Fryderyk Chopin – Pauline Viardot amitié amoureuse

1148 book SJB skladki.indd 2-3 2014-08-06 12:10:56 Sponsor generalny: Sous les ombrages, aux verts feuillages, Wśród cienistej zieleni listowia trwa jakby delikatne kołysanie płynącej łódki Que vos ramages sont doux, sont doux pour moi ! Tak czułe, tak kojące dla mnie! Quittant la terre, mon ame entière Opuszczając ziemię, całą swoją duszą Monte en priere, mon Dieu, mon Dieu vers toi. Wznoszę się w modlitwie ku Tobie, mój Boże. Dans nos jardins, dès le printemps Słowiczku! Od wiosny twój piękny śpiew płynący Ta voix si douce vient nous distraire ; z ogrodów przyciąga naszą uwagę; Sponsorzy: Elle saura toujours nous plaire ; Zachęca do słuchania, sprawia przyjemność; Beau rossignol, chante, Ah ! chante long temps ! Śliczny słowiczku śpiewaj nam, śpiewaj, ach, jak najdłużej! UNIWERSYTET MUZYCZNY W cieniu drzew, wśród zieleni listowia, FRYDERYKA CHOPINA Sous les ombrages, aux verts feuillages, Que vos ramages sont doux, sont doux pour moi ! Są słodkie, słodkie twoje pienia! Quittant la terre, mon ame entière Żegnając ziemię moja dusza Monte en priere, mon Dieu, mon Dieu vers toi ! Wznosi modlitwę, mój Boże, mój Boże do Ciebie!

⓯ Les traineau ⓯ Sanna Sur cette glace sans laisser trace Po lodzie, nie zbaczając z trasy Le traineau passe, léger comme le vent. Pędzą sanie, lekkie jak wiatr Contre la neige qui les assiége Przeciwstawiając się oblepiającemu je śniegowi Que Dieu protége ceux qui partent gaiment. Niech Bóg czuwa nad tymi, którzy tak radośnie podróżują! Wstaje dzień i budzi nas © DUX 2014, DUX 1148 Le jour se léve et nous appelle Czas ruszać w drogę, moja miła! Nagranie zrealizowano w Sali koncertowej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, w dniach 1-5 lutego 2014 r. Il nous fant partir, ma belle Recorded at the Concert Hall of the Frederic Chopin Music University in Warsaw, February, 1st-5th 2014. Allons ! que l’on attelle Jedźmy! Już czas jechać MICHAŁ SZOSTAKOWSKI Frigant chevaux a nos traineaux ! Ah ! Do naszych sań już zaprzęgają żwawe konie! Ah! Reżyseria nagrania, mastering | Recording supervision, mastering NADINE NASSAR Konsultacja językowa | Consultation Tłumaczenia polskie: ANDRZEJ WŁODARCZYK, KRZYSZTOF DYMEK Zuzanna Czajkowska 1, 3, 4, 9, ⓫, ⓭–⓯ Stroiciele fortepianu | Piano tuning Leszek Wysocki 2, 5–8, ⓾ i ⓬ MICHAŁ KUBICKI Tłumaczenie | Translation RAFAŁ DYMERSKI Projekt graficzny, skład | Graphic design , page layout DUX Recording Producers, Morskie Oko 2, 02-511 Warsaw, Poland, www.dux.pl, e-mail: [email protected] 27

1148 book SJB skladki.indd 4-5 2014-08-06 12:10:56 Règne sans seconde; Rządzi niepodzielnie, Du couchant jusqu’á l’aurore Od zmierzchu aż po świt L’univers l’adore. Każdy wielbi je. Voice II : Sais-tu pas combien tes charmes Głos II: Czyż nie zdajesz sobie sprawy, ile twa uroda Voices I, II : M’ont coûté de larmes? Razem: Kosztowała mnie łez? Fryderyk Chopin – Pauline Viardot Et par grâce, sois moins belle, Więc błagam, wyzbądź się urody, Ou mois cruelle ! albo – okrucieństwa! amitié amoureuse ⓭ L’indonation ⓭ Powódź L’eau mugissante monte écumante, Hucząca woda, spieniona wznosi się z szumem. Court menacante, quel triste sort ! Wszystkim zagraża, co za smutny los! On voit chaque homme s’éloignant comme Widzisz – każdy człowiek oddalający się stąd w popłochu Un noir fantôme, fuyant la mort ! Jest jak czarny duch uciekający przed śmiercią! Quel spectacle ! Le flot roule, mugit monte, puis la foule Co za widok! Z hukiem toczą się potężne wody En détresse voit la houle qui renverse les maisons ! Zbiory zakończone! Woda wszędzie dokonała swych żniw! MAŁGORZATA KUBALA SOPRANO Où sont elles nos prairies, nos fleurettes si jolies ? Gdzie się podziały nasze łąki, pola? Les récoltes sont finies ! L’eau partuot fait nos Żniwa skończone! Ta woda wszędzie zbiera plony. RYSZARD CIEŚLA BARITONE moisons ! PIANO Dieu quelle épreuve ! Comme une veuve Cóż za nieszczęście! Ta woda niczym żałobna wdowa FRANCISCO SORIANO De pleurs s’abreuve tout un pays lejąca łzy! Niszczy cały kraj… Mais, confiance ! Pour la souffrance Ale nie traćmy nadziei w naszym cierpieniu Il est en France des coeurs amis ! Przecież to jest Francja, kraj ludzi o przyjaznych sercach!

Piękny słowik ⓮ Beau rossignol ⓮ Beau rossignol, j’entends ta voix ; Piękny słowiku, słucham twojego śpiewu Des nuits tu charmes toujours le silence. Nocami zawsze czarujesz wśród ciszy. Dis moi, dis moi ta gentille romance, Opowiedz mi, opowiedz twój uroczy romans, Que répète, que répète l’echo des bois. Który powtarza, który powtarza echo leśne wśród drzew.

