Correspondentieadres : Vogelwikke 12 3738 TS Maartensdijk

[email protected] www.maartensdijkzuid.nl

Maartensdijk, 28 mei 2020

Geachte raadsleden,

Hierbij willen wij ons graag voorstellen. Wij zijn bewonersvereniging Maartensdijk-Zuid. Onze vereniging is opgericht om op te komen voor de belangen van de bewoners als het gaat om een prettige leefomgeving in Maartensdijk zuid. De gemeente wil woningen bouwen buiten de rode contour, in het landelijk gebied. In deze brief geven wij aan dat dit een zeer slecht idee is, en dat wij ons hier op alle mogelijke manieren tegen zullen verzetten.

A. Aanleiding brief In de raad van 25 juni aanstaande, en de daaraan voorafgaande raadscommissie, staat als agendapunt opgenomen het participatieproces voor de uitwerking van de woningbouwplannen van de gemeente De Bilt. Voor zover ons bekend gaat het hier over de ambitie tot realisatie van woningen bij Maartensdijk van minimaal circa 300 woningen, waarvan minimaal circa 100 sociale woningbouw, op een locatie buiten de huidige provinciale rode contour. Wij willen deelnemen aan het participatieproces. Maar onze inzet is sociale woningbouw binnen de rode contour én gelijkmatig verdeeld over de kernen van de gemeente De Bilt.

B. Doel van deze brief Het bestuur van de gemeente De Bilt te verzoeken af te zien van de uitwerking van een plan voor realisatie van grootschalige woningbouw buiten de rode contour in Maartensdijk. Met deze brief willen wij onze volgende standpunten aangeven: Ø In Maartensdijk zijn verhoudingsgewijs al veel sociale woningen gebouwd. Het is volgens ons niet noodzakelijk om de huidige woonopgave volledig in Maartensdijk te realiseren. In het verleden is de keuze gemaakt door de gemeente De Bilt om geld te verdienen aan de woningbouw. Er is toen onvoldoende gestuurd op sociale woningen. Moet dan het landelijk gebied en de kwaliteit van Maartensdijk opgeofferd worden voor deze keuze? Ø Als de opgave in Maartensdijk wordt gerealiseerd, moet eerst worden gezocht naar binnenstedelijke locaties of, bijvoorbeeld, naar mogelijkheden van renovatie van gedateerde sociale huurwoningen. Ø Er zijn weliswaar binnenstedelijk locaties onderzocht, maar hiervan is te snel de conclusie getrokken dat deze niet haalbaar zijn. Ø Het is in strijd met provinciaal beleid om in het landelijk gebied te bouwen. Het gaat ten koste van de kwaliteit van Maartensdijk om de rode contour te verruimen. De onderbouwing van ons standpunten lichten wij hieronder toe.

KvK 77426045 | RSIN 861004413 1

1. Bouwopgave gemeente De Bilt en de kwaliteiten van Maartensdijk Getallen voor woningbouw In de raadsvergadering van 20 december 2018 is besloten de notitie 'Uitgangspunten woningbouwambitie' vast te stellen als kader voor integrale selectie en ontwikkeling van woningbouwlocaties. In deze notitie is vastgelegd dat sprake is van een woningopgave van 845 woningen (2016-2026) in de gehele gemeente De Bilt.

Van de 845 woningen zouden in totaal minimaal 450 aan sociale huurwoningen dienen te worden gebouwd in de periode 2016-2030. In het (niet vrijgegeven) RIGO-rapport wordt bovendien gesteld dat met name in de kernen De Bilt en behoefte is aan nieuwe woningen. De kern Maartensdijk heeft, volgens dit rapport, in de totale woningbouwopgave van de gemeente slechts een klein aandeel van 25 woningen.

In de collegevergadering van 24 september 2019, ter voorbereiding van de raadsvergadering van 31 oktober 2019, is in de ‘Notitie aanwijzen woningbouwlocaties’ cijfermatig ingegaan op de ambitie en realisatie van bouwplannen in de gemeente op dat moment. Daaruit blijkt onomstotelijk dat tot en met 2018, de gemeente De Bilt stelselmatig heeft verzuimd te sturen op voldoende nieuwbouw van sociale huurwoningen.

