Jurriaan Andriessen, Behangselschilder", In: Kunstschrift 1997, Nr 6, Pp.38-43 Harmanni 2001
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Bijlage I.A Fragment-genealogie familie Andriessen N.N. x N.N. N.N. x N.N. Augustus Bierwolff (c.1701-1769) Joost Bierwolff Jurriaan Machiel Andreas (c.1706-?) Christoffel Andriessen (c.1700-1770) Achaats Christoffel Andreas (c.1709-1769) Matthijs Jochem Andriesz (?-?) Michiel Andreas (?-?) Schoenmaker x 10-4-1739 kruidenier x 20-11-1739 x x 29-8-1738 Bartijna Hogeveld (c.1714-?) x 25-10-1731 Sophia Gust. Jansen (Jensen) (c.1713-?) Anna Susanna Schermerin (?-?) 1. Anna Vogelsangh (c.1694-1747) Stijntje (Christina) Jans(en) (c.1705-1782) Wed. Jacob Ouwers x 28-8-1750 2. Anna Sophia Herbers (c.1727-?) Margaretha Christina (1741-1795) Christoffel (1744-?) doop: 25-6-1741 doop: 30-9-1744 get: Christoffel Andriesse get: Christoffel Andriessen Margaretha Susanna Christina Achaats Christiaan Johannes Hermanus Mattheus Augustus (1747-?) Coert Hendrik get: Christina Jansen get: Christina Jansen (1741-?) (1742-1743) (1744-1763) (1746-vóór 1769) (1747-?) (1750-vóór 1769) x 3-5-1782 doop: 21-6-1741 doop: 12-4-1742 doop: 5-8-1744 doop: 28-10-1746 doop: 27-12-1747 doop: 7-7-1750 Gerrit Jan Maas get: Mathijs Jochem Andreas get: Christoffel Andriesse get: Mattias Joachim Andreas get: Christoffel Andriesz. get: Jurgen Michiel Andreas get: Coert Hendrik Vismen get: Anna Susanna Schermerin get: Christina Jansen get: Anna Susanna Schermerin get: Christina Jansen get: Hendrina van der Aa get: Maria Elisabeth Paap x 3-7-1763 x 29-3-1771 Matheus Schoester Marke Uijttenboogaard Christoffel (1751-?) Johannes (1753-?) David (1754-na 1783) doop: 6-10-1751 doop: 14-2-1751 ijzerwerker get: Christoffel Andriessen get: Christoffel Andriessen doop: 21-7-1754 Achaats Christoph (1771-1773) Geertruij (1782-1798?) get: Christina Jansen get: Christina Jansen get: Christoffel Andriessen doop: 24-7-1771 doop: 30-6-1782 get: Christina Jansen get: Mattias Joachim Andreas get: Frederik van Heemsbergen x 1-3-1776 get: Sophia Augusta Janse get: Marika Storm Catharina Boele (c.1750-na 1783) Christiaan (1732-1800) Johannes (1734-na 1771) Mathijs (1735-1763?) Machiel (1737-?) Margaretha (1740-1741) Jurriaan (1742-1819) Frederik (1743-?) Pieter (?-1744) Barent (1744-?) Anthony (1746-1813) Dorothea (1749-1815) Boekhouder doop: 6-6-1734 doop: 7-12-1735 doop: 4-12-1737 doop: 19-1-1740 doop: 13-7-1742 doop: 21-5-1743 begr: 26-4-1744 doop: 27-5-1744 doop: 26-1-1746 doop: 7-3-1749 doop: 26-8-1732 get: Jurriaan Bees get: Mathijs Jochem get: Achaats Andriessen get: Mathijs Jochem Andriesz. get: Jurriaan Bees get: Jurriaan Bees get: Achaats get: (Jurriaan) Machiel get: Augustus Bierwolff get: Machiel Andriessen get: Elisabeth Liest Andriesz. get: Sophia Gust. Jansen get: Anna Susanna Schermerin get: Elisabeth Liest get: Elisabeth Liest Christoffel Andreas Andriessen get: Bartijna Hogeveld get: Beertje Bergh get: Anna Susanna x 27-4-1770 get: Sophia Gust. get: Bartijna Hogeveld x 15-5-1761 Schermerin Aletta Noordziek (1749-1838) Jensen Hilletje Weege (c.1734-1816) Christina (1762-1800) Johannes (1765-?) Christoffel (1768-?) Sara (1769-1803) Jurriaan Christiaansz (1773-1823) Johannes Christoffel (1771-1776) Johanna (Naatje) (1772-1853) Christiaan (1775-1846) Dorothea (Doortje) (1776-1844) doop: 28-11-1762 doop: 4-9-1765 doop: 22-6-1768 doop: 8-10-1769 journalist doop: 29-6-1771 doop: 1-12-1772 doop: 16-1-1775 doop: 14-11-1776 get: Christoffel Andriessen get: David Weege get: Christoffel Andriessen get: David Weege doop: 30-5-1773 get: Johannes Andriessen get: Jacob Noordziek get: Christiaan Andriessen get: Hendrik Noordziek get: Christina Jansen get: Hijltje Timman get: Christina Jansen get: Hijltje Timman get: Jurriaan Andriessen get: Christina Jansen get: Johanna Noordziek get: Hilletje Weege get: Dorothea Andriessen x 26-3-1793 get: Aletta Noordziek x 22-4-1796 Christiaan Hendrik x 22-4-1796 Coenraad van Hulst (1775-1844) van Juchum Maria Elisabeth Schultz (c.1774-1800) acteur/boekhandelaar lakenkoper Cornelia Aletta (Kelet) van Hulst (1797-1870) Johanna Christina van Hulst (1799-1799) x 26-11-1818 Willem Baarslag (1792-1865) arts Coenraad Baarslag (1823-1899) boekhandelaar x 15-1-1854 Agatha Petronella Bosch 305 Bijlage I.B Fragment-genealogie familie Noordziek Rutger van Ringen N.N. x N.N. Wijnkoper (uit Ulsen) x Johanne Leil Jacob Noordziek (ca. 1716-1779) tabaksverkoper 1) x 12-2-1742 2) x 28-6-1749 3) x 9-4-1773 Aletta van Ringen Engeltje Schamtrop Anna Maria Verburg (ca. 1716-1749) (ca. 1719-1772) (ca. 1732-1797) Aletta Noorziek Harmanus Anna Sophia Johannes Hendrik Anna Maria (1749-1838) (1751-?) (Naatje) (1754-?) (1756-1788) (Mietje) x 27-4-1770 (1752-1819) kapitein (1758-1829) Jurriaan Andriessen x 19-10-1781 (1742-1819) Anna Catharina van Haerst (huwde in 1789 Reinier Doll Timman 307 Bijlage II Gegevens over Jurriaan Andriessens opdrachtgevers en hun huizen 1. Ericus Fredericus Alberti (1724-1788); Amsterdam, Spui 23 (T36) De lutherse predikant Ericus Fredericus Alberti werd op 22 april 1768 beroepen in Amsterdam. Welk huis hij toen ging bewonen is niet bekend.1 In 1778 verhuisde hij naar Spui 23 dat grensde aan de achterzijde van de Oude Lutherse Kerk aan het Singel. Deze pastorie was vrijgekomen door het overlijden van dominee Jan Mulder. Voordat Alberti het huis betrok, kreeg het een grondige opknapbeurt. Op 11 februari 1778 worden hiervoor aanzienlijke bedragen genoteerd in het kasboek van de Lutherse Gemeente.2 In hetzelfde jaar wordt op 20 mei door de Lutherse Gemeente een bedrag van ƒ 168.-.- aan Andriessen betaald "voor het schilderen van een behang".3 Deze post wordt helaas niet gespecificeerd maar het lijkt, gezien de renovaties, zeer aannemelijk dat het hier het huis betreft van Alberti die ook op één van Andriessens ontwerpen wordt vermeld (zie T36). De verfraaiingen aan het huis moeten aanzienlijk zijn geweest want Alberti betaalde met een huurprijs van ƒ 200,- per jaar, ƒ 50,- meer dan zijn collega's in dienst van dezelfde kerk. Spui 23 bestaat tegenwoordig niet meer. Aan het eind van de vorige eeuw heeft het tezamen met een aantal belendende panden plaats moeten maken voor een groot winkelpand. Ericus Fredericus Alberti werd in 1724 geboren te Emmerich. Hij studeerde theologie in Halle. Na een jaar in Zierikzee op de kansel te hebben gestaan, vertrok hij in 1747 naar Dordrecht waar hij tot 1768 predikant is geweest.4 Hij huwde in 1751 te Amsterdam met Agneta Sara Kemper (1722-1805), dochter