DOCSLIB.ORG

Coğrafiya Və Təbii Resurslar, №1 (7), 2018

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Coğrafiya Və Təbii Resurslar, №1 (7), 2018 AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu Institute of Geography named after acad. H.A.Aliyev, ANAS Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti Azerbaijan Geographical Society Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin əsərləri COĞRAFİYA VƏ TƏBİİ RESURSLAR Proceedings of the Azerbaijan Geographical Society GEOGRAPHY AND NATURAL RESOURCES 2018 №1 (7) Coğrafiya və təbii resurslar, №1 (7), 2018 BAŞ REDAKTOR: akademik Ramiz Məmmədov REDAKSİYA HEYƏTİ: c.e.d., prof. Fərda İmanov (baş redaktorun müavini), akademik Axmetkal Medeu (Qazaxıstan), akademik Qərib Məmmədov, akademik Məmməd Salmanov, c.e.d., prof. Tapdıq Həsənov, c.e.d. Zakir Eminov, c.e.d. Rəna Qaşqay, c.e.d. Hüseyn Xəlilov, c.e.d. Yaqub Qəribov, c.e.d. Rza Mahmudov, c.ü.f.d. Nazim Bababəyli, c.ü.f.d. Məhərrəm Həsənov, c.ü.f.d. Mirnuh İsmayılov (məsul katib), a.e.ü.f.d. Mətanət Əsgərova, p.e.ü.f.d. Oqtay Alxasov Redaktor: Zahid Əhmədov Buraxılışına məsul: Mail Xəlilov Kompüter tərtibatçısı: Emil Cəbrayılov Jurnal AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunda yığılmış və səhifələnmişdir. Redaksiyanın ünvanı: AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, AZ 1143, Bakı ş., H.Cavid pr., 115 Telefon: (+99412) 539 3376 www.gsaz.az *** EDITOR-IN-CHIEF: academician Ramiz Mammadov EDITORIAL BOARD: Dr. geog., prof. Farda İmanov (deputy of editor-in-chief), academician Akhmetkal Medeu (Kazakhstan), academician Garib Mammadov, academician Mammad Salmanov, dr. geog., prof. Tapdyg Hassanov, dr. geog. Zakir Eminov, dr. geog. Rena Gashgay, dr. geog. Huseyn Khalilov, dr. geog. Yagub Garibov, dr. geog. Rza Mahmudov, PhD geog. Nazim Bababeyli, PhD geog. Maharram Hassanov, PhD geog. Mirnuh İsmayilov (executive secretary), PhD agr. sci. Matanat Askerova, PhD ped. sci. Ogtay Alkhasov. Editor: Zahid Ahmadov Responsible for the issue: Mail Khalilov Computer designer: Emil Jabrayilov This journal has been composed at the Institute of Geography named after acad. H.Aliyev, ANAS. Editorial address: Institute of Geography named after acad. H.Aliyev, ANAS, AZ 1143 Baku c. H.Javid ave. 115 Phone: (+99412) 539 3376 www.gsaz.az ISBN-978-9952-8032-5-9 ________________________ --------------------------------------------- Çapa imzalanmışdır 25.05.2018 Formatı 70x100 Tiraj-100 «AVROPA» nəşriyyatı, 2018 2 AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti Coğrafiya və təbii resurslar, №1 (7), 2018 FİZİKİ COĞRAFİYA © S.M.Zeynalova, M.C.