Mapa Akustyczna Miasta Bobolice W Otoczeniu Dróg Krajowych Oraz Dróg Wojewódzkich

MAPA AKUSTYCZNA MIASTA BOBOLICE W OTOCZENIU DRÓG KRAJOWYCH ORAZ DRÓG WOJEWÓDZKICH

Mapy wykonano dzięki wsparciu udzielonemu przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego

Szczecin 2011

Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie pod kierunkiem Naczelnika Wydziału Małgorzaty Landsberg – Uczciwek

Autorzy: Jolanta Szablewska – Wiraszka Magdalena Dąbrowska

Pomiary wykonano w Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie w składzie: Jarosława Wojciechowska Gabriela Osiniak Paweł Gocek

Zatwierdził: Andrzej Miluch Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Szczecinie

SPIS TREŚCI: CZĘŚĆ OPISOWA 1. WSTĘP ...... 4 2. WYJAŚNIENIA TERMINÓW SPECJALISTYCZNYCH I OZNACZEŃ ...... 4 3. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE ...... 5 3.1 DANE IDENTYFIKACYJNE JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ MAPY...... 5 3.2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE ...... 5 3.2.1 OPIS TERENU OBJĘTEGO MAPĄ ...... 6 3.2.2 IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU ...... 7 3.2.3 UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I INNYCH DOKUMENTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO ...... 8 3.3 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH ...... 10 3.4 PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTYWANE DO OPRACOWANIA MAPY AKUSTYCZNEJ ...... 11 3.5 WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH ...... 12 3.6 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW ...... 13 3.6.1 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY WARSZAWSKIEJ ...... 14 3.6.2 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY KOSZALIŃSKIEJ ...... 16 3.6.3 KALIBRACJA MODELU OBLICZENIOWEGO ...... 18 4. WYNIKOWE ZESTAWIENIA TABELARYCZNE I WYKRESY ...... 19 5. ZAKRES DANYCH CZĘŚCI GRAFICZNEJ...... 22 5.1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO ...... 22 5.2 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO ...... 22 5.3 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW ...... 22 5.4 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM ...... 22 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI ...... 22

CZĘŚĆ GRAFICZNA

MAPA 1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM LDWN

MAPA 2 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM LN

MAPA 3 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM LDWN

MAPA 4 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM LN

MAPA 5 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW

MAPA 6 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI

WSKAŹNIKA LDWN

MAPA 7 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI

WSKAŹNIKA LN

3 Projekt nr PL0298 1. Wstęp Realizując projekt PL0298 Usprawnienie wdrażania i egzekucji prawa z zakresu ochrony środowiska poprzez doposażenie w nowoczesną aparaturę kontrolno-pomiarową WIOŚ w Szczecinie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie zakupił mobilną i przewoźną stację monitorowania hałasu oraz potrzebne oprogramowanie do sporządzenia map akustycznych. Efektem realizacji projektu jest sporządzenie 10 map akustycznych w latach 2009 – 2010, w tym mapy akustycznej miasta Bobolice w otoczeniu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340).

2. Wyjaśnienia terminów specjalistycznych i oznaczeń Charakterystyka korekcyjna A – charakterystyka odpowiadająca krzywej progu słyszenia człowieka odzwierciedlająca małą wrażliwość na niskie częstotliwości, zaprojektowana do pomiaru niskich poziomów dźwięku. Częstotliwościowa charakterystyka korekcyjna – różnica między poziomem sygnału wskazywanym przez urządzenie wskazujące miernika i odpowiadającym mu poziomem ustalonego sinusoidalnego sygnału wejściowego o stałej amplitudzie, określona jako funkcja częstotliwości oznaczana jednym z symboli: A, C, Z. Decybel – logarytmiczna jednostka dźwięku równa 1/10 bela. Dyrektywa 2002/49/WE – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Emisja hałasu – wprowadzany bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi hałas. GDDKiA – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Generalny Pomiar Ruchu (GPR) – ogólnopolskie pomiary natężenia ruchu z podziałem na kategorie pojazdów wykonywane na drogach krajowych i wojewódzkich w cyklach pięcioletnich przez zarządzających drogami. Hałas w środowisku – niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz. Izofona – krzywa jednakowego poziomu głośności dźwięku. 00 00 LAeq D – równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 do godz. 18 ). 00 00 LAeq N – równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 do godz. 6 ). 00 00 LAeq W – równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 do godz. 22 ).

LDWN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 1800 do godz. 2200) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600).

LD – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800).

LN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600).

LW – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 1800 do godz. 2200).

4 Projekt nr PL0298 Mapa akustyczna – wielowarstwowy system informacyjny o stanie akustycznym środowiska. Natężenie ruchu – liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu. Poziom dźwięku – poziom ciśnienia akustycznego skorygowany według jednej z trzech częstotliwościowych charakterystyk korekcyjnych: A, C lub Z oraz uśredniony według jednej z dwóch charakterystyk czasowych: F lub S. Równoważny poziom hałasu – wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowana według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Stała czasowa FAST – stała równa 125 ms, opisująca szybkość reakcji miernika na zmianę poziomu dźwięku. Sporządzanie mapy hałasu – przedstawianie na mapie izofon lub wskaźnika hałasu dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wskaźnik hałasu – wartość stosowana do określenia hałasu w środowisku, mająca związek ze szkodliwym skutkiem. ZZDW – Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich.

