speranto U S
Bi-monthly bulletin published by Esperanto-USA 2007/3-4 Dumonata bulteno eldonata de Esperanto-USA 2007/3-4 En la Numero
Kio novas en la CO? ...... 3 Estraro: Intervjuoj...... 4-5 HARMON KOMPLEZE DE W. Resumo de la Protokolo de la Estrar-Kunsido...... 5 Regione: NOREK...... 6 E-pikniko en Ãikago...... 6 LK 2007: Kredu je neebla¢oj! ...... 7 Usonaj esperantistoj Ùanßis Ùildon ...... 8 NASK: Mia Ideala Tago NASK-a...... 9 Honore al Donaldo NASK-anoj Novhejme ...... 10 Inter la multaj homoj kiuj ri¤igis mian vivon elstaras unu: Donald R. Harlow. IJK: Min benis lia amikeco kaj kunlaboremo dum almenaª tridek jaroj. Mi havis la plezuron Partopreni la homaran labori kun li pri multaj aferoj, inkluzive la centran oficejon de Esperanto-USA. familion ...... 10 Ne necesas ripeti tie ¤i lian tutan biografion, kiu estas trovebla aliloke. Mi menciu nur ke li prizorgis bonege la Centran Oficejon de Esperanto-USA de 1979 ßis 1983 kaj de UK: februaro 2002 ßis lia emeritißo ¤i-jare je la aßo de 65. Krom tio, li servis kiel sekretario Humility in Japan ...... 11 de Esperanto-USA en 1984-1986, poste kiel prezidanto en 1994-1996, kaj redaktoro de Partoprenante la nova¢bulteno en 1987-1995. Estis mia plezuro trakti multajn aferojn kun Don dum mi en la Zamenhofa revo...... 12 estis prezidanto kaj estrarano de Esperanto-USA, kaj mi admiras lian fidelecon, klarpensemon kaj inventemon – kaj certe ankaª lian humorsenton. Kongreso de Eªropa Ãefe Don estas konata en Esperantio pro siaj multaj literaturaj krea¢oj kaj enretigado E-Unio en Maribor...... 14-15 de multe da Esperanta¢oj. Mem talenta verkisto, Don verkis libron pri siaj spertoj kiel es- Pupteatre: Dr. Esperanto...16 perantisto, The Esperanto Book, kiu estas legebla en la reto. Lia ¤efpaßo “Esperanto AAIE-enketilo...... 17 Access” estas inter la plej ofte vizitataj paßoj pri Esperanto en la reto. Liaj literaturaj De la Usona Ãefdelegito paßoj laªraporte ricevas 1000-2000 vizitojn ¤iutage. Don dividis la Premion Degu¤i de de UEA...... 18 UEA en 2003, kaj estas Honora Membro de Esperanto-USA. En 2007 Don ricevis La grandeco de Diplomon pri Elstara Agado de UEA kaj tiel farißis la unua esperantisto kiu ricevis tiun D-ro L. L. Zamenhof...... 19-21 honoron. Tiuj kiuj bone konas Don Harlow – kiel mi – scias ke li estas vera modelo de homo kiu Book Service ...... 22 dedi¤is sian vivon al Esperanto kaj esperantistoj. Daªru longe, Don! Recenze ...... 23 Vojaße...... 24 William R. Harmon saluton!
Esperanto-USA Saluton karaj gesamideanoj! PO Box 1129, El Cerrito CA 94530 USA/USONO Bonvenon al la (duobla) kongresa nu- ℡ 510/653-0998; 2510/653-1468 mero de Esperanto USA! Se vi, kiel viaj [email protected] redaktoroj, ne povis partopreni iujn el la interesaj Esperantaj eventoj okazintaj President/Prezidanto: Philip G. Dorcas dum la somero, vi havos la okazon gus- Vice President/Vicprezidanto: Steven D. tumeti plurajn el ili en tiu ¤i numero. Brewer Aliflanke, tiuj kiuj ja partoprenis unu aª Secretary/Sekretario: Julie Spickler pli el tiuj ¤i eventoj povos reviziti, retra- Treasurer/Kasisto: Anna Bennett vivi kaj rememori ilin. Atendas vin rapor- Other Board Members/Aliaj estraranoj: toj pri la ELNA-kongreso en Ti§uano, la Joel Amis, ¥enja Amis, Trevor Andrews, Universala Kongreso (UK) en Jokohamo, la Internacia Junulara Kongreso (IJK) en D. Gary Grady, Anjo Harlow, Lusi Hanojo, kaj la Nord-Amerika Somera Kursaro (NASK) en Sandiego, kompreneble, Harmon, Robert L. Read, Tim Westover, sed ankaª artikoloj pri la Nord-Okcidenta Regiona Kongreso (NOREK) en Brita Christopher Zervic. Kolumbio kaj la Kongreso de la Eªropa Esperanto-Unio (KEEU) en Slovenio. Kongresoj ja estas amuzaj, agrablaj eventoj, kaj ankaª esenca parto de nia Director, Central Office/Direktoro de la Esperanta kulturo. Tamen je la komenco de ¤iu nia Landa Kongreso la Estraro de Centra Oficejo: William Harris Esperanto-USA dedi¤as plenan tagon al diskutado kaj planado de la agado kaj di- rekto de nia organizo. En tiu ¤i numero vi trovos resumon de la protokolo de la estr- Esperanto USA Bi-monthly bulletin published by ar-kunsido, kaj ankaª intervjuojn kun du el la kvar novaj estraranoj elektitaj dum la Esperanto-USA ¤i-jara kongreso (interjuoj kun la ceteraj du aperos en la sekva numero). Dumonata bulteno publikigata de Pro la alproksimißo de Zamenhof-tago (15-a de decembro), la ¤efa temo de la Esperanto-USA venonta numero estos la Interna Ideo kaj Zamenhof. Bv. sendi viajn ¤i-temajn ar- Vol. 46, No. 3-4 2007 tikolojn, pensojn, poemojn ktp. al la redakcio ßis la unua de decembro (sed prefere ISSN 1056-0297 pli frue!). Antaªdankon al ¤iuj pro la kontribuoj! Editors/Redaktoroj: Agrablan legadon! Joel Amis kaj ¥enja Amis Layout/kompostado: ¥enja Amis Joel kaj ¥enja [email protected] Greetings dear samideanoj (fellow Esperantists)! Materials for Esperanto USA should be sent to/Materialojn por Esperanto USA Welcome to the (double) convention issue of Esperanto USA! If you, like the edi- oni sendu al: tors, were unable to participate in any of the summer’s interesting Esperanto events, Esperanto USA (Joel & ¥enja Amis) you will have the opportunity to get a small taste of several of them in this issue. On 2025 Peachtree Rd. NE, #927, the other hand, those who did participate in one or more of these events will be able Atlanta, GA 30309, USA/USONO to revisit, re-experience and remember them. You will find reports on the ELNA or by e-mail/aª retpoÙte al: Convention in Tijuana, the World Convention (UK) in Yokohama, the International [email protected] Youth Convention (IJK) in Hanoi and the North American Summer Courses (NASK) in San Diego, of course, but also articles on the Northwestern Regional Convention The opinions expressed in this bulletin are those of the authors, and don’t necessarily (NOREK) in British Columbia and the Convention of the European Esperanto Union represent the point of view of Esperanto- (KEEU) in Slovenia. USA or its bulletin/La opinioj esprimitaj Conventions are indeed fun, pleasant events, and also an essential part of our en tiu ¤i bulteno apartenas al la aªtoroj, Esperanto culture. Nevertheless, at the beginning of each of our national conventions kaj ne nepre prezentas la vidpunkton de the Board of Esperanto-USA devotes an entire day to discussing and planning the ac- Esperanto-USA aª ties bulteno. tivity and direction of our organization. In this issue you will find a summary of the board meeting minutes, as well as interviews with two of the four new board mem- Reprinting materials from this bulletin is bers elected during this year’s convention (interviews with the other two new board permitted, provided that due credit is members will be published in the upcoming issue). given, and a copy of the reprinted mate- As Zamenhof Day (December 15th) is approaching, the main theme of the upcom- rial is sent to Esperanto-USA/Estas per- ing is will be the “Interna Ideo” and Zamenhof. Please send your articles, thoughts, mesate reaperigi materialojn el tiu ¤i poems, etc. on this subject to the editors by December 1st (or earlier). Thanks in ad- bulteno, kondi¤e ke oni ßuste indiku la vance for your contributions! fonton kaj ke oni sendu ekzempleron de Pleasant reading! la republikigita materialo al Esperanto- USA. Joel and Zhenya
2 speranto U S 2007/3-4 el la Centra Oficejo Kio novas en la Centra Oficejo? KOMPLEZE DE W, HARRIS much as they should. rent member of E-USA. Anyone can re- The first of these is the privilege of blog- quest a user account and make comments, ging at the E-USA website. Any member but only members can publish their own of E-USA can blog (write and publish your blog entries. Once your profile is updated, opinions in a web log), in English or in you can blog to your heart’s content. Esperanto. You may not think of yourself The second benefit, which somewhat as a blogger, or you may not yet feel com- parallels the first, is the privilege of being fortable about expressing your opinions in able to write articles for this newsletter, Esperanto, but I encourage you to sign up Esperanto USA. With very few exceptions, for an account on the website anyway. the editor of this newsletter will publish any Signing up for an account is fairly easy, and completely automatic. Just think up a article that would be of interest to the aver- username (can be pretty much any string of age reader*. A letter to the editor is usually characters), and go to the website home- published, and well-written short stories or page and click on ‘Create new account’. poems in Esperanto are also accepted. Your Follow the instructions, and your password blog entries, or reactions to other blog en- will be emailed to you. If you run into any tries, are often the seeds of a great newslet- problems, send a message to the CO, and ter article or letter to the editor. we will try to help solve them. Remember, as a member of Esperanto- Once you have an account you can log in USA you are by definition an activist and and add comments to the blogs of other a potential leader in the U.S. Esperanto members. This is a great opportunity to movement. Exchange of ideas and opin- August and September are traditionally practice your written Esperanto. ions in the website and in the newsletter quiet times at the Central Office. The Comments can be as short as ‘Mi konsen- keeps our movement alive and healthy. tas.’ or as long as or longer than the origi- Landa Kongreso has come and gone, and Start making your contributions today! activities relating to the annual member- nal blog. You can post your comments in English, but your opinions usually carry ship campaign for next year will not start Bill Harris, more weight if you express them in until October. Esperanto. Director The annual membership campaign usu- Once you have some experience publish- ally stresses the benefits of being a mem- ing comments about other blog entries, you * As a general rule, articles in English ber of Esperanto-USA, but there are two may be ready to publish your own blog en- should be related to Esperanto or the lan- benefits which have not received much at- tries. To do this, you will need to send a guage problem, whereas topics of articles tention in the past. As a result, E-USA note to the CO, asking that your user pro- written in Esperanto can be of broader in- members do not take advantage of them as file be updated to show that you are a cur- terest – Editor. Pasporta Servo – Donacoj estas Bonvenaj! Lastatempe usonano donacis $100 bro, per kio ni devas pagi presadon de al Pasporta Servo pere de E-USA. Mi 1700 adreslibroj, senpagan sendadon ricevis dank-mesaßon, de Derk al pli ol 1200 gastigantoj tutmonde, pre- Ederveen, kompilanto de Pasporta sadon de alißiloj, presadon kaj dis- Servo, kaj mi opinias ke ßi estus in- sendon de respondiloj, korespondadon, teresa al la legantoj de nia bulteno. telefonadon, administradon ktp. Sinjoro Ederveen skribis: Lastatempe ni e¤ esploras aperigon de "Bonvolu transdoni al sinjoro W----- anoncoj por malgrandigi la deficiton kaj niajn sinceregajn dankojn pro la garantii pluekziston de la servo. donacego... Ni tutkore dankas lin pro la Do, via donaco estas varme kaj danke jaroj dum kiuj li gastigis akceptata, dankegon denove!" Esperantoparolantojn, kaj esperas ke li Eble aliaj usonanoj pripensos dona- ankaª mem agrable uzis la servon. cojn al Pasporta Servo. Pasporta Servo multe baraktas por el- turnißi finance, kaj ¤iu subteno estas tre Bill Harris, tre bonvena. Niaj nuraj enspezoj venas Direktoro de la Centra Oficejo de el profito de la vendado de la adresli- Esperanto-USA
