V Ier Eeu W En N Ed Erl a N D S in Terieu R in Beeld

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

V Ier Eeu W En N Ed Erl a N D S in Terieu R in Beeld vier eeuwen L nederlands interieur even in toen in beeld Laser Proof UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV UTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUTUT WVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWVWV leven in toen Omslagillustratie: Biljartzaal van kasteel Eijsden, Eijsden Vier eeuwen Leven in toen Nederlands interieur onder redactie van frans van burkom karin gaillard eloy koldeweij in beeld ton schulte joost willink stichting manifestatie historisch interieur 2001 amsterdam waanders uitgevers zwolle Heringastate of Poptaslot Marssum 44 Huis Doorn Doorn 162 Rapenburg 13 Amsterdam 46 Kasteel Heeze Heeze 164 Klein Heiligland 43 Haarlem 48 St. Bernaertsstraat 10 Oudenbosch 166 Gemeenlandshuis van Delfland Maassluis 50 Huis Barnaart Haarlem 168 Chirurgijnskamer De Waag Enkhuizen 52 Paleis Soestdijk Baarn 170 De Erven 10-14 Broek in Waterland 54 Huis Nolet Schiedam 172 Huis ten Bosch ’s-Gravenhage 56 Paleis Noordeinde ’s-Gravenhage 174 Schultehuis Wanneperveen 58 Paleis Het Loo Apeldoorn 176 Schoonheten Heeten 60 Honig Breethuis Zaandijk 178 Trippenhuis Amsterdam 62 Zwanenbroedershuis ’s-Hertogenbosch 180 Museum Amstelkring Amsterdam 66 Museum Willet-Holthuysen Amsterdam 182 Landhuis Trompenburgh ’s-Graveland 68 Museum Tétar van Elven Delft 186 Kasteel Amerongen Amerongen 70 Deutzhuis Amsterdam 188 Kasteel De Slangenburg Doetinchem 72 Aartsbisschoppelijk Paleis Utrecht 190 Ridderhofstad Gunterstein Breukelen 74 Plantage Lepellaan 6 Amsterdam 194 Paleis Het Loo Apeldoorn 78 Museum Bisdom van Vliet Haastrecht 196 Regentenkamer Deutzenhofje Amsterdam 80 Mastboomhuis Oud-Gastel 198 Kasteel Middachten De Steeg 82 Kasteel Oud-Wassenaar Wassenaar 200 Paviljoen Fagel ’s-Gravenhage 84 Jachtslot Huis ter Horst Voorschoten 202 De Menkemaborg Uithuizen 86 Museum Mr. Simon van Gijn Dordrecht 204 Huis Schuylenburch ’s-Gravenhage 90 Herengracht 380-382 Amsterdam 206 Kasteel Duivenvoorde Voorschoten 94 Kasteel De Haar Haarzuilens 208 Kabinet der Koningin ’s-Gravenhage 96 Twickel Ambt Delden 212 Huis van Brienen Amsterdam 98 Smidswater 26 ’s-Gravenhage 216 Kerkmeesterskamer Pieterskerk Leiden 100 Rams Woerthe Steenwijk 218 Herengracht 475 Amsterdam 102 Willemsparkweg 217 Amsterdam 222 Snouck van Loosenhuis Enkhuizen 104 De Zeemeeuw Scheveningen 224 Het Huys ten Donck Ridderkerk 106 Jachtslot De Mookerheide Molenhoek 226 Lagedijk 104-106 Zaandijk 108 Witsenhuis Amsterdam 228 Zuidergrachtswal 14 Leeuwarden 110 Huis Zonnebeek Enschede 230 Huis Voormeer Heerenveen 114 Huis Merula Breda 232 Fundatie van Renswoude Utrecht 116 Landhuis Vilsteren Vilsteren 234 Regentenkamers Hofje van Noblet Haarlem 118 De Zeeuwsche Knoop Apeldoorn 236 Weaze 30 Oldeboorn 120 Landhuis Endymion Bloemendaal 238 De Schaepskoye Middelburg 122 Villa Meentwijck Bussum 240 Van de Perrehuis Middelburg 124 Pastorie Heilig Land Stichting 242 Kasteel Eijsden Eijsden 126 Jachthuis Sint Hubertus Hoenderloo 244 Oud-Amelisweerd Bunnik 128 Bellinckhof Almelo 246 Brink 68 Deventer 130 De Kroft Aerdenhout 250 Prinsenstraat 12 Dordrecht 132 ’t Reigersnest Oostvoorne 252 Lange Voorhout 32 ’s-Gravenhage 134 De Vlerken Bergen 254 Huis Verwolde Laren 136 Oosterpark 77-78 Amsterdam 258 Kasteel Keppel Laag-Keppel 140 Huis Barendsen Aalsmeer 260 Zuidsingel 38 Amersfoort 142 Rietveld Schröder Huis Utrecht 