FjellVAR
Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit
Rapport 7 - Hovudrapport
Forstudie
2012-09-21 Oppdragsnr.: 5114077
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
J02 2012-09-21 Kart Mustadvatnet WAG/ATF JMH WAG
J02 2012-08-31 For bruk WAG/ATF JMH WAG
D01 2012-07-13 Kommentarutkast WAG/ATF JMH WAG
Rev. Dato: Omtale Utarbeidet Fagkontroll Godkjent
Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrer Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som framgår i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier.
Norconsult AS | Pb. 1199, NO-5811 Bergen | Valkendorfsgate 6, NO-5012 Bergen
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 2 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Føreord
I samband med stadfesting av Kommunedelplan for vassforsyning og avlaup 2011-2022 for Fjell kommune vart FjellVAR AS beden om å utarbeide eit forprosjekt for aktuelle lokalitetar for reinseanlegg for hovudavlaup. Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit er ei oppfølging av dette vedtaket. Det er utarbeidd seks delrapportar som bakgrunn for denne hovudrapporten: • Overføringsanlegg • Ventilasjon, luktreinsing og energi • Spreiingsberekning for luktutslepp • Prosessløysing for avlaupsreinseanlegg • Avlaupsmodell
Forstudien er utarbeida av FjellVAR AS med Norconsult AS som konsulent. Prosjektleiar har vore Tore Brakstad, FjellVAR. Arbeidet er leia av ei arbeidsgruppe med desse deltakarane: • Bjarne Ulvestad, FjellVAR • Tore Brakstad, FjellVAR • Stig Haganes, FjellVAR • Willy-Andre Gjesdal, Norconsult
Forstudien er gjennomført som en teknisk forstudie og er saman med delrapportane lagt ut på FjellVAR si heimeside.
Bergen, 21. september 2012
Willy-André Gjesdal
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 3 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Innhold
Føreord 3
1 Innleiing 10 1.1 Formål 10 1.2 Delutgreiingar 11 1.3 Metode for vurdering og val av alternativ 11 1.4 Slamhandsaming 12
2 Føresetnader 13 2.1 Reinsekrav 13 2.2 Framtidig folketal 13 2.3 Målsetjing i kommunedelplanen 14
3 Lokalisering av avlaupsreinseanlegg 15 3.1 Tidlegare vurderingar 15 3.2 Føresetnader og krav til lokalisering 16 3.3 Viktige kriterier for val 16 3.4 Konsekvensvurdering 16 3.5 Innleiande vurdering av lokalitetar og alternativ 17 3.5.1 Vurderte plasseringar av reinseanlegg 17 3.5.2 Knarrevik 18 3.5.3 Basvika 20 3.5.4 Vågo 21 3.5.5 Reinseanlegg i fjell - Hjelteryggen 23 3.6 Vurdering av alternative totalløysingar 24 3.6.1 Alternativ med eitt reinseanlegg for hovudavlaup 24 3.6.2 Alternativ med to reinseanlegg for hovudavlaup 24 3.6.3 Oppsummering 25 3.7 Presentasjon av alternativ 26 3.7.1 Innleiing 26 3.7.2 A – Mustadvatnet 26 3.7.3 B – Knarrevik 27 3.7.4 C – Basvika 27 3.7.5 D – Vågo og Mustadvatnet 29
4 Avlaupsreinseanlegg 30 4.1 Dimensjonering 30 4.2 Prosessløysing for primærreinsing 31 4.3 Utviding til sekundærreinsing 31 4.4 Luktreinsing og utslepp til luft 32 4.5 Energi 35 4.6 Økonomi 35
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 4 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4.6.1 Generelt 35 4.6.2 Investering 36 4.6.3 Driftskostnader 36 4.6.4 Årskostnader 37 4.6.5 Sekundærreinsing 37
5 Overføringsanlegg 38 5.1 Leidningstrasear 38 5.1.1 Felles 38 5.1.2 Alternativ A – Mustadvatnet 38 5.1.3 Alternativ B – Knarrevik 39 5.1.4 Alternativ C – Basvika 40 5.1.5 Alternativ D – Vågo og Mustadvatnet 41 5.2 Økonomi 42 5.2.1 Generelt 42 5.2.2 Investeringsbehov 42 5.2.3 Driftskostnader 43 5.2.4 Årskostnader 44
6 Samfunnsøkonomiske vurderingar 45 6.1 Økonomi (Prissette konsekvensar) 45 6.1.1 Investering og drift 45 6.1.2 Årskostnader 46 6.1.3 Gebyrprognose 46 6.1.4 Framtidig utviding til sekundærreinsing 47 6.1.5 Samla vurdering av kostnader 47 6.2 Verknader på miljø og samfunn 48 6.2.1 Nærmiljø og friluftsliv 48 6.2.1.1 Metode 48 6.2.1.2 Alternativ A – Mustadvatnet 49 6.2.1.3 Alternativ B Knarrevika 50 6.2.1.4 Alternativ C Basvika 50 6.2.1.5 Alternativ D Vågo og Mustadvatnet 50 6.2.1.6 Samla vurdering nærmiljø og friluftsliv 51 6.2.2 Naturmiljø 52 6.2.3 Kulturmiljø 52 6.2.4 Landskap 52 6.2.5 Resipienttilhøve 52 6.2.6 Energibruk 52 6.2.7 Samla vurdering av miljøkonsekvensar 53 6.2.8 Lokal og regional utvikling 53 6.3 Risiko og sårbarheit (ROS) 54 6.4 Interne tilhøve 55 6.4.1 Framdrift 56 6.4.2 Lokal energigjennvinning 57 6.4.3 Samla vurdering av interne tilhøve 58
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 5 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
7 Konklusjon og anbefalingar 59 7.1 Vurdering opp i mot målsetjinga i kommunedelplanen 59 7.2 Diskusjon og anbefaling 60
8 Vedlegg 61 8.1 Tabelliste 62 8.2 Figurliste 63
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 6 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Samandrag
Tettbygd område på Litle Sotra, Bildøyna og Kolltveit – Morlandstø svarer til avlaupsvatn frå meir enn 10 000 personar og det er difor krav om at utslepp skal gjennomgå sekundærreinsing innan 31.12.2015. Fjell kommune vil søkje Fylkesmannen om unntak frå krav om sekundærreinsing, reinsekravet vert då primærreinsing men tidsfristen står fast.
Forstudien vurderer og anbefaler lokalisering av avløpsreinseanlegg med ein forventa befolkning på 28 000 personer i 2050. Lokaliseringa gjelder primærreinseanlegg med moglegheit for seinare utvidingar til sekundærreinsing. Det er anbefalt kjemisk reinsing som reinsemetode for primærreinsing.
Det er utarbeid 5 delrapportar som er bakgrunn for denne hovudrapporten kor anbefalingar i delrapportane er tatt inn. Hovudrapporten omhandlar planføresetnader, skildring av reinseanlegg med transportsystem og vurdering med anbefaling av lokalisering av reinseanlegg. Vurderinga vert gjort på grunnlag av kostnader, miljøkonsekvensar for nærmiljø og friluftsliv, natur, kulturminne, landskap, vassmiljø og energibruk samt sårbarheit og interne tilhøve.
I tråd med vedtak i Kommunestyret i samband med handsaming av Kommunedelplanen for vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011-2022 er det no utgreidd lokalisering av reinseanlegg for hovudavlaup på Litlesotra på strekninga Knarrevik – Basvika - Vågo. Både løysingar med eitt og fleire reinse- anlegg er vurdert. Denne forstudie tek utgangspunkt i aktuelle lokalitetar på denne strekninga.
Det er til saman vurdert 10 ulike lokaliteter for plassering av nytt avløpsreinseanlegg. Etter alternativsvurderinga står ein att med fire alternativ, tre med eitt reinseanlegg (A-C) og eit alternativ som er ei delt løysing med to reinseanlegg (D). Alle har utslepp til fjordsystemet Hjeltefjorden/ Byfjorden/ Kobbeleia aust og nordaust for Litlesotra: A. Mustadvatnet B. Knarrevik C. Basvika D. Vågo og Mustadvatnet
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 7 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Det er ein klar føresetnad at lukt frå reinseanlegget vert å reinse etter best tilgjengeleg teknologi før utslepp til luft. Spreiingsberekningane syner at det under ordinær drift vil vere små luktulemper for naboar for alle alternativ, med 3 god margin til innarbeidde anbefalingar for lukt i bustadområde (5 ouE/m ). For alle alternativ viser berekningar som er utført at det er fullt mogleg å drive eit avløpsreinseanlegg innanfor dei krav som vert stilt til støy og lukt. Knarrevik skil seg ut som det dårlegaste alternativet sjølv om det også er innafor krava til eit avlaupsreinseanlegg. Tabell 1: Investeringar, kostnader samt prognose for årsgebyr for einebustad. Kostnadstall per mai 2012.
Alternativ Investering Årskostna d Årsgebyr
Mnok Mnok eks mva
A - Mustadvatnet 310 31 9 000
B - Knarrevik 300 30 8 800
C - Basvika 378 38 9 800
D - Vågo og Mustadvatnet 348 37 9 500 Mustadvatnet (A) og Knarrevik (B) har tilnærma like kostnader med eit samla investeringsbehov på kring 300 – 310 millionar kroner og ein prognose for maksimalt årsgebyr på 11 000 kr inklusiv meirverdiavgift.
Basvika (C) og Mustadvatnet/Vågo (D) har eit investeringsbehov på 350 – 380 millionar kroner og ein prognose for maksimalt årsgebyr på 12 000 kr inklusiv meirverdiavgift. Desse to er rangert som likeverdige som nummer 3.
Vi gjer merksam på at kalkulert avlaupsgebyr er ein prognose som er hefta med stor grad av usikkerheit. Rentenivå, folkevekst, framtidige investeringar, og driftskostnader samt inntekter frå tilknytingsgebyr er alle usikre faktorar som kvar for seg har mykje å seie for årsgebyret.
Det er liten negativ konsekvens for miljøverkander på alle alternativa. Mustadvatnet (A) kjem best ut medan Knarrevik (B) kjem dårlegast ut. Det er tema nærmiljø som gjev utslag her.
For tema sårbarheit er det liten forskjell mellom dei ulike alternativa. Mustadvatnet/Vågo (D) kjem best ut når det gjeld uønska hending med overløpsutslepp til dårlege resipientar ved pumpestans og/eller mykje nedbør. Samstundes har Vågo mest sårbar resipient med overløpsutslepp ved reinseanlegg. Ved større driftsuhell med uønska luktutslepp ligg bustadområdet ved Knarrevik (B) mest utsett til.
Med omsyn til framdrift aleine kjem Mustadvatnet/Vågo (D) best ut, då nytt reinseanlegg på Vågo vil kunne vere klart til drift innan 2018. Med dette oppnår
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 8 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
ein at 50 % av avlaupsvatnet vert reinsa og ein har kapasitet til å ta unna forventa folkevekst i Straumeområdet fram til nytt reinseanlegg på Mustadvatnet er på plass. Alternativ A med eitt reinseanlegg ved Mustadvatnet har den dårlegaste framdrifta då dette alternativet er avhengig av framdrifta for reguleringsplan og prosjektering av ny Sotrabru, og vil etter vår tildegast vere klar innan 2020.
Alternativ A med eitt reinseanlegg ved Mustadvatnet har den dårlegaste framdrifta då dette alternativet er avhengig av framdrifta for reguleringsplan og prosjektering av ny Sotrabru, og vil etter vår tildegast vere klar innan 2020. Med tanke på moglegheiter for lokal energigjenvinning kjem den delte løysinga Mustadvatnet/Vågo (D) dårlegast ut. Framdrift og energigjenvinning utgjer det vi har kalla interne tilhøve og Basvika (C) kjem her samla best ut følgt av Mustadvatnet/Våge (D).
Når vi vurderer alternativa opp mot målsetjingane i Kommunedeplan for avlaup og vassmiljø vert desse med unntak av tidsfrist for gjennomføring av reinsekrav tilfredsstilt.
Det er lite som skil dei ulike alternativa når ein ser på fordelar og ulemper samla. Etter en totalvurdering anbefaler vi at ein går vidare med alternativ A, eitt reinseanlegg ved Mustadvatnet. Reinseanlegget bør planleggast for framtidig oppgradering til sekundærreinsing. Alternativ C kan også aksepterast, medan alternativet B i Knarrevik ikkje vert tilrådd.
Uavhengig om alternativ A eller C vert bygd vil det som avbøtande tiltak vere behov for å setje i verk ei mellombels oppgradering av Våge og Valen reinseanlegg som skal fungere fram til nytt avlaupsreinseanlegg og overføringsanlegg er på plass.
Rangeringa av alternativ som gjort i denne forstudien er basert på kriteria som har relevans for utbygging og drift av et moderne avløpsreinseanlegg for Fjell kommune med moglegheit for å takle forventa folketal i 2050 så vel som skjerpa reinsekrav. Synergiar opp mot andre prosjekt, utvikling av kommunen og andre samfunnsøkonomiske tilhøve er ikkje prissett i denne utredninga.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 9 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
1 Innleiing
1.1 FORMÅL Hovudformålet med denne forstudien er å utgreie lokalisering av nytt hovudavlaupsreinseanlegg for det tettbygde området Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit. Fakta om reinseanlegg, naudsynte tiltak for etablering av nytt reinseanlegg for hovudavlaup samt eksisterande og nytt og leidningsnett for avlaup er med i forstudien.