Uit een overzicht van de opgave ten opzichte van de gerealiseerde woningbouw in voornoemde ‘Notitie aanwijzen bouwlocaties’, blijkt dat er een restopgave is van 147 sociale huurwoningen, terwijl bij koopwoningen juist een overcapaciteit is van maar liefst 395 woningen. De conclusie is dat in ruime mate is voldaan aan het aantal van 845 te realiseren nieuwe woningen, maar dat de verdeling over de behoefte nog niet op orde is.

In de notitie ‘Aanvullend Woonbeleid, Van Woningwet naar gemeentelijk beleid’ (d.d. 21 april 2016) is een overzicht gegeven van de gerealiseerde woningen in de periode 2006- 2015, waaruit blijkt dat met name in Maartensdijk, al relatief veel (al 92%!) sociale woningbouw is gerealiseerd, ten opzicht van het totaal aantal nieuwe woningen.

2006-2015 Woningen Sociale huur Aandeel Maartensdijk 98 90 91,8% Overig De Bilt 307 47 15,0% Totaal De Bilt 405 136 33,6%

Op grond hiervan kan worden gesteld dat de kern Maartensdijk de laatste jaren al is gebruikt als kern waar de sociale woningbouw moet plaatsvinden. Het wordt tijd dat ook andere kernen sociale woningbouw voor hun rekening nemen.

2. Beter binnenstedelijk dan buitenstedelijk, kwaliteit van Maartensdijk Wij willen u ook nog op het volgende wijzen. In gesprekken met de gemeente blijkt dat inmiddels gedacht wordt aan het realiseren van 300-500 woningen buiten de rode contour, bij de kern Maartensdijk. Dit is gebaseerd op een realisering van de hiervoor benoemd

KvK 77426045 | RSIN 861004413 2

tekort van 147 sociale huurwoningen, welke een 200-tal (of meer) vrije sector koophuizen nodig heeft om de sociale woningbouw te kunnen financieren. Met deze slag worden circa 1.100 woningen bijgebouwd, in plaats van de eerdere ambitie van 845 woningen.

Hierbij wordt echter voorbij gegaan aan de impact van een dergelijke ontwikkeling voor de inwoners van Maartensdijk en de nu nog groene omgeving. Hier is sprake van een significante stijging van het aantal inwoners van deze kern. Dit zou betekenen dat het inwoneraantal met minimaal 18% toeneemt (uitgaande van 400 woningen, met een bezetting van 2,19 per huishouden). Een dergelijke grootschalige uitbreiding kan belangrijke consequenties hebben voor de identiteit van Maartensdijk. Onze vraag is of hiermee op enig moment rekening mee is gehouden.

Vitaliteit van Maartensdijk Vanwege onze vraagtekens bij het raadsbesluit van 20 december 2018 om expliciet te kiezen voor de locatie voor sociale woningbouw bij de kern Maartensdijk, hebben wij recent navraag gedaan bij medewerkers bij de gemeente De Bilt. Als motivering blijkt te zijn gekozen voor de kern Maartensdijk op basis van ‘geluiden’ van inwoners van Maartensdijk, die erop zouden wijzen dat de behoefte groot is aan nieuwbouw. Nadat wij hierover onze verbazing hebben geuit, blijkt bij doorvragen dat met name de lokale ondernemers, scholen en sportverenigingen deze behoefte hebben aangegeven. Ons inziens is hier echter geen sprake van een objectieve weergave van de mening van de doorsnee van alle inwoners van Maartensdijk: want welke ondernemer wenst nu geen toename van afnemers van zijn producten?

De basisscholen zullen wellicht ook meer inwoners en daarmee leerlingen willen hebben, maar op grond van de huidige prognoses hoeven de scholen de komende 10 jaar zich geen zorgen te maken over een tekort aan leerlingen De sportverenigingen zien een teruglopend ledenaantal dat wordt gekoppeld aan de behoefte tot uitbreiding van Maartensdijk. Deze terugloop echter, past geheel in het landelijke beeld dat steeds meer mensen hun lidmaatschap van een klassieke sportverenigingen verruilen voor een lidmaatschap bij een sportschool en heeft niets te maken met een situatie, die specifiek is voor Maartensdijk. Hier kunnen wij stellen dat als in de vijf andere kernen dezelfde groep inwoners wordt benaderd als in Maartensdijk, daar eveneens een roep om meer inwoners te horen zal zijn.