26

1148 book SJB skladki.indd 6-7 2014-08-06 12:10:57 Fryderyk Chopin – Pauline Viardot kompozytora było tak wielkie, że przystępu- La danseuse qui, légére, Na tancerkę, która leciutka Voltige autour d’eux. Wiruje wokół nich. amitié amoureuse jąc do studiowania jego oryginalnych pieśni, Ils s’enlacent, et jusqu’au matin Splatają się w pary i aż do rana Niniejsza płyta prezentująca mazurki Fryderyka nauczyła się języka polskiego. Na przełomie On mazourke sans fin. Bez końca tańczą mazurka. Chopina w transkrypcji Pauliny Viardot oraz 1857 i 1858 roku przyjechała do Warszawy Quelle ivresse pure! Co za cudowne upojenie! Luigiego Bordèse stanowi próbę przybliżenia z koncertami, podczas których wykonywała Mais combien peu dure Lecz jakże krótko trwa współczesnemu odbiorcy XIX-wiecznego stylu pieśni Chopina po polsku. Zafascynowana Une nuit de plaisir! Ta noc rozkoszy! kameralistyki wokalno-instrumentalnej, obec- mazurkami, za aprobatą Chopina, kilkanaście Cest vraiment un songe! To doprawdy jest jak piękny sen! nego w twórczości najwybitniejszego polskiego z nich przełożyła na głos z fortepianem. Tym Lorsqu’on veut qu’il se prolonge, Choć pragnie się go przedłużyć, kompozytora – Fryderyka Chopina. Arcydzieła sposobem powstał cykl dwunastu transkrypcji On le sent, hélas, finir! To wiadomo, niestety, że już się kończy! muzyki instrumentalnej Chopina są dziś wyko- z tekstem francuskim Louisa Pomey’a, wyko- Employons donc chaque heure, Wykorzystujemy więc każdą godzinę, Si rien ne demeure! Dopóki bal trwa! nywane na całym świecie, a małe formy, takie nywanych przez Chopina i Viardot podczas Du temps qu’en vain on pleure, Chwilą, którą trudno opłakiwać, jak mazurki, walce czy preludia należą do żela- wspólnych koncertów. Transkrypcje mazurków Sachons gaîment jouir! Cieszmy się beztrosko! znego repertuaru wszystkich światowej klasy prezentowane były m.in. kilkakrotnie w Paryżu, pianistów. Znacznie mniej znane, zwłaszcza a także podczas słynnego ostatniego koncertu ⓬ La beauté – duo ⓬ Piękno – duet poza granicami Polski, pozostają oryginalne Chopina w Londynie; zyskały tam powszechne Voices I, II : La beauté dans ce bas monde, Razem: Piękno na tym padole, pieśni Chopina do tekstów polskich poetów. uznanie wzbudzając zachwyt ówczesnego Règne sans seconde; Rządzi niepodzielnie, Natomiast transkrypcje mazurków na głos środowiska muzycznego. Po śmierci mistrza Du couchant jusqu’à l’aurore Od zmierzchu aż po świt z fortepianem usłyszeć można niezwykle Viardot prezentowała je również w Berlinie, L’univers l’adore. Każdy wielbi je. Voice II : Mais personne, ô bien suprême, Głos II: Lecz nikt, o mój największy skarbie, rzadko – pozostają w zasadzie wciąż nieznane. Warszawie, Budapeszcie (z towarzyszeniem Voice I : Plus que moi ne t’aime; Głos I: Nie kocha cię bardziej niż ja; Paulina Viardot-García (1821-1910) nale- Klary Schumann), Wrocławiu i Weimarze Voice II : Prends pitié de mon martyre, Głos II: Zlituj się nad mą udręką, żała do grona najbliższych przyjaciół Fryde - (prawdopodobnie z towarzyszeniem Franciszka Voice I : Ou d’amour j’expire! Głos I: Albo skonam z miłości! ryka Chopina. Córka hiszpańskiego śpiewaka Liszta). Pierwsze publikacja sześciu transkrypcji Voice II : Non, personne, ô bien suprême, Głos II: Nie, nikt, o mój największy skarbie, Manuela Garcíi i siostra słynnej primadonny Viardot ukazała się w Paryżu w 1864 r., zaś Voices I, II : Plus que moi ne t’aime, Razem: nie kocha cię bardziej niż ja, tamtych czasów Marii Malibran cieszyła się cały zbiór wydano w 1866 r. Sukces wydawni- Voice II : Prends pitié de mon martyre, Głos II: Zlituj się nad mą udręką, sławą wybitnej interpretatorki, wydawała czy sprawił, że po dzieła Chopina zaczęli sięgać Voices I, II : Ou d’amour j’expire! Głos I: Albo skonam z miłości! również własne kompozycje. Goszcząc często także inni twórcy, przerabiając je na rozmaite Sais-tu pas combien tes charmes Czyż nie zdajesz sobie sprawy, ile twa uroda w posiadłości George Sand w Nohant stu- składy wykonawcze. Jednym z pierwszych był M’ont coûté de larmes? Kosztowała mnie łez? Et crains-tu de n’être belle, Może się lękasz, że urody ujmie ci to, diowała utwory Chopina pod okiem samego włoski kompozytor i pedagog śpiewu Luigi Si tu n’es cruelle? że wyzbędziesz się okrucieństwa? mistrza, a jej umiłowanie muzyki polskiego Bordèse (1815-1886). Dokonał on przeróbek Qui, la beauté dans ce bas monde, Tak, piękno na tym padole,