Figur 1: Planavgrensing for saneringsplan avlaup med område for nytt hovudavlaupsreinseanlegg. Bakgrunn for forstudien er vedtaket som vart gjort i kommunestyret den 1. september 2011 i samband med stadfesting av Kommunedelplan for vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011 - 2022:
3. Endeleg plassering av hovudavlaupsreinseanlegg mellom Knarrevik, Basvika og Vågo vert å kome attende til ved detaljplanlegging av prosjektet. FjellVAR vert beden om å utarbeide eit forprosjekt for aktuelle lokalitetar med utgreiing av konsekvensar, kostnader og framdrift for aktuelle lokalitetar.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 10 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4. Kommunestyret ber administrasjonen om å søkje om unntak frå krav om sekundærreinsing for tettbebygging Litle Sotra / Bildøyna / Kolltveit dersom ein kan dokumentere at utslepp etter primærreinsing ikkje vil vere til skade for miljøet.
1.2 DELUTGREIINGAR I saneringsplan for avlaup for Litle Sotra, Bildøyna og Kolltveit har ein mellom anna:
• Fastlagd dimensjonerande belastning for transportsystem og reinseanlegg. • Vurdert og anbefalt prosessløysing for avlaupsreinsing. • Vurdert løysing for sanering av eksisterande utslepp og overføring til nytt hovudavlaupsreinseanlegg. • Utført ein grovsiling av fleire lokaliseringsvariantar. • Vurdert aktuelle lokalitetar og alternativ opp mot kvarandre for ulike kriterier • Vurdert kostnader og konsekvensar for aktuelle alternativ.
• Gitt ei tilråding om val av alternativ.
Det er utarbeidd 5 ulike delrapportar som er bakgrunn for denne hovudrapporten.
Tabell 2: Delrapportar som inngår i forstudien.
Nr Namn
01 Overføringsanlegg 02 Ventilasjon, luktreinsing og energi 03 Spreiingsberekning for luktutslepp 04 Prosessløysing for avlaupsreinseanlegg 06 Avlaupsmodell
1.3 METODE FOR VURDERING OG VAL AV ALTERNATIV I følgje kommunedelplanen for vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011-2022 er det tre aktuelle lokaliseringar av reinseanlegg for hovudavlaup på Litlesotra på strekninga frå Knarrevik til Vågo. Både løysingar med eitt og fleire anlegg er vurdert. Denne forstudie tek utgangspunkt i desse områda.
I denne forstudien er de i ein første fase gjort ei vurdering av plassering innafor kvart av dei aktuelle områda. Den antatt beste lokaliteten innafor kvart område vert utgreidd meir i detalj og deretter vurdert opp i mot de andre. Endeleg plassering må likevel avklarast i reguleringsplanen og både tilrådd og endeleg vedteke alternativ må sjåast i lys av dette.
Sidan det vert vurdert alternativ både med eitt og to reinseanlegg vert det skild mellom «lokalisering av reinseanlegg» og «alternativ løysing». Eitt alternativ kan altså ha to lokaliseringar.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 11 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Alle alternativa som vert vurdert skal tilfredstille gitte føresetnader og vert vurdert opp i mot målsetting, gitte kriterier og i høve til kostnader og konsekvensar. Dei ulike vurderingsfaktorane vil kunne vektast ulikt.
1.4 SLAMHANDSAMING I kommunedel for vatn og avløp står det at:
«Med tanke på slamhandtering i framtida er det utført eit forstudium for slam og matavfall (i 2010) der ein har vurdert bygging av eit biogassanlegg i Fjell. Utredninga slår fast at dette kan vere lønnsamt dersom ein får avtale om leveransar frå andre kjelder. I denne planperioden vert det lagt til grunn at slammet frå dei nye avløpsreinseanlegga vert levert til eksterne godkjende anlegg, men at hovudavløpsreinseanlegget skal ha moglegheit for utviding med eit biogassanlegg.»
Det er under arbeid ein eige delutgreiing på dette tema der biogassanlegg er vurdert saman med reinseanlegg.
Plassering av eit biogassanlegg og dei konsekvensar som er knytt til eit slikt tiltak må vurderast for seg. Det er problematisk å ha eit slikt tiltak med i vurderinga knytt til plassering av reinseanlegg så lenge det ikkje er avklart om det skal byggast eit slikt anlegg.
Det er ikkje stilt som absolutt krav til plassering av reinseanlegg om det er plass til biogassanlegg same stad, og berre to av alternativa som vert vurdert er egna for biogassanlegg. Tilkjøring av slam frå andre kjelder og potensiale for direkte bruk som fjernvarme og/eller biodrivstoff må konsekvensutgreiast for seg. Lokalisering av eit biogassanlegg må og vurderast opp i mot andre lokaliteter uavhengig av eit reinseanlegget og i høve til andre måtar å handsame slammet utan energiattvinning.
Plassering av reinseanlegg vert difor i utgangspunktet vurdert uavhengig av om det er plass til eit biogassanlegg og utan at konsekvensar av eit slik anlegg vert vurdert. Deretter vert alternativa som er i spel vurdert med biogassanlegg, men då kan andre løysingar for handsaming av slam og andre plasseringar av biogassanlegg enn samlokalisering med reinseanlegg måtte vurderast og. Lokalisering av biogassanlegg vert ikkje konsekvensutgreidd i denne rapporten.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 12 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
2 Føresetnader
2.1 REINSEKRAV Avlaupsregelverket i Norge har vore gjenstand for endringar dei siste år, og det norske regelverket er etter siste regelendring i 2010 godt harmonisert med EU-direktivet om reinsing av avlaupsvann frå byar og tettbygde område.
Tettbygd område på Litle Sotra, Bildøyna og Kolltveit – Morlandstø svarer til avlaupsvatn frå meir enn 10 000 personar og det er difor krav om at utslepp skal gjennomgå Primærreinsing: sekundærreinsing innan 31.12.2015.
Fjerning av 20 % organisk stoff og Fylkesmannen kan gje løyve til primærreinsing dersom det er 50 % av partiklane i avlaupsvatnet. gjort undersøkingar som syner at utsleppa ikkje har Sekundærreinsing: skadeverknader på miljøet. Fjerning av 70 % organisk stoff og meir enn 90 % av partiklane (ikkje Utsleppa frå reinseanlegga vil skje som djupvassutslepp til krav) i avlaupsvatnet. sjøområdet kor Kobbeleia, Byfjorden, og Hjeltefjorden møtes. Det er sett i gong resipientundersøkingar for å etablere grunnlag for søknad om fritak frå sekundærreinsekravet. Desse vil vere klar desember 2012.
Dersom Fjell kommune får løyve til primærreinsing må FjellVAR gjennomføre resipient- undersøkingar kvart 4. år. Dersom det viser seg at utslippet er til skade for miljøet kan Fylkesmannen stille krav om etablering av sekundærreinsing i løpet av 7 år.
2.2 FRAMTIDIG FOLKETAL Folketalsutviklinga er henta frå prognose i Kommunedelplan for vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011 – 2022.
Statistisk sentralbyrå (SSB) siste prognose for høg vekst tilseier om lag 2,1 % årleg vekst i Fjell kommune, mot 1,5 % tidlegare. Den skisserte utbygginga i Straumeområdet vil åleine føre til ein auke på kring 10 000 personar. SSB si prognose tek ikkje omsyn til arealplanar eller nytt Sotrasamband, og dersom ein legg denne til grunn, kan infrastruktur for vassforsyning og avlaup/vassmiljø bli ein brems på utviklinga i kommunen.
Nyaste prognose for SSB går no fram til 2040, denne er vist med svart og er vesentleg høgare enn førre prognose som er vist med grått Figur 2.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 13 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 2: Prognose for framskriving av folketal. I Kommunedelplan for vassforsyning og avlaup/vassmiljø er det lagt til grunn ein prognose for auke i folketal samt privat og offentleg verksemd for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit med 3,1 % fram til 2030, og 2,7 % årleg vidare til 2050, vist som grøn linje, og vert nytta til dimensjonering av tiltaka i denne forstudien.
2.3 MÅLSETJING I KOMMUNEDELPLANEN Ifølgje Kommunedelplanen er målsetjinga at reinseanlegga skal reinse avlaupsvatnet slik at:
• Utsleppsløyvet overhaldast
• Mål for vassmiljø overhaldast
• Ein oppfyller krava til minst god økologisk tilstand i alle vassførekomstar
• Brukarkrav til vasskvaliteten i resipienten er tilfredsstilt
• Naturen si eiga evne til sjølvreinsing ikkje blir overskriden på kort eller lang sikt
• Vassmassane, vassoverflata og stranda er fri for synlege forureiningar
• Botnfauna ikkje avvik vesentleg frå forventa naturtilstand
• Alle offentlege badeplassar har god badevasskvalitet
• Slamhandteringa skal vere god og i tråd med regelverket
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 14 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3 Lokalisering av avlaupsreinseanlegg
3.1 TIDLEGARE VURDERINGAR I forkant av kommunedelplan for vann og avlaup vart det vurdert 11 ulike lokalitetar for plassering av nye reinseanlegg. Vurderingskriteria var resipientkapasitet/økologisk status i resipienten og kor eigna den fysiske plasseringa av reinseanlegget er med tanke på utvidingsmoglegheiter, avstand til bustader, åtkomst og naturinngrep. Konklusjonen av vurderinga er at av dei 11 lokalitetane som er vurdert, er fem lokalitetar godt eller svært godt eigna for lokalisering av reinseanlegg. Desse er Vågo, Basvika, Knarrevik, Straume/Ebbesvik og Valen. Dei resterande; Morlandstø, Brattholmen, Kolltveit, Hjelteryggen, Søre Straumtoppen og Bildøy Sør; vart ikkje med i den vidare vurderinga.
Med dei fem attverande lokalitetane vart åtte ulike alternativ for anleggstruktur vurdert med berre eitt reinseanlegg eller kombinasjonar med drift av opp til 4 anlegg. Siling i denne omgang var knytt opp i mot kostander, tidsfrist for gjennomføring av reinsekrav og plass til framtidig utviding. Til slutt sto ein att med to tilrådde alternativ, anten eitt reinseanlegg i Basvika eller to reinseanlegg lokalisert i Vågo og Knarrevik.
Kommunestyret vedtok planen og vedtok og at plassering av reinseanlegg for hovudavlaup på Litlesotra skulle konsekvensutgreiast. Ei slik utgreiing vil avdekke eventuelle konfliktar og grad av konflikt med andre interesser. I ei slik samla vurdering vil både eigenskapar ved lokalitet, kvalitetar ved alternativ og samfunnsøkonomiske kostnader ved alternativa verte meir inngåande vurdert opp i mot kvarandre.
Figur 3: Utsnitt frå avløpskart, KDP for vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011 – 2022.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 15 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3.2 FØRESETNADER OG KRAV TIL LOKALISERING Ved vurdering av lokalisering av nytt hovudavlaupsreinseanlegg er det nokre viktige absolutte krav og føresetnad som må vere på plass:
• Anlegg må vere nær utslepp til god sjøresipient • Tomten må vere stor nok til å kunne utvidast til sekundærreinsing • Anlegget skal være tilpassa klimaendringar og endringar i havnivå
I kommunedelplanen var det og ein viktig føresetnad at nytt hovudreinseanlegg kunne vere i drift innan 1. januar 2016 for alt avlaupsvatnet i tettbygd område. Det er ikkje lenger mogeleg å nå denne fristen for nokon av dei løysingane som skal vurderast mot kvarandre.
3.3 VIKTIGE KRITERIER FOR VAL Det er både fordelar og ulemper med dei ulike alternativa og dei vert alle vurdert opp i mot målsetjing, konsekvens og nokre andre kriterium som det og er sett på. Målsetjinga er vist i kapittel 2.3. I ei optimal løysing er desse kriterier viktige moment:
• Reinseanlegg bør ikkje vere i konflikt med nærmiljø, naturmiljø, kulturmiljø og eksisterande næringsverksemd • Overtaking av eigedom bør skje utan oreigning (ekspropriasjon)
• Reinseanlegg bør ligge nær eksisterande infrastruktur som veg, vatn, straum og eksisterande avlaup. • Løysinga bør vere kostnadseffektiv
• Løysinga bør vere energiøkonomisk
• Det bør vere mogleg med framtidig handsaming og energigjenvinning av slam og eventuelt anna organisk avfall lokalisert saman med reinseanlegg.
Kriteriene her er vurdert der dei høyrer heime i konsekvensvurderinga og under interne tilhøve i kapittel 6.
3.4 KONSEKVENSVURDERING Planprogrammet for kommunedelplan vatn og avlaup omhandla ikkje konsekvensvurdering av lokalisering av hovudreinseanlegg for avlaup. Kommunestyret ynskja likevel at dette skulle gjerast da den endelege planen vart vedteke. Det er difor gjort ei konsekvensvurdering av dei alternativa som ein no står att med.
Ei konsekvensutgreiing tek føre seg prissette og ikkje-prissette samfunnsøkonomiske konsekvensar av eit tiltak. Kva tema som skal vurderast vil variere etter kva tiltak det er snakk om. Prissette kostnader som er vurdert her er investeringskostnader knytt til reinseanlegg og leidningsnett samt driftskostnader. Dei ikkje-prissette konsekvensar som vert vurdert er nærmiljø, friluftsliv, naturmiljø, kulturmiljø, landskap. Det er og gjort ei forenkla ROS (risiko- og sårbarhetsvurdering) og ei vurdering av alternativa opp i mot lokal- og regional utvikling. Det er teke utgangspunkt i Statens Vegvesen handbok 140 med naudsynte tilpassingar.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 16 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
I følgje handbok 140 skal vurdering og analyse av ikkje-prissette konsekvensar gjerast i tre trinn: verdivurdering, omfangsvurdering (verknad) og konsekvens som er ei samla vurdering av verdi og omfang. Samanhengen mellom verdi og omfang er vist i Figur 4. Både verdivurdering og omfangsvurdering følgjer gjevne kriterier for vurdering tilpassa dei ulike vurderingstema.
