een hulpwerkwoord in bijzinnen in Vaak zien we daarom niet, wat we denken te het hedendaags Nederlands. zien. Een voorbeeld hiervan is het Zuiderkruis, het beroemde sterrenbeeld dat voor reizigers uit het noorden kort na het overschrijden van

de evenaar zichtbaar wordt. Hoewel dit De titel zal de deelnemers aan het Zestiende sterrenbeeld tot onze realiteit behoort, bestaat Colloquium Neerlandicum in Gent bekend het Zuiderkruis eigenlijk niet. Wat in voorkomen: daar gaf Mona Arfs in de Vrije werkelijkheid aan de hemel schittert, zijn vier Markt een drukbezochte lezing over een aspect sterren; de kruisvorm is niet meer dan een van haar promotie-onderzoek. Deze bijdrage is interpretatie. opgenomen in de zojuist verschenen colloquiumbundel Neerlandistiek in contrast. Bijdragen aan het Zestiende Colloquium Neerlandicum.

In het Woord vooraf van de dissertatie staat ‘Verder zou ik een aantal deelnemers aan het Zestiende Colloquium Neerlandicum in Gent op 20-26 augustus 2006 gezamenlijk willen Kaart Zuiderkruis, bron: Wikipedia bedanken, omdat ze me na mijn lezing zo veel positieve feedback hebben gegeven dat mijn Theoretisch was ook een ander symbool werk daarna in een soort stroomversnelling mogelijk geweest. Arabische zeelui, geraakte.’ Toch mooi, zo’n internationaal bijvoorbeeld, noemden die vier fonkelende netwerk. sterren Het Vierkant, de Polynesiërs spraken over Het Net, terwijl de Australische aborigines aan het firmament De Twee Broers Promotie Jeroen meenden te zien.

Wij hebben het begrip Zuiderkruis aan Dewulf Portugese zeevaarders te danken, die als eerste Europeanen in de zuidelijke hemisfeer zeilden. Begin 2007 promoveerde in Zwitserland Jeroen Het feit dat uit deze toevallige constellatie een Dewulf, magna cum laude, op een proefschrift kruis werd gemaakt, is tekenend voor een dat, zo schrijft Jeroen Dewulf: ‘[v]oor de volk, dat ooit uitgevaren was, om de wereld in neerlandistiek niet meteen interessant [is], het teken van het kruis te onderwerpen. Ze omdat ik bijna uitsluitend binnen het Duitse gingen daarbij zover, dat ze hun wereldbeeld taalgebied ben gebleven. Mijn doelstelling was tot in het heelal verabsoluteerden. Wat ooit als eigenlijk om te proberen aan te tonen hoe zeer interpretatie begon, werd door het succes van ons tegenwoordige denken nog van deze missie deel van onze realiteit. voorstellingen uit de koloniale periode beïnvloed is.’

Jeroen Dewulf is tot het eind van het lopende academisch jaar werkzaam in Braga, Portugal,

17 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Neerlandistische proefschriften in Wroclaw, Polen

Urzula Topolska In het afgelopen jaar 2006 vonden aan de Urszula Topolska verdedigde haar dissertatie Universiteit Wroclaw (Polen) drie belangrijke onder de titel Od literatur y gastarbeiterów do gebeurtenissen plaats op het gebied van literatury niderlandzkiej (1993-2003). Debiuty neerlandistieke wetenschapsbeoefening. pisarzy niderlandzkojezycznych o podwójnych korzeniach kulturowych w In juli van dat jaar perspektywie historycznoliterackiej (Van verdedigde Jan Urbaniak gastarbeidersliteratuur tot Nederlandse zijn proefschrift op het literatuur (1993 – 2003). Debuten van gebied van historische Nederlandstalige schrijvers met dubbele letterkunde onder de titel culturele wortels in literair -historisch Obraz polityczno- perspectief). kulturowych przeobrazen XVIII- Julia Wysocka promoveerde op het wiecznej Polski w proefschrift Tekst jako obraz. Relacje miedzy spektatorowym czasopismiennictwie sztuka slowa a sztukami wizualnymi na niderlandzkim lat 1730 - 1799. Specyfika i przykladzie prozy poludniowoafrykanskiego charakter komunikacji (Het beeld van politiek- pisarza Etienne'a Leroux (1922-1989) (Tekst als culturele veranderingen van het 18e-eeuwse beeld. Relaties tussen woordkunst en visuele Polen in de Nederlandse spectatoriale kunsten naar het voorbeeld van het proza van geschriften uit de jaren 1730 – 1799. Specifiek de Zuid-Afrikaanse schrijver Etienne Leroux en karakter van de communicatie). (1922 – 1989). De promotor van dat proefschrift was prof. dr. Stefan Kiedron, hoofd van de a fdeling voor oudere Nederlandse letterkunde bij de vakgroep in Wroclaw.