2007/3-4 speranto U S 3 Estraro La nov-elektitaj estraranoj respondas la demandojn de Esperanto USA Christopher por prepari ¤ion ¤i. E-USA metu similajn Mankas novaj afiÙoj en la blogoj ¤e nia Zervic rimedojn je la dispono de lokaj kluboj por retejo. Ni provu kuraßigi regulan afiÙadon ke ili povu kompetente prezenti la lingvon tie, ¤u per konkursoj, ¤u per tem-semajnoj, Red: kaj la Movadon al interesitoj, sen elspezi ¤u alimaniere. Saluton – kaj multan monon aª e¤ tempon. Niaj flugfolioj kaj disdona¢oj enhavas tre gratulojn pro Dua afero estas allogi interesitojn. bonan informon, sed ofte aspektas ama- via elektißo! Elspezi monon por reklamado ne estas toraj, kaj la informo ne ¤iam traktas la no- Bv. priskribi saße. Ni trovu pli malaltkostajn rimedojn vajn eblecojn de la reto — blogoj, Lernu, viajn planojn por informi pri Esperanto, kiel gazetaraj podkastoj, ktp. Ni povas elspezi el nia kiel es- anoncoj kaj anoncoj de kunvenoj en ¢ur- reklama bußeto por krei pliprofesiaspek- trarano – naloj. Kluboj estu videblaj en la ko- tajn kaj ßisdatigitajn eldona¢ojn. La “bier- kion vi volus munumoj, ekzemple, per donado de afiÙo” povus esti montrata en ajna taverno, atingi dum homfortoj al la bonfaraj (nepre ne poli- dormejo, aª ki¤a restoracio, se ßi estus pli HTTP://WWW.ZERVIC.COM via oficperi- tikaj!) agadoj de aliaj grupoj. okulfrapa. odo? Kio, laª via opinio, estas pliboni- E-USA kompreneble notu kio bone Plej reve, pla¤us al mi vidi ke Esperantaj genda en Esperanto-USA – kaj kiel vi sukcesas kaj kio fiaske paneas. kluboj kaj organiza¢oj farus ion krom povas helpi plibonigi tion, kiel estrarano? paroli Esperanton ¤irkaª tablo – ili faru ion CZ: Ïenerale, mi celas ke E-USA *** per Esperanto, ¤u korespondi kun alia pligrandißu kaj plifortißu. E-USA devas Tim Westover Esperanto-klubo, ¤u organizi lingvan festi- havi pli bonan kontakton kun la membraro. valon, ¤u subteni poemkonkursojn, ¤u Necesas e¤ kontakti persone ¤iun mem- Red: Saluton volontuli en manßejo por senhejmuloj. Ãio bron, por saluti, por danki, por doni kon- – kaj gratu- ¤i pligrandigus la videblecon de Esperanto silojn pri Esperanto, kaj por doni eblecon lojn pro via kaj montrus ke Esperanto ne estas nur fari sugestojn pri la progreso de la Ligo. La elektißo! Bv. brakseßa lingvo, sed vivanta lingvo por ak- estraranoj, e¤ mi mem, devas partopreni priskribi viajn tiva popolo. tian kontaktadon. Mi kredas ke per ¤i tia planojn kiel Red: Dum vi estis en la eldona komitato kontakto membroj sentos sin pli forte lig- estrarano – de ELNA, nia organizo eldonis la libron ataj al la Ligo. Ili ¤eestos kunvenojn kaj kion vi volus kiu farißis unu el la plej bone vendataj li- pagos membrokotizojn feli¤e. atingi dum via HOSS FIROOZNIA broj de ELNA kaj UEA. Ãu estas planataj Red: En via biografieto en la balotilo vi oficperiodo? aliaj “grandaj” eldonaj projektoj en nia skribis i.a. “My vision for the Esperanto Kio, laª via opinio, estas plibonigenda en organizo – kaj, se jes, kiuj? League is as an organization that coordi- Esperanto-USA – kaj kiel vi povas helpi pli- TW: Ïis nun, ne estas konkreta plano nates local-level activity and gives groups bonigi tion, kiel estrarano? por nova libro, kvankam ekzistas nebulaj the tools to organize and take Esperanto TW: Esperanto-USA devas zorgi pri ko- ideoj kaj longdistancaj celoj. Nia bußeto to the public. The challenge is to find munikado al siaj membroj. La malregula estas ne senlima, kaj niaj bretaroj en la novel ways of generating positive publicity aperritmo de la bulteno devas esti ßustigita, oficejo estas malgrandaj. Tial, ni devas while being cost-conscious”. Kiel, laª vi, kaj la estraro devas komuniki kun la mem- zorge elekti aperigotajn verkojn kaj e¤ ri- eblas atingi ¤i tiujn celojn? broj kiam estas anoncindaj aferoj — aª nur fuzi aperigindajn. La eldona komitato kon- CZ: La lokaj grupoj en Usono estas tre por kuraßigi kaj informi. Estas iom Ùoke ke scias ke nia ¤efa celo estas instrua, kaj nia gravaj, ¤ar ili donas al publiko pretan eble- ßis nun (12-a de septembro) ne aperis letero ¤efa merkato estas anglalingva — lernoli- con renkonti la lingvon Esperanto. En iuj pri la nomÙanßo — tiajn aferojn oni nepre broj kaj vortaroj. La eldona komitato ne urboj trovißas homoj entuziasmaj pri komuniku al la membroj per speciala dis- celas publikigi beletrajn aª fakajn verkojn Esperanto, kaj tre volemaj helpi propa- sendo. Tiun komunikadon ni faru ne nur — unue pro tio ke tiaj verkoj ne vaste gandi ßin, sed sen scipovo fari ¤i tion. E- per la retejo kaj dissendolistoj, sed ankaª vendißas en Esperanto, kaj due pro tio ke USA devas prepari homojn por organizi per e-poÙtoj kaj leteroj. Dum la jaroj, ekzistas aliaj eblecoj publikigi tiajn klubagadon kaj instrui Esperanton. Esperanto-USA kreis datumbazon kiu verkojn malgrandskale, e¤ per interretaj Mi memoras la propagandadon faritan multe pli superas nian nunan membraron, presejoj. Aªtoroj de tiaj verkoj estas ege de Kent Jones. Kent havis je sia dispono kaj tiu datumbazo kreskas tage pro novaj valoraj al la Movado (mi mem havas liter- multajn flugfoliojn por diversaj celoj: ekz- informpetintoj. Al tiuj ni povas pli efike aturajn pretendojn en nia lingvo), sed en la e vortolistoj, gramatikskizoj, korelativta- reklami, ol al la ßenerala publiko. moderna epoko aªtoro ne devas dependi de beloj, kaj anglalingvaj artikoloj pri la Ni nun provas pligrandigi nian videble- la kapricoj de (konfesinde) konservativaj granda utilo de Esperanto. Kent invitis in- con en ¢urnaloj kaj magazinoj per pagitaj eldonejoj, kiel Esperanto-USA. teresitojn por lerni telefone aª en lia domo. reklamoj, sed ni ne neglektu niajn jamajn PMEG havas pli grandan celmerkaton ol Kiel emeritulo, Kent havis multan tempon kontaktojn. multaj el la verkoj publikigitaj en
4 speranto U S 2007/3-4 Estraro ELNA/Esperanto-USA. Ni simple vidis bonaj. Pli ol duono de la taga trafiko al nia ke Esperanto estas bona respondo al iliaj bonan eblecon, reagis rapide, kaj povis retejo venas per AdWords. Informpetoj al bezonoj. Ekzemple, ni reklamas Pasportan aperigi valoran libron. La politiko de la el- la CO ses- aª sepoblißis. Por diri konkre- Servon al tiuj kiuj ser¤as pri junularaj dona komitato ne estas tiel rigora ke ßi tajn nombrojn: ekde la komenco de la gastejoj. Ni reklamas al hejmlernantoj kiuj malpermesas al ni profiti feli¤an hazardon. kampanjo en marto 2005, venis 72,078 Red: Antaª iom da tempo vi sukcesis vizitantoj al esperanto-usa.org per Google ser¤as instrumaterialojn. Ni reklamas al akiri por Esperanto-USA senpagan rekla- AdWords. Ni konstante lernas pli vaste kaj tiuj kiuj interesißas pri planlingvoj (scienc- madon per la programo “Google Grants”. efike uzi la AdWords-sistemon, kaj la fikciaj, fantaziaj, aª filozofiaj). Kaj ni Kiuj estas (por nuna momento) la rezultoj nombro de tagaj vizitantoj kreskas ¤iutage. provas kapti tiujn kiuj simple ser¤as de tiu ¤i programo? Kaj kiuj estas viaj Nun, ni bonvenigas ¤irkau 300 vizitantojn “Esperanto”n — se tiuj venas al nia retejo, planoj pri videbligo de Esperanto-USA al tage per AdWords, kompare al 20 – 30 tage ili povas peti freÙan informon rekte de ni, la publiko en Usono? antaª jaro. 64,720 el la 72,078 vizitoj per TW: Dank’ al la kunlaboro de Robert AdWords estis en la lastaj ses monatoj. trovi lokan Esperanto-klubon, kaj mendi li- Read, Steve Brewer, kaj aliaj membroj en AdWords helpas al ni reklami brojn kiuj ne nur helpas al la ser¤anto, sed la Informada Komitato, la rezultoj estas tre Esperanton al ser¤antoj kiuj eble ne scias, helpas al Esperanto-USA.
La unua ago de la Estraro estis fari pro- HTTP://ESPERANTOFRE.COM/ELNA07 ponon por la membraro de ELNA, ke Lucille Harmon estu Honora Membro. Dum la plena aferkunsido de la membraro, la membroj unuanime kaj per aklamo aprobis la proponon. La Estraro faris kaj aprobis rezoluciojn por danki al Mar Cardenas kaj la LKK de la Landa Kongreso pro ilia granda laboro; por danki la Kandidatigan Komitaton pro la bonega aro de kandidatoj sur la balotilo; kaj la stabon de la Hotelo Pueblo Amigo en Ti§uano, la Santee Inn, kaj Jimmy’s Restaurant pro la bona servo kaj etoso kiun ili donis al la Estraro kaj la membroj de ELNA. Resumo de la Protokolo Sekvis diskuto pri la Centra Oficejo, kun detaloj de la veno kaj laboro de William de Estrar-Kunsido dum ELNA-kongreso 2007 Harris kiel nova Direktoro. La plej grava afero pri la Centra Oficejo estas la bezono fiksita ritmo, dum la jaro. Oni emfazas, ke on, kiu okazos samtempe kun la Tut- trovi novan lokon por ßi, pro tio ke la nun- la bulteno estas la ¤efa informilo inter la Amerika Kongreso de Esperanto (TAKE) tempa konstrua¢o estos detruata iam dum organizo kaj la membraro, kiu dependas je en Montrealo. Kelkaj detaloj restas pri la ßi por nova¢o pri la organizo. la somero de 2008. Dum la Aferkunsido de divido de tempo, spaco, kaj kostoj inter Sekvis prezentado pri la bußeto de Anna ELNA, la Prezidanto anoncis la bezonon, ELNA, la Kanada Esperanto-Asocio, kaj Bennett, kiu menciis la grandan helpon kiun kaj petis la helpon de la membraro por Ùi ricevis de Vil¤jo Harris pri la bußet-sis- TAKE. Ankaª la Estraro komencis diskuti trovi taªgan spacon en komunumo kie la temo. £i faris konservativan dujaran bußeton la lokon por la Landa Kongreso en 2009, Esperanto-grupo estas sufi¤e forta kaj ak- kiu antaªvidas neoptimisman enspezon. La sed ne faris decidon. tiva por subteni la CO-n. Estis sugestita de bußeto estas ekvilibra, kaj enhavas bonan Aleksandro Shlafer ke la organizo a¤etu Estis diskuto pri Ùanßo de la datoj de ra- distribuon de mono por gravaj bezonoj. La konstrua¢on por la CO, se eblas. portoj kaj de la fiska jaro de la organizo Estraro aprobis la bußeton unuanime. La posta diskuto temis pri la retbutiko. por kongrui kun la kalendara jaro. La Estis diskuto pri la ideo ke iu kiu volas Laª Stephen Brewer, li kaj Tim Westover membrißi post duono de la kalendera jaro Ùango estis aprobita. laboras trovi rimedon por solvi kelkajn havu rabaton je la kosto de membreco. La Sekvis diskuto pri la reklamoj kiujn problemojn, kaj la retbutiko ankoraª ne Estraro akceptis la sugeston de Vil¤jo ELNA metis en kelkajn gazetojn: ¤u ili estas uzebla. Harris ke nova membro ricevus rabaton rezultas en novaj inform-petantoj? La decido Estis diskuto pri nova redaktoro por la (eble kiel kuponon, aª krediton en sia estis daªrigi la reklam-programon, ¤ar ne bulteno, Esperanto USA. Por nun, la nunaj konto) de duono de la membro-kotizo, uze- estas facile (aª e¤ eble) koni la veran fonton redaktoroj restos, kaj la Ùanßoj pri la bul- blan en la sekvanta jaro kontraª la kosto de teno estas ¤efe ke pli da informo pri landaj membreco en tiu jaro. La Estraro aprobis la de novaj membroj. La programo uzas kodon aferoj kaj la agoj de la organizo estos grava proponon. por scii el kiu gazeto venas la informpeto; ni parto de la bulteno, kiu aperos regule, laª La Estraro iom diskutis la venontan LK- daªrigos la reklam-programon.
2007/3-4 speranto U S 5 Regione “La sola problemo pri la kongreso… ßi estis tro mallonga” Rikardo Anderson-Connolly NOREK estis, kompreneble, la homoj. Mi konatißis kun multaj samlingvanoj NOREK estis mia unua Esperanto- kaj trovis veran etoson de amikeco inter kongreso. Ïi okazis la 21-23-an de ili. septembro en Sidney, Brita Pro tio ke mi estas komencanto la in- Kolumbio, Kanado, sur la bela insulo terparolado kaj prelegoj tre superis Vankuvero apud Viktorio. La kon- mian lingvokapablon. Plejparte mi ler- gres-hotelo situis ¤e la marbordo kaj nis Esperanton aªtodidakte – per libroj estis bela kaj komforta. Ofte dum kaj komputilo – do mi ne havis multan septembro en la nordokcidento (aª sperton pri interparolado. Nun mi pli sudokcidento, Kanade) la vetero al bone parolas post tiu unusola semajn- oni malpla¤as, sed por ni la suno fino de mergißo. Mi rekomendas al brilis kaj la temperaturo agrablis. aliaj memlernantoj ke ili ¤eestu kongre- Tamen la plej bona aspekto de son aª lokan Esperanto-grupon.