Figur 4: Konsekvensvifte henta frå Statens vegvesen, handbok 140.
3.5 INNLEIANDE VURDERING AV LOKALITETAR OG ALTERNATIV 3.5.1 Vurderte plasseringar av reinseanlegg I kommunedelplanen for vatn og avlaup vart det tilrådd lokalisering av reinseanlegg både i Basvika, Knarrevika og Våge og driftsløysingar med både eitt og to hovudanlegg. I denne forstudien har ein innleiingsvis sett på høveleg lokalisering meir i detalj. Fire lokalitetar i Knarrevik er vurdert, tre i Vågo og to i Basvika. I tillegg er det sett på ei løysing med reinseanlegg i fjell på Hjelteryggen. Tabell 3: Vurderte lokalitetar.
Knarrevik Basvika Vågo Hjelteryggen
A1 Mustadvatnet C1 Basvika sør D1 Vågo E1 Hjelteryggen
A2 Varden C2 Basvika nord D2 Stortua
B1 Knarrevik nord D3 Vågo sør
B2 Knarrevik sør
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 17 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 5: Moglege lokalitetar for nytt hovudavlaupsreinseanlegg.
3.5.2 Knarrevik I Knarrevik er det vurdert fire lokalitetar som vist i Figur 6; A1 Mustadvatnet, A2 Varden, B1 Knarrevik nord og B2 Knarrevik sør.
Lokalitetane A1, Mustadvatnet, og A2, Varden, ligg rett sør for vedteke trasé for nytt Sotrasamband. Begge lokalitetane ligg i uregulert område, definert som landbruk, natur og friluftsområde i gjeldande arealdel til kommuneplan og som omsynssone trafikk i kommunedelplan for Sotrasambandet. Lokalitetane har same grunneigar, som og er positiv til sal av eigedom. Næraste bustader ligg 90 m frå A1 og 270 m frå A2. For A2 er det i tillegg seks fritidseigedomar nærare enn 100 m frå lokalitet. Tomta i A1 er stor nok, medan vurdert lokalitet i A2 er i minste laget. Det er innhenta førehandsuttale frå vegvesenet for A1 Mustadvatnet. Dei avviser ikkje ein plassering her, men tek atterhald om reguleringsplan og forprosjekt for ny bru. Slik førehandsuttale er ikkje innhenta for A2 og ei plassering her vil kunne kome i konflikt med brukonstruksjonar.
B1, Knarrevik nord, ligg i uregulert område avsett til industriformål i gjeldande arealplan. Det ligg 12 bustader nærare enn 100 m frå anlegget, og ein må pårekna at nokre av desse vert påført vesentleg ulempe. Det er mogleg å utvide til sekundærreinsing, men ikkje til anlegg for energiproduksjon eller andre aktivitetar. Eigar ønskjer ikkje å selje, men då området ikkje er i bruk kan ein likevel ha heimel til oreigning.
B2, Knarrevik sør, ligg på regulert industriområde som per i dag er utleigd og vert nytta av eit avfallsgjenvinningsfirma. Området ligg 170 m frå næraste bustad med anna næring i mellom. Eigarane ønskjer ikkje å selje eller leige ut areal til reinseanlegg, og ein finn difor ikkje grunnlag for å gå vidare med denne lokaliteten då det vil vere tvilsamt om ein har heimel til oreigning.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 18 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 6: Aktuelle lokalitetar i Knarrevik (Ytre sirkel r=100m).
Figur 7: Utsnitt av kommuneplan for Fjell og kommunedelplan for Sotrasambandet.
Oppsummering Knarrevik:
I ein fyrste fase for vurdering av plassering i Knarrevik er det eigedomstilhøve og planar for Sotrasambandet som vert vurdert som viktigaste kriterium for val. I begge tilfelle er det uvisse kring framdrift og faktisk gjennomføring som har fokus.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 19 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Tabell 4: Vurdering av plassering i fyrste fase Knarrevik.
A1 Mustadvatnet A2 Varden B1 Knarrevik B2 Knarrevik sør nord Grunneigar positiv ja ja nei nei til sal/leige Oreigning mogleg - truleg ja truleg ikkje Området er i bruk nei Ja, delvis til nei ja til anna verksemd hytter Reg plan må ja ja nei ja koordinerast med Sotrasambandet Konflikt med ny nei ja delvis bru til Sotra Areal stort nok til ja ja ja ja reinseanlegg Areal stort nok til ja ja nei ja biogassanlegg Avstand til 90 m 270 m til bustad, 30 m 170 m næraste bustad hytter nærare
Av totalt fire lokalitetar i Knarrevik vert A1, Mustadvatnet og B1 Knarrevik nord vurdert som best og som vert teke utgangspunkt i for den vidare vurderinga. For A1 er det likevel uvisse kring framdrift og gjennomføring pga Sotrasambandet og for B1 trengs det truleg oreigning i tillegg til at tomteareal er for lite til å kunne utvidast til biogassanlegg.
A2 Varden vil truleg kome i konflikt med brukonstruksjonane til ny Sotrabru og vert difor ikkje tilrådd å gå vidare med denne lokalitet. Uvisse kring oreigning av eigedom for B2 Knarrevik sør gjer at ein ikkje tilrår å gå vidare med dette alternativet.
3.5.3 Basvika I Basvika er det vurdert to lokalitetar, C1 Basvika sør og C2 Basvika nord, som vist i Figur 8. Begge lokalitetane ligg i uregulert område, definert som landbruk, natur og friluftsområde i gjeldande arealdel til kommuneplanen der naturvern er dominerande og området er vist som mogleg reinseanlegg i kommunedelplanen for vatn og avlaup. Det er gode mogelegheiter for utviding av anlegget med både sekundærreinsing og eventuelt energiproduksjon. C1 ligg omlag 150 m frå næraste bustad og C2 om lag 200 m unna. Det er same eigar for begge lokalitetane og eigar er positiv til sal.
C1 Basvika sør er lokalisert der det låg eit trandamperi oppretta i 1930-åra. Bygningsmassen er i dag å betrakte som ruin, og er svært skjemmande. C2 Basvika nord ligg i skrånande terreng med hovudsakleg furuskog.
Det må byggast ein relativ lang veg fram til anlegget både for C1 og C2 på grunn av høgdeforskjellar. Det er naturleg at tilkomsten skjer frå Hjelteryggen då dette vil vere den kortaste vegen til anlegget der det er regulert men ikkje bygd ein vegstump ut i frå eit bustadområde som starter om lag 70 moh. Høgdeforskjell gjer at tilkomstveg frå Hjelteryggen vert omlag 1 km. Veg frå Våge til Basvika vil bli kring 1,5 – 1,8 km.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 20 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 8: Aktuelle lokalitetar i Basvika.
C1 ligg innafor strandsona og det vil vere naudsynt med opprydding på industritomten. Tiltaket vil medføre ei estetisk oppgradering av staden som vil kunne sjåast på som positivt. Eventuell grunnforureining er ikkje vurdert. Grunneigar har likevel uttrykt ønskje om at anlegget om mogleg vert lagt til C2. C1 ligg noko nærare busetnad enn C2 men avstand til busetnad er i begge høve akseptabel. Etter ei samla vurdering vert det tilrådd å gå vidare med C2. I reguleringsarbeidet bør det sjåast på fleire tilkomstløysingar og endeleg plassering vert avklart i reguleringsplanen.
3.5.4 Vågo På Vågo er det vurdert tre ulike lokalitetar (D1 Vågo, D2 Stortua og D3 Vågo sør) som vist på Figur 9.
Lokalitet D1 Vågo ligg sør og vest for eksisterande reinseanlegg, det er naudsynt å erverve meir areal då eksisterande tomt er for liten til nytt reinseanlegg. Eksisterande tomt for reinseanlegg er regulert til VA-anlegg, medan naboeigedom er uregulert. I kommuneplanen har området status som område for landbruk, natur og friluftsliv (LNF) og i kommunedelplan for vatn og avlaup er det vist planlagt reinseanlegg for avlaup her. Grunneigar har vore kontakta, men ønskjer ikkje å selje grunn til reinseanlegg. Ein bustad og eit grendehus ligg kring 50 m frå tenkt utviding av anlegget.
Lokalitet D2 ligg ved Stortua lie nord for havna i Vågo. Området er uregulert og ligg som LNF- område i gjeldande arealdel. Det ligg bustader og hytter i nærleiken 50-100 m frå anlegg. Vegen
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 21 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
fram til Stortua er dårleg langs Vågen, og ein må rekne med at det vil vere trong for utbetring. Grunneigar er ikkje kontakta.
Lokalitet D3 Vågo sør ligg vest for Storenipa, 100 – 150 meter søraust for eksisterande reinseanlegg. Denne lokaliteten ligg i uregulert område, området ligg som LNF-område i gjeldanekommuneplan og i kommunedelplan for vatn og avlaup er det vist at det er planlagt reinseanlegg i området. Næraste bustad og hytte ligg over 100 m unna. Grunneigar er ikkje kontakta.
Figur 9: Aktuelle lokalitetar på Vågo. Det er berre eigar av D1 som er kontakta av FjellVar og denne eigar er negativ. Det er ingen verksem på nokon av lokalitetane i dag og det er difor mogleg å gjennomføre oreigning på alle lokalitetane dersom det er naudsynt. Dårlegare tilkomst og lokalisering nær hytter i Anglevik og bustader i Vågo gjer at D2 ikkje vert vurdert vidare. Endeleg plassering D1 eller D3 bør avklarast i eventuell reguleringsplan men D1 vert lagt til grunn i den vidare vurderinga opp mot dei andre hovudlokalitetane.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 22 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3.5.5 Reinseanlegg i fjell - Hjelteryggen Døme på plassering av eit avlaupsreinseanlegg i fjell er vist i Figur 10 med åtkomst i tunnel frå Rennedalen og utslepps- og rømningstunnel til eksisterande avlaupsreinseanlegg nord for Sveneset. Eit fjellanlegg krev også ein del installasjonar og infrastruktur i dagen, dei meste viktige er;
• Administrasjonsbygg med fast arbeidsplass for driftsoperørane. • Adkomstveg • Ventilasjonsutblås.
Eit reinseanlegg i fjell vil innebere høgare investeringskostnader enn eit anlegg i dagen. Kor mykje dyrare eit fjellanlegg vil avhenge av mellom anna tunnellengde og fjellkvalitet, og på dette stadiet kan vi berre anslå det til mellom 40 - 80 millionar dyrare enn eit reinseanlegg i dagen.
For å gjere meir presise vurderingar må ein gjennomføre geologiske forundersøkingar for å kartlegge fjellkvalitet og plassering av fjellrom (tunnellar og fjellhallar). Ein har difor valt å ikkje gå vidare med eit reinseanlegg i fjell i denne forstudien.
Figur 10: Vurdering av lokalitet E – Hjelteryggen.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 23 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3.6 VURDERING AV ALTERNATIVE TOTALLØYSINGAR I kommunedelplanen for vatn og avlaup vart det vurdert fleire løysingar med både eitt, to og tre hovudreinsenanlegg for avlaup. I tilrådinga vart det føreslege eit alternativ med eitt anlegg lokalisert til Basvika (1b) og eit alternativ med delt løysing med lokalisering i Vågo og Knarrevik (2b).
3.6.1 Alternativ med eitt reinseanlegg for hovudavlaup Vågo er ikkje aktuell som lokalitet åleine då kapasiteten på leidningsnettet frå Straume til Vågo er for liten og naudsynte investeringar til nytt leidningsanlegg vil verte svært høge, i storleik 40 millionar kroner. Kalkylar for eitt anlegg i Vågo versus eitt anlegg i Basvika syner at investeringane for desse to alternativa vil vere nokså like.
Basvika er med vidare som eit alternativ med svært lang avstand frå bustader og lågare konfliktnivå enn dei andre lokalitetane. For Vågo vil ein delt løysing med to reinseanlegg vere betre, både med omsyn til framdrift og kostnader, og den er difor utgreidd her. Vi gjer merksam på at for Vågo kan ein mellombels løysing med auke av kapasitet i reinseffekt vere naudsynt for å tilfredsstille reinsekrav fram til nytt hovudavløpsreinseanlegg er på plass. Med eit slikt tiltak vil ein takle forventa folkevekst i Straumeområdet fram til kring 2020.
1c Knarrevika vert med vidare i forstudiet fordi framdrifta for dette anlegget vert rekna som relativt god med 100% ferdigstilling i 2018 og kostnadene låge.
Mustadvatnet har kome med i forstudiet som ei alternativ plassering i Knarrevikområdet som vist i kapittel 3.5.2.
3.6.2 Alternativ med to reinseanlegg for hovudavlaup Ei delt løysing med to reinseanlegg har både fordelar og ulemper. Skjerpa reinsekrav i framtida vil til dømes favorisere færre anlegg og eit alternativ med tre anlegg vart difor silt ut i kommunedelplanen. Det er sett vidare på ei delt løysing der Vågo inngår som eit av to reinseanlegg primært fordi ein med dette oppnår:
• Raskast mogleg framdrift for å tilfredsstille reinsekrav for Straumeområdet.
