Tarehe 3 Julai, 2008
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA MAJADILIANO YA BUNGE _______________ MKUTANO WA KUMI NA MBILI Kikao cha Kumi na Saba – Tarehe 3 Julai, 2008 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Naibu Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua NAIBU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge leo ni Alhamisi nusu saa ya kwanza tutatumia kwa kumwuliza Maswali ya Papo kwa Papo Mheshimiwa Waziri Mkuu. Leo kwa bahati nzuri namwona Kiongozi wa Kambi ya Upinzani na kwa mujibu wa utaratibu wetu wa kumwuliza Waziri Mkuu kila siku ataanza Kiongozi wa Kambi ya Upinzani halafu tunaendelea na wengine. MASWALI KWA WAZIRI MKUU MHE. HAMAD RASHID MOHAMED: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante sana. Swali kwa Mheshimiwa Waziri Mkuu. Je, ni nini msimamo wa Serikali juu ya uhalali au kutokuwa halali Rais Mugabe wa Zimbabwe? WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nimjibu Mheshimiwa Hamad Rashid Mohamed swali lake zuri na muhimu sana kama ifuatavyo:- Nadhani na yeye atakuwa ameshuhudia kwamba katika kikao kilichokuwa kinaendelea Sharm – El Sheikh mtazamo wa viongozi wote wa nchi huru za Afrika ilikuwa ni kumsaidia Rais Mugabe aweze kukaa chini na kuzungumza na Kiongozi wa Kambi ya Upinzani. Kwa hiyo, mimi tafsiri yangu ni kwamba wanaunga mkono juhudi za kujaribu kutatua mgogoro ule kwa njia ya majadiliano. Sidhani kama Tanzania itakuwa na msimamo tofauti zaidi ya ule ambao nimeuona kwenye Kikao. (Makofi) MHE. HAMAD RASHID MOHAMED: Kwa kuwa AU imeshauri kwamba iundwe Serikali ya pamoja na kwa kuwa utaratibu wa winners takes all ndiyo utaratibu unaotumika katika nchi zetu hizi za Kiafrika hasa zile ambazo zimetawaliwa na Waingereza. Kwa hapa kwetu utaratibu huo umetakiwa ufanywe kwa kura ya maoni ni kwa nini Rais Kikwete ambaye ni Mwenyekiti wa AU na vile vile ndiye aliyeshikilia msimamo wa kuwa na kura ya maoni. Kwa nini asingewashauri wa Zimbabwe nao 1 wakaitisha kura ya maoni ili wafanye Serikali ya pamoja kama walivyofanya kwa Tanzania? (Makofi) WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nimjibu rafiki yangu Hamad Rashid Mohamed swali lake la nyongeza kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Naibu Spika, suala la kura za maoni kwa upande wa Zimbabwe ni maamuzi ya Serikali yenyewe ya Zimbabwe na hatuna sababu hasa ya kujaribu kuliuliza sana hilo. Mambo haya yanaamuliwa kulingana na mazingira halisi yanayo- prevail wakati huo. (Makofi) NAIBU SPIKA: Microphone yako hatukusikii jaribu tena. Tumia nyingine. MHE. YAHYA KASSIM ISSA: Mheshimiwa Naibu Spika, naam nakushukuru. Siku ya Ijumaa tarehe 27 Juni, 2008 katika ofisi yako ilitamka kwamba Zanzibar si nchi. NAIBU SPIKA: Ofisi ya Waziri? MHE. YAHYA KASSIM ISSA: Ofisi ya Waziri Mkuu ndiyo, ilisema kwamba Zanzibar si nchi na bila Zanzibar hata Tanzania hakuna na Zanzibar ina mamlaka yote, ina Rais wake, ina mihimili yote, ina wimbo wake na hali kadhalika bendera yake. Je, utawaelezaje wananchi wa Zanzibar kuhusu suala hili kwamba kweli si nchi kutokana na ilivyo kama nchi nyingine? WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nimjibu Mheshimiwa Yahya Kassim Issa kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Naibu Spika, kidogo nimeshtuka sana. Swali hili linanikanganya kidogo kwa sababu Katiba iko