<<

Llwybr GWYBODAETH I YMWELWYR CLUDIANT CYHOEDDUS Y Côd Cefn Gwlad Mae gan Hiraethog ddewis gwych o lefydd i aros, o Ar fws: www.traveline-cymru.org.uk HIRAETHOG Parchwch • Diogelwch • Mwynhewch wersylla yn yr awyr agored, neu fwynhau cysuron Traveline Cymru: 0871 200 22 33 Trail Darganfod Parchwch bobl eraill HIRAETHOG gwesty gwely a brecwast. MWY O DEITHIAU CERDDED YNG NGHONWY www..gov.uk/teithiaucerdded Meddyliwch am gymuned yr ardal ac am y bobl VISITOR INFORMATION eraill sy’n mwynhau’r awyr agored Discover Whether you wish to camp in the great outdoors, or MWY O DEITHIAU CERDDED YN SIR DDINBYCH Mae Hiraethog yn ardal o dirluniau hynafol, ucheldiroedd o rostiroedd grug, if you are looking for some home comforts in a B&B, www.denbighshirecountryside.org.uk Gadewch glwydi ac eiddo fel yr oedden nhw ac coetiroedd cysgodol, llynnoedd trawiadol a choedwigoedd mawreddog. Mae yma Hiraethog offers a great choice of places to stay. arhoswch ar y llwybrau oni bai fod mynediad agored ar gael Mae Hiraethog yn ardal amaethyddol; mae’r llwybrau filltiroedd o lwybrau a lonydd y gallwch deithio arnynt ar droed, beic neu geffyl. Diogelwch yr amgylchedd naturiol I gael rhagor o wybodaeth am lefydd i aros a bwyta, cyhoeddus hyn yn croesi ardaloedd lle mae defaid a atyniadau lleol a phethau i’w gwneud, ewch i: gwartheg yn pori. Mae arwyddion wedi eu gosod ar bob Peidiwch â gadael unrhyw arwydd eich bod wedi bod llwybr ac mae’n bosibl y bydd angen croesi camfeydd, tir yno, ac ewch â’ch sbwriel gyda chi Hiraethog is a region of ancient landscapes, upland heather moors, shaded For information about accommodation, places to eat, anwastad a llefydd gwlyb. Byddwch yn barod; rhaid gwisgo local attractions and things to do, please visit: Cadwch gŵn dan reolaeth effeithiol woodlands, stunning lakes and majestic forest backdrops. There are miles of sgidiau a dillad addas i gerdded drwy gydol y flwyddyn. www.hiraethog.org.uk trails and tracks, which can be explored by foot, bike or horse. Gan fod llawer o’r llwybr yn mynd trwy dir diarffordd, dylech Mwynhewch a gwnewch yn siŵr eich bod yn saff fund â digon o fwyd a diod efo chi am y dydd. Cynlluniwch eich taith a byddwch yn barod am unrhyw Canolfannau Croeso Tourist Information Centres Sylwch: Braslun yw’r map hwn yn unig - defnyddiwch y beth annisgwyl Betws-y-coed: 01690 710426 Canolfan Ymwelwyr : 01492 577577 Llyn Brenig Visitor Centre mapiau Arolwg Ordnans perthnasol i ddilyn Llwybr Hiraethog. Dilynwch y cyngor a’r arwyddion lleol Conwy: 01492 577566 Ffôn / Telephone: 01490 420463 Llangollen: 01978 860828 Rhyl: 01745 344515 PUBLIC TRANSPORT Golygfeydd godidog By bus: www.traveline-cymru.org.uk Traveline Cymru: 0871 200 22 33 Please follow The Countryside Code Breathtaking scenery Respect • Protect • Enjoy MORE WALKS IN CONWY Llwybrau cerdded a beicio www.conwy.gov.uk/walks Respect other people © Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa Consider the local and other people enjoying Cycle routes and walks ddata 2013 Arolwg Ordnans 100023380 MORE WALKS IN Ni chewch gopïo, is-drwyddedu, www.denbighshirecountryside.org.uk the outdoors dosbarthu na gwerthu’r data hwn i Bywyd gwyllt drydydd partïon mewn unrhyw ffurf. © Crown copyright and database rights Leave gates and property as you find them and follow 2013 Ordnance Survey 100023380 You Wildlife and habitats are not permitted to copy, sub-license, Hiraethog is a farming region; these public footpaths paths unless wider access is available distribute or sell any of this data to third cross areas where sheep and cattle will be grazing. parties in any form. Antur awyr agored All routes are waymarked and may cross stiles, uneven Protect the natural environment I lawrlwytho copi o’r daflen hon, ground and wet areas. Be prepared; suitable footwear Leave no trace of your visit and take your litter home Outdoor adventure sganiwch y côd QR: and clothing are essential for walking throughout the year. Llwybr hir ar draws 40 milltir o neu ewch i www.hiraethog.org.uk dirwedd prydferth Cymru Keep dogs under effective control Trysorau hanesyddol This route passes through remote terrain. Please carry Historic treasures all the food and drink you need for the day. Enjoy the outdoors and stay safe To download a copy of this leaflet, A long-distance trail over 40 miles please scan the QR code: Note: This route map is indicative only - please carry Plan ahead and be prepared Cartio, pysgota plu a hwylio or visit www.hiraethog.org.uk the necessary OS maps to follow the Hiraethog Trail. of beautiful Welsh landscape Follow advice and local signs Karting, fly fishing and sailing