• Dei lågaste investeringane til nytt leidningsnett av alle fire hovedalternativ? • Best nytte av investeringane som vart gjort då leidningsanlegg og utsleppsleiding frå Foldnes til Vågo vart bygd for kring 10 år sidan. Ved delt løysing er Vågo og Mustadvatnet det mest aktuelle alternativet då det ikkje vil vere kostnadseffektivt å byggje to hovudavlaupsreinseanlegg så nær kvarandre som Vågo og Basvika.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 24 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 11: Aktuelle lokalitetar for hovudavlaupsreinseanlegg med utsleppstad, fjordkatalogen.
3.6.3 Oppsummering Etter alternativsvurderinga står ein att med fire alternativ, tre med eitt reinseanlegg (A-C) og eit alternativ som er ei delt løysing med to reinseanlegg (D). Alle har utslepp til det same fjordsystemet Hjeltefjorden/Byfjorden aust og nordaust for Litlesotra.
E. Mustadvatnet med utslepp til Kobbeleia
F. Knarrevik med utslepp til Byfjorden
G. Basvika med utslepp til Hjeltefjorden
H. Vågo med utslepp til Hjeltefjorden samt Mustadvatnet med utslepp til Kobbeleia
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 25 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3.7 PRESENTASJON AV ALTERNATIV
3.7.1 Innleiing Her vert dei ulike alternativa presentert med faktagrunnlag særleg knytt til lokalisering av reinseanlegg med og særlege tilhøve knytt til leidningsnett. Det er utarbeida skisser til illustrasjonsplan som er meint som idéskisse til utnytting av tomten.
3.7.2 A – Mustadvatnet
Figur 12: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for Alternativ A1 – Mustadvatnet. Lokaliteten ligg 35 moh, 350 m frå sjø, like sør for Mustadvatnet mellom Knarrevik og Valen. Figur 12 syner ein skisse til situasjonsplan med eit arealbehov på 15 da. Tomta ligg i eit lite dalsøkk, og reinseanlegget vil lite synleg for naboane. Tomten og plasseringa mogleggjer utbygging av anlegg for energiproduksjon. Grunneigar har signalisert til FjellVAR at dei ønskjer å selje tomta.
I gjeldane Kommuneplan er området definert som område for landbruk, natur og friluftsliv (LNF) og omsynssone for framtidig vegareal (Sotrasambandet). Det er ikkje registrert konflikt med naturverdier eller kulturminne. Reinseanlegget er plassert i eit mindre dalsøkk inn mot eksisterande næringsområde med kort tilførselsveg. Tiltaket vil difor ikkje stå fram i landskapet. Det er registrert hjortefar men ikkje stiar på tomta. Det er i dag tre bustader nærare enn 100 m frå anlegget. I tillegg vil eitt av leilegheitsbygga i «Nøtteskogen» kome 90 m sør for planlagt reinseanlegg (vist med rødt på kart).
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 26 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3.7.3 B – Knarrevik
Figur 13: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for Alternativ B1 – Knarrevik. Lokaliteten ligg 23 moh, 20 m frå sjø like nord for Sotrabrua rett nord for grusbanen. Figur 13 syner ein skisse til situasjonsplan med eit arealbehov på 8 da. Grunneigar har signalisert til FjellVAR at dei ikkje ønskjer å selje tomt. Eventuell utviding av areal for energiproduksjon andre aktivitetar må skje mot sør, noko som vil vere i strid med eksisterande næringsverksemd.
Ved reinseanlegget er det i dag en felles slamavskiljar som reinsar avlaupet frå Knarrevik. Området er uregulert, men sett av til industriformål i gjeldane kommuneplan. Det er ikkje registrert naturverdiar eller kulturminne på tomta. Området ser ut til å vere nytta som leik- / nærfriområde. Det er 12 bustader nærare enn 100 m frå anlegget og ein leikeplass/grusbane heil inntil tomta.
3.7.4 C – Basvika Lokaliteten ligg 18 moh 40 m frå sjø nord for bustadområdet Hjelteryggen like nord for ruinar etter tidlegare industriverksemd i Basvika. Tilkomst til området er anbefalt løyst med veg frå Hjelteryggen då ein veg frå Våge vil vere vesentleg lengre. Figur 14 syner ein skisse til situasjonsplan med eit samla arealbehov inklusiv grunn for veg på 26 da. Tomta og plasseringa mogleggjer utbygging av anlegg for energiproduksjon.
Grunneigar har signalisert til FjellVAR at dei ønskjer å selje tomta.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 27 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
I gjeldane Kommuneplan er området innafor funksjonell strandsone og definert som LNF-område der naturvern er dominerande. Det er ikkje registrert særlege naturverdiar eller kulturminne her. Potensialet for kulturminne er også lite. Det går sti ned til nedlagt industriområde i Basvika og vidare utover til Saltskohamn. Det ligg ein villmarkscamp for born langs stien mot Basvika. Næraste fritidsbustad er 150 m nord for reinseanlegg, næraste einebustad er 200 m sør for anlegg.
Figur 14: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for Alternativ C2 – Basvika nord.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 28 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
3.7.5 D – Vågo og Mustadvatnet
Figur 15: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for lokalitet D1 – Vågo.
Alternativ D Vågo/Mustadvatnet er utviding av eksisterande reinseanlegg i Vågo i tillegg til eit noko redusert anlegg ved Mustadvatnet i samsvar med alternativ A. Figur 15 syner ein skisse til situasjonsplan for reinseanlegg i Vågo.
Grunneigar har signalisert til FjellVAR at dei ikkje ønskjer å selje tomt.
Området er innafor funksjonell strandsone og er delvis regulert til formålet. Området er dessutan i kommuneplanen definert som LNF-område. Det er ikkje registrert særlege naturverdiar eller kulturminner på staden. Potensialet for funn er likevel stort like aust for vegen. Dette må ein ta omsyn til dersom alternativet vert vald og det vert vurdert løysingar på andre sida av vegen her. Det er ein bustad og eitt grendehus nærare enn 100 m frå anlegget, næraste bustad er 65 m frå nytt reinseanlegg.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 29 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4 Avlaupsreinseanlegg
4.1 DIMENSJONERING Overføringsanlegg er i denne studien dimensjonert for estimert tilknyting i 2050.
Hovudavlaupsreinseanlegg vert dimensjonert for 22 000 personar som svarer til prognose for tilknyting i 2030. Prognoser som er lagt til grunn er vist i kapittel 1.3.
Tabell 5: Prognose for tilknyting (tal pe) i dei ulike avlaupssoner.
Avlaupssone 2009 2030 2050
Brattholmen 1 759 2 500 3 500
Valen 873 1 200 1 700
Knarrevik 281 400 600
Hjelteryggen 1 590 2 200 3 200
Straumeområdet inklusiv nordre 4 735 12 400 15 200 Bildøyna, Foldnes og Våge Søre Straumtoppen 75 100 100
Søre Bildøyna 825 1 200 1 600
Kolltveit 1 013 1 400 2 000
Morlandstø 252 400 500
Sum 11 403 21 800 28 400
Reinseanlegg skal planleggast for enkel utviding med seinare byggetrinn for tilknyting i 2050, samt enkel utviding til sekundærreinsing.
Tabell 6: Dimensjonerande tilknyting til reinseanlegg.
Anlegg A-C Litle Sotra øst D Vågo D Vågo D Mustadvatn D Mustadvatn
2030 2050 2020 2050 2030 2050 Tilknytning pe 22 000 29 000 10 000 10 000 12 000 19000
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 30 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4.2 PROSESSLØYSING FOR PRIMÆRREINSING Vi anbefaler å byggje eit kjemisk reinseanlegg for å tilfredsstille primærreinsekravet, og det er eit slikt anlegget som er kostnadsrekna i saneringsplanen.
Det er ikkje slik å forstå at eit kjemisk reinseanlegg er einaste løysing for å klare krav om primærreinsing, til dømes kan mekanisk reinsing med finsilar i mange tilfelle klare primærreinsekravet. Utan kunnskap om det aktuelle avlaupsvatnets samansetning har vi lagt ein slik anleggsmodell til grunn, sidan eit kjemisk reinseanlegg vil tilfredsstille primærreinsekravet med god margin.
Som døme på et kjemisk reinseanlegg er det nytta eit flotasjonsanlegg med forbehandling og enkel slamtrinn. Det er mange andre moglegheiter til å bygge andre typar kjemiske reinseanlegg.
Figur 16: Prosessløysing for eit anlegg med rister, sandfang og kjemisk reinsetrinn.
4.3 UTVIDING TIL SEKUNDÆRREINSING
Ein eventuell utviding til sekundærreinseanlegg kan enkelt skje ved utviding av bygg for å få plass til eit biologisk reinsetrinn som vist i Figur 17.
Figur 17: Utviding til sekundærreinsing.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 31 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4.4 LUKTREINSING OG UTSLEPP TIL LUFT Lukt frå reinseanlegget vert reinsa etter best tilgjengelig teknologi før utslepp. Beste tilgjengelig teknologi ser ut til å være fotooksidasjon i kombinasjon med aktivt kullfilter. Vi anbefaler bygd to parallelle anlegg for å sikre seg mogleg mot uhell som følgje av driftsstans.
Eit vanleg krav for utslepp til luft er at lukt frå reinseanlegget skal være så lite at bustadområder og offentlege område ikkje skal bli sjenert. Kravet vert stilt slik for at luktreduksjon skal være førande for drift av reinseanlegget. Erfaringar frå andre anlegg tilseier at når luktbidraget ikkje overstiger ein 3 luktkonsentrasjon på 5 ouE/m (europeiske lukteiningar per kubikkmeter) så vil denne typen krav være overheldt.
Det er utført spreiingsberekningar av lukt for fire alternative utsleppspunkt for ventilasjonsluft. Berekningane er gjort for å sikre at krav til lukt vert overheldt hos næraste eller mest påverka nabo. Spreiingsberekningane syner at det under ordinær drift vil vere små luktulemper for naboar for alle 3 alternativ, med god margin til innarbeidde anbefalingar for lukt i bustadområde (5 ouE/m ).
For alle alternativ syner modellen at det er fullt mogeleg å drive eit avlaupsreinseanlegg innafor dei krav som vert stilt til lukt. Det er ikkje risiko for fysiske helseskadar for naboar som følgje av utslepp til luft frå avlaupsreinseanlegget.
Tabell 7: Luktimmisjon hos næraste og mest påverka nabo innafor 99 % av tida i månaden med størst belastning.
Ventilasjons- Utslipps- Luktimmisjon [ouE/m3] Avstand frå avkast til avkast nærmaste nabo parameter
Nærmaste Nærmaste Mest berørte nabo nabo nabo Beregnet1) Korrigert2) Korrigert2)
A1 Mustadvatnet Lukt 0,2 0,4 0,4 Nærmaste nabo: ca 120 meter. Mest berørte nabo: ca 120 m.
B1 Knarrevik Lukt 1,8 3,6 3,6 Nærmaste nabo og mest berørte nabo: ca 50 meter mot vest.
C2 Basvika Nord Lukt 0,2 0,4 0,6 Nærmaste nabo: 150 m mot nord Mest berørte nabo: 300 m mot nordvest
D1K Vågo Lukt 0,5 1,0 1,0 Nærmaste nabo og mest berørte nabo: ca 86 meter mot vest.
1) 99 % timefraktil av maksimal minuttmiddel 2) Korrigert til maksimal månadleg 99 % timefraktil av maksimal minuttmiddel
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 32 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
For utslipp frå ventilasjonsavkast gir eit anlegg plassert ved Mustadvatnet lågast lukt for nærmiljøet, men også Basvika Nord og Vågo er gode alternative plasseringar. Vurderer man lokalisering ut frå lågaste konsentrasjon for næraste og mest påverka nabo, er Basvika Nord og Mustadvatnet dei beste lokalitetane. Knarrevik skil seg ut som det dårlegaste alternativet sjølv om det også er innafor krava til et avlaupsreinseanlegg.
Det er gjort simuleringar for moglege diffuse utslepp som følgje av svikt i rutinar, svikt i utstyr eller 3 uhell på anlegget. Ved diffuse utslepp vil det kunne oppstå som gir luktverdiar over 5 ouE/m . Slike utslepp vil normalt ha kort varighet og ein kan i stor grad hindre slike utslepp ved riktig utforming og drift av reinseanlegget. Konsekvensen ved eit diffust utslepp er størst for et anlegg lokalisert i Knarrevik ved at fleire bustader vert påverka.
Spreiingskart for berekna utslepp frå dei alternative utslippspunkta er vist i Figur 18 til Figur 21. Det er berre markert farge i spreiingskarta for luktkonsentrasjonar som vil kunne være merkbare, det vil 3 seie over 1 ouE/m . Der det er spreiingskart utan farge vil ikkje utslippene resultere i merkbare luktkonsentrasjonar i nærmiljøet. Røde områder er der luktkonsentrasjonen vil overstige 3 grenseverdien på 5 ouE/m .
For alle alternativ viser berekningane at det er fullt mogleg å drive eit avlaupsreinseanlegg innafor dei krav som vert stilt til lukt. En totalvurdering av alle resultata for berekning av spreiing av lukt frå ventilasjonsavkast og diffuse utslipp tilseier at et anlegg med luktreinsing plassert enten ved Mustadvatnet eller i Basvika vil gje dei mest gunstige forholda for naboane. Temaet er vurdert i konsekvensvurderinga for nærmiljø og friluftsliv i kap 6.2.1.
Figur 18: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Mustadvatnet. (Ingen registrerte områder over 1,0 ouE/m3. ).
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 33 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 19: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Knarrevik.
Figur 20: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Basvika.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 34 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 21: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Vågo.
4.5 ENERGI Enøkpotensiale i avlaupsreinseanlegg er ofte stort, og med energiriktig planlegging kan man oppnå en opptil 30 % reduksjon i dei samla energikostnader frå eit tradisjonelt anlegg. Tilleggs- investeringane vil dermed kunne være spart inn etter 2,5 – 4 år.
