Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej

PAŹDZIERNIK 2011

2 Wydarzenia

4 Płyty 4 RadioJAZZ.FM poleca 6 Nowości płytowe 8 Recenzje

20 Festiwale i koncerty 22 72. urodziny Zbigniewa Namysłowskiego 24 Vandermark w poznańskim Dragonie 26 The Globetrotters w poznańskim Blue Note 28 Vincent Herring: „Ends And Means” Quartet 30 Żywieckie Suwakowanie

32 Sylwetki 32 Jacek Korohoda: Dotknąć tęczy... 38 Wywiad z Mikołajem Trzaską 42 Clifford Brown 44 Charlie Haden 48 Z Herdzinem o płycie, muzyce i życiu 59 Kenny Garrett 60 Art Tatum 62 Wywiad z Grażyną Auguścik 66 Młoda polska trąbka 68 Tad Robinson

70 Kanon Jazzu

73 Kalendarium jazzowe

92 Co w RadioJAZZ.FM

94 Redakcja

Krzysztof Herdzin, fot. Krzysztof Wierzbowski Wydarzenia Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011 Marcello Rodarte Marcello fot. Bogdan Augustyniak fot. Grażyna Auguścik Adam Makowicz Wydarzenia

29 sierpnia w wieku 96 lat zmarł gitarzysta i wo- w filmie The Blues Brothers (towarzyszył Johno- Na początku październikaa do księgarń trafi Pianista jazzowy Marcin Masecki znalazł się kalista David „Honey-Boy” Edwards. Ostatni wi Lee Hookerowi). Koncertował także z The książka autorstwa Marka Strasza zatytułowa- w gronie nominowanych do pierwszej edycji wielki bluesman z Delty, łącznik z wielkimi pio- Rolling Stones, Bobem Dylanem i Erikiem na Grać pierwszy fortepian. Rozmowy z Ada- nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej w kategorii nierami bluesa. Claptonem. Miał 75 lat. mem Makowiczem. Jest to wywiad rzeka z pia- Osobowość Roku. Koryfeusz Muzyki Polskiej nistą Adamem Makowiczem, który ponownie to nowa nagroda środowiska muzycznego, któ- udowadnia, że aby być jazzmanem trzeba mieć ra będzie przyznawana najwybitniejszym jej wielką siłę woli i zaparcie porównywalne z naj- przedstawicielom w 3 kategoriach: Osobowość 16 września zmarł harmonijkarz i perkusista 19 września Grażyna Auguścik otrzymała do- większymi gwiazdami sportów wytrzymałoś- Roku, Wydarzenie Roku oraz Nagroda Hono- Willie „Big Eyes” Smith. Był członkiem ze- roczną nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa ciowych! Książka wyjdzie nakładem Polskie rowa. Jej pierwszymi laureatami zostali: Łukasz społu Muddy’'ego Watersa, z którym w 1976 r. Narodowego. Jest to drugie wyróżnienie, jakim Wydawnictwo Muzycznego. Borowicz w kategorii Osobowość Roku, XVI wystąpił z nim na Jamboree. W 1980 roku w tym roku została uhonorowana wokalistka. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. wraz z Pinetopem Perkinsem, Calvinem Jone- Wcześniej już po raz drugi w tym roku została Fryderyka Chopina w kategorii Wydarzenie sem i Jerrym Portnoy’em założył własny zespół laureatką prestiżowej nagrody. Po tytule Wybit- Roku, zaś nagrodą honorową wyróżniono Jana the Legendary Blues Band, który wystąpił m.in. nego Polaka w USA przyznanym przez Funda- Krenza. cję Teraz Polska. (rs)

2 3 Płyty – RadioJAZZ.FM poleca Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik

Nils Landgren, The Moon, The Stars And You Piotr Baron, Kaddish Krzysztof Herdzin Trio, Capacity Lena Ledoff, Komeda Chopin Komeda

Czy powstał album doskonały? Z pewnością Nareszcie jest! Po trzech latach przerwy ukaza- Muzycy podjęli się dość trudnego zadania. Lena Ledoff postanowiła dać słuchaczom i licz- nie jest to epokowe dzieło, choć solidny kawa- ła się kolejna autorska płyta znakomitego Pio- Formuła klasycznego fortepianowego trio jest nym bywalcom swoich koncertów okazję do łek, dobrze zrobionej, lekkiej, ale nie obrażają- tra Barona. Długo musieliśmy na nią czekać, ale ograna do granic możliwości przez najwięk- posiadania nagrań dokumentujących jej własne cej wrażliwości wyrobionego ucha, przyjemnej jak zawsze, w przypadku tego saksofonisty, wy- sze sławy. Trudno zatem zagrać coś nowego interpretacje znanych melodii Chopina i Ko- muzyki. Dalej wolę, jak lider gra na puzonie, nagradza nam to możliwość obcowania z praw- bez obawy posądzenia o wtórne naśladowni- medy. W dźwiękach fortepianu artystki słychać stąd na singiel z tej przebojowej płyty wybrał- dziwą Sztuką. Także i tym razem jest to muzyka ctwo. Rozkładając muzykę na czynniki pierw- doskonały warsztat, który zawsze mają piani- bym kompozycję lidera „Joe’s Moonblues”, któ- płynąca z głębokiej religijności lidera, co wprost sze z pewnością znajdziemy na Capacity wiele ści wykształceni przez rosyjskie konserwatoria. ra przypomina parę znanych tematów, ale daje zapowiada już sam tytuł, oznaczający żydow- śladów wszystkich dźwięków, z którymi mu- Wielu ich absolwentom nie jest łatwo wyrwać dużo miejsca do puzonowej improwizacji. Do- ską modlitwę za zmarłych. Piotr Baron mod- zycy zetknęli się w przeszłości. To jednak nie się z konwencji wpojonej im w latach nauki. datkowo w tym utworze pojawia się grający na li się grając. Chyba dzięki temu frazy, których jest wada. Muzyki nie pisze się, ani nie gra na Lena Ledoff łamie wszystkie stereotypy. Nie fortepianie Joe Sample. (...) możemy tu doświadczać, są zawsze tak szczere bezludnej wyspie. Czasem naśladuje się z braku robi tego jednak po to, żeby się wyróżnić, nie i pełne emocji. Wydaje mi się, że tym razem własnych pomysłów, czasem z chęci przetwo- szuka na siłę popularności. Robi swoje. A fakt, brzmią one jednak nieco inaczej. Dźwięk sak- rzenia muzycznej tradycji. Muzycy trio Krzysz- że akurat teraz wydaje płytę łączącą kompozy- sofonu lidera stał się trochę ostrzejszy, bardziej tofa Herdzina niczego nie naśladują, mają wy- cje Krzysztofa Komedy i Fryderyka Chopina, Płyty „shorterowski”, niż do tej pory. Niezmiennie starczająco dużo swoich własnych pomysłów wydaje się być zupełnie przypadkowo zbieżny jednak trafia on prosto w serce każdego, kto ma i wyśmienity warsztat. (...) w czasie z modą na te nazwiska. (...) w sobie choć odrobinę wrażliwości artystycznej, RadioJAZZ.FM poleca niezależnie od wyznawanej religii. (...)

recenzja » recenzja » recenzja » recenzja » Recenzje Rafał Garszczyński

4 5 Nowości płytowe Nowości płytowe Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej, październik 2011

W sierpniu ukazała się płyta duetu – woka- We wrześniu ukazała się najnowsza pły- 14 października ukażą się równocześnie 7 października ukaże się nowa płyta za- listki Jen Shyu i kontrabasisty Marka Dres- ta Jerzego Małka AIR (Universal Music trzy płyty Anny Marii Jopek – Polanna tytułowana KonKubiNap formacji Ma- sera zatytułowana Synastry (Pi Recordings). Group). z udziałem kubańskiego mistrza fortepianu rek Napiórkowski Trio w składzie: Marek Gonzalo Rubalcaby, wielkiej damy polskie- Napiórkowski, Robert Kubiszyn i Cezary go folku Marii Pomianowskiej, klasyczne- Konrad. 6 września ukazała się płyta duetu – pia- Nowy album wydał Jacek Meira (Niedzie- go wiolonczelisty Rafała Kwiatkowskiego nisty Marca Coplanda i gitarzysty Johna la). Sekstet w doborowym składzie: Marcin i gościnnie Stanisława Soyki; Haiku nagra- Abercrombiego zatytułowana Speak to Me Wawrzynowicz (wokal), Piotr Baron (sak- ny i firmowany wspólnie z najwybitniej- 8 października ukaże się album Solistce (Piruet Records). Płyta została nagrana 14 sofony), Wojciech Niedziela (fortepian), szym japońskim artystą jazzowym, pianistą formacji Daniel Popiałkiewicz Quartet i 15 marca br. w Monachium. Gabriel Niedziela (gitara), Jacek Meira Makoto Ozone. Gościnnie na bambuso- (Fonografika). (kontrabas) i Łukasz Żyta (perkusja) nagrał wych fletach zagrał artysta teatru Kabu- krążek pod tytułem Zjesienniony. Inspiracje ki: Tomohiro Fukuhara; Sombremesa na 12 września miała miejsce europejska muzyczno-poetyckie tym razem stanowi „deser” po wymagających, wyrafinowanych 15 październikaa do sklepów trafi album premiera nowej płyty kwartetu Grzecha twórczość Sergiusza Jesienina i jego kraja- daniach głównych. Zbiór ukochanych pio- autorskiego projektu Damage Control Piotrowskiego zatytułowana Archipelago na Aleksandra Puszkina. senek AMJ ze świata kultury portugalskiej, Adama Bałdycha zatytułowany Magical (Challenge Records). Na rynku polskim z „Luzofonii”. Wśród gości bez wątpienia Theatre. Materiał ukazał się w formie elek- płyta ma się ukazać jesienią. najwięksi artyści tej sztuki: między innymi tronicznej jeszcze pod koniec maja. 22 września ukazała się autorska płyta Ka- „Książę Fado” Camane, charyzmatyczne mila Szuszkiewicza zatytułowana Prole- głosy z Wysp Zielonego Przylądka: Sara 12 września premierę miał zestaw 2 CD + gomena. Wydawcą albumu jest warszawski Tavares i Tito Paris, legendarny pieśniarz Wiosną 2012 roku nakładem renomowa- DVD Wynton Marsalis and Eric Clap- label Slowdown Records. portugalski Paulo de Carvalho, angolański nej szwajcarskiej oficyny HatHut Records ton – Play The Blues Live From Jazz At Lin- multiinstrumentalista i wokalista Yami czy ukaże się płyta Oleś Brothers i Theo Jör- coln Center (Rhino Records/ Warner Mu- kultowy brazylijski kompozytor i wokalista gensmanna zatytułowana Transgression. sic ). Album jest zapisem koncertu We wrześniu ukazała się płyta Andrzej Przy- Ivan Lins. jaki ten duet -wspomagany przez: Dana bielski Sesja Open. Jest to zarazem pierwsza Nimmera (fortepian), Carlosa Henriqueza i jedyna płyta autorska bydgoskiego tręba- (rs) (gitara basowa), Ala Jacksona (perkusja), cza, którego charakterystyczne brzmienie Marcusa Printup (trąbka), Victora Goi- można usłyszeć na kilkudziesięciu płytach nesa (klarnet), Chrisa Crenshawa (puzon), przeróżnych artystów. Jednak sam Andrzej Dona Vappie’go (banjo) i Chrisa Stain- Przybielski za życia nie wydał żadnej płyty tona (klawisze) dał w kwietniu tego roku pod własnym nazwiskiem. w nowojorskiej Lincoln Center. W zesta- wie znalazła się też nieśmiertelna „Lala”, a w kilku piosenkach na scenie pojawił się również Taj Maral.

6 7 Recenzje Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Jacek Korohoda, If It Happens Bensona, a zarazem optymistyczne zakończe- nie podstawowego programu płyty. Wspaniale Od początku słychać, iż mamy do czynienia brzmią ponownie solówki fluherhornu i sak- z bardzo przemyślaną dramaturgicznie płytą. sofonu tenorowego, a perkusjonalia i beztro- Otwierająca płytę kompozycja „My Manuela” skie wokale ( J. Motylska i A. Radziwanowska) jest niejako wprowadzeniem w świat widziany we właściwy dla samby sposób ubarwiają w tle oczyma Jacka Korohody, który stara się go nam nastrój fiesty, która jest pewnego rodzaju wypro- opisać barwami dźwięków zarejestrowanych na wadzeniem słuchaczy z klimatów płyty w „świat tej płycie. Niewątpliwą ozdobą tego nagrania jest, zewnętrzny”. Ten zaś, po przesłuchaniu całej oprócz klimatycznych wokaliz chórku, wspaniałe płyty, wydaje się... hmm... piękniejszy jakby... solo Leszka Szczerby (saksofon sopranowy). Na płycie umieszczono jeszcze raz kompozycję Chórki z kolei, których sposób „zastosowania” „Snare Communication”. Tym razem w wersji w utworach jest tak charakterystyczny dla na- instrumentalno-wokalnej. Jacek Korohoda, If It Happens (Gowi 2007) grań Korohody, stanowią bardzo ważny element Jacek Korohoda, Window To The Backyard (Gowi 2010) My Manuela; If It Happens; Her Smile; Waltz For R.; Snare Window to the Backyard; Over the Sixties; Looking Aro- utworu tytułowego (jedynego na płycie nie na- Communication Instrumental; Ballad X; My Sweetheart und; Fascinations part II; Market; PJB 2010; Ballad IX; Sad pisanego samodzielnie przez twórcę płyty, lecz Jacek Korohoda, Samba; Snare Communication L.A.; Waiting for the Rainbow; Looking Around (radio edit) wspólnie z grającym na instrumentach klawi- Window To The Backyard szowych Grzegorzem Górkiewiczem), pięknej ballady osnutej wokół bardzo prostej melodii, okraszonej fajnie brzmiącymi efektami klawi- zatytułowane „Waltz For R.” To prawdziwa zarówno pięknym czystym jazzowym brzmie- Otwierający płytę utwór tytułowy od początku szowymi. To właśnie prostotę melodyczną uwa- perełka dla konserwatywnych miłośników niem, jak i rockowymi akordami. wprowadza nas w odpowiedni nastrój. Po kilku żam za element wyróżniający kompozycje Jacka współczesnego jazzu! Jest tu wszystko: piękna pierwszych taktach „Window To The Backyard” Korohody. Dopiero niezwykłe aranżacje i właś- partia saksofonu, fragment będący popisem W „Ballad X” pojawia się na płycie po raz zdałem sobie sprawę z tego iż lada chwila może ciwa, efektowna oprawa sprawiają, iż domeną wirtuozerskim kontrabasu (Grzegorz Bąk), pierwszy (lecz nie ostatni) saksofon tenorowy odezwać się ten najniższy z najniższych głos większości nagrań na płycie jest ich niezwykła „szczoteczkowa” perkusja (Sławomir Berny), (L. Szczerba), wokół dźwięków którego osnuta ...Barry White... ale to nie ta płyta :-) . Pojawia interpretacja i przekaz w sensie dźwiękowym. a nawet pięknie brzmiąca – razem z wspo- jest znaczna część kolejnej muzycznej opowieści się ciekawy chórek a gitara „plumka” w cudow- mnianym flugelhornem harmonijka ustna Krakowskiego Gitarzysty, zresztą najdłuższej, ny absorbujący sposób a w tle druga ...należąca „Her Smile” to pierwszy ukłon w stronę bardziej (Łukasz Wiśnia Wiśniewski). bo trwającej blisko 10 minut. Właściwie w sen- do Jarka Śmietany. zawiłych rozwiązań melodycznych z typowo sie wkładu w samo nagranie tego utworu, w któ- jazzowymi partiami klawiszy, basu i saksofonu. Bardzo interesująco brzmią improwizacje for- rym nie ma lidera, jest to chyba najbardziej „ze- Wydawać by się mogło, iż po tak doskonałym Jednak całość „godzi” piękna, „swobodna” linia tepianowe oraz ponownie wyśmienity sakso- społowe” nagranie na całej płycie, bowiem gitara początku płyty czeka nas coś w rodzaju ...wy- gitary lidera, wywołująca skojarzenia ze sposo- fon w „Snare Communication Instrumental”. Korohody najczęściej ustępuje tu partiom wspo- pełniacza? Nic z tego! „Over The Skies” to ko- bem gry George’a Bensona. Kompozycję tę śmiało umieścić można pośród mnianego saksofonu czy choćby klawiszom. lejny wyśmienity utwór! Chórek wyśpiewuje utworów bardzo reprezentatywnych dla cze- tekst o wzywających nas głosach Aniołów a my Wokół pięknej partii flugelhornu Bogda- goś, co w ostatnich latach zwykło się nazywać „My Sweetheart Samba” to kolejny ukłon Ja- podążamy za nimi przy dźwiękach doskonałej na Wysockiego osnute jest kolejne nagranie mainstreamem. Korohoda gra w tym utworze cka Korohody w stronę brzmień spod znaku G. gitary Korohody. Skojarzenia? Klimaty znane

8 9 Recenzje Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

z najlepszych momentów niektórych płyt Car- rze basowej, ale także nieodżałowany Tomasz jawia się chórek odśpiewujący niczym mantrę losa Santany. Sacha, którego głos zgrany z prywatnych taśm jedno proste zdanie: archiwalnych ozdabia to nagranie. „Looking Around” nasuwać może również sko- „Popatrz przez okno jarzenia z Santaną. Nie jest to bynajmniej zarzut Chwila wytchnienia? Proszę bardzo: „Ballad Ktoś za oknem tęczy dotknął” pod adresem Twórcy płyty, lecz sposób w jaki IX”. To króciutka impresja zagrana przez Ko- próbuję opisać klimat utworu. Jacek Korohoda to rohodę w towarzystwie kontrabasu Józefa Mi- Choć to prosty, zwyczajny utwór, zawiera w so- doskonały kompozytor, aranżer i producent ma- chalika. bie, w pewnym sensie, przesłanie całej płyty. jący swój oryginalny sound i sposób eksponowa- Tak często gonimy za codziennymi sprawami, nia melodyki. I choć płyta Window To The Ba- W kolejnym nagraniu płyniemy dalej po mu- nie dostrzegając wielu pięknych rzeczy nas ota- ckyard nie jest jego pierwszym albumem, śmiem zycznej tęczy! „Sad L.A” to wspaniałe gitarowe czających... takich, którym naprawdę warto po- twierdzić, iż pierwszym, na którym tak wyraźnie dialogi dwóch Wielkich Gitarzystów i Przy- święcić trochę czasu. Takich, jak ta płyta... Płyta, i odważnie zaznaczył piętno swojej oryginalnej jaciół: Jacka Korohody i Jarka Śmietany oraz której pudełko nie zdobi w ilości kilkudziesięciu osobowości i wrażliwości muzycznej. doskonałe solo elektronicznych klawiszy Ar- sztuk reprezentacyjnego regału w „Empiku” czy tura Michalskiego przy wtórze keyboardów innym „płytowym markecie” dla niewymagają- „Fascinations Part II” to sięgnięcie po starszą Grzegorza Górkiewicza, a do tego chórek. Jest cych. Lecz poszukajcie jej, a gdy ją już znajdzie- kompozycję Jacka w nowej, świetnie brzmią- wspaniale! Słuchając tego utworu byłem prze- cie, być może uda się Wam złapać w zwariowa- cej i ukazującej nowe oblicze utworu estetyce. konany, iż to Śmietana w tak charakterystycz- nej, zagonionej codzienności coś tak ulotnego, Poruszająca wokaliza, świetne solo saksofonu ny dla siebie sposób podśpiewuje przy gitarze, jak tęcza... coś tak wyjątkowego, jak ta Muzyka, sopranowego (Leszek Nowotarski) i panująca tymczasem – jak wynika z opisu w książeczce w której po prostu można się zakochać. A Ko- nad całością doskonała gitara lidera. płyty – robi to Jacek. „Sad L.A.” jest chyba naj- chanka to wdzięczna i wierna – zapewniam. bardziej „śmietankowym” utworem na krążku, „Market” to jak dotąd najbardziej żywiołowy w którym najwyraźniej swe piętno odcisnął Ja- Na płycie jest jeszcze jedno nagranie, jednak – utwór na płycie. To dwuczęściowe nagranie jest rek Śmietana. pomimo tego, że w spisie nagrań funkcjonuje jednym z ukłonów w stronę zespołu Prowizor- jako pełnoprawny utwór – traktuję je jako bo- ka Jazz Band i tego, co Korohoda robił razem Pora na finał... Nie wiem, co napisać o prze- nus. Właściwym zakończeniem płyty jest bo- z tą grupą w przeszłości. Słuchamy muzyków pięknym utworze kończącym tę doskonałą pły- wiem radiowa wersja „Looking Around”, krót- Prowizorki oraz sola Śmietany grającego w tym tę... Może, że jest po prostu doskonały? Może, sza od oryginału o półtorej minuty. utworze. że kiedy dostałem tą płytę od Jacka nie mogłem się od tego nagrania uwolnić? Że jest skonden- Ilekroć słucham tej płyty to po jej zakończeniu Pozostajemy w tym klimacie podczas kolej- sowaną miniaturką zawierającą w sobie esencję wracam raz jeszcze do „Waiting For The Rain- nego „prowizorkowego” tematu: „PJB 2010”. klimatu całej płyty? bow”. Tak robię i tym razem, pisząc ten tekst. W zasadzie wierząc tytułowi, możemy to na- granie traktować jako najnowszą odsłonę PJB. Z wyciszenia przypływa do nas Muzyka: cud- Robert Ratajczak W utworze towarzyszy nam ponownie L. No- nie, anielsko brzmiące solo gitary, po chwi- wotarski na saksofonie i S. Piotrowski na tak li dołącza flet... płyniemy po muzycznej tęczy wywiad z Jackiem Korohodą » charakterystycznie brzmiącej akustycznej gita- w błogostanie stworzonym przez dźwięki... po- Jacek Korohoda

10 11 Recenzje Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Meagre Quartet, Mushroom Mouse Ciekawostką na płycie wydaje mi się natomiast Kolejny zamieszczony na płycie utwór, czyli trzeci utwór oznaczony w spisie tytułów rysun- „Siwy” to pierwsza kompozycja zespołu jaka Kwartet powołany został do życia w 2008 roku kiem grzybka, ochoczo zaśpiewany przy akom- zrodziła się w roku 2008 w głowach piętnasto- przez nastolatków – grającego na trąbce Łuka- paniamencie dzwoneczków przez cały kwartet. letniego(!) wówczas trębacza i czternastoletnie- sza Wojtowicza oraz perkusistę Szymona Gą- W części głównej przeistacza się w niezwykle go (!) perkusisty. To taka perełka na płycie, któ- siorka. Skład uzupełnili gitarzyści: drapieżny, pulsujący transowym rytmem kawa- ra mogłaby posłużyć za wizytówkę zespołu pod łek z kapitalnymi improwizacjami Wojtowi- tytułem „posłuchajcie co potrafimy”. Jest to nie- Bartosz Krzywulski (gitara, a później bas) oraz cza (trąbka) i partią solową basu. To prawdzi- zwykły popis wirtuozerski każdego z muzyków Sebastian Goliński. Założeniem zespołu jest we „mocne uderzenie”, z niemal rockową siłą, oparty jednak na głównym temacie. „Untitled” granie szeroko pojętej muzyki jazzowej, a dzię- w którym pobrzmiewa zarówno duch muzyki i „Siwy” to najbardziej freejazzowe fragmenty ki zetknięciu się czterech różnych osobowości alternatywnej jak i... punk rocka. albumu i - jak się okazuje – Meagre Quartet ukierunkowanych przed sformowaniem zespo- nie bez powodu pozwolił sobie podczas tych łu również w stronę rocka czy nawet heavy me- Klimat jazz rocka jeszcze wyraźniej słychać kilkunastu(!) minut na wędrówkę w odległe od talu, doszło do fuzji, dzięki której echa różnych w kolejnym nagraniu, zatytułowanym „Polniak”. melodyjności rejony muzyki improwizowanej, Meagre Quartet, Mushroom Mouse, 2011 (2009) fascynacji stworzyły oryginalne brzmienie. Kompozycja zbudowana jest na basowym riffie gdyż i w tej dziedzinie młodzi wirtuozi czują Newiusz; Spawarka; bez tytułu; Polniak; Untitled; Siwy; W muzyce Meagre Quartet dostrzec można Freak of Nature; Berimbao gitarowym i niesłychanym, wręcz wirtuozer- się pewnie. Ogromne wrażenie robi zastosowa- zarówno ślady klasyków jazzu, jak i reprezen- skim popisem każdego z instrumentalistów. nie iście rockowego brzmienia gitary w finale tantów awangardy, a wszystko to przyprawione utworu. Tu naprawdę dzieje się bardzo wiele! jest „sosem” skomponowanym z gitarowych rif- Nie wiem czy bardziej odpowiada mi tradycyj- fów i wręcz rockowej sekcji rytmicznej. trąbki Łukasza Wojtowicza, jest gitara, na której ny klimat takich kompozycji, jak „Newiusz”, Końcówkę płyty wypełniają klimaty etniczne. Sebastian Goliński nawiązuje swą wirtuozerią czy też rockowe oblicze jazzu ukazane w „Pol- „Freak of Nature” ozdobiony dźwiękami róż- Grupa ma na swym koncie wiele koncertów, i potraktowaniem instrumentu do największych niaku”. To pierwsze oblicze zespołu jest dosko- nych perkusjonalii oraz utrzymany w transo- m.in. w takich miejscach, jak poznański „Blue wirtuozów gatunku jak: George Benson, John nałym przykładem współczesnego mainstrea- wym nastroju utwór zagrany na jednostruno- Note”, czy krakowska „Rotunda”. Jest także fi- Scofield czy Jarek Śmietana. W „Newiuszu” mu i osadza grupę w gronie bardzo młodych, wym instrumencie pochodzenia afrykańskiego nalistą Międzynarodowego Konkursu Młodych mamy wspaniałą solówkę Sebastiana popartą „tradycyjnych” grup, jak np. Marcin Fic Quintet o nazwie berimbao, który zresztą dał tytuł tej Zespołów Jazzowych „Jazz Juniors” w 2008 doskonałą mantryczną linią basu (Bartosz Krzy- z Wrocławia. Drugie, ukazujące rockowy pa- kompozycji. W wielkim finale pojawia się za- roku oraz zdobywcą III nagrody w tym samym wulski) i niepokojącym rytmem perkusji Szy- zur umieściłbym w nurcie nazywanym przeze skakująco brzmiąca gitara, nawiązująca brzmie- Konkursie w roku 2010. mona Gąsiorka. Trąbka brzmi tu doskonale, wy- mnie „młodzi, gniewni polskiego jazzu” , do niem i melodyką do... Joy Division! grywając główny motyw kompozycji, choć w tej którego zaliczam choćby (również debiutującą Otwierający debiutancki album Meagre Quar- części płyty nie wkracza w sferę improwizacji. fonograficznie w tym roku) poznańską grupę To nieoczekiwane zakończenie tej niezwykłej tet utwór „Newiusz” to bardzo mocny akcent Tfaruk Love Communication. W obu nurtach płyty i zarazem jednego z najwspanialszych oraz płyty odwołujący się do dokonań współczes- Kolejna kompozycja „Spawarka” opiera się na stylistycznych młodzi muzycy z Meagre Quar- zaskakujących debiutów jazzowych tego roku. nego mainstreamu „z najwyższej półki”. Zasto- głośnym motywie trąbki i akordach gitary, ko- tet ukazują się nam jako obdarzeni niezwykłą Zaskakujących, gdyż wiek muzyków wcho- sowanie klasycznego instrumentarium zespołu jarzącej się tym razem z dokonaniami takiego fantazją, popartą niecodzienną wrażliwością lu- dzących w skład Meagre Quartet nijak ma się (trąbka, gitara, bas, perkusja) z pominięciem wirtuoza tego instrumentu, jak Raphael Ro- dzie, czerpiący wielką frajdę ze wspólnego two- wobec posiadanych przez nich warunków wir- instrumentów klawiszowych sprawia, iż bardzo giński, a to za sprawą twardego i rytmicznego rzenia. W nagraniach słychać „chemię”! tuozersko-kompozycyjnych i ogromnej fantazji, ważnym instrumentem, obok wiodącej prym brzmienia. o którą w muzyce jazzowej ostatnio tak trudno.

12 13 Recenzje Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Doprawdy napawa optymizmem fakt, iż w cza- Super Duo, Gitarolo tych, a dzięki zastosowaniu efektów brzmienio- sach zaniku jakichkolwiek wartości artystycz- wo-rytmicznych brzmi to bardzo nowocześnie, nych na rzecz tandety i komercji, możemy cie- Gitarowo to pierwsza płyta Super Duo wydana tym samym utwór jest właśnie takim typowym szyć się czymś w rodzaju „nowej fali młodych po 17 latach milczenia! Osobiście straciłem już „pomostem” pomiędzy wielbicielami zespołu gniewnych polskiego jazzu”, do której niewąt- nadzieję na reaktywację duetu po tak długim sprzed lat a młodszymi słuchaczami. pliwie zaliczam Meagre Quartet. czasie nieobecności na rynku fonograficznym. Tymczasem jest! Całkiem nowa, kompaktowa. „Farruca” to z kolei bardzo klasycznie i kame- not dead. ralnie brzmiący utwór przywołujący skojarze- Duet: Piotr Soszyński i Przemysław Hałusz- nia z dokonaniami Johna Williamsa. Nagranie Robert Ratajczak czak dookopował do składu trzeciego muzyka: ozdobione jest dyskretną i delikatną wokalizą, gitarzystę, wokalistę i aranżera Grzegorza Ko- będącą ukojeniem pomiędzy wygrywanymi pa- palę, stając się tym samym... triem. To właśnie sażami gitarzystów. G. Kopala odpowiedzialny jest za dzisiejsze, nowe brzmienie Super Duo, ozdobione elek- Czując niezwykłego ducha flamenco w takich tronicznymi efektami i wokalizami nawiązują- SUPER DUO: Gitarolo /2011 CD/DVD, Polskie Radio SA utworach jak „Menuet dla Ewy” trudno uwie- cymi do nurtu tzw. „world music”. Dzięki ta- CD: Latające gwiazdy; Gipsowy król; Farruca; Menuet dla Ewy; rzyć, iż słuchamy muzyków z Polski. Ten „duch” Senna anakonda; Rumba h-moll; Tarantos Ali baby; Leblon kim właśnie zabiegom, nowe produkcje zespołu od zawsze towarzyszył dokonaniom Super Duo, DVD: Latające gwiazdy; Senna anakonda; Menuet dla Ewy; wydają się być bardziej przystępne, zaś powstałe Farruca; Leblon a możliwości gitarzystów tworzących dzisiejsze utwory tętnią komunikatywnością w stosunku wcielenie zespołu wydają się być nieograni- do aktualnej muzycznej rzeczywistości. Co cie- czone. Doskonałe popisy wirtuozerskie to nie kawe, Super Duo rozbudowując swoje brzmie- wszystko, czym raczą nas podczas słuchania nie w obecnym wcieleniu „udostępniło” niejako takich kompozycji, jak choćby: „Latające gwiaz- tego krążka Panowie Hałuszczak, Soszyński swoje propozycje szerszemu gronu odbiorców, dy”, „Senna anakonda” czy „Leblon”, a jedno- i Kopala. W tej muzyce po prostu czuć duszę! zachowując tym samym swe dotychczasowe cześnie potrafi przenieść nas w klimat kame- atrybuty. Nadal jest to muzyka mogąca zachwy- ralny i pozwolić zasłuchać się uważnie w takie „Senna anakonda” to kolejne po otwierają- cić wielbicieli brzmień spod znaku legendarnej utwory, jak np. „Menuet dla Ewy”. cych album „Latających gwiazdach” niezwykle nowa przestrzeń jazzu płyty Friday Night In San Francisco (McLau- „przebojowe” (w dobrym tego słowa znaczeniu) ghlin- DeLucia -DiMeola), okraszona wieloma „Latające gwiazdy” to rytm flamenco, a zastoso- nagranie utrzymane w duchu dokonań formacji zawiłymi partiami gitar i nawiązująca do klima- wanie elektronicznego podkładu i podkreślenie Sky, stworzonej przed laty przez wspomniane- JazzNEWS tów flamenco. Lecz jednocześnie – dzięki ek- dynamiki poprzez efekty perkusyjne sprawia, iż go już wcześniej J. Williamsa. Mamy tu dźwięki Publicystyka jazzowa tronice i częstokroć chwytliwym liniom melo- niezwykłych popisów gitarowych Soszyńskiego perkusji i inne efekty elektroniczne, a wokalizy Kanon Jazzu dycznym – nawiązuje do muzyki pop, nadające i Hałuszczaka słucha się w trakcie tego prze- zarejestrowane pod koniec utworu w formie Muzycy jej czysto użytkowych charakter. Sztuka pogo- bojowego nagrania doskonale. Ozdobą jest też wielogłosów potęgują wrażenie głębi brzmie- Kalendarium dzenia ambitniejszych kompozycji z niezwykłą etniczna wokaliza Kopali. niowej. przystępnością dla „mas” rzadko kiedy udaje się dziś muzykom. Album Gitarolo błyszczy boga- „Gipsowy król” nawiązuje do tego, co tak poru- Bardzo nowoczesna produkcja płyty jest do- ctwem brzmieniowym i wręcz przebojowością szało nas na dawnych płytach zespołu z lat 80- wodem na to, iż muzyka grana na gitarach

14 15 Recenzje Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

klasycznych niekoniecznie musi kojarzyć się studia nagraniowe gdyż jak dotąd w ciągu 27 Talking Timbuktu – Ali Farka Toure z brzmieniem w rodzaju „unplugged”, ale może lat ukazało się zaledwie pięć płyt zespołu. With Ry Cooder po prostu cieszyć nas pełnią brzmień i barw. Świetnie słyszalnymi w takich kompozycjach, Dwupłytowe wydawnictwo zawiera płytę jak chcoaiżby „Rumba h-moll”, która zakoń- CD oraz półgodzinny dysk DVD, na którym To nie zdarza się codziennie. To przedziwna czona jest niezwykłym wręcz dialogiem dwóch umieszczono pięć ciekawie zrealizowanych płyta. Wolna, lejąca się, hipnotyczna, przykle- gitar brzmiących z dwóch różnych kanałów. klipów do utworów z płyty połączone w film, jająca się do uszu i pozostająca na długo w gło- w trakcie którego pojawiają się migawki z prób wie, raczej fantastyczny pomysł na środek let- Ukłonem w stronę nieżyjącego od 1997 roku zespołu, oraz wypowiedzi na temat Super Duo niej nocy niż na pełen zadumy jesienny wieczór. Cezarego Krajewskiego, który wraz z Piotrem m.in. Krzesimira Dębskiego, Zbigniewa Gór- Genialnie sprawdza się też w samochodzie. Do Soszyńskim założył zespół w 1984 roku, jest nego czy Grzegorza Tomczaka. czego można porównać tę płytę? Moje pierw- zamieszczenie na płycie jego napisanej wspól- sze skojarzenie – to jedna z moich ulubionych nie z Przemysławem Hałuszczakiem kompozy- Robert Ratajczak tego typu For The Stars duetu Anne Sofie Von cji „Tarantos Ali Baby”. Utwór tętni niepokoją- Otter i Elvisa Costello. Ali Farka Toure with Ry Cooder, Talking Timbuktu (1994, cym rytmem a mi przed oczyma migają klatki World Circuit, numer: WCD 040, Format: CD) z filmów Pedro Almodovara, których poza oglą- Wiem, wiem, to zupełnie inna stylistyka, jednak daniem również bardzo uważnie słucham :) . wiele te płyty łączy, są niezwykle optymistycz- W środkowej części tego bardzo rozbudowane- ne, z pozoru trudne w odbiorze, wielowarstwo- go utworu trwającego blisko 8 minut: ukojenie we, a jednak niezwykle chwytliwe i pozostające w każdym miejscu na świecie gra się i nagrywa -piękna impresja na jedną gitarę zagrana przez na długo w pamięci. Obie są niezwykle pogodne na płyty jazz, rock, pop i wszystko inne. Tak jak P.Hałuszczaka -jednego z najlepszych w Polsce i jednocześnie emanują wewnętrznym spokojem. w każdym miejscu gatunki przenikają się i na- gitarzystów flamenco i latino. ''Tarantos...'' to sycają lokalnym kolorytem. niewątpliwa perełka na ''Gitarolo''. wspieram To nie jest muzyka do zabawy, wymaga skupienia, jednak daje wiele radości, poprawia nastrój. Jakby Tak więc płyta znalazła się w koszyku przy oka- Na zakończenie jeszcze jeden ''przebój''. ''Leb- świat stawał się ciekawszy, bardziej kolorowy. zji kolejnej wizyty w Portugalii, latem zeszłego lon'' to jedyna zamieszczona na płycie kompozy- roku. Oczywiście tam w sklepach częściej bywa- cja G.Kopali -wokalizy, sola gitarowe, pulsujący Płyta dostała nagrodę Grammy w 1995 roku, ją zwolennicy muzyki z Czarnego Lądu, jednak rytm i wpadająca w ucho linia melodyczna. Fundacja Popularyzacji Muzyki pewnie w jakiejś egzotycznej kategorii. Kto ma oferta każdego sklepu FNAC w Lizbonie w za- Jazzowej “EuroJAZZ” chwilę, może to pewnie sprawdzić w Inter- kresie muzyki afrykańskiej otwiera oczy wielu Zarówno te bardziej rozbudowane (by nie na- necie [Chodzi o kategorię Best World Music nawet wytrawnym znawcom tematu. W śred- pisać: bardziej ambitne) utwory znajdujące się ul. Wiktorska 88 m 22 Album]. Przez jakieś 10 lat widniała na liście niej wielkości sklepie płytowym Lizbony pozycji na płycie jak i te melodyjne są dowodem na 02-582 Warszawa płyt, które chciałem koniecznie kupić. I jako, że z Afryki jest tyle, co u nas jazzu w największym to, iż słusznie Panowie Soszyńki i Hałuszczak nr konta: to dużo czasu, nie pamiętam już, jak się na tej warszawskim tzw. Salonie Multimedialnym… zdecydowali się po tak długim okresie milcze- liście znalazł. Oferta polskich dystrybutorów nia przypomnieć o swoim istnieniu nowym al- 05 1020 1169 0000 8002 0138 6994 w zakresie muzyki afrykańskiej jest właściwie Płyt o afrykańskich korzeniach przyjechało bumem. Możemy jedynie życzyć sobie aby Su- zerowa, to znaczy, ograniczona do tak zwanej z wakacji więcej, więc pewnie wkrótce coś jesz- per Duo z większą częstotliwością odwiedzali muzyki etnicznej. A przecież w Afryce, tak jak cze o tym napiszę.