KOMPLEZE DE W, HARRIS La kongreso prezentis multajn agrablajn erojn. La prelegoj interesis min, aparte tiu de Anna Bennett pri paca parolado. Mi ßuis ankaª la filmon en Esperanto pri polusaj ursoj. Mi par- toprenis en Esperanto-ateliero de Brian Kaneen, kaj mi dankas lin pro la bonaj lernolibroj kaj vortaro. Fine, la ¤ina restoracio pla¤is a ¤iuj. La manßa¢o tre bongustis kaj la konversacio viglis. La sola problemo pri la kongreso… ßi estis tro mallonga. Do mi tre antaªßuas la Tut-Amerikan Kongreson de Ralph Gonyea blovanta per korneto Esperanto en Montrealo en julio. Wally du Temple KOMPLEZE DE W, HARRIS Viktor Pajuk (“Araneo”) Esperanto-piknikoEsperanto-pikniko enen ÃikagoÃikago En la fino de la 20-a jarcento inter ¤ik- agaj gesamideanoj estis popularaj E- piknikoj kiujn “motoris” senlaca Kent Jones. Bedaªrinde, post lia forpaso en 2004 la aranßoj ne okazis ßis ¤i- somere: internacia E-familio, Roberto kaj Sepideh, a¤etinte novan domon, kore invitis esperantistojn al renovigo de la E-pikniko, kaj ßin partoprenis pli ol 20 ripozantoj el Ilinojso kaj Viskonsono. Krom “verdlingvanoj” ¤eestis ankaª kelkaj “krokodiloj” – fa- milianoj kaj najbaroj kiuj eksentis la vivecon de la Internacia Lingvo. Lingvan ordon subtenis ankaª “verda policano” (aªtoro de tiu ¤i artikoleto) kiu malpermesis uzi aliajn lingvojn inter gesamideanoj. KOMPLEZE DE V. PAJUK
6 speranto U S 2007/3-4 LK 2007 Kredu ke neebla¢oj eblas, kredu je nekredebla¢oj! Bonvenigo de la organizanto, Martha Cárdenas-Loutzenhaiser, al la LK 2007 Italio. Martin Schäffer, el Germanio. teamo estas tre diversa, sed ni devas kaj Eduardo Navas el Salvadoro, Alan povas kunlabori same kiel la organoj de Mendelawitz el Aªstralio, Roberto niaj korpoj kunlaboras — ¤iu organo Sartoro el Argentino, Genildo Martins plenumas sian propran, vivdonan celon. Coelho el Brazilo, kaj multaj pliaj! Ãi tiu Nia fina celo estas atingebla. Ni nur evento estas bonega pruvo ke internacia devas kredi ke ni povas atingi ßin. kunlaboro eblas! Memoru ke nenio estas neebla kaj ke io Ne estas sekreto ke ELNA decidis havi bona rezultos. Kredu je neebla¢oj, ßuste sian kongreson en Ti§uano post mia in- kiel mi faris antaª unu jaro. Tio estas la vito dum la kongreso en Novjorko. Mi sola maniero por atingi niajn celojn. parolis kun Lusi Harmon pri la ideo kaj Mi nun finos mian malgrandan prele- miaj planoj, kaj demandis al Ùi, “Ãu miaj gon per unu el miaj plej Ùatataj cita¢oj. Ïi planoj estas neebla¢oj?” £i proponis la estas prenita el libro verkita de brila ideon al la estraro kaj mi preparis min por matematikisto kiu aªdacis kredi je nekre- la reago. Mi pensis ke eble mia sunbrila debla¢oj. Certe vi legis ßin dum via in- espero malsukcesus. Tamen mia kara fanaßo, tamen mi volus ke vi rememoru KOMPLEZE DE M. KARDENAS patro ¤iam instruis al mi ke mi devas ¤iam ßin, taksu ßin, kaj parkerigu ßin. kredi je neebla¢oj. Martha Cárdenas-Loutzenhaiser (Mar “Ne utilas provi” diris Alico, “oni ne Mi memoras la komentojn faritajn post Kardenas),
S. BREWER (HTTP://FLICKR.COM/PHOTOS/LIMAKO) KOMPLEZE DE ENRIQUE ELLEMBERG
2007/3-4 speranto U S 7 LK 2007 UsonajUsonaj esperantistojesperantist Ùanßis Ùildon
Lusi Harmon oni donis honoran membrecon pro Ùia dumviva aktivado por Esperanto. Finfine estis farita decido pri la nomÙanßo: Esperanto-Ligo por Norda Ameriko nun estu nomata “Esperanto- USA”. Tiu decido sekvis de multjara diskuto pri tio ke la nomo malßuste Ùa- jnigis ke la organiza¢o celas ne nur Usonon, sed ankaª la aliajn nordamerikajn landojn – Kanadon kaj Meksikon. En la balotado, Julie Spickler estis elek- tita sekretario. Krome estis elektitaj kvar estraranoj, inter ili Tim Westover, kiu ¢us
S. BREWER (HTTP://FLICKR.COM/PHOTOS/LIMAKO) gajnis la unuan premion por proza verkado Steven Brewer dio, en kiu unu homo diris “Parolu pli laªte en la Belartaj Konkursoj de UEA. – Mi ne povas aªdi vin!” kaj alia respondis, Okazis belaj ekskursoj dum la kongreso La landa kongreso de la usona landa “Kion vi diras? Mi ne povas aªdi vin!”. En – al la urbo-centro, la kultura centro, kaj al asocio de UEA ¤i-jare okazis ne en la aliaj salonoj tio ne estis problemo. la punkto en kiu la landlimo inter Usono Usono, sed en Meksiko, en la urbo La malferman prelegon faris Duncan kaj Meksiko atingas la maron. Por mi, kiel Ti§uano, proksima al la usona landlimo. Charters, profesoro de Principia Kolegio usonano, estis interese pripensi kiel aspek- En la kongreso Esperanto-Ligo por en Ilinojso. Unu el la plej bonaj oratoroj el tas Usono de ekstere. Postkongresa ek- Norda Ameriko oficiale Ùanßis sian Usono, li pritraktis la kongresajn temojn skurso iris al la marbordaj urboj Playas de nomon al Esperanto-USA, laª propono de lingvoj, landlimoj, kaj justeco en lingvaj Ti§uano, Rosarito, kaj Ensenada. prezentita antaª pli ol tri jaroj, kaj un- rilatoj. Aliaj prelegoj traktis diversajn Unu el la plej gravaj celoj de la kongreso uafoje oficiale diskutita jam en la landa temojn, inter ili la usonan kaj meksikan estis montri solidarecon inter usonaj kaj kongreso en la jaro 2005. La kongreson Esperanto-movadojn. meksikaj samideanoj. La plejmulto de la partoprenis ankaª aktivuloj de la mek- La movado en Meksiko lastatempe havis partoprenantoj estis usonanoj, sed venis sika movado, kaj oni komune decidis, ke organizajn problemojn inter la ¤efroluloj, ankaª aro el la plej aktivaj esperantistoj en la Universala Kongreso estu invitita al kio rezultis en tio ke la landa asocio de Meksiko. Kunsido pri la Amerika Meksiko, kiam la loka movado sufi¤e UEA en Meksiko dum iom da tempo e¤ Komisiono de UEA kunigis aktivulojn el fortos. Pasintjare UEA havis nur 22 in- riskis sian oficialan statuson ¤e UEA, pro Usono kaj Meksiko por diskuti, kiel plej dividuajn membrojn en Meksiko. tro malmultaj membroj. bone kunlabori por antaªenigi Esperanto- Proksimume cent esperantistoj vojaßis al En diversaj prelegoj, organizantoj de la agadon inter la du landoj. Ti§uano, Meksiko, por la usona landa kon- regiona movado prezentis planon por solvi La plej grava rezulto estis plano inviti la greso, okazinta fine de julio. La hotelo la diversajn problemojn kaj antaªenigi Universalan Kongreson al Meksiko, kiam la Pueblo Amigo gastigis la kongreson lukse Esperanton en la regiono. Vere montrißis landa asocio sufi¤e fortos por fari la inviton. La kaj afable nur unu kilometron de la landlimo kuraßiga bildo de la progreso de la prezidanto kaj vicprezidanto de Esperanto-USA kun Usono. Mar Cárdenas kaj la Loka Esperanto-movado en Meksiko. donis sian subtenon al tiu plano. Kongresa Komitato multon faris por orga- La decidojn de la estraro kaj rezultojn de la nizi belan kongreson, kaj la fakto ke ßi balotado oni anoncis ¤e la solena fermo. Al Fonto: Libera Folio okazis ekster Usono (e¤ se nur je duonmejlo) donis al la kongreso rave fremdetan etoson. Multaj kongresanoj vojaßis kune per aªtobuso rekte de la estrarkunsido kiu okazis en Santee, urbo ekster San Diego en Kalifornio. La kongresejo estis luksa kaj bone trak- tis la gastojn. Estis grandega, sesetaßa ¤ambro en la mezo, kie okazis kelkaj pro- grameroj. Samloke estis ankaª la restora- cio kaj kazino. La nura plendo pri la kongresejo estis ke en tiu ¤ambrego la bruo de la maÙinoj de la kazino foje malfaciligis la aªdadon, spe- ciale por la maljunuloj. Foje farißis kome- KOMPLEZE DE ENRIQUE ELLEMBERG
8 speranto U S 2007/3-4 NASK Mia Ideala Tago NASK-a KOMPLEZE DE ELLEN EDDY Koto Farmer kaj legi librojn Esperantajn, Kial mi tre, tre ßuis mian NASK-an sper- kiujn mi ne ton? Ãar mi vere povis nur studi. havas hejme. Hejme, mi devas vekißi kaj kuiri. Ãe Kia ßuinda post- NASK, mi povis vekißi kaj piediri al la tagmezo! kafejo Ventana, kie mi bone matenmanßis, Hejme, mi parolante kun miaj novaj geamikoj. devas a¤eti Hejme, mi devas kaj purigi la aparta- multe da a¢oj, menton, kaj lavi vesta¢ojn, kaj labori en nia kuiri la vesper- ßardeno, kaj fari diversajn irtaskojn por manßon, purigi mia familio kaj miaj amikoj. la kuirilojn kaj Ãe NASK, mi povis iri (piediri aª iri per manßilojn kaj buso) al la klas¤ambro kaj aªdi, paroli, paroli pri fak- legi, skribi kaj kanti Esperante kun la aliaj turoj kun mia Lee kaj Koto klasanoj kaj nia altklera instruisto, Li¤jo edzo. Miller. Kia plezura mateno! Ãe NASK, mi devis a¤eti nur paperon, DVD-ludilo. Hejme, mi povas naßi en la apartamenta krajonojn kaj mian preferatan botelakvon Hejme, mi kutime legas Esperantajn li- naßejo, kiu estas tro malvarma. Poste, mi en la universitata librovendejo. Mi povis brojn antaª endormißi. Tion mi faris ankaª povas studi dum pli-malpli duonhoro antaª piediri al la kafejo Ventana denove kaj ves- ¤e NASK! la rekomenco de la postuloj de mia familio permanßi kun la samideanoj. Poste, ni Vi, karaj legantoj, povas kompreni min: kaj amikaro. kune povis ¤eesti interesajn programerojn, mi tre, tre ßuis mian studadon ¤e NASK! Ãe NASK, mi povis eliri el la naßejo, aª babili, aª spekti “Esperanto – Pasporto Mi esperas ke mi studos kune kun vi ¤iuj manßi frukton, eniri la lingvo-laboratorion al la Tuta Mondo” kune per mia komputila ¤e NASK 2008! My Ideal Day at NASK BroÙuro pri fama loko nun havebla en Esperanto Koto Farmer don’t have at home. What an enjoyable afternoon! En 2006 d-ro Ralph Lewin preparis Why did I enjoy my experience at At home, I have to buy many things, tradukon de la broÙuro pri la fama NASK so much? Because I could really preßejo Holy Trinity Church, Stratford- just study. cook dinner, wash the cooking pots upon-Avon, Britio, kie estis enterigita At home, I have to wake up and and dishes, and talk about bills with my Shakespeare. Li raportas ke oni nun cook. At NASK, I could wake up and husband. disdonas ekzemplerojn de lia traduko walk to the Cafe Ventana, where I al tiuj kiuj petas la informon en breakfasted well while talking to my At NASK, I only had to buy paper, Esperanto. new friends. pencils, and my favorite bottled water At home, I have to clean the apart- at the university bookstore. I could ment, wash clothes, work in the gar- Informis W. R. Harmon walk to the Cafe Ventano again, and den, and run various errands for my family and my friends. eat dinner with the Esperantists. At NASK, I could go to class (either Afterward, we could attend interesting walking or by shuttle bus) and hear, programs, chat, or watch “Esperanto- speak, read, write, and sing in Esperanto with the other students and Passport To The Whole World” to- our expert instructor, Lee Miller. What a gether on my computer’s DVD player. pleasant morning! At home, I usually read Esperanto At home, I can swim in the apartment books before falling asleep. I did that at complex pool, which is too cold. After that, I can study for about half an hour NASK, too! before the demands of my family and You, dear readers, can understand friends start up again. me: I really, really enjoyed my studying At NASK, I could leave the pool, eat some fruit, go to the language labora- at NASK! I hope that I will study to- tory, and read Esperanto books that I gether with you all at NASK 2008!
