DOCSLIB.ORG

Giresun'da Sosyal, Ekonomik, Siyasi Ve Kültürel Yaşam (1945–1960)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Giresun'da Sosyal, Ekonomik, Siyasi Ve Kültürel Yaşam (1945–1960) Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü GİRESUN’DA SOSYAL, EKONOMİK, SİYASİ VE KÜLTÜREL YAŞAM (1945–1960) Aydın GÜLŞEN DOKTORA TEZİ ANKARA 2014 Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü GİRESUN’DA SOSYAL, EKONOMİK, SİYASİ VE KÜLTÜREL YAŞAM (1945–1960) Aydın Gülşen DOKTORA TEZİ ANKARA 2014 Doktora Tezi olarak sunduğum “Giresun’da Sosyal, Ekonomik, Siyasi ve Kültürel Yaşam (1945–1960)” adlı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden olduğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve onurumla doğrularım. 20./02/2014 Aydın Gülşen H.Ü Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Müdürlüğüne, İş bu çalışma, jürimiz tarafından Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalında DOKTORA TEZİ olarak kabul edilmiştir. Başkan : Prof. Dr. Mesut ÇAPA…………………………………..:______________ Üye : Prof. Dr. Mustafa YILMAZ…………………………………:______________ Üye : Prof. Dr. Fatma ACUN….…………..……………………….:______________ Üye : Doç. Dr. Ayten SEZER ARIĞ (Danışman)…………………..:_____________ Üye : Doç. Dr. Yasemin DOĞANER….……..……………………..:_____________ Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu onaylarım. …/…/2014 Prof. Dr. Adnan SOFUOĞLU Enstitü Müdürü ÖZET Giresun, sosyal, ekonomik ve kültürel özellikleri bakımından içinde yer aldığı Karadeniz Bölgesi’nin genel özelliklerini taşımaktadır. Giresun’un yerleşim tarihi çok eskilere gitmesine rağmen, vilayet statüsünü Cumhuriyetin ilan edildiği 1923 yılında kazanmıştır. Bu bakımdan Giresun vilayeti Türkiye Cumhuriyeti ile yaşıttır. Ancak Cumhuriyet devrinde Türkiye’de her alanda büyük bir gelişim ve değişim süreci yaşanırken, Giresun bu değişim ve gelişim sürecinden gerektiği kadar istifade edememiştir. Karadeniz Bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen fındık Giresun için hayati bir önem taşımaktadır. Halkın önemli bir bölümü geçimini fındık yetiştirerek sağlamaktadır. Bununla birlikte halkın farklı iş kollarında istihdamını sağlayabilecek büyüklükte yatırımlar hayata geçirilememiştir. Tarım tek ürüne dayalı olarak sınırlı bir bölgede yapılabilmiş, ikame bir ürün yetiştirilmesi için gerekli şartlar yaratılamamıştır. Giresun’da Türkiye ve Karadeniz Bölgesi ortalamalarının üzerinde bir gelişim gösteren nüfus, istihdam sorunu nedeniyle göçe maruz kalmıştır. Bu bakımdan, Giresun’un Türkiye genelinin gerisinde kalmasında ve en çok göç veren iller arasında bulunmasında, ekonomik gerekçeler önemli rol oynamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonraki süreçte iç ve dış etkenler nedeniyle sürekli teyakkuz halinde bulunan Türkiye’de, İkinci Dünya Savaşının bitmesi ile yeni bir dönem başlamıştır. Çok partili hayata geçiş sürecini de kapsayan bu dönemde, 27 yıl süreyle iktidarda olan CHP’nin karşısına, yeni kurulan partiler çıkmış ve çok partili hayata geçilmesinin ardından yapılan ikinci genel seçimler sonucunda, 1950 yılında iktidar el değiştirmiştir. Türkiye’de yaşanan bu değişim sadece siyasetle sınırlı kalmamış sosyal, ekonomik ve kültürel olarak da toplumda önemli gelişmelerin önünü açmıştır. Yaptığımız tez çalışması ile 1945-1960 yılları arasındaki dönem itibarıyla, Giresun’un sosyal, ekonomik, siyasi ve kültürel durumunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu şekilde yapılan bir durum tespitinin, Cumhuriyet döneminde Türkiye’nin her bölgesinin dengeli bir kalkınma süreci yaşanmaması, nüfusun göçlerle büyük şehirlere yönelmesi, büyük kentlerde ortaya çıkan sosyal sorunlar gibi birçok sorunun cevabını bulmamıza yardım edeceği değerlendirilmektedir. ABSTRACT In terms of social, economic and cultural features, Giresun retains general characteristics of the Black Sea Region in which it is located. Although the history of settlement goes back to ancient times, it became a