wazi kabisa kwamba hii ni nchi moja ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Ni nchi moja lakini yenye Serikali mbili. Hivyo ndivyo tulivyokubaliana. Kwa hiyo, suala la Zanzibar kuwa nchi halipo mpaka hapo pengine Katiba itakapokuwa imerekebishwa kulingana na mazingira halisi yatakayojitokeza. Lakini kwa sasa ni nchi moja isipokuwa ina Serikali mbili na kuna maamuzi yanafanywa ndani ya Serikali ya Mapinduzi Zanzibar lakini mengine ni ya Muungano ndiyo inabidi tushirikishe pande zote mbili. (Makofi) MHE. MOHAMED RISHED ABDALLAH: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante. Naomba niulize swali kwa Mheshimiwa Waziri Mkuu, kutokana na sera pamoja na utekelezaji wa Ilani ya Uchaguzi, rasilimali za nchi hii ni muhimu katika kuwakomboa wananchi wetu kwa ustawi wa jamii nzima. Moja ya rasilimali hizo ni gesi ambayo tumeigundua hapa Tanzania kwa wingi. Pamoja na mikakati ya Serikali ni hatua gani ambazo tayari zimekwishachukuliwa ili kuiokoa hii nchi na tatizo la upandaji wa bei ya mafuta katika dunia? 2 WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kwanza nimshukuru sana Mheshimiwa Mohamed Rished Abdallah najua ni mmoja kati ya Wabunge ambaye anafuatilia sana sana uendelezaji wa suala hili la gesi. Ninachoweza kukuambia gesi Mheshimiwa Mohamed Rished Abdallah of course Waziri wa Nishati na Madini atajaribu naye kulieleza wakati anawasilisha Bajeti yake. Lakini nilitaka nikuhakikishie tu kwamba hatua ambazo zimeanza kuchukuliwa ni nzuri sana. Kwa maana kwamba kwa mfano gesi ile ya Mtwara licha ya kwamba itatusaidia kupata umeme kidogo pale na pengine uzalishaji wa saruji lakini ni azma ya Serikali vile vile kuchimba visima zaidi STET kwa ajili ya kupata uwezo mkubwa zaidi wa ile gesi. Kwa hiyo, tunaamini tutakwenda vizuri na huo utaratibu. Lakini hata hii ya Songosongo na yenyewe tayari ya Serikali imejipanga kupanua ule mfereji wake wa kupitisha gas ili tuweze kuwa na gesi nyingi zaidi iweze kutumika majumbani lakini vile vile kwa matumizi mengine kwa ajili ya kituo chetu cha Ubungo. Kwa hiyo, naamini jitihada zinazoendelea kwa maana ya mpango ni kujaribu kwa kadri itakavyowezekana kupata private sector iwe involved katika uchimbaji wa gesi kwa kadri itakavyowezekana. (Makofi) MHE. MOHAMED RISHED ABDALLAH: Mheshimiwa Naibu Spika, nakushukuru na nimshukuru sana Mheshimiwa Waziri Mkuu kwa majibu yake mazuri na fasaha. Pamoja na ulivyoeleza Mheshimiwa Waziri Mkuu utakubaliana na mimi sasa kwamba zinahitajika juhudi za makusudi kwa viongozi wetu wa juu kama wewe na Mheshimiwa Makamu wa Rais na Rais mwenyewe kutoa kipaumbele kwa maana ya kuwa na eyes on, hands on kwa Wizara ya Nishati na Madini, Wizara ya Fedha na Wizara ya Viwanda na Biashara kuhakikisha kwamba azma inatekelezwa haraka kabisa kwa sababu ya crises tunazoziona mbele ya safari? (Makofi) WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nimhakikishie Mheshimiwa Rished kwamba kwa kweli msimamo ndiyo huo. Tunalikazania hili kwa sababu tunataka tuondokane kabisa na tatizo hili la umeme hasa huu wa kukodishe mitambo mbalimbali. Gesi ni umeme wa uhakika, lakini gesi vile vile ni foreign exchange, lakini gesi vile vile kwa matumizi ya nyumbani ni jambo la msingi sana. Kwa hiyo, tumebahatika kwa hiyo lazima kwa kweli na sisi tutumie kila energy kuhakikisha rasilimali hii