Provinciale Staten Gelderland 16-05-2018 17.30 Uur Commissie

Provinciale Staten Gelderland 16-05-2018

17.30 uur Commissie Ruimtelijke Ordening, Landelijk gebied en Wonen (RLW) Agendapunt ‘ Spreekrecht’

Geachte commissieleden

Namens een groep verontruste burgers uit Weurt maken we graag gebruik van het spreekrecht van uw commissie. Wat wij willen zeggen raakt veel van de onderwerpen waar uw commissie over gaat, het gaat name- lijk over de door ENGIE te plaatsen windmolens op het terrein van de Energiecentrale in Nijmegen.

Nijmegen? Dat is toch geen Weurt? En windmolens plaatsen? Dat is toch een heel goede ontwikkeling? Prima toch om over te gaan op duurzame energie?? Maar helaas gaat het niet om de leuke oudhollandse windmolens, gemaakt van materialen die komen uit de natuur, molens die graan malen of gebruikt worden om papier te maken, nee het gaat om WINDTURBINES, hoogindustriële mechanische constructies om energie uit wind middels een generator om te zetten in elektriciteit. Twee fabrieken dus van 170 meter hoog, die duurzame energie moeten geven, maar ook met allerlei risico’s voor de leefomgeving. En op het terrein van Nijmegen?, nou, we kunnen eigenlijk wel zeggen, zowat in WEURT in de buurgemeente Beuningen Op 450 meter afstand van de bebouwing van Weurt.

Waar ons verhaal dus over gaat is: WINDTURBINES OP 450 METER AFSTAND VAN WEURT? NEE.

En waarom willen we dat niet??? - vanwege het geluid, zowel het voortdurende gezoef van wieken als het laagfrequente geluid dat als een brom of dreun kilometers ver draagt - vanwege de slagschaduw, waar vrijwel heel Weurt mee te maken krijgt, echt niet alleen het deel dichtbij de turbines - vanwege de inpassing in de omgeving - vanwege de gezondheidsrisico’s die dit met zich meebrengt - en vooral vanwege de aantasting van het leefklimaat in Weurt.

Waarom willen we dat niet??? Niet vanwege het ‘niet in mijn achtertuin’ principe. Wij hebben echt wel oog voor de noodzaak van de energietransitie.

Maar Weurt is het zat, wij vinden het genoeg, wij vinden het méér dan genoeg dat Weurt altijd wordt gebruikt als afvalput van de zogenaamde ‘Green Capital’ Nijmegen, die al zijn problemen verhuist naar de rand van de stad of daarbuiten, waardoor de bewoners van de buurgemeenten er last van hebben. Wij wonen in een mooie hoek van de gemeente Beuningen maar we willen niet wonen in een verdomhoek.

We noemen een paar punten die al sinds jaar en dag zorgen voor een geweldige cumulatie van overlast, zowel vervuilde grond, een te veel aan fijnstof, aan herrie en stank: - we zitten nog steeds met de gevolgen van de enorme, vaak illegale, stortingen uit het verleden in onze mooie uiterwaarden en grindgaten, voor een groot deel uitgevoerd door de voorlopers van diezelfde EN- GIE, - idem met de gevolgen van de kabelbranderijen uit het verleden - er loopt een drukke (en steeds weer drukker wordende) van Heemstraweg dwars door het dorp - de Oversteek is erbij gekomen met de rondweg S100 met bijbehorende rotonde naast het dorp - een drukbevaren rivier en kanaal met vervoer van gevaarlijke stoffen - industriegebied de Sluis met haven en containerterminal - industrieterrein TPN Nijmegen west, door Nijmegen geschikt gemaakt voor industrie van de zwaarste categorie, nl categorie 5 - extra verruiming van de geluidszone van dit industrieterrein, door de gemeenteraad van Beuningen, over Weurt heen, om deze industrie mogelijk te maken, nl tot 50 dB - de voormalige kolencentrale

- de ARN, waar bv de fipronil van de laatste milieurel verwerkt werd - en niet te vergeten de zandwinning die de komende jaren zo’n 280.000 vrachtritten gaat genereren.