3. Informacje wprowadzające

3.1 Dane identyfikacyjne jednostki wykonującej mapę Jednostką wykonującą mapę akustyczną części miasta Bobolice jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 – 502 w Szczecinie. Wszystkie pomiary hałasu i pomiary towarzyszące wykonywane były przez zespół pomiarowy Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie, natomiast niniejsze opracowanie wykonane zostało w Wydziale Monitoringu Środowiska WIOŚ w Szczecinie.

3.2 Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Bobolice to miasto na prawach gminy, położone w północno – wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie koszalińskim, na Pojezierzu Bytowskim. Gmina Bobolice sąsiaduje z gminami Grzmiąca i Tychowo od zachodu, Manowo i Polanów od północy, Biały Bór od wschodu i Szczecinek od południa. Przez miasto i gminę przepływa rzeka Chociel o długości 23 km. Bobolice liczą 4 364 mieszkańców i zajmują powierzchnię około 5 km2 (477 ha), co stanowi prawie 1,5 % powierzchni gminy Bobolice i blisko 0,3% powierzchni powiatu koszalińskiego (według danych GUS – Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 roku, Warszawa 2010).

5 Projekt nr PL0298 Przez Bobolice przebiegają dwie drogi krajowe:  nr 11 (Kołobrzeg – Koszalin – Bobolice – Szczecinek – Poznań – Jarocin – Bytom), łącząca Pomorze Środkowe z aglomeracją katowicką,  nr 25 (Bobolice – Biały Bór – Człuchów – Bydgoszcz – Kalisz – Oleśnica), łącząca Pomorze Środkowe z aglomeracją wrocławską, oraz dwie drogi wojewódzkie:  nr 171 (Bobolice – Czaplinek)  nr 205 (Darłówko – Bobolice).

Charakterystyczną cechą układu drogowego miasta i gminy jest to, iż gmina obsługiwana jest przez drogi, które promieniście rozchodzą się z Bobolic.

źródło: www.bobolice.pl

3.2.1 Opis terenu objętego mapą Obszar terenu objętego mapą akustyczną obejmuje otoczenie głównych szlaków komunikacyjnych miasta Bobolice (droga krajowa nr 11, biegnąca przez ulicę Koszalińską i ulicę Warszawską oraz droga krajowa nr 25 biegnąca przez ulicę Fabryczną). Zabudowa badanego terenu to najczęściej budynki przedwojenne lub z lat 60 i 70 ubiegłego wieku. Większość domów jest w średnim lub dobrym stanie (92%), przy czym są to głównie kamienice oraz domy wielorodzinne. W bardzo dobrym stanie jest zaledwie 7% budynków i wynika on głównie z przeprowadzenia prac remontowych związanych z ociepleniem budynków. W 95% budynki mają elewacje tynkowe, sporadycznie występuje klinkier i cegła, a w przypadku pawilonów handlowych szkło. Wysokość zabudowy zawiera się w przedziale od 3 metrów (parterowe pawilony) do 25 metrów. Przeważa zabudowa niska i średnia, 84% zabudowy to budynki w przedziale od 3 do 10 metrów, z czego 9% to zabudowa w wysokości od 3 do 4 metrów, a 91% to budynki o wysokości od 5 do 10 metrów. Budynki o wysokości powyżej 10 metrów stanowią 16% zabudowy badanego obszaru, w tym 2 obiekty (Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP oraz Zespół Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza przy ulicy Szkolnej 1) mają powyżej 15 metrów wysokości. Większość zabudowy to budynki mieszkalne (66%). Obiekty mieszkalno – usługowe, gdzie na parterze mieszczą się sklepy i lokale usługowe stanowią 12%. Lokale wyłącznie usługowe to 22% zabudowy. Na badanym terenie położone są dwa obiekty szkolne – Zespół Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza przy ulicy Szkolnej 1, a także Liceum Ogólnokształcące i Liceum Profilowane „Nauta” przy ulicy Plac Zwycięstwa 5.

