VJETARI 2016 KOSOVA ACADEMY OF SCIENCES AND ARTS ACADEMIA SCIENTIARUM ET ARTIUM KOSOVIENSIS
YEAR-BOOK 2016 37
PRISHTINA 2016 AKADEMIA E SHKENCAVE DHE E ARTEVE E KOSOVËS ACADEMIA SCIENTIARUM ET ARTIUM KOSOVIENSIS
VJETARI 2016 37
PRISHTINË 2016 Redaktor
Isuf Krasniqi
Sekretar shkencor i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës
PËRMBAJTJA
PËRBËRJA E AKADEMISË A. KRYESIA ...... 7 B. ANËTARËT E AKADEMISË ...... 7 I. SEKSIONI I GJUHËSISË DHE I LETËRSISË ...... 7 II. SEKSIONI I SHKENCAVE SHOQËRORE ...... 7 III. SEKSIONI I SHKENCAVE TË NATYRËS ...... 7 IV. SEKSIONI I ARTEVE ...... 8 V. ANËTARËT IN MEMORIAM ...... 8 VI. ANËTARËT JASHTË TRUPIT TË PËRHERSHËM TË PUNËS ...... 9 VII. ANËTARËT E JASHTËM ...... 9 VIII. ANËTARË NDERI ...... 9 C. SHËRBIMET ADMINISTRATIVE, PROFESIONALE DHE TEKNIKE ...... 10 RAPORTI I PUNËS PËR VITIN 2016 ...... 11 I. KUVENDI ...... 13 II. KRYESIA...... 19 III. SEKSIONI I GJUHËSISË DHE I LETËRSISË ...... 42 IV. SEKSIONI I SHKENCAVE SHOQËRORE ...... 45 V. SEKSIONI I SHKENCAVE TË NATYRËS ...... 48 VI. SEKSIONI I ARTEVE ...... 51 VII. SHËRBIMET ADMINISTRATIVE, PROFESIONALE E TEKNIKE ...... 52 PROGRAMI I PUNËS SË ASHAK-ut PËR VITIN 2017 ...... 63 PROCESVERBALET E KUVENDIT TË AKADEMISË SË SHKENCAVE DHE TË ARTEVE TË KOSOVËS ...... 85 KRONIKË - 2016 ...... 103
Vjetari 2016 7
A. KRYESIA
Akademik Hivzi Islami, kryetar, Akademik Ali Aliu, nënkryetar, Akademik Isuf Krasniqi, sekretar i përgjithshëm, Akademik Eqrem Basha, sekretar i Seksionit të Gjuhësisë dhe të Letërsisë, Anëtar korrespondent Jusuf Bajraktari, sekretar i Seksionit të Shkencave Shoqërore, Akademik Fejzullah Krasniqi, sekretar i Seksionit të Shkencave të Natyrës, Anëtar korrespondent Luan Mulliqi, sekretar i Seksionit të Arteve.
B. ANËTARËT E AKADEMISË
I. SEKSIONI I GJUHËSISË DHE I LETËRSISË a) Anëtarët e rregullt (akademikë): Ali Aliu (1934), i zgjedhur më 2000, Eqrem Basha (1948), i zgjedhur më 2004, Idriz Ajeti (1917), i zgjedhur më 1975, Mehmet Kraja (1952), i zgjedhur më 2008, Rexhep Ismajli (1947), i zgjedhur më 1996, Rexhep Qosja (1936), i zgjedhur më 1975, Sabri Hamiti (1950), i zgjedhur më 2008. b) Anëtarët korrespondentë: Mehmet Halimi (1937), i zgjedhur më 2012, Zejnullah Rrahmani (1952), i zgjedhur më 2012.
II. SEKSIONI I SHKENCAVE SHOQËRORE a) Anëtarët e rregullt (akademikë): Ekrem Murtezai (1931), i zgjedhur më 2000, Hivzi Islami (1946), i zgjedhur më 2000, Isa Mustafa (1951), i zgjedhur më 2012. b) Anëtarët korrespondentë: Arsim Bajrami (1960), i zgjedhur më 2012, Anton K. Berishaj (1954), i zgjedhur më 2012, Edi Shukriu (1950), e zgjedhur më 2012, Jusuf Bajraktari (1948), i zgjedhur më 2012.
III. SEKSIONI I SHKENCAVE TË NATYRËS
a) Anëtarët e rregullt (akademikë): Feriz Krasniqi (1931), i zgjedhur më 2000, Minir Dushi (1929), i zgjedhur më 1979, Nexhat Daci (1944), i zgjedhur më 1996,
8 Vjetari 2016
Fejzullah Krasniqi (1953), i zgjedhur më 2012, Isuf Krasniqi (1948), i zgjedhur më 2012. b) Anëtarët korrespondentë: Arsim Morina (1956), i zgjedhur më 2012, Qamil Haxhibeqiri (1949), i zgjedhur më 2012, Salih Gashi (1944), i zgjedhur më 2012.
IV. SEKSIONI I ARTEVE a) Anëtarët e rregullt (akademikë): Rauf Dhomi (1945), i zgjedhur më 1996, Rexhep Ferri (1937), i zgjedhur më 2000, Tahir Emra (1938), i zgjedhur më 2008, Zeqirja Ballata (1943), i zgjedhur më 2000. b) Anëtarët korrespondentë: Luan Mulliqi (1953), i zgjedhur më 2012, Xhevdet Xhafa (1934), i zgjedhur më 2012.
V. ANËTARËT IN MEMORIAM a) Anëtarët e rregullt (akademikë): Agim Çavdërbasha, Ali Hadri, Ali Podrimja, Besim Bokshi Dervish Rozhaja, Engjëll Berisha, Esat Stavileci, Enver Gjerqeku, Esad Mekuli, Fehmi Agani, Gazmend Zajmi, Jashar Rexhepagiq, Latif Susuri, Mark Krasniqi, Muharrem Berisha, Musa Haxhiu, Muslim Mulliqi, Osman Imami, Pajazit Nushi, Remzi Bakalli, Syrja Popovci, Vladeta Vukoviq, Vukasin Filipoviq.
Vjetari 2016 9
b) Anëtarët korrespondentë: Anton Pashku, Eshref Ademaj, Hajredin Hoxha, Ibrahim Rugova, Ruzhdi Pllana.
VI. ANËTARËT JASHTË TRUPIT TË PËRHERSHËM TË PUNËS a) Anëtarët e rregullt (akademikë): Sinan Hasani (letërsi), Serbi, i zgjedhur më 1986. b) Anëtarët korrespondentë: Zef Mirdita (histori), Kroaci, i zgjedhur më 1991.
VII. ANËTARËT E JASHTËM Aleksandar Stipçeviq (histori), Kroaci, i zgjedhur më 1983, Ismail Kadare (letërsi), Shqipëri, i zgjedhur më 1991, Wilfried Fiedler (gjuhësi), Gjermani, i zgjedhur më 1991, Eric Hamp (gjuhësi), i zgjedhur më 1991, Shaban Demiraj (gjuhësi), Shqipëri, i zgjedhur më 1996, Gunnar Svane (gjuhësi), Danimarkë, i zgjedhur më 1996, Kristian Gyt (histori e kulturës), Francë, i zgjedhur më 1996, Gjelosh Gjokaj (art figurativ), Gjermani, i zgjedhur më 1996, Leonard Newmark (gjuhësi), SHBA, i zgjedhur më 2000, Robert Elsie (letërsi), Kanada, i zgjedhur më 2000, Michel Roux (gjeografi, gjeopolitikë), Francë, i zgjedhur më 2000, Muhamedin Kullashi (filozofi), Francë, i zgjedhur më 2000, Tomë Berisha (elektroteknikë), Kroaci, i zgjedhur më 2000, Noel Malcolm (histori), Angli, i zgjedhur më 2004, Victor Friedman (gjuhësi), SHBA, i zgjedhur më 2004, Emin Riza (arkitekturë), Shqipëri, i zgjedhur më 2008, Françesko Altimari (gjuhësi), Itali, i zgjedhur më 2008, Muhamet Mufaku (histori), Jordan, i zgjedhur më 2008, Alajdin Abazi (elektroteknikë), Maqedoni, i zgjedhur më 2012, Kolec Topalli (gjuhësi), Shqipëri, i zgjedhur më 2012, Oliver Schmit (histori), Austri, i zgjedhur më 2012, Radoslav Katicic (gjuhësi), Kroaci, i zgjedhur më 2012.
VIII. ANËTARË NDERI Ferid Murati, nobelist, jeton në SHBA, i zgjedhur më 2000.
10 Vjetari 2016
C. SHËRBIMET ADMINISTRATIVE, PROFESIONALE E TEKNIKE Lendita Juniku-PULA, Sekretare e Akademisë Ali CAKA, Drejtor i Departamentit të Përkrahjes Profesionale dhe Teknologjisë së Informacionit e Komunikimeve Hilmi ZOGJANI, u.d. i drejtorit të Departamentit të Bibliotekës dhe Arkivit Vjollca HYKOLLI, Drejtor i Departamentit të Buxhetit dhe Financave Furtuna NAKA, Udhëheqëse e Prokurimit Taulant VESELI, Administrator i lartë i sistemeve të TIK-ut Burim REXHEPI, Zyrtar i lartë i redaktimit teknik Hasime MALIQI, Zyrtar certifikues Rron BARAKU, Zyrtar i lartë i TI-së për përkrahje Rejhane ISLAMI, Zyrtar i Bibliotekës dhe këmbimit Lirijeta BUNJAKU, Zyrtar i lartë i buxhetit dhe financave Xhemshit BRAJSHORI, Zyrtar i lartë i komunikimit dhe Përkthyes Dafina KAVAJA, Asistente ekzekutive Lidije KELMENDI, Zyrtar i librarisë Bedri PLLANA, Zyrtar bibliotekar Avdi GASHI, Zyrtar i logjistikës Alban BYTYÇI, Vozitës-korrier Valbona OLLURI, Zyrtar teknik
RAPORTI I PUNËS PËR VITIN 2016
Vjetari 2016 13
I. KUVENDI materialeve për revistë dhe vërehet një zbehje e interesimit për të botuar, meqë punimet e botuara në këtë Organi më i lartë i qeverisjes - revistë nuk vlerësohen për zgjedhje të Kuvendi i Akademisë së Shkencave stafit akademik në Universitet. R. dhe të Arteve të Kosovës në vitin 2016 Ismajli në diskutimin e tij tha se për është mbledhur katër herë. Për herë revista është e nevojshme të merret të parë më 16 shkurt (Mbledhja ISSN-ja. Ai tha se duhet drejtuar LXXXVII), për herë të dytë më 11 maj Qeverisë dhe dy ministrive përkatëse (Mbledhja LXXXVIII), për herë të tretë MASHT dhe MKRS që të ndërmarrin më 30 qershor (Mbledhja LXXXIX) dhe veprimet e nevojshme, ashtu që për herë të katërt më 21 dhjetor revistat që botohen në Kosovë të kenë (Mbledhja XC). mundësi të marrin ISSN-në. I. Në mbledhjen e parë të këtij viti Pas diskutimeve Kuvendi miratoi (Mbledhja LXXXVII), si zakonisht, Raportin e punës për vitin 2015, i cili përveç miratimit të procesverbalit nga do të botohet në Vjetari 2015. mbledhja pararendëse, u shqyrtuan edhe pikat: Raporti mbi punën e Më pas u shqyrtua edhe Raporti Akademisë për vitin 2015; Raporti financiar i Akademisë për vitin 2015, i financiar i Akademisë për vitin 2015 cili u miratua pa vërejtje. Edhe Raporti dhe Çështje vijuese. financiar do të botohet në Vjetari 2015. Mbledhjen e hapi Kryetari Islami, i cili bëri një vështrim të punës së II. Në mbledhjen e dytë (LXXXVIII), Akademisë për vitin 2016. Fjala e pas miratimit të Procesverbalit, kryetarit është pasqyruar në proces- Kryetari Islami njoftoi Kuvendin se verbalin e mbledhjes së Kuvendit. Kryesia e Akademisë në mbledhjen e mbajtur më 14 janar 2016 ka ngritur Pas fjalës së Kryetarit filloi shq- Grupin punues në përbërje prej: yrtimi i pikave të rendit të ditës. Lendita Pula, sekretare e Akademisë, Kuvendi shqyrtoi Raportin e punës së akademik Isuf Krasniqi, anëtar korrës- ASHAK për vitin 2015, me radhë sipas pondent Arsim Bajrami dhe Ali Caka, seksioneve. Kryetari Islami tha se seksionet drejtor i DPPTIK. Grupi ka punuar në i kanë mbajtur mbledhjet me kohë dhe i përbërje të plotë, ka mbajtur takimet e kanë miratuar raportet e tyre. Raporti i rregullta dhe ka hartuar draftin e parë kompletuar është shqyrtuar më pas nga të Statutit të Akademisë dhe të Kryesia e Akademisë dhe miratimi Rregullores për propozimin dhe përfundimtar i mbetet sot Kuvendit. zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë. Gjatë shqyrtimit të Raportit të Të dy draftet janë shqyrtuar në Seksionit të Shkencave Natyrore N. mbledhjen e rregullt të Kryesisë mbaj- Daci në diskutimin e tij shprehu tur më 3 mars 2016 dhe më pas u janë shqetësim lidhur me botimin e revistës ndarë të gjithë anëtarëve të Kërkime. Ai tha se nuk ka prurje të Akademisë. Ai më pas ftoi sekretaren e
14 Vjetari 2016
Akademisë të njoftojë Kuvendin me Akademisë, kuorum ka dhe se rrjedhën e punës së Grupit punues. mbledhja mund të vazhdojë. Ai vazhdoi L. Pula në fjalën e saj njoftoi se pas duke thënë se: ”dokumentet mira- ngritjes së Grupit punues për hartimin tohen me 2/3 e gjithë trupit votues, që e Statutit dhe të Rregullores, ka filluar do të thotë se për vendimmarrje duhen menjëherë puna në hartimin e të dy 19 vota. Në rast të votimit të neneve drafteve. Pas hartimit draftet e para apo paragrafëve të diskutueshëm, në votim së pari del versioni i Grupit bashkë me Ligjin për ASHAK u janë punues. Statuti nuk është i për- ndarë të gjithë anëtarëve të Akad- hershëm, sepse nenet dhe dispozitat e emisë. Nga 30 anëtarë të Akademisë caktuara mund të ndryshohen e plotë- vërejtje dhe sugjerime me shkrim sohen kur të mendojë Kuvendi se rreth Statutit kanë paraqitur 9 anëtarë, duhet bërë, gjë që nuk është rasti me 6 prej tyre kanë paraqitur vërejtje dhe Ligjin, sepse atë e miraton Kuvendi i sugjerime përmbajtjesore, ndërsa tre Republikës së Kosovës. Dhe e dyta, të tjerë kanë paraqitur vetëm vërejtje çështjet që nuk rregullohen me këtë për çështje teknike. Statut përcaktohen me rregulloret e Pas mbledhjeve të seksioneve veçanta të Akademisë (neni 1, paragrafi Grupi punues është mbledhur dhe i ka 2 i Statutit)”. Ai propozoi që shqyrtimi i shqyrtuar të gjitha vërejtjet dhe të dy dokumenteve, Statutit dhe Rregu- sugjerimet e pranuara, si dhe gjatë llores, të bëhet nen për nen, duke u punës i ka shqyrtuar edhe vërejtjet ndalur vetëm në nenet ku ka vërejtje dhe sugjerimet që janë diskutuar dhe sugjerime. Kuvendi e pranoi këtë nëpër seksione dhe të cilat janë qasje të punës të propozuar nga Krye- paraqitur në procesverbalet e mbledh- tari dhe vazhdoi punën. jeve të seksioneve. Shumica e tyre Diskutuan M. Kraja, N. Daci, M. janë marrë parasysh dhe janë inkor- Dushi, Fejzullah Krasniqi, S. Hamiti, L. poruar në draftet të cilat do të Mulliqi, Z. Ballata. Diskutimet u bënë shqyrtohen sot dhe të cilat janë ndarë për nenet: 25, 26, 27, 31, 32 dhe 41. me kohë. Disa vërejtje dhe sugjerime U propozua që: nuk janë inkorporuar, meqë ato bien - Neni 27, paragrafi 2, të bartet te ndesh me Ligjin për ASHAK. Grupi neni 25 dhe të plotësohet: “Të drejtat punues e ka njoftuar Kryesinë e Akad- dhe detyrat e anëtarit të Akademisë emisë me ndryshimet dhe plotësimet pezullohen me vendim të veçantë të e Statutit dhe të Rregullores dhe Kuvendit të Akademisë për kohën, mbi Kryesia është pajtuar. një vit, që ai nuk jeton dhe nuk vepron Në fund, në emër të grupit, ajo i në Kosovë”; falënderoi të gjithë për bashkëpunim ! - Neni 27, nënparagrafi 1.3 të Në vazhdim Kryetari Islami, në bazë shtohet: “Me vendim të veçantë të të evidencës së Shërbimit Profesional Kuvendit të Akademisë”; Administrativ të ASHAK-ut, njoftoi se në - Neni 31, nën paragrafët 5.1 dhe sallë janë të pranishëm 27 anëtarë të 5.3, të riformulohen:
Vjetari 2016 15
5.1. “Anëtarëve të Akademisë që Rregullores për propozimin dhe zgjedh- ushtrojnë funksione udhëheqëse ditën jen e anëtarëve të Akademisë së që mbushin moshën 75 vjeç u ndër- Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. pritet ushtrimi i funksionit udhë- Lidhur me Rregulloren M. Kraja dha heqës”; disa vërejtje dhe sugjerime të cilat u 5.3. “Anëtarët e Akademisë që pranuan. Kuvendi me 26 vota për dhe zgjidhen në vende udhëheqëse nëpër- një kundër miratoi Rregulloren për mjet procedurës së zëvendësimit, në propozimin dhe zgjedhjen e anëtarëve rastet e skadimit të mandatit sipas nën të Akademisë. paragrafit 5.1. të këtij neni, ushtrojnë Pas miratimit të Statutit dhe të mandatin e mbetur deri në zgjedhjet e Rregullores kryetari Islami falënderoi të reja sipas nen paragrafit 5.2 të këtij gjithë anëtarët e Akademisë për bashkë- neni”; punimin dhe kontributin e dhënë. - Neni 32, nën paragrafi 1.16 të Pas fjalës së Kryetarit, fjalën e hiqet “akte normative”; kërkoi M. Dushi. - Neni 41, paragrafi 2 të rifor- Ai në diskutimin e tij tha se mulohet: dëshiron edhe një herë të debatojë “Kryetari, Nënkryetari, Sekretari për botimin e librit “Klima e Kosovës”, shkencor dhe sekretarët e seksioneve me autor Ruzhdi Pllana, tani më i të Akademisë i kryejnë funksionet në ndjerë. Ai tha se është i hidhëruar të cilat janë zgjedhur para hyrjes në meqë nuk i është lejuar që në libër të fuqi të këtij statuti, deri më kalimin e figurojë një paragraf të cilin ai vetë e mandatit”. ka shkruar. Propozimi i L. Mulliqit për Me këtë rast ndërhyri Kryetari plotësimin e nenit 40 me shënimin që: Islami duke thënë se është në dijeni “mjetet financiare të Akademisë t’u për rastin, por se kjo çështje nuk është ndahen seksioneve në mënyrë të në rend të ditës së mbledhjes së barabartë” u tha se nuk mund të sotme të Kuvendit. Ai tha se çështja e pranohet, meqë bie ndesh me Ligjin botimit në fjalë është shqyrtuar në për Akademinë, ndërsa propozimi i Seksionin e Shkencave të Natyrës dhe Fejzullah Krasniqit që neni 40, para- se kjo temë konsiderohet e mbyllur, grafi 2 të plotësohet dhe të përshtatet prandaj sot në këtë seancë nuk ka me paragrafin 3, të nenit 5, u tha se vend për këtë lloj diskutimi. Ai e shpalli duhet të shikohet përshtatja me Ligjin të mbyllur mbledhjen e Kuvendit. për ASHAK. III. Në mbledhjen e tretë (LXXXIX) Kuvendi me 26 vota për dhe një Para miratimit të procesverbalit të kundër miratoi Statutin e Akademisë me mbledhjes pararendëse, M. Dushi dha plotësime, sipas propozimeve që u dhanë. disa vërejtje për plotësimin e proces- verbalit. Ai tha se pika e fundit: Çështje Pas miratimit të Statutit, Kuvendi vijuese, nuk figuron në procesverbal filloi shqyrtimin nen për nen të dhe më pas paraqiti vërejtjet e tij duke