Erfaringar frå aktiv energistyring viser at anlegg kan spare 10-15 % første året. Aktiv energistyring går i hovudsak ut på å følgje opp energiforbruket og optimalisere drifta av anlegget.
Eit anna moment er å stille krav til kor mykje av det totale energiforbruket som skal vere fornybar energi. Dette kan til dømes være 60 % av termisk energibehov som svarer til kravet i byggteknisk forskrift.
Støtteordningar frå Enova og moglegheit for grøne el-sertifikat bør vurderast. Støttenivå frå Enova for bruk av varme frå avlaupsvatn til vatn ved varmepumper er på er 2000 kr/kW. Tilsvarande for bruk av varme frå luft i råtnetank til vatn ved varmepumper er på 1100 kr/kW.
4.6 ØKONOMI 4.6.1 Generelt Kostnadskalkyle for investering i og drift av reinseanlegg er basert på erfaringspriser frå andre prosjekt. Det er 40 % usikkerhet i kostnadskalkylane på dette planstadiet. Halvparten av usikkerheten er inkludert i kalkylane slik at det er ein usikkerhet i kostnadstala på +/- 20 %.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 35 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4.6.2 Investering Tabell 8 viser samla investeringsbehov for dei aktuelle alternativa. Tabellen viser at alternativ B - Knarrevik er vurdert som det rimelegaste alternativet, kalkulert til 112 millionar kroner. Deretter følgjer alternativ A – Mustadvatnet, kalkulert til 121 millionar kroner.
Tabell 8: Totalt investeringar i mill. NOK for primærreinseanlegg inkludert anleggsarbeid.
Alt. D Alt. A Alt. B Alt. C Vågo og Utgiftspost Mustadvatn Knarrevik Basvika Mustadvatn et et
Anlegg-Investering 13 7 35 21
Bygg og prosess -Investering 76 76 76 120
Sum Anlegg Prosess og bygg 90 83 111 141
Prosjektering, byggeledelse 15% 13 12 17 21
Uforutsett, 20% 18 17 22 28
Ramme 121 112 150 190
4.6.3 Driftskostnader Eit anslag på driftskostnadene er gitt i Tabell 9. Årlege driftskostnader ved plassering A til C er estimert til 6,6 millionar kroner.
Tabell 9: Estimerte driftskostnader for primærrenseanlegg.
Alt. D Post Alt. A-C Vågo og Mustadvatnet
Polymer/kjemikalieforbruk 0,3 0,3 Slamdisponering 2,9 3,1 Energiforbruk prosess 0,5 0,9 VVS 0,2 0,3 Drift og vedlikehald 1,2 2,1 Usikkerhet 1,5 2,0 Sum 6,6 8,6
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 36 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
4.6.4 Årskostnader Tabell 10 viser maksimale renteutgifter (fyrste året) for dei ulike alternativa. For reinseanlegg reknast det med 20 års avskrivingstid og 5 % kalkulasjonsrente. Berekna årskostnader er kring 19 millionar kroner ved alternativ B som er det rimelegaste alternativet. Tabell 10: Maksimale årskostnader for primærreinseanlegg på dei ulike plasseringane.
Alt.A Alt.B Alt. C Alt. D Post Vågo og Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet Årlig avdrag (MNOK) 6,0 5,6 7,5 9,5 Renter 1. året (MNOK) 6,0 5,6 7,5 9,5 Driftskostnader (MNOK) 6,6 6,6 6,6 8,6 Sum årskostnader 18,7 17,9 21,6 27,6
4.6.5 Sekundærreinsing Ved ein framtidig utviding til sekundærreinsing vil det truleg vere aktuelt å utvide anlegget for å handtere tilknytinga i 2050. Begge disse utvidingane er difor inkludert i kostnadskalkyla i Tabell 11.
Tabell 11: Kostnader for sekundærreinsing dimensjonert for 2050.
Alternativ A - C D Mustadvatnet og Vågo
Investering Drift Investering Drift Mnok Mnok Mnok Mnok
Auka folketal (2050) 5 1 5 1
Sekundæreinsing 31 4 40 5
Sum 36 5 45 6
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 37 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
5 Overføringsanlegg
5.1 LEIDNINGSTRASEAR 5.1.1 Felles I forstudien er det gjort ein vurdering og anbefaling av trase for overføringsanlegg. Traseane er ein anbefaling, og må verifisere desse i seinare planfasar med omsyn til blant vegprosjekt, grunneigarar samt andre større leidnings- og kabelprosjekt.
5.1.2 Alternativ A – Mustadvatnet
Figur 22: Overføringsanlegg for alternativ A – Mustadvatnet.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 38 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Figur 22 viser anbefalte trase for leidningar fram til nytt hovudavlaupsreinseanlegg ved Mustadvatnet.
Avlaupsvatnet frå Kolltveit, Bildøyna, Foldnes og Vågo vert samla i Straumeområdet. Frå Straume vert avlaupsvatnet pumpa i leidning lagt langs vegtrase for nytt Sotrasamband fram til rundkjøring ved Mustadvatnet og i sjølvfall vidare til reinseanlegg. Alternativ trase er i nytt kollektivfelt frå Storskaret til Knarrevik.
Avlaupsvatnet frå reinseanlegga på austsida av Litlesotra vert pumpa fram til reinseanlegget ved Mustadvatnet.
5.1.3 Alternativ B – Knarrevik Figur 23 viser anbefalte trase for overføringsanlegg for avlaupsvatn fram til nytt hovudavlaupsreinseanlegg ved Knarrevik. Trasear er identiske med alternativ B, Mustadvatnet, og omtales derfor ikkje her.
Figur 23: Overføringsanlegg for alternativ B – Knarrevik.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 39 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
5.1.4 Alternativ C – Basvika Figur 24 viser anbefalt trase for overføringsanlegg for avlaupsvatn frem til nytt reinseanlegg i Basvika. Bildøyna vert ført til Straume og vidare i pumpeleidning i vegtrase for nytt Sotrasamband fram til rundkjøring ved Mustadvatnet og i sjølvfall vidare til Knarrevik kor avløpsvatnet vert pumpa i sjøleidning til Sveneset på Hjelteryggen og vidare fram til reinseanlegg. Alternativ trase er i nytt kollektivfelt frå Storskaret til Knarrevik.
Figur 24: Overføringsanlegg for alternativ C – Basvika. Mellom Hjelteryggen og Basvika er det svært vanskelege botntilhøve med stup ned til over 150 m djupne, så vi kan ikkje tilrå bruk av sjøleidning på denne strekninga. Frå det eksisterande reinseanlegget på Hjelteryggen vert trase difor gjennom Hjelteryggen bustadfelt til Nordre Knappen kor borehol til reinseanlegg. På grunn av storleiken på leidningane vil djupe grøfter vil anleggsarbeidet vere krevjande og vere til stor ulempe for naboar i anleggsperioden.
Avlaupsvatnet frå Kolltveit og nordre del av Straumeområdet vert ført til Foldnes og pumpa i eksisterande leidning til Vågo. Frå Vågo vert avlaupsvatnet pumpa vidare til Basvika ved bruk av tre borehull med korte parti i dalsøkka mellom borehola. Sjøleidning frå Våge til Basvika er vurdert, men vi kan ikkje tilrå dette grunna vanskelege botntilhøve.
Eit av desse områda ligg som lokalt viktig naturområde (intakt låglandsmyr) i Langedalen rett vest for Basvika. Her bør ein i seinare planfasar vurdere avbøtande tiltak for å redusere dei negative
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 40 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
effektane av denne kryssinga. Truleg er det mest riktig å lege denne problemstillinga inn under lokalitetsvurderinga men det må avklarast.
5.1.5 Alternativ D – Vågo og Mustadvatnet Figur 25 syner anbefalte trase for overføringsanlegg for avlaupsvatn fram til nye hovudavlaupsreinseanlegg ved Mustadvatnet og Vågo. Trasear er identiske med alternativ C – Basvika, med unntak av strekninga Vågo – Basvika – Hjelteryggen som går ut.
Figur 25: Overføringsanlegg for alternativ D – Vågo og Mustadvatnet.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 41 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
5.2 ØKONOMI 5.2.1 Generelt Kostnadskalkyle for investering i og drift av overføringsanlegg er basert på erfaringspriser frå andre prosjekt. Det er 40 % usikkerhet i kostnadskalkylane på dette planstadiet. Halvparten av usikkerheten er inkludert kalkylane slik at det er ein usikkerhet i kostnadstala på +/- 20 %.
5.2.2 Investeringsbehov I Tabell 12 er berekna investeringsbehov for dei ulike alternativa samanstilt. Ein detaljert matrise over alle delstrekningane er vist i vedlegg.
Tabell 12: Estimert investeringsbehov nye overføringsanlegg.
Alternativ Overføringsledninger Pumpestasjoner Utslippsledninger Sum
Lengde Investering Antall Investering Lengde Investering Investering km Mnok Mnok km Mnok Mnok
A - Mustadvatnet 18 105 11 25 0,6 7 137
B - Knarrevik 18 111 10 23 0,3 2 136
C - Basvika 22 141 12 33 0,3 2 176
D - Vågo og Mustadvatnet 17 77 9 22 0,8 8 106
I Tabell 13 er vist investeringsbehov for fornying av eksisterande leidningsnett for saneringsplanområdet i perioden 2011 – 2022, tal frå handlingsplan i Kommunedelplan for vassforsyning og avlaup/vassmiljø. Disse er felles for alle alternativ og kjem i tillegg til kostnader ved sanering av utslepp og etablering av nye overføringsleidningar.
Tabell 13: Investeringsbehov fornying av eksisterande leidningsnett.
Sum Fornying av ledningsnett Lengde investering
Tiltak i kommunedelplan avløp og vannmiljø km Mnok
Avløpssanering Kolltveit 1 10
Avløpssanering Straumeområdet 3 22
Avløpssanering øvrige soner 3 20
Sum 7 52
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 42 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
5.2.3 Driftskostnader I Tabell 14 er årlige driftskostnader for dei ulike alternativa vist. Energibehovet for å pumpe avlaupsvatnet frem til hovudavlaupsreinseanlegg varierer frå 0,8 GWh/år for alternativ D til 1,5 GWh/år for alternativ A. Energibehovet svarer til straumforbruket for mellom 30 og 60 einebustader. Eksisterande straumforbruk ved pumping av avlaupsvann kjem i tillegg.
Tabell 14: Årlege driftskostnader for nye overføringsanlegg.
Alternativ Energikostnader Drift og vedlikehold Sum
Forbruk Strøm Pumpestasjoner Ledninger Drift Gw/år Mnok Mnok Mnok Mnok
A - Mustadvatnet 1,5 1,5 1,3 0,3 3,1
B - Knarrevik 1,3 1,3 1,2 0,3 2,8
C - Basvika 1,4 1,4 1,4 0,3 3,2
D - Vågo og Mustadvatnet 0,8 0,8 1,1 0,2 2,1
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 43 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
5.2.4 Årskostnader Tabell 15 syner renteutgifter det fyrste året for dei ulike alternativa. For leidningsanlegg vert det rekna med 40 års avskrivingstid og 5 % kalkulasjonsrente. Berekna årskostnader er mellom 11 og 17 millionar kroner ved alternativ D som det rimelegaste alternativet.
Tabell 15: Årskostnader for nye overføringsleidningar.
Post Sum
Alternativ Drift Renter Avdrag Drift Mnok Mnok Mnok Mnok
A - Mustadvatnet 3,1 6,8 4,0 13,9
B - Knarrevik 2,8 6,8 4,0 13,6
C - Basvika 3,2 8,8 5,2 17,2
D - Vågo og Mustadvatnet 2,1 5,3 3,2 10,6
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 44 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6 Samfunnsøkonomiske vurderingar
6.1 ØKONOMI (PRISSETTE KONSEKVENSAR) 6.1.1 Investering og drift I kapittel 6.1 er dei samla investeringane til reinseanlegg, overføringsanlegg samt fornying av eksisterande leidningsnett samanstilt. Kostnadskalkyle for investering i og drift er basert på erfaringspriser frå andre prosjekt. Det er 40 % usikkerhet i kostnadskalkylane på dette planstadiet. Halvparten av usikkerheten er inkludert kalkylane slik at det er ein usikkerhet i kostnadstala på +/- 20 %.
I Tabell 16 er trong for investeringar og auke i driftskostnader for dei ulike alternativa samanstilt for primærreinseanlegg.
Samla sett har alternativ A - Mustadvatnet og B - Knarrvik lågast kalkulert pris, og med ein kalkulert investering på 300 – 310 millionar kroner er dei i praksis likeverdige i pris. Auke i driftskostnadene for alternativa A - Mustadvatnet, B - Knarrevik og C - Basvika er relativt like, frå 8,1 til 8,5 millionar kronar.
Alternativ D, med reinseanlegg i Vågo og Mustadvatnet har lågast trong for investeringar til overføringsanlegg, men har høgast trong for investering i reinseanlegg og høgaste samla driftskostnader. Alternativ C – Basvika krev dei høgaste investeringane, kalkulert til 378 millionar kroner.
Tabell 16: Samanstilling av investeringar og driftskostnader for dei ulike alternativa.
