R A P O R T B A D A W C Z Y

CELEBRYCI w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej BADANIE INTERDYSCYPLINARNE

prof. dr hab. Wiesław Godzic dr Anna Buchner dr Małgorzata Kubalska dr Lidia Rudzińska-Sierakowska

Warszawa, lipiec 2019

Raport badawczy „Celebryci w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej. Badanie interdyscyplinarne” zrealizowany został w ramach projektu o numerze 2bH 15 0190 83 modułu Rozwój 2b „Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki". Kwota dofinansowania: 304.740,00 złotych. Jednostka finansująca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Okres realizacji projektu: czerwiec 2016 – czerwiec 2019.

Kierownik projektu: prof. dr hab. Wiesław Godzic Wykonawcy merytoryczni: dr Anna Buchner, dr Małgorzata Kubalska, dr Lidia Rudzińska–Sierakowska

Recenzenci naukowi: prof. zw. dr hab. Eugeniusz Wilk (Uniwersytet Jagielloński), prof. zw. dr hab. Kazimierz Wolny–Zmorzyński (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II) Redakcja merytoryczna: dr Małgorzata Bulaszewska, mgr Paweł Wieczorek

ISBN 978-83-62443-55-0 © SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Warszawa 03-815, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa, tel. 22 5179600 Raport udostępniony jest bezpłatnie, jego całość lub fragmenty można kopiować, rozprowadzać, przedstawiać oraz na jego podstawie opracowywać inne dzieła pod warunkiem przywołania źródła: tytułu raportu wraz z nazwiskami autorów.

2

Z recenzji naukowych:

Raport o celebrytach polskich, opracowany Oceniany Raport to rzetelne badania przez zespół kierowany przez profesora ilościowe i jakościowe, to nie monotonny Wiesława Godzica, jest z pewnością ich zapis, suche, matematyczne sprawoz- istotnym studium naukowym lokującym się danie, ale interesująco przedstawione w specyficznym obszarze celebrities wyniki, bez naukowego zadęcia, klarownie studies, rozwijanych dość intensywnie wyłożone, z których wyłaniają się postaci w ostatnich latach w zagranicznych ośrod- celebrytów z ich „wątpliwą filozofią życia”, kach naukowych. Wspomniane opracowa- dla których najważniejsze jest zaistnienie nie opiera się na zróżnicowanym repertu- w mediach za wszelką cenę. Raport ilustro- arze zastosowanych metod badawczych: wany jest zabawnymi ilustracjami, atrakcyj- od wywiadów, przez badania jakościowe, nymi graficznie rozwiązaniami – najbardziej następnie badania ilościowe i wreszcie interesujące wnioski są wyeksponowane warsztat badaczy i ekspertów. Przyjęty w tekście odmiennym krojem i kolorem sposób postępowania zaowocował intere- czcionki, co ułatwia przyswojenie sporej sującymi poznawczo rezultatami, które ilości informacji. ukazały, dzięki temu wielostronnemu Z treścią Raportu można zapoznawać się oglądowi, nieznane konteksty znaczeniowe jak z Biblią, niekoniecznie należy czytać funkcjonowania celebrytów polskich go tradycyjnie od początku do końca, w przestrzeni medialnej i społecznej. otwarty przez odbiorcę w dowolnym Pragnę podkreślić, że jest to pierwszy tego miejscu przynosi mu zawsze interesujące typu raport przygotowany w Polsce. (…) informacje. (…) Niewątpliwą dodatkową zaletą raportu jest W Raporcie odbija się jak w lustrze także bardzo obfity materiał faktograficzny – niestety – marny obraz kondycji polskiego i skrupulatnie przeprowadzone analizy. społeczeństwa, goniącego za sensacją, Sadzę, że mogą one stać się punktem przywiązującego wagę do tego, co mało odniesienia dla badaczy kultury popularnej wartościowe, biorącego przykład najczę- w Polsce. ściej z osób niewykształconych i płytkich W konkluzji pragnę zatem stwierdzić, (…). To także przygnębiający obraz ludzi, że omawiany raport jest wartościowym którzy dobrowolnie i bezmyślnie poddają opracowaniem naukowym, spełniającym się manipulacji mediów i ich twórców, wymogi rzetelności naukowej. Raport jest bo sami są niewykształceni i nie umieją cenny, gdyż odsłania ważne aspekty odróżnić rzeczy wartościowych od mało mechanizmów charakteryzujących popu- istotnych. larną kulturę medialną w Polsce. Prof. zw. dr hab. Prof. zw. dr hab. Eugeniusz Wilk Kazimierz Wolny–Zmorzyński

Spis treści

1. WPROWADZENIE ...... 7

1.1. STAN BADAŃ ...... 10

2. WSTĘP. CZEGO NIE WIEMY O CELEBRYTACH, A POWINNIŚMY WIEDZIEĆ ...... 12

3. SPOŁECZNY WIZERUNEK CELEBRYTÓW – WYWIADY ...... 16

4. CELEBRYCI W MEDIACH – BADANIE JAKOŚCIOWE ...... 23

5. CELEBRYCI W MEDIACH – BADANIE ILOŚCIOWE ...... 27

5.1. GRUPY ZAWODOWE CELEBRYTÓW ...... 28

5.2. OCENA CELEBRYTÓW Z POSZCZEGÓLNYCH GRUP ZAWODOWYCH ...... 31

5.3. OCENA CELEBRYTÓW W POSZCZEGÓLNYCH MEDIACH ...... 34

5.4. JAK I JAKIE MEDIA NAZYWAJĄ CELEBRYTÓW ...... 35

5.5. TYPY ZDJĘĆ POJAWIAJĄCE SIĘ W BADANYCH MATERIAŁACH ...... 36

5.6. W JAKIM DYSKURSIE PRZEDSTAWIA SIĘ CELEBRYTÓW? ...... 37

5.7. CELEBRYCI POJAWIAJĄCY SIĘ W BADANIU ...... 39

6. WARSZTAT BADACZY I EKSPERTÓW ...... 50

CZĘŚĆ II. PEŁNE WERSJE BADAŃ ...... 54

1. 1. WARSZTAT BADACZY I EKSPERTÓW (ZAPIS) ...... 54

2. SPOŁECZNY WIZERUNEK CELEBRYTÓW – WYWIADY (WERSJA PEŁNA) ...... 74

2.1. PRAKTYKI MEDIALNE BADANYCH ...... 74

2.2. OBSERWACJE WŁASNE BADANYCH (NA PODSTAWIE DZIENNICZKÓW) ...... 78

2.3. POJĘCIA ...... 80

2.4. NAJPOPULARNIEJSI POLSCY CELEBRYCI ...... 89

2.5. CELEBRYTA VS „ZWYKŁY CZŁOWIEK” (ANALIZA JA-MY-ONI) ...... 97

2.6. CELEBRYCI NA PORTALACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH ...... 102

2.7. ROZMOWY O ŻYCIU CELEBRYTÓW ...... 110

2.8. CELEBRYTA BLISKO CODZIENNOŚCI ...... 111

2.9. PRZEPIS NA CELEBRYTĘ ...... 113

2.10. NIESTOSOWNE ZACHOWANIA CELEBRYTÓW ...... 116

2.11. CO POWINNO POZOSTAĆ NIEMEDIALNE ...... 119

2.12. WĄTKI POLITYCZNE A KULTURA CELEBRYCKA ...... 121

3. CELEBRYCI W MEDIACH – BADANIE JAKOŚCIOWE (WERSJA PEŁNA) ...... 122

3.1. NAJPOPULARNIEJSI CELEBRYCI ...... 122

3.2. NAJCZĘSTSZE WĄTKI (KONTEKSTY, ROLE, ŁATKI) ...... 122

4 Wątek finansowy ...... 122 Wątek porównywania gwiazd ...... 128 Dieta i ciało ...... 132 Wątek macierzyństwa i ojcostwa ...... 135 Matka-celebrytka – studia przypadków ...... 137 Ojciec-celebryta – studia przypadków ...... 142

3.3. GRUPY CELEBRYTÓW TWORZONE PRZEZ MEDIA ...... 144 Azja Express ...... 144 WAGs, czyli partnerki piłkarzy ...... 146 Gwiazdy telewizji TVN ...... 148 Nowi celebryci: blogerzy, vlogerzy, youtuberzy, influencerzy ...... 149

3.4. WĄTEK NAŁOGÓW ...... 153

3.5. WĄTEK CHOROBY GWIAZDY I CHOROBY W RODZINIE ...... 156 Anna Wyszkoni – nowotwór ...... 156 Michał Figurski – udar ...... 158 Ewa Bem – śmierć córki ...... 159 Pozostałe osoby ...... 160

3.6. ODWOŁANIA DO PRZESZŁOŚCI CELEBRYTÓW ...... 161 Kogo dotyczą odwołania ...... 163

3.7. WĄTEK RELIGIJNY ...... 170 Konflikt między Jerzym Stuhrem a Cezarym Pazurą ...... 170 Nawrócenie Edyty Górniak ...... 170 Pozostałe osoby ...... 171

3.8. WĄTEK CHARYTATYWNY I SPOŁECZNY ...... 173 Akcje społeczne ...... 173 Akcje charytatywne ...... 174

3.9. WĄTEK ŚLUBU ...... 175 Ewa Farna ...... 175 Grażyna Szapołowska ...... 175 Lara Gessler ...... 176 Małgorzata Rozenek-Majdan ...... 176 Pozostałe osoby ...... 178

3.10. ŁATKI NA CELEBRYTACH ...... 180 Doda jako trans ...... 180 Natalia Siwiec i surogatka ...... 181

4. CELEBRYCI W SOCIAL MEDIA – PRZEGLĄD WYBRANYCH PROFILI ...... 183

4.1. MAŁGORZATA ROZENEK-MAJDAN ...... 185

5 Facebook ...... 185 Instagram ...... 189

4.2. JOANNA KRUPA ...... 196 Facebook ...... 196 Instagram ...... 205

4.3. DODA (DOROTA RABCZEWSKA) ...... 212 Facebook ...... 212 Instagram ...... 217

4.4. EDYTA GÓRNIAK ...... 222 Facebook ...... 222 Instagram ...... 227

5. METODOLOGIA BADAŃ ...... 234

5.1. WYWIADY: DOBÓR PRÓBY, CHARAKTERYSTYKA BADANYCH ...... 234 Wywiad I...... 234 Wywiad II ...... 236

5.2. CELEBRYCI W MEDIACH/SOCIAL MEDIACH – METODOLOGIA BADANIA JAKOŚCIOWEGO ...... 237 I tura badań ...... 238 II tura badań ...... 238 Celebryci w social media – przegląd wybranych profili ...... 239

5.3. METODOLOGIA SPSS ...... 240 Klucz wyboru do badań ...... 240

6. BIBLIOGRAFIA ...... 242

6 1. Wprowadzenie

Projekt badawczy „Celebryci w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej. Badanie interdyscyplinarne” rozpoczęliśmy w 2016 roku. Głównym celem było zbadanie pozycji i roli celebrytów w zakreślonej w tytule przestrzeni. Interesowały nas głównie relacje między celebrytami a mediami: jak media oddziałują na celebrytów (ówczesnych lub potencjalnych) i jak celebryci wykorzystują media dla własnych celów. Analizowaliśmy więc przekazy płynące od mediów (kim się interesują, w jakim tonie piszą o znanych osobach, w jakim kontekście je umieszczają, a nawet jakie „łatki” im przypinają) oraz przekazy płynące od samych celebrytów (co prezentują na swój temat w social mediach), badając też reakcję odbiorców na owe przekazy. Dokonując analizy komentarzy internetowych sprawdzaliśmy, w jakim stopniu i w odniesieniu do jakich przekazów, internauci angażują się w celebrycki dyskurs.

Naszym celem także było bowiem mocne odniesienie się do przestrzeni społecznej, czyli roli, jaką celebryci pełnią w życiu odbiorców. Zebrane dane mogą być świetną podstawą do empirycznej weryfikacji tez obecnych w zachodnich badaniach nad mediami. Jak zauważył Richard Dyer (2002: 178), ludzie XXI wieku chętnie oglądają postaci podobne do nich samych. Wiąże się to z demistyfikacją gwiazd, które nie są traktowane jako zjawiska wyjątkowe. W tym kontekście projekt miał odpowiedzieć na pytanie, czy celebryci stanowią dla użytkowników kultury współczesnej ważny punkt odniesienia i wsparcie, czy może odwrotnie, stają się przedmiotem drwin i pogardy – co często zauważamy w polskiej przestrzeni.

Po trzech latach badań czteroosobowego zespołu przedstawiamy wyniki naszych prac. Obszerność materiału musiała spotkać się z dyscypliną czytelności. Mieliśmy do czynienia z metajęzykiem, naukowym językiem humanistyki. Licznie cytowane przykłady wprowadzały ponadto swobodny/neutralny, ale zgodny z regułami polszczyzny język pracy. Był wreszcie obecny – czasem w nadmiarze – język potoczny i mówiony, obecny w transkrypcjach wywiadów. Nie dość tego: komentarze internautów, używających nie tylko języka, ale także obrazków, wydawały się graniczną formą komunikacji językowej naszego badania.

7 Aby sprostać zadaniu, zdecydowaliśmy się na układ raportu, który ma ułatwić przyswojenie licznych informacji, z którymi mieliśmy do czynienia, jak również analiz, które wykonaliśmy na rozmaitym typie danych: od wywiadów, przez analizy mediów, badania treści umieszczanych przez celebrytów po przegląd komentarzy i interakcji podejmowanych przez internautów.

Dlatego zaczynamy od skrótów/streszczeń wyników badań lub – jeśli wyniki analiz są przyswajalne w całości – podajemy je od razu w pełnej wersji (dotyczy to badania SPSS). Najpierw więc przedstawiamy merytoryczne streszczenie dwóch tur wywiadów, następujących po upływie jednego roku. Zawierają one to, co w literaturze anglosaskiej nazywa się „findnings”. Badacze pytają o sfery rozumienia zjawiska celebrytyzmu w Polsce i proszą o ustosunkowanie się do nich. Zwykle otrzymują takie cechy zjawiska, które są oczywiste dla badanego. To wersja w pigułce, autorskie osiągnięcie naszego zespołu, zawierające uwagi, przekonania i sądy w naszym przekonaniu najistotniejsze. Po streszczeniu wywiadów następuje podobna, skrócona wersja badania mediów. Na podstawie danych zebranych do badania mediów przygotowaliśmy też ilościowe badanie z użyciem programu SPSS. Wnioski prezentujemy w całości – wydają się przyswajalne, zawierają też dane, które przenikają się na tyle, że w naturalny sposób czyta się je jako kompletny materiał. Część pierwszą zamyka podsumowanie warsztatu ekspertów i praktyków celebrytyzmu, którzy w dyskusji odnoszą się do ośmiu pytań, ogniskując naszą wiedzę o zjawisku celebrytów i przedstawiając możliwe kierunki, w którym owo zjawisko podąży.

W części drugiej raportu można zapoznać się z pełnymi danymi, które posłużyły do analiz: zapis warsztatu ekspertów, drobiazgowe opisy pogłębionych wywiadów, następnie wypisy z badania mediów, odnoszące się do zidentyfikowanych zjawisk oraz konkretnych osób. Dlatego, po zapoznaniu się ze skrótami w pierwszej części, zachęcamy do lektury także części drugiej – prezentujemy w pigułce (co prawda dużej, ale do przełknięcia) przekrój polskiego świata celebrytów, z licznymi cytatami i przykładami. Momentami są to wręcz małe opowieści.

8 Metodologię umieszczamy nietypowo: na końcu opracowania, z prostego powodu – łatwo ją odnaleźć w ogromie przedstawionego materiału, który zarazem jest w swoim ciągu spójny jako narracja na temat celebrytów.

Zakładamy znaczną dowolność w procesie lektury. Można swobodnie wybierać między kompetentną, obszerną i aktualną bibliografią zagadnienia, dającą do myślenia statystyką SPSS i różnorodnością opinii na temat celebrytów prezentowanych w mediach. Ze względu na obszerność materiału informacja metodologiczna może się powtórzyć w różnym zakresie.

W przedmowie do książki „Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów” z 2007 roku Zygmunt Bauman zawarł spostrzeżenie: „Wprawdzie to właśnie publiczność sprawiła, że celebryci stali się celebrytami (a więc że są stale na widoku, że nie wychodzą, jak na celebrytów przystało, ze świateł rampy, ani poza zasięg telewizyjnych kamer), ale ta sama publiczność zawdzięcza celebrytom swoje własne istnienie. Gdyby nie czynność wynoszenia celebrytów na świeczniki, ponad-sąsiedzka, ponad-narodowa, ponad-partyjna, ponad-ideologiczna, ponad-klasowa publiczność, pozbawiona alternatywnego scalającego paliwa i ucieleśniona (a więc postrzegalna) li tylko w statystyce sprzedanych płyt, biletów kinowych lub koncertowych albo ilustrowanych tygodników, nie miałaby okazji zaistnieć” (Godzic, 2007).

W naszym badaniu chcieliśmy sprawdzić relacje, o których pisze Bauman, zaniedbując tylko jedną zmienną – mianowicie interesują nas wyłącznie polscy celebryci. Okazało się, że łatwo przekraczają granice ideologii, partyjności i klasowości – chociaż nie tak łatwo sąsiedzkości w rozszerzonym znaczeniu: a więc spotykania się ze sobą na łamach mediów i stronach internetowych. Sprawdzamy więc, jak celebryci postępują z mediami, a media z nimi; jak wpływają na koncerny i grupy medialne, wykorzystując je w pewnym zakresie.

Zbadaliśmy panoramę polskiego celebrytyzmu i liczymy, że zebrane dane i analizy będą istotne w dyskusji o znaczeniu celebrytów dla uczestników kultury współczesnej – znaczeniu jako ważny punkt odniesienia i wsparcie, czy też jako przedmiot drwin i pogardy, co często zauważamy w polskiej przestrzeni medialnej. Nie jest to praca jednorazowa – pełne wyniki badań to świetny materiał porównawczy w badaniach przyszłych, które winny być systematycznie prowadzone, dane porównywane, a tendencje – na bieżąco rozpoznawane.

9 1.1. Stan badań

Pytania na temat celebrytyzmu stawiane są Polsce dopiero od pewnego czasu. Pojawiały się kolejne książki autorstwa Wiesława Godzica z zakresu szeroko rozumianego celebrytyzmu: swoista biografia kulturowa znanego celebryty (grającego antycelebrytę) Kuby Wojewódzkiego (Godzic, 2013) oraz monografia dotycząca relacji dziennikarzy i celebrytów (Godzic, 2017). Każda z nich koncentruje się na wybranym zjawisku i nie rości sobie praw do tworzenia jakiejkolwiek „teorii celebrytyzmu”. Bliższa tej ostatniej jest pozycja Małgorzaty Molędy-Zdziech (2013), która w obszernym studium zajmuje się głównie rolą celebrytów w procesie mediatyzacji życia publicznego. Autorka uznaje celebrytów za kluczowych aktorów ponowoczesności. Michała Janczewskiego (2011) bardzo oryginalna i świetnie napisana książka „Cewebryci – sława w sieci”, zapowiada być może zainteresowanie celebrytyzmem przez bardzo młode pokolenie badaczy (to opracowana wersja magisterium). Wydaje się ponadto, że w Polsce powstaje rynek dla popularnych opracowań celebrytyzmu. Tomasza Potkaja (2015) popularna monografia (antynaukowo zatytułowana: „Paparuchy kontra Ryje. Celebryci made in Poland”) zapowiada zainteresowanie branży fotografów-paparazzi tą subkulturą. Fotografowie na ogół żyją w symbiozie z fotografowanymi przez nich obiektami – jakkolwiek w Polsce te relacje są dalekie od jednoznaczności.

Niejasnej i bardzo ograniczonej sytuacji prowadzenia badań nad celebrytyzmem w Polsce przeciwstawia się silny wzrost światowego zainteresowania tym obszarem. Funkcjonuje kwartalnik „Celebrity Studies”, reprezentujący najwyższy poziom naukowy w badaniach społeczno- humanistycznych. Sukcesy naukowe odnosi The Centre for Media and Celebrity Studies (CMCS), międzynarodowa organizacja zajmująca się koordynowaniem akademickich badań w zakresie kultury celebrytyzmu. Badacze CMCS, uczestnicy wielu konferencji, analizują zjawisko z punktu widzenia pedagogicznego, filozoficznego, publicznego dyskursu oraz medioznawstwa.

Nie dziwi zatem zainteresowanie tym zagadnieniem w literaturze światowej. Louise Edwards opracowała kwestię funkcjonowania tego zjawiska we współczesnych Chinach (Edwards, 2010). Graeme Turner od lat zajmuje się

10 badaniem celebrytów w Australii (Turner, 2004), zaś John Gaffney i Diana Holmes (2007) penetrują współczesną kulturę Francji po II wojnie światowej, poszukując modelu narodowego celebryty.

Poza narodowymi wersjami tej kultury trzeba wymienić liczne i na ogół świetnie opracowane „teorie celebrytyzmu”, czy też próby osadzenia zjawiska w określonym kontekście bądź geście interpretacyjnym. Jako przykłady można podać prace Chrisa Rojka (Rojek: 2012, 2014), skoncentrowane na para- społecznych związkach komunikujących się ze sobą oraz na religii i ekonomii w kulturze celebryckiej. Przekrojową i historyczną wizję tej problematyki przedstawia Karen Sternheimer (2015), zaś Russel Meeuf i Raphael Raphael (2013) pokazują, w jaki sposób funkcjonują międzynarodowi celebryci w filmie i kulturze popularnej: autorzy biorą pod uwagę kino hiszpańskie, amerykańskie i boollywodzkie. Milly Williamson (2016) z kolei bada model ekonomiczny celebryckiej kultury, porównując go z regułami kapitalizmu. Systemem celebryckim zainteresowani są psychologowie, np. David Giles (2000) i Hamish Pringle (2004) – ten drugi pyta, jak można „sprzedać i kupić” celebrytów.

Wydaje się, że piśmiennictwo na temat celebrytów zostało jednak zdominowane przez biografie – swoiste case studies – celebrytów. Historia Davida Beckhama (Milligan, 2004), Arnolda Schwarzeneggera (Indiana, 2005) czy dynastii Kardashianów (Halperin, 2016) nie funkcjonują jako proste historie nieprzeciętnych postaci: poszczególne przypadki są kanwą swoistych „teorii” celebrytyzmu. Badania nad celebrytyzmem doczekały się – a nieczęsto zdarza się taka sytuacja – potężnego, dochodzącego do 850 stron, readera: „The Celebrity Culture Reader” (Marshall, 2006).

11 2. Wstęp. Czego nie wiemy o celebrytach, a powinniśmy wiedzieć

„Jakościowe badanie statystyczne” – tak to ujmijmy na potrzeby badań humanistów – pozwala określić stan bieżący: daje szanse na bardziej wyraziste naszkicowanie postaci celebryty. Rozsądnie powiedzieć: pewnych tendencji na obszarze kultury celebrytycznej. Ale bywa też zwodnicze – wydaje się ponad wszelką wątpliwość, że supremacja (to, że w mediach byli obecni najczęściej) kilkorga celebrytów w badaniach nie wynika z ich wewnętrznych cech, czyli z tego, że są najlepsi. Spowodowana jest ich udziałem w bardzo popularnym show „Azja Express” i miała charakter sezonowy (zostawiamy na boku kwestię, czy ten reality show nie był popularny między innymi dlatego, że tacy właśnie aktorzy brali w nim udział?).

Popatrzmy z dystansu na wyniki badań. Jak zwykle w humanistyce (i w wielu naukach społecznych – nie oszukujmy się) nie istnieją wyniki zero-jedynkowe. Istnieją różne stopnie szarości, wśród których badacz odnajdzie tendencje i wektory przemian.

Tak oto poczciwy odbiorca mediów zmienił się radykalnie, chociaż niepostrzeżenie – sam jest nieco zdziwiony charakterem własnej aktywności. Poczciwy, bo prostacko zagubiony w świecie mediów. Wprawdzie słucha radia, ale traktuje je jako tło – nieliczni spośród radiosłuchaczy nastawieni są na określoną audycję. Nasz użytkownik mediów (czyli - my wszyscy) prasę czyta bardzo rzadko (najczęściej w elektronicznej postaci), zaś telewizję traktuje inaczej niż jego najbliżsi poprzednicy. Mianowicie wraca do czasów swoich dziadków lub późnych rodziców i traktuje telewizję jako wspólną aktywność integrującą: oto wszyscy domownicy „nastrojeni” są na tę samą audycję.

Natomiast z internetu korzysta ponad 90% badanych. Wśród nich prawie wszyscy, poza jedną osobą w naszym badaniu, posiadają telefony pozwalające połączyć się z internetem. Przez internet badani komunikują się, robią zakupy, obsługują płatności, czytają, oglądają różne treści związane z pracą, rozrywką i relaksem. Dzieje się to pomimo faktu, że pochodzą z rozmaitych miejsc i środowisk, różni ich więc bardzo dużo.

12 Rozumienie przez nich kluczowego pojęcia jest raczej negatywne niż pozytywne – celebrytą jest ktoś rozpoznawalny w przestrzeni społecznej; kto dzięki tej pozycji ma ułatwienia w życiu, chociaż także sporo nieprzyjemności. Różni się radykalnie od gwiazdy – jest swoistym konstruktem, modelem i rolą – niekoniecznie postacią z imienia i nazwiska. Nasz celebryta jest raczej kobietą niż mężczyzną: media zdecydowanie częściej publikowały materiały o kobietach. Wśród 10 najpopularniejszych celebrytów (czyli takich o których w mediach pisano i mówiono najwięcej) znalazły się wyłącznie kobiety.

Pisano zaś o bardzo wielu aspektach życia celebrytów, głównie codzienności, w przekonaniu, że nie istnieje tabu – a „nic co ludzkie nie jest obce”. W różnym zakresie, ale zdecydowanie obecne były zarówno ciąże (i ich medyczne szczegóły), jak i śluby; poważne choroby, jak i moda; życie codzienne (zakres ogromnie rozległy); jak i temat ojców debiutantów. Odżywianie się, fitness, zdrady małżeńskie, akcje charytatywne – wątkom narracji o celebrytach i gwiazdach nie ma końca.

Co sądzą o przyszłości tego modelu eksperci (wśród nich ekspert-celebryta)? Zadaliśmy im cztery pytania (każda osoba z zespołu badawczego po dwa, licząc na wskazanie kierunku lub obszaru, w którym szukać należy szkicu odpowiedzi), dyskusję zapisaliśmy w rozdziałach Warsztat Ekspertów. Ci są bezwzględni: celebryci są obciachem, wszystkie mechanizmy ich działania i oni sami zostały prześwietlone. Ponieważ popkultura musi pożreć coś nowego, to czekamy na influencerów, jeśli nie na patostreamerów, a najlepiej patoinfluencerów – eksperci pozostawiają nas z taką dwuznaczną konkluzją. Ich wiedza fachowa wydaje się bardzo istotna, ale też silnie narażona na subiektywność interpretacyjną, zwróćmy więc uwagę na badania własne naszego zespołu, „twarde” (w każdym razie twardsze od warsztatowych opinii). Próbujmy wydobyć cechy polskich celebrytów, kierując się wiedzą o tym, w jakim dyskursie przedstawieni zostali badani (często w jednym materiale dyskursów pojawia się kilka, ale pod uwagę brany jest ten, który był pretekstem do napisania danego materiału, czy dominującym wątkiem materiału).

Otóż we wszystkich badanych materiałach najczęściej występuje dyskurs zawodowy, przy tym najwięcej procentowo pojawia się materiałów z dyskursu

13 zawodowego w telewizji. Dyskurs aspiracyjny lifestylowy najczęściej pojawiał się w dziennikach i czasopismach. Dyskursy aspiracyjny ekonomiczny oraz rodzinny w obydwu turach najczęściej pojawiał się w dziennikach. Dyskurs społeczny w obydwu turach najczęściej pojawiał się w programach TV. Dyskurs polityczny natomiast najczęściej pojawiał się na portalach.

Dodajmy do tego, że najbardziej popularnymi celebrytami są aktorzy (oraz muzycy i dziennikarze), politycy zaś jednymi z najmniej popularnymi. Tworzy się więc obraz daleki od stereotypowego. Nasi celebryci są częściej gwiazdami- którym-się-nie-udało lub nie udało się jeszcze – jakkolwiek (w ich przekonaniu) wszystko jest w porządku. Taki jest urok tej profesji, tej aktywności, a nawet może: tej sztuki społecznego funkcjonowania.

Felietonista tygodnika „Polityka”, Jan Hartman, zauważa wśród konsumentów (także w swoim przypadku) niespokojne ruchy na współczesnej scenie społecznej. Konkluduje, że w naszych czasach liczą się wyłącznie sława i klikalność, jako smutne pozostałości po dawnym społeczeństwie obywatelskim (inna rzecz, że trudno wskazać okres panowania tego ostatniego w Polsce).

Nasze badanie – zasadniczo zgadzając się z nostalgiczną konkluzją – posuwa się o krok dalej. Nadal pytamy, nie znając odpowiedzi na pytania: I co z tego wynika, że sława jest w cenie? Jakie są konsekwencje takiej postawy? A klikalność? Dobra to kategoria, czy też należy jej unikać jak ognia? Czy – jakże ulotny klik myszką, muśnięcie palcem ekranu laptopa - zastąpił w zupełności materialną szablę, czyli głos głosującego szlachcica?

Tego nie wiemy. To zaś, co nam się wydaje, że wiemy, jest ulotne i chwiejne – bardzo wiele wszak zależy od kontekstu w postaci atrakcyjnego zdarzenia medialnego, które wyprodukuje celebrytów lub doda splendoru obecnym. Jedno jest pewne: niczego nie uzyskamy, żadną nową wiedzą o niewielkim nawet fragmencie otaczającego nas świata nie będziemy mogli się pochwalić, jeśli nie uznamy celebrytyzmu za poważny przedmiot badań.

Oczywiście kluczowa staje się „powaga” tego pojęcia, które samo z siebie często jest niepoważne. Poprzestańmy na jednym z dowodów użyteczności tego typu badań (a więc przekonania, że warto się nimi zajmować). Okazuje się, że podczas kampanii przed wyborami (piszemy o tym w innym miejscu) tabloidy

14 były najbliższe prawdy. Ich wiedza o nastrojach i preferencjach, przedstawiana na ogół w rozrywkowej formule, najbardziej zbliżała się do „rzeczywistego” rozkładu głosów. Czy dzięki wiedzy o zachowaniach celebrytów będzie można łatwiej przewidywać wynik poważnych wyborów politycznych? Czy rządzą nami Doda, Rozenek i Majdan, czy to my – uczestniczący biernie/czynnie widzowie – stwarzamy je jako postacie występujące zamiast nas w świetle reflektorów. Nam wystarczy zdolność kontrolowania ich zachowań, wszak mamy w ręku pilota. Nie jesteśmy pewni – po lekturze tysięcy artykułów i wpisów - czy sprawy nie zaszły za daleko. Nasza kontrola, nasze polubienia i „transy” obwieszczają nie tylko zbliżanie się nowego, radykalnego języka. Anonsują, nie pytając nas o zgodę, nastanie świata nieco innych wartości od znanych nam do tej pory. Zapowiadają triumf szczególnego języka, czyli wyrażanej przez niego myśli. Języka, którego wcześniej nie znaliśmy, a słysząc o nim od niedawna, wzruszaliśmy ramionami. W tej chwili nie czas na lekceważące zachowania – przyjdzie Edek i posprząta: za nas, bez nas, wreszcie nas samych. Nie pytaliśmy badanych, kim jest Edek w kulturze polskiej – lepiej nie prowokować odpowiedzi, że był celebrytą!

15 3. Społeczny wizerunek celebrytów – wywiady

Na podstawie wywiadów, których pełną metodologię prezentujemy w drugiej części raportu, uzyskaliśmy spojrzenie tak zwanego „szarego obywatela” na osoby sławne, bogate i zwykle atrakcyjne. To dobry wstęp do całości badania, gdyż zakreśla obszar społecznego odbioru, w którym poruszają się celebryci.

Pierwsza faza badania terenowego z odbiorcami kultury celebryckiej miała miejsce w kwietniu i maju 2017 roku. Badanie realizował zespół składający się z trzech doświadczonych badaczy jakościowych. Przeprowadzono wszystkie planowane 32 wywiady – anonimowe, swobodne, ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji

Po roku, w kwietniu i maju 2018, ponownie odezwaliśmy się do badanych z prośbą o kolejny wywiad. Scenariusz nieznacznie się różnił. Był poprzedzony prośbą o prowadzenie dwudniowej (dni rozumiane jako czas od chwili otworzenia oczu do ich zamknięcia przed zaśnięciem) obserwacji i zapisywania wszystkich sytuacji, w których badani czytają/oglądają/słuchają treści, bezpośrednio lub pośrednio dotyczące osób znanych, gwiazd, celebrytów. W ten sposób mobilizowaliśmy badanych do uważnej refleksji na interesujący nas temat. W tej fazie odbyło się 30 wywiadów (w dwóch przypadkach, ze względów zdrowotnych lub niemożliwości nawiązania kontaktu, wywiady się nie odbyły).

Ujawniliśmy różnicę między deklaracją a rzeczywistą praktyką przeglądania informacji na temat celebrytów: badani raczej nie wspominali o odwiedzaniu serwisów plotkarskich ale i tak na te strony/informacje trafiają

W badaniu wzięły udział 23 kobiety i 9 mężczyzn (zgodnie z posiadanymi danymi ⅔ odbiorców prasy i portali plotkarskich to kobiety). Pod względem profesji i tego, czym badani zajmują się w życiu, próba była niebywale zróżnicowana, o czym piszemy szczegółowo w pełnej relacji z badania. W efekcie uzyskaliśmy możliwie szeroką relację odbiorców na temat będący przedmiotem naszego badania.

16 Praktyki medialne badanych

90,6%

78,1% 68,8% 59,4%

OGLĄDANIE TELEWIZJI KORZYSTANIE Z SŁUCHANIE RADIA CZYTANIE PRASY INTERNETU

Internet był najczęściej wskazywanym medium, w którym pojawiają się celebryci, korzysta z niego ponad 90% badanych. Wśród nich wszyscy, poza jedną osobą, posiadają telefony, które łączą się z internetem. Przez sieć badani komunikują się, robią zakupy, obsługują płatności, czytają, oglądają treści związane z pracą, rozrywką i relaksem. Interesujące jednak, że badanie ujawniło różnicę między deklaracją a rzeczywistą praktyką przeglądania informacji na temat celebrytów.

Na pytanie o własną aktywność internetową badani raczej nie wspominali o przeglądaniu serwisów plotkarskich. Tylko kilkoro jawnie przyznało, że śledzą strony z plotkami. Wiedza ujawniona w części wywiadu dotyczącej celebrytów wskazuje jednak, że i i tak na te strony/informacje trafiają. Być może nie uważają siebie za odbiorców tych serwisów dlatego, że nie wchodzą na nie intencjonalnie, lecz klikają w linki w mediach społecznościowych. Z wywiadów wynika też, że radio nie jest nośnikiem kultury celebryckiej.

Wśród badanych panuje przekonanie, że aktywność celebrytów na Facebooku jest reżyserowana. I to jednak Instagram – jako oparty na komunikacji wizualnej – jest uznawany za bardziej autentyczny

17 Większość badanych, którzy korzystają z mediów społecznościowych, ma wśród polubionych fanpage’y lub obserwowanych profili na Instagramie także znane osoby. Na Facebooku są to przede wszystkim aktorzy, piosenkarze, blogerzy kulinarni, wśród osób wymienianych jako obserwowane na Instagramie znaleźli się zarówno celebryci ze świata filmu, seriali, jak i osobowości telewizyjne, blogerki modowe oraz osoby, które swoją popularność zdobyły głównie przez Instagram i jest to ich forma zarobkowania (np. stylistki modowe, instamamy).

Z jednej strony wśród badanych panuje przekonanie, że aktywność celebrytów na portalach społecznościowych ujawnia jakąś prawdę o nich, z drugiej, że ich obraz jest wyreżyserowany i sterowany przez inne osoby. Gdy pytamy o autentyzm źródeł wiedzy, to jednak Instagram – jako oparty na komunikacji wizualnej, a nie słownej – jest uznawany za bardziej autentyczny niż np. fanpage na Facebooku. Dlatego (jak tłumaczyli) w drugiej turze badań część osób już nie korzystała z Facebooka, przechodząc w całości na Instagram.

Media społecznościowe ułatwiają kontakt z celebrytą – kilkoro przyznało, że napisało do osoby znanej i było im przyjemnie, gdy dostali odpowiedź. Większość badanych nie pisze jednak do obserwowanych sław. Kilka osób wyrażało wprost lęk przed hejtem.

Analizując odpowiedzi na pytanie o możliwe spotkania z celebrytą „na żywo” można odnieść wrażenie, że poza sferą plotek nie są oni atrakcyjni dla odbiorców. Dla większości badanych ekscytujące byłoby spotkanie z daną znaną osobą raczej ze względu na wykonywaną przez nią profesję

Badani byli też pytali o wymarzone lub rzeczywiste spotkania z celebrytą w życiu realnym. Analizując odpowiedzi na pytanie o spotkania „na żywo” można odnieść wrażenie, że poza sferą plotek celebryci nie są atrakcyjni dla odbiorców. Dla większości badanych ekscytujące jest lub byłoby spotkanie z daną znaną osobą raczej ze względu na wykonywaną przez nią profesję. Wśród wymienianych osób, które chcieliby spotkać, znaleźli się głównie aktorzy teatralni i filmowi, artyści i piosenkarze, sportowiec Robert Lewandowski czy nawet argentyński szef kuchni Francis Mallmann.

18 Celebryci bowiem to, według badanych, przede wszystkim osoby związane z szeroko pojętym przemysłem rozrywkowym: aktorzy, aktorki, piosenkarze, piosenkarki, szafiarki, blogerzy, blogerki, żony piłkarzy, bohaterzy lub bohaterki internetowych virali, ale też politycy, czasem biznesmeni.

Najatrakcyjniejsze w życiu celebryty wydaje się badanym posiadanie pieniędzy, ułatwień w życiu codziennym oraz wiążące się z tym możliwości dbania o siebie. Druga konkretna cecha bycia celebrytą to rozpoznawalność, ale nie jest już postrzegana jako atrakcyjna. Przeciwnie: współczują rozpoznawalnym celebrytom, postrzegając w tym utrudnienie normalnego życia.

Oczywiście badani mają świadomość mechanizmu życia celebryty, w którym rozpoznawalność daje możliwość czerpania korzyści finansowych, ale samej rozpoznawalności jako takiej nie uznają za atrakcyjną. Bywanie, brylowanie na salonach, chodzenie na imprezki, pokazywanie się na ściankach to obowiązek celebryty, nie przyjemność.

Samo pojęcie celebryta okazało się dla badanych trudne do zdefiniowania, często nawet w trakcie tego samego wywiadu w zależności od kontekstu wypowiedzi (np. konkretnych lubianych lub nielubianych celebrytów) różne były zabarwienia emocjonalne.

Celebryta to: sztuczna gwiazda, brunatna gwiazda, idiota, awanturnik, idol nastolatek, człowiek jednego sezonu, znany z bycia znanym, znany z niczego, osoba, która stara się być znaną bez żadnych zasług, osoba medialna, często pokazująca się w telewizji, ktoś z okładek, z ekranów, osoba publiczna, narażona na spotykanie z paparazzi, dywanikowiec i ściankowiec, rozchwytywany przez fotoreporterów, człowiek znany, bogaty i sławny, na świeczniku, marzenie Polaka.

Powyższe ekwiwalenty pokazują, że celebryta jest postacią bardzo często kojarzoną negatywnie.

19 Istnieje bardzo wyraźna różnica w postrzeganiu i używaniu pojęcia gwiazda i celebryta. Definiując pojęcie gwiazdy badani używali głównie określeń pozytywnych i superlatywów, w przypadku celebryty było dokładnie odwrotnie.

Schematem, który się ujawnił u większości badanych, było częste uciekanie od pojęcia celebryta do osoba znana. Niektórzy mówili wprost, że nie czują się komfortowo, określając mianem celebryty tych, których lubią i których dorobek cenią. Mieli obawę, czy w ten sposób ich nie obrażają. Doskonale odzwierciedlają to użyte przez nich następujące sformułowania:

Istnieje bowiem bardzo wyraźna różnica w postrzeganiu i używaniu pojęcia gwiazda i celebryta. Definiując pojęcie gwiazdy badani używali głównie określeń pozytywnych, superlatywów, w przypadku celebryty było dokładnie odwrotnie. Szczególnie często rozróżnienia dotyczą trzech kategorii:

• talentu, umiejętności – gwiazdy to osoby, które je posiadają i odpowiednio z nich korzystają, ciężką pracą przerabiając je na sukces, natomiast celebryci ich nie mają, mimo tego są w stosunku do siebie bezkrytyczni i mają „parcie na szkło”, • dorobku – dorobek jest wymiernym efektem pracy i talentu gwiazd, celebryci go po prostu nie mają, • stażu i wieku – tylko z perspektywy czasu można ocenić, czy ktoś jest prawdziwą gwiazdą, czy mającym swój moment w mediach celebrytą.

20 Badanym trudno było sprawnie wymienić nazwiska/pseudonimy 10 celebrytów. Jednocześnie nie mieli problemów z odpowiadaniem na szczegółowe pytania na tematy związane z życiem celebrytów. Połączenie tych spostrzeżeń każe zastanowić się czy, aby społeczeństwo pochłania i przetwarza informacje o celebrytach, ale tak naprawdę nie są istotne konkretne nazwiska.

Celebryta potrzebny jest jako konstrukt i swoisty produkt. Ważne, żeby był i pokazywał szczegóły z życia, pełnego ekskluzywnych wakacji, drogich restauracji i modnych stylizacji, czyli tego, czego zwykli ludzie nie mają, a miło i ciekawie jest to pooglądać.

10 celebrytów najczęściej wymienianych przez badanych

I. tura II. tura

liczba liczba imię, nazwisko, pseudonim imię, nazwisko, pseudonim wskazań wskazań

Doda (Dorota Rabczewska) 16 Doda (Dorota Rabczewska) 19

Robert Lewandowski 16 Małgorzata Rozenek-Majdan 15

Anna Lewandowska 12 Siostry Godlewskie 10

Małgorzata Rozenek-Majdan 12 Małgorzata Kożuchowska 10

Katarzyna Cichopek 5 Kuba Wojewódzki 9

Ewa Chodakowska 5 Sławomir (Zapała) 9

Magda Gessler 5 Radosław Majdan 8

Maryla Rodowicz 5 Julia Wieniawa 7

Natalia Siwiec 5 Robert Lewandowski 7

Kuba Wojewódzki 5 Anna Lewandowska 6

Tabela 1. 10 celebrytów najczęściej wymienianych przez badanych

21 Negatywnie ocenianym zachowaniem celebrytów jest epatowanie życiem osobistym – szczególnie trudnymi wydarzeniami, takimi jak rozstania z partnerami oraz publiczne „pranie brudów”, eksponowanie swojej cielesności, zwłaszcza jeśli ingerowała w nią chirurgia plastyczna. Badani oceniali też pejoratywnie agresywne zachowania, bezczelność – jawną lub wydumaną przez badanych. Źle oceniane jest też ujawnianie światopoglądu, jeśli jest sprzeczny ze światopoglądem odbiorcy. Nieprzychylnie oceniany jest także udział celebrytów w reklamach. Niektórzy z badanych uznali za negatywne występowanie w reklamach produktów, z którymi profesjonalna/zawodowa działalność celebryty nie ma nic wspólnego.

W trakcie badania pytaliśmy więc o to, czy są jakieś sfery życia, tematy, które sprawiają, że konkretni celebryci są badanym bliżsi. Pytanie specjalnie było zadane w otwarty sposób, aby nie narzucać definicji bliskości. Okazało się, że kategorii, które sprawiają, że bliżej nam do wybranych celebrytów, jest wiele. Są to zarówno poglądy polityczne, orientacja seksualna, jak i wiara, wiek, miejsce pochodzenia, dieta (np. wegańska), podobne doświadczenia życiowe. Szczególnie interesującym wątkiem, często poruszanym, był lokalny patriotyzm i śledzenie karier osób ze swoich okolic.

Celebryta nie jest więc obiektem westchnień narodu – poza ewentualnym bogactwem życie rozpoznawalnego celebryty nie jest łatwe, gdyż musi wyzbyć się prywatności. Pozbawiony zaś prywatności wystawia się na ocenę publiczności. Ta zaś zwykle jest sceptyczna wobec sław znanych z tego, że są znane.

22 4. Celebryci w mediach – badanie jakościowe

Badani w omówionych wyżej wywiadach deklarowali, że wiedzę o celebrytach czerpią z internetu, zarazem trudno było im wymienić nazwiska konkretnych celebrytów. Wiedzieli jednak, w jakim kontekście występują oni w mediach. Przeprowadzone przez nas badanie mediów daje odpowiedź na pytanie o owe „zapominiane” nazwiska najpopularniejszych celebrytów w Polsce. Pozyskaliśmy też wiedzę o kontekstach, w których celebryci przedstawiani są społeczeństwu.

Przeprowadziliśmy badania mediów obejmujące dwa portale internetowe (Pudelek.pl oraz Gwiazdy.wp.pl), media społecznościowe (Facebook i Instagram), dwa programy telewizji śniadaniowej („Pytanie na śniadanie” – w telewizji publicznej oraz „Dzień Dobry TVN” – w telewizji prywatnej), dwa dzienniki („Fakt”, „Super Express”) i czasopisma („To i Owo”, „Teleświat”, „Viva”, „Show”, „Pani”, „Twój Styl”, „Bravo”, „Życie na Gorąco”, „Twoje Imperium”, czyli dwa tygodniki, dwa dwutygodniki, czasopismo młodzieżowe, dwa magazyny telewizyjne). Badanie powtórzyliśmy w październiku 2017 roku, by zaobserwować zmiany w obrębie analizowanych zagadnień. Badanie mediów prowadziliśmy w dwóch turach: październik 2016 i październik 2017.

Najwięcej emocji wzbudzają spektakularne utraty wagi bądź nadmierne tycie

Media często porównują celebrytów pod kątem pracy zawodowej, wyglądu i efektów odchudzania, starzenia się, sytuacji finansowej, relacji rodzinnych i partnerskich. Pod kątem wyglądu zdecydowanie częściej porównuje się kobiety: publikowane są rankingi gwiazd, w którym opowiadają, ile zgubiły kilogramów i jakimi metodami. Najwięcej emocji wzbudzają bowiem spektakularne utraty wagi bądź nadmierne tycie.

Gorącym tematem są również ubrania. Media chętnie rozpisują się na temat takich samych stylizacji gwiazd, porównując ich wygląd. Gwiazdy porównuje się również pod kątem finansów np. zarobków, mieszkań, samochodów, a nawet alimentów do zapłacenia. Często porównywane są żony i dziewczyny piłkarzy, szczególnie ich ubiór,

23 styl, podkreślając przy tym, nie bez złośliwości, że wydają pieniądze piłkarzy, dzięki którym żyją w luksusie.

Media, szczególnie portale, niejednokrotnie piszą też o wydarzeniach, które „przylgnęły” do danego celebryty. Odwołania do przeszłości, swego rodzaju „łatki”, dotyczą na przykład: pracy zawodowej, związków i relacji rodzinnych, zmian wyglądu czy problemów zdrowotnych. Część nawiązań do przeszłości nie wiąże się z newsem, będącym przyczyną publikacji materiału w mediach. Takie odwołania można określić jako „złośliwe”: przypominają o wybrykach lub kontrowersjach związanych z już zapomnianą przeszłością. Celują w tym portale, podczas gdy w tygodnikach, miesięcznikach i programach śniadaniowych częściej przywołuje się wydarzenia, które nawiązują do tematu poruszanego w danej chwili w kontekście danego celebryty.

W „złośliwych” odwołaniach do wybryków celebrytów w przeszłości celują portale, podczas gdy w tygodnikach, miesięcznikach i programach śniadaniowych częściej przywołuje się wydarzenia aktualne w kontekście danego celebryty

Oczywiście media poruszały często wątki związane z życiem prywatnym gwiazd. Na przykład interesowały się, kto z celebrytek/celebrytów pokazał dziecko publicznie. Wcześniej opisywano szczegółowo ciąże celebrytek: jak zachowywały się będąc brzemienne, jak wtedy wyglądały, gdzie kupowały wyprawkę dla dziecka, jakie kluczowe decyzje dotyczące rodzicielstwa podejmowały w tym czasie (np. praca w ciąży, powrót do pracy po porodzie, miejsce porodu, opieka medyczna). Osobny wątek stanowił powrót do figury po ciąży (jak szybko chwaliły się płaskim brzuchem), jaki sport w tym celu uprawiały, jaką stosowały dietę.

Wśród matek-celebrytek prym wiodła Anna Lewandowska, pokazywana była w mediach jako insta-matka (publikuje zdjęcia na Instagramie), matka-wzór (czyta dziecku, spędza z nim wiele czasu, angażuje się w wychowanie) i fit-mama (szybko wróciła do figury po ciąży). Nie brakowało materiałów oceniających czy krytykujących (np. dotyczących powrotu do pracy po porodzie czy sposobu zajmowania się dzieckiem).

24 Zdecydowanie najwięcej artykułów dotyczących diety także związanych było z utratą wagi po ciąży. Kilka artykułów w kontekście chudnięcia poświęcono Karolinie Szostak i jej książce na ten temat. Pisano również o tym, co jedzą gwiazdy. Czasem kwestia zmiany wagi, która omawiana jest przez dziennikarzy, związana jest z nową rolą, w którą wcielają się aktorzy.

Ojcowie-celebryci w mediach przedstawiani są przede wszystkim jako debiutanci (media interesuje przemiana z życia „kawalerskiego” w życie pełne obowiązków i odpowiedzialności). Wyjątkowym przykładem ojca-celebryty jest Jarosław Bieniuk, który pojawia się w mediach w kontekście samotnego ojcostwa.

Ponadto w badanym okresie media poświęcały wiele uwagi: uczestnikom programu „Azja Express” (odcinki streszczane w mediach, konflikty, relacje gwiazd, cytowane wypowiedzi, oceniane w mediach plotkarskich i internetowych), wspomnianych WAGs („Wives and Girlfriends of sport stars”, czyli żony i dziewczyny gwiazd sportu, w polskich mediach określenie to dotyczy przede wszystkim partnerek polskich piłkarzy), gwiazdom TVN (zwłaszcza w roku badania, który zbiegł się z obchodami 20-lecia istnienia stacji) oraz sławom w sieci (blogerom, vlogerom, influencerom, relatywnie nowej grupie celebrytów, których sława związana jest z aktywnością w internecie).

Wielu celebrytów dzieli się wrażeniami z luksusowych wakacji. Czasem są to dalekie kierunki, na przykład Dominikana, czasem bardziej dostępne destynacje, zawsze jednak celebryci przebywają tam w luksusie.

Badani w wywiadach wspominali o bogactwie jako cesze celebrytów. Materiały, szczególnie częste w internecie, też były poświęcone luksusowemu stylowi życia: gwiazdy kupują drogie rzeczy i wydają dużo na usługi, mają „nietypowe zachcianki” (np. kosztowne porody w prywatnych klinikach), mają alternatywne źródła dochodów (np. wydają książki), ale też problemy finansowe, noszą wiele razy te same ubrania i uważają, że ich styl życia wcale nie jest drogi, ale to fani oczekują od nich luksusu.

O pojęcie luksusu była pytana w wywiadzie Grażyna Szapołowska Sugerowano, że jest kojarzona z drogimi futrami i bogactwem. Aktorka stwierdziła, że dla niej luksus to czas wolny, salonem piękności jest las obok domu i że chodzi wciąż w tym samym,

25 rosyjskim futrze. Podkreślała jednak, że gwiazdy mają taki wizerunek, jakiego się od nich oczekuje i że taki wizerunek kreują media na potrzeby sprzedaży.

Media interesują się też mroczną stroną życia celebrytów. Wychwytują uzależnienie od alkoholu i inne nałogi (w kontekście walki z nałogiem, wychodzenia z nałogu i nałogiem w przeszłości wymieniani byli w mediach m.in. Andrzej Piaseczny, Borys Szyc, Agnieszka Kotulanka, Michał Żurawski, Krzysztof Jaryczewski, Krzysztof Antkowiak). Odnotowują choroby celebryty lub choroby w jego rodzinie (najczęściej pojawiały się w tym kontekście: Anna Wyszkoni, Michał Figurski, Agata Kulesza, Beata Tyszkiewicz, Ewa Bem, Jan Kobuszewski).

Inne tematy były rzadziej poruszane niż poprzednie. Pisano o ślubie lub jego braku (para mimo długiego stażu nie pobiera się lub osoba bez ślubu spodziewa się dziecka), w tym kontekście wymienić można Ewę Farnę, Grażynę Szapołowską, Małgorzatę Rozenek-Majdan, Dorotę Gardias. Z rzadka wspominano o przekonaniach religijnych, w tym kontekście mówiono o Cezarym Pazurze, Edycie Górniak, Jerzym Stuhrze; pojawiały się też wątki nawrócenia lub konflikty na tle religijnym.

Na aktywność celebrytów w mediach społecznościowych wpływa ich obecna sytuacja zawodowa i związana z nią chęć promocji swojej pracy

W badaniu analizowano również media społecznościowe celebrytek, o których najczęściej pisano i mówiono w mediach. Przegląd ich profili pokazał, że na aktywność celebrytów wpływa ich obecna sytuacja zawodowa i związana z nią chęć promocji swojej pracy w sieci. W przeglądzie wyróżniono kilka kategorii postów: prywatne, z inną gwiazdą, społeczne, rodzinne, zdjęcia jedzenia czy grafiki i zdjęcia (np. memy z internetu, które nie są bezpośrednio związane z badanymi postaciami i cytaty). Ponadto wiele postów z Facebooka, czy zdjęć z Instagrama, publikowanych przez celebrytów i gwiazdy, trafia do mediów i odwrotnie: materiały medialne umieszczane są chętnie przez znane osoby na ich stronach społecznościowych.

26 5. Celebryci w mediach – badanie ilościowe

Dzięki wywiadom poznaliśmy obszar społeczny, w którym funkcjonują znane osoby. W następnej części omówiliśmy badania jakościowe źródeł, z których czerpią odbiorcy – pokazały nam, w jakich kontekstach media przedstawiają celebrytów. W tym miejscu zaprezentujemy wyniki badania ilościowego mediów – zawężamy zatem krąg poznania: poznajemy szczegółowe, liczbowe dane związane z różnymi aspektami obecności celebrytów w mediach.

Analiza została przygotowana na podstawie informacji medialnych o celebrytach, które to informacje zebrano w różnych źródłach, jak dzienniki, telewizja, internet, czasopisma, zatem badanie miało charakter jakościowy (podsumowanie tego badania prezentujemy w poprzedzającym rozdziale). W trakcie badania jakościowego zgromadzono 5.440 informacji. Zakodowaliśmy je zgodnie z kluczem kodowym (opisanym w części dotyczącej metodologii). Zakodowane informacje jakościowe nabrały w ten sposób charakteru ilościowego, wykonano więc obliczenia przy pomocy programu statystycznego SPSS. Wyniki prezentujemy na kolejnych stronach.

27 5.1. Grupy zawodowe celebrytów

Osoby pojawiające się w badaniu podzieliliśmy na grupy zawodowe i sprawdziliśmy, przedstawiciele których najczęściej obecni są w mediach.

Liczba materiałów medialnych nt. celebrytów pod względem ich zawodu .

70 32 12 129

281

409

1901

442

884

913

aktor/ka muzycy (wokaliści/stki dziennikarze/ki osoby związane z modą znani z tego, że sa znani sportowcy/sportsmenki sławy Internetu kucharze politycy/polityczki kabareciarze

Aktorzy Najpopularniejszą grupą zawodową okazali się aktorki/aktorzy. O osobach z tej grupy powstało łącznie 1.901 materiałów (w obydwu turach badań; 865 materiałów w I. turze badań oraz 1.036 materiałów w II. turze). W pierwszej turze badań o aktorach pisano w równej mierze w dziennikach (251 artykułów), na portalach internetowych (258 materiałów) oraz w czasopismach (251 artykułów), telewizje śniadaniowe opublikowały 105 nagrań z aktorami. Natomiast w II turze badań przodowały portale internetowe (404 materiały), za nimi zaś czasopisma (280 materiałów), programy śniadaniowe (185 nagrań) oraz dzienniki (167 artykułów).

28 Muzycy (wokaliści, wokalistki) Drugą pośród grup zawodowych okazali się muzycy. O osobach z tej grupy powstało łącznie 913 materiałów, z czego 440 w I turze a 473 w II turze. W pierwszej turze najwięcej materiałów opublikowaniu o nich na portalach internetowych (187), w dziennikach (107) oraz czasopismach (94), telewizje śniadaniowe opublikowały o nich 52 nagrania. W drugiej turze również przodowały portale internetowe (201 materiałów), za nimi zaś programy w telewizji śniadaniowej (114 nagrań), dzienniki (96 artykułów) oraz czasopisma (62 artykuły).

Na temat aktorek/aktorów powstało więcej materiałów w mediach niż opublikowano w sumie o kolejnych w zestawieniu muzykach i dziennikarzach.

Dziennikarze Kolejną grupą zawodową okazali się dziennikarze. Opublikowano o nich w obydwu turach łącznie 884 materiały (440 w I. turze i 444 w II. turze). W I. turze najwięcej artykułów opublikowano na portalach internetowych (233), 88 materiałów pojawiło się w prasie a 72 w czasopismach, opublikowano również 47 nagrań w telewizji śniadaniowej. W II turze najwięcej materiałów o dziennikarzach ukazało się na portalach internetowych (205), a potem kolejno 108 w czasopismach, 74 w dziennikach oraz 57 w telewizjach śniadaniowych.

Ogółem zainteresowanie mediów muzykami i dziennikarzami nie zmienia się, następują jednak przesunięcia w zainteresowanych nimi typie mediów. W II. turze muzycy dwa razy częściej bywali w telewizjach śniadaniowych, ale osłabło zainteresowanie nimi w czasopismach, podczas gdy o celebrytach–dziennikarzach w czasopismach wspominano częściej niż w I. turze.

29 Rzadziej pisano o następujących grupach zawodowych: (suma z dwóch tur, numeracja zgodna z kolejnymi miejscami po trzech pierwszych):

4. Osobach związanych z modą: 442 materiały 5. Osobach „no name” (znani z tego, że są znani): 409 materiałów 6. Sportowcach: 281 materiałów 7. Blogerach i sławach internetowych: 129 materiałów 8. Kucharzach: 70 materiałów 9. Politykach: 32 materiały 10. Osobach związanych z kabaretem: 12 materiałów

Zawody występujące w mediach rzadziej niż aktorzy, muzycy i dziennikarze

Tura I badania Tura II badania

Program Program Dziennik Portal Czasopismo Dziennik Portal Czasopismo TV TV Moda 30 17 138 35 17 44 116 46 Osoby „no name” 42 11 143 17 18 17 148 13 Sportowcy 30 17 62 16 31 15 81 29 Sławy internetowe 1 10 22 12 1 16 47 20

Kucharze 6 3 7 1 10 6 23 14

Politycy 4 1 4 2 6 2 11 2

Kabaret 1 0 2 3 2 0 1 3

Tabela 2. Zawody występujące w mediach rzadziej niż aktorzy, muzycy i dziennikarze

Zaskakująco nisko uplasowali się blogerzy i sławy internetowe. Najwyraźniej sława autoprezentacji nie jest podchwytywana przez media, ponadto odbiorcy newsów na temat celebrytów niekoniecznie śledzą osobowości wyłącznie internetowe.

30 5.2. Ocena celebrytów z poszczególnych grup zawodowych

Artykuły na temat celebrytów zostały przez nas przebadane pod względem ich wydźwięku (oceny celebryty i jego zachowań).

Materiały zostały podzielone na: neutralne, pozytywne, negatywne, zawierające oburzenie (silnie negatywne), zawierające pochwałę (bardzo pozytywne) oraz te wyrażające zaskoczenie (działaniem celebryty). Przeprowadzono analizę tego, w jaki sposób opisywani i przedstawiani są celebryci z różnych grup zawodowych.

W I. turze badań ocena przedstawiała się następująco:

1. Aktorzy – materiały o nich były w większości neutralne (59%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 25%, jednoznacznie negatywne zaś 5%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 9% materiałów.

2. Muzycy – materiały o nich były w większości neutralne (53%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 18%, jednoznacznie negatywne zaś 12%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 16% materiałów.

3. Sławy internetowe – materiały o nich były w większości neutralne (69%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 24%, jednoznacznie negatywne zaś 10%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 8% materiałów.

4. Sportowcy - materiały o nich były w większości neutralne (54%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 24%, jednoznacznie negatywne zaś 10%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 8% materiałów≥

Media lubią kucharzy i aktorów, nie przepadają zaś za muzykami, osobami znanymi z niczego i… dziennikarzami – na temat tych zawodów ukazało się najwięcej materiałów pozytywnych lub negatywnych

5. „Znani z tego, że są znani” - materiały o nich były w większości neutralne (65%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 13%, jednoznacznie negatywne zaś 12%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 8% materiałów

31 6. Politycy – materiały o nich były w większości neutralne (70%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 10%, jednoznacznie negatywne nie pojawiły się, zaskoczenie zachowaniem wyrażało aż 20% materiałów. 7. Kucharze – materiały o nich były w większości neutralne (59%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 29%, jednoznacznie negatywne zaś 6%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 6% materiałów. 8. Osoby związane z kabaretem – materiały o nich były w większości neutralne (67%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 33%, jednoznacznie negatywne nie pojawiały się, artykuły wyrażające zaskoczenie również się nie pojawiały. 9. Dziennikarze – materiały o nich były w większości neutralne (58%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 16%, jednoznacznie negatywne zaś 13%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 10% materiałów. 10. Osoby związane z modą – materiały o nich były w większości neutralne (63%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 13%, jednoznacznie negatywne zaś 14%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 8% materiałów.

W ciągu roku między turami badań osoby związane z modą znacznie poprawiły swój wizerunek w mediach.

W II. turze badań ocena wyglądała jak poniżej: 1. Aktorzy – materiały o nich były w dużej mierze neutralne (48%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 32%, jednoznacznie negatywne zaś 10%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 8% materiałów. 2. Muzycy – materiały o nich były w większości neutralne (59%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 23%, jednoznacznie negatywne zaś 8%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 9% materiałów. 3. Sławy internetowe – materiały o nich były w większości neutralne (65%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 23%, jednoznacznie negatywne zaś 11%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 1% materiałów.