6 Projekt nr PL0298 Większość budynków zlokalizowanych wzdłuż ulicy Koszalińskiej charakteryzuje rzadki typ zabudowy, z często występującą zielenią. Natomiast w sąsiedztwie ulicy Warszawskiej (ulice: Ratuszowa, Spichrzowa, Spółdzielcza, Plac Zwycięstwa) występuje zabudowa zwarta, często pełniąca funkcje usługowe, administracyjne i użyteczności publicznej. Jezdnia o nawierzchni asfaltowej jest w stanie dobrym bez większych uszkodzeń. Mapa 3.1. Obszar miasta objęty mapą akustyczną

3.2.2 Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu

Najbardziej uciążliwa akustycznie dla mieszkańców miasta Bobolice jest droga krajowa nr 11 (Kołobrzeg – Koszalin – Bobolice – Szczecinek – Poznań – Jarocin – Bytom), przebiegająca przez ulicę Koszalińską i Warszawską, a także droga krajowa nr 25 (Bobolice – Biały Bór – Człuchów – Bydgoszcz – Kalisz – Oleśnica), przebiegająca przez ulicę Fabryczną. Znaczące (pod względem

7 Projekt nr PL0298 uciążliwości akustycznej) natężenie ruchu występuje także na drogach wojewódzkich nr 205 (Darłówko – Bobolice) oraz nr 171 (Bobolice – Czaplinek). W tabeli 3.1 zestawiono wyniki pomiarów przeprowadzonych w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) w 2010 roku przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) oraz Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich (ZZDW) w Koszalinie. Tabela 3.1. Zestawienie natężenia ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich w Bobolicach Liczba Procentowy pojazdów udział w ciągu pojazdów Źródło Trasa doby ciężkich danych (SDR) szt./doba % Droga krajowa nr 11 (Wyszewo – Bobolice) 7227 12,5 GDDKiA Droga krajowa nr 11 (Bobolice – Szczecinek) 5898 9,1 GDDKiA Droga krajowa nr 25 (Bobolice – Biały Bór) 3390 18,6 GDDKiA Droga wojewódzka nr 205 (Drzewiany – Bobolice) 958 8,8 ZZDW Draga wojewódzka nr 171 (Bobolice –Grzmiąca) 748 11,9 ZZDW

3.2.3 Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentów prawa miejscowego

Stan klimatu akustycznego określają obowiązujące kryteria oceny hałasu w środowisku zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) – tabele 3.2 oraz 3.3. Dopuszczalne wartości zależą od rodzaju terenu, rodzaju hałasu oraz okresu odniesienia. Rodzaj trenu określony jest w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. W chwili sporządzania mapy akustycznej, nie były uchwalone żadne miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla miasta Bobolice, zatem do określenia terenów chronionych akustycznie uwzględniono obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bobolice (uchwała nr III/15/98 Rady Miejskiej w Bobolicach z dnia 18 grudnia 1998 roku). Tabela 3.2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N Dopuszczalny poziom hałasu w [dB] Pozostałe obiekty i działalność będąca Drogi lub linie kolejowe 1) źródłem hałasu L Aeq D L przedział czasu Aeq N L L przedział czasu Lp. Rodzaj terenu Aeq D Aeq N odniesienia równy przedział czasu przedział czasu odniesienia 8 najmniej odniesienia odniesienia równy 1 korzystnym równy 16 równy 8 najmniej godzinom dnia godzinom godzinom korzystnej kolejno po sobie godzinie nocy następującego a) Strefa ochronna „A” 1 uzdrowiska 50 45 45 40 b) Tereny szpitali poza miastem

8 Projekt nr PL0298 Dopuszczalny poziom hałasu w [dB] Pozostałe obiekty i działalność będąca Drogi lub linie kolejowe 1) źródłem hałasu L Aeq D L przedział czasu Aeq N L L przedział czasu Lp. Rodzaj terenu Aeq D Aeq N odniesienia równy przedział czasu przedział czasu odniesienia 8 najmniej odniesienia odniesienia równy 1 korzystnym równy 16 równy 8 najmniej godzinom dnia godzinom godzinom korzystnej kolejno po sobie godzinie nocy następującego a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem 2 55 50 50 40 dzieci i młodzieży 2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej 3 60 50 55 45 c) Tereny rekreacyjno – wypoczynkowe 2) d) Tereny mieszkaniowo usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast 4 65 55 55 45 powyżej 100 tys. mieszkańców 3) Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy. 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.

Tabela 3.3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektromagnetyczne, wyrażone wskaźnikami LDWN i LN Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB Pozostałe obiekty i działalność będąca Drogi lub linie kolejowe 1) źródłem hałasu L Lp. Rodzaj terenu L L L N DWN N DWN przedział czasu przedział czasu przedział czasu przedział czasu odniesienia odniesienia odniesienia równy odniesienia równy równy równy wszystkim wszystkim porom wszystkim dobom wszystkim dobom w roku nocy roku porom nocy

a) Strefa ochronna „A” 1 uzdrowiska 50 45 45 40 b) Tereny szpitali poza miastem

9 Projekt nr PL0298 Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB Pozostałe obiekty i działalność będąca Drogi lub linie kolejowe 1) źródłem hałasu L Lp. Rodzaj terenu L L L N DWN N DWN przedział czasu przedział czasu przedział czasu przedział czasu odniesienia odniesienia odniesienia równy odniesienia równy równy równy wszystkim wszystkim porom wszystkim dobom wszystkim dobom w roku nocy roku porom nocy a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej 2 ze stałym lub czasowym 55 50 50 40 pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy 3 60 50 55 45 zagrodowej c) Tereny rekreacyjno – wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej 4 miast powyżej 100 tys. 65 55 55 45 mieszkańców 2) Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.

