Essay Mary Poppins, of hoe een magische nepmoeder een dolle suffragette de les leest De Britse kiesrechtstrijd in de Amerikaanse populaire cultuur van de jaren zestig

Mineke Bosch

Enkele jaren geleden zag ik geheel bevangen (niet gestormd!), en zeilt zij aan het slot van door het kerstvakantievirus de film ‘Mary de film bij westenwind ook weer weg. Mary Poppins’, een onvoorstelbare kaskraker uit Poppins weet de kinderen met haar fascine- 1964 – voor het eerst weer sinds enkele de- rende eigenschappen en trucs geheel voor cennia.1 Dat was een heel andere film dan zich te winnen. Geen wonder, want wie zou die ik ooit als kind had bewonderd. Voor wie geen kinderjuf willen hebben die suiker bij je zich het plot niet meer helemaal herinnert: drankje doet, met vogels spreekt en je leert het gaat om de familie Banks – moeder, vader om met een knip van je vingers het speelgoed en twee kinderen, Jane en Michael – waarvan in het gareel te krijgen? Wanneer het vertrou- de ouders worstelen met de opvoeding van wen is gewonnen, kan ook de opvoeding suc- hun kinderen. De een na de andere onappe- cesvol worden aangepakt. tijtelijke kinderjuf in smakeloze outfit en vaak Via Mary Poppins maken de kinderen ken- met snor en baard wordt door de kinderen tot nis met haar platonische vriend, de straatte- wanhoop gebracht, tot zich eindelijk de ideale kenaar, kastanjeverkoper en schoorsteenveger gouvernante aandient in de vorm van Mary Bert, met wie zij hele andere dimensies van Poppins. Zij reageert op een door de kinderen het leven en de wereld verkennen, in virtuele geschreven advertentie die hun vader had ver- parken en op levensechte daken. Alle ver- scheurd, maar waarvan de snippers door de halen over fantastische uitjes met ene Mary schoorsteen waren uitgeblazen. Voorafgaand Poppins brengen vader Banks er echter toe aan haar komst steekt een storm op die een zijn kinderen het échte leven eens te laten heel legertje kinderjuffen met grote zwarte zien in de vorm van zijn leefwereld, de bank. paraplu’s wegblaast als een zwerm vogelver- Op het moment suprème dat vader in gedach- schrikkers. Zij stonden in de rij om te sollici- ten had, weigert zoon Michael echter de two teren op de officiële advertentie. pence die hij van zijn vader heeft gekregen, af Mary Poppins is het tegenovergestelde van te staan aan de stokoude bankdirecteur, om- het geijkte type kinderjuf. Zij is jong, heeft dat hij die liever geeft aan het ‘vogelvrouwtje’ ‘rosy cheeks’, zoals Jane en Michael zich die op de trappen van St. Paul’s Cathedral. Zijn wensten, en is gewapend met een grote lin- hard geschreeuwde weigering veroorzaakt nen reistas, waaruit zij een oneindige stroom een bankrun, die leidt tot het ontslag van voorwerpen tevoorschijn kan toveren. Ook zij vader Banks. Deze actie wordt symbolisch is gewapend met een paraplu, maar dan met kracht bijgezet door zijn corsage te vernielen, een hele speciale, waarmee zij wonderbaar- een gat in zijn bolhoed te slaan en zijn para- lijke dingen teweeg kan brengen. Met de para- plu binnenste buiten te keren. Dat brengt een plu komt zij op de oostenwind aangezweefd catharsis teweeg bij de vader, en uiteindelijk