İsmayılov, E.Ş.Məmmədbəyov, Q.İ.Rüstəmov, M.İ.Yunusov, A.M.Rüstəmova, E.E.Baloğlanov, O.R.Abbasov PALÇIQ VULKANLARININ LANDŞAFTLARIN FORMALAŞMASINA VƏ EKOLOJİ ŞƏRAİTƏ TƏSİRİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ (BÖYÜK QAFQAZIN CƏNUB-ŞƏRQ HİSSƏSİNİN TİMSALINDA) S.M.Zeynalova1, M.C.İsmayılov1, E.Ş.Məmmədbəyov1, Q.İ.Rüstəmov1, M.İ.Yunusov1, A.M.Rüstəmova1, E.E.Baloğlanov2, O.R.Abbasov2 1AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu 2AMEA Geologiya və Geofizika İnstitutu Məqalə, Azərbaycanda palçıq vulkanlarının geniş yayıldığı ərazilərin landşaftlarının formalaş- ması xüsusiyyətlərinin tədqiqinə həsr olunmuşdur. Müəyyən edilmişdir ki, palçıq vulkanları əsasən dağ yarımsəhra və quru-çöl landşaftlarında yayılmaqla, onların daxili diferensiasiyasını mürəkkəb- ləşdirir. Həmçinin relyefinə, geoloji yaşına, süxurların litoloji-geokimyəvi tərkibinə görə fərqli struktur-funksional xüsusiyyətlərə malik palçıq vulkanları landşaftlarının yaranmasına səbəb olur. Bundan əlavə, müxtəlif hipsometrik yüksəkliklərdə palçıq vulkanlarının yayıldığı ərazilərdə forma- laşan landşaftların geokimyəvi xüsusiyyətlərilə əlaqədar insan sağlamlığı və həyat fəaliyyəti üçün potensial ekoloji təhlükə və risklər müəyyənləşdirilməklə bərabər, qiymətləndirilmələr aparılmışdır. Giriş. Tədqiqatın əsas məqsədi Böyük Qafqa- və akkumulyativ (Ak) geokimyəvi landşaftlar ay- zın cənub-şərq hissəsində geniş intişar tapmış pal- rılmış və müvafiq simvolik işarələrlə göstərilmiş- çıq vulkanları və ətraf ərazilərin landşaftları üçün dir. səciyyəvi olan makro - və mikroelementlərin miq- Surətdə izafi, məxrəcdə isə defisit mikroele- rasiyası və konsentrasiyasının paylanma qanuna- mentlər əyani şəkildə təsvir olunan geokimyəvi uyğunluqlarını qiymətləndirmək, müxtəlif hün- formulların verilməsi isə müxtəlif landşaft tipləri dürlük qurşaqları üzrə yayılmış landşaft tiplərinin daxilində aşkar edilmiş anomaliyalarla assosiasiya spesifik geokimyəvi xüsusiyyətlərini aşkar etmək, təşkil edən geokimyəvi şəraiti həm xəritə-sxemin ümumilikdə vulkanik fəaliyyətlə əlaqədar geokim- özündə, həm də onun legendasında daha aydın iz- yəvi şəraitin ətraf, burada yaşayan canlılara və xü- ləməyə imkan yaradır (cədvəl 1). susən də insan sağlamlığına təsirini araşdırmaqdan Landşaftların geokimyəvi təsnifatına uyğun ibarətdir. olaraq, tədqiq edilən Böyük Qafqazın cənub–şərq Tədqiqatın şərhi. Tədqiqat obyektinə daxil hissəsində landşaft tipi ayırılmış, biogen miqrasi- olan ərazilərdəki landşaftların geokimyəvi