Rhoddir trwydded ddirymiadwy nad yw’n gyfyngedig, You are granted a non-exclusive, royalty free, heb freindal, i chi weld y Data Trwyddedig ar gyfer revocable licence solely to view the Licensed Data for defnydd anfasnachol yn unig, o’r cyfnod y bydd ar gael non-commercial purposes for the period during which gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Conwy; Council makes it available; Chwe taith unffordd a chwe taith gylch Ni chewch gopïo, is-drwyddedu, dosbarthu, gwerthu You are not permitted to copy, sub-license, distribute, neu fel arall drefnu bod y Data Trwyddedig ar gael sell or otherwise make available the Licensed Data drwy bentrefi prydferth cefn gwlad mewn unrhyw ffurf i drydydd partïon; a Neilltuir to third parties in any form; and Third party rights to hawliau trydydd parti i orfodi telerau’r drwydded hon enforce the terms of this licence shall be reserved to Six linear and six circular routes leading i’r Arolwg Ordnans. Ordnance Survey. you through picturesque rural villages Teithiau Llinellol Linear Walks 1 2 3 4 5 6 Llangwm Llanfihangel Glyn Myfyr Cyffylliog Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch Mae’r pentref ystad traddodiadol hwn yn fan Mae pentref Cerrigydrudion ar ymyl deheuol Saif pentref Llangwm yng nghanol ardal wledig hyfryd Mae’r pentref tlws hwn yn swatio mewn dyffryn Saif pentref tlws Cyffylliog yn nyffryn Clywedog. Mae’n werth chweil treulio rhywfaint o amser yn cychwyn gwych i ddilyn Llwybr Hiraethog yng Mynydd Hiraethog wedi chwarae rhan allweddol ac mae’n lle poblogaidd ymhlith cerddwyr, beicwyr bach, ar lannau Afon Alwen. Yn ôl yr hanes, tua Bydd eich taith yn eich arwain drwy’r llwybrau darganfod y pentref bach hyfryd hwn. Ceir yma 19 Nghonwy, gyda digon o le i barcio, cyfleusterau yn hanes yr ardal am ganrifoedd. Roedd y a gwylwyr adar. Dilynwch y llwybr troed i fyny’r .5 coediog at Pincyn Llys. Codwyd y cofadail nifer o adeiladau hynafol yn cynnwys tafarn, ysgrifennodd William Wordsworth gerdd am km a dewis da o lefydd aros. Mae Pentrefoelas pentref yn ganolfan bwysig i’r porthmyn Cymreig, mynydd oddi ar Llwybr Hiraethog i gopa Foel Goch hwn ym 1830 gan 2il Arglwydd Bagot i goffáu elusendai, crochendy ac Eglwys Sant Dyfnog. tu tua 7km Llanfihangel Glyn Myfyr pan ddaeth ar ymweliad ym / 1 a 1 / tu 2 yn llawn hanes, o’r meini hirion a’r carneddau 3 yn ogystal â man aros yn ystod y gwaith o 4.5 gan fwynhau golygfeydd anhygoel ar draws siroedd a 6 .5 plannu’r goedwig gonifferaidd wreiddiol. Ceir Mae’r eglwys yn adnabyddus am ei ffenestr km m .5 1824. Mae yma ardal bicnic hyfryd ar lan yr afon ac m / km gerllaw, i’r chwedlau am y ‘Tylwyth Teg’; a 8 adeiladu ffordd Thomas Telford, yr A5, o Lundain Dinbych, Gwynedd a Chonwy. Os ydych yn bwriadu yma olygfeydd godidog o Fynydd Hiraethog a Coeden Jesse odidog ar agor i ymwelwyr drwy’r m / 4 eglwys o’r 13eg ganrif sydd ar agor drwy’r flwyddyn. m chartref hynafiaid un o’r Arlywyddion America! i Gaergybi yn y 19eg ganrif. Mae Eglwys y cerdded o amgylch Llangwm, mae nifer o drysorau m Bryniau . / 4.5 flwyddyn. 7km Mae’r parc ar lan yr afon yn leoliad hyfryd ar Santes Fair yng nghanol y pentref ar agor bob cudd i’w darganfod yma, yn cynnwys ceunant a Mae cyfoeth o wybodaeth ar gael i ymwelwyr yn tua gyfer picnic ac mae digon o gylchdeithiau dydd, ac mae hwb hanes a gwybodaeth ar gael rhaeadr Glyn Diffwys a phont Glyn Diffwys, lleoliad un o Eglwys Sant Mihangel gan roi cyfle i chi ddysgu i’w mwynhau. i’ch helpu i wneud yn fawr o’ch ymweliad. brotestiadau Rhyfel y Degwm yn 1887. mwy am hanes.

