Dajemy Szansę (Czwartek) O Godz

Gazeta Gminna październik 2008 nr 10 (134) ISSN 1506-5782 cena 1 zł

Jan Furtok (najlepszy polski piłkarz w Bundeslidze), Mariusz Śrutwa (Ruch Chorzów), Dariusz Gęsior (Widzew Łódź), Ryszard Czerwiec (Zagłębie So- snowiec) i inni zagrają 9 października Dajemy szansę (czwartek) o godz. 16.30 na boisku GTS-u w Bojszowach. Naprzeciw nich Podczas festynu rodzinnego w Jedli- staną bojszowscy oldboje wzmocnieni nie 27 września zbierano pieniądze na przez Wojciecha Myszora. pokrycie kosztów leczenia dziecka – ofiary wypadku w Serbii. Formą tej zbiórki była licytacja darów ofiarowa- Zagrają nych przez firmy i osoby prywatne. By- ła to okazja, by dać szansę na powrót do zdrowia ciężko rannemu dziecku. Naj- bardziej zagorzała była licytacja o obraz gwiazdy Józefa Kłyka, który z ceny wywoławczej 150 zł sprzedano za 510. Ostra walka to- Cel meczu organizowanego przez czyła się też o brązowiutkie prosię Marka Kumora jest szczytny: pomoc usmażone przez Wiesława Czarnynogę dla Krzysia poszkodowanego w wy- - miało jeszcze lepsze przebicie: z 80 zł padku w Serbii. Na jego rehabilitację urosło do 700 zł. Dzień bycia policjan- będą przeznaczone pieniądze z licyta- tem poszedł za 110 zł, a kolacja w zacji koszulki reprezentacji Polski oraz meczku myśliwskim w Promnicach za piłki, którą rozgrywają mecze. Swoje 250 zł, pluszowa maskotka strażaków za koszulki klubowe obiecały też zespoły 400 zł (wywoławcza 80 zł). Do wylicyto- ekstraklasy. Zapraszamy kibiców na wania były też bilety do kina, na basen, mecz i do udziału w licytacji. zz kręgielnię, piłki, ogromniasta świeczka, książki czy figurka górnika z węgla, ale Gmina straci w tym roku 1mln zł na… i fotel wójta – nie na stałe, ale na 1 godzi- ochronie środowiska. Stało się tak dlate- nę bycia wójtem. Sprawdziliśmy – fotel go, że kopalnia „Piast” zaprzestała wpusz- jest wyjątkowo niewygodny i trzeba czania słonych wód do Gostyni. Do tej sporych umiejętności, by się z niego nie pory ponosiła koszty zanieczyszczania zsunąć – by nie powiedzieć: spaść. środowiska. Do gminnej kasy (a dokład- - Chciałem przeznaczyć na rzecz niej na Gminny Fundusz Ochrony Środo- dziecka dietę radnego, ale wyszło tro- wiska) z tego tytułu rocznie wpłacała ok. chę więcej – powiedział po udanej za- 1 mln zł. Były to co prawda pieniądze bawie Henryk Kostyra, który wylicyto- Licytacj´ prowadzi∏ fachowo Tomasz Nosalik wał różne trofea za 870 zł. Organizato- rzy dziękują serdecznie wszystkim ofia- nych na licytacji. Udało się z niej oraz Krzysia - najciężej poszkodowano Środowisko rodawcom przedmiotów wystawio- z darów zebrać prawie 6 tys. zł na rzecz w czasie lipcowego wypadku autokaru. Trylogia ˝o∏nierska s. 3 Jakà w koƒcu trasà prze- 6. wariant kosztuje biegaç b´dzie przez naszà – szansa s. 11 Alojzy Lysko podà˝a tropem Êlàzaków przymusowo gmin´ droga ekspresowa S1? „znaczone”, czyli należało je wydać na ce- zaciàgni´tych do Wehrmachtu rekonstruujàc ich tragiczne losy, czy zagro˝enie? le ekologiczne. Jednak dzięki nim płaco- Nak∏adem renomowanego wydawnitwa “Âlàsk” uka˝e si´ no za zakup oleju opałowego do gmin- pierwszy tom trylogii jego Udane s. 7 Nie tak dawno odby∏y si´ nych placówek oraz dofinansowywano autorstwa zatytu∏owany do˝ynki do˝ynki w Bojszowach Nowych. oczyszczanie ścieków. Przypomnijmy, że „Duchy wojny”. Poszcze- Zapraszamy na krótkà fotomigawk´. mieszkańcy nie ponoszą wszystkich gólne tomy noszà tytu∏y: kosztów użytkowania kanalizacji. „W koszarach pod szczyta- s. 4 Mieszkaƒcy Jedliny, Nowa - Spotkało nas w tym roku niemiłe mi Alp”, „W bunkrach ci najm∏odsi, doczekali si´ Êwietlica rozczarowanie – powiedział 22 września Wa∏u Atlantyckiego”, Êwietlicy z prawdziwego na ostatniej sesji Rady Gminy wójt Hen- „W okopach Frontu zdarzenia. ryk Utrata – bo do Gminnego Funduszu Wschodniego”. Ochrony Środowiska wpłynie jedynie Publikujemy jako pierwsi Bojszowy s. 6 Poznajmy bojszowskie Êlady 60 tys. zł. W związku z niższymi opłatami fragmenty tej ksià˝ki. w uznanej na wydarzenie literackie radni dokonali niezbędnych przesunięć w „Czarnym roku ksià˝ce Ma∏gorzaty Szejnert, w budżecie gminy na pokrycie wyżej ogrodzie” historycznym fresku o mieszkaƒcach wspomnianych wydatków. zz Giszowca, Nikiszowca i Janowa. 2 strona Nasza Rodnia paêdziernik 2008 112 Na skróty 997ı998ı999 Utrudnienia w Międzyrzeczu przez gmin´ • 4 sierpnia w Bojszowach Ponad 2,5 km liczą dwa ostat- na ul. Gościnnej policjanci nie niewyremontowane odcin- Przedłużone zatrzymali nietrzeźwego, ki drogi wojewódzkiej nr 931 terminy kierującego samochodem. w Międzyrzeczu. Pokrywa je Jak już informowaliśmy, Wynik badania wykazał 2,3 nowym asfaltem firma „KEM gmina złożyła wnioski na dofi- promila alkoholu. Tyskie Drogi”. 3 wysepki roz- nansowanie z funduszy Unii dzielające kierunki ruchu pojaz- Europejskiej remontu dróg • 13 sierpnia w Bojszo- dów wykonane zostaną w miej- i budowę chodników na ul. wach na ul. Pancerniaków scu, gdzie ul. Kopalniana (na św. Jana i Międzyrzecznej. - Nie policjanci zatrzymali nie- Wolę) łączy się z ul. Żubrów. Ty- zakończono oceny formalno- trzeźwego, kierującego ro- ska firma zajmuje się również prawnej wniosków w Urzę- werem. Wynik badania 2,5 konserwacją rowów. Prace te fi- dzie Marszałkowskim – odpo- promila alkoholu. nansuje budżet województwa. wiedział wójt Henryk Utrata – Z utrudnieniami w ruchu po niej dopiero nastąpi ocena • 20 sierpnia w Bojszo- (w tym również okresowym za- merytoryczna. Niestety prze- wach na ul. Jedlińskiej poli- mykaniem drogi i objazdami) dłużają się terminy rozstrzy- cjanci zatrzymali 43-letnie- należy liczyć się do 15 listopada. gnięcia konkursu z powodów go nietrzeźwego, kierujące- niezależnych od gminy. go rowerem. Wynik bada- jeden z lepszych wyników w ostatnich latach. - nia 2,6 promila alkoholu. Lepszy budżet Te wskaźniki nas satysfakcjonują – skomento- Kosze i ławki wał podane wartości wójt Henryk Utrata. Rów- 15 koszy na śmieci i 4 ławki • 24 sierpnia w Bojszo- 21 mln zł - dochody, 19,3 mln zł – wydatki nież Regionalna Izba Obrachunkowa, która zamontowano w różnych wach na ul. Jedlińskiej poli- (nadwyżka dochodów nad wydatkami przezna- kontroluje budżety gmin, wyraziła pozytywną miejscach na terenie gminy, do cjanci zatrzymali 47-letnie- czona jest na spłatę kredytów). Takie wysokości opinię o wykonaniu budżetu Bojszów za 1 pół- tego 3 kosze betonowe przy go nietrzeźwego, kierujące- planuje osiągnąć budżet gminy Bojszowy po rocze 2008 r. hali sportowej w Bojszowach. go samochodem. Wynik zmianach, jakie wprowadzili radni na sesji, któ- W tym roku planuje się jeszcze sprzedaż Oby jak najdłużej oparły się badania 1,3 promila alkoho- ra odbyła się 22 września. Do tej pory dochody dwóch nieruchomości (byłe stawy) w Jedlinie. wandalom - zwłaszcza, że gmi- lu. i wydatki były o ponad 1,3 mln zł niższe. Czy Ich szacunkowa wycena opiewa właśnie na 1,3 nę, czyli nas wszystkich kosz- wyższe są możliwe? W ciągu I półrocza docho- mln zł, ale na otwartym przetargu mogą osią- towały ok. 10 tys. zł. • 26 sierpnia w Świerczyń- dy wyniosły 51%, a wydatki 52,6% planu i jest to gnąć jeszcze wyższą cenę. zz cu na ul. Barwnej nieznany Zmiany w planie sprawca skradł z samocho- Jeszcze w październiku zo- Na przełomie października du renault torebkę wraz dostanie wykonana kanalizacja Kanalizacja i listopada można spodziewać wodem osobistym, kartami sanitarna w Jedlinie przy ul. się wyłożenia do publicznego bankomatowymi, dwoma Grycmana. Natomiast w tym wej, a oczyszczalnia przy szko- ograniczenia niskiej emisji. Pra- wglądu zmian miejscowego telefonami komórkowymi roku powstanie projekt kanali- le podstawowej w Świerczyńcu widłową realizację przez gmi- planu zagospodarowania marki samsung oraz 450 zł. zacji w Świerczyńcu na odcin- zostanie zlikwidowana jako nę tego programu, potwierdzi- przestrzennego gminy. Jest to ki: od ul. Barwnej do ul. Lawen- zbędna. ła kontrola Funduszu. Dzięki te- realizacja 120 wniosków, które • 3 września w Bojszo- dowej i dla części ul. Klubowej. Koszty inwestycji zostaną mu można przeznaczyć pienią- złożyli mieszkańcy – głównie wach na ul. Gaikowej nie- Wykonanie robót przewidzia- pokryte z umorzeń kredytu dze, które były zaplanowane na przekształcenie gruntów znany sprawca z nieza- ne jest w przyszłym roku. Prze- udzielonego przez Wojewódz- na spłatę pożyczki, na realiza- rolnych na budowlane. mkniętego volkswagena budowany będzie również sys- ki Fundusz Ochrony Środowi- cję kolejnych zadań z zakresu polo skradł portfel wraz tem kanalizacji na ul. Sierpo- ska na realizację programu ochrony środowiska. zz Pani Urszuli Tatoj, z prawem jazdy, dowodem Dyrektor GZOZ w Bojszowach osobistym, dwoma dowo- Niezwykle staranne przygo- Wyrazy szczerego wspó∏czucia z dami rejestracyjnymi, kartą Boisko w Międzyrzeczu towanie i prezentacja różnych powodu Êmierci bankomatową oraz gotów- Nie udało się uzyskać dofi- nie otrzymały gminy z docho- form ludowego muzykowania: ką w wysokości 100 zł. nansowania na budowę bo- dami do 1 tys. zł na 1 miesz- począwszy od solisty na grupie Ojca iska w Międzyrzeczu. Prze- kańca, a w Bojszowach wyno- sk∏ada Rada Spo∏eczna GZOZ-u. • 8 września w Bojszo- szkodą okazały się… zbyt wy- szą one ok. 3 tys. zł. W związku Udany występ wach Nowych na ul. Korze- sokie dochody na 1 mieszkań- z tym gmina starać się będzie Wyrazy szczerego wspó∏czucia nickiej policjanci zatrzyma- ca jakie ma gmina Bojszowy. - o pieniądze z innego progra- śpiewaczej i kapeli skończyw- Pani Dyrektor Urszuli Tatoj z li 24-letniego nietrzeźwego Były one najważniejszym kry- mu - Rozwoju Obszarów Wiej- szy – za to nagrodzono Zespół powodu Êmierci Ojca sk∏adajà kierującego rowerem. Ba- terium kwalifikowania wnio- skich. Konkurs na pozyskanie Folklorystyczny „Bojszowianie pracownicy Gminnego Zak∏adu danie wykazało 1,9 promila sków – poinformował wójt środków ma być ogłoszony podczas pszczyńskich „XXXII Opieki Zdrowotnej w Bojszowach. alkoholu. Henryk Utrata. Dofinansowa- jeszcze w tym roku. zz Spotkań pod Brzymem”. rh