province in its own right in 1923, the year that the Republic was proclaimed. For this reason, Giresun province has the same age with the Turkish Republic. However evolution and development were took place in every region in Turkey at those Republic days, Giresun did not benefit from this evolution era necessarily. On the other hand Giresun is the home of hazelnut, which is commonly farmed in the rest of the Black Sea Region too. Hazelnut has a vital importance for Giresun and a significant part of the population earn their life from it. But the investments to employ people in different departments of business were not able to be implemented. Just one kind of a crop has been cultivated in a limited area and opportunities to grow an alternative type could not be created. The population in Giresun had grown over a rate of average of both the Black Sea Region and Turkey and it was forced to migrate due to the employment problem. For this reason, the economic factors played an important role for Giresun to fall behind the national average and also put it amongst the cities which sent the most immigrants. By the end of the World War II, a new era had started in Turkey who was on the alert due to the internal and external conditions since the period after the proclamation of the Republic. In this period which also includes the transition to multi-party system, new political parties to oppose to RPP (Republican People's Party) that had been in power for 27 years occurred and as a result of the second election after the transition to multi-party system, the administration in power was handed over in 1950. The change in Turkey was experienced not only politics but it also smoothed the way of social, economic and cultural developments in public. With this thesis, I am aiming to show the social, economic and cultural changes in the province of Giresun in the period of 1945 -1960. It is considered that this kind of a study will help find answers to many problems such as not having enjoyed a balanced development process in all regions of Turkey, the tendency of a population to migrate to big cities and social problems raised in big cities. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ......................................................................................................................... i KISALTMALAR ........................................................................................................ iii GİRİŞ ........................................................................................................................... 1 A. ARAŞTIRMANIN AMACI, KAPSAMI ve SINIRLANDIRILMASI ............ 1 B. ARAŞTIRMANIN YÖNTEM ve KAYNAKLARI .......................................... 3 C. KONU İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR ............................................................ 6 D. GÖRÜŞME VE ANKET UYGULAMASINDAN ELDE EDİLEN BULGULAR ........................................................................................................... 6 BİRİNCİ BÖLÜM GİRESUN’UN TARİHİ VE COĞRAFİ DURUMU A. TARİHİ YÖNÜYLE GİRESUN ........................................................................... 9 B. GİRESUN’UN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ ........................................................ 16 İKİNCİ BÖLÜM GİRESUN’DA SOSYAL VE KÜLTÜREL YAŞAM A.NÜFUS SAYIMLARI VE NÜFUS HAREKETLERİ .......................................... 25 B.EVLENME VE BOŞANMA DURUMU ............................................................... 38 C.EĞİTİM .................................................................................................................. 39 C.1.OKULLAŞMA DURUMU ........................................................................... 41 C.1.1.İLKÖĞRETİM .................................................................................... 44 C.1.2.ORTAÖĞRETİM ................................................................................ 