4 25

1148 book SJB skladki.indd 8-9 2014-08-06 12:10:57 Quand on est jeune et gentile, Gdy się jest młodą i piękną, dziesięciu mazurków na jeden lub dwa głosy takich jak García, mogły stanowić wyzwanie Force est bien de le savoir, Trzeba dobrze to wiedzieć, wokalne z towarzyszeniem fortepianu. Publiku- techniczne i interpretacyjne. Z drugiej strony Tout d’abord la jeune fille Więc najpierw młoda dziewczyna Interroge son miroir Zapytuje swoje lusterko jący w Warszawie i Berlinie niemiecki wydawca Chopin był miłośnikiem pięknego śpiewu i wie- Lui plaîtil de mieux s’instruire? Czy chce więcej o sobie wiedzieć? Gebethner & Wolff dołączył trzy z nich lokrotnie w swojej korespondencji zachwycał La plus simple n’a qu’à lire Najprościej będzie to odczytać do transkrypcji Viardot i wydał pod wspólnym się zarówno sztuką wokalną wielkich śpie - Dans un oeil brilliant d’espoir. W oku błyszczącym nadzieją. tytułem „Utwory Chopina ułożone do śpiewu”, waków jak i twórczością operową – do osób błędnie przypisując autorstwo całego zbioru szczególnie przez niego admirowanych należał ⓾ Berceuse ⓾ Kołysanka Viardot. To właśnie historyczne wydanie stało Vincenzo Bellini. Zatem wokalne transkrypcje, Enfant, cède au sommeil qui ferme ta paupière, Dziecino, poddaj się senności, co powiekę ci się podstawą niniejszej płyty. których dokonała Viardot, a w ślad za nią przymyka, Rozpoczynając pracę nad transkrypcjami kolejni twórcy, były wypadkową ówczesnej sty- Je suis auprès de toi, priant Dieu pour l’absent, Jestem blisko ciebie, modląc się do Boga o tego, mazurków Chopina postawiliśmy sobie zasad- listyki, estetyki i wymogów stawianych przez którego mi brak. Goûte d’un doux repos le charme bien faisant, Naciesz się błogą rozkoszą spokojnego snu, nicze pytanie: jaką rolę odgrywały tego typu publiczność. Wprawdzie Chopin nie przepadał Et près de ton berceau, ne cherche pas ton père. I nie szukaj przy swojej kołysce tatusia. utwory dla XIX-wiecznych twórców i odbior- za przeróbkami swoich utworów, czemu wie- Depuis qu’il est parti défendre sa patrie, Od kiedy odszedł stąd, by ojczyzny bronić, ców? Muzyka kameralna, wykonywana przede lokrotnie dawał wyraz w listach, jednak trans- Au seuil désert je viens l’attendre dès l’aurore. Już od świtu na niego czekam w pustych progach. wszystkim w salonach ówczesnego mieszczań- krypcje Viardot zaakceptował od początku, Et, debout sur le seuil, le soir me trouve encore! Aż zmierzch mnie znajduje wciąż na progu tkwiącą! stwa czy arystokracji, stanowiła podstawową a nawet udostępnił śpiewaczce część mazur- Hélas! l’espoir a fui mon âme endolorie! Niestety! Nadzieja opuściła mą zbolałą duszę. rozrywkę tamtych czasów, ale również pełniła ków pozostających jeszcze wówczas w ręko- istotne funkcje społeczne. To o niej dyskuto- pisach. Akompaniował jej również osobiście La danse Taniec ⓫ ⓫ wano, to dzięki niej młodzi, nieznani artyści podczas wykonań transkrypcji podczas wspo- Entendez-vous c’est le signal, le signal du bal, Słuchajcie, oto wezwanie, sygnał na bal, mogli przedstawić się finansowej socjecie czy mnianych już wcześniej, wspólnych koncertów. Et vers la danse la jeunesse, la jeunesse s’élance! Oto na tańce młodzież, młodzież nadchodzi! Tous la main dans la main, garcons et filles Dłoń w dłoń, chłopcy i dziewczyny po prostu zadebiutować, prezentując swoje Pracę nad przeróbkami mazurków Viar - Sans souci du lendemain, du lendemain ah ! Żadnej troski o jutro, o jutro ach! utwory lub kunszt wykonawczy. Na salonach dot rozpoczęła podczas letnich pobytów Sous les charmilles, garcons et filles, Idą szpalerem chłopcy i dziewczyny, debiutowała niespełna osiemnastoletnia Pau- w Nohant, gdzie gościła wraz z mężem Sans souci du lendemain, la main dans la main. Bez troski o jutro, o jutro dłoń w dłoń. lina García, tam też po raz pierwszy pokazał Louisem w latach 1841-43 oraz 1845-46. Pour ne pas manquer la fête, By nie spóźnić się na zabawę, się paryskiej publiczności Fryderyk Chopin. Jego Wakacje w Nohant były doskonałą okazją Avant l’aube j’étais prête; Już przed świtem byłam gotowa utwory – kapryśne miniatury, o przyciągającej do wspólnej pracy twórczej i studiów, a wie- J’en aurai mal à la tête, Może mnie rozboli głowa uwagę melodii, lekkie i zmienne w nastrojach czorne spotkania salonowe – do prezentacji Mais ca m’est égal. Ale co mi tam. – z pewnością zdobyły uznanie salonowych artystycznych. Za podstawę kompozycji Viar- Cavaliers, genoux en terre, Kawalerowie przyklękli, bywalców. Dla śpiewaków epoki bel canto, dot przyjęła chopinowską formę mazurka, Sont là, guettant d’un oeij joyeux, Ze wzrokiem radosnym czyhają

24 5

1148 book SJB skladki.indd 10-11 2014-08-06 12:10:57 pozostawiając oryginalną melodię bądź uzu- Pleyel oddadzą atmosferę tamtych dni i spra- Que de vivre sans espoir! żywot bez żadnej nadziei! Dieu, fais grâce, car j’expire, j’expire! Boże, okaż łaskę, bo konam, konam! pełniając ją tam, gdzie to było konieczne, wią radość dzisiejszym odbiorcom. Préparetoi, faible coeur, Bądź gotowe, kruche serce, o własne motywy. Zgodnie z ówczesną Małgorzata Kubala À l’angoisse, à la douleur, Na udrękę i cierpienie, praktyką wykonawczą pomiędzy częściami Puisqu’il te plaît de rêver Skoro masz ochotę marzyć niektórych mazurków wstawiła improwizo- Ce qui ne peut arriver O tym, co nie może ci się zdarzyć wane kadencje. Ze względu na tekst literacki Ah! tais-toi, tais-toi, mon coeur, Ach, uspokój się, uspokój się, me serce! posiadający wewnętrzną dramaturgię, nie- Ah! souffre et meurs de douleur! Ach! zadręczaj się i skonaj z bólu! które transkrypcje stanowią zestawienie kilku Strona tytułowa wydania Gebethner i Wolff, seria wydawnicza Warszawa 1897-99 | The title page of the Gebethner & Wolff 9 La jeune fille 9 Młoda dziewczyna utworów Chopina, bądź ich części. Połączenie series edition, Warsaw, 1897-99 specyficznej „polskiej nuty” będącej podstawą Quand on est jeune et gentile, Kiedy się jest młodą i uroczą, Comment ne pas le savoir? Jak o tym nie wiedzieć? chopinowskich mazurków z elementami wpro- Tout d’abord, la jeune fille Najpierw więc młoda dziewczyna wadzonymi przez Viardot stanowi doskonały Interroge son miroir Zapytuje swoje lusterko przykład uniwersalności języka muzycznego Lui plaîtil de mieux s’instruire? Czy otrzyma jeszcze lepszą instrukcję? i odkrywa przed słuchaczem nową, czysto La plus simple n’a qu’àlire Najprościej to wyczytać wokalną stronę tych miniatur. Dans un oeil brilliant d’espoir. W oku błyszczącym nadzieją. Przeglądając literaturę muzykologiczną Un jour vient où l’innocente, Aż nadchodzi dzień, gdy niewiniątko, wielokrotnie zetknęłam się z niechętnym Sur ce sujet est savante: W tej materii staje się świadome: stosunkiem chopinologów do kwestii trans- Il suffit d’entendre Wystarczy posłuchać Ce que dit une voix tendre. Co szepcze jej do ucha czyjś czuły głos. krypcji. Prawdą jest, że wiele z nich stanowi Prends pitié, belle inhumaine, Ulituj się piękna i nieczuła, raczej nieudane próby uproszczenia Chopina De ma peine! Nad moją winą! na potrzeby amatorskich wykonań. Jest jednak Ou termine mon martyre, I zakończ moją mękę, spora grupa utworów – wśród nich choćby Ou j’expire! Albo skonam! transkrypcje Viardot, Bordèse, czy polskich Mais de ce délire, Ale z tego szaleństwa, kompozytorów, takich jak: Karol Strudziń - Le mieux est de rire. Najlepiej jest wyśmiać się. ski, Józef Nowakowski, Adam Münchheimer, Qui, de ce délire Tak, z tego obłędu Zygmunt Noskowski – posiadających spore Il faut rire. Trzeba się śmiać. walory muzyczne i wykonawcze. Mamy Beaux oiseaux, au riche plumage Piękne ptaki o bogatym upierzeniu On connaît votre ramage, Znamy wasz szczebiot, nadzieję, że przywrócone do życia z towa- Et certes le plus sage I z pewnością najmądrzej, rzyszeniem historycznego instrumentu firmy Est de fuir tout servage. Będzie uciec od zniewolenia.