54 Tijdschrift voor Genderstudies ● 2013, nr. 3 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58 Essay

– doordat vader Banks de oude topman aan No more the meek and mild subservients we! het lachen maakt tot hij erin blijft (!) – ook bij We’re fighting for our rights, militantly! de andere bankiers. Bestaan er inderdaad niet Never you fear! veel mooiere dingen in het leven dan geld en macht? Op het eind van de film gaat het hele So, cast off the shackles of yesterday! gezin, vader, moeder en kinderen, samen uit Shoulder to shoulder into the fray! vliegeren in het park, en voegen zich ook de Our daughters’ daughters will adore us andere bankiers bij het gezin. Dat is het mo- And they’ll sing in grateful chorus ment waarop Mary Poppins zich zonder af- “Well done! Well done! scheid te nemen uit de voeten maakt, omdat Well done Sister Suffragette!” zij haar taak heeft volbracht. De heldin van de film, die ik me vooral her- In het oorspronkelijke boek is van een suffra- innerde door de persoon van de betoverende gette geen sprake. Daarin is de moeder een Julie Andrews, was toen ik haar terugzag een wat onduidelijke figuur die zeker niet uithuizig heel ander personage dan de magische nanny is, maar die in haar wereld nu eenmaal een die ik in de tussentijd had leren kennen uit kinderjuf nodig heeft, vooral ook omdat het het oorspronkelijke boek (de eerste van een andere personeel zich niet met de kinderen hele serie) door Pamela Travers uit 1934.2 wenst bezig te houden. Het boek heeft ook Maar mijn grootste verrassing betrof wel de geen duidelijke plaats van handeling, al gaat moeder van de kinderen Jane en Michael, vader Banks ’s ochtends naar de bank, waar Mrs. Banks. Zij bleek een heuse militante hij ‘geld maakt’: ‘All day long he worked, cut- suffragette te zijn. Daarmee werd weliswaar ting out pennies and shillings and half-crowns grondig de draak gestoken (op de historisch and threepenny-bits. And he brought them gezien bekende wijze), maar de (Disney) film home with him in his little black bag,’ schrijft opent toch met dit opwekkende strijdlied: Travers. Maar deze vader Banks is evenmin te vergelijken met de Mr. Banks uit de film die We’re clearly soldiers in petticoats het tweede lied mag zingen: And dauntless crusaders for woman’s votes Though we adore men individually At 6:01, I march through my door; We agree that as a group they’re rather stupid! My slippers, sherry, and pipe are due at 6:02; Consistent is the life I lead!; Cast off the shackles of yesterday! It’s grand to be an Englishman in 1910; Shoulder to shoulder into the fray! King Edward’s on the throne; Our daughters’ daughters will adore us It’s the age of men; And they’ll sing in grateful chorus I’m the lord of my castle; “Well done, Sister Suffragette!” The sov’reign, the liege!; I treat my subjects: servants, children, wife; From Kensington to Billingsgate With a firm but gentle hand; One hears the restless cries! Noblesse oblige! From ev’ry corner of the land: “Womankind, arise!” Omdat de staat van het huis in het boek Political equality and equal rights with men! wordt omschreven als ‘dilapidated’ en de Take heart! For Missus Pankhurst has been familie in niet al te goeden doen, wordt nogal clapped in irons again! eens gesuggereerd dat de jaren dertig erin re-

2013, nr. 3 ● Tijdschrift voor Genderstudies 55 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58 Mineke Bosch