Wij hebben serieuze overlast in alle elementen, in onze aarde, in onze lucht, in ons water en soms hebben we vuur, deze week nog door een brand bij de BCTN. Er wordt door bestuurders en politiek altijd weer ge- schermd met wettelijke regels en normen, voor geluid, fijnstof enzovoort enzovoort. Maar is het nou zo gek om al die normen eens bij elkaar op te tellen? Iets wat iedere weldenkende burger doet. En dan te zeggen, nee, dat kan zo niet verder. Wij als verontruste inwoners zeggen dat nu wel.

We hebben, sinds het late moment dat ons duidelijk werd dat er windturbines zouden komen, allerlei acties gevoerd. - We hebben de inwoners van Weurt geinformeerd en bevraagd. Er heerste, net als bij ons, grote onwe- tendheid over de plannen van ENGIE en Nijmegen. Een petitie op internet heeft inmiddels 445 tegenstan- ders opgeleverd. Dat is bijna 1/3e van het aantal huishoudens in Weurt en de wijk Koningsdaal in Nijme- gen. Overigens hebben zowel ENGIE als de gemeente Nijmegen nauwelijks tot geen moeite gedaan om de inwoners van Weurt en Koningsdaal mee te nemen in voorbesprekingen. - We hebben de politieke partijen en gemeenteraad van Beuningen bevraagd en aangedrongen op acties. Een brief van de gemeente Beuningen is verstuurd naar de provincie. - We hebben politieke partijen van Nijmegen benaderd en ons ongenoegen over de gang van zaken duidelijk gemaakt.

Maar de grote speler in dit geheel is de provincie, zijnde de beslisser in het geheel en daarom zitten we hier om onze zaak te bepleiten. In februari 2018 is de aanvraag voor de bouw van de windturbines gedaan, het gaat om een omgevingsvergunning voor de activiteit ‘bouwen’ en het afwijken van het geldende bestemmingsplan en om een ontheffing van de Wet natuurbescherming. Het is de vraag wanneer de ontwerpbesluiten van Gedeputeerde Staten komen. Uiteraard zullen we zienswijzen indienen wanneer de ontwerpbesluiten daar zijn, maar toch willen wij tevoren een aantal vragen stellen. - Hoe gaat de provincie om met de stapeling van overlast in Weurt? - Hoe gaat de provincie om met de cumulatie van alle milieurisico’s in en rond Weurt? - Hoe ziet de Omgevingsvisie van de provincie eruit? - Waarom lijkt de provincie tot nu toe te kiezen voor een verrommeling van het landschap door op allerlei plekken plukjes windturbines te plaatsen? - Waarom worden er nog steeds windturbines gebouwd die meer zullen kosten dan ze opleveren? Bijvoor- beeld in het zeer windluwe gebied van de ENGIE centrale? Hoeveel gemeenschapsgeld gaat er gestoken worden in dit soort projecten, waarvan de inwoners niet zullen profiteren? - Mag een aanpassing van het bestemmingsplan van het ENGIEterrein leiden tot een zogenaamd flexibel bestemmingsplan, flexibel voor het terrein van de toekomst, waar ruimte is voor experimenten? Denk hier- bij ook aan milieubelastende uitbreiding van LNG installaties, verhoging geluidsnorm van 50 naar 58 dB, biomassaverbranding waarvoor de basisvergunnig kennelijk nog steeds geldt, enorme uitbreiding van containeroverslag. Hoe kunnen we daar in vredesnaam grip op houden? - Hoe gaat de provincie de inwoners van Weurt helpen? Bijvoorbeeld door het inzichtelijk en transparant maken van plannen, voorgenomen plannen, besluiten en ontwerpbesluiten. Als er iets is dat ons de afgelopen maanden duidelijk is geworden is dat de ondoorzichtigheid en al dan niet bewuste geheimzinnig- heid het burgers bijna onmogelijk maakt om mee te denken over zaken die nu juist die burgers aangaan.