Op basis van bovenvermelde ‘geluiden’ van enkele inwoners van Maartensdijk is door de gemeente De Bilt schijnbaar de conclusie getrokken dat de kern Maartensdijk niet meer vitaal is. Dat is opmerkelijk aangezien in de Woonvisie 2013-2020 (vastgesteld op 25 april 2013) helder is geformuleerd dat de kernen De Bilt, Bilthoven en Maartensdijk leefbaar en vitaal zijn: ‘Zo is er hier sprake van een gedifferentieerde bevolkingsopbouw, een ruim aanbod aan voorzieningen en faciliteiten en een gevarieerd aanbod aan koop en huurwoningen in diverse prijsklassen’. In , en is de vitaliteit, en daarmee het basisniveau aan voorzieningen, een punt van aandacht’. Het is niet logisch dat de kern Maartensdijk in 2013 nog als leefbaar en vitaal wordt omgeschreven en dat dit nu ineens niet meer aan de orde is.

KvK 77426045 | RSIN 861004413 3

Specifiek voor de kern Maartensdijk geldt wat ons betreft dat een besluit tot realisatie van nieuwe woningen ter principale gebaseerd moet zijn op het antwoord op de vraag: welk probleem in Maartensdijk wordt opgelost met woningbouw in Maartensdijk? De vraag naar woningen in de kern Maartensdijk is immers eerder gesteld op 25 woningen, niet 300-500 woningen. Alleen al het feit dat er geen eensgezind beeld over de noodzaak tot uitbreiding van het aantal woningen is, terwijl er al wel plannen zijn voor de invulling daarvan, baart ons zorgen.

3. Onderzoek en beleid afweging binnenstedelijke locaties In het raadsbesluit van 20 december 2018 wordt (onder meer) het volgende vastgesteld: De bijgaande notitie 'Uitgangspunten woningbouwambitie' vast te stellen als kader voor integrale selectie en ontwikkeling van woningbouwlocaties met dien verstande dat uitgangspunt nr. 1 komt te luiden als volgt:

(1.) Voor Maartensdijk zetten wij in op aanpassingen van de rode contouren. Een aanpassing van de rode contour vindt altijd zo plaats dat rood en groen elkaar versterken.

Toelichting: Voor Maartensdijk zijn de rode contouren te knellend om woningbouw mogelijk te maken, voor Westbroek is dat (vooralsnog) niet het geval.

Waarom wordt voor Maartensdijk ingezet op aanpassingen op de rode contouren? Op basis waarvan is geconstateerd dat de rode contouren te knellend zijn om woningbouw mogelijk te maken? In de stukken, die hebben geleid tot deze conclusie ligt enkel de woningbouwopgave van de gemeente De Bilt ten grondslag aan de keuze voor het bouwen buiten de rode contour en wordt voor het overige op geen enkele wijze onderbouwd met gedegen, onafhankelijk en transparant onderzoek, waarvan de conclusies herleidbaarheid en herkenbaar zijn. Nu lijkt het alsof de urgentie van woningbouw, die op landelijk niveau de afgelopen jaren veel politieke aandacht heeft gekregen, zonder tussenstation, wordt gebruikt en direct wordt doorvertaald naar een invulling daarvan door de gemeente De Bilt voor een locatie nota bene buiten de rode contour in Maartensdijk als één van de kernen van de gemeente De Bilt.

Gevolgde proces bij de locatiekeuze Uitgangspunten volgens de POVI van de provincie is dat nieuwe verstedelijking zoveel mogelijk binnen het bestaand stedelijk gebied/de rode contouren plaatsvindt. In de gemeenteraad van 20 december 2018 is echter zonder enig onderzoek naar de mogelijkheden binnen de rode contour voor nieuwbouw in Maartensdijk, overgesprongen naar bouwen buiten de rode contour. Een nadere motivering van bovenstaande keuzes ontbreekt: waarom buiten de rode contour en waarom Maartensdijk? Wij vragen ons tevens af waarom alle mogelijke locaties gelijktijdig in beeld worden gebracht en niet op basis van algemene criteria een eerste selectie wordt gemaakt, zoals bijvoorbeeld en niet in de laatste plaats de bereikbaarheid per auto en het openbaar vervoer.