46 C.2.YETİŞKİN EĞİTİMİ .................................................................................... 48 C.2.1.KÖY ENSTİTÜLERİ .......................................................................... 49 C.2.2.HALKEVLERİ ................................................................................... 50 C.2.2.1.GİRESUN HALKEVİNİN FAALİYETLERİ ......................... 52 D.GİRESUN’DA KÜLTÜREL YAŞAM .................................................................. 58 D.1.KÜLTÜREL FAALİYETLER ...................................................................... 58 D.1.1.GİRESUN’DA BASIN VE YAYIN FAALİYETLERİ .................... 59 D.1.1.1. Gazeteler ................................................................................. 59 D.1.1.2. Radyo ...................................................................................... 64 D.1.2.DERNEKLER VE CEMİYETLER ................................................... 67 D.1.3. SPOR KULÜPLERİ ......................................................................... 69 D.1.4. KÜTÜPHANELER ........................................................................... 70 D.1.5. SİNEMA VE TİYATROLAR .......................................................... 71 D.1.5.1. Sinemalar ................................................................................ 71 D.1.5.2. Tiyatrolar ................................................................................. 72 D.1.6. GİRESUN’DA TARİHİ VE KÜLTÜREL VARLIKLAR ............... 72 D.2. FOLKLORİK FAALİYETLER ................................................................... 80 E. SAĞLIK VE SOSYAL YARDIM KURULUŞLARI ........................................... 86 F. İDARİ DURUM VE BELEDİYECİLİK FAALİYETLERİ ................................. 91 G. EMNİYET VE ASAYİŞ İLE GÜVENLİK HİZMETLERİ ............................... 103 H. DİNİ MÜESSESELER ......................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Mirrors of Modernization: the American Reflection in Turkey
    University of Pennsylvania ScholarlyCommons Publicly Accessible Penn Dissertations 2014 Mirrors of Modernization: The American Reflection in urkT ey Begum Adalet University of Pennsylvania, [email protected] Follow this and additional works at: https://repository.upenn.edu/edissertations Part of the History Commons, and the Political Science Commons Recommended Citation Adalet, Begum, "Mirrors of Modernization: The American Reflection in urkT ey" (2014). Publicly Accessible Penn Dissertations. 1186. https://repository.upenn.edu/edissertations/1186 This paper is posted at ScholarlyCommons. https://repository.upenn.edu/edissertations/1186 For more information, please contact [email protected]. Mirrors of Modernization: The American Reflection in urkT ey Abstract This project documents otherwise neglected dimensions entailed in the assemblage and implementations of political theories, namely their fabrication through encounters with their material, local, and affective constituents. Rather than emanating from the West and migrating to their venues of application, social scientific theories are fashioned in particular sites where political relations can be staged and worked upon. Such was the case with modernization theory, which prevailed in official and academic circles in the United States during the early phases of the Cold War. The theory bore its imprint on a series of developmental and infrastructural projects in Turkey, the beneficiary of Marshall Plan funds and academic exchange programs and one of the theory's most important models. The manuscript scrutinizes the corresponding sites of elaboration for the key indices of modernization: the capacity for empathy, mobility, and hospitality. In the case of Turkey the sites included survey research, the implementation of a highway network, and the expansion of the tourism industry through landmarks such as the Istanbul Hilton Hotel.
