S S S Powiat Pszczyński

www.powiat.pszczyna.pl   www.powiat.pszczyna.pl

S S S Powiat Pszczyński

www.powiat.pszczyna.pl  Wydawca: Starostwo Powiatowe w Pszczynie

43-200 Pszczyna ul. 3 Maja 10 Tel: 032 449 23 00, fax 032 449 23 45 www.powiat.pszczyna.pl; [email protected]

ISBN : 978-83-929973-4-4

Teksty: Kinga Pławecka – Bratek

Redakcja i przygotowanie: Wydział Promocji Powiatu i Integracji Europejskiej Starostwa Powiatowego w Pszczynie

Korekta: Barbara Sopot- Zembok

Zdjęcia: archiwum Starostwa Powiatowego w Pszczynie, Kinga Pławecka- Bratek, Arkadiusz Gardiasz, Marcela Dopieralska, Zbigniew Ryś, Tomasz Kuliga, Dariusz Skrobol, Mieczysław Hławiczka, Skansen „Zagroda Wsi Pszczyńskiej”, Gospodarstwo Szkółkarskie Kapias, Gminny Ośrodek Kultury w Goczałkowicach - Zdroju

Tłumaczenia: Biuro Tłumaczeń ITAMAR www.tlumaczenia.pl

Projekt graczny i druk: Printy Poland Poligrafia, www.printypoland.pl

Wydanie: rok 2010

 www.powiat.pszczyna.pl Miejsca z klimatem Muzeum Zamkowe

Muzeum Zamkowe w Pszczynie jest jednym Special sites z najcenniejszych muzeów-rezydencji w kraju. Budynek Gdzie historia spotyka się z teraźniejszością Where Thethe poviat history of Pszczyna meets is a theperfect present place for living, working, resting and pochodzący z XIV wieku był wielokrotnie przebudowywany. relaxation. The beauty of this region has charmed many visitors to this picturesque area. WOstatnia przeszłości przebudowa obszar dzisiejszego w stylu powiatu neobarokowym pszczyńskiego nieomal została In the past the area of today poviat of Pszczyna was almost wprzeprowadzona całości porastała w puszcza, latach 1870-1876 a jego zaludnienie wg projektu do XIII wybitnego w. było entirely Castlecovered Museum with the primeval forest, and the density niewielkie.francuskiego Dopiero architekta w drugiej Aleksandra połowie owego Hipolita stulecia, Destailleura. w dobie of populationThe Castle remained Museum in rather Pszczyna small is one until of the 13 mostth valuable century. museums - Obecnie mieści się tu muzeum zamkowe, które prezentuje -mansions in Poland. The building, going back to 14th century, has been kolonizacji wzorowanej na niemieckim prawie osadniczym, Only towardsreconstructed the middle several times. of that The century, last reconstruction, in the era in the of Baroque pojawiłyoryginalne się tuhistoryczne nowe osady wnętrza i wioski. z Wtedy przełomu też powstała XIX i XX Pszczyna, wieku. colonisationRevival based style, on took the place Teutonic in 1870-1876 law, the basingfirst settlements on the design of the poPlacówka raz pierwszy ta wymieniona za przeprowadzone w dokumencie prace z 1303 konserwatorskie r. and villages outstanding appeared. French That architect was also Alexandre when HippolytePszczyna Destailleur.was At Pierwotnie,i restauracyjne obecny otrzymała teren powiatu prestiżową pszczyńskiego nagrodę był częścią w konkursie dzielnicy founded,present, first thisnamed is the in housethe document of the castle dated museum, 1303. presenting original krakowskiej. Ze Śląskiem związał się w 1178 r., kiedy to na stałe interiors from the turn of 20th century. The museum was awarded Europa Nostra 1995. Na jej przyznanie niebagatelny wpływ Initially,a the prestigious present prize area in ofEuropa the poviat Nostra of1995 Pszczyna competition belonged for the conserva - wszedłmiał równieżw skład udzielnego fakt, iż w księstwa zbiorach raciborskiego muzeum zachowałorządzonego przezsię aż to the provincetion and ofrenovation Krakow. works It was carried tied out. to Itsthe award Silesia was in largely 1178 attributed Mieszka Plątonogiego, wnuka Bolesława Krzywoustego. Jego when it tobecame the fact a thatpart the of museumthe Duchy has of preserved Racibórz as muchgoverned as 70% of the 70% historycznego wyposażenia zamku. W chwili obecnej potomek Leszek Raciborski oraz inni książęta śląscy złożyli w 1327 by Mieszkooriginal I furnishings Tanglefoot, of the a castle. grandson At present, of Bolesław it is possible III to see the r.udostępniane hołd królowi czeskiemu.są oryginalne I tak wnętrza na blisko mieszkalne 600 lat zostały z przełomu zerwane Wrymouth.original His residential descendant, interiors Leszek from the of turnRacibórz, of 20th andcentury, other the Miniatu- XIX i XX wieku, apartamenty cesarza Wilhelma II, gabinet res' Room, the apartments of the Emperor Wilhelm II, 15th – century stare więzi Śląska (w tym ziemi pszczyńskiej) z Polską. dukes ofGothic Silesia basement paid homageand the Armoury to the which Bohemian embrace crownthe visitors in with the Odminiatur, początków XV XVI – wieczne w. w wyodrębnionej piwnice gotyckie uprzednio oraz zbrojownia z księstwa 1327. Andspirit in of such the magnate's a way the mansion. old ties of Silesia (including raciborskiegopozwalają odwiedzającym ziemi pszczyńskiej, zapoznać posiadającej się przez z klimatem następne the Pszczyna region) with Poland were broken for over 600 stuleciarezydencji status magnackiej. wolnego państwa stanowego, rządziły rody years. Sehenswürdigkeiten mit Ambiente Turzonów, Promniców, Anhaltów i w końcu Hochbergów – książąt Since Im the Kreis early Pszczyna 16th kann century, man gut wohnen, the Pszczyna arbeiten, sich region, erholen und die von Pless. Gdy w połowie XVIII w., w wyniku wojen śląskich, separatedZeit previously angenehm from vertreiben. the Duchy Die Reize of unsererRacibórz, Region being bezauberten the und król pruski Fryderyk Wielki odebrał Austrii większość Śląska, independentbegeistern state weiterhin country viele throughout Besucher des the malerischen next centuries, Erdfleckens. zmodernizował zarządzanie zdobytą prowincją. Wtedy to w 1742 r. was governed by the Thurzos, Promnitzs, Anhalts and Schlossmuseum powstał m. in. powiat pszczyński, do którego należały także tereny finally Das Hochbergs Schlossmuseum – dukes in Pszczyna von istPless. eines der When kostbarsten in mid-18th Museen- dzisiejszych Katowic i Mysłowic, zaś zachodnie jego granice sięgały century, -Residenzenfollowing Polens.the Silesian Das aus demWars, 14. Jahrhundertthe king of stammende Prussia Gebäude po Bogumin. Pierwszym starostą mianowano Maksymiliana von Frederickwurde the Greatmehrmals won umgebaut. the greater Der letztepart ofUmbau the Silesia im Stil desfrom Neobarocks Skrbensky’ego. Austria, fand he inchanged den Jahren the 1870-1876 method gemäß of administrating dem Entwurf des the bedeutenden französischen Architekten Gabriel-Hippolyte Destailleur (auch Po wojnach napoleońskich nastąpiła reforma dotychczasowego newly-acquiredHippolyte-Alexandre province. As Destailleur a result, genannt) in 1742 statt. the Heutzutagepoviat of befindet podziału administracyjnego Prus na nowe powiaty. Wtedy zachodnia Pszczynasich was hier created, das Schlossmuseum, comprising das also die the echten regions historischen of today Innenräume część powiatu pszczyńskiego weszła w skład nowoutworzonego Katowiceaus and der Mysłowice, Wende des 19. with zum western 20. Jahrhundert borders präsentiert. reaching Das as Museum powiatu rybnickiego, zaś tereny obecnych Katowic i Mysłowic do far as Bogumin.erhielt fürMaximilian die durchgeführten von Skrbenksy Restaurierungsarbeiten was appointed im Denkmalpflege-Wettbewerb Europa Nostra 1995 einen Prestige-Preis. powiatu bytomskiego. the firstSeine starost. Verleihung wurde auch dadurch wesentlich beeinflusst, dass in Po plebiscycie i powstaniach śląskich w 1922 r. After denthe Sammlungen Napoleonic des wars Museum the 70%existing der historischen administrative Ausstattung des ze wschodniej części Górnego Śląska, która przypadła odrodzonej division Schlosses of Prussia erhalten was wurde. changed Zur Zeit and gewähren new echte poviats Wohnräume were aus der Rzeczypospolitej, utworzono autonomiczne Województwo Śląskie. created. Wende It was des then 19. thatzum 20.Jahrhundert, the western part die Appartements of the poviat des Kaisers Wilhelm des II., das Miniaturenkabinett, gotische Kellerräume aus dem Wśród wchodzących w jego skład powiatów największym pod of Pszczyna15. Jahrhundert was incorporated sowie die Rüstkammer into the einen newly-created Einblick in das Ambiente względem terytorialnym był powiat pszczyński (1069 km2, 126 poviat ofeiner Rybnik, Magnatenresidenz. while the regions of today Katowice and tysięcy mieszkańców). Pierwszym jego polskim starostą został Mysłowice – into the poviat of Bytom. dr Franciszek Lerch. After theDes plebiscite lieux pittoresques and the Silesian Uprisings of 1922, the Wytyczone w 1922 r. granice powiatu zostały zachowane aż eastern Il part fait bon of thevivre Upperà Pszczyna Silesia, est dans incorporated ses environs. Il intoy fait thebon y habiter, do 1954 r. Po raz wtóry, po dwustu latach istnienia, znacznie new Republictravailler of et Poland, s'y détendre. was Lesturned charmes into de the notre autonomous région en ont envoûtés plus d'un et ce lieu pittoresque continue de nous enchanter. go pomniejszono, tym razem o połowę. Z jego uprzemysłowionej Voivodeship of Silesia. The poviat of Pszczyna had the części stworzono nowy powiat tyski, zaś jego zachodni skraj greatest Leterritory château-musée of all the de poviats Pszczyna in Silesia (1069 km2, rozdzielono między powiat rybnicki i nowopowstały powiat 126 thousandsLe château inhabitants). de Pszczyna est Its l'un first des châteaux-muséesPolish starost leswas plus dr. renommé wodzisławski. Franciszekde Pologne.Lerch. Son origine remonte au XIVème siècle. Il subit, par la suite, W 1975 r. nastąpiła likwidacja powiatów. Ponownie powiaty The poviatmoultes boundaries transformations. delineated La dernière in remonte 1922 aux were années not 1870-1876 quand, d'après les plans du célèbre architecte français Alexandre Hippo- pojawiły się na mapie Polski po reformie administracyjnej w 1999 changedlyte until Destailleur, 1954, whenil fut remanié the poviat dans unterritory style néo-baroque. was again, Aujourd'hui, r. Odrodzony powiat pszczyński jest mniejszy w porównaniu z tym, after two-hundred-yearle château-musée nous existence, présente desreduced, intérieurs this de time fin XIXème, by début jaki istniał w 1975S r., gdyż nie włączono do niego gminy Bojszowy. half. Its industrialisedXXème siècles conservés part was dans turned leur aspect into originel. the new Il a reçu poviat le prestigieux Obecnie liczy 6 gmin, zajmuje 471 km2 i zamieszkuje go ponad of Tychy,prix whereas « Europa its Nostra western » en 1995 section pour wasla qualité divided de sa betweenrestauration et de sa conservation, mais aussi parce que son mobilier est d'origine, à 70% . 105 tysięcy mieszkańców. the poviatVous of pourrez Rybnik y visiter and les the appartements newly-created l'empereur poviat Wilhelm of II et sa Wodzisław.collection de miniatures, le tout remontant fin XIXème, début XXème, In 1975 theainsi poviatsque ses sous-solswere abolished. gothiques duThey XVème appeared abritant onune the salle d'arme. Polish mapL'ensemble again vousafter permettra the administrative d'apprécier les ambiancesreform of et 1999.les atmosphères du cadre de vie des magnats. The new poviat of Pszczyna is smaller than it was in 1975, as the gmina of Bojszowy was not incorporated. At present the poviat is composed of 6 gmina districts, covering 471 km2 and inhabited by over 105 thousand people.