16 Vjetari 2016 thënë se në procesverbal nuk është futen në procesverbale ashtu siç janë pasqyruar e gjithë fjala e tij, fjala e në origjinal. Kryetarit dhe rrjedha e diskutimit. Pas Më pas Kryetari Islami para fillimit fjalës së M. Dushit, Kryetari Islami të shqyrtimit të Programit të punës së kërkoi nga Sekretarja e Akademisë, si ASHAK për vitin 2017, tha se Programi procesmbajtëse, të ofrojë sqarimet e i punës për vitin 2017 është shqyrtuar nevojshme. fillimisht në mbledhjet e seksioneve Sekretarja e Akademisë tha se pika: përkatëse të Akademisë dhe më pas Çështje vijuese nuk është përfshirë në edhe në Kryesinë e saj. Ai shtoi se procesverbal, meqë diskutimi i akad- Programi i punës së Seksionit të emik Dushit ka pasuar menjëherë pas Gjuhësisë dhe të Letërsisë (SGJL) dhe miratimit të Rregullores për propo- Programi i punës së Seksionit të zimin dhe zgjedhjen e anëtarëve të Shkencave Shoqërore (SSHSH) është Akademisë, pa kaluar fare te pika e mjaft i pasur, ndërsa shtoi se Programi fundit e rendit të ditës. Ndërsa sa i i Seksionit të Shkencave të Natyrës përket çështjes së mos përfshirjes së (SSHN) dhe Programi i Seksionit të diskutimeve në procesverbal ajo tha se Arteve (SA) kanë mundësi të jenë më është munduar të përfshijë aq sa ka të pasur. Ai sugjeroi sekretarët e pasur mundësi kohore, meqë çdo gjë këtyre dy seksioneve (SSHN dhe SA) që rreth diskutimit ka rrjedhur shpejtë. të bëjnë përpjekje dhe të punojnë Sekretarja më pas tha se në raste të edhe në drejtim të organizmit të tilla, kur ka diskutime më të gjata, tubimeve shkencore: konferencave, është praktikë që diskutuesit t’i sjellin tryezave e aktiviteteve të tjera. ato me shkrim në administratë, ashtu Kryetari apeloi te sekretarët e që tekstet të futen në thonjëza, por seksioneve që t’i përcjellin afatet dhe nga Kuvendi i kaluar edhe pse ka pasur të fillojnë me kohë punën për kohë, ajo tha se nuk ka marrë asgjë me përgatitjen e programeve të punës. Ai shkrim as nga akademik Dushi dhe as shtoi se secili sekretar duhet t’i dijë nga Kryetari i Akademisë. detyrat e veta dhe duhet t’i kryejë ato Pas sqarimit të Sekretares u hap me përgjegjësi dhe në kohë. diskutimi. Diskutuan N. Daci, R. Ismajli, Më pas filloi shqyrtimi i Programit S. Hamiti. Në diskutimet e tyre ata të punës së ASHAK me rend sipas propozuan që kjo çështje të mbyllet seksioneve. dhe të kalohet në pikën tjetër të rendit Gjatë shqyrtimit të Programit të të ditës. Propozimi u përkrah edhe nga punës së Seksionit të Gjuhësisë dhe të anëtarët e tjerë të Akademisë dhe Letërsisë, R. Ismajli dha disa sqarime procesverbali u miratua pa plotësime, për Qendrën për Leksikografi dhe En- ashtu siç është dorëzuar me materialet ciklopedi. Ai tha se pas përfundimit të e Kuvendit. U tha se në të ardhmen, vizitës studimore në Akademinë kur ka raste të tilla, shkresat të depo- Austriake të Shkencave në Vjenë ka nohen në administratë dhe ato të përgatitur një raport për vënien në
Vjetari 2016 17 veprim të Qendrës për Leksikografi ologjike. N. Daci në diskutimin e tij tha dhe Enciklopedi. Raporti në formë se projekti në fjalë është i rëndësisë së aneksi është pjesë e Programit të veçantë, por u shpreh kundër që të punës së SGJL. Ai propozoi që të bëhet ketë bashkautorësi, meqë siç tha ai në një ndryshim, ashtu që të fshihet fjala Shkencat shoqërore kjo nuk është Enciklopedi dhe të mbetet vetëm praktikë. Kryetari Islami në diskutimin emërtimi Qendra për Digjitalizim dhe e tij sqaroi se ideja e projektit ka dalë Leksikografi. Propozimi u përkrah. nga vizita e fundit (mars 2016) e Më pas filloi shqyrtimi i Programit delegacionit të Akademisë Austriake. të Punës së Seksionit të Shkencave Ai tha se në takimin e mbajtur në Shoqërore. M. Kraja në diskutimin e tij ASHAK është biseduar gjerësisht për fillimisht bëri disa vërejtje për formën tema që i përkasin të gjitha seksioneve e hartimit të programeve sipas të ASHAK. Ai më pas tha se Profesor seksioneve, duke thënë se duhet të Schmitt gjatë qëndrimit në Kosovë ekzistojë një standard i hartimit të është takuar edhe me përfaqësues të programeve. Me këtë rast ndërhyri institucioneve përkatëse dhe projektin Kryetari Islami i cili u pajtua me e ka paraqitur me shkrim dhe e ka vërejtjen në fjalë dhe apeloi te arsyetuar mirë. Ai është historian i sekretarët e seksioneve që të ndjekin njohur dhe se ASHAK në bashkëpunim versionin e SGJL, ashtu siç është thënë me të do të ndriçojë mirë figurën e edhe në Kryesi. Më pas M. Kraja Hasan Prishtinës. J. Bajraktari edhe një vazhdoi diskutimin për Programin e herë e mori fjalën dhe sqaroi se në punës së Seksionit të Shkencave tërë këtë projekt flitet vetëm për Shoqërore, duke u ndalur te pika 3, mbledhjen e dokumenteve arkivore, projekti: “Hasan Prishtina në nuk flitet për botim dhe bashkautorësi. dokumentet arkivore”. Ai u shpreh se Nga ana e Akademisë Austriake duhet është kundër kësaj pike, përkatësisht një bartës i projektit, meqë ata kanë është kundër që bartës i projektit të qasje në shumë arkiva dhe mund të jetë Oliver Schmitt, duke pasur mbledhin më shumë të dokumente. R. parasysh se ai nuk njihet për shkrime Ismajli në diskutimin e tij fillimisht tha të mira për Kosovën dhe shqiptarët. se nuk pajtohet me vlerësimin e M. Pas fjalës së akademik Krajës, për këtë Krajës për O. Schmitt. Ai më pas sqaroi pikë u hap diskutimi. J. Bajraktari, se gjatë kontakteve me Akademinë sekretar i SSHSH dhe bartës i projektit Austriake është biseduar gjatë për nga ana e ASHAK tha se projekti në këtë projekt dhe se çështja e fjalë është rezultat i bashkëpunimit të bashkautorësisë po keqkuptohet. Fjala Akademisë sonë me Akademinë e është vetëm për hulumtime dhe Shkencave të Austrisë, propozimi ka mbledhje të dokumenteve nga të dalë nga vetë Akademia Austriake dhe gjitha arkivat dhe në këtë rast është e nuk ka arsye të mos pranohet, duke nevojshme që edhe nga pala austriake marrë parasysh se Schmitt, njihet si të ketë një përfaqësues, ndërsa shtoi studiues solid në studimet ballkan- se përgjegjësinë për materialet e
18 Vjetari 2016 mbledhura do ta ketë bartësi nga Programi është pjesë përbërëse e ASHAK, përkatësisht SSHSH. procesverbalit. Gjatë shqyrtimit të Programit të IV. Mbledhja XC, e katërta dhe e punës së Seksionit të Shkencave të fundit për vitin 2016 u mor me Natyrës, M. Kraja diskutoi për botimin: zgjedhjet për anëtarë të rinj. ‘’Regjioni lindor i Kosovës (Veçoritë Pas miratimit të rendit të ditës fiziko-gjeografike, resurset natyrore Kryetari Islami, bazuar në Statutin e dhe problemet gjeomjedisore)’’, me Akademisë, neni 29, paragrafi 14, autor Valbon Bytyçi. Ai tha se në raste propozoi që në kuorum të mos të tilla kur autorët janë jashtë përfshihet akademik Rexhep Qosja. Akademisë do të duhej që dorëshkrimi Propozimi u miratua njëzëri dhe në të jetë i gatshëm e jo vetëm të jepet vazhdim Kryetari kërkoi nga Sekretarja propozimi. N. Daci tha se çështja e e Akademisë të ofrojë sqarimet e botimit në fjalë është diskutuar gjerë e nevojshme. gjatë në Seksion dhe se është L. Pula njoftoi Kuvendin se në sallë propozuar që dorëshkrimi të ketë janë të pranishëm 28 anëtarë të edhe një koautor nga ASHAK. Në këtë Akademisë, nga 30 sa janë gjithsej. rast është propozuar që koautor të Meqë një anëtar nuk përfshihet në jetë akademik Hivzi Islami, si njohës i kuorum, mund të konstatohet se mirë i fushës përkatëse. H. Islami dhe kuorumi për këtë mbledhje është 29 M. Dushi u shprehën kundër këtij anëtarë, 18 anëtarë të rregullt dhe 11 propozimi, me arsyetimin se nuk është anëtarë korrespondentë. praktikë t’i pranohet dikujt botimi i veprës dhe t’i caktohet koautori nga Sipas Ligjit për Akademinë, neni 15 ASHAK. dhe Statutit të Akademisë, neni 24: Në fund u shqyrtua edhe Programi i “Anëtari i rregullt zgjidhet me punës i Seksionit të Arteve. Z. Ballata në shumicën e votave të anëtarëve të diskutimin e tij tha se në Program nuk rregullt të Akademisë”. është përfshirë saktë mbajtja e ndonjë “Anëtari korrespondent zgjidhet programi artistik gjatë vitit dhe propozoi me shumicën e votave të të gjithë që edhe një pikë si kjo të futet në anëtarëve të rregullt dhe të anëtarëve program. Lidhur me këtë kryetari Islami korrespondentë të Akademisë”. tha se çështja e organizimit të “Anëtari i jashtëm dhe anëtari i programeve artistike dhe të tryezave nderit zgjidhen me shumicën e votave shkencore të të gjitha zhanreve është e të të gjithë anëtarëve të rregullt dhe të hapur dhe se ato mund të organizohen anëtarëve korrespondentë të sipas mundësive dhe rasteve. Akademisë”. Pas shqyrtimit të programeve të Mbi këtë bazë: punës sipas seksioneve, Kuvendi me - Anëtar i rregullt zgjidhet kandidati shumicë votash miratoi Programin e që merr së paku 10 vota; punës së Akademisë për vitin 2017. - Anëtar korrespondent zgjidhet
Vjetari 2016 19 kandidati që merr së paku 15 vota; Procesverbalin e kësaj mbledhjeje të - Anëtar i jashtëm zgjidhet Kuvendit. kandidati që merr së paku 15 vota. Pas komunikimit të rezultateve të Pasi u dhanë sqarimet e nevojshme votimit, Kryetari i Akademisë konstatoi Kuvendi filloi shqyrtimin e pikave të se procesi zgjedhor është përshkuar rendit të ditës. me respektimin e procedurave të parapara me Statut dhe me Rregullo- Në vazhdim, Kryetari Islami u para- ren për propozimin dhe zgjedhjen e qit me fjalë rasti, e cila është paraqitur anëtarëve të Akademisë dhe uroi në procesverbalin e kësaj mbledhjeje anëtarët e zgjedhur. të Kuvendit.
Kuvendi, më pas emëroi njëzëri Komisionin e zgjedhjeve në përbërje II. KRYESIA prej akademikëve: Feriz Krasniqi, Zeqirja Ballata dhe Sabri Hamiti. Bazuar në kompetencat dhe obli- Para fillimit të procesit të votimit gimet e përcaktuara me Ligjin për diskutuan R. Dhomi dhe M. Dushi. Akademinë dhe me Statutin e saj, Në diskutimin e tij R. Dhomi pro- Kryesia e Akademisë në 15 mbledhjet pozoi që në të ardhmen procedura e e vitit 2016 është marrë me shqyrtimin zgjedhjes së anëtarëve të Akademisë e shumë çështjeve. të kryhet nëpër seksione, ndërsa në Në vazhdim në mënyrë krono- Kuvend të bëhet vetëm miratimi i logjike do të pasqyrohet aktiviteti i zgjedhjes së tyre, ndërsa M. Dushi Kryesisë së Akademisë. propozoi që të gjithë kandidatët e 1. Kryesia në mbledhjen (X) e 14 propozuar për anëtarë të Akademisë janarit pas miratimit të procesverbalit të shkojnë për votim në Kuvend, por nga mbledhja pararendëse, shqyrtoi prioritet të kenë anëtarët e votuar kërkesën e Kryeredaktorit të Fjalorit nëpër seksionet përkatëse. Enciklopedik të Kosovës, të datës Me këtë rast Kryetari Islami sqaroi se 14.01.2016 dhe mori vendim që të gjitha procedurat deri më tani janë redaktorëve të fushave të Fjalorit zhvilluar duke u bazuar në Ligjin dhe Enciklopedik të Kosovës, në mënyrë Statutin e Akademisë dhe propozimet lineare t’u paguhet paushalli në vlerë përkatëse nuk mund të implementohen. prej 1000€, për punën e kryer deri në Pas diskutimeve u ndanë fletë- këtë fazë, ndërsa u vendos që për disa votimet. Pas përfundimit të votimit, fusha të bëhen pagesat si në vijim: Komisioni i hapi me radhë kutitë e a. Për fushën e arteve pamore të votimeve, i numëroi fletëvotimet dhe i paguhen me nga 500 €, Tahir Emra hartoi raportet përkatëse për rezultat- dhe Hivzi Muharremi; et e votimeve të cilat i paraqiti para b. Për fushën e gjeografisë fizike të Kuvendit. paguhen me nga 500 €, Vahdet Pruthi Rezultatet e votimeve paraqiten në dhe Valbon Bytyçi;
20 Vjetari 2016
c. Për fushën e trashëgimisë të Basha, Rejhane Islami dhe Burim paguhen me nga 500 €, Fejaz Drançolli Rexhepi. dhe Sadri Fetiu. 2. Në mbledhjen (XI) e mbajtur më Kryesia njëherësh mori vendim për 1 shkurt Kryesia: angazhimin e z. Bahri Koskoviku, i cili Kryesia shqyrtoi Raportin e punës do të bëjë lekturën (korrekturën) e të së ASHAK-ut për vitin 2015, me radhë gjitha materialeve për Fjalorin sipas seksioneve. U tha se raportet Enciklopedik të Kosovës. Pagesa të janë shqyrtuar edhe nëpër seksione. lartpërmendurit u tha të bëhet në Në diskutimin e tij A. Aliu tha se nga pajtim me Rregulloren mbi honorarët raporti vërehet se programi i punës e veprimtarisë botuese të Akademisë për vitin 2015 është realizuar në masë së Shkencave dhe të Arteve të të mirë, me përjashtim të disa Kosovës, neni 8, pika a. dorëshkrimeve që nuk kanë arritur të Në kuadër të kësaj mbledhjeje botohen për shkak të shkurtimeve Kryetari Islami njoftoi Kryesinë se Ligji buxhetore. Diskutuan edhe L. Mulliqi, për Akademinë e Shkencave dhe të E. Basha dhe pas diskutimeve Kryesia Arteve të Kosovës është miratuar dhe miratoi Raportin e punës për vitin së shpejti pritet të hyjë në fuqi. Ai tha 2015, i cili do t’i dërgohet Kuvendit të se tani duhet të fillojë puna për Akademisë për miratim përfundimtar. përgatitjen e akteve të tjera nënligjore Raporti është pjesë përbërëse e dhe propozoi të ngrihet Grupi punues këtij procesverbali dhe do të botohet për hartimin e Statutit dhe të në Vjetari 2015. Rregullores mbi propozimin dhe Kryesia po ashtu shqyrtoi edhe zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë, Raportin financiar të ASHAK-ut për me këtë përbërje: Lendita Pula, vitin 2015. Raporti u miratua dhe kryetare dhe Isuf Krasniqi, Arsim është pjesë përbërëse e këtij Bajrami dhe Ali Caka, anëtarë. procesverbali. Propozimi u përkrah njëzëri nga të gjithë anëtarët e Kryesisë dhe u Raporti do t’i dërgohet Kuvendit të vendos ngritja e grupit sipas pro- Akademisë për miratim përfundimtar. pozimit të lartpërmendur. Në kuadër të mbledhjes Kryesia Kryesia njëherësh: vendosi të thërrasë mbledhjen e LXXXVII të Kuvendit të Akademisë, me a. Vendosi që të shtohet tirazhit i këtë rend dite: miratimi i proces- Monografisë Kosova-versioni anglisht verbalit të mbledhjes LXXXVI të në 500 kopje; Kuvendit; miratimi i Raportit të punës b. Vendosi të shënohet 8-vjetori i së ASHAK-ut për vitin 2015; miratimi i pavarësisë së Republikës së Kosovës, Raportit financiar të ASHAK-ut për vitin më 16 shkurt 2016. 2015 dhe çështje vijuese. c. Ngriti Komisionin për caktimin e Kryesia njëherësh diskutoi për çmimeve të botimeve të Akademisë, ndarjen e Shpërblimit mbështetës 2016. në përbërje prej: akademik Eqrem
Vjetari 2016 21