In oktober 2006 werden twee proefschriften op het gebied van moderne letterkunde verdedigd. Prof. dr.Jerzy Koch Promotor van deze beide proefschriften was prof. dr. Jerzy Koch, hoofd van de afdeling voor moderne Nederlandse letterkunde en Afrikaans bij de vakgroep in Wroclaw.

Prof.dr.habil. Stefan Kiedron

18 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Berichten van binnen de muren

Literatuurplein.nl Nieuwe leden Koninklijke Academie Jef van Gool vertelt in Elsevier van 21 april 2007 over de boekensite van de Vereniging van Openbare Bibliotheken. ‘Er zijn veertig voor Nederlandse zoekingangen om een roman te selecteren. U kunt alle romans die over zeg, adoptie gaan, Taal en Letterkunde bij elkaar zoeken […] verder is er een literaire wereldkaart, waarop u boeken kunt zoeken die In april jl. werden Geert van Istendael en bij een bepaalde plek horen. En dan hebben we Philippe Hiligsmann officieel geïnstalleerd als twee tijdlijnen: één chronologisch en één leden van de Koninklijke Academie voor thematisch ingedeeld.’ ‘Wij proberen alle Nederlandse Taal en Letterkunde te Gent. relevante informatie bijeen te brengen. Als u bijvoorbeeld zoekt op Multatuli, dat vindt u de biografische gegevens van Eduard Douwes Zomercursussen Dekker en bibliografische gegevens over zijn werk én nieuwsberichten over Multatuli, links naar relevante sites e.d.’ Nederlandse taal en Er is ook een Forum waarop gediscussieerd wordt over literaire kwesties. Momenteel cultuur bijvoorbeeld over Connie Palmens Lucifer. www.literatuurplein.nl Naast de zomercursussen die onder auspiciën van de Nederlandse Taalunie worden georganiseerd in Diepenbeek, Gent en Zeist (www.taalunieversum.org) , zijn er binnen het Over taal Nederlandse taalgebied nog andere cursussen die ook al vele jaren bestaan. Zoals Het tijdschrift Over taal heeft nu een eigen bijvoorbeeld de zomercursus ‘Nederlands voor website: www.overtaal.be. Taalnieuws anderstaligen’ van de Katholieke Universiteit allerhande, een uitgebreid archief met Leuven. Deze ‘intensive summer course’ vindt zoekfunctie, informatie over de redactie, plaats van 3 tot 31 augustus 2007 en wordt taalwedstrijden, interessante taallinks en georganiseerd vanuit het instituut voor dergelijke zijn te vinden op www.overtaal.be. levende talen. De kosten bedragen 270 euro,

exclusief huisvesting en maaltijden. e-mail [email protected] www.kuleuven.be/ilt/summercourse

19 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

te ontdekken. Periode: 20 augustus - 24 Overige cursussen augustus; plaats: Amsterdam

3. Cursus Didactiek en toetsing in het onderwijs De Nederlandse Taalunie faciliteert in 2007 drie NVT: van theorie naar praktijk en weer terug cursussen voor docenten Nederlands als vreemde Deze cursus is gericht op docenten Nederlands taal. aan universiteiten buiten Nederland en

Vlaanderen. De moedertaal is niet van belang. Wilt u als docent NVT graag op de hoogte 1. Seminarium Nederlandse Taal en Cultuur blijven van recente ontwikkelingen op het vlak Deze cursus is gericht op beginnende en van taaldidactiek en –toetsing? Houdt u ervan aankomende docenten Nederlands aan ervaringen uit te wisselen met collega- universiteiten buiten Nederland en docenten? Dan is de cursus ‘Didactiek en Vlaanderen. Het gaat om docenten voor wie toetsing in het onderwijs NVT: van theorie het Nederlands niet de moedertaal is. naar praktijk en weer terug’ iets voor u! Periode: 26 augustus - 8 september; plaats: Periode: 27 augustus - 1 september; plaats: Amsterdam - Antwerpen Leuven

2. Cursus Werken met authentiek materiaal Info over deze cursussen: Deze cursus is gericht op docenten Nederlands http://taalunieversum.org/taalunie/Nederlands aan universiteiten buiten Nederland en alsvreemdetaal.pdf Vlaanderen. De moedertaal is niet van belang.

