DOCSLIB.ORG

N I E P O D L E G Ł O Ś Ć I PA M I

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
N I E P O D L E G Ł O Ś Ć I PA M I W poprzednich numerach między innymi: 2020 nr 1 (69) N • Maria J. Turos, François Girardot – francuski medyk polskich szwoleżerów; • Iwona Osłowska, Kobiety w sztuce. Zapomniane artystki: Janina Nowotnowa (1881−1963) − malarka, graficzka; • Paweł Olszewski, Polacy na Kaukazie Południowym w latach I wojny światowej I i po jej zakończeniu (1914−1921); • Stanisław Hadyna, Stanisław Sarnicki – historyk, pastor, patriota; • Jacek Knopek, Emigracja polska i Polonia na Bliskim Wschodzie w XIX i XX wieku. Zarys syntezy. E 2020 nr 2 (70) • Janusz Szczepański, Okupacja sowiecka Mazowsza Północnego podczas najazdu 1920 r.; pamięć P • Mariusz Mróz, Bitwa pod Radzyminem w r. 1920 – wspomnienia por. Rudolfa Aurigi; i • Beata Michalec, Stefan Starzyński w kampanii wyborczej; • Stanisław Dziedzic, Konspiracyjne życie teatralne w Krakowie (1939–1945); O • Janusz Gmitruk, Zygmunt Jan Rumel – żołnierzowi i poecie w 105. rocznicę urodzin. 2020 nr 3 (71) D • Beata Michalec, Towarzystwa przyjaciół dzielnic Warszawy i ich rola w życiu społecznym Stolicy; • Janusz Gmitruk, Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” – powstanie, działalność, myśl programowa niepodległościowej partii politycznej; L • Jan Wiktor Sienkiewicz, Twarze i pejzaże. Tadeusz Wojnarski – z „nieludzkiej ziemi” do Szwajcarii; • Grzegorz Pełczyński, Michała Kryspina Pawlikowskiego rozważania na temat dziejów najnowszych; E • Krzysztof Siemianowski, O bogatej tradycji profesji muzealnika i świadomym podejściu do wyzwań współczesnego świata. G niepodległość niepodległość ł Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i pamięć pochodzących z Funduszu Promocji Kultury O 72 ISSN 1427-1443 0 4 ś Czasopismo humanistyczne Rocznik XXVII • 2020 • nr 4 (72) 9 771427 144004 ć Czasopismo humanistyczne Rocznik XXVII • 2020 • nr 4 (72) „Niepodległość i Pamięć” Czasopismo humanistyczne 2020 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie Rada naukowa: prof. dr hab. Wiesław Caban (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz (Uniwersytet w Białymstoku), ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), ks. prof. dr hab. Waldemar Gra- czyk (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), dr hab. Arkadiusz In- draszczyk (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), prof. dr hab. Jarosław Kita (Uniwersytet Łódzki), prof. dr hab. Jacek Knopek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), dr hab. Marek Władysław Kolasa, prof. UP (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), dr hab. Radosław Lolo (Akademia Finansów i Biznesu Vistula, fi lia w Pułtusku), prof. dr Henryk Malewski (Stowarzyszenie Naukowców Polskich Litwy), dr hab. Janusz Mierzwa, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), prof. dr hab. Krzysztof Mikulski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja (Uniwersytet Opolski), prof. dr hab. Beata K. Obsulewicz-Nie- wińska (Katolicki Uniwersytet Lubelski), prof. dr hab. Janusz Odziemkowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), dr hab. Grzegorz Pełczyński (Uniwersytet Wrocławski), prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w To- runiu), ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), prof. dr hab. Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Ja- cek Szczepański (Muzeum Historyczne w Legionowie), prof. dr hab. Janusz Szczepański (Akademia Finansów i Biznesu Vistula, fi lia w Pułtusku), prof. dr hab. Andrzej Szmyt (Uni- wersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), dr hab. Maciej Szymczyk (Muzeum Papier- nictwa w Dusznikach-Zdroju), prof. dr hab. Zbigniew Wawer (Muzeum Łazienki Królew- skie w Warszawie), dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. UKSW (Narodowe Centrum Kultury) Kolegium redakcji: Krzysztof Bąkała (muzealnictwo), Paweł Bezak (historia