32 4. Sportowcy – materiały o nich były w większości neutralne (54%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 30%, jednoznacznie negatywne zaś 7%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 5% materiałów. 5. „Znani z tego, że są znani” – materiały o nich były w większości neutralne (59%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 16%, jednoznacznie negatywne zaś 19%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 4% materiałów. 6. Politycy – materiały o nich były w większości neutralne (65%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 24%, jednoznacznie negatywne zaś 6%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 6% materiałów. 7. Kucharze – materiały o nich były w większości neutralne (60%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 24%, jednoznacznie negatywne zaś 8%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 6% materiałów. 8. Osoby związane z kabaretem – materiały o nich były w większości pozytywne (50%), neutralne stanowiły 33%, jednoznacznie negatywne brak, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 17% materiałów. 9. Dziennikarze – materiały o nich były w większości neutralne (52%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 27%, jednoznacznie negatywne zaś 9%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 9% materiałów. 10. Osoby związane z modą – materiały o nich były w większości neutralne (65%), jednoznacznie pozytywne stanowiły 20%, jednoznacznie negatywne zaś 7%, zaskoczenie zachowaniem wyrażało 6% materiałów.

W I. turze badania zaskoczenie zachowaniem polityków wyrażano w aż 20% materiałów. Rok później politycy już nie budzili takiej konsternacji – zaskoczenie spadło do „standardowej” wartości 6%.

33 5.3. Ocena celebrytów w poszczególnych mediach

Zbadaliśmy, jaki wydźwięk mają artykuły w różnych typach mediach, aby sprawdzić, czy istnieją te „lepiej nastawione” do celebrytów i te, które celebrytów oceniają gorzej.

tura I. dzienniki programy TV portale czasopisma negatywna 4% 0% 15% 5% pozytywna 12% 39% 10% 11% neutralna 55% 42% 58% 73% oburzenie 2% 2% 1% 0% zaskoczenie 14% 8% 12% 4% pochwała 11% 6% 2% 5% Tabela 3. Wydźwięk materiałów w poszczególnych mediach – I. tura badań

W I. turze badań najwięcej materiałów neutralnych ukazało Czasopisma i telewizje się w czasopismach, materiały nastawione pozytywnie śniadaniowe są życzli– wobec celebrytów publikowały w największym stopniu we celebrytom, portale programy śniadaniowe (wynika to m.in. z faktu, że celebryci odwrotnie – publikują są tam częstymi gośćmi i rozmawia się z nimi, a nie mówi najwięcej negatywnych o nich). Najwięcej negatywnych materiałów ukazało się na treści nt. celebrytów. portalach Gwiazdy WP i Pudelek.

tura II. dzienniki programy TV portale czasopisma negatywna 5% 0% 18% 1% pozytywna 15% 24% 15% 63% neutralna 58% 72% 60% 24% oburzenie 2% 0% 0% 1% zaskoczenie 20% 2% 5% 7% pochwała 0% 1% 0% 0% Tabela 4. Wydźwięk materiałów w poszczególnych mediach – II. tura badań

W II turze badań najwięcej pozytywnych materiałów o celebrytach ukazało się w czasopismach (m.in. poprzez pisanie o 20-leciu TVN czy akcjach społecznych), neutralność zachowały tym razem telewizje śniadaniowe, w których w tej turze było znacznie mniej pozytywnych materiałów (jedynie 24%, co jest znacznym spadkiem do pierwszej tury). Po raz kolejny najbardziej negatywne okazały się portale internetowe.

34 5.4. Jak i jakie media nazywają celebrytów

Jakiekolwiek określenia osób badanych poza ich imieniem i nazwiskiem oraz zawodem pojawiają się stosunkowo rzadko, bo jedynie w 36% materiałów w pierwsze turze i 38% w II turze badania.

Ogólnie sumując wszystkie media najczęściej pojawia się określenie „gwiazda”, w na drugim miejscu „celebryta”. Określenia takie jak idol, diwa, czy znana pojawiają się okazjonalnie.

Określenia gwiazda najczęściej pojawiają się w dziennikach (23% w I turze badania i 28% w II turze) i czasopismach (17% w I pierwszej turze i 31% w II turze). Określenie celebryta jest natomiast chętnie używane przez portale plotkarskie (18% w pierwsze turze i 19% w II turze badania), natomiast okazjonalnie używa się je czasopismach, programach śniadaniowych czy dziennikach.

I. tura badania II. tura badania

typ medium/ razem dziennik program portal czasopismo dziennik program portal czasopismo określenia TV TV

brak 64% 64% 70% 62% 73% 62% 65% 60% 64%

gwiazda, gwiazdy, 19% 23% 16% 12% 17% 28% 23% 14% 31% gwiazdor

celebryta, celebrytka, 10% 2% 3% 18% 0% 4% 1% 19% 4% celebryci

idol, idolka, idole 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0%

osoba publiczna 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

diwa 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Inne 7% 9% 11% 7% 9% 5% 10% 6% 1%

Tabela 5. Występowanie określeń na znane osoby w różnych typach mediów

35 5.5. Typy zdjęć pojawiające się w badanych materiałach

Fotografie w badanych materiałach podzieliliśmy na kategorie:

• Autentyczne paparazzi – czyli zdjęcia niepozowane. • Autoprezentacja – zdjęcia z social mediów. • Zawodowo – screeny z telewizji, zdjęcia z eventów, na których celebryci pojawiają się w kontekście zawodowym (np. aktorka na premierze filmu, w którym występuje). • Społecznie – zdjęcia z udziału w akcjach charytatywnych. • Promocja – czyli zdjęcia gwiazd, które umówiły się na ustawkę z paparazzi, żeby się się promować zdjęcia z sesji, zdjęcia z eventów.

• Archiwum prywatne – prywatne zdjęcia celebryty np. z młodości, które udostępnił dla danego medium. • Inne.

Celebryci na zdjęciach lub wideo najczęściej przedstawiani są w kategorii promocja. Ten typ zdjęć dominuje też w poszczególnych mediach

Tylko w 7% wszystkich badanych materiałów z I i II tury nie pojawiły się żadne zdjęcia. Badani najczęściej są przedstawiani ogółem w mediach na zdjęciach czy w wideo z kategorii promocja (47% wszystkich analizowanych materiałów z badania należy do tej kategorii). Co więcej, ten typ zdjęć dominuje też w poszczególnych mediach – oznacza to, że w każdym medium celebryci najczęściej przedstawiani są właśnie w charakterze promocyjnym). Inne kategorie pojawiały się rzadziej: zawodowo 18%, autoprezentacja 14%, archiwum prywatne 4%, społecznie 3%, inne 1%

Zdjęcia i wideo z kategorii promocja najczęściej pojawiały się w pierwszej turze w czasopismach (59%) a w drugiej turze w programach TV (64%). Zdjęcia i wideo z kategorii zawodowe oraz społeczne najczęściej pojawiały się w materiałach z programów śniadaniowych, co dotyczy zarówno I. jak i II. tury. Natomiast zdjęcia z kategorii autoprezentacja najczęściej pojawiały się na portalach plotkarskich (zarówno w I. jak i II. turze). Zdjęcia z kategorii autentyczne paparazzi w pierwszej turze zwykle pojawiały się na portalach plotkarskich, a w drugiej turze częściej w czasopismach.

36 5.6. W jakim dyskursie przedstawia się celebrytów?

W badaniu analizowaliśmy również, w jakim dyskursie ukazani są badani. Nieraz w jednym materiale dyskursów pojawiało się kilka, ale pod uwagę był ten, który był pretekstem do napisania danego materiału lub dominującym wątkiem materiału.

Wyróżniliśmy kilka kategorii dyskursów (w nawiasach przedstawiamy procent wszystkich materiałów, które przyporządkowaliśmy do danej kategorii): polityczny (2%), rodzinny - materiały dotyczące życia prywatnego w kontekście życia rodzinnego (14%), społeczny – materiały dotyczące akcji charytatywnych lub działań prospołecznych (8%), antyfeministyczny/prorodzinny – materiały dotyczące np. rzucania kariery, by skupić się na rodzinie (1%), aspiracyjny lifestylowy – materiały, które dotyczą stylu życia np. ćwiczeń fizycznych, diety, podróży (16%), aspiracyjny ekonomiczny – materiały, które dotyczą dóbr materialnych i konsumpcji np. kupienia nieruchomości, ubrań, aut, jedzenia w drogich restauracjach itd. (5%), zawodowy (25%), prywatny – materiały dotyczące życia prywatnego (19%).

Kategorie dyskursów podejmowanych przez celebrytów (procentowe zaangażowanie)

1 2

5

8 25 zawodowy prywatny aspiracyjny - lifstylowy rodzinny 14 społeczny/dzialania charytatywne aspiracyjny - ekonomiczny zawodowy "antyfeministyczny"/prorodzinny

19 16

37 We wszystkich badanych materiałach najczęściej występował dyskurs zawodowy, ale też w trzech mediach ten dyskurs pojawiał się najczęściej (na portalach, w programach TV i czasopismach). Tylko w drugiej turze badania odnotowaliśmy, że aż 43% wszystkich materiałów należała do kategorii dyskursu prywatnego, a materiały zawodowe w tej turze stanowiły 22%.

Procentowo najwięcej materiałów z dyskursu zawodowego pojawia się w telewizji. Dyskurs aspiracyjny lifestylowy zwykle występował w dziennikach i czasopismach (I. tura) lub na portalach i w programach TV (II. tura). Dyskursy aspiracyjny ekonomiczny oraz rodzinny najczęściej pojawiał się w dziennikach, społeczny zaś w telewizjach. Dyskurs polityczny występował na portalach.

Zdecydowanie najwięcej procentowo pojawia się materiałów z dyskursu zawodowego w telewizji. W II turze badania, aż 60% materiałów z programów śniadaniowych dotyczyła pracy zawodowej badanych. Dyskurs aspiracyjny lifestylowy w I turze najczęściej pojawiał się w dziennikach i czasopismach, a w drugiej turze badania przewrotnie na portalach i w programach TV. Dyskursy aspiracyjny ekonomiczny oraz rodzinny w obydwu turach zwykle pojawiał się w dziennikach. Dyskurs społeczny w obydwu turach najczęściej pojawiał się w programach TV. Dyskurs polityczny natomiast najczęściej pojawiał się na portalach i co warte odnotowania w II turze badania dyskurs polityczny był tylko w materiałach pochodzących z tego medium.

38 5.7. Celebryci pojawiający się w badaniu

Najpopularniejsi celebryci (z sumą wystąpień w mediach w obu turach badań)

140 132

120

100 85 80 75 62 60 54 51 50 44 4… 40 40 40

20

0

Majdan – Hanna Lis Kinga Rusin Joanna Krupa Natalia SiwiecMagda Gessler Renata KaczorukRadosław Majdan Anna Lewandowska

Agnieszka Woźnak Starak Doda (Dorota Rabczewska) Małgorzata Rozenek

Na przykładzie najpopularniejszych celebrytów wyraźnie widać, że bohaterkami mediów są głównie kobiety. O mężczyznach mówi się znacznie mniej, najczęściej pojawiający się są tematem najwyżej około 30 artykułów. Wyjątkiem jest Radosław Majdan (43 artykuły), jednakże taka liczba wynika z częstego łączenia go w materiałach dziennikarskich z Małgorzatą Rozenek-Majdan (wymieniany niejako „przy okazji”). Najpopularniejsze kobiety zaś pojawiały się w mediach średnio między 40 a 130 razy.

W celebryckim świecie króluje małżeństwo. Małgorzata Rozenek-Majdan jest najpopularniejszą celebrytką, zaś jej mąż Radosław najpopularniejszym celebrytą.

39 Celebryci, którzy w badaniu wystąpili więcej niż 10 razy

RAZEM tura I. tura I. (%) tura II. tura II. (%) 1 Rozenek Małgorzata Majdan 132 87 66% 45 34% 2 Doda (Dorota Rabczewska) 85 51 60% 34 40% 3 Górniak Edyta 75 42 56% 33 44% 4 Rusin Kinga 62 31 50% 31 50% 5 Krupa Joanna 59 38 64% 21 36% 6 Lis Hanna 54 40 74% 14 26% 7 Lewandowska Anna 51 18 35% 33 65% 8 Siwiec Natalia 50 24 48% 26 52% 9 Gessler Magda 44 12 27% 32 73% 10 Woźniak Agnieszka Starak 44 32 73% 12 27% 11 Kaczoruk Renata 40 35 88% 5 13% 12 Majdan Radosław 40 22 55% 18 45% 13 Sablewska Maja 40 13 33% 27 68% 14 Wojciechowska Martyna 39 13 33% 26 67% 15 Szostak Karolina 37 8 22% 29 78% 16 Jemioł Łukasz 36 27 75% 9 25% 17 Rodowicz Maryla 36 18 50% 18 50% 18 Chodakowska Ewa 35 7 20% 28 80% 19 Herbuś Edyta 35 13 37% 22 63% 20 Wojewódzki Kuba 34 31 91% 3 9% 21 Lewandowski Robert 33 10 30% 23 70% 22 Kożuchowska Małgorzata 32 17 53% 15 47% 23 Piróg Michał 31 11 35% 20 65% 24 Chylińska Agnieszka 29 22 76% 7 24% 25 Karolak Tomasz 29 12 41% 17 59% 26 Zawadzka Marcelina 29 17 59% 12 41% 27 Steczkowska Justyna 28 19 68% 9 32% 28 Zielińska Katarzyna 27 11 41% 16 59% 29 Kraśko Piotr 25 16 64% 9 36% 30 Mielcarz Magdalena 25 0 0% 25 100% 31 Pazura Cezary 25 3 12% 22 88% 32 Wieniawa Julia 25 0 0% 25 100% 33 Farna Ewa 24 7 29% 17 71% 34 Mercedes Jessica Kirschner 24 4 17% 20 83% 35 Rosati Weronika 24 10 42% 14 58% 36 Przetakiewicz Joanna 23 4 17% 19 83% 37 Mucha Anna 22 13 59% 9 41% 38 Warnke Katarzyna 22 8 36% 14 64% 39 Kazadi Patricia 21 5 24% 16 76%

40 40 Krupińska Paulina 21 5 24% 16 76% 41 Młynarska Agata 21 5 24% 16 76% 42 Olejnik Monika 21 8 38% 13 62% 43 Figura Katarzyna 20 11 55% 9 45% 44 Kaczorowska Agnieszka 20 10 50% 10 50% 45 Korwin Karolina Piotrowska 20 9 45% 11 55% 46 Kozidrak Beata 20 15 75% 5 25% 47 Kurdej Barbara Szatan 20 8 40% 12 60% 48 Łuczenko Marina 20 4 20% 16 80% 49 Włodarczyk Agnieszka 20 11 55% 9 45% 50 Gardias Dorota 19 0 0% 19 100% 51 Socha Małgorzata 19 7 37% 12 63% 52 Stanek Leszek 19 14 74% 5 26% 53 Kukulska Natalia 18 7 39% 11 61% 54 Bieniuk Jarosław 17 3 18% 14 82% 55 Margaret 17 13 76% 4 24% 56 Maślak Rafał 17 14 82% 3 18% 57 Cleo 16 8 50% 8 50% 58 Figurski Michał 16 11 69% 5 31% 59 Gessler Lara 16 9 56% 7 44% 60 Lipnicka Anita 16 15 94% 1 6% 61 Skarbek Honorata 16 4 25% 12 75% 62 Sokołowska Anita 16 10 63% 6 38% 63 Szapołowska Grażyna 16 6 38% 10 63% 64 Szpak Michał 16 8 50% 8 50% 65 Kołakowska Viola 15 5 33% 10 67% 66 Koroniewska Joanna 15 1 7% 14 93% 67 Książkiewicz Weronika 15 11 73% 4 27% 68 Minge Ewa 15 10 67% 5 33% 69 Pawlicki Antoni 15 0 0% 15 100% 70 Przybysz Natalia 15 14 93% 1 7% 71 Roznerski Mikołaj 15 6 40% 9 60% 72 Wellman Dorota 15 5 33% 10 67% 73 Bołądź Olga 14 2 14% 12 86% 74 Kubicka Sandra 14 6 43% 8 57% 75 Moro Odeta 14 8 57% 6 43% 76 Rubik Anja 14 4 29% 10 71% 77 Stramowski Piotr 14 4 29% 10 71% 78 Sykut Paulina Jeżyna 14 7 50% 7 50% 79 Wendzikowska Anna 14 3 21% 11 79% 80 Żmuda Marta Trzebiatowska 14 4 29% 10 71% 81 Cielecka Magdalena 13 5 38% 8 62%

41 82 Dygant Agnieszka 13 0 0% 13 100% 83 Szyc Borys 13 5 38% 8 62% 84 Ślotała Zosia 13 3 23% 10 77% 85 Boruc Sara 12 4 33% 8 67% 86 Dorociński Marcin 12 4 33% 8 67% 87 Fabijański Sebastian 12 0 0% 12 100% 88 Maffashion 12 7 58% 5 42% 89 Moro Joanna 12 6 50% 6 50% 90 Tadla Beata 12 11 92% 1 8% 91 Urbańska Natasza 12 2 17% 10 83% 92 Wyszkoni Anna 12 1 8% 11 92% 93 Adamczyk Piotr 11 8 73% 3 27% 94 Durczok Kamil 11 7 64% 4 36% 95 Foremniak Małgorzata 11 6 55% 5 45% 96 Gąsiorowska Roma 11 9 82% 2 18% 97 Gwit Dominika 11 3 27% 8 73% 98 Konieczna Aleksandra 11 10 91% 1 9% 99 Lis Tomasz 11 1 9% 10 91% 100 Lisowska Ewelina 11 8 73% 3 27% 101 Miller Monika 11 0 0% 11 100% 102 Młynarska Paulina 11 7 64% 4 36% 103 Mołek Magda 11 2 18% 9 82% 104 Ostaszewska Maja 11 2 18% 9 82% 105 Stuhr Maciej 11 2 18% 9 82% 106 Zamachowska Monika 11 3 27% 8 73% 107 Boczarska Magdalena 10 3 30% 7 70% 108 Bojarska Mariola Ferenc 10 2 20% 8 80% 109 Bujakiewicz Katarzyna 10 9 90% 1 10% 110 Chajzer Filip 10 3 30% 7 70% 111 Czerwińska Zofia 10 6 60% 4 40% 112 Dereszowska Anna 10 3 30% 7 70% 113 Felicjańska Ilona 10 3 30% 7 70% 114 Frąckowiak Magdalena 10 3 30% 7 70% 115 Kulesza Agata 10 2 20% 8 80% 116 Maserak Rafał 10 10 100% 0 0% 117 Romanowska Elżbieta 10 9 90% 1 10% 118 Torbicka Grażyna 10 10 100% 0 0% 119 Wierzbicka Marta 10 4 40% 6 60% 120 Więdłocha Agnieszka 10 3 30% 7 70% 121 Wołejnio Katarzyna 10 9 90% 1 10% 122 Zdrójkowski Adam 10 6 60% 4 40% 123 Darski Adam Nergal 10 6 60% 4 40%

42 Popularność z podziałem na płeć celebrytów

Najpopularniejszymi celebrytkami są: • Małgorzata Rozenek-Majdan (132 artykułów lub nagrań) • Doda (Dorota Rabczewska) (88 artykułów lub nagrań) • Edyta Górniak (76 artykułów lub nagrań)

• Kinga Rusin (63 artykuły lub nagrania) • Joanna Krupa (59 artykułów lub nagrań) • Natalia Siwiec (57 artykułów lub nagrań) • Hanna Lis (54 artykuły lub nagrania)

• Agnieszka Woźniak-Starak (53 artykuły lub nagrania) • Anna Lewandowska (51 artykułów lub nagrań) • Magda Gessler (44 artykułów lub nagrań)

Wśród mężczyzn najpopularniejsi celebryci to: • Radosław Majdan (43 artykuły lub nagrania) • Łukasz Jemioł (36 artykułów lub nagrań) • Robert Lewandowski (33 artykułów lub nagrań)

• Michał Piróg (31 artykuły lub nagrań) • Tomasz Karolak (30 artykułów lub nagrań) • Cezary Pazura (26 artykułów lub nagrań) • Piotr Kraśko (25 artykułów lub nagrań)

• Leszek Stanek (21 artykuły lub nagrań) • Jarosław Bieniuk (17 artykułów lub nagrań)

Warto zwrócić uwagę, że ostatnia celebrytka na liście 10 najpopularniejszych w mediach kobiet ma dużo więcej wystąpień, niż pierwszy mężczyzna na liście. Ostatni zaś mężczyzna na liście 10 najpopularniejszych celebrytów zajmuje w tabeli pozycję zaledwie 54.

43 Jak media określają najpopularniejszych celebrytów (proc. liczby nazwań na liczbę wszystkich materiałów o celebrycie/celebrytce)

45 40

35 30 25 20

15 10 5 0 gwiazda celebryta/tka diwa sławna znana

Małgorzata Rozenek–Majdan Doda (Dorota Rabczewska) Edyta Górniak Radosław Majdan Łukasz Jemioł Robert Lewandowski

Małgorzata Rozenek-Majdan

Prezenterka pojawia się w badanym okresie 132 razy w mediach, ale nie jest przez nie lubiana. Aż 62% opublikowanych na jej temat artykułów lub nagrań ma charakter neutralny, jedynie 11% ma jednoznacznie pozytywny wydźwięk. Negatywne przesłanie ma zaś 13% materiałów. Rozenek-Majdan przedstawiana jest w mediach (zdjęcia, wizualizacje) przy okazji promocji (26% materiałów wizualnych), zwłaszcza programów telewizyjnych, w których występuje, media przekazują publikowane przez nią w social mediach treści (14%) lub materiały budowane są wokół zdjęć paparazzi (7%). Niewielką część materiałów stanowią te pokazujące jej pracę zawodową (4%).

Prezenterka pojawia się w badanym okresie 132 razy w mediach, ale nie jest przez nie lubiana. Jedynie 11% materiałów ma jednoznacznie pozytywny wydźwięk

Wymienione okazje służą głównie do opisania Rozenek-Majdan w kontekście prywatnym (aż 25% artykułów i nagrań), lifestylowym (20%), rodzinnym (18%) oraz

44 zawodowym (15%). Część materiałów dotyczy także jej sytuacji finansowej (9%) i poziomu życia. Znacznie mniejsza część związana jest z jej działaniami społecznymi (3%). Media dystansują się od prezenterki, przedstawiając ją jako osobę z zewnątrz, w zestawieniu obcy-swoi aż 76% materiałów pokazuje ją jako osobę „obcą” czytelnikowi (pokazując wysoką jakość życia, bogactwo, możliwości). Aż w 27% materiałów nazywana jest ona gwiazdą, w 19% zaś celebrytką.

Doda (Dorota Rabczewska) Wokalistka jest kolejną na liście najpopularniejszych celebrytek w dwóch turach badań. Na jej temat opublikowano 88 materiałów. 56% ma charakter neutralny, 21% jednoznacznie negatywny a 10% pozytywny. Aż 11% materiałów wyraża zaskoczenie działaniami Dody. W mediach Doda przedstawiana jest (na zdjęciach i w nagraniach) w kontekście promocyjnym (26%), zawodowo (np. koncerty) 10% oraz poprzez zdjęcia paparazzi (7%). 10% zdjęć i nagrań pochodzi z social media wokalistki.

Media przedstawiają Dodę jako osobę bardzo obcą czytelnikowi: aż 82% materiałów pokazuje piosenkarkę w kontekście niezwykłego stylu życia, zawirowań osobistych i zawodowych. Finanse również dystansują Dodę wobec czytelników

Doda opisywana jest w kontekście prywatnym (aż 33%) i rodzinnym (10%), zawodowym (29%) oraz związanym z jej stylem życia (16%). Niewielka część materiałów dotyczy jej działań w kontekście społecznym (3%). Media przedstawiają Dodę jako osobę bardzo obcą czytelnikowi: aż 82% artykułów i materiałów audiowizualnych pokazuje piosenkarkę w kontekście niezwykłego stylu życia, zawirowań osobistych i zawodowych, finanse również dystansują Dodę wobec czytelników. Media nazywają Dodę celebrytką w 18% materiałów, w 10% pada określenie gwiazda, 4% materiałów zawiera inne określenia, takie jak sława i diwa.

45 Edyta Górniak Trzecie miejsce wśród celebrytek zajmuje Edyta Górniak, o której w badanym okresie opublikowano w mediach 76 artykułów i nagrań. Media wypowiadają się o niej przeważnie neutralnie (w 67% materiałów), jednoznacznie pozytywny wydźwięk ma 16% artykułów, jednoznacznie negatywny zaś 9%. 8% artykułów wyraża zaskoczenie zachowaniami Edyty Górniak. W kwestiach wizualnych Edyta Górniak przedstawiana za pomocą zdjęć publikowanych w jej social mediach (15% artykułów zawiera zdjęcia z jej konta na Fascebooku lub Instagram), poprzez zdjęcia promocyjne (np. ścianki) i reklamowe (20%), w kontekście zawodowym (np. materiały z koncertów) oraz poprzez zdjęcia paparazzi (6%). Media mówią o wokalistce przede wszystkim w kontekście jej życia prywatnego i rodzinnego (aż 67% materiałów dotyczy jej życia prywatnego oraz życia jej dziecka i partnerów), zawodowego (na ten temat opublikowano 16% materiałów) oraz w niewielkim stopniu jej stylu życia (5%), finansów (4%) i działań społecznych (2%). W materiałach często zawierane są odwołania do przeszłości w życiu Edyty Górniak (zarówno w kontekście jej kariery, jak i życia prywatnego) – artykuły z informacją o przeszłości stanowią aż 49% wszystkich materiałów.

Edyta Górniak niemal w tej samej liczbie materiałów przedstawiana jest jako osoba obca czytelnikowi (53%) oraz jako osoba z kategorii „swój” (47%), wynika to z wyraźnego podziału prezentacji w kontekście zawodowym (obca czytelnikowi) oraz prywatnym (tu jest bliska: troskliwa matka po przejściach)

Edyta Górniak niemal w tej samej liczbie materiałów przedstawiana jest jako osoba obca czytelnikowi (53%) oraz jako osoba z kategorii „swój” (47%), wynika to z wyraźnego podziału prezentacji w kontekście zawodowym (tu jest obca czytelnikowi) oraz prywatnym i rodzinnym (tu jest czytelnikowi bliska, przedstawiana jako troskliwa matka, kobieta po przejściach, zmagająca z samotnym rodzicielstwem i nowymi

46 związkami). Niemal w 40% materiałów nazywana jest gwiazdą, tylko 1% artykułów nazywa ją celebrytką, a w 8% pada określenie znana lub „znana z”.

Wśród mężczyzn najczęściej pojawiali się: Radosław Majdan, Łukasz Jemioł oraz Robert Lewandowski, ale niewiele mniej opublikowano materiałów o Tomaszu Karolaku i Michale Pirogu.

Radosław Majdan Jego znaczna przewaga nad innymi mężczyznami w badaniu w liczbie materiałów medialnych wynika przede wszystkim z faktu, że często pojawia się w artykułach dotyczących Małgorzaty Rozenek- Majdan lub w artykułach odnoszących się do jego małżonki. Jest to ciekawa sytuacja, w której mężczyzna funkcjonuje w mediach niejako w konstrukcie „mąż swojej żony”. Podobnie jak żona Radosław Majdan przedstawiany jest w mediach raczej neutralnie (58%), jednoznacznie pozytywnie ocenia go 16% artykułów, negatywnie 12% materiałów, a zaskoczenie wyraża 7% treści. Przedstawiany jest (wizualizacje) poprzez social media 16%, zdjęcia paparazzi 11%, na materiałach promocyjnych i reklamowych (19%) oraz poprzez zdjęcia związane z jego działalnością społeczną (1%). Ciekawy jest niemal brak jego zdjęć i nagrań pokazujących go przy pracy (jedynie 5% materiałów). Media piszą o nim w kontekście rodzinnym i prywatnym (aż 57% materiałów), stylu życia (19%) oraz zawodowym (9%) i finansowym (6%).

Radosław Majdan funkcjonuje w mediach jako „mąż swojej żony”. Ciekawy też jest niemal zupełny brak zdjęć i nagrań pokazujących go przy pracy

W mediach przedstawiany jest jako osoba obca czytelnikowi (w 63% materiałów), w 37% zaś jako osoba bliska (swoja). Celebrytą nazywany jest w 14% materiałów zaś gwiazdą 21% artykułów i nagrań.

47 Łukasz Jemioł Artykuły o nim mają wydźwięk neutralny (aż 78%), pozytywny (14%) oraz w niewielkim stopniu negatywny (6%). Pokazywany jest (zdjęcia i nagrania) w kontekście promocyjnym (reklamy, ścianki, imprezy sponsorowane) w 19% materiałów, w kontekście zawodowym (16%) oraz poprzez social media (9%) i zdjęcia paparazzi (7%). Media interesuje jego życie zawodowe (33% materiałów na ten temat), jego styl życia (18%) i w niewielkim stopniu jego życie prywatne (13%). Finansów Łukasza Jemioła dotyczy 3% materiałów. Media pokazują go jako osobę jednoznacznie obcą czytelnikowi (aż 81% artykułów). Nazywają go celebrytą (26% materiałów) oraz gwiazdą (18% materiałów).

Robert Lewandowski Trzecie miejsce wśród mężczyzn zajmuje Robert Lewandowski. Media go „lubią”: aż 48% artykułów na jego temat ma przesłanie pozytywne, co zdecydowanie wyróżnia go wśród wszystkich celebrytów (zarówno mężczyzn jak i kobiet), pozostałe artykuły są neutralne (45%), jedynie 6% wyrażało zaskoczenie, natomiast zupełnie zabrakło (!) artykułów nacechowanych negatywnie. Można Roberta Lewandowskiego określić jako ulubieńca mediów plotkarskich.

Nie ma artykułów nacechowanych negatywnie na temat Roberta Lewandowskiego. To ulubieniec mediów plotkarskich. Odwrotnie Cezary Pazura, na temat którego w badanym okresie ukazało się wiele negatywnych materiałów

Sposób przedstawiania piłkarza w mediach to: 12% zdjęcia promocyjne, 14% zdjęcia pochodzące z jego social mediów, 9% zdjęcia i nagrania związane z jego działalnością charytatywną oraz 7% zdjęć i nagrań paparazzi. Media opisują Lewandowskiego w kontekście rodzinnym i prywatnym (40% materiałów), 14% w kontekście społecznym (działania charytatywne), 17% dotyczy życia zawodowego, 11% pokazuje jego styl życia, 6% mówi o finansach piłkarza. 61% artykułów pokazuje Roberta Lewandowskiego jako osobę obcą czytelnikowi, 39% zaś jako osobę bliską (zwłaszcza

48 gdy mówi się o nim w kontekście tego, że został ojcem). 15% artykułów nazywa Roberta Lewandowskiego gwiazdorem lub gwiazdą, jedynie 3% zaś celebrytą.

Na uwagę dodatkowo zasługuje Cezary Pazura, który w badanym okresie był wyjątkowo nielubiany w mediach, 35% artykułów i nagrań o nim ma wydźwięk negatywny, a jedynie 4% pozytywny, łączy się to z faktem, że często pisało się o jego poglądach politycznych (24% artykułów).

Spojrzenie chłodnym okiem procentów na świat celebrytów uświadamia, że ten świat naprawdę istnieje, poddaje się analizie matematycznej, wykazując prawidłowości na wielu polach, na których z czasem zachodzą zmiany. Śledzenie tych zmian byłoby bardzo interesujące na przestrzeni kolejnych lata, dlatego warto powtarzać badanie, podobnie jak inne badania, obecne w niniejszym raporcie. Ten swoisty „monitoring celebrytów” dopełniałby obrazu współczesnej przestrzeni medialnej w Polsce.

49 6. Warsztat badaczy i ekspertów

Relację z naszych badań zamykamy powracając do rozmów z „żywymi” osobami – prezentację zaczęliśmy od wywiadów z typowymi odbiorcami, starając się wychwycić społeczne spojrzenie na różne aspekty celebrytyzmu, tym razem zdecydowanie zawężamy pole widzenia.

Czterem znawcom, badaczom i praktykom zadaliśmy po cztery pytania – każda osoba z zespołu badawczego po dwa.

Pytanie o definicję przyniosło stwierdzenia: Polską specyfiką jest pejoratywne znaczenie słowa celebryta (celebrytyzm). Uznaje się, że jest to osoba, która nic nie umie, jedynie pokazuje się w mediach, wzbudzając zainteresowanie, pozostaje na „świeczniku”. Jeśli przyjrzymy się celebrytom zachodnim, to ich odbiór wcale nie jest jednoznacznie negatywny.

Gdy spytaliśmy o gwiazdy swoje/obce i swoisty patriotyzm tego zjawiska, to dowiedzieliśmy się między innymi, że: „(…) tutaj dotykamy ponownie jakiegoś problemu definicyjnego. Mówiąc o popularności, zauważamy, że kultura japońska, koreańska są coraz bardziej popularne, mamy celebrytów internetowych … Przy czym głównym problemem jest to, że my ich nie postrzegamy jako celebrytów, bo to w zgodzie z językiem, jakim się posługujemy, nie są celebryci. Nie wypełniają naszej definicji. A celebrytami są ci, którzy właśnie przez media, jakimi się otaczamy, są naznaczeni jako celebryci. Cameron Diaz to celebrytka czy Ryan Gosling to celebryta? Ktoś stwierdził, że: To, że oni są z zagranicy to nadaje im pewnego rodzaju szlachetności.

Następnie spytaliśmy o związki między mediami tradycyjnymi a społecznościowymi: Czy ten materiał opublikowany w mediach społecznościowych u danego celebryty jest czymś innym niż ten ponownie publikowany w medium korporacyjnym: w serwisie internetowym czy w prasie?

Eksperci przekonani byli, że w tym przypadku mowa o różniących się od siebie strefach. Jedna wykorzystuje drugą jako obiekt kpin, ale także ironii – to kwestia kontekstu. Celebrytom zależy na tworzeniu własnych

50 narracji – wówczas mogą w pełni kontrolować znaczenia własnego pojawiania się. Pojawia się ponadto bardziej skomplikowana figura odbiorcy: Ale odbiorca jest jednak różny. Ci, co wchodzą na profile społecznościowe danej gwiazdy, patrzą na nią jak na gwiazdę. Ci, którzy kupują tabloid – tam szukają celebryty. To jest zupełnie inne podejście do tej samej osoby.

Z kolei pojawiło się pytanie o celebrytów internetowych – czy to oddzielna kategoria, czy też jedynie dogodny dla nich kanał transmisyjny? Oto jedna z odpowiedzi: lekka w formie, ale niebanalna pod względem treści: Moja 15-letnia córka w ogóle nie ogląda telewizji, nie słucha radia i nie czyta mediów tabloidowych. Ona żyje wyłącznie w internecie. Ona zna Maffashion i Jessikę Mercedes Kirschner – obie funkcjonują u niej pod pojęciem tak zwanej beki. Osoby oglądające TVN i czytające gazety też wiedzą, kim są te osoby, gdyż przeniknęły one już do „Tańca z gwiazdami” i „Big Brothera”. Ja natomiast bywam gdzie indziej w tym internecie i wiem, kim są takie siostry Godlewskie. Jestem przekonany, że moja córka nie wie tego … Chodzi o kod pokoleniowy, pokolenie definiuje język.

Na pytanie o to, czy potrzebujemy wyłącznie modelu celebryty, czy też powinien to być „żywy człowiek” z imienia i nazwiska, otrzymaliśmy następującą odpowiedź: Wydaje mi się, że rzecz nie polega na siedzeniu na ławeczce i obserwowaniu wioski. Celebryta musi mieć cechy charakterystyczne, które pozwalają zainteresować swoją osobą.

Nie patrzymy na małżeństwa wszystkich piłkarzy reprezentacji Polski, tylko patrzymy na Lewandowskiego i Krychowiaka, więc oni muszą mieć jakieś cechy charakterystyczne, które wzbudzają zainteresowanie.

Może jest tak, że nie możemy interesować się wszystkimi, więc mamy takiego piłkarza dyżurnego i rezerwowego?

Inny badacz zwraca uwagę na niezbędność uwzględniania procedury stawiania pytań, bo gdyby je zadać inaczej: Zastanawia mnie to, co by

51 się stało, gdyby pytanie w ankiecie zostało inaczej sformułowane. Zamiast wymieniania 10 imion i nazwisk celebrytów, poproszono by tylko o wymienienie 10 przykładów celebrytów. Wtedy odpowiedzi mogłyby być w takim stylu: „pani z Big Brothera” i „pan z Mam Talent” itd. Może samo wymienienie 10 celebrytów i celebrytek nie byłoby problemem, a problemem jest przypomnienie sobie nazwisk. Nie mówmy o jakimś konkretnym konstrukcie celebryty, ci celebryci są „po coś”. Celebryta może mieć twarz np. żona Lewandowskiego, ale niekoniecznie w naszej głowie ma także imię i nazwisko.

Gdy spytaliśmy o obecność na tej scenie mężczyzn (a szczególnie polityków, dowiedzieliśmy się, że: (…) politycy nie eksponują swojego życia prywatnego przede wszystkim, bo mają zbyt wiele do stracenia w świecie polityki, w którym funkcjonują na co dzień. Ten romans wydaje się intratny, lecz dla polityków jest zgubny:

Celebryctwo polega na absolutnym wpuszczeniu mediów do swojego prywatnego świata. Politykom to się nie opłaca, głębokie wejście w prywatne życie zniszczyłoby ich z miejsca.

Romansowanie z mediami, które potem odkryją, że dany polityk jest gejem – jest niebezpieczne. Upublicznienie fakt, że odwiedza domy publiczne, czy zażywa narkotyki kończy się dla nich źle. Ryszard Kalisz jest tego przykładem, romansował z mediami, opowiadał o swoich młodych kochankach itd. A Kazimierz Marcinkiewicz wszedł w to nie na własne życzenie, został w to wciągnięty przez byłą małżonkę, która ujawniła wszystkie skandale. To zupełnie inne podejścia. (…) Polacy mają zakodowany bardziej konserwatywny wzorzec polityka.

Pytanie zaś o użyteczność mediów społecznych przyniosła niebanalną odpowiedź, wskazującą na ogromną rolę pieniądza: Obecność w mediach jest ważnym elementem fenomenu, o którym teraz tyle się mówi, czyli kreowania marki osobistej. To nie tylko kwestia tylko celebrytów, mówimy tu o całej naszej rzeczywistości. (…) Mniej znane dziewczyny na Instagramie starają się upodobnić do Rozenek czy Kim

52 Kardashian, wyglądać tak jak one… (…) Myślą, że to przepustka do sławy. Nie wiem, czy do sławy. Spytajmy, dlaczego dzieci chcą mieć kanał na YouTubie? Nie dla sławy, tylko dla pieniędzy. (…) Musimy myśleć innymi kategoriami.

Praktyk dopowie na temat roli social media, tak, żeby nie było wątpliwości: To antidotum na media tradycyjne, w których jakiś redaktor naczelny narzuca pewien styl gazety, portalu czy telewizji. A tu jesteśmy sami sobie sterem, żeglarzem i okrętem. I to jest najfajniejsza cecha social mediów, to, że czyjaś indywidualna wrażliwość buduje jakąś małą potęgę, którą jest profil z pewną ilością followersów czy oglądających.

Eksperci są bezwzględni: celebryci są obciachem, wszystkie mechanizmy ich działania i oni sami zostały prześwietlone. Ponieważ popkultura musi pożreć coś nowego, to czekamy na influencerów, jeśli nie na patostreamerów, a najlepiej patoinfluencerów – pozostawiają nas z taką dwuznaczną konkluzją.

W następnej części raportu prezentujemy pełne wersje przeprowadzonych badań i dane z obserwacji, na końcu zaś metodologię. Aby nie rozbijać sztucznie rozdziału dotyczącego warsztatu ekspertów prezentujemy pełny zapis na początku następnej części – w celu zapewnienia kontynuacji lektury.

53 Część II. Pełne wersje badań

1. 1. Warsztat badaczy i ekspertów (zapis)

28 marca 2019 roku, Uniwersytet SWPS, Warszawa

Uczestnicy:

1. Zespół realizujący badanie: prof. Wiesław Godzic (WG), dr Anna Buchner (AB), dr Małgorzata Kubalska (MK), dr Lidia Rudzińska-Sierakowska (LRS)

2. Goście–eksperci: dr Małgorzata Bulaszewska (MB – autorka pracy doktorskiej o zjawisku blogów), Michał Figurski (MF – dziennikarz radiowy i telewizyjny, celebryta „po przejściach”), dr Andrzej Grabarczuk (AG – autor książki o celebrytyzacji polityki, pracuje w PAP), dr Karol Jachymek (KJ – autor książki o kinie polskim)

1. AB pyta o definicję pojęcia celebryta/ka, wskazując na jego pejoratywny wydźwięk, który został zauważony podczas badania.

MB: Polską specyfiką jest pejoratywne znaczenie słowa celebryta (celebrytyzm). Uznaje się, że jest to osoba, która nic nie umie, jedynie pokazuje się w mediach, wzbudzając zainteresowanie, pozostaje na „świeczniku”. Jeśli przyjrzymy się celebrytom zachodnim, to ich odbiór wcale nie jest jednoznacznie negatywny.

KJ: Celebryta to słowo obce, określające nowe zjawisko.

MF: Celebryta nawet nie jest tłumaczeniem angielskiego słowa celebritis

AB: Czy to znaczy, że brakuje nam słowa na określenie tego zjawiska?

KJ: Używanie tych pojęć w polskim języku rzeczywiście mówi o emocjonalnym ich zabarwieniu.

MB: zwłaszcza negatywnym.

54 MF: Kwestie definicyjne mogłyby rozwiązać podkategorie: znana, popularna. Znany nie zawsze jest popularny, popularny – nie zawsze jest znany. Wydaje mi się, że zjawiska takie, jak media plotkarskie nadały ten pejoratywny wydźwięk ze względu na nadużywanie tych słów…. Jak gdyby nacechowanie negatywne tych słów pojawia się ze względu na taki, a nie inny sposób posługiwania się semantyką. Trzeba by się było przyjrzeć sposobowi tworzenia newsa, którego tematem jest celebryta. Temu, w jaki sposób jest on sformułowany. Zazwyczaj jest zakończony pytaniem.

Kwestie definicyjne mogłyby rozwiązać podkategorie: znana, popularna. Znany nie zawsze jest popularny, popularny – nie zawsze jest znany.

Michał Figurski

KJ: Po drugie: ważne jest też to, w jaki sposób słowo celebryta wchodziło do naszego języka….

WG: Znam źródła, które twierdzą, że weszło w chwili ukazania się książki „Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów”. Od tego czasu się spolszczyło, wcześniej używano angielskiego celebrities. Po ukazaniu się książki otrzymywałem pytania, jak to słowo używać, jak je odmieniać.

MF: Znacznie bardziej negatywnie naznaczone jest pojęcie „celebrytka”, które kojarzy się z głupiutką blondyneczką, która już nic naprawdę nie potrafi. A celebryta jednak potrafi być mężczyzną oczytanym, choćby np. Kuba Wojewódzki, któremu trudno jest zarzucić „idiotyzm”, ponieważ jest to osoba dosyć oczytana i błyskotliwa. A celebrytka to jednak trzpiotka.

MB: Np. Szymon Majewski był oburzony, gdy nazwano go celebrytą. Majewski, który ma dużą dozę autoironii, z oburzeniem reaguje na przypisanie mu słowa celebryta - to wskazuje na negatywne zabarwienie słowa.

KJ: Słowo to jest w Polsce umocowane historycznie, czyli mówimy o celebrytach od pewnego momentu - wcześniej były gwiazdy.

55 AB: Czyli gdyby w stosunku do niego użyto określenia osoby popularnej,

MB: byłoby to zupełnie co innego, byłoby akceptowalne.

WG: Michał, a czy Ty się obrażasz, gdy słyszysz o sobie, że jesteś celebrytą?

MF: Już nie… Ja tu mam podobna tarczę jak Szymon, ta ironia daje mi iluzoryczną carte blanche do tego, żeby z celebryty drwić, za celebrytę się nie uważając jednocześnie. A to, że się nim stałem, uważam za absolutny przypadek, który gdzieś tu się pojawił. Bo mimo wszystko mówi się, że celebryta to ten, kto uparcie dąży do bycia celebrytą. Wydaje się, że sensem samym w sobie jest popularność, za którą nie zawsze idzie bycie lubianym, bycie profesjonalnym.

Można być jednocześnie gwiazdą i celebrytą. Mieć dokonania zawodowe, być pochłoniętym pracą. A od czasu do czasu upubliczniać informacje na temat swojego stylu życia, poinformować o związkach.

dr Andrzej Grabarczuk

AG: Przykład Szymona Majewskiego dobrze odzwierciedla taką prawidłowość, że można być jednocześnie gwiazdą i celebrytą. Z jednej strony mieć dokonania zawodowe, być pochłoniętym pracą. A od czasu do czasu upubliczniać pewne informacje na temat swojego stylu życia, informować o związkach z najbliższymi. Dobrym przykładem może być Robert Lewandowski - celebryta i gwiazda. Pytanie tylko - w jakich proporcjach. Właściwie teraz trudno jest być wyłącznie gwiazdą, bo jest się wtedy skazanym na zawodową marginalizację. Nie dostanie się tylu ról filmowych, tylu zaproszeń do programów telewizyjnych, które służą także do kontynuowania opowieści o swoje działalności zawodowej.

MF: Im większa jest furtka do życia prywatnego, tym większe prawdopodobieństwo funkcjonowania jako celebryta. Szymon jest osobą, która jest znana, popularna i kojarzy się pozytywnie, ale w pewnym zakresie także dlatego, że nigdy tej furtki do życia prywatnego nie otworzył szeroko. A celebryta z tej furtki czyni na oścież otwartą bramę.

56 2. WG: (8:18 – 8:53) Większość badanych nie interesuje się celebrytami zagranicznymi, a jeśli już to dzieckiem księżnej Kate, ślubem księcia Harry’ego lub amerykańskich supergwiazd (Angelina Jolie, Brad Pitt). Czym to wytłumaczyć? Czy jakimś rodzajem patriotyzmu? Niewiedzą o innych? Czy nie lubimy tych wzorców zagranicznych, wolimy polskie? Jak będzie na przyszłość?

MF: To jest chyba kwestia aspiracji. Celebryta stał się w pewnym sensie profesjonalistą, uprawia zawód. Stał się drogowskazem, mówiąc: Ja chcę być bogaty, ja chcę być znany, ja chcę być popularny… Mieszkając w Libiążu trudno aspirować do bycia Angeliną Jolie, czy Kim Kardashian. Znacznie bliżej jest Edyta Górniak, Katarzyna Warnke. Kwestia aspiracji jest bardzo ważna - nie interesujemy się tamtym… bo tamto jest bardzo daleko od tego, co jest tu…

MB: To zainteresowanie bliskością/swojskością jest charakterystyczne dla współczesnych mediów: oglądając „Wiadomości” czy „Fakty” znajdujemy tematy w głównej mierze poświęcone informacjom z kraju - te ze świata dotyczą spraw o dużym kalibrze (choć rodzina królewska budzi u nas wyjątkowe zainteresowanie).

MF: Popatrzmy na dysproporcje w zakresie publikacji dotyczących Roberta Lewandowskiego i Cristiano Ronaldo.

WG: Ale jak sądzicie, czy pójdziemy w tę stronę? Czy coś nas trzyma, żeby nie amerykanizować się w tym zakresie?

AG: To jest chyba coś naturalnego, że Niemcy będą najbardziej zainteresowani niemieckimi celebrytami, Rosjanie – rosyjskimi, Polacy – polskimi. Amerykanie są trochę takim wyjątkowym przykładem, bo oni są samowystarczalni, jeśli chodzi o kulturę popularną, a jednocześnie są jej największym eksporterem na świecie.

WG: a Korea, Japonia, Chiny ...?

AG: To jest drugi największy eksporter.

MF: My się bardzo ładnie patriotyzujemy, choćby patrząc na to, jak się rozwija kultura polska, dlatego że kino polskie święci, można powiedzieć, triumfy. Biorąc pod uwagę popularne filmy Smarzowskiego „Kler” i „Avengers”, stwierdzamy, że wcale nie są na jakimś drastycznie różnym drastycznie poziomie…

57 KJ: Zastanawiam się, czy my tutaj nie dotykamy ponownie jakiegoś problemu definicyjnego. Mówiąc o popularności, zauważamy, że kultura japońska, koreańska są coraz bardziej popularne, mamy celebrytów internetowych … Przy czym głównym problemem jest to, że my ich nie postrzegamy jako celebrytów, bo to w zgodzie z językiem, jakim się posługujemy, nie są celebryci. Nie wypełniają naszej definicji. A celebrytami są ci, którzy właśnie przez media, jakimi się otaczamy, są naznaczeni jako celebryci. Cameron Diaz to celebrytka czy Ryan Gosling to celebryta?

AG: To, że oni są z zagranicy to nadaje im pewnego rodzaju szlachetności.

Zauważamy, że kultura japońska, koreańska są coraz bardziej popularne, mamy celebrytów internetowych… Przy czym głównym problemem jest to, że my ich nie postrzegamy jako celebrytów, bo to w zgodzie z językiem, jakim się posługujemy, nie są celebryci. Nie wypełniają naszej definicji.

dr Karol Jachymek

KJ: Czy nie wędrujemy cały czas w sferze leksyki, w sferze tego, jak u nas pewne terminy są rozumiane? Celebrytkami będą więc siostry Godlewskie, dlatego, że one są zmasowane. Będzie celebrytka Natalia Siwiec … zastanawiam się, czy nie rozbijamy się o to, że nie ma spójnego nazewnictwa. Z drugiej strony ta bliskość… bo cóż nam po celebrycie, który jest oddalony…

WG: Który jest za-granicą!

JK: Ta kategoria bliskości jest dosyć ważna, bo znamy kontekst.

MF: Mówiąc celebryta zdecydowanie chcemy kogoś obrazić, ale nie mamy specjalnie powodów, żeby obrażać Brada Pitta… Tu doskonałym przykładem jest Robert Lewandowski, który jest bożyszczem tłumów i w tym kontekście wcale się o nim nie pisze, za to o jego żonie – zdecydowanie tak. Ona jest bardzo negatywnie

58 odbierana i ona jest ma łatkę celebrytki, gdy on jest po prostu Robertem Lewandowskim…

MB: Zwłaszcza zwraca się uwagę na to, że Anna Lewandowska wzbogaciła się na ślubie z Robertem, że przy nim kasę trzepie. Chcemy ją obrazić, jego absolutnie nie. Nikt nie zadaje sobie trudu, by ona wypracowała to, co ma także w zakresie finansowym samodzielnie.

MK: Sprawdzaliśmy także kwestie finansowe i zakupów drogich np. torebek, butów. To wszystko związane było z kobietami.

AG: Ci zagraniczni celebryci dla Polaków nie są specjalnie interesujący, chyba że to dotyczy arystokracji np. Harry’ego i Megan. Obserwuję, że takie ekstremalne oddalenie powoduje wzrost zainteresowania postaciami.

3. WG (18:07 – 18:24) Po co mediom tradycyjnym są te media społecznościowe? Czy ten materiał opublikowany w mediach społecznościowych u danego celebryty jest czymś innym niż ten ponownie publikowany w medium korporacyjnym: w serwisie internetowym czy w prasie?

MF: Wydaje się, że nieatrakcyjny jest też ten news, który wydostała się sam, który został upubliczniony przez jego właściciela. Bo jak funkcjonują media tabloidowe? Sensacja jest to, że zrobiliśmy zdjęcie po kryjomu, że podsłuchaliśmy fragment rozmowy. Ważna jest siła źródła.

KJ: Magda Gessler umieszcza post i on zaczyna żyć drugim życiem w mediach tradycyjnych.

MK: Po co?

JK: Bo ty zadajesz pytanie, czy to jest coś innego? Ja uważam, że to jest kompletnie coś innego w tym sensie, bo wyrwane zostało z pierwotnego kontekstu. Pojawiają się komentarze, staje się przedmiotem kpiny, ironii. To jest kompletnie coś innego, ale to proces absolutnie konieczny, także dla celebrytów. Oznacza to, że rozpoczyna się pewna debata.

MB: Ten kontekst zaczyna żyć swoim osobnym życiem.

59 JK: Na pytanie, co jest przyczyną tego stanu rzeczy, odpowiadam, że jest to tabloidyzacja, klikalność. Ale myślę, że to nie jest najważniejsze. Istotne jest to, że jakiś element procesu tej debaty – celebryci – bez tego nie byliby, według mnie, tym, czym są.

AG: Publikowanie przez celebrytów różnych postów jest dla nich zdecydowanie korzystne, bo to oni decydują, jakie informacje na ich temat wypływają do przestrzeni publicznej. Ludzie chcą się dowiedzieć czegoś nowego na temat Magdy Gessler i gdyby Magda tego nie zrobiła, to pojawiliby się paparazzi, napastliwi reporterzy i coś by wymyślili. Z drugiej strony te publikacje w mediach społecznościowych trochę rozleniwiły branżę medialną, bo ludzie z branży głównie zajmują się interpretowaniem tego, co gwiazdy publikują. I to jest kolejny cios dla finansów różnych firm medialnych. Przestały być potrzebne.

MF: Ale w mediach społecznościowych nie ma żadnych sensacji – wszystko jest kontrolowane przez autora. Mnie się wydaje, że dla mediów istotna jest sensacja - to, co zostało wyrwane i nie jest kontrolowane. Wydaje mi się, że to, co jest publikowane w mediach społecznościowych rzadko jest pretekstem do publikowania przez media korporacyjne.

Zupełnie inaczej działa to, co opublikowane na profilu danego celebryty, niż to, co pojawia się mediach. Odbiorcy pod postem nie komentują „jesteś gruba, źle wyszłaś”, natomiast w medium już mogą to zrobić, bo nie piszą bezpośrednio do osoby.

dr Małgorzata Kubalska

WG: Miałem kiedyś kontakt z Cezarym Pazurą i Andrzejem Grabowski w programie telewizyjnym na żywo. Oni sądzą, że powinni być taką bramką cenzorską dla tematów o nich samych. Wszystko to, co na ich temat się pisze, powinno przejść przez jakąś instytucję, którą oni akceptują, być może przez nich samych.

MF: To są ludzie, którzy się powinni się odnaleźć w zupełnie nowej rzeczywistości. Zwróćmy uwagę, że w latach 90. pojęcia celebryty nie było, a za to nastąpił bum

60 polskich gwiazd. Nagle pojawił się Bogusław Linda, który od lat był aktorem, ale zaczął funkcjonować inaczej. Bo nagle tenże Linda – nie chodzi tylko o to, że zaczął przeklinać w „Psach”, ale też zagrał w bardzo intratnej reklamie za gigantyczne pieniądze. Mimo to w latach 90. nie mieliśmy pojęcia celebryta. Na początku XXI wieku termin celebryta zaistniał Polsce….

JK: w odpowiednim kontekście…

MB: w kontekście pejoratywnym…

WG: książka „Znani z tego …” wyszła w 2007…

MF: wtedy myślę sobie przestaliśmy mieć do czynienia z gwiazdami, a zaczęliśmy z celebrytami.

Media instytucjonalne przedrukowują informacje z kont społecznościowych celebrytów, bo nadają im inne znaczenie. Umożliwiając tym samym wtórny obieg i wtórną dyskusję, odmienną od początkowych znaczeń.

dr Małgorzata Bulaszewska

MK: Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdziłam, że zupełnie inaczej działa taki news, czyli to, co zostało publikowane na profilu danego celebryty, niż to, co potem pojawia się mediach. Odbiorcy mają możliwość zupełnie innego komentowania, dlatego że nie zwracają się bezpośrednio do celebryty. Pod postem nie komentują „jesteś gruba, źle wyszłaś”, natomiast w medium już mogą to zrobić, bo nie robi tego bezpośrednio do tej osoby.

JK: Tu zmienia się grupa odbiorcza…

MB: ona się poszerza przede wszystkim.

FM: W mediach społecznościowych wchodzimy zapraszani, ktoś musi kliknąć, dodać do grona obserwujących i w czyimś domu nie zostawiamy moczu na dywanie…

JK: Coś, co jest na profilu gwiazdy, ma inna publikę…

61 MB: … ma inne znaczenie. Media instytucjonalne przedrukowują informacje z kont społecznościowych celebrytów, bo nadają im inne znaczenie. Umożliwiając tym samym wtórny obieg i wtórną dyskusję odmienną od początkowych znaczeń.

FM: Ale odbiorca jest jednak różny. Ci, co wchodzą na profile społecznościowe danej gwiazdy, patrzą na nią jak na gwiazdę. Ci, którzy kupują tabloid – tam szukają celebryty. To jest zupełnie inne podejście do tej samej osoby.

AG: Wydaje się, że dla przeciętnego Kowalskiego niezwykle ekscytujące jest to, że może liczyć na odpowiedź ze strony gwiazdy, że może wejść z nią w jakiś dialog. Jest przekonany o tym, że ta persona przynajmniej przeczyta to, co ta osoba ma do powiedzenia. A minusem dla Kowalskiego jest to, że wchodząc na profil znanej osoby musi powstrzymać się od agresywnych komentarzy.

Odbiorca jest jednak różny. Ci, co wchodzą na profile społecznościowe danej gwiazdy, patrzą na nią jak na gwiazdę. Ci, którzy kupują tabloid – tam szukają celebryty.

Michał Figurski

FM: Dobrym przykładem w tym miejscu jest Borys Szyc, który ostatnio został zaatakowany przez obserwujących jego profile społecznościowe FB i Instagram. Został skrytykowany, że za dużo go było w Hollywood, że zachowywał się tam w sposób nachalny i wszędzie nos wściubiał ze swoim aparatem. Szyc skomentował zarzuty w sposób dosłowny. Napisał: „Jesteście burakami, że zazdrościcie mi”. Ta odpowiedź spotkała się z gigantycznym hejtem, to była natychmiastowa reakcja całego internetu. Co od razu podchwyciły tabloidy i zrobiły z tego newsa.

62 4. WG (30:01/30:55 – 31:25) Czy my się nie interesujemy gwiazdami internetowymi? Czy media nie chcą o nich pytać, bo nie one je wykreowały? Czy w takim razie można mówić o tym, że jest jakaś celebrytyzacja gwiazd internetowych?

JK: Według mnie to nie jest grupa docelowa tych czasopism (które podlegały badaniu). Pudelek jest miejscem, gdzie celebryci internetowi się pojawiają.

AG: Kluczową kwestią jest dla mnie czas, kiedy to badanie zostało przeprowadzone. Rok 2016 i 2017 – od tego czasu wiele się zmieniło. Nie jest tak, że gwiazdy internetowe zdominowały te stare – ale to już są równi partnerzy względem siebie.

JK: Zoella znana jest w internecie tylko w grupie, dla której komunikowała, a zupełnie nie istniała w mediach tabloidowych. Widzę tu rozdzielność światów. Dla jednych komunikują tabloidy – dla drugich treści pojawiają się w mediach społecznościowych. I to jest, moim zdaniem, bardzo dużą wartością.

Nie jest tak, że gwiazdy internetowe zdominowały te stare – ale to już są równi partnerzy względem siebie.

dr Andrzej Grabarczuk

MF: Moja 15-letnia córka w ogóle nie ogląda telewizji, nie słucha radia i nie czyta mediów tabloidowych. Ona żyje wyłącznie w internecie. Ona zna Maffashion i Jessikę Mercedes Kirschner – obie funkcjonują u niej pod pojęciem tak zwanej beki. Osoby oglądające TVN i czytające gazety też wiedzą, kim są te osoby, gdyż przeniknęły one już do „Tańca z gwiazdami” i „Big Brothera”. Ja natomiast bywam gdzie indziej w tym internecie i wiem, kim są takie siostry Godlewskie. Jestem przekonany, że moja córka nie wie tego.

JK: Chodzi o kod pokoleniowy, pokolenie definiuje język

MB: Ale zobaczmy, że jest ktoś taki, jak Lord Kruszwil. Funkcjonuje zarówno w internecie, jaki i w tych mediach tradycyjnych. Stał się popularny i jest oglądany

63 przez dzieciaki 13, 14, 15-letnie raczej w mniejszych miejscowościach. Chociaż równocześnie TVN zrealizował o nim ponad godzinny program.

MF: Przejście do mediów tradycyjnych nie zawsze się udaje.

MB: Tak, ale też to jest także wyznacznikiem bycia celebrytą. I tu pojawiają się i Jessika Mercedes Kirschner i Maffashion, które zaczynały na blogach i zdecydowanie dążyły do tego, żeby pojawić się w mediach tradycyjnych, żeby być postrzegane jako te, które są znane i sławne.

JK: …to wiązało się z większymi zarobkami…

FM: …ale nie wiązało się to z większą popularnością. Zaimplementowanie tych gwiazd internetu nie przysporzyło oglądalności Polsatowi.

JK: W przypadku nowego „Big Brothera” zaproszenie zostało wysłane do internetowych celebrytów, ale oni z tego nie skorzystali.

MB: Ale za to są dwie dziewczyny w domu Wielkiego Brata, które mówią, że od dziecka marzyły, żeby być celebrytkami … i co one przez to rozumieją? Czy chcą być popularne, sławne?

AG: Dla mnie ważny jest przykład Łukasza Jakóbiaka, który najpierw uruchomił swój talk show, żeby pokazać telewizji, że jest w stanie poprowadzić ciekawy pogram i liczy na zatrudnienie przez tradycyjne medium.

MF: Ale do tego nie doszło!

AG: Tłumaczył, że mógłby już przejść do telewizji, ale jest mu dobrze tu, gdzie się okopał. Przypuszczam, że przejście do Polsatu czy TVN mogłoby ograniczyć jego swobodę twórczą – a on bardzo teraz stawia na bycie autentycznym.

64 Druga tura

5. AB: (39:28- 40:20) Czy chodzi o sam konstrukt celebryty, czy o konkretne nazwisko? Czy ta konsumpcja informacji o kimś, kto ubiera się w modne ubrania, bywa w egzotycznych miejscach, na ściankach – jest uosobieniem luksusu? To te osoby są potrzebne, by je śledzić, ale już nie istotne jest to, jak naprawdę się nazywają. To jest moje przypuszczenie, że być może tak jest; bardziej potrzebujemy konstruktu/modelu celebryty niż prawdziwych osób. Co o tym sądzicie?

MF: Czyli, że gdyby go nie było, to trzeba by go wymyślić?

AB: Być może tak. I takie bardzo dalekie skojarzenie o potrzebie siedzenia na ławce przed wiejskim domem i orientowania się, co się dzieje i co się komu zdarzyło? Kto się jak w życiu potknął?

MF: Celebryta jest taką medialną spluwaczką bez dwóch zdań i ci, którzy się na to decydują … idą na rzeź z totalną premedytacją. Ludzie z całym przekleństwem inwentarza wchodzą w to rękoma i nogami, wiedząc z czym to się wiąże. Z absolutną nienawiścią; z tym tropieniem przez paparazzich; które rzekomo jest takie uciążliwe. Ja przyznam się, że miałem taki moment, kiedy w to poszedłem, straciłem nad tym kontrolę zupełnie - there is no way back. To najważniejsza lekcja, jaką dostałem. Nie można w ten świat wejść na chwilę. Jak się ten próg przekroczyło, to klamka zapadła, media otrzymują od ciebie glejt, aby dłubać do końca, do samego końca; żeby pisać o tobie ostatnie draństwa, bo „robimy to na twoje życzenie, sam się na to kiedyś zgodziłeś, więc się nie dziw, że cię teraz ukrzyżujemy za każdym razem”. Wtedy nie wszedłem w to do końca świadomie, tym bardziej, że ten proceder zmienił się drastycznie. Kiedyś to były artykuły w gazetach, człowiek miał zupełnie inne myślenie o sławie. Myślał, że będzie jak Adolf Dymsza dostawał bukiety na Krakowskim Przedmieściu, a panie będą wysyłały do garderoby perfumowane liściki z pocałunkami ze szminki. Niestety, tak to nie wygląda, wiemy doskonale. Dzisiaj świadome pójście w celebryctwo jest pójściem na rzeź, a mimo to nadal wiele osób się na to decyduje.