www.powiat.pszczyna.pl  Miejsca z klimatem Muzeum Zamkowe

Muzeum Zamkowe w Pszczynie jest jednym Special sites z najcenniejszych muzeów-rezydencji w kraju. Budynek The poviat of Pszczyna is a perfect place for living, working, resting and pochodzący z XIV wieku był wielokrotnie przebudowywany. relaxation. The beauty of this region has charmed many visitors to this Ostatnia przebudowa w stylu neobarokowym została picturesque area. przeprowadzona w latach 1870-1876 wg projektu wybitnego Castle Museum francuskiego architekta Aleksandra Hipolita Destailleura. The Castle Museum in Pszczyna is one of the most valuable museums- Obecnie mieści się tu muzeum zamkowe, które prezentuje -mansions in Poland. The building, going back to 14th century, has been reconstructed several times. The last reconstruction, in the Baroque oryginalne historyczne wnętrza z przełomu XIX i XX wieku. Revival style, took place in 1870-1876 basing on the design of the Placówka ta za przeprowadzone prace konserwatorskie outstanding French architect Alexandre Hippolyte Destailleur. At present, this is the house of the castle museum, presenting original i restauracyjne otrzymała prestiżową nagrodę w konkursie interiors from the turn of 20th century. The museum was awarded Europa Nostra 1995. Na jej przyznanie niebagatelny wpływ a prestigious prize in Europa Nostra 1995 competition for the conserva- miał również fakt, iż w zbiorach muzeum zachowało się aż tion and renovation works carried out. Its award was largely attributed to the fact that the museum has preserved as much as 70% of the 70% historycznego wyposażenia zamku. W chwili obecnej original furnishings of the castle. At present, it is possible to see the udostępniane są oryginalne wnętrza mieszkalne z przełomu original residential interiors from the turn of 20th century, the Miniatu- MiejscaXIX z klimatemi XX wieku, apartamenty cesarza Wilhelma II, gabinet res' Room, the apartments of the Emperor Wilhelm II, 15th – century Gothic basement and the Armoury which embrace the visitors with the miniatur, XV – wieczne piwnice gotyckie oraz zbrojownia spirit of the magnate's mansion. Muzeumpozwalają Zamkowe odwiedzającym zapoznać się z klimatem rezydencji magnackiej. Sehenswürdigkeiten mit Ambiente Im Kreis Pszczyna kann man gut wohnen, arbeiten, sich erholen und die Muzeum Zamkowe w Pszczynie jest jednym Special sites z najcenniejszych muzeów-rezydencji w kraju. Budynek Zeit angenehm vertreiben. Die Reize unserer Region bezauberten und The poviat of Pszczyna is a perfect place for living, working, resting and begeistern weiterhin viele Besucher des malerischen Erdfleckens. pochodzący z XIV wieku był wielokrotnie przebudowywany. relaxation. The beauty of this region has charmed many visitors to this picturesque area. Ostatnia przebudowa w stylu neobarokowym została Schlossmuseum przeprowadzona w latach 1870-1876 wg projektu wybitnego Das Schlossmuseum in Pszczyna ist eines der kostbarsten Museen- Castle Museum -Residenzen Polens. Das aus dem 14. Jahrhundert stammende Gebäude francuskiego architekta Aleksandra Hipolita Destailleura. The Castle Museum in Pszczyna is one of the most valuable museums- wurde mehrmals umgebaut. Der letzte Umbau im Stil des Neobarocks Obecnie mieści się tu muzeum zamkowe, które prezentuje -mansions in Poland. The building, going back to 14th century, has been fand in den Jahren 1870-1876 gemäß dem Entwurf des bedeutenden reconstructed several times. The last reconstruction, in the Baroque oryginalne historyczne wnętrza z przełomu XIX i XX wieku. französischen Architekten Gabriel-Hippolyte Destailleur (auch Revival style, took place in 1870-1876 basing on the design of the Hippolyte-Alexandre Destailleur genannt) statt. Heutzutage befindet Placówka ta za przeprowadzone prace konserwatorskie outstanding French architect Alexandre Hippolyte Destailleur. At sich hier das Schlossmuseum, das die echten historischen Innenräume i restauracyjne otrzymała prestiżową nagrodę w konkursie present, this is the house of the castle museum, presenting original aus der Wende des 19. zum 20. Jahrhundert präsentiert. Das Museum interiors from the turn of 20th century. The museum was awarded erhielt für die durchgeführten Restaurierungsarbeiten im Europa Nostra 1995. Na jej przyznanie niebagatelny wpływ a prestigious prize in Europa Nostra 1995 competition for the conserva- Denkmalpflege-Wettbewerb Europa Nostra 1995 einen Prestige-Preis. miał również fakt, iż w zbiorach muzeum zachowało się aż tion and renovation works carried out. Its award was largely attributed Seine Verleihung wurde auch dadurch wesentlich beeinflusst, dass in to the fact that the museum has preserved as much as 70% of the 70% historycznego wyposażenia zamku. W chwili obecnej den Sammlungen des Museum 70% der historischen Ausstattung des original furnishings of the castle. At present, it is possible to see the Schlosses erhalten wurde. Zur Zeit gewähren echte Wohnräume aus der udostępniane są oryginalne wnętrza mieszkalne z przełomu original residential interiors from the turn of 20th century, the Miniatu- Wende des 19. zum 20.Jahrhundert, die Appartements des Kaisers XIX i XX wieku, apartamenty cesarza Wilhelma II, gabinet res' Room, the apartments of the Emperor Wilhelm II, 15th – century Wilhelm des II., das Miniaturenkabinett, gotische Kellerräume aus dem Gothic basement and the Armoury which embrace the visitors with the miniatur, XV – wieczne piwnice gotyckie oraz zbrojownia 15. Jahrhundert sowie die Rüstkammer einen Einblick in das Ambiente spirit of the magnate's mansion. einer Magnatenresidenz. pozwalają odwiedzającym zapoznać się z klimatem rezydencji magnackiej. Sehenswürdigkeiten mit Ambiente Des lieux pittoresques Wo die ImVergangenheit Kreis Pszczyna kann auf man die gut wohnen,Gegenwart arbeiten, trifft sich erholen undUn die lieuIl faitoù bon le vivrepassé à Pszczyna et le présent est dans ses se environs. rencontrent Il y fait bon y habiter, Zeit angenehm vertreiben. Die Reize unserer Region bezauberten und travailler et s'y détendre. Les charmes de notre région en ont envoûtés begeistern weiterhin viele Besucher des malerischen Erdfleckens. plus d'un et ce lieu pittoresque continue de nous enchanter. Das Gebiet des Kreises Pszczyna war in der Vergangenheit Le tènement de l’actuel district de Pszczyna était, par le beinahe Schlossmuseum ganz mit einem Urwald bewuchert und die passé etLe presque château-musée en totalité, de Pszczyna recouvert de forêts vierges. BesiedlungDas Schlossmuseum bis zum 13. in Jahrhundert Pszczyna ist eines dünn. der kostbarsten Erst in MuseenJusqu’au- Le XIIIèmechâteau de siècle Pszczyna il n’étaitest l'un desque châteaux-musées peu habité. Ce les n’estplus renommé der zweiten-Residenzen Hälfte Polens. dieses Das aus Jahrhunderts, dem 14. Jahrhundert in stammende der Zeit Gebäudeque dansde Pologne.la seconde Son originemoitié remonte du XIIIème au XIVème qu’il siècle. fut Il colonisé subit, par la suite, wurde mehrmals umgebaut. Der letzte Umbau im Stil des Neobarocks moultes transformations. La dernière remonte aux années 1870-1876 der Ansiedlungfand in den nach Jahren dem 1870-1876 deutschen gemäß dem Siedlungsrecht, Entwurf des bedeutenden et que quand, villages d'après et les peuplades plans du célèbre s’y installèrent architecte français s’inspirant Alexandre Hippo- erschienenfranzösischen hier neue Architekten Siedlungen Gabriel-Hippolyte und Dörfer. Destailleur Damals (auchdu droitlyte deDestailleur, peuplement il fut remanié allemand. dans un Pszczynastyle néo-baroque. date Aujourd'hui, de entstandHippolyte-Alexandre auch der Ort Pszczyna Destailleur [Pleß], genannt) der zum statt. ersten Heutzutage Mal befindetcette époque.le château-musée Les premières nous présente traces des écrites intérieurs la concernant de fin XIXème, début in einemsich Dokument hierS das Schlossmuseum, aus dem Jahre das 1303die echten erwähnt historischen wurde. Innenräumeremontent XXème à 13 siècles03. conservés dans leur aspect originel. Il a reçu le prestigieux aus der Wende des 19. zum 20. Jahrhundert präsentiert. Das Museum prix « Europa Nostra » en 1995 pour la qualité de sa restauration et de sa Ursprünglicherhielt war für das dieGebiet durchgeführten des heutigen Kreises Restaurierungsarbeiten Pszczyna im conservation, mais aussi parce que son mobilier est d'origine, à 70% . ein Teil desDenkmalpflege-Wettbewerb Bezirks Krakau. 1178 Europa band es Nostra sich 1995 an Schlesien, einen Prestige-Preis. A l’origine,Vous pourrez l’actuel y visiter territoire les appartements de Pszcyna l'empereur était Wilhelm une II et sa als ständigerSeine VerleihungTeil des unabhängigenwurde auch dadurch Herzogtums wesentlich beeinflusst,Ratibor dassdépendance in collection de lade provinceminiatures, de le toutCracovie. remontant Il fut fin rattachéXIXème, début à la XXème, unter derden Regierung Sammlungen von des MieszekMuseum 70% Plątonogi der historischen [Mieszek Ausstattung I. Silésiedes enainsi 1178. que Ilses fut sous-sols définitivement gothiques du intégré XVème auabritant grand une duché salle d'arme. Schlosses erhalten wurde. Zur Zeit gewähren echte Wohnräume aus der L'ensemble vous permettra d'apprécier les ambiances et les atmosphères Kreuzbein],Wende Enkel des 19.des zumBolesław 20.Jahrhundert, Krzywousty die Appartements[Bolesław III. des Kaisersde Raciborz du cadre sous de levie règne des magnats. de Mieszko Jambes Mêlées, petit- Schiefmund].Wilhelm Sein des II., Nachfahre das Miniaturenkabinett, Leszek Raciborski gotische Kellerräume [Lestko aus demfils de Boleslaw le Bouche-Torse. Son descendant, Leszek von Ratibor]15. Jahrhundert sowie andere sowie die schlesische Rüstkammer Herzöge einen Einblick huldigten in das Ambiente Raciborski ainsi que les autres princes de Silésie ont fait 1327 demeiner tschechischen Magnatenresidenz. König. So wurden für fast 600 allégeance à la couronne de Tchéquie en 1327. C’est ainsi, Jahre die alten Bindungen Schlesiens (darunter auch des que durant près de 600 ans, la Silésie (terres de Pszczyna Plesser Landes)Des lieux mit pittoresques Polen abgebrochen. comprises) fut séparée de la Pologne. Il fait bon vivre à Pszczyna est dans ses environs. Il y fait bon y habiter, Von Anfangtravailler des et s'y 16. détendre. Jahrhunderts Les charmes de an notre regierten région en dieont envoûtés Geschlechterplus d'un Thurzó, et ce lieu vonpittoresque Promnitz, continue vonde nous Anhalt enchanter. und Dès le début du XVIème siècle, le territoire de Pszczyna Hochberg – die Fürsten von Pless das vorher aus dem fut, lui même, séparé du grand duché de Raciborz pour HerzogtumLe château-musée Ratibor ausgegliederte de Pszczyna Plesser Land, das devenir durant le siècle suivant un état souverain et libre über dieLe nächsten château de JahrhundertePszczyna est l'un des den châteaux-musées Status eines les freien plus renommésous la houlette des dynasties des Turzon, des Promnitz, de Pologne. Son origine remonte au XIVème siècle. Il subit, par la suite, Ständestaatesmoultes innehatte. transformations. Als Mitte La dernière des 18. remonte Jahrhunderts aux années der 1870-1876 des Anhalt, et enfin des Hochberg – princes von Pless. Vers preußischequand, König d'après Friedrich les plans duder célèbre Große architecte in den français schlesischen Alexandre Hippole milieu- du XVIIIème, à la suites des guerres de Silésie, Kriegen lytedie Destailleur,Hälfte Schlesiens il fut remanié von dans Österreich un style néo-baroque. annektierte, Aujourd'hui, le roi de Prusse Frédéric le Grand, annexa la majeure modernisiertele château-musée er die Verwaltung nous présente der des eroberten intérieurs de Provinz. fin XIXème, débutpartie de la Silésie, la reprenant à l’Autriche. Il modernisa XXème siècles conservés dans leur aspect originel. Il a reçu le prestigieux SDamals, im Jahre 1742 entstand unter anderem der Plesser l’administration de sa nouvelle province. C’est ainsi, en prix « Europa Nostra » en 1995 pour la qualité de sa restauration et de sa Kreis, zuconservation, welchem auch mais dieaussi Gebiete parce que des son heutigen mobilier estKatowice d'origine, à 70%1742, . que le district de Pszczyna fut créé. Il comprenait [Kattowitz]Vous undpourrez Mysłowice y visiter les [Myslowitz] appartements l'empereur gehörten Wilhelm und II etles sa territoires de l’actuelle ville de Katowice et de celle de dessen westlichecollection de Grenze miniatures, bis Bohuminle tout remontant [Oderberg] fin XIXème, reichte. début XXème,Myslowice. A l’ouest, ses frontières s’étendaient jusqu’aux ainsi que ses sous-sols gothiques du XVème abritant une salle d'arme. Als ersterL'ensemble Starost vous wurde permettra Maksymilian d'apprécier les ambiances von Skrbensky et les atmosphères frontières de Bogumin. Le premier staroste à administrer ernannt.du cadre de vie des magnats. ce fief était Maximilien von Skrbensky. Im Zuge der napoleonischen Kriege erfolgte in Preußen eine Bodenreform, woraufhin neue Kreise entstanden. Vers la fin des campagnes napoléoniennes, le découpage Damals wurde der westliche Teil des Plesser Kreises dem administratif de la Prusse fût réformé et de nouveaux neu gegründeten Kreis Rybnik, die Gebiete des heutigen districts virent le jour. La partie ouest du district de Katowice und Mysłowice wiederum dem Kreis Beuthen Pszczyna fut absorbée par celui de Rybnik, nouvellement [heute Bytom] zugeteilt. créé, et les actuels territoires de Katowice et de Myslowice Nach dem Plebiszit und den schlesischen par celui de Bytom. Aufständen wurde 1922 aus dem östlichen Teil Oberschlesiens, welches der wieder entstandenen Republik A la suite du référendum et des soulèvements qui s’en Polen zufiel, die autonome Woiwodschaft Schlesien suivirent, la partie Est de la Haute Silésie devenait, en errichtet. In der Woiwodschaft Schlesien war der Plesser 1922, province de la République Polonaise renaissante Kreis im Hinblick auf sein Territorium der größte (1069 et prenait le statut de Voïvodie Autonome de Silésie. Le km2, 126 Tausend Einwohner). Der erste polnische Landrat district de Pszczyna était le plus grand des districts de (Starost) wurde dr. Franciszek Lerch. la Voïvodie (1069 km², 126.000 habitants). Son premier Die 1922 abgesteckten Kreisgrenzen blieben bis 1954 staroste polonais fut le Docteur François Lerch. erhalten. Dann wurde er, nach über zweihundertjährigem Bestehen, zum zweiten Mal erheblich verkleinert, diesmal Les frontières de 1922 du district de Prszczyna sont restées um die Hälfte. Aus seinem industrialisierten Teil wurde der inchangées jusqu’en 1954. Une fois de plus, le district de Kreis Tychy [Tichau] errichtet, sein westlicher Saum wurde Pszczyna a été amputé, cette fois de moitié, après deux zwischen dem Kreis Rybnik und dem neu gegründeten siècles d’existence. Sa partie industrialisée devint le district Kreis Wodzisław [Loslau] aufgeteilt. de Tychy. Sa partie ouest fut divisée entre celui de Rybnik 1975 erfolgte die Auflösung der Kreise. Die Kreise et celui de Wodzilaw nouvellement créé. erschienen erneut nach der Verwaltungsreform von 1999 auf der Karte Polens. Der wiedererstandene Kreis Pszczyna En 1975 les districts furent supprimés, pour réapparaître von 1999 ist kleiner als der von 1975, da die Gemeinde en 1999. Au passage le district de Pszczyna a été réduit Bojszowy [Boischow] nicht eingegliedert wurde. Er zählt de la commune de Bojszowa. Actuellement, il est composé heutzutage 6 Gemeinden, umfasst 471 km2 und wird von de 6 communes et compte quelques 471 km² et plus de über 105 Tausend Einwohner bewohnt. 105.000 habitants.

 www.powiat.pszczyna.pl Miejsca z klimatem Muzeum Zamkowe

Muzeum Zamkowe w Pszczynie jest jednym Special sites z najcenniejszych muzeów-rezydencji w kraju. Budynek The poviat of Pszczyna is a perfect place for living, working, resting and pochodzący z XIV wieku był wielokrotnie przebudowywany. relaxation. The beauty of this region has charmed many visitors to this Ostatnia przebudowa w stylu neobarokowym została picturesque area. przeprowadzona w latach 1870-1876 wg projektu wybitnego Castle Museum francuskiego architekta Aleksandra Hipolita Destailleura. The Castle Museum in Pszczyna is one of the most valuable museums- Obecnie mieści się tu muzeum zamkowe, które prezentuje -mansions in Poland. The building, going back to 14th century, has been reconstructed several times. The last reconstruction, in the Baroque oryginalne historyczne wnętrza z przełomu XIX i XX wieku. Revival style, took place in 1870-1876 basing on the design of the Placówka ta za przeprowadzone prace konserwatorskie outstanding French architect Alexandre Hippolyte Destailleur. At present, this is the house of the castle museum, presenting original i restauracyjne otrzymała prestiżową nagrodę w konkursie interiors from the turn of 20th century. The museum was awarded Europa Nostra 1995. Na jej przyznanie niebagatelny wpływ a prestigious prize in Europa Nostra 1995 competition for the conserva- miał również fakt, iż w zbiorach muzeum zachowało się aż tion and renovation works carried out. Its award was largely attributed to the fact that the museum has preserved as much as 70% of the 70% historycznego wyposażenia zamku. W chwili obecnej original furnishings of the castle. At present, it is possible to see the udostępniane są oryginalne wnętrza mieszkalne z przełomu original residential interiors from the turn of 20th century, the Miniatu- XIX i XX wieku, apartamenty cesarza Wilhelma II, gabinet res' Room, the apartments of the Emperor Wilhelm II, 15th – century Gothic basement and the Armoury which embrace the visitors with the miniatur, XV – wieczne piwnice gotyckie oraz zbrojownia spirit of the magnate's mansion. pozwalają odwiedzającym zapoznać się z klimatem rezydencji magnackiej. Sehenswürdigkeiten mit Ambiente Im Kreis Pszczyna kann man gut wohnen, arbeiten, sich erholen und die Zeit angenehm vertreiben. Die Reize unserer Region bezauberten und begeistern weiterhin viele Besucher des malerischen Erdfleckens.

Schlossmuseum Das Schlossmuseum in Pszczyna ist eines der kostbarsten Museen- -Residenzen Polens. Das aus dem 14. Jahrhundert stammende Gebäude wurde mehrmals umgebaut. Der letzte Umbau im Stil des Neobarocks fand in den Jahren 1870-1876 gemäß dem Entwurf des bedeutenden französischen Architekten Gabriel-Hippolyte Destailleur (auch Hippolyte-Alexandre Destailleur genannt) statt. Heutzutage befindet sich hier das Schlossmuseum, das die echten historischen Innenräume aus der Wende des 19. zum 20. Jahrhundert präsentiert. Das Museum erhielt für die durchgeführten Restaurierungsarbeiten im Denkmalpflege-Wettbewerb Europa Nostra 1995 einen Prestige-Preis. Seine Verleihung wurde auch dadurch wesentlich beeinflusst, dass in den Sammlungen des Museum 70% der historischen Ausstattung des Schlosses erhalten wurde. Zur Zeit gewähren echte Wohnräume aus der Wende des 19. zum 20.Jahrhundert, die Appartements des Kaisers Wilhelm des II., das Miniaturenkabinett, gotische Kellerräume aus dem 15. Jahrhundert sowie die Rüstkammer einen Einblick in das Ambiente einer Magnatenresidenz.