şəraiti- yanın üstünlük təşkil etdiyi ərazilər biogen land- nin ekoloji baxımdan qiymətləndirilməsi məqsədi- şaftlar kimi təsnif edilmişdir. lə çöl tədqiqatları zamanı müxtəlif landşaft tipləri Tədqiqat ərazisindəki geokimyəvi landşaftların daxilində yayılmış bir sıra palçıq vulkanları və on- formalaşması və inkişafı prosesi bir sıra amillərin ların ətraf ərazilərindən götürülmüş brekçiya, sü- təsiri altında getmişdir. Burada torpaq-bitki örtüyü- xur, bitki və su nümunələri laboratoriya şəraitində nün formalaşmasında şaquli zonallıq özünü göstə- kimyəvi, o cümlədən spektral analiz edilmişdir. rir. Bioloji dövranın xüsusiyyətləri ilə əlaqədar ola- Landşaft komponentlərinin əlaqəli və müqayisəli raq Böyük Qafqazın cənub–şərq hissəsindəki land- analizi metodu ilə müxtəlif bioloji iqlim xüsusiy- şaftlar: A. Mülayim rütubətli dağ-meşə; B. Müla- yətlərinə malik olan ərazilərdə kimyəvi elementlə- yim rütubətli orta və alçaqdağlıq; C. Alçaqdağlığın rin miqrasiyası və konsentrasiyasına görə paylan- arid və semiarid çöl; D. Quru subtropik düzənlik- ma qanunauyğunluqları müəyyənləşdirilmişdir. lərin yarımsəhra landşaftları olmaqla, dörd qrupa, A.İ.Perelmanın (1972) landşaft komponentləri- qruplar isə müxtəlif landşaft tiplərinə ayrılmışdır nin müqayisəli və əlaqəli tədqiqi metoduna əsasən (cədvəl 1). faktiki çöl materiallarının kimyəvi və spektral ana- Təbii-tarixi inkişafın gedişi nəticəsində palçıq lizlərinin nəticələri əsasında “Şamaxı-Qobustan vulkanlarının geniş yayıldığı Böyük Qafqazın cə- ərazisinin ekogeokimyəvi landşaftları” xəritəsi ha- nub–şərq hissəsində: 1. Orta və qismən yüksəkdağ- zırlanmışdır (şəkil 1). Xəritədə ayrı-ayrı landşaft lığın fıstıq-vələs və palıd-vələs meşə landşaftları; tipləri daxilində kimyəvi elementlərin miqrasiya 2. Alçaq və ortadağlığın meşə-çöl və çəmən-çöl şəraitinə görə uyğun allüvial (Al), transallüvial landşaftları; 3. Alçaqdağlığın və çökəkliklərin arid- (TA), superakval (SA), transakkumulyativ (TAk) AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti 3 Coğrafiya və təbii resurslar, №1 (7), 2018 denudasion quru çöl və çöl landşaftları; 4. Alçaq- arid-denudasion yarımsəhra landşaftları; 6. Denuda- dağlığın arid-meşə, meşə-kolluq və kolluq-çöl land- sion-akkumlyativ düzənliklərin intrazonal landşaft- şaftları; 5. Alçaqdağlığın və dağarası çökəkliklərin ları; 7. Akkumlyativ dəniz düzənliklərinin yarımsəh- raları formalaşmışdır (cədvəl 1). Şəkil 1. Şamaxı-Qobustan ərazisinin ekogeokimyəvi lanşaftları (xəritənin legendası cədvəl 1-də verilmişdir) Cədvəl 1 4 AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti Coğrafiya və təbii resurslar, №1 (7), 2018 Cədvəl 2 Palçıq vulkanları brekçiyalarının tərkibində olan bəzi mikroelementlərin orta miqdarı, (%-lə) Palçıq № Ni Cu Zn As Sr Zr Mo Cd Sn Pb V vulkanları 1 Böyük Hərəmi 0,0058 0,0039 0,0074 0,00110 0,0431 0,0071 0,00011 0,000026 0,00013 0,00124 0,012 2 Yandərə 0,0074 0,0043 0,0080 0,00105 0,0414 0,0083 0,00013 0,000025 0,00025 0,00145 0,013 3 Durovdağ 0,0075 0,0038 0,0075 0,00135 0,0407 0,0064 0,00014 0,000022 0,00014 0,00126 0,011 4 Kiçik Mərəzə 0,0042 0,0032 0,0098 0,00142 0,0185 0,0125 0,00018 0,000026 0,00034 0,00206 0,018 Pilpilə- 5 0,0057 0,0043 0,0082 0,00146 0,0331 0,0096 0,00027 0,000031 0,00016 0,00151 0,013 Qaradağ 6 Dəvəboynu 0,0054 0,0044 0,0090 0,00146 0,0389 0,0100 0,00046 0,000031 0,00020 0,00169 0,013 7 Daşgil 0,0053 0,0045 0,0078 0,00143 0,0351 0,0085 0,00038 0,000037 0,00019 0,00146 0,013 8 Bahar 0,0051 0,0041 0,0074 0,00132 0,0342 0,0072 0,00017 0,000025 0,00014 0,00134 0,012 9 Ayrantökən 0,0060 0,0044 0,0073 0,00138 0,0344 0,0081 0,00033 0,000028 0,00015 0,00140 0,012 10 Duzdağ 0,0089 0,0040 0,0071 0,00134 0,0467 0,0071 0,00010 0,000021 0,00013 0,00122 0,012 11 Ağdam qrupu 0,0039 0,0034 0,0072 0,00110 0,0186 0,0086 0,00067 0,000063 0,00016 0,00116 0,015 12 Şəkixan qrupu 0,0056 0,0053 0,0105 0,00184 0,0242 0,0110 0,00101 0,000134 0,00024 0,00176 0,023 Yer qabığında mikroelementlərin klarkı, %,-lə (A.P.Vinaqradov,1962). 0,0058 0,0047 0,0083 0,00017 0,034 0,017 0,00011 0,000013 0,00025 0,0016 0,009 Cədvəl 3 Palçıq vulkanı brekçiyalarının konsentrasiya klarkları № Palçıq vulkanı V Ni Cu Zn As Sr Zr Mo Cd Sn Pb V 1 Böyük Hərəmi 1,3 1 0,8 0,8 6,4 1,2 0,4 1,0 2,0 0,5 0,7 1,3 2 Yandərə 1,2 0,9 0,9 6,1 1,2 0,4 1,1 1,9 1,0 0,9 1,4 3 Durovdağ 1,2 0,8 0,9 7,9 1,1 0,3 1,2 1,6 0,5 0,7 1,2 4 Kiçik Mərəzə 0,7 0,6 1,1 8,3 0,5 0,7 1,6 2,0 1,3 1,2 2,0 5 Pilpilə-Qaradağ 0,9 0,9 0,9 8,5 0,9 0,5 2,4 2,3 0,6 0,9 1,4 6 Dəvəboynu 0,9 0,9 1,0 8,5 1,1 0,5 4,1 2,3 0,8 1,0 1,4 7 Daşgil 0,9 0,9 0,9 8,4 1,0 0,5 3,4 2,8 0,7 0,9 1,4 8 Bahar 0,8 0,8 0,8 7,7 1,0 0,4 1,5 1,9 0,5 0,8 1,3 9 Ayrantökən 1 0,9 0,8 8,1 1,0 0,4 3,0 2,1 0,6 0,8 1,3 10 Duzdağ 1,5 0,8 0,8 7,8 1,3 0,4 0,9 1,6 0,5 0,7 1,3 11 Ağdam qrupu 0,6 0,7 0,8 6,4 0,5 0,5 6,0 4,8 0,6 0,7 1,6 12 Şəkixan qrupu 0,9 1,1 1,2 10,8 0,7 0,6 9,1 10,3 0,9 1,1 2,5 Geokimyəvi landşaft qrupları bioloji kütlənin qradov (1962) tərəfindən müəyyən edilmiş miq- həcminə görə, tiplər isə bioloji məhsuldarlığın bio- darı (klarkı) ilə müqayisəsindən alınan konsentra- kütləyə nisbətinə görə müəyyənləşdirilmişdir.