MB: Wydaje mi się, że rzecz nie polega na siedzeniu na ławeczce i obserwowaniu wioski. Celebryta musi mieć cechy charakterystyczne, które pozwalają mu

65 wzbudzić zainteresowanie sobą. Nie patrzymy na małżeństwa wszystkich piłkarzy reprezentacji Polski, tylko patrzymy na Lewandowskiego i Krychowiaka, więc oni muszą mieć jakieś cechy charakterystyczne, które wzbudzają zainteresowanie.

AB: Może nie możemy interesować się wszystkimi, więc mamy piłkarza dyżurnego i rezerwowego?

Celebryta musi mieć cechy charakterystyczne, które pozwalają mu wzbudzić zainteresowanie swoją osobą. Nie patrzymy na małżeństwa wszystkich piłkarzy reprezentacji Polski, tylko patrzymy na Lewandowskiego i Krychowiaka.

dr Małgorzata Bulaszewska

KJ: Zastanawia mnie, co by się stało, gdyby pytanie w ankiecie było inaczej sformułowane. Zamiast 10 imion i nazwisk celebrytów proszono by tylko o 10 przykładów celebrytów. Odpowiedzi mogłyby być: „pani z Big Brothera” i „pan z Mam Talent” itd. Może wymienienie 10 celebrytów i celebrytek nie byłoby problemem, a problemem jest przypomnienie nazwisk. Nie mówmy o konkretnym konstrukcie celebryty, ci celebryci są „po coś”. Może on mieć twarz np. żona Lewandowskiego, ale niekoniecznie w naszej głowie ma imię i nazwisko.

MF: To jest dowód na to, że nie każdy celebryta jest gwiazdą, skoro twarz kojarzę, to chętnie go opluje, kiedy jego twarz pojawi się w internecie czy gazecie. Ale nie fascynuję się tą postacią, do tego stopnia, żebym zapamiętał jego nazwisko.

KJ: Zresztą ten mechanizm nawet w mediach nie funkcjonuje w ten sposób. Jestem hard userem Pudelka, tam też celebryci nie funkcjonują z imienia i nazwiska. Imię i nazwisko celebryty jest częściej dodatkiem, ważniejsza jest funkcja, funkcja w rozumieniu roli, jaką odgrywa.

KJ: Może też jest tak, że jak celebryta ma imię i nazwisko, to jego ranga wzrasta, to znaczy, że jest wart zapamiętania.

66 6. WG: (46:16 – 47:15) Celebrytki w Polsce rządzą, kobiety pokazują się znacznie częściej niż mężczyźni, to nie jest świat równowagi. Rozenek jest absolutnie na pierwszym miejscu (gdy badanie było realizowane). Pierwszy mężczyzna na liście, Majdan, jest na 12 miejscu. Na zachodzie mężczyźni są częściej pokazywanymi celebrytami, skąd to się bierze, dlaczego tak jest?

Druga część tego pytania, jaki jest stosunek do polityków? Polityk – celebryta…

MF: Pytanie kogo możemy wymienić jako takiego celebrytę-polityka - od razu Biedroń mi przychodzi do głowy.

AG: Kazimierz Marcinkiewicz, Robert Biedroń. Poza tym Janusz Palikot, Liroy, Paweł Kukiz.

MF: Donald Tusk poprzez córkę, jako ojciec celebrytki. Kalisz…

WG: Dlaczego ten kanał nie jest zajęty i okupowany przez polityków?

MF: Dlatego, że politycy nie eksponują swojego życia prywatnego przede wszystkim, bo mają zbyt wiele do stracenia w świecie polityki, w którym funkcjonują na co dzień. Ten romans wydaje się intratny, lecz dla polityków jest zgubny. Celebryctwo polega na absolutnym wpuszczeniu do swojego prywatnego świata mediów. Politykom to się nie opłaca, głębokie wejście w prywatne życie zniszczyłoby ich z miejsca; romansowanie z mediami, które potem odkryją, że dany polityk jest gejem – jest niebezpieczne. Upublicznienie fakt, że odwiedza domy publiczne, czy zażywa narkotyki kończy się dla nich źle. Ryszard Kalisz jest tego przykładem, romansował z mediami, opowiadał o swoich młodych kochankach itd. A Kazimierz Marcinkiewicz wszedł w to nie na własne życzenie, został w to wciągnięty przez byłą małżonkę, która ujawniła wszystkie skandale. To zupełnie inne podejścia.

AG: Polacy mają zakodowany bardziej konserwatywny wzorzec polityka.

KJ: Ale z drugiej strony mamy naszych słynnych polityków, którzy weszli do Sejmu po „Big Brotherze”, to odwrotna droga. Jeśli chodzi o miejsca kobiet na politycznych listach.

67 AG: Przyczynę tego widzę w pozycji kobiety w polskim społeczeństwie – jest ona wyższa niż w niejednym kraju np. na zachodzie Europy. Uważamy się za zacofanych, a ma to np. odzwierciedlenie w dysproporcjach między zarobkami, które w Polsce nie są tak duże.

KJ: Ja bym na to popatrzył z zupełnie przeciwnej strony: czy o kobiecie możemy mówić więcej, czy kobieta może być bardziej komentowana, krytykowana.

Amerykańska celebrytka – takie mamy skojarzenia – jest ładna, bogata i popularna. Polska celebrytka potrafi być brzydka, koszmarnie biedna i bardzo niepopularna.

Michał Figurski

MB: Jeżeli chodzi o kobiety w mediach, to nadal funkcjonuje takie podejście, że oceniamy jej wygląd, a bardzo rzadko oceniamy jej zasługi - chyba to jest powodem takiego stanu rzeczy.

KJ: Kobiety są częściej pokazywane w negatywnym kontekście, chociaż Rozenek jest tu wyjątkiem, bo ona zrobiła ładną woltę z negatywnej pozycji w bardzo pozytywną.

MF: Ona trzyma media na smyczy, ma kontrolę nad tym, co się pojawia.

KJ: Osoby z góry listy (celebrytów) to osoby, które dosyć świadomie kreują swój wizerunek.

MF: Bardzo często w tym świecie celebryckim powodem wejścia i rozwijania swojego avatara (choć to nie jest avatar, tylko 1:1 ta sama postać) jest powód bardzo materialny. Im więcej o mnie piszą, tym więcej ról dostaję, tym więcej imprez prowadzę, im częściej bywam i jestem wyświetlana, tym większa moja popularność. Wożniak-Starak nie ma już tego imperatywu. Ona już nie musi.

MB: Jeżeli chodzi o kwestie materialne to ona już nie musi, ale nadal chciała być nową prowadzącą „Big Brothera”, główną prowadzącą.

68 AG: Mam wrażenie, że jest nie tylko więcej celebrytek, ale też i odbiorcami kultury celebryckiej głównie są w Polsce kobiety. Dziennikarze na kolegium redakcyjnym zastanawiają się, co mogłoby zainteresować taką gospodynię domową z Mszany Dolnej, niemalże dosłownie cytuję…

WG: Piękny mężczyzna? Okazuje się, że nie…

AG: Do mężczyzny wzdychają od czasu do czasu, ale proza życia jest taka, że chciałyby mieć takie szpilki, jak celebrytka X i chciałaby mieć taki błyszczyk, jak celebrytka Y…

KJ: Jest u nas też fenomen np. kobiet prezenterek…

LRS: Te kobiety z pierwszych miejsc to nie tylko Doda czy Górniak, ale np. Hanna Lis i Joanna Krupa, czyli kobiety z różnych miejsc.

7. MK: (54:35 – 56:40) Po co tak naprawdę celebrytom media społecznościowe: przecież i tak się o nich pisze w mediach tradycyjnych? Czy nie wyczuwacie dysonansu, bo celebryci upubliczniają swoje prywatne życie. Z drugiej strony pojawiają się na ich profilach oświadczenia/komunikaty do mediów: Proszę nie wypowiadać się na temat mego życia prywatnego. Czy to nie dziwne?

MF: Celebrytyzm jest wysoko uzależniający i niezwykle frustruje każdego celebrytę. Media społecznościowe są takim miejscem, w którym celebryta musi być. Każdy ułamek zdobytego, zjedzonego tortu w internecie jest kolejną cegiełką dla jego popularności.

MB: Myślę, że jest jeszcze jedna kwestia. Mianowicie, media społecznościowe to jest to, nad czym mamy kontrolę, pokazujemy się w taki sposób, w jaki chcemy się pokazać, kreujemy tam swój wizerunek, tak jak chcemy być odbierani. Inne media mogą pokazać nas zupełnie nie tak, jak my chcielibyśmy pokazać się naszym fanom. To takie miejsce - media społecznościowe - gdzie my dzierżymy władzę i decydujemy jacy jesteśmy, to jest nasz teren, nasza scena.

MF: Tam możemy odnieść się do plotek, tam możemy sprostować wszystkie nieprawdziwe informacje.

69 AG: Coraz więcej celebrytów nie boi się przyznać, że to jest miejsce dla zarabiania pieniędzy.

MK: A jednak w tych profilach, które badałyśmy bardzo rzadko pojawiały się posty i wpisy o charakterze promocyjnym (np. lokowanie produktu), a więcej - np. w przypadku Hanny Lis - postów z produktami Jemioła, co jest jakimś rodzajem barterowej wymiany, a nie wymiany gotówkowej. Ci celebryci nie zarabiają bezpośrednio na tych profilach. Nie ci najwięksi – w każdym razie.

Coraz więcej celebrytów nie boi się przyznać, że to jest miejsce dla zarabiania pieniędzy.

dr Andrzej Grabarczuk

MB: Małgorzata Rozenek pokazuje na swoim Instagramie luksus; męża, który na pierwszą rocznicę wypełnia cały pokój kwiatami… Tak kreuje siebie: jako taką baśniową osobę, która jest bardzo kochana, ma wspaniałą rodzinę, luksusową rodzinę.

KJ: Obecność w mediach jest ważnym elementem fenomenu, o którym teraz tyle się mówi, czyli kreowania marki osobistej. To nie tylko kwestia tylko celebrytów, mówimy tu o całej naszej rzeczywistości.

MB: Mniej znane dziewczyny na Instagramie starają się upodobnić do Rozenek czy Kim Kardashian, wyglądać tak jak one…

MF: Myślą, że to przepustka do sławy.

KJ: Nie wiem, czy do sławy. Spytajmy, dlaczego dzieci chcą mieć kanał na YouTubie? Nie dla sławy, tylko dla pieniędzy. Musimy myśleć innymi kategoriami.

MF: Ale lokalny fame też.

MB: I budowanie własnej pozycji w lokalnym środowisku.

AB: To umiejętność kreowania potencjalnie najlepszej wersji siebie…

KJ: Konieczność kreowania, te media to wymuszają.

70 MF: To antidotum na media tradycyjne, w których jakiś redaktor naczelny narzuca pewien styl gazety, portalu czy telewizji. A tu jesteśmy sami sobie sterem, żeglarzem i okrętem. I to jest najfajniejsza cecha social mediów, to, że czyjaś indywidualna wrażliwość buduje jakąś małą potęgę, którą jest profil z pewną ilością followersów czy oglądających.

Obecność w mediach jest ważnym elementem fenomenu, o którym teraz tyle się mówi, czyli kreowania marki osobistej. To nie tylko kwestia tylko celebrytów, mówimy tu o całej naszej rzeczywistości.

dr Karol Jachymek

8.LRS: (1:04:10 – 1:05:57) W tych dwóch turach badań pojawiło się 1371 osób – taki mamy rynek celebrycki. Tysiąc osób z tej grupy pojawiło się tylko w jednej turze, ponad 450 osób istniało tylko w pierwszej turze badań, w drugiej ich już nie było. W drugiej turze badań zaś pojawiło się ponad 550 nowych celebrytów. Więcej niż 10 razy we wszystkich mediach pojawiły się tylko 123 osoby, a więcej niż 20 razy – 13 nazwisk. Czy mamy duży rynek celebrycki w Polsce? I czy naprawdę jest aż tak krótkie życie celebryty, czy tak szybko symbolicznie wymierają? Czy skoro tylko 123 nazwiska się powtórzyły w obu badaniach to czy to jest dużo? Czy to jest naprawdę wąska grupa zawodowa?

MB: To jest bardzo mało - celebryctwo jest bardzo silnie związane ze sławą i medialnością. Może jest tak, jak w starym polskim przysłowiu, że sława na pstrym koniu jeździ. Być może tej sławy celebryci nie potrafią utrzymać, lub też nie chcą. Osiągnęli to, co chcieli i wycofują się do innych aktywności.

MF: Wydaje mi się, że ten przypadek nie ma miejsca…

MK: Czy media tego nie narzucają? Oczekują, że będzie się pisać o kimś nowym?

71 AG: Dla mnie fabryką takich krótko żyjących celebrytów są wszelkiego rodzaju reality show, talent show – to jest okres triumfu kilku tygodni, maksymalnie kilku miesięcy i te osoby przepadają później.

MF: Jest cała armia sfrustrowanych ludzi, którzy zrobią wszystko, aby się utrzymać na powierzchni. To są różne rozpaczliwe próby utrzymania się w gronie elity; to są wysyłane z wakacji prywatne zdjęcia; to są próby szarpania się z paparazzimi, po to, aby generować kolejne artykuły. Tam są naprawdę rozpaczliwe próby powrotu na panteon, więc żeby utrzymać się, to trzeba ciężko pracować.

WG: Ostatnia tura należy do Was, poproszę o jedno zdanie: jaka będzie przyszłość dyskutowanych problemów? Celebryci nie mogą być już wyparci z kultury konsumpcjonizmu, czy to jedna ze zdobyczy?

MK: Celebryci są wszędzie, wiemy o nich wszystko, jesteśmy w ich domu, to co może być następne?

MF: Ja się tu posłużę cytatem z Clarka Gable: frankly my dear i don't give a damn

AG: Zazwyczaj jest tak, że po każdej rewolucji nadchodzi kontrrewolucja, wydaje mi się, że jesteśmy w momencie, gdy ten szczyt celebrytyzmu został osiągnięty. Nastąpi teraz okres kontynuacji tego zjawiska. Wydaje mi się jednak, że może dojść do sytuacji, w której wraz ze stopniowym powrotem do wartości rodzinnych, do celebrowania życia - trochę się odsuniemy od takich osobistości publicznych i skupimy na przyjaciołach czy rodzinie.

Status celebryty w internecie jest uznawany za potworny obciach, jest niemile widziane. I wiele osób z premedytacją nie wchodzi w to dlatego, że jest to niemile widziane; że to jest kompletny obciach. Cała grupa popularnych YouTuberów unika jak ognia statusu Pudelka.

Michał Figurski

72 MF: Kolejnym krokiem po mediach, na których my się wychowaliśmy, jest internet, który rządzi się zupełnie innymi prawami i ma zupełnie innego odbiorcę, a w zasadzie konsumenta. Mam wrażenie, że dzisiaj status celebryty w internecie jest uznawany za potworny obciach, jest niemile widziane. I wiele osób z premedytacją nie wchodzi w to dlatego, że jest to niemile widziane; że to jest kompletny obciach. Cała grupa popularnych YouTuberów unika jak ognia statusu Pudelka, bo to ich odbiorców mierzi i powoduje, że ich tracą, a nie zyskują. Może zjawisko rozwinie się w tym kierunku i bycie celebrytą będzie szczytem obciachu i źle wykonaną robotą?

AB: Czyli jednak bycie influencerem jest przyszłością?

MF: Influencerem, tak…

KJ: Chociaż z drugiej strony, mówimy o zjawisku już nawet nie patostreamerów, ale patoinfluencerów, takich jak Marta Linkiewicz. Moi studenci opowiadają o bitwach celebryckich czy bitwach YouTube’owych. Z drugiej strony influencerzy są gdzie indziej, np. na Tik-Tok. To się zmienia, ten rynek się poszerza i zmienia.

MF: Popularność buduje się innym torem.

MB: Ja też kładłabym nacisk na influencerów. Gdy patrzę na historię ludzkości, to widzę, że zawsze byli tacy, którzy pokazywali nam mody w różnych zakresach: mody jedzenia, życia, uczenia, tego, w jaki sposób mówimy. Dziś są to influencerzy.

AG: Zgodzę się z tym, że zjawisko celebrytyzmu nie zaniknie w zupełnie – wpisało się do kultury popularnej na długie lata. Będzie tylko ewoluować, raz nieco przybierać na sile, kiedy indziej trochę słabnąć.

73 2. Społeczny wizerunek celebrytów – wywiady (wersja pełna)

2.1. Praktyki medialne badanych

Oglądanie telewizji

Praktyka ta jest udziałem 78% badanych.

Badani różnią się intensywnością tej praktyki: • od nieustającej: – „Telewizor mamy włączony niemal cały czas, chodzi o to, żeby coś działo się w tle; ogląda się świadomie tylko niektóre programy, a tak po prostu „; jestem uzależniona przede wszystkim od TVN24”, • poprzez regularne oglądanie ulubionych programów, zwłaszcza seriali: – „” i . To są moje dwa seriale, które oglądam; mam teraz ten swój o 4., to . Ten serial też mnie interesuje, bo to takie z życia wzięte, nie i się wciągam w to. No i i też oglądam”, • po oglądanie incydentalne: „Robię to tylko w momencie, kiedy wiem, jaki film jest, jestem nim zainteresowana i włączam po prostu na dany film telewizor”.

Oglądanie telewizji często jest wspólną aktywnością domowników, ale odnosi się wrażenie, że minęły już czasy, gdy na oczekiwany program zbierają się wszyscy (jak kiedyś na seriale „Niewolnica Isaura” czy „Dynastia”). Można zastanawiać się, na ile jest to związane z telewizją cyfrową, oferującą wiele powtórek programów (wówczas nie sposób przegapić interesującej widza pozycji), na ile z powszechnym dostępem do internetu, a więc do usług oglądania programów w dowolnym momencie.

Większość badanych (w zależności od sytuacji osobistej i rodzinnej) ogląda telewizję z domownikami, ale nie jest to regułą. Z pewnością charakter „integrujący” domowników mają seriale i wiadomości.

Rozróżnienie na „wspólne i osobne” oglądanie telewizji nie jest zarazem istotnym wątkiem dla badanych w ich narracji na temat „diety telewizyjnej”. Wyróżniającym się wątkiem była sytuacja mieszkającego z pięcioosobową rodziną pomocnika w gospodarstwie rolnym: w jego domu jest „kolejka do telewizora”, a o wyborze

74 oglądanego programu decydują przede wszystkim rodzice. Dzieci muszą czekać na swoją kolej, która przychodzi z reguły dopiero w późnych godzinach wieczornych.

Warto podkreślić, że badani nieoglądający telewizji dokonali świadomego wyboru na rzecz komputera i smartfona. Wyrażają z tego powodu zadowolenie: „Przez ostatnie trzy lata nie miałam TV i czułam się z tym świetnie; nie oglądam telewizji. To jest mój celowy wybór. Za dużo oglądałam w dzieciństwie i za dużo czasu na to traciłam. Teraz czas tracę na internet; nie mam telewizji chyba odkąd się przeniosłem na studia, czyli to będzie około 10 lat”.

Korzystanie z internetu

Internetu używa ponad 90% badanych.

Wśród użytkowników wszyscy, poza jedną osobą, posiadają telefony, które łączą się z internetem. Przez sieć badani komunikują się, robią zakupy, obsługują płatności, czytają, oglądają treści związane z pracą, rozrywką i relaksem.

Niektórzy z nich krytykują sytuację bycia bez przerwy online: – „Smartfony dają tę możliwość, że jak się człowiek przemieszcza, ma wolną chwilę czy czeka, to wtedy może sobie jakieś różne rzeczy pooglądać po prostu, nie i poczytać”; – „To się dużo czasu straci, nawet jak się przejrzy Facebooka, idzie się do góry, klika się odśwież i znowu się przegląda Facebooka. No to jest niestety choroba dzisiejszych czasów. I to jest, już się robi taki trik, powiedzmy po menu w telefonie czy leci Instagram. Więc ja jakby jestem typowym użytkownikiem social media. Mam Instagram, mam Facebooka, Snapchata itd., ale jakby nie korzystam z tego tak dużo, ale fakt, że jak z nudów to wszystko przejrzę, tak czy siak. Więc jakby jestem tutaj typowym social mediowcem, można tak nazwać”; – „Generalnie jakby jestem w miarę przez cały dzień połączona z telefonem, jeżeli chodzi o takie aplikacje, jak właśnie WhatsApp, bo jakby mam, powiedzmy, przyjaciółkę, która jest na drugim końcu świata i ludzie, z którymi nie mogę rozmawiać jakby twarzą w twarz, to cały czas jestem z nimi w kontakcie”; – „Jestem non stop w sieci, jestem uzależniona od sieci. Absolutnie, jesteśmy cały czas zalogowani na Facebooka, Pinteresta, Instagram”.

75 Niektórzy badani mówili o poranku albo wieczorze jako charakterystycznej dla nich porze korzystania z internetu, inni o przerwie w pracy na internet:

• Poranne korzystanie z internetu: – „Oczywiście to, co pierwsze robię, czyli sprawdzanie Instagrama i Facebooka, jak wstaję”; – „Jak wstaję no tak 10 minut sprawdzam tylko, czy świat nie wybuchł. No i potem co, zrobię sobie kawę, śniadanie, skrzyneczkę … nie, skrzyneczkę to już od razu sprawdzam, czy tam nie ma żadnych wiadomości. I to jest wszystko”; – „To jest wstawanie koło godziny szóstej, śniadanie. Odpalenie komputera, żeby przejrzeć jakieś najnowsze nowinki informatyczne, wiadomości ze świata”.

• Wieczorne bycie online: – „Wieczorami akurat zazwyczaj przed snem i to prawie codziennie odwiedzam jakieś tam strony internetowe, gdzie czytam właśnie jakieś wiadomości o gwiazdach, o celebrytach, także codziennie mam z tym styczność. I to jest wieczorem, nie wiem około 15-20 minut przed samym już pójściem spać”; – „Jak się kładę do łóżka, to tam jeszcze 20 do 60 minut jestem w necie”; – „Internet to wieczorem bardziej niż … jak dzieci położę spać, to wtedy tak. Wtedy mogę się czegoś dowiedzieć”.

• Przerwa w pracy na internet: – „To jest mój taki czas, kiedy jem lunch w pracy; wtedy siedzę z komórką i oglądam Plotka i Pudelka. Jest cudownie i ”; – „Większość ogromną mojej pracy wykonuję właśnie w domu, czytając jakieś prace przesłane przez moich studentów i siedzę wtedy przy komputerze, no i wtedy oczywiście bardzo chętnie się od tego odrywam, żeby sobie coś przeczytać w internecie, bo inaczej to nie sposób przy tym wysiedzieć”; – „Czasem jest moment na to, żeby po prostu przesiedzieć nudne gadanie, nie wiem siedząc dajmy na to na Fejsie czy na Instagramach”; – „Przerwy mam regularne, pięć minut, jak ktoś do mnie napisał, to odpisuję, ale i przejrzę Facebooka i Instagrama”.

• Bez odróżniania, czy służbowo, czy prywatnie: Dla części badanych bycie online jest częścią pracy, nie potrafią więc odróżnić, kiedy korzystają z internetu prywatnie i dla relaksu, a kiedy służbowo:

76 – „To jest składowa mojej pracy. I to tak naprawdę zakłada czytanie i oglądanie online przeróżnych rzeczy. Głupich, mało głupich, mądrych, bardzo mądrych. Różnych. Mamy pełną swobodę, wszystkie portale mamy odblokowane. Na tym to polega. Szukanie inspiracji, to jakby element tej pracy”; – „Internet, wszystkie zresztą źródła, media to są moje narzędzia pracy. W związku z tym to siłą rzeczy, to nie jest przyjemność w czasie wolnym, aczkolwiek też, ale to się jedno z drugim przenika w ten sposób, że po prostu głównie jest to traktowane prawda jako przeze mnie, zresztą myślę, że przez wszystkich, którzy ta profesję uprawiają, jako po prostu narzędzie pracy. Bo to jest po prostu konieczne dla nas do wykonywania zawodu. Żeby być na bieżąco, żeby być zanurzonym w tym, co się dzieje, żeby być poinformowanym, zajmować stanowisko”.

Słuchanie radia

Ponad 50% badanych słucha radia. Częściej podczas jazdy samochodem, chociaż również w domu włączane są radioodbiorniki lub radio z internetu, głównie jako tło życia codziennego: – „Radio to jest też tak, że pierwsze co, to pyk radio; radio sobie gra do momentu, tak jak mówię od godziny, przypuśćmy, wstaję o 7-ej, włączę to radio i ono sobie tam gra; słucham jak gotuję i rano często też słucham”.

Tylko dwoje badanych wskazało na konkretną audycję, której lubią słuchać (niedzielne słuchowiska w Jedynce i wieczorne programy na temat wychowywania dzieci w Radiu Warszawa). Pozostali wymieniali stacje radiowe, deklarując, że po prostu słuchają muzyki, dla części interesujące są również wiadomości. Wśród wymienianych stacji radiowych (głównie wymieniano RMF FM, PR1, PR3, Radio Pogoda, Vox FM, Antyradio, Eska, Eska Rock, Radio Zet, Chilli Zet) znalazły się lokalne, najczęściej ze względu na informacje lokalne.

Z wywiadów wynika, że radio nie jest nośnikiem kultury celebryckiej.

Czytanie prasy

Duża część badanych zrezygnowała z kupowania prasy papierowej lub znacznie zredukowała liczbę kupowanych tytułów na rzecz informacji dostępnych w internecie:

77 – „Dawniej czytałam Echo Dnia albo lokalne wydanie Wyborczej, rano przy śniadaniu jakoś sobie przeglądałam. Ale odkąd jest internet, to nie”; – „Kiedyś pierwsze co robiłam, kupując gazetę, siadałam i ją całą przeglądałam od tyłu. I czytałam horoskopy, ale teraz na pewno zastąpił mi to internet”; – „Gazet nie kupuję, bo to co mi jest mi potrzebne wyszukam w telefonie, w internecie”.

Typy preferencji zakupów, które można wyróżnić wśród badanych, kupujących prasę papierową (typy przenikają się): – kupujący gazetę codzienną i polityczne tygodniki, – kupujący gazety tematyczne, związane z ich pracą/zainteresowaniami, – przywiązane od lat do konkretnego tytułu, – kupujący okazjonalnie prasę papierową, np. podczas wakacji.

W tym ostatnim przypadku: – „Czasami mi się zdarzy, ale to praktycznie zawsze jest związane z jakąś krótsza czy dalszą podróżą. Typu, jestem na dworcu kolejowym, czekam na pociąg, to idę i sobie kupię gazetę, ale to jest nie gazeta, tylko jakiś magazyn muzyczny”; – „Jak zazwyczaj gdzieś jedziemy, to jakieś gazety, żeby tam nie wiem na tej plaży albo nad jeziorem na leżaku”.

2.2. Obserwacje własne badanych (na podstawie dzienniczków)

Poproszeni o komentarz do swoich dzienniczkowych obserwacji (o dzienniczkach piszemy w części poświęconej metodologii) badani przede wszystkim byli zaskoczeni, jak licznie pojawiają się wokół nich treści dotyczące celebrytów (przede wszystkim w internecie) i jak dużo czasu zajmuje celowe lub mimowolne ich przyswajanie: – „Mnie zaskoczyło, że tego jest znacznie więcej, niż mi się wydawało. Tak, mam takie wrażenie, że rzeczywiście jednak jak bym miała sama bez obserwacji wymienić, ile czasu i ile osób mi się przewija dziennie, to bym powiedziała, że mniej. Jak zaczęłam to notować, to się okazało, że rzeczywiście jest ich bardzo dużo i że trochę więcej rzeczywiście czasu na to idzie".

Jeden z badanych przytoczył przykład konkretnej sytuacji odbioru treści dotyczącej kultury celebryckiej, którą podsumował w bardzo wymowny sposób:

78 – „Kliknąłem na ten link, dlatego że ostatni raz tą aktorkę widziałem w filmie , jak miała chyba dziewięć lat. Ona się nazywa Gąsiewska bodajże. I było o tym, że teraz jest w związku z młodszym chłopakiem. No mówię: , dwuminutowy fragment wszystkiego. No i wypowiadała się, że czasem się wydaje, że jest mądrzejsza, coś tam. A Kuba Wojewódzki na końcu mówi:<„No jaka jest różnica wieku>, a ona mówi: Ona ma 17 a on 16, czy ona 18 a on 17. No więc taka informacja. Trzy minuty z życia nie do odzyskania. Niestety”.

Temat ten spowodował też refleksje na temat chęci ograniczenia korzystania z mediów społecznościowych, czy w ogóle internetu lub nowych technologii. W kilku rozmowach pojawiło się hasło „detoks” lub ograniczenie technologii. Badana, która w pierwszej turze miała w smartfonie aplikację Pudelka, w drugiej turze przyznała, że ją skasowała. Wielu badanych wskazywało, że nawet bierne przeglądanie treści internetowych, bez komentowania, zabiera wiele czasu. Stwierdzenia te są fragmentem globalnych obserwacji, której efektem jest np. umożliwienie przez Apple wprowadzenia własnego dziennego limitu korzystania z mediów społecznościowych i innych aplikacji:

– „Tych wszystkich innych mediów społecznościowych używam zdecydowanie mniej. W sensie po prostu robię sobie momenty, że w ogóle ich nie używam”;

– „To jest wiesz taki system, że jak już widzę, że granica, że tak powiem za wysoko poszła i za dużo o tym myślę i w ogóle, w głowie jest taki śmietnik, to wtedy właśnie też staram się raz na jakiś czas od tego odpocząć, żeby się zająć czymś bardziej pożytecznym”;

– „Znaczy sama się staram ograniczać liczbę godzin czy na Facebooku czy oglądając telewizję, bo sama czuję, że mi to szkodzi. I wolę na przykład więcej książek czytać. Ale to tak sama z siebie raczej robię, że już mam przesyt i się odcinam od tych rzeczy, żeby bardziej się na książkach skupić”;

Czytałem wyniki badań i naukowcy doszli do wniosku, że nasz mózg tęskni za nudzeniem się. I to jest całkiem ciekawe, że my jak się zaczynamy nudzić to wyciągamy telefon, przeglądamy prawda. A fajnie jest czasem się ponudzić

79 – „Jakaś taka moda się zrobiła wśród moich znajomych, już ze trzy osoby mi powiedziały, że to zrobiły i że jest fajnie na razie. Ja na razie jeszcze tego nie zrobiłem, ale faktycznie jakoś ograniczam te bodźce takie, które zaprzątają głowę. Czytałem wyniki badań i naukowcy doszli do wniosku, że nasz mózg tęskni za nudzeniem się. I to jest całkiem ciekawe, że my jak się zaczynamy nudzić to wyciągamy telefon, przeglądamy prawda. A fajnie jest czasem się ponudzić i mózg też tego potrzebuje, więc staram się to wdrażać, bo faktycznie przez cały czas mamy tyle bodźców dookoła nas”.

2.3. Pojęcia

Definicja celebrytów:

Celebryci to, według badanych, głównie osoby związane z szeroko pojętym przemysłem rozrywkowym — aktorzy, aktorki, piosenkarze, piosenkarki, szafiarki, blogerzy, blogerki, żony piłkarzy, bohaterzy lub bohaterki internetowych virali — ale też politycy, czasem biznesmeni.

Samo pojęcie celebryta okazało się jednak niebywale trudne do zdefiniowania dla badanych, często nawet w trakcie tego samego wywiadu w zależności od kontekstu wypowiedzi (np. konkretnych lubianych lub nie celebrytów) miały one różne zabarwienie emocjonalne. Poniżej prezentujemy wyniki analizy sieci ekwiwalentów określenia celebryta (przeprowadzonej metodą Regine Robin - szczegóły znajdą się w nocie metodologicznej).

Cechy celebrytów:

sztuczna gwiazda, brunatna gwiazda, idiota, awanturnik, idol nastolatek, człowiek jednego sezonu, znany z bycia znanym, znany z niczego, osoba, która stara się być znaną bez żadnych zasług, osoba medialna, często pokazująca się w telewizji, ktoś z okładek, z ekranów, osoba publiczna, narażona na spotykanie z paparazzi, dywanikowiec i ściankowiec, rozchwytywany przez fotoreporterów, człowiek znany, bogaty i sławny, na świeczniku, marzenie Polaka.

80 Celebryta jest to postać bardzo często kojarzona negatywnie. To bogactwo, wygodne życie, niekoniecznie sława, są tym, co sprawia, że na codzienność celebrytów, mimo negatywnych emocji, można spoglądać jak na współczesną bajkę.

Powyższe ekwiwalenty pokazują, że celebryta jest to postać bardzo często kojarzona negatywnie. Widać to wyraźnie też w dalszych częściach opracowania (szczególnie w analizie inwentarza MY-ONI, jak też w analizie porównawczej pojęcia celebryta i gwiazda). Jednocześnie, co warte podkreślenia, najczęściej występującym ekwiwalentem było określenie znani z bycia znanym, które w jasny sposób jest nawiązaniem do tytuł książki Godzica (Godzic 2007). Już w tym krótkim zestawieniu ekwiwalentów uwidacznia się to, co mocno wybrzmiewa też w dalszych częściach opracowania, mianowicie, że celebryci posiadają pieniądze, są bogaci, a tego – w sposób mniej lub bardziej uświadomiony – im się zazdrości. Sformułowanie marzenie Polaka doskonale to oddaje. To bogactwo, wygodne życie, niekoniecznie sława, są tym, co sprawia, że na codzienność celebrytów, mimo negatywnych emocji, można spoglądać jak na współczesną bajkę.

Koniecznym odnotowania schematem, który ujawnił się u większości badanych w pierwszej turze, było częste uciekanie od pojęcia celebryta do pojęcia osoba znana.

Niektórzy z badanych mówili wprost, że nie czują się komfortowo, określając mianem celebryty tych, których lubią i których dorobek cenią. Mieli obawę, czy w ten sposób ich nie obrażają. Doskonale odzwierciedlają to sformułowania: „Dobrze się zapowiadał, a skończył jako celebryta”, albo „kiedyś to była dobra aktorka, a dzisiaj jest celebrytką”. Wiązało się to też z próbami usprawiedliwiania lubianych znanych osób, dla których zgoda na uczestnictwo w kulturze celebryckiej była złem koniecznym w drodze do realizacji swoich planów artystycznych: „Jest to taki typ osoby, że możliwe, że pogodził się z tym, że w pewnym momencie rzeczywiście będzie rozpoznawalny itd. Ale na przykład wcale tego nie chciał jakoś tak koniecznie. Czy że

81 tego nie potrzebuje po prostu. I że godzi się na te rzeczy jakby, że bardziej takie zło konieczne”.

Z tego względu w drugim etapie badania terenowego zdecydowaliśmy się na pogłębione rozpoznanie różnic definicyjnych w pojęciu celebryta, osoba znana, gwiazda.

Badani byli proszeni określenie, czy te pojęcie są dla nich tożsame, a jeśli nie proszono je wówczas o podanie definicji, skupiających się na różnicach.

Ten zabieg pozwolił na wyróżnienie przede wszystkim polityków, sportowców, duchownych, dziennikarzy telewizyjnych i kucharzy, gdyż oni najczęściej składają się na kategorię osoba znana (szczegółowe różnice na konkretnych przykładach w tabelach poniżej). Także osoby znane z mediów społecznościowych zostały uwikłane w tę sieć znaczeń. Jest to zagadnienie znamienne i interesujące – pokazuje ono, jak dynamicznym przekształceniom, za sprawą mediów społecznościowych, podlega kategoria rozpoznawalności. – Osoba znana to osoba rozpoznawalna, pracująca swoją twarzą, znana z racji pełnionej funkcji, działalności publicznej, ma ona wpływ na sprawy społeczne, nie musi szokować, robi coś pozytywnego, robi coś dobrego. – Osoba znana to osoba o globalnych cechach, każdy w naszym polskim społeczeństwie wie, kto to jest (np. Jarosław Kaczyński, Tadeusz Rydzyk). – Osoba znana z mediów społecznościowych ma i prowadzi jakiś blog, Instagrama, jest youtuberem, ma pełno lajków i jest lubiana przez innych, nie musi być pokazywana w telewizji.

Gwiazda vs celebryta

W trakcie badania zadawaliśmy pytanie, czy pojęcie gwiazda i celebryta są dla badanego tożsame, jeśli różnią się, to czym.

Badani bez wyjątku uznali te określenia za nietożsame, a nawet za skrajnie odmienne. Definiując pojęcie gwiazdy używali głównie pozytywów i superlatywów, w przypadku celebryty było odwrotnie. Poniżej znajduje się tabela, która zawiera zestawienie wypowiedzi na ten temat. Szczególnie wyraźnie zobaczyć można w niej różnice w zakresie trzech kategorii:

82 - Talent, umiejętności – gwiazdy mają te cechy i odpowiednio z nich korzystają, ciężką pracą przerabiając je na sukces. Natomiast celebryci ich nie mają, mimo to są wobec siebie bezkrytyczne i czują „parcie na szkło”;

- Dorobek – jest wymiernym efektem pracy i talentu gwiazd, celebryci go nie mają,

- Staż i wiek – tylko z perspektywy czasu można ocenić, czy ktoś jest prawdziwą gwiazdą, czy chwilowym celebrytą.

Jeden z badanych (co ciekawe, osoba z wykształceniem podstawowym), opisując różnice w swoim postrzeganiu, odwołał się do określeń astronomicznych, porównanie to wydaje się interesujące i dające do myślenia: „Celebryta to taki brązowy karzeł [brązowy karzeł, czyli obiekt gwiazdopodobny, pojęcie z astronomii, red.], taka gwiazda nie do końca. No i myślę, że jeśli ktoś ma pojęcie o czym mówię, to już nie muszę więcej mówić”.

Cechy gwiazdy i cechy celebryty wg. badanych

Gwiazda Celebryta ma talent na pokaz skromna wbrew sobie zwykła nie umie śpiewać normalna wiedział, w które drzwi zapukać dają z siebie wszystko i ludzie ich kochają za to nie wiesz, kto to jest przede wszystkim wydaje mi się, że jest sobą, nie osoba znana z tego, że wszędzie jest udaje, taki brązowy karzeł, taka gwiazda nie do końca to są starzy aktorzy, mniej więcej 40-50 lat przed dla mnie bardziej taki negatywny wydźwięk. Nie kamerą czy na scenie. No i dobrze, no i dlatego są wiem, jak to opisać. Ale generalnie celebryta gwiazdami. Mają niebywałe doświadczenie, są kojarzy mi się z osobą, która niekoniecznie ma coś fantastyczni do przekazania. Ale w tych mediach, gdzieś tam wszyscy wiedzą, kto to jest jest, widzi się tą osobę non stop

83 gwiazda przez duże „g” jest ich pełno wszędzie, ale nie ma to nic wspólnego z aktorzeniem czy tam z muzyką samo określenie gwiazda, bo ktoś pierwszy powiedział na kogoś „Ty jesteś gwiazdą”, czyli celebryctwo nie musi trwać długo. Może być bardzo synonimem czegoś pięknego na niebie, nagłe. Celebryctwo jest związane z bardzo jakby niepowtarzalnego dużą i nagłą wartością rynkową i tym, że jednak są to osoby, które na pewien czas stają się świadomie znana za coś, co robi i, powiedzmy, nie wiem, jakaś bądź mniej świadomie jakiegoś rodzaju produktem znana piosenkarka, która jakby jest gwiazdą marketingowym dlatego, że jest znana za to, jak dobra jest w tym, co robi taka osoba, która gdzieś tam powoduje te sprzeczki robi coś, co jest doceniane przez wszystkich może ma głos, pewnie ma głos, chyba nie fałszuje. to jednak tak raz, że większego formatu dwa, że tak Natomiast robi wokół siebie dużo takiego szumu bardziej jakoś kulturalniej mi się kojarzy może medialnego. Jest taka też … jakby zaciera granicę tacy aktorzy, których znają wszyscy też czasami między jakimś tam, nie wiem, czy to bycie gwiazdą według mnie czy po prostu osobą jeśli chodzi o kulturę osobistą, ale jakoś tak jest jej sławną i znaną, bo raczej gwiazdę łączyłabym z za dużo w tym jakby … musi nadrabiać innymi osobą sławną i znaną, bierze się z wykonywanej, rzeczami (o Dodzie) ciężkiej i długoletniej pracy, niebywałego talentu, tak raczej chce, żeby to tak trwało, no z czegoś żyć bo są też oczywiście gwiazdy sportowe i na coś mieć chyba nie to może być osoba, która ma za sobą jakieś osoba, która tak naprawdę jest znana po prostu, a większe doświadczenia, większe pole do popisu w niekoniecznie wiadomo, dlaczego. Część osób w tym, co robi. I myślę, że to raczej w pozytywnym ogóle nie wiadomo, dlaczego są znane tego słowa znaczeniu jest nazwane tą gwiazdą osoba, która jakby aspiruje do tego, żeby być jeśli chodzi o jej głos to chyba ma cztery oktawy czy właśnie taką gwiazdą, ale nie zawsze ma ten coś. Rzeczywiście jest czasami niesamowite, te jej potencjał, po prostu trochę to robi na siłę, po prostu wykonania są na światowym poziomie. Więc to jest może stać się nim dziewczyna jakiegoś aktora, kwestia tego talentu (o Edycie Górniak) który jest na topie. poświęca się, żeby być sławną głównie kojarzy z taką osobą, no taką właśnie bardziej mi się kojarzy z częścią artystyczną, nie pozująca na ściankach, pokazywanie się w wiem z jakimiś, nie wiem, ze sztuką. Z jakimiś telewizji. Niekoniecznie robiącą coś dobrego, coś sprawami związanymi właśnie ze sztuką wartego zauważenia, tylko po prostu być. Być, jeżeli mówimy gwiazdy mając na myśli nie wiem istnieć, byle by o mnie pisali. A co będą pisali, to aktorów popularnych, znanych, z dorobkiem, już nieważne. Celebryta nie wnosi nic w moje życie, grających w teatrze, no myślimy o nich gwiazdy po prostu jest, bryluje sobie i opowiada głupoty ma jakiś dorobek

84 osoba, która naprawdę osiągnęła sukces na scenie dla mnie jest jednak nacechowany negatywnie. To znaczy dla mnie większość za celebrytą właściwie osoby, które coś zrobiły w swoim życiu. Coś nie stoi nic, czyli żadne poważne dokonanie takiego, co sprawiło, że pokolenia będą je celebrować, pamiętać o nich z tymi celebrytami to jest różnie: co zabłyśnie, to zaraz znika i nie ma go ma pracę, można określić czym się zajmuje, jakiś dorobek może też nie mieć dorobku autorskiego jako takiego, może się pojawiać i może tylko świecić gwiazda to jakby dużo znana jest światłem odbitym na przykład bardziej mi się kojarzy z osobą, która coś tam osiągnęła, która nie wiem no idźmy tymi piosenkarzami, że ma piękny głos, że nagrywa płyty. Nagrywa płyty, które naprawdę dobrze się sprzedają, ma niesamowita ilość fanów, swoich odbiorców. I to jest dla mnie gwiazda, która coś sobą po prostu reprezentuje. I to nie jest wygląd, posiadanie jakiejś sumy pieniędzy, tylko coś potrafi zrobić, coś pokazać, coś dać ludziom kojarzy mi się z osobą wnoszącą coś, nie wiem, w moje życie typu: obejrzę dobry film i dana osoba spodoba mi się w tym filmie, tak, dany aktor ja mogę tego, kto jest uznany za gwiazdę nie lubić, aktora czy aktorki czy kogoś, kto tego, natomiast ja nie mogę odmówić mu tego, że on coś tam zrobił. Z czym ja mogę się nie zgodzić, to może mi nie odpowiadać moim gustom, mojemu sposobowi widzenia świata sztuki itd. po prostu ja muszę uznać jego pracę gwiazda filmowa, gwiazda jako piosenkarka to jest ktoś, kto musi mieć osiągnięcia ktoś, kto jakby bardziej zasługuje na podziw z racji tego, co robi, musi być w tym bardzo dobry musi mieć dorobek własny i to duży i to doceniony

Tabela 6. Cechy gwiazdy i cechy celebryty wg. badanych

85 W pierwszej turze badani byli też proszeni o wskazanie konkretnej gwiazdy i celebryty, żeby jak najlepiej określić dzielące je cechy. W drugiej turze prośbę poszerzyliśmy o podanie również – jako przykład – osoby znanej. Wyniki w tabelach poniżej. Obok nazwisk podane liczby wskazań, jeśli było ich więcej niż jeden.

Przykłady osoby znanej, I. tura

Gwiazda Celebryta

Krystyna Janda x 5 Doda (Dorota Rabczewska) x 5

Zbigniew Wodecki x 4 Anna Lewandowska x 4

Maryla Rodowicz x 3 Natalia Siwiec x4

Janusz Gajos x 2 Siostry Kardashian x 3

Grzegorz Markowski x 2 Magda Gessler x 3

Justyna Steczkowska x 2 Ewa Chodakowska x 2

Edyta Górniak x 2 Beata Szydło

Gustaw Holoubek Mama Kisio (Izabela Kisio-Skorupa)

Celine Dion Julia Wieniawa

Beata Kozidrak Agnieszka Włodarczyk

Sylwia Grzeszczak Anna Mucha

Anna Dymna Jarek Jakimowicz

Kayah (Katarzyna Szczot)

Michael Jackson

Jerzy Stuhr

Kora (Olga Jackowska)

Robert Lewandowski

Violetta Villas

Popek (Paweł Mikołajuw)

Magda Cielecka

Agnieszka Holland

Tabela 7. Gwiazdy i celebryci wg. badanych – I. tura

86 Przykłady osoby znanej, II. tura

Osoba znana Celebryta Gwiazda

Robert Lewandowski x 3 Siostry Godelewskie x 3 Krystyna Janda x 3

Papież Franciszek x 2 Natalia Siwiec x 3 Janusz Gajos x 3

Ksieżna Kate x 2 Barbara Kurdej–Szatan x 2 Maja Ostaszewska x 2

Królowa Angielska Kim Kardashian Magdalena CIelecka x 2

Michał Olszański Kardashianowie Małgorzata Kożuchowska x 2

Marian Dziędziel Deynn (Marita Surma) Anna Dymna x 2

Lech Kaczyński Alicja Bachleda–Curuś Edyta Górniak

Tadeusz Rydzyk Małgorzata Rozenek Kora (Olga Jackowska)

Donald Tusk Sławomir (Zapała) Maryla Rodowicz

Andrzej Duda Paris Hilton Beata Kozidrak

Kardashianowie Radosław Majdan Janusz Radek

Robert Kubica Rafał Maślak Katarzyna Nosowska

Mark Zuckerberg bracia (Marcin i Rafał) Marek Kondrat Mroczkowie Agnieszka Radwańska Bogusław Linda Anna Mucha Alicja Długołęcka Gustaw Holoubek Katarzyna Cichopek Agata Nowicka Magdalena Zawadzka Detektyw Rutkowski Nergal (Adam Darski) Mała Ania (Anna Aleksandrzak) Angelina Jolie

Duża Ania (Anna Ryśnik) Ariana Grande

Trybsonowa Elizka Maja Komorowska (Eliza Trybała) Jan Peszek

Krzesimir Dębski

Cezary Pazura

Maciej Zakościelny

Tabela 8. Gwiazdy i celebryci wg. badanych – II. tura

87 Influencerzy

W drugiej turze badania pytaliśmy też o znajomość pojęcia influencer.

Znaczna część badanych nigdy się z nim nie spotkała. Reszta miała problemy z opisaniem pojęcia „influencer”. Niektórzy dokonywali bezpośredniego tłumaczenia z języka angielskiego, dochodząc do wniosku, że są to osoby, które „wpływają” czy też „mają wpływ” na ludzi: „Influence to mi się kojarzy z wpływem prawda, czyli z kimś kto wyznacza jakieś nowe mody po prostu; Influence to wpływać. A influencer to pewnie, tak zgaduje, bo nie spotkałam się, osoba, która zajmuje się wpływaniem na gust ludzi”.

Zdaniem badanych influencerzy to osoby zorientowane na zarabianie pieniędzy, robiące to poprzez kształtowanie gustów oraz potrzeb konsumenckich (także przyszłych). Praktycznie wszyscy badani kojarzyli influencerów ze sferą konsumpcyjną.

Ci, którzy o influencerach słyszeli, często podkreślali, że jest to nowe określenie na osoby, które wcześniej nazywano trendsetterami. Kojarzyli ich z blogami, videoblogami, Instagramem i YouTubem, czyli osobami, które wykorzystują media społecznościowe, mając przy tym szerokie grono odbiorców: duże zasięgi, z 50-100 tysięcy obserwatorów, to są osoby, które gładko przeszły od bycia blogerami, kiedy po prostu ich działanie zaczęło rezonować po prostu na tyle, że można było stwierdzić, że mają na kogoś wpływ, to się wiąże ze skalą działalności, ze skalą i wpływem, i z mocą wpływu.

Zdaniem badanych influencerzy to osoby zorientowane na zarabianie pieniędzy, robiące to poprzez kształtowanie gustów oraz potrzeb konsumenckich (także przyszłych). Praktycznie wszyscy badani kojarzyli influencerów ze sferą konsumpcyjną: – „W odniesieniu jakiś blogerów chyba. Coś takiego mi się obiło. Czyli takie osoby, które swoimi filmikami czy nie wiem co, relacjami czy jakimiś recenzjami różnych rzeczy, jakby wpływają na znaczną jakby grupę osób”;

88 – „No i po prostu się bawią w jakieś współprace z firmami czy z innymi influencerami. I tworzą w ten sposób jakieś swoje małe imperium i zbierają fanów, i gdzieś tam wpływają, bo reklamują jakieś rzeczy, więc mają wpływ i kierują tą swoją małą bazą fanów”; – „W ogóle to jest oddziaływanie tylko statystykami, a w ogóle to nie wiem, czy ono ma jakieś realne przełożenie, wiesz. Ponoć słyszałam w ogóle, przepraszam, słyszałam taką audycję w TOK FM, że na przykład firmy nawet te największe – Channel, dajmy na to – wysyłają takiej dziewczynce, która ma 16-18 lat, swoją torebkę. Ona się pokazuje z nią i przecież te gówniary, które ją śledzą, nie mogą powiedzieć rodzicom: „Daj mi taką torebkę”. Nie ma szans, ale oni sobie wychowują klienta ponoć, który przez lata jest nasycony takimi produktami, oglądaniem, pragnieniem”; — „To jest superrozwijający się i właściwie zalewający nas świat, czyli influencerzy, youtuberzy i blogerzy, którzy jeszcze… Znaczy tak, reklamowo to oni już są potęgą. Są 13-latki, które zarabiają kupę kasy. Ale też i osoby całkowicie dorosłe. (...) To jest wyrocznia. Nie chcesz mieć czapki z daszkiem albo myszki, jeżeli używa jej albo nosi gracz, nie wiem, w Counter Strike’a, Blogerka, czy ktoś, kogo nie lubisz”.

2.4. Najpopularniejsi polscy celebryci

Na każdym etapie badania prosiliśmy też o wskazanie 10 celebrytów, którzy w danym momencie jako pierwsi przychodzą badanemu do głowy. Poniżej znajdują się tabele z każdego z etapów badania, które doskonale pokazują, jak duży wpływ na znajomość konkretnych celebrytów ma ich aktualna medialna obecność.

Liczne odniesienia medialne o trzecim dziecku księżnej Kate, żonie brytyjskiego księcia Wilhelma, oraz planowanym ślubie księcia Harrego i Meghan Markle w trakcie drugiej tury badania sprawiły, że byli oni w porównaniu do pierwszej dużo częściej wymieniani.

Druga tura uchwyciła też (czas pokaże stałą czy chwilową) dużą popularność sióstr Godlewskich i Sławomira, o których w pierwszej turze nikt nie wspominał, bo medialnie byli oni jeszcze nieobecni. Znacząco wzrosła też popularność Julii Wieniawy, a spadła małżeństwa Anny i Roberta Lewandowskich.

89 Tylko rok wystarczył też, żeby zdecydowanie bardziej rozpoznawalne jako grupa stały się szafiarki (pojawiały się pojedynczo wzmiankowane w I. turze, w II. znacznie częściej, zaznaczone na pomarańczowo; osoby nowe w II. turze zaznaczone na zielono). Tabele pokazują też, że niekwestionowaną królową polskich celebrytów jest Doda, choć na jej wynik w drugiej turze miały zapewne wpływ doniesienia medialne o jej ślubie. Obok nazwisk podane liczby wskazań, jeśli było ich więcej niż jeden.

Najpopularniejsi polscy celebryci wg. badanych

I. tura II. tura

Krajowi: Krajowi: Doda (Dorota Rabczewska) x 16 Doda (Dorota Rabczewska) x 19 Robert Lewandowski x 16 Małgorzata Rozenek x 15 Anna Lewandowska x 12 Siostry Godlewskie x 10 Małgorzata Rozenek-Majdan x 12 Małgorzata Kożuchowska x 10 Natalia Siwiec x 5 Kuba Wojewódzki x 9 Kuba Wojewódzki x 5 Sławomir (Zapała) x 9 Maryla Rodowicz x 5 Radosław Majdan x 8 Magda Gessler x 5 Julia Wieniawa x 7 Katarzyna Cichopek x 5 Robert Lewandowski x 7 Ewa Chodakowska x 5 Anna Lewandowska x 6 Radosław Majdan x 5 Ewa Chodakowska x 6 Michał Wiśniewski x 5 Littlemoonster (Angelika Mucha) x 6 Małgorzata Kożuchowska x 4 Jarosław Bieniuk z rodziną x 4, Anna Przybylska x 2 (łącznie rodzina Anny Michał Szpak x 4 Przybylskiej i Bieniuk: 6) Małgorzata Socha x 4 Barbara Kurdej-Szatan x 5 Barbara Kurdej-Szatan x 4 Tadla i Kret x 3 Tadla sama x 2 (łącznie Tadla 5) Kora (Olga Jackowska) x 3 Maryla Rodowicz x 5 Justyna Steczkowska x 3 Deynn (Marita Sürma) x 5 Edyta Górniak x 3 Popek (Paweł Mikołajuw) x 5 Krzysztof Ibisz x 3 Magda Gessler x 5 Anna Mucha x 2 Maffashion (Julia Kuczyńska) x 5 Bracia Mroczkowie x 2 Bracia Rafał, Marcin Mroczkowie x 4 Karolina Malinowska x 2 Martyna Wojciechowska x 4 Grzegorz Krychowiak x 2 Dawid Podsiadło x 4 Piotr Kraśko z Karoliną Ferenstein x 2 Natalia Siwiec x 4 Wojciech Mann x 2 Katarzyna Cichopek x 4 Karolina Szostak x 2

90 Adam Małysz x 2 Radosław Pazura x 4 Tomasz Kot x 2 Zenon Martyniuk x 3 Bogusław Linda x 2 Małgorzata Socha x 3 Kasia Bosacka x 2 Tomasz Kammel x 3 Jolanta Rutowicz x 2 Joanna Krupa x 3 Michał Witkowski x 2 Anna Mucha x 3 Tomasz Jacyków x 2 Filip Chajzer x 3 Kamil Stoch x 2 Justyna Steczkowska x 3 Hubert Urbański x 2 Renulka (Renata Kaczoruk) x 3 Grażyna Torbicka x 2 Kinga Rusin x 3 Anna Przybylska x 2 Beata Kozidrak x 3 Beata Kozidrak Red Lipstick Monster x 3 Maffashion (Julia Kuczyńska) Jessica Mercedes (Kirschner) x 3 Jessica Mercedes (Kirschner) Agnieszka Szulim x 3 Rafał Maślak Anja Rubik x 3 Zofia Ślotała Łukasz Wiśniewski x 3 Joanna Przetakiewicz Antek Królikowski x 3 Aleksandra Dochnal Magda Mołek x 3 Anja Rubik Hubert Urbański x 3 Michał Piróg Joanna Przetakiewicz x 3 Ewa Farna Krzysztof Ibisz x 3 Iwona Pawlowicz Natalia Szroeder x 2 Staszek Sojka Kayah (Katarzyna Szczot) x 2 Liroy (Piotr Marzec) Małgorzata Foremniak x 2 Paweł Kukiz Wilczak i Brodzik x 2 Łukasz Figurski Margaret (Małgorzata Jamroży) x 2 Agnieszka Szulim Mikołaj Roznerski x 2 Marek Niedźwiedzki Adam Zdrójkowski x 2 Joanna Krupa Maja Ostaszewska x 2 Ania Milik Szymon Majewski x 2 Edyta Herbuś Honorata Skarbek x 2 Agnieszka Wyszkoni Edyta Górniak x 2 Julia Wieniawa Rafał Maślak x 2 Grażyna Wolszczak Karol Okrasa x 2 Daria Łagoda Nergal (Adam Darski) x 2 Olivier Janiak Tomasz Jacyków x 2 Robert Makłowicz Kamil Stoch x 2 Marcin Prokop Michał Szpak Dorota Wellman Zbigniew Zamachowski

91 Piotr Metz Kora (Olga Jackowska) Katarzyna Zielińska Kasa Kasowski Jarek Jakimowicz Tomek Cendrowski Klaudia Halejcio Agnieszka Więdłocha Patrycja Kazadi Borys Szyc Dorota Gardias Rafał Brzozowski Ryszard Rembiszewski Monika Zamachowska Laura Łącz Iwona Pavlović Szymon Wydra Beata Tyszkiewicz Maciej Dowbor Janusz Radek Jakub Błaszczykowski Andrzej Grabowski Martyna Wojciechowska Edyta Pazura Agnieszka Radwańska Iwona Węgrowska Rafał Maserak Marcin Prokop Urszula Sipińska Patrycja Kazadi Monika Olejnik Oliwier Janiak Marek Kondrat Dorota Wellman Monster Popek Monika Olejnik Marina Szczęsna Jerzy Stuhr Antek Królikowski Marcin Tyszka Joanna Horodyńska Mikołaj Komar Łukasz Zień Karolina Malinowska Aneta Zając Kasia Nosowska Tomasz Karolak Kasia Kowalska Elżbieta Zapendowska Agnieszka Chylińska Maja Sablewska Dorota Masłowska Mandaryna (Marta Wiśniewska) Joanna Bator Czesław Mozil Mirek Nachacz Cezary Pazura Wojciech Cejrowski Paweł Wilczak Robert Makłowicz Joanna Brodzik Wojtek Łozowski Borys Szyc Qczaj (Daniel Kuczaj) Jarosław Kuźniar Dorota Gardias Kinga Rusin Dawid Kwiatkowski Modest Amaro Kasia Skrzynecka Maja Ostaszewska Macademian Girl Dorota Masłowska Jagoda Szelc Piotr Kędzierski Siksa (punkowa wokalistka) SeksMasterka (Aniela Bogusz) Patrycja Markowska

92 Grycanki (matka Marta i jej córki: Ania Dąbrowska Wiktoria i Weronika) Aleksandra Kwaśniewska Tiger i Kobra (para youtuberów) Małgorzata Pieńkowska Marta Żmuda-Trzebiatowska Katarzyna Zielińska Robert Gąsowski Budka Suflera Krzysztof Hołowczyc Adam Małysz Mariusz Pudzianowski Piotr Gąsowski Kalina Jędrusik Paweł Królikowski Sława Przybylska Andrzej Pągowski Pani Koterbska Krzysztof Hołowczyc Zespół Skaldowie Katarzyna Figura Zdzisława Sośnicka Grażyna Szapołowska Witold Pyrkosz Sylwia Gliwa Zbigniew Wodecki Edyta Herbuś Ryszard Kalisz Zespół After Party Kazimierz Marcinkiewicz Mariusz Pudzianowski Jacek Kurski Michał Piróg Beata Szydło Jaga Hupałło Mateusz Morawiecki Marina Łuczenko Andrzej Duda Marina z Wojtkiem Szczęsnym Jan Paweł II Gojdź Krzysztof

Grzegorz Krychowiak Zagraniczni: Ewa Kasprzyk Kardashianki (Kim, Khloe, Kourtney Daniel Olbrychski oraz Kylie Jenner) x 13 Kamil Kula Angelina Jolie x 5 Sylwia Grzeszczuk Brad Pitt x 3 Wiktor Borsuk Paris Hilton x 3 Chłopaki z „Abstrachuje” George Clooney x 2 Krzysztof Gonciarz Kate Księżna Cambridge x 2 Kasia Struss Blac Chyna Zespół Enej Tokto Toni Otylia Jędrzejczak Michael Jackson Monika Brodka Amy Winehouse Krzysztof Krawczyk Madonna Maja Sablewska Snoop Dog Danuta Stenka Britney Spears Robert Janowski Justin Bieber Detektyw Rutkowski Selena Gomez Pani Ekscelencja Ronaldo

93 Leo Messi Hanna Lis Whitney Houston Marek Kondrat Roger Moore Rysio z Klanu Jimmy Fallon Marcelina Zawadzka Sacha Baron Cohen Ewelina Bochnik Beyoncé Peja (Ryszard Andrzejewski) Shelina Shayk Zenon Laskowik Ariana Grande Mateusz Morawiecki x 2 Rihanna Andrzej Duda x 2 SZA (Solána Imani Rowe) Donald Tusk x 2 Nicole Austin Jarosław Kaczyński x 2 Eminem Beata Szydło Lady Gaga Małgorzata Wasserman Joe Cocker Mel Gibson Zagraniczni: Kate Księżna Cambridge i Royal Baby x 10 Meghan i Harry, książęta Sussexu x 9 Kim Kardashian x 8 Kardasianki (Kim, Khloe, Kourtney oraz Kylie Jenner) x 5 Paris Hilton x 2 Tina Turner x 2 Johnny Depp x 2 Rihanna x 2 George Clooney x 2 Mark Zuckerberg Ed Sheeran Beyoncé Abelard Giza Leonardo DiCaprio Cristiano Ronaldo Brad Pitt Russell Crowe Francis Mallmann Frances, córka Courtney Love i Kurta Cobaina

Tabela 9. Najpopularniejsi polscy celebryci wg. badanych

94 Nowe twarze w kulturze celebryckiej

Druga tura naszego badania następowała rok po pierwszej. Pytaliśmy, czy w tym czasie pojawiły się nowe twarze w rodzimej kulturze celebryckiej. Pojawiły się i, co więcej, były na tyle popularne w mediach społecznościowych i telewizji, że choć większość badanych sceptycznie odnosiła się do ich twórczości, to wskazywała na nie. Mamy na myśli przede wszystkim Sławomira: – „No Sławomir wystrzelił”; – „No tak z ostatniego tam półrocza to ten Sławomir mi tak siedzi w głowie, bo tak wystrzelił z tą swoją piosenką, która jest podobno, no jest tym przebojem. I grają na tych weselach, na sylwestrze był w Zakopanem”; – „Czy topowy Sławomir, który gdzieś tam grał w niszowych, dla niektórych nieniszowych filmach i nagle tutaj prezentuje swoje utwory muzyczne, tak”; – „No Sławek się nowy pojawił. Wyleciał po prostu z kosmosu. No, a on nowy, wleciał na strony gwiazd, że tak powiem. No to Sławeczek na pewno jest nowy”.

