Bach Academie Is Een Initiatief Van Philippe Herreweghe En Collegium Vocale Gent in Samenwerking Met Desingel, Bozar En Concertgebouw Brugge P
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Concerten, open repetities, masterclasses en lezingen over Bachs fascinerende relatie tot de dood. Bach Academie is een initiatief van Philippe Herreweghe en Collegium Vocale Gent in samenwerking met deSingel, Bozar en Concertgebouw Brugge p. 6 Programmaschema p. 9 Een nieuw initiatief voorwoord door Philippe Herreweghe p. 10 Luthers geloof als achtergrond van Bachs houding tegenover de dood door Peter Schmidt p. 15 do 2 nov dagoverzicht p. 17 vr 3 nov dagoverzicht p. 18 20.00 uur Koor en Orkest Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe / Tombeau p. 25 za 4 nov dagoverzicht p. 26 14.00 uur Philippe Pierlot . Rainer Zipperling . Pierre Hantai p. 28 15.30 uur Projectkoor olv. Christoph Siebert / Mit Weinen p. 34 17.00 uur Pierre Hantai p. 36 20.00 uur Ricercar Consort olv. Philippe Pierlot / Actus Tragicus p. 45 zo 5 nov dagoverzicht p. 46 12.00 uur Ensemble Explorations p. 48 15.30 uur Blindman & Projectkoor olv. Christoph Siebert deSingel internationaal Kunstcentrum Desguinlei 25 p. 52 15.00 uur Hanneke Paauwe B-2018 Antwerpen T +32 (0)3 248 28 28 p. 52 17.00 uur Gerrit Komrij, Roel Dieltiens en gasten [email protected] p. 54 18.30 uur Christine Busch www.desingel.be p. 56 20.00 uur Koor en Orkest Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe / Du süße Todesstunde teksten programmaboekje Philippe Herreweghe, Peter Schmidt, Diederik Verstraete, Villanella coördinatie programmaboekje deSingel gelieve uw GSM uit te schakelen! Cd’s & boeken Tijdens de Bach Academie worden cd’s en boeken te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 p. 64 Biografi eën uitvoerders www.tklavervier.be p. 69 Bezettingslijsten ensembles Foyer deSingel do 2 nov doorlopend vanaf 18.00 uur broodjes, soep vr 3 nov doorlopend vanaf 18.00 uur broodjes, soep vanaf 18.00 uur tot 19.20 uur kleine koude of warme gerechten za 4 & zo 5 nov doorlopend vanaf 13.00 uur broodjes, soep vanaf 18.00 uur tot 19.20 uur kleine koude of warme gerechten 10 u. 11 u. 12 u. 13 u. 14 u. 15 u. 16 u. 17 u. 18 u. 19 u. 20 u. 21 u. 22 u. donderdag 2 november 2006 PUBLIEKE MASTERCLASS ZANG Kleine Zaal door Peter Kooij PUBLIEKE REPETITIE Blauwe Zaal Koor en Orkest Collegium Vocale Gent vrijdag 3 november 2006 PUBLIEKE REPETITIE PUBLIEKE REPETITIE CONCERT Blauwe Zaal Projectkoor Koor en Orkest Coll. Voc. Gent Koor en Orkest Collegium Vocale Gent INTERVIEW Diederik Zwarte Zaal Verstraete met Philippe Herreweghe zaterdag 4 november 2006 PUBLIEKE REPETITIE CONCERT CONCERT CONCERT CONCERT Blauwe Zaal Koor en Orkest Collegium Vocale Gent Philippe Pierlot & co. Projectkoor Pierre Hantai Ricercar Consort LEZING PUBLIEKE MASTERCLASS ZANG PUBLIEKE MASTERCLASS ZANG Kleine Zaal Hilary Metzger door Peter Kooij door Peter Kooij LEZING Zwarte Zaal Kees Van Houten zondag 5 november 2006 TOONMOMENT CONCERT CONCERT CONCERT CONCERT Blauwe Zaal masterclass zang Ensemble Explorations Blindman & Projectkoor Christine Busch Koor en Orkest Collegium Vocale Gent INLEIDING Foyer PANELGESPREK D. Verstraete GEDICHTENSPECIAL Rode Zaal Dunne Komrij INSTALLATIE INSTALLATIE Klas 150 Hanneke Paauwe Hanneke Paauwe 6 Een nieuw initiatief In de jaren Voor de eerste editie is Collegium Vocale een volledige zeventig was week te gast in deSingel en zijn we meer dan ooit het Collegium ‘ensemble in residence’. Open repetities worden gevolgd Vocale Gent het door een gevarieerd driedaags slotweekend met een allereerste vocaal aantal concerten gewijd aan de vocale maar ook ensemble dat het instrumentale muziek van J.S. Bach. Uitvoerders zijn in barokrepertoire, de eerste plaats het koor en orkest van Collegium Vocale en meer bepaald Gent met - anders dan anders - solisten die ook in het koor de oratoria zullen meezingen. Daarnaast werden een aantal bevriende en cantates musici uitgenodigd. Ik denk hierbij in de eerste plaats aan van Johann vriend en collega Philippe Pierlot en zijn ensemble Ricercar Sebastian Bach, Consort, het Ensemble Explorations van cellist Roel op een radicaal Dieltiens, maar ook enkele topsolisten als clavecinist Pierre vernieuwende Hantai of violiste Christine Busch. wijze benaderde. Mede onder impuls van historische pioniers op het gebied van de instrumentale muziek zoals Naast muziek is er tijdens het slotweekend ook Gustav Leonhardt, Nikolaus Harnoncourt en Sigiswald voldoende plaats voor enkele goed gedocumenteerde Kuijken werd er veel nagedacht over frasering, articulatie, lezingen en inleidingen over bepaalde aspecten van versieringen, temperament, retoriek en vocale techniek. de uitvoeringspraktijk, interpretatie of de muzikaal- Lectuur van historische tractaten en ook veel intuïtie historische context. Zo is dit keer de Nederlandse Bach- leidden tot een