16 17 Recenzje Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Unikalna, jednorazowa (wedle tekstu z okładki, kład dla gitar liderów. Brzmi trochę tak, jakby ne pieśni któregoś z plemion środkowej Afryki. co potem okazało się pierwszym, ale nie ostat- skrzypce od zawsze były etnicznym instrumen- Jeśli istniałby jazz, Johna Coltrane’a zastąpiłby nim i jedynym spotkaniem muzyków) współpra- tem afrykańskim. Dudu Pukana albo Basil Coetzee, zamiast Mi- ca Ali Farka Toure z Ry Cooderem przyniosła lesa Davisa mielibyśmy Hugh Masekela, a za- naprawdę ciekawe efekty. Wszystkie piosenki to Ta płyta to fantastyczne przeżycie estetyczne. miast Theloniousa Monka światową sławą byłby utwory skomponowane przez Ali Farka Toure Jest bardzo afrykańska, ale nie ma nic wspól- Abdullah Ibrahim. Po bardziej komercyjnej stro- (jeden jest adaptacją tradycyjnej melodii). Teksty nego z tandetnym folklorem. Pewnie niejeden nie jazzu mielibyśmy Manu Dibango zamiast śpiewane są w 4 afrykańskich językach – Song- egzaltowany recenzent napisałby o multikultu- Jamesa Moody. Nagrody zgarnialiby Fela Kuti hai, Bambara, Peul i Tamasheck. To tylko nie- rowej mieszance, wzajemnej inspiracji muzyków i Salif Keita. Nina Simone byłaby artystką na- wielka część języków i dialektów, którymi autor z różnych światów, przenikaniu się kultur i takie zywaną łaskawie niszową, co naprawdę oznacza posługiwał się w innych znanych mi nagraniach. tam…. Dla mnie to fantastyczna płyta. Mam niesprzedawalną, a jej miejsce na rynku zajęłaby Gitara Ry Coopera wnosi odrobinę amerykań- z niej mnóstwo przyjemności i jeden mały prob- Miriam Makeba. Zamiast Dolly Parton gwiaz- skich klimatów. W kilku utworach pojawiają lem… Na jakiej półce ją postawić ? W końcu Ali dą w kasynach (wtedy nie Las Vegas, a Dar Es się gościnnie John Patitucci na akustycznym Farka Toure to nie jest jazzowy gitarzysta, nie Ali Farka Toure & Toumani Diabate, In The Heart Of The Moon Salam, Nairobi czy Kairu) byłaby Cesaria Evo- basie i Jim Kelner na perkusji. Wtedy robi się bluesman. Ta płyta to też nie jest etniczna mu- (2005, World Circuit, Numer: 769233007223, Format: CD) ra. I tak można by wyliczać bez końca. bardziej bluesowo i amerykańsko, jednak w tle zyka Afryki. Gdziekolwiek nie stanie, łatwo ją ciągle mamy Afrykę. Utwory z sekcją rytmiczną znajdę, pewnie często będę po nią sięgał. A co wtedy z In The Heart Of The Moon? Ali przypomniały mi o kolejnej często przeze mnie nem, Nowym Jorkiem i Berlinem, a na przy- Farka Toure w rankingu ilości sprzedanych płyt słuchanej, a mało znanej muzyce – wspólnych kład między Kairem, Dakarem i Nairobi? To zamieniłby się miejscami z Billem Friselem nagraniach Milesa Davisa i Johna Lee Hookera In The Heart Of The Moon – Ali Farka oczywiście pewne uproszczenie i zaklinanie i Johnem Abercrombie. Tak zresztą mogłoby (tak, to nie pomyłka – grają tam razem) wyda- Toure & Toumani Diabate historii. Trudno jednak negować wpływ ekono- stać się i w naszym świecie. Do tego nie trze- nych jako ścieżka dźwiękowa do zupełnie mi mii na rozwój wszelkich form sztuki i naszych ba zmieniać historii. Wystarczy na światową nieznanego filmu The Hot Spot. upodobań. Sztuka rozwija się wszak lepiej tam, promocję płyt tego wybitnego artysty przezna- Pewnie wielu słuchaczy nazwałoby dzisiejszą gdzie poziom dobrobytu pozwala na coś więcej czyć kwoty podobne do wysokości rachunków Na płycie jest też utwór „Lasidan”, zupełnie nie- płytę egzotyczną, lub należącą do nurtu World niż walka o codzienną egzystencję. A sprzedać telefonicznych jakiejś znaczącej amerykańskiej potrzebny, bałaganiarski, 3 gitary to trochę za Music. Mnie też czasem niestety zdarza się użyć płyty można tam, gdzie ludzi stać na to, żeby je agencji koncertowej. dużo. To pewnie nie z winy Clarence Gatemo- takiego nieprawdopodobnie europocentryczne- kupić, a producenci widząc w tym interes za- uth Browna grającego gościnnie na tej trzeciej. go uproszczenia. Oczywiście każdy z nas widzi inwestują w reklamę. Świat postrzegamy więc Jaka jest muzyka na tej płycie? Nieco mniej W innym otoczeniu pewnie sprawdziłby się świat z miejsca, w którym się znajduje. Czasem w dużej części takim, jaki odbieramy przekaz afrykańska niż na Ali And Toumani. Pochodzi znakomicie. To nie jest zły utwór, jednak nie jednak warto tę pozycję opuścić, stanąć gdzieś marketingowy i mimo tego, że wielu z nas robi z tej samej sesji co Savane (to inne płyty Ali pasuje do tej płyty. Jest zbyt przebojowy i oczy- obok i bez pośpiechu spróbować znaleźć szer- dużo, żeby uwolnić się od dyktatu większości Farka Toure). Jest kompletnie improwizowana wisty w warstwie rytmicznej, może zwyczajnie szą perspektywę. i reklam, właściwie nie jest to już za bardzo wy- i autorska. Mimo afrykańskich źródeł jest uni- za mało afrykański. konalne. Mam tu na myśli nie tylko reklamy, ale wersalna. Jest jednocześnie łatwa w odbiorze Jak wyglądałaby zatem scena muzyczna, gdy- również dostępność produktów, w tym i płyt. i niebanalna. Jest wybitna, tylko powstała nie Za to ten sam Clarence Gatemouth Brown by ekonomiczne, a tym samym i marketingowe tam, gdzie trzeba… w utworze „Ai Du” gra na violi i tworzy rewela- centrum cywilizacji przez ostatnie sto lat nie Tak więc w naszej alternatywnej wersji histo- cyjny i nie tak inwazyjny, jak w „Lasidan”, pod- tułało się za sprawą wojen pomiędzy Londy- rii zamiast country mielibyśmy pewnie rdzen- Rafał Garszczyński

18 19 Festiwale i koncertyFestiwale i koncerty Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej, październik 2011

6 października w śląskim Jazz Clubie w Gliwicach w ramach cyklu „Czwartek z Gwiazdą” będzie można Od 21 do 23 października w Jeleniej Górze odbędzie się już 10-t edycja Krokus Jazz Festiwal. W programie usłyszeć Yanina Free Wave Janusza Yaniny Iwańskiego. RadioJAZZ.FM zaprasza na koncert! m.in. polska legendarna grupa Laboratorium i Randy Becker. RadioJAZZ.FM zaprasza na festiwal!

6-8 października w Tczewie odbędzie się edycja OFF JAZZ FESTIVAL-u, na którym wystąpią m.in. Daga- 16 listopada w Katowicach w ramach festiwalu Ars Cameralis wystąpią wystąpi Charles Bradley oraz Me- Dana, Mikromusic, Adam Wendt z trio Power Set, projekt Czary Mary w składzie: Mikołaj Trzaska, Tomasz nahan Street Band. Gadecki i Rafał Mazur oraz Krystyna Stańko. RadioJAZZ.FM zaprasza na festiwal!

W dniach 11-14 października odbędzie się trasa promocyjna nowego albumu Anticipation formacji Stra- W październiku w trasę koncertową wyruszają Leszek Możdżer z programem z ostatniej płyty zatytuło- nahan/Zaleski/Rosato. wanej Komeda. Kilka koncertów uświetni występ wirtuoza instrumentów perkusyjnych – Zohara Fresco. Od 26 październikaa do 5 listopada w trasie będzie również Przemysław Strączek International Group Od 14 do 16 października w Polsce będzie koncertował kwartet JASON KAO HWANG/EDGE, w skład którego w składzie z Piotrem Schmidtem, Francesco Angiulim i Flavio Li Vignim. 30 październikaa w Centrum Kul- wchodzą: Taylor Ho Bynum (kornet, flugelhorn), Andrew Drury (perkusjonalia), Ken Filiano (kontrabas) tury Katowice w Katowicach zagrają z towarzyszeniem String Quartet. 26 październikaa rozpoczyna się i Jason Kao Hwang (kompozycje, skrzypce). RadioJAZZ.FM zapraszają na koncerty! jesienna część trasy koncertowej projektu Maseli on the Road obchodzącego w tym roku jubileusz 25-le- cia istnienia. A także Krystyna Stańko z projektem „Secretly”. 16 październikaa w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy w ramach 9 edycji festiwalu Bydgoszcz Jazz Festival wystąpi trio Pata Martino. Od 27 do 29 października w Katowicach (Kinoteatr Rialto i klub Katofonia) oraz Chorzowie (Leśniczówka) odbędzie się Festiwal Gitary Elektrycznej 2011. W tegorocznym festiwalu swój udział zapowiedzieli m.in.: 17 października w ramach Blues Nights w warszawskim klubie Hybrydy wystąpi Tad Robinson Radim Hladik (gitarzysta legendarnej grupy Blue Effect), Andrzej Chochół, Marek Dykta, Wojciech Hoffman, Band feat. Alex Schultz (USA). Wokalista i harmonijkarz Tad Robinson jest doskonale znany miłośnikom Grzegorz Kopołka, Marek Napiórkowski, Krzysztof Puma Piasecki, Andrzej Rusek, Mirosław Rzepa, Krzysztof bluesa zarówno ze swej solowej kariery, jak i z wieloletniej współpracy z Dave’m Specterem. Sylwet- Ścierański, Jarosław Śmietana, Leszek Winder, Dariusz Ziółek. RadioJAZZ.FM zaprasza na festiwal! kę artysty autorstwa … prezentujemy w bieżącym numerze magazynu JazzPRESS. Dodatkową atrakcją koncertu będzie występ zaliczanego do absolutnej czołówki gitarzystów bluesowych na świecie Alexa Od 29 października do 5 listopada w Słupsku i Gdańsku odbędzie się jesienna odsłona siedemnastego Schultza. Z jego usług korzystają największe gwiazdy. To on przez wiele lat dodawał smaku brzmieniu Komeda Jazz Festival. Wśród gwiazd: m.in. Marc Ribot Trio, Leszek Możdżer w programie „Komeda”, Wło- zespołu Roda Piazzy. Ciepły, jazzujący dźwięk jego gitary słychać m.in. na płytach Williama Clarke’a i Le- dek Nahorny, Leszek Kułakowski w wielu różnych projektach, m.in. z udziałem Eddie’ego Hendersona, stera Butlera. Jako suport zagra jeden z najoryginalniejszych polskich muzyków okołobluesowych Michał Krzesimira Dębskiego i Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Augustyniak vel Limboski z projektem Tribute to Georgie Buck, który jest hołdem dla bluesa przedwojen- nego i jego twórców. RadioJAZZ.FM i JazzPRESS zapraszają na koncert! W listopadzie w ramach Ery Jazzu odbędzie się ogólnopolska trasa koncertowa legendarnego zespołu The Holmes Brothers, jednego z najważniejszych dzisiejszego folk-jazzu, bluesa i muzyki soul. Zagrają W dniach od 20 do 23 października w Warszawie odbędzie się Jumpin’ Swing 2011 – I Międzynarodowy w Warszawie, Gdyni, Poznaniu, Krakowie i Łodzi. Festiwal Lindy Hop. Impreza organizowana jest przez Studio Tańca Swingowego SWINGOUT.PL oraz Gru- pę Taneczną SWING ALLIANCE, którą mieliśmy okazję oglądać w Sali Kongresowej podczas czerwcowego Wasa Swing Festival.

20 21 Festiwale i koncerty Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

72. urodziny Zbigniewa Namysłowskiego w poznańskim Blue Note

Miałem nie lada dylemat podczas ostatniego Zbigniewa grający na puzonie), wyśmienity pia- tając fragment jego kompozycji w improwizacje. weekendu, gdzie się wybrać? W Gnieźnie od- nista Sławek Jaskułke, którego ostatnia płyta Wierzbowski Krzysztoffot. bywał się – pod patronatem RadioJAZZ.FM nagrana wspólnie z Piotrem Wyleżołem Duo Nie obyło się oczywiście bez bisu, po którym – V Atelier Jazz Festival z udziałem m.in. Jana Dram (2011), okrzyknięta została najlepszą for- wszyscy zgromadzeni na sali opuszczali klub Ptaszyna Wróblewskiego oraz grup Laborato- tepianową płytą jazzową ostatnich lat, Grzegorz w wyśmienitych nastrojach oczarowani magią rium i The Colors, natomiast w Lesznie festiwal Grzyb (perkusista grający na co dzień w nowym jednej z największych legend polskiego jazzu. Leszno Czuje Bluesa. Ostatecznie postanowi- wcieleniu legendarnej grupy Laboratorium) oraz łem zostać w Poznaniu i dwa wieczory spędzić kontrabasista Paweł Puszczało (w zastępstwie Miałem okazję porozmawiać z Panem Zbi- w Poznańskim Jazz Clubie Blue Note. zapowiadanego wcześniej Michała Barańskiego, gniewem, który zauroczony atmosferą koncertu który musiał wyjechać do... Japonii). i poznańską publicznością przyznał, iż zdecydo- „Polish Jazz Story” to tytuł cyklu koncertów wanie częściej powinien koncertować w Wiel- prezentujących twórców rodzącego się w latach Skoro tylko Muzyk pojawił się na klubowej kopolsce. Miałem też po raz kolejny przyjem- 50-tych nurtu polskiego jazzu, jaki rozpoczął scenie, publiczność powstała z miejsc aby od- ność spotkać się ze Sławkiem Jaskułke, którego Poznański Klub Blue Note. Ideą programową śpiewać tradycyjne: „Sto lat”, a Jubilatowi wrę- pasaże fortepianowe były wielkim atrybutem cyklu, o tak bardzo zobowiązującym tytule, jest czono kwiaty. większości utworów zaprezentowanych pod- przedstawienie historii fenomenu, jakim nie- czas recitalu. Sławek opowiedział m.in. o swych wątpliwie jest polski jazz, zaprezentowanie jego Koncert w zdecydowanej większości był pre- najbliższych planach wśród których jest wyda- twórców i ich muzyki – zarówno tej, jaką two- zentacją premierowego materiału, który ma się nie płyty projektu RePerkusje, którego koncer- rzyli przed laty, jak i współczesnych projektów. znaleźć na najbliższej płycie Muzyka. Rozbudo- tową odsłonę poznałem podczas ostatniego Fe- wane kompozycje dały wiele swobody każdemu stiwalu Jazz w Lesie w Sulęczynie. Trudno chyba byłoby wymarzyć sobie lepszą z instrumentalistów grających w kwintecie i były inaugurację serii koncertów legend polskiego niejednokrotnie okazją do długich improwizacji. Wśród wielu urodzinowych życzeń składanych jazzu, niż koncert jaki miał miejsce 9 września. Zaprezentowane podczas koncertu utwory Na- w przerwie i po koncercie Zbigniewowi Namy- W dniu tym swoje 72.urodziny obchodził je- mysłowskiego utrzymane były w znanym już mi- słowskiemu, znalazł się też uroczy wierszyk na- den z najbardziej znaczących polskich jazzma- łośnikom Artysty klimacie, będącym fuzją nowo- pisany przez gorącego miłośnika jazzu: Jerzego nów – mistrz saksofonu i wielki kompozytor: czesnego jazzu i elementów muzyki ludowej. We Reicha, który za zgodą autora pozwolę sobie Zbigniew Namysłowski. Jubileusz postanowił właściwy dla siebie, pełen humoru sposób, kom- przytoczyć: świętować we właściwy dla siebie sposób, dając pozytor i lider kwintetu zapowiadał poszczegól- wyśmienity koncert w Blue Note! ne utwory, wypełniające recital, tradycyjnie już „Pół wieku temu na puzonie dla klubu Blue Note, podzielony na dwa godzin- Grał Zbyszek – prześliczny wiolonczelista Do Poznania Zbigniew Namysłowski przyjechał ne sety. Podczas koncertu jazzman nawiązał do A dziś gra na nim syn Jacek ze swoim kwintetem, w składzie którego znaleźli twórczości swego dziadka – słynnego kompozy- I to jest sprawa całkiem czysta” się oprócz lidera: Jacek Namysłowski (syn Pana tora ludowego – Karola Namysłowskiego, wpla- Robert Ratajczak

22 23 Festiwale i koncerty Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Vandermark w poznańskim wiedź wyrwany w środku zimy ze snu przez atak nowa Hera, kwartet Wacława Zimpela, podob- Dragonie pancernej dywizji strzelającej ze wszystkich luf! no tym razem wzbogacony o dodatkową osobę Ale jednocześnie muzyka ta, poprzez swoje wy- i brzmienia orientalne. Ale to jeszcze nie ko- rafinowanie, techniczną perfekcję wykonania niec jeśli chodzi o tego muzyka, bo w kolejce Poznański Klub Dragon powoli staje się cen- i niezwykłe nowatorstwo lokuje się o lata świet- do wydania czeka jego kwartet z Perrym Ro- fot. Krzysztof Wierzbowski Krzysztoffot. trum jazzowej awangardy w Polsce, jakim nie- lne od zwykle nieporadnych i trywialnych wy- binsonem grający muzykę Żydów z Jemenu. gdyś była krakowska Alchemia. Choć może le- siłków większości kapel rockowych, noisowych Następnie płyta z udziałem Andrzeja Przybiel- piej powiedzieć, że to centrum znajduje się po czy metalowych. Każdy z muzyków tworzących skiego i dwoma młodymi muzykami: kontra- prostu tam, gdzie chce pracować Ken Vander- tę formację, zamiast oczywistych i wielokrotnie basistą Jackiem Mazurkiewiczem i grającym mark, a dzięki Wawrzyńcowi Mąkini i Tom- powielanych schematów, poszukują nigdy jesz- na perkusji Pawłem Osickim. Ponadto kwartet kowi Konwentowi chce w Poznaniu. Wielka cze nie słyszanych dysonansów, polirytmii, pul- z Per-Akke Holmanderem, Robertem Raszem chwała im za to, bo Ken jest często porówny- su łączącego afrykańską dzikość z industrialną i Robertem Kusiołkiem, którego pamiętamy wany do Johna Coltrane’a i słusznie. Zachwyca powtarzalnością. z doskonałej płyty wydanej na początku tego jego bezkompromisowa kreatywność, całkowite roku, a zatytułowanej Nuntium. Niewykluczo- poświęcenie muzyce, niewiarygodna wprost ak- Osią tej muzyki zawsze pozostaje Ken, jak wódz ne jest też pojawienie się płyty, na której zagrają tywność wyrażająca się w dziesiątkach projek- pośród swych legionów, pewnie i z wdziękiem razem Agusti Fernandez i Mats Gustaffson. tów, w których uczestniczy i których jest siłą steruje tym tsunami dźwięków za pomocą sak- napędową. W piątkowy wieczór 16 września sofonu tenorowego, a niekiedy także klarnetu. Jak już wspomniałem wyżej oprócz opanowa- 2011 roku publiczność w Dragonie miała oka- W centrum natarcia znajduje się zestaw perku- nia sztuki czynienia nieziemskiego wprost ha- zję słyszeć go grającego z zespołem o nazwie syjny Paal Nilssena-Love, który, jak artyleria, łasu wielkie wrażenie w trakcie tego koncertu Lean Left, w skład którego wchodzą ponadto bombarduje publiczność decybelami precyzyj- wywarły na mnie precyzja tej muzyki i wspa- Paal Nilssen-Love, legenda awangardowej per- nych eksplozji. Na skrzydłach atakują zaś na niałe zgranie muzyków. W trakcie rozmowy po kusji, a do tego dwóch „graczy” mniej mi zna- swych gitarach elektrycznych Moor i Hessels, zakończeniu koncertu uzyskałem od muzyków, nych: Andy Moor i Terrie Hessels, którzy prze- jak jeźdźcy apokalipsy, kawaleria porucznika w tym Kena, prostą odpowiedź na pytanie skąd szli długą drogę od momentu, gdy w roku 1979 Custera, czy szwoleżerowie pod Samosierrą. takie porozumienie: kilkanaście lat wspólnego zaczęli grać punk w ramach formacji o nazwie grania! Tyle lat wspólnego muzykowania po- The Ex. Zgarniając po drodze wpływy związa- Po koncercie czułem się jak wrak człowieka, zwala Lean Left swobodnie szybować ku free ne z noisem, rockiem, muzyką etniczną, doszli wata w uszach sprawiała, że siedzący 20 centy- jazzowym chmurom i nie bać się słońca. W któ- w końcu na Everest muzyki improwizowanej, metrów ode mnie Tomek Łuczak musiał krzy- rego żarze, jak w brzuchu martenowskiego pie- bo granie z Vandermarkiem i Nilssen-Love tak czeć, żebym zrozumiał, że chce mnie poznać ca, z punkowo-noisowskiego ołowiu powstało właśnie trzeba określić. z Wawrzyńcem Mąkinią. Nie wiedziałem czy to czyste złoto muzyki improwizowanej w duchu moje nogi się trzęsą, kręci mi się we łbie czy też naszych czasów… Opisywać tę muzę na poziomie etykietek było- może budynek wzruszony do głębi tą wybucho- by profanacją, poszukam zatem metafor. Ścia- wą mieszanką zaczął się kołysać i chwiać w po- Maciej Nowotny na dźwięku jaką na początku stawiają muzycy sadach. Na szczęście instynktownie włączyłem zszokować może nawet zaprawionych w bojach dyktafon i dzięki temu mogę teraz napisać słów http://kochamjazz.blox.pl „metalurgów”. Człowiek czuje się jak niedź- parę o planach Multikulti. Przede wszystkim

24 25 Festiwale i koncerty Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

The Globetrotters w poznańskim Blue Note

Liderem i założycielem The Globetrotters jest różnego rodzaju instrumentach perkusyjnych, niej płyty Stop Don’t Talk (2009). Prowadzona kładów dźwiękowych „z puszki”, szczególnie, Bernard Maseli – wibrafonista, kompozytor, Dawid poradził sobie doskonale. Warto w tym w bardzo luźny sposób „konferansjerka” Ber- gdy były to podkłady rytmiczne można było aranżer i pedagog, którego postacią przyznam miejscu zaznaczyć iż te najróżniejsze „bębenki”, narda Maseli stworzyła w klubie klimat, dzięki zatęsknić za pełnym zestawem perkusyjnym. się szczerze zainteresowałem się bliżej dopiero „dzwoneczki” i „grzechotki” odgrywają bardzo któremu zatarła się granica między sceną a sto- po nagraniu przez niego wraz z Markiem Ra- ważną rolę w muzyce tworzonej przez zespół. likami klubowymi. Niezwykłym było obser- Dzięki ogromnej witalności i komunikatywno- dulim i Krzysztofem Ścierańskim rewelacyjnej wowanie wibrafonisty grającego czterema pa- ści Bernarda Maseli, koncert The Globetrotters płyty zatytułówanej The Colors (2010). Maseli Z elektronicznym brzmieniem wibrafonu Ber- łeczkami i uzyskującemu dzięki zastosowaniu w poznańskim Blue Note robił wrażenie przy- współpracował m.in. z zespołami: Walk Away narda Maseli przetworzonym przez syntezator syntezatora elektroniczne brzmienie kojarzące jacielskiego spotkania w gronie miłośników i Young Power oraz z Urszulą Dudziak, Micha- zetknąłem się na płycie formacji stworzonej się przecież z klawiszami. Muzyki, w którym jednym wielką frajdę spra- łem Urbaniakiem, Ewą Bem, a także z samym przez Krzysztofa Ścierańskiego, później dopiero wiało jej tworzenie, a drugim jej odbiór. Billem Brufordem, brał udział w nagraniu po- sięgnąłem po wcześniejsze dokonania Maselie- Wielkim atrybutem koncertu były doskonałe nad 40 płyt firmowanych przez różnych arty- go, jak płyta Stop Don’t Talk (2009). Z wibra- solówki Jerzego Główczewskiego, grającego za- Robert Ratajczak stów. Bernard Maseli jest też kompozytorem fonem brzmiącym jak instrumenty klawiszo- równo na saksofonach altowym i sopranowym, zdecydowanej większości repertuaru The Glo- we mam podobny problem jak ze słuchaniem jak i na flecie. Śmiem twierdzić, iż to przede betrotters. płyt gitarowych z zastosowaniem syntezatora wszystkim dzięki jego grze zespół The Globe- (m.in. Pat Metheny i John McLaughlin) – nie trotters uznawany może być za formację koja- Wielkim atutem zespołu jest pozyskanie do do końca bowiem jestem przekonany, co do rzoną z muzyką jazzową. składu saksofonisty i klarnecisty o wybitnie sensu zabiegów brzmieniowych, mających na jazzowym rodowodzie: Jerzego Główczewskie- celu nadanie brzmieniu jednego instrumentu Przedstawiony przez lidera jako najlepszy polski go, dzięki któremu brzmienie zespołu zyskuje brzmienia jak najbardziej zbliżonego do inne- wokalista Kuba Badach popisał się doskonały- na jazzowym wyrazie. Główczewski jest stałym go. Grający na wibrafonie Maseli brzmi, dzię- mi wokalizami, nadając utworom specyficznego współpracownikiem nagraniowym Zbigniewa ki zastosowaniu elektroniki, jak muzyk grający posmaku soul i funky (szczególnie podczas ta- Preisnera, a przed wstąpieniem w szeregi The na instrumentach klawiszowych. Mogę to za- kich utworów jak choćby „Mercy, Mercy, Mer- Globetrotters miał na swym koncie współpracę akceptować jako ciekawostkę, lecz doprawdy cy” Joego Zawinula). Niezwykle nastrojowo m.in. z samym Jarkiem Śmietaną. nie mogę zrozumieć, dlaczego takiemu właś- natomiast zrobiło się podczas pięknego utworu nie brzmieniu Artysta oddaje się – zarówno na „Basara” z ostatniej płyty zespołu. Wokalistą zespołu jest Kuba Badach (na co płytach, jak i podczas koncertów – niemal bez dzień lider zespołu Poluzjanci), przez wielu reszty. Nieliczne momenty, kiedy Muzyk grał Klimat etniczny muzyki słyszanej tego wie- uznawany dziś za najlepszego polskiego wokali- naturalnym brzmieniem wibrafonu uważam za czora w klubie Blue Note potęgował niezwykle stę młodego pokolenia, a na perkusjonaliach gra prawdziwą ozdobę koncertu. bogaty i rozbudowany zestaw perkusjonaliów w Globetrotters indonezyjczyk Nippy Noy’a, oraz efekty elektroniczne uzyskiwane przez B. który niestety nie mógł pojawić się na kon- The Globetrotters wykonali w Poznaniu zde- Maseli. Chwilami niestety można było odnieść cercie w Poznaniu. Zastępujący go, grający na cydowaną większość materiału ze swej ostat- wrażenie lekkiego przesytu w serwowaniu pod-

26 27 Festiwale i koncerty Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Vincent Herring: „Ends And Means” Quartet