Het plan dat gedeputeerde van Dijk lanceerde in de Gelderlander van 28 april jl om op regionaal niveau de dialoog aan te gaan met alle actoren over de te maken keuzes in de toekomstige energiebehoefte is loffelijk, mits daar voldoende ruimte wordt geschapen voor inwoners. Deze dialoog moet uitmonden in nieuwe plannen voor ruimtelijke ordening, onder andere om verrommeling tegen te gaan. Hoe is het dan mogelijk om nu al plannen die verrommeling in de hand werken, zoals de twee turbines op het ENGIEterrein, te beoordelen en te vergunnen voordat de regionale dialogen nog maar gestart zijn?

In de notitie “Ruimte voor goed wonen” die later deze vergadering wordt besproken, gaat het over een “Een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland”.

Maar hoezo ‘gezond’: Waarom wordt er dan bij de normen voor windturbines geen rekening gehouden met het gegeven dat 10 tot 20 % van de mensen last heeft van het laagfrequent geluid van die turbines? Die mensen kunnen er niet van slapen en voelen een constante dreiging. In onder andere Duitsland leidde dit verhoogde risico al tot een verhoging van de minimale afstand tot windturbines van 1000 m. En hoezo ‘schoon’: het is mooi dat de kolencentrale verdwijnt, maar daarmee is Weurt nog niet schoon. En ‘welvarend’: wie verdient er aan de molens? Engie! Niet de bewoners, waarvan de huizenwaarde met wel 20% daalt.

En voor de duidelijkheid nog eens, wij zijn absoluut niet tegen energie uit windturbines, nee, wij zijn tegen het opnieuw verhogen van overlast voor burgers die toch al op allerlei manieren last hebben van grootscha- lige industrie en sterk toenemend vervoer.

Namens verontruste bewoners WEURT

Vergadering Commissie RLW Gelderland16.05.2018

Geachte commissieleden,

Wederom hebben wij recent, als buren van landgoed de Polberg en Winfried in Wapenveld, kennis genomen van een volgende statenbrief over natuurbegraven. Wij maken ons als inwoners grote zorgen en willen deze graag met u delen.

In deze ronde lijken alle bezwaren van de tafel en wordt voorgesteld om 500 graven per ha toe te staan en zelfs het compenseren van natuur wat milder aan te pakken. De afgelopen paar jaar zijn de aantallen graven p/ha van 400, naar 150 naar 0 en naar 50 gegaan. In dit nieuwe voorstel wordt gesproken van 500. Wij krijgen hier sterk de indruk dat er bewust enorm hoog ingezet wordt, om zo ergens tussenin uit te komen en van deze kwestie af te zijn.

Zoals u weet, staan er nogal wat initiatiefnemers te trappelen om op te starten op de Veluwe, maar ik houd het even bij bij ons eigen dorp. Een bizar voorbeeld, maar voor ons echter realiteit en laat zien waar dit nieuwe beleid toe kan leiden. Ik reken u even voor. Als we in Wapenveld uitgaan van 500 graven per hectare, maken beide landgoederen, die nu nog vol bomen staan, bij elkaar een begraafplaats ter grootte van 120 voetbalvelden met 30.000 graven. We spreken hier van enorme winsten,.Uitgaande van een gangbaar grafrecht komt dat bij elkaar neer op meer dan 100 miljoen euro. De druk is hoog. Wapenveld krijgt dan de grootste begraafplaats van Nederland, ter vergelijking; qua oppervlak meer dan 2 x zo groot als de Amerikaanse begraafplaats Margraten, en met 3 x zoveel doden als op Margraten.