Des lieux pittoresques Il fait bon vivre à Pszczyna est dans ses environs. Il y fait bon y habiter, travailler et s'y détendre. Les charmes de notre région en ont envoûtés plus d'un et ce lieu pittoresque continue de nous enchanter.

Le château-musée de Pszczyna Le château de Pszczyna est l'un des châteaux-musées les plus renommé de Pologne. Son origine remonte au XIVème siècle. Il subit, par la suite, moultes transformations. La dernière remonte aux années 1870-1876 quand, d'après les plans du célèbre architecte français Alexandre Hippo- lyte Destailleur, il fut remanié dans un style néo-baroque. Aujourd'hui, le château-musée nous présente des intérieurs de fin XIXème, début SXXème siècles conservés dans leur aspect originel. Il a reçu le prestigieux prix « Europa Nostra » en 1995 pour la qualité de sa restauration et de sa conservation, mais aussi parce que son mobilier est d'origine, à 70% . Vous pourrez y visiter les appartements l'empereur Wilhelm II et sa collection de miniatures, le tout remontant fin XIXème, début XXème, ainsi que ses sous-sols gothiques du XVème abritant une salle d'arme. L'ensemble vous permettra d'apprécier les ambiances et les atmosphères du cadre de vie des magnats.

www.powiat.pszczyna.pl  Miejsca z klimatem Muzeum Zamkowe T

 www.powiat.pszczyna.pl Miejsca z klimatem Brama Wybrańców

W 1687 roku budowniczy Consilio Milius wzniósł budynek tzw. ”Warty”, w której straż sprawowali wybierani przez kolejnych Promnitzów żołnierze (stąd ich nazwa „wybrańcy”). Jest to jeden z najstarszych zabytków w Pszczynie zachowany w niezmienionym kształcie. Obecnie w Bramie Wybrańców mieści się kawiarnia Cafe u Telemanna oraz Biuro Informacji Turystycznej.

Wybrantzen Gate (Gate of the Wybrantzen-Tor La Porte des Elus Privileged) 1687 errichtete der Baumeister Consilio En 1687 le bâtisseur Consilio Milius a érigé In 1687 the builder called Consilio Milius Milius das Gebäude der so genannten un bâtiment dit « de garde ». La garde était erected the so-called Guardhouse, from „Wache“, in der die durch die aufeinander assurée par des soldats choisis par les where the soldiers selected by consecutive folgenden Fürsten von Promnitz gewähl- générations se succédant des Promnitz members of the Promnitz family (and ten Soldaten den Wachdienst hielten (d'où le nom « d'Elus »). C'est l'un des plus hence their “wybrantzen” - “privileged” (daher der Name „Wybrantzen“ also „die anciens monuments de Pszczyna à avoir name) guarded the area. This is one of the Auserwählten“). Es ist einer der ältesten été conservé dans son état d'origine. oldest historical monuments of Pszczyna in unveränderter Form erhaltenen Bauten Aujourd'hui « La porte des Elus » abrite le « which has not been altered. At present the in Pszczyna. Heutzutage befindet sich im Café chez Telemann » et l'Office de Touris- Wybrantzen Gate houses Telemann's Café Wybrantzen-Tor das Café bei Telemann me. and the Tourist Information Centre. „Cafe u Telemanna” sowie das Büro der ATouristeninformation.

www.powiat.pszczyna.pl  Miejsca z klimatem Pszczyński rynek Podczas wizyty w Pszczynie koniecznie trzeba zwiedzić osiemnastowieczną starówkę, która zachowała tradycyjny, średniowieczny układ przestrzenny. Liczne kawiarnie i restauracje mieszczące się na rynku przyciągają swoją niezwykłą atmosferą. W cieniu ozdobnych platanów można spędzić niezapomniane chwile i przysiąść na ławeczce wraz z księżną Daisy.

Market Square in Pszczyna Marktplatz in Pszczyna La place du marché de Pszczyna

Visiting Pszczyna it is simply Bei einem Besuch in Pszczyna sollten La visite de la vieille ville de Pszczyna est necessary to see the 18th – century Sie unbedingt die Altstadt aus dem incontournable. Si les bâtiments sont du old town with the traditional 18.Jahrhundert besichtigen, in der die XVIIIème, le plan du quartier a gardé son Medieval layout preserved. Nume- traditionelle, mittelalterliche caractère médiéval. Autour de la place du rous cafés and restaurants located Raumordnung erhalten blieb. Zahlrei- marché vous trouverez de nombreux within the market square attract che Cafés und Restaurants auf dem restaurants ou cafés qui vous séduiront with their special atmosphere. The Marktplatz laden Sie mit ihrer par les atmosphères exceptionnelles qui y shadow of the ornamental plane einzigartigen Atmosphäre zum Besuch règnent. Vous pourrez vivre des instants trees can offer wonderful time ein. Im Schatten dekorativer Platanen inoubliables à l'ombre des platanes, spent in the company of duchess können Sie unvergessliche Momente quand assis sur un banc vous vous Daisy. erleben und sich auf einer Bank imaginerez en compagnie de la princesse zusammen mit der Fürstin Daisy Daisy. niederlassen.

10 Rwww.powiat.pszczyna.pl Miejsca z klimatem Park Pszczyński Przechodząc z rynku w Pszczynie przez Bramę Wybrańców i dalej przez dziedziniec zamkowy, wchodzimy na teren 156 ha zabytkowe- go parku pszczyńskiego. Licznie odwiedzany przez turystów przez cały rok przyciąga swoją różnorodnością i bogactwem obiektów. Założony w XVI wieku, został przekształcony w XVIII wieku z ogrodu renesansowego w ogród barokowy. Obecny kształt parku pochodzi z II połowy XIX wieku. Kompozycji nadano cechy ogrodu romantycznego, wykorzystując charakterystyczne i modne wówczas elementy: skupiska drzew i krzewów, rozlewiska rzeczne, łukowe mostki nad kanałami, altany i inne budowle. Odnajdziemy tu między innymi stajnie książęce, lodownię oraz herbaciarnię i bramę chińską. Z XVIII-wieczną kapliczką „Bądź Wola Twoja” związana jest legenda, według której to tutaj właśnie wojewoda krakowski Andrzej Tęczyński dopędził uciekającego do Francji króla Henryka Walezjusza, starając się bezskutecznie nakłonić go do powrotu na polski tron. W zachodniej części parku, w tzw. Zwierzyńcu, w malowniczym otoczeniu, znajduje się pole golfowe. Przylega ono do terenów, na których powstała Pokazowa Zagroda Żubrów.

Park of Pszczyna Park in Pszczyna Le parc de Pszczyna

Leaving the market square of Pszczyna through Wenn wir von dem Markt in Pszczyna durch das En partant de la place du marché de Pszczyna the Wybrantzen Gate and across the courtyard, Wybrantzen-Tor und weiter durch den Schloss- vous passerez sous la « Porte des Elus » puis we enter the historical park of Pszczyna, with the hof gehen, treffen wir direkt auf das Gelände der traverserez le domaine du château, pour attein- area of 156 hectares. 156 ha großen Parkanlage in Pszczyna. dre le parc historique de Pszczyna qui s'étend sur With ample visitors all year round, it attracts with Der rund ums Jahr zahlreich von Touristen 156 ha. its diversity and multitude of structures. besuchte Park zieht seine Besucher mit der Founded in 16th century, it was turned from the Vielfalt und dem Reichtum seiner Architektur an. La grande variété de ses essences et de ses mises Renaissance into the Baroque garden in the 18th Der im 16. Jahrhundert gegründete Park wurde en scène végétales attirent les visiteurs tout au century. The present shape of the park goes back im 18.Jahrhundert von einem Renaissance- long de l'année. Le parc fut créé au XVIème siècle, to the second half of the 19th century. -Garten in einen Barock-Garten umgestaltet. Die à l'époque de style renaissance il fut transformé The garden was given the features of a Romantic heutige Parkanlage stammt aus der zweiten en parc de style baroque au XVIIIème. Son style landscape park, using the characteristic compo- Hälfte des 19. Jahrhunderts. actuel lui a été donné dans la seconde moitié du nents considered fashionable at that time: Der Garten wurde romantisch ausgestaltet, mit XIXème. Il fut, alors, redessiné dans le style clumps of trees and shrubs, river pools, arched den damals modernen Elementen: Ansammlun- romantique en vogue à l'époque : bosquets, bridges over the channels, gazeboes and other gen von Bäumen und Sträuchern, Flussauen, ruisseaux et plans d'eau, ponts en arc par dessus structures. Bogenbrücken über Kanäle, Lauben und anderen des canaux, kiosques etc ... We can find here among others royal stables, Bauten. glacière, tea-room and the Chinese gate. The 18th Wir finden hier unter anderem die fürstlichen Vous y trouverez, entre autres, les écuries - century shrine “Bądź Wola Twoja” (Fiat Volun- Pferdeställe, das Eishaus und das chinesische Tor. princières, une glacière, un salon de thé et une tas Tua) is the subject of a legend claiming that it Mit der Kapelle aus dem 18. Jahrhundert „Dein porte de garde chinoise. Selon un légende, la was here that the voivode of Krakow Andrzej Wille geschehe” ist eine Legende verbunden, chapelle du XVIIIème, « Badz Wola Twoja » [Que Tęczyński reached the king Henry III of France on nach welcher der Krakauer Woiwode Andrzej Ta Volonté soit Faite] et l'endroit où le voïvode his way to France, trying to convince him to Tęczyński den nach Frankreich flüchtenden Andrzej Teczynski rattrapa, dans sa fuite vers la return to the throne of Poland. König Henryk Walezy eben hier einholte und ihn France, le roi Henri de Valois et essaya, en vain, In the western part of the park, in the so-called vergebens zur Rückkehr auf den polnischen de le persuader de revenir sur le trône de Pologne. Menagerie, a golf course is located. It adjoins the Thron bewegen wollte. grounds where the Bison Centre (Pokazowa Im westlichen Teil des Parks, dem sog. Tiergarten Un parcours de golf a été créé dans la partie Ouest Zagroda Żubrów) was created. [Zwierzyniec], befindet sich ein Golfplatz in du parc, dite le « Bestiaire ». Cette partie du parc, malerischer Umgebung. Der Golfplatz grenzt an très pittoresque, jouxte « l'enclos des bisons ». das Gelände, auf dem das Schaugehege der Wisente [Pokazowa Zagroda Żubrów] entstanden ist. www.powiat.pszczyna.plO 11 Miejsca z klimatem Muzeum Prasy Śląskiej

Muzeum Prasy Śląskiej mieści się u wylotu ulicy Piastowskiej w centrum Pszczyny, to jedyne tego typu muzeum w Polsce. Od XIX w. Pszczyna stała się jednym z ważniejszych ośrodków drukarstwa na Górnym Śląsku. Ekspozycja muzealna ukazuje dzieje prasy śląskiej od jej początków aż do roku 1939. Jako jedyne w kraju muzeum czasopiśmiennictwa gromadzi zabytkowe maszyny i urządzenia drukarskie. Wewnątrz mieści się również Izba Telemanna – sala muzyki i poezji, gdzie oprócz XVIII- wiecznego pozytywu prezentowane są zbiory dawnych instrumentów.

Silesian Press Museum

The Silesian Press Museum, located at the beginning of Piastowska Street, in the centre of Pszczyna, is the only such museum in Poland. In 19th century Pszczyna became one of the most important printing centres in the Upper Silesia. The museum exhibition presents the history of Silesian press from its beginnings until 1939. This is the only museum in Poland to collect the historical printing machines and devices. It houses also Telemann's Chamber devoted to music and poetry, where besides the 18th – century positive organ, the collection of old musical instruments is displayed.

Museum der Schlesischen Presse

Das Museum der Schlesischen Presse befindet sich am Ende der Piastowska-Strasse, im Zentrum von Pszczyna. Das Museum ist in Polen einzigartig. Seit dem 19.Jahrhundert wurde Pszczyna zu einem der wichtigsten Druckerzentren in Oberschlesien. Die Museumsexpo- sition zeigt die Geschichte der schlesischen Presse von deren Anfän- gen bis 1939 auf. Als einziges Museum für Zeitschriftenwesen in Polen sammelt es historische Maschinen und Druckgeräte. Im Museum befindet sich auch die Telemann-Stube – ein Saal für Musik und Poesie, wo außer dem Positiv (einer kleinen einmanualigen Orgel) aus dem 18. Jahrhundert eine Sammlung historischer Instru- mente präsentiert wird.

Le musée de la presse silésienne

Vous trouverez le musée de la presse silésienne au bout de la rue Piastowska, au centre ville. C'est un musée unique en Pologne. Au XIXème siècle, Pszczyna était l'un des plus grands centres d'activité pour ce qui est de l'imprimerie en Haute-Silésie. Ce musée présente les plus importants travaux d'imprimerie qui y furent réalisés jusqu'en 1939. Vous pourrez y admirer des presses et des machines anciennes. Il abrite aussi la « Maison de Telemann » - salle de musique et de poésie, où vous trouverez une collection d'instruments de musique anciens et un remarquable orgue positif du XVIIIème siècle. 12 Twww.powiat.pszczyna.pl Miejsca z klimatem Skansen „Zagroda Wsi Pszczyńskiej”

Warto odwiedzić Skansen – Zagrodę Wsi Pszczyńskiej zloka- lizowaną we wschodniej części parku, gdzie zapoznamy się z najcenniejszymi zabytkami drewnianej architektury ludowej pochodzącymi z okolicznych wsi. Tutaj także od 1976 roku organizowane są Spotkania pod Brzymem, święto kultury ludowej. W spotkaniach uczestniczy kilka- dziesiąt zespołów śpiewaczych i kapel z całego regionu. Kiermasz twórców ludowych prezentuje zachowaną jeszcze sztukę malowania, haftowania czy rzeźbienia w drewnie.

Pszczyna Village Heritage Park (Skansen)

It is worth visiting Pszczyna Village Heritage Park (Skansen), located in the eastern part of the park, where we will have a chance to see the most precious monuments of wooden rural architecture from the neighbouring villages. Since 1976 “Spotkania pod Brzymem” (the Meetings at Brzym), a folk culture festival, has been organised here. The meetings are attended by over twenty singing and music bands from the entire region. The folk artists present the preserved art of painting, embroidery and wood sculpture.

Freilichtmuseum – Bauernhof eines Pszczyna-Dorfes

Es lohnt sich, das Freilichtmuseum – Bauernhof eines Pszczyna-Dorfes im östlichen Teil der Parkanlage zu besuchen, wo die kostbarsten Denkmäler der volkstümlichen Holzarchitektur aus den umliegenden WDörfern zu sehen sind. Seit 1976 werden hier auch die Treffen zu Brzym [Spotkania pod Brzymem], ein Fest der Volkskultur veranstaltet. An den Treffen nehmen mehrere Dutzend Gesangsgruppen und Kapellen aus der ganzen Region teil. Ein Basar der Volkskünstler präsentiert die noch erhaltene Mal-, Stick-, oder Schnitzkunst.

Le musée ethnographique

Le musée ethnographique « Zagroda Wsi Pszczynskiej » vaut le détour. Il se trouve dans la partie Est du parc. Vous y trouverez regroupés les trésors de l'architecture vernaculaire des villages environnants. C'est ici que, depuis 1976, se déroule le festival folklorique « Spotka- nie Pod Brzymem » [Rendez-vous sous le Mélèze], qui réunit quelques dizaines de groupes folkloriques, de chœurs et d'orchestres folkloriques de la région. Un foire à l'artisanat populaire vous permettra de découv- rir nos traditions vivantes de l'art de la peinture, de la broderie et de la sculpture sur bois.

www.powiat.pszczyna.pl 13 Miejsca z klimatem Pałacyk Myśliwski w Promnicach

Neogotycki pałacyk myśliwski nad sztucznym Jeziorem Paprocańskim w Promnicach wybudował Jan Henryk XV w 1861 roku, jako miejsce polowań i wypoczynku. Z pszczyńskim zamkiem łączy go zabytkowa aleja dębowa. Dziś w pałacyku mieści się luksusowy hotel „Noma Residence”.