Alternativ A - Mustadvatnet B - Knarrevik C - Basvika D - Vågo og Mustadvatnet
Investering Drift Investering Drift Investering Drift Investering Drift Mnok Mnok Mnok Mnok Mnok Mnok Mnok Mnok
Nye reinseanleggg 121 6,6 112 6,6 150 6,6 190 8,6
Eksisterande reinseanlegg -1,1 -1,1 -1,1 -1,1
Nye overføringsanlegg 137 3,1 136 2,8 176 3,2 106 2,1
Fornying av leidningsnet 52 -0,2 52 -0,2 52 -0,2 52 -0,2
Sum 310 8,4 300 8,1 378 8,5 348 9,4
For alternativa med eitt anlegg (A, B og C) anbefaler vi at ein for å klare reinsekrava sett i verk ein mellombels oppgradering av Våge og Valen reinseanlegg til primærreinsing innan 2016 basert på finsiling med levetid på inntil 10 år. Ein mellombels oppgradering av desse to reinseanlegga vil innebere investeringar på kring 15-20 millionar kronar og kjem i tillegg til tala ovafor.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 45 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6.1.2 Årskostnader Mustadvatnet (alternativ A) og Knarrevik (alternativ B) har dei lågaste årskostnadene, og er i praksis å rekne som likeverdige med kring høvesvis 31 og 30 millionar kroner. Dei to andre alternativa, Basvika (alternativ C) samt Vågo og Mustadvatnet (alternativ D) er også likeverdige med kring 37 millionar kronar, men vesentleg dyrare enn alternativa A og B.
Tabell 17: Årskostnader for dei ulike alternativa.
Kostnad Sum
Alternativ Drift Renter Avdrag Årskostnader Mnok Mnok Mnok Mnok
A - Mustadvatnet 8,4 12,8 10,0 31,2
B - Knarrevik 8,1 12,4 9,6 30,1
C - Basvika 8,5 16,3 12,7 37,5
D - Vågo og Mustadvatnet 9,4 14,8 12,7 36,9
6.1.3 Gebyrprognose Tabell 18: Prognose for avlaupsgebyr, meirverdiavgift kjem i tillegg.
GEBYRPROGNOSE Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo A B C D
Årsgebyr, einebustad på 140 m2 (2011) kr 3 659
Forbruksgebyr (2011) kr/m3 9,22
Gebyrauke frå 2011 til 2018 % 159 % 154 % 183 % 173 %
Årsgebyr, einebustad på 140 m2 (2018) kr 9 000 8 800 9 800 9 500
3 Forbruksgebyr (2018) kr/m 20 19 22 21
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 46 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Som vist i Tabell 18 så vil gebyr for ein einebustad auke frå 3 700 kr i 2011 til mellom 8 800 og 9 800 kroner når investeringane er gjort og anlegga sett i drift. Vi gjer merksam på at kalkulert avlaupsgebyr er ein prognose som er hefta med stor grad av usikkerheit. Rentenivå, folkevekst, framtidige investeringar, og driftskostnader samt inntekter frå tilknytingsgebyr er alle usikre faktorar som kvar for seg har mykje å seie for årsgebyret.
6.1.4 Framtidig utviding til sekundærreinsing Som tidlegare omtalt kan ein ikkje sjå bort i frå at Fjell kommune i framtida vil stå over for strengare reinsekrav. I tilpassinga til dei føreståande reinsekrava vert det for dei fleste alternativ lagt ned større ressursar på overføringsanlegg enn på reinseanlegg. For at den nye anleggsstrukturen skal kunne vere hensiktsmessig også om kommunen i framtida får skjerpa reinsekrav, er det viktig at dagens reinseanlegg vert plassert med tanke på seinare utbygging av sekundærreinsing eller anna meir avansert og plasskrevjande reinsing. Alle alternativ som er vurdert har moglegheit for seinare utviding til sekundærreinsing, men det vil vere dyrare å oppgradere til sekundærreinsing med to reinseanlegg.
Tabell 19: Kostnader ved framtidig utviding til sekundærreinsing.
SEKUNDÆRREINSING Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Investering, millioner kroner 36 36 36 50
Drift, millioner kroner 5 5 5 6
6.1.5 Samla vurdering av kostnader I Tabell 20 er dei ulike alternativa rangert med omsyn til kostnader. A - Mustadvatnet og B - Knarrevik har så like kostnader at dei er å betrakte som likeverdige, dei har difor fått beste rangering. C - Basvika og D - Vågo/Mustadvatnet er rangert likt som dei dårlegaste etter ei samla vurdering av dei økonomiske nøkkeltal i Tabell 20.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 47 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Tabell 20: Rangering av kostnader.
RANGERING KOSTNADER Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo A B C D
Samla investering mill. kr 310 300 378 348
Driftskostnad mill. kr 8,4 8,1 8,5 9,4
Årsgebyr, einebustad på 140 m2 (2018) kr 9 000 8 800 9 800 9 500
Investeringar oppgradering sekundærrensing mill. kr 36 36 36 50
Rangering 1 1 3 3
Bygging av sekundærreinseanlegg vil føyre til ein ytterlegare auke i årsgebyr. For ein einebustad auke på om lag 1 000 kr for eitt anlegg (A-C) og 1 300 kr for to anlegg (D).
6.2 VERKNADER PÅ MILJØ OG SAMFUNN 6.2.1 Nærmiljø og friluftsliv 6.2.1.1 Metode Kriterium for vurdering av verdi for nærmiljø og friluftsliv tek utgangspunkt i handbok 140 til Statens Vegvesen som vist i kapittel 3.4. Eigenskaper med tiltaket som vert vurdert opp i mot desse verdiane vert delt i arealbruk, utslepp til luft og støy. Omfanget av desse eigenskapane vert så vurdert opp i mot nærmiljø og friluftslivverdiane for å vurdere konsekvensen.
Arealbruk: Plassering av lokalitet vert vurdert opp i mot reell bruk og potensialet for bruk av ein tomt og områda kring tomta. For nærmiljø og friluftsliv tek det utgangspunkt i utomhusaktivitetet for både barn og vaksne. Eksisterande arealbruk kan seie noko om bruk medan planlagt arealbruk og kvalitetar på eit areal vil seie noko om potensialet for bruk.
Støy: Støy frå sjølve reinsanlegget vil vere innafor dei krav som er sett i utsleppsløyve samt støyforskrifta og dersom ingen vert utsett for støy utover det som vert rekna som akseptable nivå vil tiltaket heller ikkje få nokon konsekvens.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 48 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Luktutslepp: Det er i dag ikkje sett absolutte krav til luktutslepp i Noreg, men det er utarbeida ein rapport om lukt for dette tiltaket som tek utgangspunkt i danske retningsliner for lukt og kva som kan reknast som akseptable tålegrenser vurdert ut i frå tal timar i året ein kan forventa noko lukt, og i kva retning denne lukta vil flytte seg. Delrapporter 3, Spreiingsberekning for luktutslepp, konkluderer med at ingen av alternativa vil medføre luktutslepp som overskrider krava som er sett for nokon av bustadene i nærleiken av lokalitetane.
Utslepp til sjø: Krava til sjølve reiseanlegget legg til grunn at det ikkje skal vere utslepp til sjø som medfører redusert vasskvalitet i sjø. Tiltaket skal difor ikkje medføre negativ effekt på eventuelle badeplassar eller fiskeplassar. Det er forventa at ved uhell kan det oppstå akutt forureining som for ein kortare peiode gjev dårlegare vasskvalitet. Dette vert vurdert som del av ROS.
6.2.1.2 Alternativ A – Mustadvatnet Verdi Alternativ A ligg i eit mindre dalsøkk i eit område som er sett av til landbruk, natur og friluftsliv i kommuneplanen sin arealdel og inn til eit industriområde. I nærleiken ligg Liljevatnet skule, bustadområda på Valen og Tona og ned mot sjøen, eit hytteområde. Det er prosjektert 28 bustader like sør for tomta. Sjølve området for tomta ser ikkje ut til å vere brukt til leik eller friluftsliv. De opnare lyngheier mellom hytte- og bustadområdet har noko verdi som nærturterreng og vil få auka verdi når dei bustadene som er prosjektert vert bygd. I konsekvensutgreiinga for Sotrasambandet er heile området sør for vedteken ny vegtrase gjeve middels verdi for både friluftsliv og nærmiljø og området er vurdert som del av ein større heilskap, og difor noko overordna. Handsaming av tema nærmiljø og friluftsliv tek utgangspunkt i dagens bruk og planlagt bruk. Flytting av kollektivknutepunkt og tilhøyrande tilkomstvegar for mjuke trafikantar vil difor kunne medføre at området like sør for Mustadvatnet vil få ein auka bruksfrekvens. Etter ei samla vurdering vert lokalitet og omgjevnadene rundt Liljevatnet skule, Mustadvatnet og Valen gjeve middels til stor verdi.
Verknad og konsekvens Utredninga som er gjort for lukt viser at luktutslepp er innafor dei krav som er lagt til grunn i høve til bustader. Det er heller ikkje påvist at luktutslepp i andre viktige utomhusareal, eksisterande eller framtidig, vil ha reell negativ verknad. Tiltaket medfører heller inga støyulempe for eksisterande eller planlagde bustader. Tiltaket ville ikkje utgjere nokon barriere med omsyn til nærmiljø. Verknaden av tiltaket vert samla vurdert til å ha ein liten negativ effekt og konsekvensen for nærmiljø og friluftsliv som liten negativ (-). Metoden for konsekvensvurdering som er nytta er ikkje tilpassa tiltaket som her er vurdert og fangar ikkje nødvendigvis opp alle sider av konsekvensane ved eit slikt anlegg.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 49 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6.2.1.3 Alternativ B Knarrevik
Verdi Alternativ B ligg tett inn mot eit bustadområde i nord og næringsområde og Sotrabrua i sør. Kloss i tomta i vest ligg ei mindre grusbane/leikeplass. Sjølve tomta ser ut til å ha vore nytta til leik og vegetasjonen her fungerer som ein buffer mellom bustadområde og næringsareal/veganlegg. Eksisterande utsleppsleidning ligg i grøft gjennom område og det er teikn på at området der utsleppsleidning går i sjø vert nytta som fiskeplass. For tema nærmiljø og friluftsliv vert bustadområde, vegetasjonsbuffer og grusbane gjeve middels verdi.
Verknad og konsekvens For nokre av hus vil lukt frå anlegget kunne opplevast i større grad enn hus lenger vekke, men utsleppa vert vurdert å vere innafor det som skal kunne aksepterast. Næraste hus ligg berre ca 30 meter frå reinseanlegget som vil ta utsikt frå fleire av bustadene. Leikeplassen vil i utgangspunktet kunne fungere som før, men truleg med noko negative verknader i anleggsperioden. Det er og forventa auke i ulempa for fleire bustader i anleggsperioden. Samla vert verkanden vurdert som middels negativt omfang og konsekvensen som middels negativ (--).
6.2.1.4 Alternativ C Basvika
Verdi Alternativ C ligg lengst i frå bustader, men ligg i eit større samanhengande naturområde som i nokon grad vert nytta som rekreasjonsområde for både busette og hyttefolk. Frå enden av bustadfeltet Hjelteryggen går det sti ned mot Basvika, ut til hytteområdet Saltskohamn og ut i Foldnesmarka.
Verknad og konsekvens Vegframføring til reinseanlegget gjennom eit bustadområde kan opplevast som negativt for dei som bur i området sjølv om det vert teke utgangspunkt i ein gjeldane reguleringsplan der vegen er teikna inn. Det er forventa lite trafikk på vegen og restriksjonar på bruken av den. Ein veg inn i området vil medføre halvering av stien til hyttene i Saltskohamn frå om lag 600 til 300 m. For nokon vil dette vere positivt medan andre vil sjå det som negativt. For turgåarar vil ein slik veg ut i marka av nokon verte vurdert som eit negativt inngrep, men ein ny veg ut i utmark kan få fleire turgåarar ut i området. Luktspreiing i turområdet og langs stien til Saltskohamn vert vurdert til ikkje å ha noko omfang. Avstand til næraste bustader er stor og lukt skal ikkje utgjere noko problem. Samla vert tiltaket vurdert til å ha liten negativ til ingen negativ konsekvens. (-/0).
6.2.1.5 Alternativ D Vågo og Mustadvatnet Alternativ D vil medføre tiltak både i Vågo og ved Mustadvatnet. Det vert lagt til grunn at vurdering av omfang og konsekvens ved Mustadvatnet vert som i alternativ A med tillegg av konsekvens i Vågo.
Verdi Vågo Like ved eksisterande avlaupsanlegg i Vågo ligg eit grendehus og ein bustad. I tillegg ligg eit større samanhengande turområde like ved i aust. Stranda nedanfor lokalitet er langgrunn, men steinete med båtfeste og nokre naust i nærleiken. Området er truleg ikkje nytta som badeplass. Sjølve
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 50 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
tomta for nytt reinseanlegg ser ikkje ut til å vere i bruk og vert gjeve liten verdi medan områda omkring vert gjeve middels verdi.