Hoe is men tot het aantal van 500 p/ha gekomen? Met dat er vorig jaar is besloten dat de provincie onderzoek uit laat voeren over de mate van vervuiling betreﬀende het natuurbegraven, geeft Natuurmonumenten ook opdracht tot een onderzoek. Op de begraafplaats van hun zakenpartner, Natuurbegraven Nederland BV. De vraagstelling: Wat zijn de eﬀecten van natuurbegraven op de natuurtypen op de Natuurbegraafplaats Heidepol? Nou, het viel allemaal reuze mee natuurlijk... Het onderzoek dat uitgevoerd is door de provincie viel iets minder positief uit. Maar ja, de vraagstelling was ook wat serieuzer. Beide clubs zijn om de tafel gegaan en voorgaande aantallen lijken ineens verantwoord. Het heeft even geduurd, maar uiteindelijk krijgen de initiatiefnemers met deze slimme aanpak dan toch wat ze in oorsprong wilden. Als ze straks op de helft uitkomen haalt iedereen opgelucht adem, maar dàn zijn we er met z’n allen ingetrapt en worden we opgescheept met enorme oppervlaktes aan begraafplaatsen in de Gelderse natuur. Er valt voor u als bestuurders dus iets te winnen door nu de rug recht te houden.

In het stuk GNN waar het bij ons over gaat, leven vossen, marters, wilde zwijnen en dassen. Veel soorten vogels, dieren en planten, ook die op de rode lijst staan. Maar ondanks dat het nu beschermd natuurgebied is, wordt het misschien toegestaan daar te begraven, omdat het een zgn. ‘jong bos’ is. In werkelijkheid was dit landgoed in 1871 ook al bos, mag dit bos dan geen oude bosbodem meer krijgen? Met de ingrepen die nodig zijn voor natuurbegraven, krijgt het in ieder geval geen schijn van kans. Er zal nogal wat gekapt moeten worden om al het maximum aan graven kwijt te kunnen.

U kunt zich voorstellen, dat dit begraafplaatstoerisme een enorme impact gaat hebben op het woongenot en de beeldvorming van dit dorp, wat de afgelopen jaren sterk (met ondersteuning van provincie) ingezet heeft op recreatie en toerisme. Zelfs al zou het gaan over slechts 1 enorme natuurbegraafplaats. Hoeveel levende en hoeveel dode toeristen zal Heerde aan kunnen, hoe wenselijk zijn al die natuurbegraafplaatsen eigenlijk voor het imago van de Veluwe? Wie wordt hier beter van?

Wij zijn er van overtuigd, dat ondanks de mooie verhalen over biodiversiteit en dat het in de eerste plaats over natuur zou gaan, u, en ook ons als burgers, een rad voor de ogen gedraaid wordt. Hier worden een paar investeerders en landgoedeigenaren ﬂink rijk. Zij laten inwoners van Gelderland, en de Gelderse natuur over een aantal decennia, achter met enorme dodenakkers en een aantal volstrekt waardeloos geworden landgoederen. Het geeft voor altijd een rouwrand aan Heerde.

Wij willen u vragen een goede afweging te maken. Er is hier sturing van de overheid nodig. Natuurbegraven is géén zwaarwegend belang waar we natuur voor hoeven aantasten. Het is een fors verdienmodel ten koste van natuur en leefomgeving. De mensen die graag duurzaam begraven willen worden kunnen ook terecht op hun eigen plaatselijke begraafplaats. Dat is de duurzaamste manier van begraven, dicht bij huis, onder toezicht van de gemeente, met verantwoorde materialen en ook daar, kan het zonder grafsteen.

Ik dank u voor uw aandacht en wens u veel wijsheid in deze.

Inspraakreactie Stichting Natuurbegraafplaats-waaromniet.nl

Vergadering commissie Ruimtelijke Ordening, Landelijk gebied en Wonen. Onderwerp ‘onderzoek natuurbegraven’ (PS2018-219) agendapunt nummer 8 Woensdag 16 mei 2018.