2007/3-4 speranto U S 9 IJK/NASK “Ãiu rajtas partopreni la lingvon kaj kulturon, pro tio ke ¤iu homo estas ano de la homara familio”
HTTP://PICASAWEB.GOOGLE.COM/TUNGGP/ HTTP://PICASAWEB.GOOGLE.COM/TUNGGP/
Sky (“Ãielo”) Roversi-Deal nis ßin antaª du jaroj kaj duono) kaj estis ili. Mi sentas min fiera ke mi povas nomi skribinta multe Esperante, sed mi ne- ilin miaj samideanoj. La 63-a IJK okazinta en Hanojo, niam parolis ßin. Sed mi tre ßuis tion, kaj Nu, kompreneble, tio estas la plej Vjetnamio, estis mia unua kongreso. Ne post nelonga tempo mia parolkapablo grava punkto pri Esperanto: ßi apartenas nur mia unua IJK, sed la unua fojo kiam multe plibonißis. al neniu (aª pli ßuste, al ¤iu). Tial ¤iu ra- mi estis kun aliaj esperantistoj! Kia ßoja Mi antaªe ne sciis kia estos la IJK. Mi jtas partopreni la lingvon kaj kulturon, afero! iom timis ke eble pro tio ke mi konas ne- pro tio ke ¤iu homo estas ano de la ¥us kiam mi eniris la kongresejon (kiu niun en la Kongreso, mi estus ekster la homara familio. estis iom malfacile trovebla, sed tio estas grupo, ke mi sentus min ne inkluzivata Do, mi tre ßuis miajn spertojn dum la alia rakonto) kaj tuj aªdis, la unuan de la aliaj. Sed kiam mi alvenis al la 63-a IJK (krom la veteron, kiu estis tro fojon, la ¤irkaªulojn paroli la Internacian Kongreso, mi tuj trovis ke tio estis tute varma por mi – e¤ malgraª tio ke mi Lingvon, mi apenaª povis kredi ke tio senbaza timo, ¤ar preskaª ¤iuj homoj (de loßas en Havajo!). La LKK kaj la multaj vere okazas! Post nur sekundoj mi estis ¤iuj aßoj, ne nur gejunuloj) kiujn mi parolanta kun aliaj esperantistoj kaj tro- renkontis Ùajnis amikaj kaj helpemaj al helpantoj estis tre bonvenigemaj, amikaj, vis tion tre stranga sperto, ¤ar mi bone lernantoj, kaj la lingvonivelo aª helpemaj. Dankon, ¤iuj! Kaj mi certe konis la Internacian Lingvon (mi ekler- Esperanta parol-kapablo tute ne gravis al volas kaj planas iri al la venonta IJK! NASK-anoj Novhejme Redaktis ni kun ßojo a¢ojn Esperantajn. Kene¤jo Goldbergo turistan, plaßon Black’s Beach. Kia homo vi estas, Ni 28 venis Esperantujen de Anglujo, Kia homo vi estas al mi. En nia ¤ambraro, volas mi diveni, loßis Germanujo, Japanujo, Kanado, Makedonio Vi nutris min per diskutado lingvistika. 40, 50, 60, 70 kelkjaraßaj amantoj de kaj naª Ùtatoj usonaj. Do festißis ¤iu tago. lingvo nia. Sidante ronde ¤e tablo, ni kvar Renaskißis, translokißis NASK ßuste kutime vespere, nokte nin ßuis. dum la 120-jarißo de la lingvo zamenhofa. Pensanto, vivanto simple eleganta, Tiu ¤i loßejo esperantuja estis nia parto Kaj la sekvan monaton… la 80-jarißo de la Ofte pensos mi de vi. de la tria, kaj nuna, hejmo de Nord- komence menciita ¤ambrarano mia: Amerika Somera Kursaro – NASK – ene Rudigero amata Nur unu peton, de la ampleksa, grandioza tereno de la Sentas mi viajn sunradiojn de la mateno. Vangojn ambaª de amata de mi Christine Universitato de Kalifornio ¤e Sandiego, Saluton klare mi aªdas. kisu. “UCSD”, kies beleco e¤ pliißas kiam oni Nia somera PIV restos tia. vidas la proksiman, mirindan, kelkloke na- Redaktis mi… Al mi, vin premas mi tutkore, tutkore.
10 speranto U S 2007/3-4 UK/interkulture Humility in Japan do will never cease to amaze me). imasu. Thank you so much... as I retreated Then in another fugal attempt to com- behind my book again to take another stab municate with me, rattling off some com- at maintaining some sort of coherent con- bination of words and gestures, she versation. presented me with a token of humility and Unfortunately, the phrase book didn’t kindness in the form of three book marks have translations for any responses to com- with origami geishas on them. I am sure mon questions they posed, so it turned into there is much more to this hidden in her a one way conversation, but in good stand- explanation which is forever lost in trans- ing at the very least. Crystal Hoshiko Loutzenhiser Cárdenas* lation. Gratefully, I accepted the gifts as I Still the women continued their beautiful This nation (Japan), as a whole, certainly continued my search for some sweets. nature as I saw the second woman going to has this concept down. Much different She shared the many laughs as another the counter, make a quick exchange with from the “to each their own” philosophy woman came into the store. With a rapid trill the owner, then pushing a jello cup with held by the general population of the of syllables mixed with many twitters and fruit to me (which has got to be one of the United States and a bit of a cultural giggles, I could only guess that the other best things I’ve ever tasted). “Arigato!”... I shock, to be completely truthful. woman was being brought up to speed. got that word down pat. Without the words Today (being a few days ago when I had Soon both women continued to make their to decline, or to even be sure that it was a first arrived in Ranzan), I went exploring this efforts clear that they wished wholeheart- gift, I accepted the third gesture of hospi- little town near Tokyo as my Mom embarked edly to be able to converse with me. The tality... truly priceless. Amazing... simply on a Japan 101 course being taught in twittering continued... but with a smiling amazing... as I finally found my next cho- Esperanto, and out of range of my under- face, the store owner gestured for me to take sen phrases in that silly book of mine... standing. So instead, I went to get pleasantly a seat. Perhaps to wait for her to finish the Sayonara. lost behind my camera lens among the green- woman’s order I thought. But soon the other As I left I couldn’t help but think that the ery, bamboo, kio ponds and mossy trails. woman took a seat next to me, and before I word “Arigato” just does not do justice to Upon taking a more industrial path, I knew it I was being served some green tea. the true measure of gratitude I would have came across this candy shop with an ex- (First the bookmarks and then tea... I could- wished to express. tremely benevolent woman busying herself n’t decline if I wanted to...) behind the counter. I timidly made my way I clutched my Japanese phrase book/2000 * Crystal Hoshiko Loutzenhiser Cárdenas around the plethora of foods I have never word dictionary. How silly I must have been estas filino de Mar Cárdenas seen before, wrapped up in packaging I perceived, desperately flipping through my could only dream to one day be able to de- only bridge between our languages, our cul- Noto de fiera panjo: cipher. It did not take long for her to realize tures, our worlds. How do I say “Nice to Antaª ol ni foriris de Ranzan, mia filino one thing about me as she tried desperately meet you”? How do I say “I am from the kaj mi vizitis tiun vendejon. Mi volis to explain that the beautiful paper wall US”? How do I say “No more tea, please”? konatißi kun la “dol¤a¢-virino”. Mi volis hanging with purple flowers I was interested as she poured me a third glass. danki Ùin, per mia baza japanlingva nivelo, in purchasing was in fact a store decora- Gomen nasai, wakarimasen. Nihongo ga pro Ùia afableco. tion... oops (and let me add, this country’s hanasemasen. Sorry, I don’t understand, I ability to metamorphose paper the way they don’t speak Japanese. Domo arigato goza- Fonto: www.esperanto-usa.org
HTTP://PICASAWEB.GOOGLE.COM/PROCIONO/RANZAN2007 HTTP://PICASAWEB.GOOGLE.COM/PROCIONO/RANZAN2007
2007/3-4 speranto U S 11 UK Partoprenante en la Zamenhofa revo... Kiel kutime, okazis bala stadiono kaj proksime al unu el la multaj porplezuraj pro- plej grandaj ¤inaj komunumoj ekster grameroj. En la Ãinio. Vespere ni havis eblecon danci Kanagaªa provinca kon- kun akompano de viva E-muziko kaj kun certejo taiko-tamburis- manßa¢etoj en nefumanta etoso. toj prezentis sian ludon Kutime kongresejo estas fermita ven- per tamburegoj. Litova drede, ¤ar tio estas ekskursa tago. Ni muzikteamo Asorti uzis tiun okazon por konatißi kun plenumis E-kantojn je vidinda¢oj de Tokio, la japana ¤efurbo. alta profesia nivelo. Estis vizititaj du muzeoj, fama Neforgesebla estis “Akihabara” – vigla bazaro de elektron- ankaª la Nacia Vespero ika¢oj, marproduktoj kaj suveniroj. de tradiciaj japanaj dan- Estas granda pluso por ni, ke nian turis- coj kaj muziko. tan grupon gvidis E-¤i¤erono. La kongreson entute Ãi-jare finißis sesjara oficperiodo de partoprenis 1901 reg- UEA-prezidanto Renato Corsetti, kaj KOMPLEZE DE R. STALZER istritaj esperantistoj el lin anstataªis en tiu ¤i posteno la Robert Stalzer 57 landoj, inkluzive de 31 usonaj baratano Probal DaÙgupta, elektita un- gesamideanoj, 959 japanaj kaj 0 afrikaj. uanime por la sekvantaj tri jaroj. Estas Mia edzino kaj mi estis feli¤aj pro Por kunigi ¤iujn dum la Solena interese ke instrukcia flugfolio enhavis la vizito al la ¤i-jara UK en Malfermo oni uzis la imponan kon- konsilojn kiel helpi blindulojn. Jokohamo, kie ni ne nur revidis la certhalon Minotomiraj situantan trans la Dum la lasta kongrestago, kantinte malnovajn amikojn kaj spertis no- strato de la kongresejo. La kongresejon “La Espero”-n, ni solene fermis la 92- vajn aventurojn, sed ankaª renkontis mem apudis multaj vendejoj kaj an Universalan Kongreson de la patrinon de Sepideh, kiun Ùi ne restoracioj de la fama havenurbo. Esperanto kaj varme adiaªis niajn vidis dum la longaj 17 monatoj. Mia Sendube, ni kun plezuro manßis amikojn antaª la reveno hejmen. bopatrino venis de Irano kun aliaj 14 japanajn tempuraon kaj suÙion, kaj ßuis Rapid-trajno £inkansen veturigis nin al geesperantistoj, kaj tio ßojigis ¤iujn. ankaª ne-japanan kuirarton. Dum la la malnova ¤efurbo Kioto, kie ni “Okcidento kaj Oriento: akcepto kaj varmega aªgusto nin refreÙigis verd-tea pasigis kvin ripoztagojn, vizitante an- rezisto” estis la kongresa temo. glacia¢o kaj malvarma mango-suko. tikvajn templojn kaj modernajn vende- Laªteme okazis multaj programeroj, La unuißinta distrikto de Tokio kaj jojn. kaj diversspecaj E-grupoj pridiskutis la Jokohamo posedas unu el la plej grandaj Sekure reveninte hejmen, ni estas ege temon. Tamen ni ßuis ankaª aliajn subteraj transportsistemoj en la mondo, feli¤aj pro la partopreno en la UK kie ni aranßojn, nome: poezian vesperon, ki- kaj tio helpis al ni loßi en nemultekosta partoprenis en la Zamenhofa revo. mono-vestißadon por virinoj, lecionojn hotelo je la distanco de nur du haltejoj de de tradiciaj japanaj artoj, libroservon. la kongresejo. Nia hotelo staris apud bas- Libere tradukis el la angla Viktor Pajuk
KOMPLEZE DE R. STALZER KOMPLEZE DE R. STALZER