Drugie zjawisko to Siostry Godlewskie: – No teoretycznie więcej się mówiło w danym momencie o siostrach Godlewskich, ale dla mnie to nawet nie jest kategoria pastiszu czy kabaretu. To było totalnie żenujące; pojawiły się Godlewskie i zniknęły; – Weź siostry Godlewskie. Znalazły chory psychicznie sposób, żeby się wypromować i promować. Bo to też jest trudne do jednoznacznego określenia, czy one się promują, promowały tudzież wypromowały. Bo w tej chwili kto mówi o siostrach Godlewskich? Nikt. Miały swoje 5 minut, które trwało 5 sekund; – O Jezu, te siostry Godlewskie; Takie siostry Godlewskie, jakieś mają przeróbki czy śpiewają jakieś piosenki, ale też zwróciłam uwagę, że ich klipy pojawiają się na Facebooku i są komentowane mocno.

Kultura celebrycka jest tym, co siłą rzeczy chłoniemy, bez skupienia i bezwiednie. Natłok komunikatów na temat wybranych osób, jak siostry Godlewskie lub Sławomir, był na tyle silny, że ich obecność w przestrzeni medialnej została dostrzeżona.

Kultura celebrycka jest tym, co siłą rzeczy chłoniemy, bez skupienia i bezwiednie.

95 Celebryci zagraniczni

Większość badanych niezbyt interesuje się celebrytami zagranicznymi. Nie tylko dlatego, że na ich temat dociera do nich mniej informacji, ale także w kontekście „patriotycznym” – badani mówili o „wspieraniu swoich”, o celebrytach „bliższych sercu”:

– „Ja chyba myślę, że bardziej jednak interesuję się tymi polskimi, dlatego że chyba więcej widzę o nich informacji. Chociaż może to też nie do końca prawda, ale chyba rzeczywiście bardziej sprawdzam te informacje o polskich osobach. Ale fakt, że bardziej się interesuję tą rodziną królewską i sprawdzam, jeżeli coś się dzieje. To tak, ale bardziej polskimi chyba. Chociaż to może dziwne, że czasem patrzę na te zagraniczne portale różne i sama się zastanowiłam teraz, dlaczego tak jest. Ale rzeczywiście chyba bardziej polscy”;

– „Wolę polskich, bo są tacy bliżsi sercu. Bo życie zagraniczne myślę niekoniecznie jest mi znane. I też ta ich kulturowość jest mi wręcz obca, więc po prostu wolę się nie wypowiadać, ale wolę polskich zdecydowanie”;

– Ja nie mówię, że nasi polscy aktorzy są gorsi od tych zagranicznych, wręcz bym zgrzeszyła. Tym bardziej, że uwielbiam polską mowę i uwielbiam to, co słucham i oglądam to jak najbardziej w języku polskim;

– interesują mnie polscy, polscy. No bo to są… Ja to w ogóle jestem taka wierna można powiedzieć, taka patriotka, się śmieję, nie? No także no lubię naszych ludzi, lubię, jak wygrywają nasi, nie? No ten patriotyzm taki, tak mi się wydaje. Obcy to nie ma… Nikt nam nie pomoże ani nie. Jak Polak zostaje sławny, nie, to wtedy wiadomo, że wszyscy wiedzą, że z Polski i się interesują naszym krajem. Nawet później, jak potrzebujemy pracy czy coś, to ”.

Wyraźnie zarysował się wątek dotyczący Polaków, którzy są znani za granicą: – „Ten Donald Tusk, nie? Można powiedzieć, że odniósł, tak? W tej chwili, no, mi się to w ogóle nie podoba to, co zrobili, że 27 państw za nim, a Polska przeciwko niemu. Tego nie lubię, właśnie nie. Tak mi się wydaje. Lewandowski, tak, to też można powiedzieć, że taki mały trybik, nie, a wspomaga taką machinę niemiecką. Mi się to podoba. No piłkarze przeważnie, którzy są kupowani nie. Błaszczykowski, nie? No to lubię właśnie, dlatego to mnie interesuje. Ci ludzie mają coś w sobie i dzięki nim jesteśmy znani, Polska jest znana, tak”.

96 Zdaniem większości badanych celebryci polscy różnią się od zagranicznych zasobnością portfela. Chociaż pojawiły się głosy (także w definiowaniu celebryty), że w Polsce bycie sławnym jest mniej „profesjonalne” i bardziej przypadkowe niż na świecie, a także stwierdzenia o niskiej atrakcyjności polskich celebrytów w porównaniu z zagranicznymi.

Spośród zagranicznych celebrytów często wymieniano Kim Kardashian oraz rodzinę Kardashianów w całości: „Kardashianki ja uwielbiam oglądać, jak już uda mi się dorwać, uwielbiam oglądać rodzinę Kardashianów. To jest po prostu jak serial brazylijski. To jest genialne. To, że oni nie potrzebują kompletnie świata zewnętrznego do tego, żeby funkcjonować w fascynujący sposób. Oni…, wystarczą te wszystkie problemy, którymi oni żyją na co dzień, oni w ogóle nie potrzebuję nikogo z zewnątrz. To jest po prostu niesamowite. Absolutnie niesamowite i oglądanie tego wszystkiego, no cudowne”.

2.5. Celebryta vs „zwykły człowiek” (analiza JA-MY-ONI)

Bardzo interesujące jest spojrzenie na celebrytę oczyma „zwykłego człowieka”. Dzięki analizie materiału zebranego podczas badania inwentarzem JA-MY-ONI wyraźnie można dostrzec, że w opinii badanych celebryci są ONYMI – osobami, których życie różni się od zwyczajnego, nie podlega takim samym regułom, co innego jest w nim istotne niż w życiu szeroko pojętych NAS – zwykłych ludzi.

Poniżej wybór najciekawszych wątków z inwentarza MY (nie był on rozbudowany, co warte odnotowania), w których szczególnie istotny jest wątek normalności.

MY

„My mamy normalne życie w zgodzie ze sobą, na normalnym poziomie, cenimy spokój, emocji może mamy mniej, pracujemy od godziny 8 do 16, w pracy robimy jedno i to samo, sami musimy sprzątać i gotować, sami musimy zapłacić za rzeczy, które chcemy mieć, nie dostajemy nic za darmo, mamy normalne problemy, nie przeżywamy tego, że but na mnie nie pasuje, albo że mamy gorączkę. Znają nas tylko ludzie, którzy z nami mieszkają i pracują. Mamy normalne życia rodzinne”.

97 Mimo jednoznacznie pozytywnych konotacji normalności silnie też zaznaczono, że może ona oznaczać (zwłaszcza zawodowo) rutynę, która, w opinii badanych, jest obca celebrytom.

ONI

„Oni żyją na innej płaszczyźnie, mają inne problemy, np. jest dla nich wielkim problemem nie taki but jaki by chcieli, ich życie jest niestabilne, choć może być ciekawe i pełne emocji”.

„Oni nie zajmują się niczym konkretnym, nie mają ustalonych godzin, robią co chcą, dbają o siebie, mają wyjścia darmowe do restauracji, wyjścia do teatrów, mają możliwości bywać, bywają, zostają zapraszani, często płatnie, z tego też żyją, mają pieniądze, duże możliwości finansowe, są bogatsi niż przeciętny Polak (stać ich na torebkę za 10 tys. zł), jak mają dużo pieniędzy to wywyższają się, oni na pewno mają więcej funduszy na to, żeby opiekę nad dzieckiem sobie zorganizować, żeby mieć więcej czasu wolnego dla siebie, ktoś ich w tym wyręcza. Ale też: są to osoby, które realizują siebie”.

„Oni zawsze muszą być zapięci na ostatni guzik. Kobieta, czy nawet mężczyzna, nie mogą wyjść bez makijażu. Muszą bardziej zwracać uwagę na wygląd i co mówią”.

„Oni nie mają prywatności, są ciągle obserwowani. Wszystkie ich działania, nawet te normalne, typu urodzenie dziecko, są komentowane i są obserwowane. Dużo jest sensacji wokół ich normalnego życia, zawsze się pilnują, nigdy nie mogą być sobą na jakichś imprezach. Mogą być bardziej narażeni na stres przez to, że gdzieś tam cały czas ktoś robi im zdjęcia, redaktorzy gdzieś za nimi latają w kółko.

Nie mogą sobie na spokojnie pójść, nie wiem, do knajpy czy gdzieś tam pojechać, bo zawsze się ktoś tam do nich przyczepi. Nie wiem, czy to są szczęśliwe osoby”.

Warto na zestawienia analiz inwentarzy patrzyć łącznie. Bowiem znacznie bardziej rozbudowany inwentarz ONI, odnoszący się do celebrytów, jasno wyróżnia korzyści z bycia celebrytą, które są atrakcyjne również dla badanych. Posiadanie pieniędzy, pomoc w sprawach życia codziennego oraz wiążąca się z tym możliwości dbania o

98 siebie wydają się być szczególnie pożądane. Jednak druga wyraźna korzyść bycia celebrytą – rozpoznawalność - nie jest już postrzegana jako atrakcyjna. Badani współczują celebrytom z tego powodu, postrzegając ją jako utrudnienie normalnego życia, mając świadomość, że celebryci muszą włożyć dużo pracy w utrzymywanie swojej pozycji.

Znacznie bardziej rozbudowany inwentarz ONI, odnoszący się do celebrytów, jasno wyróżnia korzyści z bycia celebrytą, które są atrakcyjne również dla badanych

Badani są więc świadomi mechanizmu życia celebryty, w którym rozpoznawalność daje korzyści finansowe. O budowaniu rozpoznawalności i związanym z nim bywaniem, brylowaniem na salonach, chodzeniem na imprezki, pokazywaniem się na ściankach badani mówią wprost jako o obowiązku celebryty: „na wszystkich jakiś takich pokazach projektantów, na wszystkich tych ściankach z tytułu jakiś tam okoliczności obyczajowych, na wszystkich jakichś ważnych wydarzeniach muszą bywać. Bywać muszą na pewno, chodzić od wywiadu do wywiadu i od ścianek do ścianek, od imprezy branżowej na imprezę branżową”.

Zdaniem badanych celebryci muszą nieustannie „podgrzewać” atmosferę wokół siebie, regularnie podawać informacje na portalach społecznościowych, umieszczać fotografie na Instagramie, by nie dać o sobie zapomnieć: Myślę, że to, żeby być popularnym. Cokolwiek mówią, prawda, byleby mówili. Lepiej niż uważają, że lepiej niż nic, jak wcale się o nich nie mówi, prawda.

99 Badanym trudno było sprawnie wymienić nazwiska lub pseudonimy 10 celebrytów. Jednocześnie żaden z badanych nie miał problemów z odpowiadaniem na szczegółowe pytania na różne tematy związane z życiem celebrytów.

Połączenie tych dwóch spostrzeżeń każe zastanowić się, czy aby społeczeństwo pochłania i przetwarza informacje o celebrytach jako grupie, nie przyswajając sobie na bieżąco ich nazwisk. Ważne, aby takie osoby istniały i pokazywały szczegóły swego życia, pełne ekskluzywnych wakacji, drogich restauracji i modnych stylizacji. Tego, czego zwykli ludzie nie mają, a co nosi znamiona luksusu.

Gdzie widuje się celebrytów:

Internet był najczęściej wskazywany jako miejsce widywania celebrytów. Wyraźnie ujawniła się przy tym różnica między deklaracją a rzeczywistą praktyką przeglądania informacji na temat celebrytów. Na pytanie o aktywność internetową badani raczej nie wspominali o przeglądaniu serwisów plotkarskich. Tylko kilkoro otwarcie przyznało, że śledzą plotki na temat celebrytów/gwiazd. Wiedza ujawniona w części wywiadu dotyczącej celebrytów wskazuje jednak, że i tak na te strony/informacje trafiają. Dzieje się tak często przez klikanie przez nich w linki w innych miejscach sieci, np. w portalach informacyjnych, w mediach społecznościowych: – Przepraszam, ja nie czytam Plejady i Pudelka, ale przeglądając Onet zawsze dojedzie się na coś; przejrzeć, przeczytać, szybciutko zamknąć i odłożyć pod poduszkę i spać. Na tej zasadzie. Gwiazdy, właśnie Pudelka. Lubię przeglądać Pudelka. No na Onecie patrzę. Muszę sobie zajrzeć na moje, bo człowiek to jakoś robi bez zastanowienia; – No raz, raz wszedłem, bo nie pamiętam, jaka była informacja, to wszedłem na Pudelka.

Telewizja jest miejscem, gdzie celebryci oglądani są w konkretnych programach, jak „Magiel Towarzyski”, „Na Tapecie”, „Kocham Cię Polsko”.

100 Prasa to takie tytuły jak „Show”, „Party”, „Viva”, „Gala”, „Życie na Gorąco”

Przestrzeń miejska czyli głównie wielkoformatowe reklamy. Dopiero w drugiej turze badań, podczas analizy zapisków z dzienniczka, badani dzielili się spostrzeżeniami na temat wizerunków celebrytów w tej przestrzeni: – No zwracałam uwagę, że faktycznie jest dużo tych celebrytów, aktorów i ludzi takich z tego świata estrady, którzy właśnie reklamują różne rzeczy. I czasami nawet zaskakujące. Ale przeważnie najczęściej widuje się ich w tych reklamach, które reklamują firmy te telefoniczne. To znaczy tam Play, Plus, prawda? Tego się najwięcej, nawet jak się przejeżdża przez miasto to te billboardy uderzają w oczy; – Przechodziłem obok sklepu ze sprzętem i nie wiem, w sumie spojrzałem tam w kierunku i myślałem o jakimś tam sprzęcie, a jakby, no, przytłoczyło mnie to, że jest tam wielka celebrytka jakaś; – Uderzyła mnie w oczy też kampanię marki rajstop z Anią Lewandowską. Interesujące jest, że często badani nie znają celebrytów z billboardów, jednak domyślają się, że widoczne osoby muszą nimi być, skoro coś reklamują: – Na tym jest wielki tam plakat, billboard prawda, na którym jest jakaś blondyna, która mówi, że tam polecam tą zieleninę i że będzie szybciej rosło itd. No typowy billboard reklamowy, ale co jest pod tym, że jest napisany nie wiem jakaś tam Maria Iksińska, powiedzmy sobie, no nie kojarzę jej kompletnie. Nie wiem z czego jest znana i z czego sławna itd. Natomiast domniemywam, że skoro wykorzystywana jest w kampanii reklamowej billboardowej no to musi być, musi jej nazwisko i jej wizerunek mieć jakąś wagę prawda. Więc domniemywam, że była to osoba właśnie z gatunku celebrytów, którzy rzeczywiście są też wykorzystywani do po prostu reklamowania; – Nie mam pojęcia kto to jest, ale domyślam się, że jest celebrytą, skoro jest w reklamie Playa, a nie znam go z dobrych filmów.

Z pewnością to właśnie reklamy Play’a z rodziną Bieniuków sprawiły, że pojawili się oni w kolejnej turze TOP 10 celebrytów,

101 wymienianych przez badanych. Badani wyliczali w gronie celebrytów także Barbarę Kurdej-Szatan, również znaną głównie z reklam Play’a. Jest ona przykładem przejścia z rynku reklamy do świata filmowego, o którym jeden z badanych mówił w taki sposób: – Ponieważ przez reklamę i celebryctwo dostajesz się też na rynek sztuki prawda. No to to jest na świecie dosyć popularna droga, w Polsce rzadsza. Ale jest w tej chwili taki spektakularny przykład tego, bo na przykład takim przykładem jest ta Kurdej-Szatan. No- name kompletny, która dzięki reklamie Play’a po prostu stała się osobą publiczną, celebrycką i po prostu i zaczęła dostawać role poważniejsze w kinie na przykład.

2.6. Celebryci na portalach społecznościowych

Większość badanych, którzy korzystają z mediów społecznościowych, ma wśród polubionych fanpage’y lub obserwowanych profili na Instagramie także znane osoby.

Na Facebooku obserwowani są przede wszystkim aktorzy, piosenkarze, blogerzy kulinarni, wśród osób wymienianych jako obserwowane na Instagramie znaleźli się zarówno celebryci ze świata filmu, seriali, jak i osobowości telewizyjne, blogerki modowe oraz osoby, które swoją popularność zdobyły głównie przez Instagram i jest to ich forma zarobkowania (np. stylistki modowe, instamamy).

Badani wyraźnie dostrzegają, że portale społecznościowe są ważnym narzędziem, dzięki któremu celebryci komunikują się ze swoimi odbiorcami: „Tak naprawdę to ta intensywność social mediów, bo tak naprawdę teraz głównie celebrytki to też są osoby z social mediów. One się nie pojawiają w telewizji czy w kinie, tylko poznaliśmy je przez Facebook czy Instagram. To też jakby celebrytki, jakby ci celebryci jakby się zmienili. Jakby zmienił się ich … to skąd się w ogóle wywodzą”.

Hejt to zjawisko, które szczególnie dotyka celebrytów – uważają badani i oceniają zjawisko jednoznacznie negatywnie, co więcej: mają refleksje na temat natury hejterów: – „Dla niektórych osób frustrujące jest życie innych osób albo konkretnie te osoby i im się ulewa w sieci. I to wynika z tego. Natomiast bardzo często… A i jakby też podsyca, to ulewanie się podsyca anonimowość. To są takie

102 osoby, które podejdą do Mateusza Damięckiego i powiedzą „panie Mateuszu, no naprawdę szacun”, a w internecie napiszą „ty chuju”. I jeżeli sobie zdamy z tego sprawę to myślę, że nam ciśnienie zejdzie. Tylko trzeba mieć w sobie trolla, żeby ich dojeżdżać po prostu, tak jak robił to Chajzer”.

Profile reżyserowane i oszukane

Z jednej strony panuje przekonanie, że aktywność celebrytów na portalach społecznościowych ujawnia jakąś prawdę o nich, z drugiej, że ich obraz jest wyreżyserowany i sterowany przez inne osoby: – „Wiesz, obecność w social mediach to jest stała obecność. Wiesz co, ja mam wrażenie, że te wszystkie... to bazuje na autentyczności. Tam nie ma miejsca na menedżera. Menedżer może ci dopiąć kontrakt albo wiesz sprawdzić, czy brief jest ok, czy w to wchodzimy. To bardziej tu widzę rolę menedżera”; – „Nie wiem, chyba że ewentualnie te jakby Twitter, nie wiem, jakby danej postaci czy tam jego profil na Facebooku. Wiem, że to też zdarzają się sytuacje, że te profile są takie zakładane przez kogoś innego i w ogóle nie prowadzone przez te osoby. I w ogóle też są takie oszukane profile. Także nie wiem. Nie potrafiłabym tak wskazać. Jeżeli już to może jakiś Twitter, czy tam Instagram”.

W przypadku Facebooka badani wyrażali wątpliwość czy fanpage znanych osób są rzeczywiście przez nie prowadzone: „Mało mam tak naprawdę osób polajkowanych, bo jednak jak patrzyłem na to, to jednak wydaje mi się, że w dużej mierze to prowadzą, może właśnie przez Instagrama nie, ale w przypadku Facebooka, to prowadzą inni ludzie; Instagram jest uznawany za bardziej wiarygodne źródło informacji na temat życia osób znanych. Instagram bardzo, bo tam są po prostu naprawdę bardzo ciekawe osoby. Naprawdę można się jakoś bardzo zbliżyć do tych ludzi, którzy cię interesują. Na Facebooku to często są moderatorzy. A na Instagramie jest tak, że jest się bliżej z tą osobą, na której ci zależy. Niektórzy byli wręcz zdziwieni, jak wiele swojej prywatności ujawniają celebryci za pośrednictwem tego serwisu: uderzyło mnie to, że oni naprawdę wpuszczają bardzo głęboko, że można bardzo łatwo ich namierzyć. (...) Pierwszy przykład to jest, mam taką stylistkę, którą obserwuję. Nazywa się Marta Siniło i ona jest w związku z kolesiem, który się nazywa Michał

103 Brzozowski, jest muzykiem i dj-em. I wystarczy tak naprawdę, że obserwuję ich dwoje i wiem strasznie, strasznie dużo”.

Gdy pytamy o autentyzm źródeł wiedzy, to powyższe odpowiedzi wskazują, że Instagram – jako portal oparty na komunikacji wizualnej, a nie słownej – jest uznawany za bardziej autentyczny niż np. fanpage na Facebooku. W tym ostatnim nie wiadomo, kto faktycznie umieścił post lub kto odpowiada na komentarze i wiadomości fanów. W podobny sposób - jako rzeczywiście autentyczna – postrzegana jest aktywność celebrytów na Snapchacie i Insta Stories: „Bo jak można być bardziej prywatnym niż samemu nagrywając siebie. Jakby, no, jeżeli oni są w tym prawdziwi, no to jest naprawdę to warto sprawdzić, prawda, jak ci ludzie żyją itd; nie wiem raz, dwa razy dziennie [zaglądam na profile celebrytów na Instagramie, red.]. Ale to głównie, nie wiem, robię to po to, żeby popatrzeć, jak się ubierają, gdzie jedzą, gdzie bywają”.

Wirtualne interakcje z celebrytą Media społecznościowe, według niektórych badanych, ułatwiają kontakt z celebrytą - kilkoro przyznało, że zdarzyło im się napisać do osoby znanej i sprawiło im przyjemność, gdy otrzymali odpowiedź: – „Pisałem pod zdjęciami takiej pani Beaty, która jest piosenkarką. Widziałem ją w telewizji, kiedyś widziałem ją w telewizji. No i co, pisałem jej pod zdjęciami, a ona odpowiadała mi na komentarze i to było miłe”; – „Cezary Pazura odpisywał na pewno, to jest człowiek komunikatywny bardzo, który jest otwarty na świat, na ludzi. Także tam zawsze się pojawiają odpowiedzi na wiele pytań. To jest fajne doświadczenie, jakaś światowa osoba ci odpowiada na pytaniee kogoś i to widać tak”. Większość badanych nie pisze jednak do obserwowanych celebrytów. Kilka osób wyrażało wprost lęk przed hejtem: „Nie wypowiadam się. W ogóle rzadko komentuję posty na Facebooku. Nie wiem może się boję hejtu, który jest bardzo mocny. W dzisiejszych czasach wydaje mi się nie ma tolerancji dla własnego zdania. Nie ma szacunku tak”.

104 Większość badanych nie pisze w social media do obserwowanych celebrytów. Kilka osób wyrażało wprost lęk przed hejtem

Natomiast wśród osób, którym zdarza się aktywnie zareagować na post bądź zdjęcie celebryty, większość deklarowała, że przynajmniej lajkuje lub wstawia emotikony: „Na Instagramie czasem sobie jakieś serduszko wstawię. No napiszę też <ślicznie>, typowy komentarz”.

O powyższej formie nawiązywania kontaktu z celebrytą mówiła 19-letnia badana, mieszkająca w małej wsi: „W sumie to na Instagramie mam Majewski Trenuje i jego narzeczoną Deynn. Style czy…, o jeszcze jest Akop Szostak, to też tak bardziej ze sportu i jego żona Sylwia. Kto jeszcze jest? Kurczę. Nie wiem. No mam w obserwowanych i jak coś dodadzą, to dodam serduszko. I czasem przeglądam komentarze, jak ludzie ich komentują. No parę razy wstawiłam serduszko. Nie, żeby pytać, żeby hejtować to też nie. Nie, więcej tych pozytywnych. Jeżeli widzą efekty to…, no, a jak ktoś tam hejtuje na przykład tą Deynn, bo na Snapchacie też mam, to oni czasem czytają komentarze i od razu na nie odpowiadają. To oni odpowiadają na to wszystko żartem”.

Ciekawym spostrzeżeniem podzieliła się badana, która w związku z wykonywanym zawodem (jest wokalistką i aktorką dubbingową, często śpiewającą w chórkach) spotyka się z celebrytami na płaszczyźnie zawodowej: – „Nawet kiedyś poznałam takie blogerki polskie, znane, bo byłam z moim przyjacielem. Występowaliśmy na jakiejś marce kosmetycznej i wprowadzaniu jakiejś nowej linii kosmetyków. I tam były takie blogerki urodowe i ja mówię do nich: . A ona mówi do mnie: , a ja: . A ona: . I na to jest jakieś sformułowanie, że jestem…, nawet nie typem obserwatora tylko oni mają taką swoją branżową nazwę, nie, że jestem tylko ten, co ogląda, ale nie weźmie już w żaden sposób udziału. I to dla nich nie jest za fajne".

105 Wśród badanych znalazła się osoba, której sytuacja zawodowa zmieniła się znacząco wraz z pojawieniem się w jej salonie piękności celebrytki Małgorzaty Rozenek-Majdan. Za sprawą oznaczania celebrytki w postach na Instagramie i oznaczanie profilu salonu przez samą celebrytkę badana zyskała nowe klientki, a jej biznes zaczął się intensywnie rozwijać: – „Oczywiście bardzo dużo się zmieniło jak…, mam naprawdę nawet mnóstwo klientek, które dzwonią konkretnie do mnie, bo to ja robiłam te piękne paznokcie, to po pierwsze. Później przychodzą ze zdjęciem, że one chcą dokładnie taki kształt i dokładnie taki kolor. Także…, dokładnie tak wycięte skórki. Także to jest autorytet, taka celebrytka to jest autorytet i dlatego one przychodzą. To potwierdza siłę przekazu mediów społecznościowych oraz fakt, że celebryci są, jak nazwał ich jeden z ekspertów, „współczesnymi słupami reklamowymi” czy też „żywymi billboardami”, np. na Instagramie każda ich fotografia bywa otagowana profilami firm, których akcesoria widnieją na zdjęciach.

Instagram przed Facebookiem Powrót do badanych po roku zdecydowanie potwierdza wzrost popularności Instagrama i siłę tego serwisu oraz spadek popularności Facebooka: – „Bardzo odsunęłam Facebooka, on w ogóle mnie nie interesuje i się przerzuciłam całkiem na Instagram. Zrezygnowałam ze Snapchata, ta forma prezentacji też do mnie nie trafiała. Mam komórkę, która ma coraz mniejszą pamięć przez zdjęcia, więc mam o wiele mniej aplikacji. No. Tak chyba zawęziłam. No teraz miałem taki okres, że powiedzmy odlajkowałem już setki tych fanpage’y. Stwierdziłem, że zaśmiecam sobie, czytając to sobie robię kisiel z mózgu czasem, więc zacząłem odlajkowywać fanpage”. Jedna z badanych, mówiła o Instagramie: – „Jest szybki, krótki (...), mogę sobie to wziąć przescrollować i nie ma tam jakichś treści, które ja muszę… ale jest ładny świat, kolorowe obrazy czy informacje o wystawach. Ale to jest wszystko tak w pigułce”.

106 Youtuberzy w poczekalni Należałoby w przyszłości dokładniej przyjrzeć się grupie celebrytów nowego pokolenia, czyli youtuberom. Jak powiedział badany 20-latek: – „Telewizja tak naprawdę znika, a ten Youtube, ci youtuberzy, to jest teraz taki świat celebrycki, prawda. Tylko że ja nie jestem w stanie wymienić żadnego z tych najbardziej znanych. Nie znam tych ludzi po prostu. Wydaje mi się, że może to są celebryci, którzy mają tam…, po prostu ich ludzie znają. Widziałem relację, był taki event, że przyjeżdżali ci najbardziej znani youtuberzy po prostu No to kolejki, ludzie stali w kolejkach po 4-5 godzin, żeby tam wejść. Jakby to się nie zdarza już na Depeche Mode. Żeby stać cztery godziny w kolejce po prostu. Jakby to jest coś, co czuję, że nie jestem świadom tego, co się tam dzieje tak naprawdę, w ogóle, że nie znam tych ludzi. To są 9-latkowie, którzy oglądają wszystkich tych youtuberów. Oni mają po jakieś 800 tysięcy wyświetleń, 800 tysięcy subskrypcji. Spostrzeżeniu temu wtóruje najmłodszy z badanych, tegoroczny maturzysta: „Osoba znana najbardziej mi się chyba kojarzy z youtuberami, bo oni gdzieś tam są pośrodku tego wszystkiego. No tak, jest wielu, których oglądam”.

Światy mediów społecznościowych, blogów i Youtuba w odbiorze badanych przenikają się. Wynika to zapewne z faktu, że osoby prowadzące blogi czy wideoblogi zazwyczaj wykorzystują media społecznościowe do promowania kolejnych wpisów lub nagrań.

Zdaniem wielu badanych wśród blogerów są osoby, które prowadzą blogi po to, by dzielić się swoimi przemyśleniami, czy opowiadać o swoich doświadczeniach, lecz część z nich chce się wylansować.

Zdaniem wielu badanych wśród blogerów są osoby, które prowadzą blogi po to, by dzielić się swoimi przemyśleniami, czy opowiadać o swoich doświadczeniach, lecz

107 część z nich chce się wylansować: „Znaczy nie wiem, czy to jest, czy można na przykład te blogi podróżnicze do tego zaliczyć, ale na takie coś to czasem spojrzę z chęcią. A inne blogi takie internetowe to tak nie śledzę za bardzo. Znaczy, czy można nazwać ich osobami znanymi? Coś takiego tak? No na pewno tak. chociaż teraz to jest takie nietypowe, bo kiedyś nie było tych blogów, a teraz sporo osób to robi i chyba mają taką chęć, żeby się tam gdzieś wylansować, wypromować”.

Celebryci spotykani osobiście Pytani o ewentualne zetknięcie się z celebrytą „na żywo” badani opowiadali zarówno o rzeczywistych spotkaniach, jak i tych wymarzonych, z konkretną osobą.

Spotkania autentyczne dotyczyły zwykle znanych osób, które już przed spotkaniem badani określali jako gwiazdy. Wymieniali Krystynę Jandę, Marylę Rodowicz, Małgorzatę Braunek, Annę Dymną, Krzysztofa Kowalewskiego, Janusza Gajosa, a z zagranicznych Marka Zuckerberga lub Judi Dench. Spotkanie z gwiazdami charakteryzuje się dystansem pomiędzy stronami: „Bo jak kiedyś tam podeszliśmy do niego, to chcieliśmy, żeby syn sobie zrobił z nim, Monika chyba wtedy nie była z nami na tym spacerze, no wiesz… no pozwolił, nie chciał być niegrzeczny. Ale jest to taka sytuacja dla niego i w sumie dla nas… znaczy dla nas jest to fajne, bo o Jezu, jest na żywo. Tak jest odbierany troszeczkę inaczej, natomiast było nam też troszkę niezręcznie, żeśmy go tak, że tak powiem, zaatakowali. , nie? Było mu miło, a on był pewnie na urlopie i wiesz… tych takich , było więcej. Pozwolił i było to miłe. Potem nam troszkę było niezręcznie, żeśmy go przymusili do tej sytuacji”.

Parokrotnie badani wspominali też o uczuciu skrępowania towarzyszącemu przypadkowemu natknięciu się na celebrytę lub znaną osobę. Niektórzy wręcz uważali, że nie należy się za nimi oglądać, bo robienie tego jest w złym tonie: „Obserwowałam zachowanie innych osób [jako reakcję na pojawienie się w centrum handlowym znanej osoby, red.] i tak, mówię, obracali i żeby nie szyja, to by mogli dookoła, trochę to takie, mówię, śmieszne, no, reakcja ludzi takich właśnie zwykłych jak kogoś zobaczą”.

108 Niektórzy uważają, że za znaną osobą nie należy się oglądać, bo robienie tego jest w złym tonie

Inaczej jest w przypadku spotkań z osobami, które zna się z popularnych seriali. Dwie badane (matka i córka) pamiętają, że w prowadzonym przez siebie sklepie gościły kiedyś „Rysia z Klanu” (znamienne, że aktor Piotr Cyrwus nie został wymieniony ze swego prawdziwego imienia i nazwiska). Jedna z badanych spotkała też Annę Muchę w Międzyzdrojach i tu, jak w przypadku Piotra Cyrwusa, opowiadając użyła imienia postaci, którą aktorka gra w „M jak Miłość”.

Aktorzy obsadzeni w głównych rolach seriali-tasiemców dla wielu odbiorców stają się więc tymi postaciami. W dodatku, wskutek częstego oglądania ich „życia” w telewizji, skraca się dystans między aktorem a widzem: „teraz sobie przypomniałam, przecież Magdę Muchę [mix imienia serialowego i prawdziwego nazwiska aktorki, red.] spotkałam w Międzyzdrojach, nie. Z dzieckiem spacerowała, ja ze swoją córcią też byłam na wczasach. I też takie miłe przywitanie było. Moje dziecko mówi ”.

Spotkania wymarzone mają w oczekiwaniu badanych inny charakter niż te autentyczne, lecz przypadkowe.

Analizując odpowiedzi na pytanie o spotkania „na żywo” można odnieść wrażenie, że poza sferą plotek celebryci nie są atrakcyjni dla odbiorców. Dla większości badanych ekscytujące jest lub byłoby spotkanie z daną znaną osobą raczej ze względu na wykonywaną przez nią profesję. Wśród wymienianych osób znaleźli się przede wszystkim aktorzy teatralni i filmowi, artyści i piosenkarze, także sportowiec Robert Lewandowski czy nawet argentyński szef kuchni Francis Mallmann.

Projektując spotkanie z celebrytami badani chcieliby porozmawiać z nimi o życiu, o pracy zawodowej, karierze:

– „Myślę, że mógłby to być Cezary Pazura, który jest aktorem. Gdzieś tam dużo grał na scenie, ale teraz się zajmuje także, jakby to powiedzieć, pokazywaniem

109 wielu rzeczy z pracy, ale także ze swojego życia na YouTube; można by było dodać do tego jakieś spotkanie pokazujące pracę tej gwiazdy, tak. Ale głównie stawiałbym na rozmowę i na jakiś wywiad też”.

Zachętą do spotkania może być też możliwość sprawdzenia, jaka naprawdę jest ta znana postać:

– „Chciałabym się spotkać na przykład z Marylą Rodowicz. Bo tak się zastanawiałam, jaka ona jest naprawdę. [...] No normalnie, jak z kobietą porozmawiać. Jak koleżanka z koleżanką, bo niekoniecznie z przyjaciółką. Bo z koleżanką możesz porozmawiać na wiele tematów, z przyjaciółką na każdy. Ale no na pewno bym się jej nie zapytała ”.

– „Dodę chciałbym spotkać, ponieważ chciałbym tak w cztery oczy zweryfikować, znaczy broń Boże nie metodą testów i Bóg wie jakich rozmów, tylko to od lat podkreślane jest, przez lata medialnie to jej IQ. I chciałbym zobaczyć, jaka ona jest tak zwyczajnie. Na zasadzie, że tak po prostu. Nie, że spotykamy się tak jak my teraz, przy stoliku, w knajpie. Nie. Gdzieś nad jakimś dzikim jeziorem, usiąść sobie na parę godzin”.

2.7. Rozmowy o życiu celebrytów

Najważniejsze miejsce wymiany informacji o życiu celebrytów – udostępniania lub przekazywania newsa znajomym – to obecnie social media: „To raczej jest wymiana jakiegoś kręgu znajomych. Wymiana informacji na Facebooku i tak to dociera. Ja się śmieję, że obecnie pociągi do Krakowa z Warszawy jeżdżą dwie i pół godziny, plotki idą szybciej”.

Większość badanych deklarowała, że o życiu celebrytów raczej nie rozmawia bezpośrednio, bez użycia sieci, a jeśli rozmawia, to są to luźne rozmowy o czymś, co się właśnie przeczytało.

Są to przeważnie rozmowy córek z matkami, czy koleżanek w pracy: „mam koleżankę taką, która ogląda wszystkie seriale i ogląda też te i te wszystkie. To z nią rzeczywiście mogę porozmawiać, ale ona dużo więcej aktorów odróżnia niż ja. Także tak. Jedną mam taką bliską przyjaciółkę, z którą rzeczywiście czasami na ten temat rozmawiamy”.

110 Wątek rozmów o życiu celebrytów z osobami obcymi był wyraźny tylko w przypadku rozmów z klientkami w salonie piękności, zaś jeden z badanych podzielił się refleksją, że większość wiedzy o życiu znanych osób zawdzięcza żonie: „Jest dobrym źródłem informacji o celebrytach i świecie pozapracowym, że tak powiem”.

2.8. Celebryta blisko codzienności

W trakcie badania pytaliśmy wprost, czy są jakieś sfery życia, tematy, które sprawiają, że konkretni celebryci są badanym bliżsi. Pytanie było zadane w otwarty sposób, aby nie narzucać definicji bliskości. Okazało się, że kategorii, które sprawiają, że bliżej nam do wybranych celebrytów, jest wiele.

Oto cechy celebrytów, które sprawiają, że konkretne osoby są badanym bliższe: • poglądy polityczne, • orientacja seksualna, • wiara: „Więc na przykład teraz kogo mam w pamięci, na przykład świętej pamięci Anna Przybylska. To jakby na bieżąco staram się gdzieś tam szukać, czytać o niej, bo ona też gdzieś tam przed śmiercią 12 lat się nie spowiadała i też tutaj nawiązała relacje z Panem Bogiem niedługo przed śmiercią. Więc dla mnie ogólnie jest takim też takim świadectwem jej. No i też, o, Amaro, jest też kucharz, który się nawrócił i fundację dla ubogich dzieci zdolnych prowadzi. Jakąś jadłodajnię chyba. Takie informacje bardzo mnie ciekawią”. • wiek, • dieta (np. wegańska), • podobne doświadczenia życiowe: Wątki wspólnych życiowych doświadczeń badanych i celebrytów tworzyły atmosferę wyrozumiałości: Ja jestem sama i jestem po rozwodzie z unieważnieniem małżeństwa. I mówię, no, gdzieś tam mi nie poszło, nie ułożyło mi się i jak rozwodziła się Beata Kozidrak, oni w ogóle byli fajnym małżeństwem przez całe długie lata. I coś tam się nagle się przytrafiło, ponieważ ona była taką moją ulubioną piosenkarką, to bardzo to przeżyłam, bo wiem, jak to jest.

111 • miejsce pochodzenia, czyli lokalny patriotyzm i śledzenie karier osób ze swoich okolic: – „Steczkowska na start ma u mnie plusa, choć nie lubię jej muzyki, ale jesteśmy z tych samych stron – „W takim programie telewizyjnym występował chłopak, który mieszka pięć kilometrów od nas, w wiosce za Gryfinem. Nie znam go osobiście, nigdy w życiu z nim nie rozmawiałam, ale w momencie, kiedy się dowiedziałam, że on jest tutaj taki nasz tak, no to kibicowałam mu jak najbardziej, że to, jak gdyby, chłopak jest od nas”.

Kategoria „normalności”

Normalność jako kategoria pojawiała się w różnych miejscach wywiadów, zarówno tych dotyczących opinii na temat zachowania celebrytów, jak też autentycznych i pożądanych (realnych i onlinowych) kontaktów z nimi.

Wyróżnić trzeba przede wszystkim: • wątek normalności jako superlatywu Normalność, jak pokazała analiza inwentarzy JA-MY-ONI, jest przede wszystkim domeną zwykłych ludzi. Jednocześnie, jak się okazuje, może być cechą znanych osób, raczej gwiazd, niż celebrytów: „Legenda polskiego kina i telewizji i taki normalny człowiek, całkowicie normalny; amerykańska, młodziutka aktorka, ona ma mnóstwo takich wtop i zawsze mnie to bawi. I cieszę się, że jest taka normalna i że to się jej zdarza. Byłem troszkę sceptycznie nastawiony, bo jak taka wiesz ulepiona laleczka. Barbie. I tak rozmawiamy i nagle opowiadała mi o swoim piesku ratlerku. Trzynastoletniego ratlerka wzięła ze schroniska, no i tym załatwiła wszystko. Już jest dla mnie nieistotne, kim ona jest naprawdę, czy sposób, w jaki ona siebie promuje, nieważne. Tym mnie załatwiła. Ktoś, kto bierze trzynastoletniego psa ze schroniska, jest dobrym, normalnym człowiekiem”.

• wątek tropienia normalności Normalność jest cechą, którą chciałoby się u znanych osób często dostrzegać. Wyraźnie pokazał to opisywany w dziale „Celebryta na żywo” wątek wyobrażeń i oczekiwań wobec spotkania ze znaną osobą. Dlatego

112 interesujące w doniesieniach o życiu celebrytów są wszystkie wątki związane z codziennym, powszednim życiem, jak też odsłanianiem swoich niedoskonałości i słabych stron: „Cenię wyłącznie szczerość Karoliny Malinowskiej, modelki, która ma odwagę mówić o tym, że ma po trzech ciążach wałek tłuszczu, z którym sobie nie radzi. Jakby mam takie wrażenie, że ona jakby najmniej ściemnia, ale może to też jest jej forma na wyróżnianie się. Taka szczerość”.

Interesujące w doniesieniach o życiu celebrytów są wszystkie wątki związane z codziennym, powszednim życiem, jak też odsłanianiem swoich niedoskonałości i słabych stron

2.9. Przepis na celebrytę

W trakcie analizy wywiadów ujawniły się cztery główne „przepisy na celebrytę”.

1. Pomysł na siebie, czyli chwytliwy sposób na przyciągnięcie uwagi mas, jak Łukasz Jakóbiak i jego program „20m2”: – „No trzeba znaleźć na siebie pomysł, po prostu. Można być 38-letnią blogerką, można było. Można być, nie wiem, Misterem Polski, można być byłą dziewczyną znanego aktora. Można być najlepszą przyjaciółką znanej modelki. No, jakieś tam sposoby mogą być. To trzeba po prostu mieć pomysł na to, co można sprzedać”; – „No są też osoby, ja na przykład to śledzę w internecie, bo są, nawet chłopak z Radomia, który ma taki program, nie wiem, M21? Czy jakoś tak, nie pamiętam, ile dokładnie, to M21 chyba jest, ale tak mi się wydaje. I on do swojego małego mieszkanka w Warszawie zaprasza różne gwiazdy i z nimi rozmawia. No wymyślił sobie coś takiego i na przykład mi się też to podoba tak, że ktoś ma pomysł na samego siebie, na takie

113 rzeczy i zaprasza, no ale w pewien sposób on się stał też celebrytą, tak, bo nawet niektórzy, mimo że to był jakiś zwykły człowiek, niektórzy chcą też się tam do niego dostać, bo mają już taką potrzebę, bo na tyle jego ten program się stał taki znany po prostu, nie”.

1. Wywołanie skandalu, wzbudzenie kontrowersji. Zdaniem badanych wystarczy zrobić coś głupiego lub zachować się nieodpowiednio (np. pokazać fragment ciała, który zwykle jest zakryty): – „Więc teraz to chyba operacje plastyczne wystarczy sobie zrobić, pójść na jakąś imprezę i zaświecić gołym tyłkiem. I już jest szansa”; – „Generalnie najważniejszy jest rozgłos. Musi być jakiś skandal, musi być coś”; – „Zrobić z siebie idiotę wystarczy. Czy, nie wiem... Tak jak się patrzy, obserwuje się niektóre osoby, to nawet się rozebrać. Jakoś, nie wiem, Bóg wie, jak ubrać, przebrać, zrobić z siebie elfa. Nie mam nic do takich ludzi, ale zrobić z siebie idiotę?”; – „No nie wiem, jakieś piękne panie, które zaistniały z powodu tego, że gdzieś tam były na stadionie czy na meczu, czy się rozebrały”; – „Jeśli chcesz być tylko znany i być głupkowaty, no to są przykłady ludzi, którzy zagrali w tych reklamach „Nie dla idiotów”, czyli to są osoby, które startowały np. w talent szołach, nie mając za grosz talentu, ale za grosz, co więcej, jeszcze przynosząc konkretny wstyd swoim rodzinom, a dla nich to i tak był sukces. Że pokazały się w telewizji, że są wyjątkowe, bo są dziwaczne”; – „Raczej kontrowersje. Mogą, znaczy, jak są pokazy mody, ubrać się tak jakoś dziwnie i wzbudzić tym jakieś rozmowy, powiedzmy… Jakieś takie zachowania dziwne, jak na przykład spalenie jakiejś biblii czy coś. Takie po prostu, żeby zaszokować ludzi, bo ludzie zapamiętują to, co ich zaszokuje”. 1. Talent, wyjątkowe umiejętności: – „Co trzeba zrobić? Nie wiem, albo pięknie śpiewać, nagrywać płyty. Nie wiem. Ja tak myślę. Tak głównie to mi do głowy przychodzą piosenkarze. Może występy jakieś w różnych programach telewizyjnych, które teraz są

114 typu, właśnie jakieś tam Idol, Must be the Music. Tam, gdzie się wyłaniają jakieś talenty i mają jakby otwartą już tą drogę. No, czy z niej skorzystają, to już druga sprawa, ale jak gdyby jakaś tam ścieżka się przed nimi otwiera, z której mogą skorzystać i wejść w ten świat celebrycki”; – „No, ale jednak to, że są aktorami czy muzykami, no to jednak niesie ryzyko, że jak się zrobi dobra płytę albo wystąpi w jakimś filmie, to może się tak stać”. – „No właśnie, jeśli zostać celebrytą w takim kontekście, że dzielić się tym, co…, no to wyobrażam sobie, żeby bardzo się wkręcić samemu w coś, co się samemu lubi robić, w czym się czuje, że jest się dobrym. I publikować to na właśnie blogach, czy filmiki na YouTube”; – „Trzeba mieć talent. Tak mi się wydaje. No beztalencie długo się nie utrzyma na rynku, nie. No i co jeszcze trzeba mieć… Urodę. Nie wiem”; – „O właśnie mówię, że czasami wystarcza mieć trochę talentu, załóżmy może głosu, może czegoś innego, tak, nie wiem, jacyś tam akrobaci. No różnie, różnie. Czasami, jeżeli ktoś ma do tego talent, ma różne drygi i potrafi z tego skorzystać, to czemu nie, i wie, jak to wykorzystać, żeby zostać celebrytą, no to taka fajna sprawa”.

1. Pomoc (świadoma lub nie) osób trzecich. Tak celebrytkami zostają żony piłkarzy, czy też osoby, które za sprawą decyzji producentów programów zostają ich gospodarzami: – „Przepis jest taki: trzeba poderwać aktora, aktorkę, producentkę. A wtedy się zacznie bywać. Wtedy inni mówiąc, pisząc o tobie będą też pisać o mnie. Wtedy nie będą pokazywali twoich zdjęć, tylko zdjęcia ciebie ze mną. Zawsze ja będę. To jest przepis; I to jest celebryctwo, te żony piłkarzy…, jestem przekonany, że te, które nie są na pierwszych stronach przy okazji tego typu zdarzeń [meczów polskiej reprezentacji, red.], że się razem spotykają, lgną do Ani [Lewandowskiej, red.], bo ona jest tym magnesem” [przyciągającym media, red.]; – „Pewnie znajomości też pomagają. Jak się głośno zrobiło o Siwiec to… Czym się zajmuje Siwiec? Jak zaistniała?”; – „W sensie, jeśli chodzi o kulisy już profesjonalne to jest po prostu, to mogą być po prostu nawet twory ludzi, producentów, reżyserów, nie

115 wiem szefów różnych telewizji, którzy wymyślają sobie pewnego rodzaju program”; – „To jest po prostu i potem, jeżeli osiągnąłem pewien status popularności, prawda, no to naturalnie jestem kąskiem dla fotografów, tak. Nie zawsze paparazzich, ale dla fotografów, którzy mnie tam fotografują na ściance lub prawda w objęciach kogoś itd. itd. i to tworzy dalej. Oczywiście wiemy i znamy te zabiegi, które są zabiegami zakulisowymi, czyli to są ustawki, tak. Czyli po prostu agent proponuje pewne ustawki, żeby podtrzymać tę temperaturę wokół tej postaci, tak”; – „Czasami wystarczy mieć trochę szczęścia i jakieś dobre znajomości, prawda”.

2.10. Niestosowne zachowania celebrytów

Negatywnie oceniane jest przez badanych zbytnie epatowanie życiem osobistym, szczególnie trudnymi wydarzeniami, jak rozstania z partnerami, oraz publiczne „pranie brudów”: – „No na przykład jest taki program w Polsacie, bodajże. Ja zawsze oglądam, bo też bardzo lubię tańce. Chociaż w tym roku niespecjalnie i właśnie program wygrała pani Tadla z telewizji. No i wygrała i dostała tą kryształową kulę itd. I jest taki moment, że tam wszyscy gratulują, no i konflikt z panem Kretem. Nie przyjęła od niego gratulacji. No to widać, widać ten konflikt, no ale to jest ich sprawa”.

Badani krytycznie oceniają również nadmierne eksponowanie cielesności albo przesadną (ich zdaniem) ingerencję chirurgów plastycznych: – „Ta siostra Godlewska. Wydaje mi się, odbieram ją, nie znam jako osoby, więc trudno mi powiedzieć, ale jej wygląd odbieram negatywnie. W takim sensie, że robi takie zakłamanie dla młodych dziewczyn, tak. Wiadomo, teraz, te zabiegi, wypełnianie kwasem jest bardzo w modzie. Ale dla mnie to jest coś, co nie pozwala się godnie starzeć. Nie wiem, może jestem dziwna, ale kiedyś jedna osoba taka powiedziała właśnie, że chciałaby się godnie starzeć w dzisiejszych czasach. Coś, co kiedyś było normalne, że się pojawiają zmarszczki, że się zmieniamy, bo czasu się nie da zatrzymać. To teraz dla mnie na siłę ten czas jest zatrzymywany różnymi substancjami chemicznymi, takimi kwasami. I to odbieram negatywnie”.

116 Badani pejoratywnie oceniali też agresywne zachowania, bezczelność i poczucie wyższości celebrytów. Wśród tych osób najczęściej wskazywana była Magda Gessler („Nie podoba mi się ta Gesslerowa, no nie podoba mi się, nie lubię tego programu i właśnie nie lubię nie tego, jak to jest dla mnie chamskie, nie lubię tego zachowania”), która także, co bardzo ciekawe, oceniona była negatywnie za wyrzucanie jedzenie do śmietnika oraz za wkładanie do garnka łyżki, którą właśnie dotknęła ustami gdy próbowała potrawę: „Jak się zajmujesz czymś takim jak jedzeniem, przynajmniej ja tak uważam, to nie powinna go rzucać na ziemię, o! Po mojemu. Albo się lubi gotować albo się lubi marnować. Nie. Jakie by to nie było. Czy ten człowiek schrzanił to jedzenie, czy nie schrzanił, nie powinno się tak”. W kontekście zachowań wymieniani byli też Doda oraz Kuba Wojewódzki: – „Zastanawiam się nad Kubą Wojewódzkim, czy on do końca jest normalny. I na ile jest to gra i to, co ludzie chcą usłyszeć, czy naprawdę jest taki chamsko- cwany. Takich osób ja nie lubię. Jeżeli ktoś ma coś więcej i atakuje ludzi, bo coś tam, przez coś tam, o bo na przykład ci ludzie grają muzykę disco polo. Albo pokazują za dużo, a powinni mniej, albo mają brzydki makijaż i brzydką facjatę, no to trzeba go po prostu zgnębić. Czy on tak gra, bo ludzie chcą to usłyszeć, a większość tak myśli, a nie powie?”.

Za brak lokalnego patriotyzmu, za publiczne, krytyczne wypowiedzi na temat rodzinnej Łodzi, wskazany został Bogusław Linda: – „Linda. Zwłaszcza, gdy ubliżał Łodzianom, mówił brzydkie rzeczy o Łodzianach. Bardzo brzydko się wyraził, chociaż to jest jego miasto i powinien inaczej postępować. Na przykład nie podobał mi się jego patriotyzm lokalny, bardzo. Nie lubię osób, które źle mówią o swoim miejscu, z którego wyszli, z którego powinni być w jakiś sposób dumni. No niekoniecznie musi to być piękne miejsce, ale jakieś tam nie wiem korzenie powinny nas zobowiązywać do chociaż lojalności wobec tego miejsca”.

Nieprzychylnie oceniany bywa także udział celebrytów reklamach, zwłaszcza produktów nie związanych z profesją znanej osoby: – „Jeżeli Amaro, szef kuchni, reklamuje farbę Magnat no to jaki to jest dla mnie autorytet. Zupełnie… Jeżeli ktoś tworzy reklamę tylko po to, żeby dostać za nie pieniądze. Czyli jest to słabe”.

117 Niektórzy znani i cenieni aktorzy, piosenkarze, prezenterzy (np. Marek Kondrat, Bogusław Linda, Dawid Podsiadło, Robert Janowski) są postrzegani jako osoby, po których badani nie spodziewaliby się udziału w reklamie: „Zastanawiam, ile mu zapłacili za tą reklamę, że on takie rzeczy robi. Nie, że złe, ale wydaje mi się, że facet z taką klasą i z takim dorobkiem, no to jakie tam pieniądze musiały wejść w grę, że on tam i tańczy, i tam coś robi. Boże, ile mu musieli zapłacić, żeby upadł po prostu tak nisko? Nie oceniam, bo wiem, że też ludzie mają kredyty do spłacenia, więc absolutnie nie oceniam, ale tu się zdziwiłem, że się zdecydował na taki krok”.

Negatywna ocena udziału w reklamach nie dotyczy jednak tylko szeroko znanych osób, ale też na przykład blogerek: „Jeśli pisze mi blogerka o superodkurzaczu, który rozwiązał wszelkie jej problemy w domu z bałaganem, to już niekoniecznie w to wierzę. Tak, że dostała za to pieniądze i być może dostała pieniądze, żeby to zareklamować, żeby to ktoś kupił ten odkurzacz przykładowo”.

Przez badanych krytycznie odbierane jest też promowanie złych, ich zdaniem, wzorów zachowania: – „Programy MTV i podobne, bo to nie tylko MTV jakby. No uchlewanie się w trupa, no seks, jest super, uprawiajcie go wszyscy, ale niekoniecznie na wizji i niekoniecznie po to, żeby to było jedyne, co ludzie zapamiętają”; – „Zawsze protekcjonalne, seksistowskie i wulgarne traktowanie kobiet. Już nieważne czy to jakiś Artur Szpilka czy Popek”; – „Negatywnie właśnie kojarzy mi się Popek, tak jak wspomniałam wcześniej. Właśnie nie tyle przez zmiany, chociaż tak, przez zmiany może … Była ostatnio taka sytuacja, to też czytałam w internecie, że młoda dziewczyna idąc w jego ślad też chciała sobie zmienić, właśnie wytatuować oko i niestety skończyło się to dla niej fatalnie, bo straciła całkowicie widzenie w jednym oku. W drugim jest walka, właśnie tam o drugie oko, żeby widziała. I wcześniej właśnie też w tym samym artykule było wspomniane, że już jakiś czas temu młody chłopak na wzór Popka pociął sobie po prostu twarz, bo chciał być taki, jak jego idol. Więc

118 tutaj mi się kojarzy negatywnie, że to ma jakby negatywny wpływ dla młodzieży, ale i dla starszych osób, które szukają jakiejś swojej drogi w życiu”.

Wątkiem, który ujawnił się w drugiej turze badania, a dotyczył negatywnej oceny zachowania celebrytów, była kwestia ujawniania przez nich światopoglądu sprzecznego ze światopoglądem bądź poglądami politycznymi odbiorcy: – „Znaczy nie mówię źle o niej, ale właśnie… Nie wiem, no, przychodzi mi Anja Rubik. No niby jest modelką, jest osobą znaną, ale jest celebrytką też no w sumie. W sumie tak też mógłbym powiedzieć o niej. I negatywny tak. No między innymi w związku z Czarnymi Protestami”; – „Kożuchowska naprotechnologia. To też mi się wydaje. I tutaj mam takie odczucie, że no może nie powinna się na ten temat wypowiadać, bo zabiera cenny czas kobietom, które mogłyby jakby bardziej się za in vitro wziąć. Więc to wydaje mi się, że sprzedaje taką jakąś ułudę”; – „Tomasz Lis. Znaczy nie wiem, czy ja się polityką interesuję, bo tu trudno teraz przedstawiać to wszystko, co on robił, co zrobił, za co musiał przepraszać, za co przeprosił, a za co nie przeprosił, bo to chyba nie o to chodzi, no. Po prostu człowiek, który kłamie i to wszystko”; – „Jedynie co nie podoba mi się to zachowanie Nergala. Nie lubię tego typu ludzi, boję się ich. No są nieprzewidywalni i tyle. Takich szaleńców, którzy ostentacyjnie manifestują jakieś swoje przekonania i próbują wpływać na całą resztę ludzi

2.11. Co powinno pozostać niemedialne

W kwestii granic sfery, która – zdaniem badanych – powinna pozostać niemedialna, rysują się dwa stanowiska:

1. Nie ma granicy medialności, ponieważ ceną za popularność i wynikające z niej korzyści jest całkowita jawność życia: – „Jeżeli zdefiniowałem celebrytę tak jak zdefiniowałem to nie ma obszarów życia w jego życiu niemedialnych. To znaczy on decydując się na celebryckość, na całkowite otwarcie siebie”.

119 2. Należy wyłączać ze sfery medialnej sprawy związane z intymnością, związkami, czyli ogólnie – z życiem prywatnym: – „Intymne jak najbardziej. Ich życie prywatne naprawdę. Co jedzą, z kim śpią i gdzie bywają wtedy, kiedy nie występują. Myślę, że to nie powinno być upubliczniane”; – „Celebryctwo to jest gra o sumie zerowej, czyli coś zyskujesz, ale coś sprzedajesz, tak. I sprzedajesz wszystko z siebie i to, co powiązane ze sobą”. Zdecydowana większość badanych była zgodna, że dzieci celebrytów nie powinny być postaciami medialnymi: – „Niemedialne powinny być dzieci. One powinny same kiedyś dokonać wyboru, czy chcą w tym uczestniczyć”; – „Mi się w ogóle nie podoba pokazywanie tak totalnie życia rodzinnego od środka. Tak totalnie. Nie mówię, że rodzinne zdjęcie świąteczne jest złe, ale rozebrane dzieci na plaży to jednak jest dla mnie za dużo. Bo ja gdzieś uważam, że jednak trzeba chronić dzieci, bo świat jest bardzo niebezpieczny”.

Zdecydowana większość badanych była zgodna, że dzieci celebrytów nie powinny być postaciami medialnymi

120 2.12. Wątki polityczne a kultura celebrycka

#MeToo i Czarny Protest były wywoływane na prośbę o podanie znaczącego wydarzenia, do którego odnosiło się wielu celebrytów między turami badań: – „Czarny Protest i całe to zamieszanie wokół tej ustawy antyaborcyjnej. Były teraz te protesty, gdzie gwiazdy bardzo często się wypowiadały, na portalach społecznościowych też wpisy. Dużo kontrowersji. Sporo takich znanych osób się udzielało i z takiego artystycznego środowiska i no ogólnie znanych postaci”; – „Była też ta akcja #MeToo o kwestii molestowania. No to też te hashtagi, no jednak na Facebooku też się przewijały te nazwiska, które gdzieś tam tego hashtaga używały do pisania. Nawet pisali i mężczyźni. I kobiety. Kobiety też, ale i faceci. Ten Biedroń na przykład mi się kojarzy”.

O obecności tematyki politycznej w rodzimej kulturze celebryckiej świadczą też konkretne nazwiska polityków, wymieniane wśród cytowanego w innym miejscu TOP 10 celebrytów. Ponadto badani, omawiając dzienniczki swoich praktyk medialnych, zauważyli, że na portalach plotkarskich także znajdują polityczne informacje: – W ciągu tych dwóch dni, o których rozmawialiśmy, no bo tutaj akurat na środę i czwartek, no to w czwartek oczywiście Smoleńsk. Także masa artykułów, wywiadów związanych z tym. Ten dzień to 90% artykułów to temat Smoleńsk.

W tym kontekście interesujące i warte przytoczenia są badania Heleny Chmielewskiej– Szlajfer. Przedmiotem jej zainteresowania były tabloidy internetowe w USA, Wielkiej Brytanii i Polsce. W krajach tych sondaże przedwyborcze były obarczone wysokim błędem, co dotyczyło wyborów prezydenckich i parlamentarnych w Polsce w 2015 roku, wyborów prezydenckich w USA w 2016 roku i referendum Brexitu w 2016 roku. Badając komentarze do artykułów na Gizmodo Media Group (dawniej Gawker) w USA, Mail Online w Wielkiej Brytanii, Pudelku w Polsce Chmielewska–Szlajfer odkryła, że

komentarze pod artykułami w tabloidach były bliższe wynikom wyborów niż jakiekolwiek prognozy i sondaże.

Wyniki badań opisane zostały w nieopublikowanym artykule „Politics in online tabloids: journalists and anonymous commenters in 2015-2016 political campaigns in Poland the United Kingdom, and the United States” w „Policy & Internet Journal”. A zatem należy docenić rolę internetowych tabloidów i samych celebrytów w kształtowaniu opinii i poglądów politycznych.

121 3. Celebryci w mediach – badanie jakościowe (wersja pełna)

Dane do niniejszej części zbieraliśmy w mediach tradycyjnych i internetowych, dokładniejsze informacje znajdują się w rozdziale poświęconym metodologii.

3.1. Najpopularniejsi celebryci

W badanym okresie (październik 2016 i październik 2017) w mediach pojawiali się najczęściej poniżsi celebryci.

kobiety mężczyźni

Agnieszka Woźniak-Starak Cezary Pazura

Anna Lewandowska Jarosław Bieniuk

Doda (Dorota Rabczewska) Leszek Stenek

Edyta Górniak Łukasz Jemioł

Hanna Lis Michał Piróg

Joanna Krupa Piotr Kraśko

Kinga Rusin Radosław Majdan

Magda Gessler Robert Lewandowski

Małgorzata Rozenek-Majdan Tomasz Karolak Tabela 10. Najpopularniejsi celebryci w mediach

3.2. Najczęstsze wątki (konteksty, role, łatki) Wątek finansowy Spośród badanych materiałów 83 dotyczyło wątków finansowych. Co ciekawe, celebryci wówczas najczęściej występowali pojedynczo, czyli materiał poświęcano jednej gwieździe. 8% wszystkich materiałów poświęconych finansom gwiazd dotyczy kilku postaci.

Ze wszystkich materiałów dotyczących wątków finansowych aż 39 pochodzi z Pudelka, 14 z Gwiazd WP, 10 z „Super Expressu”, 8 z „Faktu”, 7 z tygodników, trzy z dwutygodników, tylko dwa z „Dzień Dobry TVN” i żaden z „Pytania na Śniadanie”. Powyższe dane pokazują, że wątek finansowy najczęściej pojawia się w internecie, a praktycznie nie ma go w telewizji. Analizując zebrane materiały można wyróżnić kilka bardziej szczegółowych wątków, opisanych poniżej.