Samla verknad og konsekvens Vågo og Mustadvatnet Etablering av eit reinseanlegg i Vågo vil kunne vurderast som negativt av næraste nabo og dei som nyttar grendahus, men anlegget ligg relativt langt frå bustadkonsentrasjonar, langs eksisteande veg og lokalisert ved eksisterande reinseanlegg. Aktivitetane ved grendahus og sjørelaterte aktiviteter vil berre i liten grad verte påverka av eit nytt reinsanlegg eller lukt frå dette og verknad vert vurdert til liten negativ. Lokalisering av eit reinseanlegg i Vågo vert vurdert til å ha liten negativ til ingen konsekvens. Ei samla vurdering av omfang og konsekvens for eit alternativ med lokalisering både i Vågo og ved Mustadvatnet vert vurdert til å vere liten negativ (-)
6.2.1.6 Samla vurdering nærmiljø og friluftsliv Tabell 21: Fakta om nærmiljø.
FAKTA NÆRMILJØ Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Vesentleg ulempe, bustader mindre enn 50 m frå anlegget 0 2 0 0
Moderat ulempe, bustader mellom 50-100 m frå anlegget 13 10 0 14,5*
Litan ulempe, bustader mellom 100-200 m frå anlegget 36 20 0,5* 40
Sum påverka bustader mindre enn 200 m frå anlegget 49 32 0,5 54,5
Adkomst gjennom samleveg i bustadområde (S1) 0,5 km 0,5 km 2 km 0,5 km
* Fritidsbustader og Grendahus er rekna som 0,5 bustad
Alternativ C vert vurdert som best når det gjeld nærmiljø og friluftsliv då det ligg lang frå busetnad og ikkje har særleg negativ effekt på friluftslivsverdiar.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 51 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6.2.2 Naturmiljø Lokalisering av reinseanlegg er vurdert opp i mot relevante databaser for biologisk mangfald og områda er synfart. Flora og fauna inneheld vanlege naturtypar. For alle lokalitetane er og utsleppsresipient vurdert til å vere god og robust. Lokaliteten i Basvika ligg i eit større samanhengande naturområde og planlagt leidning mellom Vågo og Basvika er planlagt som grøft i eit område som er definert som lokalt viktig myrområde. Legging av leidning i myra kan truleg gjerast skånsomt med avbøtande tiltak slik at verknaden berre vert liten negativ. For dei andre alternativa er det ingen konsekvensar for naturmiljø.
6.2.3 Kulturmiljø Det er gjort ei vurdering av lokalisering av reinseanlegg i høve til registrerte kulturminner og potensiale for funn. Det er ikkje funne noko som tilseier at det er konflikt mellom tiltaka og kulturmiljø. Om lokalisering i Vågo vert flytta til andre sida av vegen, vil konflikt med kulturminner kunne auke, då det her er potensiale for funn.
6.2.4 Landskap For tema landskap vert Basvika vurdert som dårlegast sidan tiltaket medfører bygging av veg og reinseanlegg i ei elles ubygd område. Sidan områda kring er mykje utbygd vil den negative konsekvens ikkje vere større enn liten negativ. For dei andre alternativa er det ingen konsekvensar.
6.2.5 Resipienttilhøve Uni Research vart i 2011 engasjert til å kartlegge miljøtilhøva ved utsleppspunkta som dokumentasjon på søknad om krav om sekundærreinsing. Straummålarar har stått ute i vinterhalvåret 2011-12 samt sumaren 2012. Det er rapportert om at det er god til kraftig straum i lokalitetane. Resultat fram til juni 2012 har vore tilfredsstillande og vist gode forhold i alle undersøkte lokaliteter. Tilhøva synes å være gode i alle lokalitetane, med indikasjonar på best tilhøve ved Knarrevik (alternativ B).
6.2.6 Energibruk Fleire reinseanlegg er noko mindre energieffektive enn eitt større anlegg. Her er forskjellen i forbruk små. For overføring er forskjellane i energiforbruk signifikant då meir avlaupsvatn må pumpast. Det totale energiforbruk ligg mellom 2,2 og 2,6 GWh/år. Forskjellen i energiforbruk på 0,4 GWH/år svarer til straumforbruket til 15 einebustader.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 52 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6.2.7 Samla vurdering av miljøkonsekvensar Tabell 22 Samanstilling av miljøkonsekvensar.
RANGERING MILJØ Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D Liten negativ til Nærmiljø og friluftsliv Liten negativ Middels negativ Liten negativ ingen
Naturmiljø Ingen Ingen Liten negativ Ingen
Kulturmiljø Ingen Ingen Ingen Ingen
Landskap Ingen Ingen Liten negativ Ingen
Resipienttilhøve Svært god / god Svært god Svært god / god Svært god / god
Energibruk (GWh/år) 2,6 2,4 2,5 2,2
Rangering 1 4 3 2
Det er lite som skil dei fire alternativa og samla konfliktgrad er relativt låg. Basvika kjem best ut når det gjeld nærmiljø og friluftsliv, men lokaliseringa er dårlegare enn dei andre alternativa når det kjem til naturmiljø og landskap. Det er ikkje gjort nokon vekting av dei ulike konsekvensane.
6.2.8 Lokal og regional utvikling Lokal og regional utvikling handlar om å synleggjere korleis mellom anna endra føresetnader for å utnytte areal som grensar opp mot tiltaket, kan gje nye moglegheiter eller avgrensa mogelegheiter for befolkning og næringsliv. Dette vert ikkje alltid fanga opp i vurderinga av samfunnsøkonomiske verkander. Sannsynlege konfliktar og/eller utfordringar vert omtala her.
A- Mustadvatnet Reinseanlegget er planlagt eit stykke frå sjøen ved kollektivkorridoren mellom Bergen og Sotra i utkanten av eit LNF-område. Omlegging av hovedvegsystem, kollektivtrasé og kollektiv- knutepunkt vil kunne føre til at arealbruk i tilstøytande områder kan verte endra på lang sikt. Det er ei regional målsetting at framtidig busetnad, arbeidsintensiv næring og publikumsretta verksemd vert lagt til slike knutepunkt og korridorar. Lokalisering av eit reinsanlegg inn i eit slikt område kan ikkje seiast å vere i tråd med ei slik målsetting.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 53 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
B- Knarrevik Reinseanlegg er planlagt like nord for dagens kollektivkorridor mellom Bergen og Sotra, ned mot sjøen, midt mellom eit etablert bustadområde og næringsområde. Argumentasjonen følgjer ein viss grad den same som for Mustadvatnet, men ligg meir i utkanten og potensialet for transformasjon er mindre.
C- Basvika Reinseanlegget er planlagt inn i eit større LNF-område og medfører bygging av ein relativt lang tilkomstveg. Bygging av tilkomstveg kan medføre større press på tilstøytande areal både for bustadbygging og næringsverksemd som følgje av vegutbygginga. I tillegg vil avstanden mellom Våge og Hjelteryggen verte redusert og dermed vil eldre planar om veg mellom desse bygdene kunne aktualiserast att. Slike følgjeeffektar av reinseanlegget kan vere både positivt og negativt.
D- Vågo og Mustadvatnet Eit utvida reinseanlegg i Vågo vil ikkje få spesielle følgjer utover det som er vurdert i dei samfunnsøkonomiske vurderingane. For Mustadvatnet vil det vere dei same vurderingane som i alternativ A. Samla vert vurderingane for D som for A.
6.3 RISIKO OG SÅRBARHEIT (ROS) Avlaupsanlegg er ein del av den kritiske infrastruktur i Fjell kommunen jf beredskapsplan for Fjell. Som det går fram av kommunedelplan for vatn og avlaup skal det utarbeidast ROS-analyse for alle større avlaupsanlegg. I denne forstudien er det berre sett på tema som er avgjerande for lokalisering, ein meir detaljert ROS-analyse høyrer heime i reguleringsplanarbeidet. Det er ein føresetnad at naudsynte krav til bygging av anlegg og driftsrutinar vert følgd opp i utsleppsløyve, beredskapsplan og interne arbeidsinstrukser slik at risiko for uønska hendingar vert så låg som mogleg. Sårbarheit er eit uttrykk for eit system si evne til å fungere og oppnå sine mål når det vert utsett for påkjenningar. Risiko uttrykker den fare som uønska hendingar representerer for menneskar, miljø, økonomiske verdiar og samfunnsviktige funksjonar. Risiko er eit resultat av sannsynligheiten (frekvensen) for, og konsekvensane av uønska hendingar. Uønska hendingar er hendingar som kan representere fare for menneskar, miljø og økonomiske verdiar på den eine sida og hendingar som kan skape en fare for samfunnsviktige funksjoner.
I ein samfunnsviktig funksjon som eit stort avløpsreinseanlegg må ROS vurderast både opp i mot kva farar anlegget utsetter omgjevnadene for, men like viktig kva farar som kan truge anlegget. Det vert her ikkje gjort noko risikovurdering, men relevante uønska hendingar vert vurdert opp i mot sårbarheit. Alle alternativa kjem likt ut når det gjeld ytre påverknad på anlegget som følgje av klimaendringar. Slike verknader kan vere havstigning, auka nedbør og meir ekstremver. Det er vurdert tre hendingar som kan ha konsekvens for omgjevnadene ved uønska hending ved anlegget. Overløpsutslepp leidningsnett og overløpsutslepp reinseanlegg kan få negativ konsekvens for naturmiljøet. Slike utslepp kan gå til dårlige resipientar og/eller nær badeplassar. Der det går til god resipient vert konsekvensen liten.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 54 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Alternativ D (Mustadvatnet og Vågo) er vurdert som best med omsyn til overløpsutslepp på overføringssystem då dette alternativet har eit mindre tal pumpestasjonar enn dei andre. Dette alternativet er noko dårligare enn dei tre andre med omsyn på overløpsutslepp frå reinseanlegg på grunn av fare for overløpsutslepp i vågen på Vågo.
Uhell med stort luktutslepp vil ha størst konsekvens der lokalitet ligg nær eksisterande busetnad og der det er relativt mange som bur. Hendinga i seg kan vere ubehageleg, men i eit ROS perspektiv vert likevel konsekvensen låg. Basvika kjem best ut medan Knarrevik er mest ugunstig. Ved uhell/stort driftsavvik på reinseanlegg i Knarrevik med påfølgjande luktutslepp vil kring 10 bustader risikere å få lukt over anbefalte verdiar for naboar Tabell 23: Rangering sårbarheit.
RANGERING SÅRBARHEIT Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Klimaendringar 1 1 1 1
Overløpsutslepp leidningsnett 2 2 2 1
Overløpsutslepp reinseanlegg 1 1 1 2
Uhell med stort luktutslepp 1 4 1 1
Rangering 1 4 1 1
6.4 INTERNE TILHØVE For å finne ei optimal lokalisering er det andre moment knytt til framdrift og drift som og spelar inn og som er knytt meir opp til interne tilhøve som er knytt opp til FjellVAR AS som anleggseigar i høve til: • Framdrift • Kostnader for oppgradering til sekundærreinsing • Drift og vedlikehald • Synergiar
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 55 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6.4.1 Framdrift Det er eit krav at reinsekrava skal vere gjennomført innan 2016. Fylkesmannen er ikkje heimel til å gje utsetting på denne fristen. Det er mange faktorar som vil påverke framdrifta for reinseanlegg, mellom anna store samferdselsprosjekt og krav til utarbeiding av reguleringsplan for reinseanlegg.
Oreigning er ein faktor som kan medføre at ferdigstilling av eit tiltak kan ta lenger tid, men og at det er risiko for at det ikkje kan gjennomførast. Dersom det i tillegg er eksisterande verksemd i eit område vil oreigning vere vanskeleg.
Tabell 24: Sannsynleg prosess for grunnerverv.
A B C D
Oreigning nei ja truleg nei ja truleg naudsynt
Kor mykje av avløpsvatnet det kan vere mogleg å reinse innan tidsfristen, samt tidlegaste årstal for sanering og overføring av alle utslepp til nytt hovudavløpsreinseanlegg, er i Tabell 24 vurdert og samanstilt.
Tabell 25: Rangering framdrift.
RANGERING FRAMDRIFT Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Måloppnåing rensekrav frå 2016 0 20 - 40 %* 0 50 %*
Naudsynt med mellombelse tiltak reinseanlegg Ja Ja Ja Nei
Tidligste årstall for 100 % måloppnåing reinsekrav 2020 2018* 2018 2020*
Rangering 4 2 3 1
Ut i frå dette vurderer vi Alternativ D Vågo og Mustadvatnet som det beste alternativet då mykje av naudsynt infrastruktur allereie er etablert fram til Vågo. Vi presiserer at ein må utarbeide reguleringsplan og rekne med trong for oreigning i for erverv av naudsynt areal til reinseanlegg.
Alternativ A – Mustadvatnet kjem dårlegast ut då ein må kjøre ein parallell prosess med reguleringsplan for reinseanlegg og reguleringsplan/forprosjekt for ny Sotrabru som har noko usikker framdrift. Vidare så heng overføringsanlegg frå Straume til Knarrevik saman med framdrift for fleire store samferdselsprosjekt mellom Straume og Knarrevik.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 56 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
For alternativa med eitt anlegg (A, B og C) anbefaler vi at det som avbøtande tiltak vert sett i verk ein mellombels oppgradering av Våge og Valen reinseanlegg til primærreinsing innan 2016 basert på finsiling med levetid på inntil 10 år. Vi anbefaler at avløpsvatn frå Kolltveit vert overført til Våge og at avløpsvatn frå Brattholmen vert overført til Valen.
Ein slik oppgradering er langt frå nokon fullgod løysing, sjølv om ein reinsar vesentleg meir enn i dag må ein akseptere ein uvisse knytt til om ein klarer primærreinsekravet fullt ut.
6.4.2 Energigjenvinning
I tråd med ein berekraftig klimapolitikk vil det eit godt tiltak med lokal energigjenvinning på
reinseanlegget. Dette reduserer bruk av energi, og gjer at anlegget kan få eit svært lågt CO2 fotavtrykk. Med forventa aukande energiprisar i framtida, eventuelt i kombinasjon med støtteordningar for fornybar energi, vil lokal energigjenvinning vere lønnsamt.
Aktuelle tiltak kan vere bruk av restvarme i avløpsvatnet til å varme opp reinseanlegget samt gjenvinne energien frå avløpsslam i til dømes eit biogassanlegg og produksjon av biodrivstoff til renovasjonsbilane til FjellVAR.