12 speranto U S 2007/3-4 UK Continuing to share in Zamenhof’s dream seums, the famous ‘Akihabara’ electronics market, a busy marketplace with every- thing including seafood and souvenirs, a temple, and many sights. As always, our private bus included an Esperanto-speak- ing tour guide. There were 1811 registrants from 57 countries, including 31 from the U.S., 959 from Japan, and 0 from Africa. As in other years, there were several blind Esperantists attending, and our convention materials contained a flyer describing proper eti- quette for assisting them. The grand hall for large assemblies was across the street from the kongresejo. Our convention used the Yokohama Minotomirai Concert Hall for the opening and closing ceremonies, as well as some of the live entertainment planned by the local KOMPLEZE DE R. STALZER congress committee. One item of official Robert Stalzer and non-Japanese food as well. In the hot business this year was that Probal August weather it was refreshing to have Dashgupta of India was elected the new My wife and I were very happy to reach some green tea ice cream and cold mango president of UEA, replacing Renato this year’s UK in Yokohama, not only be- drinks occasionally. Corsetti. On the last day, we all sang La cause we wanted to see our old friends The combined area of Tokyo-Yokohama Espero to close the 92nd UK, and we said and have new adventures, but also be- has one of the world’s largest subway sys- goodbye to our friends to return home. cause Sepideh had not seen her mom for tems, and this was helpful for us because Our threesome rode the speedy and fa- 17 months. My mother-in-law traveled we were able to stay in a more affordable mous Japanese “bullet” train – called the from Iran with 14 other Iranians, and it hotel only two subway stations from the Shinkansen—to Kyoto for five relaxing was a happy occasion for everybody. kongresejo. days. We visited several temples and even This year’s theme was “Okcidento en Our neighborhood was near the saw some other Esperantists who had at- Oriento: Akcepto kaj Rezisto,” and there Yokohama baseball stadium and one of the tended the UK in Yokohama. Everyone re- were many programs and discussion world’s largest Chinese neighborhoods turned safely home, happy to have spent groups centered around this theme. outside of China. But the best convenience some time together, and happy to continue However we also enjoyed the other kinds was to be near ZAIM in the evening, a sharing in Zamenhof’s dream. of programs that make an UK so fun: po- meeting place etry, a chance for women to try on a tradi- that had casual KOMPLEZE DE R. STALZER tional Japanese ‘kimono,’ lessons in entertainment artistic cloth-folding, the libroservo, and such as dancing many Esperantists to meet. As at any UK, and live music we really enjoyed the entertainment pro- in Esperanto, grams. At the Kanagawa Prefecture refreshments Concert Hall the taiko drummers presented and snacks for one of the most exciting programs – a sale, and no thundering group of large drums played smoking. with the precision of a martial arts team. On Wednes- Another favorite was the group “Asorti” days the UK is from Lithuania, who performed several always closed original songs in Esperanto with great mu- for a chance to sical skill. Also on the program was tradi- see the city. Our tional Japanese dance and music. threesome The kongresejo was located near a large signed up for a mall with many stores and restaurants in day tour of the famous harbor city of Yokohama. Of Tokyo (tuttaga course we had many chances to eat ekskurso). We Japanese food such as tempura and sushi, visited two mu-
2007/3-4 speranto U S 13 Eªropa E-Unio
KOMPLEZE DE R. WILLIAMS
Por eªropanoj la lingva problemo estas malpli abstrakta teoria afero ol por usonanoj Russ Williams kun pli-malpli 2000 homoj, kaj tre granda pli multaj oficialißos!), pri la rezultaj kostoj serioza diverstema programo kiu traktas kaj malfacila¢oj, pri la fakto ke la angla ne- Ekde decembro 2005 mi loßas en kulturon, literaturon, arton, sciencon, ofi- juste pli potencas ol la aliaj supozeble egalaj Pollando, kio donas avantaßon ke multaj cialajn burokrata¢ojn ktp. IJK kutime allo- oficialaj lingvoj, kaj pri tio kiel Esperanto Esperantaj renkontißoj atingeblas tra- gas kelkcent homoj kaj havas pli distran povus helpi la komplikan situacion. jne aª buse, sen bezono flugi longdis- gajan programon, celante ludemajn fes- Rilataj temoj inkluzivis tion, kio okazus tance. Kutime la plej grandaj famaj tiaj temajn gejunulojn. Ãi tiu KEEU similgran- se EU akceptus Esperanton kiel ian ofi- eventoj (Universala Kongreso [UK[) kaj dis al IJK (256 alißis), sed havis pli altan cialan aª pontan lingvon. Kiel tio influus Internacia Junulara Kongreso [IJK]) averaßan aßon kaj pli seriozan fakan foku- Esperanton mem? Ãu Esperanto ißus e¤ pli okazas en Eªropo. Ãar ili okazis pli mal- son, ¤ar ßi fakte estas kunveno de Eªropa eªropeca (jam ofta kritiko kontraª proksime en 2007 (Japanio kaj Esperanto-Unio. Kutime ßia programo Esperanto)? Ãu EU-akcepto helpus aª Vjetnamio) kaj tial estus pli malkonve- temas specife pri eªropa politiko, specife malhelpus antaªenigi la lingvon en aliaj naj kaj multekostaj, mi decidis provi pri lingvaj problemoj, kun prezentoj de di- mondopartoj? alian el la multegaj eªropaj renkontißoj versaj lingvistoj, politikistoj ktp. Ãi-jare Alia interesa afero pli konata por kaj tial veturis trajne al la Kongreso de estis unuan fojon aldona fakprogramo pri eªropanoj ol usonanoj estas tio ke la Eªropa Esperanto-Unio (KEEU) en akvo kaj rilataj temoj (protekto de naturo, landlimoj tiom ofte Ùanßißis inter eªropaj Maribor, Slovenio. Esperantaj fakterminoj pri birdoj ktp). Ãiuj landoj, ke estas interesaj situacioj kiel, tiuj aranßoj pli grandas kaj pli internacias ekzemple, multaj slovenoj, kiuj ¤efe paro- KOMPLEZE DE R. WILLIAMS ol la usona kongreso (¤. 100 kongresanoj) las la slovenan, sed loßas en najbara ger- kiu ¤iam havas buntan diversan programon, manlingva Aªstrio kaj konsideras sin sed ne la internacian etoson. aªstrianoj. (Kompreneble tiaj situacioj En KEEU la lingvan programon prezidis rezultas ankaª pro migrado, sufi¤e konata Seán Ó Riain, prezidanto de Eªropa fenomeno por usonanoj!) Esperanto-Unio, kiu servis profesie kiel ir- Krom tiaj seriozaj diskutoj ankaª okazis landa diplomato. Inter la prelegantoj estis distra programo, do simila al aliaj efektive du esperantistaj membroj de la Esperantaj renkontißoj. Menciindas Eªropa Parlamento: Malgorzata Handzlik de Esperantaj koncertoj (de furora franco Pollando kaj Ljudmila Novak de Slovenio. JoMo; polo Georgo Handzlik; hungaro Por eªropanoj la lingva problemo estas Attila Schimmer); Esperantaj teatra¢oj malpli abstrakta teoria afero ol por, ekzem- (“Stilekzercoj” de franco Henrri de KOMPLEZE DE R. WILLIAMS ple, usonanoj. Mi spertas ßin en mia ¤iutaga Sabates; sciencfikcia parodio de kroata vivo nun, sed mi ne naskißis nek studenta grupo; biografia ske¤o pri Galileo plenkreskis en tia ¤irkaªa¢o. Dum mia de serboj Saša kaj Ana Piliopovi¤); anglaj Oni fojfoje parolas pri “la esperantis- aªskultado en la lingvaj prelegoj mi konsta- kaj polaj filmoj kun Esperantaj subtekstoj; taro”, sed verdire ni esperantistoj ne tiom samas! Interesis min rimarki diferencojn tis ke iusence mi (la sola usonano, kun ple- klasika piana koncerto; poezia deklamado; inter KEEU kaj UK kaj IJK kaj la jara jparte unulingva vivsperto en Usono) ne iomete da dancado, kunkantado kaj tabul- usona kongreso, ne nur pri la celoj kaj plene komprenas la eªropan sperton pri ludado; grup-ekskursoj en la regiono ktp. etosoj, sed pri la ¤eestantaroj. Kvankam mi lingva diverseco, kvankam mi scias multajn Maribor mem estis tre agrabla urbeto. jam partoprenis plurajn renkontißojn en faktojn pri la afero. Oni, kompreneble, Vesna Obradovi¤ kaj la aliaj LKK-anoj bone Eªropo, do multaj homoj ißis konataj de prezentis statistikojn pri la kreskado de la aranßis kelkajn eksterkongresajn urbajn sur- mi, KEEU prezentis plejparte nekonatajn oficiala lingvaro de EU (jam 23 lingvoj, kaj prizojn por ni: niaj kongresaj nomÙildoj de mi (sed longtempajn) esperantistojn. (Nu kompreneble estis ankaª kelkaj amikoj de pasintaj UK-oj kaj IJK-oj, kiuj ankaª decidis ne veturi al Azio ¤i-jare.) La fama UK, kompreneble, estas la plej granda jara renkontißo en Esperantujo, ofte
14 speranto U S 2007/3-4 Eªropa E-Unio reta kafejo) kie estis rondtablaj diskutoj pri diversaj temoj (la Biblio, Linukso ktp), mal- granda libroservo, senpaga komputila uzo, tabulludado ktp. Inspiritaj de la sperto pri KEEU, la mariboranoj esperas gastigi venontan IJK en Maribor. Ãar diversaj kongresaj eventoj okazis en diversaj lokoj en Maribor, ni ofte pied- milionoj da enloßantoj. La slovena lingvo iradis tra la urbocentro, do ni ekkonis la estas parto de la slava familio. Mi lernas kaj urbeton. En Maribor loßas iom pli ol cent konetas la polan, kaj pla¤is al mi povi legi mil homoj. La urbocentro havas multajn kaj kompreni multajn slovenajn tekstojn senaªtajn stratojn, do homoj agrable pied- (sed ne la paroladon!). Kiel en multaj lan- iras trankvile kaj plezure. Norde de la kon- doj kun malvaste parolata nacia lingvo, gresejo estis nekredeble granda bela urba multaj slovenoj parolas plurajn lingvojn. parko, kiu havas malgrandan akvarian Do pluraj lokanoj povis paroli angle, sed zoon (kun fiÙoj kaj reptilioj) kaj certe ne nepre, kaj plurfoje homoj provis la ¤iumerkredan senpagan jogon kun kelk- germanan por paroli kun mi. cent jogemuloj! La urbocentro havas Survoje, mi havis Ùancon pasigi plurajn KOMPLEZE DE R. WILLIAMS multe da interesa ar§itekturo. Krome mi horojn vagante en Ljubljana, la ¤efurbo de donis rabatojn aª senpagajn uzojn de la rimarkis nekutime multajn skulpta¢ojn kaj Slovenio. Ïi pli grandas kaj ankaª belas, urbaj busoj, la akvaria zoo, la urba muzeo, statuojn ¤ie en la urbcentro, kio tre pla¤is kun monteto en la mezo sur kiu situas in- artgalerio ktp. Krome estis bierßardeno kun al mi. Mi dirus ke multaj usonaj urboj teresa kvazaªruina¢o, resta¢o kiun oni ren- verda “Esperanta” biero, glacia¢ejo kun povus lerni pri urba planado de Maribor. ovigis por krei intersajn muzeojn, menta “Esperanta” oferto kaj bonega itala Eble ankaª menciindas ke Maribor havas artgaleriojn kaj observan turon de kie oni restoracio kun tuta Esperanta traduko de sia la plej bonan meksikan restoracion kiun povas vidi la vastan urbon. tre ampleksa menuo! La kongresejo mem mi trovis en Eªropo post mia transloßißo Sume: kaj KEEU kaj Slovenio tre pla¤is havis tagmanßan servon kiu e¤ ofertis vege- el Teksaso. al mi. Mi ßuus ¤eesti KEEU denove, kaj tara¢ojn. Estis aparta kunvenejo (en ia inter- Slovenio estas malgranda lando kun du certe esperas reviziti Slovenion. Esperanto en la 21-a jarcento: la stato kaj perspektivoj
Viktor Pajuk tradukitaj verkoj de T. £ev¤enko, la fa- beloj kaj legendoj de V. EroÙenko, la La 29-30-an de junio en Ternopila V. popolaj kantoj, la ukraina E-perioda¢o Hnatjuk universitato (Ukrainio) por konatigi E-mondon okazis scienca konferenco kun ri¤a ukraina kulturo; “Esperanto en la 21-a jarcento: oni konvinke parolis pri la stato kaj perspektivoj, omaße efika uzado de al la 100-jara datreveno de E-ler- Esperanto en la bran¤o cieto de Ãikago: M. Jones, d-ro nolibro por ukrainoj de Mi§ajlo de la turismo, pri per- L. Kordylewski kaj V. Pajuk (2). Jurkiv”. Ïin organizis Ternopila spektivoj de Esperanto La konkludaj pensoj rilate al la kon- E-klubo “Spinosfloro”, Bonfara en Eªropa Unio kaj inter- ferenco: la scienca kaj organiza nivelo fonduso de V. EroÙenko naciaj rilatoj. Estis estis sufi¤e alta (partoprenis ses dok- “Espero”, UkrEA kaj sciencistoj prezentitaj la unuaj en toroj de sciencoj, multnombraj de la universitato. La unua Ukrainio monero (intere- samideanoj el ok universitat-urboj de ukrainlingva E-lernolibro, aper- sitoj turnu sin al la Ukrainio; gravas ke estis alißintaj aªtori- inta en 1907, estas la reala aªtoro) kaj kvar poÙt- tatoj el ekster-movada medio; estis ak- simbolo de alißo de ukrainoj al markoj. Sufi¤e interesa ceptita la rezolucio kun rekomendoj pri la atingoj de la tutmonda interlingvistika estis la ekspozicio en la provinca disvolvißo de Esperanto en Ukrainio; penso. muzeo: la raraj libroj, perioda¢oj, pro- estis eldonitaj materialoj en la ukraina En la prelegoj oni substrekis la histo- gramoj ktp. lingvo kaj Esperanto. Grandan dankon al rian signifon de la unua E-lernolibro kaj Leganto de Esperanto USA eble de- la organizantoj de la konferenco, kiu sekvintaj lernolibroj por la nacia kaj kul- mandos: nu, kaj kio, ¤iumonate, e¤, jam konstruis imag-ponton inter la pas- tura renaskißo en Ukrainio kies partoj ¤iusemajne okazas io simila en la inteco kaj estonteco! komence de la 20-a jarcento apartenis Esperanto-mondo. Respondo estas sim- al Aªstro-Hungaria kaj Rusia imperioj. pla: kvar artikolojn por la prelegkolekto Viktor Pajuk estas prezidanto de la Tre bone estis montrita la rolo de la preparis tri membroj de la Esperanto-so- Esperanto-societo de Ãikago
2007/3-4 speranto U S 15 pupteatre Dr. Esperanto J. AMIS pleasant memories of my childhood, and inspired me to enthuse my own son with the creative joy of puppetry. As such interests so often do, the cre- ative urge recently re-emerged with the desire to build a one-third human size marionette with a moving mouth mech- anism. The decision as to the identity of the figure, however, remained elusive for some time, until I was rewarded with a flash of inspiration. I have been an avid student of the in-