Shooting Lodge in Promnice Jagdschloss in Promnice Le relais des chasseurs de Promnice

The Gothic Revival shooting lodge at the Heinz Heinrich XV von Pless errichtete 1861 im C'est une villa néogothique érigée par artificial Paprocańskie Lake in Promnice was Erholungsgebiet am künstlichen See Jean-Henri XV en 1861. Elle était, tour à tour, built for Hans Heinrich XV von Hochberg in Paprocańskie in Promnice ein neogotisches relais de chasse et résidence secondaire. Elle se 1861 as the place for hunting and rest. It is Jagdschloss, das mit dem Plesser Schloss trouve au bord du lac de Paprocany à Promnice. connected with the Castle in Pszczyna by durch eine historische Eichenallee verbunden Elle est reliée au château de Pszczyna par une means of a historical oak alley. Today the lodge ist. Heute befindet sich im Jagdschloss das ancienne allée bordée de Chênes. Cette villa est houses a luxurious hotel called “Noma Luxushotel „Noma Residence”. devenue un hôtel de luxe : « Noma Résidence ». Residence”. Miejsca z klimatem Bogactwo Uzdrowiska Goczałkowice Zdrój Uzdrowisko zostało założone w 1860 roku. Obecnie istnieje tu Wojewódzki Ośrodek Reumatologiczno-Rehabilitacyjny, The natural resources of Goczałkowice Zdrój health bazujący na złożach borowiny i solanki. Prócz sanatoriów dla resort dorosłych działa tu również szpital reumatologiczny i sanatorium rehabilitacyjne dla dzieci. W uzdrowisku zajmują The resort was founded in 1860. At present it can pride itself on się rehabilitacją i leczeniem schorzeń narządu ruchu. the Voivodeship Centre for Rheumatology and Rehabilitation, offering treatment based on the deposits of moorpeat and salt Kuracjusze mogą skorzystać również z wizyty w komorze solnej springs. Besides the sanatoria for the adults, there is also i krioterapii. a rheumatologic hospital and rehabilitation centre for children. The facilities offer treatment and rehabilitation of the motor W uzdrowisku wyróżnia się budynek Starej Pijalni z początków organs. The patients can also visit a salt chamber and cryotherapy XX wieku. chamber. The most distinct feature of the resort is the building of the Old OSpa House built in the early 20th century.

Der Kurort Goczałkowice Zdrój Les trésors de la station thermale Goczalkowice Zdroj In dem 1860 gegründeten Bad, das auf den Vorkommen von Heilmoor und Salzsole basiert, befindet sich heutzutage das La station thermale fut créée en 1860. Mettant à profit ses ressou- Woiwodschaftszentrum für Rheuma-Erkrankungen und Rehabi- rces en tourbes et en eaux minérales sodées, elle est devenue le litation [Wojewódzki Ośrodek Reumatologiczno- «Centre Régional de Traitement des Maladies Rhumatismales et -Rehabilitacyjny]. Neben den Kurhäusern für Erwachsene gibt es de Kinésithérapie». On y trouves des établissements de soins pour hier auch ein Rheumakrankenhaus und Reha-Kurhaus für adultes mais aussi pour enfants. Les thermes se sont spécialisées Kinder. Im Kurort wird der Bewegungsapparat behandelt und dans le traitement des pathologies du système moteur. Les rehabilitiert. Die Kurgäste können auch eine Salzkammer curistes disposent aussi d'une grotte de sel et d'une chambre de besuchen und die Kryotherapie in Anspruch nehmen. cryothérapie. Im Bad hebt sich das vom Anfang des 20. Jahrhunderts Le bâtiment des Anciens Thermes datant du début du XXème stammende Gebäude der Alten Trinkhalle heraus. siècle se distingue de par son architecture.

14 www.powiat.pszczyna.pl Miejsca z klimatem Prywatne kolekcje Dzięki zamiłowaniu mieszkańców powiatu do kolekcjonerstwa powstało kilka prywatnych kolekcji. Zarówno prywatna kolekcja państwa Szenderów, Privately-owned collections prywatna kolekcja pana Tadeusza Żyły, jak i Muzeum Regionalne „Smolarnia” udostępniają zwiedzającym As the inhabitants of the poviat love collecting, several privately-owned eksponaty przypominające o dawnym życiu na ziemi collections have been created here. Both the privately-owned collection of the Szenders and of Mr Tadeusz Żyła, and the Regional Museum called “Smolar- pszczyńskiej. nia” exhibit objects reminding the former life in the Pszczyna region. Muzeum Regionalne „Smolarnia” posiada m.in. atelier The Regional Museum called “Smolarnia” has among others a photographic studio and a collection of the pre-war clothes worn by the women in Silesia. fotograficzne oraz kolekcję przedwojennych strojów Address: 43-210 Kobiór, ul. Zmienna 36, phone: 032 218 83 78. śląskich kobiet. Adres: 43-210 Kobiór, ul. Zmienna 36, tel. 032 2188378 The privately-owned collection of historical agricultural tools belonging to the Szenders exhibits among others old agricultural tools. Address: Suszec, Kolonia Podlesie 5, phone: 032 212 42 48. Prywatna kolekcja zabytkowych narzędzi rolniczych Państwa Szenderów pokazuje m.in. dawne narzędzia The privately-owned collection belonging to Mr Tadeusz Żyła exhibits among others historical household facilities, agricultural tools and old weapons. rolnicze. Adres: Suszec, Kolonia Podlesie 5, Address: Jankowice near Pszczyna , ul. Szewczyka 3a, phone: 032 211 50 14, tel. 032 212 42 48 60149 33 99

Prywatna kolekcja pana Tadeusza Żyły udostępnia m.in. zabytkowy sprzęt domowy, narzędzia rolnicze Privatsammlungen oraz broń historyczną. Adres: Jankowice k/ Pszczyny, ul. Szewczyka 3a, tel. 032 211 5014, 60149 33 99 Dank der Sammelleidenschaft der Kreisbewohner entstanden einige Privat- sammlungen. Sowohl die Privatsammlung der Familie Szender, die Privat- sammlung Herrn Tadeusz Żyła, als auch das Regionalmuseum „Smolarnia” [Teerbrenerei] stellen Exponate aus, die an das historische Leben im Plesser Land erinnern. Im Regionalmuseum „Smolarnia” kann u. a. ein Fotoatelier sowie eine Sammlung der Vorkriegsbekleidung der schlesischen Frauen besichtigt werden. Adresse: 43-210 Kobiór, ul. Zmienna 36, Tel.: +48 32 2188378 Die Privatsammlung der historischen Landwirtschaftsmaschinen der Familie Szender zeigt u. a. alte Agrarwerkzeuge. Adresse: Suszec, Kolonia Podlesie 5, Tel.: +48 32 212 42 48

In der Privatsammlung des Herrn Tadeusz Żyła können u. a. historische Haushaltsgegenstände, landwirtschaftliche Werkzeuge sowie Waffen besich- tigt werden. Adresse: Jankowice bei Pszczyna, ul. Szewczyka 3a, Tel.: +48 32 211 5014, +48 60149 33 99

Des collections privées ouvertes au public

Ces expositions sont le fruit de la passion de quelques collectionneurs privés. Monsieur et Madame Szender, Monsieur Tadeusz Zyla et le Musée Régional « Smolarnia » vous ouvrent leurs portes pour vous permettre d'admirer des objets anciens de la vie quotidienne sur les terres de Pszczyna.

Le Musée Régional « Smolarnia » présente un ancien atelier photographique et des costumes populaires féminins d'avant guerre. Coordonnées : ul. Zmien- na 36 – 43-210 Kobior – Tel. 032 218 83 78.

Monsieur et Madame Szender vous proposerons une collection d'anciens outils agricoles. Coordonnées : Kolonia Podlesie – Suczec. Tel. 032 212 42 48.

Monsieur Tadeusz Zyla vous proposera des collections d'anciens outils agrico- les, d'anciens appareils ménagers et d'armes anciennes. Coordonnées : ul. PSzewczyka 3a – Jankowice k/ Pszczyna. Tel. 032 211 50 14 / 0601 493 399.

www.powiat.pszczyna.pl 15 Miejsca z klimatem Gospodarstwo Szkółkarskie Kapias

Jeśli ktoś postanowił odwiedzić Pszczynę i jej najbliższe okolice, to warto dla odprężenia zawitać do Kapias Nursery Garden Gospodarstwa Szkółkarskiego państwa Kapias. Działa ono od 1979 roku. Zobaczyć tam można ogród Visiting Pszczyna and its vicinity it is also worth spending some time in the kolekcjonerski, gdzie wszystkie rośliny zostały nursery garden run by the Kapias family and relax there. It was founded in 1979. It has a collector's garden, with all the plants described in detail. It is pieczołowicie opisane. Został on podzielony na zaułki: divided into such nooks as: the lovers', the forest, the mountain, the rural romantyczny, leśny, górski, wiejski. Pozostałe jego ones. The other parts centre on the heath and the Japanese garden. Now the części skupiają się wokół wrzosowiska i ogrodu visitors have a chance to see also the English garden, the country garden, the sunset garden and the humming grass nook. japońskiego. Dla zwiedzających udostępniono nowe In the gardens, you will find a number of benches and summerhouses, where ogrody: ogród angielski, wiejski, zachodzącego słońca you can relax and feast your eyes on the views around you. The garden is open to visitors free of charge from mid-April to the end of October and has been oraz zakątek szumiącej trawy. adapted for use by disabled persons. W ogrodach znajdują się ławeczki i altanki, gdzie Moreover, an educational trail entitled “The Garden and its meaning in our można odpocząć i poddać się urokowi ogrodu. Całość life” has been prepared for children. It is possible to stroll down it with a guide. Such visit will take about 1.5 – 2 hours. dostępna jest do zwiedzania bezpłatnie – od połowy Periodic events are organised in the garden: ''Open Days” (May), "Green kwietnia do końca października i jest dostosowana Holidays" (July) and "The Colours of September” (September) dla osób niepełnosprawnych. Ponadto – dla dzieci wytyczona została ścieżka edukacyjna o tematyce „Ogród i jego znaczenie Baumschule Kapias w naszym życiu”. Istnieje możliwość spaceru Wenn Sie Pszczyna und ihre nächste Umgebung besuchen wollen, wäre es z przewodnikiem. Zwiedzanie ogrodu entspannend, in die Baumschule der Familie Kapias einzukehren. Die Baum- z przewodnikiem zajmie około 1,5 - 2 godzin. schule wurde 1979 gegründet. Man kann dort einen Sammlergarten bewun- W ciągu roku na terenie ogrodu organizowane są dern, wo alle Pflanzen sorgfältig beschrieben werden. Der Garten wurde in Winkel geteilt: romantischer Winkel, Wald-, Berg-, Dorfwinkel. Die übrigen imprezy cykliczne: „ Dni otwarte ogrodu” (maj), Teile konzentrieren sich um die Heide und den Japanischen Garten. Für „Zielone wakacje” (lipiec) oraz „ Kolory Besucher wurden auch die neuen Gärten gestaltet: der englische Garten, der Dorfgarten, der Sonnenuntergangsgarten und der Winkel des rauschenden września”(wrzesień). Grases. In den Gärten befinden sich Bänke und Lauben, wo man sich erholen und den Zauber des Gartens ergründen kann. Das Ganze kann kostenlos besich- tigt werden – ab Mitte April bis Ende Oktober und ist behindertengerecht ausgebaut. Darüber hinaus wurde ein Lehrpfad für Kinder unter dem Motto „Der Garten und seine Bedeutung für unser Leben” ausgesteckt. Der Besichtigung mit Führung dauert etwa 1,5 - 2 Stunden. Im Laufe des Jahres gibt es regelmäßige Veranstaltungen: „Tage des offenen Gartentores“ (Mai), „Grüne Ferien“ (Juli) und „Septemberfarben“ (September).

La pépinière Kapias

Si vous avez décidé de visiter Pszczyna et ses environs, vous ne manquerez pas, pour vous détendre, de rendre visite à Monsieur et Madame Kapias et à leur pépinière. Elle date de 1979. Vous pourrez y admirer un jardin où chaque plante est soigneusement décrite. Le jardin est divisé en parcelles à thème : jardin romantique, jardin forestier, jardin alpin, jardin rustique. Les parties restantes représentent une lande de bruyères et un jardin japonais. Récem- ment de nouveaux jardins ont été ouverts à la visite : le jardin anglais, le jardin rustique, le jardin du soleil couchant, et le coin « des herbes bruissantes». Le jardin est ponctué par des kiosques et des bancs où il fera bon se reposer un instant en s'abandonnant au charme du lieu. La visite est gratuite. Le jardin est ouvert de mi-avril à fin octobre. Il est accessible aux handicapés. Un sentier didactique y a été aménagé pour les enfants. Il a pour thème : « Le jardin et son sens dans notre vie quotidienne ». Il est possible de visiter le jardin en compagnie d'un guide – durée de la visite : une heure et demi à deux Sheures.

Chaque année, les manifestations suivantes y sont organisées : « Portes ouvertes » en mai, « Vacances vertes » en juillet et « Couleurs de septembre » en septembre.

16 www.powiat.pszczyna.pl Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Mikołaja w Łące

Niegdyś niezwykle powszechne drewniane kościółki przez kilka wieków przewyższały nawet swoją liczbą świątynie murowane. Do naszych czasów przetrwało ich na terenie Górnego Śląska zaledwie kilkadziesiąt. O ile świeckie budowle drewniane można znaleźć przeważnie w skansenach, o tyle kościoły nadal pełnią swoją pierwotną funkcję. Są niezwykle cennymi dowodami historii: zarówno roboty ciesielskiej jak i artystycznego kunsztu twórców zdobiących ich wnętrza. Sacred wooden buildings Świątynia pochodzi z XVII wieku. Wyróżnia ją wolnostojąca wieża, In the past the omnipresent wooden churches were more numerous than the masonry ones. usytuowana po wschodniej stronie budynku kościelnego. Dzwonnica However, only several tens of them remained ta jest jednym z najcenniejszych zabytków budownictwa sakralnego till our times in the Upper Silesia. While the na Śląsku. W wieży pełniącej funkcję dzwonnicy, znajduje się lay wooden buildings are found primarily in the heritage parks, the churches are still used zabytkowy XV wieczny dzwon. We wnętrzu kościoła warto zatrzymać for their original purpose. They are precious się przed barokowym ołtarzem głównym z olejnym obrazem evidence of the old art of carpentry and the św. Mikołaja, biskupa z Mirry. craft of artists decorating their interiors. L'architecture sacrée en bois Church of St. Nicolas in Łąka Jadis et durant bien des siècles les églises The temple was built in the 17th century. Its étaient traditionnellement construites outstanding feature is an independent tower en bois. Le nombre des églises construites situated to the east of the church. This bell en bois dépassait largement celui des églises tower is one of the most valuable monuments en maçonnerie. Aujourd'hui il n'en reste que of sacred architecture in Silesia. The tower quelques dizaines en Haute-Silésie. Si les houses a historical 15th-century bell. It is bâtiments civils se trouvent, pour la plupart, worth spending a while in front of the dans les musées ethnographiques, les églises, Baroque main altar with the oil painting quant à elles, continuent à remplir leur depicting St. Nicolas, the bishop of Mira. fonctions originelles. Elles témoignent de notre histoire: de l'art des charpentiers comme de la virtuosité des artistes décora- Sakrale Holzarchitektur teurs. Die einst üblichen Holzkirchen überstiegen über Jahrhunderte in ihrer Zahl die gemauer- L'église Saint-Nicolas des Près ten Gotteshäuser. Bis in unsere Zeiten sind in Cette église date du XVIIème. Elle est remar- Oberschlesien kaum mehrere Dutzend quable de par sa tour isolée, côté Est du erhalten geblieben. Und wenn die weltlichen bâtiment. Son clocher est l'un des bâtiments Holzbauten vor allem in den Freilichtmuseen les plus précieux de l'architecture sacrée de zu finden sind, erfüllen die Holzkirchen Silésie. Il abrite une cloche du XV siècle. Le immer noch ihre ursprüngliche Funktion. Sie maître-autel abrite une huile admirable, sind kostbare Beweise der Geschichte: sowohl représentant Saint-Nicolas, évêque de Myre. des Zimmerhandwerks als auch des künstle- rischen Könnens der ihre Innenräume gestal- tenden Künstler.