soneren. Heel duidelijk is die chronologische senverschillen uit die tijd zichtbaar gemaakt, verwijzing in het boek echter niet. En tijdloos- zij het indirect en enigszins tongue in cheek. heid past ook eigenlijk beter bij de wonderlij- Dat gender en klasse samenhangen blijkt uit ke en zelfs magische wereld die Mary Poppins het feit dat het niet toevallig Bert is die de in het boek creëert voor de kinderen. In deze kinderen erop wijst dat hun burgerlijke vader wereld kunnen dieren en mensen praten, ‘gevangene’ is van het systeem, terwijl hij en komen dingen tot leven en kan een goed ge- zijn schoorsteenvegervriendjes vrije vogels sprek net zo goed hangend aan het plafond zijn die de vader leren zijn kinderen te zien. worden gevoerd als met beide benen op de Hoewel de film dus een goed (en gender- grond. Ook kan een kalktekening op het trot- sensitief!) oog toont voor deze historische toir plots veranderen in een driedimensionale periode, wordt in de film, net als in het boek feeërieke ruimte waarin houten paarden in gesold met natuurkundige wetten en grenzen een ouderwetse draaimolen het kunnen win- tussen mens en dier, kind en volwassene, nen van de renpaarden op de Derby. dode en levende materie, werkgever en werk- In tegenstelling tot de wat onduidelijke nemer. Ook met de narratieve en filmtech- context in het boek heeft het Disney-team nische conventies wordt creatief omgegaan: waarin Walt een grote rol speelde, de film realisme en fictie, acteurs en toeschouwers, een stevige historische en geografische on- tweedimensionale tekenfilmtechnieken en dergrond gegeven, namelijk Londen in 1910.3 driedimensionale filmopnamen, Disney figu- Die historisering blijkt uit moeder Winnifreds ren en acteurs en actrices lopen vaak vrolijk lied, maar vooral uit dat van vader George. door elkaar heen. Zo geeft in het begin van De reden ervoor was onder andere dat in de de film de schoorsteenveger Bert vol in de (Amerikaanse) film die in het begin van de camera antwoord aan een onzichtbare vra- jaren zestig werd geconcipieerd de behoefte gensteller die rechtstreeks uit het publiek aan een gouvernante moest worden gelegi- lijkt te komen. Zelfs de hechting in de histori- timeerd. Dat gebeurde door de moeder in sche tijd en ruimte is niet zo absoluut als het een afwezige moeder te veranderen, al is ook dagritme van Mr. Banks suggereert. De run de emotioneel afwezige vader een belangrijk op de Fidelity Fiducious Bank waar de vader element in de film. Sommigen zien zelfs in werkt bijvoorbeeld, en die tot zijn ontslag de Bildung van Mr. Banks, van een onuit- op staande voet leidt, doet vermoeden dat staanbare patriarch tot een toegewijde vader, hier toch ook aan gebeurtenissen in het jaar het hoofdthema van de film. De filmmakers 1929 wordt gerefereerd. De verbeelding van hebben echter – mede op aanwijzingen van Londen, waarnaar omstreeks 1900 ook wel Pamela Travers – geen werkende moeder, als Dismal England werd verwezen, en waarin zelfs geen dame die druk is met liefdadigheid East End werd aangeduid als het Dark Conti- van moeder Banks gemaakt, maar een echte nent, is soms realistisch, maar soms ook veel (militante) suffragette. Weliswaar is deze suf- te mooi om waar te zijn. Schoorsteenvegers fragette lichtelijk hysterisch, maar ze is ook waren uiteraard verre van de dansende en heel enthousiast, en geniet van ‘glorious mee- zingende nobele wilden die Disney van hen tings’ en van de heroïsche daden van haar heeft gemaakt en die door een buurman van zusters die zich ketenen aan de wielen van de de familie Banks, admiraal Boem zelfs voor koets van de premier, of zingend en dansend ‘Hottentotten’ worden aangezien. Al die as- de gevangenis ingaan.4 Tegelijkertijd worden pecten wijzen er niettemin op – en ik geloof- de koloniale context, alsook de immense klas- de het in mijn kerstachtige gemoedstoestand