Dum ls Sudorienta E-Kongreseto en Helen, GA ternational second language Esperanto for a number of years, being a firm be- Stan Buchholtz liever in the value of having a common It surely is a source of great satisfac- and neutral medium of communication tion when the pleasure of separate in- to help promote better worldwide under- terests or hobbies can be combined standing and reducing friction between into a single project. nations of different cultures on a grass- I became enthralled with puppetry roots level. The creator of Esperanto while on an extended visit to my uncle was a Polish physician who, in 1887, Oskar in Munich, Germany, during WWII. He had just returned on leave published a small booklet he called the from Army service on the Russian front, “International Language,” under the and, to my surprise and joy, dusted off pseudonym of “Dr. Esperanto” (one and set up what to my wondering eyes who hopes). Interest in the language was a fairly elaborate marionette theater grew rapidly, and he soon became in the doorway of a room opposite the known by his pen name. bedroom my mother and I had the use Here was the very identity for my of. The intervening hallway was suffi- ciently spacious to permit the setting up marionette! After acquiring as many of several chairs to accommodate an au- books on puppet construction I could dience of family and neighborhood find, I went to work, and soon became friends. the proud father of my diminutive hero. My uncle had been able to acquire his Today, he is serving two causes, by puppets scenery, and play scripts from a being used both to promote puppetry in specialty shop in Munich, and taught me education, as well as in the use of how to operate the approximately one foot tall figures well enough to partici- Esperanto to promote world peace, and pate in putting on production of plays appearing in schools and service organ- such as Aladdin, Ali Baba & The Forty izations, with the fervent hope that he Thieves, The Flying Dutchman, and Der will achieve at least in some modest Freischuetz. I remember devising some proportion, the great dream of his heroic special effects to simplify several rather human counterpart, Dr. Ludovic cumbersome procedures my uncle had Zamenhof. been using, much to his satisfaction. Working with my cousins and uncle during those few weeks of his leave This article was published in The have remained as some of the most Puppetry Journal
16 speranto U S 2007/3-4 AAIE Saluton el Oklahomo! Estis plesuro renkonti multajn el vi ¤e la Landa Kongreso. Se vi planas instrui (aª jam instruas) Esperanton ¤i-aªtune, bonvolu plenigi la suban enketilon kaj sendi ßin al: Beth Magallón, 1103 Turpin Lane, Tahlequah, OK 74464, aª skribu retpoÙte al [email protected]. La informoj kiuj mi ricevos antaª la fino de oktobro 2007 aperos en la jarfina raporto. Mi multe dankas ¤iujn pro la bona kunlaboro. ENKETILO Nomo de la instruisto______Retadreso de la instruisto______Loko kie la kurso okazos (as): Urbo______£tato______Lando______Kampuso/lernejo/konstrua¢o______Kosto de la kurso______Nivelo (cirklu): komencanta / progresanta / alta nivela / konversacia rondo / alia______Dato de la komenco de la kurso______Dato de la fino de la kurso______Kiom da lecionoj ______Kiom da tempo daªros ¤iu sesio ______Uzataj lerniloj: libroj: ______vidbendoj/DVD-oj: ______aªdbendoj: ______aliaj materialoj: ______retejoj (ekz.,
2007/3-4 speranto U S 17 kotizoj De la Usona Ãefdelegito de UEA William R. Harmon ajn informojn pri UEA: www.uea.org. Dum ni mencias kotizojn, jen konciza Pri kotizoj por membreco en UEA por listo de la kotizoj por Esperanto-USA 2008: Kvankam ¤iu membro de (antaªe nomata ELNA). La plena listo Esperanto-USA ene de kelkaj monatoj kun klarigoj estas videbla en la retpaßo ricevos realißilon kiu donas la saman www.esperanto-usa.org. informon, estus bone doni al vi antaªrigardon rilate al la prezoj. Individua Membreco...... $40 Junula Membreco...... $20 Membro-Gvidlibro: ...... $12 (ne (ßis 27-jaraßaj) donas individuan membrecon en UEA, Familia Membreco ...... $60 kaj oni ricevas nur parton de la Jarlibro) Subtena Membreco ...... $80 Membro-Jarlibro: ...... $29 (indi- Patrono de E-USA ...... $120 vidua membreco en UEA, kaj oni ricevas “Friendship Doubler” la tutan Jarlibron; membroj ßis inkluzive Membreco ...... $250 29-jaraßajn ricevas ankaª la gazeton (Dumvive $5000) Kontakto) “Peace Builder “ Membro-Abonanto: ...... $72 (indi- Membreco ...... $500 vidua membreco en UEA, kaj oni ricevas (Dumvive $10 000) la gazeton Esperanto ¤iun monaton, Dumviva Membreco ...... $800 plus la Jarlibron; membroj ßis inkluzive (Dumvive $2400) 29-jaraßajn ricevas ankaª la gazeton Zamenhof-Societo de Usono $1000 jaroj, kaj ja sentos la mankon. Kontakto) (Dumvive $20 000) La nova Delegito en Los Angeles Simpla Abono:...... $43 (abono Jarmila Zamenhof Societo $2000 estas Alexander Rybalov, antaªe al la gazeto Esperanto, sen membreco en (Dumvive $40 000). fakdelegito. UEA) La delegiteco en Portland, Maine, Abono al Kontakto: ...... $26 (abono Pri la Delegita Reto de Usono vakas pro translokißo de William al la gazeto Kontakto) Ni perdis longtempan kaj tre fidelan Harris, kiu nun estas la nova Societo Zamenhof: ...... $144 (me- Delegiton en Los Angeles pro la morto Direktoro de la Centra Oficejo de cenata kategorio, aldone al alia kotizo). de Peggy Zarchy en septembro. Mi havis Esperanto-USA. Vil¤jo estißas La retpaßo de UEA donas multajn pli- la plezuron koni Peggy dum preskaª 50 Delegito en Emeryville. Korespondi deziras Forpaso de Peggy Zarchy Bruno POLO-RIVA. Centre Agricole de kun samaßuloj (aliaßuloj ankaª bonve- Casabianda, 20270 Aleria Corsica, nas), nur paper-poÙte. Francio. Mi estas komencanto. Interesoj: Margaret "Peggy" Zarchy, naskita muziko, amikoj, literaturo, lingvoj: rumana, Katalin PERCZEL-SZABÓ. 8200 1922.03.30, mortis la 22-an de sep- hispana. Mi volas korespondi paperpoÙte. Veszprém Eötvös u. 17. Veszprém, tembro 2007 en Los Angeles, Hungario. Ret-adreso: kankalin76@ California, Usono. Peggy estis la GONG Wenliang. 1-3-102, Xingtai Beili, freemail.hu. Mi estas 31-jaraßa virino, Nanfeng Lu, Nankai Qu, TIANJIN, progresanto. Mi estas instruistino. Delegito de UEA en Los Angeles dum 300193, Ãinio. Ret-adreso: Interesoj: origamio, literaturo, religioj, fa- multaj jaroj, Dumviva Membro de UEA, [email protected]. Mi estas 58- beloj, ludoj. Mi atendas leterojn kaj pa- kaj longtempa kaj fidela membro de jaraßa viro, meznivela esperantisto. perpoÙte, kaj retpoÙte, pri iu ajn temo. Esperanto-USA (antaªe ELNA). £i estis Interesoj: kolekti esperanta¢ojn kaj fi- latela¢ojn; lerni romaan lingvon. Mi dezi- Krisztina VEREB. Debreceno, Hungario. aktiva membro de la E-klubo de Los ras korespondi kun romaoj (ciganoj) kaj Ret-adreso: [email protected]. Mi Angeles ekde la 1970-aj jaroj, kaj es- amikoj el la tuta mondo paperpoÙte aª estas 23-jaraßa virino, komencanto, stu- tißis DM en 1981. £i ¤eestis kelkajn retpoÙte. dentino. Interesoj: geografio kaj aliaj temoj. Universalajn Kongresojn de Esperanto, Lenke SZASZ. RO-537240 Praid, str. Honore SEBUHORO. C/O PO BOX 08 la unuan en Braziljo en 1980. £iaj mul- Principialna nr 130, Jud. Harghita, BUNAGANA-KISORO/UGANDA. taj amikoj kaj samideanoj ¤irkaª la Rumanio. Mi estas 60-jaraßa virino, Retadreso: [email protected]. Mi estis mondo bedaªras Ùian forpason. £in emeritißinta, bonnivela esperantistino, baptita de 1984 kaj mi esperantistißis instruistino de la rumana kaj hungara antaª du jaroj. Mi havas edzinon kaj 3 postvivas edzo Zach Zarchy, konata lingvoj. Interesoj: literaturo, artoj, naturo. gefilojn kaj mi estas instruisto. Mi Ùatus usona muzikisto, kaj filino Carey Mi amas literaturon, artojn, naturon kaj korespondi kaj interÙanßi fotojn kun kris- Hetmansberger. sincerajn homojn. Mi deziras korespondi tanoj el Usono.
18 speranto U S 2007/3-4 Interna Ideo La grandeco de D-ro L. L. Zamenhof* samtempe tamen tura enhavo kaj, paralele, daªre interne levißis super sia evoluadis. El genia projekto ßi trans- popolo, super sia formißis en nuancoplenan instrumenton de Ùtato kaj farißis pensado kaj komunikado. Ïi farißis vi- loßanto de la vanta lingvo, kun tute propra spirito, de vi- mondo, apartenanto vanta internacia kolektivo. de la homaro. Antaª Zamenhof multaj — inter ili Naskita en kelkaj veraj gigantoj de la homa penso — medio modesta, hu- ser¤is konvenan solvon de la lingva §aoso. mila laª sia karak- Post Zamenhof pluraj aliaj klopodis — ¤u tero, li grandißis per pro persona gloremo, ¤u pro nescio aª sia verko kaj farißis nekompreno de la problemo — personeco de for- ankoraªfoje malkovri jam malkovritan mato tutmonda. Kaj Amerikon. Kelkfoje tiuj provoj elvokis hodiaª, cent jarojn iom da publika interesißo kaj kreis iom da post lia naskißo, lia konfuzo. Plej ofte restis senefikaj. Neniu el nomo estas solene ili sukcesis firmißi. Neniu transpasis la festata en ¤iuj lan- limojn de teorie pli aª malpli taªge planita doj. Prezidantoj de projekto. Neniu socie enradikißis. Kaj pli respublikoj, ¤efmin- aª malpli baldaª — kutime depende de la istroj kaj ministroj, disponeblaj financaj rimedoj — malaperis grandaj sciencistoj, unu post la alia en la mallumo de la lingvistoj kaj No- forgeso. belpremiitoj, artis- Kial, do, Esperanto sukcesis, dum ¤iuj toj, verkistoj kaj aliaj projektoj de komuna lingvo, kvankam poetoj, edukistoj kaj kelkfoje verkitaj de rekonitaj lingvistoj kaj kulturaj agantoj de apogataj de famaj nomoj, fiaskis? La
WWW.INFORMADO.NET diversaj landoj, de kaªzoj estas pluraj, sed tri el ili Ùajnas al mi malsamaj politikaj esencaj: Prof. D-ro Ivo Lapenna sistemoj, religiaj kredoj kaj filozofiaj kon- 1. Zamenhof bone komprenis, ke lingvo vinkoj unuißis por patroni omaßon de la internacia devas konsisti el elementoj mak- Antaª 100 jaroj — precize la 15-an de homaro al homo, kies tuta vivo, ¤iuj in- simume internaciaj. Tial li metis en ßian decembro 1859 — naskißis homo, kiu su- telektaj energioj kaj fizikaj fortoj estis vortaron radikojn jam internaciißintajn kaj pervivis sin mem. La spertoj de intergenta dedi¤itaj al ßia pli granda feli¤o. signis la vojon por plua ri¤ißo de la lingvo sangado en Bjalistoko de lia infanaßo in- En kio konsistas la grandeco de per novaj internaciaj esprimoj. Sed li spiris lin al la suproj de sublime altruisma Zamenhof? En julio de la jaro 1887 aperis ankaª perfekte komprenis, ke lingvo ne sindedi¤o por la bono de ¤iuj homoj. La en Varsovio la unua lernolibro de la konsistas nur el vortoj; plue, ke unuflanke, kruelaj malfeli¤oj, surverÙitaj grandparte Internacia Lingvo por Rusoj. La 40-paßa ne ekzistas absoluta internacieco de la vor- de lingvodiverseco sur tiun terpeceton libreto konsistas el antaªparolo, plena gra- toj — nek laªenhave, nek laªforme — kaj inter Okcidento kaj Oriento, kuraßigis lin matiko kaj vortaro Internacia-Rusa kun ke, aliflanke, por atingi facilecon estas ser¤i kaj trovi solvon por la lingva prob- klarigoj pri ßia uzo. Ïi estis la rezulto de necese ordigi kaj sistemigi tiun internacian lemo en kadroj mondaj. multjara laborado. lingvomaterialon kaj liberigi ßin de balas- Lazaro Ludoviko Zamenhof estis Judo: El tiu malgranda semeto elkreskis en taj akcesora¢oj kaj absurda¢oj. membro de tiu popolo suferanta, kiun jar- iom pli ol sep jardekoj fortika arbo kun Nur iom post iom Zamenhof solvis tiujn centaj persekutoj kaj torturoj hardis kaj profundaj radikoj, abundaj bran¤oj kaj demandojn, pri kiuj li okupißis ekde siaj multrilate nobligis, kaj kies filoj donis al la densa foliaro. Ïi estas nekontestebla fakto. plej junaj jaroj. Lia grandioza verko estas kulturo kaj ßenerala progreso nombron da Spitante ¤iujn obstaklojn — antaªjußojn, sendube rezulto de eksterordinara talento, eternaj valoroj. Lia patrolando estis rasismojn kaj Ùovinismojn, militojn, mis- sed same tiel ankaª de senfina pacienco Pollando, sed en la oficialaj registroj li prezentojn, rektajn malpermesojn kaj ne kaj diligento. En la komenco la komplikaj estis enskribita kiel civitano de la Rusa malofte persekutojn — la Internacia gramatikoj de la lingvoj, kiujn li sciis, kaj Imperio, ¤ar la krucumo de Pollando donis Lingvo traboris al si la vojon en ¤iujn par- iliaj dikegaj vortaroj timigis lin. Kelkfoje li tiun regionon al la caroj. Sed Zamenhof, tojn de la mondo, penetris en ¤iujn sociajn efektive malesperis, sed ¤iam denove li restante fidela al sia gento kaj patrujo, tavolojn, konstante ri¤ißadis per nova kul- provadis, kreadis, ser¤adis la solvon.