Gedeputeerde Staten wil het aantal natuurgraven per hectare verhogen van een veilige 50 naar 500. Zelfs nog meer dan nu op natuurbegraafplaats Heidepol begraven worden. Een natuurbegraafplaats die de gedeputeerde eerder bestempelde als ‘door de vingers geglipt’. Het lijkt op een soort van onderhandeling, we vragen 500 en zijn blij met 100. Vijfhonderd is zo onrealistisch hoog, dat we stom verbaasd zijn dat B-WARE zonder slag of stoot de veilige 50 gelijkstelt met 500. We lezen in de brief van de gedeputeerde dat zij hiertoe bereid waren ‘na een goed gesprek’.

Ik ben voorzitter van een stichting die het fenomeen natuurbegraven ter discussie stelt. Ons doel is een maatschappelijke discussie over natuurbegraven. Vijf jaar geleden was er helemaal nog geen vraag. De vraag om van natuur begraafplaatsen te maken is in de markt gezet met een marketingplan. Het verbloemt (letterlijk) dat natuurbegraven de natuur verstoort, vernielt en vervuilt. Het maakt van nieuwe natuur een begraafplaats. Niet voor even, voor altijd.

Natuurbegravers wuiven alle bezwaren weg bijvoorbeeld over stoffelijke overschotten die aan de oppervlakte komen. ‘De botten zijn in tien jaar verteerd’ zo horen wij. Ik sprak een Vlaamse overheidsfunctionaris die onze website gevonden had en zich afvroeg wat er in Nederland aan de hand is. Ik vroeg haar waarom ze verbaasd is over natuurbegraven. Ze vertelde dat in Vlaanderen elke dag nog botresten gevonden worden van honderd jaar geleden uit de Eerste Wereld Oorlog. Burgens en soldaten waren jong en hun botten waren toen nog niet vol met conserveringsmiddelen zoals nu. Waardoor op dit moment stoffelijke overschotten niet meer verteren. Hoe lang blijven we eigenlijk last houden van de veel te ondiepe graven op een natuurbegraafplaats als deze doden nog met jas, huid en haar gevonden worden? Hoe realistisch zijn de verhalen eigenlijk over ‘niets aan de hand’?

Natuurbegraven is in België en Duitsland verboden. Urnen mogen in Duitsland wel begraven worden, in België denkt men na over urnen, maar men gruwt er daar van, om begrijpelijke redenen, om ook het begraven van stoffelijke overschotten in de natuur toe te staan.

Natuurbegravers zien alleen maar voordelen. De natuur staat op de eerste plaats, natuur voor en natuur na. Maar waar zijn eigenlijk de feiten gebleven? Biodiversiteit neemt ook toe als je niets doet op een maisakker. Wij zien op het verdienmodel na, waarin niet de natuur maar de grafrechtverkoper er met de winsten vandoor gaat, alleen maar nadelen.

Als ik u was zou ik eerst van Natuurbegraven Nederland B.V. en Natuurmonumenten de financiële afspraken vragen. Hoe kan het dat we hier alleen Natuurmonumenten zien die vraagt om zoveel mogelijk stoffelijke overschotten in de natuur achter te laten, waar wijst dat op? Betekent dat, dat alleen de grafrechtverkopers nog winst maken als er niet een maximum uitrolt? Heeft Natuurmonumenten financieel belang bij zoveel mogelijk graven? Was daarom de druk op B-WARE zo groot?

De natuur staat op 1. Maar is dat ook zo? Wat gebeurt er als een konijn in de losse grond van een vers graf aan het graven slaat? Welke wet wint het dan? Die van de lijkbezorging die de grafrust afdwingt of die van de natuur waarin het strafbaar is om konijnenholen dicht te spitten… Op een natuurbegraafplaats wordt het graf hersteld, we begrijpen dat, maar de natuur staat daarmee niet

meer op de eerste plaats. Konijnen, vossen, dassen, zwijnen, broedende vogels, reptielen, alles gaat wijken. Dat is geen natuur meer, dat is een begraafplaats. Boswachters zijn begraafplaatsonderhoudsmedewerkers, daar zijn ze druk mee.

Voor het grondwater geldt hetzelfde, de natuur wijkt. Voor de natuur moet het grondwater omhoog. De natuur verdroogd, zeker op de Veluwe. Natuurbegraven vraagt om verlaging of in ieder geval mag de grondwaterstand niet meer omhoog. Ook voor wat betreft dit thema staat de natuur niet meer op 1 met natuurbegraven.