Kirche St. Nikolaus in Łąka Das Gotteshaus stammt aus dem 17. Jahrhundert. Es zeichnet sich durch einen frei stehenden Turm an der Ostseite des Kirchengebäudes aus. In ihrem Turm befindet sich eine historische Glocke aus dem 15. Jahrhundert. Der Glockenturm selbst ist einer der kostbarsten Denkmälern des sakralen Bauwesens in Schlesien. In der Kirche ist ein barocker Hochalter, mit einem Ölgemälde des heiligen Nikolaus, dem Bischoff von Mirra, zu Wbesichtigen.

www.powiat.pszczyna.pl 17 Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Marcina w Ćwiklicach

Świątynia pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku. Zdaniem znawców wnętrze kościoła skrywa najcenniejsze zabytki sztuki sakralnej spośród kościołów drewnianych w najbliższej okolicy. Ściany świątyni zdobią Church of St. Martin in Ćwiklice między innymi osiemnastowieczne polichromie. Z wyposażenia The temple goes back to the turn of 17th century. The na uwagę zasługują osiemnastowieczne barokowe ołtarze oraz ambona experts say that the church interior i chrzcielnica w stylu rokoko. Ołtarz główny zdobiony jest bogatą hides some of the most precious masterpieces of sacred art of all the wooden churches in the area. polichromowaną snycerką. W ołtarzu siedemnastowieczny obraz The walls are covered with, among others, z wizerunkiem patrona kościoła świętego Marcina. W kaplicy 18th-century paintings. It is worth studying the 18th-century Baroque altars, the Rococo pulpit and dobudowanej do nawy znajduje się bezcenny piętnastowieczny tryptyk baptismal font. The main altar is decorated with malowany, przedstawiający Matkę Boską z dzieciątkiem oraz świętych painted carvings and 17th–century painting showing Stanisława i Marcina. Do kaplicy prowadzą od zewnątrz the patron saint of the church, st. Martin. The chapel added to the nave houses an invaluable painted szesnastowieczne ozdobione okuciami dębowe drzwi zachowane triptych depicting the Virgin Mary with Child and the ze starego kościoła. saints Stanislaus and Martin. The chapel is accessed through the 16th – century oakwood door decorated with ferrules, preserved from the old church.

Kirche St. Martin in Ćwiklice

Das Gotteshaus stammt aus der Wende des 16. zum 17. Jahrhundert. Nach Meinung der Sachkundigen verbirgt die Kirche die kostbarsten Denkmäler sakraler Kunst von allen Holzkirchen in der Umgebung. Die Wände der Kirche sind unter anderem mit Polychromien aus dem 18. Jahrhundert geschmückt. In der Ausstattung begeistern die barocken Altäre aus dem 18. Jahrhundert sowie die Kanzel und das Taufbecken im Stil des Rokoko. Der Hochalter ist mit reicher polychromierter Schnitzerei geschmückt. Im Altar befindet sich ein Gemälde aus dem 17. Jahrhundert mit dem Bildnis des Schutzheiligen der Kirche, dem Hl. Martin. In der an das Kirchenschiff angebauten Kapelle befindet sich ein gemaltes Triptychon aus dem 15. Jahrhundert von unschätzbarem Wert, das die Mutter Gottes mit dem Jesuskind sowie die Heiligen Stanislaus und Martin darstellt. In die Kapelle führt von Außen eine aus der alten Kirche stammende, mit Beschlägen geschmückte Eichentür aus dem 16. Jahrhundert.

L'église Saint-Martin à Cwiklice

L'église date de fin XVIème, début XVIIème siècles. De l'avis des spécialistes cette église abrite les chefs d'œuvre les plus précieux de l'art sacré des environs. On y trouve notamment des ornements muraux polychromes du XVIIIème. Parmi ses aménage- ments datant du XIIIème, les autels de style baroque, la chaire et les fonds baptism- aux de style rococo attirerons votre attention. Le maître-autel est richement orné de sculptures en bois polychromes. Il abrite aussi une représentation du Saint Patron de l'église, Saint-Martin. La chapelle jouxtant la nef - elle fut rajoutée par la suite – abrite un inestimable triptyque représentant la Vierge à l'Enfant ainsi que Saint-Stanislas et Saint-Martin. On entre dans la chapelle par une porte en chêne du XVIème, ornée de Pferronneries, et provenant de l'ancienne église.

18 www.powiat.pszczyna.pl Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Barbary w Górze Świątynia powstała prawdopodobnie w XVI wieku. Można w niej zobaczyć trójboczne prezbiterium. Kościół pierwotnie był kaplicą, którą w 1950 powiększono do obecnego rozmiaru. Świątynię zbudowano na zrąb, a ściany wzmocniono lisicami. Dachy kościoła pokryte są gontem, a jego korpus obiega wieniec sobót. Od zachodu góruje nad budowlą wieża wtopiona w bryłę kościoła, nakryta namiotowym dachem.

Church of St. Barbara in Góra Kirche St. Barbara in Góra L'église Sainte-Barbe à Gora

The temple was probably erected in 16th Das Gotteshaus entstand wahrscheinlich L'église date probablement du XVIème century. One of its distinct features im 16. Jahrhundert. Im Innenraum kann siècle. On peut y voir un presbytère is a three-sided chancel. Originally, the ein dreiseitiger Chorraum, das Prezbyte- triangulaire. L'église, à l'origine, était une church was a chapel and only in 1950 it rium besichtigt werden. Die Kirche war chapelle qui en 1950 fut agrandit. Elle est was extended to the present size. The ursprünglich eine Kapelle, die 1950 bis zu construite en fustes contre-venté. Le toit temple was made of logs and the walls den heutigen Ausmaßen vergrößert est couvert de bardeaux de bois. Elle est were reinforced using the traditional wurde. Das Gotteshaus wurde in ceinte extérieurement d'une galerie solution called “lisice”. The church roof is Blockhaustechnik gebaut und die Wände couverte basse. A l'Ouest domine un covered with shingles and the church mit den sog. lisice, senkrechten beidseiti- clocher pavillon encastré dans la masse de body is surrounded with the so-called gen Zangen verstärkt. Die Dächer der l'église. “soboty”. A turret, embedded in the Kirche sind mit Dachschindeln gedeckt church body and covered with und ihr Schiff ist von einem Kranz aus a multi-hipped roof, overlooks the church den sog. soboty, niedrigen Bogengängen from the west. auf Säulen mit Pultdach umgeben. Im Westen wird das Bauwerk von einem Turm überragt, der in dem Baukörper eingeschmolzen und mit einem Zeltdach Ybedeckt ist.

www.powiat.pszczyna.pl 19 Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Grzawie

Świątynia zbudowana na początku XVI wieku. Jest to najcenniejszy obiekt drewnianej architektury sakralnej w regionie pszczyńskim, jeden z najcenniejszych na Śląsku. Ołtarz główny z obrazem głowy świętego Jana Chrzciciela zdobiony jest dekoracją snycerską. Po bokach ołtarza znajdują się tradycyjne „bramki” do ofiarowania. Zarówno ołtarz główny jak i ołtarze boczne, ambona i piękny pozytyw – organy zostały wykonane w stylu ludowego baroku.

Church of St. John the Baptist in Kirche St. Johannes der Täufer in L'église Saint-Jean Baptiste à Grzawa Grzawa Grzawa L'église date du début du XVIème siècle. C'est, The temple was built in early 16th-century. Das am Anfang des 14. Jahrhunderts erbaute de l'architecture sacrée des environs de This is one of the most valuable sacred Gotteshaus ist das kostbarste Objekt der Pszczyna, l'œuvre la plus précieuse, l'une des wooden buildings in Pszczyna region, and one sakralen Architektur in der Region Pszczyna, plus précieuses de toute la Silésie. Le maître- of the most valuable ones in Silesia. The main eines der kostbarsten in Schlesien. Der -autel abrite le portrait de Saint-Jean Baptiste, altar, with the painting showing the head of Hochalter mit dem Gemälde, auf dem der il est orné de sculptures bois. Sur les côtés St. John the Baptist, is decorated with Kopf des Heiligen Johannes des Täufers vous trouverez les traditionnels portillons à carvings. On the altar sides there are traditio- dargestellt wird, ist mit einer Schnitzerei offrandes. Le maître-autel, les autels latéraux, nal “gates” for offerings. Both the main altar geschmückt. An den Seiten des Altars la chaire et un magnifique orgue positif, sont and the side ones, pulpit and beautiful befinden sich traditionell die „Tore” für den de style baroque populaire. positive organ, were made in the style of folk Opfergang. Sowohl der Hochaltar als auch die Baroque. Seitenaltäre, die Kanzel und das schöne Positiv – eine einmanualige Orgel wurden im SStill des Volksbarocks errichtet.

20 www.powiat.pszczyna.pl Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Klemensa w Miedźnej Zbudowany w XVII wieku, jest największą drewnianą świątynią w powiecie pszczyńskim. Posiada konstrukcję zrębową z sobotami i lisicami. Został oszalowany i pokryty gontem. Nad nawą umieszczona jest wieżyczka sygnaturki z barokową latarnią. Od zachodu nawa główna łączy się z wieżą nakrytą izbicą i baniastym hełmem z latarnią. Wnętrze posiada barokowy wystrój z bogatą dekoracją (m. in. ołtarz główny tablicowy z bramkami i ława kolatorska z XVIII w). Za ołtarzem replika małego witraża z XV wieku.

Church of St. Clemente in Miedźna Kirche St. Klemens in Miedźna

Built in the 17th century, it is the greatest wooden Die im 17. Jahrhundert als Blockhaus temple in the poviat of Pszczyna. It is made of logs with erbaute Holzkirche ist die größte in Kreis the traditional wall reinforcement carried out by the Pszczyna. Die Konstruktion wurde mit den so-called “soboty” and “lisice”. It was cladded with sog. lisice, senkrechten beidseitigen timber and covered with shingles. Above the nave there Zangen versehen, mit den sog. soboty, is an ave-bell turret placed with Baroque lantern. In the niedrigen Bogengängen auf Säulen mit west the nave connects with a tower topped with the Pultdach umgeben, verschalt und mit so-called “izbica” (the highest floor of a wooden tower) Dachschindeln gedeckt. Über dem and bulbous cupola with a lantern. The interior has rich Kirchenschiff befindet sich ein Dachreiter- Baroque decorations (among others the main panel türmchen mit einer barocken Laterne. Das altar with gates and the patrons' pew from the 18th Hauptschiff im Westen ist mit einem Turm century). Behind the altar, a reproduction of a small verbunden, das mit der sog. izbica, der stained-glass window from the 15th century. Glockenstube und einem kuppelförmigen Helm mit Laterne abgedeckt ist. Der Innenraum der Kirche ist reich im Barockstil ausgeschmückt (u. a. Hochalter mit Tafeln und Torchen und Patronatsbank aus dem 18. Jahrhundert). Hinter dem Alter befindet sich eine Replik eines kleinen Mosaikfensters aus dem 15. Jahrhundert.

L'église Saint-Clément à Miedzna

L'église date du XVIIème siècle et, est la plus grande église en bois du district de Pszczyna. L'église est construire en fustes contre-venté et, est entourée d'une galerie couverte basse. Les murs et le toit sont recouverts de bardeaux de bois. Par dessus la nef il y a un campanile coiffé d'une lanterne baroque. A l'Ouest, la nef rejoint un clocher terminé par un beffroi coiffé d'un dôme à bulbe. L'intérieur est baroque et richement décoré (entre autres, le maître-autel à panneaux et portillons et le banc permanent du collateur du XVIIIème.) Derrière l'autel se Ztrouve la réplique d'un vitrage du XVème siècle.

www.powiat.pszczyna.pl 21 Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Katarzyny w Pielgrzymowicach

Church of St. Catherine in Pielgrzy- Drewniany, wzniesiony w latach 1675-1680 na miejscu mowice wcześniejszej świątyni. Powiększony w latach 1908-1911. A wooden church, elected in 1675-1680 on W pobliżu znajduje się dawna organistówka, miejsce the site of the former temple. Extended in urodzenia Karola Miarki, czołowego działacza narodowego 1908-1911. In the vicinity there is a former na Górnym Śląsku w II połowie XIX wieku. Wnętrze organist house, the birth place of Karol Miarka, a leading national activist in the kościoła, oświetlone dużą ilością okien jest przestrzenne Upper Silesia in mid-19th century. The i jasne, zostało wzbogacone nawą boczną, nietypową dla church interior, lit by a significant number of tego regionu. Wnętrze zdobi polichromia o cechach windows, is spacious and light. It was added an aisle which is not typical of the region. ludowych. Z wyposażenia na szczególną uwagę zasługuje The interior is decorated with paintings ołtarzyk boczny w stylu barokowym z obrazem olejnym displaying folk features. The most outstan- ding part is the Baroque side altar with an oil przedstawiającym trójcę świętą (XVIII wiek) oraz painting showing the Holy Trinity (18th barokowa kazalnica z interesującą płaskorzeźbą century) and the Baroque pulpit with an wyobrażającą Boga Ojca. interesting relief depicting the Heavenly Father.

Kirche St. Katharina in Pielgrzymo- wice

Die in den Jahren 1675-1680 auf der Stelle eines früheren Gotteshauses erbaute Holzkir- che wurde in den Jahren 1908-1911 vergrößert. In der Nähe befindet sich das alte Organistenhaus, der Geburtsort Karol Miarka’s, eines bedeutenden Patrioten Oberschlesiens in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts. An den geräumigen Kirche- ninnenraum, durch eine große Anzahl Fenster hell beleuchtet, wurde ein Seitens- chiff angefügt, das untypisch für diese Region ist. Die Kirche ist mit einer Polychro- mie im Volkscharakter geschmückt. Beson- ders sehenswert sind ein kleiner barocker Seitenaltar mit einem Ölgemälde, das die Heilige Dreifaltigkeit darstellt (18. Jahrhun- dert) sowie eine Barockkanzel mit interes- santem Relief des Vatergottes.

L'église Sainte-Catherine à Pielgrzy- mowice

Cette église en bois date des années 1675-1680, elle a été érigée à la place d'une église plus ancienne et a été agrandie dans les années 1908-1911. Tout près se trouve l'ancienne « maison des organistes », où est né Karol Miarka qui fut un homme public de tout premier plan dans la seconde moitié du XIXème. L'église est vaste et claire, la lumière du jour y donne par de nombreuses ouvertu- res. La nef principale est flanquée d'une nef latérale – rajoutée par la suite -, chose rare pour notre région. Elle est ornée de décora- tions polychromes influencées par l'art populaire. Vous remarquerez, en particulier, son petit autel latéral de style baroque et son huile représentant la Sainte Trinité (XVIIIème) ainsi que sa chaire baroque ornée d'un bas-relief représentant Dieu le Père.

Z22 www.powiat.pszczyna.pl Sakralna architektura drewniana Kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła w Wiśle Małej Pochodzi z roku 1775 (kościół) i 1782 (wieża). Cały kościół otaczają podcienia, zamknięte do połowy wysokości poziomymi deskami. Wnętrze utrzymane jest w stylu barokowym. Cechą charakterystyczną jest empora, umieszczona na zachodniej ścianie nawy, przechodząca w głąb wnętrza wieży, której dużą część włączono do nawy. Zachowane jest jednorodne stylowo wyposażenie kościoła. Z XVIII wieku pochodzą: ołtarz główny, trzy ołtarze boczne, kazalnica, konfesjonał i chrzcielnica z wyobrażeniem anioła. Szczególnie interesujący jest ołtarz główny zdobiony bogatą polichromowaną snycerką, między innymi figury świętych Andrzeja i Piotra. W głównym ołtarzu znajduje się obraz patrona kościoła. Cennym zabytkiem jest ambona. Na jej balustradzie widnieje malowidło przedstawiające „Sen Jakuba”.

