Wizara Ya Ushirikiano Wa Afrika Ya Mashariki
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
HOTUBA YA WAZIRI WA USHIRIKIANO WA AFRIKA MASHARIKI, MHESHIMIWA SAMUEL J. SITTA (MB.), AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI YA FEDHA KWA MWAKA 2011/2012 i “Kama mjuavyo tarehe 1 Julai, 2010 Soko la Pamoja limeanza baada ya kukamilika kwa mafanikio ujenzi wa Umoja wa Forodha. Hivi sasa mchakato wa kuanzisha Umoja wa Sarafu unaendelea kwa kasi na unategemewa kukamilika mwaka 2012. Lazima tuhakikishe kuwa tunashiriki kwa ukamilifu katika vikao vyote vinavyozungumzia masuala ya utangamano wa Afrika Mashariki ili kutetea na kulinda maslahi yetu”. Mheshimiwa Dkt Jakaya Mrisho Kikwete, Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania akihutubia kwenye uzinduzi wa Bunge la Kumi la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania tarehe 18 Novemba, 2010. ii YALIYOMO 1.0 UTANGULIZI .................................................... 1 2.0 MAPITIO YA UTEKELEZAJI WA MALENGO NA MIPANGO YA MWAKA 2010/2011................... 6 A: MAANDALIZI YA SERA YA MTANGAMANO WA AFRIKA MASHARIKI ....................................... 10 B: UTEKELEZAJI WA HATUA ZA MTANGAMANO . 11 C: USHIRIKIANO WA KIKANDA ............................ 31 D: UHAMASISHAJI, UWEKEZAJI NA BIASHARA .. 34 E: USHIRIKIANO KATIKA SEKTA ZA UZALISHAJI 35 F. UENDELEZAJI WA MIUNDOMBINU YA KIUCHUMI ..................................................... 40 G: USHIRIKI WA SERIKALI YA MAPINDUZI ZANZIBAR NA MIRADI YA ZANZIBAR ............. 57 H: UJENZI WA MAKAO MAKUU YA JUMUIYA ...... 60 I: MFUKO WA MAENDELEO WA AFRIKA YA MASHARIKI ................................................... 61 J: SEKTA ZA HUDUMA ZA JAMII ........................ 63 K: USHIRIKIANO KATIKA SIASA, ULINZI NA USALAMA ...................................................... 73 L: MAHAKAMA YA AFRIKA MASHARIKI ................ 84 M: BUNGE LA AFRIKA MASHARIKI ...................... 85 N: ELIMU KWA UMMA ......................................... 86 iii O: UTAWALA NA MAENDELEO YA RASLIMALI WATU ............................................................ 92 P: USIMAMIZI WA MAPATO NA MATUMIZI ........... 96 Q: MCHANGO WA JUMUIYA YA AFRIKA MASHARIKI ................................................... 97 3.0 CHANGAMOTO NA HATUA ZILIZOCHUKULIWA .... 98 4.0 MAJUKUMU YALIYOPANGWA KUTEKELEZWA KATIKA MWAKA WA MWAKA 2011/2012 .... 101 5.0 MAOMBI YA FEDHA KWA MWAKA 2011/2012 .....104 iv ORODHA YA VIAMBATANISHO 1. KIAMBATANISHO NA. 1: Mauzo ya Tanzania katika Jumuiya ya Afrika Mashariki ….107 2. KIAMBATANISHO NA. 2: Manunuzi ya Tanzania katika Jumuiya ya Afrika Mashariki……………………..………….……107 3. KIAMBATANISHO NA. 3: Urari wa biashara kati ya Tanzania na nchi za Jumuiya ya Afrika Mashariki (katika Dola la Kimarekani milioni)………………………………….………108 4. KIAMBATANISHO NA. 4: Mchanganuo wa miradi iliyowekezwa mwaka hadi mwaka na thamani yake…………………………..…..…109 5. KIAMBATANISHO NA. 5: Sekta zilizoongoza katika uwekezaji toka Nchi Wanachama.110 6. KIAMBATANISHO NA. 6: Fursa na maeneo yaliyofunguliwa katika Soko la Pamoja .113 7. KIAMBATANISHO NA. 7: Mtandao wa Barabara katika Jumuiya…………….……136 8. KIAMBATANISHO NA. 8: Mtandao wa Reli wa Jumuiya……………………………………137 v 9. KIAMBATANISHO NA .9: Itifaki za Jumuiya ya Afrika Mashariki ………………….