wojskowości), Jan Engelgard (historia), Grażyna Fall (redaktor językowy), Małgorzata Izdebska-Młot (redaktor języko- wy), dr hab. Zbigniew Judycki, prof. PUNO (biografistyka), dr Beata Michalec (varsaviana), Halina Murawska (bibliologia), Dorota Panowek (sekretarz redakcji), dr Tadeusz Skoczek (redaktor naczelny), dr Endre László Varga (członek kolegium), ks. dr Jerzy Zając (członek kolegium), dr hab. Jolanta Załęczny (zastępca redaktora naczelnego), Łukasz Żywek (źródła) Recenzenci naukowi: dr Adam Buława (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), prof. dr hab. Adam Czesław Dobroński (Uniwersytet w Białymstoku), dr hab. Radosław Domke, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski), prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski (Polskie Towarzy- stwo Historyczne), doc. dr Olga Gorbaczewa (Białoruski Uniwersytet Państwowy w Miń- sku), dr Ewa Jaska (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego), prof. dr hab. Helena Krasowska (Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk), dr hab. Jerzy Mazurek (Uni- wersytet Warszawski), dr hab. Grzegorz Nieć (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), prof. dr hab. Henryk Żaliński (Uniwersytet Pedago- giczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie) ISSN 1427-1443 Spis treści Tożsamość Europy. List papieża Franciszka . 11 ARTYKUŁY Аnatol Stseburaka, Olga Gorbaczewa, Losy powstańców listopadowych we Francji w latach 30. XIX w. na przykładzie losów Edwarda Gerycza . 17 Henryk Kocój, Polskie zabiegi dyplomatyczne wobec łamania zasad neutralności przez Prusy w Powstaniu Listopadowym . 33 Jolanta Załęczny, „Przeorał dusze pokoleń złotym pługiem twórczości swojej” – Henryk Sienkiewicz na straży świadomości narodowej . 71 Beata Michalec, Ochrona dziedzictwa materialnego i niematerialnego przez Towarzystwo Przyjaciół Warszawy . 85 Henryk Skorowski, Współczesne rozumienie regionalizmu . 131 Stanisław Dziedzic, Franciszek Ziejka. Arcykrakowianin z Radłowa . 141 MUZEALNICTWO. Materiały, sprawozdania, omówienia Beata Michalec, „Bolszewicy mordują bezbronne kobiety”. Prezentacja plakatu z 1920 roku ze zbiorów Muzeum Niepodległości . 169 Andrzej Kotecki, Pamięć o śląskich bohaterach (medale, pieniądz zastępczy, pocztówki, odznaki) . 179 Paweł Bezak, Pamiątki okupacyjnej legalizacji . 213 ŹRÓDŁA, RELACJE, WSPOMNIENIA Zdzisław Pietrzyk, Eugeniusz Romer, „Diariusz ryski” 1920. Opracowanie . 221 Jan Sęk, Kazimierza Wierzyńskiego nałęczowski epizod . 263 Andrzej Domagalski, Archiwum kultury studenckiej. Natasza Czarmińska. Ku pamięci . 269 Jan Poprawa, Archiwum kultury studenckiej. C’est la vie . 275 Tadeusz Skoczek, Ryszard Ronczewski. „Świat nie jest taki zły”. Wspomnienie . 281 Tadeusz Skoczek, Wiesław Klimczak – czas miniony, niedokończony. Osobiste refl eksje pro memoria . 284 RECENZJE, NOTY, BIBLIOGRAFIE Jolanta Załęczny, Siedem historii z Syberią w tle (Eugeniusz Niebelski, Zesłańcy pokolenia 1863. Siedem historii) . 288 Michał Kozłowski, Antologia przedwojennych prac Mariana Kukiela (Marian Kukiel, Studia historyczne. Wybór artykułów z lat 1909– 1939, wybór i opracowanie Tomasz Siewierski) . 292 Maciej Motas, Biografi a polityczna Aleksandra Bocheńskiego (Ariel Orzełek, Poszukiwanie modelu realizmu politycznego. Myśl i publicystyka Aleksandra Bocheńskiego) . 296 Andrzej Kotecki, Wielka Historia Kaszubów (Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom I, III, IV, V) . 305 Tadeusz Skoczek, Przypomnienie chłopskiego wojska (Chłopska armia. 80. rocznica powstania Batalionów Chłopskich) . 311 Jerzy S. Kowalski, Franciszek Kamiński. Biografi a żołnierza i polityka (Janusz Gmitruk, Generał dywizji Franciszek Kamiński (1902– 2000). Żołnierz i polityk) . 314 Tadeusz Skoczek, Noty o książkach . 317 Table of Contents The Identity of Europe. The Letter of Pope Francis . 11 ARTICLES Аnatol Stseburaka, Olga Gorbaczewa, The Fate of the November Insurgents in France in the 1830s. Based on the Example of Edward Gerycz’s Life . 