Dzięki kwartetowi Vincenta Herringa w so- wnątrz jeżdżą żółte taksówki, a po wyjściu z klu- kompozycję „Sweet And Lovely” zadedykował Bogdan Augustyniak fot. botni wieczór 17 września br. można było prze- bu znajdziemy się np. na Greenwich Village. wszystkim polskim kobietom, wyznając iż ni- nieść się do nowojorskiego klubu jazzowego nie gdzie na świecie nie spotkał tak wielu pięknych opuszczając Poznania. Coraz częściej porównywany do legendarnego dziewczyn jak właśnie w Polsce. Cannonballa Aderleya – Vincent Herring przy- Elektryzujący koncert jednego z najwspanial- jechał na koncert z jednym z najdoskonalszych Czekałem na „Norwegian Wood” – kompozycję szych saksofonistów świata był ostatnim wy- pianistów jazzowych młodego pokolenia, rów- Lennona i McCartneya z repertuaru The Beat- stępem kończącego się tournee Muzyka po nież ciemnoskórym, Dannym Grissettem, któ- les, znaną mi z płyty Herringa i ...doczekałem Europie. Jak poinformował między utworami rego sposób interpretacji rozbudowanych partii się! Bardzo rytmicznie, akordowo i „z pazurem” Herring: następnego dnia muzycy wracają do fortepianu był niezaprzeczalnym atrybutem kwartet wykonał ten delikatny i spokojny prze- Nowego Jorku, Niemiec i Austrii skąd zjechali brzmienia akustycznego kwartetu. Sekcja ryt- cież utwór, nie pozbawiając go jednocześnie się na wspólne tournee pod hasłem „Ends And miczna zespołu to muzycy z Europy: Niemiec wdzięku i magii. Muzycy tej klasy potrafią zro- Means Quartet”. Markus Schieferdecker i Joris Dudli z Austrii. bić z każdą chyba kompozycją wszystko (łącz- nie ze zmianą tempa i wprowadzeniem zmian Grający na saksofonie altowym lider kwarte- Koncert był okazją do zaprezentowania zdol- melodycznych) nie naruszając jego struktury tu Vincent Herring to dziś jeden z najbardziej ności i wrażliwości improwizacyjnej każdego klimatycznej i nie pozbawiając piękna, a wręcz rozchwytywanych muzyków jazzowych – roz- z Muzyków. Niejednokrotnie zostaliśmy wręcz odkrywając zupełnie nowe, nieznane z wcześ- chwytywany zarówno przez organizatorów kon- porażeni dynamizmem Jorisa Dudli, który ko- niejszych interpretacji obszary zapisane w nu- certów jak i innych jazzmanów zapraszających rzystając z dość skromnego zestawu perkusyjne- tach. Cóż na tym chyba polega jazz, a powie- go do współpracy. Nie dziwi zatem fakt, iż brał go potrafił wywołać poruszenie pośród zgroma- dzieć o niektórych artystach, iż są jazzmanami udział w nagraniu około dwustu płyt, a z jego dzonej publiczności i każdorazowo po solówce to za mało. Niektórzy po prostu: są jazzem. usług korzystali tacy giganci jazzu, jak choćby: zebrać gromkie brawa. Również Schieferdecker Dizzy Gillespie, Art Blakey, Freddie Hubbard grający na kontrabasie okazał się doskonałym Jeszcze przed koncertem miałem okazję zamie- czy Jack DeJohnette. Jako lider nagrał 15 płyt, wirtuozem swego potężnego instrumentu, gra- nić kilka słów z sympatycznym i pogwizdują- a znaczną część poznańskiego koncertu wypeł- jącym z namacalną wręcz swobodą i niczym nie cym Danny Grissettem, a później m.in. również niły kompozycje pochodzące z albumu Ends skrępowanym, spontanicznym podejściem do z samym Vincentem Herringiem, który okazał And Means. Zupełnie inne doznania jednak interpretacji każdego z utworów. się być także bardzo komunikatywnym i otwar- przynosi słuchanie jazzu z płyty na domowym tym rozmówcą. Po muzykach nie było widać odtwarzaczu niż obcowanie na żywo z muzyką Vincent Herring pomiędzy rozimprowizo- nawet cienia zmęczenia po długim, właśnie tego w dużej części improwizowaną. Tym bardziej, iż wanymi utworami opowiadał z wdziękiem wieczora zakończonym tournee. This is Jazz! atmosfera poznańskiego Blue Note' zdecydowa- o każdym z nich, zwracając się do publiczno- nie sprzyja klimatom żywcem wziętym z kulto- ści delikatnym, ściszonym głosem zupełnie RadioJAZZ.FM było patronem medialnym wych klubów jazzowych Nowego Jorku. Podczas nie pasującym do dynamizmu jaki towarzyszył koncertu. koncertu mogliśmy odnieść złudzenie, iż na ze- partiom jego saksofonu. Piękną, nastrojową Robert Ratajczak

28 29 Festiwale i koncerty Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Żywieckie Suwakowanie, czyli VI Spotkania Puzonowe fot. Jacek Wróbel Żywiec to piękny zamek, piękne zabytkowe der Asia, bo taką nazwę nosi ten cykl. jest jedną miasto, jezioro, górska okolica. Rodzinne kon- z kluczowych imprez skierowanych do wszyst- takty sprawiają, że od wielu lat przyjeżdżam kich puzonistów z Azji niezależnie od wieku tu z górskim rowerem na urlop. Ale dopiero oraz stopnia zaawansowania. Slider Asia ma w tym roku dowiedziałem się, że od pewnego predyspozycje do bycia jednym z największych czasu pojawiła się tu jeszcze jedna niezwykła warsztatów puzonowych na świecie. Maciej atrakcja. Pietraszko prowadził w Hong Kongu klasę mi- strzowską puzonu tzw. „Master Class”. Dy- Otóż już od kilku lat, w jeden z wakacyjnych ty- rygował również podczas koncertu finałowego godni Żywiec staje się stolicą puzonu i wielbicieli chórem puzonowym w utworze „Song for Ja- tego instrumentu. Największe święto puzonowe pan” skomponowanym specjalnie dla upamięt- w Polsce pod nazwą Żywieckie Suwakowanie, nienia trzęsienia ziemi, które miało miejsce 11 czyli VI Spotkania Puzonowe odbywało się marca 2011 roku w Japonii. w tym roku w dniach 29 czerwca – 5 lipca. Ponad 115 puzonistów i tubistów ze wszystkich stron Dzięki pasji pomysłodawcy i organizatora, jak Polski i zza granicy po raz kolejny spotkało się, również silnemu odzewowi środowiska mu- aby wspólnie koncertować, uczyć się i wymieniać zycznego, Spotkania Puzonowe stały się jedną muzyczne doświadczenia. Koncerty odbywają się z ważniejszych letnich imprez kulturalnych na na dziedzińcu Starego Zamku, w sali lustrzanej terenie Żywiecczyzny. Koncerty najlepszych Pałacu Habsburgów oraz sali koncertowej Miej- polskich puzonistów już przyciągają do Żywca skiego Centrum Kultury. nach Zjednoczonych. Każde wakacje spędza on Maciej Pietraszko prowadzi wszechstronną rzesze krajowych i zagranicznych turystów – do w Polsce, wykorzystując wolny czas na prowa- działalność muzyczną jako solista, kameralista, pójścia ich śladem gorąco Państwa zachęcam. Pierwsza edycja Suwakowania odbyła się w 2006 dzenie warsztatów muzycznych połączonych muzyk orkiestrowy oraz pedagog. Do najważ- Być może w niedalekiej przyszłości Żywiec bę- r. i wzięło w niej udział 25 muzyków. Kolejne z koncertami. niejszych osiągnięć solowych zalicza występy dzie gospodarzem Slider . Suwakowanie w roku 2007 zgromadziło już z towarzyszeniem Filharmonii Śląskiej, Orkie- 65 uczestników, a rok później było ich niemal Puzonową edukację muzyczną rozpoczął stry Kameralnej Miasta Kraków Capella Cra- Jacek Wróbel 100. Wśród wybitnych gości tegorocznej edy- w Żywcu w wieku 10 lat. Następnymi jej eta- coviensis, Orkiestry Symfonicznej Akademii cji festiwalu pojawili się: Thomas Hutchinson pami była Akademia Muzyczna w Katowicach, Muzycznej w Katowicach, American Youth z USA, Peter Malton ze Szwecji oraz muzycy stypendium Thornton School of Music i stu- Symphony w Los Angeles oraz New World Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego dia na Uniwersytecie Południowej Kalifornii Symphony w Miami Beach. Radia – Tomasz Hajda i Jakub Urbańczyk. w Los Angeles m.in. pod kierunkiem legendar- nego puzonisty jazzowego Billa Watrousa. Pod W lipcu 2011 roku na Chińskim Uniwersyte- Pomysłodawcą i organizatorem Żywieckiego koniec 2007 roku zdał egzamin do orkiestry cie w Hong Kongu odbyły się warsztaty, kursy Suwakowania jest urodzony w Żywcu Ma- New York City Opera i w lutym 2008 r. rozpo- muzyczne, seminaria poświęcone technice gry ciej Pietraszko, aktualnie mieszkający w Sta- czął tam nowy rozdział swojej kariery. na puzonie, jak również koncerty i recitale. Sli-

30 31 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Jacek Korohoda: Dotknąć tęczy... piosenki. Jak powiedział kiedyś znany i lubia- ny redaktor Antek Krupa z Radia Kraków po Jacek Korohoda to Muzyk niezwykle wszechstronny. którymś moim koncercie: „Teraz już wiem dla- Jednym z pierwszych, a zarazem najbardziej znaczących czego nie wiadomo o co chodzi. Nikt tego nie w jego biografii artystycznej projektów, była współ- może sklasyfikować – do popowej audycji się to praca z Kwartetem Adama Kawończyka (ex Extra Ball). nie nadaje, bo ty grasz temat piosenkowy, z tego Debiut fonograficzny Jacka to z kolei płyta Schi (1987) wychodzi zaawansowany jazz. I to nie pasuje firmowana przez Sucha Orkiestra, zawierająca muzykę ani do smooth jazzu, ani do mainstreamu jazzu, filmową i teatralną Krzysztofa Suchodolskiego. Następ- nie przez 4 lata Korohoda był gitarzystą Big Bandu Jasz- ani do piosenki”. Nie zaliczyłbym tego albumu czury, z którym koncertował m.in. u boku Zbigniewa do smooth jazz, aczkolwiek wymyśliliśmy taką Namysłowskiego i Jarka Śmietany. Od 1992 roku jest naklejkę na pudełko płyty: „nu smooth jazz” członkiem legendarnej grupy Prowizorka Jazz Band, i pod taką etykietą była sprzedawana. z którą nagrał 4 płyty, a w międzyczasie grał też w ze- Teksty wyśpiewywane przez wspaniałych, niezwy- spole Marka Grechuty – Anawa. Przez lata współpraco- wał z wieloma Artystami takimi, jak: Beata Rybotycka, kle młodych wokalistów na albumie nie zawsze są Włodzimierz Korcz, Kwartet Mo Carta, Wojciech Mły- w sensie stricte tekstami piosenek. Jednak syg- narski, a ostatnio także z Katarzyną Cygan (najnowsza nalizują nam tematykę jaka inspirowała Cię do płyta: Wiśnia, 2011), oraz ponownie z Jarkiem Śmietana stworzenia poszczególnych utworów. W takich biorąc udział w projekcie koncertowym Gitarzysty: „Psy- utworach jak tytułowy „Ballad IX”, czy przepiękny chodelic. Music of Jimi Hendrix” m.in. wraz z Wojtkiem „Waiting For The Rainbow” odwołujesz się do snów, Karolakiem, Maciejem Sikałą i Adamem Czerwińskim. marzeń, piękna otaczającego nas świata... Czy to W roku 2007 ukazała się pierwsza autorska płyta Jacka właśnie ten wrażliwy Jacek Korohoda przemawia Korowody zatytułowana If It Happens, a trzy lata później do nas w tych utworach? Czy są to utwory będące doskonały album Window To The Backyard (2010), który w pewnym sensie muzycznymi zwierzeniami? był tematem naszej sierpniowej rozmowy w kultowym hotelu „Atelier” w Gnieźnie. mnie w danej chwili. Płytę traktuję jako całościo- kę inna. Window To The Backyard jest taką Tak można to nazwać. „Window To The Backy- wą formę wypowiedzi. Jak wiadomo – my muzy- snującą się opowieścią ze sporą ilością tekstów, ard” to jest utwór, który napisałem w styczniu Robert Ratajczak: Jacku, spotykamy się przy okazji cy sprzedajemy samych siebie, więc musi to być które również udało mi się napisać. Krótkie, 2009 roku. Gdy go napisałem, postanowiłem, iż różnych koncertów, w różnych miejscach od pew- w jakiś sposób szczere – inaczej nie ma sensu. ematycznie związane z muzyką. spróbuję wypowiedzieć się szerzej i nagrać na- nego czasu. Jednak dopiero wsłuchując się w Two- stępną płytę. Jest to jakby wprowadzenie w świat ją płytę Window To The Backyard w ciągu ostatnich Window To The Backyard to Twój drugi autorski al- Pojęcie smooth jazz lub chilli może się dziś źle ko- moich snów, które są zupełnie dziwne i dzieją tygodni, mogę powiedzieć, że znam Jacka Koroho- bum. Dlaczego odnoszę wrażenie że tak naprawdę jarzyć. Ja sam nie uważam, aby ta płyta była smo- się w jakimś innym świecie i w innych realiach. dę. Czy jestem w błędzie, czy rzeczywiście ta płyta dopiero ta płyta jest tą właściwą? oth jazzem i w zasadzie nie potrafię jej gatunkowo Ciężko to opisać... tak jak można by popatrzeć jest trochę taka jak Ty? zdefiniować, a Ty? za okno, (a w tym wypadku było to okno na po- Tę właściwą to ja dopiero nagram (śmiech). Po- dwórze) i tam to wszystko zobaczyć, dojrzeć... Jacek Korohoda: Bardzo osobista rzecz, ta płyta... przednią płytę nagrałem cztery lata temu (If It Ja też nie potrafię jej zdefiniować. Gram mu- Ostatni utwór „Waiting For The Rainbow” za- Jest takim moim wyobrażeniem świata jaki otacza Happens, 2007) i też ją bardzo lubię. Jest trosz- zykę jaka mi w duszy gra. Ja po prostu lubię myka całość jakby klamrą (również tekstową).

32 33 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Tekstów nie jest dużo (nie aspiruję do zosta- druga część. wypowiedziałem się jakby inaczej, aranżacyjne. Do tej pory grywam ten utwór na mięta, iż zwyciężał w różnych ankietach doty- nia tekściarzem), ale myślę że do własnej mu- lecz na tej samej harmonii – chciałem nawiązać koncertach, na pewno nie jest nowatorski har- czących „instrumentów różnych”, bo nie można zyki najlepiej samemu napisać tych kilka zdań. do tamtego pomysłu. Prawda jest taka, że każ- monicznie, lecz fajnie się go słucha, ludzie go było tego co robił inaczej sklasyfikować. Był to Ważny jest dla mnie także układ i brzmienie dy muzyk piszący i komponujący ma jakąś tam lubią, ja i muzycy również lubimy go grać. taki niesamowicie dobry człowiek, przesym- słów – w sensie układu samogłosek i spółgło- szufladę z różnymi rzeczami, dlatego niektóre patyczny. Emanował tym ciepłem również na sek. Ciężko byłoby autorowi przekazać: napisz utwory na tej płycie pochodzą nawet z połowy „PJB 2010” niektórzy traktują jako nowe nagranie scenie. Potrafił przy okazji elementy komizmu mi o tym i jeszcze jak ja myślę, a jeszcze żeby lat 80-tych, a niektóre są napisane dziś i dopie- Prowizorki, tymczasem to utwór który nagrałeś przemycić podczas koncertów, ludzie nie mo- tu było „e”, a tu było „o”. No więc siadłem i na- ro teraz mi się to jakoś scaliło. Niektóre utwory z muzykami Prowizorki tworząc coś w rodzaju hoł- gli od niego oderwać wzroku w całej Europie, pisałem w tydzień te wszystkie teksty. Miałem czekały na tą płytę i nie ukazały się na żadnej du dla tego zespołu, w którym grasz od lat. Klimat bo głównie graliśmy na Zachodzie. Imitował jakiś taki intensywny okres twórczy. Czasem poprzedniej. Przed płytą If It Happens, wydaną tego nagrania tak czy tak nasuwa jednoznacznie na przykład głosem Kaczora Donalda, tematy powstawała najpierw ale byłem pewny, że tam w 2007 roku, moje rzeczy ukazały się na ka- skojarzenia z brzmieniem zespołu, a w całość do- Charlie Parkera bez użycia żadnego instrumen- ma być tekst i od razu wiedziałem: to będzie secie firmowanej zatytułowanej Guitar Dialo- skonale wpleciony został wokal, głos... nieżyjące- tu, a ludzie pytali się „Co to jest?”. „To jest wy- o tym, a to o tamtym. Niekiedy muzyka i słowa gues (wydawnictwo Gowi, 1996). Wypełniły ją go już Tomasza Sachy. Jak wspominasz Tomasza jątkowy przypadek laryngologiczny” – mówiłem przychodziły do mnie jednocześnie. w części moje kompozycje, a w części mojego i z jakiego nagrania pochodzi tak idealnie wpaso- zawsze, śmiejąc się. Jego głos wpleciony w na- kolegi Grześka Grzybosia, z którym grałem wany w utwór jego głos? granie „PJB 2010” pochodzi z domowego archi- O czym tak naprawdę jest „Facinations Part II” wtedy w duecie gitarowym. Ta kaseta jest w za- wum, z zupełnie innego nagrania. Chciałem to z przepiękną wokalizą i niezwykle brzmiącą gitarą sadzie dziś nieosiągalna, a obecnie można ją W zespole jazzu tradycyjnego Prowizorka tak wpasować i myślę że mi się udało. Ta próbka i solem saksofonu? Druga część Twojej najstarszej ściągnąć za darmo z mojej strony internetowej Jazz Band grałem 17 lat. Tekst utworu składa dźwiękowa pochodzi z naszej próby, z utworu kompozycji? Opowiedz o niej. (www.korohoda.eu), tak sobie postanowiłem. się z tytułów nagrań jakie znalazły się na na- Charlie Parkera „Ornithology / How High The Niestety w jakości „compact casette”, gdyż cy- szych płytach. Nie jest to ani acid jazz, ani jazz Moon”. Ciężko to powiązać jedno z drugim, ale Utwór pod tytułem „Fascynacje” był utworem frowej „matki” niestety już nie posiadam. tradycyjny w harmonii, choć bębny grają pro- taka jest prawda. granym przez młodzieżowy zespół Project, sty beat. Brzmi to dość ciekawie, a utwór ten który założyłem w roku 1984. Grali tam zna- Czy utwór „Market” to dwie różne odsłony tej sa- – myślę – może się podobać. W zasadzie można Kolejny utwór to „Sad L.A” – „Smutne Los Angeles”. komici Muzycy, którzy dziś są bardzo znani, jak mej kompozycji: pierwsza część utworu to nagra- go traktować jako nagranie Prowizorki, bo od choćby Paweł Mąciwoda (obecnie basista Scor- nie z Jarkiem Śmietana, a druga z Prowizorka Jazz pewnego czasu spotykamy się znów z kolegami, To jest jeden spośród starszych utworów na pions, nagrywający też z Jarkiem Śmietaną), Band? Co stało się na Rynku w Krakowie, latem ale ten materiał jest jakby takim niezależnym nowo zaaranżowanych, który ponad 20 lat cze- którego miałem przyjemność tak, jakby odkryć 1986 roku? podsumowaniem z mojej strony. Może będzie kał na swój czas. Graliśmy go pierwotnie krótko wówczas. Grał tam też Grzegorz Górkiewicz, inspiracją do tego, by jednak spróbować coś no- jeszcze z tamtym dawnym zespołem (Project) Muzyk obdarzony absolutnym słuchem, grający W zasadzie nic się nie stało. Siedziałem sobie wego zrobić, bo spotkaliśmy się, nagraliśmy coś w roku 1984, kiedy to nasi sportowcy nie poje- obecnie w Skaldach i robiący wiele znakomitej z gitarą za sceną przed Ratuszem, bo spóźniał się nowego... Ja nagrałem z Prowizorką cztery czy chali na Olimpiadę do Los Angeles. Moskwa muzyki studyjnej. I jeszcze kilku innych fajnych nasz perkusista, którego nagle wziął Janusz Mu- pięć płyt, ale zespół istniał już wcześniej i ma zabroniła państwom satelitarnym wysyłać tam i wrażliwych ludzi: Romek Ślusarz, Grzegorz niak, by mu akompaniował „Pod Jaszczurami”. niezwykle imponujący dorobek. Jest to pierwszy sportowców w ramach jakichś politycznych roz- Strojniak i później Waldemar Leczkowski. Ja- To był taki letni dzień, kiedy w centrum miasta polski zespół, który wydał płytę kompaktową liczeń ze Stanami Zjednoczonymi. Dedykowa- koś tak szczęśliwie trafiliśmy na siebie. „Fascy- odbywało się kilka koncertów naraz. Gdy brzdą- w historii polskiej muzyki... w ogóle, jakiejkol- łem wówczas ten utwór polskim sportowcom, nacje” to był w zasadzie pierwszy w miarę skład- kałem na gitarze wpadła mi taka prosta melo- wiek. Niestety, działalność zespołu zawiesiliśmy którzy nie pojechali na Olimpiadę i mówiłem ny utwór jaki udało mi się napisać, i który grany dyjka. Zaczęła się i skończyła na Rynku, i w ta- po śmierci naszego frontmana Tomka Sachy, że jest to „Smutny los Aniołka”. Taki tytuł miał był przez nas na koncertach. Na płycie jest jego kiej formie ją gram, natomiast reszta to zabiegi który grał na tzw. „gębofonie”. Może ktoś pa- pierwotnie ten utwór. Zdarzyło się kiedyś, że

34 35 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

taki smutny pan do mnie podszedł po koncer- one razem ze sobą „grają”. I dlatego ten obraz czy zycznym. Gra tutaj w jednym utworze na basie taki cie w Dworku Białoprądnickim i powiedział, że zdjęcie jest upubliczniony jako całość przez jego gość – Krzysiek Korohoda... ja takich rzeczy nie mogę mówić, bo już nigdy twórcę. Ja podobnie traktuję płytę – to jest dla i nigdzie nie będę grał... Tak się jednak złożyło, mnie jedna spójna całość. Można się przyjrzeć Krzysztof jest moim synem, obecnie licealistą, że tego pana już nie ma, a mi udaję się jeszcze jednej z postaci na większym obrazie i „wyciąć” ją gra w zespole rockowym na sześciostrunowym coś czasem zagrać (śmiech). sobie z tła, można – na podobnej zasadzie – po- basie. Gra już na tyle fajnie że chciałem pod- słuchać sobie jednego kawałka z płyty. General- kreślić to w jednym z utworów. Poza tym, jak Nie wiem o co zapytać w związku z ostatnim utwo- nie jednak uważam, iż cały mój przekaz jest czy- już robimy płytę emocjonalną to róbmy tak do rem na płycie... Ja mam skojarzenia z tęczą, któ- telny podczas przesłuchania całej płyty po kolei, końca. Prawda? Dlatego też jedyny zamiesz- ra jest tak samo ulotna, jak sny i która podobnie a nie przy wciśniętym przycisku „random”. czony tekst poza moimi, jest krótkim opowia- jak sen może przenieść nas w inną rzeczywistość, daniem mojej córki Uli, które też może jest ja- a szczęściem jest móc dotknąć, czegoś tak ulotne- Wśród wielu wspaniałych muzyków grających na kimś kluczem do zrozumienia całości płyty. go jak tęcza, jak klimat tego utworu, którego do- płycie znalazł się Jarek Śmietana. Od kiedy znacie znać zasłuchując się w niego. się z Jarkiem? Kiedy i w jakich okolicznościach za- Masz teraz malutkiego kilkumiesięcznego synka częła się wasza współpraca? Iwo, z którym – z tego co wiem – spędzasz mnó- No to ja tu nic już nie mam do dopowiedzenia. stwo czasu. Bierzesz udział w wielu projektach Tak ładnie to ująłeś... Podszedłem do Jarka po koncercie w „Jaszczu- muzycznych, podejrzewam że również w między- rach” kiedy byłem młodym chłopakiem (liceali- czasie komponujesz. Jesteś więc niezwykle aktyw- Kompozycje zebrane na płycie nagrane zostały stą jeszcze) i zapytałem go ni stąd ni zowąd czy nym człowiekiem. Jakie masz najbliższe plany mu- w różnych składach, podczas różnych sesji, a jed- nie dałby mi paru lekcji. Nie wiem skąd miałem zyczne i ...prywatne? Jeśli mogę o to zapytać. nak płyta brzmi niezwykle spójnie i jest skon- wtedy tyle energii, siły i odwagi, by zapytać o to struowana w ten sposób, iż nie mógłbym słuchać już wówczas bardzo znanego gitarzystę. Jarek Wychowywanie Iwka pochłania bardzo dużo się, że tak trzeba. Dzięki temu ktoś kto przyj- nagrań z płyty w innej kolejności. Czy ten kon- się na to zgodził i nawet nie chciał za to żadnych czasu zarówno mnie, jak i Dorocie, która jest dzie na mój koncert wie że będzie to taka mu- ceptualizm był od początku zaplanowany gdy pieniędzy. Chodziłem sobie do niego do domu jego mamą. Spędzamy z nim dużo czasu. To zyka a nie inna, że nie będzie to np. „Autumn pracowałeś nad tą płytą? na lekcje i odtąd ta znajomość cały czas trwa. Są zajmuje taką wolną przestrzeń w głowie, któ- Leaves” po raz siedemsetny, czy jakieś przypad- okresy takie, jak teraz, kiedy ze sobą współpra- rą każdy ma i można ją sobie zagospodarować. kowe groomy. Tylko będzie to właśnie coś co ja Tak. Zarówno podczas pracy nad tym, jak i po- cujemy i gramy, ale także spotykamy się często Moja jest teraz ukierunkowana właśnie na niego. zrobiłem. Wybieram się do Zielonej Góry na przednim albumem. Są to rzeczy głęboko przeze po prostu towarzysko w klubie, bo jak wiadomo Najbliższe plany artystyczne to w dalszym cią- koncert promocyjny Lecha Popławskiego, który mnie przemyślane. Półtora roku pracowałem nas na dwie gitary nie gra się takiej muzyki jaką my gu promocja Window To The Backyard, bo to śpiewa na ostatniej płycie, a teraz właśnie wydał tą płytą, w tym również nad aspektem dotyczą- gramy, a jeśli tak to rzadko, ale zagraliśmy m.in. jest jeszcze nowa płyta – nie ma nawet roku, album z zespołem System Subtelny, w którym cym rozmieszczenia poszczególnych elementów duet gitarowy promujący płytę Window To The a w takiej muzyce „nowość” to jest powiedzmy Lech pracuje na co dzień w Zielonej Górze. Na jednego dużego obrazu w przestrzeni. My mu- Backyard na dwie gitary. Udało się nam jednak dwa, trzy lata... Gram tę muzykę w różnych tej płycie udało mi się zagrać parę dźwięków, zycy rozmieszczamy je w przestrzeni czasowej zagrać koncert promujący nasze ostatnie płyty składach. Jeżeli się udaje zorganizować większy a Radziwanowskiej, z którą od lat współpracu- i w drgającym powietrzu, a nie np. na płótnie, po prostu w duecie gitarowym. koncert, z wokalami to gramy głównie materiał jemy, zaśpiewać w jednym utworze. Chodzą też jak malarz. Kiedy widzimy ładny obraz, zawie- z Window, natomiast w innych składach (tria, słuchy o koncercie w Poznaniu. ra on kilka różnych elementów, które oczywiście Na płycie zagrało wielu Twoich przyjaciół i z tego kwartety, kwintety) gram z definicji po prostu można „wyłowić” z całości i wyciąć, ale wszystkie co wiem – przyjaciół nie tylko w sensie stricte mu- swoją muzykę (w 90 procentach). Wydaje mi Rozmawiał Robert Ratajczak

36 37 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

„Jestem muzykiem mainstreamowym!” – oświadcza Mikołaj Trzaska mówienie jakiemuś muzykowi, że jest podobny fot. Piotr Wołoszyk do Lestera Younga czy Dextera Gordona było Maciej Nowotny: Dziesiątki, może setki młodych po prostu obrazą, a dzisiaj ludzie szczycą się, że muzyków rocznie opuszcza mury szkół muzycz- grają prawie tak dobrze jak Kenny Garrett. Coś nych, wielu z nich chce grać jazz, ale olbrzymia jest do góry nogami w takim myśleniu! większość gra mainstream i to w niemal dokładnie taki sam sposób, jak w epoce Milesa czy Coltrane’a. Oczywiście zawsze będę szanował muzyków Jak skomentujesz taką sytuację? mających wielkie oddanie klasycznej tradycji. Dobrym przykładem jest Maciek Sikała, któ- Mikołaj Trzaska: W moim pojęciu, jestem muzy- remu bardzo wiele zawdzięczam, bo jak wiesz kiem mainstreamowym! Dla mnie jazzowy mai- nie jestem muzykiem klasycznie wykształco- nstream to muzyka aktualna, która cały czas jest nym, a on nauczył mnie mnóstwo rzeczy, za- poddawana procesowi rozwoju, na bieżąco, w tym wsze oddaję mu pokłon. On jest dla mnie przy- czasie, w którym żyjemy, kontynuując tradycję. kładem jakie dzisiaj powinno być podejście do Oczywiście istnieje takie pojęcie, które umownie mainstreamu: dla niego przeszłość to kontekst, nazywamy mainstreamem: granie standardów, w którym porusza się swobodnie dzięki swej granie tradycyjne tak, jak w latach 50-tych czy olbrzymiej wiedzy muzycznej i która pozwala 60-tych, ale pamiętajmy, że w tamtej epoce, to mu szukać własnego stylu. było coś świeżego, a nawet rewolucyjnego. Jazz w tamtych czasach był muzyką zaangażowaną Mikołaju, w Warszawie jest pomysł, żeby w Akade- w walkę z uciskiem Afro-Amerykanów, segre- mii Muzycznej im. Fryderyka Chopina uruchomić gacją rasową. Be-Bop czy Cool-Jazz miał za za- Wydział Jazzu, ale rektor tejże Akademii powie- danie odznaczyć się szczególną wartością, silnym dział, że jest to niemożliwe, ponieważ brakuje mu- piętnem, jako bardzo istotny element w kulturze zyków z tytułami naukowymi – doktorów, doktorów amerykańskiej stworzony, co wtedy było bardzo do portfeli, ale nie do społecznej rzeczywistości. to „So What”, nigdy nie zabrzmi ono jak tamto habilitowanych, profesorów – stąd moje pytanie: istotne, głównie przez czarnoskórych artystów. Festiwale Jazzowe, kiedyś renomowane, są dziś zagrane przez Milesa Davisa. Jeżeli chcesz na- kto ma uczyć takiego jazzu, o którym mówisz? Jazz to taka muzyka, która emocjonalnie zma- targami produktów jazzowo-podobnych. śladować Coltrane’a na miłość boską nie graj ga się ze zjawiskami społecznymi, odpowiada na jego przebiegów i skal. Lepiej zobacz jak żył, jak Żeby muzyk jazzowy miał taką narośl przed pytanie: jaki dzisiaj jest świat? W całej swojej hi- Wracając do tematu, dobrze, że młodzi muzycy walczył o swoją rzecz, jak się zmagał z krytyką nazwiskiem jak dr hab? To nie wypada. Osobi- storii zawsze była muzyką społeczną, związaną grają te wszystkie standardy, wiedza nie wadzi, muzyczną, która zarzucała mu herezję, bądź od- ście nie znam doktora habilitowanego, którego z bytem. Dziś muzycy odtwarzają często pewną trzeba to znać, też tego słucham, podobnie jak ważny jak John, zrób to co on i walcz o sztukę. twórczość wzbudzała by moje zainteresowanie. kliszę, która ma stwarzać dobre wrażenie i do- jazzu z lat 40-tych, 30-tych, a nawet wcześniej- Powiedziałbym młodym: to co robicie to jest jak A jednak muzyka jazzowa od tego jest, aby po- bry nastrój, a jazz stał się muzyką snobistyczną szych. Niepokojące jest tylko myślenie, które ściganie się z koniem, a z koniem nikt nie wy- ruszała, mówiła o świecie osobistym i intymnym. salonową. Rynek, powołał do życia pewien typ traktuje tamtą muzykę jako ideał, do którego gra, chyba że… sam jedziesz na koniu! To głu- Dobrym przykładem jest tu uczelnia w Katowi- „gwiazdy jazzu”, typ stworzony na potrzeby me- trzeba dążyć, pilnie ćwiczyć, aby móc któregoś pio grać czyjeś dźwięki i być z tego dumnym. cach, która kapitalnie uczy rzemiosła i na pewno diów. Nazywam to muzyką „udawaną”: salonowe dnia zagrać jak „Ci Wielcy” sprzed lat. Tylko To musi być dziwne uczucie chodzić w czyjejś są tam świetni nauczyciele, którzy wiedzą o co cierpienie, bankietowa melancholia, przystająca okazuje się, że nie ważne jak długo byś ćwiczył skórze. Powiem tylko tak: w dawnych czasach chodzi. Uczą formy, takich rzeczy i rzeczywiście