3.3 Charakterystyka systemów danych przestrzennych Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE mapa akustyczna powinna być realizowana w oparciu o systemy informacji geograficznej. GIS to „potężny zestaw narzędzi służących do zbierania, przechowywania, przywoływania w dowolnym momencie, transformowania oraz wyświetlania danych o przestrzeni pochodzących ze świata rzeczywistego, dla konkretnie określonego zestawu celów” (Burrough i McDonnell, 1998). Podstawowa cecha GIS to możliwość powiązania poszczególnych elementów graficznych na mapie z potrzebnymi informacjami o danym obiekcie. Z jednej strony GIS to system informacyjny, który służy do zarządzania informacjami o przestrzeni poprzez dostarczanie narzędzi do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania, aktualizowania i udostępniania informacji przestrzennych, a z drugiej to oprogramowanie służące do analiz danych przestrzennych, składające się z zintegrowanych baz graficznych i opisowych, umożliwiające wykonywanie określonych analiz przestrzennych, których jedną z funkcji jest wspomaganie decyzji. Do przygotowania poszczególnych informacji modelu wykorzystano programy ArGIS firmy ESRI: ArcView 10.0 oraz ArcEditor 10.0 wraz z modułami ArcGIS Spatial Analyst i ArcGIS 3D Analyst. Dane wejściowe do mapy akustycznej zapisane zostały w formacie „shape”, w układzie odniesienia współrzędnych płaskich prostokątnych 1992. Modelowanie akustyczne wykonano w programie LIMA, który jest kompatybilny z oprogramowaniem GIS. Program Lima opiera się na algorytmach obliczeniowych zawartych w wytycznych UE (Dyrektywa 2002/49/WE). Analizę akustyczną

10 Projekt nr PL0298 przeprowadzono również za pomocą metod dostępnych w ramach pakietu oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Przy tworzeniu mapy akustycznej wykorzystano dane zestawione w tabeli 3.4. Tabela 3.4. Systemy danych przestrzennych i narzędzi wykorzystanych do sporządzenia mapy akustycznej Bobolic Procent Skala, Oprogramowanie, powierzchni Data ostatniej Nazwa systemu dokładność formaty plików analizowanego aktualizacji w metrach obszaru

Rastrowa baza danych ArcGIS, *.TIN 1: 10 000 100% 2005 (NMT)

Wektorowa baza ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2007 danych (drogi)

Wektorowa baza ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 danych (budynki)

Wektorowa baza ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 danych (adresy)

Wektorowa baza Excel *.xls, danych (natężenie nie dotyczy 100% 2010 ArcGIS *.shp ruchu) Rastrowa baza danych Dowolne Obrazy (studium oprogramowanie rastrowe map uwarunkowań i do przetwarzania opracowanych 100% 1998 kierunków grafiki rastrowej, na podkładach zagospodarowania *.jpg, *.tif w skali 1:500 przestrzennego)

3.4 Podstawowe metody wykorzystywane do opracowania mapy akustycznej Przy realizacji niniejszego opracowania prowadzono prace o charakterze badawczo – pomiarowym oraz obliczeniowym. W Dyrektywie 2002/49/WE wymienione zostały wymagane tymczasowe* metody oceny hałasu w środowisku jakie są wykorzystywane przy opracowywaniu map akustycznych. Pomiary hałasu drogowego wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392).

* Komisja Europejska ustanowi wspólne metody oceny hałasu dla wszystkich państw członkowskich, zgodnie z art. 6, pkt. 2 Dyrektywy 2002/49/WE

11 Projekt nr PL0298 Długookresowe wartości wskaźników LDWN wyznaczono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414), według wzoru:

12 1,0 LD 4 LW  )5(1,0 8 LN  )10(1,0  LDWN  lg10  10  10  10  24 24 24  gdzie:

LD – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800).

LW – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 1800 do godz. 2200).

LN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600).

Do przeprowadzenia obliczeń propagacji hałasu w środowisku wykorzystano program LIMA Environmental Noise Calculation and Mapping Software Version 5.2 Type 7812B - licencja wydana dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Obliczenia propagacji hałasu w środowisku od dróg przeprowadzono w oparciu o francuską metodę obliczania poziomów dźwięku (NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), o której mowa w Arrete du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routieres, Journal Officiel du 1 mai 1995, Article 6), do której odnosi się francuska norma XPS 31-133. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji, dokumenty te korzystają z "Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prevision des niveaux sonores, CETUR 1980". Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/WE do obliczeń hałasu z ruchu kołowego.