17 Henryk Kocój, Polish Diplomatic Eff orts Against Prussia Breaking the Rules of Neutrality in the November Uprising . 33 Jolanta Załęczny, “He Furrowed the Souls of Generations with the Golden Plough of his Creativity” – Henryk Sienkiewicz, the Guardian of Polish National Consciousness. 71 Beata Michalec, Protection of Tangible and Intangible Cultural Heritage by the Friends of Warsaw Society . 85 Henryk Skorowski, Today’s Understanding of Regionalism . 131 Stanisław Dziedzic, Franciszek Ziejka. The Arch-Cracovian from Radłów . 141 MUSEUM STUDIES. Materials, Analysis, Surveys Beata Michalec, “The Bolsheviks Murder Defenceless Women”. Presentation of the 1920 Poster from the Collection of the Independence Museum . 169 Andrzej Kotecki, Remembrance of Silesian Heroes (Medals, Posters, Substitute Money, Postcards, Badges) . 179 Paweł Bezak, Memorabilia from the Nazi-occupied Poland . 213 SOURCES, ACCOUNTS, RECOLLECTIONS Zdzisław Pietrzyk, Eugeniusz Romer, “Diary from Riga”, 1920. A Case Study . 221 Jan Sęk, Kazimierz Wierzyński’s Episode in Nałęczów . 263 Andrzej Domagalski, Archive of Student Culture. Natasza Czarmińska. Remembrance . 269 Jan Poprawa, Archive of Student Culture. C’est la vie . 275 Tadeusz Skoczek, Ryszard Ronczewski. “The World Is Not So Bad”. Recollection . 281 Tadeusz Skoczek, Wiesław Klimczak – bygone days, curtailed days. Personal refl ections pro memoria . 284 REVIEWS, NOTES, BIBLIOGRAPHIES Jolanta Załęczny, Seven Stories with Siberia in the Background (Eugeniusz Niebelski, Zesłańcy pokolenia 1863, Siedem historii) . 288 Michał Kozłowski, Anthology of the Pre-war Studies by Marian Kukiel (Marian Kukiel, Studia historyczne. Wybór artykułów z lat 1909– 1939, selected and edited by Tomasz Siewierski) . 292 Maciej Motas, Political Biography of Aleksander
Load more

Recommended publications
  • Agnieszka Świętosławska Pod Skrzydłami Akademii : Wileńscy Malarze W Petersburgu W Okresie Międzypowstaniowym
    Agnieszka Świętosławska Pod skrzydłami Akademii : Wileńscy malarze w Petersburgu w okresie międzypowstaniowym Sztuka Europy Wschodniej Искусство Bосточной Европы Art of Eastern Europe 4, 281-292 2016 SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ Искусство восточной Европы THE ART OF EASTERN EUROPE TOM IV agnieszka Świętosławska uniwersytet Łódzki, polski instytut Studiów nad Sztuką Świata pod skrzydłami akademii. Wileńscy malarze w Petersburgu w okresie międzypowstaniowym Zamknięcie Uniwersytetu Wileńskiego w ramach miłośnika sztuki i artysty-amatora Edwarda Jana represji po upadku powstania listopadowego przy- Römera przez Kanutego Rusieckiego 4. Choć na niosło wieloletnią stagnację w życiu artystycznym zajęciach starano się stosować nowoczesne meto- miasta . Prywatne lekcje malarstwa, dawane w do- dy dydaktyczne (wprowadzone zostały na przy- mach zleceniodawców lub we własnych pracow- kład studia z żywego modela) i mimo iż miejsce to niach przez m .in . Kanutego Rusieckiego i Wincen- było kuźnią patriotycznych idei sztuki narodowej, tego Dmochowskiego, z oczywistych względów nie to pod względem poziomu kształcenia artystycz- były w stanie zastąpić edukacji akademickiej . Wła- nego nie mogła ona zastąpić oficjalnej akademii . dze zaś przez długi czas nie wyrażały zgody na zor- W związku z tym w okresie międzypowstaniowym ganizowanie jakiejkolwiek uczelni artystycznej – wielu młodych artystów z Wilna decydowało się na w 1843 roku odrzucono prośbę byłego wykładowcy emigrację i studia zagraniczne – szczególnie duża uniwersyteckiego, Kazimierza Jelskiego, o otwarcie grupa wyjechała do Petersburga 5. szkoły rzeźby 1. W latach 50 . powróciły projekty Wpływ na taki wybór miały zapewne dawniejsze zorganizowania szkoły rysunku, malarstwa i rzeź- pozytywne kontakty środowiska wileńskiego z Aka- by – o próbach podjętych wraz z Dmochowskim demią Sztuk Pięknych w Petersburgu – na początku i Jelskim wspominał w prywatnej korespondencji lat 20 .