122 Pozory luksusu

W wątku finansowym pojawiają się informacje o zakupie tanich produktów przez celebrytów (Anna Lewandowska założyła sukienkę polskiej marki Sugarfree, sprzedawaną po 179 zł, co znalazło uznanie wśród jej fanek), o wielokrotnym wykorzystywaniu tych samych ubrań (np. użyta raz na ściance sukienka Klaudii Halejcio zostanie przerobiona, by założyła ją ponownie) lub o deklaracjach gwiazd, że ich styl życia nie jest aż tak drogi (np. wywiad z Agatą Młynarską, oznajmiającą, że je kaszę i buraki, czyli tanie i łatwo dostępne produkty, było też wyznanie Izabeli Janachowskiej, żony milionera, dla której luksusem jest założenie dwa razy tej samej kreacji).

W wywiadzie dla jednego z dwutygodników Grażyna Szapołowska była pytana o jej pojęcie luksusu. Sugerowano, że jest kojarzona z drogimi futrami i bogactwem. Aktorka stwierdziła, że dla niej luksus to czas wolny, salonem piękności jest las obok domu i że chodzi wciąż w tym samym, rosyjskim futrze. Podkreślała jednak, że gwiazdy mają taki wizerunek, jakiego się od nich oczekuje i że taki wizerunek kreują media na potrzeby sprzedaży. Aktorka podała przykład, gdy – mimo zmęczenia podróżą – cofnęła się do pokoju, by się przebrać i założyć szpilki, gdyż publiczność czekała na gwiazdę.

W niektórych materiałach widoczne jest następująca tendencja: celebryci z jednej strony lubią luksus, z drugiej zaś przekonują, że nie trzeba wiele pieniędzy, żeby dobrze wyglądać.

W Pudelek.pl pisano, że: „Krzysztof Gojdź nie ukrywa słabości do drogich samochodów oraz markowych ubrań i gadżetów. Chirurg-celebryta na Instagramie chwali się nie tylko znajomościami, ale również luksusowym życiem. Jego ulubionym pojazdem pozostaje czerwone Ferrari. Ostatnio nieco luźniej podchodzi do swojej garderoby. W wywiadzie dla portalu PrzeAmbitni wyznał, że jako normalny mężczyzna potrafi się ubrać za 500 złotych”. Sam Gójdź powiedział, że pociągają go drogie rzeczy, ale lubi też tanie ubrania.

123 W innym artykule pojawia się informacja, że Kinga Rusin wie, że jazda konno jest droga, ale może korzystać z darmowych jazd u przyjaciółki, Karoliny Ferenstein-Kraśko.

To natomiast dotyka kolejnego wątku, jakim są relacje przyjacielskie w gronie „majętnych”. W materiałach dostrzec można również, że sukces finansowy wpływa na relacje między samymi celebrytami, np. w materiale dotyczącym „Azja Express” poinformowano, że kozłem ofiarnym programu mogła być Joanna Przetakiewicz, ale ze względu na jej majątek nikt nie chciał z nią konfliktu.

Celebrytką, z którą warto się pokazywać i promować jest Ewa Chodakowska, szczególnie jeśli stawia się pierwsze kroki na czerwonym dywanie. W artykule na Pudelek.pl Julia Wieniawa jest dumna z okładki w magazynie „BeActive”, którego twarzą i redaktorką naczelną jest właśnie Chodakowska.

Innym przykładem był materiał dotyczący konfliktu w małżeństwie Beaty Kozidrak i Andrzeja Pietrasa, którzy postanowili nie rozstawać się ze względu na wartą dwa miliony złotych trasę koncertową. W innym miejscu dowiadujemy się, że piosenkarka postanowiła jednak uwolnić się od tego związku, co było o tyle łatwiejsze, że nie miała problemu z wydaniem dwóch milionów złotych na nowy dom pod Warszawą.

Drogie życie

Artykuły o drogich stylizacjach zwykle dotyczą kobiet, choć zdarzają się też poświęcone mężczyznom, np. notatka w „Super Expressie” zatytułowana „Krycha ma torebkę za 40 tys. zł”, informująca, że Grzegorz Krychowiak nosi ubrania na trening w tyle właśnie wartej torbie. Z innego materiału opublikowanego na Pudelku dowiemy się, że Magdalena Mielcarz założyła sweter warty 1,7 tys. złotych.

Na wybór ubrań wpływają relacje wśród celebrytów. Karolina Szostak czy Hanna Lis chwalą się, że kupują ubrania u Łukasza Jemioła lub w sklepach Paprocki&Brzozowski. Z innego materiału wynika, że model swetra, w którym pokazała się Małgorzata Rozenek-Majdan, natychmiast został wykupiony. Celebryci mogą więc mieć realny wpływ na sprzedaż. Pudelek nie szczędzi

124 uszczypliwości: Aleksandra Kwaśniewska miała przyjść do Jemioła, by dostać coś za darmo.

Wielu celebrytów dzieli się wrażeniami z luksusowych wakacji. Czasem są to dalekie kierunki (np. Dominikana), czasem bardziej dostępne destynacje, zawsze jednak celebryci przebywają w luksusowych hotelach, restauracjach, odziani w kosztowne ubrania i dodatki. Z wywiadu z Krzysztofem Gójdziem dowiemy się, że nie zna pojęcia chandra, gdyż podczas złej pogody wyjeżdża do ciepłych krajów.

Nie zna pojęcia chandra, gdyż podczas złej pogody wyjeżdża do ciepłych krajów

W badanym okresie pojawił się artykuł o Joannie Racewicz, która kupiła sobie drogi pierścionek (podkreślając, że nie jest zaręczynowy), w innym materiale napisano, że Justyna Steczkowska ma kolekcję biżuterii wartą 400 tys. zł, przy czym 100 tys. zł kosztuje jedna kolia. „Super Express” sporządził zestawienie torebek Małgorzaty Rozenek, z których ponad 40 ma być warte ponad 10 tys. złotych każda.

Media piszą też o mieszkaniach i domach celebrytów. Katarzyna Niezgoda, była partnerka Tomasza Kammela, zaprosiła ekipę telewizyjną do swojego domu i pokazała, jak mieszka, podobnie uczyniła. Katarzyna Sokołowska. W innym materiale, poświęconym Marcinowi Tyszce, Pudelek twierdzi, że pokazywania swoich mieszkań jest „trendy”.

W badanych materiałach często pojawia się również wątek samochodów celebrytów.

125 Problemy finansowe

Media nie pieszczą celebrytów, pisząc o ich kłopotach finansowych. Najwięcej (osiem) takich materiałów dotyczyło Jacka Łągwy, gdy komornik zlicytował jego mieszkanie w Łodzi. Internauci nie szczędzili negatywnych komentarzy:

„Jak to, gdzie się podzieje? Pójdzie do mamra za długi! A w ogóle po co głupkowi takie wielkie mieszkanie? 5 łazienek! W jednej mył dupę, w drugiej lewą nogę, w trzeciej prawą nogę, a w reszcie ręce. Głupota". Inny użytkownik pisał: „Gość przegiął z kupnem tak dużego mieszkania. To jak z kupnem słonia – był drogi, ale utrzymanie też kosztuje. Teraz gdy prawie nikt nie pamięta, kim jest ten facet, ciężko z dawnej popularności odcinać kupony. Lepiej było zejść na ziemię, sprzedać te metry, kupić mniejsze i żyć spokojnie. Tak to jest, jak ma się ego większe od siebie samego”. Byli też tacy, którzy doszukiwali się w całej sytuacji jakichś „przekrętów”: „A pewno skorzystali na tym nieszczęściu chłopaka prawnicy, należy sprawdzić nowego właściciela, zaraz się okaże, że to ludzie od reprywatyzacji kamienic”.

W kilku materiałach dotyczących Katarzyny Niezgody powracał wątek przekrętów finansowych, w które miała być zamieszana z ówczesnym partnerem, Tomaszem Kammelem. Wątek pojawiał się nawet wtedy, gdy cały materiał dotyczył zupełnie innego tematu (na przykład napisanej przez Niezgodę książki). Jeden z tygodników pisał o byłym partnerze Dody, że Emil Haidar brał udział w sprawie związanej z przekrętami finansowymi. W artykule poinformowano, że poprzedni partner Dody oszukał urząd skarbowy na 6 milionów zł (jest też informacja, że Doda szuka majętnych partnerów).

Media chętnie przypominają sprawy z przeszłości, czego przykładem jest publikacja na Pudelku: „Maja Sablewska trzy lata temu ujawniła kulisy współpracy z Mariną Łuczenko. Próbując odnieść sukces z nową podopieczną, musiała sprzedać swoje luksusowe BMW. Nie było już jej stać na jedzenie w drogich restauracjach, co jak się można było domyślić, było prawdziwym dramatem. Na tyle dużym, że kolejny raz do niego wraca. Znów opowiada o tym, jak poleciała wtedy tyłkiem po betonie. Wciąż aż tak ją to boli?”. Z innego materiału dowiemy się, że firma Nataszy Urbańskiej zbankrutowała.

126 Nietypowe zachcianki

Media piszą chętnie o „luksusowych wydaniach” zwykłych usług, np. Joanna Koroniewska urodzi drugie dziecko w państwowym szpitalu, ale w asyście „położnej gwiazd” i w oddzielnym pokoju, za co zapłaci 10 tys. zł, a w innym materiale o tytule „Nowy rekord w polskim show-biznesie. Joanna Koroniewska będzie miała najdroższy poród" dowiemy się, że: „Dziecko gwiazdorskiej pary przyjdzie na świat w VIP-owskiej sali z całodobową obsługą wykwalifikowanych pielęgniarek. W dodatku w najbliższych tygodniach po urodzeniu dziecka aktorka będzie mogła liczyć na wsparcie położnej. Koszt takiej opieki to ok. 20 tys. zł”. Poród Koroniewskiej zainteresował również Pudelka, gdzie napisano: „Joanna zadecydowała, że choć rodzić będzie w państwowym szpitalu Świętej Zofii w Warszawie, zamierza zapłacić za dodatkowe luksusy, jak na <> przystało”. Ciekawe jest to, że w zależności od medium ten wątek zostaje inaczej interpretowany. Na przykład „Super Express” napisał, że Maciej Dowbor zadbał o komfort żony, więc zapłaci za jej poród 20 tys. zł.

Wątkiem, który interesuje media, są wydatki na dzieci. Serwisy i prasa chętnie piszą, że dziecko celebryty ma drogą wyprawkę

Wątkiem, który również interesuje media, są wydatki na dzieci. Serwisy i prasa chętnie piszą, że dziecko celebryty ma drogą wyprawkę (np. wózek). Takie materiały dotyczyły Mii, córki Natalii Siwiec.

Ilona Felicjańska z kolei przyznała, że chce mieć dwa wesela – jedno w Polsce, a drugie w Londynie.

Informacje odnośnie nowych źródeł zarobków

W mediach pojawiają się informacje na temat alternatywnych źródeł utrzymania gwiazd. Czasem dotyczą one młodych osób, które prawdopodobnie chcą sobie zabezpieczyć przyszłość. Na przykład Honorata Skarbek kupiła dwa mieszkania, aby jedno wynajmować, a Agnieszka Kaczorowska otworzyła szkołę tańca – w jednym z artykułów na ten temat pojawia się wzmianka

127 odnośnie cen w szkole: jedna lekcja może kosztować nawet 900 zł, co może świadczyć o tym, że przedsiębiorstwa celebrytów mają szansę na dużo większe przychody. Na Pudelku pojawiła się informacja na temat biznesu Sandry Kubickiej, która założyła firmę produkującą zdrowe soki. Celebryci angażują się więc w promocję swoich marek, czasem nie przebierając w środkach: Pudelek napisał, że Maia Sablewska podczas promocji butów Sablewskiej pokazała pierś.

Są także materiały o tych celebrytach, którzy mają problem z kontynuacją kariery i zarabianiu na niej. Przykładem jest artykuł w Gwiazdach WP: Halinie Mlynkovej po odejściu od Bratanków nie powodzi się dobrze i, choć próbowała wrócić na estradę, fani nie byli nią zainteresowani. Otworzyła więc butik odzieżowy.

Wątek porównywania gwiazd Wśród badanych materiałów w 51 porównywano celebrytów. Najczęściej porównania dotyczą pracy zawodowej (14 materiałów), wyglądu (17 materiałów), w tym wyglądu zewnętrznego (5 materiałów), ubrań (8 materiałów), efektów odchudzania (dwa materiały), upływu czasu (dwa materiały). Porównuje się też żony piłkarzy, tzw. WAGS (cztery materiały), zachowanie (trzy materiały), sytuację finansową (dwa materiały), sytuację rodzinną (pięć materiałów), a także relacje partnerskie (6 materiałów).

Trudno jednoznacznie określić, kto najczęściej jest porównywany. Jeśli chodzi o wygląd, to zdecydowanie częściej porównuje się kobiety. Ze względu na karierę zawodową obiektem porównań najczęściej padały sławne trenerki fitness (Ewa Chodakowska, Anna Lewandowska oraz Mariola Bojarska-Ferenc), a także zwycięzcy konkursów piękności.

128 Wygląd Porównuje się gwiazdy pod kątem wyglądu i wieku. Nie tylko kobiety: w „Fakcie” napisano, że podczas gdy aktorki starają się ukryć upływ czasu, to panom czas służy i często wyglądają lepiej niż w młodości. Czasem porównania są „wymuszone” tematem programu czy artykułu. Na przykład do studia Dzień Dobry TVN zostały zaproszone Karolina Ferenstein-Kraśko i Dominika Tajner-Wiśniewska, opowiadające, jak reagowały na swoje 40. urodziny, w Pudeleku zaś napisano o dwóch szafiarkach, które łączy też wiek – tuż przed 40.

Fakt przygotował ranking gwiazd, w którym opowiadają, ile zgubiły kilogramów i jakimi metodami. Najwięcej emocji wzbudzają spektakularne utraty wagi bądź nadmierne tycie (np. Pudelek w artykule „Szostak zapewnia: Nie przytyłabym dla faceta. Takich rzeczy nie robi się dla miłości”, poświęconym odchudzaniu Karoliny Szostak). Pudelek napisał o Ewie Farnie i jej zmaganiami z niemiłymi komentarzami na temat jej tuszy. Większość komentarzy użytkowników pod tym materiałem miała jednak pozytywny charakter: „I tak jest śliczna”, „A co tam tusza, dziewczyna pracowita, w miarę poukładana, jej sprawa", „Spoko laska. Dajcie jej spokój, wzór do naśladowania!".

Najwięcej emocji wzbudzają spektakularne utraty wagi bądź nadmierne tycie

Pudelek zauważył wizytę Katarzyny Nosowskiej w audycji Kuby Wojewódzkiego. W programie opowiadała, że zawieszają działalność Hey, że jest już coraz starsza i od niedawna ma Snapchata, bo wcześniej nie wiedziała, jak go używać. Czuje się stara, gruba i brzydka. Wojewódzki dla pocieszenia porównywał się z wokalistką: jest od niej starszy, a jak biegnie to jego pośladki biją mu brawo (gdyż są obwisłe).

Gorącym tematem są również ubrania. Media chętnie rozpisują się na temat takich samych stylizacji gwiazd, porównując ich wygląd.

129 Kariera zawodowa W mediach stosunki między celebrytami bywają opisywane w kontekście ich karier zawodowych. Przykładem artykuł z Gwiazd WP na temat Anny Lewandowskiej i Ewy Chodakowskiej, w którym dementują plotki, że się nie lubią. Pierwsza wykonuje ćwiczenia drugiej, a druga umieściła pierwszą na okładce swojego magazynu. Podobnie napisał Fakt w artykule „Koniec cichej wojny - czas na przyjaźń”.

Porównywane są kariery miss i misterów. Przykładem artykuł z Pudelka: „Paulina Krupińska pięć lat temu zdobyła tytuł Miss Polonia. Trzeba przyznać, że jako jedna z nielicznych zwyciężczyń konkursów piękności zdecydowanie wykorzystała swoje medialne pięć minut”. W innym miejscu Pudelka czytamy: „nowy Mister Polski, Jakub Kucner, już walczy, by zdobyta popularność nie przeminęła tak szybko, jak się pojawiła. 29- latek w przeciwieństwie do poprzednika Rafała Maślaka nie lubi publicznie zachwycać się swoim ciałem, ale chętnie opowiada o dbaniu o urodę”.

Media chętnie opisują i porównują związki celebrytów W swoich materiałach na ten temat media szukają newsów lub tworzą je samodzielnie. Fakt w artykule „Zazdrości Tadli pracy” donosił, że Jarosław Kret co prawda kibicuje swojej partnerce, Beacie Tadli, ale i jest trochę „nie w sosie”, bo jego kariera zawodowa zwolniła. Podobne porównania dotyczyły Katarzyny Warnke i Piotra Stramowskiego czy Julii Wieniawy i Antka Królikowskiego. W Pudelku napisano: „Aspirująca aktorka i piosenkarka, Julia Wieniawa, póki co najbardziej skupia się na lansowaniu na ściankach, imprezowaniu oraz związku z byłym chłopakiem najlepszej przyjaciółki, Antkiem Królikowskim. W jednym z wywiadów nieśmiało przyznała, że może w przyszłości to Królikowski będzie miał łatkę chłopaka Julii Wieniawy. Jednak do tej pory lepiej wychodzi jej promowanie siebie jako dziewczyny Antka Królikowskiego. W wywiadzie dla WP zapewnia, że razem ze swoim ukochanym ma dystans do show biznesu”.

130 Media zresztą chętnie porównują obecnych partnerów gwiazd do poprzednich, jak i komentują relacje między nimi.

W Fakcie można było przeczytać, że aktualna partnerka Andrzeja Chyry jest bardzo zazdrosna o Magdalenę Cielecką. Wcześniej próbowała zakazać aktorowi kontaktów z byłą partnerką, a teraz sama chce się zbliżyć do Cieleckiej.

W badanym okresie pojawiło się też kilka artykułów dotyczących Jarosława Beniuka i Martyny Gliwińskiej, wraz z porównywaniem jej do Anny Przybylskiej.

W jednym z tygodników zaistniał wątek romansów celebrytek, które przyznają się do nich, ale nie chcą o tym mówić. Specjalista do spraw mediów wyjaśnia, że może to być działanie specjalne, by stopniowo dostarczać mediom wiadomości o sobie.

Finanse Gwiazdy porównuje się również pod kątem finansów np. zarobków, mieszkań, samochodów, a nawet alimentów do zapłacenia – w Fakcie opublikowano informacje, jakiej wysokości alimenty płacą poszczególne gwiazdy.

Żony piłkarzy Bardzo często porównywane są żony i dziewczyny piłkarzy, szczególnie ich ubiór. „Super Express” opisał wygląd WAGs w stylu konkursu na najlepszy strój. W Dzienniku zaś zwrócono uwagę, że gdy na murawie toczyła się walka o mundial, WAGS na trybunach walczyły o miano najdrożej ubranej. Wygrały Anna Lewandowska i Marina Łuczenko– Szczęsna – ich stroje były warte łącznie 40 tys. zł.

131 Dieta i ciało 47 badanych materiałów z lat 2016 i 2017 dotyczyło diet, odchudzania i wyglądu ciała.

Najczęściej w „dietetycznych” materiałach pojawiały się Karolina Szostak, Natalia Siwiec, Julia Wieniawa, Anna Powierza, Dominika Gwit.

Oprócz nich pisano o Oldze Frycz, Zosi Ślotale, Agnieszce Chylińskiej, Soni Bohosiewicz, Małgorzacie Rozenek-Majdan, Ewie Chodakowskiej, Paulinie Smaszcz-Kurzajewskiej, Małgorzacie Socha, Ewie Zakrzewskiej, Gosi Andrzejewicz, Katarzynie Niezgodzie, Marceli Leszczak, Mai Sablewskiej, Violettcie Arlak, Katarzynie Cerekwickiej, Iwonie Pavlovic, Maryli Rodowicz, a także o Robercie Koszuckim, Arkadiuszu Jakubiku, Tomaszu Karolaku i Sebastianie Fabijańskim. Częstymi bohaterkami materiałów o odchudzaniu są znane polskie trenerki fitness, Ewa Chodakowska i Anna Lewandowska.

Dieta a ciąża Najwięcej artykułów dotyczących diety związane było z problemem utraty wagi po ciąży. Teksty opisują spektakularne powroty do szczupłej figury, choć nie brak przypadków, w których nie udało się zrzucić kilogramów.

Gwiazdy WP opublikowało artykuł o Gosi Andrzejewicz: dwa lata temu piosenkarka urodziła synka i wciąż nie udało jej się wrócić do wcześniejszej wagi, choć zdaje się tym nie przejmować i chętnie prezentuje się na czerwonym dywanie. Pod artykułem internauci stanęli w jej obronie: „Wreszcie jakaś prawdziwa kobieta a nie jakiś wieszak babopodobny. Brawo Gosia!”, „Brawo Gosia, tylko tak dalej", „Wygląda źle? To dlaczego zachwycacie się tym grubasem co był z Kammelem?".

Na Pudelku pojawił się materiał o Małgorzacie Sosze: „Na początku roku została po raz drugi mamą. Zaledwie miesiąc po porodzie pojawiła się już na ściance. Szybko też wróciła do innych aktywności zawodowych”.

Na tym samym portalu opisywano Marcelę Leszczak, która cztery dni po porodzie już była na siłowni, co internautki skrytykowały, zaś internauci stanęli w jej obronie („Internetowe mamuśki to największe znawczynie życia”, „Fanki niech się zajmą swoimi sprawami”).

132 Pudelek zainteresował się również Natalią Siwiec: „Pod koniec sierpnia na świat przyszła córka Natalii Siwiec, otrzymała imię Mia i jedną z najdroższych i najbardziej luksusowych wyprawek w show biznesie. Informacja o ciąży celebrytki była dla wszystkich wielkim zaskoczeniem, podobnie jak wyjątkowo szybki powrót do szczupłej sylwetki. Natalka musiała zmierzyć się z zarzutami o skorzystanie z usług surogatki. W rozmowie z portalem PrzeAmbitni zapewnia, że urodzenie córki jest jej największym sukcesem”. Chociaż media rozpisywały się na temat jej sylwetki, sama Siwiec żaliła się „Super Expressowi”, że nie jest z niej zadowolona: ciało straciło elastyczność, usta są wciąż za duże, ponadto chciałaby zmniejszyć nos.

Książki o diecie Kilka materiałów poświęcono chudnięciu Karoliny Szostak: „Przeżywa prawdziwą medialną drugą młodość. Znalazła się w centrum zainteresowania mediów dzięki temu, że schudła kilkanaście kilogramów będąc na kontrowersyjnej diecie złożonej z surowych warzyw i soków. O tym jak schudnąć napisała już drugą książkę. W 42-latka odkrywa tajniki diety-cud, a także radzi jak . I przede wszystkim: jak nie mieć efektu jojo”. Artykuł nie spotkał się z pozytywnymi komentarzami: „Znalazł się fachowiec od diet, co żre dietę z pudełek”, „Teraz każdy, kto zrzuci sadło, będzie pisał książkę??”, „Efekt jojo to jeszcze nie teraz, kochana :)”.

Z „Super Expressu” możemy dowiedzieć się, że Anna Powierza również napisała książkę o zrzucaniu wagi, gdy nie działa dieta (m.in. o chorobach, które powodują nadwagę), zaś Pudelek zauważa Katarzynę Niezgodę: „Była dziewczyna Tomasza Kammela zatęskniła niedawno za show biznesem, do którego wróciła nieco odchudzona. Nawet niewielka utrata wagi wystarczyła jej jednak do książki, w której przekonuje, że sukces zależy od pozytywnego myślenia. Kasia została więc damskim Łukaszem Jakóbiakiem, ale to dopiero początek żenady. Chodzi bowiem o okładkę tego

133 ... Okładka jest taka, że jest na niej szczupła, a w rzeczywistości taka nie jest”. Internauci wtórowali: „Na okładce można podziwiać szalony sen pijanego grafika”, „Kołczingowy bełkot, a do tego Pani, która każe pokazywać własną wartość czyt. wierzyć w siebie i siebie akceptować, wyszczupliła się o 20 kg na okładce. Fantastyczna wiarygodność. To ja już wolę Panią Wellman, też gruba, ale przynajmniej nie udaje, że jest inaczej. A jej ostatnia książka (coś o przyzwoitości, nie pamiętam tytułu) wydaje się być rzeczywiście ciekawa i wartościowa (nie czytałam, ale dla mnie jest to osoba dużo bardziej wiarygodna więc i zachęca do lektury)”.

Dieta a praca Czasem kwestia zrzucania kilogramów jest związana z nową rolą. „Super Express” donosił, że Jacek Mikołajczak w scenie serialu „Lifting” musi rozebrać się do naga. Przygotowywał się na siłowni, odstawił słodycze. Kilka materiałów zostało poświęconych uczestniczkom programu Modelka Plus Size, m.in. Ewie Zakrzewskiej, która od dzieciństwa ma problem z wagą.

Posiłki Jeden z wątków, który pojawia się w kontekście diety, dotyczy konkretnych posiłków.

Pudelek informował, że Małgorzata Rozenek-Majdan „Postanowiła podzielić się z widzami swojego programu tajemną wiedzą na temat odmładzania. Okazuje się, że aby wyglądać jak ona wcale nie trzeba wydać fortuny w gabinecie medycyny estetycznej. Wystarczy... zjeść trochę porzeczki i komosy ryżowej. Zdaniem widzów za jej odpowiadają nieco inne składniki: Botoks + kwas hialuronowy + wypełnianie ust + dobre kremy + dobry makijaż + sałatka wiecznej młodości + dużo wody = efekt odmłodzenia”.

O Paulinie Smarszcz-Kurzajewskiej można dowiedzieć się z „Faktu”, że jej sposób na szczupłą sylwetkę to głodówka: pod kontrolą dietetyka zjada 1200 kalorii dziennie.

134 Ale media nie tylko pisały o odżywianiu kobiet. W jednym z materiałów Pudelka pisano, że Olga Bołądź ma problem w związku, gdyż jej partner przesadnie dba o ciało i nawet do restauracji zabiera pudełka z własnym jedzeniem. Internauci stanęli w jego obronie: „Fajni znajomi, którzy tak kłapią dziobem....”, „Każdy ma kompleksy, trzeba je zaakceptować by łatwiej żyć. Nie ma ludzi idealnych. Powodzenia w związku :--)”.

Z tekstu Faktu można dowiedzieć się, że Maryla Rodowicz również korzystała z diety pudełkowej, która nie sprawdziła się u Iwony Pavlovic, więc ta dba o sylwetkę szykując posiłki samodzielnie.

Wątek macierzyństwa i ojcostwa Macierzyństwo, ojcostwo, planowanie dziecka, ciąża, sposoby zajmowania się dzieckiem (często krytykowane), obecność lub nieobecność dzieci gwiazd w mediach – to popularne tematy poruszane w prasie plotkarskiej, w telewizji śniadaniowej i na portalach internetowych.

W kontekście macierzyństwa w obydwu turach badań (październik 2016 i październik 2017) najczęściej pojawiali się: Anna Lewandowska, Dorota Gardias, Edyta Górniak, Jarosław Bieniuk, Joanna Koroniewska, Katarzyna Zielińska, Magdalena Lamparska, Marta Żmuda Trzebiatowska, Katarzyna Zielińska, Michał Koterski oraz Natalia Siwiec.

Typy matek i ojców w mediach Niektórzy celebryci funkcjonują w mediach jako symbol, konstrukt, na przykład: matka-celebrytka lub ojciec-celebryta (mężczyźni zdecydowanie rzadziej). W badanym okresie taką rolę przyjął Jarosław Bieniuk, model samotnego ojca, zmagającego się z wychowywaniem dzieci po śmierci żony oraz Michał Koterski, jako model ojca nawróconego, mężczyzny, który dzięki żonie i dziecku ustatkował się, spoważniał. Matki-celebrytki pokazywane są jednoznacznie pozytywnie (jak Anna Lewandowska) lub negatywnie (jak Natalia Siwiec). Inne nie mają przypisanej oceny, wartościowane są na podstawie poszczególnej wypowiedzi lub obecności w mediach.

135 Funkcjonuje również rola insta-matki (nazwa od Instagrama), czyli celebrytki, która aktywnie relacjonuje doświadczenia macierzyństwa w mediach społecznościowych, chętnie wypowiada się na temat macierzyństwa i swojego dziecka, chociaż nie zawsze musi je pokazywać (np. Anna Lewandowska często publikuje zdjęcia córki Klary, ale nigdy nie pokazała jej twarzy).

Ważnym kryterium w kontekście kobiecego rodzicielstwa jest wygląd w okresie ciąży i powrót do figury po urodzeniu. Media prześcigają się w porównaniach, która z kobiet najszybciej zrzuciła zbędne kilogramy, która ma płaski brzuch po ciąży, a która stosuje dietę. Co ciekawe, szybki powrót do figury sprzed ciąży może być oceniany pozytywnie (jak w przypadku Lewandowskiej, która w ten sposób reklamuje swoje treningi oraz dietę), jak również negatywnie. Natalii Siwiec zarzuca się zbyt szybki powrót do formy fizycznej, wręcz niewiarygodny. Zarzuca się jej, że sama nie nosiła ciąży, lecz korzystała z usług surogatki. Takie skrajne opinie pojawiają się nie tylko w oficjalnych mediach, lecz także w komentarzach na serwisach plotkarskich i w mediach społecznościowych.

Szybki powrót do figury sprzed ciąży może być oceniany pozytywnie, jak również negatywnie. Natalii Siwiec zarzuca się zbyt szybki powrót do formy fizycznej, wręcz niewiarygodny. Zarzuca się jej więc, że korzystała z usług surogatki.

136 Matka-celebrytka – studia przypadków Najczęściej pojawiające się w mediach matki:

Anna Lewandowska

Pokazywana w mediach jako insta-matka, matka-wzór, fit-mama, czy matka-celebrytka. Wszystkie jej role są oceniane pozytywnie.

Chwalona jest również za decyzję o niepokazywaniu twarzy córeczki, choć postać Klary często jest widoczna na zdjęciach.

Przykładowe artykuły o Lewandowskiej związane z macierzyństwem: o „Lewandowscy czytają ze swoją córeczką. Rozczulające zdjęcie!”, o „Lewandowska zabrała małą Klarę na mecz Bayernu!" (mecz Bayern-SC Freiburg, gdzie razem z mamą Roberta, Iwoną Lewandowską, dopingowała męża z trybun), o „Anna Lewandowska pokazała zdjęcie brzuszka przed, w trakcie i po ciąży. Fanki są zachwycone!" (celebrytka po porodzie często publikowała zdjęcia, by udowodnić, że płaski brzuch po ciąży jest możliwy), o „Plan na 10 lat” (trenerka chciałaby urodzić jeszcze dwoje, troje dzieci). Komentarze pod artykułami były podzielone, od zachwytów nad rodzicami i córeczką, po stwierdzenie przesytu informacji o Klarze i obnażanie prywatności. Przykładowe komentarze negatywne: § „Ło Boshe, a nie można tego robić bez instagrama???”; § „Chciałem zapytac, czy tylko ja rzygam juz Lewandowskimi i ich córka?”; § „Czy Lewandowska to dorosła kobieta, bo piszecie Ania? Ten jej brzuch nie robi wrazenia Widzialem kobiety atrakcyjne i ładniejsze, bo ta jest przecientna i nic w niej rewelacyjnego Szkoda pisać o niej"; § „Fanki Lewandowskiej wszystkim się zachwycają i podniecają Obojętnie coby nie napisała lub jaka fotkę wstawila one są bardzo zachwycone az pieja z zachwytu Atakują tych co maja odmienne zdanie Widocznie Anka dobrze ich przeszkolila Już się nie da czytać o tych lewandowskich".

Komentarze pozytywne: „I fajnie trzeba czytać jak najwcześniej. Dobry przykład"; „Jedyna prawdziwa polska fashionistka"; „megapozytywna!!!”; „Ślicznie wyglądają".

137 Joanna Koroniewska–Dowbor

Pojawiała się w mediach w kontekście planowanego porodu w wieku niemal 40 lat – jako przykład późnego macierzyństwa (mimo że to jej druga ciąża) i celebryckiej fanaberii, gdyż poród miał być „ekskluzywny”. Koroniewska miała bowiem rodzić w państwowym szpitalu Świętej Zofii (ma opinie jednego z najlepszych w Warszawie) ale pod wartą 10 tys. zł opieką prywatnej położnej. W przekazach medialnych nawiązywano też do trudnego dzieciństwa Koroniewskiej, do złego traktowania przez ojca. Podkreślano również, że choć oboje rodzice są jedynakami, to nie wyobrażali sobie pozostać przy tylko jednym dziecku.

Przykładowe artykuły: o „Poród Koroniewskiej będzie kosztować 10 TYSIĘCY?” oraz „Poród ma przyjmować wykwalifikowana położna gwiazd". W artykułach wyjaśniano, że niemal 40-letnia aktorka spodziewa się córki, którą urodzi, podobnie jak kilka innych ciężarnych wtedy celebrytek, w styczniu 2018 roku. I choć urodzi w państwowym szpitalu Świętej Zofii w Warszawie, to zapłaci za dodatkowe luksusy – jak na „gwiazdę" przystało; o „Mają powody do świętowania“ – Koroniewska jest w ciąży, para spodziewa się drugiego dziecka, mają już córkę. Oboje są jedynakami, więc zawsze pragnęli mieć więcej dzieci; o „Długa droga do szczęścia“ – aktorka zostanie drugi raz mamą, będzie rodziła w szpitalu św. Zofii, miała trudne dzieciństwo, ojciec źle ją traktował, potem odszedł do innej rodziny. Miała wiele problemów i ciężkie dzieciństwo, problemy finansowe. Zakochała się w Macieju Dowborze, bo ten miał podobne przeżycia: wychował się tylko z ojcem, brakowało mu matki, która robiła karierę. Teraz mają ślub kościelny, tworzą nową rodzinę, przebaczyła ojcu; o „Vip news” – Koroniewska spodziewa się drugiej dziewczynki.

Komentarze do artykułu o drogim porodzie są dosyć jednorodne, podkreślają, że jeśli ktoś ma pieniądze, to i prawo do luksusu: § „A co to dziwnego? stac ja i chce miec pelen komfort w takim waznym momencie", § „Stać ją, to niech rodzi. Wiele dziewczyn tez by tak chciało", § „Oh, jeśli ją stać, czemu nie…".

138 Magdalena Lamparska

Aktorka pokazywana jest w mediach pozytywnie, przede wszystkim jako debiutująca matka i kobieta spełniona, szczęśliwa z wymarzonym dzieckiem. W zbadanych artykułach pojawiają się informacje, że Magdalena Lamparska oddziela życie prywatne od publicznego, że długo ukrywała ciążę, bo nie chciała, aby media czaiły się na zdjęcia jej dziecka. Sama opowiada o swoim macierzyństwie w mediach społecznościowych, np. na Instagramie.

Przykładowe artykuły: o „Magdalena Lamparska urodziła!" – na świat przyszło pierwsze dziecko aktorki, syn Tymoteusz, którego ojcem jest Bartek Osumka, chłopak Lamparskiej, dziennikarz podróżniczy; o „Magdalena Lamparska o synu: " – na początku października 2017 roku urodziła swoje pierwsze dziecko i właśnie umieściła na Instagramie informacyjny wpis; o „Szczęśliwa mama” – Lamparska jest już mamą, ale chroni życie prywatne, to dlatego długo ukrywała, że jest w ciąży, nie opublikowała ponadto zdjęć synka. o „Mama po raz pierwszy” – ojcem dziecka aktorki jest Bartek Osumek, podobno się zaręczyli.

Długo ukrywała ciążę, bo nie chciała, aby media czaiły się na zdjęcia jej dziecka.

139 Magdalena Lamparska spotyka się raczej z pozytywnymi komentarzami i gratulacjami, choć bywają głosy osób usiłujących „uświadamiać” młodej mamę: § „Fajna dziewczyna zdrówka dla maluszka :)";

§ „I to jest sens życia. Wiem coś o tym. Mam takie dwa sensy� gratulacje”; § „Gratulacje :) Życzę im, żeby byli dobrymi rodzicami". § „Każda matka tak gada mniej więcej do okresu dojrzewania dziecka. Jeszcze Ci przejdzie kochana", § „To jest cos, czego u przedstawicielek mojej płci nigdy nie zrozumiem... dlaczego dziecko staje się ważniejsze od partnera? chyba powinni byc rownie wazni, w koncu to inna milosc, inna jest milosc do rodzicow, inna do partnera, inna do wlasnego dziecka... a matki tak lubia trąbic wszem i wobec, ze dziecko kochaja bardziej niz meza... chyba INACZEJ a nie bardziej :) a swoja droga... ja nie chce miec dzieci i dziwie sie ludizom, ktorzy chca je miec, ale to juz zupelnie inna bajka”.

Marta Żmuda Trzebiatowska

Aktorka przedstawiana jest w mediach jako matka-debiutantka (jak Magdalena Lamparska), podkreśla się, że mąż aktorki jest od niej młodszy, pojawiają się wątki finansowe związane z porodem. Chętnie cytowane są jej wypowiedzi o wyższości roli matki nad rolą aktorki. Kilka razy pojawił się w mediach wątek wyrażonej zgody na pobranie krwi pępowinowej (przy okazji wyjaśniane były zalety zabiegu).

Przykłady artykułów: o „Urodziła synka!” – Żmuda Trzebiatowska i Kamil Kula jeszcze nie potwierdzili imienia dziecka, ale podobno podoba im się Bruno. Aktorka napisała w sieci, że odda krew pępowinową; o „Pierwszy raz została mamą!” – o przyjściu na świat Bruna; o „Po raz pierwszy została mamą” – ujawniła na Instagramie, że urodzi i jest z tego powodu szczęśliwa. Twierdzi, że życie zawodowe to tło, najważniejsza jest rodzina, dzieci, dom; o „Zapłaciła i urodziła” – poród kosztował 16 tys. zł, aktorka zdeponowała krew pępowinową w Polskim Banku Komórek Macierzystych; o „Na pierwszy spacer” - zdjęcia paparazzi pary spacerującej z Brunem po parku, informacja o zdeponowaniu krwi pępowinowej.

140 Natalia Siwiec

Pojawia się w mediach w niejednoznacznej roli. Z jednej strony jako matka- debiutantka, opowiadająca, że dziecko jest jej największym sukcesem i że spełnia się jako matka, z drugiej strony jako skupiona na wyglądzie celebrytka, zbyt często podkreślająca, że bardzo szybko wróciła do figury sprzed ciąży (towarzyszą temu zdjęcia Siwiec w bieliźnie). Media i komentujący podejrzewali oszustwo, czyli że wcale sama nie urodziła dziecka. Jest też jedną z matek, którym wytyka się błędy.

Przykładowe artykuły: o „TYLKO W WP! Siwiec o powrocie do figury sprzed ciąży: " - zaledwie trzy miesiące temu została mama, a już zachwyca perfekcyjną sylwetką; o „Siwiec i jej na dziecko namówił... Jarosław Bieniuk? " – dwa czynniki wpłynęły na decyzję o macierzyństwie: choroba mamy, która chciała zostać babcią, oraz namowy przyjaciela rodziny, Jarosława Bieniuka, piłkarza i byłego partnera Anny Przybylskiej; o „Natalia Siwiec chwali się płaskim brzuchem i pozuje w bieliźnie… Na profilu Siwiec na Instagramie można obejrzeć, jak wyglądają praca nad stworzeniem lookbooka do nowej kolekcji bielizny” – celebrytka pozuje tarzając się po ziemi lub wyginając ciało na fotelu; o „Siwiec zapewnia, że nie korzystała z... surogatki. ” – Siwiec dziwi się, że „jakimś cudem" przytyła podczas ciąży wręcz podręcznikowo i zaprzecza, że miała surogatkę; o „Insta-matki atakują Siwiec, bo naraża córkę na NIEBEZPIECZEŃSTWO? – celebrytka poszła na spacer z córką w foteliku samochodowym; o „Siwiec zapewnia: ” – w tekście podkreśla się, że Mia otrzymała jedną bardziej luksusowych wyprawek w show biznesie; informacja o ciąży celebrytki była wielkim zaskoczeniem, podobnie jak wyjątkowo szybki powrót do szczupłej sylwetki, co wywołało podejrzenia o korzystanie z surogatki. Urodzenie córki jest jej największym sukcesem – twierdzi Siwiec.

141 Przykładowe komentarze negatywne: § „Nie wyglada na kobiete, ktora rodziła!"; § „Gdzie surogatka"; § „Przeciez wiadomo, ze wziela surogatke!!!!"; § „Surogatka urodziła, w jakim szpitalu rzekomo Siwiec rodziła”; § „Natalka... Weź ty się dzieckiem zajmij"; § „A tak strasznie miała zachowywać prywatność”.

Przykładowe komentarze pozytywne: • „Niestety, ale dla naszych kobieta musi przytyć 30 kg, zaniedbać się i jeszcze się tym chwalić na 100 zdjęciach dziennie na portalach społecznościowych. Dla kobieta, która o sobie pomyśli w trakcie ciąży (ćwiczy, je zdrowe posiłki) jest niegodna tytułu rodzicielki”; • „Ja przytyłam w ciąży 9 kg A chwilę po ciąży wyglądałam szczupło Może nie korzystała”; • „Sa foteliki rozkladane na plasko, przeciez jadac np do lekarza nie pakuje sie do auta gondoli i fotelika. Juz sie maDki znawczynie zlecialy”.

Ojciec-celebryta – studia przypadków Mężczyźni pojawiający się najczęściej w mediach w kontekście ojcostwa.

Jarosław Bieniuk

Piłkarz występuje w mediach w kontekście samotnego ojcostwa: po śmierci Anny Przybylskiej sam wychowuje dzieci. To wzór ojca, który się poświęca: dla dobra dzieci rezygnuje z życia uczuciowego, nie szuka partnerki na stałe. Pojawiają się również teksty o tym, jak bardzo jego dzieciom brakuje matki, a jemu samemu – Anny.

Przykładowe artykuły: o „Teraz najważniejsze są dzieci?” - prawdopodobnie Martyna Gliwińska zniknęła z życia piłkarza, trudno mu nawiązać nową bliską relację, skupia się więc na dzieciach;

142 o „Myślami wciąż jest przy Ani” – Bieniuk uznał, że nie ma sensu się z nikim spotykać, bo ma pracę, dzieci i mało czasu. Zakończył krótki związek, ale nie chce być sam przez całe życie. o „Czy dystansuje się od rodziny Ani?” – przy okazji premiery książki o Przybylskiej wyszło na jak, że Bieniuk odmówił współpracy nad publikacją, ponieważ (jak twierdzi) jest to dla niego zbyt trudne. Prace nad filmem o Ani utknęły w miejscu, a relacje Bieniuka z rodziną Przybylskiej ochłodziły się, być może właśnie przez film, choć nie są na tyle zimne, by nie mógł liczyć na pomoc przy opiece nad dziećmi. o „Dlaczego woli być samotny?” – w wywiadzie wyznał, że związek z Martyną Gliwińską to przeszłość: nie miał sensu, on nie miał czasu, poświęca się dzieciom.

Michał Koterski Aktor-naturszczyk w mediach pojawia się jako przykładny ojciec-debiutant, którego życie zupełnie się zmieniło, ponieważ czasy zabawy i szaleństw minęły. Ojcostwo stało się więc dla niego momentem przejścia, wejścia w dorosłość, uzyskanie miana mężczyzny. Koterski (nazywany też Miśkiem) pojawia się w mediach także w kontekście publikowana w sieci informacji o synu Fryderyku. Przykładowe artykuły: o „Misiek Koterski został tatą” – jego partnerka, Marcela Leszczak, urodziła ich syna, o czym Koterski poinformował w internecie; o „Misiek został tatą” – bohater tekstu donosi na Facebooku o synu; o „Marcelina Leszczak i Michał Koterski zostali rodzicami" – para powitała ich pierwsze dziecko; o „Nie zmrużył oka i się cieszy” – odkąd jest ojcem nie może spać w nocy; o „Doczekał się potomka” – ukochana urodziła Koterskiemu syna, teraz aktor ma już upragnioną rodzinę.

Komentarze często dotyczą „niedojrzałości Koterskiego” lub sugestii, że nie jest ojcem dziecka: § „Dziecko umysłowe będzie miało dziecko"; § „A prawdziwy ojciec o tym wie?".

143 3.3. Grupy celebrytów tworzone przez media

Media tworzą grupy celebrytów na kilka sposobów. Zapraszają ich do jednego programu („Azja Express”), przypisują role (blogerzy/blogerki, influencerzy/ influencerki, WAGs) lub tworzą własny krąg celebrytów (gwiazdy TVN).

Azja Express Program „Azja Express” był często opisywany w mediach, odcinki streszczano, opisywano relacje między celebrytami, cytowano, omawiano i oceniano wypowiedzi z programu. Konflikty z programu przenoszą się poza telewizję i są szeroko komentowane. Część znanych osób jest kojarzona głównie poprzez związku z tym programem. Ma on kontrowersyjną formułę, dzięki czemu jest często komentowany. Można powiedzieć, że „Azja Express” to jeden z czołowych wątków w mediach o tematyce plotkarskiej w badanym przez nas okresie.

Najczęściej w kontekście programu „Azja Express” pojawiali się oczywiście jego uczestnicy, jak również znane osoby wypowiadające się w związku z cyklem: Agnieszka Szulim (Woźniak-Starak), Antoni Pawlicki, Dorota Gardias, Hanna Lis, Kuba Wojewódzki, Łukasz Jakóbiak, Łukasz Jemioł, Małgorzata Rozenek-Majdan, Michał Piróg, Radosław Majdan, Zuzanna Bijoch.

Kontrowersyjne tematy w programie

Rozenek-Majdan vs Wojewódzki W artykułach opisywany był konflikt między Małgorzatą Rozenek-Majdan a Kubą Wojewódzkim, który wybuchł po skrytykowaniu przez Majdanów zachowania narzeczonej Wojewódzkiego. Ten, broniąc Renaty Koczoruk, stwierdził, że Rozenek próbowała rozbić małżeństwo Kraśków. Majdanowie zagrozili więc prezenterowi sądem. W mediach podkreślano, że będzie to „proces roku”, a Rozenek oczekuje kary pieniężnej dla Wojewódzkiego. Konflikt ten wspominano też przy okazji przyjęcia ślubnego Majdanów oraz poprawin – na zdjęciach widać niemal wszystkich uczestników programu „Azja Express” poza Kaczoruk. Media (zwłaszcza internetowe) wiele miejsca poświęcały opisowi kolejnych etapów konfliktu. Pudelek donosił, że Rozenek chciała się pogodzić, ale Kaczoruk kasowała komentarze dotyczące jej zachowania wobec innych

144 uczestników „Azja Express” i nie miała czasu się godzić. Na Gwiazdy WP Rozenek przyznała, że nie spodziewała się takiej eskalacji konfliktu i przygotowała pozew, w którym żądała 100 tys. zł na rzecz fundacji TVN Nie jesteś Sam. W kwestii konfliktu głos zabierały inne gwiazdy, także spoza „Azja Express”, np. Szymon Majewski, który sugerował, by sędzią w sprawie była Anna Maria Wesołowska. W artykułach dotyczących „Azja Express” pisano o Kaczoruk, że źle wypadła w programie, nie jest lubiana, padają sugestie o brak inteligencji, ale Kuba jest w niej tak zakochany, że odsunął się od rodziny. Renata Kaczoruk jest tak nielubia, że stała się symbolem negatywnej celebrytki, bywa nazywana „Żenulką” (połączenie żenująca i Renata). W kolejnej edycji uczestnik, który nie wzbudza sympatii, nazywany jest kandydatem do tytułu „Renulki drugiego sezonu”.

Konflikt Pawlickiego z Pirogiem Antoni Pawlicki w programie „Azja Express” stroił sobie żarty z homoseksualizmu Michała Piroga: nazywał go i jego partnera – Leszka Stanka – pedałami, był wulgarny. Piróg się oburzył, wyjaśniał, że nie ukrywa swojej orientacji, a słów nienawiści nie zaakceptuje. Homofobiczne komentarze Pawlickiego i jego przyjaciela, początkującego aktora Pawła Ławrynowicza, były tak niesmaczne, że w jednym z odcinków nominowano ich do tytułu „Renulki drugiego sezonu". Przytoczone komentarze odbiły się szerokim echem w mediach, zachowanie Pawlickiego aktora skomentował Robert Biedroń. W Pudeleku napisano, że ten odcinek „Azja Express” narobił sporo zamieszania, zwłaszcza wokół Pawlickiego i Ławrynowicza – ich żarty na temat orientacji seksualnej Piróga oraz „cyców" Doroty Gardias mało kogo rozbawiły. Oliwy do ognia dolewały próby tłumaczenia przez agentów Pawlickiego, że ten używał słowa „gej", nie „pedał", zatem wszystko jest w porządku. Piróg w odpowiedzi zaatakował: „Jeden drugiemu robi laskę i Antek nie jest wierny swojej dziewczynie”. Media podkreślały też, że homofobia Pawlickiego konfliktuje go z partnerką, Agnieszką Więdłochą, której było wstyd za narzeczonego.

145 Picie moczu W ramach wyzwania w programie gwiazdy i ich znajomi musieli wypić krowi mocz. Pudelek ostrzegał, że w roli głównej w programie pojawi się urynoterapia i wszyscy uczestnicy będą musieli wypełnić zadanie. O ile Zuzanna Bijoch i Michał Piróg wykonają je zapewne bez żadnego problemu, o tyle ich pary będą mieć nieco większe kłopoty. W rozmowie z Gwiazdy WP uczestnicy przyznawali, że było to straszne przeżycie.

Bieda i luksus Kontrast między skrajnym ubóstwem tubylców zestawiany z bogactwem i zamiłowaniem do luksusu uczestników programu wywołuje w mediach i wśród komentujących kontrowersje. Dla polskich celebrytów szara rzeczywistość mieszkańców jest tylko chwilową zabawą. Sceny obrazujące ubóstwo zestawiane są np. z wyznaniami Joanny Przetakiewicz na temat luksusu. Przytaczane są również słowa Leszka Stanka, który wspomina, że za czasów studenckich utrzymywał się za około jednego dolara dziennie, zatem bieda jest pojęciem względnym. Stanek jest jednym z uczestników, którzy zyskali najwięcej dzięki udziałowi w programie: postanowił zostać piosenkarzem i wydał pierwszy singiel.

Alkoholizm W jednym z odcinków Michał Żurawski przyznał, że w przeszłości był uzależniony od alkoholu – co odnotował Pudelek.

Homofobia Opisana w rozdziale pt. Konflikt Pawlickiego z Pirogiem.

WAGs, czyli partnerki piłkarzy Termin jest akronimem od „Wives and Girlfriends of sport stars” (żony i dziewczyny gwiazd sportu). W polskich mediach określa się nim głównie partnerki polskich piłkarzy nożnych. W tym kontekście pojawiają się Agata Błaszczykowska, Anna Lewandowska, Dominika Grosicka, Małgorzata Rozenek-Majdan, Marina Szczęsna (Marina Łuczenko), Marta Glik, Edyta Zając-Rzeźniczak oraz Jessica Ziółek.

WAGs pojawiają się najczęściej w mediach internetowych (Pudelek, Gwiazdy WP), zwykle w kontekście stadionowym, kibicując partnerom: „WAGs i politycy na meczu Polska-Czarnogóra: Marina, Lewandowska, Duda, Kurski…", „Polskie WAG's na

146 trybunach podczas meczu z Armenią”; „Polskie WAGs lansują się na imprezie: Edyta Zając-Rzeźniczak czy Jessica Ziółek?".

Media interesują się również ich życiem prywatnym, zwłaszcza tym związanym z rodzicielstwem, ciążą, dziećmi. W wielu przypadkach media zamieszczają zdjęcia prywatne WAGs pochodzące z mediów społecznościowych (najczęściej Instagram, Facebook).

Reality show o WAGs W 2017 roku pisano o WAGs także dlatego, że spodziewano się reality show z ich udziałem. Pudelek donosił: „WAGs, czyli Wives and Girlfriends piłkarzy, na świecie od wielu lat funkcjonują jako pełnoprawne celebrytki. W Polsce za to szał na partnerki futbolistów rozpoczął się wraz ze wzrostem popularności Anny Lewandowskiej, Sary Boruc czy Mariny. Teraz przed ambitnymi dziewczynami otwierają sie kolejne drzwi – do kariery telewizyjnej, powstanie... reality show o życiu polskich WAGs.” Spekulowano, kto się zgodzi. Na Pudelku pisano: „Marina [Szczęsna, red.] odmówiła występu w reality show o WAGs., powiedziała, że „nigdy nie zgodziłaby się na udział w tego rodzaju projekcie” i miała obrazić się za samo podejrzenie, że chciałaby wziąć w tym udział. Program nie powstał.

Kontekst finansowy Oceniany jest też styl WAGs – media spekulują, że wydają pieniądze piłkarzy, dzięki którym żyją w luksusie. Gwiazdy WP donosiły: „Marina i Sara Boruc lansują najmodniejszy trend tej jesieni. Wags wiedzą, co będzie najmodniejsze". W „Super Expressie” napisano, że „Podczas gdy na murawie toczyła się walka o mundial, WAGS na trybunach walczyły o najlepszy strój. Wygrały Lewandowska i Szczęsna – miały stroje warte łącznie 40 tys. zł”. Pudelek kolejny raz lansował WAGs: „Na gali magazynu Elle nie zabrakło przedstawicielek polskich WAGs, które ostatnio coraz chętniej bywają na salonach. Jedną z nagród, w kategorii , wręczała Edyta Zając- Rzeźniczak, która na tę okazję wybrała granatową sukienkę projektu Violi Piekut z najmodniejszego w tym sezonie weluru. Przed obiektywami fotoreporterów wdzięczyła się też Jessica Ziółek. Dziewczyna Arka Milika również postawiła na bardzo gorący trend, wybierając garnitur w kratkę z koronkowymi falbankami”.

147 Gdy Sara Boruc kończyła 33 lata Pudelek przygotował zestawienie jej najdroższych stylizacji. Podkreślono, że przebyła drogę od „kobiety z przeszłością do luksusowej WAGs”, choć „pracowała na głównie wydając pieniądze bogatego męża”.

Gwiazdy telewizji TVN Oddzielną kategorią wydają się być gwiazdy TVN, która to stacja w stopniu większym niż inne telewizje współpracuje ze znanymi osobami. W efekcie w artykułach podkreśla się, że dany celebryta jest gwiazdą TVN, a nawet „królem” lub „królową” TVN. Celebryci tak opisywani najczęściej mają własny program w ramówce, są współprowadzącymi, jurorami lub uczestnikami talent show, reality show czy talk show. Trend ten widoczny jest zwłaszcza w roku badania, który zbiegł się z obchodami 20- lecia istnienia stacji.

Wśród nazwisk najczęściej kojarzonych ze stacją wymieniani są: Małgorzata Rozenek- Majdan, Martyna Wojciechowska, Kinga Rusin, Filip Chajzer, Joanna Krupa, Monika Olejnik, Olivier Janiak, Tomasz Lis, Michał Szpak.

20–lecie TVN TVN obchodził w 2017 roku 20. urodziny, dlatego w mediach pojawiło się wiele artykułów o historii stacji, zamieszczano też wspomnienia gwiazd związanych z TVN, gwiazd niejednokrotnie tam zrodzonych. Magazyn „Viva” zorganizował sesję zdjęciową z gwiazdami stacji, którą opisywał „Po dwóch dekadach TVN to nie tylko doskonała rozrywka, elektryzujące show czy nowe kanały. To także związani z nią ludzie. Poznajcie największe gwiazdy i osobowości TVN!”. Pojawiło się określenie, że TVN „to była pierwsza gwiazdorska stacja w Polsce“. W „Dzień Dobry TVN” przytaczono wypowiedzi gwiazd rejestrowane podczas rocznicowego balu. Filip Chajzer mówił: „Ja zawsze marzyłem, jeszcze nie pracując nigdzie, żeby pracować w Dzień Dobry TVN", Joanna Przetakiewicz deklarowała: „Kocham TVN za atmosferę", Dawid Woliński uważał, że „TVN powoduje to, że ludzie szukają w niej inspiracji", Małgorzata Rozenek-Majdan przyznawała, że „TVN wyznaczył moje życie zawodowe", Kinga Rusin wtórowała, mówiąc: „przez TVN wróciłam ze Stanów do Polski", zaś Agnieszka Dygant podsumowała, że „najfajniejszy czas to jednak był z TVN". W studio

148 Dzień Dobry TVN gościły również różne gwiazdy, które opowiedziały o swoich początkach w stacji, Pudelek zaś wspominał „choć Patrycja Kazadi należy raczej do drugoligowych gwiazd TVN, to równie chętnie, co inne celebrytki podkreśla znajomość z Edwardem Miszczakiem [dyrektorem programowym TVN, red.]. Piosenkarka zaczynała medialną przygodę, udzielając lekcji języka angielskiego w TVN Lingua. Po kilku latach pracy dla stacji, dyrektor programowy zaproponował Kazadi rolę prowadzącej You Can Dance”.

Nowi celebryci: blogerzy, vlogerzy, youtuberzy, influencerzy Warto zwrócić uwagę na relatywnie nową grupę celebrytów, których sława związana jest z aktywnością w Sieci. W zależności od swojej działalności wywodzą się ono z grup blogerów, vlogerów, youtuberów, szafiarek. Pojawił się substytut celebryty, czyli influencer – ktoś nie tylko znany, ale też wykorzystywany przez firmy do promowania ich usług lub produktów w sieciach społecznościowych.

Internet ułatwia autokreację, a osób korzystających z tego jest wiele. Wśród najczęściej wymienianych w mediach w badanym okresie były: Tamara Gonzales- Perea, Jessica Mercedes, Kasia Tusk, Julia Kuczyńska (Maffashion). Ze względu na rosnące znaczenie osób znanych z sieci warto przyjrzeć się wymienionym osobom.

Jessica Mercedes Blogerka ma zaledwie 23 lata a już bywa określana „ikoną polskiej mody”, a często też celebrytką. W 2016 roku została jedną z „najbardziej wpływowych Polek" tygodnika Wprost. Komentarze wyrażały wręcz zszokowanie tą decyzją. Na Pudelku w jednym z artykułów napisano: „Wprost właśnie ogłosił ją... jedną z . Tym samym uznano, że jej zdanie liczy się prawie tak bardzo, jak Andrzeja Dudy, Jarosława Kaczyńskiego, Donalda Tuska czy... ojca Tadeusza Rydzyka”. Jessica Mercedes (pełne nazwisko Jessica Mercedes Kirschner) dba o prywatność, rzadko pokazuje się ze starszym o 7 lat chłopakiem, Andrzejem Skowronem, za to chętnie opowiada o planach na przyszłość: „za 17 lat chciałabym mieć dzieci, rodzinę i dom" (Pudelek.pl).

149 Blogerka w badanym okresie pojawiła się w artykułach i audycjach ponad 30 razy, była we wszystkich badanych mediach, co wskazuje na uniwersalność celebrytki, której obecność wychodzi daleko poza jej natywny internet. Większość związanych z nią artykułów ma charakter zawodowy i promocyjny: prezentowane są stylizacje blogerki (w tym stroje na Hallowen) i omawiane wystąpienia na ściankach. W prasie młodzieżowej dodatkowo podkreślano, iż w sieci funkcjonuje od 17 roku życia.

Tamara Gonzales-Perea (Macademian Girl) Jest blogerką modową i gwiazdą telewizyjną, zapraszaną do programów śniadaniowych, aby opowiadać także o social mediach, kreowaniu wizerunku, prywatności w sieci, hejterach, wzorcach i ważnych treściach, które publikuje. W artykule na Pudelku deklarowała, że stara się umieszczać w sieci tylko to, co jej zdaniem mieści się w granicach dobrego smaku. Jako ekspertka w sprawach mody proszona jest o skomentowanie cudzego stylu, np. „Najnowsze trendy ze stolic światowej mody wg Macademian Girl”, „Macademian Girl pokaże najmodniejsze szaliki i rękawiczki, które kochają też gwiazdy”. Rzadziej jej wypowiedzi dotyczą życia prywatnego, np. przytoczona przez Fakt opinia o stosunku Macademian Girl do podrywania: „Tamara powiedziała, że trzeba dać sobie możliwość, żeby ktoś nas poderwał. Powiedziała, że kobiety liczą na to, że znajdą księcia z bajki. Ona uważa, że trzeba stwarzać okazje, żeby kogoś poznać”. Pudelek komentował: „Macademian Girl dzięki udziałowi w Agencie może liczyć na promocyjne wsparcie TVN. Komentuje dla stacji kolejne odcinki „Azja Express” i coraz częściej pojawia się w Dzień Dobry TVN”. Dzień Dobry TVN nazywa ją „kolorowym ptakiem blogosfery”. W badanym okresie własny program „Królowe second-handów” prowadziła jednak w kanale Lifetime. Podpowiadała, jak ubrać się w sklepach z używaną odzieżą – bohaterki programu rywalizowały o stworzenie najlepszej stylizacji.

150 Kasia Tusk Blogerka modowa w badanym okresie pojawiła się w mediach kilkakrotnie, w większości w 2017 roku, w rozmaitych kontekstach. Dzień Dobry TVN skupiło się na kulisach jej pracy – pokazano przygotowanie planu zdjęciowego i fotografowanie. W Gwiazdy WP napisano o kontrowersjach związanych ze sprzedawaniem czapki z naturalnego futra w modowym sklepie internetowym Kasi Tusk – ściągnęła oburzenie części internautów, którzy zarzucali jej nierzetelność i hipokryzję: kiedyś występowała w spocie WWF. W Pudelku również o tym napisano: „chyba nie trzeba tłumaczyć, że w dobie walki o prawa zwierząt oznacza to właściwie samobójstwo. Firma MLE przyznała beztrosko na Instagramie, że faktycznie mają elementy z naturalnego futra”. Często, mimo odmiennego tematu artykułu, dziennikarze nawiązują do relacji rodzinnych blogerki, nazywając ją „premierówną” i pytając o ojca, Donalda Tuska („Pasje ma po ojcu i bracie, oboje robili zdjęcia”). Pudelek streszcza wywiad z Kasią Tusk w „Wysokich Obcasach”, w którym mówi ona o relacjach z ojcem, o poglądach politycznych.

Najnowszym trendem wśród celebrytek jest zabieranie ze sobą książek „na spacer" i „przypadkowe" pokazywanie im paparazzi

W Pudelku napisano, że Kasia Tusk nie czuje się częścią show biznesu, stroni od medialnych sytuacji. Wyjątki, w których chętnie pozuje na ściance, to promocje jej książek, choć poradnik „Make Photography Easier” starała się reklamować głównie na spotkaniach autorskich w księgarniach. To zaskakuje, bowiem najnowszym trendem wśród celebrytek jest zabieranie ze sobą książek „na spacer" i „przypadkowe" pokazywanie im paparazzi. W jednym z artykułów na Pudelku odniesiono się do książki blogerki ironicznie: „Kilka dni temu Tuskówna wydała kolejne literackie , w którym tym razem dzieli się swoimi radami na temat fotografii. Kasia nie ukrywa, że jej książka przeznaczona jest raczej dla przedstawicieli pokolenia robiącego zdjęcia z myślą głównie o Instagramie i innych mediach społecznościowych. W swojej książce, przewrotnie zatytułowanej Make Photography Easier, zdradziła nawet, jak zrobić zdjęcia... jedzeniu na stole.”