56 Tijdschrift voor Genderstudies ● 2013, nr. 3 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58 Essay eerst niet – dat in deze kinderfilm niet alleen het burgerlijke Gezin, maar het Gezin in de hoogtijdagen van Kapitaal en Arbeid, Imperi- alisme, en Patriarchaat, oftewel de seksen- en klassenverhoudingen, én the British Empire, hoofdthema’s waren! Gegeven de verwijzingen naar sekse, klasse en ‘ras’ liggen postkoloniale genderin- terpretaties van Mary Poppins voor de hand en daar ben ik, nadat ik de film opnieuw had gezien, meteen naar op zoek gegaan. Tot mijn verbazing bleken nogal wat critici behoorlijk voorspelbaar in hun veronderstelling, dat een zo grote kaskraker nooit echt feministisch kan zijn. Zo stelt de Amerikaanse televisiejourna- list Chris Cuomo: ‘The film ultimately assimi- hechte (seksloze) buitenstaander die slechts lated all rebellion, domestic or otherwise, into even op bezoek is in deze wereld om de do- a revised order, with traditional gender, racial, minante vader en de dwaze suffragettemoe- and class hierarchies’.5 Het gigantische suc- der te leren naar hun kinderen te luisteren ces van de film bewijst dan als het ware wat en aldus het gezin weer te hechten, waarbij de filmtheoreticus Frederic Jameson beweert, en passant de hele patriarchale en kapitalis- namelijk dat in succesvolle producten van de tische orde vermenselijkt wordt zonder die populaire cultuur de transformatie van sociale af te breken. Enige humeurigheid kan vooral en politieke spanningen altijd tot stand komt de analyse van moeder Banks niet worden door kritieken en verlangens een plaats te ontzegd. Volgens Lori Kenschaft is ‘Sister geven binnen de bestaande structuren.6 Een Suffragette’ een regelrechte satire op de vrou- dergelijke visie loopt in de pas met Richard wenkiesrechtbeweging, vooral omdat Mrs. Dyers opvatting dat de ‘vermaakindustrie’ Banks haar rokken optrekt bij de zinsnede weliswaar altijd tegemoet komt aan echte ‘political equality, and equal rights with men.’ problemen van mensen, maar die problemen Dat suggereert nogal wat volgens Kenschaft.7 sust door er de angel uit te halen en zo in te Ook de Amerikaanse historica Laura Mayhall passen in de kapitalistische status quo. Juist is duidelijk ‘not amused’ over de wijze waarop als sprake is van populair succes dan komt de suffragette wordt neergezet.8 Zij betoogt dat door een overwinning van de ‘ideologi- in het artikel ‘Domesticating Emmeline: re- sche’ op de ‘utopische’ elementen. Het dis- presenting the Suffragette, 1930-1993’ dat de functionele gezin Banks wordt met dit soort hilarische representatie van Mrs. Banks ge- theoretisch instrumentarium geplaatst in het heel in de pas loopt met een algehele tendens debat uit de jaren zestig over het belang van tot ‘domesticatie van Emmeline Pankhurst’ in het gezin als hoeksteen van de moderne sa- de Britse collectieve herinnering. Dit ‘temmen menleving. van de feeks’ begon al bij de onthulling van In deze interpretaties is Mary Poppins haar standbeeld in 1929 door premier Stan- eigenlijk een vrij marginale figuur, omdat het ley Baldwin waarbij hij in zijn speech Pank- vooral het gezin is dat een ontwikkeling door- hursts nagedachtenis wist in te passen in de maakt. Zij is in deze interpretaties de ont- Britse democratische traditie van geleidelijke

2013, nr. 3 ● Tijdschrift voor Genderstudies 57 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58 Mineke Bosch