3.5 Wykorzystane bazy danych wejściowych W zakresie danych o terenie wykorzystano informacje pochodzące z zasobów Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Szczecinie, jednostek administracji samorządowych, jak również informacje pozyskane z pomiarów własnych. Bazy danych przedstawione w tabeli 3.4 posłużyły do budowy modelu obliczeniowego przestrzennego rozkładu hałasu. Do analiz obszarów wrażliwych i ludności zagrożonej ponadnormatywnym poziomem hałasu wykorzystano Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bobolice uzyskane w wersji elektronicznej (w formacie *.pdf, *.jpg, *.doc) z zasobów Urzędu Miasta i Gminy w Bobolicach. W opracowaniu wykorzystano także bazę ludności i liczby lokali mieszkalnych opracowaną na podstawie bazy PESEL oraz bazę danych zinwentaryzowanych budynków na analizowanym obszarze. W zakresie danych o ruchu wykorzystano bazę natężenia ruchu opracowaną w oparciu o pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu, uzupełnione o pomiary pochodzące z Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR). W zakresie danych o hałasie i warunkach meteorologicznych wykorzystano pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu. Za pomocą tych stacji, mierzono poziom dźwięku,

12 Projekt nr PL0298 natężenie ruchu pojazdów i warunki meteorologiczne oraz rejestrowano sygnał audio i wideo kamerą przemysłową. Wszystkie wymienione wyżej bazy danych pozostają w zasobach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 – 502 w Szczecinie.

3.6 Zestawienie wyników pomiarów

Równolegle z prowadzonymi pracami nad zebraniem potrzebnych danych do systemu GIS prowadzone były pomiary hałasu drogowego w wytypowanych punktach. Pomiary poziomu emisji hałasu wykonywane były przy pomocy dwóch stacji automatycznych monitorowania hałasu, przy równoczesnym pomiarze warunków meteorologicznych oraz pomiarze struktury i natężenia ruchu komunikacyjnego. Jako dane pomocnicze rejestrowano także obraz wideo i sygnał audio z kamery przemysłowej. Pomiary prowadzono nieprzerwanie przez kilka dób pomiarowych (od 3 do 7) przy jednoczesnej rejestracji parametrów akustycznych co 1 sekundę i parametrów pozaakustycznych co 1 minutę. Stacje posiadają system GPR, co umożliwia dostęp do danych rejestrowanych na kontrolerze stacji pomiarowych w czasie rzeczywistym. Kopia danych zapisywana jest także na serwerze WIOŚ. Następnie w laboratorium pomiar ciągły podzielono na próbki, z których obliczeniowo uzyskano wynik wraz z niepewnością pomiaru. Szacowanie wartości rocznych poziomów długookresowych dla okresu dnia, wieczoru i nocy, wykonano zgodnie z opracowaniem „Zadania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w zakresie badań i oceny hałasu w latach 2008 – 2012” (GIOŚ, Warszawa 2008 r. – materiały szkoleniowe Dębe 06.2008 r.).

Fotografia 3.1. Automatyczne stacje monitorowania hałasu (WIOŚ w Szczecinie)

W celu określenia wskaźników długookresowych hałasu (LDWN i LN), wykorzystywanych do sporządzenia mapy akustycznej, pomiary prowadzone były zgodnie z wyżej przytoczonymi wytycznymi dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, nieprzerwanie przez minimum 2 doby w dni powszednie i 1 dobę podczas weekendu:  w porze wiosenno-letniej (11 – 16.08.2010 r.),  w okresie jesiennym (30.09.2010 – 05.10.2010 r.). Punkty pomiarowe hałasu komunikacyjnego na terenie miasta Bobolice zlokalizowane były:  10 m od krawędzi ulicy Warszawskiej,  10 m od krawędzi ulicy Koszalińskiej.

13 Projekt nr PL0298 3.6.1 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Warszawskiej

Tabela 3.5. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone średnie minimalne maksymalne Prędkość wiatru (m/s) 1,5 0,1 5,0 Kierunek wiatru (°) 212 270 161 Temperatura otoczenia (C°) 8,4 0,9 15,8 Wilgotność względna (%) 73,6 46,6 93,2 Ciśnienie atmosferyczne (hPa) 1004,7 1000,4 1008,2

Róża wiatrów

Tabela 3.6. Aparatura pomiarowa Miernik poziomu Kalibrator Aparatura pomiarowa Mikrofon Moduł pogodowy dźwięku akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Bruel&Kjaer Typ SVAN 955 AL 520 4230 Nr seryjny 15204 104608 D5030002 724924 Nr świadectwa SW-2009-04-013- 99/2009 5178.1-7W1-10 wzorcowania TATB 6 sierpnia Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2010 r.

Tabela 3.7. Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia Aparatura pomocnicza Kamera ruchu Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002325 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania.