Sekretari shkencor njoftoi Kryesinë se shkencave të natyrës dhe se për këtë mjetet financiare janë të siguruara nga fushë deri më tani është ndarë dy herë donatori Marigona Residence edhe radhazi shpërblimi mbështetës (2014 për këtë vit dhe se duhet të shpallet dhe 2015). Diskutuan edhe A. Aliu, E. konkursi, ashtu që shpërblimi të Basha, L. Mulliqi dhe pas diskutimeve ndahet në muajt e parë të vitit. Kryesia vendosi të rishpallë konkursin Diskutuan edhe A. Aliu, F. Krasniqi dhe edhe për 15 ditë të tjera, me shpresë pas diskutimeve Kryesia vendosi të se do të paraqiten edhe kandidatë të shpallë konkursin publik për ndarjen e fushave të tjera. Shpërblimit mbështetës 2016, me Më pas Kryetari Islami njoftoi kriter: Për kandidatin e moshës së re anëtarët e Kryesisë se grupi punues që ka arritur rezultate të rëndësishme për hartimin e Statutit dhe të Rregull- në fushën e shkencës dhe të artit. U ores mbi propozimin dhe zgjedhjen e tha që konkursi të shpallet në gazetat: anëtarëve të Akademisë ka hartuar Koha Ditore, Kosova Sot dhe Zëri. draftin e parë të Statutit dhe Rregull- Në kuadër të pikë së fundit të ores. Ai propozoi që të dy draftet t’ju rendit të ditës L. Mulliqi diskutoi për përcillen anëtarëve të Akademisë disa çështje rreth Statutit dhe përmes sekretarëve të seksioneve. rregulloreve që janë duke u draftuar. Sekretarët e seksioneve do të caktojnë Ai tha se Seksioni i Arteve ka disa mbledhjet e seksioneve ku do të propozime të reja për aktet e reja. shqyrtohen draftet. Pas shqyrtimit të Diskutuan A. Aliu, E. Basha, J. Bajraktari, draftit të Statutit dhe të Rregullores I. Krasniqi dhe pas diskutimeve nën- nëpër seksione sekretarët e seksione- kryetari Aliu tha se Grupi punues i ve të ASHAK, vërejtjet dhe sugjerimet ngritur nga Kryesia e ASHAK, do të eventuale të seksioneve do t’ia para- hartojë një draft i cili më pas do të qesin me shkrim dhe të nënshkruara, shqyrtohet nëpër seksione dhe në Kryesisë së Akademisë, më së voni deri Kryesi dhe me këtë rast të gjithë do të më 1 prill 2016. kenë mundësi të paraqesin pro- Po ashtu në këtë mbledhje Kryesia pozimet e tyre, të cilat më pas do të diskutoi për kërkesën e Seksionit të përfshihen në Statut dhe në rregulloret Arteve drejtuar Zyrës së Presidentit të e tjera. Republikës së Kosovës për nominim e 3. Kryesia në Mbledhjen e dt.3 akademik Rauf Dhomi për Medaljen mars (XII) pas miratimit, si zakonisht të Presidenciale të Meritave. Kryetari procesverbalit nga mbledhja para- Islami tha se kërkesa ka shkuar në rendëse shqyrtoi aplikacionet për emër të Seksionit të Arteve pa u konkursin publik për ndarjen e konsultuar fare Kryesia. Kërkesa është Shpërblimit mbështetës 2016, që kanë e protokolluar dhe e vulosur me vulë arritur në Akademi, brenda afatit të të ASHAK. Kjo mënyrë e komunikimit paraparë. Kryetari Islami njoftoi se të nuk është e mirë. ASHAK-u nuk ka gjithë kandidatët i përkasin fushës së asgjë kundër për ndarjen e Medaljes
22 Vjetari 2016 akademik Dhomit, por meqë kërkesa Arteve të Kosovës. ka shkuar nga ASHAK-u, atëherë kjo Në kuadër të kësaj mbledhjeje çështje do të duhej të shtrohej në Kryesia miratoi propozimin e Seksionit Kryesinë e Akademisë dhe në raste të të Shkencave të Natyrës për ngritjen e tilla do të propozoheshin anëtarët e Redaksisë së re për revistën Kërkime, Akademisë duke i dhënë prioritet me këtë përbërje: moshës. Diskutuan edhe A. Aliu, E. 1. Akademik Fejzullah Basha, I. Krasniqi dhe pas diskutimeve Krasniqi, kryeredaktor u tha se seksionet mund të propozojnë 2. Anëtar korrespodent Qamil kandidatë nga radhët e tyre, por Haxhibeqiri, sekretar vendimin duhet ta marrë Kryesia e 3. Anëtar korrespodent Salih Akademisë. Gashi, anëtar 4. Në mbledhjen (XIII) e mbajtur 4. Anëtar korrespodent Arsim më 19 prill Kryesia: Morina, anëtar 1. Mori vendim për ngritjen e 5. Prof. dr. Enver Hamiti, Komisionit për vlerësimin e kandidatit anëtar nga lëmi i shkencave për ndarjen e Shpërblimit mbështetës teknike 2016 në përbërje prej akademikëve 6. Prof. dr. Fetah Podvorica, Hivzi Islami, Feriz Krasniqi dhe anëtar anëtar nga lëmi kimi dhe korrespondent Jusuf Bajraktari. U tha teknologji se Komisioni të fillojë menjëherë me 7. Prof. dr. Shukri Fetahu, punë, ashtu që deri të premten, më 22 anëtar nga lëmi i shkencave prill të ndahet shpërblimi në fjalë. biologjike dhe agrikulturës. 2. Vendosi të thërrasë mbledhjen e Kryesia po ashtu miratoi: LXXXVIII të Kuvendit të Akademisë, më - Raportin e akademik Rexhep 11.05.2016, ora 11:00, me këtë rend Ismajli për pjesëmarrjen e tij në dite: miratimi i procesverbalit të Konferencën shkencore ndërkombe- mbledhjes LXXXVII të Kuvendit; shqyr- tare “Tomor Osmani: një jetë me timi dhe miratimi i Statutit të Akademisë Albanologjinë” në Shkodër, më 26-27 së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës; janar 2016; shqyrtimi dhe miratimi i Rregullores - Raportin e akademikëve Ali Aliu për propozimin dhe zgjedhjen e anë- dhe Eqrem Basha, për qëndrimin e tarëve të Akademisë së Shkencave dhe tyre në Akademinë e Shkencave dhe të të Arteve të Kosovës; dhe çështje Arteve të Maqedonisë, me qëllim të vijuese. pjesëmarrjes në takimin për realizimin 3. Vendosi që z. Zeni Ballazhi t’i e projektit të antologjive respektive të paguhet paushalli në shumën bruto të dy akademive, të parapara në prej 500.00€ për punën që ka bërë në kuadër të Marrëveshjes së bashkë- cilësinë e dizajnerit grafik të veprës punimit ASHAK-ASHAM, më 28 janar Ibrahim Kodra - Monografi, botim i 2016; Akademisë së Shkencave dhe të - Raportin e akademik Ali Aliu për
Vjetari 2016 23 qëndrimin në Tiranë, më 3-6 shkurt migrimet, më 6-9 mars 2016; dhe 2016, me qëllim të pjesëmarrjes në - Raportin e akademik Zeqirja varrimin e akademik Kristo Frashëri Ballata dhe anëtarit korrespondent dhe në ceremoninë e organizuar nga Luan Mulliqi, për qëndrimin e tyre në Presidenti i Republikës së Shqipërisë, z. Tiranë, me qëllim të pjesëmarrjes në Bujar Nishani, si dhe të anëtarit takimin me ASHSH, për realizimin e korrespondent Jusuf Bajraktari, për pikave të Protokollit të bashkëpunimit pjesëmarrjen në varrimin e akademik ASHAK-ASHSH, për fushën e arteve, Kristo Frashëri, më 3-4 shkurt 2016; më 18-19 mars 2016. Por lidhur me - Raportin e Grupit punues për këtë raport u tha se në të janë hartimin e Statutit dhe të Rregullores përfshirë pika që nuk janë paraparë në për propozimin dhe zgjedhjen e Protokollin ASHAK-ASHSH, prandaj anëtarëve të Akademisë, për qëndri- Seksioni duhet t’i përmbahet pikës 7 të min e tyre në Durrës, më 5-7 shkurt Protokollit. 2016, me qëllim të realizimit të 5. Mbledhja (XIV) e Kryesisë punëtorisë për hartimin e drafteve të mbajtur më 26 maj, Kryesia shqyrtoi dokumenteve të lartcekura; një varg çështjesh. - Raportin e akademik Rexhep Fillimisht Kryetari Islami njoftoi Ismajli për pjesëmarrjen e tij në Kryesinë se puna rreth Statutit dhe Konferencën shkencore “Ismail Kadare: Rregullores për propozimin dhe leximi dhe interpretimi”, më 11-12 zgjedhjen e anëtarëve të Kryesisë së shkurt 2016; Akademisë ka përfunduar. Ai më pas - Raportin e akademikëve Ali Aliu dhe kërkoi nga znj. Pula, kryesuese e grupit Eqrem Basha për qëndrimin e tyre në punues, të njoftojë Kryesinë për Tiranë, më 24-25 shkurt 2016, me qëllim rrjedhën e punës. L. Pula në fjalën e saj të pjesëmarrjes në takimin e Këshillit tha se grupi punues është mbledhur organizues të Konferencës shkencore më 23 maj dhe ka shqyrtuar nen për për shënimin e 80-vjetorit të lindjes së nen draftet e të dy dokumenteve duke Ismail Kadaresë. Konferenca është pjesë i plotësuar ato me propozimet që u e Protokollit të bashkëpunimit ASHAK- dhanë në mbledhjen e Kuvendit të ASHSH, 2015-2017; Akademisë, më 11 maj 2016. - Raportin e akademik Rexhep Ismajli Propozimet janë inkorporuar të gjitha për vizitën dhe bisedat e delegacionit të në drafte, me përjashtim të propozimit Akademisë së Shkencave të Austrisë me të akademik Fejzullah Krasniqit për Kryetarin dhe përfaqësuesit e ASHAK; plotësimin e nenit 40 të Statutit duke i shtuar paragrafin 3 të nenit 5. Lidhur - Raportin e akademik Rexhep Ferri me këtë pikë ajo tha se grupi ka për qëndrimin e tij në Tiranë, më 4-5 konstatuar se nuk ka bazë ligjore meqë mars 2016; çështjet financiare janë kompetencë - Raportin e akademik Hivzi Islami vetëm e Kryesisë së Akademisë dhe për qëndrimin e tij në Gjermani, me vetëm Kryesia mund të bëjë qëllim të pjesëmarrjes në takimet për
24 Vjetari 2016 destinimin e mjeteve financiare. Ajo sa i përket biografive dhe reklamime po ashtu njoftoi se grupi ka biseduar nuk ka pasur deri sot, përveç te edhe me F. Krasniqin dhe se janë biografia e prof. Ballatës ku është për- pajtuar që këto nene të mos ndrysho- vjedhur një gabim (viti i pranimit). hen. Grupi njëzëri ka miratuar draftin Kryesia miratoi propozimin e përfundimtar të Statutit dhe Rregull- Kryetarit dhe mori vendim që të bëhet ores dhe se kopjet e nënshkruara nga përditësimi i të dhënave në uebfaqen anëtarët e grupit i janë dorëzuar arkivit e ASHAK si: të ASHAK. a. Standardizimi i plotë i Më pas Kryesia ngriti grupin biografive dhe bibliografive, bazuar në punues për hartimin e rregulloreve të monografinë 40 - vjet ASHAK; ASHAK: Rregullorja për propozimin b. Versioneve elektronike të dhe zgjedhjen e anëtarëve të Kryesisë botimeve të ASHAK. së Akademisë, Rregullorja për veprim- tarinë botuese dhe Rregullorja për U tha që Departamenti i Përkrahjes honorarët e veprimtarisë botuese, me Profesionale dhe Teknologjisë së këtë përbërje: Znj. Lendita Pula, Informacionit të fillojë menjëherë për kryesuese, akademik Isuf Krasniqi, zbatimin e vendimit. anëtar, akademik Mehmet Kraja, Në kuadër të kësaj mbledhjeje anëtar, akademik Eqrem Basha, Kryesia shqyrtoi shkresën e akademik anëtar, akademik Rauf Dhomi, Minir Dushit drejtuar Kryesisë së anëtar, anëtar korrespondent Jusuf ASHAK, nr.460, dt 16.05.2016. Bajraktari, anëtar, dhe Z. Ali Caka, Diskutuan H. Islami, A. Aliu, J. anëtar për mbështetje teknike. Bajraktari, L. Mulliqi dhe pas disku- Në kuadër të pikës së katërt të timeve u tha se kjo çështje është rendit të ditës Kryesia diskutoi për diskutuar në Seksionin e Shkencave të uebfaqen e ASHAK-ut. U tha se bio- Natyrës dhe konsiderohet e mbyllur. grafitë dhe bibliografitë e anëtarëve të Kryesia po ashtu: Akademisë duhen freskuar. - mori vendim për vazhdimin e Kryetari Islami në diskutimin e tij angazhimit të Prof. dr. Nebi Caka, për tha: “Nevoja për freskim të UEB-faqes punët në QLE, deri më 31.12.2016, së Akademisë ndjehej kaherë. Kam dhe miratoi raportet e udhëtimeve biseduar me nënkryetarin dhe se- zyrtare: kretarin shkencor të merren biografitë - raportin e akademik Rexhep Ismajli dhe bibliografitë e anëtarëve nga për pjesëmarrjen e tij në Kuvendin monografia e 40-vjetorit të Akade- vjetor të Akademisë Austriake të misë, me historikun e plotë të Shkencave në Vjenë, më 18-19 prill institucionit, meqë aty janë të dhënat 2016; më të reja të biobibliografive, të për- - raportin e akademikëve Ali Aliu, gatitura nga redaksia, të redaktuara e Mehmet Kraja dhe Eqrem Basha, për të lekturuara, të ekuilibruara në vëllim pjesëmarrjen e tyre në konferencën
Vjetari 2016 25 shkencore “Shekulli i Kadaresë” organ- Programin e punës së ASHAK për vitin izuar nga ASHSH dhe ASHAK, në 2017, me radhë sipas seksioneve. Tiranë, më 12-15 maj 2016; Pas shqyrtimit të Programit të - raportin e akademik Eqrem Basha punës së SGJL, E. Basha njoftoi për vizitën e tij në Akademinë e Kryesinë se akademik Rexhep Ismajli Shkencave të Austrisë me qëllim të pas përfundimit të vizitës studimore pjesëmarrjes në programin “Feierliche në Akademinë Austriake të Shkencave, Sitzung 2016”, më 19-22 maj 2016; në Vjenë ka përgatitur një raport për - raportin e znj. Lendita Pula, znj. vënien në veprim të Qendrës për Vjollca Hykolli, znj. Lirijeta Bunjaku dhe Leksikografi dhe Enciklopedi. Raporti znj. Hasime Maliqi, për pjesëmarrjen e është paraqitur në formë aneksi dhe tyre në trajnimin “Analizimi, menaxhimi, gjendet bashkëlidhur Programit të raportimi dhe auditimi i transaksioneve punës. Kryesia e shqyrtoi aneksin dhe financiare në institucionet publike, më vendosi që ai t’i përcillet Kuvendit të 14-17 maj 2016, dhe Akademisë, bashkë me Programin e punës. - raportin e akademik Rexhep Ismajli për qëndrimin studiues në Vjenë, më Më pas u shqyrtuan edhe pro- 22 prill-21 maj 2016. gramet e seksioneve të tjera (SSHSH, SSHN dhe SA). 6. Kryesia (XV) e dt. 15 qershor shqyrtoi Programin e punës së ASHAK Lidhur me pikën Aktivitetet artisti- për vitin 2017. ke të Seksionit të Arteve u tha se nuk mund të miratohet si e tillë, meqë kjo Para fillimit të Programit të punës, pikë i përket Protokollit të bashkë- Kryetari Islami në fjalën e tij tha se punimit ASHAK-ASHSH, dhe duhet të Programi i punës së Seksionit të realizohet ashtu siç është e paraparë Gjuhësisë dhe të Letërsisë është mjaft i në Protokoll. pasur, ndërsa shtoi se programi i Seksionit të Shkencave të Natyrës dhe U tha se Programi i punës për vitin i Seksionit të Arteve është më i varfër. 2017 do t’i dërgohet për miratim Ai sugjeroi sekretarët e këtyre dy Kuvendit të Akademisë. seksioneve (SHSN dhe SA) që të bëjnë Kryesia vendosi të thërrasë përpjekje dhe të punojnë edhe në mbledhjen e LXXXIX të Kuvendit të drejtim të organizimit të tubimeve Akademisë, më 30 qershor 2016, ora shkencore: konferencave, tryezave e 11:00, me këtë rend dite: Miratimi i aktiviteteve të tjera. Kryetari apeloi te procesverbalit të mbledhjes LXXXVIII sekretarët e seksioneve që t’i përcjellin të Kuvendit; miratimi i Programit të afatet dhe të fillojnë me kohë punën punës së Akademisë për vitin 2017; për përgatitjen e programeve të dhe çështje vijuese. punës. Ai shtoi se secili sekretar duhet Në kuadër të kësaj mbledhjeje t’i dijë detyrat e veta dhe duhet t’i Kryesia diskutoi për mbledhjen e parë kryejë ato me përgjegjësi dhe në kohë. të Grupit punues për hartimin e Kryesia më pas filloi shqyrtimin e rregulloreve të ASHAK. Kryetari Islami
26 Vjetari 2016 njoftoi se mbledhja e parë e Grupit veprimtari botuese të ASHAK është e punues nuk është mbajtur meqë rregulluar çështja e rrjedhës së punës akademik Mehmet Kraja ka kërkuar të për botimin e një dorëshkrimi, por mos jetë pjesë e Grupit punues. përkundër kësaj nganjëherë ndodh të Kryesia njëzëri u pajtua që përbërja e ketë paqartësi. Ai sqaroi se në ad- Grupit të mbetet e njëjtë me ministratë kryhen vetëm punët që përjashtim të akademik Krajës. kanë të bëjnë me programin e punës Kryesia më pas diskutoi për së Akademisë. uebfaqen e ASHAK-ut dhe u tha se Departamenti i përkrahjes profesio- faqja duhet të freskohet me shënime nale e i teknologjisë së informacionit dhe të reja. Kryesia ngriti Redaksinë e re komunikimeve (DPPTIK) në kuadër të për uebfaqen e ASHAK-ut, në përbërje: administratës është përgjegjës për - Akademik Isuf Krasniqi përgatitjen përfundimtare për shtyp të - Akademik Eqrem Basha dorëshkrimeve të cilat janë në pro- - Anëtar korrespondent Anton gramin e punës së ASHAK-ut dhe nuk K. Berishaj merret me dorëshkrime të tjera. Ai - Anëtar korrespondent Luan diskutoi edhe çështjen e dorëzimit të Mulliqi dorëshkrimit, kërkesat për kryerjen e punëve jashtë programit të punës të U tha se Redaksia ka për detyrë të anëtarëve të Akademisë, mënyrën e bëjë popullimin e faqes ueb të ASHAK, punës së redaksive të revistave të duke e freskuar dhe plotësuar në ASHAK-ut etj. vazhdimësi me të dhëna përkatëse, si dhe duke e mbikëqyrur atë. Diskutuan edhe E. Basha, F. Krasniqi dhe pas diskutimeve Kryesia mori Kryesia më pas diskutoi edhe për vendim: planin e shfrytëzimit të pushimeve vjetore L. Pula njoftoi Kryesinë se pjesa 1. Për veprimtarinë botuese të më e madhe e stafit do të shkojnë në Akademisë kujdeset Këshilli redaktues i pushim vjetor gjatë muajit gusht, Kryesisë, në krye me Sekretarin Shkencor; meqë në këtë kohë aktivitetet në 2. Çdo botim të Akademisë e re- Akademi janë më të pakta dhe secili dakton redaktori i caktuar; udhëheqës në departamentin e tij do 3. Sipas rregullit, Sekretari shken- të kujdeset që pikat kyqe të mos cor është kryeredaktor dhe redaktor mbeten pa punonjës. përgjegjës i botimeve të Kryesisë, Në kuadër të kësaj mbledhjeje ndërsa sekretarët e seksioneve, res- Kryesia diskutoi për disa çështje të pektivisht udhëheqësit e këshillave punëve të përditshme në admini- dhe të komisioneve janë redaktorë të stratën e ASHAK. Kryetari Islami në botimeve që i përgatisin ato; fjalë e tij tha se viteve të fundit, me 4. Dorëshkrimet e përgatitura rritjen e buxhetit është rritur edhe përfundimisht për shtyp, i paraqiten vëllimi i punëve dhe është shtuar Akademisë në CD të radhitura në numri i botimeve. Me rregulloren për kompjuter në njërin nga versionet e