REKLAMA

OKNA i DRZWI PRACOWNIA PROTETYKI Wydawca: Urzàd Gminy w Bojszowach. Wykonanie: Wydawnictwo STOMATOLOGICZNEJ GoÊciniec. Sk∏ad: Forma Studio Mariusz Miko∏ajczyk. Redaguje zespó∏: z PCV i aluminium Zbigniew Zajàc – redaktor naczelny. Adres do korespondencji: Urzàd sprzeda˝ i monta˝ NAPRAWA PROTEZ Gminy w Bojszowach, ul. Gaikowa 35, 43-220 Bojszowy, tel. 032 218 93 66. Kontakt bezpoÊredni: 609 223 557, e-mail: [email protected] KAZIMIERZ ZIMNOL in˝. Magdalena Wróbel Nak∏ad: 1400 egz. Bojszowy ul. Jedliƒska 61 Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoÊci za treÊç og∏oszeƒ i reklam. Bojszowy ul. Jedliƒska 69 Nie zwraca matria∏ów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo tel. 032-21-89-151, 602 783 867 tel. 032 21 89 511, 502 414 545 dokonywania skrótów i redagowania nades∏anych matria∏ów. 2008 paêdziernik Nasza Rodnia strona 3

Kolejne prace Bieruƒ, dnia 22.09.2008 r. Kopalnia „Piast” W IV kwartale zostaną rozpisane ZAWIADOMIENIE przetargi na odwodnienie kolejnych Starosta Bieruƒsko-L´dziƒski terenów rolnych i leśnych Nadleśnic- zawiadamia o zakoƒczeniu prac usuwa szkody twa Kobiór. Planowane jest także zwiàzanych z modernizacjà operatu ewiden- przeprowadzenie rekultywacji grun- cji gruntów budynków oraz za∏o˝eniem opera- Z kopalni „Piast” nadeszło do Korzyniec tów w niecce powstałej w wyniku tu ewidencji budynków dla obr´bów: Bojszo- Urzędu Gminy w Bojszowach pismo W październiku ma być rozstrzy- eksploatacji węgla. Prace te mają się wy, Bojszowy Nowe, Jedlina, Mi´dzyrzecze, wyjaśniające, że „zaawansowanie gnięty przetarg, który wyłoni projek- zakończyć w 2009 r. oraz Âwierczyniec w Gminie Bojszowy. Dokumentacja powy˝szego projektu zosta∏a prac (związanych z usuwaniem tanta regulacji Korzyńca na odcinku opracowana zgodnie z art. 20 ust.1-3 i art. szkód górniczych) jest zgodne z zało- od ul. Żubrów w górę rzeki (do od- Zbiornik w Jedlinie 24a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geode- żeniami planu usuwania szkód” na cinka uregulowanego przez Śląski Trwa tam rekultywacja zgodnie zyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2005 r. Nr 240 ten rok. Jacek Kudela, dyrektor tech- Zarząd Melioracji i Urządzeń Wod- z harmonogramem prac. Wykonywa- poz. 2027 ze zm.) oraz przepisów rozporzàdze- nia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownic- niczny kopalni, zapewnia, że nych w Katowicach). Zakończenie ny jest tam „ekran filtracyjny drenażu twa z dnia 29 marca 2001r. (Dz.U.Nr 38, poz. 454) prac przewiduje się w 2009 r. w części wschodniej i warstwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Zakoƒczono uszczelniająca powyżej ekranu filtra- Wszyscy zainteresowani majà prawo zapoznaç prace polegające na: odwodnieniu Rozpocznà na Dworzysku cyjnego i drenażu w części zachod- si´ w dniach: od 13.10.2008 r. do 31.10.2008 r. terenów leśnych i rolnych na pra- Na początku IV kwartału przedsię- niej”. Formowanie warstwy uszczel- w godzinach 900-1500 w siedzibie Starostwa Powiatowego w Bieruniu przy ul. Jagie∏∏y 1 wym zawalu Korzyńca i części tere- biorstwo górnicze przystąpi do robót niającej zakończy budowa studni od- pok. Nr 14 z w/w dokumentacjà, uzyskaç nie- nów leśnych oraz przebudowie rowu przygotowawczych do odwodnienia prowadzających. Po ich wykonaniu zb´dne wyjaÊnienia i zg∏osiç do protoko∏u w rejonie ul. Ruchu Oporu w Bojszo- terenów zabudowanych w rejonie ul. przygotowane zostanie podłoże ewentualne uwagi i wnioski w tej sprawie. Sko- wach; przebudowie rowu melioracyj- Dworzysko i ul. Jedlińskiej w Bojszo- z ziemi i posadzone rośliny – ma to rzystanie z tego prawa le˝y w interesie zainte- nego w rejonie ul. Spacerowej w Boj- wach. Równolegle będzie przepro- się stać do połowy 2010 r. resowanych, aby na tym etapie post´powania zwiàzanego z za∏o˝eniem ewidencji budynków szowach; konserwacji i przebudowie wadzony przetarg na wykonawcę ujawniç ewentualne b∏´dy i nieprawid∏owoÊci. rowów melioracyjnych w rejonie ul. drenażu budynków i budowę pom- W planie na ten rok Niestawienie si´ w terminie i miejscu okreÊlo- Gościnnej i ul. Jedlińskiej w Bojszo- powni odwadniającej i zbiornika re- jest naprawa 44 budynków. Na 34 nym w niniejszym zawiadomieniu nie stanowi wach. Wykonywane są natomiast pra- tencyjnego. Prace te wraz z odwod- z nich prace zostały zakończone, a 10 przeszkody do prowadzenia dalszych etapów ce melioracyjne w lasach Nadleśnic- nieniem terenów mają być zakończo- zostanie naprawionych do końca ro- post´powania, zatwierdzenia operatu opisowo kartograficznego i ujawnienia nowych danych twa Kobiór. ne w 2010 r. ku. w ewidencji gruntów i budynków. 6. wariant – szansa czy zagrożenie?

Dwa lata trwało projekto- będzie droga, uzgodnieniach już przebieg trasy ze wszystki- czej. W kwietniu tego roku obok oświęcimskiego obozu wanie oraz uzgadnianie 5 wa- z kilkoma dziesiątkami instytu- mi, którzy powinni w tej spra- eksperci UNESCO sprzeciwili na południe. riantów drogi ekspresowej S1, cji wybrano 4. wariant trasy. wie zabrać głos – łącznie z ma- się przebiegowi drogi w wa- W 6. wariancie droga bie- która ma wieść z Mysłowic do Miał on „zahaczać” o Jedlinę – łopolskim konserwatorem za- riancie 4. gnie z górki bijasowickiej (bar- Bielska-Białej przez nasz po- czyli biec skrajem gminy, mie- bytków oraz Muzeum Obozu Projektanci S1 (Firma Tebo- dziej na zachód niż w warian- wiat i gminę Bojszowy. Po spo- dzy Gostynią a Wisłą i przeci- w Auschwitz, które również din z Warszawy) musiała cie 4.) – między lasem a zabu- tkaniach z mieszkańcami nać ul. Nasypową. Wydawać pozytywnie zaopiniowało wa- w związku z tym wytyczyć no- dowaniami Kopani. Przecina gmin, przez które przebiegać by się mogło, że konsultowano riant 4. trasy. Okazało się ina- wy – 6. wariant przebiegu tra- Gostyń w miejscu, gdzie był sy. Tak jak poprzednio jest on kopalniany zbiornik wód sło- konsultowany z zainteresowanych. Następnie skręca po łu- nymi. Zebranie w tej sprawie ku o 90 stopni na wschód z mieszkańcami gminy Bojszo- i zmierza przez jedlińskie pola, wy zaplanowano na 3 paź- Rewie i Podbącze. Między za- dziernika na godz. 15. O jego budowaniami Jedliny a Ko- przebiegu poinformujemy rzyńcem przecina drogę na w następnym wydaniu gazety. Wolę oraz Wisłę i kieruje się na Należy się spodziewać, że po Brzezinkę w pobliże byłego konsultacjach społecznych obozu, gdzie ma powstać projekt trafi do uzgodnień zjazd z drogi. z wieloma instytucjami, które Nowy wariant byłby szansą znów muszą wypowiedzieć dla gminy Bojszowy, gdyż się w tej sprawie. A zatem roz- praktyka pokazuje, że szybciej poczęcie i tak już opóźnionej rozwijają się te miejscowości, inwestycji przedłuży się o ko- które położone są przy waż- lejne lata. nych szlakach komunikacyj- Co przewiduje 6. wariant? nych. Jest jednak jeden waru- Udało nam się dotrzeć do tego nek: w Jedlinie powinno zna- projektu. Zasadnicze zmiany leźć się miejsce na węzeł ko- dotyczą właśnie przebiegu tra- munikacyjny, czyli na to by na sy na terenie gminy Bojszowy, drogę S1 wjechać i z niej zje- Bierunia i Oświęcimia. W 4 chać. Projekt, który przygoto- wariancie droga miała biec wano, takiego rozwiązania nie między Kopanią a Bijasowica- przewiduje. 4. odrzucony przez UNESCO wariant trasy mi, dalej po byłym stawie, po- W tej sytuacji gmina Bojszo- projektowany 6. wariant drogi ekspresowej S1 tem przecinać Gostyń i ul. Na- wy będzie zdana jedynie na sypową w Jedlinie oraz Wisłę negatywne skutki przebiegu i zmierzać przez Brzezinkę drogi ekspresowej S1. zz 4 strona Nasza Rodnia paêdziernik 2008

Anna Młocek – kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, ksiądz proboszcz Andrzej Maślanka i wójt Hen- Nowa świetlica ryk Utarta wspólnie przecięli wstęgę i otwarli świetlicę śro- ry ze świetlicy korzysta codziennie od jęciach pod opieką 2 pracowników. że nam się powiodła tak szybko ukoń- dowiskową w Jedlinie. 20 do 30 uczniów. – Uzyskają tu pomoc W ciągu zaledwie 9 miesięcy – od li- czyć prace – mówi Anna Młocek. w odrabianiu lekcji, rozwijaniu wła- stopada 2007 do lipca 2008 r. udało się Do sukcesu przyczyniła się hojność Jedlina jest ostatnią miejscowością snych zainteresowań – mówi nam Anna piwnicę z otworami zamiast drzwi ofiarodawców (z gminy Bojszowy ale w gminie, która doczekała się takiego Młocek. – Będą też mogli skorzystać przebudować w przytulne miejsce. Do i z różnych stron Polski), którzy wsparli obiektu. Świetlica powstała w funda- budowę materiałami i usługami, zaanga- mentach kościoła. – To specyficzne żowanie pracowników GOPS-u, udział miejsce – powiedział nam wójt Henryk finansowy gminy oraz przychylność ks. Utarta – bo jak przypomnimy sobie hi- Proboszcza, który obiekt udostępnił. – storię budowy kaplicy, to uświadomi- Cieszę się, że będzie służył dzieciom my sobie, że w tym miejscu miał kiedyś z naszej gminy – powiedział podczas powstać dom kultury. Dobrze się stało, otwarcia ks. Andrzej Maślanka. zz że systemem niemal gospodarczym, wspólnymi siłami – dzięki inicjatywie Sponsorzy społecznej, rodzicom, udziale budżetu Stanis∏aw Blacha, Czes∏aw K∏yk, Ger- gminy i poparciu księdza proboszcza hard Chrobok, Jacek Jaromin, Stefan Andrzeja Maślanki udało się stworzyć Bratek, Antoni Wilczek, Janusz Se- ten obiekt. Mam nadzieję, że będzie kunda - SPEC BRUK, Krzysztof Men- szanowany i właściwie wykorzystany. dyk - SPEC BRUK, Maciej Zajàc - NTK Oficjalnie świetlicę otwarto 27 wrze- Cables S.A., Barbara Chodnikiewicz - śnia. Mimo to już od 19 sierpnia odby- Fundacja DobroczynnoÊci „Atlas”, wały się tu zajęcia wakacyjne. Od tej po- W∏odzimierz Hajduk - Polcolorit, Ja- nusz Naglik - ICI Polska, Renata Zapo- Âwietlica w Jedlinie jest czynna od toczna – MAPEI, Jacek Ciszewski – poniedzia∏ku do piàtku, codziennie KO¸O, Ewa Malec - KREISEL Polska od godz. 13.00 do 18.00, w czwart- z pomocy psychologicznej, brać udział dyspozycji są 2 pomieszczenia z zaple- B´dzin, Mariusz Dymarz – Magnat, ki od 13.00 do 17.00 w wycieczkach, wyjazdach do kina, na czem. W środku komputery, telewizor Tomasz Moczkowski, Barbara Kotas. basen… w organizowanych dla nich za- i inny sprzęt. – Nie chce mi się wierzyć,