en vreedzame (!) verandering, terwijl hij de ziet als een oproep tot wat Habermas heeft toekenning van het vrouwenkiesrecht vooral genoemd ‘privatism’, dat wil zeggen de onpo- toeschreef aan het oorlogswerk dat vrouwen litieke zucht naar een leven in de private sfeer, hadden gedaan. Het was ‘in the furnace of the is zijn conclusie desondanks: ‘Unwittingly, war’ dat de weerstand tegen het vrouwenkies- even cultural productions like Disney films recht was gesmolten. Deze schildering van that attempt to instruct their audiences in the de rebel Pankhurst tot gepacificeerde model- legitimacy of capitalist society let slip some burgeres maakte het monument geschikt als sign that it is out of joint.’10 Hierin kan dan locus voor toespraken van uiteenlopende poli- ook (maatschappij)kritiek naar binnensluipen. tici, onder wie bijvoorbeeld de aartsconserva- Vincent Rocchia benadrukt op geleide van tieve aankomende politica Thatcher in 1960, Bakhtiniaanse theorieën over heteroglossia maar ook als toeristische trekpleister die werd en dialogische leeswijzen diverse bevrijdende opgenomen in alle reisgidsen naar de Houses christelijke vertogen rond Maria de moeder of Parliament. Voor Mayhall is de film Mary van Jezus, Theresa van Lisieux en Franciscus Poppins exemplarisch voor wat er met de van Asisi.11 Waar anders komt Mary Poppins figuur van de suffragette in de publieke herin- vandaan dan vanuit de hemel, en waaraan nering is gebeurd. De komische wijze waarop zou haar conversatie met de dieren anders Winnifred Banks haar fiere woorden over het zijn ontleend dan aan de heilige stichter van opeisen van de vrijheid en het afleggen van de franciscaner orde? haar onderdanigheid ontkracht, ziet Mayhall Tenslotte wijzen sommige critici op enkele als een gevolg van de eerdere verfletsing van ondermijnende aspecten in de vorm van de het krachtige beeld. Het effect ervan is een film die een te gesloten ideologische lezing volledige ontmanteling van de politieke en onmogelijk maakt. Lori Kenschaft bijvoor- revolutionaire aspecten van deze ‘vrouwenge- beeld stelt dat de film niet alleen veel te lang schiedenis’. duurt om de aandacht constant te kunnen Dat neemt niet weg dat er ook positievere houden, zeker als het om kinderen gaat, de interpretaties zijn. Zo is het ook mogelijk film maakt echter ook op allerlei andere ma- om het herstel van het gezin te zien tegen nieren een te grote identificatie onmogelijk. de achtergrond van het debat over confor- Met Bert bijvoorbeeld, omdat hij af en toe misme en vrijheid in de jaren zestig. Vader recht in de camera kijkt en de grens van echt Banks’ ontslag uit de failliete bank, die ook en onecht overschrijdt, met Mary Poppins, zijn ‘kooi’ wordt genoemd, is dan een bevrij- omdat er weinig shot reverse shot sequenties ding die onder andere wordt gesymboliseerd zijn en we haar vooral via de ogen van Jane door zijn gedeukte bolhoed en binnenste en Michael zien. Er wordt kortom geen line- buitengekeerde paraplu. Banks wordt dan niet air verhaal verteld, en zowel kinderen als hun ‘ontmannelijkt’ door deze symbolische ac- ouders kunnen daardoor hun eigen keuze ties, maar ‘bevrijd van zijn mannelijkheid’ en maken uit de episoden en thema’s. Sowieso ingeleid in een wereld van ‘vrouwelijke waar- zijn sommige kenners van mening dat mu- den’.9 Niemand noemt de naar Amerika ge- sicals als genre de film tot ‘film’ maken en ëmigreerde filosoof van de Frankfurter schule daardoor de identificatie verstoren.12 Door dit Herbert Marcuse in dit verband, maar zijn gebrek aan identificatie en de fragmentatie One-dimensional man verscheen in hetzelfde kunnen utopische aspecten van de film blij- jaar als Mary Poppins. En hoewel Jon Sim- ven hangen. mons de ideologische boodschap van de film