van Johannes Kemper en Sara Swaan. Alberti bezat een insektenkabinet met meer dan drieduizend voorbeelden, dat enige faam genoot. In augustus 1776 werd het onder meer bezocht door de duitser Heinrich Sander volgens wie de collectie uit tal van zeldzame exemplaren bestond.5 Op 17 april 1788 werd Alberti begraven in een eigen graf in de Nieuwe Lutherse Kerk. Zijn weduwe moest toen de pastorie aan het Spui verlaten om plaats te maken voor de opvolger van haar man. In 1805 overleed zij kinderloos in een huurhuis aan de Bloemmarkt en werd zij bijgezet in het graf van haar echtgenoot.6 Zij was een tante van Agneta Sara Femmina Kemper (geb. 1760), die gehuwd was met Dirk van Lankeren, zoon van Pieter Willem van Lankeren van Oudezijds Voorburgwal 183 (bijlage II.45 en bijlage IV.G). 1) Mogelijk bewoonde hij Warmoesstraat 176 dat de echtgenote van Alberti, Sara Agneta Kemper tezamen met haar broer Jan Rudolph Kemper als enige overgebleven erfgenamen hadden geërfd van Maria Rijkel, die dit huis vanaf 1763 in eigendom had gehad. Op 5 april 1781 werd het huis door Jan Rudolph en Agneta Sara Kemper van de hand gedaan. Zie Kam 1961, p.177. 2) GAA, Arch. 213, inv.nr 878, fol.220-221. De posten betroffen o.m.: ƒ 1409.19.4 en ƒ 1189.8.8 aan timmerman Hendrik Geevers, ƒ 1604.8.- aan metselaar Harmanus Henrichus Helmers, ƒ 362.7.- aan meester schilder Willem Rave, ƒ 401.13.2 aan loodgieter Jan Sluijman, ƒ 165.16.8 aan Mr. schilder & glazemaker Jan Pieter Mertens, ƒ 174.13.2 aan Jacob Otten Husly voor stukadoorswerk, ƒ 194.13.4 aan de steenhouwer Meindert Frauen, ƒ 83.15 aan de wed. Jan Wilkers & zoon, smid en slotenmaker, etcetera. Op 12 februari 1779 (idem, fol.239-231) werden nog wat kleinere bedragen aan enkele van de eerder genoemde leveranciers betaald. De Lutherse Gemeente had dit huis aan het Spui bewesten het hoekhuis van de Handboogstraat (Wijk 27, nr 4158 → kl.nr 15 → Buurt D, nr 336 → 23) op 15 december 1746 voor ƒ 5218:15 gekocht van Anna Pasnoy, weduwe van Coenraad Rijkel. GAA, Kw.P5, fol.354. 3) GAA, Arch. 213, inv.nr 878, fol.224. 4) Loosjes 1925, pp.4-5. 5) Sander 1783, dl.I, p.582. Zie ook: Jacobsen Jensen 1919-1936, nr.171 (p.139). 6) Uit de collatarale successie van haar nalatenschap bleek zij wat betreft onroerend goed voor de helft in bezit te zijn geweest van twee huizen aan de Prinsengracht op de hoek van de Anjeliersgracht, een huis in de Konijnestraat en een pakhuis in de Utrechtse straat. GAA, Arch. 5046, nr 70, fol.264 e.v. 2. Mr. Gillis Alewijn (1744-1789); Amsterdam, Herengracht 386 (D11 en T29-30) In 1773 kocht Mr. Gillis Alewijn Herengracht 386 voor ƒ 77.000 van de erven van Wijna van Lennep, weduwe Mattheus David de Neufville. Het in 1663 naar ontwerp van Philips Vingbooms gebouwde huis had tot dan toe zijn zeventiende-eeuwse uiterlijk behouden, zoals blijkt uit de weergave van het in 1771 uitgegeven Grachtenboek van Caspar Philips Jacobsz. Gezien de 1776 gedateerde behangsels met Hollandse landschappen, tegenwoordig in de linker achterkamer, heeft Alewijn het huis inwendig opgeknapt. De zeventiende-eeuwse kruisvensters zijn toen vervangen door grotere schuiframen. Een renovatie van het huis aan het eind van de negentiende eeuw heeft echter de meeste achttiende-eeuwse sporen uitgewist.