38 39 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

dla kogoś kto potrzebuje wiedzieć, kto potrzebu- uczelniach panuje belferski nastrój. Profesorowie Miałem tremę kiedy pomyślałem, że może się je znać to znakomita edukacja, na pewno pełna i doktorowie habilitowani nie prowadzą swojego pojawić na zajęciach i patrzeć na to co robię. erudycji. Jest tylko jedno pytanie, które chciał- własnego życia artystycznego, nie koncertują, nie Rzeczywiście pojawił się, ale usiadł wśród stu- bym zadać: czy jest to uczelnia artystyczna? Chy- nagrywają płyt, poza pewnymi wyjątkami. Nie są dentów, miał odwagę być uczestnikiem. Był bar- ba nie. Wiem, że mam tam wielu wrogów, wśród i nie chcą być autorytetami dla swoich studen- dzo ciekawy i bardzo otwarty na wszystkie moje profesorów, nauczycieli, doktorów habilitowa- tów. Mam w głowie takie zdanie Kapuścińskie- pomysły. Potem serdecznie mi dziękował. Byłem nych, ale jednak chciałbym przypomnieć czym go, który kiedyś powiedział, że im człowiek jest ogromnie wzruszony, potem poszliśmy na obiad muzyka jazzowa jest: może być bardzo prosta, starszy tym więcej powinien się uczyć. i rozmawialiśmy bardzo długo. może być nawet naiwna, ale musi być prawdziwa. Jazz to nie jest muzyka, która mogłaby się oprzeć Wiem, że spieszysz się na koncert, dziękuję za roz- Nie zajmuję się uczeniem. Czasem udzielam jedynie na wirtuozerii, bo czymże wirtuozeria mowę i ostatnie pytanie: czy sobie wyobrażasz konsultacji, od czasu do czasu ciekawi świata jest? Dla mnie prawdziwa wirtuozeria polega na taką sytuację, że Mikołaj Trzaska, legenda polskiej studenci z różnych akademii, przyjeżdżają do tym, że wystarczą trzy proste dźwięki, aby wy- awangardy, prowadzi warsztaty na warszawskiej mnie do Gdańska albo wydzwaniają, albo piszą razić siebie. W tym kontekście wirtuozerią na Akademii Muzycznej z improwizacji? mejle, że chcieliby się ze mną spotkać i żebym pewno nie jest szybkość poruszania palcami. Nie ja im pokazał, jak się wydaje dźwięk albo jak chodzi o to by umysł był elokwentny jak rzeka. Ja nie mam nic wspólnego z awangardą. W rze- się buduje własny język. Żyjemy w takim świe- Chodzi o to, by mówił językiem wewnętrznym, czywistości nie gram nic nowego, tylko jestem tak cie, w którym wszystko się powiela, trochę nie serca i rozumu? Zróbmy tak by ludzie mogli słu- postrzegany przez kręgi konserwatywne. Mam ma na to siły, ale przekonać ludzi do tego, że chać jazzu nie tylko na bankietach, festiwalach zaszczyt być maleńką częścią wielkiej świato- najważniejszy jest osobisty język? Nie polecam i salonach, zróbmy coś, żeby przychodzili jej słu- wej tradycji. Dotarło to do mnie, kiedy zostałem nikomu drogi jaką sobie obrałem, Jest ciężka, chać ludzie, którzy mogą poczuć, że ta muzyka członkiem „Resonace” Kena Vandermarka. Kie- ciągła walka ze stereotypami, przypomina mi opowiada o nich samych, że jest naszą integral- dy zacząłem grać z Joe McPhee i podróżować do człowieka, który wrzuca meduzy do morza po ną, naturalną częścią. Czy można grać muzykę Stanów. Zobaczyłem, że muzycy chcą być razem każdym sztormie. Dziennikarze nie wiedzą co lat 60-tych dziś, kiedy Pathfinder już dawno wy- częścią czegoś wielkiego i bardzo wspaniałego, pisać o tym co robię. Jeżdżę po świecie dlatego, lądował na Marsie, mamy na świecie konflikty, bez względu na styl jazzu, który wykonują. Jeżeli że muszę, nie ma w jednym kraju dostatecznej rzeczy straszne i piękne? Tak, tylko w muzyce chodzi o warsztaty: wciąż je prowadzę, niezbyt ilości klubów, w których mogę zagrać. Może musi o tym być, nie chodzi o modę, nie o to, że często. Moje doświadczenie interesuje innych rzeczywiście łatwiej zarobić gdzieś, grając rze- wszyscy nagle zaczynają coś kopiować Z umie- muzyków, tych początkujących i tych świetnie czy łatwe i prostsze, znane, To uspakaja, wtedy jętnościami technicznymi jest w muzyce trochę, przygotowanych. Nie sądzę, abym mógł je pro- wszyscy czują się w domu i nic im nie zagraża. jak z nowymi modelami samochodów: wchodzi wadzić na Warszawskiej Akademii Muzycznej, Po co ludziom taki Trzaska, który zmusza do nowy model Mercedesa i wszyscy chcą go mieć. choć zrobił bym to bardzo chętnie. Kilka mie- wewnętrznego ruchu, do przeżyć, do rozpaczy. Można pracować ciężko, żeby sobie taki samo- sięcy temu prowadziłem taką grupę na wydziale To nie jest nic specjalnie wielkiego. Taka jest chód kupić, ale w muzyce nie chodzi o kupo- jazzu na University of Rochester. Wiedziałem, cena za komfort, w którym żyję, komfort grania wanie czegoś wyprodukowanego przez innych. że szefem tego wydziału jest jeden z najwięk- tego co chcę. Muzykę trzeba sobie zrobić samemu. Nie ma szych trębaczy Paul Smoker, to muzyk cieszący wątpliwości, że obecnie mamy ogromny kryzys się wielkim autorytetem, powołują się na nie- Rozmawiał: Maciej Nowotny fot. Piotr Wołoszyk Piotr fot. w edukacji muzycznej, nie tylko jazzowej. Na go: Dave Douglas, Josh Berman, Jaimie Branch. http://kochamjazz.blox.pl

40 41 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Clifford Brown kompletu dla początkujących fanów dorzucił- w dorobku artysty. Mimo nietypowego składu, Mimo starannych i nieco ugrzecznionych aran- bym jeszcze 3 części The Complete Paris Sessions. jest miejscem premierowego nagrania takich żacji, odgrywanych dzielnie przez Zoot Simsa Clifford Brown jest moim ulubionym tręba- Z takim wyposażeniem można zacząć poszu- klasycznych kompozycji Clifforda Browna, jak (saksofon tenorowy). Stu Williamsona (puzon) czem. Właściwie wszystkie jego płyty znam kiwać różnych ciekawostek i koncertowych na- „Daahoud”, czy „Joy Spring”. i Boba Gordona (saksofon barytonowy) z sek- na pamięć. Mimo tego, że zmarł tragicznie grań mistrza trąbki… cją rytmiczną, kiedy Clifford Brown gra swoje w wyniku wypadku samochodowego w wie- Co doprowadziło do jej powstania? Może Clif- solówki trudno nie usłyszeć, że bardzo chciałby ku zaledwie 25 lat, pozostawił po sobie wiele Jak brzmi trąbka Clifforda Browna? Momentami forda Browna zwyczajnie ciągnęło do studia, szybciej, więcej i głośniej. Tak jakby był nieco wybitnych nagrań i wywarł znaczący wpływ wręcz niewiarygodna jest zdolność muzyka do albo chciał jak najszybciej wypróbować poten- zniewolony przez producenta i wybraną kon- właściwie na wszystkie dźwięki zagrane przez zachowania czytelnej artykulacji w niesamowicie cjał „Daahoud” wyczuwając, że to kompozy- wencję realizacji płyty, zaaranżowanej przecież jazzmanów na trąbce po 1956 roku. Z pewnoś- szybkich pasażach granych w górnych rejestrach cja jego życia? W sumie ma to znaczenie dla przez jedną ze sztandarowych postaci nieco in- cią kilka jego płyt trafi już niedługo do naszego instrumentu. Clifford Brown nie był jedynie biografów, a nie dla słuchaczy. Faktem jest, że teligenckiego West Coastu – Jacka Montrose. Kanonu Jazzu i na antenę w postaci klasycz- wirtuozem swojego instrumentu. Z pewnością w ciągu dwu sesji latem 1954 roku w Los An- nej płyty tygodnia. Z pewnością do Kanonu jego zdolności kompozytorskie i odwaga w har- geles powstały nagrania wydane już po śmierci Mimo tych wszystkich przeciwności to świetna trafią takie albumy, jak Memorial Album, Alone monicznym komplikowaniu swoich solówek lidera jako Jazz Immortal Featuring Zoot Sims. płyta, co dowodzi geniuszu lidera, który w tak Together, czy Clifford Brown And Max Roach, dowodzą wszechstronności niezwykłego talentu, Clifford Brown znalazł się w grupie typowych skrajnie dla swojego stylu gry niekorzystnych a także Sonny’ego Rollinsa – Sonny Rollins Plus który już w wieku dwudziestu dwu lat błyszczał muzyków Zachodniego Wybrzeża i jego trąb- okolicznościach potrafił się odnaleźć i zacho- 4 i J. J. Johnsona – The Eminent J. J. Johnson Vol. pełnym blaskiem dojrzałego geniusza. Pamię- ka przez chwilę złagodniała dopasowując się do wać wiele ze swojego niepowtarzalnego tonu. 1, i wreszcie 3 albumy kwintetu Arta Blakey’a – tajmy również, że kariera nagraniowa Clifforda modnego wówczas stylu West Coast. Na płycie Pozostali muzycy, mimo że dzielnie wywiązują A Night At Birdland. Browna trwała tylko nieco ponad 3 lata. nie znajdziemy ostrych, jak brzytwa hard bopo- się z powierzonych im zadań, pozostają tłem dla wych fraz znanych z wcześniejszych i później- lidera. Na wyróżnienie zasługują solówki Zoota Kariera Clifforda Browna w zasadzie dzieli się Nie jestem biografem, a fanem muzyki Cliffor- szych nagrań. Mniej też bezpośrednich odnie- Simsa na saksofonie tenorowym i grającego na na dwa etapy. Pierwszy, obejmujący wcześniejsze da Browna. Dlatego też o jego niezwykłym ta- sień do bluesowych korzeni mistrza trąbki. modnym w owych czasach w okolicach Los An- nagrania dla Blue Note, z których najważniej- lencie lepiej opowiadać przy muzyce. Jako, że te geles puzonie wentylowym Stu Williamsona. sze to Memorial Album i The Eminent J. J. John- najważniejsze jego płyty, jak już wspomniałem, Znajdziemy tu za to starannie opracowane aran- son vol.1. Warto zaopatrzyć się od razu w nieźle trafią do naszego Kanonu Jazzu, przy tej okazji żacje Jacka Montrose, który pozostawił swój Warto poszukać reedycji dzisiejszej płyty z serii opracowane 4 płytowe wydawnictwo The Com- warto przypomnieć pozycję nieco mniej znaną, saksofon i zajął się wyłącznie aranżacjami, zwal- Rudy Van Gelder Edition. Ma znacznie lepszy plete Blue Note & Pacific Jazz Recordings. a równie znakomitą. niając miejsce dla Zoota Simsa. Na płycie znaj- dźwięk poprawiony przez Rudy Van Geldera dziemy, oprócz wspomnianych premierowych w porównaniu z wersją z boxu The Complete Późniejsza wycieczka na Zachodnie Wybrzeże Jazz Immortal Featuring Zoot Sims to płyta, rejestracji kompozycji lidera, zaskakujące dla Blue Note & Pacific Jazz Recordings i zawiera to przede wszystkim okres aktywności kompo- której większość muzycznej zawartości znaj- niego utwory – jak „Gone With The Wind” Al- jedno dodatkowe nagranie – alternatywną wer- zytorskiej Clifforda Browna, ale też formowa- dziecie w zestawie The Complete Blue Note & lie Wrubel i Herberta Magidsona, czy „Blueber- sję „Gone With The Wind”. Ta edycja jest też nia się późniejszego składu znanego jako Clif- Pacific Jazz Recordings. Tam odnajdziecie płytę ry Hill” – przebój ery swingu nagrywany przez jednym z nielicznych wyjątków w serii nagrań ford Brown & Max Roach Quintet, którego w wersji jaka ukazała się krótko po śmierci mu- orkiestrę Glenna Millera i Louisa Armstronga, poprawianych przez Rudy’ego Van Geldera, nagrania wydawało już EmArcy. Tu warto od zyka w postaci utworów zebranych z poprzed- wciąż wtedy jeszcze czekający na swoją najwięk- w których pierwotnej realizacji nie uczestniczył. razu zaopatrzyć się w box The Complete EmAr- nio wydanych dwu płyt dziesięciocalowych szą chwilę w wykonaniu Fatsa Domino. To dość Clifford Brown, Jazz Immortal Featuring Zoot Sims (Pacific cy Recordings Of Clifford Brown złożony z 11 z dwu sesji z różnymi basistami (Carson Smith zadziwiający repertuar, jak dla jednego z najbar- Jazz / EMI, Numer: 724353214227, Format: CD) wypełnionych po brzegi muzyką płyt CD. Do i Shelly Mane). Ta płyta jest ważną pozycją dziej ortodoksyjnych hard bopowych muzyków. Rafał Garszczyński

42 43 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Charlie Haden bentem na fortepianie i Larance’m Marable na perkusji. Urodzi ł się w 1937 roku w Shenandoah w sta- nie Iowa w USA w muzycznie uzdolnionej ro- Jak każdy wybitny kontrabasista nagrał niezli- dzinie. Swoją muzyczną karierę rozpoczynał od czoną ilość płyt w roli muzyka sesyjnego. Naj- grania country, co było w jego okolicach dość bardziej znane jego nagrania to cykl albumów popularnym zajęciem. Jako dziecko chciał zo- Montreal Tapes dokumentujący jego koncer- stać wokalistą, ale przebyta w młodości choroba ty w roli lidera różnych składów na festiwalu zniszczyła mu gardło w sposób na tyle istotny, w Montrealu w 1989 roku oraz wydana w 1996 że w jej efekcie został jazzowym kontrabasistą. roku wspólnie z Patem Methenym płyta Bey- Tak, jak często bywa, przypadkowi zawdzięcza- ond The Missouri Sky. my wiele cennych dla jazzu nagrań. Do muzy- ki country powrócił po latach nagrywając wraz Jego wieloletnia współpraca z Patem Methenym z rodziną album Ramblin Boy. Na tej płycie za- przyniosła tak skrajnie różne albumy, jak wspo- grali też między innymi Elvis Costello, Vince mniany już, wypełniony wyciszonymi balladami Gil i Roseanne Cash. Beyond The Missouri Sky, eksperymentalny Song X z Ornettem Colemanem, czy absolutnie kla- Pierwsze występy w roli kontrabasisty Charlie syczny dla dorobku Pata Metheny’ego 80/81. Haden zaliczył w wieku 20 lat u boku saksofo- Sporo nagrywał też z Michaelem Breckerem, nisty Arta Peppera i pianisty Hamptona Ha- w tym słynne Nearness Of You i American Dream. wesa. Jego pierwsze znaczące nagranie, to od Wiele razy koncertował w Polsce. razu udział w historycznej i ważnej dla rozwoju jazzu sesji albumu Ornette’a Colemana – Sha- Oprócz wymienionych powyżej płyt warto pa- pes Of Jazz To Come i Free Jazz. Na tej płycie miętać o jego udziale w nagraniu słynnego al- tworzył sekcję z Billy Higginsem (perkusja). bumu Abbey Lincoln – A Turtle’s Dream.

Przełom lat sześćdziesiątych i siedemdzie- W przypadku artysty tak wszechstronnego siątych to dla Hadena przede wszystkim gra niełatwo wybrać jeden reprezentatywny dla w pierwszym ważnym składzie kwartetu Keit- jego stylu album. Może więc dobrą wskazówką ha Jarretta – z Dewerem Redmanem (saksofon) (oprócz wszystkich powyżej wspomnianych ty- i Paulem Motianem (perkusja). tułów) będzie jego własna kolekcja nagrań – The Private Collection. To zbiór 3 płyt analogowych Od lat siedemdziesiątych prowadzi też słynny po raz drugi w ciągu kilku lat wydany przez wy- i wielokrotnie zmieniany skład Liberation Mu- twórnię Naim. sic Orchestra, dla którego przez lata aranżowała Carla Bley. W 1987 roku założył Quartet West Na pierwszą edycję tych płyt spóźniłem się nie- z saksofonistą Ernie Wattsem, Alanem Broad- co – nakład był bardzo ograniczony i zanim się fot. Krzysztof Wierzbowski

44 45 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

zorientowałem został wyczerpany. Wznowienie, ra. Brzmienie saksofonu Ernie Wattsa nie jest wyłącznej dyspozycji lidera – to dłuższe solowe liderem zespołu, aranżerem i kompozytorem, które ukazało się całkiem niedawno obejmuje 3 może tak zadziorne, jak Birda, jednak inwencja fragmenty kontrabasu, czasem w towarzystwie który gra akurat na kontrabasie. pieczołowicie wytłoczone płyty LP zawierające harmoniczna wyśmienita. Kto wie, czy Charlie perkusji. Nie ma ich dużo, jednak to one są cały materiał wydany wcześniej w dwu częś- Parker, gdyby dożył sędziwego wieku nie grał- wyznacznikiem najwyższej jakości muzyki za- Jedyne mniej udane fragmenty całości to nie- ciach. Nagrania zostały zarejestrowane w 1987 by właśnie w ten sposób. Z upływem lat wielu rejestrowanej na The Private Collection. Charlie wielka etiuda złożona z tematów Jana Sebastia- i 1988 roku na dwu koncertach kwartetu arty- saksofonistom łagodnieje ton, często z czysto Haden gra jak zwykle niewiele nut, jego impro- na Bacha i zupełnie bez wyrazu wykonany stan- sty i przeleżały wiele lat, zapewne w jego pry- technicznej przyczyny frazy stają się bardziej wizacje eksplorują raczej harmonię utworów, dard „Body And Soul”, w którym Ernie Watts watnych archiwach. Ukazały się pierwszy raz melodyjne, płuca nie dają już rady tak szybko a nie melodię, czy zawiłości rytmiczne kom- zgubił się zupełnie, jakby nie miał pomysłu na dopiero w XXI wieku. napędzać instrumentu… pozycji. Obszerny fragment solowy w „Nardis” ten utwór. Milesa Davisa jest jednym z najciekawszych Repertuar obu koncertów jest bardzo zróżnico- „Passport” to też miejsce dla pierwszych soló- fragmentów całego wydawnictwa. Jakość techniczna jest dobra, choć to nie jest wany. Wśród utworów znajdziemy kompozycje wek grających równie często z liderem, jak Ernie wydawnictwo audiofilskie, na co mogłaby między innymi Pata Metheny’ego, Milesa Da- Watts, pianisty Alana Broadbenta i perkusisty Paul Motian gra nie tylko nieco oszczędniej wskazywać wytwórnia, która zdecydowała się visa, Charliego Parkera, czy Ornette’e Colema- Billy’ego Higginsa. Ten ostatni, to postać (jeśli od Billy Higginsa, ale także pomimo częstego na wydanie tej nieprzeciętnej muzyki. Charlie na. Jest też jeden z nieśmiertelnych jazzowych ktoś nie pamięta), wręcz legendarna – wielo- wykorzystania metalowych elementów zestawu Haden współpracuje z Naim Records od wielu klasyków – „Body And Soul”. letni współpracownik Lee Morgana i Dextera perkusyjnego bardziej miękko. Różnica mię- lat i zapewne dlatego udało się wydać te zupeł- Gordona, a także wielu innych sław. dzy nimi jest taka, że grę Motiana pamięta się nie niekomercyjne (nawet w jazzowym rozu- Oba koncerty zarejestrowane na płytach są sty- z wielu płyt ze względu na muzykę, a szukając mieniu komercji) nagrania już po raz drugi. listycznie dość podobne, a dzieli je kilka mie- Billy Higgins zdaje się być idealnym partnerem w pamięci nagrań Higginsa należy odwołać się sięcy oraz osoba perkusisty. Ta zmiana w skła- dla Charlie Hadena, jednak w drugiej części raczej do pamięci kolekcjonerskiej. Obaj nagry- Dźwięk jest ważnym, ale zarazem trudnym do dzie ma subtelny, choć zauważalny wpływ na dzisiejszego wydawnictwa, kiedy jego miejsce wali przecież przed udziałem w koncertach Ha- opisania elementem The Private Collection. brzmienie zespołu. zajmuje Paul Motian, widać, że to Motian jest dena w wielu różnych konfiguracjach personal- Pozornie nie jest perfekcyjny technicznie, cho- specjalistą od nagrań z kontrabasistami. Moim nych. Jednak Paula Motiana pamięta się z płyt wając gdzieś daleko w przestrzeni i balansie Charlie Haden to bez wątpienia lider zespołu, zdaniem wszystko, co nagrał Motian z Stevem Billa Evansa, Lee Konitza, Branforda Marsalisa, tonalnym kontrabas lidera. Miks zawiera dużą jednak duża część solówek należy do saksofoni- Swallowem jest rytmicznie wyśmienite, a jego czy Charliego Hadena. A Higgins – to nieco ilość odgłosów publiczności i przestrzeni sal, sty i stałego partnera muzycznego lidera – Er- udział w cyklu The Montreal Tapes nie do prze- bezimienny w wielu nagraniach muzyk sesyjny. w których odbyły się koncerty. Ta realizacja jest niego Wattsa. To muzyk zdecydowanie mniej cenienia. trochę jak archiwalne nagrania klubowe Char- znany niż lider zespołu, choć w wypadku The W zestawie nagrań z Webster University liego Parkera, tylko tysiąc razy lepsza. Dźwięk Private Collection niewprawne ucho mogłoby Alan Broadbent lepiej wypada w bardziej me- z udziałem Paula Motiana znalazły się dwie przenosi nas w rzeczywistość lat pięćdziesiątych uznać, że z racji na brzmienie i ilość partii solo- lodyjnych utworach, w wolniejszych tempach kompozycje Charlie Hadena – „Bay City” i „Si- ubiegłego stulecia. Nie dokumentuje atmosfe- wych, to właśnie on jest tutaj liderem. – jak „Misery” Tony Scotta. Z kolei dla Ernie lence”. Oba utwory to typowe, dobre kompo- ry takiego koncertu, ale teleportuje słuchacza Wattsa lepszym materiałem do improwiza- zycje dla kontrabasu – pozostawiające w swojej w sam środek małego nowojorskiego klubu Już na stronie A pierwszej z trzech płyt Er- cji okazują się kompozycje Charlie Parkera – strukturze wiele przestrzeni dla tego instru- z tych czasów. Gdyby był perfekcyjny, stałby się nie Watts pokazuje, że nie znalazł się w sta- wspomniany „Passport”, czy „Segment”. mentu, jednocześnie nie pozbawiające szansy też nierzeczywisty. łym składzie Quarter West przypadkowo. na zaistnienie innym muzykom zespołu. Char- Charlie Haden, The Private Collection (Naim Records, Numer: Dobre solo w „Hermitage” Pata Metheny’ego Gładkie obszary wybornie wytłoczonego wi- lie Haden nie jest bowiem wirtuozem swoje- 797537111025, Format: 3LP) i świetnie zagrany „Passport” Charliego Parke- nylu wskazują miejsca na płytach oddane do go instrumentu. Jest muzykiem przez duże M, Rafał Garszczyński

46 47 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Wszystko to, co robię, robię na 100%, bez żadnej taryfy ulgowej Tak, jeśli chodzi o inspiracje muzyką fusion – W moim przypadku rzeczywiście zaczynałem

fot. Krzysztof Wierzbowski to ja powtarzam od co najmniej dwudziestu lat słuchanie jazzu od Pata Metheny, Yellowja- Z Krzysztofem Herdzinem o jego nowej ckets, SpyroGyra, czy Davida Sanborna, więc Cezary Konrad, Krzysztof Herdzin, Robert Kubiszyn płycie rozmawia Roch Siciński takich rzeczy bardzo prostych formalnie, które mnie wprowadzały powolutku do coraz bardziej Roch Siciński: Spotkaliśmy się tutaj, aby porozma- wyrafinowanych. Dopiero w drugiej kolejności wiać przedpremierowo o najnowszej płycie, która był Coltrane, Hancock i inni. Teraz jest tak, że ukazała się 5. września. Na samym początku po- największą frajdę daje mi granie muzyki jazzo- wiedz jakim tytułem opatrzyłeś projekt twojego wej z gatunku nazwijmy to – współczesnym nowego tria w składzie...? straight-ahead. Echa fusion pojawiają się w tej stylistyce bardzo często, ale także echa muzyki Krzysztof Herdzin: Uchylam rąbka tajemnicy klasycznej, współczesnej i filmowej – jeśli cho- – album nosi tytuł Capacity. Jest to moje nowe dzi o jej barwę, o to, co przez lata pracy jako trio w składzie Robert Kubiszyn na kontrabasie aranżer i dyrygent na sesjach nagraniowych i gitarze basowej, Cezary Konrad na perkusji muzyki filmowej, gdzieś tam we mnie zapad- i ja na fortepianie. ło – to również staram się od czasu do czasu przekazywać w moim języku pianistycznym. W takim razie naturalne pytanie, które musi tutaj Myślę, że wszystko to w konsekwentny i natu- paść, dotyczy genezy zmiany personalnej na pozy- ralny sposób określa mnie jako improwizatora cji basisty? i kompozytora. Jest to dla mnie bardzo natural- ne. Nie chciałbym dzielić moich inspiracji we- Po blisko 10 latach gry ze Zbyszkiem Wegehau- dług prostego podziału „tutaj jazz akustyczny, ptem nadszedł czas na zmiany. Rozstaliśmy się a tutaj be bop, a tu zaś fusion”. Nie, nie... To i zaprosiłem do współpracy Roberta Kubiszyna, dziło. Robertowa basówka z Czarkową perkusją i im jestem starszy, tym ma to naprawdę głęboki jest taki jeden wielki tygiel gdzie wszystko się z którym przyjaźnię się już od dawna. Robert zachęca do trochę innego rozgrywania muzyki, sens – zawsze starałem się być muzykiem total- miesza. Mam wielką satysfakcję, że poszukując jest muzykiem, który gwarantuje mi teraz więk- taki jest więc efekt zmiany składu. nym i interesować się muzyką we wszelkich jej pozornie dalekich inspiracji – tworzę synkre- sze rozszerzenie stylistyczne, ponieważ jest wir- przejawach. Jestem klasycznie wykształconym tyczną, ale prawdziwie „moją” estetykę. tuozem obu instrumentów – zarówno kontra- Na płycie słychać to akustyczne fusion, nie tylko pianistą a lata, które spędziłem na estradzie basu, jak i basówki. Obaj bardzo silnie jesteśmy w improwizacjach. Mamy tu na przykład otwiera- po skończeniu studiów to są rzeczy związane Jak znalazłeś czas na tę najnowszą płytę? Twoja zauroczeni współczesnym fusion ale łączymy jącą krążek kompozycję „Prayer for el Salvador” z muzyką jazzową, z popem, z muzyką tea- muzyka jest w kinie, telewizji, radiu, nawet w re- nowe ze starym poprzez straight ahead, tworząc pióra Russella Ferrante z Yellowjackets, swoisty tralną, filmową i moglibyśmy wymieniać dalej. klamówkach, przy okazji państwowych wyda- w efekcie coś całkiem świeżego i nowego. Cały powrót do inspiracji, z których czerpałeś na sa- To wszystko mnie zachwyca, rozwija, inspiruje rzeń, produkujesz dużo albumów, na których tak- czas pragnę się rozwijać i Robert wydał mi się mym początku kariery, choćby z zespołem West i nie chcę z tego rezygnować. A wiem, że nie że grasz, śpiewasz, komponujesz i aranżujesz... obecnie odpowiednim partnerem muzycznym. w latach 80-tych. „Grasz” też o „zębach” Jarretta jestem jedynym przykładem muzyka, który Z drugiej strony, czy ten powrót do studia w trio Gitara basowa razem z fortepianem akustycz- w twojej kompozycji „Keith and his teeth”. Na Ca- nie chce się ograniczać tylko do jednego, her- nie pochodzi z najzwyklejszej tęsknoty do jazzu? nym i perkusją wprowadza pewien bardzo cha- pacity wyczuć można wpływy przeróżnych szkół metycznego gatunku, bo podobnych przykła- Chętnie wracasz do tego gatunku, który nie jest rakterystyczny element barwy o którą mi cho- pianistycznych. Te inspiracje są bardzo szerokie. dów w historii muzyki jazzowej jest mnóstwo. chyba traktowany jako priotytetowo?

48 49 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Raczej do pianistyki. Przez parę ostatnich lat Nie ukrywam, że tak. (śmiech) Z tym się zga- Moja koncepcja gry w trio... myślę, że jest niepo- ponieważ skład z Robertem i Czarkiem pozwolił troszkę się zapuściłem jako pianista. Skupiłem się dzam, natomiast ja mam taką dziwną naturę, dobna do żadnego innego tria w kraju. Wydaje mi się otworzyć na takie myślenie. na rozwoju – tak jak powiedziałeś – jako aranżer, że jeśli przez parę dni – każde wakacje się tym mi się, że teraz mamy w Polsce bardzo klarowny kompozytor, dyrygent, producent płytowy. I do- kończą – czegoś nie robię jestem chory. Nie cho- podział na dwa rodzaje klasycznych trio jazzo- Przy których sklepach ustawiać się w kolejki? W jaki starcza mi to równie silnych wrażeń, satysfakcji dzi o to żeby poszerzać stan konta i posiadania wych. Tria postjarrettowskie, związane ze styli- sposób we wrześniu będzie można nabyć najnow- i nie wyobrażam sobie w ogóle porównywania ale o to, że coś tworzę, że bez przerwy mam styką ECM-u, mam tu na myśli Marcin Wasi- szy album? tych profili. Nie można na jednej szali postawić do czynienia z różnymi formami działalności, lewski Trio, czy RGG – takie operowanie barwą jazzowego koncertu w klubie, a na drugiej szali to mnie utrzymuje przy zdrowiu psychicznym. i ciszą. Z drugiej strony posthancockowskie gra- Bardzo pozytywnym elementem związanym bycia dyrygentem, kompozytorem naraz i pro- Wielokrotnie się nad tym zastanawiałem wiem, nie w trio, współczesny straight-ahead, to co robi z wydaniem tej płyty jest to, że zostaje dystry- wadzenia orkiestry, powiedzmy osiemdziesięcio- że nie umiem inaczej. I to jest chyba najważ- Michał Tokaj, Piotrek Wyleżoł, to co robią mło- buowana przez Empik. Będzie do nabycia tylko osobowej, gdzie kontroluję każdy niuans i gram niejsza wartość, że to wszystko jednak dalej ro- dzi pianiści jak Paweł Kaczmarczyk, czy Domi- tam i w sprzedaży internetowej. Dzięki temu, swoje utwory, gdzie jestem tak naprawdę Krea- bię z potrzeby serca i z potrzeby bycia w środku nik Wania, który jeszcze odważniej otwiera się na że Empik zajął się nią na wyłączność jestem torem (przez duże K). I tak się moje życie toczy, muzyki, a nie tylko odbębniania kolejnego zle- współczesne rzeczy, gdzie jest rozszerzona tonal- pewny, że płycie tej poświęcona zostanie dużo że staram się zajmować bardzo szeroko muzyką cenia i traktowania muzyki jak pańszczyzny. ność, gdzie jest bardziej otwarte pole manewru większa uwaga z ich strony niż innym płytom w różnych gatunkach, a także formach działa- w warstwie rytmicznej, jak i melodycznej. W obu jazzowym, które tylko wprowadzają do dystry- nia. Dzięki temu jestem spełnionym człowie- Jeśli chodzi o Capacity, to czy możemy liczyć na więcej tych nurtach sekcja rytmiczna gra w bardzo bucji na zasadzie kontraktu z firmami wydaw- kiem. Rzeczywiście teraz zatęskniłem bardziej koncertów w trio? tylko granie w Warszawie, czy bę- określony sposób, jeżeli chodzi o brzmienie bęb- niczymi. Co często w praktyce kończy się nie za pianistyką. Nadarzyła się okazja rozpoczęcia dzie trasa? Czy znajdziesz czas dla publiki jazzowej? nów, ogrywanie rytmu i harmonii itp. W naszym wprowadzeniem płyt wcale... No niestety, ale pracy z Robertem Kubiszynem nad nowym pro- przypadku mam wrażenie, że udało się stworzyć dożyliśmy takich czasów, że każda muzyka, bez gramem, więc postanowiłem od razu to nagrać Tak, takie mam założenie. Nastawiam się, że od coś – być może zabrzmi to trochę narcystycznie różnicy czy to jest pop, jazz, rock, czy klasyka i zrealizować w studiu Sound and More. Rze- jesieni zacznę koncerty z tym programem. Ten – co jest prawdziwie nasze. Nie powiem, że stwo- dla nich jest produktem, który ma się sprzedać czywiście nie było łatwo znaleźć czas na tę se- rok nie należy do zbyt przyjaznych jeśli cho- rzyliśmy coś nowego, bo nie da się tak naprawdę w jak największej ilości, jak np. proszek do pra- sję. Nagrałem to między płytą muzyki filmowej dzi o imprezy kulturalne (podniesiony podatek stworzyć czegoś nowego w naszych czasach. Za- nia. Jednak cieszy mnie to, że widzę ze strony Seweryna Krajewskiego, którą produkowałem VAT), nie rozpieszcza również muzyków jazzo- wsze mniej lub bardziej będziemy kogoś kopio- osób z którymi rozmawiam w Empiku zainte- i aranżowałem z orkiestrą Sinfonia Viva, a pły- wych. Wszyscy o tym wiemy i mnóstwo moich wać, choć będą to często nieświadome zapoży- resowanie sprawą. Na tyle na ile płyta jazzowa tą debiutanta dla Universalu – wokalisty Piotra kolegów – fantastycznych muzyków – musi za- czenia. Natomiast nie ma w tym bezpośredniego -instrumentalna takie zainteresowanie wywo- Salaty, którą właśnie skończyłem, jako producent ciskać zęby, bo coraz trudniej te koncerty orga- nawiązania do nurtów o których wspomniałem łać może. To jest moja dziesiąta płyta autorska i aranżer. Wiem, że wielu ludziom przeszkadza nizować. Taka jest smutna prawda. Jednak jak wcześniej. Kiedy trzeba są tam echa Hancocka, i pierwsza, która startuje z tak uprzywilejowanej to, że robię tyle i słyszę od lat, że się rozdrabniam najbardziej od jesieni planuję większą uwagę kiedy trzeba są echa Skriabina, Ravela, a kiedy pozycji, przynajmniej tak mi się wydaje teraz, w tym wszystkim. Oczywiście mają prawo do ta- poświęcić koncertom jazzowym i grze w trio. trzeba to i Pendereckiego, a z drugiej strony jest jeszcze parę tygodni przed premierą. kich sądów. Wydaje mi się jednak, że efekty mo- Jak to w praniu wyjdzie... zobaczymy. Yellowjackets i współczesne fusion: Jim Beard, jej pracy i mój dorobek udowadniają, że nie mają Allan Holdsworth, takie historie. Zatem taki No tak, to już okrągła liczba, choć na koncie płyt to racji, bo wszystko to co robię, robię na 100% i ni- Powiedz czytelnikom magazynu JazzPRESS, dla- kisz-mysz, ale jestem pewny, że w naszej relacji chyba ponad 150, ale pewnie sam zgubiłeś rachubę? gdzie nie ma taryfy ulgowej. czego mają kupić Twój album? Czym wyróżnia się i w tym jak odczuwamy ten pozorny chaos, po- płyta tria jazzowego w Twoim wykonaniu – koncep- wstaje sugestywnie budowany szlak, w którym Ponad 160, a dokładnie 162. Udowadnia też, że jesteś pracoholikiem. (śmiech) cja ograna już na wiele przeróżnych sposobów – że każdy z nas realizuje swój – chyba już rozpozna- warto wybrać się do sklepu muzycznego? walny – styl. To jest dla mnie wielka pociecha,