inatumika inavyotakiwa. Hilo naweza nikakuhakikishia kabisa. (Makofi) MHE. LUHAGA J. MPINA: Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kuwa Serikali mara kwa mara imekuwa ikisikika ikisema bila kuwashirikisha wananchi na vyombo vyao vya uwakilishi huduma zitolewazo zitaathirika. Sambamba na hilo Serikali imekuwa ikipeleka fedha nyingi sana kupitia mfumo wake wa D by D katika Halmashauri zetu kwa lengo la kuinua ufanisi katika utekelezaji wa miradi mbalimbali lakini na kuinua kiwango cha uwajibikaji wa matumizi ya rasilimali za umma. 3 Lakini Vikao vya Baraza la Madiwani vimekuwa vikipewa siku moja tu. Je, Serikali haioni kuwa umefika wakati sasa wa kuongeza siku za Vikao vya Baraza la Madiwani vya kujadili na kupitisha Bajeti vya kufuatilia matumizi ya fedha za umma na miradi mbalimbali ili kutoa fursa zaidi kwa Halmashauri hizi kusimamia miradi na matumizi mbalimbali katika Halmashauri? (Makofi) WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nimjibu rafiki yangu Mpina kama ifuatavyo:- Analolisema ni kweli. Rasilimali kubwa sana sasa inakwenda kwenye Halmashauri zetu. Lengo la Serikali ni katika kuimarisha mfumo mzima wa madaraka kwa wananchi. Sasa kwa upande mmoja anazungumza namna tunavyochakata Bajeti kwenye Halmashauri zetu kwamba inachukua siku moja. Lakini hii ilifanyika hivyo kwa sababu tunaamini kabisa kwamba kabla ya siku ile ya Bajeti huwa kuna Kamati ya Fedha ambayo huwa inapata vile vile muda wa kupitia vizuri sana matayarisho ya Bajeti. Lakini kwa kuwa jambo hili si mara ya kwanza kulisikia, nadhani iko haja pengine tukalitazama angalau tukaweka siku mbili kwa maana ya mjadala wenyewe wa Bajeti kwenye Halmashauri ili wasiburuzwe tu Madiwani hata kwa mambo ambayo wangeweza pengine wakapata muda wa kuyatafakari. Kwa hiyo, nadhani tutali-take up seriously tuone kama itawezekana kuanzia financial year inayokuja. MHE. JACKSON M. MAKWETTA: Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza kabisa nampongeza Mheshimiwa Waziri Mkuu kwa jinsi anavyojibu kwa ufasaha maswali yetu. Swali langu la leo ni swali ushauri. Katika nchi yetu upanuzi wa miji huambatana na kitendo cha kuwahamisha wakulima wadogo wadogo wa mihogo, mchicha kwenda nje ya mji na kuwafanya maskini zaidi kwa sababu kule hukosa ardhi na huduma zile ambazo wakati mwingine huzipata katika miji. Mwelekeo huu ukiachwa uendelee utawafukuza watu maskini na kufanya nchi nzima ya Tanzania ijae majengo. Je, nini mtazamo wako Mheshimiwa Waziri Mkuu huoni kwamba wakati umefika wa kuelekeza wale viongozi wa Miji kujenga nyumba za maghorofa badala ya kujenga bungalows ambazo husababisha maeneo kutumia makubwa zaidi katika upanuzi wa Miji? WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Naibu Spika, naomba nimjibu Mzee wangu Mheshimiwa Makwetta kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Naibu Spika, yako mambo matatu pale ambayo mimi haraka haraka nayaona kwamba ni muhimu wa wananchi wenyewe hasa wale wanaoishi mijini kuzingatia sheria za Mipango Miji. Maana kikwazo kimojawapo ni kwa sababu usipoheshimu suala la Mipango Miji ndipo unakabiliana na matatizo ya hama nenda kulia, nenda kushoto. Kwa hiyo, jambo la kwanza ni sheria; tukizifuata zinaweza zikapunguza ile dharuba ya kuhamishwa kila wakati. 4 Lakini jambo la pili ni kweli kwamba ni vizuri na kwa kweli tulishalisema