……..138 10. KIAMBATANISHO NA. 10: Baraza la Mawaziri na Mabaraza ya Kisekta ya Mawaziri ya Jumuiya ya Afrika Mashariki………………………….……..……141 11. KIAMBATANISHO NA. 11: Orodha ya kesi zilizosikilizwa katika Mahakama ya Afrika Mashariki………………….……………..……147 12. KIAMBATANISHO NA:12: Orodha Miswada na maazimio yaliyopitishwa na Bunge la Afrika Mashariki………………………………155 13. KIAMBATANISHO NA.13: Wimbo wa Jumuiya ya Afrika Mashariki……………..158 14. KIAMBATANISHO NA. 14: Taarifa ya ajira, kupandishwa vyeo na kuthibitishwa kazini na mafunzo ……….………………….……….159 15. KIAMBATANISHO NA 15: Vyombo na Taasisi za Jumuiya ya Afrika Mashariki ………….160 vi HOTUBA YA WAZIRI WA USHIRIKIANO WA AFRIKA MASHARIKI, MHESHIMIWA SAMUEL J. SITTA (MB), AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI YA FEDHA KWA MWAKA WA FEDHA 2011/2012 1.0 UTANGULIZI 1. Mheshimiwa Spika, kutokana na taarifa iliyowasilishwa leo ndani ya Bunge lako Tukufu na Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Mambo ya Nje, Ulinzi na Usalama, naomba kutoa hoja kwamba Bunge lako Tukufu sasa lipokee, lijadili na kupitisha Mpango na Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki kwa mwaka 2011/2012. 2. Mheshimiwa Spika, niruhusu niwapongeze kwa dhati viongozi wetu Wakuu wa nchi yetu wanaotokana na Uchaguzi Mkuu 2010 kama ifuatavyo: Mhe. Rais Dkt. Jakaya M. Kikwete kwa kuchaguliwa tena kuiongoza Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na Mhe Dkt. Mohamed Gharib Bilali kwa kuchaguliwa kuwa Makamu wa Rais. 1 Mhe. Dkt. Ali Mohamed Shein ambaye amechaguliwa kuiongoza Zanzibar chini ya mfumo wa Serikali ya Umoja akisaidiwa na Mhe. Seif Shariff Hamad – Makamu wa Kwanza wa Rais pamoja na Mhe. Balozi Seif Ali Iddi – Makamu wa Pili wa Rais wa Serikali ya Mapinduzi Zanzibar. Katika kufikia hatua ya Serikali ya Umoja Zanzibar mchango wa kihistoria wa Rais Mstaafu Amani Abeid Karume na Mhe. Makamu Seif Shariff Hamad hautasahaulika daima. Mhe. Mizengo Pinda kwa kuchaguliwa bila kupingwa kuendelea kuwa Mbunge wa Jimbo lake la Katavi na hatimaye kuteuliwa na Mhe. Rais na kuthibitishwa na Bunge letu kuendelea kuwa Waziri Mkuu wetu. Mhe. Anne Makinda, Spika wetu wa Bunge kwa kuin‟garisha historia ya Bunge letu kutokana na kuchaguliwa kwako kushika nafasi hiyo ukiwa ni Spika mwanamke wa kwanza wa Tanzania. 3. Mheshimiwa Spika, nafurahi kuwapongeza Waheshimiwa Wabunge wote wa Bunge hili la Kumi kwa ushindi wa Uchaguzi uliotuwezesha kuwa hapa kuwawakilisha wananchi wetu. Kipekee nawapongeza Mawaziri wenzangu, Mwanasheria Mkuu wa Serikali na Naibu Mawaziri kwa kuteuliwa kushika 2 dhamana zetu. Binafsi namshukuru Rais Kikwete kwa kuniamini kuiongoza Wizara nyeti ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki. Huku nikimtegemea Mungu na kwa kuitumia dhana yangu ya Uongozi kwa viwango na kasi naamini utendaji wangu utakidhi matarajio ya Mhe. Rais. 4. Mheshimiwa Spika, nakishukuru chama changu Chama cha Mapinduzi kwa kuniteua na kunisaidia kuchaguliwa na wananchi kuwa Mbunge wa Jimbo la Urambo Mashariki. Nawashukuru kwa dhati wapiga kura wa Jimbo langu la Urambo Mashariki kwa imani yao kwangu na hata kunipachika jina la “chuma cha pua”. Nasema asante kwa jinsi ambavyo wameendelea kunionesha upendo mkubwa. 