6 23

1148 book SJB skladki.indd 12-13 2014-08-06 12:10:57 Lorsqu’au logis il vient me conduire! Ah! Gdy wieczorem odprowadza mnie do domu, ach! Fryderyk Chopin – Pauline Viardot love for his music was so great that she had Mais Dieu sait à quoi je rêve! Lecz jedynie Bóg wie, co mi się marzy! amitié amoureuse mastered Polish before she started studying his La Mazourke, hélas, s’achève, ah! Mazurek, niestety, już kończy się, ach! Du bonheur l’instant s’avance, Chwila szczęścia przemija, The present CD featuring Chopin Mazurkas songs. At the end of 1857 and the beginning Ne songeons plus qu’à la danse. Więc nie myślmy o niczym, jak tylko o tańcu. in a transcription by Paulina Viardot and Luigi of 1858 she came to Warsaw to give perfor- Bordèse is an attempt to bring the nineteenth- mances of Chopin songs in their original Pol- 8 Faible coeur! 8 Kruche serce century style of vocal-instrumental chamber ish version. Fascinated by Chopin’s mazurkas, Préparetoi, faible coeur, Bądź gotowe, kruche serce, music closer to present-day listeners. This type she arranged a selection of them for voice and À l’angoisse, à la douleur, Na udrękę i cierpienie, of music was present in the output of Poland’s piano, with the composer’s approval. A cycle Puisqu’il te plaît de rêver Skoro masz ochotę marzyć foremost composer. The masterpieces of his of twelve mazurkas, with French text by Louis Ce qui ne peut arriver, faible coeur! O tym, co nie może ci się zdarzyć, kruche serce! instrumental music are performed all over Pomey, was performed by Chopin and Viardot Préparetoi, faible coeur! Bądź gotowe, kruche serce! the world and his small-size pieces, such as several times in Paris and during the compos- De mon mal dois-je parler? Czyż mam wspomnieć swą niedolę? Ou dois-je faire un mystère? Czy też sekret mam zachować? mazurkas, waltzes and preludes are staple er’s last public appearance in London, on all Je crains de le révéler, Lękam się ujawnić go, items in the repertoire of all high-calibre pia- these occasions winning universal admiration Mais je meurs, je meurs de me taire! Więc umieram, milczenie mnie dobija! nists. Chopin’s settings to texts by Polish poets in the musical world. After Chopin’s death, De mon mal dois-je parler? Ah! Czyż mam wspomnieć swą niedolę? Ach! remain much less known, particularly outside Viardot also performed the vocal transcrip - Je meurs de me taire, mais je tremble, Milczenie mnie dobija, lecz się wzdrygam, Poland, whereas transcriptions of his mazurkas tions of his mazurkas in Berlin, Warsaw, Buda- Mais je tremble d’en parler. Lecz się wzdrygam o tym mówić. for voice and piano are performed extremely pest (with Clara Schumann), Wrocław and Jamais coeur plein de tendresse Nigdy serce pełne tkliwości rarely. In fact, they have almost fallen into Weimar (most probably with Franz Liszt). The N’éprouva tant de tristesse! Nie odczuło takiej melancholii! oblivion. first selection of Viardot’s transcriptions, com- Que l’espoir me berce une heure, Niech chociaż przez godzinę ukoi mnie nadzieja, Paulina Viardot-García (1821-1910) prising six mazurkas, was published in Paris in Et pendant des mois je pleure, Nawet jeśli mam potem przez całe miesiące rozpaczać, belonged to the circle of Chopin’s closest 1864, followed in 1866 by the entire collec - Tout un siècle de tourments Cały wiek tortur friends. The daughter of the Spanish singer tion of twelve. The success of the publication Suit les courts et doux moments! Nastaje po krótkich chwilach ukojenia! Manuel García and the sister of the famous resulted in an upsurge of interest in Chopin’s Ah! Préparetoi, faible coeur, Ach! Bądź gotowe, kruche serce, diva of those days Maria Malibran, she won oeuvre and transcriptions of his music for vari- À l’angoisse, à la douleur, Na udrękę i cierpienie, great acclaim for her vocal artistry. She also ous instruments penned by many composers. Puisqu’il te plaît de rêver Skoro masz ochotę marzyć wrote and published her own compositions. One of them was the Italian composer and Ce qui ne peut arriver. O tym, co nie może ci się zdarzyć. During her frequent visits to the estate of vocal teacher Luigi Bordèse (1815-1886). He Prends pitié mon Dieu, j’expire, Boże, zlituj się, bo konam! George Sand in Nohant, she studied the works arranged ten mazurkas for one or two voices Vivre passé mon pouvoir. Życie jest nad moje siły. of Chopin under the composer’s tutelage. Her with piano accompaniment. The German C’est souffrir trop long martyre, Zbyt nieznośną jest męczarnią

22 7

1148 book SJB skladki.indd 14-15 2014-08-06 12:10:57 publisher Gebethner & Wolff, based in Warsaw of the bel canto period, such as Viardot, how- 7 La fête 7 Karnawał Ah! Le village est tout en fête, Ach! Cała wieś żyje karnawałem, and Berlin, added three of them to Viardot’s ever, they could pose both a technical and  danser chacun s’apprête, Każdy gotów ruszyć w tany, transcriptions and published them all under interpretative challenge. On the other hand, Cette rose à mon corsage Ta róża na mym gorsecie the title ‘Utwory Chopina ułożone do śpiewu’ Chopin loved beautiful singing. His letters Va lui plaire, je le gage, Spodoba się mu, jestem pewna, (Chopin’s works arranged for singing), errone- contain many words of praise for great singers Cette simple fleur nouvelle, Ten skromny świeży kwiat, ously attributing the authorship of the entire and operas, Vincenzo Bellini being his favourite À ses yeux va me rendre belle. W jego oczach doda mi urody. collection to Pauline Viardot. The present CD is composer of operas. The vocal transcriptions Le village est tout en fête, Cała wieś żyje karnawałem, based on this publication. penned by Viardot, and those following in her Vite, il faut que je m’apprête. Nuże, pora mi się zbierać! When embarking on our recording project, footsteps, were a product of the style, artistic La mazourke au loin commence, W dali zaczyna się mazurek, Et sans moi, voilà qu’il danse! Beze mnie, a on już tańczy! we thought that the fundamental question tastes and expectations of the audiences of Qu’il est beau, qu’il a de grâce! Jakiż on piękny, ileż w nim gracji! concerned the role which this type of pieces the time. Even though Chopin was not too Nul au balne le surpasse. Nikt na tym balu nie dorówna mu. played for nineteenth-century composers and keen to see his compositions transcribed (his Ah! Le village est tout en fête, Ach! Cała wieś żyje karnawałem, music lovers. Chamber music, performed pri- letters contain many remarks to this effect),  danser chacun s’apprête; Każdy gotów ruszyć w tany; marily in bourgeois and aristocratic salons, he approved of Viardot’s work right from the Ces rubans, cette dentelle Te wstążeczki, te koronki constituted the most popular form of enter- start and even gave her access to some of his À ses yeux me rendront belle. W jego oczach dodadzą mi urody, tainment, at the same time fulfilling impor- mazurkas still in manuscript form. As was men- Vite, il faut que je m’apprête! Nuże, pora mi się zbierać! tant social functions. It was a topic of debates tioned earlier, he served as her accompanist Quel charme, quell charme! Quelle ivresse! Cóż za czar, cóż za czar! Cóż za upojenie! and it served as a vehicle for young, unknown during her performances of the transcriptions Lorsqu’avec tendresse, Gdy z czułością, Dans ses bras il me presse! Bierze mnie w ramiona! artists to introduce themselves to the finan - of his works. Le plus doux rêve, Najsłodszy sen, cial elite or, simply, to make their debut and Viardot started working on the transcrip- Tous deux unis, au monde nous enlève Od spraw tego świata odrywa wespół nas dwoje demonstrate their compositions or performing tions of Chopin mazurkas during her sojourns Quel charme, quelle ivresse! Cóż za czar, cóż za upojenie! skills. It was in a salon that Paulina García, the in Nohant, together with her husband Louis, Lorsqu’avec tendresse, Gdy z czułością, future Paulina Viardot, made her debut before in the summers of 1841-43 and 1845-46. Dans ses bras il me presse, Bierze mnie w ramiona! her 18th birthday. Chopin, too, performed The holidays in Nohant were the perfect Je respire à peine Z trudem łapię oddech, for the first time before the Parisian audience opportunity to study music together and orga- Quand au logis, le soir, il me ramène. Gdy wieczorem odprowadza mnie do domu. in one of the city’s artistic salons. His pieces nize salon concerts in the evenings. Viardot La nuit trop tôt s’avance, Noc zbyt szybko zapada, – light, whimsical miniatures, with ear-catching took as the basis for her work the composer’s Hélas! trop tôt s’avance, Niestety, zbyt szybko zapada, Et les airs de danse I dźwięki tańca melodies and changing moods – surely won form of the mazurka, adopting the original Expirent en cadence Cichną stopniowo the admiration of high society. For the singers melody or supplementing it with her own Le bienaimé, le bienaimé soupire, Mój oblubieniec, oblubieniec czule wzdycha,

