E-Politikon KWARTALNIK NAUKOWY OŚRODKA ANALIZ POLITOLOGICZNYCH UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO Numer XII, Zima 2014 ISSN 2084 - 5294 Rada Redakcyjna Prof
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
1 12 DZIENNIKARSTWO W DYSKURSIE POLITYCZNYM e-Politikon KWARTALNIK NAUKOWY OŚRODKA ANALIZ POLITOLOGICZNYCH UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO Numer XII, zima 2014 ISSN 2084 - 5294 Rada Redakcyjna prof. Oksana P. Ovchinnikova (Orłowska Regionalna Akademia Administracji Państwowej, Rosja) prof. Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski) prof. Szewach Weiss (University of Haifa, Izrael) prof. Konstanty Wojtaszczyk (Uniwersytet Warszawski) Kolegium Redakcyjne dr Olgierd Annusewicz (Redaktor Naczelny) dr hab. Ewa Maria Marciniak (Członek Kolegium) prof. Dorota Piontek (Członek Kolegium) Paweł Krasowski (Sekretarz Redakcji) Redaktorzy numeru prof. Dorota Piontek, dr Agnieszka Szymańska, dr Olgierd Annusewicz Redaktorzy tematyczni dr Izolda Bokszczanin; dr hab. Rafał Chwedoruk; dr Tomasz Godlewski, prof. Jolanta Itrich-Drabarek; dr Marek Kochan; dr Krzysztof Księżopolski; dr Anna Materska-Sosnowska; dr Renata Mieńkowska-Norkiene; dr Ewa Pietrzyk-Zieniewicz; dr Błażej Poboży; dr hab. Tomasz Słomka; Jarosław Spychała; dr Jerzy Szczupaczyński, dr Adam Szymański; dr Marcin Tobiasz; prof. Andrzej Wierzbicki; dr hab. Justyna Zając; dr Jakub Zajączkowski; dr Jacek Zaleśny; dr hab. Piotr Załęski; dr Aleksandra Zięba; dr hab. Jacek Ziółkowski Redaktorzy językowi Eva Allen (native speaker) Joanna Hermanowska Katarzyna Wojtak Redaktorzy statystyczni dr Tomasz Gackowski, Aneta Marcinkowska Wsparcie redakcyjne Patrycja Bytner Projekt graficzny Radosław Stachurski/ dreamstime.com Copyright by Warszawa 2014 ISSN 2084-5294 Uniwersytet Warszawski Ośrodek Analiz Politologicznych ul. Nowy Świat 67 00-927 Warszawa [email protected], [email protected] www.oapuw.pl, www.epolitikon.pl Spis treści Wstęp .............................................................................................................................. 5 DZIENNIKARZ I INFORMACJA Agnieszka Szymańska, Agnieszka Hess Dziennikarze i promocja idei. Jak wiedza i osobiste przekonania dziennikarzy wpływają na rekonstruowany w mediach obraz rzeczywistości politycznej i społecznej .............10 Małgorzata Lisowska-Magdziarz Władza24. Dziennikarz informacyjny w świecie polityki zmediatyzowanej ..................41 Sławomir Czapnik Obiektywny, ale nie neutralny. Robert Fisk o misji dziennikarstwa. .............................66 Magdalena Kacperska Dziennikarz – reporter, moderator czy ekspert? Analiza wybranych programów ekonomicznych: Kapitalny program (TVP Info) oraz Biznes dla ludzi (TVN24 BIS)........85 Maciej Zasada Kondycja dziennikarstwa śledczego w Polsce .............................................................109 DZIENNIKARZ I NOWE MEDIA Paweł Łokić Aktywność polskich dziennikarzy w serwisie Twitter – analiza wybranych przypadków .....................................................................................................................................126 Bartłomiej Machnik Twitter jako „broń taktycznego rażenia”. Rola serwisu w przekazywaniu informacji na przykładzie „afery podsłuchowej” ...............................................................................150 DZIENNIKARZ CELEBRYTĄ? Dorota Piontek, Mirosław Grzelak Dziennikarz: kreator opinii czy celebryta? Problemy teoretyczne ..............................177 Szymon Ossowski Dziennikarz-celebryta, czyli bohater własnego show ..................................................201 Weronika Świerczyńska-Głownia Od dziennikarza do celebryty. Wizerunek dziennikarza jako narzędzie marketingowe kampanii informacyjnych ............................................................................................225 1 ESEJE Ryszard Czarnecki Politycy, dziennikarze, symbioza? ...............................................................................242 Konrad Niklewicz Populizm niszczy zaufanie ...........................................................................................251 RECENZJE Bartłomiej Biskup Sergiusz Trzeciak, Drzewo kampanii wyborczej czyli jak wygrać wybory…………………255 Autorzy ........................................................................................................................259 2 Contents Introduction ..................................................................................................................... 