Vjetari 2016 27
MS-WORD me radhor përkatës e në 10. Përkthimi i rezymeve në faqe të plotë, të pajisura, patjetër, me njërën nga gjuhët botërore (anglisht, të gjitha shtojcat (fotografitë, hartat, frëngjisht ose gjermanisht) të dorë- skicat, grafikët, tabelat, treguesin e shkrimeve të miratuara për botim emrave-indeksin etj.). Fotografitë, është detyrë e autorit; hartat, skicat dhe grafikët duhen të 11. Botimet e ASHAK-ut merren jenë punuar në formatet përkatëse jpg nëpërmjet të Sekretares teknike të ose png me rezolucion të mjaftuesh- ASHAK-ut; ëm për hedhje në shtyp (rezolucioni 12. Punët për përgatitjen e final për shtyp i imazheve: fotografi, revistave të ASHAK-ut (Studime, Stu- harta, skica dhe grafikë duhet të jetë dime shoqërore, Kërkime) kryhen nga 300 dpi, e i imazheve që përmbajnë redaksitë përkatëse, ndërsa se- tekst duhet të jetë 400dpi); kretarët e redaksive përkujdesen për 5. Dorëshkrimet e punimeve, për- mbarëvajtjen e punëve. katësisht veprave të autorëve, i Kryesia kërkoi nga sekretarja e paraqiten Akademisë përmes admini- Akademisë të përcjellë zbatimin e stratës në adresë të seksionit përkatës, vendimit në fjalë. bashkë me deklaratën e autorit se punimi në fjalë nuk është botuar ose Në kuadër të pikës së fundit të nuk është botuar pjesërisht. Në dekla- rendit të ditës Kryesia u mor me ratën e autorit duhet të saktësohet shqyrtimin e disa çështjeve: përqindja e dorëshkrimit të pabotuar; a) E. Basha njoftoi Kryesinë se SGJL 6. Në Departamentin e Përkrahjes në mbledhjen e fundit ka shqyrtuar dy Profesionale e të Teknologjisë së In- propozime të akademik Rexhep Ismajl- formacionit dhe Komunikimeve (DPP- it. Ai tha se propozimet janë përkrahur TIK) versioni elektronik i dorëshkrimit nga Seksioni dhe është kërkuar t’i formatohet sipas standardit të paraqiten për miratim Kryesisë. botimeve të ASHAK-ut. Propozimi i parë ka të bëjë me 7. DPPTIK-u është përgjegjës për botimin e Poezisë së Pjeter Budit në përgatitjen përfundimtare për shtyp të pjesën e dytë të këtij viti. dorëshkrimeve të cilat janë në Pro- E. Basha sqaroi se sivjet është 460 gramin e punës së ASHAK-ut. vjetori i lindjes së Budit. Një arsye më 8. DPPTIK-u nuk i lejohet të merr- tepër për të rifreskuar krijimtarinë et me dorëshkrimet që nuk janë pjesë poetike të Budit është se kohët e e Programit të punës së ASHAK. fundit janë gjetur në Vatikan kopje të reja te këtyre poezive, me një cilësi 9. Stafi profesional i DPPTIK-ut nuk shumë të mirë, të cilat i kanë rënë në mund të punojë pas orarit të rregullt të dorë akademik Rexhep Ismajlit me punës në ambientet e Akademisë, përveç ekskluzivitet për botim. në rastet kur ka vëllim të shtuar të punës për shkak të aktiviteteve të Akademisë Propozimi i dytë ka të bëjë me dhe vetëm me kërkesë të menaxhmentit; kopjimin e Fjalorit Shqip Gjermanisht
28 Vjetari 2016 të autorëve Karl Gurakuqi dhe Ndue heqës i administratës së Akademisë, Palokaj, të cilin akademik Rexhep me të drejta dhe përgjegjësi të Ismajli e gjeti në arkivin e Akademisë veçanta të përcaktuara në Akt- së Shkencave të Austrisë gjatë qëndri- emërimin e tij që nënshkruhet nga mit njëmujor në Vjenë si pjesë e Kryetari i Akademisë” dhe se: këmbimeve shkencore me këtë ”Mandati i Sekretarit të Akademisë Akademi. Fjalori është në formë është për kohë të pacaktuar”. skedash, i pabotuar, i porositur nga Duke u bazuar në ndryshimet e Akademia austriake, i hartuar diku në lartshënuara, Kryesia vendosi që fillim të viteve 40. Qëllimi është që në Sekretarit të Akademisë t’i lëshohet këtë fazë Akademia jonë të shqyrtojë Aktemërimi nga data 01.07.2016. U mundësinë e kopjimit të këtij materiali tha se përgjegjësitë dhe detyrat e të grumbulluar në disa kutia të Sekretarit të Akademisë përcaktohen fotokopjuara dhe ta ketë si pjesë të në Statut dhe në formularin e për- arkivit të saj, meqë është i rëndësisë së shkrimit të detyrave të punës. veçantë. 7. Në Mbledhjen (XVI) të saj Propozimi i SGJL u përkrah dhe mbajtur më 29 qershor, Kryesia shqyr- Kryesia vendosi të botohet dorë- toi mundësinë për realizimin e disa shkrimi për Pjetër Budin, ndërsa u tha pagesave për të angazhuarit në pro- se dhe për Fjalorin mund të vazhdojë jektin Fjalori Enciklopedik i Kosovës. puna; Kryetari Islami njoftoi se ditë më parë b) J. Bajraktari propozoi që fondi i është mbajtur mbledhja e Bordit të librave të ASHAK-ut të pasurohet me Enciklopedisë. Në mbledhje Krye- libra të rinj. Ai tha se të gjithë duhen redaktori ka njoftuar për rrjedhën e bërë përpjekje dhe të gjendet forma e punës duke thënë se disa fusha tani mbledhjes së librave. më i kanë dorëzuar materialet dhe se Kryetari Islami tha se një gjë e tillë për ta mund të bëhen pagesat. Ai më është e hapur dhe se pasurimi i fondit pas tha se në bazë të shënimeve nga të librave mund të bëhet gjithnjë; Departamenti për buxhet dhe financa, në këtë fazë mund të ndahet një c) U diskutua edhe çështja e shumë e mjeteve dhe propozoi që kjo lëshimit të Aktemërimit për Sekret- shumë që të jetë 25,00.00€. Me arin e Akademisë. Kryetari njoftoi se propozimin e Kryetarit u pajtuan edhe Ligji i mëparshëm për Akademinë anëtarët e tjerë të Kryesisë. U tha se dhe Statuti ka përcaktuar se: pagesat bëhen pas miratimit të “Sekretari i Akademisë zgjidhet me Kryeredaktorit të FEK-ut. konkurs për katër vjet dhe mund të rizgjidhet”. Ligjit i ri për Akademinë Më pas Kryesia diskutoi për për- nuk parasheh mandat të caktuar për bërjen e Komisionit për blerjen e Sekretarin e Akademisë, ndërsa veprave artistike. Meqë dy anëtarë të Statuti i ri i Akademisë përcakton se: Komisionit, akademikët Pajazit Nushi “Sekretari i Akademisë është udhë- dhe Engjëll Berisha, kanë ndërruar jetë
Vjetari 2016 29 duhet të bëhet plotësimi i Komisionit. Krasniqi për qëndrimin e tyre në Kryesia mori vendim për ngritjen e Akademinë e Shkencave dhe të Arteve Komisionit të ri, me mandat trevjeçar, të Maqedonisë. Vizita u realizua në me këtë përbërje: Tahir Emra, kryetar, kuadër të marrëveshjes së bashkë- Ali Aliu, Rexhep Ferri, Eqrem Basha punimit ASHAK-ASHAM, me qëllim të dhe Luan Mulliqi, anëtarë. realizimit të projekteve nga lëmi i Në kuadër të kësaj mbledhjeje u mjedisit, resurseve natyrore dhe shqyrtua raporti gjashtë mujor i punës energjetikës. (janar-qershor 2016) për projektin 8. Në mbledhjen e dt. 30 gusht “Kadastri i ndotësve të ujërave efluent (XVII) pikë qendrore e rendit të ditës në recipient dhe trajtimi i tyre (me ishte çështja e zgjedhjeve për anëtarë biosorbent dhe osmozë të kundërt), si të Akademisë. dhe propozimi i akademik Nexhat Kryesia bazuar në Ligjin dhe Daci, bartës i projektit, për realizimin e Statutin e Akademisë së Shkencave pagesave të angazhuarve në projekt. U dhe të Arteve të Kosovës mori vendim tha se tani e tutje raportet e për shpalljen e zgjedhjeve për anëtarë projekteve të jenë vjetore, ndërsa për të Akademisë dhe miratoi Qarkoren pagesat u tha se gjendja financiare nuk për propozimin e kandidatëve për është e mirë dhe se nuk ka të holla të zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë, si mjaftueshme që pagesat të realizohen më poshtë: sipas propozimit të akademik Dacit. “Në bazë të Ligjit për Akademinë e Diskutuan H. Islami, F. Krasniqi, I. Shkencave dhe të Arteve të Kosovës Krasniqi dhe pas diskutimeve Kryesia (Ligji Nr. 05/L -038) neni 19, 20, 21, 22 miratoi raportin e projektit në fjalë, si e 23, dhe të Statutit të Akademisë së dhe mori vendim që pagesat të bëhen Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, me 30% zbritje të vlerës së propozuar, nr. 446/2, të 11.05.2016, neni 18, 19, për person. 20, 21. 22, 23, 24 e 32 nen paragrafi Në fund, Kryesia miratoi: 1.4, Kryesia e Akademisë së Shkencave - raportin e akademik Nexhat Daci, dhe të Arteve të Kosovës në për qëndrimin e tij në Lubjanë, me mbledhjen e saj të datës 30.08.2016 qëllim të pjesëmarrjes në 7th Danube vendosi të shpallë Academies Conference (DAC), më 11- 14 maj 2016; QARKOREN PËR PROPOZIMIN E - raportin e akademik Nexhat Daci, KANDIDATËVE PËR ZGJEDHJEN E për qëndrimin e tij në Vjenë, me qëllim ANËTARËVE TË AKADEMISË të pjesëmarrjes në konferencën: Duke pasur parasysh karakterin “Western Balkans Process. 2-nd Join dhe rolin e Akademisë së Shkencave Science Conference”, më 22-24 maj dhe të Arteve të Kosovës, me rastin e 2016; dhënies së propozimeve është e - raportin e akademikëve Nexhat domosdoshme të merren parasysh Daci, Isuf Krasniqi dhe Fejzullah posaçërisht këto momente:
30 Vjetari 2016
1. Në mbledhjet e organeve demisë (në tekstin e mëtejmë: përkatëse të institucioneve, që me Qarkorja)”; dhe Statutin e ASHAK-ut (www.ashak.org 4.3. “Propozimet që në Akademi tek Dokumentet) janë të autorizuara arrijnë jashtë afatit të cekur në të japin propozime, duhet të shqyr- nënparagrafin 4.1 të këtij neni, nuk tohet në mënyrë të gjithanshme do të merren parasysh”. çështja se cilët shkencëtarë, respekt- 4. Propozimet e më së paku 2 ivisht artistë i plotësojnë kushtet për (dy) recensentëve duhet të jenë të t’u propozuar anëtarë të Akademisë, arsyetuara me shkrim dhe duhet të në mënyrë që, në bazë të rezultateve përmbajnë: të shqyrtimit dhe të vlerësimit të krijimtarisë shkencore a artistike të - Të dhënat e hollësishme për kandidatëve, të paraqiten propozimet punën shkencore ose për veprat e arsyetuara për zgjedhjen e artistike të kandidatit të propozuar; anëtarëve të Akademisë. - Vlerësimet e plota të pro- 2. Në Ligjin e Akademisë së Shken- pozuesve për rezultatet shkencore ose cave dhe të Arteve të Kosovës, neni artistike të kandidatit të propozuar; 20, përkatësisht në Statutin e ASHAK- dhe ut neni 20 është precizuar, se: - Të dhënat për recensionet e “Anëtar korrespondent i Akade- mëparshme të rezultateve të krijim- misë mund të zgjidhet punonjësi i tarisë shkencore ose artistike të shkencës ose i artit, shtetas i Kosovës, i kandidatit të propozuar. cili ka krijuar vepra shkencore ose 5. Në procedurën e dhënies së artistike të një rëndësie të veçantë”. vlerësimeve rreth krijimtarisë së 3. Në Statutin e ASHAK-ut, neni 18 kandidatëve, organet përkatëse të paragrafi 4, (4.1, 4.2 dhe 4.3), është institucioneve, që me Statutin e precizuar, se: ASHAK-ut janë të autorizuara të japin propozime për zgjedhjen e anëtarëve 4. “Anëtarë korrespodentë të Aka- të Akademisë, mund të angazhojnë demisë zgjidhen kandidatët që nuk edhe punonjës të dalluar të shkencës e kanë kaluar moshën 65 (gjashtë- e të artit dhe institucione jashtë mesit dhjetë e pesë) vjeçare”. të tyre. 4.1. “Kandidatët të cilët në ditën e 6. Dokumentacioni i nevojshëm i mbylljes së afatit për paraqitjen e kandidatit që propozohet: propozimeve mbushin 65 vjeç nuk mund të hyjnë në procedurën e - Propozimet e më së paku 2 (dy) zgjedhjeve”; recensentëve, të nënshkruara, të vulosura dhe të protokolluara nga 4.2. “Afati i mbylljes së paraqitjes së Institucioni që propozon; propozimeve përcaktohet me Qar- koren për propozimin e kandidatëve - Kopja e letërnjoftimit; për zgjedhjen e anëtarëve të Aka- - Ekstrakti lindjes origjinal, jo më i vjetër se 6 (gjashtë) muaj;
Vjetari 2016 31
- CV-ja e plotë Teknik të ASHAK-ut, në adresën: - Certifikata e shtetësisë së Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Republikës së Kosovës, origjinal; Kosovës, Prishtinë, rruga Agim Ramadani, nr. 305, Kati I, Zyra nr. 103. - Bibliografia e saktë e punimeve bashkë me fotokopjen e faqes së parë 8. Propozimet që në Akademi dhe të fundit të revistës, përmbajtjes arrijnë jashtë këtij afati nuk do të dhe punimit ku është publikuar merren parasysh. punimi; 9. Baza juridike e ASHAK-ut mund - Kopja e librit/librave, ballina, të shihet në faqenueb të ASHAK-ut në faqet e të dhënave të librit, për- http://www.ashak.org”. mbajtja, faqja e CIP-it, dhe faqja e U tha se Qarkorja do t’iu dërgohet fundit; të gjitha këshillave të fakulteteve të 7. Propozimet e arsyetuara bashkë universiteteve publike dhe këshillave me dokumentacionin e cekur në pikën shkencorë të instituteve shkencore që 6 të kësaj Qarkore duhet të dorëzohen financohen nga Buxheti i Republikës së çdo ditë pune prej orës 8:30 deri në Kosovës, më 1 shtator 2016. orën 15:00, deri më 17 tetor 2016 në Kryesia po ashtu miratoi edhe Shërbimin Profesional, Administrativ e Agjendën e veprimtarive parazgjedhore:
“AGJENDA E VEPRIMEVE PARAZGJEDHORE 2016 30 gusht 2016 Mbledhja e Kryesisë: Shpallja e zgjedhjeve; Caktimi datës së mbajtjes së zgjedhjeve (mbledhja e Kuvendit zgjedhor), më 21 dhjetor 2016.
1 shtator 2016 Shpallja e zgjedhjeve Dërgimi i Qarkores fakulteteve dhe instituteve publike.
17 tetor 2016 Afati i fundit për paraqitjen e propozimeve.
18 tetor 2016 Pasqyra e propozimeve për anëtarë të rinj.
19 tetor 2016 Mbledhja e Kryesisë: Njoftimi me propozimet që kanë arritur Caktimi i orarit të mbledhjeve të seksioneve, (më 25 dhe 26 tetor); Dërgimi i listave të propozimeve seksioneve për
32 Vjetari 2016
kandidatët përkatës; Kryesia kërkon prej seksioneve të shfaqin mendimin e tyre për secilin kandidat veç e veç (me recension nga së paku 2 anëtarë të vet); Afati për paraqitjen e recensioneve është 15 ditë (përmbyllur më 11 nëntor 2016).
25 - 26 tetor 2016 Mbledhjet e seksioneve: Shqyrtimi i propozimeve nga jashtë; Dhënia e propozimeve; Propozimet për avancimin e anëtarëve korrespondentë të Seksionit; Caktimi i recensentëve për të gjithë kandidatët e propozuar; Propozimi i kandidatëve për anëtarë të jashtëm dhe anëtarë të nderit; Propozimi i numrit të anëtarëve të rinj që mund të zgjidhen nga seksioni (përpjesëtimi midis seksioneve).
31 tetor 2016 Mbledhja e Kryesisë: Njoftimi me propozimet e seksioneve; Analiza e gjendjes; Përcaktimi i numrit të anëtarëve të rinj që do të zgjidhen – duke marrë parasysh përpjesëtimin midis seksioneve; Shqyrtimi i propozimeve Kryesia për anëtarë të jashtëm dhe anëtarë nderi; Propozimet për anëtarë të jashtëm dhe anëtarë nderi; Caktimi i recensentëve për anëtarët e propozuar;
11 nëntor 2016 Afati i fundit për dorëzimin e recensioneve të recensentëve bashkë me propozimet nga jashtë.