8 21

1148 book SJB skladki.indd 16-17 2014-08-06 12:10:57 6 Séparation – duo 6 Rozłąka – duet motif wherever necessary. In line with the per- of a historical Pleyel piano, will recreate the Voice I : Pars, et nous oublie; Głos I: Odejdź i zapomnij o nas; forming practice of the time, she interspersed atmosphere of those years and be a pleasure Pars, ne suis point mes pas. Nie chodź za mną w ślad. La fortune ennemie Nieprzyjazny los the individual sections of the mazurkas with to listen to. M’arrache de tes bras. wyrywa mnie z twych objęć. improvised cadenzas. To make the text, with Małgorzata Kubala Las! Envain m’implore Biada! Na próżno mnie błaga its inner drama, correspond to the music, Ce lui que j’adore. ten, którego uwielbiam. some of the transcriptions put together several J’avais su le charmer, Umiałam go czarować, mazurkas or their sections. The blend of the Ma vie était trop belle, Me życie było aż nazbyt piękne, specifically Polish flavour, which is the hallmark Du sort la loi cruelle Lecz okrutne prawo Lekcja fortepianu u Chopina, rys. Maurice Sand, Nohant 1844 of all of Chopin mazurkas, with the elements Piano lesson by Chopin, Maurice Sand, Nohant 1844 Me défend de l’aimer. Wzbrania mi go kochać. introduced by Viardot is an excellent example Pars, et nous oublie, Odejdź i zapomnij o nas, of the universal character of the musical lan- Pars, ne suis point mes pas. Nie chodź za mną w ślad. Laisse ton amie Pozwól swej kochance guage and it offers to listeners a new, purely S’arracher de tes bras. Wyrwać się z twych ramion. vocal aspect of these miniatures. Voice II : Reste, o mon amie, Głos II: Zostań, ma ukochana, In my musicological studies, I have come Ou je suivrai tes pas. Albo pójdę za tobą w ślad. across a great deal of evidence of Chopin Mon coer, ma vie Moje serce, moje życie scholars having a reluctant attitude to tran- S’en vont quand tu t’en vas. Opuszcza mnie, gdy odchodzisz. scriptions. It is true that many of them are Mais envain t’implore Lecz na próżno cię błaga unsuccessful attempts to simplify Chopin’s Ce lui qui t’adore. Ten, który cię uwielbia. music to suit the needs of amateur performers. Les Dieux qui, pour charmer, Bogowie, którzy po to, byś wzbudzała zachwyt, There is, however, quite a sizeable number of T’ont fait naître si belle, Sprawili, żeś urodziła się tak piękna, Ne veulent pas, cruelle, Nie życzą sobie, okrutnico, transcriptions which are of considerable merit, Que ton coeur sache aimer. By twe serce zdolne było kochać. both as regards their compositional standard Reste, ou je suivrai tes pas. Zostań, albo pójdę za tobą w ślad. and the demands placed on the performers. Car mon coeur, ma vie Moje serce, moje życie Viardot and Bordèse apart, mentions should S’en vont quand tu t’en vas. opuszcza mnie, gdy odchodzisz. be made of works by such Polish composers Ah ! Reste, o mon amie, Ach! Zostań, ma ukochana, as Karol Strudziński, Józef Nowakowski, Adam Ou je suivrai tes pas. albo pójdę za tobą w ślad, Münchheimer and Zygmunt Noskowski. It is Car mon coeur, ma vie Moje serce, moje życie our hope that the transcriptions featured on S’en vont quand tu t’en vas. Opuszcza mnie, gdy odchodzisz. this CD, recorded with the accompaniment