151 Inne gwiazdy sieci Pola Bogdańska blogerka modowa, której konto na Instagramie obserwuje prawie 70 tys. osób. Prowadzi także kanał na Youtube i właśnie tam opowiedziała o swoich zmaganiach z zaburzeniami odżywiania. W efekcie Polę zaproszono do Dzień Dobry TVN, gdzie wyjaśniała powody zwierzenia, mówiła o sposobach przezwyciężenia anoreksji, o radykalnym odchudzaniu – czy wpłynęło na jej zdrowie, czy otrzymała sygnały, że pomogła komuś wyjść z choroby.

„Dzisiejszych celebrytów często trudno nazwać wokalistami, aktorami czy modelami. Często po prostu i najwyraźniej to powinno wystarczyć ich wielbicielom”

Honorata Skarbek śpiewa, bloguje i ma kanał na YouTube. Na Pudelek.pl opisywana jest następująco: „Honorata Skarbek jest dowodem na to, że dzisiejszych celebrytów często trudno nawet nazwać wokalistami, aktorami czy modelami. Często po prostu i najwyraźniej to powinno wystarczyć ich wielbicielom. Honorata Skarbek stara się być youtuberką, blogerką i piosenkarką w jednym.

Siostry Ewa i Ania Laskowskie które tak były charakteryzowane w Dzień Dobry TVN: „szerzą ewangelię i są też modne. Miłość do boga była pierwsza przed ich miłością do mody”. Same nie uważają się za ważne blogerki modowe. Na pytanie, jak łączą ewangelizację z modą, odpowiedziały, że wiara ma wpływ na to, co publikują na blogu. Nie ubierają się wyzywająco, a publikując zdjęcia dołączają do nich cytat z Biblii. Dodawały, że teraz mniej piszą postów, więcej publikują na Instagramie i Facebooku.

152 Wioletta Pyzik podkreślająca swoje wiejskie pochodzenie, mieszkanie w małym miasteczku i braki w wykształceniu – określana jest więc „wiejską celebrytką”. W badanym okresie wystąpiła w „Dzień Dobry TVN”, gdzie wdała się w sprzeczkę z prowadzącym, gdy nazwała program „śniadaniówką”. Andrzej Sołtysik poprawił, że to telewizja śniadaniowa, użył też wobec Pyzik określenia „trendsetterka”.

3.4. Wątek nałogów

W kontekście nałogów i walki z nimi w badanym okresie wymieniani byli w mediach: Andrzej Piaseczny, Borys Szyc, Agnieszka Kotulanka, Michał Żurawski, Krzysztof Jaryczewski, Krzysztof Antkowiak.

Andrzej Piaseczny i alkohol O alkoholizmie piosenkarza napisano w „Fakcie” i „Super Expressie”. Wspominano kryzys i epizod bliski alkoholizmowi, które przechodził po udziale w Eurowizji. Problem ten opisany został jednak jako przeszły. Cytowany jest wywiad, który udzielił portalowi Onet. Stwierdza w nim, że był czas nadużywania alkoholu, „był o krok od uzależnienia”, ale nie był alkoholikiem.

Borys Szyc i alkohol W Pudelku opisano Borysa Szyca jako byłego miłośnika branżowych imprez i pozowania fotoreporterom. Osiem lat temu, kierując pod wpływem alkoholu, aktor stracił prawo jazdy i odtąd unika obecności w nocnych klubach, skupiając się na związku z Justyną Jeger-Nagłowską i odbudowywaniu relacji z córką. W badanym okresie Szyc udzielił wywiadu magazynowi „Pani”, w którym wyznał, że od dwóch lat nie pije alkoholu – postawił na stabilizację i dzięki temu ma więcej propozycji zawodowych. Uznaje, że można nazywać go „trzeźwym alkoholikiem”, choć trzeźwość była jego najtrudniejszym, ale i najważniejszym wyborem życiowym.

Kamil Grosicki i domniemany hazard Na portalu Pudelek spekulowano, że Kamil Grosicki nie pojawił się na treningu, gdyż stracił dwa mln zł w kasynie (do hazardu przyznawał się wiele lat temu), co miała potwierdzać fotografia grającego Grosickiego. W kolejnym artykule

153 Pudelek obalił własną spekulację, przyznając, że zdjęcie zostało znalezione na jednej ze stron internetowych i pochodzi przynajmniej sprzed roku. Rzecznik PZPN zapewniał, że Grosicki odbył trening indywidualny, podobnie jak Robert Lewandowski i Michał Pazdan.

Tomasz Karolak i Hanna Lis – palacze Pudelek.pl dość zgryźliwie skomentował w badanym okresie zdjęcie Hanny Lis z papierosem: powinna reklamować papierosy, gdyż widać, że zaciąga się nimi z lubością. Na tym samym portalu opisana została również walka z nałogiem nikotynowym Tomasza Karolaka. Zdaniem Pudelka Karolak walkę przegrywa: odzwyczaił się od zwykłych papierosów, ale uzależnił się od ich wersji elektronicznej. W kontekście papierosów pojawił się też inny materiał: na Pudelek.pl opublikowano zdjęcia paparazzi pt. „ na papierosie” z podpisami wyjaśniającymi, że oto ciężarna aktorka Małgorzata Socha trzyma się z boku, podczas gdy inne aktorki – Joanna Liszowska, Magdalena Stużyńska i Anita Sokołowska – wesoło gaworzą paląc papierosy na planie serialu „Przyjaciółki”.

Pozostałe przypadki

Agnieszka Chylińska „Super Express” w badanym okresie przypomniał historię zespołu ONA: cytowano książkę lidera, Grzegorza Skawińskiego, który ujawnił, że członkowie grupy narkotyzowali się i pili ogromne ilości alkoholu. Jego zdaniem Agnieszka Chylińska nie ustępowała kolegom na tym polu, wręcz „trzeba było jej pilnować”, dziennik zatytułował więc artykuł: „Chylińska piła równo z nami”.

Agnieszka Kotulanka „Fakt” przytaczał rozmowę z Marianem Opanią, umieszczoną w gazecie Dobry Tydzień, w której aktor współczuł Kotulance uzależnienia od alkoholu, a jako że sam w przeszłości walczył z tym nałogiem, dlatego ma dla koleżanki kilka rad. W Fakcie podkreślano, że kariera Kotulanki upadła przez chorobę alkoholową. Aktorka zmarła na wylew w lutym 2018 roku.

154 Cezary Pazura Na Pudelku.pl przytaczano fragmenty książki Cezarego Pazury, w których pisze m.in. o alkoholizmie pierwszej żony, Weroniki: „zabraniając jej pić i ćpać, stajesz się jej największym wrogiem".

„Zabraniając jej pić i ćpać, stajesz się jej największym wrogiem”

Krzysztof Jaryczewski W miesięczniku Pani pojawił się z wokalistą zespołu Oddział Zamknięty, w którym opowiadał o swoim alkoholiźmie, narkotykach, o utracie głosu, o próbach samobójczych, o tym, że kiedyś „był królem”, a potem wiele razy zaliczył dno. Jaryczewski starał się zmienić, uczestniczył w terapiach, ale musiał też przejść przeszczep wątroby.

Joanna Krupa Pudelek w artykule „Joanna Krupa: Pod wpływem alkoholu się zmieniam" przytacza słowa modelki o jej zamiłowaniu do alkoholu, szczególnie do szampana, który „potrafi zawrócić jej w głowie”. Krupa często chwali się na Instagramie zdjęciami z imprez w klubie, prowadzonym przez jej męża. Wyznaje, że alkohol wydobywa z niej dwie osobowości i aby nie wybudzić „złej Dżoany", Romain często prosi żonę, by podczas kolacji nie sięgała po wino.

Krzysztof Antkowiak Na Pudelku.pl opublikowano artykuł „Rozżalony Antkowiak: Gdybym trafił na dobrego menedżera, to bym był w innym miejscu". Czytamy w nim, że zwykły uczeń w wieku 15 lat za sprawą piosenki „Zakazany owoc” stał się gwiazdą. Niestety, jego sława miała też ciemną stronę. Po prawie 30 latach od debiutu w Opolu wokalista przyznawał, że nie poradził sobie z popularnością. Uzależnił się od alkoholu, narkotyków i hazardu. W najnowszym wywiadzie żalił się, że jego kariera potoczyłaby się inaczej, gdyby spotkał dobrego menedżera.

„Jego kariera potoczyłaby się inaczej, gdyby spotkał dobrego menedżera”

155 3.5. Wątek choroby gwiazdy i choroby w rodzinie

W kontekście choroby – własnej lub bliskich – w badanym okresie najczęściej pojawiały się: Anna Wyszkoni, Michał Figurski, Agata Kulesza, Beata Tyszkiewicz, Ewa Bem, Jan Kobuszewski.

Anna Wyszkoni – nowotwór Piosenkarka przeszła nowotwór tarczycy, który mógł pozbawić ją głosu, ale w 2017 roku pojawiły się doniesienia, że wyszła z choroby. Po kolejnych badaniach kontrolnych oznajmiła, że jest zdrowa. Udzieliła wiele wywiadów, była gościem telewizji śniadaniowej, artykuły o wyzdrowieniu pojawiły się w mediach internetowych oraz w prasie. Przykłady tytułów: „Wyszkoni wygrała z rakiem!”, „Znów zaczynam żyć!", „Wygrała z chorobą”, „Co spędzało jej sen z powiek?”. Artykuły dotyczące Anny Wyszkoni mają wydźwięk pozytywny, tytuły zwykle zawierają słowo „wygrana”, gdyż przedstawiana jest jako zwycięzca w walce z chorobą nowotworową, osoba z drugą szansę na życie. Akcentowane jest, że podczas choroby myślała o swoich dzieciach: „Wyszkoni: ". Niektóre artykuły propagują profilaktykę wykrywania chorób nowotworowych: „Wyszkoni zachęca do profilaktyki nowotworowej: Musimy się badać. Nie bójcie się lekarzy!". Pojawiają się również marginalne, negatywne opinie, przytaczane przez media, np. na Pudelek.pl: „Wyszkoni o nowotworze: Niektórzy zarzucali mi, że lansuję się na chorobie". Komentarze wtórowały krytyce: „A nie? koniec choroby i nowa płyta.przypadek?? Niesmak", „Jak Wiśniewski. Opowiadał, ze ma raka, pokazał wyniki i sie wydalo, ze ma chorobę weneryczną", „Anka daj se siana, żygać się już chce". Podobnie agresywne komentarze umieszczano pod innym artykułem na Pudelek.pl: „Wyszkoni: Wiem, że dla moich dzieci muszę być silna bez względu na wszystko": „Przestań wyszkoni wiele jest ludzi chorych i bez pieniędzy na leczenie a ty przynajmniej masz kasę na leczenie chcesz wzbudzić litość czy co każdy ma swoich problemów", „A ta znowu biadoli

156 i uprawia lans na raku, żałosna peeepa", „Rozumiem, ze przeszła długą i trudną drogę, ale pieprzy o tym bez opamiętania. Jak juz dość mam słuchania o Ance Przybylskiej. Jakby była wielka gwiazdą i uzdolnioną aktorką... Nie była". W komentarzach pod artykułami o chorobie Wyszkoni często padają negatywne stwierdzenia: o użalaniu się nad sobą, o rozdmuchiwaniu problemu i zbijaniu na chorobie medialnego kapitału, wokalistka ma „biadolić”, chce wzbudzić litość, „pieprzy o tym bez opamiętania”, aż komentującym „żygać się już chce”. Internauci ponadto kwestionują wagę choroby, uważając nowotwór trzustki za niegroźny, a nawet pozornie pozytywne komentarze, gratulujące wygranej, wątpią w talent piosenkarki:

§ „Gratuluje wygranej walki, jednakże trzeba podkreslić jedną rzecz: rak rakowi nierówny. Nie porównujmy raka tarczycy, który jest łatwy do usunięcia i nie daje przerzutów (zaledwie 1 procent nowotworów tarczycy sa złosliwe) z rakiem płuc, trzuski, czy glejakiem mózgu, ktore maja najgorsze rokowania. W takich przypadkach to naprawde wyrok śmierci", „Jako osoba, która przeszła podobną historię - nowotwór tarczycy - z jednej strony popieram nawoływanie Wyszkoni do badania się i nie lekceważenia objawów. Z drugiej strony uważam, że za bardzo rozdmuchuje problem i trochę zbija na tym medialny kapitał. Jest kilka typów złośliwych nowotworów tarczycy. Praktycznie wszystkie nie dają przerzutów i usunięcie tarczycy załatwia sprawę + ewentualne jodowanie. Jeśli miała usuniętą tarczycę w całości, badania kontrolne po to zwykła rutyna, którą też przeszłam. Ludzie słyszą: rak i widzą ciężko chorych ludzi po chemii, walczących o życie. To nie ten przypadek i niech Pani Wyszkoni w końcu skończy użalanie się nad sobą. Osobiście mnie to denerwuje”, § „Każde guzki na tarczycy to nowotwór ale praktycznie nie złośliwy niech ona nie wywołuje wilka z lasu".

157 Michał Figurski – udar Michał Figurski pojawia się w mediach w kontekście przeżytego w 2015 roku udaru („z powodu wieloletniej nieleczonej cukrzycy”) oraz dalszej rekonwalescencji. Przy okazji omawiania choroby poruszany jest temat życia uczuciowego celebryty, rozstania z żoną, nowego związku, zaręczyn, o czym mówią tytuły: „Nigdy nie wrócę na wózek", „Minął rok od udaru. Nie działała lewa strona twarzy, lewa ręka, lewa noga", „Znowu jest szczęśliwy”, „Figurscy nie wrócą do siebie. ", „Michał Figurski już po zaręczynach? Na antenie Antyradia nazwał Kasperowicz narzeczoną”, „Odeta Moro i Michał Figurski wrócą do siebie? „Zastanawiają się, czy nie zacząć wszystkiego od początku". Komentarze pod artykułami mają dwojaki charakter, z jednej strony zawierają gratulacje i życzenia zdrowia, z drugiej atakują Figurskiego za szafowanie zdrowiem i za tryb życia przed udarem:

„Wszystkim chorym na cokolwiek życzę siły do walki i szybkiego powrotu do zdrowia”, „Szkoda człowieka, postarzal sie od tej choroby... życzę mu szybkiego powrotu do zdrowia", „Ale go pier...... ło . a to trzeba aż tak ? żeby zrozumieć co w życiu ważne?", „Zmarnował swoje zdrowie. Cukrzyca to nie wyrok. A on wszystko w nosie miał”.

O związku Figurskiego komentujący wypowiadają się głównie negatywnie, uważając, że zmienny w uczuciach dziennikarz wykorzystuje ludzi:

„To ze mu pomogła w trudnych chwilach to świadczy ze zachowała sie naprawde wspaniałomyślnie ale po tym co jej zrobił to chyba normalne ze nie chciała z nim być", „Figurski jak byl zdrowy to jechał na każdego,dopiero po wylewie nabrał rozumu".

Jan Kobuszewski – choroba żony

W badanym okresie media pisały o Hannie Zembrzuskiej, która trafiła do szpitala, następnie o jej powrocie do zdrowia – pisały jednak przez pryzmat bycia żoną Jana Kobuszewskiego. I to jego osoba pozostawała w tym kontekście w centrum uwagi. Podkreślano, że para jest już razem 61 lat, aktor

158 nie wyobraża sobie życia bez żony i bardzo ją wspiera. Opisywano historię związku, cytowano fragmenty książki biograficznej „Patrzę w przyszłość (i przeszłość) z uśmiechem i radością". W tytułach podkreślano, że Hanna Zembrzuska wyszła ze szpitala przed rocznicą ślubu: „Moja żona stanęła na nogi”, „Ze szpitala na 61 rocznicę ślubu” oraz „Najpiękniejszy prezent na rocznicę”.

Ewa Bem – śmierć córki Pamela Bem-Niedziałek zmarła na raka mózgu, już chorując urodziła córkę (ciążę rozwiązano cesarskim cięciem w 6 miesiącu, dziecko przeżyło). Media podkreślały: „Nie ma słów, by opowiedzieć, co czuje matka, gdy traci córkę”. Pisano także o przeszłości Ewy Bem i jej problemach jako dziecko (rozstanie rodziców), biedzie, anoreksji córki i jej śmierci.

Pod artykułami pojawiały się pozytywne i współczujące komentarze, co charakteryzuje cieplejszy stosunek do gwiazd, niż do celebrytów

§ „Bardzo przykre, kiedy odchodzi młoda kobieta, mama, pozostawiając dzieci małe. Życzę dużo siły całej rodzinie, aby przetrwali ten trudny dla nich czas"; § „Straciłam najmłodszego, 27 letniego syna. Wszyscy mi mówią, masz dzieci i wnuki, bądz dzielna, a ja się czuję jakby mi wyrwali kawałek serca. Odwalcie się z dobrymi radami. dajcie mi przeżyć tą żalobę, dajcie mi się wypłakać. Nie chcę być dzielna"; § „Wielka tragedia. Wielki żal. Szkoda młodego życia. Dzieci zawsze potrzebują matki - nawet jak mają 40-50 lat. Bardzo mi przykro, Pani Ewo. Bardzo, bardzo Pani współczuję. Ale trzeba iść dalej - dzieci muszą być otoczone szczególną opieką teraz i wiem, że Pani sprosta temu zadaniu".

159 Pozostałe osoby Agata Kulesza według mediów aktorka bardzo intensywnie pracowała, co doprowadziło do objawów zawału. W szpitalu stwierdzono, że to przez niedobór potasu. Kłopoty ze zdrowiem (podejrzewa nerwicę) uświadomiły Kuleszy, że musi zwolnić tempo życia.

Beata Tyszkiewicz mimo kolejnego pobytu w szpitalu chce – według mediów – być aktywna zawodowo. Lekarze zapewniali, że mimo hospitalizacji nic aktorce nie grozi. Córki mają namawiać matkę, aby zamieszkała z jedną z nich, Tyszkiewicz uważa jednak, że opieka lekarzy jej wystarczy i choć liczy na pomoc córek to nie chce być dla nich ciężarem.

Bożena Dykiel wróciła do pracy po operacji serca, nie jest jednak jeszcze w pełni sił, opiekuje się nią mąż. Aktorka nie tylko gra, ale czuje się też gospodynią domową, żoną, matką, babcią. Lubi dom posprzątany i pachnący ciastem. Sama więc gotuje, pierze i sprząta, pracuje w ogrodzie.

Doda (Dorota Rabczewska) martwiła się o zdrowie swojej 90-letniej babci, która trafiła do szpitala. Doda opłaciła pielęgniarki i kupiła babci łóżko rehabilitacyjne.

Dorota Segda według mediów w badanym okresie zrezygnowała z pracy, by troszczyć się o zdrowie męża, który miał problemy onkologiczne. Wspomina się przy tym, że parze nie wróżono szczęścia, wypominając różnicę wieku, ale dla aktorki najważniejsza była miłość. Starali się o dziecko, ale bez powodzenia.

Joanna Górska dziennikarka chorowała wówczas na raka piersi, zrezygnowała z pracy i poinformowała o chorobie na Facebooku, co spotkało się z dużym odzewem mediów i komentujących.

160 Krzysztof Globisz w 2014 roku miał udar, dzięki pomocy lekarzy i rodziny wrócił na scenę, chociaż nadal potrzebuje pomocy. To, że mu się udało wyzdrowieć, jest zasługą jego żony.

Krzysztof Krawczyk w Warszawie zmartwił fanów: nie mógł stać podczas koncertu, więc śpiewając siedział na taborecie. Podobno źle się czuł, miał grypę. Piosenkarz ma chore biodra, chodzi o lasce lub kulach, a śpiewa wciąż, ponieważ musi utrzymać dom.

Monika Zamachowska dziennikarka zdradziła Dobremu Tygodniowi, że od lat ma stany lękowe i nic, poza wiarą w Boga, nie jest w stanie jej pomóc.

Przemysław Saleta opisywany był w kontekście swojego chorego dziecka: „Córka Pacuły i Salety czuje się lepiej. Czeka na nerkę od zmarłego". Nicole trafiła na listę oczekujących. Wcześniej organizm, po trzech latach, odrzucił nerkę ojca, matka zaś nie mogła być dawcą (drugi przeszczep też się nie przyjął, w maju 2019 roku Nicole czekała na trzeci przeszczep).

3.6. Odwołania do przeszłości celebrytów

Odwołania do przeszłości celebrytów pojawiały się w 169 badanych materiałach. Z czego 70 znaleziono na Pudelku, 26 w „Fakcie”, 20 w tygodnikach, 17 w „Super Expressie”, 12 w telemagazynach, 10 w Gwiazdach WP, 6 w „Pytaniu na Śniadanie”, cztery w „Dzień Dobry TVN”, cztery w miesięcznikach.

Część nawiązań do przeszłości nie wiąże się z newsem, będącym przyczyną publikacji materiału w mediach. Takie odwołania można określić jako „złośliwe”: przypominają o wybrykach lub kontrowersjach związanych z już zapomnianą przeszłością. Celuje w tym Pudelek.pl. W tygodnikach, miesięcznikach i programach śniadaniowych częściej przywołuje się wydarzenia, które nawiązują do tematu poruszanego w danej chwili w kontekście danego celebryty.

161 Czego dotyczą odwołania

Pracy zawodowej Odwołania do byłych seriali, filmów, grup lub zespołów. W tej kategorii w badanym okresie pojawiły się odwołania do wydarzeń, które wpłynęły na rozpoznawalność części osób, np. Monika Miller po umieszczeniu jej zdjęć w sieci przez dziadka Leszka Millera, program „Top Model” i serial „Miłość na bogato”, od których zaczęła się celebrycka kariera Karoliny Gilon, kanał Honey Hollywood na YouTube, z którego znana jest Honorata Skarbek.

Związków i relacji rodzinnych Odwołania do małżeństwa Radosława Majdana i Dody, który to związek wpłynął na początki ich kariery celebryckiej, podobnie jak Kingi Rusin i Tomasza Lisa.

Kompromitacji lub kontrowersji W tej kategorii odwoływano się do: § związku Edyty Herbuś ze striptizerem (Pudelek), § popularności Joanny Krupy wśród fetyszystów stóp (Pudelek), § ewentualnego wynajęcia przez Dodę ludzi, aby wtargnęli do firmy jej byłego partnera (Pudelek), § śmiertelnego potrącenia kobiety przez Dariusza K., byłego męża Edyty Górniak („Fakt”, Pudelek), § do kategorii tej, ze względu na nieprzychylne reakcje komentujących, można włączyć też występ Joanny Koroniewskiej teledysku disco polo (Pudelek).

Zmian wyglądu Przeważnie zmiana ta dotyczy schudnięcia (np. Karolina Szostak na Pudelku), rzadziej innych zmian wizerunku, np. Agnieszki Chylińskiej, która była kiedyś drapieżna, zaś w badanym okresie jej wizerunek złagodniał („telemagazyn”).

Problemów zdrowotnych Powrót do wspomnień związanych z udarem Michała Figurskiego z 2014 roku (tygodnik, „Super Express”) lub choroby nowotworowej Jerzego Treli, która wróciła po 20 latach („Super Express”).

162 Kogo dotyczą odwołania Celebryci, o których najczęściej pisze się w kontekście ich przeszłości, to Doda, Agnieszka Kaczorowska, Joanna Krupa, Dariusz K., Agnieszka Chylińska, Edyta Górniak, Joanna Przetakiewicz, Maja Sablewska.

W badanym okresie znaleziono poniższe osoby wraz z przywołaniem ich przeszłości, przeważnie pod kątem początków sławy lub ogólnych skojarzeń związanych z konkretną celebrytką lub celebrytą. W spisie podane są wyłącznie przywołania ówczesne, dlatego mogą się różnić od obecnych, potocznych skojarzeń z daną postacią. Ze względu na dużą liczbę osób spis prezentujemy w indeksowym układzie „nazwisko, imię”, aby ułatwić jej przyswojenie przy szybkim przeglądzie.

Celebryci i powody, dla których przywoływano ich przeszłość

nazwisko, imię powód przywołania przeszłości

Przywołany ze względu na role Fryderyka Chopina i Jana Pawła Adamczyk Piotr II (dwutygodnik)

Andrzejewicz Gosia Opisywana w kontekście ciąży (Gwiazdy WP)

Bieniuk Jarosław Jako były partner Anny Przybylskiej (Pudelek)

Bobek Filip Z odwołaniami do jego roli w „Brzyduli” („Dzień Dobry TVN”)

Boczarska Magdalena Przywoływano jej związek z Tomaszem Karolakiem (Pudelek)

Nawiązywano do jej związku z Mikołajem Roznerskim (Pudelek) Bołądź Olga oraz przytaczano jej deklarację, że z poprzednim partnerem rozstała się, gdyż był „zakochany w sobie” (Pudelek)

Braciak Jacek Miał być z znany z dużej liczby partnerek (telemagazyn)

Przypominano zarzuty Marioli Bojarskiej-Ferenc, że trenerka Chodakowska Ewa „kupiła dyplom na greckim bazarze” (Pudelek)

Miała powrócić do poprzedniego, drapieżnego wizerunku Chylińska Agnieszka (telemagazyn), była buntowniczką (dwutygodnik), rozwijającą rockową karierę (tygodnik)

Chyra Andrzej Zapamiętany z powodu hulaszczego trybu życia („Fakt”)

Cielecka Magdalena Przywołana z powodu związku z Andrzejem Chyrą („Fakt”)

Przypominany jak wokalista Budki Suflera („Pytanie na Cugowski Krzysztof Śniadanie”)

Czartoryska Anna Opisana w kontekście roli w „Nad Rozlewiskiem” (tygodnik)

Damięcki Mateusz Przypominano jego nieudane małżeństwo (Gwiazdy WP)

163 Nawiązywano do jej ról w filmach Józefa i Michała Dereszowska Anna Skolimowskich, do postaci Korby w filmie „Lejdis”, do spektakli w Teatrze 6 Piętro (miesięcznik)

Wspominano jego wygraną w konkursie na remix piosenki Dębski Radzimir Beyoncé (Pudelek)

Często przywoływana z różnych powodów, np. Dlatego, że ma za sobą kilka spraw sądowych („Fakt”, Pudelek), że wynajęła ludzi, aby wtargnęli do firmy jej byłego partnera (Pudelek), że jej zdjęcia były kiedyś w Playboyu (Pudelek), że była żoną Radosława Majdana i nie miała z nim dzieci (Telemazyn), że Doda uważa się za jedyną gwiazdę, która jest sobą (Pudelek), że była (Dorota Rabczewska) partnerką biznesmana Emila Haidara (Pudelek), że wyrzucając z domu Radosława Majdana jego rzeczy wyrzuciła do kontenera na śmieci, następnie zadzwoniła do paparazzi, aby zrobili zdjęcia męża grzebiącego w śmietniku, rozstaniu z Nergalem i Haidarem (Pudelek), uczyła się aktorstwa w Buffo (Pudelek),

Przypominano, że stała się znana dzięki roli w „M jak Miłość” Dominika Figurska (Pudelek)

Donatan Znany z nagrania piosenki z Edytą Górniak i ze złego (Witold Czamara) traktowania współpracowników (Pudelek)

Przywoływano role w filmach Wojciecha Smarzowskiego i w Dyblik Lech „Świecie Według Kiepskich” (tygodnik)

Wspominano postacie kreowane w „Niani” i „Prawie Agaty” Dygant Agnieszka („Super Express”)

Z powodu choroby serca wycofała się z show biznesu Dykiel Bożena (tygodnik), wcześniej grała w serialu „Alternatywy 4”, w filmie „Znachor” (tygodnik)

Wracano do jego roli „Weselu” Wojciecha Smarzowskiego Dziędziel Marian (telemagazyn)

Fabijański Sebastian Wzmiankowano jego związek z Marceliną Zawadzką (Pudelek),

Farna Ewa Przypomniano jej potajemny ślub („Super Express”)

Wspominano jej wypadek po alkoholu, odwyk, przyłapanie na Felicjańska Ilona piciu prosecco (Pudelek)

Opisana w kontekście pojawiania się w katolickich mediach Figurska Dominika (Pudelek)

Odnoszono się do jego udaru mózgu z 2014 roku (tygodnik, Figurski Michał „Super Express”)

Fitkau-Perepeczko Wspominano, że była żoną Marka Perepeczki (Pudelek) Agnieszka

Odnoszono się do jej pracy jako „pogodynki” oraz do śpiewu w Gardias Dorota zespole, który grał na weselach i przyjęciach („Fakt”)

164 Odwoływano się do jej twierdzeń, że Pablo Almodovar chciał Gessler Magda nakręcić o niej film (Pudelek)

Gilon Karolina Znana z „Top Model” i „Miłości na Bogato” (Pudelek)

Jako zapamiętana z roli w „Barwach Szczęścia” („Super Glinka Katarzyna Express”)

Wspominano jej złe relacje z matką (Gwiazdy WP, Pudelek), śmiertelny wypadek spowodowany przez byłego męża Górniak Edyta (telemagazyn, Pudelek) oraz konflikt z Justyną Steczkowską (Pudelek)

Skojarzona z odchudzaniem („Super Express”) i udziałem w Gwit Dominika Tańcu z Gwiazdami (Pudelek)

Gwóźdź-Pallokat Była związana z TVP 2, przeszła do Nowa TV („Super Express”) Magdalena

Skojarzona ze związku ze stritizerem, który obnażył ich historię Herbuś Edyta w swojej książce (Pudelek) oraz ze związku z reżyserem Mariuszem Trelińskim („Fakt”)

Przywoływano zarzuty jego byłej żony, że nie zajmuje się Hyży Grzegorz dziećmi (Pudelek)

Kojarzona z wypadkiem z 2013 roku, gdy na rehabilitantkę spadł Jałocha Beata samobójca, łamiąc Jałosze kręgosłup („Pytanie na Śniadanie”)

Wspominano jej dziecięcą rolę w „Rodzinie Zastępczej” Jargalsajkhan Misheel (telemagazyn)

Jaryczewski Krzysztof Znany z uzależnienia od używek (miesięcznik)

Odwoływano się do piosenkarki jako „twarzy” lakieru do Jeżowska Majka paznokci (Pudelek)

Omawiany jako były członek zespołu Big Cyc („Dzień Dobry Jędrzejak Jacek TVN”)

Jusis Reni Pamiętana z piosenki „Zakręcona” (Pudelek)

Były mąż Edyty Górniak przez dwa lata miał nie odzywać się do K. Dariusz syna, ponadto został skazany na karę więzienia za śmiertelne potrącenie kobiety na pasach („Fakt”, WP Gwiazdy)

Kaczorowska Jako znana z roli Bożenki z Klanu (Pudelek) lub gwiazda Tańca Agnieszka z Gwiazdami (Pudelek),

Odwołania do jej związku z Marcinem Dubienieckim („Super Kaczyńska Marta Express”)

Wspominano właśnie zakończony związek aktora z Violą Karolak Tomasz Kołakowską („Super Express”),

Odwołania do jego dziecięcej roli w serialu „Niania” („Pytanie na Karwiński Roger Śniadanie”)

165 Przypominano, że prowadziła w TVP program „Bake Off - Ale Kołeczek Katarzyna ciacho!” („Super Express”)

Koroniewska Joanna Wyrzucano jej, że zagrała w teledysku disco polo (Pudelek)

Zauważono jego zatarg z policją, wspominano grę w serialu Królikowski Antek „Klan” (Pudelek)

Królikowski Paweł Wspomniany jako aktor serialu Ranczo (dwutygodnik)

Zasłynęła z filmów dla fetyszystów stóp, w USA ma być znana tylko z „The Real Housewives of Miami”, w Polsce zaś z Top Model i sesji rozbieranych w magazynach dla panów (Pudelek), Krupa Joanna ponadto zaprosiła do Polski producenta, który właśnie (w badanym okresie) został oskarżony o molestowanie kobiet (Pudelek)

Zwracano uwagę, że prezenterka była Miss Polonia w 2012 Krupińska Paulina roku (Pudelek)

Wspominano, że modelka była Miss Polonia w 2016 roku Krzan Izabella (Pudelek)

Kukiz Paweł Przywołany jako były lider grupy Piersi („Pytanie na Śniadanie”)

Kulesza Agata Określana „gwiazdą z ” („Fakt”),

Kurowska Joanna Wspomniana jako znana z serialu „Graczykowie” (Tygodnik)

Przywołana jako w przeszłości nieznana zawodniczka Lewandowska Anna niedocenianej dyscypliny (Pudelek) i jako Anna Stachurska, gdy pod tym nazwiskiem trenowała karate (Pudelek)

Jako aktor grający w filmach Władysława Pasikowskiego i Linda Bogusław Wojciecha Kieślowskiego (dwutygodnik)

Przypominano jej związek z Johnem Porterem (telemagazyn, Lipnicka Anita tygodnik)

Lipowska Teresa Odwoływano się do jej roli z „M jak Miłość” (telemagazyn)

Pisano o niej po odejściu z TVP, gdzie prowadziła program Lucińska Anna „Dzień Dobry Polsko” („Super Express”)

Odnoszono się do jego roli w filmie „Nie Lubię Poniedziałku” Łapiński Henryk (telemagazyn)

Łągwa Jacek Jako były muzyk zespołu „Ich Troje” (tygodnik, telemagazyn)

Wspominano jego małżeństwo z Dodą (Telemazyn) oraz fakt, Majdan Radosław że tatutaż z jej wizerunkiem pokrył rysunkiem Indianina (Pudelek)

Wspominano, że gwiazdor disco polo wystąpił z Marylą Martyniuk Zenek Rodowicz („Fakt”)

Maślak Rafał Nawiązano do jego tytułu Mistera Polski w 2014 roku (tygodnik)

166 Merle Zofia Przypominano, że grała w „Na Dobre i na Złe” (telemagazyn)

Wypominano jej kontrowersyjną metamorfozę z długowłosej, Mielcarz Magdalena swojskiej blondynki w platynową kobietę z fryzurą w tzw. Boba („Fakt”)

Zasłynęła, ponieważ dziadek, Leszek Miller, umieścił jej zdjęcie Miller Monika w sieci (Pudelek)

Opisywana w kontekście śmierci ojca („Fakt”), skojarzona z Młynarska Agata pracą w TVP i zwolnienia z niej w wyniku „dobrej zmiany” (Pudelek)

Odnoszono się do jej byłego związku z Michałem Figurskim Moro Odeta (Pudelek)

Dziennikarzowi wypominano potrącenie samochodem starszej Najsztub Piotr kobiety („Super Express”),

Wspominany w kontekście byłego związku z Dodą oraz bycia Nergal (Adam Darski) jurorem w „The Voice of Poland” (tygodnik)

Powracano do jej związku z Tomaszem Kammelem, zarzucając Niezgoda Katarzyna im przy tym wyprowadzanie pieniędzy z banku, w którym pracowała Niezgoda (Pudelek),

Przypominano, że aktor był mężem Haliny Mlynkovej (Gwiazdy Nowicki Łukasz WP)

Odnoszono się do początków jego obecności w telewizji w Obuchowicz Bartosz programach „5-10-15” i „Teleranku” („Fakt”)

Opania Bartosz Powracano do jego roli w serialu „Na Dobre i na Złe” (Tygodnik)

Wspominano jej szalone życie w czasach świetności Lombard Ostrowska Małgorzata („Dzień Dobry TVN”)

Przypominano, że miał trzy żony (Pudelek) oraz że grał w Pazura Cezary „Kilerze” oraz „13 Posterunku” (Pudelek)

Wypominano mu, że miał zgwałcić w przeszłości dwie kobiety Polański Roman („Fakt”)

Przywoływana z powodu udziału w programie „Azja Express”, Przetakiewicz Joanna gdzie musiała pić mocz („Super Express”), jej związku z Janem Kulczykiem („Fakt”) oraz sesjami dla „Playboya” (Pudelek)

Kojarzona z początkami kariery w zespole Sistars (Gwiazdy Przybysz Natalia WP)

Przywoływana w związku z udziałem w „Tańcu z Gwiazdami” Pyrek-Rokita Monika („Fakt”)

Rodowicz Maryla Odnoszono się do jej rozwodu („Fakt”),

167 Wspominano wypadek samochodowy, gdy auto prowadził jej Rosati Weronika ówczesny partner, Piotr Adamczyk, po którym to wypadku noga aktorki była złamana w kilku miejscach (Pudelek)

Wypominano jej, że gwiazdorzyła na planie programu „Piekielny Hotel” („Fakt”), że po rozwodzie z Jackiem Rozenkiem spędzała Rozenek Małgorzata zbyt dużo czasu z żonatym Piotrem Kraśko oraz spekulowano, czy aby nie jest tak naprawdę starsza niż deklaruje (Pudelek)

Przypominano, że przez rok była żoną Piotra Adamczyka, Rozz Kate (Katarzyna wcześniej żyła w Paryżu z bogatym mężem, którego miała Gwizdała) poznać przez Wojciecha Fibaka (Pudelek)

Zwracano uwagę, że modelka pokazała się w Cannes w Ruchała Alicja prześwitującej sukience (Pudelek)

Wspominano jej rozwód z Tomaszem Lisem („Super Express”) Rusin Kinga oraz konflikt z Hanną Lis (Pudelek)

Nawiązywano do jej zakończonego związku z Wojciechem Sablewska Maja Mazolewskim („Fakt”), do bycia managerką Dody (Pudelek), wspominano, że jako nastolatka pracowała w myjni („Fakt”)

Wspominany w kontekście ról w „Pod Mocnym Aniołem” i w Sapryk Tomasz „Ranczu” (miesięcznik)

Seniuk Anna Przywoływano jej rolę w „Czterdziestolatku” (dwutygodnik)

W kontekście byłego małżeństwa z Krystyną Jandą Seweryn Andrzej (dwutygodnik)

Przypominano, że sławę przyniosły jej serial „Przyjaciółki” i Sienkiewicz Agnieszka „Taniec z Gwiazdami” (Pudelek)

Odnoszono się do początków jej kariery, czyli do kanału „Honey Skarbek Honorata Hollywood” na youtube (Pudelek)

Wspominano jego pracę w zespole Big Cyc („Dzień Dobry Skiba Krzysztof TVN”)

W kontekście pogarszającego się zdrowia Smolenia Smoleń Bohdan przypominano, że jego żona i syn popełnili samobójstwa na początku lat 90-tych XX wieku (telemagazyn)

Kojarzona z serialami „Na Dobre i Na Złe” oraz „Przyjaciółki” Sokołowska Anita (telemagazyn)

Przywoływano jej współpracę z zespołem Varius Manx Stankiewicz Kasia (miesięcznik, Gwiazdy WP)

Steczkowska Justyna Wspominano jej konflikt z Edytą Górniak (Pudelek)

Stramowski Piotr Nawiązywano do jego roli w filmach „Pitbull” („Fakt”)

Szapołowska Grażyna Nawiązywano do jej licznych związków z mężczyznami („Fakt”)

Szostak Karolina Przywoływana w związku ze schudnięciem (Pudelek)

168 Wspominano jego udział w programie „X-factor” (Pudelek) oraz Szpak Michał nagranie wideo wokalisty dla jego siostry Marleny („Pytanie na Śniadanie”)

W kontekście urodzenia dziecka, którego ojcem jest Kamil Ślotała Zosia Haidar (Pudelek)

Odniesienia do poznania Jarosława Kreta podczas pracy w TVP Tadla Beata (dwutygodnik)

Przypomnienie, że raper brał niegdyś narkotyki („Pytanie na Tau (Piotr Kowalczyk) Śniadanie”)

Wspominany w związku z nawrotem choroby nowotworowej Trela Jerzy („Super Express”)

Odnoszono się do zawału, który aktorka przeszła w maju 2017 Tyszkiewicz Beata roku („Fakt”),

Opisywana w kontekście nieudanego związku z Patrykiem Wendzikowska Anna Ignaczakiem („Fakt”)

Kojarzona z Antkiem Królikowskim oraz z odbiciem chłopaka Wieniawa Julia przyjaciółce (Pudelek)

Wspominano jej związki z aktorami Maciejem Musiałem i Więdłocha Agnieszka Sebastianem Fabijańskim (Pudelek)

Odwoływano się do jego trudnego dzieciństwo („Fakt”) i Wiśniewski Michał liderowania grupie Ich Troje (Tygodnik)

Wojciechowska Przywoływano początki jej kariery medialnej w programach Martyna „Automaniak” oraz „Big Brother” (Pudelek)

Woźniak-Starak Wspominano jej rozwód w 2015 roku z motocyklistą Pawełem Agnieszka Badziakiem (tygodnik)

Przywoływano jej rodzinny wyjazd do USA w 2015 roku Wrońska Ilona (Gwiazdy)

W kontekście choroby nowotworowej, na którą aktor zapadł dwa Wysocki Wojciech razy („Super Express”)

Pisano o niej w kontekście rozwodu z Adamem Pigułą („Fakt”) Wyszkoni Anna oraz nowotwór tarczycy, który zdiagnozowano w 2016 roku (Gwiazdy)

Odnoszono się do początków jej kariery telewizyjnej, gdy była Zapędowska Elżbieta jurorką „Idola” (Pudelek)

Przywoływano jego dziecięcą rolę w serialu „Rodzina Zdrójkowski Adam Zastępcza” (Pudelek)

Wspominany w kontekście wygranej programu „Azja Express” Żurawski Michał („Fakt”) oraz nawiązywano do jego choroby alkoholowej (Pudelek) Tabela 11. Celebryci i powody, dla których przywoływano ich przeszłość

169 3.7. Wątek religijny

W kontekście religijnym pojawiają się nieliczni celebryci. W badanym okresie wystąpili w nim Cezary Pazura, Edyta Górniak i Jerzy Stuhr

Konflikt między Jerzym Stuhrem a Cezarym Pazurą Odkąd Cezary Pazura zaangażował się w religijną akcję „Różaniec do granic” bywa krytykowany przez osoby z branży. Jedną z nich był Jerzy Stuhr, który w felietonie dla „Gazety Krakowskiej" zarzucił aktorowi hipokryzję, ponadto napisał, że „mój kolega Cezary Pazura mówił sam, że on będzie się modlił, żeby islamu w Polsce nie było”. Ten odpowiedział na Facebooku, że „nigdy z moich ust nie padło tak idiotyczne zdanie. Zgadzam się z Panem, że modlitwa nie może być skierowana przeciwko komuś, albo czemuś. Proszę zatem Pana Profesora o nierozpowszechnianie podobnych bzdur”.

Komentarze internautów były spolaryzowane: § „Cezary, upadły aktor, chce zaistnieć. Cóż, upadek jest bolesny. Pazura jesteś skończony. Zostało ci pitolenie do kotleta. Obok Pana Stuhra usiąść nawet nie możesz" (Typek); § „I po tym Pazure lubie coraz bardziej. A nie bufona Stuhra który razem z synkiem kpią z Polaków" (ccc); § „To jest chore. Pan Jerzy Stuhr jest Wybitnym aktorem, Mistrzem i Mentorem w Swoim fachu, czyli Aktorstwie. I tyle. Nie jest Żadnym autorytetem w Innych dziedzinach. Dlatego nie powinien nikogo pouczać w sprawach etyki, wiary, polityki, poglądów. To tak jakby chciał pouczać inżynierów jak się powinno budować mosty lub samoloty. Czy tego nie widzicie? Pan Czarek Pazura ma prawo do własnych przekonań i poglądów i jeśli ktoś miałby je krytycznie oceniać to może to zrobić filozof, mistyk, antropolog kultury, politolog itp. A nie inny aktor, nawet tak profesjonalny jak Pan Jerzy. Bo po prostu w tej dziedzinie nie jest fachowcem. Nie dajmy się zwariować" (Jnw70).

Nawrócenie Edyty Górniak

Edyta Górniak, wcześniej buddystka, o nawróceniu na katolicyzm mówiła od 2014 roku. Podawała powody, o niektórych spekulowano. Jednym z nich miało być śmiertelne potrącenie starszej kobiety przez jej byłego męża (wokalistka zamierzała starać się też o rozwód kościelny). Innym choroby syna Allana oraz jej samej. Swój udział miała też mieć przyjaciółka: Urszula była jej fanką, następnie pomagała w

170 opiece nad Allanem, została matką chrzestną. Nawrócenie miało pomóc wokalistce w pojednaniu z matką.

Komentarze były w większości nieprzychylne, sugerowały chwiejność artystki, która co jakiś czas zmienia wiarę, część internautów nie wierzyła w szczerość wyznań, zarzucając piosenkarce rozwinięty materializm, nie duchowość.

Pozostałe osoby Doda (Dorota Rabczewska) związek piosenkarki z religią à rebours: została skazana na karę grzywny za obrazę uczuć religijnych dwóch osób.

Bliźniaczki Laskowskie Anna i Ewa uważane są za ewangelizujące modelki modowe. Na Instagramie i Facebooku umieszczają zdjęcia, którym towarzyszą cytaty z Biblii. Twierdzą, że wiara ma wpływ na to, co publikują na blogu: nie ubierają się wyzywająco.

Janusz Gajos nagrał audiobook fragmentu Biblii: Księgę Koheleta. Twierdzi, że religia zawsze była obecna w jego życiu, jednak nie lubi o tym opowiadać, ponieważ – zdaniem aktora – wiara jest najbardziej intymną sferą życia.

Nergal (Adam Darski) pisano, że Nergal, obok swej inteligencji i wykształcenia, jest też kontrowersyjny i szydzi z religii, ale walka Kościoła z jego koncertami daje mu raczej dodatkową promocję.

Maria Niklińska chciałaby mieć rodzinę i dzieci, w czym wzorcem są dla niej dziadkowie. Została wychowana w kulcie pracy, dlatego już jako dziecko prowadziła 5-10-15, ale ciągle jest sama, chciałaby się więc ustatkować. W teledysku do piosenki „Ile jeszcze” aktorka, próbująca sił jako piosenkarka, całuje się (w stroju zakonnicy) z kobietą, co miało oznaczać ekspresje miłości. Pytana w związku z tym o religię przyznawała, że wierzy, ale nie chciała o tym mówić.

171 Popek (Paweł Ryszard Mikołajuw) raper słynie z wulgarnej twórczości i rozrywkowego stylu życia, nie twierdzi jednak, że jest przy tym głęboko wierzący. W filmie opublikowanym na Instagramie przyznaje wręcz, że „ma problem" z wiarą.

Monika Zamachowska na łamach „Dobrego Tygodnia” (czasopismo przedstawiane jest jako „pierwszy w Polsce tygodnik dla kobiet, które cenią wartości rodzinne, patriotyczne i katolickie) wyznawała, że dorastała bez religii, ale w jej życiu pojawił się przełom i obecnie dziennikarka głęboko wierzy w Boga, co daje jej siłę i nadzieję.

Ewa Wachowicz po pokazaniu się z nowym partnerem, Sławomirem Kowalewskim, wyznawała, że jest w nim zakochana i ufa mu. Zaufanie pojawiło się w momencie, gdy na jego piersi zobaczyła krzyżyk. Dodawała, że rozpad poprzedniego małżeństwa byłej Miss był ciosem dla religijnych rodziców Wachowicz.

Ewa Ziętek aktorka, która większą część życia miała być zwolenniczką aborcji na żądanie, ostatnio zmieniła zdanie, co wyznawała w „Dobrym Tygodniu”: stała się „orędowniczką nienarodzonych dzieci. To wynika z mojej wiary".

Zbiorowo w artykule „Religijni celebryci promują film o ojcu Kolbe: Figurska, Basiura, Popek i... Ogórek" (Pudelek) wymieniono celebrytów, którzy pojawili się na premierze filmu „Dwie korony”: Adama Woronowicza, Macieja Musiała, Magdę Ogórek, Pawła Deląga oraz Wojciecha Modesta Amaro. Komentarze internautów były negatywne: § „Tylko dlaczego nie zyja jak katolicy?"; § „Figurska, Pazura i kato-lalka Ogórek - koszmar. Figurska mnie przeraża, baba jest butna i wręcz dumna ze swojej hipokryzji. Przykład na to kim katolik, jeszcze tak zdewociały, być NIE powinien"; § „Ogórek ciągle w tych pastelach łeee".

172 3.8. Wątek charytatywny i społeczny

W badanym okresie w mediach często pojawiają się wątki społeczne, czyli związane z akcjami charytatywnymi, działaniami społecznymi (propagującymi pewne postawy) lub po prostu imprezami o charakterze charytatywnym.

Akcje społeczne Dominowały akcje związane z edukacją seksualną oraz kampanie pro-zwierzęce, dlatego znane osoby pojawiały się wówczas najczęściej w tych właśnie kontekstach.

• Akcja „Zerwijmy łańcuchy” – media pisały o gwiazdach biorących udział w akcji społecznej, której motto brzmiało: „Przywiąż psa do siebie, nie do budy”. Wymieniano: Michała Piróga, Kasię Moś, Urszulę Dudziak, Jakuba Świderskiego, Agnieszkę Włodarczyk i Karolinę Pilarczyk. Gwiazdy protestowały w miejscach publicznych: w centrach polskich miast ustawiano budy, do których każdy mógł się przywiązać, by zobaczyć, jak wygląda świat z perspektywy psa łańcuchowego.

Każdy mógł się przywiązać do budy, by zobaczyć, jak wygląda świat z perspektywy psa łańcuchowego

• Wątek pomocy zwierzętom poruszany był przy okazji newsa, że Julia Wieniawa i Antek Królikowski adoptowali psa ze schroniska (pochwalili się tym w sieci), • W badanym okresie część gwiazd wzięła udział w kampanii przeciw molestowaniu (edukacja seksualna), m.in. Iwona Felicjańska, Karolina Korwin- Piotrowska, Joanna Krupa, Anja Rubik, • Toczyła się też kampania społeczna na rzecz edukacji seksualnej w szkołach i w domu. W spotach wystąpili m.in. Monika Brodka, Radzimir Dębski (Jimek), Maciej Stuhr, Magda Cielecka, Sebastian Fabijański oraz Dorota Masłowska. W pierwszym opublikowanym spocie występował Maciej Stuhr, który pokazywał, jak można rozmawiać z dzieckiem „na te tematy", • Ewa Chodakowska – akcje propagujące zdrowy styl życia, • Dorota Wellman – popierała akcję przeciw fatshaming, czyli stygmatyzowaniu osób otyłych.

173 Akcje charytatywne W tym wątku dominują poszczególne akcje, w których udział brały znane osoby. § Bieg po nowe życie – akcja promująca w Warszawie polską transplantologię, wzięli w nim udział m.in. Beata Tadla, Ewa Kuklińska, Jarosław Kret. § Hospicjum to też Życie – kampania społeczna zwracająca uwagę na potrzebę zapewnienia nieuleczalnie chorym godnych warunków życia. W akcji udział brali m.in. aktorzy Dorota Kolak i Michał Piela. § Drużyna Szpiku – Klub Starego Browaru w Poznaniu świętował 10 edycję akcji propagującej zwiększenie liczby osób zarejestrowanych w Centralnym Rejestrze Niespokrewnionych Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej. Odbył się też pokaz mody. W mediach wymieniano obecne na wydarzeniu znane osoby, m.in. Karolinę Szostak, Bartka Jędrzejaka, Basię Pasek, Joannę Racewicz, Lidię Popiel, Tomasza Purola. § Cała Polska Czyta Dzieciom – zorganizowano bal charytatywny, na który zaproszono plejadę polskich artystów. W tym kontekście wymienia się Antoniego Królikowskiego, Edytę Jungowską, Julię Wieniawę, Justynę Sieńczyłło i Teresę Lipowską. § Ultramaraton charytatywny – cykl artykułów o biegu charytatywnym aktora Kuby Wesołowskiego na 100 km. Jego znajomi celebryci powątpiewali, czy uda mu się przebiec taką odległość. Anna Lewandowska miała nadzieję, że trenował, a Maciej Zakościelny śmiał się, że Kuba ma doświadczenie, ponieważ biega między hotelami a planem zdjęciowym. Akcja powiodła się, o czym pisano: „Kuba Wesołowski – w ramach pomocy dla niepełnosprawnego Bartka - zamierza przebiec 100 km. I udało się!”. § Nagroda Gwiazdy Dobroczynności – w badanym okresie przedstawiono nominacje do nagrody. Otrzymali je: Majka Jeżowska, Mateusz Damięcki, Michał Piróg, Olga Bończyk, Omena Mensah, Piotr Małachowski, Rafał Wilk, Szymon Majewski.

174 3.9. Wątek ślubu

Ślub własny lub w rodzinie jest bardzo często poruszany w mediach, pojawia się on również w kontekście jego braku – gdy para mimo długiego stażu nie bierze ślubu lub gdy osoba bez ślubu spodziewa się dziecka.

Najczęściej w tym kontekście pojawiali się:

Ewa Farna Piosenkarka udzieliła wywiadu po wyjściu za mąż w tajemnicy, prawdopodobnie w Las Vegas. Opowiadała o początkach związku, o chęci posiadania rodziny, i jest to ważniejsze, niż kariera.

Media donosiły potem: „Ewa Farna. Fani jako pierwsi dowiedzieli się o jej ślubie”, „Ewa Farna porzuci karierę dla rodziny?”, „Farna o ślubie: ” oraz „Ślub bez rozgłosu”.

Wątek ślubu pojawia się także przy okazji jej konfliktu z menedżerem, którego zwolniła i nie zaprosiła na swój ślub: „Farna nie zaprosiła Wronki na ślub. ”.

Powyższe artykuły doczekały się przeważnie pozytywnych komentarzy, m.in.: § „Farna nie potrzebuje lansować się ślubem, a Młynkowa i Wronka pamiętacie jaki cyrk zrobili ze swojego wesela”; § „Szacunek dla Ewy,za to, że nie robi szopki ze swojego życia prywatnego"; § „No i dobrze. Miała widocznie powody, a wybór gości to jej sprawa"; § „Śliczna, zdolna, skromna. Sodówa jej nie odwaliła. Brawo ☺".

Grażyna Szapołowska Media donosiły, że aktorka i jej długoletni partner, biznesman Eryk Stępniewski, zamierzają się pobrać. Ślub miał się odbyć się w następnym roku na dzikiej plaży. Jednocześnie aktorka zaprzeczała doniesieniom o kryzysie w związku.

Przykładowe artykuły: „Grażyna Szapołowska znów weźmie ślub. To będzie jej czwarty raz!”, „Szapołowska obiecuje: ", „Do czterech razy sztuka?" oraz „Na ślub nigdy nie jest za późno”.

W maju 2019 roku para wciąż pozostawała bez ślubu.

175 Lara Gessler Córka restauratorki wyszła za barmana Pawła Rucza przy czym – mimo sprzeciwu rodziny – sama zajęła się organizacją ślubu i i wydarzeń wokółślubnych. Mamie pozwoliła jedynie na wybranie i opłacenie podróży poślubnej.

Media donosiły: „Magda Gessler zapłaciła za podróż poślubną córki. Zdecydowała, gdzie Lara spędzi ten czas”, „Gessler ufunduje córce i zięciowi miesiąc miodowy: Powiedziałam mamie: Wymyśl nam podróż poślubną". Przy okazji poruszano życie uczuciowe mamy: „Gessler nie wyjdzie za mąż. <Ślub nie jest mi potrzebny do szczęścia>", Gessler dodawała w wywiadzie: „Ślub nie jest mi potrzebny do szczęścia. Dla mnie nie liczy się papierek. Co on by tu zmienił? Nic! Swoją zabawę ślubną miałam przed laty w restauracji w Krakowie i to uznaję za mój symboliczny ślub".

Internauci komentowali: • „A może Pan młody by coś raczył sfinansować, a nie tak na garnuszku kobiet”, • „To rekompensata dla Pana młodego za wyjątkową szpetnosc panny młodej ja!!!!!”, • „Fajny prezent napewno pani Magda wymyslila cos uroczego. Duzo szczescia mlodej parze :)”, • „Mi sie wydaje że Lara ma poukładane w glowie, nie to co inne nasze celebryty".

Małgorzata Rozenek-Majdan Prezenterka pojawia się często w mediach w kontekście swojego związku z Radosławem Majdanem – są jedną z najczęściej omawianych par. Co za tym idzie często nawiązuje się do ich ślubu, wesela, poprawin, rocznic ślubu oraz do życia rodzinnego. W badanym okresie opisywano jej zamążpójście i przyjęcie weselne, często używając określenia „Perfekcyjny ślub”, co było nawiązaniem do prowadzonego przez Rozenek programu „Perfekcyjna Pani Domu” i do serii wydanych przez nią książek.

Przykładowe artykuły: „Małgorzata i Radosław Majdanowie świętowali rocznicę ślubu. Imprezę utrzymali w tajemnicy”, „Rozenek i Majdan urządzili poprawiny wesela. Nie zaprosili na nie Renaty Kaczoruk!”, „Perfekcyjny ślub według Małgorzaty Rozenek-Majdan”.

176 O swojej książce „Perfekcyjny ślub” Rozenek rozmawiała z Magdą Mołek. Ta spytała, czy Rozenek nie napisze teraz książki o rozwodach. Odpowiedź brzmiała, że miałaby dużo do powiedzenia, ale nie planuje takiej książki. Mimo że rozmowa była spokojna i pozbawiona negatywnych emocji to Rozenek poczuła się urażona.

Tematy artykułów, które pojawiły się w badanym okresie i były związane ze ślubem Małgorzaty Rozenek i Radosława Majdana: o Kilka tygodni po swoim ślubie zorganizowali poprawiny. Na zdjęciach, które wyciekły do internetu, widać niemal wszystkich uczestników programu „Azja Express" poza Renatą Kaczoruk, z którą małżeństwo pozostawało w konflikcie; o Przez natłok obowiązków wynikających z pracy w telewizji Rozenek nie miała czasu pojechać w podróż poślubną, chciałaby to teraz nadrobić; o W modnym klubie z okazji pierwszej rocznicy ślubu wyprawili drogą imprezę, która trwała do rana; o Także z okazji pierwszej rocznicy ślubu pojawili się na łamach „Vivy” na zdjęciach, które wykonano specjalnie dla magazynu w Dubaju. Fotografie stylizowane na życie pary milionerów wywołały lawinę skrajnych komentarzy i emocji, także wśród osób znanych, jak Manuela Gretkowska, która skrytykowała ich aspiracje do „klasy wyższej".

Komentarze na portalach: • „Rozenek już by sobie podarowała te 'perfekcyjne' książki od siedmiu boleści", • „Jak jeszcze raz usłyszę słowo perfekcyjne, perfekcyjny itd. chyba się porzygam", • „Z tyłu liceum, z przodu muzeum", • „Ta para to już przekracza normy dobrego smaku. Strach wejść do internetu bo na pewno wyskoczy Małgosia i Raduś”, • „A kiedy rozwód? - statystyki z obowiązują”, • „Zaprosili kogo uważali, ze należy zaprosić. Renata ich też nie zaprosi na ślub z...no właśnie z kim”, • „Nie zaprosili renatki bo to, najbardziej wredna osoba ze wszystkich uczestników Azja exspres''.

177 Pozostałe osoby Anna Wyszkoni Piosenkarka opublikowała na Instagramie dwuznaczne zdjęcia, które mogły sugerować, że bierze ślub. Okazało się, że był to ślub znajomych z Francji.

Anita Lipnicka Wokalistka wyszła za ilustratora Marka Gray’a. Dotychczasowy partner, John Porter, nie był wcześniej dla niej wsparciem – gdy zachorowała na nowotwór, ich związek zaczął psuć. Lipnicka przyznawała, że chce sprzedać swoje 160- metrowe mieszkanie, bo ma z nim złe wspomnienia. W artykule napisano, że lokal jest urządzony w stylu angielskim.

Dominika Gawęda Piosenkarka planowała ślub kościelny – ma już cywilny – z wokalistą Maciejem Szczepanikiem. W maju 2019 roku nie znaleziono jednak doniesień o sakralnej ceremonii.

Dominika Gwit Pod koniec czerwca 2017 roku aktorka ogłosiła zaręczyny z Wojciechem Dunaszewskim: para wyjechała na Mazury i tam, w dzień urodzin aktorki, ukochany poprosił ją o rękę. Zdjęciem pierścionka Gwit pochwaliła się na Instagramie. Celebrytka na co dzień stara się chronić swoją prywatność. Jednak przygotowania do ślubu ekscytują Gwit tak bardzo, że zdaje się o tym zapominać. W wywiadzie zapewnia, że ceremonię ślubną na pewno zrelacjonuje w mediach społecznościowych.

Dorota Gardias Ślub do szczęścia nie jest jej potrzebny, choć ma córkę i myśli o kolejnym dziecku. Chciałaby, żeby drugim dzieckiem był chłopiec.

Ilona Felicjańska Modelka zdradziła tabloidowi swoje ślubne plany, w efekcie donoszono: „Ilona Felicjańska po raz kolejny wychodzi za mąż. Była modelka planuje dwie ceremonie" (precyzując: chodzi o wesela, które miałyby się odbyć w Londynie i w Warszawie). Plany nie zostały zrealizowane, Felicjańska (teraz Montana) wyszła za mąż w tajemnicy w 2019 roku.

178 Krzysztof Włodarczyk (Diablo) Przed najważniejszą walką w życiu bokser wyznał, że planuje drugi ślub: nowa partnerka pomaga mu w karierze zawodowej i wreszcie jest szczęśliwy. Wciąż jednak był żonaty. Artykuły tytułowano: „Diablo szykuje się do ślubu! Jego poprzednie małżeństwo było bardzo burzliwe", „Ja naprawdę się zmieniłem”. Komentarze były w zwykle negatywne: „Nie chcę źle wróżyć, ale drugie też będzie burzliwe, bo on ma , który raczej się nie zmieni. Mimo wątpliwości ŻYCZĘ SZCZĘŚCIA"; „Znalazł kolejną , która nabrała się na jego sławę i pewnie kasę"; „Nowa kobieta czy następna najwna, babiarz to nie poradzisz co On reprezentuje BRZYDAL". Aleksandra Kisio Aktorka jest kolejną osobą, która pobrała się potajemnie. Pudelek donosił: „Ola Kisio wywołała małe poruszenie w nielicznym gronie swoich fanów, publikując zdjęcie ze ślubu. Dzisiaj okazuje się, że uroczystość odbyła się w czerwcu, a szczegóły ceremonii udało się ukryć aż do teraz”. Komentarze były jednak przychylne: „Wyglądała pięknie i elegancko", „Nie jej wina że jest córką Izabeli. To na pewno jej ból", „Gratuluję!!!". Robert Gawliński W wywiadzie oznajmił, że żonę kocha jeszcze bardziej niż kiedyś, a obchodzi już 30. rocznicę ślubu. Wspominał, że tuż przed ślubem dowiedział się, że ma raka oraz fakt, że przyszła żona była jego fanką i poznali się na koncercie. Tytuły artykułów: „Szkoda życia na ciche dni” oraz „Świętuje perłową rocznicę ślubu”. Tomasz Karolak Aktor oświadczył, że ostatnie medialne zamieszanie wokół „ślubów roku" przekonało go do „zorganizowania ceremonii w dziurze". Wyznał: chcę stanąć na ślubnym kobiercu. Zainspirowała go do tego scena ślubna z nowego filmu „Narzeczony na niby”, w którym bierze ślub z Sonią Bohosiewicz. Artykuł: „Karolak: " miał negatywne komentarze: „Para jest totalnie groteskowa!", „Jaka ona prostaczka...boziuniu", „nie w dziurze tylko w dupie oblechu". Sylwia Mor Na profilu na Facebooku Agata Młynarska pokazała zdjęcia ze ślubu cywilnego Sylwii Mor – w mediach podkreślano, że jest to przybrana córka prezenterki.