58 Tijdschrift voor Genderstudies ● 2013, nr. 3 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58 Essay

Ik ben het vooral eens met de positieve in- Tenslotte kan ik me niet aan de indruk terpretaties en verbaas me eigenlijk dat er zo onttrekken dat de film voor jong en oud toch weinig oog is voor het feit dat in deze film uit vooral gedragen wordt door Julie Andrews/ 1964 – aan de vooravond van de greep naar Mary Poppins, en dat zij op mij en misschien de macht van de verbeelding – op zo subtiele wel heel veel andere vrouwelijke leeftijdsge- wijze zoveel aspecten van gender, klasse en noten een betoverend effect heeft gehad. Wie ‘ras’ worden verwerkt, die op dat moment weet wat de tweede feministische golf aan nog maar heel aarzelend begonnen te wor- Mary Poppins te danken heeft! Ik denk dat dat den verwoord. Het feit dat admiraal Boem de (onder andere) komt, omdat in haar persoon schoorsteenvegers aanziet voor Hottentotten twee vormen van vrouwelijke/feministische laat zien dat de Disney-schrijvers oog hadden rebellie samenkomen, die vaak ten onrechte voor de verknooptheid van de vertogen over tegenover elkaar worden gesteld: het radicale gender, ‘ras’ en klasse, het koloniale en het streven naar gelijke (politieke) rechten voor kapitalistische discours waarin arbeiders als vrouwen en het ‘feminisme van de vrouwelij- van een ander ‘ras’ en achterbuurten als een ke invloed’ of ‘het geestelijk moederschap’. In ander continent werden getypeerd. Dat moe- de film lopen beide vormen door elkaar heen. der Banks haar vrouwelijk personeel op au- Want het kan zijn dat Mrs. Banks enigszins toritaire wijze inlijft in haar beweging, maakt wordt geridiculiseerd als militante suffragette duidelijk dat het klasse-aspect van het femi- die haar man niet durft tegen te spreken, nisme de Disney-auteurs niet is ontgaan. En Mary Poppins, die als ongehuwde vrouw met is het toeval dat in het lied van de suffragette de zorg voor twee kinderen welhaast de per- een vooruitwijzing te vinden is naar de titel fecte belichaming is van het ‘geestelijk moe- van het klassieke werk Shoulder to Shoulder, derschap’, is uitgerust met hét wapen van de waarin de tweede feministische golf de mili- kiesrechtfeministe: de paraplu. Zoals de Ame- tante vrouwenkiesrechtbeweging herontdek- rikaanse evenknie van Aletta Jacobs, Carrie te, of dat Mr. Banks een liedje zingt met Bert Chapman Catt, op het historische, internatio- dat begint met ‘a Man Has His Dreams’?13 nale kiesrechtcongres in Amsterdam in 1908 Bovendien, als een van de hoofdthema’s opmerkte: inderdaad is dat Mr. Banks wordt heropge- ‘Curiously the caricaturists of all lands voed tot actief vaderschap, dan is dat wel een show suffrage leaders carrying umbrella’s. heel revolutionair onderwerp dat nog steeds In early days perhaps they imagined the um- niet echt populair en zelfs utopisch kan wor- brella to be the weapon with which women at- den genoemd. Tegen de achtergrond van de tacked governments. Mr. Asquith in England huidige perikelen in de financiële wereld is could teach them better.’14 bovendien opvallend dat met Mr. Banks ook Kennelijk is de paraplu een symbool van al zijn collega-bankiers worden heropgevoed. maatschappelijke macht die vrouwen wensten Aan het slot van de film komen zij allen mee te veroveren. Daarom ook moet Mr. Banks’s vliegeren in het park met het gezin Banks, paraplu het ontgelden in zijn queeste naar het waarbij niets erop wijst dat dat vliegeren liefdevolle huisvaderschap. De succesvolle slechts een eenmalige gebeurtenis is. Het ge- vrouwelijke interventie met paraplu in de we- zin is inderdaad herenigd, maar dat gebeurt reld van patriarchaat, kapitalisme en imperia- niet in het huis maar in het park, terwijl het lisme staat centraal in de film. Door Poppins gezinsgebeuren ook openstaat voor deelname veranderen niet alleen afwezige ouders in een van anderen daarin. liefhebbende en toegewijde vader en moeder,

2013, nr. 3 ● Tijdschrift voor Genderstudies 59 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58 Mineke Bosch