18 października (sobota) LO w Bieruniu obcho- dziny 14:00 będzie im towarzyszył zespół muzycz- Więcej za dzierżawę dzi 60-lecie. Z tej okazji zaplanowano zjazd absol- ny, przygrywający do tańca na małej sali gimna- wentów, ukaże się rocznicowe wydawnictwo, po- stycznej. Przewidziano również poczęstunek dla Od 1 stycznia zostają podwyższone stawki czyn- wstanie film o historii szkoły, a każdy uczestnik uczestników. szu dzierżawnego za grunty będące własnością gminy. Od 5 lat nie były one zmieniane. Dotąd wynosiły 10 zł za hektar – bez względu na jakość ziemi. Tym razem ich wysokość jest zróżnicowana. Grunty dzierża- 60-lecie bieruńskiego LO wione z przeznaczeniem na prowadzenie działalno- ści charytatywnej, opiekuńczej, kulturalnej, leczni- czej, oświatowej, naukowej, badawczo-rozwojowej otrzyma metalowy znaczek nawiązujący formą do Warunkiem udziału jest wpłata 60 zł na konto: 82 wyniosą miesięcznie 20 zł/ar + VAT, a działalności tarczy szkolnej. 8435 0004 0000 0000 6477 0002 (Bank Spółdzielczy sportowo-turystycznej 20 zł/ar + VAT rocznie. Tereny O godz. 9:30 odbędzie się msza św. w kościele Tychy). Szczegółowe informacje można znaleźć na przeznaczone na cele rolnicze płatne są w zależności św. Bartłomieja w Bieruniu. Około godziny 12. za- stronie szkoły: http://www.lobierun.edu.pl/60/in- od klasy gruntu i wynoszą (rocznie) od 1,25 zł za 1 ar planowana jest część oficjalna w hali sportowej. dex60a.html (klasa III) do 0,19 zł (klasa VI). Za dzierżawę użytków O 13:30 rozpoczną się spotkania klasowe. Od go- zielonych trzeba będzie zapłacić od 0,84 zł/ar/rok (łą- ki najwyższej klasy) do 0,17 zł/ar/rok (pastwiska VI Miejsce badań: Przychodnia programu można uzyskać pod nu- klasy). Grunty przeznaczone na prowadzenie usługo- Informator Specjalistyczna MZOZ Lędziny ul. merem telefonu: 032/216 44 44 wej działalności gospodarczej podlegają miesięcznej Pokoju 17 /obok KWK „Ziemo- opłacie w wysokości 500 zł/ar + VAT, a magazynowej medyczny wit”. Badania wykonywane są 3. „Program wykrywania nowo- miesięcznie 90 zł/ar + VAT. Przeznaczone na inną w pracowni RTG od poniedziałku tworów prostaty” realizuje NZOZ działalność od 8 do 500 zł za ar +VAT (miesięcznie). Bezp∏atne badania do piątku w godzinach 8.00 - Urologia Galen. Miejsce badań Ze szczegółami zarządzenia wójta w tej sprawie 15.00. Informacje można uzyskać tamże. Badanie lekarskie: ponie- można zapoznać się na stronie internetowej Urzędu Starostwo Powiatu Bieruńsko- dzwoniąc pod numer telefonów: - działek 8.00 - 10.00; czwartek 12.00 Gminy (BIP). Lędzińskiego informuje, że są re- 032/326 62 53 wew.24 - 032/326 - 14.00. Pobieranie krwi: ponie- alizowane następujące programy 73 74 wew.24 działki i czwartki 8.00 - 9.00. Infor- REKLAMA profilaktyki i promocji zdrowia: macje można uzyskać dzwoniąc 2. „Ocena stanu zdrowotnego na numer telefonu: 032/216 44 44 Zak∏ad us∏ugowy 1. „Program badań radiologicz- grupy dzieci i młodzieży uprawia- nych w kierunku wczesnego wy- jącej sport w formie zorganizowa- Programy realizowane będą do czyszczenie pierza krywania schorzeń płuc". Realizu- nej” realizuje Niepubliczny Zakład 15 grudnia 2008 roku lub do wy- przerabianie na ko∏dry i poduszki je je Miejski Zespół Opieki Zdro- Opieki Zdrowotnej Galen Ortope- czerpania środków. Badania prze- wotnej w Lędzinach, ul. Asnyka 2. dia Sp. z o.o. w Bieruniu ul. Jerzego prowadzone w ramach tych pro- Wola ul. Kwiatowa 3, tel. (032) 211-94-28 Program adresowany jest do 6. Miejsce badań tamże. Informacje gramów są bezpłatne, dostępne czynny: poniedzia∏ek, Êroda, piàtek wszystkich mieszkańców powiatu w sprawie uczestnictwa w bada- dla mieszkańców powiatu bieruń- godz. 15.00 – 19.00 w wieku powyżej 18 roku życia. niach realizowanych w ramach sko-lędzińskiego. 2008 paêdziernik Nasza Rodnia strona 5

plastycznej, muzycznej, rucho- wej i społeczno-moralnej. Grali niezrzeszeni W PRZEDSZKOLU Dziecko kończące edukację przedszkolną będzie ciekawe W sobotę 20 września w bojszowskiej hali sportowej rozegrano 161 dzieci w tym roku szkolnym jest w 3 oddziałach otaczającego świata i chętne do pierwszy halowy turniej w piłce nożnej zespołów niestowarzyszo- bojszowskiego przedszkola. Gminna placówka w Boj- podejmowania różnorakich nych o puchar wójta Bojszów. Zgłosiło się osiem zespołów i podzie- szowach skupia oddziały w Bojszowach (4 oddziały), działań, potrafiące stawiać py- lono je na dwie grupy eliminacyjne. W grupie drużyny grały syste- Świerczyńcu (3) i Międzyrzeczu (1). W przedszkolu tania, budować hipotezy i prze- mem „każdy z każdym”, mecz trwał tylko dwanaście minut, bez prze- pracuje 9 nauczycieli oraz personel administracyjno- widywać, wierzyć we własne rwy czy zmiany stron. W pierwszej grupie zwycięzcą została druży- obsługowy na 8,75 etatu. Ponadto pozyskuje się oso- możliwości, będzie zdolne do na „Oldboys” Imielin, która zgromadziła komplet, tzn. 9 punktów. by do pomocy w ramach stażu absolwenckiego. twórczego i kreatywnego dzia- Drugie miejsce w tej grupie wywalczyli zawodnicy „Centrum” Bie- łania, dostrzegać zagrożenia ruń Nowy (4 punkty) ; trzecie – reprezentanci „Kropka Z” Świerczy- - W przedszkolu każdy 3-latków 5, 4-latków 17, 5-lat- i umieć stosować podstawowe niec, zaś czwarte – policjanci z Komendy Powiatowej Policji. dzień obfituje w wiele niespo- ków 26 i 6-latków 30. W Świer- zasady bezpieczeństwa, szano- W drugiej grupie zwyciężyła niezbyt liczna drużyna o nazwie KS dzianek i atrakcji. Często go- czyńcu 68 dzieci w tym: 3-lat- wać odmienność innych, bę- „Chrobok”, uzyskując 7 punktów i zostawiając w pokonanym polu: ścimy teatrzyki i organizujemy ków 8, 4-latków 17, 5-latków dzie gotowe do przestrzegania „Dinozaury”Bojszowy (6), „Junior Team” Bojszowy (4) oraz „Reto” różne uroczystości i imprezy. 18, 6-latków 25. W Międzyrze- zasad i norm grupowych, Bojszowy (0). W październiku odbędzie się czu 15 dzieci w tym: 5-latków umieć koncentrować uwagę Finał był bardzo emocjonujący, bowiem wielki faworyt i później- uroczystość pasowania dzieci 8, 6-latków 7. i wytrwale pracować nad pod- szy zwycięzca – „Oldboys” Imielin przegrywał już 0:2, by ostatecznie na przedszkolaków – mówi Dzieci objęte edukacją jętym zadaniem, mieć zdolność osiągnąć zwycięstwo, strzelając 4 bramki i nie tracąc już ani jednej. dyrektor Krystyna Wojtuń. przedszkolną będą zdobywały nawiązywania pozytywnych Tak więc puchar, ufundowany przez wójta powędrował na północ W Bojszowach do przed- wiadomości i umiejętności kontaktów z dorosłymi i rówie- powiatu. Wszystkie zespoły otrzymały pamiątkowe dyplomy za szkola chodzi 78 dzieci w tym: w zakresie edukacji umysłowej, śnikami. KWASz udział. Organizatorzy postanowili także wyróżnić drobnymi upo- minkami i dyplomami: najmłodszego piłkarza – Marcina Piekorza z „Junior Team”, najstarszego zawodnika turnieju – Eugeniusza My- szora z zespołu „Dinozaury” oraz najskuteczniejszego strzelca – Co nowego w „Kassoliku”? Grzegorza Figurę z Imielina, zdobywcy siedmiu goli. Na specjalną uwagę i słowa pochwały zasłużyli ...kibice. Dopingo- „Uczymy się i sprawdzamy swoje wiednie kwalifikacje do prowadzenia zajęć – wali, jak tylko mogli drużynę „Reto”, chociaż ta akurat nie sprostała wiadomości i umiejętności pod opieką zapewnia dyrektor. Od września w międzyrzec- pozostałym i zajęła ostatnie miejsce. Wielkim wzięciem, zwłaszcza nauczycieli, aby wyrosnąć na mądrych kiej podstawówce zagościły dwie nowe nauczy- wśród kibiców, cieszyły się...jabłka ! Pełen ich kosz zniknął dość szyb- i dobrych ludzi” - głosi misja szkoły im. cielki – z języka angielskiego i plastyki. ko i jest to znak i zachęta dla organizatorów, by znów czymś zasko- Józefa Kassolika w Międzyrzeczu. W tym roku zostały połączone dwie klasy: czyć ! Może ogórki kiszone lub małosolne ?! pierwsza i druga, które prowadzone są przez Imprezę zorganizował i jej przebieg komentował Marek Kumor, W bieżącym roku szkolnym działania pra- doświadczonych nauczycieli. Swoją pracę roz- wspomogły go organizacyjnie dwie panie, Wiesława Król i Małgorza- cowników i 52 uczniów (28 dziewcząt i 24 począł też Samorząd Uczniowski wybrany ta Gembołyś, sędziował – Kazimierz Kumor, a fundatorem nagród chłopców) „Kassolika” będą zgodne z kalenda- w sposób demokratyczny przez społeczność był wójt – Henryk Utrata. rh rzem szkolnym, rocznym i planem pracy. - Ma- szkolną. my już wybraną Radę Rodziców i uchwałę Rady Od października uczniowie będą mogli roz- Rodziców w sprawie Programu Wychowawcze- wijać swoje zainteresowania i talenty poprzez go i Programu Profilaktycznego, a także zaopi- uczestnictwo w dodatkowych zajęciach, m.in. Na strzelnicy niowany przez nią pozytywnie Program na- z zakresu matematyki, muzyki, języka polskiego. prawczy szkoły i Plan nadzoru – relacjonuje Natomiast dzieci potrzebujące wsparcia znajdą Podczas, gdy w Bojszowach niu z kbks-u drugie miejsce zajął pracę szkoły Maria Machura, dyrektor. - Wszy- je na spotkaniach ze szkolnym pedagogiem-lo- trwał halowy turniej piłkarski, M. Bania, zaś powiat w łącznej scy zatrudnieni nauczyciele posiadają odpo- gopedą, a także z matematykiem i polonistą. azk w nieodległym Bieruniu No- punktacji zajął I miejsce, uzysku- wym, na tamtejszej strzelnicy jąc 349 punktów. Aleksandra Sapek, Izabela czyli kim”? Efekty pracy grupy LOK-u rozgrywany był niemal Drugie miejsce ( 323 ) przy- Bujnowska, Anna Urbańczyk, zaprezentowała Ola Sapek. w tym samym czasie jedenasty padło zawsze dobrze usposo- Sylwia Gołąb i Paulina Chro- Młodzi - Udział w tym przedsięwzię- już turniej strzelecki o puchar bionej strzelecko drużynie bok – uczennice klas trzecich ciu – powiedziała Iza Bujnow- przewodniczącego Rady Miasta z Imielina, w której najlepszym bojszowskiego gimnazjum na ska z klasy IIIb - uświadomił mi, Bieruń. Do rywalizacji stanęło zawodnikiem był Ryszard Pa- zaproszenie Centrum Eduka- przeciw że nawet niewielkimi nakłada- sześć zespołów, reprezentują- cwa, najlepszy w kbks-ie i trzeci cji Obywatelskiej wzięły udział mi finansowymi, odrobiną za- cych poszczególne gminy i po- w pistolecie. w ogólnopolskiej konferencji pału i chęci, my młodzi może- wiat. Drużyna mogła liczyć od Drużyna, reprezentująca na- „Przejrzysta edukacja”. Konfe- my skutecznie działać w środo- trzech do pięciu zawodników, szą gminę, w skład której wcho- rencja odbyła się w Warsza- korupcji wisku lokalnym. Zdaniem Ani do punktacji drużynowej liczyły dzili: kapitan – Piotr Wróbel oraz wie w siedzibie fundacji im. Urbańczyk z klasy IIId kurs był się wyniki trzech najlepszych Andrzej Knopek, Stefan Bratek, Stefana Batorego. Część wykładowa konferen- okazją do poznania nowych „snajperów” z każdej drużynie Roman Wróbel i Roman Horst Była jednocześnie podsu- cji poruszała zagadnienia ko- ciekawych osób. - Mam nadzie- i rodzaju broni. Strzelano z pisto- wywalczyła drużynowo czwarte mowaniem internetowego deksów etycznych ze szczegól- ję, że informacje zdobyte na letu, z pozycji stojącej, do tarczy miejsce, z dorobkiem 296 punk- kursu dla uczniów i nauczycie- nym uwzględnieniem kodek- nim pomogą mi stawać się do- oddalonej o 25 metrów oraz tów. Ten ostatni z wymienio- li „Platforma antykorupcyjna – su etycznego nauczyciela. brym i wartościowym człowie- z kbks-u, z pozycji leżącej, do tar- nych w strzelaniu z kbks-u uzy- Młodzi przeciw korupcji”. Po „Etyka w oświacie - kwestie kiem – dodała. Paulinie Chro- czy oddalonej o 50 metrów. skał trzeci wynik zawodów. przybyciu na miejsce pierwsza sporne” było to hasło części bok z klasy IIIb udział w akcji Tym razem bezapelacyjnym Wszyscy uczestnicy podkre- niespodzianka: okazało się, że warsztatowej. Uczennice pra- uzmysłowił, że korupcja jest zwycięzcą, zarówno indywidu- ślali, że wyniki byłyby znacznie są jedynymi uczniami - uczest- cując w jednej grupie wymie- czymś złym, z czym każdy po- alnym, jak i drużynowym zostali lepsze, gdyby nie potworny nikami konferencji. Jednak niły w postaci pytań trzy kon- winien walczyć. Powinniśmy radni i drużyna powiatu. Radni ziąb, który powodował, że strzel- wszelkie obawy i niepokoje trowersyjne obszary: „Czym dawać dobry przykład oraz sta- Andrzej Malorny i Marek Bania cy trzęśli się z zimna. To znak dla prysnęły, kiedy w pięknym jest dobro ucznia”, „Czym jest rać się zmieniać złe postępowa- zajęli odpowiednio pierwsze organizatorów zawodów, aby stylu udzieliły kilku wywia- wdzięczność dla nauczyciela” nie innych – uważa Paulina. i drugie miejsce w strzelaniu w przyszłości przeprowadzić je dów dla prasy. oraz „Jestem nauczycielem - Artur Caban z pistoletu, a ponadto w strzela- w cieplejszym miesiącu. rh 6 strona Nasza Rodnia paêdziernik 2008