20 9

1148 book SJB skladki.indd 18-19 2014-08-06 12:10:58 u znakomitej koloratury węgierskiej – Sylwii Et laisse toi charmer, Pozwól się oczarować, O belle cruelle, O piękna, okrutna, Geszty. Par qui saura t’aimer. Temu, który będzie umiał cię kochać. Na scenie operowej zadebiutowała w 2000 r. partią Elmiry w „Sosarme” G.F. Hän- 5 L’oiselet 5 Ptaszek dla. Już jako studentka brała udział w licznych Le ciel est clair et l’air est doux, Niebo jest czyste, powietrze łagodne, koncertach organizowanych m.in. przez Koło Tout rit, tout jase autour de nous; Wszystko uśmiecha się i gwarzy radośnie wokół nas; Młodych SPAM, Warszawskie Towarzystwo Toi seul, toi seul, ô mon pauvre oiselet, Ty jeden, ty jeden, och mój nieszczęsny ptaszku, Muzyczne, Muzeum Niepodległości w War- Toi seul languis triste et muet. Ty jeden trwasz smutny i niemy. szawie, Filharmonię Zabrzańską oraz Filhar- Le printemps qui tout ranime Wiosna, co wszystko rozbudza, monię Narodową w Warszawie. Stypendystka De nos monts verdit la cime; Zielenią okrywa szczyty naszych wzgórz; De la brise matinale W powietrzu porannym Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Ministra Kul- Un parfum d’amour s’exhale, Zapach miłości się unosi. tury Księstwa Luksemburg (2001). Finalistka Aux champs, dans le secret des bois, Na polach, w zaciszu borów, VIII Międzynarodowego Konkursu Koloraturo- Tout ce qui vit dit à la fois Wszystko, co żyje, wymawia naraz wego im. Sylwii Geszty (2002). Le mot, le mot que la nuit dit au jour, Słowo, słowo, które noc powtarza jutrzence, Od 2002 r. współpracuje z różnymi insty- Le mot charmant, le mot d’amour. Cudowne słowo, słowo – miłość. tucjami muzycznymi i agencjami występując Ah! Assise loin de son troupeau, Ach! Siedząc z dala od swych trzód, w szerokim i zróżnicowanym tematycznie Et le suivant d’un oeil rêveur, I rozmarzonym wzrokiem spoglądając na nie, repertuarze koncertowym: począwszy od opery, Chloé ne sait quel feu, quell feu nouveau Pasterka Chloe nie pojmuje, jakiż to nowy płomień Soudain s’allume dans son coer. Z nagła rozjarza się w jej sercu. Małgorzata KUBALA – sopran koloraturowy przez operetkę, musical aż po współczesne Mais toi l’on ne peut te charmer, Lecz ciebie, ciebie uwodzić się nie da, Absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwer- formy estradowe. W 2005 r. zadebiutowała Tu fuis le doux plaisir d’aimer. Ty słodkiej rozkoszy miłości unikasz. sytetu Warszawskiego (2000) oraz Akademii w Polskim Radio. Została też zaproszona do Ce lui de qui tu plains les maux Ten, nad którego dolą się litujesz, Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warsza- udziału w „Czarodziejskim flecie” W.A. Mozarta Gémit captif sous les barreaux, Jęczy uwięziony za kratami; wie (2002) w klasie śpiewu prof. Zdzisławy przez Teatr Muzyczny w Łodzi (partia Królowej Adieu! Adieu! l’amour et la gaîté Pożegnać, pożegnać się musi z miłością, Donat; jej praca dyplomowa dotycząca tech- Nocy). W 2007 r. nawiązała współpracę z Marią Pour qui n’a pas la liberté. Ten, komu wolność nie jest dana. niki i estetyki wokalnej baroku została wydana Fołtyn, co zaowocowało udziałem we wznowie- jako odrębny zeszyt w serii naukowej AMFC. niu „Śpiewnika domowego” w Teatrze Wiel- Umiejętności wokalne doskonaliła u najlep- kim-Operze Narodowej. Ma również na swoim szych polskich koloratur – Haliny Mickiewi - koncie liczne koncerty za granicą (Niemcy, czówny, Bogny Sokorskiej, Niny Stano, a także Austria, Luxemburg, Łotwa, Hiszpania, Kanada).

10 19

1148 book SJB skladki.indd 20-21 2014-08-06 12:10:58 Pourquoi taire ma douleur? Po cóż przemilczać tę mękę? Od 2008 r. Małgorzata Kubala jest wykła- the 8th Sylvia Geszty International Cooratura Mes lèvres veulent sourire, Moje usta pragną uśmiechu, dowcą Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Competition (2002). Mes yeux disent mon malheur! Lecz moje oczy zdradzają cierpienie! Hélas! loin de toi j’expire, Niestety! z dala od ciebie konam, Chopina w Warszawie na Wydziale Wokalnym. Since 2002 she has worked closely with Pourquoi taire ma douleur? Więc po cóż taić to cierpienie? W 2012 r. uzyskała tytuł doktora sztuk muzycz- numerous music institutions and agencies, Je veux sourire, Hélas! la mort, Ja pragnę uśmiechu, Niestety! śmierć, nych w dziedzinie wokalistyka. appearing in a wide-ranging repertoire spin- La mort est dans mon coeur. Śmierć jest w moim sercu. ning opera, operetta, musical and popular Małgorzata KUBALA – coloratura soprano music. In 2005 she made her debut at Polish 4 Coquette 4 Kokietka She is a graduate of the Institute of Musicology Radio and was invited to sing The Queen of De n’aimer que toi Że kocham tylko ciebie at Warsaw University (2000) and of the Fry - the Night in Mozart’s The Magic Flute at the Je donne ma foi, Daję na to moje słowo, deryk Copin Academy of Music (2002), where Music Theatre in Łódź. In 2007 she took part O fille gentile, gentille; O dziewczyno urocza, urocza; she studied voice with Zdzisława Donat. He in a revival of Home Songbook at the National Mais ma fidèle ardeur, Lecz żar mej wiernej miłości, O fille gentile, O dziewczę urocze, diploma dissertation on the vocal technique Opera in Warsaw. Foreign tours have taken Ne peut toucher ton coeur. Nie potrafi wzruszyć twego serca. and aesthetics in the Baroque period has been her to Germany, Austria, Luxembourg, Latvia, Si dans tes regards j’ai su lire, W twych spojrzeniach odczytuję, published by the alma mater. She developer Spain and Canada. Tu plains malgré toi mon martyre, Że ty litujesz się nad moją męką, her skills under the guidance of some of the She is a member of faculty at the Fryderyk Mais d’amour que je meure, Lecz to, że z miłości konam, best Polish coloratura sopranos, including Chopin University of Music in Warsaw. In 2012 C’est un deuil d’un jour ou d’une heure. Wzbudza twoje współczucie ledwie na jeden dzień Halina Mickiewiczówna, Bogna Sokorska, she gained a doctorate in music (vocal arts). lub jedną godzinę. Nina Stano, as well as the excellent Hungarian Ah! Je ne veux que toi Ach! Ja pragnę tylko żebyś ty singer Sylvia Geszty. Tu cherches pourquoi, Dociekała dlaczego tak jest, She made her operatic debut in 2000 as Ryszard CIEŚLA – baryton Fillette, coquette, coquette, Panienko, kokietko, kokietko, Eh bien! dis moi comment, Więc dobrze, powiedz jak, Elmira in Handel’s Sosarme. While still a stu- Absolwent AMFC w Warszawie. Solista Teatru Fillette, coquette, Panienko, kokietko dent, she performed regularly at concerts orga- Wielkiego w Warszawie od 1983 r. do dziś. Comment faire autrement. Jak mam postępować inaczej. nized by the Youth Circle of the Polish Musi - Członek zespołu muzyki dawnej „Bornus Con- Quand l’amour s’en vient nous surprendre, Gdy miłość nas ogarnia, cians’ Association, the Warsaw Music Society, sort” w latach 1983-1987. Laureat II nagrody On veut d’abord lui résister, Najpierw chcemy się przed nią bronić, the Independence Museum in Warsaw, the na Międzynarodowym Konkursie wokalnym Mais sa voix devient si tendre, Ale jej głos staje się tak czuły, Warsaw Philharmonic and the Philharmonic in w ‘s-Hertogenbosh w Holandii w 1986 r. Sty- Qu’un jour il faut, il faut l’écouter Ah! Że pewnego dnia trzeba, trzeba go usłuchać Ach! Zabrze. She held grants from the Polish Min- pendysta Ministerstwa Kultury i Sztuki w Hoch- Donc, si tu m’en crois, A zatem, jeśli mi uwierzysz istry of Culture and Art and the Ministry of schule für Musik und Darstellende Kunst Accepte ma foi, Przyjmij moje wyznanie, Culture of Luxembourg. She was a finalist of w Wiedniu w sezonie 1988/89. O belle cruelle, cruelle, O piękna, okrutna, okrutna,