    [Show full text]
  • Pominięte, Niedocenione, Niedokończone
    Pominiete_niedocenione_niedokonczone_strony_1+2+3:HUMANITAS-16 6/3/14 09:20 Page 3 (Black pl Badania Monika Stankiewicz-Kopeç Pomini´te, niedocenione, niedokoƒczone Studia i rozprawy o kulturze literackiej XIX wieku Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM Kraków 2013 Pominiete_niedocenione_niedokonczone_strony_1+2+3:HUMANITAS-16 6/3/14 09:20 Page 2 (Black pl HUMANITAS STUDIA KULTUROZNAWCZE Badania • Wprowadzenia • Monografie • èród∏a j Seria pod redakcjà Andrzeja Gielarowskiego Komitet Naukowy prof. dr hab. Tomasz Gàsowski, prof. dr hab. Henryk Pietras, prof. dr hab. Stanis∏aw Stabry∏a, dr hab. Krzysztof Koehler, prof. dr hab. Dariusz Rott, dr hab. Janusz Smołucha, dr hab. Stanis∏aw Sroka, dr hab. Andrzej WaÊko j Publikacje serii Humanitas. Studia Kulturoznawcze, przygotowywanej przez pracowników naukowych Instytutu Kulturoznawstwa Akademii Ignatianum w Krakowie, kierowane sà do czytelnika zainteresowanego refleksjà nad kulturà w zakresie jej êróde∏, natury oraz przemian dokonujàcych si´ przez wieki i wspó∏czeÊnie. Celem serii jest zarówno wprowadzanie w poszczególne dziedziny kulturoznawstwa, jak i prezentowanie najnowszych badaƒ w tym zakresie. Dlatego publikujemy prace zbiorowe i podr´czniki, jak te˝ monografie oraz teksty êród∏owe ujmujàce tematyk´ kulturoznawczà z ró˝nych perspektyw naukowych. Naukowy charakter serii, gwarantowany przez uczestnictwo kompetentnych badaczy poszczególnych dziedzin kultury w jej powstawaniu, idzie w parze z przyst´pnoÊcià równie˝ dla czytelników stawiajàcych pierwsze kroki w analizowaniu fenomenu kultury. © Akademia Ignatianum w Krakowie, 2013 ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków Publikacja dofinansowana ze środków przeznaczonych na działalność statutową Wydziału Filozoficznego Akademii Ignatianum w Krakowie Recenzenci prof. zw. dr hab. Ewa Kosowska (UŚ) dr hab. prof. UR Marek Stanisz (UR) Redakcja Magdalena Jankosz Projekt okładki i stron tytułowych Lesław Sławiński – PHOTO DESIGN ISBN 978-83-7614-162-6 (AI) ISBN 978-83-277-0071-1 (WAM) WYDAWNICTWO WAM ul.
    [Show full text]
  • 2015 Polonezu Knygele Angl 6
    60 THE COMPOSER "If not for the tragic fate of my Motherland and my dants of the nobility in the Grand Duchy of Lithuania nation, I would have become a composer..." and later during the occupation the Russian empire were Mykolas Kleopas Oginskis taught music; they travelled abroad to improve the know- ledge; play in the environment of an aristocracy. In the Since his childhood, M. K. Oginskis was being second half of the 18th century, when the personality of prepared for the public service but he always had a the Duke Mykolas Kleopas matured, the fashion of mu- talent for music. Mykolas Kleopas became famous, sical performances among the aristocracy was on its pe- earned the recognition and glory at the age of 25. ak. There is no coincidence that the Enlightenment is He was the best known as a composer of the very often called the century of "Monarchs the musicians". popular polonaises, romances, mazurkas and other However, just to know how to play music was not musical works. enough – everyone sought to be among the world's ce- Musicologist, honored artist of Belarus, the head lebrity community." of art collective "Belarus chapel", laureate of Bela- In his childhood "Memoirs", Mykolas Kleopas wro- rusian State Award for creative achievements in cul- te that at the age of 20 he already played all the mu- ture and arts (in 1999) Victor Skorobogatov has sta- sic from notes. However, there were moments in his ted that such success of Mykolas Kleopas, "resulted life, when he did not touch the piano for a few years.