[de voorzitter vraagt om af te ronden, de grijze tekst is niet voorgelezen]

Er was tientallen jaren een roep om geld van ons, belastingbetalers, voor het verschralen van de grond, er zouden te veel nutriënten zijn. Nu is er een roep om extra vermesting juist op een natuurbegraafplaats en juist met stoffelijke overschotten, want in de cyclus van de natuur zouden de nutriënten zo belangrijk zijn. (Een Vandaag). Wie kan dat nog volgen?

Een boer mag nog geen dode big begraven in de natuur. Hij pleegt een milieudelict. Natuurmonumenten begraaft straks tienduizenden en tienduizenden vervuilde stoffelijke overschotten in nu nog schone natuur. Honderd ton gebiedsvreemd materiaal per begraafplaats. Wie begrijpt dit nog?

Intern heeft Natuurmonumenten met haar (bestuurlijk betrokken) leden gedeeld dat natuurbegraven riskant is door de imagoschade die natuurbegraven gaat aanrichten. We begrijpen dat. Natuurmonumenten zelf heeft daardoor de inkomsten uit natuurbegraven op nul euro gezet. Hebben ze dat u verteld in hun nieuwsbrief?

Nu leeft misschien bij u de vraag ‘zijn jullie nu tegen of bent u nu voor de veilige 50 graven per hectare?’ Het antwoord is dat we met onze stichting wil waarschuwen tegen de wildgroei van natuurbegraven in Nederland. Ons land is daar te vol voor en we willen waarschuwen dat de bodem al genoeg verontreinigd is. Natuurbegraven is voor het individu mooi, maar maatschappelijk onverantwoord. Daarvoor is het nodig dat we het commercieel natuurbegraven onaantrekkelijk maken om daarmee de wildgroei te stoppen. We adviseren u om natuurbegraven mogelijk te houden op door de gemeente aangelegde natuurlijke parkbegraafplaatsen, zoals ze er al in uw provincie zijn, daarmee steunt u gemeenten waardoor begraven betaalbaar blijft.

Breng de natuur naar de begraafplaats en niet de begraafplaats naar nieuwe natuur.

Stoppen is beter dan de 50 graven per hectare. U beschikt over een rechte rug met het vorige besluit, wij adviseren u te stoppen of als dat niet haalbaar is vast te houden aan de door B-WARE oorspronkelijk geadviseerde 50 graven per hectare, wat overeenkomt met het advies van Alterra uit 2009: ‘substantieel minder dan 80 graven op de arme zandgronden’ en kijk hoe de markt zich daar de komende tien jaar naar richt. Wij verwachten dat de wildgroei daarmee wordt tegengehouden. Dat wensen we u toe.

voorzitter Natuurbegraafplaats-waaromniet.nl

Inspreektekst Natuurmonumenten op het agendapunt ‘Onderzoek natuurbegraven’ van de commissie RLW, Gelderland, op 16 mei 2018.

Geachte leden van de Commissie RLW,

Allereerst ben ik blij dat Provinciale Staten probeert omtrent nieuwe ontwikkelingen in het Gelders Natuurnetwerk, zeer zorgvuldige afwegingen te maken. Het is belangrijk dat wij de natuur die we nog hebben in Nederland, goed beschermen. Dat is ook de missie van Natuurmonumenten en de leidende gedachte bij activiteiten die wij ondernemen.

Aan ons als natuurbeschermer is het vervolgens de uitdaging activiteiten te ondernemen die geen enkele schade berokkenen en die bij voorkeur goed onderbouwd zijn. Activiteiten waarbij zelfs ruimte is voor het versterken van de natuur en historisch erfgoed en die goed passen bij ons en onze achterban, staan bij ons natuurlijk met stip op de nummer 1 voorkeurspositie. Dat onze achterban natuurbegraven een goed plan vindt, blijkt uit de onafhankelijke onderzoeken die we een aantal jaar geleden hebben gedaan. Duidelijk maken wat het concept natuurbegraven inhoudt, het gevoel van terugkeren in de natuur, de mooie locaties en het belang voor de natuur, maakt dat veel weerstand verdwijnt en uiteindelijk driekwart natuurbegraven zelfs van harte ondersteunt.