18 11

1148 book SJB skladki.indd 22-23 2014-08-06 12:10:58 muzycznego Tadeusza Kaczyńskiego. Organiza- Pourquoi donc t’en souvenir? Więc po cóż ci o niej przypominać? Mais quoi? Des pleurs, ma belle; Lecz co to? Skąd ten szloch, moja śliczna; tor i dyrektor artystyczny Festiwali Filharmonii Ecoute, apaisetoi; Posłuchaj, opanuj się; im. Romualda Traugutta: Festiwalu Pasyjnego Plus de folle querelle, Dość tej głupiej sprzeczki, „Crucifixus est…”, Festiwalu Pieśni Kompozy- Je t’adore, aimemoi. Uwielbiam cię, więc i ty kochaj mnie. torów Polskich, Festiwalu Pieśni Europejskiej, Mais quoi! Tu pleures, ma belle. Lecz co to! Szlochasz, moja śliczna. Festiwalu Poezji Polskiej. Sois clémente, apaisetoi, Bądź tak łaskawa, opanuj się, W roku 1997 za działalność w Filharmonii Plus d’inutile querelle, Dość tej niepotrzebnej sprzeczki, otrzymał wyróżnienie Niezależnej Fundacji Je t’adore; Sois à moi. Uwielbiam cię; więc moją bądź. Popierania Kultury Polskiej „Polcul Foundation” w Australii. W roku 2010 – Krzyż Kawalerski 3 Plainte d’amour 3 Skarga miłosna Chère âme, sans toi j’expire, Moja duszo, bez ciebie konam, Orderu Odrodzenia Polski. Pourquoi taire ma douleur? Na cóż przemilczać moje cierpienie? Jest reżyserem wielu spektakli muzycznych, Mes lèvres veulent sourire, Moje wargi chcą się uśmiechać, w tym oper: „Straszny dwór” (Chicago 2007) Mes yeux disent mon malheur. Ale moje oczy zdradzają moje cierpienie. i „Cosí fan tutte” (2011 – Gorzów Wlkp., 2012 Hélas! loin de toi j’expire, Niestety! z dala od ciebie konam, Teatr Wielki w Warszawie, Sewilla, Stambuł, Pourquoi taire ma douleur? Po co ukrywać mój ból? 2013 Kielce, Rzeszów), „Don Giovanni” (Kielce Mes lèvres veulent sourire, Moje usta chcą się uśmiechać, 2014). Ponadto reżyserował takie spekta - Mes yeux disent mon malheur! Ale moje oczy zdradzają cierpienie! kle jak: „Pieśń ujdzie cało ...” i „Nie całkiem Mon malheur! Mon malheur! Moje cierpienie! Moje cierpienie! Ah! mon malheur! Ach! Moje cierpienie! Profesor sztuk muzycznych, w latach 2005- Straszny Dworek” (Zespół Reprezentacyjny Que ma cruelle peine, Niech moja okrutna męka, 2008 dziekan Wydziału Wokalnego AMFC, Wojska Polskiego); „Podnieś rękę Boże Dzie- De ton âme hautaine Twej wyniosłej duszy w latach 2008-2012 Prorektor ds. dydaktyki cię”, „Warszawskie Dzieci”, „Patrz Kościuszko Désarme la rigueur! Osłabi zawziętość! Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. na nas z nieba” i „Witaj, Majowa Jutrzenko” Hélas! loin de toi j’expire, Niestety! z dala od ciebie konam, Ponownie wybrany na funkcję dziekana tego (Filharmonia im. R. Traugutta) oraz „Orfeusz Pourquoi taire ma douleur? Po cóż ukrywać mój ból? wydziału w roku 2012, przeprowadził reformę i Eurydyka w Krainie Tęczy” (Teatr Nowy i Teatr Mes lèvres veulent sourire, Moje usta chcą się uśmiechać, dydaktyczną wydziału przywracając mu kształt Żydowski). Mes yeux disent mon malheur! Lecz moje oczy zdradzają moje nieszczęście! wokalno-aktorski. Nagrał do zbiorów archiwalnych Polskiego Cete nuit dans un rêve, Tej nocy pogrążona we śnie, Szef artystyczny Filharmonii im. Romualda Radia pieśni Moniuszki, Paderewskiego, Szy- Je croyais te voir; Wierzyłam, że cię widzę; Ah, soudain la nuit s’achève, Ach, naraz noc się skończyła, Traugutta, towarzystwa patriotycznego zało- manowskiego, Schuberta, Schumanna, Mah- Et s’enfuit l’espoir. I uleciała nadzieja. żonego w 1983 r. przez muzykologa i krytyka lera, Straussa i Ravela. W roku 1998 nagrał Ah! chère âme, sans toi j’expire, Ach! moja duszo, bez ciebie konam,