50 51 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Cieszę się, że jazz jest ciągle żywy reklamy. Może zatem być tak, że dowiadujemy się litowania i tym, że nie stać nas na szersze ho- O muzyce i życiu – druga część wywiadu o istnieniu jakiegoś genialnego artysty na przykład ryzonty, łamanie stereotypów. Nie jest tak do z Krzysztofem Herdzinem dopiero po dekadzie jego intensywnych działań. końca. Niewielu – to jest znowu moje zdanie, o którym z każdym mogę dyskutować – spośród Zacznijmy od pytania globalnego. Co sądzisz Muzyka jazzowa jest obecnie w bardzo dobrym polskich muzyków awangardowych ma w sobie o współczesnej pianistyce jazzowej i jazzie w ogó- miejscu i te narzekania, że jazz się skończył, za- tyle klasy, że akceptują to, co się dzieję wokół le, o jego kierunkach; rozrywaniu, a zarazem łą- brnął w ślepą uliczkę, że jest akademicki, a tylko nich, a czego nie do końca rozumieją, bo nie jest czeniu z innymi gatunkami, yassowaniu, czy po- – tutaj wstaw nazwiska, które sobie wyobrazisz – to związane z ich odczuwaniem muzyki. Za- głębiania idiomu postbopowego? Również trochę oni są jedynymi jazzmanami, którzy mogą oży- wsze starałem się być otwarty i rozumieć swoich personalnie – muzycy tacy jak Fred Hersch – doce- wić, rozwinąć tę muzykę, którzy nie są akademi- kolegów, czy to z Gdańska z ekipy Miłości, czy niony szczególnie w tym roku, Craig Taborn – już cko nastawieni do kopiowania swoich mistrzów z Bydgoszczy i innych. Natomiast w momencie bezsprzecznie jedna z najważniejszych postaci – sprzed lat – to dla mnie jest trochę na wyrost. kiedy personalnie zacząłem być przez nich obra- obaj jesienią w Polsce, wybierasz się? Tak, jak w każdym wieku, w każdych czasach, żany i wielu moich mistrzów – Zbyszek Namy- w każdym gatunku muzyki zdarzały się osoby, słowski, czy Ptaszyn Wróblewski – zostało po Zadałeś mi pytanie, na które można by przygo- które były świetne, ale nie wprowadzały niczego prostu wdeptanych w trawę, to nie mogłem sie- tować tematy na kilka konwencji, odpowiadać nowego i zaskakującego do rozwoju danej gałęzi dzieć bezczynnie i stanąłem lojalnie po stronie przez kilka dni. Nie chcę się ograniczać do jakichś sztuki, tak samo znajdywali się eksperymentato- moich bohaterów. Wówczas zaczęła się forma wyświechtanych i banalnych stereotypów, bo rze- rzy – ludzie, którzy całe swoje życie poświęcali – czasem zdrowej, a czasem niezdrowej – walki. czywiście te pytania wymagają bardzo głębokie- na walce z schematycznym, bądź akademickim Tak to jakoś w naszym kraju funkcjonuje, że na- go i uczciwego potraktowania tematu. Mówiąc wg nich traktowaniem sztuki i nie byli za swo- stąpił podział i rywalizacja o to, kto jest bardziej lapidarnie – pianistyka nie jest ważną dla mnie jego życia docenieni. Dopiero po latach historia wartościowy – my czy oni. To jest głupie i nie grupą nacisku, ponieważ tak pianiści, jak i każda się z nimi obeszła należycie. Byli takimi Prome- oto chodzi. Nachalna propaganda w tym kon- inna grupa instrumentalistów, wokalistów jest dla teuszami. Awangarda nie jest niczym nowym tekście wylewa się coraz bardziej z prasy i inter- mnie godna zainteresowania. Na tyle, na ile mogę w muzyce jazzowej, bo w pewnym momencie netu. Dziennikarze muzyczni niestety nie robią wnikliwie obserwuję muzyków z całego świata. i be bop był dla muzyków swingowych czymś dobrej roboty w tym temacie. Myślę, że każdy Bywa tak, że przez wiele miesięcy nie trafię na niezrozumiałym. I Coleman, i Dolphy, i Monk z odbiorców znajduje swoją muzykę. Jedni lubią żadnego zachwycającego pianistę, a zaimponuje to byli ludzie, którzy przez wielu swoich star- muzykę swingową, inni muzykę fruwającej ryby mi jakiś puzonista albo perkusista. Żyjemy w cza- szych kolegów byli odsądzani od czci i wiary i tak samo jest z muzykami. Każdy powinien sach, kiedy dostęp do informacji jest tak łatwy, że i tak było, jest i będzie po wieki wieków. Mój znaleźć swoją drogę. Zasada „żyj i pozwól żyć jesteśmy – dosłownie – bombardowani różnymi problem z muzyką alternatywną w Polsce pole- innym” powinna obowiązywać w tej sytuacji. produkcjami. Trzeba tylko mieć czas, aby przy ga na tym, że mam jakieś takie nieodparte wra- pomocy komputera, rozmów z kolegami, telewi- żenie, że sporo ludzi zajmujących się muzyką Tych refleksji jest mnóstwo i nie sposób w krót- zji, bądź chodzeniu po sklepach zapoznawać się awangardową traktuje nas wszystkich (mainst- ki sposób określić mojego stosunku do tego z nowymi postaciami w naszym światku i słuchać reamowców) pogardliwie. Nawet nie w białych wszystkiego. Reasumując cieszę się, że jazz jest ich płyt. Z drugiej strony smutną prawdą jest, że rękawiczkach, ale dosyć otwarcie wypowiadają ciągle żywy i wchłania mnogość innych ga- 99,9% tych wszystkich albumów nie ma żadnej się na nasze tematy z takim uśmieszkiem po- tunków. Wszystko się przenika z muzyką kla- fot. Krzysztof Wierzbowski

52 53 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

syczną, współczesną, popem, bluesem, techno... Dotknąłeś ważnego tematu. To nie wynika i z różnymi rzeczami, które nawet trudno na- ze znudzenia się instrumentem głównym jakim zwać. Jazz jest dla mnie cały czas fascynującą jest fortepian, który został mi narzucony w pa- i rozwijającą się ścieżką kultury. cholęcym wieku przez rodziców. Akurat okaza- ło się, że jak ulał do mnie pasował. Już od cza- Co do Twojego pytania o koncerty: z moim sów studiów interesowałem się grą na innych bywaniem jest ostatnio bardzo słabo, bo rze- instrumentach. Nauczyłem się wówczas grać na czywiście nie miewam zbyt dużo czasu, ale cza- bębnach. Często dorabiałem grając na kujaw- sem zdarzają się jakieś Komety Halley’a, które skich weselach w okolicy Bydgoszczy – to było swoim megabłyskiem są w stanie przyciągnąć świetną szkołą. Każdemu muzykowi polecam takich ludzi jak ja, którzy na co dzień są perma- nauczenie się gry na bębnach, bo daje to bar- nentnie zajęci... dzo solidną podstawę. Do dzisiaj często na tych bębnach gram, często obsługuję instrumenty ...niestety ani Hersch ani Taborn, ani Cecil Tay- perkusyjne. Chociażby niedawno z Anną Ma- lor – o ile rzeczywiście przyjedzie – nie będą grali rią Jopek w Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku, w Warszawie... gdzie już nie było dla mnie miejsca przy for- fot. Krzysztof Wierzbowski tepianie, bo grał Gonzalo Rubalcaba, muzyko- To jest rzeczywiście problem i nie wiem czy wałem więc na cahonie, shakerach, bongosach, uda mi się wyskoczyć. Chociaż udało mi się wy- Anglik z korzeniami z walijskimi. Osoba bar- poszukiwaniach jest dosyć szeroka gama, ale te marimbie, dzwonkach. To jest znowu dowód na skoczyć parę lat temu na Brada Mehldaua do dzo słabo w Polsce znana, chociaż był w Kaliszu nagrania nie kurzą się na moich półkach. to, że muzyka kręci mnie we wszelkich swoich Wrocławia, albo na Scotta Kinsey’a z Mathew parę miesięcy temu, o czym dowiedziałem się przejawach; nie tylko jako instrumentalista, czy Garrisonem w Poznaniu. Wspomniany przez po fakcie i żałuję. Chętnie bym go usłyszał na Osiemnaście lat nauki gry na klawiszach „od małe- kompozytor, aranżer, dyrygent, ale i wokalista, Ciebie Fred Hersch jest moim bohaterem od żywo. Również kupiłem kilka jego płyt i ta pia- go”, a właściwie nauki aż do teraz, bo ona oczywi- bo śpiewam od wielu lat... połowy lat 90 tych. Mam chyba Jego wszyst- nistyka jest dla mnie porażająca. Taka, w której ście nie skończyła się wraz z wyjściem poza mury kie płyty i coraz częściej udaje mi się zaintry- wszystko, co mnie najbardziej kręci, jest na naj- szkolne. Jednak fani którzy są bardziej dociekliwi, ... to słychać na niektórych płytach, nawet w deli- gować kolegów tą postacią – prawie nieznaną wyższym, kosmicznym poziomie, dodatkowo znajdą na portalu YouTube filmiki z utworem Giant katnych partiach solowych różnych instrumentów, w naszym kraju... W ostatnim czasie urzekło z zaskakującą lekkością i swobodą. Olbrzymia Steps gdzie nie parasz się pianistyką, lecz grą na nie tylko na wspomnianym YouTube. mnie kilku znakomitych muzyków. Choćby wyobraźnia, polirytmia, opanowanie wszelkich wszelkich innych instrumentach... Gdybyś cofnął włoski pianista – Stefano Bollani, którego zo- nieregularnych podziałów, przy tym nieskazitel- się teraz do czasów nauki w bydgoskim miesz- Tak. Na wielu płytach popowych, które produ- baczyłem parę miesięcy temu w jakimś progra- na pianistyka itd. Uwielbiam Aarona Parksa – kaniu na pianinie Legnica, bądź do ogniska mu- kuję od lat wykonuję chórki i to często nawet mie w telewizji Mezzo. Był to koncert solo na ostatnia płyta James Farm z Redmanem jest jedną zycznego, na które uczęszczałeś w tym mieście, to dziękując moim fantastycznym kolegom, często fortepianie, a ja byłem zaszokowany erudycją, z moich najczęściej słuchanych. Nabyłem rów- zmieniłbyś instrument? Czy jest to poszukiwanie wymyślam chórki typu „Take 6”, wielogłosowe sprawnością i wyobraźnią Bollaniego! Kupi- nież niedawno płytę Human Element, w której czegoś innego – poznania sposobu rozwijania im- i często bardzo trudne, co sprawia mi wielką łem jego kilka płyt i teraz jakoś staram się to jestem zakochany (Scott Kinsey, Matthew Gar- prowizacji na innych instrumentach, bo przecież frajdę! przetrawić... Z takich pianistów, którzy ostatnio rison, Arto Tunçboyaciyan i Gary Novak). To niejako instrument również rzutuje na sposób roz- mnie jakoś bardzo mocno wciągnęli na pewno bardzo współczesne mocne fusion z korzenia- wijania improwizacji... A może to sposób zabicia Chęć gry na instrumentach dętych pojawiła się muszę wymienić Gwilyma Simcocka. Jest to mi w muzyce Zawinula... Jak zwykle w moich nudy i zwyczajna zabawa? dość dawno, tyle że nigdy nie miałem pieniędzy,

54 55 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

żeby sobie te instrumenty kupić. Każdy muzyk Tak, to dzień premiery mojej kolejnej płyty. lance to przedsięwzięcie dosyć skomplikowane Oczywiście pojawiły się zaproszenia do współ- wie, że kiedy gra się na instrumencie z najwyż- Troszkę idąc za ciosem i dlatego, że lubię ry- i logistycznie, i finansowo. Długo zbierałem się pracy. Nie odkryję za dużo kart, ale... jest bardzo szej półki szybciej i łatwiej można osiągnąć zyko, postanowiłem wydać dwie płyty autorskie do tego aby znaleźć odpowiedniego wydawcę, blisko pomysł nagrania płyty z Ivanem Linsem pewne efekty. Obecnie mam saksofon tenoro- w jednym roku i to w odstępie dwóch miesię- dogadać wszystkie kwestie związane z poli- – genialnym brazylijskim wokalistą i kompo- wy Selmera Mark III, saksofon C melody z po- cy. Do wydania albumu Looking forBbalance, grafią, tłoczeniem, dystrybucją... ale wreszcie zytorem. Gregoire zaprosił mnie do napisania czątku lat trzydziestych, EWI, flet poprzeczny o którym teraz mówimy zbierałem się już półtora się udało! Płytę wyda Universal, więc jestem aranżacji na jego solową płytę, która ukaże się Yamaha, duduk, komplet irlandzkich whistle’ów roku. To jest kontynuacja płyty Symphonicum, w bezpiecznych rękach. Teraz pozostaje nam na początku stycznia 2012. Jest już praktycznie (dwanaście fletów w różnych tonacjach), dwa która była nominowana w tym roku do nagrody tylko czekać. skończona, teraz trwają prace nad masteringiem. chińskie poprzeczne flety bambusowe, klarnet Fryderyka w kategorii Muzyka Współczesna, Napisałem aranżacje na orkiestrę smyczkową. basowy Buffeta, klarnet Ray Benson, melodykę a więc będzie to myślenie dużą formą, orkiestrą No tak, takie możliwości ma rzeczywiście mało kto. Na tej płycie jestem razem z Take 6, Marcusem Hohnera – fantastyczny instrument!! symfoniczną, łączenie idiomu jazzu z muzyką Z tego co wiem realizował Was Tadeusz Mieczkow- Millerem, Tootsem Thielemansem, Cassandrą współczesną, trzecim nurtem. W pewnym sensie ski. Spokojnie można więc przyjąć, że brzmi nieźle Wilson... a więc taka lista płac, która powoduje, Tak zwana szprotawa... to nic nowego, robili to przed nami kompozy- i wszyscy zadowoleni... że jestem od razu dowartościowany. Nie wyklu- torzy jeszcze w latach pięćdziesiątych. Materiał czone, że następna płyta z Gregoirem Maretem ...albo fortepian turystyczny – też na tym ła- zarejestrowaliśmy w zeszłym roku. Zaprosiłem To prawda. Poczułem dumę, kiedy wysłałem lin- nagrywana będzie również wspólnie na począt- two się nie gra, klawisze są mniejsze i węższe, do grania właśnie Gregoire'a Mareta jako głów- ka do ściągnięcia naszych masterów Gregoire’owi ku przyszłego roku. W rozmowach pojawiały się ale trzyma się go równolegle do linii wzroku, nego gościa, do tego fantastyczni koledzy – Ce- Maretowi, on przekazał część z tych utworów całkiem swobodne myśli, żeby przyjechać do Sta- chociaż niektórzy mają do tego dłuższy wężyk zary Konrad, Robert Kubiszyn, Marek Napiór- swoim kolegom ze środowiska „do wglądu” – nów i poznać środowisko. To są rzeczy, które bar- i wtedy kładą melodykę przed sobą, grając jak kowski, Piotr Baron i Orkiestra Sinfonia Viva, a jak wiadomo on ma ciekawych kolegów: typu dzo cieszą, ale póki nie ma konkretów, to nie ma na fortepianie… razem ponad 40 osób, no i ja jako dyrygent, pia- Pat Metheny, Marcus Miller, Cassandra Wil- co gdybać i więcej opowiadać. Już dawno temu nista, gram także na przeszkadzajkach itd. son... – no i zaczęły się do mnie maile treści „Hi! nauczyłem się, żeby być sceptycznym wobec tych ale to już oszukiwanie... Who are You!?” piękne komplementy. Najpięk- wszystkich historii, póki nie ma potwierdzeń. Hołduję zasadzie: „Życie da ci dokładnie tyle, niejszymi momentami w życiu muzyka są te, no właśnie! (śmiech). chromatyczną harmonijkę ile będziesz miał odwagę sobie wziąć”. Od lat kiedy mamy pewność, że pochwały ze strony Czyżbyś planował dłuższy pobyt za oceanem? ustną Suzuki... od kiedy współpracuję z Grego- produkuję i finansuję swoje płyty sam i zno- innych nie są podyktowane koniunkturalizmem irem Maretem, który zachwycił mnie łatwością wu jestem pod tym względem wyjątkiem, po- czy interesem z innych pobudek. To są bezstron- Nie no skąd. Wychodzę z założenia, że w obec- gry. Spróbowałem – wcale łatwo nie jest. Ten nieważ mogę sobie pozwolić na ten komfort ni ludzie i jeśli coś im się podoba to piszą, jeżeli nej chwili można pracować z muzykami z innego mały instrument kładzie duże kłody pod nogi, z racji tego, że robię dużo komercyjnych pro- nie to albo to ostentacyjnie przemilczą, albo na- kontynentu nie ruszając się z Polski – są szybkie ale zawziąłem się i ćwiczę. Ten mój zbiór za- dukcji, z których profity umożliwiają mi „sa- piszą, że nie jest dobre i tyle. łącza i samoloty. Jednak to nie jest mój głów- czyna przypominać małe muzeum instrumen- mosponsorowanie”. To co odkładam z takich ny cel. Jakby to nie brzmiało wszystko rozbija tów, zobaczymy co z tego wyniknie! (śmiech) inicjatyw potem ładuję w jazz. W produkcje, No dobrze, wiemy że nagrania z zagranicznymi się o mentalność. Moje miejsce jest tu. Miesz- za które żaden sponsor nie dałby pięciu groszy. gwiazdami, mogą być przepustką do współpra- kałem kiedyś w Monachium – nawet chciałem Skoro wspomniałeś tego światowej sławy harmo- Dość mam tego, czego kiedyś miałem aż nadto, cy za oceanem. Uda mi się wycisnąć jakieś wieści, tam zostać – był to czas transformacji ustrojo- nijkarza, to może zdradzisz nam plany związa- a więc chodzenia od drzwi do drzwi, gięcia się które – jak podejrzewam – były zawarte we wspo- wej. Jednak po paru miesiącach zdałem sobie ne z kolejnym projektem, również tegorocznym, w ukłonach i chowania dumy i godności głębo- mnianych mailach poza „Hi!...”? Bo raczej na tym sprawę, że są pewne organiczne różnice naszej wchodzącym w życie już 11. listopada. ko w kieszeń. Uważam, że w naszych czasach się kończyć nie powinno skoro już napisali! mentalności, że nie czuję się tam swobodnie, jest to troszkę upokarzające. Looking for Ba- mimo atrakcji, pełnych sklepów, poczucia „bycia

56 57 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Europejczykiem” (to był 1990 rok) itd. A Nowy żacja była dla mnie fascynującą i jeszcze nie do Kenny Garrett Jork (zwłaszcza Manhattan) mnie męczy i to końca odkrytą materią. Na tyle, na ile pamię- straszliwie. To tempo, hałas, ciągły pęd, po kilku tam, zaczynałem wtedy profesjonalne działania Urodzony w 1960 roku amerykański saksofo- skich płytach też jest jakby bardziej wyważo- dniach wpędza mnie w lekka traumę... z orkiestrami – takie które wymagają poważnej nista i flecista. W wieku 18 lat, w 1978 roku, ny, skierowany do szerszego kręgu fanów jazzu. wiedzy i umiejętności. Zachłysnąłem się anali- krótko po ukończeniu szkoły średniej grał Zdarzają się mu również muzyczne ekspery- Mam jeszcze jedno pytanie. Ładnych parę lat temu zami dzieł Marii Schneider, Vince’a Mendozy w orkiestrze Duke’a Ellingtona prowadzonej menty inspirowane muzyką azjatycką (tak jak udzielają wywiadu portalowi Fusion.pl („Elektrycz- czy Clausa Ogermana, a więc tych, którzy do przez jego syna Mercera Ellingtona. W 1981 na wydanej w 2006 roku Beyond The Wall). na strona jazzu”) powiedziałeś, iż „masz nadzieję, dziś są dla mnie wyznacznikami pewnej dro- roku dołączył do orkiestry Mela Lewisa. To był że aranżowanie będzie kiedyś Twoim głównym gi i poziomu aranżowania. Stało się tak, że te- początek jego kariery i z pewnością czas zdoby- Kenny Garrett nie wydaje zbyt często albumów zajęciem”, czy po latach, kiedy mówisz o głodzie raz rzeczywiście aranżacja, a także orkiestracja wania muzycznego doświadczenia. solowych. Ostatnia jego płyta pochodzi z 2008 do pianistyki odważysz się jeszcze kiedyś na po- połączona z komponowaniem, bo coraz więcej roku. Jest to nagrany wspólnie z Pharoahem dobne stwierdzenie o jakiejkolwiek z Twoich form komponuję, jest obecnie moim głównym spo- W 1984 roku nagrał pierwszą solową płytę – In- Sandersem album Sketches Of MD. działalności? Czy jednak możesz stwierdzić, że to sobem działania. W którymś momencie jednak troducing Kenny Garrett dla mało znanej wytwór- zdanie było wypowiedziane zbyt szybko? zabrakło troszkę fortepianu. Może za jakiś czas ni CrissCross. Później jego kariera potoczyła się Kenny Garrett to również niezwykle aktywny okaże się, że te proporcje się zmienią... już nieco szybciej, w dużej mierze dzięki pomocy muzyk sesyjny. Przez ponad 5 lat był członkiem Masz rację, dobrze że mi to przypomniałeś. To wielkich wytwórni – Atlantic i Warner. W 1996 elektrycznego zespołu Milesa Davisa, grając jest stały mechanizm, że dziennikarze przy- Krzysztof Herdzin, który musi swojemu organizmo- roku nagrał płytę, która dla wielu fanów muzy- z nim setki koncertów i nagrywając jedną płytę pominają swoim rozmówcom ich wypowiedzi wi dostarczać trochę kompozycji, aranżacji, dyry- ka określa jego muzyczną tożsamość – Pursuan- studyjną – Amandla i kilka mniej lub bardziej ofi- sprzed lat i często zdarza się, że tamte stwier- gentury, pianistyki i produkcji. Dzięki za rozmowę. ce: The Music Of John Coltrane. Dla mnie, waż- cjalnych albumów koncertowych. Grał też wiele dzenia nie mają wiele wspólnego z tym, co dzie- niejszymi i ciekawszymi płytami Garretta z lat lat z Marcusem Millerem, nagrywając z nim 5 je się obecnie, no ale po prostu takie jest życie. Jeszcze oczywiście od czasu do czasu dobrego dziewięćdziesiątych są African Exchange Student albumów, w tym ten najciekawszy w dorobku My się zmieniamy i dojrzewamy. W ciągu paru jedzenia i napitku! Dziękuję również. i Star & Stripes / Live. Szczególnie ta druga to basisty – The Sun Don’t Lie – choć akurat tutaj lat zmieniamy pozycję, priorytety, bo przed prawdziwe saksofonowe tour de force. Nagranie Garrett gra tylko w jednym utworze. tym się nie ucieknie. Być może wówczas aran- Rozmawiał Roch Siciński koncertowe zarejestrowane w 1993 roku, zagra- ne w towarzystwie najlepszej z możliwych – dla Według różnych statystyk zagrał na ponad 250 Łukasz Żyta, Krzysztof Herdzin Kenny Garretta – sekcji rytmicznych: na kon- albumach innych wykonawców, wśród których trabasie zagrał Charnett Moffett, a na bębnach są największe gwiazdy współczesnego jazzu, Brian Blade. Kupując tę płytę przygotujcie się w tym Christian McBride, Chick Corea, John na prawdziwą coltrane’owską lawinę dźwięków. Scofield, Geri Allen i wielu innych. Nie znam Choć Kenny Garrett gra głównie na alcie, to wszystkich gościnnych nagrań Kenny Gar- właśnie John Coltrane zdaje się być w począt- retta, ale z pewnością wśród nich znajdzie się kach jego kariery najważniejszą inspiracją. Star propozycja dla fanów wielu różnych odmian & Stripes / Live to moja absolutnie ulubiona jazzu. Wśród tych, które znam, najbardziej lu- płyta Kenny Garretta do dziś. bię i mogę polecić są między innymi następu- jące albumy: Amandla – Milesa Davisa, Blow W ostatnich latach dźwięk Kenny Garretta Michaela Patches Stewarta, nagrania koncerto- znacznie złagodniał, a repertuar na jego autor- we z Montreux z Milesem Davisem (box: The fot. Bogdan Augustyniak fot.

58 59 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Complete At Montreux 1973-1990), Art Tatum son. Wygrał bezapelacyjnie nie tylko w opinii wspomniał, że pokaże mu jak można zagrać Dreyfus Night In Paris – nagranie firmowa- widzów i krytyków obserwujących tego dnia jeszcze szybciej. Art Tatum odpowiedział, że ne przez Marcusa Millera, Michella Petruc- Art Tatum to jeden z najważniejszych pianistów zmagania najszybszych pianistów, ale również wszystko to, co Bud Powell zagra prawą ręką, cianiego, Bireli Lagrene’a, Lenny’ego White’a w historii muzyki jazzowej. Dlaczego jednak w opinii pokonanych, starszych i bardziej od on powtórzy szybciej lewą. Ta historia, powie- i Kenny’ego Garretta. jego styl nie znalazł nigdy zbyt dużej liczby na- niego doświadczonych muzyków. lana w kilku historycznych książkach nie zna- śladowców i wyznawców? Odpowiedź jest pro- lazła swojego końca, bowiem Bud Powell nie Wśród wartych uwagi nagrań są też albumy sta. Większość pianistów zwyczajnie nie potrafi Krótko po tym sukcesie dokonał pierwszych, zaryzykował rzeczywistej konfrontacji w tak Gershwin’s World Herbiego Hancocka i koncer- zagrać tak szybko tak wiele nut i zachować przy poszukiwanych dziś przez kolekcjonerów – wy- nierównej dla Arta Tatuma walce. towe nagrania zespołu Marcusa Millera. tym absolutną niezależność obu rąk. danych wtedy w małym nakładzie przez wy- twórnię Brunswick – nagrań. Lata trzydzieste Jego interpretacje popularnych standardów są Świetnie sprawdza się po latach również zapo- Art Tatum urodził się 13 października 1909 spędził rezydując w najlepszych klubach jazzo- do dziś wzorem inwencji improwizacyjnej, op- mniane nagranie koncertowe w formie płyty roku w Toledo w stanie Ohio. Jego rodzice byli wych w całych Stanach Zjednoczonych. Był też artej na wykorzystaniu całej klawiatury i rehar- DVD: Marcus Miller – In Concert: Ohne Filter aktywnymi muzykami, ojciec grał na gitarze, z krótką, swoją pierwszą wizytą w Europie. monizacji znanych tematów. Music Pur z 1994 roku, w jednym z najlepszych a matka na fortepianie. W wyniku przebytej składów lidera – z Kennym Garrettem, Micha- choroby w dzieciństwie nieomal całkowicie W latach czterdziestych, zmuszony nieco przez W latach pięćdziesiątych zarejestrował serię elem Patches Stewartem, Poogie Bellem i Ber- stracił wzrok. Przez całe dorosłe życie zacho- oczekiwania słuchaczy, dla których formuła solowych albumów dla wytwórni Pablo Nor- nardem Wrightem. wał jedynie częściową zdolność widzenia jed- wirtuozerskich występów solowych stała się mana Granza, dostępnych dziś w formie boxu nym okiem. zbyt hermetyczna, próbował swoich sił w trio The Complete Pablo Solo Masterpieces. To ponad Kenny Garrett jest zawsze lepszy na koncer- z gitarzystą Tinym Grimesem i wyśmienitym 100 nagrań na 7 płytach CD dokumentujących tach, kiedy wpada w trans niekończących się Już jako dziecko wykazywał niezwykłe muzycz- basistą, o którym mało słuchaczy dziś pamięta, unikalne sesje, większość utworów została zare- improwizacji z łatwością kradnąc show liderom ne uzdolnienia. Jego niemożliwy do skopiowania Slamem Stewartem jestrowana za pierwszym podejściem. Ten zbiór zespołów, w których gra. Mimo tego czekam styl gry ukształtował się zanim trafił na jazzo- to obowiązkowa pozycja w kolekcji każdego z niecierpliwością również na każdą jego płytę we estrady, jeszcze w czasach szkolnych. Szybko Jego najlepsze nagrania to te, które zarejestro- fana muzyka i odpowiedni produkt dla każdego, solową, choć nie są one ostatnio już tak fascy- został zauważony w Toledo przez liderów or- wał solo. Większość współczesnych mu muzy- kto chce posłuchać znanych jazzowych standar- nujące jak te z lat dziewięćdziesiątych. kiestr, którzy często to miasto odwiedzali. ków zwyczajnie nie potrafiła nadążyć zarówno dów w mistrzowskich wykonaniach. Dla Pablo za jego techniką, jak i pomysłami na impro- Art Tatum nagrał też kilka płyt z innymi mu- Rafał Garszczyński Jego pierwszymi muzycznymi idolami byli Ja- wizację. Miał opinię samotnika podążającego zykami, ale towarzystwo na scenie i w studiu mes P. Johnson i Fats Waller. Wpływ na jego swoją własną drogą. zwykle mu przeszkadzało, nikt za jego techniką styl wywarł też niewiele od niego starszy Earl i inwencją nie nadążał, więc nagrania solowe są Hines. Debiut Tatuma na nowojorskiej scenie Mimo niesłychanej szybkości, co można zoba- zdecydowanie ciekawsze. do dziś pozostaje legendarnym wydarzeniem. czyć na nielicznych zachowanych fragmentach Kiedy pianista w wieku 24 lat pojawił się w klu- filmowych z jego występów, wygrywanie nie- Art Tatum zmarł 5 listopada 1956 roku. Właś- bie Onyx na organizowanych tam cyklicznie za- osiągalnych dla innych pianistów pasaży przy- ciwie każdy wielki pianista współczesnego jazzu wodach pianistów (zwanych „cutting contess”) chodziło mu niezwykle łatwo, bez fizycznego choć raz wspomniał o tym, że Art Tatum jest zmiótł z estrady tuzów stylu stride, wśród któ- wysiłku. Kiedyś dla żartów Bud Powell, też niedoścignionym wzorem technicznej elegan- rych byli jego muzyczni bohaterowie, jak Fats nieprzeciętny przecież i doskonały technicznie cji, lekkości i twórczej inwencji. Waller, Willie The Lion Smith i James P. John- pianista, występując przed Artem Tatumem Rafał Garszczyński

60 61 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

W zasadzie nie istnieję w obiegu komercyjnym strony jest mi bardzo milo, że mnie pamiętają, Jaka była metoda wyboru utworów na Personal czy znają, bo dziś na scenie jazzowej pojawia się Selection? Z Grażyną Auguścik rozmawia Rafał Garszczyński co chwila ktoś niezwykle interesujący. Wybrałam te utwory, które się sprawdziły przez Rafał Garszczyński: Rozmawiamy w Warszawie, Wydałaś właśnie płytę Personal Selection. Skąd po- lata na koncertach i te, dzięki którym pozyska- na kilka dni przed Twoim koncertem w Gorzowie. mysł na takie trochę podsumowanie kariery w po- łam nowych słuchaczy – jak na przykład „The Ostatnio często bywasz w Polsce. staci składankowej płyty? Moon Is A Harsh Mistress”. Zyskałam nowych fanów m.in. dzięki temu utworowi. Najbliższy koncert gram z Adamem Bałdychem To nie był mój pomysł, sama bym takiej płyty nie i Royal String Quartet, 30 września w Gorzo- wydała, a na pewno jeszcze nie teraz. To jest za- Większość Twoich starszych płyt ciągle można kupić, wie Wielkopolskim. Adam to rewelacyjny mło- bieg promocyjny firmy MTJ, która postanowiła co w wypadku pozycji jazzowych nie jest częste… dy skrzypek, wspaniały muzyk i chłopak z cha- wykorzystać okazję przed wydaniem następnej ryzmą. Myślę, że jego talent dotrze do wielu autorskiej płyty. Minęło 15 lat od wydania mojej Dostępność moich płyt jest pewnie spowodo- zakątków świata. pierwszej płyty w USA. Przyznam, że to dobry wana tym, że sama mam nad tym kontrolę. Na pomysł, wiele osób kojarzy moje nazwisko, ale rynku jest oczywiście niełatwo z dystrybucją. W ostatnim tygodniu znowu pomuzykowałam nie zna mojej muzyki. Płyta Personal Selection W Ameryce sprzedaję swoje płyty prawie wy- z Bogdanem Hołownią. Z nim gra się tak, jak daje im okazję poznania mnie w wielu różnych łącznie przez internet i stare pozycje ciągle się z niewieloma pianistami na świecie. Mamy wy- muzycznych okolicznościach i sięgnięcia po sprzedają. W Polsce mam firmę dystrybucyjną jątkowo dobrą chemię na scenie. To jest bardzo moje wcześniejsze płyty. Jazz Sound, ale jest pewien problem, bo okazuje specyficzne, mogę powiedzieć osobiste granie się, że Empiki, które właściwie mają wyłączność każdego z nas, ale znajdujemy wspólny język mu- Personal Selection to nie jest płyta dla Twoich fa- na dystrybucję nie są zainteresowane zamawia- zyczny. Dlatego jesteśmy unikalni w tych swoich nów, oni z pewnością mają już na półkach więk- niem starych tytułów i chyba istnieję w większo- subtelnościach, które na zewnątrz brzmią spo- szość, jeśli nie wszystkie te nagraniu (na płycie są ści również w Polsce w sprzedaży internetowej. kojnie, i subtelnie, często melancholijnie, z ukrytą liśmy wszyscy w Singapurze na koncercie świą- dwa premierowe, archiwalne utwory nagrane wie- Może kilka sklepów w dużych miastach ma po energią i siłą, bo my po prostu jesteśmy prawdzi- tecznym, czyli w grudniu, 4 lata temu. Koncert le lat temu z Michałem Urbaniakiem). kilka egzemplarzy na tzw. stanie. Pozostaje nam wi i niczego nie udajemy, jesteśmy sobą. Lubimy dla 2 tysięcy ludzi, organizowany przez pianistę sprzedaż podczas koncertów na trasach koncer- tę naszą siłę pod płaszczykiem spokoju. Jeremy Monteiro, który zaprosił kilku muzyków Z Michałem Urbaniakiem nagrałam 5 utworów. towych. Generalnie w ostatnich latach sprzedaż jazzowych z różnych stron świata. Toots to wiel- To było dawno, w 1992 roku, dziś brzmi trochę płyt na świecie spadła drastycznie. Ale wierzę, W moim pojęciu nie należysz do osób, które się ki muzyk, kiedy zaczyna grać, sprawia wrażenie jak modny w swoim czasie w USA smooth jazz. że fani jazzu będą kupować do swoich kolekcji. przepracowują, nie szukasz popularności na siłę, młodego człowieka. On po prostu kocha grać. W Polsce takie granie nie było wtedy jeszcze idziesz swoją drogą. Jednak pomimo tego jesteś Jeden z niewielu dziś, którzy mieli możliwość znane. Poza tym praca z Michałem to wspania- Jednak niedługo ukaże się Twoja nowa płyta. osobą znaną i pamiętaną, często z jednorazowych pracować z Charliem Parkerem, a Parker zmarł ła przygoda, wielka radość, emocje, kreatywność, występów przez innych muzyków… Całkiem nie- w 1955 roku. nieprzewidywalność. Mam wielki sentyment do Tak, wychodzi kolejna płyta z Paulinho Garcią dawno zapytałem, czy jakieś polskie wokalistki tych nagrań i czasu w którym one powstały. Dwa w MTJ, tak jak Personal Selection i jest to dla pamięta Toots Thielemans. Pamiętał Ciebie… W zasadzie nie istnieję w obiegu komercyjnym, utwory postanowiłam włączyć do Personal Selec- mnie pewna nowość, bo nie pod moją firmą. Na ale w środowisku muzycznym zdecydowanie tak. tion, bo jest ich za mało z tamtego czasu, żeby płycie będą piosenki The Beatles w stylu brazy- Z Tootsem spotkałam się na scenie tylko raz. By- Stąd też zna mnie wielu muzyków. Z drugiej zrobić całą płytę. lijskim, zaaranżowane precyzyjnie na dwa głosy

