Na Osnovu Mi{Ljenja Ministarstva Kulture Republike Crne Gore Br. 03-780/2 ~Asopis Je Oslobo|En Pla}Anja Poreza Na Promet
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nezašti ćeni svjedok 25-26 Na osnovu mi{ljenja Ministarstva kulture Republike Crne Gore br. 03-780/2 ~asopis je oslobo|en pla}anja poreza na promet Podgorica, 2004. 233 Nezašti ćeni svjedok Osniva~ i izdava~ UDRU@ENJE "ALMANAH" PODGORICA Predsjednik HUSEIN BA[I] Urednik [ERBO RASTODER Redakcija: HUSEIN BA[I], ZUVDIJA HOD@I], ATVIJA KEROVI], MILIKA PAVLOVI], [ERBO RASTODER, ASIM DIZDAREVI], SENAD GA^EVI], ESAD KO^AN, SULJO MUSTAFI] Sekretar Redakcije ATVIJA KEROVI] Lektura: ZUVDIJA HOD@I] SULJO MUSTAFI] Cijena broja 10 Å Korice Kupola Husein-pa{ine d`amije u Pljevljima Detalj minijature na margini Kur'ana u pljevaljskoj d`amiji Likovni prilozi u ovom broju: Ervin ]atovi} 234 Nezašti ćeni svjedok ^ASOPIS ZA PROU^AVANJE, PREZENTACIJU I ZA[TITU KULTURNO-ISTORIJSKE BA[TINE BO[NJAKA/MUSLIMANA 25-26 ISSN 0354-5342 Podgorica, 2004. 235 Nezašti ćeni svjedok Postanite i Vi dio porodice "Almanaha". Poma`u}i nama gradite budu}nost svojoj djeci i svojim potomcima, a spomenik svojim precima. Neka va{e ime ostane zapisano me|u poklonicima kulture, nauke i umjetnosti. `. ra~un br.: 55100-675-3-23969 Udru`enje Almanah" - Podgorica "Almanah" mo`ete naru~iti po cijeni od 10 E po primjerku uplatom na `iro ra~un: 55100-675-3-23969, u korist Udru`enja "Almanah" - Podgorica, ili pozivom na mob. tel.: 069 310 585 ^ASOPIS ZA PROU^AVANJE, PREZENTACIJU I ZA[TITU KULTURNO-ISTORIJSKE BA[TINE BO[NJAKA/MUSLIMANA Izlazi dva puta godi{nje [tampa: 3M Makarije - Podgorica Tira`: 1.000 primjeraka Adresa: "Almanah", S. M. Ljubi{e 11, Podgorica E-mail: [email protected] E-mail glavnog urednika: [email protected] Internet adresa: http://www.almanah.cjb.net 236 Nezašti ćeni svjedok SADRŽAJ JUBILEJI Šerbo Rastoder, Prvih deset godina "Almanaha" ............................ 7 BAŠTINA Zlatan Čolakovi ć, Milman, Nikola, Ilija I Avdo Me ñedovi ć ............ 19 Jean-Louis Maunoury, Uzvišene ludosti Nasrudin hodže (II nastavak) 77 Enes Pelidija, Prilog kulturnoj istoriji pljevaljskog kraja ............... 85 Slobodan Drobnjak, Sait Š. Šaboti ć, Kulturne prilike i kulturni stvaraoci Nikši ća iz osmanskog perioda .................................... 93 Suljo Mustafi ć, Književnost Bošnjaka na prostoru Crne Gore ....... 119 AUTORSKI I IZDAVA ČKI PODVIG - ANTOLOGIJE HUSEINA BAŠI ĆA Ljiljana Pešikan-Ljuštanovi ć, Oči su uvijek gladne ........................ 127 Ismet Rebronja, Baši ćeve antologije ............................................... 137 Medisa Kolakovi ć, Antologi čarski podvig Huseina Baši ća ............ 141 Isak Kalpa čina, Poetika usmene proze ............................................ 147 Maruf Fetahovi ć, Treba izvor na ći da bismo razumjeli rijeku ........ 151 ISTORIJA Živko M. Andrijaševi ć, Crnogorska država prema muslimanima (1878-1912) ................................................................................ 155 Preki ć Adnan, Islamska zajednica u Pljevljima (I dio) ................... 171 AKTUELNOSTI (POPIS STANOVNIŠTVA U CRNOJ GORI) Hamdija Šarkinovi ć, Nacionalna, konfesionalna i jezi čka struktu- ra stanovništva u Crnoj Gori po popisu iz 2003. godine ............ 