    [Show full text]
  • SABATAYCILIK SALTANATI VE MEŞHUR DÖNMELER - Milli Çözüm Dergisi
    SABATAYCILIK SALTANATI VE MEŞHUR DÖNMELER - Milli Çözüm Dergisi Yazar Milli Çözüm Dergisi 26 Temmuz 2012 Birçok internet sitesinde yıllardır yayınlandığı ve hiç kimsenin yalanlama ihtiyacı duymadığı,“Sabataist Müslüman görünümlü gizli Yahudi”leri, tekrar gündeme getirmek, asılsız iddia ve iftiralar varsa, ilgililere bunları düzeltme imkanı vermek; ve şahısları deşifre edip hedef göstermek gibi bayağı ve aşağı bir fesatlıktan uzak; ülkemizin, devletimizin ve milletimizin muhatap olduğu bir tehdide dikkat çekmek üzere bu konuya değinmeyi münasip gördük. Bilinen bazı “Selanik Dönmeleri” (“Sabataycılar” veya “Gizli Yahudiler”) Bu listenin dayandığı kaynak: ( http://www.sabetay.50g.com/Liste/liste.html ) internette bulduğum en geniş DÖNME listesiydi. Fakat 28 Şubat’ın (1997) meşhur isimlerini bu listede göremedim: Org. Çevik Bir (28 Şubatın mimarlarından), Güven Erkaya Deniz Komutanı (28 Şubatın mimarlarından), Kemal Gürüz YÖK Başkanı, Prof. Kemal Alemdaroğlu İ.Ü Eski Rektörü, Prof. Nur Sertel gibilerinin de Sebataist olduğu belirtilmekteydi. 28 Şubat sonrasına dikkat edelim. Ordu’dan en çok İRTİCACI subay ve öğrenci atılması 28 Şubat’ın ilk yıllarında gözlendi, Üniversiteler İRTİCACI’lardan temizlendi. Daha evvelden imam hatiplerde, üniversitelerde başörtüsü ile okunabilirken, bu tarihten sonra bu hak engellendi. İmam Hatiplerin pratikte önü kesildi. Yükselen Anadolu sermayesinin önü kesildi. (Cüneyt Ülsever’e göre, 28 Şubatın asıl sebebi bu sermaye meselesiymiş). 28 Şubatın planları Deniz Kuvvetlerinin Gölcük’teki merkezinde yapıldı deniyor. Bu merkez 1999 Gölcük depreminde denize gömüldü. Rasathaneden Prof. Işıkara depremin merkez üssünün “tam deniz kuvvetleri merkezi” olduğunu söylemişti. Yakın geçmişteki bir Genel Kurmay Başkanımızın dönme olduğu vurgulanıyor. 2-3 defa nüfus kütüğünü bir şehirden başka şehre taşıdığı, izini kaybettirmek için yaptığı söyleniyor. “Türkler 1.500.000 ermeni öldürdü” deyip, derhal Nobel’i alan Orhan Pamuk’u da unutmamak gerekiyor.
    [Show full text]
  • Download Chapter
    PARTIES ESTABLISHED IN TURKEY AFTER 1960 AND THEIR ACTORS Assist. Prof. Dr. Mehmet Biçici Gaziantep University Introduction Organized structures formed in order to gain the authority to govern in a country by elections or to become partners in the administration of the country through coalition governments are called political parties (Gökçe, 2013). According to the political scientist Duverger’s evaluation of political parties, there are two main periods in the formation of political parties. In these two main periods, the background of the emergence and development of parties is taken into consideration. The first main period considers how the parties formed and under what conditions, while in the second main period, how the parties came to the present day after the World War II are examined (Göktürk, 2016). We can gather Party Political Systems under two headings. These are the two-party political system and the multi-party political system. In the two-party political system there are two major parties that are trusted to be elected by the people voting. Those who vote choose between these two parties, and the party that holds the majority wins power. 3. Parties are far from powerful in this election. The best known examples of the two-party political systems are seen in the United States and England. The candidates for power in these countries have two large majorities. Other smaller parties are unable to be in power because they cannot get close to the big two parties. Examples include the Republican Party and the Democratic Party in the US, and the Labor Party and the Conservative Party in the UK.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]
  • Birinci Bölüm Fatin Rüştü Zorlu’Nun Çocukluğu, Gençliği Ve Memuriyeti A
