Februari 2001
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nr. 2, februari 2001 Vuurpijl ruïneert De Oude Knegt Vier meter molen - landschap (3b) Verbetering Molen - biotopen Maandblad over molens en hun opvolgers 4de jaargang, nr. 2 Inhoud pagina Molens Actueel 31 ‘t Betere Werk 9 COLOFON Vuurpijl ruïneert De Oude Knegt 40 Redactie & administratie: Zoeker 43 Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, Tel./fax: +31 (0)79-5931303 Papiermolen 44 E-mail adres: [email protected] Verbetering Molenbiotopen in de Alblasserwaard Verschijning: en de Vijfherenlanden 46 elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de F.J.M. Klören maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt één gecombineerd nummer Column: Moderne (molen)ziekten 48 Uitgave: Vier meter molenlandschap - (3b) 49 De 'Molenwereld' is een uitgave van de Stichting Molenwereld J.S. Bakker Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Tel.: 0180-411018 ‘t Betere Werk 54 Uitgever: Papiermolen 54 dhr. Sj. J. Veerman Neptunushof 28 2931 XS Krimpen a/d Lek Tel.: 0180-524509 E-mail adres: [email protected] Eindredacteuren: dhr. J.S. Bakker Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Redactioneel Tel/fax 079-5931303 E-mail adres: [email protected] dhr. W.A. Roose Vest 65 2801 VE Gouda Het jaar 2001 was nog maar luttele uren oud toen een afschuwe- Tel.: 0182-522041 lijk drama in Volendam Nederland opschrikte. Het overscha- E-mail adres: [email protected] duwde de brand in de molen De Oude Knegt in Akersloot op het- Advertenties: zelfde moment en door een zelfde oorzaak (vuurwerk). Gelukkig J. Ottevanger vielen hierbij geen slachtoffers te betreuren. Molens zijn vervang- Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen baar, mensen niet. We hebben er dan ook alle hoop op, dat De Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 oude Knegt weer herrijst. Toch is deze brand emotioneel ingrij- E-mail adres: [email protected] pend voor de mensen die twintig jaar geleden met een enorme Abonnementen: krachtsinspanning erin zijn geslaagd deze molen te bouwen; een Tel.: +31 (079)-5931303 (na 18.00 uur) / Fax: +31 (079)-5931303 prestatie die in de toekomst respect zal blijven dwingen, ook al is Nederland ƒ 97,50 per jaar (incl. 6% BTW) de molen uit 1983 verloren gegaan. (Leden van de Vereniging 'De Hollandsche Molen', Wat ook respect afdwingt dat zijn de inspanningen die men zich het Gilde van Vrijwillige Molenaars en het Ambachtelijk in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden getroost om het ei- Korenmolenaarsgilde betalen ƒ 95,-) gen landschap te behouden. De Alblasserwaard in zijn openheid België: 1850 Bfr per jaar (incl. 6% BTW) is te mooi, te indrukwekkend om hem op te offeren aan een Al- Overige landen op aanvraag blasserpark. Her en der ging het die kant toch wel een beetje op. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden De zorg voor de molenomgeving speelt een belangrijke rol in de voldaan. nieuwe benadering. Frank Klören vraagt er uw aandacht voor. Abonnementen kunnen op ieder gewenst moment ingaan Verder het tweede deel van de beschrijving van de derde afle- en worden automatisch verlengd tenzij een abonnement uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar vering van het Zaanse panorama anno 1915 (in Molenwereld schriftelijk wordt opgezegd 2000-1) opgenomen. De in het lopende abonnementsjaar (van januari t/m Tot slot verzoeken wij vriendelijk de abonnees of donateurs die december) reeds verschenen nummers worden na hun bijdrage voor 2001 nog niet hebben voldaan dit zo spoedig ontvangst van het abonnementsgeld direct toegezonden, indien nog voorradig mogelijk te doen. Prijs losse nummers: in Nederland ƒ 12,50; in België 250 Bfr JSB (exclusief porto) Donateurs van de Stichting Molenwereld ontvangen het Afsluitdatum van de kopij voor het maartnummer van de Molen- blad gratis bij een minimum-donatie van ƒ 125,- wereld: 14 februari 2001; kort nieuws (Molensactueel) mag een Op schenkingen en legaten aan de Stichting Molenwereld is weekje later. artikel 24 lid 4 van de Successiewet van toepassing Bankrelatie: Voor Nederland: Postbank 4506935 / Rabobank 3750.30.867 Voor België: Postcheque 000-1746998-28 Kopij: Zenden aan de redactie van de Molenwereld, Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle Lay-out en Druk: Vis Offset, Alphen aan den Rijn Bij de omslag voorzijde: Een triest molenbegin voor 2001, de ISSN 1387-2974 brand van De Oude Knegt in Akersloot (foto Damiate b.v. \ L. Klein Schiphorst). © COPYRIGHT 2001 Stichting Molenwereld Moerkapelle Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder Bij de omslag achterzijde: Toen het vuur uit was... voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever MOLENS ACTUEEL Informatie bestemd voor deze rubriek: schriftelijk: Molenwereld, Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle, fax 079-5931303 telefonisch: W. Roose, tel. 0182-522041 E-mail adres: [email protected] Nieuwe