    [Show full text]
  • Inwentarz Rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej
    435-W 962,* UlTj INWENTARZ RĘKOPISÓW BIBLIOTEKI JAGIELLOŃSKIEJ Nr 11435-11862 ARCHIWUM DOMOWE PAWLIKOWSKICH C Z Ę Ś Ć II KRAKÓW 2012 INWENTARZ RĘKOPISÓW BIBLIOTEKI JAGIELLOŃSKIEJ NR 11435-11862 ARCHIWUM DOMOWE PAWLIKOWSKICH CZĘŚĆ II INVENTARIUM LIBRORUM MANUSCRIPTORUM BIBLIOTHECAE IAGELLONICAE Codices 11435-11862 ARCHIVUM DOMUS PAWLIKOWSCIANAE PARS II SUMPT1BUS BIBLIOTHECAE IAGELLONICAE INWENTARZ RĘKOPISÓW BIBLIOTEKI JAGIELLOŃSKIEJ NR 11435-11862 ARCHIWUM DOMOWE PAWLIKOWSKICH CZĘŚĆ II Opracowali IWONA BATOR, GRZEGORZ FULARA, MONIKA JAGLARZ, JOANNA JAŚKOWIEC, URSZULA KLATKA, EWA MALICKA pod redakcją MONIKI JAGLARZ i EWY MALICKIEJ Biblioteka Jagiellońska 1001640523 1001640523 n a k ł a d e m b i b l i o t e k i jagiellońskiej Publikacja współfinansowana z funduszy Biblioteki Jagiellońskiej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (umowa nr 980/1/P-DUN/2012). Opracowanie indeksu URSZULA KLATKA Redakcja techniczna, projekt okładki i łamanie tekstu GRZEGORZ FULARA © Biblioteka Jagiellońska - Kraków 2012 ISBN 978-83-934926-0-2 Na okładce: Zaświecie. Fotografia. Rkp. 11609 IV, k. 63. Bieżący tom Inwentarza rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej jest drugim z ko­ lei tomem zawierającym opisy rękopisów wchodzących w skład Archiwum Domowego Pawlikowskich. W tomie pierwszym skatalogowane zostały dokumenty majątko­ we i papiery rodzinne Pawlikowskich różnych linii oraz spuścizny archiwalne po głównych przedstawicielach rodu. Tom drugi pomieści opisy katalogowe archiwaliów rodzin spokrewnionych z Paw­ likowskimi oraz, tak nazwane przez twórcę Archiwum, „rękopisy pozarodzinne”. Historia powstania Archiwum opisana została we wstępie do poprzedniego tomu Inwentarza. Michał Pawlikowski, który miał poczucie misji stworzenia miejsca za­ bezpieczenia skarbów polskiej historii i literatury, od samego początku, oprócz otoczenia opieką ocalałych rodzinnych dokumentów, przyjmował chętnie w darze archiwa­ lia również od osób obcych, chcących w godnym zaufania miejscu ulokować swe rodzinne pamiątki.
    [Show full text]
  • Brigita Speičytė. Lietuvos Literatūros Antologija
    LIETUVOS LITERATŪROS ANTOLOGIJA 1795–1831 KLASICIZMAS PREROMANTIZMAS LIETUVOS LITERATŪROS ANTOLOGIJA 1795–1831 KLASICIZMAS PREROMANTIZMAS VILNIAUS UNIVERSITETO LEIDYKLA 2014 Sudarė ir parengė Brigita Speičytė P. K. Bogušo Traktatą parengė Reda Griškaitė Vertė: Vladas Braziūnas, Irena Daugirdaitė, Birutė Jonuškaitė, Regina Koženiauskienė, Vilius Litvinavičius, Kornelijus Platelis, Brigita Speičytė, Eugenijus Žmuida Recenzavo: doc. dr. Dalia Čiočytė doc. dr. Darius Kuolys ISBN 978-609-459-302-4 © Brigita Speičytė, 2014 © Vilniaus universitetas, 2014 Turinys PRATARMĖ . 10 Brigita Speičytė VĖLYVOSIOS APŠVIETOS LITERATŪRA LIETUVOJE 1795–1831 . 12 ŠVIEČIAMOJO KLASICIZMO LITERATŪRA Poezija Vertė Regina Koženiauskienė Józef Morelowski TREN I . 48 Juozapas Moreliovskis I ELEGIJA Rajmund Korsak WIERSZ O PRÓŻNOŚCI ŚWIATA . 51 Raimundas Korsakas EILĖS APIE PASAULIO TUŠTYBĘ Euzebiusz Słowacki WIERSZ NA JANA RUSTEMA... 53 Euzebijus Slovackis EILĖS JONUI RUSTEMUI... Wiersze znalezione po śmierci Euzebiusza Słowackiego... 53 Eilės, rastos po Euzebijaus Slovackio mirties... Tekla Wróblewska DO SNU . 54 Teklė Vrublevska MIEGUI Turinys 5 Antoni Gorecki HYMN DO BOGA O ZACHOWANIE WOLNOŚCI . 55 Antanas Goreckis HIMNAS DIEVUI APIE LAISVĖS IŠSAUGOJIMĄ ŚMIERĆ ZDRAYCY OYCZYZNY . 56 TĖVYNĖS IŠDAVIKO MIRTIS WOŁY FOLWARCZNE . 60 DVARO JAUČIAI ZERA . 60 NULIAI Leon Unicki WIERSZ ZA LUDEM . 61 Leonas Unickis EILĖS LIAUDIES GARBEI Ignacy Szydłowski DOBROCZYNNOŚĆ . 65 Ignotas Šidlovskis LABDARYSTĖ FRASZKI I EPIGRAMATA . 72 MAŽMOŽIAI IR EPIGRAMOS Franciszek Zatorski TRIOLETY
    [Show full text]
  • PLISIECK.CHP:Corel VENTURA