62 63 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

i gitarę. Jest też kontrabas i instrumenty perku- dobniej na wiosnę. Miałam już koncert z jego kontaktów, te doświadczenia wpłyną z pewnoś- Trudno jest zapewnić sobie dobry kontakt z pub- syjne. Czasem pojawia się saksofon i flet. Płyta muzyką uzupełniony o poezję jednego z mło- cią na jego muzykę. Trzeba się uczyć od lepszych, licznością w solowym recitalu grając dla 2 tysięcy ukaże się w połowie listopada. Płytę będziemy dych poetów z Chicago. Świetnie się to spraw- zbierać doświadczenia i konfrontować siebie. słuchaczy… w Polsce promować serią koncertów w duecie dziło. Nick Drake nie jest zupełnie jazzmanom z Paulinho Garcią. Trasę rozpoczynamy 9 listo- nieznany. Brad Mehldau nagrał dwie jego kom- Jak wygląda życie jazzowe w Chicago, gdzie od wie- To prawda. Nie jest łatwo zaczarować dużą salę. pada we Wrocławiu. Zagramy też w Olsztynie, pozycje na swoim solowym albumie – „River lu lat mieszkasz? Brad Mehldau to potrafi, on wchodzi w muzykę Słupsku, Elblągu, Kołobrzegu, Warszawie i paru Man” i „Things Behind The Sun”. i zabiera ze sobą swoich fanów.. Kiedy przyje- innych miastach. Szczegółowy harmonogram Jak wszędzie. Ilość miejsc do grania się zmniej- chałam do Stanów Zjednoczonych, 23 lata temu, trasy pojawi się w najbliższych dniach… To bę- Ja pamiętam też nagranie Charlie Huntera z Norah szyła. Jest oczywiście trochę lepiej niż w Polsce, są pierwszy koncert, który zobaczyłam, to był so- dzie pierwsza prezentacja nowej muzyki na żywo. Jones – „Day Is Done” z płyty Songs From The Ana- kluby, są jam sessions. Np. w Chicago w słynnym lowy występ Bobby McFerrina. Zrobił wtedy na Płytę realizował Ken Christiansen. Nagrywali- log Playground… Green Mill, w każdy piątek do 4 rano odbywa mnie kolosalne wrażenie. Ostatnio duże wraże- śmy z Paulinho Garcią, na żywo, starą metodą, się od 20 lat klasyczne jam session. Według mnie nie zrobił na mnie koncert Roberta Planta. Jest do jednego mikrofonu. Ken to pasjonat muzyki, Nick Drake odkryty ponownie w Ameryce jakiś mamy dziś wielką ilość doskonałych muzyków ciągle w świetnej formie i zachwycił mnie swoją dźwięku, nagrywa tą metodą już od 30 lat. To czas temu. Młodzi ludzie w kafejkach słuchają i nie jest łatwo się przebić. Młodzi muzycy mają kreatywnością. To muzyk poszukujący, a przecież było bardzo ciekawe dla mnie doświadczenie. go bardzo często. łatwy dostęp do wiedzy, nut i nagrań. Wszystko nie musiałby. Zrobił wielkie zamieszanie na rynku można znaleźć w internecie, łatwiej się uczyć, kie- rockowym i mógłby tylko odcinać kupony. To wy- Ta płyta jest już nagrana i gotowa. Masz jakieś na- W czasach kiedy wyjeżdżałaś do USA, pamiętam ten dy ja zaczynałam, trudniej było o nagrania i in- borny lider, z wielką charyzmą, szanujący swoich stępne plany nagraniowe? moment, wychowawcy w szkołach w Słupsku stawia- formacje. Dlatego zaistnieje ten kto zainteresuje muzyków. Wielka klasa. li Cię za wzór tego, że z niewielkiego w sumie mia- odbiorców czymś ciekawym. Czy to stylem grania, Tak, oczywiście. Mam już kolejną płytę, która steczka można wyjechać – USA w tych czasach było brzmieniem. Osobowość muzyczna zawsze się W takim razie polecam każdy możliwy koncert Bruce’a czeka na finałowy miks i mastering, muzycznie jakby dalej niż jest teraz, świat się nieco skurczył… obroni. Życie jazzowe w Chicago ma się świetnie. Springsteena. To najlepszy show na świecie. jest już właściwie gotowa. To będzie całkowicie Jest bardzo mocna młoda scena jazzowa. inna płyta, poświęcona w całości muzyce Nicka Wszyscy mogą. Trzeba mieć dużo wiary w sie- Tak, nigdy nie byłam, ale to muzyk niezwykle Drake’a. bie i determinacji. Ameryka nauczyła mnie, że Bywasz na koncertach jako widz? prawdziwy. Uwielbiam też koncerty Radiohead. wszystko w życiu jest możliwe. Jeśli tylko się chce, Są prawdziwi i dają z siebie 100%. Kiedy ktoś Jazzfanom to nazwisko może wiele nie mówić. można osiągnąć wszystko. Bardzo dużo muzyków Oczywiście. To zawsze jest bardzo inspirujące do- jest prawdziwy, nieważne jaką gra muzykę, czuje Dodajmy więc, że to wyśmienity brytyjski poeta, boi się zaryzykować swoją pozycję w kraju, boją świadczenie. Muzyka na żywo to dodatkowa daw- się to zawsze. Poza tym słucham każdej dobrej piosenkarz i gitarzysta. Zmarły przedwcześnie się stracić to co osiągnęli. Moim zdaniem zawsze ka emocji. Dobry koncert, niezależnie od gatunku muzyki. Jeśli ktoś pozuje, ściemnia, wychodzę. w wielu 26 lat w 1974 roku w wyniku przedaw- warto spróbować, nawet jeśli się wróci, to przy- muzyki jest ciekawym doświadczeniem. Często kowania leków antydepresyjnych. Może to dość wiezie się ze sobą bezcenne doświadczenia. Nawet bywam na koncertach muzyków mojego zespołu. Dziękuję za rozmowę. Czekam na nowe nagrania dalekie porównanie, ale można powiedzieć, że małe podróże odświeżają i wzbogacają. Zawsze Uwielbiam na żywo słuchać Brada Mehldaua. i zapraszam następnym razem do naszego studia. jest to brytyjski odpowiednik Tim Buckleya (nie zachęcam młodych muzyków do konfrontacji mylić z synem Jeffem) i Tima Hardina. z innymi środowiskami i muzykami. To bardzo Ja czasem kibicuję w głębi duszy utalentowanym Obiecuję pojawić się u Was na antenie na żywo rozwija. Bardzo cenię decyzję Adama Bałdycha, muzykom, żeby nie zrobili wielkiej kariery. Wtedy jeszcze w tym roku, pozdrawiam wszystkich Nagrałam ten materiał z moim młodym zespo- który wyjechał w tym roku do Nowego Jorku na z klubów przenoszą się do wielkich sal koncerto- moich fanów i tych, którzy usłyszą mnie po raz łem jazzowym, z gitarzystą Johnem McLean’em, pół roku i nie zmarnował tam ani jednej chwili. wych i tak jak Brad Mehldau, Gonzalo Rubalcaba, pierwszy na antenie RadioJAZZ.FM. z którym gram od lat. Wydam ją najprawdopo- Pograł ze świetnymi muzykami. Nawiązał wiele czy Craig Taborn – wymieniając jedynie pianistów. Rozmawiał Rafał Garszczyński

64 65 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Młoda polska trąbka

Stańko. Jazz. Trąbka. Tu nic nie wymaga ko- pierwszą album Maya wydany 2 lata temu przez Mass Mess Age. W kilka lat później wydał ko- Olgierd Dokalski prowadzi własną formację mentarza. Postać Tomasza Stańki góruje nad Jazz Forum). Podobnie, jak Fortuna, Schmidt lejną płytę zatytułowaną Indian Salon, którą o nazwie Daktari, która kilka dni temu wyda- naszym jazzem w równym niemal równym porusza się raczej w głównym nurcie, jego styl potwierdził, że należy do nielicznego grona ła swój pierwszy krążek This Is The Last Song stopniu jak postać innego trębacza Milesa Da- jest wirtuozerski, nawiązuje do Dizzy’ego Gil- muzyków tworzących wysokiej jakości nu jazz I Wrote About Jews Vol. I. Płyta zawiera muzy- visa nad światowym. Co więcej, podobnie jak lespiego, Lee Morgana czy Wyntona Marsalisa. w Polsce. Niecierpliwie czekam na jego kolejne kę równie zakręconą jak sam tytuł, inspirowa- niegdyś Miles, Stańko cały czas się rozwija Kto lubi bop ze złotej epoki Blue Note, czyli lat dokonania. ną głównie dokonaniami Johna Zorna i innych i mimo niemal 70 lat ciągle zaskakuje nowymi 50-tych i 60-tych ubiegłego stulecia, będzie tą muzyków nagrywających dla jego wytwórni projektami. Przypomnijmy, zamieszkał w No- płytą zachwycony. Tomek Ziętek także woli lżejsze klimaty, ale bez Tzadik Records. Najświeższe to już nie jest, ale wym Jorku i zaczął koncertować z towarzysze- straty na jakości muzyki, o czym przekonał nas może to początek czegoś ciekawego, jest w tym niem muzyków należących to tzw. nowej awan- Jerzy Małek to chyba największa nadzieja na- grając w Pink Freud na takich albumach, jak odwaga i chęć szukania własnej drogi, a to gardy, tak światowej (Gerald Cleaver czy Craig szej mainstreamowej trąbki. Rozchwytywany Sorry Music Polska, czy Jazz fajny jest, a także w jazzie zazwyczaj dobrze rokuje. Taborn), jak rodzimej (Marcin Masecki). OK, jako sideman, bo spośród niezliczonych pro- ze Smolikiem I Novicą. Jest także współtwórcą ale Tomasz Stańko reklamy raczej nie potrze- jektów w jakich ostatnio brał udział wymień- wydanej dosłownie przed kilkoma dniami inte- Kamila Szuszkiewicza znamy z balansującej buje, dlatego w tym tekście chciałbym zapytać my tylko te najbardziej znaczące u boku Pawła resującej płyty Irka Wojtczaka Direct Memory na pograniczu jazzu i avantpopu Baaby, ale ja go o młodych polskich trębaczy, którzy mogą pójść Kaczmarczyka, Rafała Sarneckiego, Krzysztofa Access, na której pojawiają się miedzy innymi wolę z takich czysto awangardowych projektów, śladem wielkiego maga trąbki z Krakowa. Pacana czy Tomka Sowińskiego. Od jakiegoś Tymon Tymański, Leszek Możdżer czy Sławek jak Detrytus współtworzony z perkusistą Hu- czasu Małek próbuje też sił jako lider, zaś na Jaskułke. bertem Zemlerem. W ogóle po Szuszkiewiczu Maciej Fortuna, rozpoczął od skończenia solid- jego nowym albumie zatytułowanym Air zagrał wiele się dobrego spodziewam w najbliższych nych studiów prawniczych, ale miłość do jazzu m.in. Marcin Wasilewski, co wielką moją budzi Wojtka Jachnę znamy doskonale z yassowego latach, a jego płyta Prolegomena (ukazała się okazała się silniejsza. W 2010 roku ukończył ciekawość. Sing Sing Penelope i rewelacyjnego Contem- 22 września nakładem wytwórni Slowdownre- klasę trąbki u Piotra Wojtasika we Wrocławiu porary Noise Sextet. A w tym roku wydał jesz- cords) należy do najbardziej w tym roku przeze i zaczął wykładać jazzową trąbkę na Akademii Adam Milwiw-Baron wychodzi z cienia swo- cze dodatkowo album Niedokończone książki mnie oczekiwanych. Muzycznej w rodzinnym Poznaniu, jednocześ- jego słynnego ojca, saksofonisty Piotra Barona, w duecie z perkusistą Jackiem Buhlem, która nie nagrywając jedną płytę za drugą. Wystar- któremu towarzyszy na jego wydanej w tym to płyta, moim skromnym zdaniem, należy do Artur Majewski, to największa, obok Jurka czy powiedzieć, że w ostatnich 2 latach wydał roku płycie Kaddish. Jednak udowodnił, grając najciekawszych dokonań jazzowej awangardy Małka, nadzieja młodej polskiej trąbki, tylko że 4 płyty, a kolejne 3 zapowiedział na najbliższy między innymi w Pink Freud Wojtka Mazo- w tym roku w Polsce. raczej po free jazzowej stronie mocy. Znamy go rok. Co ciekawe te płyty są doprawdy interesu- lewskiego na najnowszej płycie tej formacji za- m.in. ze Slug Duo, Foton Quartet i Mikroko- jące, o czym niech świadczy album Lost Keys, tytułowanej Monster Of Jazz, że potrafi zna- Tomek Dąbrowski raz brzmi jak Dave Do- lektywu, którego wydana w zeszłym dla ame- nominowany do Fryderyka 2010 w kategorii leźć swoją własną drogę, z dala od głównego uglas, a innym razem jak Peter Evans i trzeba rykańskiego Delmarku płyta Revisit zebrała Jazzowy Debiut Fonograficzny Roku. nurtu i myślę, że usłyszmy o nim jeszcze wiele przyznać, że to co robi w ramach awangardo- entuzjastyczne recenzje tak w Polsce, jak i za dobrego w przyszłości. Wraz z tym muzykiem wego Magnolia Quartet czy na wydanej ostat- granicą, a przez wielu uznana została za najlep- Piotr Schmidt jest znany głównie z kwinte- wkraczamy już w rejony okołojazzowe. nio przez Jazz Forum płycie formacji OFF szy album w zeszłym roku w Polsce. tu jaki stworzył z pianistą Michałem Wierbą, Quartet, jest doprawdy interesującym począt- w ramach którego wydali ostatnio swoją drugą Szymon Folwarczny zabłysnął w 2005 roku kiem jego kariery. Jak zatem ma się sytuacja z polską młodą trąb- płytę zatytułowaną Black Monolith (licząc jako w ramach formacji o nazwie Stealpot, albumem ką? Jeżeli chcemy kontynuować naszą zabawę

66 67 Sylwetki Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

i zapytać kto z tych młodych muzyków ma nie Tad Robinson tyle podobny styl czy brzmienie, ale podobnie kreatywną postawę wobec jazzu, jak Tomasz 55-letni wokalista o „aksamitnym” głosie i wy- To, co czyni go wyjątkowym, to głos, którego Stańko, to w pierwszym rzędzie przychodzi śmienity harmonijkarz urodził się i wychowy- barwa tworzy niesamowitą mieszankę brzmień na myśl Artur Majewski. Artysta dojrzały, sil- wał na Manhattanie, w atmosferze przesiąk- bluesowych i soulowych. Przez wielu krytyków na indywidualność, który tworzy swój własny, niętej dźwiękami spod znaku Stax i Motown, uznawany jest „najczarniejszym” wśród białych niepowtarzalny język. Wielkie umiejętności a także bluesową tradycją. Tam też od najmłod- wokalistów. Jeden z nich posunął się do stwier- posiada też Małek, ale własne udane projekty, szych lat udzielał się wokalnie w licznych ze- dzenia, że Michael Bolton powinien go słuchać inaczej niż w przypadku Majewskiego, dopiero społach i doskonalił sztukę gry na harmonijce. na kolanach. przed nim. Szuszkiewicz zachwyca otwartością na to, co w jazzie najbardziej twórcze i awan- Miłość do tego instrumentu i muzyki blueso- O niezwykłej sile jego nagrań, oprócz lidera, de- gardowe, ale nie jest do końca jasne co się z tego wej w wieku 20 lat zaprowadziła go do Chica- cydują również muzycy, z którymi współpracu- urodzi. Podobną drogą idzie Dąbrowski, ale jest go, gdzie przez 10 lat był ważnym uczestnikiem je od lat, a zwłaszcza Alex Schultz – wieloletni dopiero na samym jej początku. Duże nadzieje lokalnej sceny muzycznej. Od pierwszych dni gitarzysta zespołu Roda Piazzy. Ciepłe jazzo- budzi Jachna, jeśli zacznie bardziej przemawiać pobytu w stolicy miejskiego bluesa brał udział we brzmienie jego gitary, wspomagane sek- w swoim własnym imieniu, jak na wspomnianej w wielu muzycznych projektach muzycznych, cją rytmiczną, wspierającą przed laty Luthera wyżej płycie z Jackiem Buhlem. Z tego krótkiego współpracując m.in. z: Juniorem Wellsem, Sa- Allisona, stanowią o wyjątkowym charakterze i niepełnego przeglądu widać jasno, że z polską mem Layem i Davem Myersem. muzyki, która skutecznie wymyka się zakusom trąbką nie jest źle, zwłaszcza, że najlepsze o niej prostego zaszufladkowania. zachowałem na koniec: wielkie moje nadzieje W Chicago nasiąkał nie tylko bluesem. Jak sam bowiem budzi fakt, że żaden z wymienionych podkreśla wielki wpływ na jego przyszłą karierę do wytwórni Severn, nakładem której ukazały O ile muzyka soul, soul-blues przeżywa obec- wyżej muzyków ani nie myśli kopiować stylu miała współpraca ze zdobywcą Grammy Award, się trzy jego płyty, w tym ostatnia, Back in Style nie w USA swoiste odrodzenie, o tyle w Polsce wielkich mistrzów – Milesa czy Stańki! jazzowym wokalistą Kurtem Ellingiem i zespo- z 2010 roku. w praktyce muzycy z tego nurtu nie pojawiają łem Big Shoulders. W tym okresie ukształtował się. Dlatego też koncert Tada Robinsona wraz Maciej Nowotny swój charakterystyczny sposób śpiewania. Zmiana wytwórni miała istotny wpływ na styl z zespołem w warszawskich Hybrydach 17 uprawianej przez Robinsona muzyki: o ile fir- października będzie unikalną okazją poznania http://kochamjazz.blox.pl Przełomowym momentem jego kariery był rok mowane przez Delmark dokonania były utrzy- tego artysty i jego muzyki. 1994, gdy do udziału w nagraniu płyty Bluepli- mane w stylu bluesa chicagowskiego, to wy- city dla wytwórni Delmark zaprosił Robinsona, dawnictwa wytwórni Severn należy umieścić Piotr Łukasiewicz gitarzysta jazz-bluesowy Dave Specter. w kategorii „soul-blues”, czy też „blue-eyed soul”, za której przedstawiciela jest dziś uwa- Usłyszawszy Robinsona, szef Delmarku Bob żany. I to właśnie jako soul-bluesowy wokali- Koster, natychmiast zaproponował mu kontrakt sta zdobył szerokie uznanie – czego dowodem na samodzielny album – i tak doszło do nagra- między innymi nominacje do Blues Music nia pierwszej z pięciu solowych płyt Robinso- Awards, których ma na koncie aż siedem (w ka- na, One to Infinity. Po jeszcze jednym wydanym tegoriach: „Soul-bluesowy wokalista roku” oraz przez Delmark albumie artysta przeniósł się „Soul-bluesowy album roku”).

68 69 Kanon Jazzu – płyty, które na trwałe wpisały się w historię jazzu Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011 Kanon Jazzu Blue Train – John „Trane” Coltrane NOVI Sing Chopin – NOVI Singers W 50. latach XX wieku wraz z rozwijającym się To drugi autorski album Coltrane’a. Został poziomem muzyki jazzowej zaczęły pojawiać nagrany 15 września 1957 roku. Płyta, oprócz się również różne aranżacje muzyki poważnej. tego, że jest to dzieło w pełni autorskie, tzn. od Do prekursorów należy Jacques Louissier. Po- doboru muzyków począwszy, a na przygoto- dejmowano też próby transkrypcji utworów kla- waniu materiału – z jednym wyjątkiem („I'm sycznych, m.in. grupy wokalne takie jak Swingle Old Fashioned”) – skończywszy jest w zasadzie Singers założona przez Warda Swingle’a (po- jednym nagranym dla wytwórni Blue Note al- przedzone triem Lambert, Hendricks and Ross bumem firmowanym jego nazwiskiem. Album oraz Double Six de Paris), którzy wykonywali został zrealizowany w momencie zwrotnym utwory klasyczne używając głosów i odtwarza- w życiu Coltrane – po wyrzuceniu przez Milesa jąc partytury napisane na organy lub fortepian. Davisa z Kwintetu podjął udaną próbę wyjścia Nie były to jednak improwizacje, a jedynie pod- z nałogu narkotycznego i alkoholowego, czemu miana instrumentu na ludzki głos. towarzyszyła przemiana duchowa. John „Trane” Coltrane – Blue Train (Blue Note Records 1957, najpopularniejsze tematy Coltrane’a wykorzy- W polskim jazzie pierwsze próby aranżacji mu- BLP 1577) Album pod względem stylistycznym mieści się stywane – jak twierdzi Paweł Brodowski – na 1. Blue Train – 10:43 zyki klasycznej podjął kwartet NOVI Singers pomiędzy muzyką Charlie Parkera a hard bo- jam sessions („Lazy Bird” i „Moment's Noti- 2. Moment”s Notice – 9:10 (New Original Vocal Instruments), założony pem, jednak wyraźnie zaznaczają się już na nim ce”). Ponadto, na uwagę zasługuje także fakt, iż 3. Locomotion – 7:14 w 1964 roku przez Bernarda Kawkę. Zespół był pierwsze próby nowych rozwiązań harmonicz- „Blue Train” jest jednym z nielicznych nagrań 4. I”m Old Fashioned (Jerome Kern) – 7:58 jednocześnie pierwszą na scenie polskiej gru- nych (tzw. Coltrane changes), które znajdują Coltrane’a z puzonem. 5. Lazy Bird – 7:00 pą wokalną i prekursorem trendu zastępowania wyraz w komplikujących się improwizacjach. Wszystkie kompozycje autorstwa Johna Coltrane, z wyjąt- ludzkim głosem instrumentów muzycznych. Artysta w pełni rozwinie te pomysły nagrywa- Album został nagrany w znakomitym składzie, kiem nagrania nr 4. Wśród ich aranżacji wybija się na pierwszy plan Reedycja albumu zatytułowana The Ultimate Blue Train jąc już niespełna 3 lata później jeden ze swoich dwóch muzyków – Paul Chambers i Philly jazzowe opracowanie utworów Chopina, otwie- (Blue Note, 1997, numer katalogowy Blue Note CDP 7243 8 najsłynniejszych albumów – Giant Steps. Płyta Lee Jones – było członkami Kwintetu Milesa 53428-2 edycja tylko na CD) zawiera niepublikowane, alter- rające pierwszy rozdział w chopinowskim nur- posiada także inne oblicza – liryczne i ballado- Davisa. Dla Curtisa Fullera udział w nagraniu natywne wersje dwóch utworów: cie polskiego jazzu. Album Novi Sing Chopin we ujawniające się w interpretacji standardu za- tej płyty był – jak się zdaje – oprócz licznych 6. Blue Train (wersja alternatywna) – 9:58 nagrany w kwartecie absolwentów Państwowej tytułowanego „I'm Old Fashioned” i bluesowe, nagrań z Lee Morganem i Freddie Hubbar- 7. Lazy Bird (wersja alternatywna) – 7:12 Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie: Ewa choć to potraktowane nieortodoksyjnie – czy to dem jego najbardziej rozpoznawanym dokona- oraz – jak na swoje czasy – dość rewolucyjną zawartość Wanat (klasa skrzypiec), Bernard Kawka (klasa przez użycie rzadko występującego w tradycyj- niem muzycznym. Lee Morgan – w tytułowym multimedialną. skrzypiec), Waldemar Parzyński (Wydział Re- nie bluesowych składach puzonu (Curtis Ful- utworze – wykonał jedną ze swoich najbardziej Muzycy: żyserii Muzycznej), Janusz Mych (klasa fletu) John Coltrane – tenor saxophone ler), czy też w utrzymanym w szybkim tempie rozpoznawalnych solówek. zyskał duże uznanie za interpretację. Stano- Paul Chambers – double bass 32 taktowym „Locomotion”. Kenny Drew – pianoCurtis Fuller – trombone wił on także największy sukces zespołu. Płyta Album Blue Train nie tylko wskazuje kierunek, Philly Joe Jones – drums jest wynikiem specyficznego połączenia jazzu, Płyta jest najbardziej znana z tytułowego utwo- w którym John Coltrane podąży, ale także po- Lee Morgan – trumpet muzyki klasycznej, perfekcyjnej wokalistyki, ru „Blue Train”, pierwszej sławnej kompozycji zwala zaliczyć go do czołowych saksofonistów doskonałej aranżacji, pasji improwizatorskiej Coltrane’a. Oprócz tego nagrania zawiera także tenorowych tamtych czasów. Ryszard Skrzypiec i odkrywczości w posługiwaniu się głosem.

70 71 Kanon Jazzu – płyty, które na trwałe wpisały się w historię jazzu Kalendarium jazzowe października

Wykonania pozostawały muzycznie w trendach płytą Chopin. Po muzykę Chopina sięgnęli na- 1 października 3 października modern jazzu. W 70. latach wykorzystanie ludz- stępnie m.in.: Leszek Możdżer, Krzysztof Her- kiego głosu jako narzędzia wykonania utworów dzin, Leszek Kułakowski, Adam Makowicz, 1932 – urodził się wokalista i gitarzysta blue- 1936 – urodził się kompozytor, jeden z pio- było ideą nowatorską i odkrywczą. To nowator- Włodzimierz Nahorny, Kuba Stankiewicz. sowy Albert Collins (“the Iceman”, “Master of nierów minimalizmu w muzyce Steve Reich. stwo jest w jakiś sposób aktualne mimo upływu NOVI Singers, Novi Sing Chopin (1971, Muza LP SXL 0755) the Telecaster”). Debiutował pod koniec lat 60- W wieku 14 lat, zainspirowany bebopem i twór- prawie 40. lat od nagrania albumu. Wskazuje Utwory: tych. Wywarł wpływ między innymi na Jimiego czością takich wykonawców jak Miles Davis, na to już choćby dwukrotna reedycja nagrania 1. Preludium e-moll op. 28 nr 4 (aranżacja Bernard Kawka) Hendrixa i Stevie Ray Vaughana. Jest laurea- Charlie Parker czy John Coltrane rozpoczął na- (1995 i 2002), ale też sposób wykonania. Nie [2:02] tem nagrody W. C. Handy’ego za albumy blue- ukę gry na perkusji, a rok później założył swój 2. Preludium Des-dur op. 28 nr 15 (aranżacja Waldemar Pe- sposób wyobrazić sobie dziś innej aranżacji. sowe Don’t Lose Your Cool (1983) i Cold Snap pierwszy zespół grający bebop. W 1966 założył rzyński) [5:12] Zresztą wystarczy porównać je z wykonania- 3. Mazurek F-dur op. 68 nr 4 (aranżacja Waldemar Perzyń- (1986) i nagrody Grammy za nagrany z John- zespół Steve Reich & Musicans. W roku 1997 mi kompozycji Chopina ,,Preludium c-moll'' i ski) [1:04] nym Copelandem i Robertem Cray’em album Reich gościł w Polsce na festiwalu Warszawska ,,Mazurek F-dur'' przez duet Urszula Dudziak 4. Grande Valse Brillante Op. 34 No. 2 (aranżacja Janusz Showdown (1987). Zmarł 24 listopada 1993 r. Jesień. W 2007 otrzymał nagrodę Polar Music – Grażyna Auguścik z płyty To I Hola (2000). Mych) [4:33] Prize (równocześnie laureatem został jazzman Tej aktualności płyty nie przeszkadza również 5. Scherzo h-moll op. 20 (molto piu lento; aranżacja Walde- 1946 – urodził się kontrabasista, bandleader Sonny Rollins). Dwukrotny zdobywca nagrody to, że NOVI w aranżacjach zachowali wierność mar Perzyński) [3:10] i kompozytor Dave Holland. Znaczący przed- Grammy. w stosunku do zapisu nutowego. Nie są więc 6. Mazurek a-moll op. 17 nr 4 (aranżacja Waldemar Perzyń- stawiciel jazzu awangardowego. Prowadzi ski) [4:08] one jazzowymi interpretacjami i stylizacjami, własną niezależną wytwórnię płytową – Dare2. 1954 – urodził się gitarzysta bluesowy Stevie 7. Preludium Fis-dur op. 28 nr 14 (aranżacja Waldemar Pe- ale transkrypcją na głosy. Do wybijających się rzyński) [3:36] Holland grał z największymi muzykami jazzo- Ray Vaughan. Lider formacji Double Trouble, na pierwszy plan należą opracowania ,,Mazurka 8. Mazurek e-moll op. 41 nr 2 (aranżacja Waldemar Perzyń- wymi, uczestniczył także w kilku klasycznych uznawany za następcę Jimiego Hendrixa i jed- F-dur'' i ,,Walca Des-dur'', a zwłaszcza ,,Pre- ski) [2:26] sesjach nagraniowych. nego z największych gitarzystów wszech czasów. ludium e-moll'', które jest notabene ulubionym 9. Preludium h-moll op. 28 nr 6 (aranżacja Bernard Kawka) Jako nastolatek grał w zespołach garażowych. tematem jazzowych interpretacji zaczynając od [1:36] 1965 – pianista Horace Silver z towarzysze- W wieku 17 lat porzucił szkołę, żeby zostać za- Mieczysława Kosza (Reminiscence, 1971), a na 10. Walc Des-dur op. 64 nr 1 (aranżacja Waldemar Perzyń- niem trębacza Woody’ego Shawa i tenorzysty wodowym muzykiem. W 1982 zespół wystąpił Urszuli Dudziak (Urszula Dudziak Super Band ski) [1:49] Joego Hendersona nagrał płytę Cape Verdean na festiwalu w Montreux, dzięki czemu został 11. Ballada f-moll op. 52 (fragment; aranżacja Janusz Mych) Live At Jazz Cafe, 2009) kończąc. Blues. zauważony przez Davida Bowie i Jacksona [3:11] Browne’a. Bowie zatrudnił go przy nagrywaniu 12. The fool on the hill (J. Lennon, P. McCartney; special bo- 2 października Warto dodać, że NOVI przez wiele lat znaj- nus track; tylko w reedycji z 2002) swojego albumu Let's Dance. Wielokrotnie na- dowali się w czołówce trzech najlepszych ze- Wykonawcy: grodzony nagrodą Grammy, m. in. w 1984 roku społów wokalnych świata w rankingu magazy- Bernard Kawka 1951 – urodził się gitarzysta basowy, kom- za album Blues Explosion w kategorii najlepszy nu Down Beat, a w roku 1978 zajęli pierwsze Janusz Mych pozytor i wokalista Sting (właściwie Gordon album tradycyjnego bluesa, w 1989 za album In miejsce. Waldemar Parzyński Sumner). Lider formacji The Police karierę Step w kategorii najlepszy album współczesne- Ewa Wanat rozpoczynał w zespołach jazzowych Phoenix go bluesa. Zginął tragicznie 27 sierpnia 1990 r. Inne edycje: Wątki nurtu chopinowskiego zaznaczyły się Jazzmen, the Newcastle Big Band, i Last Exit. CD Sell 004 Selles Records 1995 jeszcze w 70. latach w pianistyce Mieczysława CD PNCD600 Polskie Nagrania 2002 Także w trakcie kariery solowej współpracował 1957 – urodził się pianista Bogdan Hołownia. Kosza, jednak prawdziwa fala zainteresowania z muzykami jazzowymi. Z wykształcenia ekonomista. Współpracował Chopinem w jazzie przyszła wraz z nagraną Piotr Królikowski z Janem Ptaszynem Wróblewskim podczas przez Andrzeja Jagodzińskiego w 1993 roku warsztatów jazzowych w Chodzieży. Studiował