Church of St. Jacob the Greater, the Kirche St. Jakobus der Ältere Apostel L'église Saint-Jacques le Majeur Apostle in Wisła Mała in Wisła Mała à Wisla Mala

It dates back to 1775 (church) and 1782 Die aus dem Jahr 1775 stammende Kirche mit L'église date de 1775 et son clocher de 1782. (tower). The church is surrounded with dem 1782 errichteten Turm ist von Bogengän- l'église est ceinte d'une galerie couverte, une arcades which are half-closed with horizontal gen umgeben, die bis zur Hälfte ihrer Höhe lisse court à mi-hauteur. L'intérieur est de planks. The interior is kept Baroque. The mit waagerechten Brettern verschlossen sind. style baroque. Un jubé situé le long du mur characteristic feature is an empora located on Das Kircheninnere ist im Barockstil gehalten. Ouest traverse le clocher qui est en grande the western wall of the nave which reaches Kennzeichnend ist eine Empore auf der partie encastré dans la nef. Ce jubé sera le the inside of the tower, a large part of which Westseite des Kirchenschiffs, die in die Tiefe temps fort de votre visite. Le style baroque de has been incorporated into the nave. The des Turms übergeht, der größtenteils in das l'église est homogène. Le maître-autel, les church interior is preserved in a single style. Kirchenschiff eingeschlossen wurde. Die trois autels latéraux, la chaire, le confession- The main altar, three side altars, pulpit, stilistisch einheitliche Gestaltung der Kirche nal et les fonds baptismaux, ornés d'un ange, confessional and baptismal font with an ist erhalten geblieben. Aus dem sont du XVIIIème siècle. Le maître-autel est image of angel go back to the 18th century. 18.Jahrhundert stammen: Hochaltar, drei particulièrement intéressant. Il est orné de Special attention should be paid to the main Seitenaltäre, Kanzel, Beichtstuhl und Taufbe- sculptures en bois polychrome et, entre autres, altar decorated with painted carvings cken mit der Darstellung eines Engels. Beson- des représentations de Saint-André et de depicting among others the Saint Andrew and ders interessant ist der mit polychromierter Saint-Pierre. Le maître-autel abrite un tableau Peter. The main altar has a painting showing Schnitzerei reich geschmückte Hochalter, représentant le Saint-Patron de l'église. La the church's patron saint. The pulpit is a unter anderem mit den Figuren der Heiligen chaire est également remarquable, sur sa precious monument. Its balustrade presents a Andreas und Peter. Im Hauptalter befindet balustrade on peut admirer une peinture painting depicting the “Jacob's Dream”. sich ein Gemälde mit der Darstellung des représentant le « Rêve de Saint-Jacques ». Schutzheiligen der Kirche, dem Apostel Heiligen Jakobus dem Älteren. Die Kanzel stellt ein kostbares Denkmal dar. Auf ihrem Gelände ist ein Gemälde, das den „Jakobs CTraum” darstellt, zu sehen.

www.powiat.pszczyna.pl 23 Przystanek rekreacja Ziemia pszczyńska poprzecinana jest licznymi szlakami i ścieżkami zarówno dla turystów pieszych jak i rowerowych. Wędrówka po szlakach i ścieżkach pozwala Recreation docenić walory krajobrazowe oraz zapewnia chwile relaksu The Pszczyna region is cut with numerous trucks and paths both i wytchnienia. for pedestrian and cycling tourists. Strolling down the trucks and paths helps admire the landscape beauty and to relax. Those keen Miłośnicy sportów wodnych na terenie powiatu znajdą on water sports will find several sites to spend active time within kilka miejsc, gdzie można w sposób aktywny spędzić swój the poviat. They can start with the Centre for Recreation “Gwaruś” wolny czas. Fanom sportów wodnych polecamy in Suszec and the Centre for Water Sports in Łąka. There you can prove yourselves in such disciplines as sailing, windsurfing or odwiedzenie Ośrodka Rekreacyjno- Wypoczynkowego kite-surfing. „Gwaruś” w Suszcu oraz Ośrodka Sportów Wodnych w Łące. Tam swoich sił spróbować można w dziedzinach The multitude of centres for equestrian recreation provide active rest on horseback. takich, jak żeglarstwo, windsurfing czy kitesurfing. Liczne ośrodki rekreacji konnej zapewniają aktywny To care for the lovers of roller-skating or skateboarding, a skate park was erected right beside the heritage village. wypoczynek w siodle. The inhabitants of and visitors to the region can use the sports Z myślą o zwolennikach jazdy na rolkach czy deskorolkach facilities, sport halls and swimming pools in the gmina districts, tuż obok skansenu powstał skatepark. ice rinks and climbing walls, as well as sport fields, also those with artificial surfaces. In other words – the poviat of Pszczyna is a Do dyspozycji mieszkańców i turystów pozostają ośrodki perfect place for the development of tourism and recreation, and sportowe, hale sportowe i baseny w gminach, lodowiska also for sports, not only amateur ones. i ścianki wspinaczkowe oraz kompleksy boisk również o sztucznej nawierzchni. Słowem – tereny powiatu pszczyńskiego stanowią doskonałą bazę dla rozwoju Erholung und Entspannung turystki i rekreacji, a także do uprawiania sportu i to nie Das Plesser Land ist durch zahlreiche Wege und Pfade zur tylko na poziomie amatorskim. Erholung und Entspannung durchzogen, sowohl für Wanderer als auch für Fahrradfahrer. Liebhaber des Wassersports finden im Kreis einige Plätze, wo sie aktiv ihre Freizeit verbringen können. Wir empfehlen den Besuch im Erholungs- und Entspannungszentrum „Gwaruś” in Suszec und im Wassersportzentrum in Łąka, wo man seine Kräfte in solchen Disziplinen wie Segelsport, Windsurfing oder Kitesurfing messen kann. Zahlreiche Reitsportzentren bieten Aktiverholung im Sattel. Für Liebhaber des Skateboardens und Inlineskatens entstand direkt neben dem Freilichtmuseum ein Skatepark. In den Gemeinden stehen den Bewohnern und Touristen Sportzentren, Sporthallen und Hallenbäder, Eisbahnen und Kletterwände sowie Sportplätze auch mit künstlichem Rasen zur SVerfügung. Mit einem Wort – der Kreis Pszczyna stellt eine hervor- ragende Basis für Tourismusentwicklung und Bewegungskultur dar, darunter auch für Leistungssportaktivitäten.

A propos de loisirs

Le territoire de Pszczyna est sillonné de sentiers de randonnée et de pistes cyclables. Ces promenades vous permettrons de vous détendre tout en vous imprégnant de la beauté des paysages.

Les amateurs de sports nautiques pourront s'adonner, ici aussi, à leur passe temps favoris. Nous leurs recommandons le centre nautique « Gwarus » à Suszec ainsi que la base nautique de Laka. Vous pourrez vous y essayer à la voile, au windsurf ou au kitesurf.

Les cavaliers trouverons, chez nous, de nombreux centres équestres.

Pour les inconditionnels de rollers ou de skateboards nous avons construit un skate-parc, tout près du musée ethnographique.

Les habitants du district de Pszczyna et nos hôtes disposent également d'équipements sportifs comme : des salles de sports, des piscines, des patinoires, des murs d'escalade, des terrains de sports aux revêtements de sol naturels ou synthétiques. En un mot nous pourrions dire que le district de Pszczyna est, par excellence, un endroit propice au tourisme, aux loisirs et aux activités sportives et pas seulement pour les amateurs.

24 www.powiat.pszczyna.pl Bogactwo folkloru

Region ziemi pszczyńskiej pełen jest miejsc szczególnych, tworzących wyjątkowy urok naszego powiatu, w którym bardzo silnie rozwinęła się kultura Rich folklore ludowa mająca wiele cech wspólnych z kulturą ludową The Pszczyna region is rich in special sites, adding to the exceptio- innych ziem śląskich. nal charm of the poviat, where the folk culture has strongly develo- Piękno dawnej zabudowy drewnianej regionu ped in line with the folk culture from other Silesian regions. pszczyńskiego możemy podziwiać w skansenie Zagroda The beauty of the old wooden architecture of the Pszczyna region can be admired in the Pszczyna Village Heritage Park (Skansen). Wsi Pszczyńskiej. Tutaj także od 1976 roku Since 1976 this is where “Spotkania pod Brzymem” (folk culture organizowane są „Spotkania pod Brzymem” - święto festival) has been organised. The meetings are attended by over twenty singing and music bands from the entire region. kultury ludowej. W spotkaniach tych uczestniczy The traditions and richness of folklore are nurtured with great care kilkadziesiąt zespołów śpiewaczych i kapel z całego by numerous folk groups, presenting songs, dances, customs and regionu. rituals of the region on stage. Besides those folk groups, the traditions are also nurtured by the Tradycje i bogactwo folkloru troskliwie kultywują folk artists dealing with handicraft. prężnie i licznie działające na ziemi pszczyńskiej zespoły folklorystyczne, które prezentują na scenie pieśni, tańce, obrzędy i zwyczaje tego regionu. Folklorereichtum Prócz licznie działających w naszym powiecie zespołów folklorystycznych tradycje pielęgnowane są również Im Plesser Land gibt ist einzigartige Plätzen, die den außerge- wöhnlichen Zauber unseres Kreises ausmachen, in dem sich eine przez twórców ludowych, którzy zajmują się Volkskultur stark entwickelte, die viele Gemeinsamkeiten mit der rękodziełem artystycznym. Volkskultur anderer schlesischen Regionen aufweist. Die Schönheit der historischen Holzbebauung des Plesser Landes kann im Freilichtmuseum Zagroda Wsi Pszczyńskiej [Bauernhof eines Pszczyna-Dorfes] bewundert werden. Seit 1976 wird hier ein Fest der Volkskultur organisiert – die „Treffen zu Brzym” [„Spotkania pod Brzymem”]. An den Treffen nehmen dutzende Gesangsgruppen und Kapellen aus der Ganzen Region teil. Die Traditionen und das Folklorereichtum werden sorgfältig durch lebendige und zahlreiche Folkloreensembles des Plesser Landes kultiviert, die auf der Bühne die regionalen Lieder, Tänze, Rituale und Bräuche darstellen. Außer den zahlreichen Folkloreensembles werden die Traditionen in unserem Kreis auch durch Volkskünstler gepflegt, die sich mit dem Kunsthandwerk befassen.

Les richesses de notre folklore

Notre région de Pszczyna s'enorgueillit de ses nombreuses particu- larités qui, prises dans leur ensemble, dégagent un charme exceptionnel. L'art et la culture populaire y sont restés vivants. Ils ont, avec le reste de la Silésie, bien des traits en commun. Vous pourrez admiré la beauté de l'architecture vernaculaire en bois au musée ethnographique « Zagroda Wsi Pszczynskiej ». C'est ici que depuis 1976 ont lieu « Les Rendez-Vous sous le Mélèze » - Fête folklorique et art populaire. A ces rendez-vous participent des dizaines de groupes, d'orchestres et de chœurs folkloriques de toute la région. Les traditions et les richesses de notre folklore sont jalousement cultivées par des ensembles folkloriques régionaux très nombreux et très dynamiques. Sur scènes ils vous présenterons les chants et les danses mais aussi les us et les coutumes de notre région.

Par delà ces groupes folkloriques, nos traditions régionales sont Ncultivées par nos artistes et artisans populaires.

www.powiat.pszczyna.pl 25 Kulturalne klimaty

Atmosfera i klimat naszego powiatu to nie tylko jego oblicze architektoniczne i codzienne życie mieszkańców. Powiat pszczyński tętni życiem, a imprezy tu organizowa- Culture ne przyciągają sympatyków nie tylko z kraju, ale również The atmosphere and spirit of the poviat are created not only by its z zagranicy. Bujnie rozwijające się życie kulturalne architecture and everyday life of inhabitants. The poviat of Pszczy- w Pszczynie, jak również w sąsiednich gminach, wpływa na is really vibrant, and the events organised here attract visitors not only from all over Poland, but also from abroad. The lively na atrakcyjność turystyczną naszego regionu. cultural life in Pszczyna and in the neighbouring gmina districts Do największych cyklicznych imprez organizowanych increases the attractiveness of our region for visitors. The greatest periodic events kept in the poviat include: “Wieczory w naszym powiecie można zaliczyć: u Telemanna” – Baroque music festival, “Spotkania pod Brzymem” „Wieczory u Telemanna” – festiwal muzyki barokowej, – folk culture festival, “Wielki Piknik Pszczyński” and “Żubrowi- „Spotkania pod Brzymem” – święto kultury ludowej, sko – Przegląd Amatorskich Zespołów Młodzieżowych (Festival of Amateur Youth Bands). Throughout the whole year the gmina „Wielki Piknik Pszczyński” oraz „Żubrowisko - Przegląd districts welcome to their own events and holidays, including the Amatorskich Zespołów Młodzieżowych”. W ciągu roku traditional harvest festival called “dożynki”. poszczególne gminy zapraszają na swoje własne imprezy i święta, w tym dożynki. Kulturerlebnis

Die Atmosphäre und das Lebensgefühl unseres Kreises werden nicht nur durch sein architektonisches Antlitz und den Alltag unserer Einwohner geprägt. Im Kreis Pszczyna pulsiert das Kultur- leben und unsere Veranstaltungen ziehen Begeisterte nicht nur aus ganz Polen, sondern auch aus dem Ausland an. Die lebhafte Kulturentwicklung in Pszczyna und den benachbarten Gemeinden erhöht die Attraktivität unserer Region für Besucher und Touristen. Zu den größten regelmäßig stattfindenden Events im Kreis gehören: „Wieczory u Telemanna” [Abende bei Telemann] – ein Festival der Barockmusik, „Spotkania pod Brzymem” [Treffen zu Brzym] – ein Fest der volkstümlichen Kultur, „Wielki Piknik Pszczyński” [Großes Pszczyna-Picknick] sowie „Żubrowisko - Przegląd Amatorskich Zespołów Młodzieżowych” [Wisentland – Übersicht der Jugendbands]. Im Verlauf des Jahres laden die einzelnen Gemeinden zu eigenen Veranstaltungen und Festen, darunter zu Erntedankfesten ein.

A propos de culture

Les ambiances si particulières à notre district ne sont pas seulement dues la typicité de nos architectures et au mode de vie de nos habitants. Le district de Pszczyna bourdonne de vie et nos événements culturels attirent le public par delà nos frontières nationales. Le dynamisme de la vie culturelle de notre district et des communes avoisinantes attire les touristes.

Les événements culturels périodiques les plus importantes sont : « Les soirées chez Telemann » - Festival de musique baroque, « Les Rendez-Vous sous le Mélèze » - Fête folklorique et art populaire, « Zubrowisko » [Le clos des bisons]- Revue musicale amateur de la jeunesse, et « Le Grand Pique-Nique ». Tout au long de l'année les différents villages organisent leur propres manifestations, et parmi elles « Dozynki » [Fêtes des moissons].

26 www.powiat.pszczyna.pl W świecie przyrody Żubry Pszczyńskie Powiat pszczyński, pełen lasów i wód, uznawany jest za zielone płuca Śląska. Na terenie dawnej puszczy pszczyńskiej rozwija się życie turystyczne. Wiele kilometrów ścieżek rowerowych przebiegających przez urokliwe tereny leśne prowadzi do największych atrakcji naszego powiatu.