    Teka Kom. Hist. OL PAN, 2004, 1, 110–160 POWSTANIE LISTOPADOWE NA LITWIE I ¯MUDZI Jacek Feduszka Muzeum Zamojskie e-mail: [email protected] Streszczenie. Powstanie litewskie 1831 r. zajmuje wa¿ne miejsce w dziejach powstania listopado- wego lat 1830–1831. Powstañcy litewscy, chwytaj¹c za broñ przeciwko Rosji niepodzielnie panuj¹cej na ziemiach litewskich, nawi¹zywali przede wszystkim do wielowiekowych zwi¹zków Litwy i Polski, wspólnych walk z potêg¹ moskiewsk¹ po rozbiorach Polski, a tak¿e do tradycji patriotycznych i pamiêci o niepodleg³ej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Artyku³ stanowi zarówno omówienie dotychczasowej historiografii polskiej i obcej prezentuj¹cej powstanie listopadowe na Litwie, jak te¿ stara siê odtworzyæ organizacjê, wybuch i przebieg powstania w powiatach litewskich, nawet tych najodleglejszych. Omówiona zosta³a tak¿e m.in. istotna rola, jak¹ odegrali w powstaniu duchowni ró¿nych wyznañ. Tekst zamyka opis dzia³añ korpusów regularnego Wojska Polskiego na Litwie i ich losy po upadku powstania. Autor stara³ siê zaprezentowaæ organizacjê powstania i przebieg dzia³añ zbrojnych na Litwie w odniesieniu do ca³ego terytorium szeœciu guberni tzw. Kraju Pó³nocno-Zachodniego, a przede wszystkim w odniesieniu do ca³ego terenu ¯mudzi, gdzie powstanie rozpoczê³o siê najwczeœniej i powstañcy wykazali najwiêksz¹ aktywnoœæ. Podkreœlono tak¿e œcis³y zwi¹zek dzia³añ na Litwie z powstaniem na terenach województw augustowskiego i czêœci podlaskiego w Królestwie Polskim oraz w ob- wodzie bia³ostockim. S³owa kluczowe: powstanie listopadowe, Litwia, ¯mudŸ Powstanie litewskie 1831 r., zajmuje wa¿ne miejsce w dziejach powstania listopadowego. Powstañcy litewscy chwytaj¹c za broñ przeciwko Moskwie, nawi¹zywali przede wszystkim do wielowiekowych zwi¹zków Litwy i Polski, wspólnych walk z potêg¹ moskiewsk¹ po rozbiorach Polski, a tak¿e do tradycji patriotycznych i pamiêci o niepodleg³ej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
    [Show full text]
  • Lumen Poloniae Nr 1/2008
    L U M E N POLONIAE Nr 1/2008 L U M E N POLONIAE Nr 1/2008 Warszawa 2008 WY śSZA SZKOŁA FINANSÓW I ZARZ ĄDZANIA W WARSZAWIE Lumen Poloniae nr 1/2008 Rada naukowa: Bp. Bronisław Dembowski – Honorowy Przewodnicz ący Rady Naukowej Leon Guma ński – Honorowy Przewodnicz ący Rady Naukowej Stanisław Jedynak – Przewodnicz ący Rady Naukowej Henryk Pilu ś – Zast ępca Przewodnicz ącego Rady Naukowej Artur Andrzejuk, Bronisław Burlikowski, Roman Darowski SJ, Mieczysław Luba ński Mirosław A. Michalski, Stefan Konstańczak, Ewa Starzy ńska-Ko ściuszko, Janusz Kuczy ński, Eulalia Sajdak-Michnowska, Ryszard Palacz, Wojciech Rechlewicz, Lucyna Wi śniewska-Rutkowska, Wojciech Słomski, Barbara Szotek, Bogumiła Truchli ńska, Iwo Zieli ński, Jan Zubelewicz, Zespół redakcyjny: Bronisław Bulikowski– Redaktor Naczelny Wojciech Słomski – Zast ępca Redaktora Naczelnego Marcin Staniewski– Sekretarz Redakcji Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Adam Polkowski [email protected] Printed in Poland Copyright by Katedra Filozofii WyŜszej Szkoły Finansów i Zarz ądzania w Warszawie śaden fragment tej publikacji nie mo Ŝe by ć reprodukowany, umieszczany w systemach przechowywania informacji lub przekazywany w jakiejkolwiek formie − elektronicznej, mechanicznej, fotokopii czy innych reprodukcji – bez zgody posiadacza praw autorskich Wydawnictwo: Wy Ŝszej Szkoły Finansów i Zarz ądzania w Warszawie, Warszawa 2008 www.lumen-poloniae.vizja.pl ; [email protected] ISSN 1897- 9742 SPIS TRE ŚCI Spis tre ści ........................................................................................................................5
    [Show full text]
  • Los Antepasados De A. Mickiewicz Como Respuesta a La Cuestión De La Independencia De Polonia
    Los Antepasados de A. Mickiewicz como respuesta a la cuestión de la independencia de Polonia Universidad Complutense de Madrid [email protected] Recibido: Diciembre de 2003 Aceptado: Abril de 2004 Resumen Adam Mickiewicz ocupa un lugar privilegiado en el panorama del romanticismo polaco y es el responsable de las principales transformaciones estéticas e ideológicas de este periodo. Plasmar una nueva concepción del mundo, del hombre y de la poesía es el objetivo de toda su producción, pero especialmente de Los Antepasados de Dresde (1 832), obra que marca el comienzo de una etapa decisiva para Mickiewicz tanto en el terreno personal como en el artístico, y con la que trata de dar respuesta al problema de la pérdida de la independencia de su nación desde una perspectiva mesiánica. Palabras clave: Literatura