„Czarny ogród” Małgorzaty Szejnert to książka, która otrzymała tyw, a Alojzy Lysko jest jedną z kilkunastu osób, którym Autorka przyznaną po raz pierwszy w tym roku nagrodę mediów Cogito. wyraziła podziękowanie na łamach książki (s. 487) oraz w prywat- Uznana została za najlepszą książkę roku. Kandyduje też do dwóch nym liście. Co ciekawe, za najlepszą książkę roku uznał ją nasz Au- innych nagród: literackiej Nike i nagrody Europy Środkowej. tor już w styczniu br. czego dowodzi napisany wówczas i wygłoszo- W obu konkursach jest w finałowej grupie, z której wybrana będzie ny odczyt – nigdzie wcześniej niepublikowany. Przytaczamy rów- ta najlepsza. Niewielu wie, że książce jest obecny bojszowski mo- nież fragment książki. Bojszowy w „Czarnym ogrodzie”

Pierwsze spotkanie Czarny ogród - dzie∏o unikalne Na Śląsku trzeba wiedzieć, co przed kim powie- miało miejsce w Katowicach. Kiedy poznałem za- Dzięki tym przymiotom powstało dzieło zadziwia- dzieć, żeby nie ranić, nie krzywdzić, nie burzyć zgody. miar autorki, zrazu się przeraziłem. Potem, gdy przed- jące. Nie znajdzie się obecnie na Górnym Śląsku stawiła mi drogę, po której chce dojść do celu, prze- twórcy zdolnego do zrealizo- WdzićznoÊç rażenie ustąpiło miejsca obawom: Czy ten witraż Gi- wania podobnego. Małgorzacie Szejnert należy się schewaldu i Nikischu rozbity przez wiek XX uda się Jest to książka tak za- nasza wdzięczność, że podjęła się w jeszcze poskładać? Przecież nieraz sam mierzyłem skakująco unikalna, że tego dzieła i doprowadziła go po się z podobnymi wyzwaniami i każdorazowo musia- trudno dla niej znaleźć dwóch latach do chlubnego końca. łem sobie odpowiadać: - Nie. Nawet nie próbuj! jednoznaczny gatunek Powtórzyć należy: nikt obecnie na Tak to swoją miarą oceniałem autorkę. literacki. Jedni nazywa- Górnym Śląsku książki o Giszowcu ją „Czarny ogród” nie- z takim obiektywizmem nie jest Przymioty Ma∏gorzaty Szejnert zwykłym freskiem histo- zdolny napisać! Każdemu innemu Moja pierwsza reakcja nie mogła być inna. Nie zna- rycznym, inni panoramą ewentualnemu stwórcy stąd po- łem Małgorzaty Szejnert - jej konstrukcji psychofi- losów śląskich XX wie- trzebna byłaby odpowiednia zycznej, drzemiącej w niej energii, bogactwa do- ku. Kazimierz Kutz okre- optyka narodowa. Niemieckość, świadczenia życiowego, sprawności zawodowych. śla ją mianem kroniki polskość i śląskość będą tu Oceniając według męskiej perspektywy, źle wy- umierania Górnego Ślą- w równym stopniu uznawane ja- mierzyłem potencjał kobiecej pomysłowości i zarad- ska, Krzysztof Karwat ki zwalczane. Małgorzata Szej- ności. Nie uwzględniłem uporu i siły talentu. Najbar- krzyknął po raz wtóry: ten nert – rodem spod Warszawy – dziej jednak zaskoczyła mnie wolność umysłu i posłu- przeklęty Śląsk! Ja po- wybierając obiektywną prawdę szeństwo pióra. Pióro nie drgnęło, gdy umysł rozka- wiem, że jest to zręcznie za latarnię w swojej rzemieślni zał napisać prawdę. utkany reportaż historycz- literackiej – usadowiła się naj- ny opowiadający na 480 bliżej śląskości. I tym zaskarbiła Alojzy Lysko pisze: stronach losy trzech wspól- sobie naszą wdzięczność. Kochana ˚ono, fest dzisio piyrwszo niedziela miesià- not obecnych Katowic: Gi- ca poÊwićono Matce Bo˝ej Ró-˝aƒcowej. Ajo le˝a szowca, Nikiszowca i Janowa, losy rzucone na tło hi- Ksià˝ka wiarygodna w ruskim polu, w dziurze ipiszy ten list do Ciebie storii całego Śląska. Jak przyjmą „czarny ogród” czytelnicy spoza Gór- z wielkim strachym, bo mi kule gwizdajom nad g∏o- nego Śląska? W polskiej tradycji literackiej pokutuje wom. Niy gorsz si´, ˝e Ci ma∏o fiszy, bo ja muszy ma- Ksià˝ka roku od wieków niepisana zasada: „Silesiaca non legantur” szy-rowaç ko˝dy dziyƒ po 20 km, to na wieczór mi To powinna być książka roku. Odważna, poszuku- – śląskich rzeczy się nie czyta. Czy tam przeczyta się tę si´ niczego niy chce. Tela mnie ino cieszy, ˝e codziyƒ jąca prawdy, przebogata; - milion słów – tysiące fak- książkę? Czy uwierzy w przedstawione w „Czarnym jest ˝ech bli˝ej chalpy. Jaki to moji ˝yd jest, tego Ci tów, setki wątków - dziesiątki życiorysów – jeden los. ogrodzie” losy ludzkie? Czy książka odkłamie Śląsk? moja ˚ono opisaç niy idzie. JakbyÊ mnie teraz widzia- Książka ukazująca ważne momenty losów indywidu- ∏a, to byÊ mnie niy pozna∏a. Od bagna jest ˝ecb par- alnych, rodzinnych, wspólnotowych (gminy, parafii, Dzi´kuj´ szywy jak ro-pucha. Myç si´ i goliç niy ma kaj i cza- kopalni, stowarzyszeń). Książka sugestywna, zanurza- Nie jestem upoważniony, aby podziękować Autor- su, bo nas goniom do zadku bez litoÊci. jąca czytelnika w aurze opisywanej rzeczywistości, ce za ten dar umysłu i serca w imieniu całej społecz- Alojzy Lysko jest ch∏opem z Bojszów, gospodarzem wywalająca emocje (niektóre dotąd nieznane), pobu- ności Katowic. Pragnę podziękować w sowim imie- z zami∏owania. W szesna-stym roku ˝ycia straci∏ ojca, dzająca do dialogu, do konfrontacji z własną wiedzą, niu za wątek o moim Ojcu, który jest najpiękniejszą przejà∏ gospodark´ i musia∏ ze swych dziesićiu hek- poglądami, doświadczeniem życiowym. nagrodą za Jego krótkie życie – życie z którego ja się tarów utrzymaç najpierw m∏odsze rodzeƒstwo, a po- Książka – ogród, pełny dorodnych owoców i pięk- począłem. tem w∏asnà rodzin´, op∏aciç ubezpieczenie, tak zwanych kwiatów. - Jo tu leża w ruskim polu… to fragment listu z woj- nà ogniówk´, i inne ci´˝ary. Dorabia∏, wo˝àc w´giel ny mojego Ojca. On tam śpi snem wiecznym wraz z Gi-szowca. Górnicy z Bojszów mieli deputaty w´- Uk∏on dla twórczyni z duchami stu tysięcy Górnoślązaków i przygląda się, glowe i mogli je realizowaç w do- wolnej kopalni, Kiedy czytelnik wchodzi w rzeczywistość książki, jak jego syn zmaga się z historią. Jak z historią zmaga a najlepszà opini´ mia∏ w´giel z kopalni Giesche. Ly- jego myśli mimowolnie biegną ku Autorce, do jej się Górny Śląsk, Polska, Europa. sko o drugiej rano zaprz´ga∏ konia i jecha∏ przez lasy warsztatu literackiego i ścieżek, które musiała Ten fragment brzmi jak memento. pod szyb Pu∏aski, aby zdà˝yç o szóstej na poczàtek przedeptać, aby książka mogła powstać. Skąd inspira- wydawki. Podstawia∏ furmank´ pod zsypk´ i wraca∏, cja, skąd pomysł, jak szukała kontaktów, ile odbyła Jeszcze o edytorstwie by oko∏o po∏udnia za∏adowaç wóz po raz drugi. spotkań, jak reagowali jej rozmówcy, czy otwierali się Wszystko w tej książce dopasowało się do jakiegoś na bolesne śląskie sprawy, w jakich archiwach szpera- absolutnego optimum. Zachwyca forma: wielkość pi- Franciszek Saternus: ła, na jakie napotykała przeszkody, jak je pokonywa- sma, krój czcionki, układ kolumn, żywa pagina, ilu- Pisem do Was tyn list i dajà znaç, ˝em pos∏o∏ Wom ła? stracje, papier, format, oprawa… Uderza rzetelność 50 marek. To ta bydzicie Mamo mieli do sklepu. Ale Jak radziła sobie ze skomplikowanymi dziejami i szacunek wobec czytelnika, bezbłędność korekty, niy ˝ebyÊcie skowali kajs'! Jak jich macie s'porowaç Górnego Śląska i losami ludzi uwikłanymi w te dzie- przypisy, indeksy. Ta książka jest dobrą kandydatką [oszcz´dzaç], to jich lepij spolcie, albo potergejcie, bo je? Czy próbowała zrozumieć takie a nie inne posta- do palmy pierwszeństwa na każdych targach książki. i tak z tych szmat wiela niy ma. Se co lepij kupcie dlo wy Górnoślązaków, Niemców i Polaków tutaj? Po czy- Gratuluję. siebie do zjedzynio. Jakbych z tej wojny niy powróci∏, jej stronie były jej sympatie, jak weryfikowała fakty, Katowice 2 stycznia 2008 r. to tela bydziecie mieç pamiàt-ki po mnie. jak je ważyła? Alojzy Lysko 2008 paêdziernik Nasza Rodnia strona 7 Udane dożynki Po raz pierwszy od powstania gminy zrezygnowano nie tylko z uro- czystej sesji, ale i niektórych imprez wchodzących dotychczas program tego nie tylko rolniczego święta. To wyjaśnienie dla tych, którzy dopyty- wali o brak w programie drużynowych zawodów wędkarskich czy indy- widualnego turnieju skata. Mimo to 7 września do Bojszów Nowych przybyły niespotykane na dożynkach tłumy mieszkańców. Kościelna część, którą była uroczysta suma żniwna, miała miejsce w nowobojszowskiej świątyni. Część świecka po trosze w sali miejsco- wej OSP, w większości zaś na sąsiednim boisku. Nawet bez turniejów program był urozmaicony i bogaty, a że w dodatku dopisała pogoda, to i zadowolenie uczestników było większe. Każdy mógł coś znaleźć dla siebie, przemieszczając się po okolicznościowych wystawach, a przy okazji skosztować pysznego kołocza, czy też cieszące- go się sporym wzięciem „chleba z fetym” i kiszonym ogórkiem. Było też coś dla ducha, a tak właściwie bardziej dla ucha za sprawą znanych wo- kalistów i zespołów. Pogoda na szczęście załamała się niemal natychmiast po zakończonej imprezie. Następne dożynki w Międzyrzeczu - również mają odbyć się na boisku. rh