264 Kasteel Amstenrade Amstenrade 144 Villa Coromote Wassenaar 266 Keizersgracht 584 Amsterdam 150 Brugstraat 23 Roosendaal 268 Teylers Fundatiehuis Haarlem 152 Prins Hendriklaan 112 Utrecht 272 Regentenkamer Teylers Hofje Haarlem 154 Huis Sonneveld Rotterdam 274 Paviljoen Welgelegen Haarlem 156 Atelierwoningen Zomerdijkstraat Amsterdam 276 Huis Hodshon Haarlem 160 Villa Noorderheide Vierhouten 278 inhoud Woord vooraf 7 Ten geleide 9 De poëzie van de Nederlandse binnenruimte 13 Barbara Laan 1600-1850 Van spartaanse behuizingen tot vorstelijke residenties 21 Pieter Biesboer 1850-1940 Verbreding, verbetering, vernieuwing 33 Barbara Laan Honderd interieurs 43-279 Watervoorziening 76 Verwarming 112 Van secreet tot toilet 148 Gasverlichting 184 Communicatie in huis 220 Papieren behangsels 256 Adressen/literatuur 281 Glossarium 294 Register 296 Fotoverantwoording 301 woord vooraf Al jaren is het een diepgevoelde wens van ons, zorgers voor roerend en Wat het historische interieur betreft: het was niet onze bedoeling er alleen 7 onroerend cultureel erfgoed, iets te doen aan de zorgelijke situatie van het ten dienste van de vakwereld aandacht aan te schenken. We hebben dus historische interieur. Dit deel van het erfgoed, dat net iets te vaak tussen gezocht naar een brede opzet, aantrekkelijk voor een zo breed mogelijk de wal van ‘onroerend’ en het schip van ‘roerend’ valt. Er zijn vele redenen publiek. Daartoe werd de Manifestatie Historisch Interieur opgezet, aan te voeren waarom het lastig is daarvoor goed te zorgen. Het staat ondergebracht in een stichting, en werd een ambitieus programma voor bijvoorbeeld niet op straat, maar zit binnen en is dus niet zomaar zicht- het najaar van 2001 ontwikkeld. Dit boek is een van de onderdelen daar- baar. Kerken en raadhuizen zijn openbaar toegankelijk, bij kastelen en van, naast een website, een reeks van zes tv-programma’s, een vaksympo- buitenplaatsen is dat vaak al anders, terwijl het bij burgerwoonhuizen sium over betekenis, behoud en beheer van het historische interieur, slechts bij hoge uitzondering het geval is. Musea geven soms een beeld en openstellingen van belangrijke historische woonhuisinterieurs op van historische binnenruimten in de vorm van ‘stijlkamers’, maar die Open Monumentendag. zijn vaak gereconstrueerd volgens achterhaalde ideeën, gebaseerd op In dit boek beschrijven experts honderd van de mooiste, best bewaarde misinter pretaties van afbeeldingen op historische schilderijen. en meest authentieke woonhuisinterieurs die Nederland rijk is. Gave Nederland heeft weliswaar een monumentenwet op grond waarvan woonhuisinterieurs blijken een schaars goed te zijn. Overigens is er niets gebouwen een monumentenstatus kunnen krijgen en waarmee ze worden mis met interieurs die blijk geven van een geschiedenis van aanpassing, beschermd, maar wat zich in zo’n monument bevindt geniet die bescher- modernisering en smaakverandering, maar het is goed om een aantal ming de facto maar ten dele. Nagelvaste interieuronderdelen van een authentieke ijkpunten te bezitten. rijksmonument – betimmeringen, schoorsteenmantels, stucwerk, tapisse- Door de genereuze bijdrage van F. van Lanschot Bankiers/Van rieën, behangsels – vallen als ‘bestanddelen’ onder de Monumentenwet Lanschot Ars Mundi is het mogelijk dit bijzondere boek te realiseren. 