Load more

Recommended publications
  • Issn 2224-0683 Труды Института Микробиологии
    1 ISSN 2224-0683 ТРУДЫ ИНСТИТУТА МИКРОБИОЛОГИИ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА, 2017, ТОМ 15, № 2 AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI MİKROBİOLOGİYA İNSTİTUTUNUN ELMİ ƏSƏRLƏRİ, 2017, CİLD 15, № 2 TRANSACTION OF THE INSTITUTE OF MICROBIOLOGY OF AZERBAIJAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES, 2017, VOLUME 15, № 2 BAKI - 2017 2 Kitab Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Mikrobiologiya İnstitunun (Az1004, Bakı ş., M.Mushfiq 103.; Tel/fax (+994) 12 502-44-70; E-mail – [email protected]) Elmi Şurasının qərarı ilə 2003-cü ildən nəşr edilir. UOT 579.017.7-8 : 579.22-26 : 579.61-69 : 579.81-88 : 582.281-288 Redaksiya heyəti: Məmməd Əhəd oğlu Salmanov – biologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın həqiqi üzvü Pənah Zülfiqar oğlu Muradov - biologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü Podqorski Valentin Stepanoviç – biologiya elmlər doktoru professor, akademik(Ukraina) Zurab Şalvoviç Lomtatidze – biologiya elmləri dokrotu, professor(Gürcüstan) İlham Müqbil oğlu Əzimov - baytarlıq elmləri dokrotu, professor Nəriman Məmməd oğlu İsmaylov - biologiya elmləri dokrotu, professor Xudaverdi Qənbər oğlu Qənbərov - biologiya elmləri dokrotu, professor Fəxrəndə Əmir qizi Sadiqova – tibb elmləri doktoru, professor Ramiz Kəbutər oğlu Səfərov - biologiya elmləri dokrotu, professor Fəridə Xosrov qızı Qəhrəmanova - biologiya elmləri dokrotu, professor Gülər Mircəfər qızı Seyidova – biologiya elmləri doktoru Rəyçilər B.ü.e.d.,prof. Fərayət Ramazan qızı Əhmədova B.ü.e.d.,dos. Svetlana Yusif qızı Qasımova B.f.d.,dos. Könül Fərrux qızı Baxşəliyeva F.D.dos. Ələddin Həsən oğlu Qədimova F.D. Gülrux Hacı qızı Dilbazi AMEA-nın Mikrobiologiya İnstitutunun elmi əsərləri. Bakı, 2017, c. 15, № 2, 74 s İSSN 2224-0683 Kitab müxtəlif elmi-tədqiqat institutlarında və ali məktəblərdə mikrobiologiya(tətbiqi, tibbi və baytarlıq), mikologiya, eləcə də ümumi biologiya və ekologiya sahələrində aparılan elmi tədqiqat işlərinin materialları əsasında hazırlanıbdır.
    [Show full text]
  • E718 March 1, 2003
    E718 March 1, 2003 REPUBLIC OF AZERBAIJAN STATE AMELIORATION AND IRRIGATION COMMITTEE Public Disclosure Authorized Attached to the Cabinet of Ministers INTERNATIONAL DEVELOPMENT ASSOCIATION Public Disclosure Authorized IRRIGATION DISTRIBUTION SYSTEM AND MANAGEMENT IMPROVEMENT PROJECT Public Disclosure Authorized ENVIRONMENTAL ASSESSMENT ENVIRONMENTAL MANAGEMENT AND MONITORING PLAN United Nations Food and Agriculture Organisation FINAL DRAFT March 1, 2003 Public Disclosure Authorized 01/03/03 IRRIGATION DISTRIBUTION SYSTEM AND MANAGEMENT IMPROVEMENT PROJECT ENVIRONMENTAL ASSESSMENT ENVIRONMENTAL MANAGEMENT AND MONITORING PLAN 1. INTRODUCTION 1.1 Background 1.2 Objective 1.3 World Bank Safeguard Policies 1.4 Methodology 1.5 Consultation Process 2. ENVIRONMENTAL POLICY, LEGAL & INSTITUTIONAL FRAMEWORK 2.1 Policy Context 2.2 Legal/Regulatory Framework for Environmental Management/Assessment 2.3 Institutional Framework for Environmental Management and Assessment 3. KEY NATURAL AND SOCIO-ECONOMIC PARAMETERS OF AZERBAIJAN 3.1 Natural Setting 3.2 Socio-Economic Factors Associated with Water Management and Irrigation 4. ANALYSIS OF BASELINE CONDITIONS 4.1 Description of Project 4.2 Analysis of Project Alternatives 4.3 Description of the Physical/Biological Environment 4.4 Description of Socio-Economic Context 4.5 Description of Stakeholders and Beneficiaries 5. ASSESSMENT OF PRINCIPAL ENVIRONMENTAL AND SOCIAL IMPACTS AND PROPOSED PREVENTIVE ACTIONS AND MITIGATION MEASURES 5.1 Anticipated Positive Social and Environmental Impacts 5.2 Anticipated
    [Show full text]
  • Administrative Territorial Divisions in Different Historical Periods
    Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan P R E S I D E N T I A L L I B R A R Y TERRITORIAL AND ADMINISTRATIVE UNITS C O N T E N T I. GENERAL INFORMATION ................................................................................................................. 3 II. BAKU ....................................................................................................................................................... 4 1. General background of Baku ............................................................................................................................ 5 2. History of the city of Baku ................................................................................................................................. 7 3. Museums ........................................................................................................................................................... 16 4. Historical Monuments ...................................................................................................................................... 20 The Maiden Tower ............................................................................................................................................ 20 The Shirvanshahs’ Palace ensemble ................................................................................................................ 22 The Sabael Castle .............................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Azərbaycanın Su Ehtiyatlarının
    İmanov F.Ә., Әlәkbәrov A.B. AZƏRBAYCANIN SU EHTİYATLARININ MÜASİR DƏYİŞMƏLƏRİ VƏ İNTEQRASİYALI İDARƏ EDİLMƏSİ Monoqrafiya “Azərsu” ASC-nin “Sukanal” Elmi-tədqiqat və Layihə İnstitutunun Elmi Texniki Şurasının 1 saylı 31 yanvar 2017-ci il tarixli və Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya Fakültəsi Elmi Şurasının 1 saylı 8 fevral 2017-ci il tarixli və qərarı ilə çap olunur. Bakı – Mütərcim – 2017 UOT 551.48 Rәyçilәr: c.e.d., prof. MAHMUDOV R.N., Azәrbaycan Respublikası Ekologiya vә Tәbii Sәrvәtlәr Nazirliyinin Hidrometeorologiya ETİ g.-m.e.d. İSRAFİLOV Y.H., AMEA-nın Geologiya vә Geofizika İnstitutu İmanov F.Ə., Ələkbərov A.B. AZƏRBAYCANIN SU EHTİYATLARININ MÜASİR DƏYİŞMƏLƏRİ VƏ İNTEQRASİYALI İDARƏ EDİLMƏSİ. – Bakı: Mütərcim, 2017. – 3 s . Monoqrafiya Azərbaycan52 Respublikasınınəh yerüstü və yeraltı su ehtiyatlarının kə- miyyət və keyfiyyət göstəricilərinin təhlilinə, ehtiyatlarına, istifadəsinə, müasir də- yişmələrinə həsr olunmuşdur. Göstərilmişdir ki, hazırda ölkənin transsərhəd çayla- rının sularından qonşu ölkələrdə də geniş istifadə edilir və onlar Azərbaycan ərazi- sinə çirkləndirilmiş vəziyyətdə daxil olur. Monoqrafiyada su ehtiyatlarının idarəçi- liyində inteqrasiyalı yanaşmanın effektivliyi şərh edilir. Kitabda Azərbaycanın su ehtiyatlarının inteqrasiyalı idarə edilməsi üzrə Milli Fəaliyyət Planı, daşqınların idarə edilməsi, iqlim dəyişmələrinin su ehtiyatlarına təsiri, bir sıra digər məsələlər haqqında da məlumat verilmişdir. Monoqrafiya ”Hidrometeorologiya”, “Hidrogeologiya”, “Su təsərrüfatı”, “Hidro- texnika”, “Ekologiya“ ixtisasları
    [Show full text]
  • Təbiətdən Istifadənin Iqtisadiyyati
    RAİBƏ CƏFƏROVA TƏBİƏTDƏN İSTİFADƏNİN İQTİSADİYYATI (dərs vəsaiti) Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 21.02.2014-cü il tarixli 222 saylı əmri ilə nəşr olunmuşdur. BAKI – 2014 1 downloaded from KitabYurdu.org Böyük tövsiyələri ilə elmdə ilk addımlarımı atdığım, bu vəsaitin ərsəyə gəlməsində yaxından köməklik göstərib, dəyərli məsləhətlər verən hörmətli akademik Ziyad Səmədzadəyə böyük minnətdarlığımı bildirirəm. Raibə Məmmədbağır qızı Cəfərova 3 downloaded from KitabYurdu.org MÜNDƏRİCAT GİRİŞ .................................................................................7 FƏSİL I. TƏBİƏTDƏN İSTİFADƏNİN İQTİSADİYYATI FƏNNİNİN NƏZƏRİ ƏSASLARI 1.1. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fəninin tarixi və mahiyyəti ..............................................11 1.2. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fənninin predmeti, məqsəd və vəzifələri ............................17 1.3. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fənninin tədqiqat metodları və elmlər sistemində mövqeyi ...............................................................19 1.4. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fəninin metodiki əsasları ..................................................23 1.5. Təbiətqoruyucu və resursqoruyucu fəaliyyətdə biznes plan ...........................................................28 1.6. Təbii ehtiyatların istifadasində iqtisadiyyatın rolu .......................................................................31 1.7. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatının ekoloji və iqtisadi əsasları ................................................35 FƏSİL II.
    [Show full text]
  • General Information
    Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan P R E S I D E N T I A L L I B R A R Y GENERAL INFORMATION CONTENTS I. General information about the country ............................................................................................ 2 National Holidays ................................................................................................................................... 3 II. AZERBAIJAN STATE SYMBOLS ................................................................................................. 4 1. (Constitution article) Article 23 ........................................................................................................ 4 2. National Flag ...................................................................................................................................... 5 3. National Emblem ................................................................................................................................ 6 4. National Anthem ................................................................................................................................ 7 III. STATE STRUCTURE AND POLITICAL SYSTEM ................................................................... 8 1. President of the Republic of Azerbaijan .......................................................................................... 9 2. The Legal System of the Republic of Azerbaijan .......................................................................... 10 3. The Legislative Power .....................................................................................................................
    [Show full text]
  • MÖVZUSUNDA II RESPUBLİKA ELMİ KONFRANSININ M a T E R İ a L L a R I (24 Dekabr 2020-Ci Il)
    TƏBİƏT VƏ ELM beynəlxalq elmi jurnal Jurnal İMPAKT FAKTORLUDUR _________________________________________________________________ «TƏBİƏT ELMLƏRİNİN ƏSASLARI» MÖVZUSUNDA II RESPUBLİKA ELMİ KONFRANSININ M A T E R İ A L L A R I (24 dekabr 2020-ci il) NATURE AND SCIENCE International scientific journal Journal has IMPACT FACTOR ________________________________________________________________ M A T E R I A L S OF THE II REPUBLICAN SCIENTIFIC CONFERENCE ON «FUNDAMENTALS OF THE NATURE SCIENCES» (24 December, 2020) Bakı – 2020 – Baku TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ SƏDR: Eldar Qasımov – tibb elmləri doktoru, professor SƏDR MÜAVİNLƏRİ: Mübariz Hüseyinov – “Təbiət və elm” beynəlxalq elmi jurnalın baş redaktoru Elçin Hüseyn – biotibb elmləri doktoru MƏSUL KATİB: Dürdanə Hümbətova – filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent ÜZVLƏR: İbrahim Cəfərov – AMEA-nın müxbir üzvü Elşad Qurbanov – AMEA-nın müxbir üzvü Zöhrab Qarayev – tibb elmləri doktoru, professor İbadulla Ağayev – tibb elmləri doktoru, professor Maarif Cəfərov – fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Elçin Ağayev – tibb elmləri doktoru, professor Eldar Məsimov – fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Aytəkin Axundova – biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent THE ORGANIZING COMMITTEE CHAIRMAN: Eldar Gasimov – doctor of medical science, professor DEPUTY CHAIRMAN: Mubariz Huseinov – editor -in - chief of the international scientific journal "Nature and science" Elchin Huseyn – doctor of biomedical sciences EXECUTIVE SECRETARY: Durdana Humbatova – PhD in philology, docent MEMBERS: Ibrahim Jafarov