Cadwch lygad am… Cadwch lygad am… Cadwch lygad am… Cadwch lygad am… Cadwch lygad am… Cadwch lygad am… Carreg Levelinus – cofadail arysgrifedig yn coffáu Mae Canolfan Ymwelwyr Llyn Brenig ger Hen felin y pentref a oedd yn cynhyrchu trydan ar gyfer Y Maen Cred, wrth i chi gyrraedd pentref Llanfihangel Eglwys ganoloesol y Santes Fair a’r ‘tŷ hers’ Ffynnon Sant Dyfnog a leolir ger yr eglwys, ewch Llywelyn Fawr. Dywedir i’r garreg gael ei chodi Cerrigydrudion ac yno ceir llawer o gyfleusterau y pentref hyd y 1930au, ac os ydych am fentro i gyfeiriad Glyn Myfyr o gyfeiriad Coedwig Clocaenog. Roedd y anarferol o’r cyfnod Sioraidd a adeiladwyd ar gyfer y trwy’r giât yn y fynwent. Mae’r ffynnon mewn gan fynachod Aberconwy yn y 13eg ganrif i yn cynnwys beicio, pysgota, hwylio a nifer o Glyn Diffwys, chwiliwch am y plac ar y bont sy’n coffáu garreg hon o’r 17eg ganrif yn cyfeirio teithwyr blinedig at plwyf gan Edward Owen o Fachlwyd ym 1823. coedlan ac os ydych yn hoffi ffotograffiaeth, mae’n ddangos eu gwerthfawrogiad am rodd o dir. lwybrau cerdded thematig. Merthyron Rhyfel y Degwm yn Llangwm. ffermdy cyfagos lle gallent orffwys cyn parhau â’u taith. lle delfrydol i dynnu lluniau hyfryd.