1988, maar ze zijn desondanks los te maken. Zo zijn speciaal voor een De bereidwillige medewerking van de eigenaren en beheerders van de interieur ontworpen meubelen, vaak ook bestanddelen, al van zichzelf opgenomen honderd panden is niet minder essentieel. We zijn hen dan mobiel en dus roerend. Er wordt zeker nagedacht over maatregelen om de ook veel dank verschuldigd. Vrijwel alle interieurs zijn voor deze gelegen- wettelijke bescherming van halfroerende en roerende bestanddelen beter heid opnieuw gefotografeerd door Theo Baart en Louis Lemaire. De te garanderen. Wetten moeten immers niet alleen worden afgekondigd, vormgeving van het boek is verzorgd door Els Kerremans (Typography maar ook uitgevoerd en vooral nageleefd kunnen worden. & Other Serious Matters). De selectie- en redactieteams hebben er bij In 1994 al besloten Robert de Haas, directeur van de toenmalige elkaar enkele duizenden uren werk in zitten. Het is door de gezamelijke Rijks dienst Beeldende Kunst, en Fons Asselbergs, directeur van de inzet van al deze partijen dat dit boek, onder leiding van projectleider Rijksdienst voor de Monumentenzorg, hun krachten te bundelen en Eloy Koldeweij en eindredacteur Karin Gaillard, tot stand kon komen. hun aandacht op het historische woonhuisinterieur te richten. De samen- werking kwam echter pas in 1997 van de grond, na de oprichting van fons asselbergs het Instituut Collectie Nederland (waarin Rijksdienst Beeldende Kunst, Rijksdienst voor de Monumentenzorg Centraal Laboratorium en Opleiding Restauratoren opgingen). Van samenwerkingsverbanden tussen de instellingen was echter al eerder rik vos sprake, bijvoorbeeld voor de erfgoedprojecten Glas in Lood in Nederland Instituut Collectie Nederland in 1988-1989 en Beelden in Nederland in 1994. Het zal zeker ook niet de laatste keer zijn, want cultureel erfgoed is een dynamisch begrip dat in de
Recommended publications
  • Plekken Van Plezier
    Plekken van plezier Open Monumentendagen 14 & 15 september Haarlem - 1 Welkom in Haarlem Op de voorkant van dit programmaboekje prijkt zwembad De Houtvaart. Een prachtige plek van plezier in onze monumentenstad Haarlem. Dit jaar staat dan ook de amusementswaarde van monumenten centraal tijdens Open Monumentendagen, met als thema ‘Plekken van plezier’. Naar welke monumentale plekken gingen en gaan mensen voor hun plezier? Ik vind het belangrijk dat onze monumenten bewaard en beschermd blijven. Dat ze bezocht en bewonderd kunnen worden en dat ze ons leren wie we zijn en waar we vandaan komen. Veel vrijwilligers werken actief mee aan de organisatie en uitvoering van de Open Monumentendagen; vanaf deze plek wil ik iedereen hartelijk bedanken voor hun inzet. In dit boekje vindt u informatie over bijzondere monumenten in Haarlem die hun deuren voor u openen. Een mooie selectie van monumenten voor ontspanning, vermaak en vrije tijd. Ik wens u een plezierig weekend vol verrassende ervaringen toe! Floor Roduner, wethouder Monumenten en Erfgoed - 2 Plekken van plezier Hoe hebben mensen zich in de loop der eeuwen vermaakt en welke monumenten zijn daarvoor het decor of het podium geweest? Deze vragen zijn leidend geweest bij het samenstellen van dit programma boekje. In Haarlem zijn volop historische ‘plekken van plezier’ te vinden zoals theaters, musea, parken, markten en sportclubs. Al in de middeleeuwen zijn er plekken in Haarlem aan te wijzen die centraal staan voor vermaak. Zo had Haarlem als eerste stad ter wereld een heus sportveld, de ‘Baen’. Hier werden vanaf de 14de eeuw Oudhollandse spellen gespeeld. Een andere bekende plek van plezier is de Haarlemmerhout, een immense groene oase aan de zuidkant van de stad.