72 73 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

grę na fortepianie w Berklee College of Music Farmerem i George’em Russellem. W 1964 r. niedocenianych jazzowych instrumentalistów mimo problemów zdrowotnych, w weekendy w Bostonie (od 1990 r.). Współpracuje z takimi krytycy magazynu “Downbeat” uznali go za i kompozytorów. W ostatnich latach nagrywał występował w swojej ulubionej West End Cafe. muzykami jak , Adam Kawoń- najlepiej zapowiadającego się młodego artystę. z Cecilem Taylorem, Tonym Oxleyem, Willia- W czerwcu 1984 zagrał jeszcze w Carnegie czyk, Janusz Kozłowski, Marcin Jahr, Krzysz- W latach 1965-1967 był członkiem kwartetu mem Parkerem i Robem Mazurekiek. Zmarł Hall podczas wielkiego koncertu poświęcone- tof Mróz, Bronek Harasiuk, Kazimierz Jonkisz Stana Getza. Następnie przez kolejne trzy lata 16 czerwca 2010 r. go pamięci, zmarłego kilka miesięcy wcześniej, i Józef Eliasz. W marcu 2001 otrzymał nagrodę grał w kwartecie Gary’ego Burtona, a w latach Counta Basiego. Zmarł 3 września 1985 r. Fryderyka w kategorii Jazzowy Album Roku 1970-1973 występował z pianistami Artem 1961 – zmarł trębacz Booker Little, urodził się za solową płytę fortepianową Don't Ask Why Lande’em i Mickiem Nockiem. Od początku lat 2 kwietnia 1938 r. 1940 – urodził się organista . – piano solo. Został również laureatem Grand 70-tych sporadycznie współpracował z Mikiem Był pionierrem stylu modalnego na organach Prix Jazz “Melomani” za 2002 rok w kategorii Gibbsem. W 1980 r. wydał album Home z mu- 6 października Hammonda. Grał również w innych stylach, artysta roku – “Jazzowy Oscar”. Jest akompa- zyką do wierszy Roberta Creeley’a. Kompono- jak np. soul jazz. Karierę muzyczną rozpoczy- niatorem wokalistek jazzowych, pedagogiem, wał też dla Gary’ego Burtona i Chicka Corei 1985 – zmarł aranżer, kompozytor, bandlea- nał w zespołach R&B (lata 50). Grał z takimi wykładowcą. Od kilkunastu lat akompaniuje (“Arise Her Eyes”, “Chelsea Bells”, “Como En der i orkiestrator Nelson Riddle.,Urodził się 1 muzykami jazzowymi jak: , Lou uczestnikom warsztatów jazzowych w Puła- Vietnam” i “Hotel Hello”). czerwca 1921 r. Donaldson, Kenny Dorham, Hank Mobley wach. Z wybranej dyskografii muzyka: Don't i Tommy Turrentine. Od 1960 r. nagrywał jako Ask Why (2000), Chwile ... (2001). 1999 – zmarł trębacz Art Farmer, urodził się 21 7 października lider dla wytwórni Prestige Records, tworząc sierpnia 1928 r. soul jazzowe albumy, m.in. Testifying, Young 1974 – pianista Dave Brubeck z towarzysze- 1911 – urodził się perkusista Jo Jones (właści- Blues i Groove Street. W 1964 r. związał się niem alcistów Lee Konitza i Anthony’ego Brax- 5 października wie Jonathan David Samuel Jones). Innowator z wytwórnią Blue Note. W tym okresie znajdo- tona nagrał płytę All the Things We Are. w zakresie techniki gry na perkusji. Był pionie- wał się pod wpływem muzyki Johna Coltrane’a. 1925 – urodził się trębacz, kompozytor, arty- rem gry miotełkami perkusyjnymi. Jako instru- Nagrywał w trio z gitarzystą Grantem Gree- 4 października sta plastyk i pedagog Bill Dixon. Wywodził się mentalista inspirował rzesze perkusistów swin- nem i perkusistą Elvinem Jonesem. Od końca z generacji twórców klasycznego bebopu, któ- gowych i bebopowych, m.in. takich wirtuozów, lat 60. Young uczestniczył w nagraniach fusion, 1940 – urodził się kontrabasista i gitaryzsta rzy sławę zdobywali w latach 40, o nim samym jak: Louie Bellson, Buddy Rich, Kenny Clarke, można go usłyszeć m.in. na płycie basowy Steve Swallow. Jeden z czołowych niewiele było słychać aż do lat 60, kiedy to zna- Max Roach i Roy Haynes. Jako nastolatek pra- Milesa Davisa oraz na kontrabasistów jazzowych, Swallow jest zna- lazł się wśród czołowych postaci awangardowe- cował w charakterze śpiewaka i tancerza. Grał Carlosa Santany i Johna McLaughlina. ny ze współpracy z Jimmym Giuffre’em, Ga- go nurtu “new thing”. Był organizatorem 6-cio w miejscowych zespołach (lata 20). W Kansas rym Burtonem i Carlą Bley. Był także jednym dniowej serii koncertów zatytułowanych Octo- City poznał pianistę jazzowego Counta Basie- Opis płyty znajdziecie w Kanonie Jazzu z pierwszych basistów akustycznego jazzu, któ- ber Revolution z udziałem młodych awangar- go. W jego zespole Jo Jones stał się członkiem ry z powodzeniem zmienił instrument na elek- dzistów, jak Cecil Taylor, Archie Shepp, Roswell All-American Rhythm Section obok Basiego, Był również członkiem zespołu Tony Williams tryczną gitarę basową. Muzyczną edukację roz- Rudd, Paul Bley, Milford Graves oraz Sun Ra gitarzysty Freddiego Greena i kontrabasisty Lifetime. Nagranie Younga z Jimim Hendrixem począł od nauki gry na trąbce, po czym w wieku (1964). Uczestniczył w stworzeniu społeczne- Waltera Page’a. Po II Wojnie Światowej grał znalazło się na wydanej po śmierci Hendriksa lat 18 rozpoczął grę na kontrabasie. W college’u go programu nowojorskiego University Of The m.in. z Lesterem Youngiem, Teddym Wilso- płycie Nine to the Universe. Young zmarł na za- grał bebop wraz z Ianem Underwoodem – póź- Streets, a w 1968 r. objął posadę wykładowcy nem i Royem Eldridge’em. Brał udział w kon- palenie płuc w wieku 37 lat 30 marca 1978 r. niejszym saksofonistą w zespole Franka Zappy. w Bennington College w Vermont, gdzie za- certach Jazz Art The Philharmonic. Prowadził W 1960 r. podjął współpracę z Paulem Bleyem łożył wydział muzyki murzyńskiej. Dixon własne zespoły. Grał na międzynarodowych w jego Trio. Grał z Jimmym Giuffre’em, Artem należał do najoryginalniejszych i najbardzej festiwalach jazzowych. W latach 80-tych, po-

74 75 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

8 października 9 października lington Orchestra i Dannie Richmond Quartet. na International Jazz Festival (1980). Chucho Karierę jazzmana rozpoczął od gry w orkiestrze zdobył cztery nagrody Grammy za albumy Live 1893 lub 1898 – urodził się pianista, kompozy- 1920 – urodził się multiinstrumentalista, fleci- Mercera Ellingtona (1980). Kolejnym etapem at Newport by Irakere (1978), (1998), tor, wokalista, producent i wydawca muzyczny sta, saksofonista tenorowy, kompozytor, peda- jazzowej edukacji była współpraca z big-ban- Live at the Village Vanguard (2003), Chucho’s Clarence Williams. Edukację muzyczną rozpo- gog Yusuf Lateef (właściwie William Emanuel dami Mela Lewisa i Franka Fostera. W 1984 Steps (2011). W 2006 r. został nominowany czął występując w rodzinnym hotelu i śpiewa- Huddleston). Zasłynął jako jeden z pierwszych roku jako lider zespołu nagrał swój pierwszy Ambasadorem Dobrej Woli Organizacji ds. jąc na ulicach. W wieku 12 lat wyprowadził się muzyków jazzowych flirtujących z tzw. “world album Introducing Kenny Garrett. W muzyce Wyżywienia i Rolnictwa Narodów Zjednoczo- z domu, by i przyłączyć się do minstrel show music”. Odważnie łączył też jazz z muzyką kla- Garretta słychać wpływy azjatyckie, co szcze- nych (Goodwill Ambassador of the Food and Billy’ego Kersands’a. Był właścicielem firmy syczną. Grę na saksofonie rozpoczął w wieku gólnie słychać na albumie Beyonf the Wall Agriculture Organization of the United Na- wydawniczej. Pierwszymi partnerami w muzy- 19 lat. W latach 40 grał w zespołach Lucky’ego (2006). W latach 2008-2009 wraz z Chickem tions; FAO). ce i w interesach byli Armand Piorn i William Millindera (1946), Roya Eldridge’a (1946- Coreą, Johnem McLaughlinem, Christianem Christopher Handy. Wyrobił sobie markę i po- 1948), Herbiego Fielsa, Dizzy’ego Gillespie’go McBride, Brianem Blade i Vinnie’m Colauitą 1999 – zmarł wibrafonista Milt Jackson, uro- zycję uznanego wydawcy, prężnego producen- i innych muzyków ery swingu. W połowie lat tworzącymi formację Fice Peace odbył świa- dził się 1 stycznia 1923 r. ta płytowego i niestrudzonego akompaniatora 50 XX w. przeszedł na islam, przyjmując nowe tową trasę koncertową. W 2010 roku został najlepszych artystów jazzowych i bluesowych. nazwisko. Prowadził własny zespoł z Curtisem uhonorowany nagroda Grammy za album Five 2003 – zmarł puzonista Carl Fontana, urodził Najważniejsze sesje nagraniowe z jego udziałem Fullerem i Wilburem Ware (1955-1959). W la- Peace Band – Live. Garretta uznaje się za jed- się 18 lipca 1928 r. to te w towarzystwie Louisa Armstronga i Sid- tach 50 i 60 współpracował z muzykami no- nego z najzdolniejszych spadkobierców tradycji neya Becheta. Był promotorem pianistów Ja- woczesnego jazzu Charlesem Mingusem, Do- Johna Coltrane’a. 10 października mesa Price’a Johnsona i Fatsa Wallera. Pod ko- naldem Byrdem, Cannonballem Adderley’em, niec lat 30 skupił się na pracy kompozytorskiej, Grantem Greenem.Eastern Sounds (1961) to Sylwetkę artysty prezentuje Rafał Garszczyński 1915 – urodził się trębacz Harry “Sweets” Edi- pozostawiając wiele piosenek, które z upływem jedna z najlepszych płyt w jego karierze. w bieżącym numerze magazynu JazzPRESS. son. Był członkiem orkiestry Counta Basiego czasu stały się standartami, jak np. “Baby Won’t (od końca lat 30-tych do lat 50-tych), koncer- You Please Come Home”, “West End Blues”, 1940 – urodził się John Lennon. Pomimo de- 1941 – urodził się pianista, bandleader, kom- tował w cyklu Jazz at the Philharmonic i zespo- czy “I Ain’t Gonna Give Nobody None Of This klarowanej antyjazzowości stał się cenionym pozytor i arranger Chucho Valdés (właściwie łami saksofonistów Eddiego “Lockjaw” Davisa Jelly Roll”. Zmarł 6 listopada 1965 r. przez jazzmenów kompozytorem. Zginął tra- Jesús Dionisio Valdés). Jest synem słynne- i Jimmy’ego Forresta. Nagrywał z Natem King gicznie 8 grudnia 1980 r. go Bebo Valdésa (pianisty, szefa muzycznego Colem, Billie Holiday, a szczególnie z Fran- 1930 – urodził się uważany za jednego z naj- znanego hawańskiego klubu Tropicana). Jeden kiem Sinatrą. Zmarł 27 lipca 1999 r. bardziej znaczących saksofonistów jazzowych 1960 – urodził się saksofonista Kenny Gar- z weteranów “kubańskiej eksplozji” w jazzie lat Pepper Adams. Gra Peppera Adamsa charak- rett. Występował m.in. z Milesem Davisem, 70. Obok Paquite’a D’Rivery, Arturo Sandova- 1917 – urodził się pianista Thelonious Monk. teryzowała się wielkim oraz bardzo skupionym Freddiem Hubbardem, Woodym Shawem, la oraz zespołu Irakere jest uznawany za autora Na fortepianie zaczął grać w dzieciństwie. De- tonem. Zmarł 10 września 1986 r. McCoy Tynerem, Artem Blakey’wm, Joem sukcesu cuban-jazzu. Chucho mając 3 lata roz- biutował w latach 40-tych w klubach Harlemu. Hendersonem, Pharoahem Sandersem, Bria- począł naukę gry na fortepianie. Mając 16 lat Był również pianistą w orkiestrach Kenny’ego 1974 – zmarł saksofonista barytonowy Harry nem Blade’em, Patem Methenym, Bobbym kierował własnym zespołem. W 1967 znalazł Clarke’a (1941-42), następnie Lucky’ego Mil- Howell Carney, urodził się 1 kwietnia 1910 r. Hutchersonem, Ronem Carterem, Elvinem Jo- się w Orquestra Cubana de Música Moder- lindera. W 1944 r. dokonał pierwszych na- nesem, Marcusem Millerem, czy Chickem Co- na, a w 1973 założył kubański zespół Irakere. grań jako członek kwartetu Colemana Haw- 2005 – zmarł trębacz Andrzej Jakóbiec, urodził reą. Inspirowała go muzyka Charlesa Mingusa. Obok pracy w dużych zespołach grał także grę kinsa, w 1946 r. współpracował z big-bandem się 1 września 1943 r. Nazwisko wyrobił sobie jako członek Duke El- w małych zespołach i solo. Zainicjował Hava- Dizzy’ego Gillespie,a w 1947 r. z Artem

76 77 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Blakey’em. W tym czasie zaczął też prowadzić klubach, w tym w dwóch pod kierunkiem The- gers. Karierę muzyczną zaczynał jako pianista. na albumach Jimmy’ego Smitha, Herbiego Ni- własne zespoły. Jego płyta Genius of Modern loniousa Monka, gdzie wystąpił w “Friday the Później przesiadł się za perkusję i pozostał nie- cholsa, Cannonballa Adderley’a, Milesa Davi- Music utrwaliła jego renomę wybitnego inno- 13th”, który znalazł się na wydanym w 1954 doścignionym wzorem dla wielu perkusistów. sa, Granta Greena oraz Lee Morgana i Hanka watora. W 1951 r. oskarżony o posiadanie nar- roku albumie Thelonious Monk and Sonny Współtwórca obok Kenny Clarke’a i Maxa Mobley’a. Dwaj ostatni zaczynali kariery jak kotyków utracił pozwolenie na pracę w Nowym Rollins. W latach 1960 i 1961 został okrzyk- Roacha nowoczesnego, bebopowego stylu gry członkowie grupy Blakey’a. Zmarł 16 paździer- Jorku. Grał w Paryżu (1954), współpracował nięty wirtuozem instrumentu w ramach do- na perkusyjnym zestawie jazzowym. Uważany nikaa 1990 r. z wytwórnią Riverside. Nagrywał płyty, m.in. rocznych ankiet krytyków pisma Down Beat. za jednego z najwybitniejszych przedstawicie- z Milesem Davisem, Charliem Parkerem, Son- Zmarł 4 kwietnia 1977 r. li amerykańskiego hard bopu. Jego styl, pełen 1939 – urodził się perkusista Billy Higgins. nym Rollinsem i Clarke’em Terrym. Znaczące bluesowych i funkowych inspiracji wywarł ol- Jeden ze współtwórców freejazzowego idio- albumy z tego okresu to Plays Duke Ellington 1929 – urodził się perkusista Ed Blackwell. Ka- brzymi wpływ zarówno na współczesnych, jak mu. Jako nastolatek rozpoczynał swoją karierę (1955) i Brillant Corners (1956). W 1957 r., po rierę rozpoczął w latach 50-tych. Grał w bebo- i późniejszych twórców jazzowych. W pierwszej muzyczną z bopowcami z Los Angeles, wśród odzyskaniu zezwolenie na pracę w Nowym Jorku, powym kwintecie wraz z pianistą Ellisem Mar- połowie lat 50-tych założył formację Jazz Mes- których był trębacz Don Cherry. Od 1957 do utworzył kwintet, z którym koncertował w klubie salisem i klarnecistą Alvinem Batiste. Krótko sengers. W przeciągu 30 lat w zespole Blakeya 1960 r. grał w kwartecie Ornette’a Colemana. Five Spot. Nagrane wtedy takie albumy, jak: The- także z Ray’em Charlesem. Jednak nazwisko zagrało bardzo wielu muzyków, którzy później Po odejściu z kwartetu Colemana grał m.in lonious Himself, Thelonious Monk With John wyrobił sobie dopiero w kwartecie Ornette Co- stali się znaczącymi postaciami w świecie jazzu, z takimi muzykami, jak Thelonious Monk, Ce- Coltrane i Monk's Music weszły do kanonu no- lemana, z którym zaczął grać około 1960 roku. jak Jackie McLean, Clifford Brown, Freddie cil Taylor, John Coltrane, Joshua Redman, Roy woczesnego jazzu i otworzyły też szeroko drzwi Wystąpił m.in. na słynnych koncertach Cole- Hubbard, Wayne Shorter, Curtis Fuller, Do- Hargrove, Sonny Rollins, Lee Morgan, Hank jego kariery. W 1957 r. nagrywał z Gerrym Mul- mana w nowojorskim Five Spot. W latach 70- nald Byrd, Cedar Walton, Lee Morgan, Hank Mobley, Dexter Gordon, Jackie McLean, Her- liganem, pracował też z kompozytorem muzyki tych i 80-tych koncertował z kwartetem Old Mobley, Johnny Griffin, Benny Golson, Bobby bie Hancock, czy Cedar Walton. Koncertował klasycznej Hallem Overtonem nad orkiestrową and New Dreams, który współtworzył z byłymi Timmons, Jymie Merritt, Chuck Mangione, wraz z formacją Timeless All Stars i ponownie wersją “At Town Hall”. Koncertował w Europie członkami formacji Colemana – Donem Cher- John Gilmore, , Wynton Marsalis, z Colemanem oraz Cherrym. Zagrał jako aktor oraz w Japonii. Na początku lat 60-tych prowa- rym, Charliem Hadenem i Deweyem Redma- Branford Marsalis, Gary Bartz, Keith Jarrett, i muzyk w filmie Round Midnight Bertran- dził kwartet. W 1971 r. nagrał dwa albumy So- nem. Prowadził także własną formację The Ed Joanne Brackeen, Brian Lynch, James Wil- da Taverniera. W 1997 r. został uhonorowany mething In Blue i The Man I Love ukazujące go Blackwell Project. Uważany za innowatora free liams, Mulgrew Miller, Benny Green, Donald przez National Endowment for the Humani- jako lidera modern-jazzowego tria. Koncertował jazzu. W 1992 r. został włączony do Jazz Hall Harrison, Terence Blanchard, czy . ties nagrodą Jazz Master. Zmarł 3 maja 2001 r. również z Giants Of Jazz (1971-1972), a także of Fame pisma Down Beat. Zmarł 7 paździer- Nierzadko wkład Blakeya w dziedzinę jazzu wystąpił ze swoim big-bandem na Newport Jazz nikaa 1992 r. ocenia się w odniesieniu do ilości artystów ko- 1941 – urodził się trębacz i kompozytor Le- Festival (1974). Jego wkład w rozwój nowoczes- lejnych pokoleń, którzy stawiali pierwsze kroki ster Bowie. Naukę gry na trąbce rozpoczął już nego jazzu został doceniony dopiero w latach 1956 – Billie Holiday powróciła na estradę. w Jazz Messengers. W pamięci pozostał też w wieku pięciu lat pod okiem ojca, zawodo- 80-tych. Zmarł 17 lutego 1982 r. Koncert jaki dała w Carnegie Hall z towarzy- wizerunek artysty grającego z otwartymi us- wego muzyka. Początkowo grał z muzykami szeniem zespołu z udziałem Roy’a Eldridge’a tami w grymasie koncentracji i radości. Po na- bluesowymi (np. Little Miltonem i Albertem 1921 – urodził się pionier zastosowania rogu i Colemana Hawkinsa został wydany na płycie. wróceniu się na islam Blakey przybrał nazwi- Kingiem) i rhythm and bluesowymi (np. Solo- francuskiego i waltorni w jazzie Julius Wat- sko Abdullah Ibn Buhaina. Blakey koncertował monem Burkem, Joe Texem, czy Rufusem Tho- kins. W latach 40-tych XX wieku zagrał kilka 11 października i nagrywał do końca lat 80. Pozostawił po sobie masem). Po przeprowadzce do Chicago w 1966 solówek na płytach Kenny’ego Clarke’a i Bab- liczne nagrania i wielu wychowanków, którym r. został członkiem The Association for the Ad- sa Gonzalesa. Po przeprowadzce do Nowego 1919 – urodził się perkusista, kompozytor i ban- było dane grać w Jazz Messengers. Poza nagra- vancement of Creative Musicians (AACM), a w Jorku rozpoczynał od jamów w nowojorskich dleader Art Blakey.,Lider zespołu Jazz Messen- niami z Messengers można go usłyszeć m. in. 1968 r. współtworzył the Art Ensemble of Chi-

78 79 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

cago. Członkiem obu tych grup był do końca dycznej, preferując w zamian reharmonizację. sofonistów cool jazzu, z powodzeniem radził swojego życia. Był również członkiem kwartetu Pomysły harmoniczne artysty z lat 30 wybiegały sobie w bebopie i awangardzie. Wziął udział New Directions Jacka DeJohnette’a. Nagrywał daleko naprzód i były wykorzystywane dopiero w epokowej sesji Birth of the Cool Milesa Da- także z Felą Kutim. W 1984 r. założył nonet 20 lat później przez muzyków ery bebopu. Nie- visa (1950).Jako lider zadebiutował rok wcześ-

Lester Bowie’s Brass Fantasy. W 1994 r. Bowie wielu muzyków potrafiło dotrzymać szaleńczej niej płytą Subconscious-Lee wydaną przez Rafał Garszczyńskifot. zagrał na albumie the Red Hot Organization's prędkowści i zaawansowanej technice gry i stąd wytwórnię Prestige. We wczesnych latach 60- zatytułowanym Stolen Moments: Red Hot + wynikał fakt tendencji Tatuma do nagrywa- tych koncertował z orkiestrą Stana Kentona. Cool. Z polskim yassowym zespołem Miłość nia płyt solowych. W 1940 roku stworzył trio, W 1961 wraz z perkusistą Elvinem Jonesem nagrał dwie płyty Not two (1994) oraz Talkin’ w skład którego weszli: basista Slam Stewart i kontrabasistą Sonnym Dallasem nagrał płytę About Life and Death (1997). W 2000 r. zo- i gitarzysta Tiny Grimes. W przeciwieństwie do Motion. W 1967 r. nagrał album zatytułowa- stał wprowadzony do Down Beat Jazz Hall of takich jazzmanów, jak Louis Armstrong, Miles ny The Lee Konitz Duets, na który złożyły się Fame, a w 2001 r. the Art Ensemble of Chicago Davis czy John Coltrane, artysta nie miał wielu duety Konitza z różnymi muzykami, niektóre nagrał album zatytułowany Tribute to Lester. naśladowców. Jego styl gry był zbyt trudny do w nietypowych składach instrumentów (np. Zmarł 8 listopada 1999 r. skopiowania, nawet dla najlepszych pianistów. saksofon i puzon, dwa saksofony). Prowadził Wywarł ogromny wpływ na nowojorską scenę własne składy. Nagrywał i koncertował m.in. 12 października jazzową wczesnych lat 30 i 40. W 1989 r. zo- z takimi muzykami, jak Dave Brubeck, Ornet- stał uhonorowany nagrodą Grammy Lifetime te Coleman, Charles Mingus, Gerry Mulligan, 1962 – urodził trębacz Chris Botti. Grał z wie- Achievement Award. Zmarł 5 listopada 1956 r. Elvin Jones. loma współpracował z m.in. Arethą Franklin, Chaka Khan, Betty Midler, Bobem Dyla- Sylwetkę artysty prezentuje Rafał Garszczyń- 1940 – urodził się saksofonista Pharoah San- nem, Paulem Simonem, The Brecker Brothers, ski w niniejszym numerze. ders. Jedna z ważniejszych postaci w historii free a przede wszystkim ze Stingiem. Nagrał 8 płyt. jazzu. Albert Ayler miał powiedzieć “Trane był Kilkukrotnie koncertował w Polsce. 1926 – urodził się kontrabasista Ray Brown. Ojcem, Pharaoh był Synem, a Ja jestem Du- Karierę rozpoczynał u boku Dizzy Gillespie- chem Świętym.” Na znaczeniu zyskał dopiero 1962 – kontrabasista Charles Mingus nagrał go i Charliego Parkera w połowie lat 40-tych. po przystąpieniu do formacji Johna Coltrane'a album The Complete Town Hall Concert. Później grał z Ellą Fitzgerald, zaś w latach 1951 w 1965 r. Uczestniczył w nagraniu Ascension to 1966 był członkiem tria Oscara Petersona, (lipiec 1965) i Meditations (listopad 1965). Po 13 października uznawanego za jedną z najznakomitszych ma- śmierci Coltrane'a w 1968 r. wziął udział w na- łych formacji jazzowych w historii. Od 1952 graniu płyty formacji Michaela Mantlera i Carli 1909 – urodził się pianista Art Tatum. Uznawa- r. wystepował w cyklu organizowanych przez Bley Jazz Composer's Orchestra Association – ny powszechnie za najlepszego pianistę jazzo- Normana Granza koncertów pod szyldem Jazz album nosił tytuł The Jazz Composer's Orche- wego wszechczasów. Z powodu zaćmy nie wi- at the Philharmonic. Później grał m.in. z taki- stra. W latach 70-tych nagrywał autorskie płyty dział na jedno oko. Gry uczył się słuchając płyt mi muzykami, jak Duke Ellington, Louis Arm- i współpracował z Alice Coltrane nad jej płytą matki po czym próbował je odgrywać ze słuchu. strong i Frank Sinatra. Zmarł 2 lipca 2002 r. Journey In Satchidananda. W późnych latach Muzyczne inspiracje czerpał od takich artystów, 1970-tych i 1980-tych łączył różne stylistyki, jak jak James P. Johnson czy Fats Waller. Rzadko 1927 – urodził się saksofonista Lee Konitz. r'n'b (płyta Love Will Find a Way), modal jazz, Pharoah Sanders odbiegał od oryginalnie napisanej linii melo- Uznawany za jednego z najważniejszych sak-

80 81 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

czy hard bop. W 1994 r. w Maroku nagrał album 16 października “Johnny B. Goode” (1958), dzięki którym ele- Dizzy Gillespie, Harry Sweet Edison, Clark The Trance Of Seven Colors wyprodukowany menty rythm and bluesa przeniknęły do muzy- Terry, Sonny Rollins i wieloma innymi. W 1982 przez Billa Laswella, z którym w tym okresie 1903 – urodził się gitarzysta Big Joe Williams. ki rockowej. podpisał kontrakt z wytwórnią fonograficzną współpracował także i przy innych nagraniach. Nagrał m.in. takie standardy, jak “Baby Please Columbia i już od roku 1984 zaczął zdobywać Don’t Go”, “Crawlin’ King Snake”, czy “Peach 1947 – urodziła się kompozytorka, autorka teks- nagrody Grammy zarówno w kategoriach kla- 2002 – zmarł trębacz Bill Berry, urodził się 14 Orchard Mama”. W 1992 r. został włączony do tów, wokalistka i pianistka Laura Nyro. W swo- syki i jazzu. album Wynton Marsalis stał się września 1930 r. Blues Hall of Fame. Zmarł w 17 grudnia 1982 r. ich kompozycjach łączyła wiele różnych gatun- wydarzeniem artystycznym dużej miary i został ków – od jazzu i gospel przez rythm’n’blues po okrzyknięty jazzowym Albumem Roku. Wynton 14 października 1973 – zmarł perkusista i band leader Gene rock i soul. Jej utwory wykonywało wielu zna- błyskawicznie stał się gwiazdą jazzu. W 1991 r., Krupa, urodził się 15 stycznia 1909 r. nych artystów i zespołów, m.in.: The 5th Dime- mając ledwie 30 lat, był już jedną z najbardziej 1977 – zmarł pianista Bing Crosby, urodził się nion, Blood, Sweat & Tears czy Barbra Stre- znanych postaci na międzynarodowej scenie 3 maja 1903 r. 17 października isand. Największy sukces komercyjny odniósł muzycznej. Dowodem uznania dla artysty było singiel z nagraniem kompozycji “Up on the przyznanie Nagrody Pulitzera za album Blood 15 października 1922 – urodził się gitarzysta i kmpozytor Luiz Roof ” w wykonaniu Carole King i Gerry’ego On The Fields oraz prestiżowa funkcja dyrekto- Bonfa. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych Goffina. Zmarła 8 kwietnia 1997 r. ra Lincoln Center Jazz Orchestra. Jest “ojcem” 1946 – urodził się kontrabasista Palle Daniels- kompozytorów bossa novy, obok Antonio Car- festiwalu jazzowego w Marciac we Francji. son. Najbardziej znanym z wystepów z pierw- losa Jobima. Skomponował m.in. “Samba De 1961 – urodził się trębacz i kompozytor Wynton szym europejskim kwartetem Keitha Jarretta Orpheus” i “A Day In The Life Of Fool”. Zmarł Marsalis. Członek słynnej rodziny Marsalisów. 1962 – saksofonista tenorowy Stanley Turrenti- (1974-1979). W latach 60-tych grał z pleja- 12 stycznia 2001 r. W wieku 8 lat był już wykonawcą tradycyjnej ne nagrał album Jubilee Shouts. dą skandyawskich muzyków, jak Eje Thelin, muzyki nowoorleańskiej w Fairview Baptist Bobo Stenson, Jan Garbarek i amerykańskich, 1923 – urodził się gitarzysta, kompozytor, aran- Church Band, którego liderem był Danny Bar- 19 października jak Lee Konitz i Steve Kuhn. W trakcie swojej żer, muzyk sesyjny i producent Barney Kessel. ker. W wieku 14 lat wziął udział w koncercie na kariery grał także z Billem Evansem, Kennym Jeden z ważniejszych muzyków West Coast trabkę Es-dur Józefa Haydna z orkiestrą Filhar- 1941 – urodził się klarnecista Eddie Daniels. Wheelerm, Geri Allen, Michelem Petruccia- jazz, który z czasem zaczął grać hard bop. Po- moników Nowoorleańskich. Podczas okresu na- Stawiany obok takich wirtuozów tego instru- nim, Charlesem Lloydem, Peterem Erskinem, wszechnie uznawany za jednego z najznamie- uki szkolnej był członkiem takich zespołów jak: mentu, jak Benny Goodman, Artie Shaw, czy Benem Websterem, Charlie Shaversem, Geo- nitszych gitarzystów. Zmarł 6 maja 2004 r. New Orleans Symphony Brass Quintet, New Buddy DeFranco. Początkowo grał na sakso- rgem Russellem, Albertem Mangelsdorffem, Orleans Community Concert Band, New Or- fonie altowym, na klarnecie skoncentrował się Enrico Ravą, Collinem Walcottem, Tomaszem 1984 – zmarła wokalistka Alberta Hunter, uro- leans Youth Orchestra, New Orleans Sympho- w latach 80-tych. Grał z Thadem Jonesem, goś- Stańką (na płycie Litania, 1997 – dwugłos dziła się 1 kwietnia 1895 r. ny, a w weekendy grał w zespołach jazzowych, cinnie wystąpił na albumie Swingin' For The na temat płyty zobacz w lipcowym numerze jak również w popularnym miejscowym ze- Fences formacji Gordon Goodwin's Big Phat JazzPRESS), czy Johnem Taylorem. 18 października spole funkowym The Creators. W 1980 został Band. W 1989 r. otrzymał Nagrodę Grammy członkiem grupy Art Blakey’s Jazz Messengers. za płytę Memos from Paradise zaaranżowaną 1964 – zmarł kompozytor, dyrygent i band lea- 1926 – urodził się gitarzysta, wokalista i kom- W 1981 Marsalis odbył tournee po USA i Ja- przez Rogera Kellaway'a. der Cole Porter, urodził się 9 czerwca 1891 r. pozytor Chuck Berry. Jeden z pionierów ponii z kwartetem Herbie Hancocka. Wystąpili rock’n’rolla. Autor tak znanych kompozycji, wówczas także na festiwalu w Newport. W tych 1959 – urodził się perkusista Ronnie Burrage. jak “Maybellene” (1955), “Roll Over Beetho- latach Marsalis był zapraszany do współpra- Pochodził z rodziny muzycznej i początkowo ven” (1956), “Rock and Roll Music” (1957), czy cy z takimi wykonawcami jak: Sarah Vaughan, uczył się gry na pianinie, a następnie uczęszczał