    TC SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİMDALI FATİN RÜŞTÜ ZORLU DOKTORA TEZİ HAVVA ELTETİK TEZ DANIŞMANI: PROF. DR. BAYRAM KODAMAN ISPARTA 2009 ÖZET Fatin Rüştü Zorlu Havva ELTETİK Süleyman Demirel Üniversitesi, Tarih Bölümü, Doktora Tezi, 266 sayfa, Aralık 2009. Danışman: Prof. Dr. Bayram KODAMAN Fatin Rüştü Zorlu 1910 yılında İstanbul’da doğmuştur. 1932 yılında Dışişleri Bakanlığı Meslek Memurluğu sınavını kazanarak çalışma hayatına başlamıştır. 1954 yılında Çanakkale’den Milletvekili seçilmiş, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak etkin bir görevle siyasi hayatına başlamıştır. 1957 yılında Dışişleri Bakanlığı görevine getirilmiştir. Fatin Rüştü Zorlu’nun siyaset yaptığı dönemde 1950 yılında iktidar olan Demokrat Parti idaresi bulunuyordu. On yıl iktidar hizmeti yürüten DP 27 Mayıs 1960 Darbesi ile hükümetten düşmüştür. Böylece Fatin Rüştü Zorlu’nun üç yıl süren Dışişleri Bakanlığı devresi sona ermiştir. Zorlu, darbe sonrasında Yassıada Mahkemesince yargılanarak idama mahkûm edilmiştir. Fatin Rüştü Zorlu görev yaptığı dönemde önemli başarılara imza atmış bir devlet adamıdır. Çalışmamızın amacı, Türk Siyaset Tarihinde oldukca sancılı yılları teşkil eden bu dönemde Fatin Rüştü Zorlu’nun devlet adamlığını, siyasi kişiliğini, dış politika felsefesini ortaya koymaktır. Çalışmamız Fatin Rüştü Zorlu’nun kişiliği etrafında bu kritik döneme ışık tutacaktır. Anahtar Kelimeler: Fatin Rüştü Zorlu, Demokrat Parti, 27 Mayıs Darbesi, Yassıada Mahkemesi. I ABSTRACT Fatin Rüştü Zorlu Havva ELTETİK Suleyman Demirel Unıversity, Department of History Ph. D, 266 pages, December 2009. Supervising Professor: Bayram KODAMAN Fatin Rüştü Zorlu was born in İstanbul in 1910. He began his career in 1932 after passing his examination on Civil Service in the Foreign Ministry. In 1954 he was elected a member of Parliament by Çanakkale, after which he held important position as State Minister and Vice Prime Minister.
    [Show full text]
  • Çok Partili Demokrasi Döneminde Varlık Vergisi Üzerine Tartışmalar
    RIFAT N. BALİ ∗ ÇOK PARTİLİ DEMOKRASİ DÖNEMİNDE VARLIK VERGİSİ TARTIŞMALARI GİRİŞ Tek Parti dönemine damgasını vuran azınlık karşıtı siyasetin en tartışılmaz örneği olan Varlık Vergisi Kanunu Türk siyasî tarihinde daima rahatsız edici bir konu olmuş, kendilerine tarh edilen vergiyi ödeyemeyen mükelleflerin gönderildikleri Erzurum’un Aşkale ilçesi, Varlık Vergisi’yle özdeşleşmiş ve Türk siyasî tarihinin popüler deyimleri arasında yer almıştır.1 Bu makalede Varlık Vergisi döneminde İstanbul Defterdarı olan Faik Ökte’nin hatıratının yayımlanmasından sonra basında çıkan tartışmalar ile DP’nin kurulmasından günümüze kadar uzanan zaman sürecinde Türk Yahudi Cemaati liderlerinin Varlık Vergisi konusundaki tavırları incelenecektir. DP ve Varlık Vergisi DP Muhalefette İken Varlık Vergisi Kanunu’nun 1943 yılında tasfiye edilmesinden sonra konu ilk kez 1946 yılında gündeme geldi. Çok partili demokrasi döneminin ilk milletvekili seçimlerinden önce Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in bir konuşma sırasında köylülere okul inşa edebilmek için dört yüz milyon lira gerektiğini, normal bütçe ile bu yapılması istenirse elli yıl beklenmesi gerektiğini, bu parayı bulabilmek için köylüyü mükellef yapmaktan başka çare olmadığını söylemesi üzerine dinleyicilerinden birinin “bu gayet basit bir iştir. Yeni bir Varlık Vergisi çıkararak 400 milyon lirayı bir günde toplarsınız” demesiyle basında kısa süren bir tartışma başladı.2 Vâ-Nû Varlık Vergisi konusunda “arabayla lâf” söylenebileceğini yazdıktan sonra verginin savaş sırasında zenginleşenlere karşı konulduğunu, sosyal adaletsizliği önlemeye yönelik olduğunu, Varlık Vergisi bahane edilip başka vergilerin uygulanmasına mâni olunmamasını istedi.3 Azınlıklara hitap eden ve Fransızca yayımlanan bazı İstanbul gazeteleri ile Vâ-Nû’nun bazı gayri müslim dostlarının kendisine “Varlık Vergisini savunuyor” şeklinde ∗ Tarih ve Toplum dergisinin Eylül 1997 sayısında yayınlanan makalenin gözden geçirilmiş şeklidir.