    [Show full text]
  • Wandelpuzzeltocht in Haarlem
    WANDELPUZZELTOCHT Haarlem Sint Bavokerk - Vleeshal - Corrie ten Boomhuis - Frans Halsmuseum - Teylers Museum - Amsterdamse Poort - Molen "De Adriaan" - Teylers Hofje en nog veel meer! Afstand: 5 km Gratis aangeboden door: PuzzeltochtOnline is een dienst van Belduna Wandelpuzzeltocht door Haarlem Welkom in de historische Spaarnestad! • In deze wandelpuzzeltocht van ongeveer 5 km worden 30 multiple choice vragen gesteld over allerlei interessante bezienswaardigheden die je op je route door Haarlem zult tegenkomen. De antwoorden op deze vragen zijn soms eenvoudig te vinden op informatieborden die vlak bij - of tegen de gevel van - de desbetreffende bezienswaardigheid zijn aangebracht. Er zijn echter ook een aantal vragen die je niet zo maar 1-2-3 kunt beantwoorden. Hierbij is het de bedoeling dat je de bezienswaardigheid, het museum of attractie daadwerkelijk bezoekt óf raad vraagt bij de VVV c.q. de plaatselijke bevolking. Uiteraard staat het je vrij om het internet te raadplegen. Kortom: Aan jou de keuze hoe je de puzzeltocht maakt! • Het is niet noodzakelijk om de wandelpuzzeltocht vanaf vraag 1 te doorlopen. Je bepaalt zelf bij welke vraag je wilt beginnen; • In de puzzel kom je achter de antwoorden bij vraag 16 t/m 30 de volgende notatie tegen: A<getal> -> P<getal>. Voorbeeld: A3 -> P7. Dit betekent dat de letter achter het antwoord op vraag 3 de 7e letter vormt van de oplossing van deze wandelpuzzel- tocht (NB: De letter "A" staat voor "Antwoord", de "P" voor "Positie"); Het Spaarne • De tocht kun je het beste maken van maandag t/m donderdag. Op de overige weekdagen zijn een aantal hofjes voor het publiek gesloten.
    [Show full text]
  • Open Monumentendag Amsterdam 2013 — ›‹ —
    4 op stand in de 10 praktische informatie 29 sponsors gouden bocht 26 monumentale activiteiten 29 colofon 10 de monumenten 27 juniorprogramma 30 kaart 26/5 open monumenten dag amsterdam — ›‹ — Van koopmanshuis tot stadspaleis — De Amsterdammer is smoorverliefd op zijn stad, schreef Tracy Metz onlangs in NRC Handelsblad. Dit willen we graag beamen. Wij zijn èn verliefd èn trots op Amsterdam. Daarom grijpen wij het heugelijke feit dat de grachtengordel 400 jaar bestaat met beide handen aan om vier exclusieve open monumentendagen te organiseren. In maart vertelden we het verhaal over het allereerste begin van de grachtengordel, nu staat de achttiende eeuw centraal. Een tijd van ver- nieuwingsdrang en enorme rijkdom. Koopmanshuizen werden omgetoverd tot ware stadspaleisjes en tal van nieuwe gebouwen verrezen aan de grachten. Op zondag 26 mei herleven gouden tijden! Team Open Monumentendag Amsterdam 2013 — ›‹ — 14/7 en 14 & 15/9 | nieuwe panden | nieuwe verhalen | nieuwe activiteiten — ›‹ — Vier 400 jaar grachten met Bureau Monumenten & Archeologie en Stadsarchief Amsterdam. 2 5 respectable living 10 practical information 29 sponsors in the golden bend 26 monumental activities 29 colophon 10 the monuments 27 junior program 30 map 26/5 amsterdam heritage days — ›‹ — From merchant house to city palace — The city folks of Amsterdam are madly in love with their city. Tracy Metz, a jour- nalist who writes about urban issues, recently made this observation in NRC Handelsblad. We completely agree with her: we are both in love with our city and proud to live here. That's why we celebrate the 400th anniversary of the canal district with four Amsterdam Heritage Days.
    [Show full text]
  • Luxury Low Countries
    LUXURY LUXURY in the LOW LUXURY COUNTRIES the in in the e superflu, chose très nécessaire”, wrote Voltaire 1736 in COUNTRIES LOW LOW his poem Le mondain. Needless to say that luxury is much Lmore than merely materialised/solidified redundancy. Offering a first panoramic view on various manifestations of conspicuous material culture in a Netherlandish context from 1500 until the present, this study – rather than investigating self- COUNTRIES evident cases of luxury – aims to explore its boundaries and the different stages in which luxury is fabricated or sometimes only simulated. Thematically, the volume focuses on two major issues, i.e. collections and foodways as means of expression of prosperity and splendour, which will be discussed by an international group of scholars, emanating from disciplines such as archaeology, history, book and media studies, art history, linguistics, and historical (ed.) Rittersma Rengenier ethnology. With an afterword by Maxine Berg. MIScellaneous RefleCtions on NETHERlandish MaTERial CULTURE, 1500 to the PRESENT Rengenier Rittersma (ed.) www.vubpress.be 9 789054 875406 Miscellaneous Reflections on Netherlandish Material Culture, 1500 to the Present Rengenier C. Rittersma (ed.) © 2010 FARO. Flemish interface for cultural heritage Cover image: Adriaan de Lelie, De kunstgalerij van Jan Priemstraat 51, B-1000 Brussels Gildemeester Jansz in zijn huis aan de Herengracht te www.faronet.be Amsterdam, 1794-1795 www.pharopublishing.be © Rijksmuseum Amsterdam Editorial board: Marc Jacobs, Rengenier C. Rittersma, All rights reserved. No part of this book may be Peter Scholliers, Ans Van de Cotte reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, Final editors: Frederik Hautain & Ans Van de Cotte recording, or on any information, storage or retrieval system without permission of the publisher.