Tabela 3.8. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Warszawskiej Równoważny Równoważny Równoważny poziom hałasu dla poziom hałasu dla poziom hałasu dla pory dnia pory wieczoru pory nocy (przedział czasu od (przedział czasu od (przedział czasu godz. 600 do godz. godz. 1800 do godz. od godz. 2200 do 1800) 2200) godz. 600) LAeqD LAeqW LAeqN Dni powszednie 64,5 dB 63,1 dB 58,5 dB Pora jesienna Dni weekendowe 63,5 dB 61,3 dB 55,5 dB

14 Projekt nr PL0298 Tabela 3.9. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Warszawskiej Długookresowy średni Długookresowy średni Długookresowy średni Długookresowy średni poziom dźwięku A poziom dźwięku A poziom dźwięku A poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wyznaczony w ciągu wyznaczony w ciągu wyznaczony dla wszystkich wszystkich pór dnia w roku wszystkich pór wieczoru w wszystkich pór nocy w roku dób w roku uwzględniający (przedział czasu od godz. roku (przedział czasu od (przedział czasu od pory: dnia, wieczoru i nocy 600 do godz. 1800) godz. 1800 do godz. 2200) godz.2200 do godz. 600)

LDWN LD LW LN 66,3 dB 64,2 dB 62,6 dB 57,8 dB

Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.10.

Tabela 3.10. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Warszawskiej

Pojazdy Pojazdy Pojazdy Pojazdy Pojazdy Pojazdy Suma Suma Suma Średni lekkie lekkie w lekkie ciężkie ciężkie ciężkie pojazdów pojazdów pojazdów Ruch w porze porze w porze w porze w porze w porze w porze w porze w porze Dobowy dziennej wieczoru nocnej dziennej wieczoru nocnej dziennej wieczornej nocnej

4087 1012 400 1471 265 247 5558 1277 648 7483

Wykres 3.1. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Warszawskiej z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu

250

200

150

100 pojazdów ść ilo 50

0 0 - 1 2 - 3 4 - 5 6 - 7 8 - 9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina

pojazdy lekkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy ciężkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy lekkie - kierunek Bytom pojazdy ciężkie - kierunek Bytom

15 Projekt nr PL0298 Wykres 3.2. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Warszawskiej z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu

350

300

250

200

150 pojazdów ść 100 ilo

0 0 - 1 2 - 3 4 - 5 6 - 7 8 - 9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina

pojazdy lekkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy ciężkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy lekkie - kierunek Bytom pojazdy ciężkie - kierunek Bytom

3.6.2 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Koszalińskiej Tabela 3.11. Warunki meteorologiczne w okresie wiosenno-letnim Wielkości mierzone średnie minimalne maksymalne Prędkość wiatru (m/s) 0,8 0,0 4,0 Kierunek wiatru (°) 96 145 82 Temperatura otoczenia (C°) 21,5 15,2 28,7 Wilgotność względna (%) 73,0 42,4 92,0 Ciśnienie atmosferyczne (hPa) 999,5 995,1 1003,7

Róża wiatrów

Tabela 3.12. Warunki meteorologiczne w okresie jesiennym Wielkości mierzone średnie minimalne maksymalne Prędkość wiatru (m/s) 0,9 0,0 5,0 Kierunek wiatru (°) 123 160 64 Temperatura otoczenia (C°) 8,4 0,8 15,6 Wilgotność względna (%) 74,4 46,9 93,8 Ciśnienie atmosferyczne (hPa) 10004,1 999,3 1007,1

Róża wiatrów

16 Projekt nr PL0298 Tabela 3.13. Aparatura pomiarowa Aparatura Miernik poziomu Kalibrator Mikrofon Moduł pogodowy pomiarowa dźwięku akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Typ SVAN 955 Bruel&Kjaer 4230 AL 520 Nr seryjny 15203 104603 D5030001 724924 Nr świadectwa SW-0237-SD- 97/2009 5178.1-7W1-10 wzorcowania 090192-P-PCB Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 6 sierpnia 2010 r. Tabela 3.14. Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia Aparatura pomocnicza Kamera ruchu Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002290 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.15. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Koszalińskiej Równoważny poziom Równoważny poziom Równoważny poziom hałasu dla pory dnia hałasu dla pory wieczoru hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. (przedział czasu od godz. (przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800) 1800 do godz. 2200) 2200 do godz. 600) LAeqD LAeqW LAeqN Pora Dni powszednie 67,6 dB 66,3 dB 64,5 dB wiosenna Dni weekendowe 67,5 dB 65,7 dB 64,9 dB Pora Dni powszednie 65,9 dB 64,5 dB 55,8 dB jesienna Dni weekendowe 64,4 dB 63,0 dB 58,7 dB Tabela 3.16. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Koszalińskiej Długookresowy średni Długookresowy średni Długookresowy średni Długookresowy średni poziom dźwięku A poziom dźwięku A poziom dźwięku A poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wyznaczony w ciągu wyznaczony w ciągu wyznaczony dla wszystkich wszystkich pór dnia w roku wszystkich pór wieczoru w wszystkich pór nocy w roku dób w roku uwzględniający (przedział czasu od godz. roku (przedział czasu od (przedział czasu od pory: dnia, wieczoru i nocy 600 do godz. 1800) godz. 1800 do godz. 2200) godz.2200 do godz. 600) LDWN LD LW LN 69,9 dB 66,7 dB 65,2 dB 62,3 dB Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.17. Tabela 3.17. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu w na ulicy Koszalińskiej