    [Show full text]
  • Bizim Ev Kulübü
    27 Mayıs Darbesi Sonrasında Eski Demokrat Partililerin Demokrasi Arayışlarına Bir Örnek: Bizim Ev Kulübü Firdes TEMİZGÜNEY Doç. Dr., Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü E-Mail: [email protected] ORCID ID: 0000-0002-1412-0439 Araştırma Makalesi / Research Article Geliş Tarihi / Received: 04.04.2020 Kabul Tarihi / Accepted: 25.09.2020 ÖZ TEMİZGÜNEY,Araştırma Makalesi / Firdes,Research 27 Article Mayıs Darbesi Sonrasında Eski Demokrat PartililerinGeliş Tarihi / Demokrasi Received: 04.04.2020 Arayışlarına Kabul BirTarihi Örnek: / Accepted Bizim: 25.09.2020 Ev Kulübü , CTAD, Yıl 17, Sayı 33 (Bahar 2021), s. 289-315. İkinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan dış siyasi gelişmeler ve şartların zorlamasıyla oluşan ekonomik ve toplumsal kaygılar, Türkiye’de çok partili ha- yatı zorunlu kıldı. Bu süreçte Türk siyasi tarihinin en önemli gelişmelerinden biri, 7 Ocak 1946’da Demokrat Parti’nin (DP) kuruluşu oldu. 1950 seçimleriyle iktidara gelmeyi başaran ve tek parti idaresine son veren DP, 27 Mayıs 1960 askerî darbesinden sonra kapatıldı. Başta Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes olmak üzere hükümet üyeleri ve milletvekilleri tutuklanarak vatana ihanet, anayasayı ihlâl, Türk halkını iç savaşa sürüklemek gibi suçlarla itham edilip Yassıada’da yargılandı. Mahkeme, Bayar dâhil on beş DP üyesini ölüm cezasına çarptırdı. Fakat bunlardan sadece Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu’nun idamları Milli Birlik Komitesi 290 Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi Yıl 17 Sayı 33 (Bahar 2021) tarafından onaylanırken, Bayar’ın cezası müebbet hapse çevrildi. Kayseri Cezaevi’nde kalan Bayar, sağlık problemleri sebebiyle 1963 yılında altı aylığına tahliye oldu. Bu süreçte Ankara Hastanesi’nde gözetim altında kalan Bayar, tekrar Kayseri Cezaevi’ne gönderildi. Ancak yeniden sağlık sorunları yaşayan Bayar, hakkında verilen adli tıp raporuyla dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından affedildi.