16 nëntor 2016 Përgatitja e materialeve për shikim nga Opinioni publik; Dërgimi i njoftimit për opinionin publik.
Vjetari 2016 33
17 – 24 nëntor 2016 Ekspozimi i materialeve në mjediset e Akademisë.
25 nëntor 2016 Mbledhja e Kryesisë: Pranimi dhe shqyrtimi kundërshtimeve eventuale; Caktimi i mbledhjes së seksioneve (29-30 nëntor 2016).
29 – 30 nëntor 2016 Mbledhjet e seksioneve: Shqyrtimi i vërejtjeve eventuale; Votimi për kandidatët e propozuar.
5 dhjetor 2016 Kryesisë i dërgohen propozimet e pranuara në seksione.
9 dhjetor 2016 Anëtarëve të Kuvendit u dërgohen recensionet për të gjithë kandidatët.
21 dhjetor 2016 Kuvendi zgjedhor”.
Kryesia më pas diskutoi dhe dokumente (Plani i menaxhimit të shqyrtoi edhe një varg çështjesh. rrezikut të ASHAK 2017-2019, Regjistri U diskutua për vazhdimin e pagesave i rrezikut 2016 dhe Regjistri i rrezikut të honorarëve për të angazhuarit në 2017). Për hartimin e tyre duhet të projektin Fjalori Enciklopedik i Kosovës. ngritët një grup punues nga SHPAT që Meqë me rishikim të buxhetit për vitin do të merret me çështjen në fjalë dhe 2016, janë ndarë mjete shtesë, Kryesia me këtë rast është e nevojshme të mori vendim për realizimin e pagesave angazhohet një konsulent nga jashtë sipas disponueshmërisë së mjeteve institucioni i cili do të mbështesë financiare për vitin 2016. U tha se grupin punues për hartimin e doku- realizimi i pagesave bëhet pas konfirmi- menteve në fjalë. mit nga Kryeredaktori i FEK-ut; Kryesia mori vendim për ngritjen e U diskutua çështja e hartimit të Grupit punues me këtë përbërje: Vjollca dokumenteve për Shërbimin profes- Hykolli, kryesuese dhe Ali Caka, Hilmi ional, administrativ dhe teknik të ASHAK. Zogjani, Furtuna Naka, Dafina Kavaja, L. Pula në diskutimin e saj sqaroi se anëtarë. Po ashtu u vendos të fillojnë bazuar në rekomandimet e Auditorit procedurat përkatëse për angazhimin e të përgjithshëm, për Shërbimin profes- konsulentit të jashtëm, që do të mbësh- ional administrativ dhe teknik të tesë dhe ndihmojë grupin punues të ASHAK ka nevojë të hartohen disa ASHAK-ut. Punët dhe detyrat e punës së
34 Vjetari 2016 konsulentit do të përcaktohen me shkallë të lartë. Nëse tejkalohet shuma e marrëveshje për shërbime të veçanta. mjeteve të planifikuara, atëherë gjatë Kryesia mori vendim për anga- auditimit mund të ketë rekomandim për zhimin e Znj. Liridona Shehu për punët mos planifikim të mjeteve financiare. në Qendrën Leksikografike Enciklo- Diskutuan edhe anëtarët e tjerë të pedike (QLE) për periudhën nga 23 Kryesisë. Gjatë diskutimeve u tha se shtator 2016- 23 dhjetor 2016 dhe gjatë muajit shtator e deri në dhjetor vendosi t’i paguhet paushalli në shumë ka aktivitete të parapara me Program- prej 200.00€ bruto, për çdo muaj. in e punës së ASHAK dhe se vetura Detyrat e punës të të lartpërmendurës është e domosdoshme për kryerjen e do të përcaktohen me kontratë mbi punëve. Prandaj u kërkua nga SHPA i vepër. ASHAK, të ndërmarrin veprimet e nevojshme për riparimin sa më të Kryesia njëherësh miratoi: shpejtë të veturës. U tha që Sekretarja - Raportin e udhëtimit zyrtar të e Akademisë të vazhdojë përpjekjet akademik Hivzi Islami dhe anëtarëve duke kontaktuar edhe me institucionet korrespondentë Jusuf Bajraktari dhe përkatëse, ashtu që të bëhet një Anton K. Berishaj, për qëndrimin e tyre zgjidhje e shpejtë e problemit në fjalë. në Tuz, më 9-11 gusht 2016, me rastin 10. Në mbledhjen e dt. 19 tetor e promovimit të dy veprave të Anton (XIX) Kryesia u njoftua me propozimet K. Berishaj: Shoqëria pa shtet dhe që kanë arritur brenda afatit të Virgjërat e përbetuara, dhe paraparë me Qarkoren për propozimin - Raportin e pjesëmarrjes në trajnim dhe zgjedhjen e anëtarëve të të punonjësve të SHPA-së, në Tiranë, Akademisë, nga institucionet kompe- më 30 qershor 2016-3 korrik 2016. tente jashtë Akademisë, si dhe me 9. Në mbledhjen e dt. 27 shtator kërkesën e Prof. dr. Muhamedin (XVIII), Kryesia diskutoi për çështjen e Kullashi, anëtar i jashtëm i ASHAK, për rregullimit të veturës së Akademisë pranimin e statusit të anëtarit (Peugeot 508 ST). Kryetari Islami korrespondent. njoftoi se gjatë qëndrimit zyrtar në L. Pula njoftoi se brenda afatit të Shqipëri vetura ka pësuar prishje të paraparë me Qarkoren për propozimin rëndë dhe deri më tani nuk ka mundur dhe zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë të riparohet për shkak të disa janë propozuar 52 kandidatë. Prej tyre procedurave administrative. Ai më pas 14 kandidatë nuk i plotësojnë kushtet kërkoi nga L. Pula të ofrojë sqarimet e për të hyrë në procedurën e nevojshme. L. Pula në fjalën e saj zgjedhjeve pasi që nuk e kanë sjellë njoftoi Kryesinë se vetura e lart- dokumentacionin e kompletuar. Prof. përmendur nuk mund të përdoret, dr. Muhamedin Kullashi, anëtar i meqë është bllokuar në tërësi. Mjetet jashtëm i ASHAK, i plotëson kushtet financiare të planifikuara për servisimin për të hyrë në procedurën e zgjedh- e saj nuk mjaftojnë për riparimin e jeve sipas Ligjit për Akademinë, neni tërësishëm, për shkak të prishjes në
Vjetari 2016 35
21 dhe Statutit të Akademisë, neni 21. Hoxhaj, Rexhep Gashi, Nerxhivane Dauti, Kryesia e miratoi pasqyrën e Hava Ismajli dhe Enver Kutllovci nuk i propozimeve për anëtarë korres- plotësojnë kushtet për të hyrë në pondentë të Akademisë: procedurën e zgjedhjeve pasi që nuk e kanë sjellë dokumentacionin e
kompletuar. Përveç propozimit u “PASYQRA E PROPOZIMEVE PËR mungojnë të gjitha dokumentet e tjera. ANËTARË KORRESPONDENTË TË III. Seksioni i Shkencave të Natyrës AKADEMISË Janë propozuar 20 kandidatë, 15 Brenda afatit të paraparë me kandidatë i kanë sjellë dokumentet Qarkoren për propozimin dhe zgjedh- sipas Qarkores. Kandidatët: Rexhep jen e anëtarëve të Akademisë, nga Gjergji, Faton Berisha, Azem Lajqi, institucionet kompetente jashtë Aka- Hasan Ahmeti dhe Jusuf Dedushaj nuk demisë janë propozuar për anëtarë i plotësojnë kushtet për të hyrë në korrespondentë të ASHAK-ut gjithsej procedurën e zgjedhjeve, pasi që: 52 kandidatë. 1. Kandidatit Rexhep Gjergji i Prof. dr. Muhamedin Kullashi, anëtar mungojnë: kopja e letërnjoftimit, i jashtëm i ASHAK, bazuar në Ligjin për certifikata e lindjes, certifikata e Akademinë, neni 21 dhe Statutin e shtetësisë dhe CV-ja; Akademisë, neni 21, brenda afatit të paraparë me Qarkore i ka parashtruar 2. Kandidatit Faton Berisha i kërkesë Kryesisë së Akademisë për mungojnë: kopja e letërnjoftimit, pranimin e statusit të anëtarit korrës- certifikata e lindjes, certifikata e pondent. shtetësisë dhe CV-ja; Gjithsej janë propozuar 53 kandidatë 3. Kandidatit Azem Lajqi i mungojnë: kopja e letërnjoftimit, I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë certifikata e lindjes dhe certifikata e Janë propozuar 11 kandidatë, 10 shtetësisë ; kandidatë i kanë sjellë dokumentet 4. Kandidatit Hasan Ahmeti i sipas Qarkores. Kandidati Begzad Baliu mungojnë: certifikata e lindjes dhe nuk i plotëson kushtet për të hyrë në certifikata e shtetësisë, dhe procedurën e zgjedhjeve pasi që nuk e ka sjellë dokumentacionin e komple- 5. Kandidati Jusuf Dedushaj i ka tuar, i mungon: CV-ja dhe bibliografia, mbushur 65 vjeç, më 10 tetor 2016 ndërsa certifikatën e lindjes, të shtetë- dhe sipas Ligjit, dhe Statutit nuk hyn sisë dhe kopjen e letërnjoftimit në procedurën e zgjedhjeve. kandidati i ka sjellë pas afatit të për- IV. Seksioni i Arteve caktuar me Qarkore. Janë propozuar 6 kandidatë, 3 II. Seksioni i Shkencave Shoqërore kandidatë i kanë sjellë dokumentet Janë propozuar 16 kandidatë, 11 sipas Qarkores. Kandidatët: Mentor kandidatë i kanë sjellë dokumentet Zyberaj, Emin Halili dhe Agim Salihu nuk sipas Qarkores. Kandidatët Enver i plotësojnë kushtet sipas Ligjit për
36 Vjetari 2016
Akademinë, neni 20 dhe 23, paragrafi 3. dhe disa redaktorë të fushave ende nuk Nga kjo që u tha më lartë del se i kanë kompletuar formularët për nga 53 kandidatë të propozuar, në realizimin e pagesave. Sa i përket procedurën e zgjedhjeve hyjnë 38 veprimtarisë botuese, ajo tha se në kandidatë, të cilët janë propozuar nga këtë kategori ka mjete financiare të jashtë dhe 1 kandidat (Muhamedin pashpenzuara, pasi që ka dorëshkrime Kullashi) që ka paraqitur kërkesën, të planifikuara në Programin e punës së konform Ligjit dhe Statutit të ASHAK, të cilat ende nuk janë dorëzuar Akademisë. për t’u përgatitur për shtyp. Po ashtu ajo njoftoi se tenderi i parë për shtypjen Në procedurën e zgjedhjeve hyjnë e librave ka dështuar, meqë komisioni gjithsej 39 kandidatë. ka pasur dilema për kualitetin e ofruar. Bashkëngjitur listat me emrat e Kompanitë që kanë ofruar çmimin më kandidatëve të propozuar”. të ulët nuk kanë paraqitur kualitet. Diskutuan H. Islami, A. Aliu, F. Tenderi është rishpallur dhe tani pritet Krasniqi dhe pas diskutimeve u tha se të vazhdojnë procedurat e parapara me seksioneve u dërgohen listat me emrat ligje përkatëse. e kandidatëve përkatës të cilët i Kryesia më pas miratoi raportet plotësojnë kushtet për të hyrë në nga udhëtimet zyrtare: procedurën e zgjedhjeve me kërkesë - Raportin e z. Ali Caka, drejtor i që seksionet të shfaqin mendimin e DPPTIK dhe znj. Furtuna Naka, udhë- tyre për secilin kandidat veç e veç (me heqëse e prokurimit, për qëndrimin e recension nga së paku 2 anëtarë të vet). tyre në Akademinë e Shkencave dhe të Kryesia po ashtu caktoi orarin e Arteve të Maqedonisë, më 9 shtator mbajtjes së mbledhjeve të seksioneve 2016; si më poshtë: - Raportin e akademik Rexhep 1. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Ismajli, për qëndrimin e tij në Vjenë, Letërsisë, më 25.10.2016, ora 13:00; në Institutin e Gjuhësisë, në Institutin e 2. Seksioni i Shkencave Shoqërore, Studimeve të Europës Juglindore, në më 25.10.2016, ora 11:00; Institutin e Romanistikës dhe në 3. Seksioni i Shkencave të Natyrës, Akademinë e Shkencave të Austrisë, më 26.10.2016, dhe më 26-30 shtator 2016; 4. Seksioni i Arteve, më 26.10.2016, - Raportin e akademik Ali Aliu, për ora 13:00. qëndrimin e tij në Tiranë, më 29 Në kuadër të kësaj mbledhjeje shtator-1 tetor 2016; Kryesinë u njoftua nga L. Pula me - Raportin e akademik Rexhep Ferri rrjedhën e punëve financiare. Ajo tha se dhe anëtar korrespondent Luan Mulliqi, pagesat për FEK, kanë filluar të kryhen për qëndrimin e tyre në Tuz, me qëllim dhe puna po ecën. Në disa raste ka të pjesëmarrjes në varrimin e maestro vonesa, meqë ka bashkëpunëtorë që Gjelosh Gjokaj, anëtar i jashtëm i nuk vijnë për t’i nënshkruar kontratat ASHAK, më 1- tetor 2016, dhe
Vjetari 2016 37
-Raportin e znj. Lendita Pula, për kandidat: Prof. dr. Gjyljeta Mushkolaj qëndrimin e saj në Akademinë e nga Fakulteti Juridik i UP; Shkencave dhe të Arteve të Sllovenisë, 3. Ka propozuar për avancim në Lubjanë, më 3-5 tetor 2016. anëtarët korrespondentë: Anton K. 11. Në mbledhjen e dt. 31 tetor Berishaj, Arsim Bajrami, Edi Shukriu (XX) në kuadër të pikës së parë të dhe Jusuf Bajraktari; rendit të ditës, Kryesia: 4. Ka caktuar recensentët për a. U njoftua me propozimet e hartimin e recensioneve për secilin seksioneve të Akademisë, si më kandidat; poshtë: 5. Ka propozuar për anëtarë të I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë jashtëm kandidatin: Kristaq Prifti; Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë i 6. Ka propozuar që numri i ASHAK në mbledhjen e mbajtur më anëtarëve të rinj që mund të zgjidhen 25.10.2016: nga seksioni të jetë katër (4). 1. Është njoftuar me listën e III. Seksioni i Shkencave të Natyrës kandidatëve të propozuar nga insti- Seksioni i Shkencave të Natyrës i tucionet përkatëse jashtë Akademisë; ASHAK në mbledhjen e mbajtur më 2. Nuk ka dhënë propozime nga 26.10.2016: brenda; 1. Është njoftuar me listën e 3. Ka propozuar për avancim anë- kandidatëve të propozuar nga insti- tarët korrespondentë Mehmet Halimi tucionet përkatëse jashtë Akademisë; dhe Zejnullah Rrahmani; 2. Nuk ka dhënë propozime nga 4. Ka caktuar recensentët për brenda; hartimin e recensioneve për secilin 3. Ka propozuar për avancim anë- kandidat; tarët korrespondentë: Arsim Morina, 5. Ka propozuar këta kandidatë për Qamil Haxhibeqiri dhe Salih Gashi; anëtarë të jashtëm: Bahri Beci, Matteo 4. Ka caktuar recensentët për Mandala dhe Luan Starova; hartimin e recensioneve për secilin 6. Ka propozuar që numri i anë- kandidat; tarëve të rinj që mund të zgjidhen nga 5. Nuk ka dhënë propozime për seksioni të jetë tre (3). anëtarë të jashtëm; II. Seksioni i Shkencave Shoqërore 6. Ka propozuar që numri i Seksioni i Shkencave Shoqërore i anëtarëve të rinj që mund të zgjidhen ASHAK në mbledhjen e mbajtur më nga seksioni të jetë katër (4). 25.10.2016: IV. Seksioni i Arteve 1. Është njoftuar me listën e Seksioni i Arteve i ASHAK në kandidatëve të propozuar nga insti- mbledhjen e mbajtur më 26.10.2016: tucionet përkatëse jashtë Akademisë; 1. Është njoftuar me listën e 2. Ka propozuar nga brenda një kandidatëve të propozuar nga insti-
38 Vjetari 2016 tucionet përkatëse jashtë Akademisë; I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, 2. Nuk ka dhënë propozime nga tre anëtarë të rinj; brenda; II. Seksioni i Shkencave Shoqërore, 3. Ka propozuar për avancim tre anëtarë të rinj; anëtarët korrespondentë: Luan Mulliqi III. Seksioni i Shkencave të Natyrës, dhe Xhevdet Xhafa; tre anëtarë të rinj; 4. Ka caktuar recensentët për IV. Seksioni i Arteve, një anëtar të hartimin e recensioneve për secilin ri. kandidat; Për të gjitha seksionet, me për- 5. Ka propozuar për anëtarë të jashtim të Seksionit të Arteve që e jashtëm kandidatin: Gëzim Qëndro; kanë kërkuar vetëm një anëtar, u tha 6. Ka propozuar për anëtarë nderi se numri i anëtarëve të rinj që do të kandidaten: Ermonela Jaho; zgjidhen mund të shkojë deri në tre veta, me vullnet që anëtari i tretë t’i 7. Ka propozuar që numri i përkasë gjinisë femërore. U tha po anëtarëve të rinj që mund të zgjidhen ashtu se Prof. dr. Muhamedin Kullashi, nga seksioni të jetë një (1)”. anëtar i jashtëm i ASHAK, nuk hyn në b. Pas analizimit të gjendjes, kuotën e Seksionit të Shkencave Kryesia diskutoi për përcaktimin e Shoqërore, pasi që ai i ka parashtruar numrit të anëtarëve të rinj që do të kërkesë Kryesisë së Akademisë për zgjidhen, duke marrë parasysh për- pranimin e statusit të anëtarit pjesëtimin midis seksioneve. Kryetari korrespondent, sipas Ligjit dhe Statutit Islami, në diskutimin e tij tha se kësaj të ASHAK. radhe duhet të bëjmë më shumë d. Shqyrtoi propozimeve e seksion- përpjekje për pranimin e kandidateve eve për anëtarë të jashtëm dhe femra. Kjo çështje nuk është e anëtarë të nderit dhe miratoi pro- përcaktuar me aktet normative të pozimet për këta anëtarë të jashtëm: ASHAK, por në opinion ka reagime të vazhdueshme. Së fundmi edhe nga I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i ALLEA, kemi pranuar një shkresë, e cila Letërsisë: Bahri Beci, Matteo Mandala mund të konsiderohet si apel akade- dhe Luan Starova; mive anëtare të saj, që në mesin e tyre II. Seksioni i Shkencave Shoqërore: të kenë anëtare femra. Po ashtu u tha Kristaq Prifti; që prioritet të kenë kandidatëve që III. Seksioni i Arteve: Gëzim Qëndro. njohin së paku një gjuhë të huaj. e. Miratoi propozimet për anëtarë Diskutuan edhe anëtarët e tjerë të të jashtëm Abdylmenaf Bexhetin dhe Kryesisë. Mentor Petrelën. c. Pas diskutimeve Kryesia për- f. Caktoi recensentët për hartimin e caktoi numrin e anëtarëve të rinj që do recensioneve për anëtarët e jashtëm të zgjidhen - duke marrë parasysh të propozuar: përpjesëtimin midis seksioneve, si:
Vjetari 2016 39
1. Mentor Petrela: Feriz Krasniqi U tha se veprat blihen pas dhe Arsim Morina realizimit të ekspozitave të anëtarëve 2. Bahri Beci: Rexhep Ismajli dhe korrespondentë të lartpërmendur, të Zejnullah Rrahmani; parapara me Programin e punës së ASHAK dhe i përkasin Fondit të 3. Matteo Mandala: Eqrem Basha veprave artistike të Akademisë. dhe Sabri Hamiti; 12. Në mbledhjen e dt. 17 nëntor 4. Luan Starova: Ali Aliu dhe (XXI) Kryesia shqyrtoi raportin e Mehmet Kraja; përgatitur nga Ali Aliu dhe Eqrem 5. Kristaq Prifti: Jusuf Bajraktari dhe Basha, koordinatorë të grupit punues Hivzi Islami; për përgatitjen e botimit të antologjive 6. Abdylmenaf Bexheti: Isa Mustafa respektive së letrarëve akademikë, dhe Hivzi Islami; rezultat i bashkëpunimit në mes të 7. Gëzim Qëndro: Luan Mulliqi dhe Akademisë së Shkencave dhe të Rexhep Ferri. Arteve të Kosovës dhe Akademisë së Më pas Kryesia e shqyrtoi shkallën Shkencave dhe të Arteve të e realizimit të Programit të punës së Maqedonisë. Raporti është pjesë ASHAK-ut për vitin 2016. U tha se përbërëse e këtij procesverbali. Programi i punës është realizuar Raporti u miratua dhe Kryesia mori relativisht mirë dhe deri në fund të vendim për botimin e dorëshkrimit: vitit pritet të realizohet në tërësi. Antologjia e poetëve dhe tregimtarëve Shkalla e realizimit të Programit të të ASHAK, si dhe vendosi të paguhen punës së ASHAK për vitin 2016 është paushallët për personat e angazhuar, pjesë përbërëse e procesverbalit. si më poshtë: Në kuadër të pikës së fundit të 1. Resul Shabanit i paguhet rendit të ditës të kësaj mbledhjeje paushalli në vlerë prej 3,200.00 € Kryesia miratoi propozimin e bruto, për përkthimin e vargjeve nga Komisionit për blerjen e veprave gjuha shqipe në gjuhën maqedonase artistike dhe mori vendim për blerjen e dhe për përkthimin e shënimeve të veprave: autorëve me parathënie, dhe 1. “Hasjania”, skulpturë e autorit 2. Fatbardha Shehut i paguhet Luan Mulliqi, anëtar korrespondent i paushalli në vlerë prej 880.00€ bruto, ASHAK. Dimensioni 55x15x13, legurë për përkthimin e tregimeve. bronzi, 2016, me çmim prej 2.500€; Më pas Kryesia u njoftua nga L. 2. ‘’Autobiografia 105”, pikturë në Pula për ecurinë e pagesave për pëlhurë (teknikë e kombinuar), e Fjalorin Enciklopedik të Kosovës. L. autorit Xhevdet Xhafa, anëtar Pula në fjalën e saj tha se deri më tani korrespondent i ASHAK. Dimensioni janë proceduar shumica e pagesave, 105x100 cm, 2014, me çmim prej ditëve në vijim do të procedohen edhe 2.500€. pagesat për tri fusha të cilat pritet t’i dërgojnë shënimet përkatëse.