    [Show full text]
  • Mijn Stad Haarlem
    Brillentrends SCHERP AANBOD OP UW TWEEDE BRIL UW Orthoptisch DAG oogonderzoek VRAAGT OM MEER DIGITAAL DAN ÉÉN KIJKEN BRIL LIEVER LENZEN? MIJN STAD HAARLEM POWERED BY VARILUX varilux.nl Inhoud 14 De brillentrends van 10 11 dit najaar De trends van dit moment. liever De afgelopen jaren was groot, Digitaal kijken lenzen? groter, grootst niet aan te slepen, De ogen van kinderen zijn volop maar nu mag het allemaal wel iets in ontwikkeling en daardoor Geen zin (meer) in kleiner op uw neus. meer vatbaar voor onder andere een bril? Dan zijn schadelijk blauwviolet licht. Dit kan contactlenzen een bijvoorbeeld uitgestraald worden ideaal alternatief. door smartphones en tablets. Herken digitale oogklachten, voorkomen is beter dan genezen. 6 Uw dag vraagt om meer dan één bril U werkt, sport, reist, relaxt, doet boodschappen en geniet van de zon. UW DAG Allemaal verschillende activiteiten die u VRAAGT OM VARILUX MULTIFOCALE op één dag onderneemt. Ontdek meer over onze outdoor-, multimedia-, auto- MEER DAN BRILLENGLAZEN en zonneglazen. ÉÉN BRIL Ontvang 50% korting op SCHERP ZICHT OP ALLE AFSTANDEN DANKZIJ 55 JAAR INNOVATIES uw tweede complete bril* COLOFON Uitgave van Essilor Nederland B.V. i.s.m. LT Media, Loyalty Lab B.V. en The Other Side of The Moon www.essilor.nl / www.varilux.nl #1 merk van multifocale brillenglazen wereldwijd** *Vraag naar de voorwaarden in onze winkel. Actieperiode t/m 26 november 2017. 3 EyeSpecial DE ORTHOPTIST DE ORTHOPTIST Bij Federmann zijn uw Wat doet een ogen, onze zorg. orthoptist? Niet voor niets staat bij ons de gezondheid van uw ogen voorop.
    [Show full text]
  • Beknopte Geschiedenis Van Haarlem Door Men
    BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN HAARLEM DOOR MEN. DR G. H. KURTZ UITGEOEVEN DOOR DE VEREENIG1NG HAERLEM DE ERVEN F. BOHN N. V. HAARLEM BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN HAARLEM Naar tekening van C. van Noorde, 1793 BEKNOPTE GESCHIEDF,NIS VAN HAARLEM DOOR ME]. DR G. H. KURTZ ARCHIVARIS VAN DE GEMEENTE HAARLEM TWEEDE DRUK UITGEGEVEN DOOR DE VEREEN1GING HAERLFi DE ERVEN F. BOHN N. V. - HAARLEM I 94 2 INLEIDING In de geschiedenis van ons vaderland neemt Haarlem geen onbelangrijke plaats in. Het mag dan al niet steeds op de voorgrond treden als Amsterdam, toch vinden wij ook telkenmale Haarlem genoemd en speelt het een rol in verschillende belangrijke gebeurtenissen. Ook is Haarlem te beschouwen als het type van een Hollandse stad, door handel en nijverheid opkomende in de Middeleeuwen, in voile bloei, zowel door deze nijverheid als ook door de kunst in de gouden eeuw, om in de I 8e eeuw in matheid en sleur te vervalien, totdat het, na zijn zwartste tijd gedurende de Franse overheersing te hebben doorgemaakt, in de i 9e eeuw weer langzaam tot opbloei komt. Een afzonderlijke geschiedenis van Haarlem is daarom wel op zijn plaats, vooral ook, omdat in Haarlem nog zoveel van het oude is terug te vinden, hetzij in wezen, hetzij in naam, wat ongetwijfeld de geschiedenis van voorbije eeuwen tot een meer levend iets maakt. Het moge mij gegeven zijn, in de volgende bladzijden in het kort deze geschiedenis uiteen te zetten en tevens op de ons nog resterende overblijfselen uit vroeger dagen te kunnen wijzen. Van de jongste geschiedenis zal men echter in dit boekje alleen datgene vinden, wat met het oude in direct verband staat.