    [Show full text]
  • The Change from the Idea of Christian Club to Cradle of Democracy
    International Journal of Arts and Commerce ISSN 1929-7106 www.ijac.org.uk THE VIEW OF CONSERVATIVE RIGHT WING PARTIES TOWARDS EUROPEAN UNION IN TURKEY: THE CHANGE FROM THE IDEA OF CHRISTIAN CLUB TO CRADLE OF DEMOCRACY Selahaddin BAKAN1, Hakan ÖZDEMİR2 and Yahya DEMİRKANOĞLU3 1Assoc.Prof., Inonu University Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of Political Science and Public Administration, Malatya-Turkey Email: [email protected] 2Assist.Prof., Inönü University Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of International Relations, Malatya-Turkey Email: [email protected] 3Lecturer, Bitlis Eren University Adilcevaz Vocational High School, Office Management and Executive Assistant Program, Bitlis-Turkey Email: [email protected] 84 International Journal of Arts and Commerce Vol. 4 No. 7 September, 2015 ABSTRACT This study aimed to analyse the change in the view of right wing parties towards European Union in Turkey. To that aim, historical development of conservative right and Turkish- European Union relations are analysed first. The study is continued by handling the view of conservatives towards European Union. The study is resulted by the finding that National View Movement until mid-1990’s saw European Union as a Christian club. The historical economic change which known as “24 January Decisions” brought up an open, liberal and export oriented economy replacing closed, state centred and import substitution policy. These liberal changes have also liberalised the mind of conservatives. Conservatives have started to change. Motherland Party of Özal came in power. National View Movement (Milli G.H) felt also to change. Especially, Military intervention of 28 February Decisions made them change.
    [Show full text]
  • Turkey's Integration with Europe: Initial Phases
    TURKEY’S INTEGRATION WITH EUROPE: INITIAL PHASES RECONSIDERED ŞABAN ÇALIŞ Dr Şaban Çalış is Assistant Professor at the Department of International Relations, Selçuk University, Konya. INTRODUCTION It is an established fact that the turning point in Turkey’s integration with the West is the declaration of the Truman Doctrine. However, we should note that despite this well-known fact, many people overlook the operational meaning of the Truman Doctrine and the events following it in terms of Turkey’s integration process with the West in general and with Europe in particular. In this respect, it is first necessary to make a clear distinction between the Doctrine and the Marshall Aid Plan. Then we need to identify the meaning of ‘operational’. By ‘operational’ we mean how a ‘factor’ – fictional or material – is used and what function this factor has in the real world. From a general perspective in this sense, two important points should be made at the outset of the study. First, whereas the Truman Doctrine in fact provided a theoretical understanding for the West in general, the Marshall Aid Plan showed, however in part, how to put this theory into practice. If the Truman Doctrine was a cluster of ideas defining democratic ideals from the vantage point of the USA, Marshall Aid was a guideline not only sponsoring but also urging European nations to come together to solve their problems by their own means as much as possible. Second, from the perspective of Turkey’s integration process with the West, the Truman Doctrine pulled Turkey towards the USA (which would be crowned with Turkey’s participation in NATO) while the Marshall Aid Plan pushed Turkey to Europe (a process that was started in 1947 but is not yet finished).
    [Show full text]
  • A Key for Understanding Turkey's Membership Policy
    Formative Years: A Key for Understanding Turkey’s Membership Policy towards the EU fiaban H. Çal›fl* Abstract This article attempts to evaluate the formative years of Turkey's relations with the European Economic Community (EEC). This period began with Turkey's application to the community in 1959 for an association agreement, and lasted until the end of the approval process of the Ankara Agreement (AA) by national governments in 1964. In the first five years, negotiations for the jAA were successfully concluded in line with Turkey's conventional orientation in foreign affairs. It was indeed a successful agreement, because Ankara was able to persuade Brussels to consider Turkey's eventual membership of the Community, and to sign an agreement documenting it. In addition, this article also aims to identify the essential driving forces behind Turkey's original approach on European integra- tion, through analysing internal and external factors, which were supposed to be important during the formative years. It should be noted here that Turkey's EEC policy in this period is still of indisputable importance in understanding the rela- tionship between Turkey and the EU today. Introduction After the Second World War, integration movements in Europe took on a new and fresh start, but it soon became apparent that everyone had a different idea about the future of integration in the continent. Differences in opinion opened dif- ferent doors for countries willing to come together. As some countries followed the way of ECSC, leading to the establishment of the EEC in 1957 for a common mar- ket, others preferred the option of EFTA for a free trade area.