nieuw klankbeeld en tot een volslagen kenner en organist Kees Van Houten te gast en verleent nieuwe wereld van muzikale emoties. Niettegenstaande journalist-musicoloog-componist Elmer Schönberger zijn een groot deel van de lokale pers zich eerder negatief medewerking aan het panelgesprek op zondagnamiddag. opstelde, konden we rekenen op veel bijval van een Deze lezingen richten zich in de eerste plaats tot het opvallend enthousiast en jong publiek, in een marginaal concertpubliek en hebben tot doel de geïnteresseerde leek concertgebeuren dat zich voornamelijk in kerken en een dieper inzicht te bieden in het oeuvre van Bach. kapelletjes afspeelde. Dit alles is nu vijfendertig jaren geleden. Ondertussen gaven wij met het Collegium Vocale Tenslotte een woordje over het zeer belangrijk over de hele wereld een paar duizend concerten, en pedagogisch luik van dit project: alle repetities zijn namen wij voor Harmonia Mundi France en enkele andere open voor het ruime publiek en specifi ek ook voor labels een zestigtal platen op waarvan een belangrijk deel geïnteresseerde studenten. Onder impuls van Collegium gewijd aan de muziek van J.S. Bach. Mettertijd kwam Vocale is een projectkoor samengesteld met jonge zangers een eigen ‘Collegiumstijl’ tot stand, die naar men zegt uit Vlaanderen. Onder leiding van Christoph Siebert, onmiddellijk herkenbaar zou zijn aan het feit dat hij gericht mijn assistent, zullen zij een week lang repeteren. Op die is op tekst, retoriek en inhoud, die de grote lijnen doet manier willen wij onze kennis en ervaring doorgeven aan uitkomen en wars is van uiterlijk effect. Wij zijn er ons een volgende generatie Bach-uitvoerders. Hetzelfde geldt echter van bewust dat het uiteindelijk resultaat zeer weinig voor de masterclass zang waarin aankomende solisten te maken heeft met ‘authenticiteit’, een woord dat we in gecoacht worden door Peter Kooij. onze jonge jaren nochtans hoog in het vaandel voerden. En we weten ook dat het gevaar van een nieuw soort Philippe Herreweghe academisme of stijlverstarring voortdurend op de loer ligt. Blijven herbronnen is dus de boodschap, en vandaar het idee om één keer per jaar een Bach Academie op te zetten, met telkens dezelfde artistieke, organisatorische en educatieve krachtlijnen. Exemplaar van de Abraham Calov-Bijbel (1681) uit de bibliotheek van J.S. Bach, met aantekeningen van de componist. © Christoph Trautmann, Berlin-Charlottenburg 8 9 Luthers geloof als achtergrond van Bachs houding tegenover de dood Kennis van de muziekhistorische context en inzicht in de alle gebeurtenissen op aarde primair vanuit Gods werking God gestelde grenzen wil overschrijden of tegenwerken, uitvoeringspraktijk van Bachs tijd zijn er de voorbije vier gedacht werden - heteronoom en niet geëmancipeerd zondigt hij. Ik maak dit punt van bij het begin duidelijk, decennia spectaculair op vooruitgegaan. De band tussen dus - en, wat meer is, in een taal en symboliek die door omdat alle christelijke opvattingen van die tijd zwaar Bachs oeuvre en zijn christelijke geloofsovertuiging lijkt en door christologisch gekleurd was. Dit betekent dat alle gefocust zijn op de grensoverschrijdingen van de mens. een moeilijker punt te vormen. Zozeer heeft de muziek denken over God en zijn relatie tot de wereld uitgedrukt De mensvisie waarin Bach werd opgevoed was verre van van de cantor een universele betekenis gekregen, dat worden in termen en beelden die ontleend zijn aan de beaat optimistisch. In de ogen van Bachs geloofsopvatting ook de religieuze dimensie ervan doorgaans enkel nog persoon en de boodschap van Jezus Christus. Het denken is de mens zeer fundamenteel een zondig wezen. De met ervaringen en gevoelens van universele religiositeit over God was in protestantse kringen noch universeel onvolmaaktheid van het menselijk bedrijf zag men verbonden wordt. Die zijn niet aan een bepaalde confessie deïstisch, noch gebaseerd op metafysica of fi losofi e. De geenszins als een ‘onaf zijn’ in evolutionistisch perspectief, gebonden, zelfs niet noodzakelijk aan een geloof in God, bijbel vormde het hele kader van de wereldbeschouwing. maar, omgekeerd, als een gevallen staat. Het was en hebben veel meer te maken met de formele structuren de bijbelse visie: de mens en de schepping zijn goed van Bachs muziek dan met eender welke geloofsbelijdenis. Men heeft Bach vaak geassocieerd met het piëtisme, geschapen, kwamen volmaakt uit Gods hand, maar door Hoe universeel de weerklank van deze muziek ook mag een eerder op emotionele beleving van het geloof de zondeval werden schepping en mens geschonden. aangevoeld worden, historisch gesproken is haar duiding gerichte strekking, wellicht als reactie tegen een als Die zondeval werd verbonden met het verhaal van als een uiting van universele religiositeit evenwel een te koud aangevoelde dogmatisch-rationalistische Genesis 2-3 over de eerste zonde van Adam en Eva, vorm