2007/3-4 speranto U S 19 Interna Ideo Lernado de la angla lingvo montris al li, ke temo de afiksoj la Internacia Lingvo akiris eksperimente aª lude pasigi la tempon eblas simpligi la gramatikon ßis maksi- vastajn eblecojn de subtila derivado. Tio dum ripoza neniofarado, sed por utiligi ßin mumo. Hazarda rimarko de surskribo unuavide kelkfoje iom ßenis la t.n. “tujan en siaj internaciaj rilatoj. “sukera¢ejo” donis al li la ideon kiel, per kompreneblecon”, per kiu kelkaj pseªdo- Laª tiu korekta principo la lingvo efek- bone planita sistemo de afiksoj, solvi la sciencaj fabrikantoj de novaj projektoj tive evoluis “per tiu sama natura vojo”, per problemon de tro multaj vortoj. Restis provas blufi personojn parolantajn plurajn kiu evoluas “¤iu alia lingvo”, kiel diris ankoraª la demando de la vortradikoj. okcidenteªropajn lingvojn, sed ßuste tio Zamenhof en la jaro 1910. Sed li povis Unue li pensis, ke la vortojn oni povas tute donas al la lingvo multe pli grandan, veran prave konstati jam en 1908: “Nia lingvo simple inventi. Nur poste li rimarkis, ke kaj realan, internaciecon: ne, kom- konstante pli ri¤ißas kaj elastißas. Iom post granda nombro da vortoj jam internaciißis preneble, el vidpunkto de difinita nacio aª iom konstante aperas novaj vortoj kaj for- en la normala evoluprocezo de la lingvoj. grupo da nacioj kaj de iliaj intelektaj moj, unuj fortikißas, aliaj ¤esas esti uzataj. “Mi baldaª rimarkis — li skribis al satelitoj, sed el vidpunkto monda. Ãio farißas kviete, senskue kaj e¤ neri- Borovko — ke la nunaj lingvoj posedas Samtempe tiuj karakterizoj helpas la rapi- markeble”. De tiam laª la sama maniero la grandan provizon da pretaj vortoj jam in- dan ellernon de la lingvo kaj ebligas ßian lingvo plue konsiderinde evoluis kaj ternaciaj, kiuj estas konataj al ¤iuj popoloj tujan praktikan uzon skribe, lege kaj parole samtempe fortikißis ßia interna unueco kaj kaj faras trezoron por estonta lingvo inter- ne sole en Okcidento, sed sur ¤iuj konti- kohereco pro la ampleksißo kaj daªra mul- nacia — kaj mi kompreneble utiligis tiun ¤i nentoj; ne nur fare de kleruloj, sed ankaª tobligado de ¤iaspecaj internaciaj kontak-
INTERRETO fare de la plej or- toj inter ßiaj uzantoj. dinaraj homoj. 3. Sendube, la lingvaj malfacila¢oj tro- La moto “Por vißas en la radikoj mem de la ideo de ko- ke lingvo estu muna supernacia lingvo. Sed tiuj tutmonda, ne malfacila¢oj farißas objektivaj obstakloj sufi¤as ßin nomi kaj sentißas kiel tiaj ßuste tial, ¤ar oni tia”, presita sur la ekkonceptas la homaron kiel principe un- kovrilpago de la uecan kaj la mondon kiel principe tutecan. unua lernolibro, Animo delikata kiel tiu de Zamenhof ne entenas funda- povis ne eksenti tion, des pli ke li naskißis, mentan principon edukißis kaj vivis en medio plurnacia, sat- de unuaranga urita de reciprokaj intergentaj antagonis- graveco. moj. Tute nature, do, li enspiris en la 2. Lingvo estas lingvon spiriton de humaneco kaj inter- socia fenomeno. naciismo. Ankaª tiurilate lia subjektiva Por ke ßi povu penso harmonie akordis kun la objektive meriti la nomon formißantaj kondi¤oj. de lingvo, ßi Jam en la jaro 1878, kiam Lazaro devas kontentigi Ludoviko estis ankoraª lernanto en gim- ¤iujn bezonojn nazio, li kaj liaj junaj kolegoj entuziasme de pensespri- kantis en la unua, ankoraª ne ellaborita mado de difinita projekto de komuna lingvo: homgrupo. Tio Malamikete de las nacjes signifas, ke ßi ne Kadó kadó, jam temp’ está. povas esti D-ro Ivo Lapenna Malamikeco de la nacioj falu, falu, jam limigita nur al tempo estas! Por Zamenhof komuna trezoron.” scienco aª nur al kiu ajn alia speciala fako, tuthoma lingvo neniam estis celo al si Surbaze de tiuj principoj, kies ßustecon sed ßi devas rilati al ¤iuj homaj aktivecoj. mem, sed unu el la plej gravaj rimedoj por li mem elprovadis dum multaj jaroj Tio plue signifas, ke ßi povas esti forigi la miskomprenojn, suspektojn kaj tradukante kaj verkante en sia lingvopro- evoluigata ne de tiu aª alia unuopulo — e¤ malamon inter la popoloj, por krei jekto, la fundamento de la Internacia ne de la plej genia — sed nur de la tuta kondi¤ojn de interkomprenißo kaj reci- Lingvo ricevis sian definitivan formon. kolektivo, kies spirita proprieto ßi estas, proka respektado. La esenco de tiu ideo Ãio en tiu fundamento estas bone pripen- surbaze, de la efektivaj bezonoj, de tiu estas koncize esprimita en unu sola simpla sita kaj antaªe elprovita en la praktiko. Ãio kolektivo. Ankaª tiun grandan veron frazo, kiun li eldiris en sia rimarkinda celas krei bazon de plena lingvo, efektive Zamenhof bone komprenis. Li tuj parolado en Bulonjo-sur-Maro tiun gloran internacia laª sia interna strukturo kaj ßis “forcedis ¤iujn personajn rajtojn” je la tagon de la jaro 1905, kiam la unuan fojon maksimumo facila. Tial, ekzemple, lingvo kaj akcente deklaris jam en la unua en la historio de la homaro homoj de di- Esperanto havas fonetikan ortografion. lernolibro: “Internacia Lingvo, simile al versaj nacioj interkomprenißis per komuna Tial en ßi ¤iu elemento ricevis difinitan ¤iu nacia, estas propra¢o socia”. Precize tia supernacia lingvo: “Ni konsciu bone la signifon kaj la tuta lingvo aglutinan karak- ßi estis kaj estas konsiderata de tiu interna- tutan gravecon de la hodiaªa tago, ¤ar teron kun plej simpla gramatiko. Per la sis- cia kolektivo, kiu ßin akceptis ne por hodiaª inter la gastamaj muroj de Bulonjo-
20 speranto U S 2007/3-4 Interna Ideo/krucvort-enigmo sur-Maro kunvenis ne Francoj kaj Angloj, specialan karakteron kaj apartan Sed se pri iu tiu diro estas ßusta, tiam certe nek Rusoj kun Poloj, sed homoj kun fizionomion. Kaj sen tiuj neniu lingvo unuavice pri Zamenhof. Ãar li plue ekzis- homoj”. povas vivi, kreski kaj maturißi. tas kaj ekzistos en la estonteco tra la Zamenhof tamen ne supertaksis la rolon La tri tuÙitaj elementoj kaªzis la plenan lingvo, kies fundamentojn lia genio de la lingvo, kiel kelkfoje neinformitaj per- sukceson de Esperanto el lingva vid- donacis al la homaro kaj kiu hodiaª vivas sonoj klopodas kredigi. En Ïenevo, en punkto. Ili estas unu el la garantioj por la en la abunda kaj daªre kreskanta tutmonda 1906, li precizigis: plua disvastißo kaj evoluo de la Internacia literaturo, en la gazetaro kaj revuoj, sur la “Ni ne estas tiel naivaj, kiel pensas pri ni Lingvo, por ßia ¤am pli ampleksa apliko en ondoj de radio kaj ekranoj de televido, en kelkaj personoj: ni ne kredas, ke neªtrala la internaciaj rilatoj, por ßia estonteco. Tia kongresoj kaj konferencoj, en internaciaj fundamento faros el la homoj anßelojn; ni efektive internacia lingvo estas samtempe amikaj rondoj kaj e¤ en familioj, sur la scias tre bone, ke la homoj malbonaj ankaª baza rimedo de integrißo en supera homara lipoj de miloj kaj miloj da personoj tra la poste restos malbonaj; sed ni kredas, ke tuto, sed tiel ke samtempe estu konservitaj mondo, alportante tien, kien ßi penetris, al- komunikißado kaj konatißado sur neªtrala la individuecoj de ¤iuj nacioj, de la naciaj menaª iom de tiu bonvolemo, kiu enspiris fundamento forigos almenaª la grandan kulturaj valoroj kaj de iliaj plej grandaj tre- en ßin la nobleco de homo kun granda amason de tiuj besta¢oj kaj krimoj, kiuj zoroj: la naciaj lingvoj. animo kaj profunda menso el Bjalistoko. estas kaªzataj ne de malbona volo, sed Cento da placoj kaj stratoj tra la mondo Jes, monumentoj estas starigitaj al simple de sinnekonado kaj de devigata hodiaª portas la nomon de D-ro L. L. Zamenhof, sed la plej grandan kaj la plej sinaltrudado”. Zamenhof. Monumentoj estas starigitaj al belan monumenton li starigis al si mem per La humaneca internaciismo — hodiaª li en diversaj lokoj. Ne plu ekzistas encik- sia verko. praktikata kaj flegata en sia plej pura lopedio aª serioza lingvistika verko, kiu ne formo inter la personoj parolantaj la mencius la iniciatinton — kiel li mem sin Tio ¤i estas el¤erpa¢o el la Memorlibro pri Internacian Lingvon — estis kaj estas po- nomis — de la Internacia Lingvo. Ofte oni la Zamenhof-Jaro, eldonita en 1960 tenca idea fono de la lingvo. Ïi donis al la diras, ke tiu aª alia grandulo de la spirito (UEA), el la privata kolekto de Frans Internacia Lingvo koron kaj animon, tute vivas plue tra la daªra valoro de sia verko. Jahger.
James Lieberman
En ¤i tiu puzlo ¤iuj vortoj estas prenitaj de la poemo de Zamenhof "Ho, Mia Kor'".
Horizontale 3. Grava, determina. 6. Ãiutaga neferia afero. 9. Kie trovißas la mamoj. 11. Ne lasi. 13. Daªra, ne kurta. 14. Kiam io ne mankas estas.... 17. Pace.