Tabell 26: Rangering energigjenvinning på anlegga.
ENERIGJENNVINNIING Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Energigjenvinning slam 1 4 1 3
Energigjennvinning anlegg 1 1 1 4
Rangering 1 3 1 4
Det vert lagt til grunn at utviding av reinseanlegget med bygging av biogassanlegg med produksjon av varme, strøm eller drivstoff frå avløpsvatnet er ikkje er eit absolutt krav. Difor er alternativ B Knarrevik framleis aktuelt og med i vurderingane.
Energigjenvinning vil være mogleg på alle anlegg, men lønnsemda vil vere mindre for alternativ D på grunn av at ein må ta grunnlagsinvesteringar på to anlegg.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 57 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
6.4.3 Samla vurdering av interne tilhøve Alternativ A – Mustadvatnet er med unntak av framdrift det beste alternativ for interne forhold. Sjølv om frist for reinsekrav er absolutt så kan ein ikkje la dette bli styrande dersom andre løysingar er betre. Vidare er det store investeringar ein skal gjere i infrastruktur som skal vare i 50 – 100 år. Vi tilrår difor at det som avbøtande tiltak vert sett i verk mellombelse tiltak på to reinseanlegg.
På bakgrunn av vurderingar vert alternativ C – Basvika rangert som nummer ein og alternativ A – Mustadvatnet som nummer to. I vurderinga har vi lagt mest vekt på lokal energigjenvinning som følgje av at ein kan setje i verk avbøtande tiltak for framdrift.
Tabell 27: Samla rangering interne tilhøve.
RANGERING INTERNE TILHØVE Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Framdrift 4 2 3 1
Energigjenvinning på anlegget 1 3 1 4
Rangering 2 3 1 3
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 58 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
7 Konklusjon og anbefalingar
7.1 VURDERING OPP I MOT MÅLSETJINGA I KOMMUNEDELPLANEN Dei fire alternativ er vurdert opp i mot den målsetjinga for reinseanlegg som går fram av kommunedelplanen. Fleire av måla gjeld tilhøve som ikkje kan vurderast før eit anlegg står i drift, og er difor vanskeleg å nytte i vurdering av alternativa.
Det viser seg no at ingen av alternativa som framleis er med kan ferdigstillast innan fristen 1.1.2016 og det er og knytt uvisse til framdrift for alle alternativa unnateke C Basvika. Dette heng saman med at regulering og truleg og bygging ved Mustadvatnet må koordinerast med Sotrasambandet og at det kan verte trong for oreigning i Knarrevik og Vågo.
Alle alternativa kan byggast ut til og å gjelde for eventuell sekundærreinsing. Sidan alle alternativa er knytt opp i mot ein god resipient vil det vere forventa sams tilhøve for alle alternativa for målsetjing som er knytt til vasskvalitet og miljøkonsekvens i sjø. Det er forventa at målsetjinga kan nåast på alle punkt, for alle alternativ, når ein ser bort i frå det første punktet om utsleppsløyve.
Tabell 28: Vurdering mot målsetjingane i Kommunedelplan for avlaup og vassmiljø.
Mål for avlaupsanlegget A B C D Utsleppløyvet overhaldast Delvis Delvis Delvis Delvis
Mål for vassmiljø overhaldast ja ja ja ja Oppretthalde god økologisk tilstand i ja ja ja ja vassførekomst Brukarkrav til vasskvalitet i resipient er ja ja ja Ja tilfredstilt Naturen si eiga evne til sjølvreinsing vert ikkje nei nei nei nei overskride Vassmassane, vassoverflata og stranda er fri Ja, Ja, Ja, Ja, for synlege forureiningar forventa forventa forventa forventa Botnfauna avvik ikkje vesentleg frå forventa Ikkje Ikkje Ikkje Ikkje naturtilstand forventa forventa forventa forventa Alle offentlege badeplassar har god Ingen Ingen Ingen Ingen badevasskvalitet endring endring endring endring Slamhandteringa skal vere i tråd med ja ja ja Ja regelverket Rangering 1 1 1 1
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 59 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
7.2 DISKUSJON OG ANBEFALING Estimerte investeringsutgifter, driftsutgifter og årsgebyr er samanstilt i Tabell 29. I Tabell 30 vert det gjeve ei samla rangering av dei fire vurderte alternativa.
Tabell 29: Investeringar, kostnader samt prognose for årsgebyr for einebustad. Kostnadstall per mai 2012.
Alternativ Investering Årskostna d Årsgebyr
Mnok Mnok eks mva
A - Mustadvatnet 310 31 9 000
B - Knarrevik 300 30 8 800
C - Basvika 378 38 9 800
D - Vågo og Mustadvatnet 348 37 9 500
Tabell 30: Samla rangering av dei ulike alternativ.
SAMLA VURDERING Mustadvatnet Knarrevik Basvika Mustadvatnet og Vågo B C A D
Kostnader 1 1 3 3
Miljøverknader 1 4 3 2
Sårbarheit 1 4 1 1
Interne tilhøve 2 3 1 3
Målsetjingar KDPL VA 1 1 1 1
Rangering 1 4 2 3
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 60 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
Mustadvatnet (A) og Knarrevik (B) har tilnærma like kostnader med eit samla investeringsbehov på kring 300 – 310 millionar kroner og ein prognose for maksimalt årsgebyr på 11 000 kr inklusiv meirverdiavgift. Basvika (C) og Mustadvatnet/Vågo (D) har eit investeringsbehov på 350 – 380 millionar kroner og ein prognose for maksimalt årsgebyr på 12 000 kr inklusiv meirverdiavgift. Desse to er rangert som likeverdige som nummer 3. Tek ein omsyn til usikkerhet kring kostnader er det ikkje dei store forskjellane mellom alternativa.
Det er liten negativ konsekvens for miljøverkander på alle alternativa. Mustadvatnet (A) kjem best ut medan Knarrevik (B) kjem dårlegast ut. Det er tema nærmiljø som gjev utslag her.
For tema sårbarheit er det liten forskjell mellom dei ulike alternativa. Mustadvatnet/Vågo (D) kjem best ut når det gjeld uønska hending med overløpsutslepp til dårlege resipientar ved pumpestans og/eller mykje nedbør. Samstundes har Vågo mest sårbar resipient med overløpsutslepp ved reinseanlegg. Ved større driftsuhell med uønska luktutslepp ligg bustadområdet ved Knarrevik (B) mest utsett til.
Framdrift og energigjenvinning utgjer det vi har kalla interne tilhøve og Basvika (C) kjem totalt sett best ut her. Med tanke på moglegheiter for lokal energigjenvinning kjem den delte løysinga Mustadvatnet/Vågo (D) dårlegast ut.
Med omsyn til framdrift aleine kjem Mustadvatnet/Vågo (D) best ut, då nytt reinseanlegg på Vågo vil kunne vere klart til drift innan 2018. Med dette oppnår ein at 50 % av avlaupsvatnet vert reinsa og ein har kapasitet til å ta unna forventa folkevekst i Straumeområdet fram til nytt reinseanlegg på Mustadvatnet er på plass. Alternativ A med eitt reinseanlegg ved Mustadvatnet har den dårlegaste framdrifta då dette alternativet er avhengig av framdrifta for reguleringsplan og prosjektering av ny Sotrabru, og vil etter vår tildegast vere klar innan 2020.
Når vi vurderer alternativa opp mot målsetjingane i Kommunedeplan for avlaup og vassmiljø vert desse med unntak av tidsfrist for gjennomføring av reinsekrav tilfredsstilt
Det er lite som skil dei ulike alternativa når ein ser på fordelar og ulemper samla. Etter en totalvurdering anbefaler vi at ein går vidare med alternativ A, eitt reinseanlegg ved Mustadvatnet. Reinseanlegget bør planleggast for framtidig oppgradering til sekundærreinsing. Alternativ C kan også aksepterast, medan alternativet B i Knarrevik ikkje vert tilrådd.
Uavhengig om alternativ A eller C vert bygd vil det som avbøtande tiltak vere behov for å setje i verk ei mellombels oppgradering av Våge og Valen reinseanlegg som skal fungere fram til nytt avlaupsreinseanlegg og overføringsanlegg er på plass.
Rangeringa av alternativ som gjort i denne forstudien er basert på kriteria som har relevans for utbygging og drift av et moderne avløpsreinseanlegg for Fjell kommune med moglegheit for å takle forventa folketal i 2050 så vel som skjerpa reinsekrav. Synergiar opp mot andre prosjekt, utvikling av kommunen og andre samfunnsøkonomiske tilhøve er ikkje prissett i denne utredninga.
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 61 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
8 Vedlegg
8.1 TABELLISTE Tabell 1: Investeringar, kostnader samt prognose for årsgebyr for einebustad. Kostnadstall per mai 2012. 8 Tabell 2: Delrapportar som inngår i forstudien. 11 Tabell 3: Vurderte lokalitetar. 17 Tabell 4: Vurdering av plassering i fyrste fase Knarrevik. 20 Tabell 5: Prognose for tilknyting (tal pe) i dei ulike avlaupssoner. 30 Tabell 6: Dimensjonerande tilknyting til reinseanlegg. 30 Tabell 7: Luktimmisjon hos næraste og mest påverka nabo innafor 99 % av tida i månaden med størst belastning. 32 Tabell 8: Totalt investeringar i mill. NOK for primærreinseanlegg inkludert anleggsarbeid. 36 Tabell 9: Estimerte driftskostnader for primærrenseanlegg. 36 Tabell 10: Maksimale årskostnader for primærreinseanlegg på dei ulike plasseringane. 37 Tabell 11: Kostnader for sekundærreinsing dimensjonert for 2050. 37 Tabell 12: Estimert investeringsbehov nye overføringsanlegg. 42 Tabell 13: Investeringsbehov fornying av eksisterande leidningsnett. 42 Tabell 14: Årlege driftskostnader for nye overføringsanlegg. 43 Tabell 15: Årskostnader for nye overføringsleidningar. 44 Tabell 16: Samanstilling av investeringar og driftskostnader for dei ulike alternativa. 45 Tabell 17: Årskostnader for dei ulike alternativa. 46 Tabell 18: Prognose for avlaupsgebyr, meirverdiavgift kjem i tillegg. 46 Tabell 19: Kostnader ved framtidig utviding til sekundærreinsing. 47 Tabell 20: Rangering av kostnader. 48 Tabell 21: Fakta om nærmiljø. 51 Tabell 22 Samanstilling av miljøkonsekvensar. 53 Tabell 23: Rangering sårbarheit. 55 Tabell 25: Sannsynleg prosess for grunnerverv. 56 Tabell 24: Rangering framdrift. 56 Tabell 26: Rangering energigjenvinning på anlegga. 57 Tabell 27: Samla rangering interne tilhøve. 58 Tabell 28: Vurdering mot målsetjingane i Kommunedelplan for avlaup og vassmiljø. 59 Tabell 29: Investeringar, kostnader samt prognose for årsgebyr for einebustad. Kostnadstall per mai 2012. 60 Tabell 30: Samla rangering av dei ulike alternativ. 60
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 62 av 63
Oppdragsnr.: 5114077 Dokument nr.: 07 Saneringsplan avlaup for Litlesotra, Bildøyna og Kolltveit | Rapport 7 - Hovudrapport Revisjon: J03
8.2 FIGURLISTE Figur 1: Planavgrensing for saneringsplan avlaup med område for nytt hovudavlaupsreinseanlegg. 10 Figur 2: Prognose for framskriving av folketal. 14 Figur 3: Utsnitt frå avløpskart, KDP for vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011 – 2022. 15 Figur 4: Konsekvensvifte henta frå Statens vegvesen, handbok 140. 17 Figur 5: Moglege lokalitetar for nytt hovudavlaupsreinseanlegg. 18 Figur 6: Aktuelle lokalitetar i Knarrevik (Ytre sirkel r=100m). 19 Figur 7: Utsnitt av kommuneplan for Fjell og kommunedelplan for Sotrasambandet. 19 Figur 8: Aktuelle lokalitetar i Basvika. 21 Figur 9: Aktuelle lokalitetar på Vågo. 22 Figur 10: Vurdering av lokalitet E – Hjelteryggen. 23 Figur 11: Aktuelle lokalitetar for hovudavlaupsreinseanlegg med utsleppstad, fjordkatalogen. 25 Figur 12: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for Alternativ A1 – Mustadvatnet. 26 Figur 13: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for Alternativ B1 – Knarrevik. 27 Figur 14: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for Alternativ C2 – Basvika nord. 28 Figur 15: Skisse til situasjonsplan og arealbehov for lokalitet D1 – Vågo. 29 Figur 16: Prosessløysing for eit anlegg med rister, sandfang og kjemisk reinsetrinn. 31 Figur 17: Utviding til sekundærreinsing. 31 Figur 18: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Mustadvatnet. (Ingen registrerte områder over 1,0 ouE/m3. ). 33 Figur 19: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Knarrevik. 34 Figur 20: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Basvika. 34 Figur 21: Spreiingskart for utslepp frå ventilasjonsavkast for avlaupsreinseanlegg ved Vågo. 35 Figur 22: Overføringsanlegg for alternativ A – Mustadvatnet. 38 Figur 23: Overføringsanlegg for alternativ B – Knarrevik. 39 Figur 24: Overføringsanlegg for alternativ C – Basvika. 40 Figur 25: Overføringsanlegg for alternativ D – Vågo og Mustadvatnet. 41
n:\511\40\5114077\4 resultatdokumenter\41 rapporter\sist_revidert\r07-hovedrapport-j03_rev.docx 2012-09-21 | Side 63 av 63