Serdecznie dziękujemy za okazaną pomoc zwią- zaną z organizacja tego- rocznych dożynek – Bojszowy Nowe 2008:

ZF „Bojszowianie” oraz ich kierownik Wiktor Sporyś, Halina i Krzysztof Janos, An- na i Kazimierz Kędzior, Lucy- na i Józef Sitko, Danuta i Jó- zef Fuchs, Monika i Augustyn Mamok, Halina i Jan Szypuła, Danuta i Bogusław Biolik, Te- resa i Ryszard Krawczyk, Kry- styna i Stanisław Liszka, Kry- styna i Roman Targiel, Berna- deta Biolik, Maria i Jerzy Mych, Bernadeta i Leszek Piekorz, Lidia i Jerzy Sklorz, Maria i Roman Wróbel, Gra- żyna i Krystian Szyma, Barba- ra i Marian Trefoń, Agnieszka Tomasiewicz, Alicja i Ludwik Sklorz, Grzegorz Lysko, Kazi- mierz Golus, Małgorzata i Stefan Balcarek, wszystkim strażakom z Ochotniczej Straży Pożarnej w Bojszo- wach Nowych oraz policjantom z Komendy Powiatowej Policji w Bieruniu, Polskiemu Związkowi Pszczelarskiemu - koło Bojszowy, Polskiemu Związkowi Hodowców Go- łębi Pocztowych – sekcja Boj- szowy, Polskiemu Związko- wi Łowieckiemu – koło Prze- piórka w Bojszowach, Wła- ścicielom winnic „da Lucia- no” i „Dworskiej”, Gminne- mu Klubowi Honorowych Dawców Krwi z Bojszów Nowych. 8 strona Nasza Rodnia paêdziernik 2008

Nowa ksià˝ka Alojzego Lysko DUCHY

Wkrótce ukaże się pierwszy tom trylogii Alojzego Lysko „Duchy wojny”. Poszczególne ko mie siedzioł Selwik Materok, kiery co chwila ki- tomy noszą tytuły: „W koszarach pod szczytami Alp”, „W bunkrach Wału Atlantyckiego”, choł. „W okopach Frontu Wschodniego”. Książka napisana w formie żołnierskiego dziennika, - U mnie w chałpie momy staro wyrobnica, Mara- jest próbą utrwalenia przeżyć, bolesnych doświadczeń i tragicznej śmierci Górnośląza- na. – padom Selwikowi. - Ona tak bele co wiy, wierzy ków wcielonych podczas drugiej wojny światowej w szeregi Wehrmachtu. Autor na pod- w bele jaki przywiarki. Tóż jakby tu była, toby ci pe- stawie opowieści rodzinnych, relacji osób, którzy ocaleli na froncie, listów żołnierskich, działa: wspomnień i dostępnych opracowań historycznych dokonał rekonstrukcji 677 dni wojen- - Wto kicho w poniedziałek – dostanie geszynk, nych, ukazujących los prostych chłopców śląskich wplątanych w machinę totalnej wojny. wto we wtorek – spotko go obmowa, w środa – po- niesie szkoda, w czwortek – dostanie list, w piątek – Pierwszy tom dzieła, którego wydania podjęło się Warto też docenić znajomość miejsc i realiów hi- popije, w sobota – spodziywo sie gościa, w niedziela Wydawnictwo „Śląsk” uzyskał znakomite opinie re- storycznych, faktów i dat. Wiem skądinąd, że autor – dozno wstydu... cenzentów. Przytaczamy fragmenty jednej z nich au- podróżował do miejsc, które opisuje – to owocuje - Alojz, znaczy sie, że dostana dzisioj list? – spytał torstwa dr Marii Lipok – Bierwiaczonek. mnogością szczegółów opisywanych miejsc. Książko- Materok. „Książka Alojzego Lyski jest niezwykła. Po pierw- wa relacja jest tym bardziej autentyczna. - Tak by wychodziło... – odpowiadom mu. sze dlatego, że łamie tabu (to tabu złamał Alojzy Ly- To książka, na którą czeka cały Śląsk – bo to opo- Ledwoch to pedzioł, a tu wchodzi Dzieggel i pyto: sko już swoją wcześniejszą książką „To byli nasi ojco- wieść o naszych ojcach. Ale ta przejmująca, prawdzi- - Uradować wos? wie”) – dotąd tylko historycy specjalizujący się wa historia dobrego człowieka, kochającego rodzinę - Poczta! - wszyscy skoczyli jak oparzyni. w okresie II wojny światowej swoim naukowym języ- i cały Boży świat, wchłoniętego przez wir wojny, ma Ale jo sie musioł obyjść smakiym, żodyn do mie kiem pisali o wojennym doświadczeniu Ślązaków, szansę być odczytana także poza Śląskiem – jako uni- niy napisoł. No, ale co poradzić? Odwróciłech głowa którego częścią był przymus uczestnictwa w wojnie wersalna, antywojenna historia. Pozwoli zrozumieć, ku ścianie i zawar oczy. w szeregach Wehrmachtu. Rozprawy naukowe mają że los wojenny daje człowiekowi czasem mało szans Wielach społ – niy wiym. Łoroz obudziło mie gło- jednak ograniczony krąg odbiorców. Książka Lyski na dokonywanie własnych wyborów i podejmowa- śne godani. Przetarech troch oczy: ma szansę znaleźć wielu czytelników. nie własnych decyzji.” wszystki wojoki w oknach. Po drugie, książka jest niezwykła z uwagi na wyso- Autor kończy obecnie pra- - Co się dzieje? – pytom Gustlika. ki poziom empatii autora, ale także tej wywołanej ce redakcyjne nad drugim to- - Wjazd do Koblenz zatarasowa- u czytelnika. Wzrusza. Czyta się ją ze ściśniętym gar- mem. Jako pierwsi, w „Naszej ny skuli bombardowanio... dłem. Spisane w niej myśli, uczucia, tęsknoty tchną Rodni” mamy okazję przeczy- Zjawił sie Webs, kiery poinfor- prawdą. Czytelnik wierzy bohaterowi – wojakowi tać kilka wybranych dni żoł- mowoł, że droga bydzie frajno za ubranemu w obcy mundur, ciśniętemu gdzieś daleko nierskiego dziennika. jakiś trzy godziny! w obcy świat (cóż z tego, że to świat piękny) – wierzy Zećmiło sie. Naszymi wagona- jego tęsknocie za swojskością, za zwyczajnym dniem W bunkrach Wa∏u mi zaczli randziyrować to w jed- pracy w rodzinnej wsi, za żoną i dzieckiem. Atlantyckiego na, to w drugo strona. Słychać by- Bo książka pokazuje los człowieka prostego i do- ło gwizdki, czyjiś głośne komyn- brego – wciągniętego w wir wojny, której przecież nie Czwartek 9 lipca 1942 dy. Z powodu zaciymniynio niy- chciał, rzuconego w miejsce, którego nie wybrał. Czło- Wojok jak Cygon – dzisio tu, wiela my widzieli. Inoś mogli my wieka wprzęgniętego w wojenną machinę, która jest jutro tam. Odjyżdżomy w niy- się domyśleć, że puszczajom pułapką – nie ma z niej wyjścia prócz jednego: pod- znane. Co nos tam czeko? Tego nasz cug na jakiś boczne glajzy. dać się losowi. Nie ma wyboru, bo każda inna decyzja niy wiymy. Wiymy, jak było na Dopiyro przed północom jest narażeniem życia bliskich. I bohater poddaje się. Oberbayern. Ćwiczyli nos, grebo- pociąg ruszył. Niy wolno było Nie jest to przy tym odosobniona decyzja – to jest wali na różniste fasongi, żeby zro- Fotografia ojca autora, Alojzego Lysko. świycić. Tóż co było robić? Noj- doświadczenie zbiorowe, doświadczenie całego opi- bić z nos twardych, zahartowa- lepij spać. sywanego pokolenia Ślązaków. Chociaż nie tylko – nych jegrów. I sie jim to cheba książka Alojzego Lyski przypomina, że podobny los udało. Sami po sobie widzymy, do czego my som Piàtek 10 lipca 1942 dotknął pokolenia ojców (w czasie pierwszej wojny zdolni. Wyszkolony wojok – to prowdziwy mocorz! Różne myśli mie tropiły, jak my wczas rano prze- światowej) i dziadów (w czasie wojny prusko – fran- Som za siebie niy może. Schodź mu z drogi... jyżdżali bez tereny Holandyji. A ino pola i łąki, pobu- cuskiej 1870 roku). Taki był los ludu – służyć jako Jak cug ruszył, powinkowali my cywilom na ban- dynków niywiela, a jeśli sie tryfiały, były solidne, du- „mięso armatnie” w konfliktach zbrojnych wymyślo- hofie i potym kożdy se upatrzył swój kąt, aby sie wy- że, pojymne. nych przez polityków w ich gabinetach. godnie uścielczyć na długi godziny rajzy. Wejrzołech bez okno jeszcze roz. Teroz pokazywa- Lysko pokazuje zatem dramat jednostki, dramat Już sie jedni ukłodali do spanio, kiej wloz Webs. ły sie krzypopy, krzypopki i krzpopeczki. Potym ka- zbiorowości, dramat ludzkości, uniwersalny. Książka Wszyscy na nogi! nały. Wody, wszyndzie wody... No, ja, pojmuja to - te- pokazuje absurdy wojny, które między innymi - Spocznij! – doł komynda. – Pojedziemy długo. ren płaski, tóż woda musi kaś ściykać. streszcza myśli bohatera: „to marnotrawstwo chłop- W Monachium i w Kolonii nasze trzy wagony będą Wtoś w pociągu sie odezwoł: skiej siły”. przetoczone i przypięte do innych składów. Jutro nad - Jak łąki i wody – to już Niederlandy! Autor wybrał dla swojej książki formułę dziennika ranem, jeśli nie spotkają nas żadne przygody – bę- Daleko na horyzoncie dojrzołech wiatrok. Taki – to pozwala mu zapisać myśli, lęki, tęsknoty i uczu- dziemy pod Amsterdamem... som, jaki stoł kiedyś u nos, nad łąkami w Przeryciu. cia bohatera jego naturalnym językiem czyli gwarą. - Soldat Engelbert Piltz pamięta dobrze instrukcję Dojechali my do jakigoś miasta. Czytomy na dwor- Lysko znakomicie podaje ten gwarowy tekst, dobrze na wypadek Fligieralarmu? cu: Eindhoven. No, richtig som my już w Holandyji. się go czyta. I oczywiste jest, że taki powinien być ję- - Jawohl! – niy nabił, a strzelił Engel. - Kaj my tu jadymy? I po co ? – spytoł łoroz Syno- zyk rozmyślań śląskiego chłopa z pszczyńskiej wsi - Soldat Strazok wie dobrze, że głodny żołnierz jest wiec. Bojszowy – wprowadzenie języka literackiego byłoby zawsze zdrowszy od najedzonego? Cug zwolnił, ale sie niy zatrzymoł. Dzieggel zabiegiem sztucznym. Warto zwrócić uwagę, że lite- - Jawohl, Herr Leutnant! oświadczył, że postój bydzie dopiyro pod Utrechtem. racka polszczyzna pojawia się w fragmentach, które Webs jeszcze kilka razy pokazywoł sie w naszym - Ty nom godoj, kaj bydzie postój! – dopinknon Sy- są tłumaczeniem urzędowych pism niemieckich. To wagonie, ale już mnij służbowo. nowiec. – Lepij nom jako mapa dejcie, to se sami od- lokuje fragmenty poza nurtem narracji bohatera. Siedziołech w swoim kącie i drzymoł. Naprzeciw- czytomy, kaj my som! 2008 paêdziernik Nasza Rodnia strona 9