179 3.10. Łatki na celebrytach

W komentarzach na portalach Pudelek i Gwiazdy WP można zaobserwować przypisanie pewnych atrybutów lub cech konkretnym celebrytom. Są to z reguły komentarze negatywne. Część takich „łatek” wynika z treści publikowanych artykułów (np. podejrzenia kierowane wobec Natalii Siwiec, że sama nie urodziła dziecka), inne nie są związane z treścią artykułu (np. nazywanie Dody „transem”).

Doda jako trans W komentarzach pod niemal wszystkimi artykułami na temat Dody pojawiały się określenia „trans”, „transa”, „transior”. Komentarze te należały do najpopularniejszych (zbierających najwięcej polubień). Trudno odnaleźć źródła określeń Dody właśnie jako „trans”, w komentarzach przewija się motyw „męskiej szczęki” piosenkarki, być może opinia ta wzmacniana jest ingerencjami chirurgicznymi (powiększenie piersi), zwłaszcza że mimo tych ingerencji – jak tłumaczył prof. Zbigniew Lew-Starowicz w jednym z artykułów – Doda, mając silną osobowość, dla wielu mężczyzn jest aseksualna.

W komentarzach pod niemal wszystkimi artykułami na temat Dody pojawiały się określenia „trans”, „transa”, „transior”. Komentarze te należały do zbierających najwięcej polubień

Niezależnie od tematu artykułu i jego wydźwięku (pozytywny lub negatywny) komentarze są zwykle pejoratywne, obraźliwe.

Poniżej prezentujemy tytuły artykułów i przykładowe komentarze:

o „Doda o roli u Karolaka: ". Komentarz: „transie kto by cie tknął ?". o „Doda o procesie z Emilem Haidarem: ". Komentarz: „Opłacało się transie zapłacić 10 tys. za sprawę w sądzie by zachować torebkę i sukienkę? Pierścionek i tak musiałaś zwrócić. Nie

180 lepiej było zrobić to po zerwaniu zaręczyn? I ty będziesz mówić coś o honorze i klasie?". o „Doda pozuje... z Jerzym Skolimowskim (FOTO)". Komentarz: „Ochydny transior. Jeszcze jakby to miłe i inteligentne było...". o „Zamyślona Doda pozuje na planie ”. Komentarze: „transa już zrobiła z tego filmu groteskę jak z wszystkiego za co się bierze”, „Męska dolna szczęka u dodona”, „Zamyślony trans”. o „Doda komentuje listę : ”. Komentarz: „bedziesz ale nie jako celebrytka ale jako pierwszy trans RP”. o „Skromna Doda: ". Komentarz: „Dodon jest największym transiolem, to na pewno“. o „Doda pozdrawia z planu nowego ”. Komentarz: „transowi wali na dekiel”. o „Babcia Dody namawia ją na nowy związek. „Chce, żebym już się ustatkowała". Komentarz: „kto by chciał zużytego transa”.

Natalia Siwiec i surogatka W kategorii „powrót do figury po ciąży” pojawiają się komentarze, że zbyt szybki powrót do idealnego wyglądu, zwłaszcza do płaskiego brzucha, nie jest możliwy. Czytelnicy Pudelka oraz Gwiazd WP zarzucają wręcz „oszustwo” celebrytkom, które natychmiast wróciły do stanu sprzed ciąży, sugerując, że wcale nie były brzmienne.

Celebrytka swą figurę tłumaczyła uniknięciem tycia w ciąży. Zwraca także uwagę, że podczas opieki nad dzieckiem matka nie ma czasu na jedzenie i jest w ciągłym ruchu

Dyskusje wokół tego tematu w przypadku Natalii Siwiec wykroczyły znacznie poza komentarze. Nawet media piszą, że mogła korzystać z usług surogatki (lub że pojawiły się takie plotki). Najsilniejsze emocje towarzyszyły informacji, że Natalia Siwiec trzy

181 miesiące po porodzie wzięła udział w sesji zdjęciowej promującej bieliznę, prezentując wówczas płaski brzuch.

Sama celebrytka swą figurę tłumaczyła uniknięciem tycia w ciąży. Zwraca także uwagę, że podczas opieki nad dzieckiem matka nie ma czasu na jedzenie i jest w ciągłym ruchu.

Poniżej tytuły artykułów i przykładowe komentarze:

o „Siwiec u Mołek: ” Komentarz: „Z tego co pisaly media to korzystali z surogatki wiec niech nie mowi ze urodzila. W zadadzie w tej sytuacji poprawne jest stwierdzenie, ze zrobili tego dzidziusia”. o „Siwiec w mini reklamuje lakiery do paznokci: >Kolorów szukałam pod kolor ulubionej koszulki do spania<". Komentarze: „Nie wyglada na kobiete, ktora rodziła!" oraz „Gdzie surogatka". o „Natalia Siwiec chwali się płaskim brzuchem i pozuje w bieliźnie…”. Komentarz: „przeciez wiadomo, ze wziela surogatke!!!!". o „Siwiec zapewnia: >Urodzenie córeczki to mój największy sukces<”. Komentarz: „surogatka urodziła,w jakim szpitalu rzekomo Siwiec rodziła”. o „Natalia Siwiec ”. Komentarz: „skad sie biora takie poooojobane kobieciny? a gdzie dzidzia? dalej u surogatek?”.

182 4. Celebryci w social media – przegląd wybranych profili

Przegląd social media najpopularniejszych celebrytów objął oficjalne profile na Instagramie oraz Facebooku. Wybrano cztery nazwiska, które najczęściej pojawiały się zarówno w mediach, jak i w przeprowadzanych wywiadach, przy czym zdecydowaliśmy, że popularność będzie jedynym kryterium wyboru, skoro właśnie ona stanowi o być albo nie być celebryty. Wśród badanych nie ma więc mężczyzn, gdyż wówczas żaden nie spełniał wymogów przyjętego kryterium.

Obserwowaliśmy następujące profile: 1. Małgorzata Rozenek-Majdan, prezenterka telewizyjna, ur. 1978, wzrost 1,7 m, blondynka 2. Joanna Krupa, modelka, ur. 1979, wzrost 1,7, blondynka 3. Doda (Dorota Rabczewska), piosenkarka, ur. 1984, wzrost 1,69 m (podawany, ale podważany, może być niższa), blondynka 4. Edyta Górniak, piosenkarka, ur. 1972, wzrost 1,75 m, brunetka

Trzy urodziły się na Mazowszu, w tym dwie w Warszawie (Rozenek i Krupa, zaś Doda w Ciechanowie, a Górniak na Dolnym Śląsku).

Obserwacja dotyczyła tego samego okresu, co badanie mediów (październik 2016 oraz październik 2017), ponieważ istotą informacją był też fakt przenikania postów w social media gwiazd do innych mediów.

W badaniu social media brane było pod uwagę: § typ konta, liczba fanów, liczba polubień strony, liczba obserwatorów, § częstotliwość publikacji, § charakter publikowanych postów (promocja, zawodowe, prywatne, społeczne, z innymi gwiazdami, inne), § typ postu (oryginalny, link, post obecny w więcej niż jednym medium), § treść postu, § wizualizacja postu (zdjęcie, film, grafika, reklama), § reakcja na post, liczba i typ komentarzy (pozytywne czy negatywne), ilość polubień (Instagram) lub reakcji (Facebook), § treść komentarzy pod postem, § interakcje z obserwatorami (odpowiedzi na komentarze), § wpływ charakteru postu na jego popularność (polubienia, komentarze).

183 Liczba postów wybranych celebrytek na Facebooku i Instagramie w październiku 2016 roku i październiku 2017 roku

FB 2016 FB 2017 INS 2016 INS 2017

120 102 100 88

80 60 60 44 39 40 35 30 31 32 29 30 25 26 20 15 8 7

0 Małgorzata Rozenek- Joanna Krupa Doda (Dorota Rabczewska) Edyta Górniak Majdan

Rysunek 1. Liczba postów wybranych celebrytek na Facebooku i Instagramie

Powyższy wykres pokazuje, że liczba postów na Facebooku zwykle jest niższa niż liczba postów na Instagramie (z wyjątkiem postów Joanny Krupy z października 2017 roku). Faktyczna liczba wpisów przeznaczonych wyłącznie na Facebook jest jeszcze niższa, gdyż gwiazdy umieszczają te same zdjęcia w obu serwisach (więcej na Instgramie). Wpisy przygotowane wyłącznie na Facebooka dotyczą w większym stopniu dyskusji o wydarzeniach z życia danej celebrytki, są też bieżące komunikaty (częste u Dody), linki do materiałów medialnych na ich temat lub – szczególnie u Joanny Krupy – mówią o akcjach społecznych, w które angażuje się gwiazda.

Liczba postów nie jest tożsama z zainteresowaniem odbiorców daną gwiazdą. Na przykład Joanna Krupa znana jest także poza Polską, posługuje się w swoich social media językiem angielskim, jej posty trafiają więc do międzynarodowej widowni (ma zresztą najwięcej obserwujących jej profile ze wszystkich czterech wybranych gwiazd), co przekłada się na większe zainteresowanie jej postami, zwłaszcza że prezentuje też wpisy kontrowersyjne. Z kolei Doda i Edyta Górniak mogą liczyć na wiernych fanów, którzy wykazują się wiedzą na temat ich życia, odczytując sugestie umieszczone we wpisach. Małgorzata Rozenek–Majdan korzysta najczęściej z Instagrama, więc na Facebooku ma mniej obserwujących niż Doda lub Edyta Górniak, ale na Instagramie obserwuje ją więcej osób niż Dodę i Górniak w sumie (choć nadal mniej niż Joannę Krupę – szczegóły w opisach poszczególnych celebrytek).

184 4.1. Małgorzata Rozenek-Majdan

Facebook Strona oficjalna Małgorzaty Rozenek-Majdan na Facebooku miała około 170 tys. polubień, wpisy pojawiały się stosunkowo często (niemal codziennie), osoba prowadząca profil często wchodziła w interakcja z fanami (w komentarzach), jednak zamiast oryginalnej treści przygotowanej specjalnie na Facebooka najczęściej udostępniane są na stronie zdjęcia z Instagrama, linki z innych mediów, linki do artykułów oraz promocje aktualnych projektów.

Październik 2016

W tym okresie na 30 wpisów jedynie 8 zawierało treść przygotowaną wyłącznie na Facebooka, nie tylko link do Instagrama bez komentarza. Owe 8 postów zyskało 8.943 reakcji oraz 460 komentarzy. W sumie, razem z linkami, wszystkie posty Małgorzaty Rozenek w październiku 2016 roku otrzymały 42.001 reakcji oraz 1.758 komentarzy. Oto 8 wpisów, które obecne były tylko na Facebooku:

o Udostępnienie postu strony Strefa Światła i podziękowanie za ich pracę. Osiem komentarzy, 378 reakcji (same pozytywne). Komentarze pod postem wyłącznie pozytywne, typu: przepięknie, jak w bajce, romantycznie.

o Udostępnienie zdjęcia Magic Home od Fargotex Group (Rozenek jest ambasadorką marki), na zdjęciu prezenterka i przedstawiciel firmy. Wpis dotyczy tkanin. Dziewięć komentarzy, 225 reakcji (same pozytywne). Komentarze pod postem wyłącznie pozytywne, typu: super, piękna, Małgonia <3, na pewno było świetnie.

o Udostępnienie okładki magazynu „Joy” edycja polska, na okładce Rozenek, artykuł wewnątrz czasopisma pt. „Miłość to nic trudnego”. 32 komentarze, ponad tysiąc reakcji (pozytywne). Komentarze mieszane, negatywne („postaw na naturalność ahahahhahaha co ona ma wspólnego z naturą?? Ahahahahhaha”, „myślałam że jest mądra kobieta a okazało się ze jest kolejną pusta lalunia majdana”) oraz pozytywne (piękna, pięknie, piękna kobieta, na pewno kupię). Pojawiają się wpisy

185 broniące Rozenek lub radzące jej, żeby nie przejmowała się negatywnymi komentarzami „zawistnych ludzi”. o Udostępnienie postu Radosława Majdana, skierowanego do Kuby Wojewódzkiego, o treści: „Kubo, jesteś dla mnie nikim, wiec nie uda Ci się mnie obrazić. Obraziłeś jednak kobietę, która jest matką dwójki dzieci i moją żoną. Ale nawet w najgorszych wydarzeniach i osobach zawsze trzeba dopatrywać się wyłącznie pozytywnych stron. I tak będzie tym razem! Odszkodowanie, które dostaniemy od Ciebie w sądzie, trafi na konto jednej z instytucji charytatywnej. P.S. A mówiąc o faulu, widać, że nigdy go nie doświadczyłeś, chociaż powinieneś już wielokrotnie…”. Wpis zyskał 256 komentarzy, 4.900 reakcji (tylko 10 wątpliwych – emotikon „smutny” lub „oburzony”, ale trudno określić, czy były związane z zachowaniem Wojewódzkiego, czy wpisem Majdana).

Wiele komentarzy skierowanych jest przeciwko „Renacie”, „Renulce”, „Renatce” (Renata Kaczoruk była wtedy partnerką Wojewódzkiego), przykładowo: „Renia poskarżyła się dziadkowi Jakubowi :) ojoj jaka ona biedna. Zmanierowana dziewczyna, która nie potrafi żyć w stadzie. Radosław i Małgosia do boju:)”, „We dwoje dacie radę a panna może pomyśli, że dzięki temu programowi ma więcej swoich przeciwników :)”, „Brawo Ty Radek :) Każdy ma swój sposób na karierę tak jak to widzimy na przykładzie Renusi :) nie ważne jak gadają ale ważne, ze gadają”.

Komentarze pod postem są bardzo podzielone, niektóre są atakiem skierowanym do Kuby Wojewódzkiego, inne bronią go, jeszcze inne mówią, że Majdanowie i Wojewódzki z Kaczoruk nie powinni prowadzić wojny publicznie:

„Poważnie? z całym szacunkiem ale załatwcie to między sobą... dorośli ludzie a można wyłącznie chwalić albo straszą się sądami, odpowiedzi na fb i teraz szarpanina.. no ale cóż - byle byłby show i biznes też będzie”.

186 o Udostępnienie postu telewizji TVN dotyczącego kulis sesji zdjęciowej dla magazynu „Joy” w muzeum lotnictwa. 15 komentarzy, 260 reakcji (tylko jedna negatywna: „oburzenie”). Komentarze wyłącznie pozytywne, pojawiają się jedynie sugestie, że w materiale wideo jest za dużo reklam. o Wpis informujący, że Rozenek została nominowana w Plebiscycie Róże Gali, który organizuje dwutygodnik Gala.pl. Prośba o głosy. 50 komentarzy, niemal tysiąc reakcji (tylko jedna negatywna: „oburzenie”). Komentarze tylko pozytywne, w tonie „na pewno zagłosuję” oraz gratulacje, wiele komplementów, np. porównanie do anioła, wpisy „róża dla róży”.

o Udostępnienie strony do głosowania na Róże Gali, prośba o głosowanie. 28 komentarzy, 358 reakcji (wyłącznie pozytywne). Komentarze podzielone, pozytywne (głosowałam, zagłosuję) oraz negatywne (w tonie: dlaczego ona, czym zasłużyła?), np.: „A ty w czym zablysnęłaś pani |Rozenek ? JAKIE OSIĄGNIĘCIA? programy które pani prowadzi czy też prowadziła? żenada”. Negatywne komentarze też wobec obojga: „Pani Małgosiu dobraliście się jak w korcu maku z Radosławem. Kasa, ustawki, ciągła gra”.

o Post z okładką nowej książki Rozenek „Perfekcyjne maniery”, z dopiskiem, że będzie ją można kupić w Empiku. Zachęcanie do kupna. 62 komentarze, 822 reakcje (trzy negatywne). Komentarze podzielone, pozytywne (typu: kupię, nie mogę się doczekać), oraz negatywne (typu: nie powinna pisać takich książek, nie jest autorytetem, sama nie ma dobrych manier). Przykłady skrajnych komentarzy: „To tak jakby Hitler wydał książkę o tolerancji i akceptacji, albo poradnik dla pacyfisty.... :D śmieszne są te gwiazdeczki”, „Perfekcyjne maniery czyli jak wyzywac koleżanki po od suk. Brawa Pani Małgoniu” czy „Chyba pani to ktoś napisał, bo sądząc po manierach nie może być autorką poradnika o kulturze kobieta która tak klnie. W każdym razie proszę koniecznie przeczytać”.

Posty oryginalne, tylko dla Facebooka, nie trafiają do innych mediów, prawdopodobnie dlatego, że same są odbiciem informacji medialnych.

187 Październik 2017

Małgorzata Rozenek zamieściła w tym miesiącu na Facebooku 25 postów (niewiele mniej niż rok wcześniej), większość zawiera dokładnie te same treści, co Instagram prezenterki, z tą różnicą w stosunku do października 2016 roku, że nie publikuje już ona linków do zdjęć na Instagramie, lecz umieszcza te same zdjęcia w obydwu mediach. Na 25 postów aż 17 pokrywało się z treściami z Instagrama. Miały one jednak znacznie mniejszy zasięg (mniej polubień, mniej komentarzy), niż na Instagramie.

Oto porównanie dwóch najpopularniejszych zdjęć w badanym miesiącu: o zdjęcie przed meczem reprezentacji piłki nożnej, z biało-czerwonym szalikiem na Facebooku uzyskało 6.200 reakcji i 84 komentarze, zaś na Instagramie 49.700 polubień i 224 komentarze. Było to wówczas najpopularniejsze zdjęcie Rozenek na Instagramie. o zdjęcie przed balem z okazji 20-lecia TVN: na Facebooku 5.000 reakcji, 108 komentarzy, zaś na Instagramie 42.100 polubień, 369 komentarzy. Było to wówczas drugie najpopularniejsze zdjęcie Rozenek na Instagramie.

Posty, które znalazły się tylko na Facebooku to: § zdjęcie z planu „W Dobrym Stylu”, 3 sezon, 1000 reakcji, 31 komentarzy, § zdjęcie z planu „Dzień Dobry TVN”, 726 reakcji, 32 komentarze, § zdjęcie z planu „W Dobrym Stylu”, 3 sezon, 471 reakcji, 6 komentarzy, § zdjęcie z planu „W Dobrym Stylu”, 3 sezon, 279 reakcji, 13 komentarzy, § link do artykułu w magazynie „Viva”, 305 reakcji, 30 komentarzy, § link do rozmowy w Dzień Dobry TVN, 227 reakcji, 13 komentarzy, § promocja programu „W Dobrym Stylu”, 526 reakcji, 16 komentarzy, § promocja marki NAILAC, 91 polubień, 14 komentarzy.

Wszystkie posty Rozenek na Facebooku w październiku 2017 roku zyskały 33.209 reakcji i 965 komentarzy. 9 z 10 najpopularniejszych postów (mających najwięcej polubień) to zdjęcia, które znalazły się też na Instagramie. Jedyne oryginalne to zdjęcie z planu „W Dobrym Stylu” (trzeci sezon). 8 z 10 najczęściej komentowanych na Facebooku postów to zdjęcia, które znalazły się na Instagramie, pozostałe dwa to: wspomniane zdjęcia z planu „W Dobrym Stylu” oraz z planu „Dzień Dobry TVN”.

188 Instagram Oficjalny profil na Instagram to „m_rozenek”, w badanym okresie miał niemal 800 tys. obserwujących, ponad 2 tys. postów. Sama Rozenek obserwowała 290 osób.

Zdjęcia z Instagrama, w przeciwieństwie do umieszczanych na Facebooku (nawet te same, ale jako źródło media podają Instagram, nie Facebook) trafiają na Pudelka, Gwiazdy WP, do „Super Expressu” i „Twojego Imperium”.

Październik 2016

W tym miesiącu Rozenek opublikowała 102 zdjęcia, czyli ponad trzy razy więcej postów niż w tym samym czasie na Facebooku. Część ma charakter prywatny (z dziećmi, z mężem, we własnym domu, w „domowej stylizacji”, z wakacji), pozostałe związane są z zawodem prezenterki (okładki, reklamy firm, z którymi współpracuje, promocja projektów, ścianki), ponadto zdarzają się posty społeczne czy charytatywne. Rozenek często postuje również zdjęcia z innymi gwiazdami.

Małgorzata Rozenek postuje niemal wyłącznie zdjęcia, na których sama się znajduje – w październiku 2016 opublikowała jedynie trzy zdjęcia, na których jej brakowało: hotelu, jedzenia oraz rysunek syna. Podsumowując: o posty prywatne (z rodziną, w domu, z wakacji, z imprez prywatnych, selfie, w intymnej atmosferze itp.): 53 o posty zawodowe (ścianki, programy TV, sesje, gazety itp.): 24 o posty z innymi gwiazdami: 18 o posty społeczne (charytatywne lub z protestu społecznego): 4 o nie ma jej na zdjęciu (hotel, jedzenie, rysunek): 3

Polubienia:

Posty uzyskały łącznie 849.054 polubień. Nie było posta, który nie byłby polubiony. C posty prywatne: 547.026 polubień C posty z inną gwiazdą: 145.712 polubień C posty o charakterze zawodowym: 112.802 polubienia

189 Posty prywatne zyskiwały największe zainteresowanie. Najwięcej polubień w październiku 2016 roku otrzymało zdjęcie z mężem w samochodzie, podczas jazdy na lotnisko – 19.757 polubień. Trzy posty o największej liczbie polubień to właśnie zdjęcia z Radkiem Majdanem (kolejne dwa to zdjęcie mężem i z szampanem), które uzyskało 19.700 polubień oraz zdjęcie z mężem z wakacji: 19.112 polubień. Kolejne bardzo popularne to: selfie w lustrze (18.600 polubień), z dziećmi na spacerze (18.200 polubień) i z mężem w łóżku (17 306 polubień).

Post społeczny znalazł się na 7. miejscu wśród najpopularniejszych postów w październiku 2016 roku: zdjęcie Rozenek ubranej na czarno z kartką z napisem „#czarny protest”.

Posty z innymi gwiazdami to kolejne spośród najpopularniejszych, w tym: z uczestnikami „Azja Express”: 11.800 polubień, z Ewą Chodakowską podczas tygodnia metamorfozy w Grecji: 11.400 polubień oraz z imprezy „Azja Express”: 10.907 polubień.

Posty zawodowe, który zyskały największą popularność, to: stylizacja (11.000 polubień), sesja zdjęciowa: (9.181 polubień), zdjęcie z uczestnikami programu „MasterChef” (8.012 polubień).

Najbardziej obojętne (najmniej polubień) otrzymały zdjęcia z promocji książki (1.835 polubień), z Gali Charytatywnej (2.080 polubień) oraz z wywiadu dla Wirtualnej Polski (2.101 polubień).

Komentarze: Posty uzyskały łącznie 6.248 komentarzy. Nie było posta bez komentarza. ? posty prywatne: 4.419 komentarzy, ? posty wspólne z inną gwiazdą (dużo mniej niż poprzednie): 811 komentarzy, ? posty zawodowe: 739 komentarzy.

Najwięcej komentarzy uzyskały posty: § Udostępnienie wpisu Radka Majdana dotyczącego Kuby Wojewódzkiego, jako element publicznego sporu między Majdanami a Wojewódzkim i jego partnerką Renatą Kaczoruk: 524 komentarze,

190 § Selfie z Radkiem w łóżku (intymne zdjęcie): 427 komentarzy, § Z mężem i z szampanem (powód świętowania: nowe dziecko w rodzinie): 270 komentarzy, § Selfie w lustrze: 197 komentarzy, § Z wakacji z Radkiem: 196 komentarzy. § Czarny protest (deklaracja udziału): 153 komentarze, § Z gwiazdami z Azja Express: 148 komentarzy, § Z mężem w łóżku (kolejne intymne zdjęcie): 134 komentarze, § Zdjęcie w futrze (wyglądające jak fotografia wykonana przez paparazzi) z komentarzem, że Rozenek nie popiera noszenia prawdziwych futer: 134 komentarze, § Podczas pakowania po tygodniu metamorfozy (nagranie z inną gwiazdą): 132 komentarze.

Najmniej komentarzy otrzymały posty: § Podczas Gali Charytatywnej: 5 komentarzy, § Podczas wywiadu (element promocji książki „Perfekcyjne Maniery”): 6 komentarzy, § Podczas promocji książki „Perfekcyjne maniery”: 6 komentarzy.

Posty, które trafiły do mediów 27 ze 102 zdjęć trafiło do mediów: Gwiazdy WP, Pudelek, „Twoje Imperium” oraz „Super Express”. Najwięcej zdjęć (14) opublikowano na Gwiazdy WP, na Pudelek trafiło 11 zdjęć, „Super Express” i „Twoje Imperium” wydrukowały jedno zdjęcie. Najpopularniejsze zdjęcie pod względem wykorzystania w mediach: wykonane podczas tygodnia metamorfozy w Grecji (z Ewą Chodakowską): Małgorzata Rozenek opala się w kostiumie kąpielowym. Fotografia ukazała się w artykułach: „Małgorzata Rozenek – Majdan w bikini. Robi wrażenie!” (Gwiazdy WP); „W Grecji oddycha pełną piersią” („Super Express”); „A mąż stęskniony” („Twoje Imperium”); „Małgorzata Rozenek-Majdan wypina się w jednoczęściowym kostiumie” (Pudelek).

191 Fotografia ta nie jest wówczas najpopularniejszym zdjęciem Rozenek na Instagramie, ale jest w pierwszej dziesiątce postów o największej liczbie polubień i na 11 miejscu wśród najczęściej komentowanych. Największe zainteresowanie innych mediów wzbudziły zdjęcia z wakacji i z tygodnia metamorfozy z Ewą Chodakowską. Nie pokrywa się to z zainteresowaniem obserwujących na Instagramie, zdjęcia te są komentowane i zebrały dużą liczbę polubień (od 5.090 do 14.300), ale w większości znajdują się daleko poza pierwszą dziesiątką najpopularniejszych. Najpopularniejsze zdjęcia miesiąca trafiły na Pudelka, były to zdjęcia: z Radkiem w aucie (w drodze na lotnisko), selfie w lustrze (po tygodniu metamorfozy, zdjęcie pokazujące efekty ćwiczeń) czy zdjęcie w kostiumie kąpielowym. Gwiazdy WP faworyzowały zdjęcia z wakacji i z tygodnia metamorfozy w Grecji. Zdjęcie Rozenek, na którym deklaruje ona wsparcie dla czarnego protestu (jest ubrana na czarno, trzyma kartkę z napisem #czarnyprotest) opublikował Pudelek w artykule „Gwiazdy i celebrytki wspierają Czarny Protest: ”. Zdjęcie znajduje się na siódmym miejscu wśród najbardziej lubianych na instagramie Rozenek w październiku 2016 roku, ma też 153 komentarze, co daje mu 6 miejsce wśród najczęściej komentowanych.

Październik 2017

Małgorzata Rozenek opublikowała wówczas na Instagramie 60 postów (znaczny spadek w stosunku do 2016 roku), nie ma jej na 11 zdjęciach, wyjątkami tymi są fotografie psów lub innych zwierząt (4), rodziny (6), jedzenia (jedno zdjęcie).

§ posty prywatne (z mężem, z dziećmi, w domu rodzinnym, z wakacji, zdjęcia intymne, selfie): 37 § posty zawodowe (z planu, podczas nagrywania programów, sesje zdjęciowe): 13 § posty wspólne z inną gwiazdą: 4 § posty promujące cudzy produkt (książka o zdrowiu dzieci, ubrania Łukasza Jemioła): 3 § posty społeczne (akcje charytatywne lub społeczne): 2

192 Polubienia Mimo że opublikowanych w październiku 2017 roku zdjęć było niemal o połowę mniej niż w 2016 roku, to liczba polubień była znacznie wyższa.

Posty z października 2017 roku zdobyły łącznie 1.098.826 polubień (ponad 200 tys. więcej niż rok wcześniej). Nie było posta bez polubień.

C posty prywatne: 735.703 polubień C posty zawodowe: 180.615 polubień C posty wspólne z inną gwiazdą: 92.900 polubień C posty promujące produkty: 52.740 polubień C posty społeczne: 27.300 polubień C zdjęcie jedzenia: 9.568 polubień.

Najwięcej polubień, jeśli chodzi o poszczególne zdjęcia, uzyskały: zdjęcie przed stadionem, przed meczem, z szalikiem reprezentacji (49.700 polubień, charakter prywatny), w sukni przed balem z okazji 20- lecia TVN (42.100 polubień, charakter zawodowy) oraz inne w sukni, przed balem na 20-lecie TVN, ze swoim projektantem (36.800 polubień, z inną gwiazdą).

W przeciwieństwie do 2016 roku do najpopularniejszych zdjęć na Instagramie Rozenek należą nie tylko zdjęcia prywatne. W pierwszej dziesiątce najpopularniejszych postów znalazły się: sześć zdjęć prywatnych, dwa zdjęcia zawodowe, jedno zdjęcie z gwiazdą i jedno zdjęcie promujące produkt (zdjęcie z Radkiem, w bluzach od Łukasza Jemioła, 36 400 polubień).

Wśród postów prywatnych najpopularniejsze były: § przed stadionem, przed meczem, w rękach szalik reprezentacji: 49.700 polubień. § zdjęcie z Radkiem w przebraniach (Indianie): 31.082 polubień. § zdjęcie stylizacji, na ulicy: 29.700 polubień. § zdjęcie z psem: 28.000 polubień

193 Wśród postów zawodowych najpopularniejsze były: § w sukni, przed balem na 20-lecie TVN: 42.100 polubień § na 20-lecie TVN, ze swoim projektantem: 36.800 polubień § podczas nagrywania programu dla TVN Style: 17.300 polubień

Najbardziej obojętne (najmniej polubień) okazały się posty: § nagranie promujące program TVN Style: 3.366 polubień § zaproszenie na spotkanie autorskie w Empiku: 3.515 polubień § nagranie promujące program TVN Style: 4.977 polubień

Komentarze

Posty uzyskały łącznie 7.650 komentarzy, około 2.000 więcej niż rok wcześniej. Nie było posta bez komentarza.

? posty prywatne: 5.157 komentarzy ? posty wspólne z inną gwiazdą: 480 komentarzy ? posty zawodowe: 1.364 komentarzy ? posty promujące produkty: 378 komentarzy ? posty społeczne: 134 komentarze ? zdjęcia jedzenia: 137 komentarzy

Najwięcej komentarzy uzyskały posty: § zdjęcie z Radkiem w przebraniach (Indianie): 498 komentarzy § w sukni, przed balem na 20 lecie TVN: 369 komentarzy § zdjęcie z Radkiem, w bluzach Łukasza Jemioła: 297 komentarzy § w sukni, przed balem na 20 lecie TVN, z projektantem: 283 komentarzy § zdjęcie psa: 249 komentarzy § selfie z Radkiem, podziękowanie za wspólne świętowanie pierwszej rocznicy ślubu: 234 komentarzy § zdjęcie psów w przebraniach: 230 komentarzy § przed stadionem, przed meczem, w rękach szalik reprezentacji: 224 komentarze § zdjęcie stylizacji, na ulicy: 222 komentarze

194 W przeciwieństwie do 2016 roku widać, że obserwujący komentują także częściej inne posty, nie tylko prywatne (choć te uzyskują przewagę komentarzy). W pierwszej dziesiątce najczęściej komentowanych znalazło się siedem postów prywatnych, jeden post zawodowy, jeden post z gwiazdą, jeden post promujący cudzy produkt.

Najmniej komentarzy otrzymały: § zdjęcie z książką „Zdrowie twojego dziecka": 26 komentarzy § nagranie Rozenek na 20 lecie TVN: 28 komentarzy § nagranie promujące program TVN Style: 31 komentarzy

Tak jak w roku 2016 obserwujący nie są zainteresowani nagraniami wideo publikowanymi przez Małgorzatę Rozenek.

Posty, które trafiły do mediów 24 z 60 opublikowanych zdjęć trafiło do mediów. Najpopularniejszymi okazały się: Selfie z Radkiem, podziękowanie za wspólne świętowanie pierwszej rocznicy ślubu oraz selfie w lustrze – obydwa zainteresowały zarówno Pudelka, jak i Gwiazdy WP. Najczęściej do mediów trafiały zdjęcia o charakterze prywatnym (18 razy), zdjęcia o charakterze zawodowym pojawiły się w mediach trzy razy, z inną gwiazdą dwa razy, a o charakterze promocyjnym jeden raz. Gust obserwujących na Instagramie znów najlepiej odczytał Pudelek: spośród 10 najpopularniejszych zdjęć (mających najwięcej polubień) aż siedem trafiło na Pudelka Dwa zdjęcia Małgorzaty Rozenek stały się tematem nie jednego, ale dwóch artykułów na Pudelku, były to: zdjęcie z mężem w przebraniach (Indianie) oraz zdjęcie z Radkiem na tle maskotek. Pierwsze wzbudziło kontrowersje i na Instagramie, i na Pudelku. Rozenek zarzucano, że przebranie się za Indian jest nie na miejscu, gdyż jest to ludność uciskana, zatem nie powinna być obiektem żartów.

Gust obserwujących na Instagramie znów najlepiej odczytał Pudelek: spośród 10 najpopularniejszych zdjęć aż siedem trafiło na Pudelka

195 4.2. Joanna Krupa

Facebook Joanna Krupa aktywnie prowadzi profil na Facebooku, postuje oryginalne treści, często publikuje posty charytatywne, mające na celu zbiórkę pieniędzy na potrzebujące zwierzęta, lub promuje adopcje zwierząt, często też publikuje linki do mediów, w których się pojawia. Bardzo często lubi własne posty.

Facebook modelki polubiło w tym okresie niemal 1.130.000 użytkowników.

Joanna Krupa bardzo często lubi własne posty

Październik 2016

W październiku 2016 roku Joanna Krupa opublikowała łącznie 39 postów, tylko 13 było oryginalnie przygotowanych dla Facebooka, pozostałe posty pojawiły się jednocześnie na Instagramie.

• posty prywatne: 15 • posty społeczne (działalność na rzecz zwierząt, adopcje psów): 11 • posty zawodowe: 10 • posty promocyjne (reklamy, głównie produktów wegańskich): 3

Reakcje Wszystkie posty otrzymały łącznie 156.653 reakcji C posty prywatne: 85.271 C posty zawodowe: 59.444 C posty społeczne: 9.164 C posty promocyjne (których było najmniej): 2.774

Najwięcej reakcji uzyskały posty: § selfie w lustrze, półnagie (toples), post prywatny: 29.000 reakcji § zdjęcie z sesji zdjęciowej, post zawodowy: 20.000 reakcji § zdjęcie z sesji zdjęciowej, post zawodowy: 10.000 reakcji § selfie w lustrze, przed nagraniem tv, post prywatny: 9.500 reakcji § zdjęcie z sesji zdjęciowej, post zawodowy, 9.300 reakcji

196 Komentarze

Wszystkie posty w październiku 2016 roku uzyskały łącznie 2.445 komentarzy. ? posty prywatne: 1.743 komentarze ? posty zawodowe: 441 komentarzy ? posty społeczne: 216 komentarzy ? posty promocyjne (których było najmniej): 45 komentarze

Najwięcej komentarzy otrzymały poniższe posty:

• selfie w lustrze, półnagie (toples), post prywatny, 588 komentarzy.

Na nagość w poście oburzali się głównie Polacy, i kobiety, i mężczyźni. Wulgarne posty, z propozycjami seksu, były z kolei anglojęzyczne

Wiele pozytywnych odpowiedzi, pochwała wyglądu (komentarze głównie po angielsku), znaczna część wpisów odnosi się jednak do nagości, przez którą „pozbawia się prywatności, sprzedając całą siebie”. Co ciekawe oburzają się mężczyźni i kobiety, większość to Polacy: „Michał Żmich Czy teraz,żeby istnieć w jakiejkolwiek tv,gazecie,internecie to trzeba pokazywać tyłek,piersi,czasami niby że się wymskło,że ktoś niby zapomniał założyć bielizny,itd ???Czy takie kobiety mają coś innego do zaoferowania,mają czym innym niż ciałem zaimponować?", „Paweł Kułakowski Jaki hejt? tu nie chodzi o hejt ,tylko o publiczne pokazywanie gołego tyłka ,co jest kurwa dnem dla szanującej się kobiety. I jeszcze gadanie typu, że ile zazdrości i hejterów. Kurwa tu nie chodzi o zazdrość tylko o szacunek do samej siebie. a Ty go najwidoczniej nie masz. Co innego być niegrzeczną dla swojego mężczyzny, a co innego być kur*ą publiczną". „Joanna Olizarowicz-Drwięga Czemu ludzie w dzisiejszym świecie maja tylko do pokazania swoja DUPĘ....więcej warości nie posiadają.....?".

197 Część komentarzy (zwłaszcza w jezyku angielskim) była wulgarna, były też propozycje seksu z Joanną Krupą. Niektórzy komentatorzy bronią modelki: „Ireneusz Chyła I nie przejmuj się tymi śmiesznymi komentarzami żałosnych polaczków, bo oni to piszą z zawiści, bo albo obok nich leżą szkarady lub wieloryby albo komentują dziewczyny, które nigdy tak dobrze wyglądać nie będą... kobiece ciało jest piękne i w takiej postaci jak najbardziej należy je pokazywać". • nagranie, strój na Halloween, motyla-wróżki, przy czym góra kostiumu to body painting, post prywatny, 196 komentarzy. Komentarze zwracają uwagę głównie na nagość: „Sylwia Borkowska Super, bardzo fajnie ale te cycuszki na wierzchu .. i po co ? Każdy wie ze ma Pani ładne ;) Stary patent - jak nie mam jak na siebie zwrócić uwagi wywalę cyca :) Pani naprawdę nie musi - więcej klasy a tylko Pani zyska :)", „ Alex Olaska Z wielkim szacunkiem Asia ale w niczym nie przypomina to stroju na haloween a pomalowane cialo/piersi/juz na pewno!". • wideo, nagranie na tarasie, Krupa nago, post prywatny, 177 komentarzy. Wielu oburzonych komentatorów, wpisy w podobnym tonie, co na Instagramie, wiele osób uważa, że to przekroczenie granicy przyzwoitości, sprzedawanie się, choć nie brak także komentarzy pozytywnych, broniących nagrania, chwalących urodę. „Grażyna Ambroziewicz Zgłupiała do reszty ! Aż takie parcie na szkło ma laska żeby na golasa się lansować��� ? Nic nie je to i chuda, żadna tajemnica !Żenada i brak klasy ", „Patrycja Galiszewska Hmm ogolnie lubie Asie i uwazam ze ma dobre serce ale rowniez uwazam ze to nie bylo wcale potrzebne aby postowac swoja nagosc ot tak... :/ x", „Emilia Kiercul Fajna poza i cialo tylko pozazdrościć .....naga .....niektorych komentarze sa zbedne .....ja nie widze tu nic zlego .....cyckow i tak dalej nie widac... zaledwie kraglosci i piekna poze plus widoki za oknem ....cudo",

198 Tak jak w przypadku Instagrama, większość oburzonych pisze po polsku, anglojezyczne wpisy są raczej pozytywne, jakby nagość za granicą mniej szokowała. „Patrick Kewerkopf AMAZING BEAUTIFULL ! KISS FROM FRANCE !", „Karolina Kaya Amazing body !". • zdjęcie, ponownie motyl jako strój na Halloween, przy czym góra kostiumu to body painting, selfie, post prywatny, 138 komentarzy. Wiele negatywnych komentarzy, oburzenie nagością, choć część komentatorów uważa, że Krupa jest za chuda. „Maciej Palkowski Jakos tak to wszystko nienaturalnie wygląda. Biust opadniety, wklęsła klatka spiczaste kosci jak nie Joanna tylko jakaś tania podróbka ;(", „Michał Konatowski Szkielet. Masakra....", „Stanislaw Kober DZOANA!!!!!!!!!!!! ŚNIADANIE, OBIAD, ��� KOLACJA.ŚNIADANIE, OBIAD, KOLACJA...... ". Komentarze negatywne są zwykle po polsku, anglojęzyczne pozytywne. Pojawiają sie również polskie komentarze broniące Krupy: � „Agnes Agnes Naprawdę te komentarze wy ludzie za bardzo osadzacie kogoś a tak popatrzcie tak samo na swoje ciała moze troszkę schudła a moze musiała .. Jaki powód jej sprawa

�!!!dziewczyna ma normalne ładne ciało w którym czyje sie dobrze z jednego zdjęcia wielkie ale Dba o siebie i tyle :)". • zdjęcie, znów w stroju na Halloween, teraz cała sylwetka, modelka jako motyl, góra kostiumu to body painting, post prywatny, 107 komentarzy. Zdjęcia całej sylwetki nie wzbudziły już takich kontrowersji, mniej widać na niej nikłą tuszę modelki, większość komentarzy pozytywnych, przewaga anglojęzycznych, polskie również są pozytywne: „Marcin Bladosz Wróżki jednak istnieją...", „Elżbieta Murawińska Piękna", � „Tatiana Simon Jahiji Piekna kobieta piekna praca - malunek...".

199 • selfie w lustrze, przed nagraniem TV, post prywatny, 99 komentarzy. Wiele pozytywnych komentarzy: „Piotrek Chojnowski No bardzo fajnie wyglądałaś! <3 :*", gratulacje, komentarze, w których obserwujący piszą, że oglądali Krupę w tym programie.

• zdjęcie z imprezy Halloween, strój dominy, post prywatny, 95 komentarzy. Komentarze pozytywne, choć znów nie brakuje tych, zwracających po raz kolejny uwagę, że Krupa za wiele pokazuje: „Magdalena Agnieszka Dudek Piękna, ale wstyd byłoby mi pokazać piersi i pupę, są jakieś normy? A może nie ma?", komentarze po angielsku głównie podkreślają seksowność stroju.

Październik 2017 (Krupa, Facebook)

Facebook Joanny Krupy był w październiku 2017 roku prowadzony bardzo aktywnie, opublikowano na nim 31 postów, w tym 22 posty oryginalne dla Facebooka (tylko dziewięć postów pojawiło się jednocześnie na Instagramie).

Po roku można więc dostrzec tendencję wyboru przez modelkę Facebooka jako miejsca propagowania swoich przekonań i pomocy zwierzętom.

• posty społeczne (w tym akcje adopcyjne, linki do petycji na rzecz zwierząt, poruszające historie pokrzywdzonych zwierząt, linki do akcji charytatywnych na rzecz zwierząt, akcje polityczne mające na celu zmianę prawa): 15. • posty zawodowe: 7 • posty prywatne: 4 • posty promocyjne: 4 • post z inną gwiazdą: 1

Reakcje Posty otrzymały łącznie 31.817 reakcji, czyli pięć razy mniej niż rok wcześniej. C posty zawodowe: 10.925 reakcji C posty społeczne: 10.227 reakcji C posty prywatne: 7.084 reakcje C posty promocyjne (których było najmniej): 3.093 reakcje C posty z inną gwiazdą: 488 reakcji

200 Najwięcej reakcji uzyskały posty: § zdjęcie w stroju na Halloween stylizowany na Sandy z filmu Grease, post o charakterze prywatnym: 4.700 reakcji § zdjęcie na ściance, strój na Halloween (egipski), post zawodowy: 3.500 reakcji § link i prośba o podpisanie petycji (prawa zwierząt – obcięcie uszu psu dla zrobienia selfie), post o charakterze społecznym: 3.500 reakcji § zdjęcie bez makijażu, w koszulce z napisem As my shirt says -Your thoughts define reality� , post prywatny, opublikowany również na Instagramie: 2.000 reakcji § zdjęcie na ściance, strój na Halloween (egipski), zbliżenie twarzy, post zawodowy: 2.000 reakcji.

Komentarze

Wszystkie posty uzyskały łącznie 1.540 komentarzy (prawie tysiąc mniej niż rok wcześniej), najczęściej komentowane były posty społeczne, one wzbudzały także najwięcej emocji (komentarze były emocjonalne, kontrowersyjne, często agresywne), pozostałe posty miały nieporównywalnie mniejszy oddźwięk.

Posty te miały zwykle dwubiegunowy charakter - albo były pochwałą Joanny Krupy (jej wyglądu, działalności) albo ją krytykowały. Jedynie komentarze do postów społecznych miały znacznie szerszą tematykę, niewiele z komentarzy odnosiły się do Joanny Krupy (chyba, że były to podziękowania za udział w akcji społecznej, prośba o pomoc czy pochwała), pozostałe komentarze dotyczyły samych poruszanych przez Joannę Krupę tematów.

Liczba komentarzy na poszczególne typy postów: ? posty społeczne: 1.018 komentarzy ? posty zawodowe: 262 komentarzy ? posty prywatne: 176 komentarze ? posty promocyjne: 74 komentarze ? post z inną gwiazdą: 10 komentarzy

201 Najwięcej komentarzy otrzymały poniższe posty:

• link i prośba o podpisanie petycji (prawa zwierząt - obcięcie uszu psu dla selfie), charakter społeczny postu, 682 komentarze. Post wzbudził wiele emocji, komentujący domagali się sprawiedliwości, nie wierzyli w takie okrucieństwo, pojawiły się także agresywne wpisy: „Ivan Vild don´t sign a bloody petition, put these two guys in front of that wall a shoot them in the back of their heads..", „Robert Anna Kostrzewa Mam nadzieję że znajdą tych frajerów takim gnojom powinno się również obciąć pewne części ciała może by zrozumieli poziom własnej głupoty -bezmózgi jebane", „Andrzej Kazinski Wbijał bym igły pod paznokcie, potem zerwał je, nacinał ciało żyletką sypał to sola, lekko cały czas przypalając ich. Podtrzymywał przy życiu i zaczął tępym nożem odcinać kończyny i wsadził im w d... szczura , który by ich od wewnątrz zjadał...". Te agresywne komentarze miały jednocześnie najwięcej polubień od innych użytkowników.

Agresywne komentarze pod postem opisującym cierpienie psa zadane przez ludzi miały najwięcej polubień od innych użytkowników

• zdjęcie w stroju na Halloween, stylizowane na „niegrzeczną” wersję Sandy z filmu Grease, post prywatny, 105 komentarzy. Komentarze często nawiązywały do naśladowanej postaci: „Kirk Overly I've got chills that are multiplying!", „Vincent Francis Olivia Newton Krupa...... ", „Joasiu zrobilas sie na aktorke z Goraczki sobotniej nocy i bardzo Ci to wyszlo. Jak zwykle wygladasz pieknie".

• zdjęcie z psami i kartką JestemZłosiem (poparcie dla akcji), post społeczny, 97 komentarzy.

202 Wiele komentarzy pod tym postem było skierowanych przeciwko ministrowi środowiska: „Kamila Amelia Emelie Łyszkowska Minister środowiska, który nienawidzi przyrody i zwierząt - kwintesencja pislamizmu. Karma zawsze wraca!", „Ireneusz Chyła Wystarczy spojrzeć na ministra Szyszko, żeby zauważyć , że to nieszczęśliwy człowiek... ja wierzę, że karma go dosięgnie jeszcze w tym życiu... ten minister to kompletna pomyłka! Wygląda jak menel spod sklepu monopolowego!". • wideo, pies potrzebujący pomocy (sklejony, porzucony), post społeczny, 79 komentarzy. Bardzo ostre komentarze skierowane przeciw dzieciom, które krzywdziły psa: „Eric Moore I hope the kids get cancer....l would kill them", „Martyna Paździora A rodzice są oburzeni że biedne dzieci mają tyle zadane po powrocie ze szkoły że nie mają czasu na zabawę... Właśnie to są skutki bo zamiast uczyć się chodzić na jakieś dodatkowe zajęcia itp to siedzą przed komputerem i wpadają na takie chore pomysły! Z takich bachorów to już nic nie będzie od � razu do lasu wywieźć ", „Gracielka Kartul Jak bym zlapala to bym im tak wpirdolila zeby matka nie rozpoznala. Dzieci ? Kiedys byly dzieci teraz kupa gnoi smierdzących". • zdjęcie na ściance, strój na Halloween (egipski), post zawodowy, 68 komentarzy. Wiele wpisów pozytywnych, większość w języku angielskim, kilka wulgarnych i negatywnych. Pozytywne: „Monika� Milena Stefi Joanna , stylizacja powalająca .Pięknie, jak Kleopatra ", „Cezary Stachowicz PRAWDZIWA POLSKA KSIĘŻNICZKA, PIĘKNA", a także bardzo niecenzuralne: „Robert Bartnikowski Nic ci ten makijaż kurwo nie pomógł! Pozdro wyruchany szonie".

203 • zdjęcie na ściance, zbliżenie twarzy, strój na Halloween (egipski), post zawodowy, 57 komentarzy. Wiele bardzo pozytywnych wpisów:

„Jacek Czaja Przegięcie być takim ładnym...�� � ", „Zofia Święch czy te oczy mogą kłamać -chyba nie!!!!piękna.� ", „Cezary Stachowicz NIE TYLKO BUZKA ŚLICZNA ALE SERCE TEZ� �� ".

• zdjęcie bez makijażu, w koszulce z napisem. As my shirt says -Your thoughts define reality� , post prywatny, 54 komentarze. Wiele pozytywnych komentarzy, większość w języku angielskim, komentujący chwalą wygląd modelki bez makijażu: „Rob Webski You crated a trend. :) Love you. And please smile. Smile is the best make up", „Tomasz Bednarowski no makeup...nice".

• prośba o pomoc dla zagrożonego zamknięciem schroniska, link do artykułu na Gazeta.pl, post społeczny, 46 komentarzy.

Dużo wpisów emocjonalnych, dotyczące często eutanazji psów: „Syla Káte Przecież jest zakaz eutanazji zdrowych psów? Dla schronisk ten przepis jest uchylany ? Nie rozumiem. Pani Joanno Pani ma tyle kasy co my tu razem wzięci - proszę zrobić jakaś kampanie, zebrać kasę itd. Gdybym mogła to wzięłabym każde zwierze pod swój dach", „Dariusz Mróz Zabic bo co? Bo zamykaja schronisko? To niech rozwioza do innych schronisk albo niech kazda krowa ktora kupuje iphona wezmie psa do adopcji. Ludzia sie w dupach juz pierdoli z roku na rok. A temu co ma zamiar je skrzywdzic jaja odciac i powiesic na szyji".

204 Instagram Modelka prowadzi profil na Instagramie @joannakrupa, który obserwowało w badanym okresie ok. 1.300.000 osób, opublikowano na nim ok. 3.000 postów. Joanna Krupa sama obserwowała ponad 7.000 osób. W czasie dwóch cykli badań modelka nie była zbyt aktywnym użytkownikiem Instagrama, z tendencją spadkową: w październiku 2016 roku opublikowała 32 posty, w październiku 2017 już tylko 15.

Październik 2016

Joanna Krupa opublikowała w tym miesiącu 32 posty. Na swoim profilu prezentuje cztery typy zdjęć: promocyjne (sponsorowane, z lokowaniem produktu), prywatne (na których często pojawia się nagość lub negliż), zawodowe (na ściankach, z sesji zdjęciowych, okładki magazynów) oraz posty o charakterze społecznym, związane z jej udziałem w akcjach charytatywnych (głównie pomoc zwierzętom: adopcje, protesty przeciw jedzeniu mięsa, uboju zwierząt). Posty o charakterze promocyjnym często związane są również z jej działalnością społeczną – reklamuje produkty wegańskie oraz firmy, które włączają się w akcje charytatywne.

Najwięcej postów miało charakter prywatny, najmniej – społeczny.

o posty prywatne (z rodziną, w domu, z wakacji, z imprez prywatnych, selfie, w intymnej atmosferze): 18. o posty zawodowe (ścianki, programy TV, sesje, gazety): 9. o posty z innymi gwiazdami: brak. o posty społeczne (charytatywne): 3.

Najwięcej polubień na Instagramie Krupy uzyskują jej nagie lub półnagie zdjęcia, wzbudzając emocje obserwujących

Polubienia:

Posty Krupy w październiku 2016 roku roku uzyskały łącznie 496.300 polubień. C posty prywatne: 310.892 polubień C posty zawodowe: 146.667 polubień C posty społeczne: 20.034 polubienia

205 Najwięcej polubień na Instagramie Krupy uzyskują jej nagie lub półnagie zdjęcia, wzbudzając emocje obserwujących.

Najwięcej polubień w październiku 2016 roku: § selfie w lustrze (toples), który polubiono 40.600 razy § wideo nago na tarasie (Krupa pokazała się nago w krótkim filmiku ze swojego mieszkania, dodała w komentarzu, że lubi chodzić roznegliżowana po domu): 30.300 polubień § selfie przed nagraniem telewizyjnym: 27.000 polubień § selfie w stroju Miss Butterfly (półnago, makijaż ciała): 26.100 polubień

Dla obserwujących najbardziej obojętne (najmniej polubień) okazały się posty: § zdjęcie wegańskich kosmetyków (post reklamowy): 3.031 polubień § grafika „Krowy w rzeźni” (oznaczenie „lubię to” w kontekście cierpienia zwierząt jest dwuznaczne, ale na Instagramie brak innych przycisków, takie są np. na Facebooku): 4.799 polubień § zdjęcia z mistrzostw jiu-jitsu: 5.415 polubień.

Komentarze

Joanna Krupa nie opublikowała w październiku 2016 żadnego posta, który byłby bez komentarza. Posty modelki uzyskały łącznie 5.351 komentarzy. ? posty prywatne: 3.608 komentarzy. ? posty zawodowe: 1.015 komentarzy. ? posty społeczne (charytatywne, związane głównie z działalnością krupy na rzecz zwierząt i z promocją weganizmu): 461 komentarzy. ? posty promocyjne (reklamowe, sponsorowane): 267 komentarzy. Najwięcej komentarzy uzyskały posty: § wideo, nago na tarasie: 1.045 komentarzy § selfie w lustrze, toples: 545 komentarzy § zdjęcie w lustrze jako Miss Butterfly (półnago, makijaż ciała): 361 komentarzy

Z zestawienia wynika, że posty, które uzyskały najwięcej polubień, są również najczęściej komentowanymi na jej profilu.

206 Przykłady komentarzy

Najpopularniejszy w badanym okresie post (pod względem liczby komentarzy), czyli wideo przedstawiające Krupę nago na tarasie, komentowany był w wielu językach, przede wszystkim po angielsku, polsku oraz hiszpańsku. Modelka zwykle jest chwalona za swoją figurę, np. „_czarnulaaa_20 Też chce taka chuda być �!��������� ”, „lordlakz Idealnie� ”, „eweczkaa Piękny widok, piękne ciało- i wcale nie pokazujesz za dużo. Wszystko subtelne i z gustem :)”, „chadatomasz93 Przepiękna kobieta z cudowną figurą w przepięknym miejscu� . Buziaki Joanna�� .” Nie brakuje jednak komentarzy, w których obserwujący oburzają się, że pokazała zbyt wiele (nie ma wstydu, mogą to zobaczyć dzieci, przekroczyła granice) oraz komentarzy, że sami obserwujący wstydziliby się tyle pokazać: „korneliapep Ja bym się wstydził na goło”, „take_us_there_ppl Zaczynasz przesadzac!!!”, „bondandme W mojej opinii wstawianie takich zdjęć moze świadczyć o nienasyconym ego. Takie obrazki niech zostaja w domu, dla oczu męża. On chyba też ma coś z głową nie tak, skoro uważa, że pokazywanie tego jest w porządku. A tak ogólnie to robiąc rzeczy kontrowersyjne niech się liczy, że spotka krytykę, a nie potem po gazetach płacze, że nie rozumieją. Dla mnie to jest brak wartości w życiu i szczyt zepsucia. Świat zszedł na psy”. Komentujący spierają się też, czy prezentowany film pokazuje nagość, czy tylko ją sygnalizuje: widać tylko bok jej ciała, dlatego część komentujących uważa widok za subtelny i piękny, inni za goliznę, obsceniczność i wulgarność: „packer.o Ale żenada... kobiecina nie ma czym zaimponować to próbuje golizną, a poza tym to trąca ekshibicjonizmem”,

207 „aleksandra.bacanska Dla mnie lekka przesada...tudzież Desperacja?”, „szark1992 ludzie o co tyle krzyku ? no fakt ciało ma ładne ale tak na prawde ona nic nie pokazała !!!! PIEPRZENI AFERZYŚCI”, „marcelinarutkowska Afera o nic. Pokazała bok ciała gdzie nic nie widać tak jak by siedziała i rękami zakrywala części intymne”.

Komentarze do posta przedstawiającego Krupę w lustrze, w stroju Miss Butterfly (półnago, makijaż ciała), również są podzielone, wiele z nich wyraża pochwałę zarówno urody celebrytki, jak i jej pomysłu na przebranie, nie brakuje jednak komentarzy negatywnych, w których zarzuca się Krupie, że znów epatuje golizną (góra kostiumu to jedynie makijaż na ciele).

Posty, które trafiły do mediów Sześć z 32 opublikowanych w październiku 2016 roku postów trafiło do innych mediów: • selfie w lustrze (toples) • wideo nago na tarasie • selfie w stroju Miss Butterfly (półnago, makijaż ciała) • zdjęcie w stroju Miss Butterfly (półnago, makijaż ciała) • zdjęcie w lustrze w stroju Miss Butterfly (półnago, makijaż ciała) • zdjęcie z imprezy Halloween Wszystkie (poza ostatnim) pochodzą z pierwszej 10 najpopularniejszych pod względem liczby polubień postów, ostatnie zdjęcie jest na 11 miejscu w zestawieniu liczby postów. Najczęściej w mediach prezentowane było selfie w lustrze, na którym Joanna Krupa pokazała się w samych stringach (tyłem, bez widoku piersi). Zdjęcie trafiło do: Gwiazdy WP, „Fakt”, „Super Express”, było również komentowane przez Mateusza Hładkiego w programie „Dzień Dobry TVN”. Hładki przeprowadził wywiad z Krupą pytając, dlaczego pokazuje się nago lub półnago, pytał, czy jest ekshibicjonistką, Krupa zaprzeczyła, powiedziała, że jest dumna ze swojej figury i „mam, to pokazuję”.

208 Październik 2017 (Krupa, Instagram)

Joanna Krupa opublikowała w tym miesiącu 15 postów.

Jest to znaczny spadek w stosunku do poprzedniej tury badań. Dodatkowo modelka niemal nie publikuje postów prywatnych, większość to zawodowe lub promocyjne zdjęcia.

o posty prywatne (z rodziną, w domu, z wakacji, z imprez prywatnych, selfie, w intymnej atmosferze): 1 o posty zawodowe (ścianki, programy TV, sesje, gazety): 6 o posty z innymi gwiazdami: 0 o posty społeczne (charytatywne): 3

Polubienia: Posty Krupy w październiku 2017 roku roku uzyskały łącznie 293.754 polubień. To prawie dla razy mniej, niż rok wcześniej, choć postów też jest mniej. Uwagę zwraca, że w czasie drugiej tury badań modelka nie publikuje prywatnie, dlatego to zawodowe i promocyjne posty stają się najpopularniejsze. Zauważyć można, że wszystkie posty Krupy mają podobną liczbę polubień, przy czym brakuje postów o dalekim zasięgu, poruszających rzesze obserwatorów, jak w I. turze w 2016 roku. Modelka w II. turze nie publikowała zdjęć nagich lub półnagich, a te najbardziej interesowały obserwujących w poprzedniej turze

C posty zawodowe: 132.000 polubień C posty promocyjne: 71.400 polubień C posty społeczne: 52.054 polubienia C posty prywatne: 21.400 polubień C posty z inną gwiazdą: 16.900 polubień

Posty najpopularniejsze pod względem polubień w październiku 2017 roku § post zawodowy na ściance i.: 29.200 polubień § selfie, promocja rzęs: 26.500 polubień § post zawodowy na ściance ii.: 25.700 polubień § zdjęcie z sesji zdjęciowej: 24.000 polubień

209 Najbardziej obojętne (uzyskały najmniej polubień) okazały się: o wideo, informacja o nowym prawie w Kalifornii, związanym z bezdomnymi zwierzętami: 9.842 polubień o wideo, selfie na czerwonym dywanie: 12.600 polubień o post sponsorowany, reklama Activitea i Puritea, 14.900 polubień

Komentarze W październiku 2017 roku Joanna Krupa nie opublikowała żadnego posta, który byłby pozostawiony bez komentarza. Posty Joanny Krupy zyskały niewiele komentarzy, ponieważ zdjęcia zawodowe czy promocyjne nie wzbudzają takich emocji u obserwujących, jak posty prywatne. Posty w październiku 2017 roku były komentowane w sumie 4.224 razy.

? posty społeczne: 1.688 komentarzy ? posty zawodowe: 1.440 komentarzy ? posty promocyjne: 667 komentarzy ? posty prywatne: 256 komentarzy ? posty z inną gwiazdą: 173 komentarze

Najwięcej komentarzy uzyskały posty: § wideo, pies potrzebujący pomocy (tu liczba komentarzy znacznie się wyróżnia, kolejne mają aż o tysiąc mniej): 1.351 komentarzy § na ściance: 365 komentarzy § Krupa karmi swoje psy karmą Pedigree: 306 komentarzy W październiku 2017 roku Krupa właściwie nie publikowała prywatnych postów, dlatego najbardziej komentowanym okazał się ten o znaczeniu społecznym, charytatywnym: wideo z psem potrzebującym pomocy, gdyż został niemal skatowany na śmierć. Zwierzę uratowano, Krupa w swoim emocjonalnym poście pisała, że krzywdę psu zrobiły dzieci, a właściwie barbarzyńcy, nie dzieci. Komentarze są równie emocjonalne: „kneil061 It has been noted that serial killers & sadists got their start by torturing & killing animals!!!”, „natalkafifi Aż brak słów. Trzeba byc potworem żeby potrakrowac tak zwierzatko które również ma uczucia i ufa czlowiekowi bezgranicznie go kochajac a w zamian zostaje

210 tak potraktowany... popieram w 100% wszystko co robisz by pomoc tym biednym maluchom!”, „ursulainfinity Ja bym te „dzieci" udusiła razem z rodzicami”. Dzieci, które skatowały psa nazywane są potworami, mordercami, psychopatami, pojawia się wpis: „may_swallowI hate kids” oraz „jeriel_jeremiah Children of the devil did this”. Wiele osób jest zszokowanych: „sandra_dyga Im bardziej poznaję ludzi tym bardziej kocham zwierzęta. Film wzbudził we mnie straszny lęk do czego jeszcze ludzie sa zdolni. Pozdrawiam”, „piotrr444 Jaki słodziak. Co za ludzie bezduszni”, „ester.aaa_17 Tacy ludzie, którzy porzucają biedne zwierzątka nie powinni mieć miejsca na ziemi!!!❤ ❤ ❤ ”. Są także komentarze współczujące (typu: „biedny pies”, „serce pęka”) oraz pozytywne (typu: „dobrze, że ktoś mu pomógł, dobrze, że historia ma szczęśliwe zakończenie”).