40 Vjetari 2016
Diskutuan H. Islami, A. Aliu, E. 13. Në mbledhjen e dt. 25 nëntor Basha dhe pas diskutimeve u tha që në (XXII) u shqyrtuan kundërshtimet që këtë fazë krahas hartuesve të zërave të kanë arritur në Akademi gjatë afatit të paguhen paushallët edhe për të paraparë me Qarkore (17-24 nëntor angazhuarit në punët redaktoriale si 2016). më poshtë: L. Pula njoftoi se gjatë afatit të 1. Për punët redaktoriale të lartcekur kanë arritur kundërshtime rishkrimit të zërave për tekstet e për kandidatët e propozuar nga fushave të veçanta, akademik Mehmet Fakulteti i Mjekësisë dhe një tjetër ka Krajës i paguhen mjetet financiare në arritur për një kandidat të Fakultetit të vlerë prej 5,000.00€; Arteve. U tha se kundërshtimet t’u 2. Për punët redaktoriale të dërgohen seksioneve përkatëse të rishkrimit të zërave për tekstet e ASHAK. fushave të Arteve pamore dhe Artit Kryesia po ashtu caktoi datat e muzikor, akademik Eqrem Bashës i mbajtjes së mbledhjeve të seksioneve, paguhen mjetet financiare në vlerë prej sipas agjendës së miratuar, më 30 2,500.00€; 08.2016. 3. Për punët redaktoriale të Njëherësh, Kryesia vendosi të rishkrimit të zërave për tekstet e fushës thërrasë mbledhjen e XC të Kuvendit së Albanologjisë, akademik Rexhep të Akademisë, më 21 dhjetor 2016, Ismajlit i paguhen mjetet financiare në ora 11:00, me këtë rend dite: miratimi vlerë prej 2,000.00€. i procesverbalit të mbledhjes LXXXIX të Kryesia po ashtu miratoi për botim Kuvendit; emërimi i Komisionit të dorëshkrimin e QLE-së: Fjalësi shqip i zgjedhjeve; paraqitja e arsyetimeve të lematizuar i fjalorit serbokroatisht- shkurtra të sekretarëve të seksioneve shqip, të Sokol Dobroshit, të vitit 1953. për secilin kandidat(për anëtarë të rregullt, për anëtarë korrespondentë Në kuadër të pikës së fundit të dhe për anëtarë të jashtëm), si dhe rendit të ditës Kryesia: votimi dhe shpallja e rezultateve të - mori vendim për mbajtjen e votimit. takimit për Fjalorin Enciklopedik të 14. Në mbledhjen e dt. 20 dhjetor Kosovës, në Durrës, nga data 8-11 (XXIII) Kryesia miratoi raportin gjashtë dhjetor 2016. U tha se pjesëmarrësve mujor të punës (korrik-dhjetor 2016) të takimit t’u paguhen shpenzimet e për projektin “Kadastri i ndotësve të akomodimit, transportit, materialeve ujërave efluent në recipient dhe të punës, si dhe 20% e mëditjeve trajtimi i tyre (me biosorbent dhe ditore për katër ditë, dhe osmozë të kundërt) dhe mori vendim - miratoi raportin e Ali Aliut për për pagimin e paushallëve personave qëndrimin e tij në Gjermani, më 6-12 të angazhuar në projekt, si më poshtë: nëntor 2016, me ftesë të Shoqatës 1. Akademik Nexhat Daci, Shqiptaro-Gjermane “Pavarësia”. 3,220.00€;
Vjetari 2016 41
2. Anëtar korresp. Salih Gashi, Më pas u diskutua për hartimin e 2,240.00€; rregulloreve të ASHAK: Rregullorja për 3. Dr. sc. Majlinda Daci Ajvazi, propozimin dhe zgjedhjen e anëtarëve 2,140.00€; të Kryesisë së Akademisë, Rregullorja për veprimtarinë botuese dhe Rregull- 4. Dr. Bashkim Thaqi, orja për honorarët e veprimtarisë 1,360.00€; botuese. U tha se Grupi punues ka 5. Mr. Bardh Begolli, punuar dhe ka hartuar draftet e para 1,300.00€; të rregulloreve, por ka ende punë dhe 6. Dr. Lulzim Zeneli, se ato duhet të plotësohen. Duke 390.00€; marrë parasysh se gjysma e dytë e vitit 7. Ms. Dafina Hoxha, ishte e ngarkuar me aktivitete në 984.00€; Akademi, në të cilat ishin të përfshirë 8. Ms. Arta Rudi, disa nga anëtarët e Grupit punues, u 900.00€. vendos që miratimi i rregulloreve në fjalë të shtyhet në afat kohor prej 3 Në kuadër të kësaj mbledhjeje, muajsh. Kryesia u njoftua nga L. Pula për rrjedhën e Grupi punues për hartimin Në kuadër të pikës së fundi të e dokumenteve sipas rekomandimit të rendit të ditës, Kryesia mori vendim Auditorit të Përgjithshëm: Plani i për vazhdimin e angazhimit të Prof. dr. menaxhimit të rrezikut të ASHAK Nebi Caka, për punët në QLE, deri më 2017-2019, e cila tha se grupi në 30.06.2016, si dhe miratoi raportet e bashkëpunim me konsulentin e jasht- udhëtimeve zyrtare si më poshtë: ëm kanë kryer punët e parapara dhe - Raportin e punonjësve të kanë finalizuar Planin e menaxhimit të Shërbimit profesional administrativ e rrezikut të ASHAK 2017-2019. Grupi teknik të ASHAK, për pjesëmarrjen në punues në bashkëpunim me konsulen- punëtorinë për hartimin e Planit të tin e jashtëm po ashtu ka hartuar edhe menaxhimit të rrezikut të ASHAK Regjistrin e rrezikut 2016 dhe 2017, si 2017-2019, në Tiranë, më 25-28 dhe Rregulloren e brendshme për nëntor 2016; përkufizim të situatave të konflikteve - Raportin e akademik Hivzi Islami të interesit. Ajo më pas propozoi për qëndrimin e tij në Tiranë, me anëtarët e Grupit punues për qëllim të pjesëmarrjes në Samitin mbi menaxhimin e rrezikut të ASHAK 2017- diasporën dhe mundësinë e 2019, në përbërje prej: Vjollca Hykolli, investimeve në trojet amë, më 25-27 koordinatore dhe Ali Caka, Hilmi nëntor 2016; Zogjani, Furtuna Naka, Dafina Kavaja, - Raportin e kryeredaktorit të FEK, anëtarë. për takimin e Redaksisë qendrore me Kryesia miratoi dokumentet e lart- anëtarët e redaksive të fushave të FEK, shënuara dhe përbërjen e Grupit në Durrës, më 8-11 dhjetor 2016; punues. - Raportin e akademik Hivzi Islami
42 Vjetari 2016 me bashkëpunëtorë, për qëndrimin në Shukriu, kryetare, akademik Jusuf Akademinë Sllovene, në Lubjanë, më Bajraktari dhe anëtar korrespondent 11-14 dhjetor 2016. Luan Mulliqi, anëtarë, i caktuar nga Njëherësh, në fund Kryetari Islami Kryesia e Akademisë, më 13 maj 2016 kërkoi nga kryetari dhe anëtarët e organizoi tryezën shkencore me temë Redaksisë për faqen ueb të ASHAK, të “Trashëgimia Kulturore e Kosovës sot”. përcjellin ndryshimet eventuale në Në tryezë u fol për gjendjen e Akademi dhe të përditësojnë faqenueb trashëgimisë kulturore në nivel të sipas nevojës. Republikës së Kosovës, përmes referimit të studiueseve dhe disku- 15. Në mbledhjen e fundit për vitin timeve të aspekteve të ndryshme të 2015, dt. 29 dhjetor (XXIV), Kryesia: fushës. Në të u trajtuan çështjet e vendosi që anëtarët e rregullt dhe legjislacionit dhe të administrimit të anëtarët korrespondentë të Akademisë, trashëgimisë kulturore, të kategorive të zgjedhur në Kuvendin zgjedhor të të trashëgimisë arkitekturore dhe saj, më 21 dhjetor 2016, të përfshihen kishat mesjetare nga aspekti arke- në listat e pagesave të rregullta mujore ologjik, trashëgimia e artit muzikor, (shpërblimeve), duke reflektuar të artit pamor dhe të teatrit dhe filmit. gjitha ndryshimet financiare; Vendosi Tryeza solli risi dhe trajtimin e kaheve të fillojnë procedurat përkatëse për antropologjike të trashëgimisë shpirtë- angazhimin e punonjësit për punët në rore, të simbiozës mes trashëgimisë Qendrën Leksikografike Enciklopedike natyrore dhe kulturore, si dhe (QLE). Punët dhe detyrat e punës së zhvillimin e turizmit mbështetur në punonjësit do të përcaktohen me trashëgiminë arkeologjike. marrëveshje për shërbime të veçanta, si dhe vendosi që më 11 janar 2017, ora 11:00 të mbahet ceremonia III. SEKSIONI I GJUHËSISË DHE I inauguruese në të cilën anëtarëve të LETËRSISË rinj të Akademisë do t’u ndahen Fletë dëshmitë përkatëse. PROJEKTE Në fund u diskutua çështja e 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. – akomodimit nëpër kabinete për Puna rreth Fjalorit Enciklopedik po anëtarët e rinj. U tha që sistemimi të shkon drejt finalizimit. Ka përfunduar bëhet sipas seksioneve të ASHAK. hartimi i zërave në të gjitha fushat. Janë bashkuar në një dorëshkrim sipas AKTIVITETET E REALIZUARA NGA renditjes alfabetike. Ka përfunduar KRYESIA E AKADEMISË dhe dora e parë e redaktimit. Është 1. Tryezë shkencore: “Trashëgimia kryer lektura e materialit. Një draft Kulturore e Kosovës sot”. prej rreth 2020 faqesh është shtypur Këshilli për Trashëgimi në përbërje dhe shpërndarë redaktorëve të prej: anëtare korrespondente Edi fushave dhe anëtarëve të Akademisë. Në muajin dhjetor është realizuar
Vjetari 2016 43 takimi i fundit i redaktorëve të fushave nga shtypi fjalësi i lematizuar i Fjalorit me redaksinë qendrore në Durrës ku të Sokol Dobroshit. Do të shërbejë si janë diskutuar vërejtjet dhe janë bazë për përpunimin e mëtejshëm të kërkuar ndërhyrjet finale. Janë teksteve. Vazhdon puna në skanimin zhvilluar edhe diskutimet në seksione dhe digjitalizimin e revistave të me redaksinë qendrore. Në proces botuara në Kosovë. Është skanuar janë raportimet e fundit të vërejtjeve e “Jeta e Re” e plotë (para vitit 1968). Po sugjerimeve që kanë anëtarët e pritet që brenda vitit të finalizohet i Akademisë dhe redaksitë e fushave, gjithë teksti. Synohet botimi diskutohen detajet, mungesat eventu- përmbledhës i fjalorit të gjuhës shqipe ale, bëhen harmonizimet, krahasimet në Kosovë para Kongresit të e teksteve ndërmjet fushave të veçan- Drejtshkrimit (1972). Edhe më tutje ta, për të përafruar veprimet deri te evidentohen vështirësitë rreth ngritjes version final. së kapaciteteve dhe aftësimit teknik e 2. Këshilli Ndërakademik për profesional të Qendrës Leksikografike Gjuhën Shqipe. – Veprimtaria e Enciklopedike, sigurimi i skanerëve Këshillit, që është dhe pjesë e dhe mjeteve të tjera të sofistikuara Protokollit të bashkëpunimit midis teknike, të domosdoshme për punë. ASHAK dhe ASHSH, gjatë vitit 2016 4. Vepra e plotë e Norbert Joklit. – ishte paraparë të zhvillohej në Përgatitja dhe botimi i veprës së Prishtinë, por në këtë periudhë ai nuk albanologut austriak Norbert Jokl ka ka realizuar asnjë takim por janë qenë e paraparë të marrë më shumë këmbyer raporte dhe materiale të kohë. Problemet paraqiten qoftë në punës. Ende nuk është gjetur mënyra mbledhjen e materialit, në përkthimin e kompensimit të anëtarëve të dhe sistemimin e tij, apo në për- grupeve punuese dhe nuk është gatitjen për botim, që kërkon një realizuar riformatimi i pjesës kosovare kujdes të veçantë për shkak të të Këshillit, e cila humbi anëtarë dhe specifikave, shenjave e grafive, si dhe pat mungesa për shkak të sëmundjeve krahasimeve të domosdoshme të disa të tjerëve. Synohet të mblidhen dorëshkrimeve. Gjatë vitit 2016 është dhe të sistemohen materialet e punës realizuar vëllimi 2, që përfshin artikuj, së deritashme, diskutimet, pro- studime, që kanë të bëjnë me pozimet, arritjet sipas fushave e historinë e lashtë të shqipes, disa të grupeve të punës, që t’i paraqiten marra nga arkivi i Institutit të Gjuhësisë akademive si një material për- në Tiranë dhe një pjesë të përkthyer mbledhës i aktivitetit të Këshillit, që nga Dr. Skënder Gashi. Vëllimi 3 shkon drejt përmbylljes, apo si Hulumtime linguistike-kulturohistorike dorëshkrim, i cili një ditë mund të në fushë të shqipes është në fazën e shohë dritën e botimit. përgatitjes dhe pritet të dalë nga fundi 3. Shqipja e shkruar në Kosovë në i vitit 2017. Ky projekt do të vazhdojë shekullin XX – Është kryer dhe ka dalë me mbledhjen, sistemimin, përkthimin dhe botimin e kontributeve të tjera të
44 Vjetari 2016
Norbert Joklit me qëllim që vepra e tij pjesë të programit u paraqit dhe të dalë sa më e plotë. akademik Mehmet Kraja, nga ASHAK-u, me kumtesën “Kadare dhe Kosova”. Takimin në emër të ASHAK-ut e TUBIME SHKENCORE përshëndeti nënkryetari, akademik Ali 1. Ndre Mjeda - 150 vjetori i lindjes. Aliu. Ditën e dytë u organizua një - Konferencë shkencore. Përvjetori i bisedë me përkthyesit e veprës së lindjes së poetit, klerikut, gjuhëtarit Kadaresë, në shtëpinë-muze të tij në dhe studiuesit Ndre Mjeda (20 nëntor Gjirokastër. 1866 - 1 gusht 1937) u shënua në 3. 100 vjetori i lindjes së Esad ambientet e ASHAK-ut në Prishtinë me Mekulit.- Përvjetori i poetit, për- një konferencë shkencore organizuar kthyesit, botuesit dhe kryetarit të parë nga Akademia e Shkencave dhe e të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve e Kosovës dhe Akademia e Arteve të Kosovës, Esad Mekuli (17 Shkencave e Shqipërisë, si pjesë e dhjetor 1916 – 6 gusht 1993), i Protokollit për bashkëpunim midis paraparë të shënohet me një tryezë tyre, e përgatitur nga Këshilli orga- shkencore, u mbajt me datë 6 dhjetor nizativ, i përbërë nga: Sabri Hamiti, 2016 në ambientet e ASHAK-ut. Rexhep Ismajli, Kolec Topalli, Floresha Këshilli organizues Ali Aliu, Mehmet Dado, Shaban Sinani dhe Eqrem Kraja dhe Eqrem Basha kishin ftuar 12 Basha. Konferenca u mbajt me 15 pjesëmarrës, studiues, kritikë letrarë, shtator 2016 dhe në të u paraqitën me njohës të veprës së Mekulit, nga kumtesa 18 pjesëmarrës nga Kosova Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia. dhe Shqipëria, sa ishin paraparë me Morën pjesë 11 prej tyre. Tryeza u program dhe ishin ftuar. Njëkohësisht konsiderua e suksesshme, pjesë- u mblodhën të gjithë kontributet e marrësit tashmë i kanë dorëzuar pjesëmarrësve dhe u finalizuan për versionet për shtyp të kumtesave të botim. Konferenca solli kontribute të tyre, të cilat janë gati për botim dhe do reja në ndriçimin e personalitetit të të publikohen në numrin vijues të Mjedës, krijimtarisë së tij poetike, revistës “Studime”. studimeve letrare e gjuhësore, shkrim- eve fetare, etj. 2. 80 vjetori i lindjes së Ismail BOTIME Kadaresë – Shënimi i përvjetorit të 1. Studimet albanistike në Amerikë lindjes së Kadaresë, anëtar i jashtëm i Materialet e Konferencës shkencore, Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të organizuar nga Seksioni i Gjuhësisë të Kosovës, u organizua në Tiranë, si dhe i Letërsisë, mbajtur me 25 e 26 pjesë e Protokollit të bashkëpunimit shtator, 2015, në ambientet e ASHAK midis ASHSH dhe ASHAK. Veprimtaria në Prishtinë. Në Konferencë u më shumë kishte karakter ceremonial, paraqitën 48 pjesëmarrës nga Kosova, por në vazhdim u mbajtën edhe 3-4 Shqipëria, nga SHBA-të, Gjermania, kumtesa rreth veprës së tij. Në këtë Italia, Polonia, etj., disa dërguan vetëm