    [Show full text]
  • Stadswandeling Haarlem
    Stadswandeling Haarlem Startpunt: NS Station Haarlem Eindpunt: KoepelKathedraal Afstand: ca. 6,5 km Routebeschrijving: 1. Verlaat het station aan de stadszijde en sla rechtsaf op het Stationsplein. Je kunt ontbijten of wat drinken bij Westhoff (1) of bezoek de leuke woonwinkel Vintage Adventures (2). 2. Sla nu linksaf de Kruisweg in waar je even later Spellenhuis Haarlem (3) passeert. Vervolg de Kruisweg over de Kruisbrug en loop rechtdoor de Kruisstraat in. Aan je rechterhand zie je Broekhof, de Slagersdochter (4). 3. Even later sla je rechtsaf, de Nassaustraat in. Loop deze helemaal uit, steek het Nassauplein over en loop nog verder rechtdoor, waar dit straatje eerst Kraaienhorst heet en later, na de scherpe bocht naar links, Witte Herenstraat heet. Bewonder het Luthers Hofje en het Frans Loenenhofje (5), die hier vlak naast elkaar liggen. 4. We lopen de Witte Herenstraat verder uit en komen op de Zijlstraat. Kringloopliefhebbers vinden rechts een grote kringloopwinkel: RataPlan. De wandelroute gaat echter schuin rechtdoor, de Korte Zijlstraat door. Aan het einde sla je linksaf op de Raak en even later ga je rechtsaf, het Achterlangs op. Je ziet iets verderop de woonwinkel HomeStock (6) zitten. Aan de overkant van Homestock vind je nog een bijzonder adresje: Raaks Halle (7). 5. We lopen de Drossestraat verder uit richting de Gedempte Oude Gracht. De naam zegt het natuurlijk al: ooit was dit een oude stadsgracht. Ooit vormde deze Oude Gracht de grens van de stad Haarlem. Toen het Haarlemmermeer gedempt werd, stroomde het Spaarne niet meer zo snel als vroeger en dat zorgde voor onprettige geurtjes in sommige grachten, waaronder de Oude Gracht.
    [Show full text]
  • Lorentz – Function Follows Form and Theory Leads to Experiment
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22522 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Weiss, Martin Paul Michael Title: The masses and the muses : a history of Teylers Museum in the Nineteenth Century Issue Date: 2013-11-27 The Masses and the Muses A History of Teylers Museum in the Nineteenth Century Front cover: The Oval Room, drawing by Johan Conrad Greive, 1862 (Teylers Museum, Haarlem, DD042b) Back cover: The First Art Gallery, drawing by Johan Conrad Greive, 1862 (Teylers Museum, Haarlem, DD042d) The Masses and the Muses A History of Teylers Museum in the Nineteenth Century Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus prof. mr. C.J.J.M. Stolker, volgens besluit van het College voor Promoties te verdedigen op woensdag 27 november 2013 klokke 15.00 uur door Martin Paul Michael Weiss geboren te Hannover in 1985 Promotiecommissie Prof. Dr. F.H. van Lunteren (promotor, Universiteit Leiden) Prof. Dr. D. van Delft (Universiteit Leiden) Prof. Dr. P.J. ter Keurs (Universiteit Leiden) Dr. D.J. Meijers (Universiteit van Amsterdam) Prof. dr. W.W. Mijnhardt (Universiteit Utrecht) Prof. Dr. H.J.A. Röttgering (Universiteit Leiden) Prof. Dr. L.T.G. Theunissen (Universiteit Utrecht) Dr. H.J. Zuidervaart (Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis) Prof. Dr. R. Zwijnenberg (Universiteit Leiden) Acknowledgements This PhD was not written in isolation. Throughout the course of this project I received an unquantifiable amount of support – intellectual, financial and moral – from innumerable colleagues and friends. Some of them I hope to be able to acknowledge here.