1 2 3 4 5 6 Pentrefoelas Cerrigydrudion Llangwm Llanfihangel Glyn Myfyr Cyffylliog Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch This traditional estate village offers a great Situated on the southern edge of Mynydd Hiraethog, Popular with walkers, cyclists and birdwatchers, This pretty village nestles in a small valley, The quaint village of Cyffylliog is situated in the It is well worth taking some time to explore this starting point to the Hiraethog Trail in Conwy, with the village of Cerrigydrudion has been pivotal in the Llangwm is surrounded by stunning countryside. A on the banks of the River Alwen. It is said Clywedog Valley. Your journey will take you lovely little village. The ancient buildings you ample parking, amenities and a good range of area’s history for hundreds of years. The village footpath leading upland off the Hiraethog Trail will that William Wordsworth wrote a poem about 5km / 12.5 across woodland tracks and you will emerge to will come across include an inn, 9. m x 1 accommodation. Pentrefoelas is steeped in history, pro . 13 was a major centre for the Welsh cattle drovers, take you up to the summit of Foel Goch, which Llanfihangel Glyn Myfyr when he visited here in x reach Pincyn Llys. This monument was erected almshouses, a pottery, and the ap km appr o / ox r from the nearby standing stones and cairns, to the 8 as well as a staging post during the construction of offers amazing views over the three counties of . 1824. The village boasts a picturesque riverside p by the 2nd Lord Bagot in 1830 to commemorate appr Church of St Dyfnog, which is m m 6. p o .5 5 a x legends of the ‘Fair Folk’, and even the ancestral Thomas Telford’s A5 road from London to Holyhead 4 Denbighshire, Gwynedd and Conwy. If you are km picnic area and a 13th-century church, which is the planting of the original conifer forest, and 7 famous for its magnificent Jesse / km m / 4 home of an American President! The riverside park in the 19th century. The medieval Church of St Mary x. 7k planning a number of walks around Llangwm, there m open throughout the year. St Michael’s Church offers stunning views across Hiraethog and the / 4 Window. The church is open and appro .5 is a lovely location for a picnic, and there are a Magdalene in the centre of the village is open daily, are a few hidden gems near here, including Glyn has a wealth of information available for visitors, Clwydian Range. m welcomes visitors throughout the year. number of circular walks to enjoy. and contains a history hub and information to help Diffwys gorge and waterfall, and the Glyn Diffwys helping you to find out more about the history of you make the most of your visit. bridge, which was the scene of an uprising against the community and its features. the tithe taxes in 1887.

Look out for… Look out for… Look out for… Look out for… Look out for… Look out for… The Levelinus Stone – an inscribed monument The Llyn Brenig Visitor Centre is near The old village mill, which provided electricity The Maen Cred stone as you approach the village The medieval church of St Mary’s with its unusual St Dyfnog’s Well, which is situated near the dedicated to Llywelyn the Great. The stone was Cerrigydrudion, with extensive facilities including for the village until the 1930s; and if you are of Llanfihangel Glyn Myfyr from the Clocaenog Georgian ‘hearse house’, built for the parish by church, with access via a gate in the churchyard. erected by the monks of Aberconwy in the 13th cycling, fishing, sailing and a number of themed venturing near Glyn Diffwys, look out for the plaque Forest. This 17th-century stone helped direct Edward Owen of Fachlwyd in 1823. The well is situated in a copse and if you like century to show their appreciation for a gift of land. walking trails. commemorating the Tithe Martyrs of Llangwm, weary travellers to a nearby farm where they could photography, it is an ideal place to take some which is located on the bridge. rest before continuing their journey. beautiful photographs. Pentre Isaf A544 A548

A548 Llanelwy / St Asaph Chwiler fon R A541 Wyddgrug Yr A iv er B5429 W Mold A525 h eeler

Moel y Gaer Trefnant

A541 Bodfari Teithiau Llinellol B5428

Linear Walks A525 Aberchwiler Aberwheeler Pentrefoelas Cerrigydrudion B5429

A543 Pellter: tua 13km / 8 milltir –––– amser: 4 awr Henllan

Distance: approx 13km / 8 miles –––– time: 4 hours B5382 A f o n C

l PENYCLODDIAU w

y

d Cerrigydrudion Llangwm B5382 R iv e r Pellter: tua 7km / 4.5 milltir –––– amser: 3 awr DINBYCH DENBIGH Distance: approx 7km / 4.5 miles –––– time: 3 hours B5428 Llangwyfan