5885 1542 719 1955 412 293 7840 1953 1012 10806

17 Projekt nr PL0298 Wykres 3.3. Średni dobowy rozkład natężenia ruchu w porze wiosenno – letniej na ulicy Koszalińskiej z podziałem na kategorie pojazdów

800

700

600

500

400 pojazdów ść 300 ilo

200

100

0 0 - 1 0 - 3 2 - 5 4 - 7 6 - 9 8 - 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina

pora wiosenno - letnia - pojazdy lekkie pora wiosenno - letnia - pojazdy ciężkie

Wykres 3.4. Średni dobowy rozkład natężenia ruchu w porze jesiennej na ulicy Koszalińskiej z podziałem na kategorie pojazdów

600

500

400

300 pojazdów ść

ilo 200

100

0 0 - 1 0 - 3 2 - 5 4 - 7 6 - 9 8 - 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina

pora jesienna - pojazdy ciężkie pora jesienna - pojazdy ciężkie

3.6.3 Kalibracja modelu obliczeniowego W celu zweryfikowania i skalibrowania modelu obliczeniowego wykonano za pomocą programu Lima prognozy poziomów dźwięku w tych samych punktach, w których wykonywane były pomiary. Wyniki otrzymane z pomiarów oraz obliczeń porównano ze sobą (tabela 3.18) weryfikując tym samym poprawność modelu obliczeniowego.

18 Projekt nr PL0298 Tabela 3.18. Porównanie poziomów dźwięku uzyskanych w wyniku pomiarów i obliczeń Poziom dźwięku Poziom dźwięku Wysokość wyznaczony na wyznaczony na Punkt Różnica pomiaru, podstawie obliczeń podstawie wartości pomiarowy m modelowych zmierzonych LDWN LN LDWN LN LDWN LN

Warszawska 4 67,4 dB 58,7 dB 66,3 dB 57,8 dB 1,1 dB 0,9 dB

Koszalińska 4 69,6 dB 60,9 dB 69,9 dB 62,3 dB -0,3 dB -1,4 dB

Jako kryterium oceny wyników badań hałasu i obliczeń przyjęto odchylenie standardowe między wynikami uzyskanymi z badań terenowych i rezultatami obliczeń modelowych poziomu dźwięku w punktach pomiarowych. Aby stwierdzić zgodność wyników, musi być spełniony warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych:

n 1 2 R  ( Aobli LL Azmi  5,2) dB n 1 i1 gdzie: n – liczba pomiarów porównawczych,

LAzmi – zmierzona wartość wskaźnika hałasu, dB,

LAobli – obliczona dla tych samych warunków wartość wskaźnika hałasu, dB. Wartość współczynnika R w przedmiotowym przypadku wynosi 1,2 dB, co świadczy o poprawności przyjętego modelu obliczeniowego. Pamiętać należy o fakcie, że zarówno wartości zmierzone jak i obliczone obarczone są niepewnościami, które mają wpływ na wartość różnicy między tymi parametrami.

4. Wynikowe zestawienia tabelaryczne i wykresy

Tabela 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas

oceniany wskaźnikiem LDWN Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 75 dB 0 0 70 - 75 dB 66 208 65 - 70 dB 60 197 60 - 65 dB 218 697 55 - 60 dB 109 383

19 Projekt nr PL0298 Wykres 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem LDWN w przedziałach co 5 dB

Hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn

800

600

400

200 0 > 75 dB 70 -75 dB 65 -70 dB 60 -65 dB 55 -60 dB

Liczba lokali mieszkalnych Liczba mieszkańców

Tabela 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem LN Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 70 dB 0 0

65 - 70 dB 0 0

60 - 65 dB 76 233

55 - 60 dB 59 199

50 - 55 dB 195 624

Wykres 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem LN w przedziałach co 5 dB

Hałas oceniany wskaźnikiem Ln

700 600 500 400 300 200 100 0 > 70 dB 65 -70 dB 60 -65 dB 55 -60 dB 50-55 dB

Liczba lokali mieszkalnych Liczba mieszkańców

20 Projekt nr PL0298 Tabela 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km2 > 75 dB 0,00000 70 - 75 dB 0,04444 65 - 70 dB 0,09643 60 - 65 dB 0,23195 55 - 60 dB 0,44997

Tabela 4.4. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LN

Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km2 > 70 dB 0,00000 65 - 70 dB 0,00008 60 - 65 dB 0,05346 55 - 60 dB 0,10757 50 - 55 dB 0,26285

Wykres 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN oraz LN w przedziałach co 5 dB

0,50000

0,45000

0,40000

0,35000

0,30000 2 0,25000

0,20000

0,15000 powierzchnia, km 0,10000

0,05000

0,00000 > 75 dB 70 -75 dB 65 -70 dB 60 -65 dB 55 -60 dB 50-55 dB

powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn

powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ln

Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas obejmuje zarówno tereny, dla których określone są dopuszczalne poziomu hałasu, jak i pozostałe tereny nie klasyfikowane jako tereny chronione akustycznie.