Komentarze do postów zawodowych (na ściance) są w większości pozytywne i chwalą Krupe za jej wygląd i stylizację: „marszalowskislawomir Piękna sexy słodka jak zawsze”, ❤ „adadamianKocham ❤Kocham i jeszcze raz kocham ”, „danuta_drozdowska Joanno jestes nieziemska twoja uroda powala a dodatkowo jestes z Krakowa.Super”, Bardzo nieliczne są komentarze negatywne lub neutralne: „Lordroman83 Pomysł fajny ale nie”, „kasia2022396 Ten makijaż jest okropy, nigdy więcej Joasiu takiego looku”.

Jakie posty trafiły do mediów Tylko dwa z 16 postów trafiły do innych mediów: do Gwiazdy WP. • Okładka magazynu BeActive z komentarzem, że Krupa wygląda świetnie na okładce czasopisma Chodakowskiej. • Selfie w lustrze, w koszulce z napisem our thoughts define reality z opisem, że Krupa bez makijażu wygląda zupełnie inaczej.

211 4.3. Doda (Dorota Rabczewska)

Facebook Stronę @officialdoda lubiło w maju 2019 roku ponad 450.000 osób, zaś obserwowało 440.000 użytkowników. W badanym okresie wpisy pojawiały się niemal codziennie, choć duża część powielała te same zdjęcia, które Doda umieszczała na Instagramie.

Październik 2016

W październiku 2016 roku Doda opublikowała na swoim fanpage’u na Facebooku 44 posty. Siedem postów zawierało materiały wideo, 19 zaś składało się z wideo i zdjęć, które były widoczne także na Instagramie. o posty zawodowe: 33 o posty prywatne: 8 o post społeczny: 1 o grafika: 1 o post z inną gwiazdą: 1

W badanym okresie Doda umieściła na Facebooku dużo zdjęć, które już pojawiły się na Instagramie np. z prób, ze ścianek, czy z planu. Ponadto bywają posty wyłącznie z informacją tekstową (bez grafiki), np. zapowiedź wizyty Dody w radiu.

Wśród postów o charakterze zawodowym pojawiały się zdjęcie z koszulką zespołu Virgin i podpisem, że ma ona już 15 lat lub z wycinkami z gazet z początków działalności zespołu. Na powyższe posty odpowiedzieli użytkownicy, którzy są fanami Dody od początku jej kariery: „Ilona Zygarlicka Miałam tego pelno wszystkie siostry w rodzinie zbierały mi każdy wycinek z gazety, każdy wywiad plakat weszystko vo było związane z Toba �✌ taka byłam fannka Twoja � do dnia dzisiejszego uwielbiam Cie słuchać �”

Dzięki oficjalnym komunikatom o teatralnych absencjach Dody fani odkryli, że jej strona na Facebooku nie jest prowadzona osobiście przez artystkę

212 Posty o charakterze zawodowym to także informacje o spektaklach i relacje wideo ze spektakli. Wśród tych drugich na szczególną uwagę zasługuje film z końca spektaklu – w momencie, kiedy aktorom wręczane są kwiaty, wszystkie bukiety dostaje Doda, dzieli je i rozdaje aktorkom, które z nią występowały.

Wśród postów zawodowych pojawiały się również „oficjalne”, z informacjami o chorobie Dody lub odwołaniu spektaklu, np. „Chcielibyśmy poinformować, że listopadowe spektakle w Teatrze Imka (tj. 28.11 oraz 30.11) odbędą się bez sceny Dody. W tym czasie Artystka, w celach zawodowych, będzie przebywała w Stanach Zjednoczonych, gdzie będzie promowała swojego nowego singla oraz nową część filmu ”. Oficjalne oświadczenia wyraźnie nie podobają się wszystkim fanom, którzy są rozczarowani, że fanpage nie jest prowadzony przez samą wokalistkę, np. „Maniek Baniek Kurcze, a myślałem że Doda osobiście na fejsie pisze :(”

Polubienia Posty Dody w październiku 2016 roku uzyskały łącznie 52.643 reakcji. C posty zawodowe: 26.813 polubień C posty prywatne: 21.230 polubienia C grafika: 2.300 C post społeczny: 1.200 C post z inną gwiazdą: 1.100 polubień.

Najwięcej polubień uzyskały: § post prywatny, „modowy”, z wystylizowaną Dodą, z podpisem „podstawa to torba Gucci” – 5.100 polubień § post prywatny, w którym Doda dziękuje za „sprawiedliwy wyrok”, ponieważ została uniewinniona w sądowej sprawie z Agnieszką Szulim-Starak. W poście grafika, która pojawiła się już wcześniej na Instagramie z napisem: „Szczerość to drogi dar, wiec nie oczekuj jej od tanich ludzi”. W komentarzach fani Dody jej gratulowali, ale pojawiały się, też uwagi, że zwykli ludzie czekają długo na rozwiązanie swoich spraw sądowych, bogaci zaś „bawią” się w rozprawy, które nie są istotne – 4.900 polubień

213 § post zawodowy (taki sam był też na Instagramie), zdjęcie z planu filmu „Pitbull” podpisane: „Niebezpieczna kobieta” – 4.200 polubień Najmniej polubień otrzymały posty: o cytowany powyżej post o charakterze zawodowym, z oficjalnym komunikatem o odwołaniu spektaklu – 132 polubienia o post zawodowy, Doda zaprasza na spektakl – 143 polubienia o post zawodowy nt. wizyty Dody w radiu Kolor – 189 polubienia Komentarze Posty Dody w październiku 2016 roku komentowano 2.966 razy. ? posty zawodowe: 1.982 komentarzy ? posty prywatne: 831 komentarzy ? grafika: 96 komentarzy ? post społeczny: 31 komentarzy ? post z inną gwiazdą: 26 komentarzy Najwięcej komentarzy uzyskały: § post zawodowy z wideo z sesji zdjęciowej – 773 komentarzy § wideo z przygotowań do spektaklu (miało największą liczbę emisji: 86.000) – 288 komentarzy § post prywatny, zdjęcie przelewu – to odsłona konfliktu z byłym partnerem, który żądał od Dody zwrotu prezentów – 201 komentarzy W poście wklejono oświadczenie Emila Haidara: „Doda oszukuje, że sprawę wygrała, bo przegrała. Ma ponieść wszystkie koszty sądowe”. Fani krytykują zachowanie byłego partnera: „Grzesiek Cwyl To jest żenujące że wytoczył proces swojej byłej kobiecie o zwrot rzeczy prezentów które jej podarował nie ogarniam tego myslałem że to są jaja Ale człowiek nie ma honoru i ma niezły tupet jest żenujący Szkoda słów”. Najmniej komentarzy otrzymały posty zawodowe: o zapowiedź wizyty Dody w Radiu Kolor: dwa komentarze o cytowany wyżej post nt. odwołania występu Dody: 4 komentarze o udostępnienie postu z oficjalnego fanpage’a zespołu Virgin z informacją o pierwszym koncercie zespołu po reaktywacji: 5 komentarzy

214 Na Facebooku pojawiają się komentarze krytyczne, np. dotyczące kariery aktorskiej Dody: „Michał Freskey Wspolczuje ci szczerze Dorotko braku adoracji odpowiedniej. Odloz dziewczynko te cążki aby cię nie kojarzono właściwie w kolejności zadziobywania. Och ta metafizyka gwiazd wielkiej sceny…”. Są też komentarze, nieraz złośliwe, dotyczące życia prywatnego piosenkarki. Post „Cała Polska swata Dodę” kwitowano: „Michał Nowak ostatnim razem Nergal się pochorował od tego szczęścia ;)”. Inni uważają, że dzięki związkowi z Nergalem wokalistka zaangażowała się w pomoc ludziom z białaczką: „Kasia Owald Kochana dziewczyna, uwielbiam jej poczucie humoru i to jaka wspaniała jest dla rodziców, podoba mi się, że dzięki niej dużo ludzi wyleczyło się z białaczki, nie przejmuj się kochana idiotami, rób swoje masz urodę i śliczny głos”.

Październik 2017 (Doda, Facebook)

W październiku 2017 roku Doda opublikowała na swoim fanpage’u na Facebooku 29 postów, podczas gdy rok wcześniej było ich 44. Wokalistka gównie publikowała wpisy o charakterze zawodowym i społecznym, unikała zaś pisania o sprawach prywatnych. Jej fani również stali się mniej aktywni w porównaniu do 2016 roku.

o posty zawodowe: 22 Wśród postów o charakterze zawodowym pojawiały się: kadry z planu Pit Bulla, zdjęcie z gali magazynu Party, zapowiedź koncertu Verva o post społeczny: 4 Powyższe wpisy dotyczyły zbiórek pieniędzy na chore dzieci. o posty prywatne: 2 Jeden był udostępnieniem piosnki Danuty Rinn „Nie ma woli do zamęścia", drugi zaś to kolaż zdjęć z wakacji Dody i jej męża Emila Stępnia. o grafika: 1

215 Polubienia Posty Dody w październiku 2017 roku uzyskały łącznie 20.388 polubień. C posty zawodowe: 15.220 polubień C posty prywatne: 942 polubienia C grafika: 2.100 polubień C post społeczny: 2.126 polubień

Najwięcej polubień uzyskały: § grafika z tekstem, że Doda mogła być każdym, a została sobą: 2.100 polubień § post zawodowy, kadry z filmu „Pitbull”: 1.400 polubień § post zawodowy, fotografie z gali magazynu „Party”: 1.300 polubień

Najmniej polubień otrzymały: o informacja o nowych produktach w sklepie Dody: 169 polubień o udostępnienie wpisu teatru Imka o spektaklu „Słownik ptaszków polskich”: 190 polubień o udostępniona z YouTube piosnka Danuty Rinn „Nie ma woli do zamęścia": 201 polubień Komentarze Posty Dody w październiku 2017 roku komentowano 1.015 razy. ? posty zawodowe: 813 komentarzy ? posty prywatne: 45 komentarzy ? grafika: 51 komentarzy ? post społeczny: 106 komentarzy Najwięcej komentarzy uzyskały: § post zawodowy z plakatem zespołu Virgin: 116 komentarzy § link do piosenki z pytaniem, który klip jest lepszy: 92 komentarze § artykuł z „Party” o występie Dody na gali magazynu: 73 komentarze Najmniej komentarzy otrzymały: o link do akcji „Się pomaga” i zbiórki na małego Jasia: 5 komentarzy o udostępnienie wpisu ze zdjęciami Dody, na których trzyma kartkę z informacją o zbiórce pieniędzy na chore dziecko: 6 komentarzy o udostępnienie wpisu teatru Imka o spektaklu „Słownik ptaszków polskich”: 7 komentarzy

216 Instagram Piosenkarka prowadzi na Instagramie profil @dodaqueen, który obserwowało 554.000 osób. Do 2 listopada 2018 roku zamieściła 5.549 postów. Sama obserwowała prawie 600 innych profili.

Październik 2016 (Doda, Instagram)

W październiku 2016 roku Doda wstawiła 88 postów na swoim kanale na Instagramie. Prawie połowa wpisów była związana z działalnością zawodową wokalistki (ścianki, programy telewizyjne, występy, próby, sesje, a także oficjalne plakaty informujące o premierach płyt i koncertach) i zdecydowanie ten właśniew typ przeważał nad wpisami prywatnymi.

o posty zawodowe: 41 o posty prywatne: 27 o posty promocyjne: 7 o grafiki (np. z cytatem): 7 o posty z inną gwiazdą: 1 o zdjęcie jedzenia: 1

W większości zdjęć lub wideo umieszczanych na Instagramie pojawia się wizerunek Dody. Spośród 88 postów tylko 9 nie przedstawia wokalistki. Posty, w których jej brak, to zwykle różnego rodzaju grafiki np. z cytatami (You are what you love lub Kto ma rację wcześniej od innych, ten przez jeden dzień uchodzi za idiotę) albo zdjęcia promowanych (zapewne) produktów np. iPhona czy produktu spożywczego.

12 spośród 88 postów stanowiły wideo. Liczba emisji filmów umieszczanych przez Dodę waha się między 18.000 a 42.000. Najpopularniejsze było wideo nagrane „z ręki”, na którym widać Dodę w aucie, która śpiewa i informuje o zbliżającym się koncercie.

Polubienia Posty Dody w październiku 2016 roku na Instagramie uzyskały łącznie 188.165 polubień. Przy czym wpisy prywatne piosenkarki zyskują dużo więcej reakcji niż posty związane z zawodem (co jest powszechną tendencją w social media): średnio 2.778 polubień na post prywatny i 1.862 polubień na zawodowy. W październiku 2016 roku nie było posta, który nie byłby polubiony.

217 C posty zawodowe: 76.353 polubień C posty prywatne (niewiele mniej polubień niż zawodowe, choć prywatnych postów było dużo mniej): 75.003 polubień C posty o promocyjne i posty z grafikami łącznie: 15.000 polubień

Największą liczbę polubień (7.261) uzyskał post z selfie Dody i podpisem „Dzień wywiadów”. Po zdjęciem pojawiło się ponadto 66 komentarzy. Następny post, który zebrał dużą liczbę polubień (4.749) to selfie Dody. Najmniej polubień uzyskały trzy posty z plakatami informującymi o koncertach: odpowiednio 721, 759 i 836 polubień.

Komentarze Posty Dody w październiku 2016 roku komentowano 2.944 razy. Najwięcej komentarzy otrzymywały posty zawodowe (1373), na drugim miejscu posty prywatne (696). Średnio posty zawodowe mają około 33 komentarzy, a prywatne około 26. Najwięcej komentarzy uzyskały: § zdjęcie z okładką płyty Virgin: 168 komentarzy § post z fragmentem klipu, w którym występuje Doda: 107 komentarzy § na trzecim miejscu znalazła się grafika z napisem „Szczerość to drogi dar, więc nie oczekuj jej od tanich ludzi”. Na Instagramie post pojawił się bez wyjaśnienia, natomiast – sądząc po komentarzach – fani Dody wiedzieli, że odnosi się on do konfliktu prawnego Dody z Agnieszką Szulim (obecnie Woźniak-Starak). Konflikt był często omawiany przez obserwujących Dodę, również pod postami, które nie dotyczyły tego tematu np. „Znów�� �wygrałaś z Szulim.Jesteś NAJLEPSZA EVER FOREVER ”.

Najmniej komentarzy otrzymały trzy posty zawodowe: o zdjęcie wykonane w trakcie wywiadu: 5 komentarzy o profesjonalne zdjęcie z koncertu: 5 komentarzy o zdjęcie z próby przed koncertem, bez Dody: 7 komentarzy

218 Październik 2017 (Doda, Instagram)

Doda w tym miesiącu na Instagramie umieściła 35 postów, czyli ponad dwa razy mniej niż rok wcześniej (na Facebooku też była mniej aktywna niż w poprzednim roku). W większości wpisów widać piosenkarkę, brakuje jej na 7 zdjęciach.

o posty zawodowe: 28 o posty promocyjne: 7 o grafiki (np. z cytatem): 5 o posty prywatne: 0 o posty społeczne: 1

„Mogłam zostać każdym, a postanowiłam zostać sobą”

Wśród postów zawodowych pojawiały się wpisy dotyczące kariery aktorskiej Dody (11). Były to kadry z filmu, zdjęcia z planu, zdjęcie z Olą Bołądź i zaproszenie na spektakl w teatrze Imka oraz materiał wideo, w którym Doda trenuje strzelanie do roli w filmie. Osiem postów o charakterze zawodowym dotyczy koncertów Dody – czasem są to starsze zdjęcia z występów, czasem po prostu zaproszenia na koncert. Siedem postów przedstawia Dodę na ściankach, a trzy są zawiązane z promocją sklepu internetowego Dody. Grafiki, w których nie ma Dody, to np. zdjęcie tabletek z napisem Virgin, grafika z przerobionym na „Dodawood” napisem na wzgórzu Hollywood, grafika z tekstem o odwołaniu koncertu ze względu na stan zdrowia. W badanym okresie Doda zamieściła również grafiki nie związane z jej pracą np. zdjęcie z Humphrey’em Bogartem i podpisem: „Jesteś piękna, sarkastyczna i dużo klniesz. Czy masz wolną sobotę?”. Doda zamieszcza również osobiste posty graficzne, które odnoszą się do jej „filozofii życia” i osobowości np. „Szczęście to wyznaczać cele i je realizować. I mieć wizję, która przerasta swojego twórcę”, czy „Mogłam zostać każdym, a postanowiłam zostać sobą, a to największe wyzwanie”.

219 Wśród postów o charakterze społecznym pojawiła się grafika z napisem: „wyobraźmy sobie, że rośliny są darmowymi punktami WIFI wtedy ludzie sadziliby ich miliony”, oraz post namawiający do zbiórki pieniędzy na chorego chłopca: „Janek i Inni potrzebują Twojej pomocy! Już 7i8 października w Opolu odbędzie się rejestracja potencjalnych dawców szpiku❤Dawca Szpiku Dla Janka #szpikdlajanka. Ja przeżyłam w ostatnim czasie cudowne chwile w Opolu, oby dla Janka tez były szczęśliwe”.

Polubienia:

Posty piosenkarki na Instagramie w październiku 2017 roku uzyskały w sumie 138.650 polubień. C posty społeczne: 12.747 polubień C grafiki: 24.061 polubień C posty zawodowe: 10.1842 polubień

Najwięcej polubień uzyskały: § zdjęcie Dody z koncertu: 11.200 polubień § fotografia wokalistki na ściance, wraz z informacją o marce kreacji: 8.892 polubień § grafika o charakterze społecznym z napisem „wyobraźmy sobie, że rośliny są darmowymi punktami WIFI wtedy ludzie sadziliby ich miliony”: 7.130 polubień

Najmniej polubień otrzymały: o post informujący o nowych bluzach w sklepie Dody: 1.170 polubień o post informujący o odwołaniu koncertu: 1.829 polubień o zdjęcie z koncertu i informacją „zapraszam na koncert w Sopocie”: 2.127 polubień

220 Komentarze Posty Dody na Instagramie w październiku 2017 roku miały 1.945 komentarzy.

W 2016 roku fani chętnie komentowali konflikt Dody z Agnieszką Szulim, a także jej karierę aktorską: jedni nie mogą się doczekać zobaczenia jej na ekranie, inni uważają, że nigdy nie będzie dobrą aktorką, trzecia grupa fanów, uważa, że Doda powinna skupić się na muzyce.

Najwięcej komentarzy otrzymały: ? grafika z tabletkami z napisem Virgin: 134 komentarze ? materiał wideo z zaproszeniem na koncert: 114 komentarze ? zdjęcie plakatu z Dodą z pytaniem, kto chce taki sam: 105 komentarzy

Najmniej komentarzy otrzymały: o zdjęcie z planu filmowego, na którym w kamerze widać Dodę: 16 komentarzy o kolaż ze zdjęciami nowej bluzy ze sklepu Dody: 21 komentarzy o materiał wideo, w którym Doda nie odzywa się, w opisie wezwanie do zakupów nowych bluz z jej sklepu: 21 komentarzy

Wiele komentarzy pod postami dotyczy wyglądu piosenkarki, osoby i osobowości, zwłaszcza że sama piosenkarka publikuje posty mające nawiązywać do cech jej charakteru, postawy życiowej i filozofii: „nikolette87 A ja tam Ciebie lubie za osobowosc bo 2giej takiej nie ma , zawsze sie cos dzieje , pozdrawiam :)☺” „kejszia Doroto jesteś po prostu zajebista! Chciałabym być tak pewna siebie jak Ty. Masz ogromy talent, dobre serce i charakter, co dziś nieczęsto się spotyka. Podziwiam Cię od czasów podstawówki i nic sie nie zmienia, nadal uważam Cię za super kobietę. Pozdrawiam”.

Zarówno mężczyźni, jak i kobiety komentują wygląd Dody: „januszszczecinski Tu Szczecin. Doduniu Serce moje @dodaqueen. Boże kochany jaka Ty jesteś zjawiskowo piękna. Już pisałem że nigdy nie przestanę Ciebie kochać. Zostań zdrowa”.

221 4.4. Edyta Górniak

Facebook Edyta Górniak na swoim fanpage’u do 7 listopada 2018 roku miała 209.211 fanów.

Profil na Facebooku jest traktowany przez wokalistkę bardziej oficjalnie niż jej profil na Instagramie.

To tutaj zamieszcza komunikaty zawodowe (post o przestoju w jej karierze), ale są też wpisy z życia prywatnego (informacja, że jej syn jest chory).

Październik 2016

W tym miesiącu Edyta Górniak opublikowała zaledwie osiem postów. Dwa były już wcześniej publikowane na Instagramie, dwa to wideo, a trzy wpisy zawierają linki do innych stron („Super Expressu” i YouTube).

o posty zawodowe: 4 o posty prywatne: 3 o post z linkiem do YouTube (zresztą niespójny z opisem): 1

Reakcje Posty Edyty Górniak w październiku 2016 roku uzyskały łącznie 15.735 reakcji. C posty prywatne: 14.400 reakcji C posty zawodowe: 1.014 reakcji C post z linkiem do YouTube: 321 reakcji

Posty o największej liczbie reakcji (najchętniej reagowano na wpisy prywatne): § zdjęcie Allana ze szpitala, z psem na łóżku i podpisem: „Z całego serca dziękujemy za modlitwy. Dziś piękny dzień - odłączamy ostatnią kroplówkę”: 6.500 reakcji § starsze zdjęcie z sesji do czasopisma z podpisem „stronger than ever”: 6.500 reakcji § oświadczenie Edyty Górniak o chorobie jej syna: 1.400 reakcji Treść oświadczenia: „Zawieszona gdzieś w nieokreślonej przestrzeni nie wiem nawet czy potrafię odczuwać cokolwiek poza cierpieniem mojego jedynego dziecka. Strach tego rozmiaru

222 potrafi udźwignąć chyba tylko matka. Od ataku paniki i duszącego płaczu, przez zdrętwiałe z napięcia mięśnie, brak snu i przerażenie, dotarłam do ciszy. Trwam w niej. Dziękuje Produkcji programu za pełną wyrozumiałość, a Niezwykłym koleżankom ze sceny za szczerą chęć pomocy. Przepraszam wszystkich za nieobecność w pracy. Mój Syn ma zakażenie organizmu z powodu pęknięcia wyrostka. W Modlitwie czekamy na decyzje lekarzy. Dziękuję za słowa wsparcia. Z poważaniem, Edyta Górniak”

Najmniej reakcji uzyskały posty o charakterze zawodowym: o link do artykułu na stronie „Super Express TV”: „Górniak: To najważniejsze wydarzenie w moim życiu zawodowym": 169 reakcji Jeden z fanów skomentował: „Zbyszek Komandera Bokami już ta religijność się wylewa... Z umiarem proszę ;)”. o link do artykułu na stronie „Super Express TV” z wideo: „Edyta Górniak o : Jestem mamą, więc...”: 175 reakcji o wideo z grafikami z nową kolekcją Naoko (takie samo było opublikowane na Instagramie): 249 reakcji Komentarze Najpopularniejsze i najmniej popularne pod względem liczby komentarzy pokrywają się z tymi, które zebrały najwięcej i najmniej reakcji.

Najwięcej komentarzy uzyskały: ? oświadczenie Edyty Górniak: 400 komentarzy ? zdjęcie Allana ze szpitala: 382 komentarze ? starsze zdjęcie do czasopisma z podpisem „stronger than ever”: 150 komentarzy

Najmniej komentarzy otrzymały: o wideo z grafikami z nową kolekcją Naoko: 21 komentarzy Działalność biznesowa piosenkarki nie przypadła do gustu wszystkim fanom, np. „Michał Rupniewski Nie ma to jak dostawać pieniążki za użyczenia swego nazwiska do reklamy ciuchów. Przedsiębiorcza ta nasza Edi, szkoda, że nie wykorzystuje swojego talentu w muzyce…”.

223 o link do artykułu na „Super Express TV” „Górniak: To najważniejsze wydarzenie w moim życiu zawodowym": 19 komentarzy o link do artykułu na „Super Express TV” z wideo „Edyta Górniak o : Jestem mamą, więc...”: 16 komentarzy o link do wideo z fragmentem programu „Hit Hit Hurra”, w którym piosenkarka, zasiadająca w jury, mówi, że nie może się wzruszać, ponieważ ma sztuczne rzęsy. Inny juror stwierdza, że nie wiedział o tym, na co Edyta Górniak odpowiada, że przecież wszystko ma sztuczne: 36 komentarzy

Piosenkarka nie może się wzruszać, ponieważ ma sztuczne rzęsy. Przyznaje, że właściwie wszystko ma sztuczne

Październik 2017

W tym miesiącu Edyta Górniak opublikowała siedem postów, czyli niemal tyle samo, co w tym czasie rok wcześniej. Tylko w jednym poście umieszczony jest wizerunek piosenkarki. Dwa wpisy były już wcześniej publikowane na Instagramie. Zarówno na Instagramie, jak i na Facebooku wokalistka zamieściła mniej postów niż w 2016 roku.

Użytkownicy skarżyli się w komentarzach, że Edyta Górniak zaniedbuje swój fanpage na Facebooku.

• posty zawodowe: 5 • post prywatny: 1 • post z linkiem do wideo na YouTube (mężczyzna zabawnie kierujący ruchem na lotnisku): 1 Reakcje oraz komentarze: W tym miesiącu było mało wpisów na stronie Edyty Górniak, dlatego łączymy sekcje reakcji (w sumie 4.444) i komentarzy (w sumie 519): C posty zawodowe: 4.002 reakcji i 435 komentarzy C post prywatny: 261 polubień i 71 komentarzy C post z linkiem do wideo na YouTube (mężczyzna zabawnie kierujący ruchem na lotnisku): 181 polubień i 13 komentarzy

224 Wzrusza ją docenianie przez odbiorców tak wielkie, iż nawet ona sama tak dobrze siebie nie ocenia

Najpopularniejsze wpisy: § zdjęcie ze ścianki z Opola z długim opisem, w którym wokalistka przyznaje, że wzrusza ją docenianie przez odbiorców tak wielkie, iż nawet ona sama tak dobrze siebie nie ocenia: 2.100 polubień i 141 komentarzy Komentarze były pozytywne: „Edytko ludzie Cię kochają! Możesz wymagać od siebie więcej, ale dla Nas zrobiłaś już tak wiele, że doceniamy Cię na każdym kroku. Zawsze dziękuję za to, że mogę żyć w czasach, gdy Ty dajesz nam najwięcej radości <3”. § oficjalny post wokalistki odnoszący się do oczekiwań fanów wobec jej działalności artystycznej: 1.200 polubień i 78 komentarzy Skrót treści: „Czytałam przez ostatnie dni niektóre komentarze zarówno tu, jaki na Instagramie. Jedni z Was w zaufaniu czekają nowych działań muzycznych i wspierają dobrym, inspirującym słowem. Dziękuję za to całymi siłami. Uwierzcie, że Wasze zaufanie jest dla mnie wielką wartością. Tym, którzy są chcę przypomnieć, że słuchanie muzyki nie jest za karę i czekanie na ulubionego wykonawcę nie jest przymusowe. Jest co najmniej kilku wspaniałych Artystów na scenie polskiej, więc macie wybór przecież. Moja twórczość nie jest dla wszystkich. Nie jesteście w stanie ocenić klarownie sytuacji nie znając jej, więc wszystko co piszecie wybrzmiewa jak złośliwość. To nie jest cool… Powiedziałam rok temu, że po 26 latach zebranego doświadczenia, albo będę mogła pracować z najlepszymi, albo zupełnie przestanę. I słowa dotrzymam, bo złożyłam je sobie. Kilka lat starań, walk i inwestycji dla Was, zostało zaprzepaszczonych przez ludzi, którzy albo dopiero uczą się zawodu, albo przerosły ich ambicje, albo zwyczajnie okazali się

225 chciwi. Czy wyobrażacie sobie choć w małym stopniu jaka stoi za tym siła destrukcji dla Artysty?? Gdybym miała wystarczająco piękne utwory, już dawno poznalibyście je. Nie interesuje mnie bylejakość. Chyba już to udowodniłam nie odpuszczając tyle lat”. Oświadczenie budziło mieszane uczucia wśród komentujących: „Tomasz Pomorski Nikt Ci nie kazal przenosic sie do LA, trzeba bylo rzucic dume divy poprosic o teksty Dabrowska Kozak, produkcje Bartka Krolika chociazby i mialabys plyte jakiej nie nagralas. Pokory i dume do kieszeni. Pieprzenie wpisow z nudow”, „Magdalena Ziebicka: no coz!!!! Pani od wielu lat istnieje dlatego ze Pani opowiada i wylewa pomyje na kazdego z kim Pani byla!!! sprzedaje Pani szczegoly z prywatnego zycia!!! krytykuje innych artystow!!! placze nad kazdym kotkiem i pieskiem!!! a do wlasnej Matki nie odzywala sie � Pani przez kilka lat!!!! niektorych spraw nie powinno sie wyciagac, zeby najblizszym nie sprawiac przykrosci!!!”

§ link do artykułu z Jastrząb Post, w którym napisano, że fani rozczarowali wokalistkę komentarzami odnośnie jej kariery i ta odpowiedziała im bardzo ostro: 322 polubienia i 57 komentarzy

Słuchanie muzyki nie jest za karę i czekanie na ulubionego wykonawcę nie jest przymusowe

Posty z najmniejszą liczbą polubień i komentarzy:

§ link do artykułu z Jastrząb Post o konflikcie piosenkarki z Donatanem: 170 polubień i 40 komentarzy „Krzysztof Wilkowski Pani Edyto. Z całym szacunkiem dla Pani talentu, kogo to obchodzi? Nikogo? Tak myślałem. Mnie obchodzi, że od dawna obcina Pani kupony od dawnej aktywności muzycznej. Jeden utwór z Donatanem od

226 wieków całych, to grzech i obciach dla Artystki z takim potencjałem. I do tego ta próba zainteresowania sobą poprzez jakieś afery ... Słabe to bardzo”.

§ link do wideo z YouTube, w którym mężczyzna na lotnisku tańcząc kieruje ruchem lotniczym: 181 polubień i 13 komentarzy § zdjęcie kolekcji NAOKO i informacja, że ubrania marki Edyty Górniak już będą dostępne we Wrocławiu: 210 polubień i 19 komentarzy, np. „Piotr Kamiński A płyta gdzie?? Muzyka nie ciuchy ;)”.

Instagram Edyta Górniak 5 listopada 2018 roku miała na swoim profilu na Instagramie 257.000 obserwujących i dodała 1.168 postów – zdjęć i wideo.

Na Instagramie wokalistka zamieszcza 3–4 razy więcej postów niż na Facebooku, Instagram jest też miejscem dzielenia się życiem prywatnym w większym stopniu, niż Facebook, który podporządkowany jest raczej wpisom związanym z zawodem artystki.

Zarazem Instagram i Facebook są tratowane przez Edytę Górniak także jako platformy reklamy jej sklepu z ubraniami

Październik 2016 W tym miesiącu Edyta Górniak opublikowała na Instagramie 30 postów (w tym samym czasie na Facebooku umieściła tylko 8 wpisów). Piosenkarkę widać w 12 wpisach, wiele przedstawiało raczej przestrzeń, w której znajdowała się Górniak (także w 2017 roku). Prawie nie ma zdjęć jej domu, ale jest wiele fotografii palm lub ulic Los Angeles.

• posty prywatne: 21 • posty zawodowe: 8 • posty ze zdjęciem jedzenia: 1

Polubienia Posty Edyty Górniak w październiku 2016 roku uzyskały łącznie 52.249 polubień. C posty prywatne: 36.053 polubień C posty zawodowe: 13.979 polubień C post ze zdjęciem jedzenia: 2.217 polubień

227 Najwięcej polubień uzyskały: § post ze starym zdjęciem Edyty Górniak z synem, wykonanym do kolorowego magazynu, podpis: „stronger than ever”: 5.826 polubień Nie jest wyjaśnione we wpisie, że zdjęcie najprawdopodobniej odnosi się do bieżącego wydarzenia w życiu piosenkarki, czyli choroby jej syna. Fani orientowali się w sytuacji celebrytki: „kz379 Moj chrzesniak mial 15 m-cy jak wyladowal w szpitalu z rozlanym wyrostkiem,a sister w wieku 40 lat. Na szczescie wszystko dobrze sie skonczylo. Edyto u Was tez bedzie ok,z obaczysz. Jestem z Wami”. § zdjęcie z profesjonalnej sesji z popisem „Naoko store”, czyli z nazwą marki modowej wokalistki: 3.272 polubień § zdjęcie spacerującej piosenkarki z podpisem „W obiektywie syna”: 2.657 polubień

Najmniej polubień uzyskały: o zdjęcie budynku szpitala, w którym leczony był syn Edyty Górniak: 873 polubienia o zdjęcie budynku szpitala z podpisem „life in hospital”: 1.061 polubień o zdjęcie ekranu w samolocie, na którym widać trasę z Los Angeles do Frankfurtu: 1.093 polubień

Komentarze Posty Edyty Górniak w październiku 2016 roku komentowano 1.233 razy. ? posty prywatne: 819 komentarzy ? posty zawodowe: 368 komentarzy ? post ze zdjęciem jedzenia: 46 komentarzy

Najwięcej komentarzy uzyskały: § zdjęcie Allana, syna wokalistki, w szpitalu: 159 komentarzy § zdjęcie Edyty Górniak i jej syna, wykonane wcześniej do kolorowego magazynu, z podpisem „stronger than ever”: 123 komentarze § zdjęcie domu wokalistki z podpisem, że jej syn jest już w domu i dziękuje Bogu za wysłuchanie modlitw. Pod postem obserwujący wtórowali:

228 „mariolapotryku Modlilam się Pani Edytko o zdrowie Alanka Matka boska nas wysluchala...aż mi ułożyło...pozdrawiam serdecznie :) cieszę się bardzo :)”. Edyta Górniak często pisze na Instagramie (i na Facebooku), że modli się o zdrowie syna, dziękuję za niego Bogu i nie chce więcej mężczyzn w swoim życiu. Użytkownicy w komentarzach odnoszą się więc także do religii, część z nieufnością podchodzi do wiary wokalistki – niektórzy uważają, że nie powinna więc eksponować urody lub cytować Buddy, inni, że za często wspomina o Bogu. Część pod neutralnymi religijnie postami i tak odnosi się do wiary.

Najmniej komentarzy uzyskały: o zdjęcie budynku szpitala, w którym leczony był syn Edyty Górniak, post prywatny: 14 komentarzy o zdjęcie wokalistki na mieście I., post prywatny: 15 komentarzy o zdjęcie wokalistki na mieście II., post prywatny: 22 komentarze

Fani Górniak wspierali ją w czasie choroby syna. Pisali, że modlą się za Allana. Jednak nie wszystkim podobał się styl, w którym piosenkarka dzieliła się szczegółami życia prywatnego: „Robi pani szopkę medialną”.

Najwięcej (siedem) postów prywatnych wokalistki dotyczy choroby jej, Allana. Wzbudzają żywą reakcję użytkowników, którzy je chętnie komentują i lubią. Edyta Górniak w postach nie tylko dzieliła się swoim problemem, ale pokazywała też różnice w jakości opieki medycznej między USA (gdzie wówczas mieszkała) a Polską. Zamieściła m.in. zdjęcie z psami, które były w szpitalu wolontariuszami, czy z kobietą grająca na szpitalnym korytarzu na harfie. Użytkownicy komentowali, że w Polsce pacjenci są inaczej traktowani:

229 „justinerog Oooo woooow, żeby u nas tak było, a może jest w tych najdroższych klinikach. Plebs ma inny słuch, gorszy”.

Wielu fanów Górniak wspierało ją w czasie choroby syna. Pisali, że modlą się za Allana. Jednak nie wszystkim podobał się styl, w którym piosenkarka dzieliła się szczegółami życia prywatnego: „zwalusiak Zal mi pani robi pani z choroby syna szopke medialą żal mi pani”.

Październik 2017 (Górniak, Instagram)

Edyta Górniak w październiku 2017 roku opublikowała 26 postów (cztery mniej niż rok wcześniej), z czego cztery zawierały materiał wideo. W aż 16 wpisach nie widać piosenkarki. • posty prywatne: 15 • posty zawodowe: 7 • posty zawierające grafikę: 3 • post społeczny: 1

Polubienia Łącznie wszystkie posty uzyskały 66.504 polubień. Materiał wideo z próby piosenkarki miał 37.000 wyświetleń. C posty prywatne: 46.172 polubień C posty zawodowe: 12.679 polubień C posty zawierające grafikę: 6.293 C post społeczny: 1.367 polubień

Najczęściej lubiane posty: § zdjęcie z profesjonalnej sesji: 5.830 polubień § zdjęcie Allana, syna Edyty Górniak: 5.060 polubień § zdjęcie plaży (na którym nie ma wokalistki): 4279 polubień

Najmniejszą liczbę polubień uzyskały: o zdjęcie i wspomnienie Wiktora Kubiaka, pierwszego managera wokalistki, który zmarł w 2013 roku: 1.092 polubienia

230 o zdjęcie z wnętrza samolotu z ekranem, na którym wyświetlana jest trasa z Los Angeles do Frankfurtu: 1.212 polubień o grafika z napisem, że wokalistka modli się za Las Vegas: 1361 polubień. Komentarze

Łącznie wszystkie posty uzyskały 1.465 komentarzy ? posty prywatne: 651 komentarzy ? posty zawodowe: 575 komentarzy ? posty zawierające grafiki: 210 komentarzy ? post społeczny: 29 komentarzy

Edyta Górniak zwykle nie odpowiada na komentarze użytkowników, co nieraz spotkało się z krytyką obserwujących ją osób

Najczęściej komentowane posty: § wideo z próby wokalnej Edyty Górniak: 133 komentarze Część internautów zachwycało się głosem wokalistki, ale niektórzy byli rozgoryczeni, że nie jest to własny repertuar wokalistki: „tarkawojtek Fajne wykonanie super pieśni... Jest talent tylko repertuaru brak i te kaprysy. Edytko, weź się w garść…” § zdjęcie zachodu słońca na tle plam: 108 komentarzy § zdjęcie z profesjonalnej sesji (to, które miało najwięcej polubień). Internauci zachwycali się wyglądem idolki: „neauviastyle idealny przykład kobiety z klasą :)”.

Najrzadziej komentowane są wpisy prywatne; na których nie widać piosenkarki: o zdjęcie z wnętrza samolotu z ekranem, na którym wyświetlana jest trasa z Los Angeles do Frankfurtu: 13 komentarzy o zdjęcia palm pod słońcem Kalifornii: 23 komentarze o fotografia budynków: 26 komentarzy

231 Prywatne wpisy publikowane wówczas przez piosenkarkę dotyczą jej nowego miejsca zamieszkania: to widoki z Los Angeles i okolic, zachody słońca, budynki. Tylko na dwóch zdjęciach widać Allana, syna wokalistki – znacznie rzadziej niż w I. turze badania w 2016 roku (wówczas jednak był chory). Pod zdjęciami z Allanem przeważnie pojawiają się pozytywne komentarze, choć nie brak i złośliwości odnoszących się do sposobu wychowywania syna: „Verycarbonated Sunday time na telefonach? To sie nazywa quality time.. Ha!”. Pod wpisami widać też komentarze typowo fanowskie, wyrażające chęć spotkania gwiazdy lub uzyskania autografu: „doma909: „Ładne zdjęcie� moja przyjaciółka @m_martynkaa spełniła już marzenie i Panią spotkała, marzy żeby zobaczyła Pani jej zdjęcie z @edytagorniak �” „moniczka.szulc: Czy mogła bym dostać Twój autograf nie dla mnie dla synka.ma 13 lat 8 lat temu stracił ojca..”. Zawodowe wpisy to trzy materiały wideo z próby, jeden film z koncertu i trzy zdjęcia z sesyjne. Choć na fotografiach wokalistka jest ubrana to sam fakt pozowania nie wszystkim się podoba: „nastroje_100 Jako dorosłą kobietę takie zdjęcia mnie nie zmaczają ale zaskakują, nie pięknem ale jej przeciwnością. Ciało na sprzedaż? czy oby na pewno tego chce, a może to ochłapy zamiast muzyki? nie jestem przeciwna takim fotkom ale to już nie to samo. To nie ta sama gwiazda wielkiego formatu która zasłaniała się przeciwko blaskom fleshy paparazzi. Tu Pani niemal sama pokazuje nagie ciało, tylko po co to? komu to i doczego potrzebne?”. Trzy grafiki z cytatami, także umieszczone na Instagramie, odnoszą się do życiowych zasad wokalistki. Grafika z Johnem Lennonem mówi o szczęściu: Johna zapytano w szkole, co chciałby robić w życiu. Odpowiedział, że chciałby być szczęśliwy. Nauczyciel odparł, że chłopiec nie zrozumiał pytania, ten odpowiedział, że to nauczyciel nie rozumie życia.

232 Kolejna grafika była opatrzona napisem „your time is precious don’t waste it on someone who doesn't realize that you are too”. Ostatnia grafika podpisana jako cytat z Buddy: „There is no path to happiness. Happiness is the path”. Pod grafiką pojawiło się 87 komentarzy. Większość pozytywna, choć niektórym nie spodobało się cytowanie Buddy przez deklarującą katolicyzm Górniak: „Needo9347 Głęboko wierząca @edytagorniak która ostatnimi czasy ostentacyjnie obnosi się że swoim chrzecijanizmem cytuję Buddę - brawa. Nie chcę burzyć tej sielanki ale sam cytat nawet nie pochodzi od Buddy fakebuddhaquotes .com/there-is-no-path-to- happiness- happiness-is- the-path/ po raz kolejny ludzie powielają nieprawdziwe informacje - standing ovation”. Edyta Górniak zwykle nie odpowiada na komentarze, co nieraz krytykowali obserwujący, ale napisała: „Buddyzm NIE jest religią. Jest filozofią. Poczytaj �”. Autorka pierwszego wpisu odpowiedziała: „@edytagorniak kłopot w tym że ja wolę poczytać Biblię aniżeli marnować czas na filozofię życia która stoi w sprzeczności do mojej wiary. Nie musisz robić to samo ale choć sprawdź źródło cytatu nim opublicznisz. Życzę nirvany bo chyba o to chodzi w twojej filozofii ale 'nie wycieraj' sobie już gęby Chrzecijanizmem bo nas obrażasz”.

233 5. Metodologia badań

5.1. Wywiady: dobór próby, charakterystyka badanych

Wywiad I. Pierwsza faza badania terenowego z odbiorcami kultury celebryckiej odbyła się w kwietniu i maju 2017 roku. Badanie realizował zespół składający się z trzech doświadczonych badaczy jakościowych. Przeprowadzono wszystkie planowane 32 wywiady – anonimowe, swobodne, ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji (Przybyłowska: 1978).

Cztery główne kryteria różnicowania próby:

1. wiek badanych § poniżej 30 roku życia (12 wywiadów) § między 31-50 rokiem życia (12 wywiadów) § powyżej 51 roku życia (8 wywiadów)

2. wykształcenie badanych • podstawowe, gimnazjalne, zawodowe (8 wywiadów) • średnie (11 wywiadów) • wyższe (13 wywiadów)

3. miejsce zamieszkania § wieś/mała miejscowość do 25 tys. mieszkańców (8 wywiadów) § średnia miejscowość między 25 tys. a 200 tys. mieszkańców (9 wywiadów) § duża miejscowość powyżej 200 tys., jest 16 takich miast w Polsce (15 wywiadów)

4. położenie na mapie Polski (teren kraju podzielono na 5 głównych regionów, w każdym z nich odbyły się minimum 4 wywiady) • centralny • wschodni • zachodni • południowy • północny.

234

Płeć W badaniu wzięły udział 23 kobiety i 9 mężczyzn (zgodnie z posiadanymi danymi ⅔ odbiorców prasy i portali plotkarskich to kobiety). Zawody Pod względem profesji i tego, czym badani zajmują się w życiu, próba była niebywale zróżnicowana. Znaleźli się w niej: kochająca swoją rekreacyjną działkę nauczycielka liceum, dziennikarka z dużego portalu, gosposia na parafii, animatorka społeczno-kulturalna prowadząca rodzinną firmę eventową, właścicielka salonu usług kosmetycznych, szefowa kuchni jednej z warszawskich restauracji, nauczycielka w przedszkolu, aktor oraz aktorka, chemiczka–laborantka, pomocnik w gospodarstwie rolnym, maturzystka, historyk sztuki i reżyser dramatu, profesor akademicka, pani inżynier na urlopie macierzyńskim, krawiec, realizator dźwięku, studentka pedagogiki oraz student łódzkiej Filmówki, woźna z przedszkola, producentka sesji zdjęciowych dla jednej z większych marek modowych, pani z baru mlecznego, wypalona zawodowo położna rodzinna w przychodni, pracownica chłodni z warzywami marząca o studiach z ogrodnictwa, uczeń technikum o profilu informatycznym, dwie emerytki, student, pracujący jako animator kultury i art-terapeuta, młody bezrobotny pracujący dorywczo (ulotki), który właśnie wyszedł z zakładu karnego, właścicielka rodzinnej masarni, pani pomagająca w gospodarstwie agroturystycznym, pracownica lokalu gastronomicznego, zatrudniająca osoby z różnymi schorzeniami.

235 Wywiad II Po roku, w kwietniu i maju 2018, ponownie odezwaliśmy się do badanych z prośbą o kolejny wywiad. Scenariusz nieznacznie się różnił. Był poprzedzony prośbą o prowadzenie dzienniczka: dwudniowej (dni rozumiane jako czas od chwili otworzenia oczu do ich zamknięcia przed zaśnięciem) obserwacji i zapisywania wszystkich sytuacji, w których badani czytają/oglądają/słuchają treści, bezpośrednio lub pośrednio dotyczące osób znanych, gwiazd, celebrytów.

W ten sposób chcieliśmy zmobilizować badanych do uważnej refleksji na interesujący nas temat.

W tej fazie odbyło się 30 wywiadów (w dwóch przypadkach, ze względów zdrowotnych lub niemożliwości nawiązania kontaktu, wywiady się nie odbyły).

Zebrany jakościowy materiał badawczy poddany został dwustopniowej analizie: W pierwszej fazie, porządkującej, materiały z obu typów wywiadów zostały skategoryzowane i podzielone pod względem wątków w dwóch osobnych kartach (zbiory rubryk podsumowujących kwestie kluczowe dla badania, systematyzujące zebraną wiedzę i umożliwiające nawigację wśród obszernego materiału).

Następnie, w fazie analizy pogłębionej, została zastosowana metoda inwentarzy JA-MY-ONI. Analizy inwentarzy służą przede wszystkim do określenia kręgów bliskości oraz dystansów społecznych badanych osób. Inwentarz JA-MY-ONI „to w gruncie rzeczy trzy odrębne ewidencje powiązań tych osobowych kategorii z realnymi lub symbolicznymi obiektami w świecie społecznym. Obiekty społeczne charakteryzują kategorię JA - odnoszącą się, na ogół bezpośrednio, do osoby narratora w wywiadach. Wiążą się z JA w kategorię MY - wskazującą na identyfikację narratora z określonymi grupami społecznymi. Bądź też współistnieją z JA tworząc kategorię ONI, do której narrator zawsze odczuwa rodzaj dystansu” (Fatyga i Górniak, 2000: 21). W tym przypadku skupiliśmy się na kategorii MY i ONI, gdzie ONYMI byli celebryci.

Pomocniczo dla analizy ekwiwalentów i określeń pojęć gwiazda, celebryta i osoba znana zastosowaliśmy też metodę analizy pola semantycznego (Robin, 1980).

236 5.2. Celebryci w mediach/social mediach – metodologia badania jakościowego

Przeprowadzono badania mediów obejmujące dwa portale internetowe (Pudelek.pl oraz Gwiazdy.wp.pl), dwa programy telewizji śniadaniowej („Pytanie na śniadanie” – w telewizji publicznej oraz „Dzień Dobry TVN” – w telewizji prywatnej), dwa dzienniki („Fakt”, „Super Express”) i czasopisma („To i Owo”, „Teleświat”, „Viva”, „Show”, „Pani”, „Twój Styl”, „Bravo”, „Życie na gorąco”, „Twoje Imperium”, czyli dwa tygodniki, dwa dwutygodniki, czasopismo młodzieżowe, dwa magazyny telewizyjne), badaliśmy też media społecznościowe (Facebook i Instagram).

Badanie mediów prowadzono w dwóch turach: październik 2016 i październik 2017.

W szczegółowych analizach pod uwagę brano: • tytuły, nagłówki artykułów lub tytuły nagrań (czy są to artykuły i nagrania poświęcone wyłącznie celebrytom, czy celebryci stanowią tylko wątek poboczny), • przypisanie tematu do typu medium oraz dział, w jakim temat się znajduje, • słowa kluczowe przypisane do artykułu lub nagrania, leady (jeśli występowały), • treść informacji lub temat nagrania, • wizualizacja treści, sposób przedstawienia (liczba i wybór zdjęć w artykule, charakter zdjęć: zawodowe, prywatne, społeczne, paparazzi, social media, promocyjne), • nacechowanie emocjonalne artykułu (ocena pozytywna, negatywna, neutralna, pochwała, zaskoczenie), • pojawiające się w artykule lub nagraniu dyskursy: rodzinny, społeczny, polityczny, zawodowy, aspiracyjny ekonomiczny, aspiracyjny lifestylowy, feministyczny, „antyfeministyczny”, • intertekstualność (artykuły i treści wokół), • poruszanie tematów zakazanych, dopuszczalnych, treści aprobowane i dozwolone, • kategoria celebryty: obcy/swój, • przestrzeń w jakiej przedstawiony jest celebryta (czy jest istotna), • występowanie określeń: gwiazda, gwiazdor, sława, osoba publiczna itd., • najpopularniejsze komentarze pod artykułem.

237 I tura badań W pierwszej turze badań (03.10.2016–30.10.2016) analizie poddano 1.718 przekazów medialnych:

• 423 artykuły pochodzące z dzienników „Fakt” oraz „Super Express”, • 213 materiałów audiowizualnych (nagrań) pochodzących z programów śniadaniowych „Pytanie na śniadanie” stacji TVP oraz „Dzień Dobry TVN” stacji TVN, • 803 artykuły pochodzące z portali plotkarskich: Pudelek.pl oraz Gwiazdy.wp.pl, • 279 artykułów pochodzących z czasopism „To i owo”, „Życie na gorąco”, „Viva”, „Twoje Imperium”, „Show”, „Twój Styl”, „Bravo”, „Tele świat”,

II tura badań

W drugiej turze badań (02.10.2017–29.10.2017) analizie poddano 2.261 przekazów medialnych:

§ 441 artykułów pochodzących z dzienników „Fakt” oraz „Super Express”, § 343 materiały audiowizualne (nagrania) z programów śniadaniowych „Pytanie na śniadanie” stacji TVP oraz „Dzień Dobry TVN” stacji TVN, § 1.134 artykuły z portali plotkarskich: Pudelek.pl oraz Gwiazdy.wp.pl, § 343 artykuły pochodzące z czasopism „To i owo”, „Życie na gorąco”, „Viva”, „Twoje Imperium”, „Show”, „Pani”, „Bravo”, „Tele świat”, „Dobry Tydzień”

238 Celebryci w social media – przegląd wybranych profili Przegląd social media najpopularniejszych celebrytów objęło oficjalne profile celebrytów na Instagramie oraz Facebooku. Wybrano cztery nazwiska, które najczęściej pojawiały się zarówno w mediach, jak i w przeprowadzanych wywiadach, przy czym zdecydowaliśmy, że popularność będzie jedynym kryterium wyboru, skoro właśnie ona stanowi o być albo nie być celebryty. Wśród badanych nie ma więc mężczyzn, gdyż wówczas żaden nie spełniał wymogów przyjętego kryterium.

1. Małgorzata Rozenek-Majdan, prezenterka telewizyjna, ur. 1978, wzrost 1,7 m, blondynka 2. Joanna Krupa, modelka, ur. 1979, wzrost 1,7 m, blondynka 3. Doda (Dorota Rabczewska), piosenkarka, ur. 1984, wzrost 1,69 m(podawany, ale podważany, może być niższa), blondynka 4. Edyta Górniak, piosenkarka, ur. 1972, wzrost 1,75 m, brunetka.

Obserwacja dotyczyła tego samego okresu, co badanie mediów (październik 2016 oraz październik 2017). Badaliśmy przy tym, czy posty celebrytów z Facebooka i Instagrama są cytowane, komentowane lub wręcz kopiowane do innych mediów oraz jaka część postów gwiazd staje się newsem.

W badaniu social media brane było pod uwagę:

§ typ konta, ilość fanów, polubień, obserwatorów, § częstotliwość publikacji, § charakter publikowanych postów (promocja, zawodowe, prywatne, społeczne, z innymi gwiazdami, inne), § typ postu (post oryginalny, link, post pojawiający się w więcej niż jednym medium), § treść postu, § wizualizacja postu (zdjęcie, film, grafika, reklama), § reakcja na post, liczba i typ komentarzy (czy są pozytywne czy negatywne), ilość polubień (Instagram) lub reakcji (Facebook), § treść komentarzy pod postem, § interakcje z obserwatorami (odpowiedzi na komentarze).

239 5.3. Metodologia SPSS

Analiza została przygotowana na podstawie informacji medialnych o celebrytach zebranych w różnych mediach (dzienniki, telewizja, internet, czasopisma) przy okazji badania mediów, zatem badanie miało charakter jakościowy. Zgromadzono 5.440 informacji, które zostały zakodowane zgodnie z kluczem kodowym. Zakodowane informacje jakościowe nabrały charakteru ilościowego, więc wykonano obliczenia przy pomocy programu statystycznego SPSS.

Klucz wyboru do badań Celebrytów podzielono na grupy ze względu na wykonywany zawód: • filmowcy (aktorzy, reżyserzy, producenci itp.), • muzycy, • blogerzy (sławy internetowe), • sportowcy, • znani z tego, że są znani („no name”), • politycy, • kucharze.

Ustalono, jaki typ prezentacji celebryty występuje w danym materiale medialnym. Wybór: § autentyczne paparazzi, § autoprezentacja lub social media, § zawodowo, § społecznie, § promocja, § archiwum prywatne, § brak.

Ustalono ocenę (wydźwięk emocjonalny) artykułu/materiału: • negatywna, • pozytywna, • neutralna, • oburzenie, • zaskoczenie, • pochwała.

240 Ustalono dyskurs artykułu: § polityczny, § rodzinny, § społeczny, § „antyfeministyczny” (lub genderowy, związany ze stereotypowym postrzeganiem kobiet i ról społecznych), § feministyczny, § aspiracyjny lifestylowy (pokazujący styl życia, o jakim czytelnik może marzyć), § aspiracyjny ekonomiczny (pokazujący celebrytę jako bogacza), § zawodowy, § prywatny, § brak.

Sprawdzono występowanie następujących określeń (połączonych w grupy): • gwiazda, gwiazdy, gwiazdor, określenia towarzyszące, jak: „gwiazda TVN”, • gelebryta, celebrytka, celebryci, • idol, idolka, idole, • sława, osoba sławna, sławny, sławna, • osoba publiczna, • diwa, • znana, znany, znani, popularny, popularna, popularni.

Sprawdzono występowanie odwołań w artykułach lub materiałach wideo: § do przeszłości (zawodowej, prywatnej), § do przyszłości (plany, założenia), § do teraźniejszości (inne aktualnie dziejące się wydarzenia), § do dalszej przyszłości, § do bliskiej przeszłości.

Rozróżniono postrzeganie celebrytów w tekście jako:

• obcy (odlegliczytelnikowi, o odmiennym stylu życia, wyraźnie dystansując ich od czytelnika), • swoi („jedni z nas”, bliscy, mający podobne problemy, podobne zachowania itp.).

241 6. BIBLIOGRAFIA

Bauman, Z., 2000, Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Przeł. E. Klekot. Państwowy Instytut Wydawniczy: Warszawa.

Bauman, Z., 2007, Przedmowa; [w:] W. Godzic, Znani z tego, że są znani: Celebryci w kulturze tabloidów, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Batorski D., Olcoń-Kubicka M., Prowadzenie badań przez Internet – podstawowe zagadnienia metodologiczne, [w:] Studia Socjologiczne 2006, 3 (182)

Boorstin, D., J., 1961, The Image. A Guide to Pseudo-Events in America. Harper Colophon Books. Harper and Row Publishers: New York.

Chanell, J., 2000, Corpus- Based Analysis of Evaluative Lexis, [w:] Hunston S. Thompson G. (red.) Evaluation in Text: Authorial Stance and The Construction of Discourse, Oxford University Press, s. 38-55.

Clarke, N., 2003, The Shadow of the Nation. How Celebrity Destroyed Britain. Phoenix: London.

Casey, B., Casey, N., Calvert, B., French, L., Lewis, J., 2002, Television Studies. The Key Concepts. Routledge: London and New York.

Cashmore, E., 2006, Celebrity/Culture, Routledge: New York.

Cohen, J., 1997, Parasocial relations and romantic attraction: gender and dating status differences; w: Journal of Broadcasting and Electronic Media, nr 41 (4).

Corner J., 1999, Critical Ideas of Television Studies, Oxford: Claredon

Couldry, N., Markham, T., 2007, Celebrity culture and public connection: Bridge or chasm; w: International Journal of Cultural Studies, nr 10 (4).

Dougherty, K., 2013, Local Celebrity, XMS Publishing: Port St Lucie

Dyer, R.; 2002. Only entertainment, London: Routledge.

Edwards, L., Jeffreys, E., 2010, eds, Celebrity in China, Hong Kong University Press: Hong Kong.

Evans, J., Hesmondhalgh, D., eds, 2005, Understanding Media: Inside Celebrity. Open University Press: Milton Keynes.

242 Fiske, J., 1998, Brytyjskie badania kulturowe, [w:] R.C. Allen (red.) Teledyskursy. Telewizja w badaniach współczesnych, Kielce: Schumacher.

Fiske, J., 2010, Zrozumieć kulturę popularną, przeł. K. Sawicka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Fatyga B., Górniak K., Zieliński P., 2000, Dwie Europy. Młodzi Niemcy i młodzi Polacy - wzajemne postrzeganie pod koniec wieku, Warszawa s. 21.

GaffneyJ., Holmes, D., 2007, ed., Stardom in Postwar France, New York, Oxford: Berghahn Books.

Gerbaudo, P., 2012, Tweets and the Streets. Social Media and Contemporary Activism, Pluto Press: New York.

Giles, D., 2000, Illusions of Immortality. A Psychology of Fame and Celebrity. Macmillan Press Ltd: Houndmills, London.

Glynn, K., 2000, Tabloid Culture. Trash Taste, popular Power, and the Transformation of American Television, Duke University Press: Durham and London.

Godzic, W., ed. 1999, Aspects of Audiovisual Popular Culture in Norway and Poland. Jagiellonian University Publishing House: Kraków.

Godzic, W., 2007, Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne: Warszawa.

Godzic, W., 2013, Kuba i inni. Twarze i maski popkultury. Sedno: Warszawa.

Godzic, W., 2016, Okrakiem na barykadzie. Dziennikarze i celebryci. Prószyński i S- ka: Warszawa.

Godzic, W., 2018, Celebryci (w) PRL-u, [w:] M. Major, P. Włodek, red., Pomiędzy retro a retromanią. Gdańsk: Katedra, s. 297-318.

Halperin, I., 2016, Kardashian Dynasty, New York: Gallery Books.

Hargrove, S., 2011, The Rise & Fall of A Ghetto Celebrity,

Indiana, G., 2005, Schwarzenegger Syndrome. Politics and Celebrity in the Age of Contempt, The New York Press: New York, London.

James, C., 2014, Disconnected. Youth, New Media, and the Ethics Gap. Cambridge, London: MIT Press.

243 Janczewski, M., 2011, Cewebryci. Sława w sieci, Impuls: Kraków.

Jensen, K.B., ed., 2002, A Handbook of Media and Communication Research. Qualitative and Quantitative Methodologies. Routledge. London and New York.

Mandiberg, M., 2012, red., The Social Media Reader, New York University Press: New York and London.

Marshall, P., D., 2006, ed., The Celebrity Culture Reader, Routledge: New York and London.

Milligan, A., 2004, Brand It Like Beckham, Cyan Communications Ltd.: London.

Młodzi i media, 2009, raport Centrum Badania Kultury Popularnej SWPS. Warszawa. http://wyborcza.pl/0,104532.html, dostęp: 09.2011.

Marshall, P. D.; 1997, Celebrity and Power: Fame in Contemporary Culture, Minneapolis, London: University of Minnesota Press.

McBride, K., Rosenstiel, T., 2014, The New Ethics of Journalism. Principles for the 21st Centrury. Sage: Los Angeles.

Meeuf, R., Raphael, R., 2013, ed., Transnational Stardom. International Celebrity in Film and Popular Culture, Palgrave Macmillan: New York.

Melnick, Merrill J., Jackson, Steven J.; 2002, Globalization American-Style and Reference Idol Selection: The Importance of Athlete Celebrity Others among New Zealand Youth; w: International Review for the Sociology of Sport, nr 37 (3-4).

Meyers E., 2009, Can you handle my truth?: Authenticity and the celebrity star image, „Journal of Popular Culture” R. 42, nr 5.

Molęda-Zdziech., M., 2013, Czas celebrytów. Mediatyzacja życia publicznego. Engram, Diffin: Warszawa.

Morley, D., 1992, Television, Audiences, and Cultural Studies. Routledge: London, New York.

Napoli, P., 2010, Audience Evolution. New technologies and the Transformation of Media Audiences, Columbia University Press: New York.

Langer J., 2006, Television’s ‘Personality System’ in: P.D. Marshall (ed) The Celebrity Culture Reader. Routledge: New York nad London.

244 Potkaj, T., 2015, Paparuchy kontra ryje. Celebrity made in Poland, Fabuła Fraza: Warszawa.

Pringle H., 2004, Celebrity Sells. John Wiley and Sons, Ltd: Chichester.

Rojek, Ch., 2016, Presumed Intimacy. Para-Social Relationships in Media, Societ & Celebrity Culture, Polity Press: Cambridge.

Rojek, Ch., 2001, Celebrity, Reaktion Books: London.

Rojek, Ch., 2012, Fame Attack. The Inflation of Celebrity and its Consequences, Bloomsbury, New York.

Rosen, J., 2012, The People Formerly Known as an Audience, [w:], Mandiberg, M., 2012, red., The Social Media Reader, New York University Press: New York and London, s. 13-16.

Ross, K., Derman, D., eds, 2003, Mapping the Margins. Identity Politics and the Media. Hampton Press, Inc.: Cresskill, New Jersey.

Schickel, R., 1985 (2000), Intimate Strangers. The Culture of Celebrity in America, Ivan R. Dee: Chicago.

Shifman, L., 2015, Memes in digital culture, MIT Press: Cambridge, London.

Simpson P., 1993, Language, Ideology and Point of View, Routledge: London and New York.

Sternheimer, K., 2015, Celebrity Culture and the American Dream. Stardom and Social Mobility, Routledge: New York and London.

Turner, G., 2004, Understanding Celebrity, Sage: London.

Williamson, M., 2016, Celebrity. Capitalism and Making of Fame, Polity: Cambridge.

245