Oko w oko z królem puszczy można się spotkać w dwóch miejscach na terenie naszego powiatu. Pierwszym Encounters with nature z nich jest ośrodek Edukacji Ekologicznej „Pszczyńskie The poviat of Pszczyna, so full of forests and waters, is considered the green Żubry”, gdzie w prawie 10 hektarowym rezerwacie lungs of Silesia. The area of the former primeval forest now throbs with visitors. The multitude of cycling paths running through the forests lead to w Jankowicach można spacerować śladami żubrów the greatest tourist attractions of our poviat. i poznać bliżej ich naturalne środowisko. Liczne tablice ustawione na trasie ścieżki przybliżają historię i życie The Bisons in Pszczyna The king of the forest can be met eye-to-eye in two sites in our poviat. The żubrów oraz przedstawiają zagadnienia związane first of them is the Centre for Ecological Education called “Pszczyńskie z pracą leśnika oraz ochroną przyrody. Żubry” where in the wildlife reserve covering almost 10 hectares in Jankowi- Na spotkanie z żubrem można się również wybrać do ce you can trace the bisons and learn their natural habitat better. The information boards placed along the route give the history and explain the Pokazowej Zagrody Żubrów, która mieści się nieopodal life of bisons, together with the secrets of the work of the forester and zamku i starówki w dzikiej scenerii parku Zwierzyniec. environment protection. The bisons can also be found in the Bison Centre (Pokazowa Zagroda Tam, spacerując po pomostach, można podglądać Żubrów) located in the vicinity of the castle and the old town in the wild zwierzęta, które zamieszkują zagrodę, a następnie udać scenery of the Menagerie park. Strolling round the platforms you can spy on się na stałą ekspozycję poświęconą historii ich hodowli, the animals inhabiting the pen, and then visit the permanent exhibition devoted to their breeding, which can be found in the building for education która znajduje się w budynku edukacyjno - and tourism. Another unforgettable experience shall be watching the turystycznym. Niezapomnianych wrażeń dostarczy three-dimension film presenting the history of the bisons in Pszczyna. również prezentacja filmu o historii pszczyńskich Those sites will give you much knowledge on the plants and animals of the former primeval forest of Pszczyna (Puszcza Pszczyńska). Both pens house żubrów, wyświetlana w technice trójwymiarowej. bisons bred in the wild in the Forest District of Jankowice, covering 742 Zwiedzanie tych miejsc pozwoli na przyswojenie wiedzy hectares. o świecie roślin i zwierząt dawnej Puszczy Pszczyńskiej. W obu zagrodach znajdują się żubry pochodzące z hodowli wolno żyjących żubrów na obszarze 742ha w Leśnictwie Jankowice. I Naturschätze A propos de nature Der Kreis Pszczyna, voll Wälder und Gewässer, gilt als die grüne Lunge Le district de Pszczyna, par ses forêts et ses lacs, est le poumon vert de la Schlesiens. Auf dem Gebiet des ehemaligen Plesser Urwaldes entwickelt sich Silésie. Le tourisme fleurit sur ces espaces anciennement recouvert de forêts Tourismus. Die vielen Kilometer der Fahrradwege, die sich durch bezaubern- vierges. De nombreuses pistes cyclables traversent nos magnifiques forêts. de Waldgebiete erstrecken, führen zu den größten Anziehungspunkten Elles vous conduirons vers les lieux les plus pittoresques de notre district. unserer Region. Les bisons de Pszczyna Plesser Wisente Vous pourrez vous retrouver les yeux dans les yeux avec le seigneur de la forêt Aug in Aug mit dem Urwaldkönig kann man sie an zwei Plätzen auf dem à deux endroits de notre district. Le premier d'entre eux est le centre de Gebiet unseres Kreises treffen. Der erste ist das Zentrum für Umweltbildung d'éducation écologique, « Les Bisons de Pszczyna » à Jankowice où, sur les „Pszczyńskie Żubry”[Plesser Wisente], wo man in einem fast 10 ha großen presque10 hectares que compte la réserve, vous pourrez vous promenez sur Schutzgebiet auf den Fährten der Wisente spazieren gehen und ihre natürli- les traces des bisons et faire connaissance avec leur milieu naturel. De nomb- che Umgebung näher kennen lernen kann. Zahlreiche Tafeln auf der reux panneaux d'informations, répartis tout au long du sentier de découverte, Pfadstrecke erläutern die Geschichte und das Leben der Wisente und stellen vous rapprocherons de l'histoire et de la vie des bisons et vous proposerons die Arbeit des Försters und Themen des Umweltschutzes vor. des devinettes sur le thème des travaux forestiers et la protection de Auf ein Treffen mit Wisenten kann man sich auch in das Schaugehege der l'environnement. Wisente begeben, das sich in der wilden Landschaft des Parks Zwierzyniec Vous pourrez aussi aller à la rencontre des bisons à « l'Enclos des Bisons », qui [Tiergarten], nicht weit vom Schloss und von der Altstadt, befindet. Dort, se trouve tout près du château de Pszczyna et de la vieille ville. « L'Enclos des während eines Spaziergangs über Brücken, kann man den Tieren in ihrem Bisons », partie du parc appelé le « Bestiaire », présente les animaux dans une Gehege zusehen, um zunächst die Ausstellung über ihre Züchtung im mise en scène sauvage. Ici, tout en vous promenant sur un sentier sur pilotis, Informationszentrum für Touristen besuchen. Unvergessliche Eindrücke vous pourrez observer les animaux de l'enclos. Ensuite vous pourrez visiter verschafft auch die Filmvorführung über die Geschichte der Plesser Wisente, l'exposition permanente sur l'histoire et l'élevage des bisons qui se trouve ausgestrahlt in dreidimensionaler Technik. dans le bâtiment didactico-touristique de l'enclos. Un film en 3D présentant Die Besichtigung der Plätze trägt zum Wissen über die Pflanzen- und Tierwelt l'histoire des bisons de Pszczyna vous est également proposé. Vous en ressorti- des historischen Plesser Urwaldes bei. In beiden Gehegen befinden sich Tiere, rez avec des souvenirs inoubliables. die aus der Rückzüchtung der auf dem Gebiet des 742 ha großen Forstreviers Jankowice frei lebenden Wisente stammen. La visite de ces lieux vous permettra de saisir le monde végétal et animal des anciennes forêts vierges de Pszczyna. Ces deux enclos présentent des bisons provenant de la réserve-élevage de « Lesnictwo Jankowice », où sur 742 ha les animaux vivent en liberté.

www.powiat.pszczyna.pl 27 W świecie przyrody Babczyna Dolina

W Nadleśnictwie Kobiór znajduje się rezerwat przyrody Babczyna Dolina nazwany „Babczyna Dolina”, który obejmuje ochroną zespół boru trzcinnikowego z wieloma gatunkami The Forest District of Kobiór houses the wildlife reserve called “Babczyna Dolina”, conserving the Calamagrosti villosae-Pinetum with many species of mszaków i roślin naczyniowych. bryophyte and tracheophytes. Dolina płynącej tam rzeki Korzeniec jest jedną The valley of the Korzeniec River is one of the greatest attractions of the z większych atrakcji ścieżki edukacyjno – przyrodniczej. educational nature trail. It runs several kilometres inside the forest. “Babczy- na Dolina” runs down forest routes, narrow paths lined with a hundred-year Ciągnie się ona kilka kilometrów w głąb lasu. old oaks planted by the duke of Pszczyna. The wildlife reserve was created in „Babczyna Dolina” biegnie leśnymi drogami, 2002 and covers 80 hectares. niewielkimi ścieżkami, przy których rosną stuletnie Near the most important sites of the natural trail the vantage points were marked and the information boards erected, providing detailed description of dęby posadzone przez księcia pszczyńskiego. Rezerwat the flora and fauna of the site. ten powstał w 2002 roku i zajmuje 80 ha powierzchni. W pobliżu najważniejszych miejsc ścieżki przyrodniczej zostały wyznaczone punkty obserwacyjne oraz postawione tablice informacyjne, szczegółowo opisujące Babczyna Dolina florę i faunę tego miejsca. In der Oberförsterei Kobiór befindet sich ein Naturschutzgebiet genannt „Babczyna Dolina”, ein Tal, in dem ein Wald mit Moor-Reitgras und vielen Gattungen Moosen und Gefäßpflanzen wächst. Das Tal des Flusses Korzeniec ist einer der größten Anziehungspunkte des Naturlehrpfades. Es zieht sich einige Kilometer in den Wald hinein. „Babczyna Dolina” läuft durch Waldwe- ge, kleine Pfade, bei denen hundertjährige, durch die Plesser Fürsten gepflan- zte Eichen wachsen. Das Naturschutzgebiet entstand 2002 und umfasst 80 ha Fläche. In der Nähe der wichtigsten Stellen des Naturpfades wurden Beobachtungspunkte markiert und Informationstafeln aufgestellt, welche die Flora und Fauna genau beschreiben.

La vallée « Babczyna »

Le secteur forestier de Kobior renferme une réserve naturelle appelée « la Vallée Babczyna ». La vocation de cette réserve est la protection d'une roselière. On y trouve également de nombreuses variétés de mousses et de plantes du sous-règne des trachéobiontes. Cette vallée où coule la rivière Korzeniec est l'un des temps fort du sentier de découverte. Elle s'enfonce dans la forêt sur plusieurs kilomètres. Le sentier de découverte court le long de routes forestières et de d'étroits sentiers, bordés de chênes centenaires plantés par le prince de Pszczyna. Cette réserve date de 2002 et s'étire sur 80 ha. Les temps fort du sentier – points d'observations - sont signalés et marqués par des panneaux d'information. Ils vous décriront, Een détail, la faune et la flore locale.

28 www.powiat.pszczyna.pl W wiecie przyrody Jezioro Goczałkowickie

Jedną z największych atrakcji regionu jest zbiornik Goczałkowice Lake zaporowy na rzece Wiśle, zwany Jeziorem Goczałkowickim, oraz stawy położone w dolinie One of the greatest attractions of the region is the reservoir on the Vistula River, called Goczałkowice Lake, and the ponds located in the Wisły. W otoczeniu bogatej przyrody i lasów Vistula valley. Surrounded with rich nature and forests being a part stanowiących fragment dawnej puszczy pszczyńskiej of the former primeval forest of Pszczyna, the reservoir, constructed in 1950-1955, became the largest artificial lake in Southern Poland. zbiornik, budowany w latach 1950-1955, stał się It not only provides water supplies, but also plays an important role największym sztucznym zbiornikiem w południowej of the flood protection. The outstanding feature of the site is also the Polsce. Prócz zaopatrywania w wodę, pełni też ważną richness of flora and fauna, including water birds. rolę jako ochrona przeciwpowodziowa. Uwagę zwraca także bogactwo fauny i flory, ze szczególnym uwzględnieniem ptactwa wodnego. See Goczałkowice

Einer der größten Anziehungspunkte der Region ist das Staubecken der Weichsel, genannt Jezioro Goczałkowickie [See Goczałkowice] sowie Teiche im Tal der Weichsel. Das in der Umgebung der reichen Natur und Wälder, die ein Teil des ehemaligen Plesser Urwaldes darstellen, gelegene Becken, gebaut in den Jahren 1950-1955, wurde zu größten Kunstwasserbecken in Südpolen. Außer der Wasserver- sorgung erfüllt es auch eine wichtige Funktion im Hochwassers- chutz. Beachtenswert ist auch die Fülle der Fauna und Flora, insbesondere der Wasservögel.

Le lac de Goczalkowice

L'un des plus important pôle d'attraction de notre région est un lac artificiel construit sur la Vistule, le lac de Goczalkowice, et les étangs de la vallée de la Vistule. Ce réservoir, construit dans les années 1950-1955 dans un milieu naturel luxuriant, est entouré des vestiges de l'ancienne forêt vierge. Il est le plus grand lac artificiel du sud de la Pologne. Il sert à l'alimentation en eau potable et de réservoir tampon en prévention des crues. Il est remarquable par la richesse de sa faune en général et sa flore, mais surtout par la richesse de sa Afaune aviaire.

www.powiat.pszczyna.pl 29 W świecie przyrody Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna w Goczałkowicach Zdroju

Dla amatorów wędrówek pieszych i rowerowych w 2004 roku w gminie Goczałkowice- Zdrój stworzono ścieżkę przyrodniczo The educational nature trail in Goczałkowice Zdrój - dydaktyczną. Jej trasa biegnie na obszarach dawnej puszczy For the lovers of walking and cycling trips, the gmina district pszczyńskiej, objętych specjalną ochroną Natura 2000. of Goczałkowice-Zdrój created the educational nature trail in 2004. It runs Ma około 3 km długości i składa się z 4 odcinków through the area of the former primeval forest of Pszczyna, covered with the special protection under Natura 2000 programme. It is about 3 km long and o odmiennych walorach przyrodniczych. Ścieżka rozpoczyna comprises 4 sections with various natural values. The trail starts at the się przy stacji kolejowej Goczałkowice – Zdrój, biegnie aleją railway station in Goczałkowice – Zdrój, runs down the alley along “Maciek” wzdłuż stawu „Maciek” (odcinek I), dalej aleją dębową pond (section I), next down the oak alley along the forest (section II), down the road between “Zabrzeszczok” pond and the mixed forest (section III). The wzdłuż lasu (odcinek II), drogą pomiędzy stawem last section in the old bed of the Vistula River is a charming spot of the Pszczy- „Zabrzeszczok” i borem mieszanym (odcinek III). Ostatni na region. odcinek w rejonie starorzecza Wisły stanowi urokliwy zakątek ziemi pszczyńskiej.

Le sentier de découverte de la nature à Goczalkowice Zdroj Naturlehrpfad in Goczałkowice Zdrój

Un sentier de découverte de la nature a été aménagé, en 2004, sur commune 2004 wurde für Liebhaber der Wanderungen zu Fuß und zu Rad ein Natur- de Goczalkowice-Zdroj, pour les amateurs de randonnées pédestres et à vélos. lehrpfad in der Gemeinde Goczałkowice-Zdrój errichtet. Der Pfad erstreckt Il traverse les espaces occupés par l'ancienne forêt vierge de Pszczyna. Cet sich im Gebiet des alten Plesser Urwaldes, der dem speziellem Schutz Natura espace est protégé et classé « Natura 2000 ». Le sentier se déroule sur 3 km et, 2000 unterstellt wurde. Der Pfad ist etwa 3 km lang und besteht aus 4 est divisé en 4 parties présentant chacune un intérêt différent. Son point de Abschnitten mit verschiedenen Naturmerkmalen. Der Pfad beginnt an der départ se trouve près de la gare ferroviaire de Goczalkowice-Zdroj, il court le Eisenbahnstation Goczałkowice-Zdrój, verläuft entlang des Weihers long de l'étang « Maciek » (partie I), continue par une allée plantée de chênes „Maciek” (Abschnitt I), weiter in einer Eichenallee entlang des Waldes le long du bois (partie II), puis par la route entre l'étang « Zabrzeszczok » et la (Abschnitt II), dann auf dem Weg zwischen dem Weiher „Zabrzeszczok” und vieille forêt de feuillus et résineux (partie III). Dans sa dernière partie, vers le dem Mischwald (Abschnitt III). Der letzte Abschnitt in der Landschaft des bras mort de la Vistule, vous traverserez un coin enchanteur des terres de Weichselaltwassers stellt einen bezaubernden Fleck des Plesser Landes dar. PPszczyna.