21 Projekt nr PL0298 5. Zakres danych części graficznej

5.1 Mapa emisyjna hałasu drogowego Mapę emisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, prezentującej hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Bobolice.

5.2 Mapa imisyjna hałasu drogowego Mapę imisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy stanu akustycznego środowiska w skali 1:10 000, kształtowanego przez hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Bobolice. Obszary równego poziomu dźwięku oznaczono kolorami zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO 1996-2:1999.

5.3 Mapa wrażliwości hałasowej obszarów Mapę wrażliwości hałasowej obszarów przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarze miasta Bobolice, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

5.4 Mapa terenów zagrożonych hałasem Mapę terenów zagrożonych hałasem przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej izolinie i obszary przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników LDWN oraz LN w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Bobolicach. Na mapie ujęto przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku w przedziałach przekroczeń: a. 0-5 dB, b. 5-10 dB, c. 10-15 dB, d. 15-20 dB, e. powyżej 20 dB.

6. Podsumowanie i wnioski Klimat akustyczny miasta Bobolice oceniony został na podstawie badań i modelowania hałasu drogowego. Szczegółowe informacje o stanie akustycznym analizowanego obszaru, na którym stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomów hałasu w środowisku przedstawiono w tabelach 6.1 i 6.2. Ocena stanu warunków akustycznych określona została w oparciu o wskaźniki długookresowe: LDWN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich dób w roku) i LN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich pór nocy w roku).

22 Projekt nr PL0298 Tabela 6.1 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Bobolicach oceniany wskaźnikiem LDWN Informacje identyfikujące obszar miasta Bobolice w otoczeniu głównych ciągów wskaźnik komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości L poziomów hałasu DWN do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB > 20 dB Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów 0,08322 0,03845 0,00739 0,00082 0 zagrożonych (km2) Liczba lokali 162 22 31 16 0 mieszkalnych Liczba zagrożonych 526 77 101 51 0 mieszkańców Liczba budynków 0 1 0 0 0 szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby 0 0 0 0 0 zdrowia, opieki społecznej i socjalnej

Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem LDWN, wynosi 0,13 km2. Obszar ten jest zamieszkały przez ponad 755 mieszkańców, zajmujących 231 lokali mieszkalnych. Ponad 20 % wszystkich zagrożonych lokali i ich mieszkańców znajduje się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej 10 dB. W zasięgu izofony, określonej wskaźnikiem LDWN, charakteryzującej przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu hałasu 5 - 10 dB, zidentyfikowano także jeden budynek szkolno-przedszkolny (Zespół Szkół Publicznych w Bobolicach). Tabela 6.2 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Bobolicach oceniany wskaźnikiem LN Informacje identyfikujące obszar miasta Bobolice w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości wskaźnik LN poziomów hałasu do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB > 20 dB Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów 0,08013 0,03259 0,00430 0,000001 0 zagrożonych (km2) Liczba lokali 142 41 26 0 0 mieszkalnych Liczba zagrożonych 447 141 82 0 0 mieszkańców

23 Projekt nr PL0298 Informacje identyfikujące obszar miasta Bobolice w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości wskaźnik LN poziomów hałasu do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB > 20 dB Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły Liczba budynków 1 0 0 0 0 szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby 0 0 0 0 0 zdrowia, opieki społecznej i socjalnej  Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem LN, wynosi 0,12 km2. W porze nocnej zagrożonych jest 670 mieszkańców, zajmujących 209 lokali mieszkalnych, w tym 12 % mieszkańców i lokali mieszkalnych znajdujących się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej 10 – 15 dB. Przedział ten charakteryzuje stan klimatu akustycznego określany jako stan zły. Na terenach miasta zagrożonych wysokim poziomem hałasu w porze nocnej, zidentyfikowano jeden budynek szkolny. Stan klimatu akustycznego w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Bobolicach należy określić jako niezadowalający. W niesprzyjających warunkach akustycznych mieszka 17,3 % całej ludności miasta Bobolice, a więc 755 mieszkańców jest zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, w tym 670 osób zamieszkuje tereny, na których występują przekroczenia poziomów hałasu w porze nocnej. W celu poprawnego wykorzystania niniejszego opracowania zaleca się uwzględnienie wyników analiz akustycznych dla obszarów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem w dokumentach strategicznych tworzonych na różnych szczeblach podziału administracyjnego (województwo, powiat, gmina i miasto), szczególnie w programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Należy również zwrócić uwagę, iż zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) art. 119 ust. 1 „dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego.” Zatem zasadne jest opracowanie takiego programu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). W Dyrektywie 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku nie jest ujęty problem zagrożenia ludności zamieszkującej miasta o liczbie mieszkańców poniżej 100 000. Tak więc powinien zostać on uwzględniony w dokumentach strategicznych dla kraju, takich jak polityka ekologiczna państwa czy też strategia zrównoważonego rozwoju Polski.

24 Projekt nr PL0298