    [Show full text]
  • L I C H T J E S TOCHT Amsterdam 01.10.2011
    Zaterdag 1 oktober 2011 “Lichtjes Grachtentocht “. Zaterdag 1 oktober aanstaande organiseert Willem 3 opnieuw ‘de Lichtjes Grachtentocht’. De tocht voert u, vanaf RV Willem 3 eerst over de Amstel richting het centrum van Amsterdam, daarna roeit u door verschillende grachten. De afstand is 18 kilometer. U kunt kiezen uit 2 routes, een A en B route. Vertrek: 17.00 uur, terugkomst uiterlijk 21.00 uur. Er zijn nog een beperkt aantal plaatsen/boten beschikbaar. Inschrijvingen: E.: [email protected] Kosten: € 7,50 (met eigen boot € 5,00) Zaterdag 1 oktober 2011 “Lichtjes Grachtentocht “. TOCHT A BERLAGEBRUG, CARRÉ, ARTIS, V.O.C. SCHIP, DE WALLEN RIJKSMUSEUM (CA. 17 KM) Amsterdam ziet er vanaf het water, ook in het donker, fantastisch uit. Blijf echter bij het roeien uitermate voorzichtig ! Achter de talrijke bruggen en zeker bij kruisingen van grachten kan plotseling een rondvaartboot opdoemen. Deze boten hebben en nemen ALTIJD voorrang. Geef ze dus de ruimte. Bij twijfel of je de brug kunt Passeren, laat altijd je riemen slippen. GOEDE VAART EN PRETTIGE TOCHT ! Telefoonnummers: Willlem III 020-6654230 Jan Sondervan 06-28373986 -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.- Bij Willem III S.B. de AMSTEL op richting AMSTERDAM CENTRUM. U passeert oa de Rembrandt-toren (hoogste gebouw van Amsterdam) en vlak daarna de Berlagebrug. De AMSTEL volgen tot de Amstelsluizen voor Theater Carré . Na de sluizen S.B. de NIEUWE PRINSENGRACHT op .(=A) Aan het einde S.B. de PLANTAGE MUIDERGRACHT op. Aan het einde B.B. het ENTREPOTDOK op Aan het einde S.B. het sluisje door naar het OOSTERDOK. (=B) B.B. aanhouden en U rondt het imposante NEMO-gebouw.
    [Show full text]
  • Gouden Bochten Route Amsterdam 10 Km Start: Centraal Station
    Gouden Bochten route Amsterdam 10 km Start: Centraal Station In deze Gouden Bochten route maakt u als het ware een reis door de tijd. De tijd waarin het middeleeuwse stadje Amsterdam uitgroeide tot het economische en financiële centrum van Europa. De tocht begint bij de haven, de basis van de toenemende rijkdom en voert via het middeleeuwse centrum naar de grachtengordel, hét icoon van de Gouden Eeuw. Voor de aanleg van de grachtengordel -precies 400 jaar geleden- was het platteland rondom de stad onmisbaar. Dit leverde niet alleen de bouwmaterialen (zand, bakstenen, dakpannen) en vers voedsel maar bood ook goede investeringsmogelijkheden als boerderijen en droogmakerijen. Daarbij was het platteland de ideale omgeving voor een buitenplaats, het statussymbool bij uitstek voor de rijke kooplieden en regenten. De weilanden langs de Amstel, Vecht, Angstel en Gein werden omgetoverd tot schitterende tuinen en parken bij deze zomerhuizen. Ook bij de zandafgraving in ’s-Graveland werden buitenplaatsen gebouwd. Stad en platteland maakten dus gelijktijdig een enorme metamorfose door. Deze route door de stad neemt u mee langs de mooie plekken die deze bijzondere vormen van verwevenheid tussen ‘gracht’ en ‘groen’ laten zien. De route sluit via de Amstel-Geinroute aan op de Vecht- route en de ’s-Gravelandroute. Start: 1 Centraal Station Waar nu het Centraal station ligt, was eeuwen geleden de haven van Amsterdam. Hier mondde de Amstel uit in het IJ. Deze gunstige ligging was de reden dat mensen zich hier al in de 9de eeuw gingen vestigen. Zij legden rond 1270 een dam in de Amstel aan om zich te beschermen tegen het zeewater.