30 www.powiat.pszczyna.pl INFORMACJA DLA TURYSTÓW / INFORMATION FOR VISITORS/ / TOURISTENINFORMATION / INFORMATIONS TOURISTIQUES Agencja Rozwoju i Promocji Ziemi Pszczyńskiej „Kasztelańska” – Bednarska 3, tel. 32 447-12-18 3 Maja 9, tel. 32 210-35-65, 32 447-17-14; „Kmieć” – Piekarska 10, tel. 32 210-36-38 [email protected] „Kuchnia i Wino” – Zdrojowa 4, tel. 32 447- 40 - 60 kom 601423031 Biuro Informacji Turystycznej w Pszczynie: „Nova” – Plac Targowy 5, tel. 32 210-10-08 * Brama Wybrańców 1, tel. 32 212-99-99, kom 604 508 „Stara Piekarnia” – Rynek 20, tel, 32 449-17-20 718; [email protected]; www.pszczyna info.pl, „Stary Młyn” - Parkowa 2, tel. 32 210-57-77 (czynne od poniedziałku do piątku 8.00-16.00, w soboty „Strzelnica u Mikołajca” Katowicka 78, i niedziele 10.00-16.00), tel.32 210-45-10 * Pokazowa Zagroda Żubrów – ul. Żorska 5, tel. 32 793-69- „Sułtan” – Dworcowa 3, tel.32 210-44-59 22, 32 447 05 03; (czynne IV-X:9.00-19.00; XI-III:9.00- „ Karczma Wiejska” Jankowice , ul. Żubrów 112, 16.00), tel.: 601 962 609, 697 700 122 * Skansen „Zagroda Wsi Pszczyńskiej” – ul. Parkowa, tel. 604-508-718; (czynne15 IV-15 X od poniedziałku do * Kawiarnie i cukiernie piatku 9.00-17.00, w soboty i niedziele 10.00-18.00. „Cafe-Mix”- Sokoła 2b, tel. 32 210-59-24 Dla grup zorganizowanych – 16 X – 14 IV – rezerwacja „Cafe u Telemanna” – Brama Wybrańców 1-2, telefoniczna), tel. 32 449-15-20 „Cukiernia Jasiek” – Piekarska 2, tel. 32 212-85-75 BAZA GASTRONOWMICZNA „Cukiernia Niedźbała” – Bednarska 10, tel. 32 210-36-91 „Cukiernia u Brzęczka” – Piekarska 4, tel.32 212-86-46 * Goczałkowice-Zdrój: „Dolce Vita”. Lodziarnia włoska,: „Dworek Alkazja” – Uzdrowiskowa 7 l, - Piwowarska 20 tel. 32 212-89-15 tel. 32 738-69-71 - Rynek 16 tel. 32 447 78 80 „Gajówka”. Smażalnia ryb – Wiosenna 1, „Kawiarenka pod 13”. Herbaciarnia – Skłodowskiej 1, tel. 32 210-78-85 tel. 32 738-63-99 „Malwa” – Uzdrowiskowa 84, tel. 32 210-71-00 „Pszczynianka” – Rynek 9, tel. 32 210-49-47 „Promenada” – Uzdrowiskowa 86, tel. 32 449-03-07 „Rene” - Katowicka 25a, tel. 32 210-02-83 „Relax” – Uzdrowiskowa 4, tel. 32 210-70-09 Smażalnia ryb (sezonowo) – Uzdrowiskowa 39, * Fast foody, bary przekąskowe i pizzerie tel. 32 210-72-97 „Big Pizza” – Skłodowskiej-Curie 54, tel. 32 447-18-04 „U Norberta” – Powstańców Śląskich 14a, „McDonald’s” – Górnośląska 44, tel. 32 210-11-12 tel. 32 210-74-38 „O.K. Chicken”. Pizza na telefon – Męczenników „Uzdrowiskowa” – Uzdrowiskowa 54, tel. 32 738-74-40 Oświęcimskich, tel. 32 738-76-56 „Złota Podkowa” – Św. Anny 4, tel. 509-339-769 „Pizzeria Primavera” – Warowna 3, tel. 32 210-24-25 „Kapias Cafe” – Św. Anny 4 tel./fax (32) 210 72 75 „Snack Bar Spray” – Rynek 3, tel. 32 449-00-20 “Target Pizza”. Pizza na telefon z dostawą gratis – * Kobiór: Bratnia 1, tel. 32 449-11-43 Cukiernia Tymochowicz Ryszard – Centralna 28 Drink Bar – Centralna 117, tel. 501-614-694 * Piwiarnie, puby, winiarnie „Olimpia”. Dom weselny – Żołędziowa7 „Bart” – Szafirowa 6, tel. 32 210-62-67 „Tatrzańska” – Beskidzka 5, tel. 509-911-545 „Bugsy’s. Jazz Club – Łokietka 2, tel. 32 210-57-99 „Willa” Pizzeria – Centralna 4, tel. 32 328-82-88 „Edynburg” – Rymarska 2, tel. 32 212-94-02 „K2 Pub” – Wojska Polskiego 12, tel. 503-034-887 * Miedna: „Muzyczna Galeria” – Rynek 2, tel. 32 449-02-19 „Dwa Światy” – Góra, Nad Wisłą, tel. 32 211-71-09 „Old Smuggler” – Piwowarska 12, tel. 210 16 97 „Jemiołka”. Bar – Wola, Pszczyńska 68, tel.32 211-92-79 „Pod Złotym Bażantem” – Barbórki 47, „Pokusa” – Pszczyńska 63, tel. 32 211-82-09 tel. 32 210-45-37 „Ranczo” – Góra, Długa 113, tel.32 211-72-93 „Warecka”. Piwiarnia – Bankowa 2, tel. 32 226-67-23 * Pawłowice: * Suszec: „Heban” – Szkolna 18, tel. 603-932-925 „Bistro”. Bar – Rudziczka, Pszczyńska 11, „Nad Stawem” – Leśna 14, tel. 32 472-16-95 tel. 32 212-43-28 „Pod Tablicą”- Żorska, tel. 32 449-11-56 „No 1”. Kawiarnia – Dolna 82, tel. 32 448-84-53 „Serano” – Żorska 7a, tel. 32 472-51-38 „Przystań” – Wyzwolenia 1, tel. 32 212-42-17 „Wesołe Koniki” – Zjednoczenia 62c, tel. 32 472-99-19 „Wodnik” – Leśna 3a, tel. 32 472-22-41 BAZA NOCLEGOWA * Pszczyna: Restauracje * Agroturystyka „Frykówka” – Rynek 3, tel. 32 449-00-20 „Agro-Penkala”, Pielgrzymowice – Pawłowice, „Hawana” – Maków 2, tel. 32 212 81 88 Cieszyńska 10, tel. 32 472-30-90 „B. Wacławik”, Pielgrzymowice – Pawłowice, www.powiat.pszczyna.pl 31 Sosnowa 2, tel. 32 472-94-13, 602-857-036 BIURA PODRÓŻY „Cyprianówka”, Warszowice – Pawłowice, Stawowa 48, tel. 32 472-35-90; www.cyprianowka.pl „Ada” – Goczałkowice-Zdrój, Prusa 21, „Dworek pod Jemiołą” (karczma), Ćwiklice – Pszczyna, tel. 32 212-74-49 Męczenników Oświęcimskich 115, tel. 32 210-54-22 „Fol-Tour”. Przedsiębiorstwo Handlowo-Transportowe „Pszczyna-Poręba”, Poręba – Pszczyna, Wodna 13, i Usług Turystycznych – Pszczyna, Bielska 54, tel. 32 448-03-22 tel 32 212-80-80; [email protected]; Wisła Wielka – Pszczyna, Zalewowa 8, tel.32 448-10-42 www.hotelimperium.com.pl „Globus” – Pszczyna, Nałkowskiej 17, tel.32 210-40-18; * Hotele [email protected]; www.globus.travel.pl „Globus” – Pszczyna, ul. Nałkowskiej 7, „Mega” – Pszczyna, Bolesława Chrobrego 7, tel. 32 210-40-17; [email protected]; tel. 32 326-30-60; [email protected] www.globus.travel.pl „Polan”. Organizator wycieczek po Ziemi Pszczyńskiej „Elwo”. Dom Pracowniczy – Pszczyna, Bogedaina 23, – Pszczyna, Dworcowa 16, tel.32 210-21-09; tel.32 210-38-93; www.elwo.com.pl/100 [email protected] ; www.polan-pszczyna.pl „Imperium”**** - Pszczyna, Bielska 54, PTTK. Organizator wycieczek po Ziemi Pszczyńskiej tel. 32 212-80-80; www.hotelimperium.com.pl – Pszczyna, Rynek15, tel. 32 449-11-23; „Koniczynka” (restauracja) – Pawłowice, Zjednoczenia [email protected]; 16b, tel. 32 472-21-22; www.hotel-koniczynka.pl www.pttk.pszczyna.slask.pl „Marco” Dom Turystyczny – Pszczyna, Cieszyńska 2, „Soleno” – Pszczyna, Piastowska 5, tel. 32 212-83-38; tel. 32 212-85-45 [email protected] „Noma Residence”****. Zameczek Myśliwski – Promnice „Sun Term” – Pszczyna, 3.Maja 3a, tel. 32 447-08-48; (restauracja) – Kobiór, tel. 32 219-46-78; [email protected] ; www.sunterm.pl www.promnice.com.pl „Świat”. Biuro Usług Turystyczno-Przewozowych – Pensjonat „Piano Nobile” – Pszczyna, Rynek 6, Pszczyna, Bednorza 9/15, tel. 32 210-46-77 tel. 32 212-89-15; www.pianonobile.com.pl „Wena” – Pszczyna, Kopernika 14, tel. 32 210-34-68 „Piaskowy” ***- Pszczyna, Piechurów 3, tel. 32 447-44-40; www.hotelpiaskowy.pl OŚRODKI KULTURY „PTTK”- Pszczyna. Bogedaina 16, tel./fax 32 210-38-33; * Gminne Centrum Kultury – Goczałkowice-Zdrój, www.pttk-pszczyna.slask.pl Uzdrowiskowa 61, tel. 32 210-70-88; „Pustelnik”, Wisła Mała(restauracja)- Pszczyna, [email protected]; www.gok.net.pl Pawia 10, tel. 32 448-38-45; www.pustelnik.com.pl * Gminny Dom Kultury – Kobiór, Centralna 16, „Styl 70”, Piasek – Pszczyna, Studzienicka 58, tel. 32 218-82-11; www.gdkkobior.lua.pl tel. 32 449-30-00; [email protected] * Gminny Ośrodek Kultury – Pawłowice, Zjednoczenia 67, „U Michalika”, Centrum Handlowo-Usługowe tel./ fax 32 472-25-70; www.gokpawlowice.hg.pl (restauracja) – Pszczyna, Dworcowa 11, * Gminny Ośrodek Kultury – Suszec, Ogrodowa 22, tel. 32 210-13-88; [email protected] tel./fax 32 212-44-91; www.gok.suszec.pl www.umichalika.com.pl * Gminy Ośrodek Kultury Wola-Miedźna, Pszczyńska 110, „Villa Retro” – Pszczyna, Warowna 31, tel. 32 211-83-91; www.gok.miedzna.pl tel./fax 32 210-22-45 www.retro.of.pl * Pszczyńskie Centrum Kultury – Pszczyna, Piastowska 1, „Willa „Anna” – Goczałkowice-Zdrój, tel. 32 210-45-51; www.pckul.pl Uzdrowiskowa 36, tel. 32 212-77-00, www.willaanna.goczalkowice.pl MUZEA „Willa Wiktoria”, Pensjonat – Goczałkowice- Zdrój, * Muzeum Prasy Śląskiej, „Izba u Telemanna”- Pszczyna, Szkolna 7, tel. 032 210-72-27 Piastowska 26, tel. 32 210-16-27; www.tzmp.pl „Hotel Zamkowy***” – Pszczyna, Rynek 20, * Muzeum Regionalne „Kamojówka” – Suszec, Kolonia tel. 32 449-17-20; www.hotelzamkowy.eu Podlesie 5, tel. 32 212-42-48; www.muzeum.szendera.pl * Pokoje gocinne * Muzeum Regionalne „Smolarnia” – Kobiór, Zmienna 36, „Krasoń” – Goczałkowice-Zdrój, ul. Szkolna 21, tel. 32 218-83-78/ godz. otwarcia: sobota 16:00-18:00 tel./fax 32 210-75-21 * Muzeum Zamkowe w Pszczynie – Brama Wybrańców 1, „Osowiec”, Kwatera Myśliwska – Kobiór, Osowiec 2, tel. 32 210-30-37; www.zamek-pszczyna.pl tel. 32 218-81-87 * Ośrodek Edukacji Ekologicznej „Pszczyńskie Żubry” „Pod Sikorką” (restauracja) – Kobiór, Centralna 1, 43-215 Jankowice, ul. Żubrów 151, tel. 32 218 81 81 tel. 32 218-81-88; www.sikorka.pl * Pokazowa Zagroda Żubrów w Zabytkowym Parku „Sabi”- Goczałkowice- Zdrój, Szkolna 30, Pszczyńskim – Pszczyna, Żorska 5; tel. 32 793-69-22, tel. 32 738-69-44 32 793-69-33 (rezerwacja wycieczek); www.zubry.pszczyna.pl * Zajazdy * Prywatna Kolekcja Zabytkowego Sprzętu Domowego „U Moniki” (restauracja), Kobielice-Suszec, i Narzędzi Rolniczych oraz Broni Historycznej, Pszczyńska 146, tel. 32 447-95-80 Tadeusz Żyła, Jankowice-Pszczyna, Szewczyka 3a, Zajazd Bufet „Country”(restauracja) – Kobiór, tel. 32 211-50-14, 601493399 Beskidzka 9, tel. 32 328-85-30; www.zajazdcountry.pl

32 www.powiat.pszczyna.pl * Skansen „Zagroda Wsi Pszczyńskiej” – Pszczyna Parkowa, tel. 604-508-718; www.skansen.pszczyna.pl * Hotel „Imperium” **** - Pszczyna, Bielska 54, * Gospodarstwo szkółkarskie „Kapias”- Goczałkowice tel. 32 210-00-00 Zdrój , ul. Św. Anny 4, Tel. 032 210 72 75 , 693 070 734, * Kryta Pływalnia Wola – Miedźna, Pszczyńska 9 e-mail: [email protected] Lodowiska KINA * Pawłowice, Pukowca 7, tel. 32 472-44-33 /kryte, * „Wenus” – Pszczyna, Warowna 18, tel. 32 210-35-09; z torem curlingowym; czynne w sezonie zimowym, www.wenus.pless.pl od marca obiekt dostępny jako hala sportowa ze sztuczną nawierzchnią trawiastą/ OBIEKTY SPORTOWE I REKREACYJNE * Pszczyna, Rynek /czynne sezonowo od grudnia do marca – zależnie od warunków pogodowych/ * Boiska i stadiony Boisko- Pszczyna, Kazimierza Wielkiego 5 Ośrodki rekreacji konnej Gminny Ośrodek Sportu, Kompleks boisk – Kobiór, Centralna 117, tel. 32 218-81-72 * „Borki” Warszowice – Pawłowice, Kolonia Borki 6 Gminny Ośrodek Sportu, Kompleks boisk – Pawłowice, * F.H.U. „Brandy” – Pszczyna, Asnyka 3, tel. 32 212-89-55, Szkolna 1b, tel. 32 472-42-15; www.gos.pawlowice.pl tel. 609-733-335 „Moje Boisko Orlik 2012”, Kompleks boisk, Wola * „Leśniczówka” – Goczałkowice-Zdrój. Bór I 10, -Miedźna, Pszczyńska 9 tel. 32 210-79-62, 0696 430 126 „Orlik 2012”, Kompleks boisk – Pszczyna, Zamenhofa * „Mustang” Ćwiklice – Pszczyna, Orzechowa 6, 5a, tel. 32 210-55-00 tel./fax 32 210-49-23 Stadion- Miedźna , Rybacka 4; tel. 32 211-71-44 * „Standura” Łąka – gm. Pszczyna, Jagiellońska 9, Stadion „Leśny”/ przy Hotelu „Imperium”****/ tel. 32 449-90-38, 691-592-915 -Pszczyna, Bielska 54, tel. 32 210-00-00 Stadion Miejski- Pszczyna, Bogedaina 22, Pływalnie kryte tel. 32 210-49-69 * Gimnazjum nr 4 – Pszczyna, Konopnickiej 44, Hale sportowe tel. 32 210-43-84 * Gimnazjum nr 5, Studzionka – Pszczyna, Jordana 3, * Gminny Ośrodek Sportu – Pawłowice, Szkolna 1b, tel. 32 tel. 32 211-31-56 472-42-15; www.gos-pawlowice.pl * Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji – Goczałkowice * Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji –Goczałkowice- -Zdrój, Powstańców Śląskich 3, tel. 32 212-74-24; Zdrój, Powstańców Śląskich 3, 32 212-74-24; www.gosir.goczalkowicezdroj.pl www.gosir.goczalkowice.pl * Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji, Wola – Miedźna, * Gminny Zespół Oświaty i Sportu /wraz z centrum odnowy Pszczyńska , tel. 32 448-89-31; www.basen.miedzna.pl biologicznej/ - Suszec, Szkolna 130a, tel. 32 449-11-14; * Hotel „Imperium”**** - Pszczyna, Bielska 54, www.hala-suszec.pl tel. 32 212-88-88; www.hotelimperium.com.pl * Liceum Ogólnokształcące Gilowice – Miedźna, Korfantego * SP nr 15 Jankowice – Pszczyna, Baziowa 15, 38, tel. 32 448-75-82 tel. 32 211-54-62 * Miejski Ośrodek Rekreacji i Sportu – Pszczyna, * „Uzdrowisko w Goczałkowicach” – Goczałkowice-Zdrój; Basztowa 4, tel. 32 210-38-77 Uzdrowiskowa 54, tel. 32 210-70-51 * Powiatowy Ośrodek Sportu i Rekreacji – Pszczyna, * „Wodny Raj” – Pawłowice, Szkolna 1b, Zamenhofa 5a, tel. 32 210-55-00; tel. 32 472-42-15; www.gos-pawlowice.pl www.posir.pszczyna.pl * Zespół Szkół Rolniczych – Pszczyna, Szymanowskiego 12, tel. 32 210-37-39 Korty tenisowe Inne ośrodki sportowe i rekreacyjne * Goczałkowice-Zdrój- Powstańców Śląskich 3, tel. 32 212-74-24 * Centrum windsurfingu nad Zbiornikiem Łąka, Łaka- * Miedźna-Wola, Pszczyńska 9, tel. 32 448-89-31 Pszczyna tel. 608-580-186, 602-375-202 /czynne od * Pawłowice, Szkolna 1b, tel. 32 472-42-15 początku maja do końca września całą dobę/ * Pszczyna: * Hotel „Imperium”**** - Pszczyna, Bielska 54 - Bednorza tel. 32 210-00-00 - Bielska 54/hotel „Imperium”****/ tel. 32 210-00-00 * Ośrodek Rekreacyjny „Gwaruś” – Suszec, Baranowicka, - Bratnia 19 tel. 503-017-388 /ośrodek dostępny cały rok/ - Konopnickiej 44 * Ośrodek Sportów Wodnych nad Zbiornikiem Łąka * Suszec – Szkolna 130a (przy hali sportowej) (MORiS), Łąka – Pszczyna, tel. 32 210-38-77 tel. 32 449-11-14; www.hala-suszec.pl * Pole golfowe – Pszczyna, Sznelowiec 30, tel. 32 326-58- 58, www.golfpszczyna.pl Kręgielnie * Tor kartingowy „Gokart F1” Warszowice – Pawłowice, Pszczyńska 140, tel.: 32 472-20-64, 603-551-038

www.powiat.pszczyna.pl 33 34 www.powiat.pszczyna.pl www.powiat.pszczyna.pl 35 36 www.powiat.pszczyna.pl