In de cursus ‘Werken met authentiek (Overgenomen uit de nieuwsbrief van het materiaal’ gaan cursisten samen met een Steunpunt Nederlands als vreemde taal, 2007, docent aan de slag om de mogelijkheden voor 1) toepassing van diverse authentieke materialen

Bericht uit Woubrugge en Leiden

Bijna vakantie. Eindelijk weer eens naar mijn vrijwel altijd een Nederlands boek uit en als kleindochter, Carla, die alweer ruim 4 jaar oud opa bij een spelletje niet meteen begrijpt wat is. Ze groeit drietalig op: ze heeft een ‘Opa, you are a rock’ betekent, vertaalt ze het Nederlandse vader, een Duitse moeder en is probleemwoord gewillig met ‘Stein’. Als we woonachtig in Amerika. We hebben gezien dat een poosje bij haar in de buurt zijn, sluipen er na verloop van tijd een soort selectieproces ‘pannenkoeken’ in haar vocabulaire, en plaatsvindt: Duits en Amerikaans (met een ‘Floddertje’ en ‘zwemmen’. En ‘blijven’, een mooie ‘southern drawl’) strijden om de eerste woord dat ze veelvuldig gebruikt als de datum plaats en Nederlands komt daar - op afstand - van ons vertrek nadert. achteraan. Haar vader spreekt Nederlands met haar, maar de vadertaal verliest het van de Als de colloquiumbundel naar jullie onderweg moedertaal. Haar passieve vaardigheid in het is, de mei-editie van de IVN-krant is Nederlands is ruim voldoende, haar actieve gedistribueerd en de afspraken voor de vaardigheden beperken zich toch vooral tot zomercursus in Zeist gemaakt zijn, kan ik met zingen (‘Voeten vegen’ van Annie Schmidt een gerust hart op reis. Het wordt een lange zingt ze accentloos, en de passage ‘wat een vakantie, drie weken. Ik ben mijn weertje, wat een weertje’ laat ze vergezeld versjesrepertoire aan het uitbreiden: ik hoop gaan van een zorgelijke beweging met haar dat ze Edward van de Vendel leuk vindt (‘Alle blonde hoofdje) en enkele belangrijke woorden guppies die ik had/zwemmen nu in onze kat’ zoals ‘alsjeblieft’ en ‘pindakaas’. enz.), zo niet, dan heb ik nog wel een Ze is zich bewust van de variatie in talen in aftelversje in de aanbieding. haar omgeving. Als ik haar voorlees, zoekt ze Marja Kristel

20 IVN-Krant | Nr. 3 | mei 2007 |12e jaargang | www.ivnnl.com

Colofon

De IVN-krant is een uitgave van de Wilt u ook Internationale Vereniging voor de IVN-krant ontvangen? Neerlandistiek U kunt zich kosteloos abonneren door een e-mail te sturen naar Van Dorthstraat 6 [email protected] met een 2481 XV Woubrugge, Nederland regeltje waarin u zich aanmeldt tel. ++ (31) 172 518 243, fax ++ voor de IVN-krant en aangeeft op (31) 172 519 925 welk e-mailadres u de IVN-krant e-mail [email protected] www.ivnnl.com

(Dinsdag, woensdag en donderdag bereikbaar via de Universiteit Leiden (Nederlands/Dutch Studies), tel. + 31 71 527 2110; [email protected]).

Eindredactie: Marja Kristel

Correspondenten: Mona Arfs (Noord- Europa), Antoinet Brink (Zuid- Europa), Eliza Gustinelly en Yanna Parengkuan (Indonesie), Stefan Kiedron (Midden- en Oost-Europa), Lut Missinne (Duitsland), Guy Janssens (Franstalig Belgie), Laurent Reguer (Frankrijk), Roel Vismans (Verenigd Koninkrijk).

Deadline kopij voor de volgende editie: 1 september 2007.

De IVN-krant verschijnt in principe zes maal per jaar in een elektronische editie.

Voorgaande nummers, vanaf jaargang 7 (2002), zijn in te zien via www.ivnnl.com, klik door naar IVN- krant.

21