My se rachowali, że te fify chneda mu przyjdom, ale my sie przerachowali, bo tej mustrze niy było koń- ca. Wszystko od a do zet z nami przerobioł, co nom wbili za rekrutów: komyndy, meldowani, alarmy, an- WOJNY gryfy, obrony, marsze, biegi, gazmaski, transporty municji, transporty rannych... Może to trzy godziny trwało. Jak sie już Z nami upo- Mijomy zadbane mia- choł, doł spocznij, kozoł sie porozsiodać steczka. Co jedno to piyk- w ciyniu i doł sie do godki: niejsze. U nos - dejmy na - Unteroffizier Dzieggel dobrze wie, jakie o w Mysłowicach albo doświadczenia wyniosła 167. dywizja na w Katowicach - kamiynice froncie wschodnim. Pod Orłem została są tak duże, że te chałpki zdziesiątkowana przez wroga i mróz. Ale tukej to by trzy wlazły. Ma- zachowała zdolność bojową i morale. łe kamiyniczki ale piykne! Wszystkie postawione przed nią zadania Czyste, wszystki odmalo- zostały wykonane. Żeby jednak mogła da- wane, w kwieciu. Tych lej wykonywać swoje zadania, od maja tu, kwiotków tu jest tela, że sie pod Haarlemem dywizja uzupełnia swój zdaje, że oni ino w kwiot- stan osobowy i intensywnie się szkoli. kach siedzom, a niy idom ni- Po okresie rekruckim i was, żołnierzy kaj do robót. 13. kompanii piechoty czeka teraz dalsze Co mie tu jeszcze zasko- szkolenie. Dotąd to była zabawa w woj- czyło? Na poszach krów niy sko. Od jutra zaczyna się prawdziwe do policzynio! A wszystki wyszkolenie ogniowe i taktyczne według chowałe, z wymiami aże do nowych zarządzeń. O wszystkim poin- ziymi... Pobudynki zadbane. formuje jutro dowódca dywizji General- Teroz wiym, czymu Holandio my – prow- leutnant Wolf Tierenberg. bogato. Umiy wyciągać pi- dziwe ciaćka! Teroz pod wieczór, słońce jest na - Rozejść się. Czas wolny bez prawa opuszczania niądz z rolnictwa. zachodzie, toż wszystki ulice i kamiyniczki som ob- koszar. Zrobiło sie upalnie. Słońce zaczło piyc i w pociągu lone złotym. Trzeba sie mocno uszczypnąć, żeby * zrobiła sie duchota. Zaczyło się błyskać i zagrzmiało. uwierzyć, że sie to naprowda widzi. Jakech był ma- Niederland, niedziela, 12 lipca 1942 Koło połednia nasz cug wjechoł na niywielko stacyj- ły, to mi Marana rozprowiała różne bojki. Pomiyn- Kochana Żono, witom się z Tobą krześcijańskim ka. Zaroz przy nij był szyroki kanał z wodom, a za ka- tom, że jedna sie dzioła kaś tukej. To była bojka pozdrowiyniym: Szczyść Boże. Ostatni pismo wysło- nałym ciągło sie w bezkrys żółto–czyrwone pole. o dziołszce, co sie grzoła siarkami. Juzech wtynczos łech Ci dwa tydnie tymu. Było to jeszcze w Austryji. Dali trocha przerwy. Tóż wszyscy ku wodzie! Jedni tukej wyndrowoł, ale se inaczyj tyn świat wyobra- Dzisio już żech jest w Holandyji w kasernie koło mia- to sie ani do końca niy seblykli, co już w tyj wodzie żoł. sta Haarlem. Trefiłech sie tu z Felusiem Biolikowym. chcieli być! Pławili my sie z radościom jak dzieci, jed- Poukłodali nos. Pluton za plutonym, kompanio za Mo tu też być kajś Szymek, ale na razie żech go jesz- ni sie golili, prali fuzekle. Jo z Gallom i Materokiym kompaniom. Ani my se niy rachowali, żeby tego woj- cze niy widzioł. udali sie ku tej kolorowej płachcie. ska tela w tym cugu jechało. Skąd oni nos tela nazbiy- Dużo pisoł niy byda, bo już późno, spytom ino, jak - Żółte. To na pewno bydzie raps? - pado Selwik. rali? żeś tam te siana wysuszyła. Czy Ci wto przyszeł z po- - Co to godosz? – kontruje go Wiluś – przeca raps Zrobili przegląd, posprowdzali, opieprzyli niydba- mocom, czy też musiałaś sie sama tropić? Ogromnie kwitnie w moju, a teroz momy lipiec! luchów i za chwila zaś zrobili z nos wojsko. mie cliwo za Wami. Napisz mi choć pora słów, żebych Podchodzymy bliżyj, patrzymy: Ruszyli my marszowym krokiym na północ. Maszy- wiedzioł, że żyjecie. Podrów tam wszystkich ody mie. - Tulpy! rujymy, rozglądomy sie na prawo, lewo, podziwiomy Pościskej Lojziczka. Podaja ci moja nowo adresa. Czegoś takigo toch jeszcze niy widzioł. Dobre sto wszystko. Po drodze pozorujymy na tabliczki z na- Z Bogiym. Alois. morgów żółtych i czyrwonych tulipanów. zwami ulic i drogowskazy. - Patrz, Wiluś, tu nawet na kwiotkach Łoroz pokazuje sie dziwno na- Poniedzia∏ek 13 lipca 1942 zwa, kiero niywiadomo, jak wy- Na nowo rychtujemy nasz 331. regimynt. Zrobili mówić: Ijmuiden. W ta strona z nos niy trzy, a dwa abtajlongi, no i tyn nasz – II mioł skryncomy. Dobro godzina raźno dzisio przegląd. idymy, aż my przyszli do prze- Wszystko by sie powiodło, kiejby niy pogoda. Loło piyknego miasteczka Bloemen- i to doś fest. Tóż żodnych śpiywów i paradnych prze- daal. Trocha za tym miastecz- marszów niy robili. Kompanie uformowały sie przy kiym trefili my na wysoki muro- barakach, skąd my przemaszyrowali na główny plac wany płot. Chneda też pokozała koszarowy. sie brama. Czytomy: Ripperda- Juści, nojprzód meldowani i raporty, potym prze- kazerne. Acha! Jak kaserna, to godoł do wojoków dowódca 167. dywizji Generalleut- som my na miejscu. nant Wolf Tierenberg. Wiela sie niy rozwlykoł, godoł Żodyn nos niy witoł. Poko- krótko, treściwie, no i drab. Niy szło wszystkigo po- zoł sie ino jakiś unteroficyr, chytać, co to takiego prawił: kiery nos zaprowadził do bara- - Żołnierz na froncie musi umieć sobie radzić. No- ków pod koszarowym płotym. wa broń i sprzęt, masa nieprzyjacielskich żołnierzy, iasteczek, gdzie trafi∏ ojciec Alojzego Lysko. - Tu bydom wasze tymcza- podstępna taktyka wroga – to sytuacje, które nie mo- Jedno z holenderskich m sowe kwatery – tela pedzioł i poszeł. gą osłabić woli walki. Dlatego najistotniejszym wa- urobiajom piniądz... Wrócymy z woj- A nos w obroty wziyni dopiyro nasi dowódcy. runkiem zwycięstwa jest odpowiednie wyszkolenie ny, to sie chycymy za kwiotki. Może z kwiotków by- żołnierzy. Każdy żołnierz powinien być mistrzem dzie lepszy interes, niźli ze zbożo i ziymioków. Niedziela 12 lipca 1942 w obsłudze swej broni, bo na naukę w trakcie praw- Webs jakiś rozdroźniony wpod do naszej baraki dziwego boju jest już za późno. Maksymalną skutecz- Sobota 11 lipca 1942 i zaczon robić istny rajmong. Zaczon greblować, ność walki żołnierz musi zdobyć w koszarach i na po- Co za piykne miasto tyn Haarlem. Jak z bojki. Wi- choćby nos piyrwszy roz widzioł na oczy. Wygonił ligonie. dzieć coś takigo w życiu – tegoch se niy myśloł. Do- wszystkich na plac i robił musztra. Alojzy Lysko 10 strona Nasza Rodnia paêdziernik 2008 Syberyjska droga przez mękę (cz. 7)