    [Show full text]
  • Təbiətdən Istifadənin Iqtisadiyyati
    RAİBƏ CƏFƏROVA TƏBİƏTDƏN İSTİFADƏNİN İQTİSADİYYATI (dərs vəsaiti) Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 21.02.2014-cü il tarixli 222 saylı əmri ilə nəşr olunmuşdur. BAKI – 2014 1 downloaded from KitabYurdu.org Elmi redaktor: iqtisad elmləri doktoru F.Ə.MƏMMƏDOV Rəyçilər: akademik Z.Ə.SƏMƏDZADƏ iqtisad elmləri doktoru M.C.HÜSEYNOV. iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru M.M.Məmmədov. iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru N.A.HACIYEVA Cəfərova Raibə Məmmədbağır qızı. İqtisad üzrə fəlsəfə doktoru. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı. Dərs vəsaiti. Bakı – 2014. © Raibə Cəfərova - 2014 2 downloaded from KitabYurdu.org Böyük tövsiyələri ilə elmdə ilk addımlarımı atdığım, bu vəsaitin ərsəyə gəlməsində yaxından köməklik göstərib, dəyərli məsləhətlər verən hörmətli akademik Ziyad Səmədzadəyə böyük minnətdarlığımı bildirirəm. Raibə Məmmədbağır qızı Cəfərova 3 downloaded from KitabYurdu.org MÜNDƏRİCAT GİRİŞ .................................................................................7 FƏSİL I. TƏBİƏTDƏN İSTİFADƏNİN İQTİSADİYYATI FƏNNİNİN NƏZƏRİ ƏSASLARI 1.1. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fəninin tarixi və mahiyyəti ..............................................11 1.2. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fənninin predmeti, məqsəd və vəzifələri ............................17 1.3. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fənninin tədqiqat metodları və elmlər sistemində mövqeyi ...............................................................19 1.4. Təbiətdən istifadənin iqtisadiyyatı fəninin metodiki əsasları ..................................................23
    [Show full text]
  • Earth Observation – Space Technology
    1 Earth Observation – Space Technology Rustam B. Rustamov, Saida E. Salahova, Maral H. Zeynalova and Sabina N. Hasanova Institute of Physics, Azerbaijan National Academy of Sciences, ENCOTEC –Engineering & Consulting Technologies, Institute of Botany, Azerbaijan National Academy of Sciences, Architecture and Construction University/ENCOTEC LLC, Baku, Azerbaijan 1. Introduction For monitoring of the Earth thousands of satellites have been sent into space on missions to collect data related different spheres of the Earth investigations and studies. Today, the ability to forecast weather, climate, and natural hazards, environmental monitoring and ecological issues depend critically on these satellite-based observations. Based on this data it is possible to gather satellite images frequently enough to create the model of the changing planet, improving the understanding of Earth's dynamic processes and helping society to manage limited resources and environmental challenges. Earth observations from space open and makes requirement to address scientific and societal challenges of the future. Space technologies play the significant role in the sustainable development in national, regional and global level. Modern and advances of the Earth observation techniques are taking a great importance amongst existing traditional technologies. Radar remote sensing is one of the new Earth observation technologies with promising results and future. Interferometric SAR (InSAR) is a sophisticated radar remote sensing technique for combining synthetic aperture radar (SAR) complex images to form interferogram and utilizing its phase contribution to land topography, surface movement and target velocity. Presently considerable applications of InSAR technique are developed. It is an established technique for precise assessment of land surface movements and generating high quality digital elevation models (DEM) from spaceborne and airborne data.
    [Show full text]