polaca, Romanticismo, Mickiewicz, drama, Mesianismo. Abstract A. Mickiewicz's Forefathers' Eve as un Answer to the Question of the Polish Independence Adam Mickiewicz has a privileged place in the Polish Romanticism, and he is responsible for the main aes- thetic and ideological changes of this period. The main goal of al1 his literary production is shaping a new concept of the world, man and poetry. This is especially important in the case of Dresden ForefatherslEve (1832), a work that inaugurates a decisive phase for the poet's personal and professional sphere. Forefathers' Eve is Mickiewicz's answer from a messianic perspective to the problem of the loss of independence of his nation. Key words: Polish Literature, Romanticism, Mickiewicz, drama, Messianism. SUMARIO O. Introducción; 1. Circunstancias y proceso de creación de Los Antepasados 114 2.
    [Show full text]
  • Antoni Malczewski
    Białobrzeska ANTONI MALCZEWSKI KATEDRA BADAŃ FILOLOGICZNYCH „WSCHÓD – ZACHÓD” WYDZIAŁ FILOLOGICZNY UNIWERSYTETU W BIAŁYMSTOKU WYDAWNICTWO PRYMAT MARTA BIAŁOBRZESKA ANTONI MALCZEWSKI LITERACKIE MITOLOGIZACJE BIOGRAFII Białystok 2016 Naukowa Seria Wydawnicza: „Czarny Romantyzm” Redakcja Serii: Jarosław Ławski (Przewodniczący) Marcin Bajko, Grzegorz Czerwiński, Anna Janicka, Grzegorz Kowalski, Dariusz Kukiełko, Marek Olesiewicz, Iwona E. Rusek, Michał Siedlecki, Łukasz Zabielski (Sekretarz Redakcji) Rada Redakcyjna: Halina Krukowska – Przewodnicząca (UwB), Wojciech Gutowski (UKW), Maria Kalinowska (UW), Zbigniew Kaźmierczak (UwB), Alina Kowalczykowa (IBL PAN), Michał Kuziak (UW), Abp Edward Ozorowski (UwB), Leszek Libera (UZ), Marek Nalepa (URz), Elżbieta Nowicka (UAM), Mikołaj Sokołowski (IBL PAN), Włodzimierz Szturc (UJ) Recenzenci tomu: prof. senior Halina Krukowska (Białystok) prof. dr hab. Jarosław Ławski (UwB, Białystok) Redakcja tomu: Marta Białobrzeska Streszczenie: dr Jacek Partyka Indeks nazwisk: Marta Białobrzeska, Michał Siedlecki Korekta: Zespół Skład, koncepcja graficzna: Ewa Frymus-Dabrowska, PRYMAT Redakcja techniczna: Dariusz Kukiełko, Jarosław Ławski © Copyright by Marta Białobrzeska, Białystok 2016 Na okładce wykorzystano fragment książki. ISBN: 978-83-7657-204-8 Mariusz Śliwowski ul. Kolejowa 19; 15-701 Białystok tel. 602 766 304, e-mail: [email protected] www.prymat.biasoft.net Motto: I jak on mógł? Wiedząc to, co wiemy O jego życiorysie. Co dzień świadomy Krzywd, które wyrządził. Myślę, że świadomy. Nie dbał o swoją
    [Show full text]
  • Articu Lat Io N S O F T H E P O Lish
    CULTURAL STUDIES APPENDIX ENGLISH EDITION 2019 Nr 2 A R T IC U L A T I O N S O F T H E P O L I S H I D E N T I T Y EDITOR-IN-CHIEF: dr hab. Brygida Pawłowska-Jądrzyk, prof. UKSW (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) DEPUTY EDITOR-IN-CHIEF: dr Piotr Jakubowski (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) STAFF MEMBERS: dr Agnieszka Smaga (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) prof. dr hab. Ewa Szczęsna (Warsaw University) MANAGING EDITOR: dr Dorota Dąbrowska (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) ASSISTANT: mgr Katarzyna Gołos-Dąbrowska (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) ADVISORY BOARD: dr hab. Anna Czajka-Cunico, prof. UKSW (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) dr hab. Dorota Kielak, prof. UKSW (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa (Institute of Literary Research of Polish Academy of Sciences) prof. dr Luca Lecis (Università degli Studi di Cagliari) prof. dr hab. Mieczysław Mejor (Institute of Literary Research of Polish Academy of Sciences) dr Alberto Pirni (Scuola Superiore Sant Anna, Pisa) prof. dr Bernd-Juergen (Warneken, Empirische Kulturwissenschaften, Ludwig-Uhland-Institut, Tübingen) dr hab. Jan Zieliński, prof. UKSW (Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) TRANSLATION: Biuro Tłumaczeń Lingua Lab, ul Piastowska 8a, Kraków REVISION AND PROOFREADING: dr Małgorzata Ciunovič Jacek Łuczak LINGUISTIC EDITION: dr Piotr Jakubowski COVER DESIGN: dr Agnieszka Smaga LOGO DESIGN: Marek Ostrowski TYPESETTING: Maciej Faliński Website: www.zalacznik.uksw.edu.pl Email: [email protected] ISSN 2392-2338 The primary version of the journal is an on-line one.