82 83 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

do Saint Louis School of Music. W wieku 9 za najlepszą rejestrację jazzu nowoorleańskiego. 21 października W zespole grali m.in. Lee Morgan, Joe Gordon, lat występował z Duke’em Ellingtonem. Póź- jak pisze Jacek Niedziela “Przedstawił jazz jako Melba Liston, Al Grey, Billy Mitchell, Benny niej występował w różnych grupach funkowych muzykę bogatą w kontrasty: polifonie, partie 1917 – urodził się trębacz Dizzy Gillespie. Po- Golson i Wynton Kelly. Następnie prowadził i R&B. W latach 1980-1983 grając z Saint solowe, kontrapunkty, modulacje, interludia, czątkowo uczył się gry na puzonie, ale w wieku małe grupy współpracując z takimi muzykami, Louis Metropolitan Jazz Quintet występował odmiany instrumentów, ich barw, tekstury, stop 12 lat zaczął grać na trąbce. W 1935 r. porzucił jak: Junior Mance, Leo Wright, Lalo Schifrin, obok takich muzyków jak: Arthur Blythe, Jackie time’y.” Zmarł 10 lipca 1941 r. szkołę i dostał się do zespołu Frankie Fairfaxa James Moody i Kenny Barron. Na początku lat McLean, Andrew Hill, Jaco Pastorius i McCoy w Filadelfii, zaś w 1937 r. został członkiem or- 70-tych koncertował z Giants of Jazz. W latach Tyner. Krótko współpracował z Chico Freema- 1901 – urodziła się wokalistka Adelaide Hall. kiestry Teddy’'ego Hilla, a w latach 1939-1941 1991-1992 prowadził United Nation Orchestra. nem, a w latach 1983-1985 należał do kwintetu Zadebiutowała w 1921 r. w musicalu Shuffle należał do orkiestry Caba Callowaya. Nastepnie, Zmarł 6 stycznia 1993 r. Woody’ego Shawa. Następnie współpracował Along obok Florence Mills, Josephiny Baker w latach 1941-1943, grał w różnych zespołach z wieloma poważnymi jazzmanami takimi jak: i Paula Robesona, później zagrała także w Run- prowadzonych m.in. przez: Ellę Fitzgerald, Co- 1926 – urodził się trębacz, wibrafonista i wo- Pat Metheny, Lester Bowie, Joe Farrell, Jackie nin’ Wild, a w 1926 r. odbyła europejskie tour- lemana Hawkinsa, Benny’ego Cartera, Charliego kalista Don Elliot. Jego album Calypso Jazz MacLean, Michał Urbaniak, Jack Warath, Rac nee z przedstawieniem Chocolate Kiddies. Po Barneta, Fessa Williamsa, Lesa Hite’a, Claude’a uznawany jest za szczytowe osiągnięcie calypso Anderson, Michael Brecker, Freddie Hubbard, powrocie do Stanów występowała w wodewi- Hopkinsa, Lucky’ego Millindera i Duke’a Elling- jazzu. Przez długie lata związany był z Quin- Wayne Shorter, Joe Zawinul, Archie Shepp, lach Broadway in Desires (1927), Town Topics, tona. Aranżował także dla Cartera, Jimmy’ego cy Jonesem. W 1975 roku występował gościn- a także World Saxophone Quartet i Gary Tho- Blackbirds (1928). Karierę wokalistki rozpo- Dorsey’a i Woody’ego Hermana. Występował nie jako solista z the New York Jazz Reperto- mas. W 1990 r. założył własne trio, a w 1992 r. częła nagraniem standardu “Creole Love Call” też w nowojorskich klubach Minton’s Playhou- ry Company w Carnegie Hall. Zmarł 5 lipca formację Band Burrage. (1927) z towarzyszeniem Duke'a Ellingtona. se i Monroe’s Uptown House. W 1942 r. wszedł 1984 r. W latach 30-tych osiedliła się w Europie (Pa- w skład big bandu Earla Hinesa (obok Charlie’ego 1995 – zmarł trębacz Don Cherry, urodził się ryż, Londyn), gdzie wraz z mężem prowadziła Parkera). Następnie był członkiem big bandu 1941 – urodził się gitarzysta, kompozytor i ban- 18 listopada 1936 r. kluby nocne. Jej życie stało się kanwą scena- Billy’ego Eckstine’a (z Parkerem i Sarah Vaug- dleader Steve “The Colonel” Cropper. Najbardziej riusza filmu telewizyjnego Sophisticated Lady han). Uczestniczył też w sesjach prowadzonych znany z występów w formacjach: Stax Records 20 października (1989). Zmarła 7 listopada 1993 r. przez Colemana Hawkinsa. Następnie prowadził house band, Booker T. & the M.G.'s i the Blues zespoły przy 52 Ulicy, a w 1945 r. współpraco- Brothers. Grał także z Otisem Reddingiem. 1890 – urodził się pianista, kompozytor i aran- 1934 – urodził się saksofonista i kompozytor wał z Charlie Parkerem. Krótko też występował żer Jelly Roll Morton (lub 20 września 1885 Eddie Harris. Jego najbardziej znana kompo- w klubie Billy’ego Berga w Los Angeles. Od 1946 1957 – urodził się gitarzysta, wokalista, kom- jak sam twierdził). Jeden z pionierów ragtime’u. zycją jest “Freedom Jazz Dance” – zarejestro- do 1950 r. prowadził orkiestrę, w której jako side- pozytor, aranżer i producent Steve Lukather. Autor wielu standardów jazzowych, m.in.: wany i spopularyzowany przez Milesa Davisa mani grali tacy muzycy, jak: Milt Jackson, John Najbardziej znany z występów w grupie Toto. “King Porter Stomp”, “Wolverine Blues”, “Mi- w latach 60-tych. Zmarł 5 listopada 1996 r. Lewis, Ray Brown, Kenny Clarke, James Mo- Był także gitarzystą formacji jazz fusion Los lenburg Joys”, “Georgia Swing”, “Chicago Bre- ody, J.J. Johnson, Yusef Lateef i John Coltrane. Lobotomy. Jako kompozytor, aranżer i gitarzy- ak-down”, “Wild Man Blues”. W 1926 r. zało- 2005 – zmarła wokalistka i pianistka Shirley Współpracował następnie z Charlie Parkerem sta sesyjny uczestniczył w nagraniu ponad 1500 żył jedną z ważniejszych formacji lat 20-tych Horn, urodziła się 1 maja 1934 r. (do jego śmierci) oraz koncertował w cyklu Jazz albumów. – Red Hot Peppers, w której występowali tak- at the Philharmonic. Prowadził też swoje zespo- że: trębacz George Mitchell, klarnecista Omer ły – w 1956 r. uformował big band (sponsoro- 22 października Simeon, puzonista Kid Ory, bandżysta Johny wany przez Departament Stanu), z którym kon- St. Cyr, kontrabasista John Lindsay i perkusista certował w Stanach Zjednoczonych, na Bliskim 1943 – urodziła się wokalistka Urszula Dudziak. Andrew Hilaire. Nagrania zespołu są uznawane Wschodzie, w Europie i Afryce Południowej. Jako dziecko grała fortepianie, zaś śpiewać za-

84 85 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

częła w szkole średniej. Jej kariera sceniczna roz- formance” za albumy: In the Moment – Live W 1975 r. wraz z braćmi utworzył The Heath cję Dorsey’a “Take My Hand, Precious Lord”. poczęła się w latach 60-tych w zespole Krzyszto- In Concert (2001), The Calling: Celebrating Brothers, w którym występował także pianista Zmarła 27 stycznia 1972 r. fa Komedy oraz w orkiestrze Edwarda Czernego. Sarah Vaughan (2002), A Little Moonlight Stanley Cowell. Skomponował większość ma- Wykonywała głównie standardy jazzowe. W la- (2003), Good Night, and Good Luck (Sound- teriału na płytę Cheta Bakera i Arta Peppera 1913 – urodził się kompozytor,i dyrygent Char- tach 1969-1972 występowała na Jazz Jamboree. track) (2006). zatytułowaną Playboys (1956). lie Barnet. Był jednym z pierwszych białych Współpracując z Michałem Urbaniakiem zaczę- liderów angażujących czarnych wykonawców. ła instrumentalnie traktować głos. Swój język 24 października 1955 – urodził się puzonista Robin Eubanks. W jego formacjach grali m.in.: Lena Horne, muzyczny zaprezentowała na nagranym z Ada- Brat gitarzysty Kevina i trębacza Duane'a. Za- Roy Eldridge, Charlie Shavers, Benny Carter mem Makowiczem albumie Newborn Light 1920 – urodził się kontrabasista Wendell Mar- debiutował na scenie jazzowej w 1980 r. towa- i Frankie Newton. Jego najważniejsze nagrania (1973). W tym samym roku wraz z Urbaniakiem shall. W latach 1948-1955 grał w orkiestrze rzysząc Slide Hamptonowi, Sun Ra i Stevie to “Skyliner”, “Cherokee”, “The Wrong Idea”, wyjechała do Nowego Jorku. Występowała i na- Duke’a Ellingtona. Później grał także z Mary Wonderowi. Grał również w The Jazz Messen- “Scotch and Soda”, “In a Mizz” i “Southland grywała z takimi muzykami jak: Bobby McFer- Lou Williams, Artem Blakey’em, Donaldem gers Arta Blakey'a, a także z perkusistą i kom- Shuffle”. Zmarł 4 września 1991 r. rin, Herbie Hancock, Jaco Pastorius, Ron Carter, Byrdem, Miltem Jacksonem, Hankiem Jone- pozytorem Bobbym Previtem. Obecnie wystę- Michael Brecker, Flora Purim, Nina Simone, sem i wieloma innymi muzykami. Zmarł 6 lu- puje w kwintecie Dave’a Hollanda. 1934 – urodził się pianista i kompozytor Jacqu- Carmen McRae, Dee Dee Bridgewater, Sting tego 2002 r. es Loussier. Najbardziej znany z jazzowych in- i Lionel Hampton oraz formacjami jazzowymi: 26 października terpretacji kompozycji Jana Sebastiana Bacha. Vocal Summit, Vienna Art Orchestra, orkie- 25 października strą Gila Evansa i zespołem Archiego Sheepa. 1911 – urodziła się wokalistka Mahalia Jackson. 1940 – urodził się trębacz Eddie Henderson. W 1985 r. wystąpiła z Bobbym McFerrinem na 1902 – urodził się gitarzysta Eddie Lang. W la- Uznawana za wokalistkę wszechczasów w sty- W 1957 r. Henderson spotkał Milesa Davisa, Jazz Jamboree. W następnych latach wielokrotnie tach 20-tych był jednym z najważniejszych lu spirituals. Na jej wokalistykę wpły wywarła który był przyjacielem jego rodziców, i zagra- koncertowała w Polsce. Nawiązała także współ- białych jazzmenów. Występował z grupą Five przede wszystkim Bessie Smith, ale także inne li razem. W latach 1970-1973 grał w formacji pracę z Grażyną Auguścik. Do swojego repertu- Pennies Reda Nicholsa, z Bixem Beiderbecke wokalistki bluesowe: Ida Cox, Gertruda Ma Herbie Hancocka Mwandishi, z która nagrał aru włącza również muzykę klasyczną i ludową. i Paulem Whitemanem. Akompaniował Bes- Rainey, czy Mamie Smith. W 1937 roku rozpo- swoje pierwsze autorskie albumy: Realization sie Smith w utworze “Kitchen Man”, nagrywał częła współpracę z Thomasem Dorseyem, która (1972) and Inside Out (1973). Po opuszczeniu 23 października z Boswell Sisters. Był prekursorem zastosowania trwała do 1951 r. Dla Decca Records nagrała Hancocka współpracował m.in. z Pharoahem gitary jako instrumentu akompaniującego woka- między innymi takie utwory, jak “God’s Gon- Sandersem, Mikem Nockiem, Normanem 1933 – urodził się kompozytor, aranżer, wibra- listom. Przez wiele lat tworzył duet ze skrzyp- na Separate The Wheat Fro The Thares”, “Oh Connorsem i Jazz Messengers, a w 1975 r. po fonista i wokalista Gary McFarland. Współpra- kiem Joem Venutim, na którym wzorowało się My Lord”, “God Shall Wipe All Teras Away” powrocie do San Francisco dołączył do grają- cował m.in. z Billem Evansem, Gerrym Mulli- inne słynne duo – Stephane Grappelli i Django i “Keep Me Every Day”. W 1947 r. roku dla cej jazz latynoski grupy Azteca, a później za- ganem, Johnnym Hodgesem, Johnem Lewisem, Reinhardt. Zmarł 26 marca 1933 r. wytwórni Apollo Records nagrała “Move On łozył własny band. W bieżącym roku wystąpił Stanem Getzem, Bobem Brookmeyerem i Ani- Up A Little Higher”, który w krótkim czasie na LOTOS Jazz Festiwal Bielska Zadymka tą O'Day. Zmarł 3 listopada 1971 r. 1926 – urodził się saksofonista i kompozytor rozszedł się w ponad milionie kopii. W 1958 r. Jazzowa z formacją Tomasza Grochota. Relację Jimmy Heath. Brat kontrabasisty Percy'ego uczestniczyła w nagraniu suity Duke’a Elling- z tego koncertu opublikowaliśmy w marcowym 1956 – urodziła się wokalistka Dianne Reeves. i perkusisty Albert. W 1959 roku zastąpił Joh- tona zatytułowanej Black, Brown and Beige. numerze JazzPRESS. Uznawana za następczynię Dinah Washing- na Coltrane'a w zespole Milesa Davisa. Współ- Szczególnie w pamięć zapadło jej wykonanie ton i Carmen McRae. Jest laureatką 4 Nagród pracował z Kennym Dorhamem, Gilem Evan- utworu “Come Sunday”. Zaśpiewała na po- Grammy w kategorii “Best Jazz Vocal Per- sem, Miltem Jacksonem i Artem Farmerem. grzebie Martina Luthera Kinga – kompozy-

86 87 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

27 października 28 października ruszył wraz z nim na światowe tournee. Później i aranżer, podjął w big-bandzie Nata Towlesa. przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie brał udział Pisał także dla big-bandu Earla Hinesa. Na po- 1924 – urodził się pianista i kompozytor Geo- 1916 – urodził się puzonista Bill Harris. Na po- jako sideman w nagraniach takich wykonawców, czątku lat 40-tych grał z takimi muzykami, jak: rge Wallington. W latach 1943-1953 grał całą czątku swej kariery występował z takimi mu- jak: Larry Coryell, Mike Stern, Pat Metheny, Bob Astor, Les Lieber, Charlie Barnet, Bobby plejadą znakomitych muzyków jazzowych, zykami, jak: Benny Goodman, Charlie Barnet Herbie Hancock, Chick Corea, Jacky Terrasson, Byrne, Charlie Spivak i Horace Heidt. W 1942 m.in. z Dizzym Gillespiem, Charliem Parke- i Eddie Condon. Jeden z niewielu nowoczes- Bob James, Sadao Watanabe, Branford Marsalis, r. rozpoczął współpracę z Charliem Barnettem, rem, Sergem Chaloffem, Allanem Eagerem, nych puzonistów lat 1945-1960. Zawodowym David Sanborn, Regina Carter, Bobby McFerrin. a w 1944 r. z Woodym Hermanem. Stał się wów- Kaiem Windingie, Terrym Gibbsem, Brew muzykiem został w 1938 r. i występował z big- Od 1998 r. grał w nowojorskim klubie Izzy Bar czas jednym z najbardziej wziętych aranżerów. Moorem, Alem Cohnem, Gerrym Mulliganem, bandami Gena Krupy, Ray’a McKinley’a i Boba regularne koncerty poświęcone muzyce Jaco Pa- Dla Hermana zaaranżował m. in. “The Good Zootem Simsem, Redem Rodney'em i Lione- Cherstera. w latach 1950-1954 był gwiazdą cy- storiusa. W ich programie znalazły się takie kom- Earth”, “Wild Root”. Współpraca z Ralphem lem Hamptonem oraz nagrywał autorskie płyty klu Jazz at the Philharmonic. W drugiej poło- pozycje Jacko, jak “Liberty City”, “Continuum”, Burnsem przyniosła “Caledonię”. Z jego aran- dla wytwórni Savoy i Blue Note (1950). Od wie 1950 często współpracował z Filipem Phil- “Opus Pocus” czy “Portrait of Tracy”, przeplata- żacji z 1946 r. korzystały big-bandy: Billy’ego 1954 do 1960 prowadził własny zespół z Do- lipsem. Zmarł 21 sierpnia 1973 r. ne własnymi oryginalnymi kompozycjami Bony Butterfielda, Charliego Ventury. W połowie lat naldem Byrdem, Jackiem McLeanem i Philem inspirowanymi muzyką kameruńską. To właśnie 50-tych wraz z Erniem Wilkinsem i Natem Woodsem w składzie. Jego najbardziej znany- 1965 – zmarł saksofonista Earl Bostic, urodził te kompozycje stały się zalążkiem nagrania do- Pierce’em wywarł wpływ na ukształtowanie mi kompozycjami są standardy “Lemon Drop” się 25 kwietnia 1913 r. brze przyjętego przez krytykę debiutanckiego nowego, wyrazistego, spójnego brzmienia big- i “Godchild”. Zmarł 15 lutego 1993 r. albumu Scenes From My Life (1999). Kolejnym bandu Counta Basiego. W latach 50-tych i 60- 1967 – urodził się multiinstrumentalista, gitarzy- autorskim przedsięwzięciem okazała się równie tych komponował dla filmu i telewizji (np. serial 1942 – urodził się kontrabasista Helmut sta basowy, perkusista i wokalista Richard Bona. interesująca płyta Reverence. W 2002 r. Bona, telewizyjny “Batman”). W latach 60-tych i 70- Nadolski. Związany z awangardową sceną free Był członkiem Pat Metheny Group. Pochodzi jako perkusista i wokalista udał się na światową tych tworzył okazjonalnie big-bandy w zasadzie –jazzową (m.in. Sesja 72 wraz z trębaczem An- z rodziny muzyków. Jako 5 latek śpiewał wraz trasę koncertową z grupą Pat Metheny Group. dla potrzeb nagrań studyjnych i rejestracji pły- drzejem Przybielskim i perkusistą Władysła- z rodziną w kościelnym chórze. W wieku 11 lat Richard Bona cieszy się w Polsce niezwykłą po- towych. Zmarł 11 październikaa 2008 r. wem Jagiełłą, Sesja 73, w której Jagiełłę zastąpił rozpoczął naukę gry na gitarze, a w 1980 roku po pularnością. W 2010 roku wystąpił na Festiwalu J. Trzciński i doszedł pianista Andrzej Bieżan), raz pierwszy wystąpił w jazzowym klubie w Do- Jazz Jamboree w Warszawie. Bona bywał również 1925 – urodził się saksofonista tenorowy Zoot współtworzył Grupę Niemen, z którą nagrał uala. Jazzowe albumy, które dostał od właściciela w Polsce jako członek innych znakomitych skła- Sims. W młodym wieku uczył się gry na klar- Strange is this World (CBS, 1972) i Mario- klubu, ukształtowały jego zainteresowania mu- dów – m.in. ze Steps Ahead, z Bobbym McFer- necie, jednak w 1941 r. przerzucił się na sak- netki (pierwotnie wydane jako Niemen vol. 1 zyczne. Duży wpływ wywarły na niego nagrania rinem oraz Pat Metheny Group podczas tournee sofon tenorowy i zaczął współpracę z piosenka- i Niemen vol. 2). Nagrał także płyty autorskie Jaco Pastoriusa, które spowodowały, że skoncen- promującego płytę Speaking of Now, w nagraniu rzem Kennym Bakerem. W latach 1942-1943 Meditation (z udziałem Czesława Niemena), trował się na grze na gitarze basowej. W 1989 r. której również wziął udział. występował z Bobbym Sherwoodem, w 1943 r. Four Dialoques with Coscience (1973) i New wyemigrował do Niemiec, a następnie przeniósł z Sonnym Durhamem, a w 1944 r. z big-ban- Musik from Poland – H. Grał w Orkiestrze się do Francji, gdzie podjął studia muzyczne, gra- 1975 – zmarł saksofonista, aranżer i kompozy- dem Benny’ego Goodmana. W tym samym roku Studio Jazzowe Polskiego Radia (na Jazz Jam- jąc w klubach. Współpracował z takimi muzyka- tor Oliver Nelson, urodził się 4 czerwca 1932 r. dokonał swojego pierwszego nagrania z zespo- boree 1968). mi, jak: Jacques Higelin, Didier Lockwood, Manu łem Joego Bushkina. W latach 1950, 1958, 1972 Dibango i Salif Keita. W 1998 roku Richard był 29 października i 1976 regularnie koncertował z Goodmanem 1960 – saksofonista sopranowy Steve Lacy z to- dyrektorem muzycznym Harry Belafonte’s Eu- w Europie. Występował także ze Stanem Ken- warzyszeniem perkusisty Roy’a Haynesa nagrał ropean Tour. W 1995 roku brał udział w nagra- 1922 – urodził się kompozytor, aranżer i trębacz tonem (1953), Gerrym Mulliganem (1954-56) płytę The Straight Horn of Steve Lacy. niu płyty My People Joe Zawinula, po czym wy- Neal Hefti. Pierwsze próby, jako kompozytor i jego Mulligan’s Concert Jazz Band’ (1960).

88 89 Kalendarium jazzowe października Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Występował także z Artie Shawem i Buddym 1941 – zmarł saksofonista Chu Berry, urodził 31 października zespołach Milta Larkinsa. Będąc na Zachod- Richem. Od 1957 roku do lat 80. prowadził się 13 września 1910 r. nim Wybrzeżu USA grał na saksofonie te- wraz z Alem Cohnem jeden z najważniejszych 1896 lub 1900 – urodziła się wokalistka blu- norowym big-bandzie prowadzonym przez kwintetów nowoczesnego jazzu. Na początku 1946 – zmarła wokalistka Mamie Smith, uro- esowa, jazzowa i gospel oraz aktorka Ethel Lionela Hamptona. Solowe nagranie “Flying lat 70. Sims włączył do swego instrumentarium dziła się 26 maja 1883 r. Waters. Jak pisze Jacek Niedziela “była drugą Home” (1942) ustawiło go na pozycji interesu- saksofon sopranowy, a w drugiej połowie deka- obok Billy Holiday gwiazdą murzyńskiej roz- jącego muzyka jazzowego. Pracował dla Caba dy rozpoczął wyjątkowo owocną serię nagrań 1951 – urodził się perkusjonista i kompozytor rywki, w której życiu przeplatały się wątki za- Calloway’a, Counta Basiego czy Normana dla wytwórni Pablo Normana Granza realizu- Trilok Gurtu. Uznawany za jednego z najbar- wodowych sukcesów i osobistych dramatów. Granza. Wystapił w filmie krótkometrażowym jąc w latach 1975-1984 kilkanaście albumów. dziej wpływowych współczesnych muzyków W 1920 roku rozpoczęła karierę wokalistki Jammin’ Tle Blues (1944). Występował w cyklu W 1972 r. i 1978 r. wziął udział w koncertach jazzowych. Współpracował z takimi artysta- bluesowej. Była jedną z najbardziej popularnych koncertowym Jazz Art The Philharmonic. Od z orkiestrą Woody’ego Hermana, koncertował mi, jak John McLaughlin, Bill Laswell, Jonas afro-amerykańskich piosenkarek i aktorek. Po II połowy lat 40-tych i przez lata 50-te prowa- także w ramach cyklu Jazz At The Philharmonic. Hellborg, Jan Garbarek, Joe Zawinul, Robert przeprowadzce do Nowego Jorku występowała dził własne big-bandy łącząc je z trasami JATP. Sims otrzymał przydomek – Zoot – na począt- Miles, Charly Antolini. Matka Shobha Gurtu w wodewilach jako piosenkarka i tancerka. De- W latach 50-tych i 60-tych zyskał popularność, ku swojej kariery, gdy był w zespole Kenny'ego zaszczepiła w nim miłość do muzyki. Przygo- biutowała w 1921 w nagraniach “The New York prowadził własne grupy oraz pracował w ze- Bakera w Kalifornii. Zmarł 23 marca 1985 r. dę z instrumentami perkusyjnymi rozpoczął od Glide”, “At the New Jump Steady Ball”. Na po- społach typu “all stars”. Okresowo koncertował nauki gry na tabli. Jazzem zainteresował się, jak czątku lat 20-tych często śpiewała z Fletche- z Hamptonem. Wniósł istotny wkład do jazzu 1987 – zmarł klarnecista, saksofonista, bandle- sam twierdzi, dzięki płycie Johna Coltrane'a rem Hendersonem. Występowała też w wielu mainstreamowego, zachowując przy tym silne ader i wokalista Woody Herman, urodził się 16 "Plays The Blues". W latach 70-tych zmienił muzycznych rewiach. Pod koniec lat 30-tych związki z bluesem. Niemal każdy koncert lub maja 1913 r. instrument na klasyczną perkusję i wówczas była wielką gwiazdą Broadwayu. W 1949 roku sesja nagraniowa ukazują Jacqueta jako senty- też zainteresował się jazzem. Z tego okre- została nominowana do Oscara dla najlepszej mentalnego interpretatora jazzowych ballad. 1997 – zmarł saksofonista i wokalista “Big su pochodzi jego pierwsze nagranie na płycie aktorki drugoplanowej w filmie Pinky, a rok Zmarł 22 lipca 2004 r. Nick” Nicholas, urodził się 2 sierpnia 1922 r. "Apo-Calypso" zespołu Embryo. W latach 80- później zdobyła the New York Drama Critics tych współpracował z Johnem McLaughlinem Award dla najlepszej aktorki. W późniejszych 1939 – urodził się malijski pieśniarz i gitarzysta 30 października w jego trio. Dołączył do amerykańskiej grupy latach, aż do śmierci koncertowała z Billym Ali Farka Touré. Jeden z najbardziej znanych Oregon, zastępując tragicznie zmarłego Colli- Grahamem. Jej najbardziej znane nagrania: muzyków afrykańskich, nazywany “afrykań- 1925 – urodził się producent, kompozytor na Walcotta (1987), z którą nagrał trzy albu- “Dinah”, “Birmingham Bertha”, “Stormy We- skim Johnnym Lee Hookerem. Dwukrotnie i saksofonista Teo Macero. Jako kompozytor my. Lata 90-te to solowe występy, współpraca ather”, “Hottentot Potentate”, “Am I Blue?”, został uhonorowany nagrodą Grammy za na- współpracował z Charlesem Mingusem, a jako z Billem Laswellem w ramach grupy Tabla Beat “Cabin in the Sky” i “His Eye Is on the Spar- graną współnie z Ry’em Cooderem płytę Tal- producent z Milesem Davisem przy takich jego Science. W 2004 roku nagrał płytę z Robertem row”. Zmarła 1 września 1977 r. king Timbuktu (1995) oraz za album In the płytach, jak Bitches Brew, In a Silent Way i Get Milesem, a w 2007 roku z Arke String Quar- Heart of the Moon (2005), który nagrał wspól- Up with It. Zmarł 19 lutego 2008 r. tet. Z tą ostatnią grupą koncertował na Warsaw 1922 – urodził się saksofonista Illinois Jacquet. nie z grającym na instrumencie kora Toumani Summer Jazz Days. Zgodnie z hinduską tra- Krytycy uznawali go za pierwszego indywidu- Diabate. Zmarł 7 marca 2006 r. W numerze 1930 – urodził się trębacz Clifford Brown. Syl- dycją, wszystkie swoje instrumenty perkusyjne alnego saksofonistę R&B. Jako dziecko wystę- prezentujemy recenzje dwóch płyt Artysty. wetkę artysty prezentuje Rafał Garszczyński obsługuje siedząc na podłodze. pował w zespole swojego ojca, grając głównje w bieżącym numerze magazynu JazzPRESS. na saksofonie altowym. Naukę rozpoczynał Notki opracowali Piotr Królikowski i Ryszard Zginął w wypadku samochodowym 26 czerwca 1969 – zmarł basista George Pops Foster, uro- od gry na perkusji po czym przeszedł na sak- Skrzypiec. 1956 r. dził się 18 maja 1892 r. sofon altowy i sopranowy. Grał w popularnych Kalendarium zestawił Ryszard Skrzypiec.

90 91 Co w Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Co w RadioJAZZ.FM Nowe audycje

Winylowy jazz Szczegółowych informacji o dacie emisji audy- eksperymentalnej. Umezu wspierał muzyków W skład Kiki Band KIKI wchodzi gitarzysta cji szukaj na stronie www.radiojazz.fm tak różnorodnych, jak BB King czy Ian Dury, Natsuki Kido, lider progresywnej formacji Bon- Jak sama nazwa wskazuje, w swojej 60-minu- uczestniczył nawet w klezmerskich projektach dage Fruit, funkowy basista Takeharu Hayaka- towej audycji mam zamiar grać całe płyty po- Beata Zuzanna Borawska jest niezależnym Johna Zorna. W opinii wielu doświadczenia te wa oraz perkusista Joe Trump z Portland, znany szczególnych wykonawców z kręgu szeroko po- dziennikarzem muzycznym związanym z Pol- uczyniły z Umezu Kazutoki japońskiego mi- ze współpracy z Elliottem Sharpem. jętego jazzu. Winyle odtwarzam bezpośrednio skim Radiem Szczecin, Szczecin.fm oraz wie- strza jazzowego postmodernizmu. na gramofonach i bez żadnej obróbki cyfrowej loma gazetami, w których publikuje materiały Koncert, który odbył się na scenie Muzeum kieruję sygnał do internetu, aby Słuchacze mo- poświęcone sztuce, wywiady z najciekawszymi Po tych przygodach powołał do życia nową for- Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha był dla gli cieszyć swoje uszy dźwiękami analogowymi. ludźmi. Od marca tego roku prowadzi bloga mację KIKI Band, z którą w 1999 roku wyru- mnie pełnym zaskoczeniem. Przygotowany na Czasem może zatrzeszczeć…! Będę korzystał www.jazzubi.pl, gdzie prezentuje wszystko, co szył w koncertową trasę po Afryce. Co jednak undergroundowe muzyczne eksperymenty już ze swojej prywatnej kolekcji gromadzonej od jej w duszy gra. oznacza nazwa KIKI? w pierwszych minutach koncertu zostałem wy- wielu lat. Ale niech się nikt nie zdziwi, że nie- prowadzony z błędu. Ściana dźwięku tworzona kiedy sięgnę po CD. Nie każda płyta ukazała Ptasie Radio Wyjaśnia Umezu: „Wybierając się do Afryki przez hard rockowe riffy i solówki Kido Natsu- się w wersji winylowej lub mój winyl brzmi tak poprosiłem jednego faceta – Afrykanina, by wy- ki i Takeharu Hayakawy, wzbogacone bałkań- źle, że nie sposób go odtwarzać publicznie. Za- Koncertem japońskiej formacji Kazutoki Ume- myślił dla nas nazwę. Oczywiście, on znał moją skimi i bliskowschodnimi motywami wygrywa- praszam serdecznie do słuchania audycji „Wi- zu KIKI Band rozpoczęła się w ostatnich muzykę, więc powiedział: kipara. W języku sua- nymi przez saksofon Kazutokiego to było to, za nylowy Jazz” w środy od 17:00 do 18:00. Po- dniach szósta edycja Krakowskiej Jesieni Jazzo- hili znaczy to czysta głowa lub łysy. (Umezu ma czym tęskni moja dusza. Decyzja, by podzielić wtórki w niedziele od 18:00 do 19:00. wej, której organizatorem jest klub Alchemia. ogoloną głowę już od wielu lat.) Druga sylaba się tymi wrażeniami w Ptasim Radiu była na- KI, pochodzi od kinyonga co znaczy kameleon. tychmiastowa. Wielką pomocą w tym zamiarze Kazimierz Wlekły Saksofonista Kazutoki Umezu to postać nietu- Za każdym razem gdy gram zmieniam swój ko- okazała się płyta Alchemic Life zarejestrowana zinkowa – nie imponuje może wzrostem, nato- lor tak, jak kameleon: czasami moim kolorem na żywo w krakowskiej Alchemii w 2007 roku Traffic Jazz miast słynie zarówno z mistrzowskiej techniki, jest rock, czasami jazz”. Umezu nie wspomina w trakcie pierwszej wizyty KIKI Band, na któ- jak i zapierających dech improwizacji. Jest on o znaczących wpływach progresywnego rocka, rej znalazłem utwory zagrane w trakcie kon- Znajdziesz tu aktualności związane z szeroko w swoich muzycznych doświadczeniach bardziej funk, muzyki klezmerskiej i awangardowej, któ- certu. Usłyszymy je w wydaniu Ptasiego Radia pojętym życiem jazzowym północno-zachod- międzynarodowy niż większość japońskich ar- re również obecne są w jego muzyce. w środę 5 października. niej Polski. Czasami będziesz wspólnie ze mną tystów jazzowych. Saksofonista spędził lata 70. zahaczać o Berlin, innym razem zaszyjemy się w Nowym Jorku, grając m.in. z Lesterem Bo- Zapytany dlaczego korzysta z tak wielu trady- Zapraszam serdecznie w nieznanym Ci dotąd zakątku kraju. Zawsze wie. W latach 90.’ jego zespoły First Deserter cji w swojej muzyce, odpowiada: „Kiedy chcę jednak usłyszysz świeżą muzykę oraz trochę re- i Eclecticism, w których uczestniczyli m.in. gi- tworzyć nową muzykę mam do wyboru bardzo Jacek Wróbel gionalnej historii jazzu. tarzysta Marc Ribot, wiolonczelista Tom Cora wąską drogę – od Charlie Parkera i Ornette i puzonista Curtis Fowlkes, dawały regularnie Colemana do Johna Coltrane’a i Alberta Aylera Zapraszam Beata Zuzanna Borawska koncerty w klubie Knitting Factory w Nowym i ta droga jest bardzo wąska. A ja chcę iść tam, [email protected] Jorku, specjalizującym się w jazzie i muzyce gdzie nie ma dróg, chcę iść na dzikie safari.”

92 93 Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej październik 2011

Redakcja Redaktor naczelny: Ryszard Skrzypiec – [email protected] Rafał Garszczyński – [email protected] Piotr Królikowski – [email protected] Maciej Nowotny – [email protected] Robert Ratajczak – [email protected] Jerzy Szczerbakow – [email protected] Roch Siciński – [email protected] Jędrzej Siwek – [email protected] Jacek Wróbel – [email protected]

Autorzy tekstów Piotr Łukasiewicz Skład i opracowanie graficzne Beata Wydrzyńska [email protected]

Zdjęcia Bogdan Augustyniak Rafał Garszczyński Krzysztof Wierzbowski Marcello Rodarte Piotr Wołoszyk Jacek Wróbel

Wydawca © EuroJAZZ

Fundacja Popularyzacji Muzyki Jazzowej

fot. Bogdan Augustyniak