12 17

1148 book SJB skladki.indd 24-25 2014-08-06 12:10:58 1 Seize ans 1 Szesnaście lat z Filharmonią Traugutta pieśni okresu odzyska- Kaczyński, and is the organizer and artistic Voici que j’ai seize ans. Oto mam szesnaście lat nia niepodległości sprawując zarazem kierow- director of several festivals run by the Philhar- On dit que je suis belle; Mówią mi, że jestem piękna; Adieu, adieu, jeux innocents, Żegnajcie, żegnajcie niewinne gry nictwo muzyczne (Studio Hard Record). monic (the ‘Crucifixus est…’ Festival of Passion Le monde à lui m’appelle. Wzywa mnie świat zabawy. Music, the Festival of Songs by Polish Compos- Quelle ivresse dans tous mes sens! Cóż za upojenie wszystkich zmysłów! Ryszard CIEŚLA – baritone ers, the Festival of European Song, the Festival Toujours fête nouvelle! Ciągle nowe święto! A graduate of the Fryderyk Chopin Academy of Polish Poetry). His activities in the Romuald J’entends, la nuit dans mon sommeil, A w nocy, w mym śnie, of Music (now the University of Music) in War- Traugutt Philharmonic won him a prize from Chanter la valse que j’adore, Brzmi śpiew walca, który uwielbiam saw, he has been a soloist of the Grand The- the Independent Polcul Foundation for the Et le matin, à mon réveil, I rano, kiedy się budzę, atre – National Opera in Warsaw since 1983. Promotion of Polish Culture in Australia (1997) La valse chante encore. Ten walc wciąż brzmi jeszcze. He was a member of the ‘Bornus Consort’ and the Knight’ Cross of the Order of Reborn Plus d’un amoureux Niejeden z zakochanych Early Music Ensemble from 1983 to 1987. He Poland (2010). M’a dit pour vous, Mówi mi: dla pani, Pour vous je soupire; Do pani wzdycham; also studied at the Hochschule für Musik und He is also active as a director, having pro- Mais I’oeil langoureux Ale omdlewające spojrzenia Darstellende Kunst in Vienna, thanks to a grant duced Moniuszko’a The Haunted Manor Et l’air piteux I żałosny wygląd from the Ministry of Culture and Art (1988/89). in Chicago (2007). Mozart’s Cosi fan tutte Me font rire. Śmieszą mnie. He won Second Prize at the International Vocal in Gorzów Wielkopolski (2011), the National Mais peutêtre, quelque jour, A może pewnego dnia, Competition in ‘s-Hertogenbosh in the Nether- Opera in Warsaw (2012), Seville (2012) and Triste et pleurant sur moimême, Smutna i płacząca nad samą sobą, lands in 1986. Instanbul (2012), Kielce (2013 and Rzeszów Faudratil dire à mon tour Trzeba by powiedzieć wreszcie He also pursues a teaching career as a Pro- (2013) and Mozart’s Don Giovanni in Kielce Vous qui m’aimez, je vous aime! Ty kochasz mnie – i ja kocham ciebie! fessor at his alma mater, serving as the Dean of (2014). He has also directed several perfor- Mais non… c’en est fait point d’amour! Ale nie… tu nie ma żadnej miłości! the Vocal Department (2005-2008) and Vice- mances of Polish national and patriotic songs. La danse est ce que j’aime! To taniec jest tym, co kocham naprawdę! Chancellor for academic studies (2008-2012). He has recorded for Polish Radio a wide 2 Aime-moi 2 Kochaj mnie Having been re-elected for the post of Dean of selection of songs by Moniuszko, Paderewski, Tu commandes qu’on t’oublie, Żądasz by cię zapomnieć the Vocal Department in 2012, he introduced Szymanowski, Schubert, Schumann, Mahler, J’ai grand peine à t’obéir; Mnie trudno poddać się twej woli; a reform of the teaching programme aimed at Richard Strauss and Ravel. In 1998 he recorded Mais ainsi le veut ma mie, Lecz skoro tego sobie życzy moja ukochana, combining the study of voice and drama. (with the Romuald Traugutt Philharmonic) Son désir est mon désir. To jej życzenie jest moim życzeniem. Ryszard Cieśla also serves as artistic direc- songs from the period of Poland’s regained Vraiment, vraiment, mon désir. Doprawdy, doprawdy jest moim życzeniem. tor of the Romuald Traugutt Philharmonic, independence in 1918, also serving as music Lorsque joyeux je m’élance, Gdy ja tryskam radością, a patriotic society which was founded in 1983 director of the project (Studio Hard Record). Tu rougis et veux me fuir, Ty czerwienisz się i chcesz ode mnie uciec, by the musicologist and music critic Tadeusz Mon amour est une offense, Widać moja miłość jest dla ciebie przykrością,

16 13

1148 book SJB skladki.indd 26-27 2014-08-06 12:10:58 Borisa Bermana, Edwarda Wolanina, Josepa masterclasses given by Boris Berman, Edward (soloists of Orquesta Sinfónica de Sevilla, Zahir Coloma, Joaquína Achúcarro, Bruna Canino, Wolanin, Josep Colom, Joaquín Achúcarro, Ensemble) and with singers (Carmen Serrano, Pascala Rogé i innych. Od 2002 r. pracuje Bruno Canino, and Pascal Rogé. He has worked Emmanuela Barazia, Manuel de Diego Pardo, na stanowisku profesora fortepianu w Conser- as a professor of piano at the Conservatorio Ryszard Cieśla, Małgorzata Kubala, Alberto vatorio Superior „Manuel Castillo” de Sevilla. Superior ‘Manuel Castillo’ de Sevilla since Arrabal). He has worked as repetiteur at the W 2007 r. zadebiutował jako solista z orkie- 2002. Opera del Teatro de la Maestranza de Sevilla. strą w Londynie. Koncertuje w Hiszpanii oraz In 2007 he made his orchestral debut in He is currently working on his doctorate at the w innych krajach, przede wszystkimi w Polsce, London. He performs regularly in Spain and Fryderyk Chopin University of Music in Warsaw, grając recitale solowe i koncerty w składach several other countries, primarily Poland, giving specializing in Spanish music. kameralnych m.in. z solistami Orquesta Sinfó- solo recitals and playing in chamber ensembles nica de Sevilla, Zahir Ensemble, solistami śpie- wakami: Carmen Serrano, Emmanuelą Barazia, Manuelem de Diego Pardo, Ryszardem Cieślą, Małgorzatą Kubala, Alberto Arrabalem. Współ- Fortepian PLEYEL, na którym zarejestro - It was sold by the Pleyel company to the pracował jako korepetytor w produkcjach wano niniejsze nagranie, pochodzi z kolek- French town of Rouen in 1842. It is identical Opera del Teatro de la Maestranza de Sevilla. cji Andrzeja Włodarczyka, która to zawiera to the one which Chopin used during his stay Obecnie doktorant Uniwersytetu Muzycznego również inne fortepiany z czasów Chopina in Nohant. Conservation of the instrument was Fryderyka Chopina w Warszawie, specjalizujący (Érard, Broadwood). Fortepian został sprze- carried out in Andrzej Włodarczyk’s workshop. Francisco Manuel SORIANO RAMÍREZ się w hiszpańskim repertuarze fortepianowym. dany przez firmę Pleyel w 1842 roku – fortepian do Rouen we Francji. Instrument jest iden - Urodzony w Sewilli, studiował fortepian Francisco Manuel SORIANO RAMÍREZ tyczny z fortepianem, którego używał Fry- w Konserwatorium Sewilskim, następnie – piano deryk Chopin w czasie pobytu w Nohant. w Wyższej Szkole w Madrycie u prof. Juliána Born in Seville, he studied piano at the city’s Konserwację instrumentu przeprowadzono Lopeza Gimeno, po czym otrzymał stypendium Conservatory and in Madrid (with Professor w pracowni Andrzeja Włodarczyka. rządu andaluzyjskiego i Ministerstwa Spraw Julián López Gimeno). �������������������He was then a post- Zagranicznych Hiszpanii na studia podyplo- graduate student of Professor Jerzy Sterczyński The PLAYEL piano used in this record - mowe w Akademii Muzycznej w Warszawie at the Music Academy in Warsaw (thanks to ing comes from the collection of Andrzej w klasie prof. Jerzego Sterczyńskiego. Jedno- a grant from the Andalusian government and Włodarczyk, which also includes other instru- cześnie brał udział w kursach mistrzowskich the Spanish Foreign Ministry. He has attended ments from Chopin’s time (Érard, Broadwood).

14 15

1148 book SJB skladki.indd 28-29 2014-08-06 12:10:59