maar ook en mede daardoor veranderen de Flower Society Meetings en een weeshuis in wereld van de bank én de bankemployees. Afrika. Zie Laura E. Nym Mayhall, ‘Domesticating Deze interpretatie betekent dat de film die in Emmeline; Representing the Suffragette, 1930- 1993’, in NWSA Journal, 11 (1999) 2, 1-24, 12. 1964 uitkwam niet zozeer uitdrukking gaf aan 5 Chris Cuomo, ‘Spinters in sensible shoes: Mary ‘anxieties’ in de Amerikaanse samenleving Poppins and bedknobs and broomsticks’, in From over veranderende verhoudingen van sekse, mouse to mermaid: the politics of film, gender and klasse en ras, maar dat de film juist gezien culture. Red. Elizabeth Bell, Lynda Haas en Laura kan worden als een voorbode van de jaren Sells. (Bloomington: Indiana University Press, 1995) 216. zestig en zeventig waarin feminisme, antikapi- 6 Fredric Jameson, Signatures of the Visible. New talisme en anti-imperialisme vaak op speelse York; Routledge, 1992, zoals weergegeven door wijze een greep deden naar de macht. En Lori Kenschaff, ‘ Just a spoonful of sugar?: wat de vrouwelijke invloed betreft, anno 2013 Axieties of gender and class in “Mary Poppins”’, wordt herhaaldelijk betoogd dat meer vrou- Girls, boys, books and toys. Bev Clark, red. wen nodig zijn om graaiende bankiers in het Ohikadelphia: Johns Hopkins, 1999. http:/www. kenschaft.com/poppins.htm (maart 2012). gareel te krijgen. Een te gekke gouvernante is 7 Kenschaft, 1999, (internetversie), 2/11. hier nog steeds gewenst, en wel mét paraplu! 8 Richard Dyer, Only entertainment. London: Routledge, 1992, eveneens aangehaald door Noten Kenschaft, 1999. 1 The film musical Mary Poppins kwam in 1964 uit 9 Cristina Pérez Valverde, ‘Magic women on the en was een instant succes. Regisseur was Robert margins: eccentric models in Mary Poppins and Stevenson, de productie was in handen van Walt Ms Wiz’, Children’s Literature in Education, (2009) Disney, script schrijvers waren Don da Gradi en 40: 263-274 DOI 10.1007/s10583-000-9090-3. Bill Walsh. De liedjes werden gecomponeerd 10 Jon Simons, ‘Spectre over London: Mary door de beroemde gebroeders Robert and Poppins, Privatism and finance capital’, [1] Richard Sherman. Het Engelstalige Wikipedia University of Nottingham, UK. http://www.scope. artikel geeft een goede introductie op de film: nottingham.ac.uk/reader/chapter.php?id=10 (mei http://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Poppins_film. 2013) (geen paginering) 2 De film was gebaseerd op de eerste (twee) delen 11 Vincent F. Rocchioa, ‘Mary Poppins and van een serie van vier boeken door Pamela the dialogic imagination of Christianity Travers: P.L. Travers, Mary Poppins. London: G. PreviewView’, Culture and Religion: An Howe; 1943 idem, Mary Poppins comes back. New Interdisciplinary Journal, 11 (2010) 2, 109-126.DOI: York: Reynal and Hitchcock, 1935; Idem, Mary 10.1080/14755611003776301. Poppins opens the door. New York: Reynal and 12 Kenschaft, 1999, (internetversie), 6/11 haalt Jim Hitchcock, 1943; Idem, Mary Poppins in the park. Collins aan. London: Peter Davies, 1952. Mijn eigen exemplaar 13 Midge Mackenzie, Shoulder to shoulder: a van deel 1 uit 1947 werd uitgegeven in The documentary. Harmondsworth [etc.]: Penguin, Albatros serie en is prachtig (Fiep-Westendorp- 1975. Dit boek was gebaseerd op het werk voor de achtig) geïllustreerd door Mary Sheppard. gelijknamige documentaire. ‘I have a dream’, was 3 Zie voor de veranderingen ten opzichte van de terugkerende regel in de gelijknamige rede de boeken onder anderen: Caitlin Flanagan, die Martin Luther King hield in Washington op ‘Becoming Mary Poppins’, New Yorker, 18 28 augustus 1963, een jaar eerder dus dan Mary (19-12-2005) 41, 40-46 en de documentaire: Poppins uitkwam. Supercaligragilisticexpialidocious. The making of 14 Geciteerd bij Adele Schreiber en Margaret Mary Poppins, te zien op You Tube in 6 delen. Mathieson, Journey Towards Freedom. Written fort 4 Naar Pamela Travers opmerkte tijdens een he Golden Jubilee of the International Alliance of weeklang durende sessie over het script in 1961 Women. Kopenhagen: International Alliance of ‘Why do you want her to work so hard?’ Mrs. women, 1955, 9. Banks was in deze versie van het script druk met

60 Tijdschrift voor Genderstudies ● 2013, nr. 3 Guest (guest) IP: 170.106.33.19 On: Sat, 25 Sep 2021 19:47:58