Jak z Polaka zrobiç Rosjanina nym się to udało. Nie było ich dużo, Bronkowi i mamie odebrano przydział Gdy w 1941 r. wybuchła wojna mię- gdyż przyszła jesień i Irtysz zamarzł, chleba i zupy. dzy ZSRR a Niemcami, natychmiast a nie było mowy o jakiejkolwiek komu- W tej sytuacji byliśmy zmuszeni po- przyniosła negatywne skutki. Zmniej- nikacji. Byli i tacy, którzy decydowali szukać innej pracy. Józef i ojciec porzu- szono racje chleba i zupy oraz zwięk- się iść pieszo, ale po kilku dniach rezy- cili swoją, gdyż nie chciano ich zwolnić szono ilość godzin pracy. Jeszcze bar- gnowali i szukali schronienia w kołcho- w trybie normalnym i udali się w po- dziej zaostrzono jej dyscyplinę. Po kil- zach, sowchozach, czy w innych zakła- szukiwaniu pracy i mieszkania. Po kilku tygodniach rozeszła się po pasiołku dach pracy. Wielu ludzi na skutek wy- ku dniach pozostałych zwolniono wieść, że władze sowieckie mają za- cieńczenia i mrozów umierało. z pracy. miar wydać nam radzieckie dokumenty, ponieważ mamy być zwolnieni Sowieckie prawo Dni i noce na mrozie z nadzoru NKWD. Polacy szybko prze- Helena i Józef korzystając z dnia Na drugi dzień przysłano ekipą, któ- kazali jeden drugiemu, że nie należy wolnego postanowili udać się w nie- ra rozebrała piec oraz zabrano drzwi przyjmować tych dokumentów, gdyż znane, by szukać lepszego miejsca, i okno. Mimo to byli zmuszeni noco- w ten sposób uważano by nas za oby- gdzie można by przeżyć. Wyruszyli Kazimierz Figiel mieszka w Bojszo- wać w tym mieszkaniu, choć na ze- wateli radzieckich i utracilibyśmy pra- pod koniec listopada 1941 r., gdy zima wach. Urodzi∏ si´ w 1924 r. we wsi wnątrz było 25°C mrozu. W odległości wo powrotu do Polski. Pogłoska ta sta- była już w pełni. Postanowili iść w kie- Grabownica ko∏o Lwowa. Przed woj- około 150 m w ziemiance mieszkała ła się faktem. Usiłowano nam wręczyć runku południowo-zachodnim - do nà by∏y to ziemie nale˝àce do Polski, z dziećmi Rosjanka, która zlitowała się takie dokumenty, ale Polacy ich nie Omska. Żegnała ich ze łzami w oczach a 17 wrzeÊnia 1939 r. zosta∏y zaj´te nad nimi i zabrała do siebie. Mieli jesz- przyjmowali, więc rozpoczęło się do- mama, Bronek, Franek, ojciec i rodzina przez Armi´ Radzieckà. W nocy 10 lu- cze kilka rubli, więc sprzedała im ziem- chodzenie, kto jest prowodyrem akcji. Wojtka. Ja z Wojtkiem przebywałem tego 1940 roku ca∏a jego rodzina jako niaków, które mama ugotowała Enkawudziści niewiele się dowiedzieli, w tym czasie w Michajłówce. Bronek Polacy zostali aresztowani i wywiezie- w obierkach, popili je wodą i poszli więc dali nam chwilowo spokój, aresz- z ojcem i Frankiem pracowali w Pałah- ni na Syberi´. Po miesi´cznej podró˝y spać. Na drugi dzień po południu oj- tując jednak kilka osób. Część z nich ni- rudowej. Ojciec oporządzał konie, dotarli w okolice Omska, gdzie musie- ciec przyjechał saniami konnymi, aże- gdy nie powróciła do Polski, chociaż a Bronek i Franek piłowali drzewo na li ci´˝ko pracowaç przy wyr´bie tajgi. by zabrać resztę rodziny. wojnę przeżyli. Jeden z nich - pan Bru- przystani rzecznej. Głód dokuczał nam sonowski pisał do rodziny pod koniec coraz bardziej, bywało nawet i tak, że nia. Po rozmowie Heleny z rodzicami Praca w ko∏chozie lat 60., że został zwolniony z więzienia, nie wydawali systematycznie przydzia- zapadła decyzja, że Bronek pójdzie ra- Jak się okazało ojciec z Józefem zo- lecz nie ma prawa powrotu do Polski. łu chleba. W przeróżny sposób nam tłu- zem z siostrą. Na trzeci dzień rano ru- stali zatrudnieni w kołchozie Komuna Tak wyglądała sowiecka przyjaźń i jej maczono, że zabrakło mąki, innym ra- szyli w drogę. W nocy dotarli na miej- Frunza w odległości około 20 km od humanitarna sprawiedliwość. zem że „nawalił” transport oraz że sce tak bardzo zmęczeni, że prawie nie- Ikatierynówki, ale nie było tam miesz- wszystko idzie na front. Gdy już chleb przytomni. Bronek jednak żadnej pra- kania. W tej sytuacji wynajęli prywatne Ucieczki w nieznane był, to jednak zaległości z poprzednich cy nie podjął, ponieważ musiałby pra- mieszkanie u Rosjanki o nazwisku Ma- Ja z siostrą Heleną zostaliśmy skiero- dni nie wydawano. Jeżeli ludzie inter- cować prawie za darmo, gdyż ze wzglą- słowa. Jej mąż zginął na froncie. Miała wani do pracy w lesie, ale tym razem weniowali, to mówiono im, że takie jest du na wiek nie przysługiwało mu pełne dwoje małych dzieci w wieku 5 i 2 lata. do odległej o około 60 km Michajłówki. sowieckie prawo, że jeżeli w tym dniu wynagrodzenie, ani racje przydziału Była to jedna izba o wielkości 7 x 7 m. Ze źródeł nieoficjalnych dowiedzieli- nie otrzyma się należności, a przeżyje, chleba i zupy. Po miesiącu Józef poje- Mieszkaliśmy we niej razem. W czasie śmy się, że toczyły się rozmowy pomię- to wstecz się nie należy. Jest to trudne chał po pozostałą część rodziny tzn. oj- mrozów trzymała w tym mieszkaniu dzy rządem Sikorskiego a Stalinem do wyobrażenia sobie, ale niestety wła- ca, matkę i Franka. prosiaka, cielaka i kury - było to istne i uzgodniono, że wszyscy Polacy znaj- dza stalinowska była zdolna do różne- piekło. Tak przetrzymaliśmy od marca dujący się w łagrach, obozach, więzie- go rodzaju oszustw. Na szczęście zgro- Bochenek za miesiàc pracy do maja. Po przyjeździe do Komuny niach mają być zwolnieni i traktowani madzone w piwnicach przedsiębior- Chwilowo zamieszkali w baraku. By- Frunzego Helena udała się po resztę ro- jako obywatele Polski. Niestety niższe stwa ziemniaki zaczęły gnić, więc po- ły tam mniej więcej takie same warunki dziny. Odległość 70 km pokonała pie- szczeble władzy nie przestrzegały żad- zwolono je sprzedać. My kupiliśmy 60, jak w Bieriozówce. Oprócz Polaków by- szo, bo nie było żadnej komunikacji. nych umów, wręcz przeciwnie: utrud- a bratowa 50 kg. To było bardzo wiele li również Rosjanie i Tatarzy. Po wodą W kilka dni po przyjeździe otrzymali- niały nam życie. Co prawda enkawu- jak na głodowe syberyjskie czasy. trzeba było chodzić 1,5 km, a po chleb śmy pracę. Ojciec, Franek i Bronek pra- dziści zniknęli z naszego pasiołka, ale i zupę aż 3,5 km. Ojciec i Franek otrzy- cowali w oborze, gdzie karmili 150 straszono nas tym, że jesteśmy zatrud- Wyprawa po lepsze mali pracę w zakładzie, ale mieli bardzo sztuk bydła oraz wywozili obornik. Woj- nieni w przedsiębiorstwach państwo- Po miesiącu od wyjścia w poszuki- niskie zarobki. W tym czasie obniżono ciech, Józef i ja woziliśmy siano ze sto- wych, które są zmilitaryzowane i obo- waniu nowego miejsca wróciła Helena, przydział chleba do 0,5 kg, a zupę wyda- gów, które były w lecie złożone około wiązuje w nich rygor stanu wojennego, ale sama - bez Józka. Poinformowała wano raz dziennie. Należy wspomnieć, 15 km od bazy. Helena pracowała przy podczas którego porzucenie pracy mo- nas, że zatrzymali się w miejscowości że dwukilogramowy bochenek chleba hodowli cieląt. Mama była w domu, mi- że być karane sądownie. Ponadto nie Ikatierynówka odległej od nas ponad prywatnie (na lewo) kosztował 120 ru- mo to miała bardzo dużo pracy, gdyż posiadaliśmy żadnych dokumentów 60 km. Otrzymali tam pracę w pomiesz- bli, czyli mniej więcej tyle, ile wynosił musiała wszystko dla nas przygotować - tożsamości, a bez nich nie mogliśmy czeniach, a nie w lesie. Helena przy pi- miesięczny zarobek robotnika. szczególnie posiłki. Zamiast chleba pie- się poruszać. Pomimo tych ostrzeżeń łach tarczowych tnie listwy do sprzętu Pomimo ciężkiej i wytężonej pracy kła placki - jak było z czego, gdyż w tej Polacy ryzykowali. Porzucali pracę zbrojeniowego, natomiast Józef pracu- przydziałowe racje żywnościowe były miejscowości nie było ani stołówki ani i najczęściej nocą uciekali w nieznane, je w kuźni jako pomocnik kowala. Jó- wręcz głodowe. Po przyjeździe po piekarni. Wydawano nam zaliczkowo starając się aby jak najdalej oddalić się zek zarabia 150 rubli, a Helena 120. Jest trzech tygodniach ojca i matki przenie- raz na 10 dni mąkę razową (prawie śru- od miejsca zatrudnienia. Niemal wszy- to nieco więcej niż tutaj i nie ma już siono nas do oddzielnego baraku, tę) oraz ziemniaki i 2 litry chudego mle- scy byli zdania, że aby przetrwać woj- nadzoru enkawudzistów. Mieszkają gdzie musieliśmy sami naprawić piec, ka dziennie na całą rodziną. Zaliczką nę, należy za wszelka cenę dostać się w baraku odległym od miejsca pracy drzwi, okna i dach. Potem komisja obli- wydawano na konto jesiennego rozli- do Omska tzn. bliżej linii kolejowej, o 3,5 km. O ile chodzi o pozostałą ro- czyła metraż i kazano nam płacić jak za czenia roku obrachunkowego. a stamtąd gdzieś na południe. Nielicz- dzinę to na razie brak dla nich mieszka- państwowe mieszkanie, w dodatku cdn 2008 paêdziernik Nasza Rodnia strona 11