    [Show full text]
  • BP 2018-1 Po Zmianie.Indd
    BIBLIOTEKARZ PODLASKI 2018/1 (XXXVIII) ISSN 1640-7806 (print) ISSN 2544-8900 (online) http://bibliotekarzpodlaski.ksiaznicapodlaska.pl/ Joel J. Janicki Soochow University, Taiwan Edward Lubomirski’s heroic meditations: Background and introduction Ujęcia interdyscyplinarne i komparatystyczne Abstract: The author has undertaken the difficult task of reconstruction, analy- sis and interpretation of Graves on the death of Tadeusz Kosciuszko (1821), which was given the subtitle Knightly Prides. It is one of the lesser known works of Edward Lubomirski, a Polish aristocrat, diplo- mat and poet, who lived between 1796- and 1823. As an editor, and translator of Klingemann’s Faust Lubomirski is considered to be one of the most important precursors of Polish Romanticism. Key words: Lubomirski Pre-Romanticism, 19th-century literature Edwarda Lubomirskiego dumy rycerskie. Tło i wprowadzenie Streszczenie: Autor podjął się trudnego zadania rekonstrukcji, analizy i interpretacji Grobów w dniu śmierci Tadeusza Kościuszki (1821), którym nadano podtytuł dumy rycerskie. Jest to jedno z mniej znanych dzieł Edwar- da Lubomirskiego, polskiego arystokraty, dyplomaty i poety, żyjącego w latach 1796–1823. Jako redaktor, edytor i tłumacz Fausta Klingeman- na uchodzi Lubomirski za jednego z najważniejszych prekursorów pol- skiej epoki romantyzmu. Słowa-klucze: Lubomirski, preromantyzm, literatura XIX wieku 233 Joel J. Janicki, Edwarda Lubomirskiego „dumy rycerskie”. Tło i wprowadzenie The untimely death of the poet proved all too common a theme in Romantic Literature, not least among them Lord Byron (1788–1824) who died from a fever in his beloved Greece, John Keats who succumbed to the ravages of consumption at the tender age of 25, Percy Shelley (1792–1822) who drowned in a storm on the Gulf of Spezia, as well as the Russian po- ets Alexander Pushkin (1799–1837) and Mikhail Lermontov (1814–1841).
    [Show full text]
  • Poezja I Wojna. Twórczość Poetów-Żołnierzy.Pdf
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Zakład Literatury Romantyzmu Poezja i wojna. Twórczość poetów-żołnierzy lat 1805-1835 (między Legionami a powstaniem listopadowym) mgr Łukasz Słaby Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr. hab. Jerzego Borowczyka Poznań 2015 1 Spis treści Wstęp ......................................................................................................................................... 4 Część I. Poeci-żołnierze w epoce napoleońskiej ...................................................... 14 Prolog. 1795 i Treny na upadek Polski Józefa Morelowskiego ........................................... 14 Rozdział 1. Gorycz i patos wojny w Wierszu do legiów Polskich i Grenadierze-filozofie Cypriana Godebskiego ........................................................................................................... 26 O cudzą sprawę .................................................................................................................... 26 Upominek Litości ................................................................................................................. 39 Rozdział 2. Pokolenie ideałów 1812 roku. O Andrzeju Brodzińskim i Wincentym Reklewskim ............................................................................................................................. 50 1812 ...................................................................................................................................... 50 Dumy wojownika .................................................................................................................
    [Show full text]