A543 Castell Denbigh Llangwm Llanfihangel Glyn Myfyr Castle A525 Pellter: tua 6.5km / 4 milltir –––– amser: 2-3 awr Llandyrnog Distance: approx 6.5km / 4 miles –––– time: 2-3 hours Groes

A543 Llwyn Llanfihangel Glyn Myfyr Cyffylliog

ad B4501 Pellter: tua 19.5km / 12.5 milltir –––– amser: 7.5 awr str Y 6 Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch

on f Distance: approx 19.5km / 12.5 miles –––– time: 7.5 hours A Llangynhafal

B5435 Peniel

Cyffylliog Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch Waen Pentre-Llanrhaeadr Gellifor FOEL GASYTH A525 Pellter: tua 7km / 4.5 milltir –––– amser: 3 awr Nantglyn B5429 wr Distance: approx 7km / 4.5 miles –––– time: 3 hours Moel Prion Nant Ma

Afon Clwedog Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch Bodfari Rhewl Pellter: tua 11km / 7 milltir –––– amser:le d4 awr fon A FFRIDD FAWR Distance: approx 11km / 7 miles ––––A time: 4 hours B4501

A525 Llyn Bran RHUTHUN MOEL BRYNIAU Foel Ganol Ysgeibion Wyddgrug Yr Aled Isaf Earthwork

Reservoir Mold B4501

B4501 5 Bontuchel Cyylliog A494 A525 Llyn Aled

Llwybr Archeoleg Wrexham Archaeological Trail Wrecsam MOEL DERWYDD Llyn Alwen

Cairns A543 Bon Ddinbych Efenechtyd MYNYDD HIRAETHOG Cairn Llyn Brenig Canolfan Ymwelwyr Llyn Brenig Foel Gasnach Llyn Brenig Visitor Centre Pincyn Llys Tumulus Tumulus Pwllglas MWDWL EITHIN Stone Rows Clocaenog Cronfa Alwen COEDWIG CLOCAENOG Stone Rows Allwedd / Key Cairn FOREST Cairn Pentrellyncymer Llwybr Hiraethog Llwybrau Cylch

A Hiraethog Trail Circular Walks Motte f Clawddnewydd A543 on A FFRIDD lw Rhaeadr CRAIG BRON-BANOG en Waterfall 1 Pentrefoelas Caer Caffi Hawl tramwyo Ddunod Café Right of way A5 M er MYNYDD POETH Toiledau ddwr Taith Brenig Cairn Toilets The Brenig Way Parcio Rhydlydan Cefn Brith Parking Llwybr Cenedlaethol Clawdd Offa

Gwybodaeth Offa’s Dyke Path National Trail Betws-y-coed B5105 Information Glasfryn Llwybrau Cysylltiol Maes Picnic Connecting Routes A5 Picnic Area

B4501 4 Safle Bws Fort Bus Stop Llan hangel Glyn Myfyr Llogi Beiciau Cerrigydrudion B5105 Melin-y-Wig Bicycle Hire 0 0.5 1km 2 Llwybrau Cerdded / Beicio Llyn Alwen a Llyn Brenig Llyn Alwen and Llyn Brenig Walking / Cycling Routes 0 0.25 0.5 mile irw Llwybr Alwen Llwybr Argae n Ce Afo Alwen Trail Dam Trail Llwybr Brenig Llwybr Elorgarreg Brenig Trail Elorgarreg Trail Afon Alwe n Taith Clych Llwybr Fforest B4501 A5 Betws Gwer l Goch Circular Trail Forest Link

Arolwg Ordans Ardal a gwmpasir gan Explorer 255, 256, 264, Outdoor Leisure OL18 Ordnance Survey Area covered by Explorer 255, 256, 264, Outdoor Leisure map OL18

© Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa ddata 2013 Arolwg Ordnans 100023380 Ni chewch gopïo, is-drwyddedu, dosbarthu na gwerthu’r data hwn i drydydd partïon mewn unrhyw ffurf. © Crown copyright and database rights 2013 Ordnance Survey 100023380 You are not permitted to copy, sub-license, distribute or sell any of this data to third parties in any form. 3 Ty-nant Llangwm Maerdy