Vjetari 2016 45 kumtesat. U zhvilluan diskutime të faqesh, i bërë gati që nga nëntori i vitit gjera, ndërsa në fund të Konferencës u 2016. Në të janë 18 kumtesa, të të aprovua Ftesa, që pjesëmarrësit ia gjithë pjesëmarrësve në Konferencë. drejtuan opinionit publik e shkencor, Libri planifikohej të dilte në vitin jubilar, autoriteteve shkencore e universitare sado që ishte paraparë në fillim të vitit të Kosovës dhe Shqipërisë, të SHBA-ve, 2017. Por për shkak të vonesave në komunitetit shqiptar në SHBA, që të tenderimin e shtypshkronjës, dorë- shtrojnë çështjen e themelimit të një shkrimi u dërgua në shtyp në janar, qendre hulumtuese arsimore në një 2017. prej qendrave universitare amerikane. 4. Revista Studime – Në fillim të Të gjitha këto materiale u përfshinë në 2016-ës doli numri 22 i revistës botimin voluminoz, rreth 660 faqesh, “Studime” me artikuj e studime të të përgatitur nga akademik Rexhep emrave të njohur nga gjuhësia e Ismajli, që ishte në krye të organizimit letërsia, me in memoriamin për Hans të kësaj Konference. Jurgen Sasse, albanologun, arvanit- 2. Norbert Jokl: Studime historike ologun e njohur dhe me rubrikat e krahasuese për gjuhën shqipe. – përhershme me kritika e recensione të Vëllimi II i veprës së albanologut botimeve të ndryshme. Një pjesë të austriak ka qenë gati për shtyp në fund revistës zunë materialet e Tryezës të vitit 2016. I përgatitur nga akademik shkencore Zhvillimet e reja në letërsinë Rexhep Ismajli dhe prof. dr. Heiner shqiptare, të organizuar nga SGJL dhe Eichner, ai përfshin artikuj, studime, që të mbajtur me 15 qershor 2015. Gjatë kanë të bëjnë me historinë e lashtë të kësaj kohe janë mbledhur një numër shqipes dhe ka një vëllim prej 943 materialesh të tjera, të cilët janë në faqesh. Disa prej këtyre teksteve u proces redaktimi për numrin 23 që morën nga arkivi i Institutit të parashihet të dalë nga muaji shkurt Gjuhësisë në Tiranë, ndërsa një pjesë 2017. Në këtë numër do të janë përkthyer nga Dr. Skënder Gashi. inkuadrohen edhe materialet e tryezës Janë mbledhur të gjitha tekstet shkencore kushtuar 100 vjetorit të origjinale, në gjuhën gjermane dhe lindjes së Esad Mekulit, mbajtur me 6 janë paraqitur të skanuara ose të dhjetor 2016. fotokopjuara me cilësinë e pranueshme për botim. Synohej të Sekretar i Seksionit dërgohej për shtyp nga fundi i vitit Akademik Eqrem Basha d.v. 2016, por u dërgua në janar të 2017- tës për shkak të zvarritjeve në tenderimin e shtypshkronjave. IV. SEKSIONI I SHKENCAVE 3. Ndre Mjeda - 150 vjetori i lindjes SHOQËRORE – Materialet e Konferencës shkencore “Ndre Mjeda - 150 vjetori i lindjes” janë PROJEKTE mbledhur në një vëllim prej rreth 250 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. –
46 Vjetari 2016
Puna rreth Fjalorit Enciklopedik po aspekte nga jeta dhe vepra e Isa shkon drejt finalizimit. Ka përfunduar Boletinit; vendin që zë ai në historinë hartimi i zërave në të gjitha fushat. kombëtare; për rolin e tij në Janë bashkuar në një dorëshkrim sipas kryengritjen e vitit 1912; për kontri- renditjes alfabetike. Ka përfunduar butin e tij për shpalljen e pavarësisë së dhe dora e parë e redaktimit. Është Shqipërisë; për vlerësimet dhe kryer lektura e materialit. Një draft trajtimin e tij në dokumentet arkivore prej rreth 2020 faqesh është shtypur të kohës; për prezencën e tij në tekstet dhe u është shpërndarë redaktorëve mësimore dhe për shumë aspekte të fushave dhe anëtarëve të tjera që lidhen me emrin e Isa Akademisë. Në muajin dhjetor në Boletinit. Pas kumtesave u bënë Durrës është realizuar takimi i fundit i diskutime të frytshme lidhur me redaktorëve të fushave me redaksinë temën bosht, ndërsa në fjalën e qendrore ku janë diskutuar vërejtjet mbylljes kryetari i K. Organizues i dhe janë kërkuar ndërhyrjet finale. falënderoi pjesëmarrësit për kontri- Janë zhvilluar edhe diskutimet në butin e tyre dhe kërkoi nga ata që seksione me redaksinë qendrore. Në kumtesat t’i dërgojnë për botim. proces janë raportimet e fundit të 2. Tryezë Shkencore: “Për Migrimet” vërejtjeve e sugjerimeve që kanë Tryeza u mbajt më 15 dhjetor 2016. anëtarët e Akademisë dhe redaksitë e Përveç fjalës së hapjes, mbajtur nga fushave, diskutohen detajet, mungesat akademik Anton K. Berishaj, kryetari i eventuale, bëhen harmonizimet, Këshillit organizativ, tetë referues krahasimet e teksteve ndërmjet prezantuan rezultatet e tyre lidhur me fushave të veçanta, për të përafruar këto çështje: faktorët në migrimet e veprimet deri te version final. jashtme; aspekte etnografike të migrimit të brendshëm; rolin e TUBIME SHKENCORE diasporës shqiptare në Kosovë; analizën gjeografike të zonave 1. Tryezë Shkencore: “100-vjet nga migruese në regjion; migrimet e vrasja e Isa Boletinit”. Tryeza popullsisë kosovare dhe asaj të Shkencore është organizuar në bazë të Luginës së Preshevës si dhe probleme Protokollit për bashkëpunim midis tjera interesante nga kjo fushë- ASHAK dhe ASHSH. Është përgatitur veprimtari. Pas kumtesave pati edhe dhe realizuar me përkujdesjen e diskutime të frytshme për temën Këshillit Organizues me 25 nëntor bosht. Kryetari i Këshillit organizativ, 2016. Fjalën e hapjes e mbajti Anton K. në mbyllje të tryezës e cilësoi temën e Berishaj, ndërsa me kumtesa u trajtuar me interes të veçantë dhe paraqiten tetë referues të cilët mjaft të suksesshme. Ai kërkoi nga elaboruan fakte dhe të dhëna historike pjesëmarrësit që t’i përgatisin dhe t’i për veprimtarinë politike e luftarake të dërgojnë kumtesat e tyre për botim. kësaj figure të veçantë të historisë tonë kombëtare. Tryeza shqyrtoi 3. Tryezë shkencore:
Vjetari 2016 47
“Bashkëpunimi ekonomik rajonal: terminologji kushtetuese dhe parla- sfidat dhe perspektivat”- Problemet e mentare”.- Pritet të del nga shtypi. zhvillimit të strukturës ekonomike të 7. Edi Shukriu: “Studimet e Kosovës shpijnë në domosdoshmërinë Dardanisë-Kulti i Diellit, përkrenarja e lidhjeve më të forta ekonomike me ilire, monumentet epigrafike, shan- trojet shqiptare dhe vendet fqinje. donet paleokristiane dhe aspektet e Këto lidhje për Republikën e Kosovës zhvillimeve ekonomike, arkeologjike, kanë rendësi jo vetëm ekonomike, por letrare dhe të antropologjisë fizike”. edhe politike, sepse nëpërmjet tyre do Pritet të del nga shtypi. të arriheshin objektivat më të gjera 8. Shemsi Krasniqi: “Ekokultura, socio-politike. Një tryezë, në këtë natyra në kulturën popullore shqip- temë do të tubonte disa studiues nga tare”.- Pritet të del nga shtypi. Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Presheva e Bujanovci dhe nga Mali i Zi, 9. Jusuf Bajraktari: “Bajram Curri në për të prezantuar pikëpamjet e tyre dokumentet arkivore”.- Vëllimi me lidhur me kushtet dhe me mundësitë e dokumente arkivore trajton rolin dhe integrimeve dhe rritjes së komple- veprimtarinë politike e ushtarake të mentaritetit të ekonomive të këtyre Bajram Currit për pavarësinë dhe vendeve dhe rajonit. Tryeza do të konsolidimin e shtetit shqiptar dhe mbahet në gjysmën e dytë të këtij viti. çështjen e Kosovës. Është një material me vlerë dhe me interes burimor. Ai
paraqet një begati faktografike për BOTIME njohjen sa më të gjithanshme të 1. Anton K. Berishaj: “Virgjërat e ngjarjeve e të personaliteteve që kanë përbetuara- Jeta ndërmjet detyrimit dhe bashkëvepruar me Bajram Currin në vetëflijimit”.- Dorëshkrimi është botuar. periudhën midis viteve 1912 deri më 2. Muhamed Mufaku: “Nga historia 1925, kur ai u vra. Puna rreth e shqiptarëve të Egjiptit gjatë shekujve mbarështrimit dhe përkthimit të XV-XX”.- Dorëshkrimi është botuar. dokumenteve vazhdon dhe pritet të përgatitet për botim këtë vit. 3. Muhamedin Kullashi: “Dy gje- anologji të modernitetit”.- Dorëshkrimi 10. Ferhmi Rexhepi dhe Frashër është botuar. Demaj: “Çështja shqiptare sipas burimeve britanike dhe austro- 4. Tryezë Shkencore: “Investimet e hungareze në prag të Luftës së Parë huaja direkte në Kosovë”.- Kontributet Botërore (1912-1914)”.- Autorët po autoriale të tryezës në fjalë janë përgatisin për botim një dorëshkrim i botuar në vëllim të veçantë. cili trajton periudhën historike pas 5. Blerim Latifi: “Metafizika e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë emancipimit-Ideja e emancipimit të dhe copëtimit të trojeve shqiptare. Do njeriut në historinë e mendimit perënd- të analizojnë kohën e zhvillimit të imor”.- Dorëshkrimi është botuar. shumë ngjarjeve, përpjekjeve dhe 6. Arsim Bajrami: “Fjalori me kryengritjeve shqiptare posaçërisht në
48 Vjetari 2016
Kosovë, të cilat janë pasqyruar nga me redaksinë qendrore në Durrës ku burimet diplomatike britanike dhe janë diskutuar vërejtjet dhe janë austro-hungareze. Dorëshkrimi është kërkuar ndërhyrjet finale. Janë në përgatitje e sipër dhe pritet të zhvilluar edhe diskutimet në seksione botohet në vitin 2017. me redaksinë qendrore. Në proces 11. Revista Studime Shoqërore 3 janë raportimet e fundit të vërejtjeve e është botuar. sugjerimeve që kanë anëtarët e Akademisë dhe redaksitë e fushave, Ky numër i revistës është mjaft i diskutohen detajet, mungesat event- pasur. Ka 18 artikuj shkencor të uale, bëhen harmonizimet, krahasimet autorëve nga lëmi i kësaj fushë e teksteve ndërmjet fushave të veprimtarie; pesë autorë që prezant- veçanta, për të përafruar veprimet ojnë promovimet e botimeve të deri te version final. shkencave shoqërore; tre autorë që në vështrimet e tyre trajtojnë tema të 2. Kadastri i ndotësve të ujërave përvjetorëve të ndryshme; tre autorë efluent në recipient dhe trajtimi i tyre kanë shkruar recensione për veprat e (me biosorbent dhe osmozë të botuara dhe pesë autorë u kanë ku- kundërt). - Ky projekt i takon kimisë së shtuar artikuj përkujtimorë pesë shke- mjedisit dhe ka karakter hulumtues ncëtarëve nga kjo fushë veprimtari. dhe aplikativ. Projekti udhëhiqet nga akademik Nexhat Daci. Trajtimi i
ujërave mund të ndahet në tri kategori Sekretar i Seksionit kryesore: Pastrimi për nevoja shtëpi- Akademik Jusuf Bajraktari d.v. ake, trajtimi për përdorime speciale industriale si dhe trajtimi i ujërave V. SEKSIONI I SHKENCAVE TË hedhurinë për t’i bërë ato të NATYRËS pranueshme për lirim në recipient apo ripërdorim. Trajtimi i ujërave hedhur-
inë të shkarkimeve industriale gjatë PROJEKTE shekullit të kaluar është bërë me 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. – metoda kimike, fiziko-kimike dhe Puna rreth Fjalorit Enciklopedik po biologjike. Substancat e përdorura për shkon drejt finalizimit. Ka përfunduar këtë qëllim kanë liruar llaçe të cilat hartimi i zërave në të gjitha fushat. kanë paraqitur problem mjedisor për Janë bashkuar në një dorëshkrim sipas shkak të përmbajtjes së specieve renditjes alfabetike. Ka përfunduar metalike, herbicideve, pesticideve apo dhe dora e parë e redaktimit. Është fenolëve. Projekti është duke u kryer lektura e materialit. Një draft realizuar sipas dinamikës së paraparë prej rreth 2020 faqesh është shtypur me programin e punës dhe për- dhe shpërndarë redaktorëve të mbajtjen e aprovuar të projektit. Deri fushave dhe anëtarëve të Akademisë. më tani, në vitin 2016 është bërë Në muajin dhjetor është realizuar trajtimi i ujërave kryesisht me absorb- takimi i fundit i redaktorëve të fushave ent bimor dhe tretësirat standarde të
Vjetari 2016 49 metaleve të rënda dhe osmozë të kryer në vitin e parë, me kohë është kundërt. Lidhur me punën e kryer në dhënë raport i detajuar për punën vitin e parë, me kohë është dhënë njëvjeçare të ekipit punues. Projekti raport i detajuar për punën njëvjeçare. është dyvjeçar (do të punohet edhe në Projekti është dyvjeçar (do të punohet vitin 2017. edhe në vitin 2017). 4. Përdorimi i teknologjive të reja 3. Parametrat e jashtëm projektues në studimin e problemeve të mjedisit. të klimës për disa qytete të Kosovës. Projekti është në kuadër të Protokollit Ky projekt ka karakter hulumtues dhe të bashkëpunimit (2015-2017) të aplikativ. Projekti udhëhiqet nga aka- Akademisë së Shkencave dhe Arteve demik Fejzullah Krasniqi dhe i njëjti të Kosovës (ASHAK) me Akademinë e realizohet bashkë me ekipin përkatës Shkencave të Republikës së Shqipërisë profesional. Projekti është duke u (ASHSH). Nga ASHAK projekti udhë- realizuar sipas dinamikës së paraparë hiqet nga akademik Nexhat Daci me programin e punës dhe për- ndërsa bashkëpunëtorë të projektit mbajtjen e projektit. Në kuadër të janë të gjithë anëtarët e Seksionit të aktiviteteve të gjertanishme në vitin e SHN. Takimi i parë i punës me për- parë të punës është bërë: Realizimi i faqësuesit e ASHSH është mbajtur në paraparë i të gjitha vizitave të mjediset e ASHAK në Prishtinë më qendrave të vendit që posedojnë të 27.10.2016. Projekti është në vazhdim. dhënat e nevojshme për parametrat meteorologjik; Grumbullimi, përpunimi BOTIME dhe analizimi i të dhënave për parametrat kryesorë të klimës meteor- 1. Isuf Krasniqi, Bahri Prebreza: “ ologjike për qytetet e Republikës së Zbrazjet atmosferike.- Kjo vepër ishte e Kosovës dhe atë për qytetet: Prishtinë, paraparë të botohet në vitin 2016. Prizren, Pejë dhe Ferizaj dhe disa qytete Zbrazjet atmosferike kanë shkaktuar tjera për vite të caktuara. Përpunimi, frikë dhe rrezik të përhershëm për jetën analizimi dhe sistemimi (në formën e njeriut. Mënyra se si grumbullohen elektronike dhe të lidhur-letër) i të ngarkesat elektrostatike në hapësirë dhënave mbi parametrat kryesorë të dhe në sipërfaqe të tokës, si paraqitet klimës, siç janë: Temperatura e ajrit të ky elektricitet dhe si zhvillohet procesi lagësht, Lagështia e ajrit, dhe Shtypja fizik deri te paraqitja e rrufesë, kahet e atmosferike. Analiza dhe përcaktimi zbrazjeve të rrufesë (nga atmosfera në projektues i parametrave të klimës për drejtim të tokës apo nga toka në këto qytetet të Kosovës do të drejtim të hapësirës), janë objekt paraqesin lehtësi për projektuesit e parësor i veprës. Dorëshkrimi ka rreth sistemeve termoteknike për dizajnin e 360 faqe, fonti 12, në Times New klimës së brendshme të ndërtesave, Roman. Në mbledhjen e datës komfortin termik, efiçencën e 26.10.2016 të Seksionit të SHN janë energjisë dhe janë dëshmi e një niveli caktuar recensuesit për vlerësimin e teknik të një vendi. Lidhur me punën e dorëshkrimit në përbërje: akademik
50 Vjetari 2016
Nexhat Daci dhe akademik Fejzullah toka, ndërtimi gjeologjik, bimësia si Krasniqi. Seksioni i Shkencave të komponentë që mundësojnë shfrytë- Natyrës në mbledhjen e dt. 30 Nëntor zimin e qëndrueshëm të resurseve 2016 e ka miratuar dorëshkrimin për natyrore, si dhe mbrojtjen dhe botim dhe ai tani ndodhet në përparimin e mjedisit jetësor. Seksioni i procedurë të botimit. Shkencave të Natyrës në mbledhjen e 2. Salih Gashi. “Osmoza e kundërt”. dt. 12.10.2016 ka caktuar recensuesit Objektivi i kësaj vepre shkencore është në përbërje: akademik Nexhat Daci dhe ofrimi i njohurive teorike dhe praktike akademik Hivzi Islami për vlerësimin e inxhiniereve, shkencëtarëve, opera- dorëshkrimit Dorëshkrimi është torëve të procesit, studiuesve dhe të miratuar për botim dhe është në gjithë atyre që merren dhe do të proces të shtypjes. merren me studimin dhe zbatimin 4. Revista “Kërkime” nr.22- Revista osmozës së kundërt në mënyrë që pa boton tekste dhe kontribute shkencore vështirësi t’i zbatojnë idetë e tyre në nga fusha e shkencave të natyrës dhe avancimin dhe përsosjes së saj. Kjo të shkencave tjera fondamentale. Sikur vepër ishte e paraparë të botohet në edhe deri më tani, edhe në këtë numër vitin 2015. Për shkak të kompleksitetit të revistës janë punime shkencore të të saj, me propozimin e autorit, vepra anëtareve të seksionit të SHN si dhe të është shtyrë për botim në vitin 2016. bashkëpunëtorëve të jashtëm pas Këtë vit, është dorëzuar dorëshkrimi i vlerësimit profesional nga recensuesit përgatitur në rreth 350 faqe, fonti 12, të cilët i cakton redaksia e revistës. Në në Times New Roman. Në mbledhjen e këtë numër janë përfshi edhe in datës 26.10.2016 të Seksionit të SHN memoriam për Akademik Latif Susurin janë caktuar recensuesit për vlerësimin dhe Anëtarin korrespondent Ruzhdi e dorëshkrimit të kësaj vepre në Pllana. Revista “Kërkime” nr.22 është përbërje: akademik Nexhat Daci dhe kompletuar dhe tani ndodhet në akademik Fejzullah Krasniqi. Seksioni i procedurë të botimit. Shkencave të Natyrës në mbledhjen e dt. 30 Nëntor 2016 e ka miratuar LIGJËRATA recensionin e paraqitur nga recen- Ligjërata të ndërsjella të akademikëve suesit. Dorëshkrimi ndodhet në (ASHAK-ASHSH) nuk ka pasur. procedurë të botimit.