5. Mheshimiwa Spika, baada ya mabadiliko ya Aprili mwaka huu ya Watendaji Wakuu katika Jumuiya ya Afrika Mashariki tumempata Mhe. Dkt. Richard Sezibera wa Rwanda kuwa Katibu Mkuu wa Jumuiya akichukua nafasi ya Mtanzania aliyemaliza muda wake Mhe. Balozi Juma Volter Mwapachu. Aidha, Wakuu wa Nchi wamemteua Dkt. Enos Bukuku kuwa Naibu Katibu Mkuu (Mipango na Miundombinu). Nawapongeza na kuwakaribisha katika kuziongoza shughuli za utendaji za Jumuiya, tunawaahidi ushirikiano wa dhati. 3 6. Mheshimiwa Spika, tunayo kila sababu ya kumshukuru Mhe. Balozi Juma Mwapachu kwa utumishi uliotukuka katika miaka yake mitano ya Ukatibu Mkuu wa Jumuiya. Mhe. Balozi Mwapachu ameiletea Tanzania heshima na sifa kubwa ndani na nje ya Afrika Mashariki. Tunamtakia mafanikio katika mipango na shughuli zake mpya. 7. Mheshimiwa Spika, naishukuru Kamati ya Bunge ya Mambo ya Nje, Ulinzi na Usalama chini ya Mwenyekiti wake Mheshimiwa Edward Ngoyai Lowassa, Mbunge wa Monduli. Kamati hii ilijadili Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki tarehe 02 Juni, 2011 na kuyapitisha kwa kauli moja. Ushauri wa Kamati umezingatiwa katika maandalizi ya Hotuba hii ya Bajeti. 8. Mheshimiwa Spika, katika maandalizi ya hotuba hii, Wizara imezingatia maudhui yaliyotolewa katika Bunge lako Tukufu kupitia Hotuba ya Mhe. Mizengo Kayanza Peter Pinda (Mb), Waziri Mkuu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Aidha, hotuba hii imezingatia Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa miaka mitano 2011 – 2016, uliowasilishwa na Mhe. Stephen Wassira (Mb), Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais Mahusiano na Uratibu, na Hotuba za Hali ya Uchumi na Bajeti ya Serikali zilizowasilishwa na Mhe. Mustafa 4 Mkulo (Mb), Waziri wa Fedha. Nawapongeza kwa hotuba zao nzuri zilizoweka mwelekeo wa shughuli za Serikali na Dira ya Bajeti ya Taifa katika mwaka wa fedha wa 2011/2012. 9. Mheshimiwa Spika, kabla ya kuelezea utekelezaji wa kazi za Wizara 2010/2011 niruhusu nimshukuru sana mke wangu mpendwa Mheshimiwa Margaret Simwanza Sitta (Mb), mke mwema na mshauri wa karibu pamoja na familia yangu kwa upendo na ushirikiano wao kwangu ambao umeniwezesha nyakati zote kutekeleza majukumu yangu kwa amani, kujiamini na kwa ufanisi. Aidha, ninawashukuru kwa dhati viongozi wenzangu katika Wizara ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Mhe. Dkt. Abdallah J. Abdallah (Mb), Naibu Waziri; Dkt. Stergomena L. Tax, Katibu Mkuu; Nd. Uledi Mussa, Naibu Katibu Mkuu; Wakuu wa Idara na Vitengo; pamoja na watumishi wote wa Wizara kwa ushirikiano wanaonipa. Nawapongeza sana kwa moyo wao wa kujituma na utendaji wao mahiri katika kutekeleza majukumu ya Wizara bila kujali mazingira magumu tuliyonayo yanayotokana na Bajeti finyu. 10. Mheshimiwa Spika, Namshukuru sana Mpiga Chapa Mkuu wa Serikali kwa kuchapisha Hotuba hii kwa umakini na ndani ya muda. 5 2.0 MAPITIO YA UTEKELEZAJI WA MALENGO NA MIPANGO YA MWAKA 2010/2011 Malengo na Mipango ya Mwaka 2010/2011 11. Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa fedha 2010/2011, Wizara kwa kushirikiana na wadau mbalimbali, imeendelea kutekeleza majukumu yake ya msingi, ikiwa ni pamoja na: kuratibu maandalizi ya mikakati na programu za kisekta; kusimamia na kuratibu utekelezaji wa Mkataba wa Uanzishwaji wa Jumuiya ya Afrika Mashariki na Itifaki zake; kuratibu, kusimamia,