    [Show full text]
  • Vierhonderd Jaar Na Aanleg Is De Grachten- Gordel Nog Steeds De Ontmoetingsplaatsaan Van Oud En Nieuw Geld
    052 TEKST MARTIJN DE MEULDER M.M.V. ALBERT JAN SWART BEELD THIJS WOLZAK ILLUSTRATIES STEVE NESTOROVSKI VIERHONDERD JAAR NA AANLEG IS DE GRACHTEN- GORDEL NOG STEEDS DE ONTMOETINGSPLAATSAAN VAN OUD EN NIEUW GELD. WIE ZIJN DAT? WIE BEZIT DE STENEN? EN WOONT HET NOG EEN BEETJE, IN ZO’N MONUMENT? ‘ALS ER IEMAND AAN HET LOSSEN IS, STA JE EEN TIJD STIL MET JE DURE JAGUAR. DAAR MOET JE WEL TEGEN KUNNEN.’ DE GRACHT 053 WERELDERFGOED beeld Holland luchtfoto 054 oms is het niet te harden, komt in de gekste huizen en ontmoet de vooral in het weekend, met wonderlijkste mensen. Het is een soort dorp al dat tuig op straat. Dan waar iedereen elkaar kent.’ gaan we naar ons huis in Veel van zijn medegrachtbewoners denken Friesland. Toch zou ik niet er net zo over. Want ook al wordt het cen- ‘Szonder de grachtengordel willen. Amster- trum van de stad geteisterd door een per- dam is een van de mooiste steden ter wereld. manente verkeershorreur en overspoeld Be-dol-ven onder de fietsen, maar toch. door hordes toeristen en provincialen op Ik kanker op de stad omdat ik zo van haar zoek naar plat vertier, de grachtengordel houd’, vertelt Jan Meulendijks. Hij ver- oefent een niet aflatende aantrekkings- blijdde Nederland ooit met een uitgeverij kracht uit op vermogenden. Er woont een van puzzelboekjes en een tv-productie- tiental huidige en voormalige Quote 500- G RACHTEN-WAT? bedrijf (zie ook p.62), maar tegenwoordig is leden en honderden lieden die daar vaak DDe grachtengordel,E dat is de halve hij vooral actief in de Amsterdamse cultu- niet eens zo ver onder hangen.
    [Show full text]
  • 'Teylers Hofje'
    Partner van ‘Hendrick de Keyser’ voor bijzondere projecten op het gebied van cultuur en monumenten Ieder jaar verwerven wij een bijzonder huis uit de bijdrage van de BankGiro Loterij Vereniging tot behoud van waardevolle huizen in Nederland • Huis Bartolotti, Herengracht 172, 1016 BP, Amsterdam • 020 - 521 06 30 • [email protected] • Bericht aan de Leden • januari 2021 P2 Onderhoud: Herstel van de rieten kap van ‘De Barmhartige Samaritaan’ P4 Vooruitblik: Museumhuis met een keizerlijk én koninklijk tintje it vroege Bericht geeft ons de gelegenheid u een zeer goed kap van onze stolpboerderij is vervangen. Bij Externe Relaties wordt en gezond 2021 te wensen. Tijdens de huidige Corona-crisis gewerkt aan de ontwikkeling van twee nieuwe Museumhuizen die blijkt maar weer dat deze wens niet zonder betekenis is. voor de zomer hun deuren openen. Voor de inrichting van deze huizen werven wij bruiklenen uit indrukwekkende collecties! DMet de inhoud van dit Bericht brengen wij u, meer dan ooit, graag op de hoogte van het enthousiasme waarmee wij ons werk voortzetten. Wij wensen u veel leesplezier en hopen van harte u in de loop van dit Op de valreep van 2020 verwierven wij het prachtige Teylers Hofje jaar weer te ontmoeten bij onze activiteiten of in de Museumhuizen. aan de Koudenhorn in Haarlem. Daarnaast zijn er door het team Onderzoek interessante vondsten gedaan, zoals bij Oude Waal 7 te Amsterdam en bij E.M. Beimastrjitte 18 te Eastermar. Het reguliere Carlo Huijts Wieske Wijngaards Isja Finaly onderhoud gaat uiteraard door, bijvoorbeeld in Blokker waar de rieten directeur Algemeen directeur Externe Relaties directeur Beheer Aanwinst ‘Teylers Hofje’ Koudenhorn 64 in Haarlem Hofjes zijn een typisch Nederlands verschijn- 1785 en 1787 naar ontwerp van de sel.
    [Show full text]