197 Šerbo Rastoder, Bošnjaci-muslimani i popis stanovništva u Crnoj Gori 217 PORTRETI Ervin Ćatovi ć ................................................................................... 227 Uzeir Be ćovi ć, Hamza Puzi ć (1845-1940) ...................................... 229 KNJIŽEVNOST Milika Pavlovi ć, Nezašti ćeni svjedok .............................................. 233 Mursel Pelin, Crveno i crno ............................................................ 243 Faiz Softi ć, Džekina mazga ............................................................. 257 Radoš Jeli ć, Rama ðombalaj .......................................................... 261 Kemal Musi ć, Ukopnik .................................................................... 269 237 Nezašti ćeni svjedok Omer Turkovi ć, Pjesme ................................................................... 273 Barakovi ć Meho, Pjesme ................................................................. 277 Kanjiža Mehmed, Pjesme ................................................................ 281 Enver Muratovi ć - Enisin, Pjesme ................................................... 283 DOKUMENTI Slavko Burzanovi ć, Nekoliko neobjavljenih dokumenata iz li čne arhive Jovana S. Plamenca o nasiljima, zlo činima i pokrštava- nju muslimana 1912-1913. godine ............................................. 285 PRIKAZI Hasnija Muratagi ć-Tuna, Majstor umjetni čke rije či (Zuvdija Ho- dži ć: "Neko zove", Almanah, 2003) ........................................... 319 Milika Pavlovi ć, Decenija svakodnevnog genocida (Rifat Rasto- der: "Usud imena", Almanah, Podgorica 2003) ......................... 327 Janko Ljumovi ć, Preispitivanje savjesti .......................................... 331 Šerbo Rastoder, Živko M. Andrijaševi ć, Zoran Stanojevi ć, Pokrš- tavanje muslimana 1913 , Almanah , Podgorica, 2003, 208 ..... 335 Sait Šaboti ć, Svjedo čanstvo o kontinuitetu trajanja , Mustafa Me- mi ć: "Bošnjaci (muslimani) Crne Gore", Podgorica - Sarajevo 2003, 331 str. .................................................................................. 339 Šerbo Rastoder, Bajram Suljevi ć, Kanje i okolina , Bijelo Polje 2003. 349 Suljo Mustafi ć, Ibrahim Hadži ć: Rožajski rje čnik , Centar za kul- turu, Rožaje, 2003. ...................................................................... 353 Esko Dž. Muratovi ć, Vra ćanje sebi , (Zumber Muratovi ć: "Bihor i bratstvo Muratovi ća u njemu", Sarajevo 2003) .......................... 357 Sait Š. Šaboti ć, Život je ono što ljubav sagradi (Braho Adrovi ć: "Objava nezaborava", Nirvana, Berane 2003) ............................ 359 Faruk Dizdarevi ć, Snovidelice bele no ći (Bešir Ljuškovi ć: "U tišini duše", Prosveta, Beograd 2002) ......................................... 363 Sait Š. Šaboti ć, Prerano prekinuti Put Dobra , (Senad H. Banda: "Djetinjstvo da se ne vrati", Nikši ć-Bijelo Polje 2003) .............. 367 Zuvdija Hodži ć, Plavsko–gusinjske ku će (povodom knjige "Otkri- vanje zavi čaja") .......................................................................... 371 Željko Drin čić, Afirmativni primjeri suživota i nacionalne toleran- cije (Jovo Medojevi ć: "Muslimani u bjelopoljskom kraju 1477- 2002 - demografska studija", Almanah, Podgorica 2003, str. 152) 375 IN MEMORIAM Uzeir Be ćovi ć, Hamdija Šahinpaši ć ................................................ 