5 JOURNALIST AND INFORMATION Agnieszka Szymańska, Agnieszka Hess Journalists and the Promotion of Idea(l)s. How Do Knowledge and the Personal Convictions of Journalists Influence the Reconstruction of Political and Social Reality in the Media ......................................................................................................................10 Małgorzata Lisowska-Magdziarz Power24. News Journalist in the Realm of Mediatized Politics ....................................41 Sławomir Czapnik Objective, But Not Neutral. Robert Fisk on the Mission of Journalism. ........................66 Magdalena Kacperska Journalist – Reporter, Moderator or Expert? Analysis of Selected Economic Programs: Kapitalny program (TVP Info) and Biznes dla ludzi (TVN24 BIS) ...................................85 Maciej Zasada The Condition of Investigative Journalism in Poland ..................................................109 JOURNALIST AND NEW MEDIA Paweł Łokić The Activity of Polish Journalists on Twitter – Analysis Based on Selected Cases ......126 Bartłomiej Machnik Twitter as a "Weapon of Mass Destruction". The Role of Service in Providing Information on the Example of "the Phone Hacking Scandal" ....................................150 JOURNALIST-CELEBRITY? Dorota Piontek, Mirosław Grzelak Journalist: an Opinion Maker or a Celebrity? Theoretical Approach ..........................177 Szymon Ossowski Journalist – a Celebrity or the Hero of his Own Show .................................................201 Weronika Świerczyńska-Głownia From Journalist to Celebrity. The Image of the Journalist as a Marketing Tool of Communication Campaigns ............................................................................225 3 ESSAYS Ryszard Czarnecki Politicians, Journalists, Symbiosis? ..............................................................................242 Konrad Niklewicz Populism Destroys Trust ..............................................................................................251 REVIEWS Bartłomiej Biskup Sergiusz Trzeciak, The Tree of Electoral Campaign or How to Win Elections..………….255 Authors ........................................................................................................................259 4 Wstęp Szanowni Państwo, we współczesnym świecie mediów zachodzą istotne zmiany, z których dwie – technologiczna i komercyjna, rzutują na tradycyjne paradygmaty dziennikar- stwa, każąc zastanowić się nad redefinicją tej profesji w kontekście dyskursu politycznego. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z powszechnie akceptowanym podejściem strukturalnym, w komunikowaniu politycznym media i dziennika- rze relacjonujący politykę stanowią trzeci – obok instytucji politycznych i oby- wateli – podmiot tego procesu, zajmując w nim szczególne miejsce ze względu na cechy strukturalne, psychologiczne i normatywne. Tradycyjny paradygmat dziennikarstwa obejmuje w zasadzie wszelkie czynności, zmierzające do stwo- rzenia i przekazania odbiorcom informacji czystej, pozbawionej komentarza i opinii, obiektywnej oraz dotyczącej wydarzeń, zjawisk, ludzi ważnych z punk- tu widzenia dużej populacji (społeczeństwo jako całość, duże grupy społeczne). Wspomniane wcześniej zmiany, zaszłe i stale zachodzące zarówno wewnątrz, jak i w otoczeniu świata mediów, powiązane ze zmianami społecznymi, które dokonują się także w obszarze samej polityki, powodują, że dziennikarze po- dejmują się pełnienia ról odbiegających od tego, co opisuje ów tradycyjny pa- radygmat. Współczesny dziennikarz staje się więc ekspertem od polityki i jej uczestników, ale także od skutecznego komunikowania się z wyborcami; jest aktywnym i zaangażowanym uczestnikiem platform społecznościowych, ko- mentującym na gorąco bieżące wydarzenia czy stanowiska innych uczestników takiej debaty (nierzadko bez uprzedniej ich weryfikacji); jest wreszcie celebry- tą, któremu nieobca jest obecność w mediach niezwiązanych z dyskursem politycznym, przy czym ta obecność ma wymiar nie tylko prywatny, ale niekie- 5 Wstęp dy także zawodowy. W tym kontekście pogłębionej refleksji naukowej i uwagi badawczej wymaga wiele nowych obszarów aktywności dziennikarzy. Wśród nich wymienić należy m.in. ich umiejętności komunikacyjne jako pośredników pomiędzy politykami i obywatelami, jako promotorów idei i politycznych roz- wiązań, a także skutków ich zachowań i działań jako ekspertów od polityki, jako celebrytów wzbudzających zainteresowanie i tym samym oddziałujących na tych obywateli, którzy polityką się nie interesują, oraz swoistych specjali- stów od politycznego public relations/reklamy. Warto szukać odpowiedzi na pytanie, czy współczesne dziennikarstwo polityczne to nadal misja, służba spo- łeczna czy już polityka? Jak bezstronni są współcześnie dziennikarze w dyskur- sie politycznym? Czy w ogóle istnieje dziennikarstwo neutralne światopoglą- dowo? Jak wiedza i osobiste przekonania dziennikarzy, ich strategie komuni- kacyjne wpływają na sposób postrzegania polityki przez szerokie kręgi obywa- teli a pośrednio wreszcie i kondycję samej demokracji? Inspiracją do podjęcia tej tematyki stała się dyskusja panelowa pt. Dziennikarze w dyskursie politycznym – stare i nowe perspektywy, która odbyła się pod patronatem Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej w ramach konferencji naukowej MEDIA – DZIENNIKARZE – WIEDZA, zorganizowanej