Pont Glyn Di wys Bridge CAER DREWYN

A5 A494 B5437 Carrog A494 A5 Llangollen Bala

llwybrau cylch circular walks

Taith gylchol Pentrefoelas Taith gylchol Cefn Brith Taith gylchol Pentrellyncymer Taith gylchol Cyffylliog Taith gylchol Foel Ganol Taith gylchol Foel Gasnach Amser: 2 awr Amser: 3 awr Amser: 4 awr Amser: 2.5 awr Amser: 3 awr Amser: 4 awr Pellter: Tua 5km / 3 milltir Pellter: Tua 6.5km / 4 milltir Pellter: 7km / 4.5 milltir Pellter: Tua 5km / 3 milltir Pellter: Tua 8km / 5 milltir Pellter: Tua 6km / 4 milltir Gair i gall: Mae dau faes parcio cyhoeddus yn y Gair i gall: Taith gerdded hawdd ar hyd lonydd a Gair i gall: I osgoi darn serth o ffordd, dilynwch y daith Gair i gall: Mae rhan o’r daith yn dilyn y llwybr Gair i gall: I osgoi taith hir a serth, dilynwch y daith o Gair i gall: Gallech ddewis dilyn hawl tramwy pentref. I weld rhagor o deithiau cylchol, codwch neu rhostiroedd. o chwith. unffordd rhwng Cyffylliog a Chlocaenog. chwith. cyhoeddus a llwybr caniataol. lawrlwythwch daflen Teithiau Cerdded Pentrefoelas Uchafbwyntiau: Golygfeydd godidog o Lyn Alwen a Uchafbwyntiau: Caer Ddundod, bryngaer o’r Oes Uchafbwyntiau: Golygfeydd panoramig gwych o Uchafbwyntiau: Golygfeydd anhygoel o Fryniau Uchafbwyntiau: Taith gerdded trwy goedwig yn Uchafbwyntiau: Darganfod llwybr cod QR Choedwig Clocaenog. Edrychwch am y ‘Pwyntiau Haearn (sylwer, mae’r fryngaer ar dir preifat). Mae Fryniau Clwyd a Mynyddoedd y Berwyn. Clwyd. Lle gwych i wylio adar. bennaf. Mae trac beicio mynydd lawr allt heriol ‘Chwedlau’r Tylwyth Teg’ yn y safle picnic ger y Gwybodaeth’ anghyffredin. rhaeadr anhygoel gerllaw sydd yn werth chweil gerllaw. maes parcio. ymweld â hi. Pentrefoelas Circular Cefn Brith Circular Pentrellyncymer Circular Cyffylliog Circular Foel Ganol Circular Foel Gasnach Circular Time: 2 hours Time: 3 hours Time: 4 hours Time: 2.5 hours Time: 3 hours Time: 4 hours Distance: Approx 5km / 3 miles Distance: Approx 6.5km / 4 miles Distance: approx 7km / 4.5 miles Distance: Approx 5km / 3 miles Distance: Approx 8km / 5 miles Distance: Approx 6km / 4 miles Tips: There are two public car parks in the village. Tips: Easy walking on lanes and across moorland. Tips: To avoid a steep uphill section of road, walk this Tips: Part of this route follows the linear path Tips: To avoid a long steep walk, approach this Tips: There is a public right of way and a permissive For more circular walks, pick up or download a Highlights: Stunning views of the Alwen Reservoir route anti-clockwise. between Cyffylliog and Clocaenog. route in a clockwise direction. route as an alternative. Pentrefoelas Walks leaflet. and Clocaenog Forest. Look out for the unusual Highlights: Caer Ddunod is the site of an Iron-Age Highlights: Some wonderful panoramic views of the Highlights: Amazing views over the Clwydian Highlights: Much of this walk is in forest. There is Highlights: Explore the ‘Tales of the Fair Folk’ QR ‘Information Points’. hillfort (please note, this is on private land). Just Clwydian Range and the Berwyn Mountains. Range. A great place for birdwatching. also a challenging downhill mountain-biking track code trail in the picnic area near the car park. off-route you’ll find a magnificent waterfall, which is near here. well worth a visit.