Sinds een aantal jaar vraagt de politiek van natuurbeheerders om financieel meer de eigen broek op te houden. De ene natuurbeheerder schroeft de houtkap flink op, een ander overweegt dan maar met windenergie aan de slag te aan. Ook zijn excursies in de natuur niet meer gratis, moeten op steeds meer plekken MTB-vignetten verkocht worden en wordt geëxperimenteerd met betaald parkeren. Van deze activiteiten is bekend dat ze schadelijk kunnen zijn voor de natuur of is de schadelijkheid niet onderzocht. Dat dus in tegenstelling tot het zo goed onderzochte natuurbegraven.

Zo zijn wij uiteindelijk dus overtuigd dat natuurbegraven gewoon een goed idee is. Het past goed bij ons, is niet schadelijk en er ontstaat zelfs een mogelijkheid om iets extra’s te doen voor de natuur. Toch heeft natuurbegraven nog altijd te maken met hardnekkige, negatieve stigma’s. Zo zou het misschien toch wel eens ergens “schadelijk” voor kunnen zijn. Onderzoeken van twee verschillende, gerenommeerde instituten tonen aan dat natuurbegraven onder de juiste voorwaarden geen schade oplevert, maar toch. “Als dat de uitkomst is, dan zal het onderzoek wel niet kloppen…”

Als het om goed ondernemerschap omtrent natuurbegraven gaat, schijnen de beste stuurlui ook al aan wal te staan. “Meer graven betekent ook meer inkomsten”. Het is bij elke activiteit aan de expertise van de ondernemer om er een sluitende businesscase van te maken. Daar zitten jarenlange voorbereidingen in.

Regelmatig komen sympathieke initiatieven voorbij die ‘natuurbegraafplaats’ worden genoemd. Deze kunnen wellicht iets voor natuur betekenen, maar het gaat hier om natuurbegraafplaatsen met als hoofdfunctie begraafplaats en helemaal niet om natuurbegraafplaatsen. Er staat de betreffende initiatiefnemers niets in de weg om de uiteindelijke dichtheid van graven alsnog op te krikken naar bijvoorbeeld 10.000 per hectare en om gedenkstenen, geraniums en buxushaagjes te planten. Ook hoeft er niets extra’s in de natuur geïnvesteerd te worden. Kortom, hier worden knollen voor citroenen verkocht. Bij een echte natuurbegraafplaats daarentegen is en blijft de hoofdfunctie natuur en blijft de natuur ook als zodanig herkenbaar, zonder gedenkstenen, en zonder geraniums en buxushaagjes en mét investeringen in de natuur.

De eisen aan natuurbegraafplaatsen zijn streng. Zonder een inrichtings-, beheer-, monitoring- én natuurversterkingsplan en een duidelijk handelingsprotocol krijg je geen toestemming. Naar deze voorschriften kan door iedereen altijd gevraagd worden en ze liggen aan de basis van een duurzaam en goed beheer. Het is niet meer dan terecht, zeker in het GNN, dat zulke hoge eisen worden gesteld.

Beste Statenleden, ik begrijp het niet meer. Als het beleid de vorm krijgt van het huidige voorstel, dan zullen alle plannen voor natuurbegraafplaatsen in Gelderland, inclusief de bijbehorende natuurversterking, de komende jaren de ijskast in gaan.

Ik verzoek u daarom, indien u natuurbegraafplaatsinitiatieven serieus een kans wilt geven, het huidige voorstel te heroverwegen en met een reëler, aangepast voorstel te komen dat recht doet aan de onderzoeksresultaten.

Dankuwel.

, Natuurmonumenten