KvK 77426045 | RSIN 861004413 4

Het is in deze context opvallend, dat in 2019 een locatieonderzoek heeft plaatsgevonden, maar dit is gebeurd door alleen gronden mee te nemen die in eigendom zijn van de gemeente. Het betrof 13 locaties in de kernen Bilthoven, De Bilt en Groenekan. Vanwege grote weerstand uit de buurt zijn alle 13 locaties komen te vervallen als mogelijke woningbouwlocaties.

Onze observatie is dat Maartensdijk nu (wederom) in beeld is gekomen bij het bestuur van de gemeente de Bilt, omdat het niet is gelukt om binnen de voorgestelde 13 locaties geschikte locaties te vinden. Ons inziens zijn voor het locatieonderzoek echter onvoldoende serieuze locaties betrokken. Daarbij is een belangrijk punt dat tijdens de bewonersavond van januari 2020, is medegedeeld dat onteigening van gronden tot de mogelijkheden behoort om een geschikte bouwlocatie te verkrijgen buiten de rode contour. Daarop rijst meteen de vraag: waarom wordt dan niet ook naar niet-gemeentelijke locaties gekeken bínnen de rode contour, als dit schijnbaar ook toepasbaar is voor locaties buiten de rode contour? Daarmee wordt met gelijke maten gemeten en zullen meer geschikte locaties binnen de rode contour in beeld komen. Toekomstbestendigheid Het besluit tot voornemen van het verleggen van de rode contour moet ons inziens gebaseerd zijn op een visie op wonen in de gemeente De Bilt voor de periode in ieder geval tot 2040, met een uitwerking naar de afzonderlijke kernen. Hierbij dient ook weer transparant en herleidbaar de woningbouw opgave in balans te zijn met andere aspecten van ruimtelijke ontwikkeling zoals natuur en landbouw. Met nadruk willen wij in dit verband het belang aangeven, dat deze visie in een regionaal perspectief gezet wordt en niet vanuit een verkokerde blik op de invulling van een lokale ambitie binnen de grenzen van de gemeente de Bilt. Woningbouw is ons inziens bij uitstek een maatschappelijke opgave, die in regionale samenhang moet worden uitgewerkt. Het kan niet zo zijn dat de uitwerking door elke gemeente afzonderlijk wordt gedaan, zonder een toets op de regionale samenhang.

Wanneer dit namelijk wel gebeurt, ontstaat een lappendeken van lokale (ad hoc) oplossingen, met op regionaal niveau, tot gevolg dat er een ruimtelijk verrommeld beeld ontstaat. Dit draagt niet bij aan een verbetering van de leefbaarheid van de bewoners van de provincie Utrecht.

Wij verzoeken u dan ook met klem eerst een gemeentelijke visie voor te bereiden, in nauwe samenwerking met de provincie Utrecht, voordat vergaande keuzes worden gemaakt voor de kern Maartensdijk en met name het bouwen buiten de rode contour.

4. Provinciale regels, Omgevingsvisie provincie Is de gemeenteraad zich ervan bewust dat de provincie ten aanzien van verstedelijking hiertoe in de POVI het volgende als uitgangsprincipes stelt?:

KvK 77426045 | RSIN 861004413 5

“Basisprincipes verstedelijking”

Bij de locatiekeuze voor nieuwe verstedelijking hanteert de provincie de volgende basisprincipes:

• zo veel mogelijk binnenstedelijk/binnendorps (binnen het bestaand stedelijk gebied/de huidige rode contouren) nabij mobiliteitsknooppunten; • daarnaast in overig binnenstedelijk/binnendorps gebied (binnen de huidige rode contouren); • eventuele nieuwe (grootschalige) uitleg koppelen aan hoogwaardig openbaar vervoer en aan (bestaande of nieuwe) knooppunten van de belangrijkste infrastructurele corridors. In aanvulling hierop willen we onder voorwaarden ruimte bieden aan kleinschalige uitbreiding van het stedelijk gebied en de kernen om de lokale vitaliteit of ruimtelijke kwaliteit te vergroten (lokaal maatwerk).”