    [Show full text]
  • TURKISH-AMERICAN RELATIONS from 1964 to 1980: the PERIOD of CRISIS
    TURKISH-AMERICAN RELATIONS FROM 1964 to 1980: THE PERIOD OF CRISIS A THESIS SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY YASEMİN ECE KALENDER IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE IN THE DEPARTMENT OF INTERNATIONAL RELATION SEPTEMBER 2019 Approval of the Graduate School of Social Sciences Assoc. Prof. Dr. Sadettin Kirazcı Director (Acting) I certify that this thesis satisfies all the requirements as a thesis for the degree of Master of Science. Prof. Dr. Oktay F. Tanrısever Head of Department This is to certify that we have read this thesis and that in our opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for the degree of Master of Science. Prof. Dr. Hüseyin Bağcı Supervisor Examining Committee Members Prof. Dr. Oktay F. Tanrısever (METU,IR) Prof. Dr. Hüseyin Bağcı (METU, IR) Assist. Prof. Dr. Merve Seren Yeşiltaş (YBU, IR) I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last Name: Signature : iii ABSTRACT TURKISH-AMERICAN RELATIONS FROM 1964 to 1980: THE PERIOD OF CRISIS Kalender, Yasemin Ece M. Sc., Department of International Relations Supervisor: Prof. Dr. Hüseyin Bağcı September 2019, 135 Pages Turkey and the USA, allies under the umbrella of NATO since 1952, witnessed certain disagreements from 1964 to 1980, unlike the period from 1947 to 1964 which was the “golden age” or full convergence of Turkish-American relations.
    [Show full text]
  • V T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP
    T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ ANABİLİM DALI ADNAN MENDERES’İN YURT DIŞI GEZİLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özge IRMAK Tez Danışmanı: Doç. Dr. Işıl ÇAKAN HACIİBRAHİMOĞLU İstanbul 2009 v T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ ANABİLİM DALI ADNAN MENDERES’İN YURT DIŞI GEZİLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özge IRMAK 2901060011 Tez Danışmanı: Doç. Dr. Işıl ÇAKAN HACIİBRAHİMOĞLU İstanbul 2009 v ADNAN MENDERES’İN YURT DIŞI GEZİLERİ Özge IRMAK ÖZET Bu tezde, 1950-1960 yılları arasında görev yapmış olan Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Adnan Menderes’in çıktığı yurt dışı gezileri incelenmiştir. Menderes’in, ne zaman, hangi ülkelere ne amaçla ziyaretlerde bulunduğu, görüşmelerde hangi konuların gündemi oluşturduğu, varsa ikili anlaşmalar ve Türkiye’nin uluslararası örgütlenmelere katılımı ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Tezin giriş kısmında 1923- 1950 yılları arasında yurt dışına çıkan başbakanlar’ın gezilerine değinilmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda 1923-1939 yılları arasında sadece İsmet İnönü ile Celal Bayar’ın yurt dışına çıkmış oldukları görülmüştür. 1939-1950 yılları arasında ise hiçbir başbakan yurt dışı gezisinde bulunmamıştır. Tezin ana metninde de iki bölüm halinde 1950 yılında iktidar olan Adnan Menderes’in gezileri incelenmiştir. Menderes’in Batı ve Doğu’ya yapmış olduğu toplam 28 gezisi olmuştur. Tüm gezilerinde II. Dünya Savaşı’ndan sonra Sovyetler Birliği’nin Akdeniz ve Ortadoğu başta olmak üzere dünyanın her bölgesine yaymakta olduğu komünizm tehlikesinden ülkesi adına sakınma ve yalnızlıktan kurtulma çabası dikkat çekicidir. Menderes’in, Batı’ya daha çok NATO toplantıları ile ilişkili olarak gittiği Doğu’ya da Bağdat Paktı’nın imzalanması ve toplantılarına katılma amacıyla gittiği görülmüştür.
    [Show full text]