wieken voor standerd- molen Bourtange Medio april, wanneer het toeristische sei- zoen aanbreekt, zal de standerdmolen van Bourtange weer kunnen draaien. Zoals be- kend, brak vorig jaar een van de houten wieken tijdens het draaien. De gemeente Vlagtwedde heeft 71.000 gulden beschik- baar gesteld voor het vervangen van de De molen van Den Andel in 1939, malend op het noordoosten. De binnenroe is in vier wieken. Ook de ‘Stichting Vesting Bour- 1934 verdekkerd, de buitenroe zal in 1944 stroomlijnneuzen krijgen. De omgeving tange’ zal een duit in het zakje doen, zij stelt van de molen is sinds het maken van deze foto nagenoeg onveranderd gebleven! nl. 20.000 gulden beschikbaar. Volgens (foto coll. Historische Kring Baflo). stichtingsbestuurslid S. van der Bijl moeten de nieuwe houten wieken zeker twintig jaar mee gaan. Volgens ondergetekende zal de molen Of het nog niet genoeg is, is de windpeluw varing te hebben opgedaan, nam hij het dan zeker meerdere keren per week moe- op 31 december jl. gescheurd! De week bedrijf van z’n schoonvader in 1972 over. In ten draaien zodat het gevlucht regelmatig daarop heeft de vrijwilliger de bovenas ge- de daarop volgende periode heeft Mo- droog kan draaien na een natte periode. stut, zodat de halssteen wat ontlast is. Het lema vele molens onder handen gehad. Als dat er met het huidige molenaarsbe- betekent wel een aanslag op de restaura- Één van z’n eerste grote restauraties was stand niet inzit, dan zal men moeten over- tiebegroting. die te Farmsum en het was tevens het diep- wegen een extra molenaar aan te stellen. Het geduld van de vrijwillige molenaar tepunt in z’n loopbaan. Dit komt niet alleen de molen ten goede, wordt hier danig op de proef gesteld. Tijdens het ophijsen van het gerestaureerde maar het verlevendigt ook het toeristische Martin van Doornik. bovenachtkant op 1 september 1976, vestingdorp. H. Noot. (Mole)n(ma)ker uit Heiligerlee Restauratie molen Den Andel met pensioen nog niet geheel rond Molenmaker Cornelis Molema uit Heiliger- De bekende molen De Jonge Hendrik in lee is per 1 januari 2001 officieel uit het mo- Den Andel, welke op 7 augustus 1999 om lenmakersvak getreden. veiligheidsredenen is stilgezet, kan binnen- De op 30 november vorig jaar 65 jaar ge- kort aangepakt worden. Voorafgaand aan worden molenmaker heeft tijdens een zeer de restauratie is eind november begonnen druk bezochte receptie op vrijdag 1 de- met het vernieuwen van elf ramen in de cember afscheid genomen van vele vrien- stenen onderbouw, welke door een plaat- den en bekenden uit de molenwereld. Na selijk timmerbedrijf wordt uitgevoerd. Als de 43 mooie jaren waarin hij tientallen molens omstandig heden niet veranderen, kan er in binnen- en buitenland restaureerde en in maart 2001 hopelijk met de eigenlijke res- bouwde, besloot hij om op de pensioenge- tauratie begon nen worden. De verroeste rechtigde leeftijd van 65 jaar te stoppen buitenroede zal worden verwijderd en de met werken. 22 Jaar was hij toen hij in 1957 onbetrouwbaar ge worden balie moet gro- bij z’n schoonvader Albert Roemeling in tendeels vervangen worden. Voorts wor- dienst trad. Daarvóór was hij korte tijd lood- den de kap- en achtkant bekleding en an- gieter en drukker waarna hij zich liet om- De surprise-receptie voor molenmaker dere kleinere zaken aangepakt. Wanneer scholen tot timmerman. Na het behalen Molema: één groot feest (foto H. de nieuwe roede komt, is nog niet bekend. van z’n aannemerspapieren en 15 jaar er- Noot). 4de jaargang 2001 nr. 2 31 knakte de giek van de kraan en stortte het achtkant met donderend geraas voor de Restauratie molen Eva te Usquert gereed ogenM van tientallen genodigdenO naar be-LENS neden. Tijdens de val werden ook nog een ACTUEEL politieauto en een bromfiets totaal verplet- Op de koude en iets mistige dag van 18 de bovenas. De typische Gronin ger sierkrul- terd. Ook vielen er twee gewonden, waar- december j.l. is door een grote kraan van len op de windpeluw onder de stormluiken bij één hunner een zware hoofdwond en de firma Kielstra te Wirdum (Fr.) de bijna zijn nu exit en vervangen door een soort een gebroken been opliep. De hoogte- geheel vernieuwde kap op het zeer forse van ‘wangen’. Hetzelfde gebeurde op De punten uit Molema z’n carriëre waren on- achtkant geplaatst. Het was sinds 1984 Stormvogel in Loppersum door dezelfde getwijfeld de nieuw gebouwde molens. de tweede keer dat op deze molen de molenmaker. Groningers, over de streekei- Één ervan was wel een absoluut hoogte- kap is herplaatst. Bij de vorige restauratie gen kenmerken moet gewaakt worden! punt, nl. de bouw van een beltmolen het kon de kap door het beperkte budget De kap is de grootste van de provincie Gro- afgelopen jaar aan de oevers van de rivier niet geheel onderhanden genomen ningen. Staande op de grond meet hij de Mississippi in de plaats Fulton in de staat wor den en bij het verder tikken van Va- bijna vijf meter hoog. Op de voeghouten Illinois in de verenigde staten van Amerika.