Ladder voor duurzame verstedelijking Naast de basisprincipes van de provincie moet bij een stedelijke ontwikkeling ook de Ladder voor duurzame verstedelijking (verder: Ladder) worden gevolgd. Deze Ladder is een instrument voor efficiënt ruimtegebruik. Het bevoegd gezag moet voldoen aan een motiveringsvereiste als nieuwe stedelijke ontwikkelingen planologisch mogelijk worden gemaakt. De regeling is opgenomen in artikel 3.1.6 Besluit ruimtelijke ordening. Voor ontwikkelingen buiten bestaand stedelijk gebied geldt een uitgebreide motiveringsplicht. Ons inziens wordt op dit moment op geen enkele wijze voldaan aan deze uitgebreide motiveringsplicht. De basis voor de keuzes Maartensdijk en buiten de rode contour, zijn gebaseerd op een achterstallige behoefte aan sociale woningbouw, die ook nog eens door de gemeente De Bilt zelf is veroorzaakt, zonder een motivering waarom dit niet elders in de gemeente kan en waarom dit niet binnen de rode contour kan.

C. Conclusies Ø Het bestuur van de gemeente De Bilt heeft tot op heden gefaald in haar doelstellingen voldoende sociale huurwoningen te realiseren; Ø De bouw van sociale woningen in de kern Maartensdijk voldoet al bijna aan de ambitie van de gemeente De Bilt; Ø Er is een nog openstaande en in te vullen behoefte aan sociale woningbouw in andere kernen van de gemeente De Bilt; Ø Het voornemen van het bestuur van de gemeente De Bilt tot realisatie van woningbouw in Maartensdijk past niet bij de behoefte aan woningbouw in Maartensdijk, maar lijkt eerder een (nood)oplossing om de doelstelling tot realisatie van sociale woningbouw in de gehele gemeente alsnog te halen; Ø Hoewel de raad op basis van de notitie ‘Uitgangspunten woningbouwambitie’ kiest voor spreiding van de sociale woningbouw, lijkt met de keuze voor Maartensdijk de opgave voor sociale woningbouw van de gehele gemeente daar te clusteren, terwijl dit de laatste 10 jaar al in geruime mate is gedaan. Daarmee wordt in ieder geval niet voldaan aan dit door de raad vastgestelde uitgangspunt.

KvK 77426045 | RSIN 861004413 6

D. Overig Wij zullen een zienswijze indienen bij de provincie Utrecht op de ontwerpomgevingsvisie welke binnenkort ter inzage zal worden gelegd. Deze zienswijze zal voor wat betreft de inhoudelijke aspecten vergelijkbare aandachtspunten hebben als in deze brief, maar dan met het nadrukkelijk verzoek aan de provincie als bevoegd gezag bij het besluit over de rode contour, toe te zien dat de gemeente De Bilt objectief, transparant en herleidbaar handelt in de voorbereiding daarop. Wij hebben begrepen dat door de gemeente De Bilt al (regionaal) overleg wordt gevoerd met de provincie over de uitbreidingsplannen van de gemeente De Bilt buiten de rode contour. Mocht de terinzagelegging van de ontwerpomgevingsvisie te lang op zich laten wachten (de terinzagelegging is nu opgeschort vanwege de coronacrisis), dan zullen wij onze zorgen en onderbouwde standpunten al eerder onder de aandacht van de provincie brengen.

E. Tot slot Wij verzoeken u onze bewonersvereniging in het participatieproces expliciet mee te nemen en samen met ons te onderzoeken/verkennen welke serieuze mogelijkheden nog aanwezig zijn binnen de rode contour van de gemeente De Bilt, voor een woningbouwopgave die past bij de behoefte in de kern Maartensdijk. Hierbij kan ook nog worden gedacht aan renovatie van gedateerde sociale huurwoningen en deze te transformeren tot appartementen. Wij willen het groen, de landschappelijke- en recreatieve waarden rondom de kern Maartensdijk zoveel mogelijk behouden. Zodat de bewoners van de gemeente De Bilt kunnen blijven genieten van de groene buffer tussen Utrecht en Hilversum, rondom de kern Maartensdijk. En dan met name om de overgang tussen stedelijk en landelijk gebied in stand te houden en zo te voorkomen dat deze langzaam maar zeker naar elkaar toe groeien. Voor nu, maar ook voor de toekomstige bewoners van de gemeente De Bilt!

Hoogachtend, namens het bestuur van Bewonersvereniging Maartensdijk-Zuid

Frank Mulder Voorzitter

KvK 77426045 | RSIN 861004413 7