379 DONATORI .................................................................................... 383 238 Nezašti ćeni svjedok Jubileji Šerbo RASTODER PRVIH DESET GODINA (ALMANAH 1993-2003) Umjesto uvodnika Deset godina rada nekog udruženja sli čnog « Almanahu » vjerovatno i nije neki jubilej. Posebno to nije u sredinama duge kulturne tradicije, izra- žene pismenosti, organizovanog rada i sveukupnog kulturnog, intelektual- nog i stvarala čkog refleksa. Sli čne inicijative po svom karakteru, profilu, namjerama i djelatnosti uglavnom su u zrelim zajednicama nastajale čitav vijek ranije i danas ve ć predstavljaju institucije po kojima se one prepoz- naju. Pa ipak, ovo nije godišnjica kojom bi se ponosili niti jubilej koji bi trebali slaviti. Ovo je pri ča o nama. Istovremeno zadivljuju ća i vesela, opo- ra i tužna, optimisti čna i nevesela, realna i iracionalna. Pri ča o našim po če- cima jer mi za drugu nikada nijesmo znali. Pri ča o našem samopouzdanju za koju smo lažno tješili sebe i druge da smo ga uvijek imali. Pri ča o našem identitetu koji se zagubio u izmaglicama naših snova preto čenih u melanholi čne stihove Šahinpaši ćevih sevdalinki ili tragi čan epski poj Ćor Husovih, Avdovih ili Murat-aginih struna. Pri ča o našoj prošlosti rasutoj kao kosti muhadžira u vrletima izme ñu crnogorskog krša, pustinja Ana- dolije, obrisa oronulih kasaba i pokvarenih časovnika na sahat-kulama na kojima je uvijek isto vrijeme ome ñeno našim htjenjem, željom i znanjem. Pa ipak je naša, jer mi druge nemamo. I bolja i ljepša od bilo koje druge. Ne samo zato što se nijesmo imali kad naviknuti na lijepe pri če, ve ć zato što je ovo jedna od onih koja se ne da uljepšavati. A po čela je tek nedavno, danas nam se čini daleke 1993.godine. Danas je to jubilej, a tada je bio podvig. Sjetimo se samo vremena kada smo sopstvena imena šaputali i tiho dozivali svoja sje ćanja koja su nam li čila na stvarnost koja se ponavlja. Očaj, nemo ć, prkos, hrabrost i znanje su izvorište «Almanaha». Osnovan je 1993. godine kao udruženje za prou čavanje, prezentaciju i zaštitu kulturno- istorijske baštine Muslimana-Bošnjaka u Crnoj Gori. Osniva či "Almanaha" su poznati književnici i kulturni pregaoci Husein Baši ć, Zuvdija Hodži ć i 239 Nezašti ćeni svjedok Milika Pavlovi ć, koji su tada kao odgovor vremenu ništavila i beš čaš ća, zapo čeli projekat iza kojeg danas stoji nekoliko stotina autora, saradnika i prijatelja "Almanaha", ne samo iz Crne Gore, bivše SFRJ, ve ć i Evrope i SAD. Podsjetimo se da su glavni ciljevi i zadaci «Almanaha» ostali nepromijenjeni od osnivanja do danas: - izu čavanje, o čuvanje i prezentacija kulturno-istorijskog naslje ña i graditeljske baštine, istorije, kulture, obi čaja, tradicije i društveno-ekonom- skog položaja Muslimana-Bošnjaka u Crnoj Gori, u cilju o čuvanja njiho- vog nacionalnog, vjerskog i kulturnog identiteta; - okupljanje stru čnih i kreativnih kadrova koji se bave zaštitom kultur- no-istorijskog naslje ña i kulturom i naukom uopšte, čiji radovi imaju kul- turnu i nau čnu vrijednost i od interesa su za Udruženje kao i za musli- mansko-bošnja čki narod; - adekvatna