Na 3 nawierzchniach: mączka (Nowy Bieruń), sztuczna trawa (Nowe Bojszowy) i hala (Bojszowy) rozgrywano I Grand Prix Boj- szów w Tenisie Ziemnym o Nagrodę Wójta Gminy Bojszowy. W fi- To biegnie młodość nałach zwyciężył Michał Nowicki z Pszczyny, który pokonał Zdzi- sława Grubę z Nowego Bierunia 6:3, 6:4. Trzecie miejsca w zajęli ex aequo Jerzy Słociński wraz z swoim synem Maciejem. W najlepszej 16-latek Mateusz To- ósemce turnieju znalazło się dwóch przedstawicieli naszej gminy: mala, przed 19-latkiem Krzysztof Stokłosa zajął V miejsce, a VIII Ryszard Radwański. Dawidem Tomalą, trzeci Jacek Seweryn, natomiast czwarty był Woj- Tenis na 3 sposoby ciech Borkowy – wielo- letni tryumfator biegu. - Różna nawierzchnia wymusza na zawodnikach różne sposo- Taka była kolejność na by gry – objaśnił nam Marek Kumor, miłośnik sportu, a tenisa mecie XVII biegu ulicz- w szczególności – najwolniejsza wymiana piłek jest na boisku nego „Od Jana do Ja- z mączki ceglanej, na boisku ziemnym trochę szybsza, natomiast na”. Tym razem roze- w hali gra się szybko. Był to zatem turniej na najbardziej wszech- grano go na trasie od stronnego zawodnika. św. Jana Chrzciciela Ryszard Radwański tenisem zainteresował się dopiero przed (bojszowskiego) do św. rokiem i gra najczęściej dwa razy w miesiącu – na ile czas mu po- Jana Nepomucena (je- zwala. Wcześniej kopał piłkę i występował w bojszowskim klu- dlińskiego). bie, gdy nosił jeszcze nazwę „Dąb”. – Zmobilizowało mnie do Podpis gry powstanie kortów w Świerczyńcu – powiedział nam – szko- Bieg odbywający się zwykle kładu mięsnego „Boroń” i po- uczycielom, policjantom. Sło- da by z takiego pięknego obiektu nie korzystać. Gra sam dla sie- w okolicach dożynek, tym ra- krzepić się sokiem lub wodą. wa wielkiej podzięki kierują bie i nie przywiązuje większej uwagi do wyników, traktuje tenis zem połączono z otwarciem Organizatorzy dziękują za również pod adresem Jana Ka- jako dobrą rekreację. świetlicy w Jedlinie i festynem pomoc w zabezpieczeniu sprowskiego, który przetrans- Tenisiści spoza gminy gratulowali Bojszowom obiektów spor- na rzecz poszkodowanego i przeprowadzeniu tej sporto- portował nieodpłatnie stoły, towych – hali i kortów, które stały się wizytówką gminy. - Potrafi- w wypadku Krzysia. O tych wej imprezy strażakom, na- ławy i parasole. rh liście wybudować naprawdę coś pięknego – powiedział Janusz dwóch wydarzeniach piszemy Kaletka z Nowego Bierunia. Uczestnicy żałowali tylko, że nie ma w innym miejscu. Wyniki nagrody dla organizatora i sędziego turnieju Marka Kumora, któ- Choć pogoda dopisała, to 100 m ch∏opcy: Szymon 1000 m ch∏opcy: Rafa∏ Biolik, ry spisał się na medal. zz chętnych do pokonania dy- Âcierski, przed Szymonem Wiktor Bibrzycki i Szymon Kucz; stansów - od 100 metrów do Torbà i Danielem Borko- dziewcz´ta: Klaudia Kabot 3,6 km było znacznie mniej niż wym; dziewcz´ta: Klaudia przed Ewà Zieliƒskà i Natalià przed rokiem. Najmłodszym Rogalska przed Julià Snyt- Szwedor. uczestnikiem biegu był nie- kowskà i Julià Seweryn. 1500 m ch∏opcy: Szymon spełna trzyletni Łukasz Sewe- 200 m ch∏opcy: Kamil Urbaƒczyk przed ¸ukaszem ryn, a najstarszym 56-letni Hie- Krawczyk przed Krzysiem Kostkà i Patrykiem Stalmachem; ronim Niemczuk. Biolikiem i Krzysiem Pieko- dziewcz´ta: Ma∏gorzata Fuchs Organizatorzy przewidzieli rzem; dziewcz´ta: Oliwia przed Magdalenà Marchewkà dla zwycięzców pamiątkowe Kabot, Dorota Morkisz oraz i Natalià Maƒkowskà. dyplomy, medale i puchary, Marlena Krawczyk. Bieg g∏ówny – 3600 m: Ma- a także cenne nagrody rzeczo- 600 m ch∏opcy: Szymon teusz Tomala, Dawid Tomala we – plecaki, łyżworolki . Każ- Piekorz, Sebastian Kabot i Jacek Sewery; kobiety: Jo- dy uczestnik mógł po biegu i Szymon Biolik, dziewcz´- lanta Brandys przed Halinà zjeść porcję kiełbasy z grilla ta: Basia Jakubiec, Dorota Rechu-Borkowy i Katarzynà pochodzącą z miejscowego za- Kuênik i Wiktoria Âmi∏owska. Hamerlà.

- Pięknie… ładnie poszedł – takie komentarze moż- w Bieruniu Starym – powiedziała nam ma Iwona Modelarstwa Lotniczego – wyjaśnia nam Stanisław na było usłyszeć, gdy latawiec Bartka Duczmala wzbił Duczmal, mama Bartka. Teraz rozwija swoje umiejęt- Biela ze Świerczyńca - stara się o jakieś lokum. Chłop- się w powietrze na IX powiatowym Świecie Latawca. ności w Bojszowach pod opieką Edmunda Chroboka. cy pracują nad swymi modelami w piwnicach i gdzie Bojszowy reprezentowały na nim zaledwie 2 osoby: – Przyroda nie lubi tandety – odpowiada Edmund się da. A mamy dużo chętnych i zainteresowanych oprócz Bartka był jeszcze Daniel Jędrzejczak, ale oka- Chrobok, gdy pytamy go o to, jak udało się chłopcom modelarstwem, dlatego zależałoby nam na pomiesz- zali się bezkonkurencyjni. Bartek zdobył jednocze- zdobyć sukces. - Potrafią z dużą precyzją wykonać czeniu dla tych celów – dodaje. zz śnie 3 nagrody: za lot najlepszego latawca płaskiego, swoje modele. Poświęcają im sporo za lot najlepszego latawca przestrzennego i za wy- czasu. Interesują się tym, czytają, ja im Najwyższe loty gląd najefektowniejszego latawca przestrzennego. tylko pomagam. Edmund Chrobok Natomiast Daniel zajął 2 miejsce za Bartkiem w kate- zwraca uwagę na duże zaangażowanie gorii lotów latawców przestrzennych. ze strony rodziców, którzy interesują W zawodach rozegranych 27 września w Hołduno- się tym, co robią dzieci i towarzyszą im wie wzięło udział 40 uczniów szkół podstawowych na zawodach. Rzeczywiście w Hołdu- i gimnazjów. Sędziowie oceniali wygląd latawców – nowie spotykamy rodziców Bartka – konstrukcję, staranność wykonania i zdobienie. Naj- mamę Iwonę i tatę Czesława oraz 6-let- ważniejsza była jednak ocena lotu – wysokość na jaką nią siostrę Alę. się wzbił i jego jakość. – Pasja naszego syna zaczęła się, Problemem dla bojszowskich mode- gdy miał 6 lat i szkolił się pod okiem Ryszarda Gawlika larzy jest brak siedziby. – Nasz Klub 12 strona Nasza Rodnia paêdziernik 2008 S∏owem i p´dzlem Album Józefa K∏yka rodzinny

W 1855 roku olbrzymie do- Przy wszystkich nowych bra pszczyńskie przejął po drogach wzniesiono okazałe Anhaltach Jan Henryk XI myta, przy których dróżnicy Hochberg, książę von Pless pobierali cło drogowe. Do Julia Bia∏o˝yt urodzi∏a si´ 5 (panował do swej śmierci obowiązków dróżników nale- wrzeÊnia - mierzy∏a wówczas 56 cm i wa˝y∏a 3860 gramów. w 1907 roku). Okazał się być żało utrzymanie drogi na wy- Jej rodzicami sà Urszula znakomitym gospodarzem na znaczonym odcinku, który i Krzysztof. Mama pracuje naszej ziemi. Jak każdy dobry średnio wynosił ok. 5 km. Ro- w firmie Serwis Erg, a tata gospodarz, najpierw przystą- boty polegały na łataniu dziur w bieruƒskim „PiaÊcie”. 3-letni braciszek – Marcin bardzo pił do budowy bitych dróg wybitych przez kute koła fur- dba o swà siostrzyczk´ i po- zwanych gościńcami. Już manek, zapobieganiu tworze- maga rodzicom. w 1860 roku wybudował waż- niu się kolein poprzez odpo- Na starej fotografii Ostatnie przed wojną wesele na Świerczyńcu?

Zdjęcia z wesel często goszczą na ła- Wolnością cieszył się niedługo - zaledwie mach „Naszej Rodni”. Chętnie je publi- dwa lata. Powołany do niemieckiego wojska, po kujemy w miesiącach jesiennych, bo przeszkoleniu został skierowany na front dawniej był to czas wesel. wschodni. Był tam ciężko ranny. Po wyleczeniu ny odcinek na szlaku handlo- wiednie przestawianie półza- ran ponownie skierowany w ogień. Padł 2 wym Wrocław – Kraków pro- pór, koszeniu rantów, utrzymy- Lecz niniejsza fotografia pokazuje wesele, któ- kwietnia 1944 roku na Ukrainie, osierocając wadzący z Zabrzega (Nowego waniu rowów, odwadnianiu re odbyło się w nietypowym dla życia wiejskiego trzy córki. Bierunia) do Chełmku, drogi, malowaniu kamieni dro- terminie – 19 lipca 1939 r. W związek małżeński Fotografia jest wielce wymowna. Zainteresu- w 1865 roku z tej drogi wyko- gowych wyznaczających kolej- wstępowali Jan Jaromin (ur. 1912) i Franciszka je nie tylko rodziny Jarominów i Honców, ale nano odgałęzienie na Kopcio- ne sto metrów i kilometry. Honc (ur. 1913). Spieszyli się, bo wojna wisiała na także Pyrlików, Urbańczyków, Kubeczków, wice i Mysłowice. Najstarsi mieszkańcy pamię- włosku, a młody pan miał już wezwanie na ma- Ścierskich. Wśród weselników odnajdujemy Na mocy uchwały sejmiku tają jeszcze dróżnika Kucza powiatu pszczyńskiego z 1864 z Jajost, który chyba był ostat- roku zaprojektowano budowę nim zawiadowcą Szosy Psz- szosy prowadzącej przez Jan- czyńskiej, wzorem solidności kowice, Międzyrzecze i Bojszo- i przywiązania do zawodu. wy do Ścierń. Książę jako poseł Namalowałem ten obraz w pruskiej Izbie Panów i w ślą- z dwóch powodów: Po pierw- skim Landtagu wystarał się sze dlatego bo zachowały się o pieniądze dla tej szosy. jeszcze niektóre myta (Jajosty, Otwarto ją w 1877 roku i do Jedlina, Jankowice) i trzeba je dziś nam służy, choć od lat nie utrwalać na fotografii, na obra- potrafimy wybudować kilku zach itp. Po drugie: mam nowych mostów, które nie są ogromny sentyment do wol- przystosowane do obecnych skiego (jedlińskiego) myta. Bu- ładunków i natężenia ruchu. dynek żyje, choć w nieco zmie- W 1879 roku wybudowano nionej bryle, przystosowanej drogę z Pszczyny do Nowego do obecnego ruchu samocho- Bierunia przez Miedźnę, Wolę dowego i prywatnego zamiesz- i Jedlinę. kania.

75 lat Stefania Fuchs - Bojszowy Nowe Agnieszka Norek - Międzyrzecze newry w polskim wojsku. Jeszcze dobrze nie po- Stanisława Chroboka z pierwszą żoną z d. Żoł- We wrześniu jubileuszowe Agnieszka Bula - Bojszowy żniwował i już musiał jechać za Kraków. Po wy- neczko, młodą Łucję, która po wojnie wyjdzie urodziny obchodzą: Karol Wójcik - Bojszowy buchu wojny przeszedł cały szlak bojowy aż do za Michała Krzemienia z Bojszów, chłopców 80 lat Małgorzata Stolarska - Lwowa, gdzie czekały na nich sowieckie tanki. Pyrlikowych, „dziołchy” Michnolowe. Maria Jasińska - Bojszowy Bojszowy Żeby nie dostać się w łapy Rosjan, pieszo udał się Kto jeszcze żyje z tego wesela? Czekamy na Nowe Łucja Knopek - Bojszowy do domu i po wielu przygodach szczęśliwie do- jakiś sygnał od Czytelników. Eryk Ścierski - Bojszowy Jan Saternus - Bojszowy tarł na Świerczyniec w rodzinne pielesze. Alojzy Lysko