Vertikale 1. Prefikso, ne? 2. De la aªtoro mem. 4. Aªtoro, doktoro... 5. Io centra, enda: poezie. 7. Kaªzi sonon, eble vundon (imperative). 8. Ne ¤i tie. 10. Ek, supren! 12. Gajnos, atingos. 15. Kun plezuro, sen stre¤o. 16. Temp-mezur'
(la respondoj al tiu ¤i krucvortenigmo tro- vißos en la sekva numero)
2007/3-4 speranto U S 21 libroservo New from the Book Service DICCIONARIO AMIKA VORTARO chapter on “Tasks for Peace in East European group. The disk also in- ESPAÑOL-ESPERANTO ES- Asia in the 21st Century”. cludes MP3s of the titles and a PERANTO-HISPANA. Miguel Emphases in this book are not the GUTIÉRREZ ADÚRIZ. Very useful usual ones that one finds in text- short MPEG videofilm of Kore in “pocket”-sized dictionary, for books of the same period in studio. There is a booklet contain- Spanish speakers. Includes correl- Japanese – and American – ing the lyrics. Titles included are: atives, affixes, other tables. schools. An indispensable compan- Contents are based on de Diego’s ion for the individual who wants to Nova Ùanco (3:20); Karulino (2:57); Gran diccionario Español- understand the background of a re- Laª mi (3:15); Promeso via (4:00); Esperanto and the Nova plena ilus- gion that is important today and is La festo (2:31); Muzik’ (3:11); Pro trita vortaro de Esperanto. 2007. going to be increasingly important 450p. 170x110. Paper. Spain. ISBN in the new century. 2007. 248p. mi (2:57); Stelo (3:27); Tielas vivo 84-920931-5-3. 255x190. Paper. China. ISBN 978- (3:22); Ni kuÙas ¤e ni (2:42); Mi DIC004 $22.70 7-119-04842-0. brilu plu (Queen, with permission) HIS012 $23.00 (3:44); Bonan vojaßon (4:01); Pro ESPERANTO, EL: LENGUA Y CULTURA. Antonio VALÉN. El MAKAKO KAJ ANTONO. Alfredo lucifer’ (4:39); Drag queen (4:43); desconocimiento general sobre el GÓMEZ CERDÁ. Trans. and color Jen la provoso (4:09); Nova viv’ Esperanto – incluso entre los illustrations by Pedro Ullate López. (4:20); Spegulo (3:32). 2007. CD: lingüistas – resulta sorprendente Children’s tale of two friends who en un país que, como el nuestro, work together in a freight train. 57’06” . France. cuenta con unos diez mil hablantes Includes table of 271 interesting TIE005 $29.30 de esta lengua. El presente informe words found in the story. 2005. 64p. nace con la vocación de suplir esta 190x130. Paper. Spain. ISBN 84- carencia mediante datos concisos, 609-6107-9. All books listed can be ordered: by pero completos y rigurosamente MAK001 $18.20 mail from ELNA, PO Box 1129, El verificables. Para facilitar una con- Cerrito CA 94530; by telephone at sulta más rápida del libro, se ha in- MASTRO DE L’ RINGOJ, LA. J. R. cluido un resumen al final de cada R. TOLKIEN. Trans. by William (510) 653-0998; by fax from (510) capítulo. 2004. 191p. 210x130. Auld. 2nd edition. The English fan- 653-1468; or through our website Paper. Spain. ISBN 84-920931-4-5. tasy trilogy that triggered the cur- at https://esperantousa.hyper- ESP055 $22.70 rent global enthusiasm for fantasy. In three volumes (La kunularo de l’ mart.net/butiko/butiko.cgi. For FLAVA HUNDO, LA. Georges ringo, La du turegoj and La reveno phone, fax or website orders, be SIMENON. Trans. by Daniel Luez. de la reßo) the story recounts the sure to include a credit-card num- One of the earliest novels, dating adventure of two young hobbits from 1931, in the enduring and setting out to destroy a ring of ber. For some titles with multiple popular series about French detec- power which will, if allowed to fall stories or songs, more complete in- tive Inspector Maigret. 2007. 120p. into the wrong hands (and all formation about contents can be 200x140. Paper. Russia. hands are wrong hands, as the FLA004 $16.40 story shows), lead to the enslave- found at our website. If a title is out ment of Middle Earth. This new edi- of stock at the time of ordering, you HISTORIO POR MALFERMI ES- tion has been shorn of typos and will be back-ordered and later TONTECON. Various authors. some mistranslations have been Trans. by an international commit- corrected. 2007. 464+368+328p. charged at the time the title is tee. A textbook of the modern his- 200x140. Paper. Russia. shipped. Thanks largely to fluctua- tory of China, Japan and Korea, MAS004 $102.40 tions in the value of the dollar ver- primarily covering the period from the middle 19th century to the end TIELAS VIVO. Kore. Eleven new sus other currencies, all prices are of World War II, and ending with a songs and six older ones from this subject to change without notice.
22 speranto U S 2007/3-4 recenze “Tielas Vivo will have a wide appeal to many tastes” Thomas Alexander you. Those with more favorites, but I fully expect that some will sophisticated tastes will disagree with me here, which, again, is why I Jazz, pop, soft rock with a appreciate the way the think this music will have wide appeal. funky kick, catchy musical backdrop The amount of “extras” on this disk is also melodies, sweet har- changes through the impressive. First, there are 17 full-length monies, well arranged with song. tracks, most new but some are updated ver- fun rhythms. Music is, in Without a sions of earlier songs by Kore, roughly an the final analysis, a matter doubt, this is one of hour of music, then there’s the liner notes of personal taste which Kore’s greatest and CD ROM features including a few extra cannot be put into words. strengths, and they tracks, karaoke tracks for all the songs, and a Nevertheless, I am confi- carry it through several five minute video recording. dent in saying that Kore’s of the tracks. At any The complete lyrics are available in the ex- new album, Tielas Vivo, time, the band will drop tensive liner notes. This is a great aid in pick- will have a wide appeal to many tastes.They out seamlessly and the listener is treated to ing out what is being said. (I found some even say so themselves in the impressive, any of a variety of sounds, often just the tracks easier than others to follow lyrically.) trilingual, full color, 16 page liner notes acoustic-electric guitar. I could listen to the The songs cover a variety of topics – music, booklet: two-guitar introduction of “Laª mi” all day love, life, movado – nothing you wouldn’t “Kore shines by a linguistic, musical, and long, but it’s not even 10 seconds in when the want to sing out loud in front of your grand- vocal originality which is otherwise totally drums jump on bringing in the rest of the mother or grandchild. They go well with the missing from the music scene today.” band and we’re ready to bop again. Oh, music but would probably not stand on their Such apparently shameless self-flattery can there’s that acoustic guitar taking center own as poetry. There are too many adasismoj, be forgiven in the light of the first track “Nova stage, and the band jumps in one more time. identities, and other pseudo-rhymes, along £anco” which tells of a passion for music, and Turn it up! with an occasional mis-accented word. (I won- the joy which can come from a successful col- In addition to this funked-up soft rock, dered what “nebuloregaso” was, but the book- laboration – and the track moves, moves with there are two ballads and a handful of harder let indicated he was singing “nebulo regas” a variety of organic sounds: acoustic-electric numbers. My favorite of the ballads is and not “nebuloregas’”.) We should demand guitar, natural-sounding drums, fine singing “Promeso Via”, in which Kris Spitzer shows more from our poets, but this is not poetry, but with fine harmony. If you like simply to dance off his fine voice accompanied by piano. music, and as such, it has a lot going for it. or swing to the music this track will move None of the harder numbers are among my Definitely worth a listen.
kondi¤ojn maturaj por lan¤o de kajero Literatura Almanako monata aª du-monata. Anstataªe burßonis la William R. Harmon 53 kaj tie trovis proza¢on de ideo publikigi libroforman Beletran la fama islanda verkisto Almanakon sen regula, deviga aperritmo... Ekde tre lastatempe haveblas Haldór Laxness, tradukita de BA komence aperos unu- aª du-foje jare. Ïi nova eldona¢o de Mondial, Baldur Ragnarsson: “Kiam enhavos diversajn rubrikojn: poezio, prozo Novjorko, titolita Beletra Ferdinando estis pafita.” Ïi fikcia aª nefikcia, eseoj, recenzoj, inter- Almanako N-ro 1 (Septembro estas ¤apitro el la granda ro- vjuo, leteroj, debato ktp., originale kaj 2007). Ekde la unua vido mi mano de Laxness traduke; principe lige al beletro, sed even- ektaksis ßin alte, pro tio ke ßi Sendependaj homoj. Kaj ßi tuale ankaª al aliaj bel-artoj kiel kino aª estas bele kaj sekure bindita komencißas per alineo de nur muziko, kaj foje e¤ pri t.n. movadaj temoj.” en plasta kovrilo, kun enhava unu frazo de 156 vortoj! Enestas tri eroj kiujn verkis usonaj esper- kaj aªtora informo – kaj VerÙajne tio estis tiel verkita antistoj: proza¢o Rußvela Ùipo de Tim bildo de saltpreta kato por kapti la atenton de la Westover kiu gajnis unuan premion en la Dorian – sur la kovrilo. komenco, ¤ar tiom longaj fra- Belartaj Konkursoj de UEA en 2007, en la Beletra Almanako N-ro 1 en- zoj ne aperas poste. La kadro de prozo; teatra¢o Koroj en mallumo – havas 176 paßojn, en kiuj lingva¢o de la proza¢o estas erotika melodramo de Brian E. Drake kiu prezentas sin al la leganto vera aro da iom stranga, iom ekzotika, tamen en per- gajnis la duan premion en la kadro teatra¢oj; ri¤a¢oj: prozo, poezio, eseoj, recenzoj kaj fekta Esperanto kaj ege ßuebla. originala prozo de Den Drown, Florbrasikoj raporto pri beletraj konkursoj. La enkonduka “Sinprezento” de Jorge kaj aligatoroj. La aªtoroj estas (por doni al vi guston): Camacho klarigas la kialon por la Beletra Beletra Alamanako N-ro 1 estas a¤etebla Jorge Camacho, Probal DaÙgupto, István Almanako, kaj indas citi tie ¤i: “Fine de la de la libroservo de Esperanto-USA, ¤e Ertl, Tacuo Hußimoto, Dimitrije Jani¤i¤, pasinta jaro, la kultura panoramo de www.esperanto-usa.org kontraª $13.30, Edwin de Kock, Mao Zifu, Mauro Nervi, Esperantujo prezentis klarajn signojn de plus $2.75 por sendokosto. Ionel Onec,, Baldur Ragnarson, Humphrey stagno. Pluraj personoj sentis kaj esprimis la Tonkin... bezonon je nova internacia literatura revuo, Noto: Alia, pli ampleksa recenzo troveblas Mi hazarde malfermis la libron sur paßo tamen neniu trovis la tempon aª la ¤e http://esperanto-usa.org/eo/node961.
2007/3-4 speranto U S 23 vojaße Esperantaj Vojaßoj 2007-2008 Lusi Harmon terese mult-talenta kaj mult- nacia: D-ro Probal DaÙgupta, ELNA farißis Esperanto-USA dum nia Hinda Unio: Prezidanto kongreso en Ti§uano, Meksiko 27-30-a de (kunordigo, ßenerala julio, 2007. Unu el la vidinda¢oj de la mek- planado); S-ro Ranieri sika flanko de la landlimo estas “la muro” Clerici, Italio: Vicprezidanto kiu “protektas” nin de meksikaj enmi- (eksteraj rilatoj); S-ino grantoj. Claude Nourmont, La supra foto montras Arlyn Kerr kaj Luksemburgio: (kulturo, Amanda Higley Schmidt kun filino Aªtuno rigardantajn la muron. Sube sur la S. BREWER (HTTP://FLICKR.COM/PHOTOS/LIMAKO) S. BREWER (HTTP://FLICKR.COM/PHOTOS/LIMAKO) trotuaro videblas Filipo Dorcas kaj lia fian¤ino, Beth Magallon, promenante al la La temo estas: Ekosistemoj, Lingvoj, fino de la muro en la Pacifika Oceano. En Kulturoj. Diverseco por daªripova la malsupra foto – travidebla muro perme- evoluigo en la Amerikoj. Okazos serio de sas al aliaj esperantistoj (Karen Klahr, prelegoj kaj tri- aª kvartaga “praktikumo” Anna kaj Larry Bennet, Mar Cardenas, por pli konkrete studi la problemaron kaj, Robert Burgess kaj Allan Boschen) vidi interalie, ßian signifon por esperantistoj. kiel aspektas Usono de meksika vid- Ne mankos kulturaj kaj klerigaj programoj, punkto. La suno brilas, la bela plaßo invi- ekskursoj ktp. tas, sed la “border patrol” kun fortaj Tuj post la komuna Esperanto-USA-kon- armiloj (AK-47’s) reprezentas la dividon edukado, kongresoj); S-ino Barbara greso/TAKE, la 93-a Universala Kongreso inter niaj du landoj. Pietrzak, Pollando: Ïenerala Sekretario okazos en Roterdamo la 19-26-an de julio. La 92-a Universala Kongreso okazis en (informado); S-ino Loes Demmendaal, Eblas flugi al Montrealo kaj de tie flugi al Jokohamo, Japanio, de la 4-a ßis la 11-a de Nederlando: Estrarano (financoj, admin- Amsterdamo/Roterdamo kaj reflugi hej- aªgusto. Ïi estis kompare malgranda sed istrado, TEJO); S-ro Hori Yasuo, Japanio: men el Eªropo sen reiri tra Montrealo. Pli bonege organizita, en belega urbo, kaj ne Estrarano (landa kaj regiona agado); S-ro da detaloj haveblos fine de la venonta tro multekosta. El Usono alißis nur 12 par- Jose Antonio Vergara, Ãilio: Estrarano monato, ¤ar mi planas iri al Roterdamo en toprenantoj: George Baker, Joel (fakaj kaj scienca agado). novembro. Brozovsky, Marta Cardenas, Francisco La venonta usona landa kongreso okazos Nepre nun kontrolu ke viaj pasportoj Cruzley, Ron Glossop, Lusi kaj Bill en Montrealo, Kebekio, 11-14-an de julio, estos validaj por ambaª kongresoj. Alißiloj Harmon, Frans kaj Dorothy Jahger, Lubov 2008. Samloke, kaj preskaª samtempe, kaj helpoj por viaj planoj trovißos ¤e: Kepuladze-Moreyno, kaj Humphrey okazos TAKE, Tut-Amerika Kongreso de Tonkin. Iom hontinde, malpli ol duono de Esperanto. Nia estraro kunvenos tutan Esperanto Vojaß-Servo la alißintoj venis de ekster Japanio. Tim tagon la 11-an kaj la interkona vespero por 1824 Euclid Avenue Westover gajnis la unuan premion en la ambaª kongresoj okazos sabaton la 12-an. Berkeley CA 94709 Belartaj Konkursoj por lia prozo, “Rußvela Ni havos niajn proprajn laborkunsidojn £ipo”. aparte. Montrealo kaj la Universitato de 510-531-8393 fax:510-531-0152 La novelektita estraro de UEA estas in- Kebekio ofertas malmultekostajn loßejojn. [email protected]
Esperanto-USA Non-Profit Org PO Box 1129 US POSTAGE El Cerrito CA 94530 PAID Leesburg FL Permit # 1040
24 speranto U S 2007/3-4