3. Arsim Ejupi: Natyra e luginës së Preshevës-Struktura, determinantet PROMOVIME dhe resurset natyrore’’: Kjo vepër ofron Promovim të veprave të anëtarëve të një pasqyrim të kompletuar mbi Akademisë gjatë vitit 2016 nuk ka pasur. kushtet dhe resurset natyrore të re- gjionit të Luginës së Preshevës. Në të Sekretari i Seksionit analizohen parametrat e ndryshëm Akademik Fejzullah Krasniqi, d.v. natyrorë siç janë: relievi, ujërat, klima,
Vjetari 2016 51
VI. SEKSIONI I ARTEVE qëndrueshme, si dhe me një gjuhë bashkëkohore për kohën kur janë PROJEKTE kompozuar. 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës- Sado që janë krijuar (krahas Projekt i përbashkët i të gjitha se- veprave tjera të autorit solistike, ksioneve. vokale, kamerale, vokalo-instrumentale, këngët solo) gjatë periudhës së parë të Puna rreth Fjalorit Enciklopedik po krijimtarisë së tij, qysh atëherë janë shkon drejt finalizimit. Ka përfunduar vlerësuar edhe nga kritika profesionale hartimi i zërave në të gjitha fushat. që ngërthejnë më vete një teknikë dhe Janë bashkuar në një dorëshkrim sipas gjuhë bashkëkohore. renditjes alfabetike. Ka përfunduar dhe dora e parë e redaktimit. Është Gjithashtu janë emetuar, ekzeku- kryer lektura e materialit. Një draft tuar apo prezantuar në koncerte dhe prej rreth 2020 faqesh është shtypur festivale të ndryshme (ndër)kombe- dhe shpërndarë redaktorëve të tare, jo vetëm në Kosovë, por edhe në fushave dhe anëtarëve të Akademisë. Shqipëri, Slloveni, Kroaci... Në muajin dhjetor është realizuar Dorëshkrimi është dorëzuar, por takimi i fundit i redaktorëve të fushave për shkak të disa ndërhyrjeve të me redaksinë qendrore në Durrës ku nevojshme në përshkrimin e notave, janë diskutuar vërejtjet dhe janë autori është duke punuar prapë në të. kërkuar ndërhyrjet finale. Janë Pritet të dorëzohet së shpejti për zhvilluar edhe diskutimet në seksione botim. me redaksinë qendrore. Në proces 2. Ibrahim Kodra-Monografi. Ka janë raportimet e fundit të vërejtjeve e dalë botimi. sugjerimeve që kanë anëtarët e Akademisë dhe redaksitë e fushave, EKSPOZITA diskutohen detajet, mungesat even- tuale, bëhen harmonizimet, kraha- 1. Ekspozita e anëtarit korrës- simet e teksteve ndërmjet fushave të pondent Luan Mulliqi. veçanta, për të përafruar veprimet Ekspozita është mbajtur më 17 deri te version final. tetor 2016. Në të autori ka përfshirë rreth 40 vepra skulpturore të realizuara në materiale të ndryshme: BOTIME bronz, dru, mermer etj. Koncepti 1. Zeqirja Ballata: “Tri vepra artistik i ekspozitës është frymëzuar orkestrale” (titull pune). nga trashëgimia jonë kulturore. Suita/Passacaglia/Capriccio, kompozuar në fillim të gjysmës së 2-të KONCERTE të viteve 60 (1966-67) në Slloveni, Më 18 tetor 2016 në Tiranë është përfaqësojnë një si triptik orkestral, mbajtur Koncert i përbashkët veprash me formë mjaft të qartë e të kamerale-muzikë dhome i paraparë në
52 Vjetari 2016
Protokollin e bashkëpunimit ASHAK- mallra e shërbime 324,943.00 € dhe ASHSH. në kategorinë shpenzime komunale Në orët e paradites është mbajtur 5,000.00 €. “Tribunë muzikologjike” kushtuar jetës Buxheti i aprovuar sipas Ligjit të dhe krijimtarisë së kompozitorit dhe Buxhetit të Republikës së Kosovës për Akademikut Zeqirja BALLATA dhe vitin 2016 ka pasur ndryshime me “Ekspozitë e botimeve muzikore” të Rishikimin e Buxhetit për vitin 2016, në Akademikut Zeqirja BALLATA.” Ndërsa vlerë totale prej 110,00.00 €, nga të në mbrëmje është mbajtur “Koncert cilat në kategorinë paga dhe mëditje me muzikë dhome” poashtu me vepra janë deklaruar si kursime nga ASHAK të kompozitorit dhe akademikut 40,000.00 €, ndërsa në kategorinë Zeqirja Ballata. mallra dhe shërbime, po ashtu me kërkesë të ASHAK janë aprovuar mjetet shtesë në vlerë prej 150,000.00 Sekretari i Seksionit € për projektin Fjalori Enciklopedik i Anëtar korrespondent Luan Mulliqi Kosovës. Si rezultat i këtyre ndryshi- d.v. meve në bazë të Ligjit për rishikimin e buxhetit për vitin 2016, vlera totale e VII. SHËRBIMI, PROFESIONAL, buxhetit ishte 1,194,851.00 €. ADMINISTRATIV E TEKNIK Kategoria paga e mëditje 714,908.00 €, mallra e shërbime 474,943.00 € dhe shpenzime komunale 5,000.00 €. Shërbimi Administrativ, Profesional e Teknik (SHPAT) i ASHAK, përgjegjës Buxheti përfundimtar i alokuar dhe për ofrimin e shërbimeve profesionale, në dispozicion të ASHAK-ut, kishte administrative e teknike u angazhua vlerë totale prej 1,142,501.42 €, prej të dhe punoi në realizimin e Programit të cilave në kategorinë e pagave dhe punës të Akademisë. mëditjeve ishin 685,998.50 €, mallra e shërbime 453,321.64 € dhe në Departamenti për buxhet dhe financa shpenzime komunale 3,181.28 €. –DBF Buxheti final është rezultat i Vendimit Gjatë vitit 2016 ka kryer punët të Qeverisë Nr.1/123 për shkurtime financiare që lidhen me aktivitetet e buxhetore në kategoritë ekonomike. planifikuara me Programin e punës së Përpos mjeteve nga Fondi i ASHAK. Buxhetit të Republikës së Kosovës, Buxheti i aprovuar sipas Ligjit të ASHAK, ka pasur depozita mjetesh në Buxhetit të Republikës së Kosovës për vitin 2016 nga Marigona Rezidence në vitin 2016 për Akademinë e Shkencave vlerë prej 3,000.00 € dhe nga dhe të Arteve të Kosovës ishte në vlerë Salbatring Internacional, në vlerë prej totale prej 1,084,851.00 €, nga të cilat 14,022.32. Mjetet në vlerë prej në kategorinë paga e mëditje janë 3,000.00 € nga Marigona Rezidence ndarë 754,908.00 €, në kategorinë janë shpenzuar për “Shpërblimin
Vjetari 2016 53
Mbështetës 2016”, ndërsa nga tabakët e shtypit për 21 tituj; 14,022.32 €, të donacionit nga 3. Përkrahu profesionalisht punën Salbatring Internacional janë shpenzu- e akademikëve dhe të Administratës. ar mjetet në vlerë prej 2,392.20 €, për Në bashkërenditje me shërbimet e blerjen e veprave shkencore, nga lëmi i tjera të ASHAK-ut, DPPTIK-u përkrahu shkencave të natyrës. profesionalisht drejtpërsëdrejti 18 Nga Buxheti i Akademisë, gjatë (tetëmbëdhjetë) aktivitete akademike periudhës janar-dhjetor 2016, në të e shkencore (konferenca, tubime, gjitha kategoritë ekonomike është tryeza shkencore, ekspozita, koncerte, alokuar shuma në total prej nënshkrime marrëveshjesh, takime 1,142,501.42 €. Megjithatë as alokimi mes akademive, ndarje shpërblimesh, e as dinamika e shpenzimeve nuk janë panaire librash, ligjërata, mbledhje bërë sipas planit fillestar të rrjedhjes së komemorative etj.); parasë, si pasojë e ndryshimeve të 4. Përgatiti specifikimet teknike bëra përmes rishikimit dhe shkurtime- dhe inicioi 16 aktivitete prokurimi, ve buxhetore. gjegjësisht 72% të të gjitha kërkesave Po ashtu gjatë periudhës raport- të prokurimit të ASHAK-ut; uese janar-dhjetor 2016, Akademia e 5. Përgatiti, llogariti dhe shtypi 468 Shkencave dhe e Arteve e Kosovës ka kontrata të hartuesve të zërave të grumbulluar të hyra qeveritare, në Fjalorit enciklopedik; vlerë totale prej 10,219.70 € (nga shitja 6. Me përpjekje të vazhdueshme e botimeve të saj në vlerë prej për ndërtimin dhe mbindërtimin e 9,557.70 €, dhe nga siguria e ekzekuti- kapaciteteve lokale profesionale zbatoi mit të një tenderi 662.00 €. metodat e përkrahjes së drejt- Departamenti i Përkrahjes përdrejtë dhe të bashkëpunimit të Profesionale dhe i Teknologjisë së ndërsjellët dhe të baraspeshuar me Informacionit e Komunikimeve – akademikët, dhe me departamentet e DPPTIK tjera, si edhe me Operatorët ekonomi- DPPTIK-u përgjegjës për ofrimin e kë të jashtëm duke e përmirësuar dhe shërbimeve profesionale të teknolo- ngritur vazhdueshëm cilësinë e gjisë së informacionit e komunikimeve, shërbimeve teknike profesionale dhe dhe të veprimtarisë botuese: të shërbimeve të tjera të përkrahjes 1. Përpunoi rreth 564 tabakë shtypi profesionale; (8928 faqe), dhe organizoi botimin e 9 7. Vazhdoi me organizimin dhe titujve të librave, të 1 reviste shken- rregullimin e depos së Librit si dhe të core me separatë dhe të Vjetarit 2015, materialit tjetër harxhues të nevoj- me rreth 3400 kopje, si dhe përgatiti shëm për funksionimin normal të për shtyp 10 tituj të tjerë me rreth Administratës dhe Akademisë; 4741, si dhe rreth 2100 faqe të maketit 8. E mbikëqyri dhe u përkujdes për të Fjalorit Enciklopedik të Kosovës; funksionimin normal të shërbimeve të 2. Përllogariti tabakët e autorit dhe TIK-ut dhe Multimedieve, si dhe për
54 Vjetari 2016 funksionimin normal të faqes ueb Janë lidhur gazetat Koha Ditore dhe duke e populluar atë me të dhënat e Zëri të viteve 2014-2015 dhe janë përditësuara. Ja doli të bëjë funksion- vendosur në rafte sipas serive alizimin e plotë të accesspoint-ve në përkatëse. Ka vazhduar blerja e shtypit tërë mjedisin e Akademisë. Organizoi ditor. Përveç gazetës Koha Ditore dhe dhe mbikëqyri edhe mirëmbajtjen dhe Zëri, janë blerë edhe gazetat Bota Sot, funksionimin normal të shërbimeve Epoka e Re, dhe Kosova Sot. Janë logjistike për Administratën dhe regjistruar dhe në shumicën e rasteve Akademinë; janë fotokopjuar shkrimet që lidhen 9. Vazhdoi të kontribuojë në me Akademinë në të gjitha gazetat. standardizimin e dizajnit të Librit të Janë regjistruar dhe riorganizuar të ASHAK-ut, dhe përgatiti specifikimet gjithë periodikët dhe revistat -- kopjet teknike të produkteve të veçanta të e vjetra dhe te rejat. nevojshme për punën e ASHAK-ut; Gjatë vitit 2016, botimet e 10. Punoi në drejtim të përgatitjes Akademisë së Shkencave dhe të profesionale të shkresave zyrtare duke Arteve e Kosovës janë prezantuar në ndihmuar me gjedhet përkatëse dhe katër panaire -- Panairi i Prishtinës, me udhëzimet profesionale; Panairi i Tiranës, Panairi i Frankfurtit, 11. Ndihmoi punën e QLE-së duke dhe Panairi i Parisit. Në dy panairet e bërë skanimin e mijëra faqeve të para, botimet e ASHAK janë prezant- librave dhe revistave të vjetra të uar nga personeli i Akademisë, ndërsa parastandardit të nevojshme për në dy te tjerët, në pamundësi të projektin Shqipja e shekullit XX; pjesëmarrjes, ASHAK ka autorizuar 12. Mori pjesë në përgatitjen e Shoqatën e Botuesve të Kosovës dhe rregulloreve të reja; Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe 13. Mori pjesë në të gjitha Sporteve të Republikës së Kosovës aktivitetet profesionale të Administra- (MKRS), të prezantojë botimet e saj. tës dhe të ASHAK-ut: nëpër komisione Nga data 17- 20 mars 2016, në Paris profesionale, të rekrutimit, të pranimit është mbajtur panairi ndërkombëtar i të mallit, të përcaktimit të cilësisë etj. librit "Salon du livre de Paris" -ngjarje Departamenti i Bibliotekës dhe kulturore e madhe në Evropë, në të Arkivit DBA cilin marrin pjesë mbi 1200 botues nga Gjatë vitit 2016, kanë vazhduar shumë vende të Evropës. Mbështetur punët rreth mirëmbajtjes dhe ri- nga MKRS, në këtë ngjarje të organizimit të bibliotekës. Është rëndësishme kulturore janë prezantuar aranzhuar i gjithë fondi bibliotekar dhe për herë të parë edhe botues kosovarë, ka përfunduar regjistrimi i të gjithë përmes Shoqatës së Botuesve të fondit bibliotekar ekzistues. Ka Kosovës. Në mesin e rreth 120 titujve të vazhduar regjistrimi dhe rikuperimi i botuesve më të njohur të Kosovës, janë fondit të mbetur të librave, revistave prezantuar edhe një numër i konsi- dhe vjetarëve. derueshëm i botimeve të ASHAK.
Vjetari 2016 55
Nga data 7-12 qershor, ASHAK ka Gjatë vitit 2016, biblioteka e ASHAK marrë pjesë në panairin tradicional të është pasuruar me një numër të librit në Prishtinë, "Prishtina 2016." konsiderueshëm të botimeve përmes Edhe kësaj here ASHAK ka pasur këmbimit, dhurimit nga autorët, si dhe prezantim të suksesshëm. Interesimi i blerjes. Biblioteka është pasuruar me vizitorëve ka qene i madh dhe janë gjithsej 818 libra të rinj si dhe një shitur rreth 450 botime të ASHAK. numër të revistave. Nga data 9 deri 13 nëntor 2016, në Ka vazhduar komunikimi me Tiranë është mbajtur Panairi i 19-të biblioteka të akademive të ndryshme ndërkombëtar i librit "Tirana 2016." dhe më institucione kosovare dhe të Në mesin e rreh 80 shtëpive botuese, vendeve të ndryshme të rajonit dhe institucioneve shkencore dhe arsimore më gjerë. nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Në fund të vitit është nënshkruar dhe Mali i Zi, përfshirë qendrat marrëveshja për këmbimin e botimeve kulturore të disa nga ambasadave të në mes të ASHAK dhe Qendrës për vendeve të akredituara në Tiranë, me Studime Albanistike (QSA), Tiranë. botimet e veta është paraqitur edhe Sipas kësaj marrëveshjeje, QSA-së i ASHAK. Janë shitur rreth 300 kopje të janë dërguar 225 botime të ASHAK, botimeve, shumica të botuara dy vitet ndërsa ASHAK ka pranuar 160 botime e fundit. të QSA. Në Panairin Tirana 2016, Biblio- Në përputhje me Rregulloren mbi tekës së Kongresit Amerikan, përmes Veprimtarinë Botuese të ASHAK, dhe personit të autorizuar nga ata, i janë sipas kërkesave nga drejtoritë për shitur kopjet e të gjitha botimeve të arsim të disa komunave të Kosovës reja të ASHAK. dhe bibliotekave, institucioneve shken- Po ashtu në këtë panair janë blerë core e kulturore u janë dhuruar një rreth 60 libra dhe një numër revistash, numër i konsiderueshëm i botimeve të për Bibliotekën e Akademisë, kryesisht ASHAK. botime të reja dhe të tjera që i kanë Në mungesë të personelit të munguar Bibliotekës së ASHAK. kualifikuar, nuk ka pasur aktivitete që Nga data 8-deri 18 tetor është lidhen drejtpërsëdrejti me arkivin. Disa mbajtur Panairi Ndërkombëtar i punë bazike që lidhen me këtë fushë Frankfurtit, me i madhi i këtij lloji ne janë kryer nga stafi i Bibliotekës. Evropë. ASHAK është paraqitur në këtë panair me 20 botimeve të reja. Sikurse Sekretare e Akademisë në vitet e mëhershme, në pamundësi të pjesëmarrjes, ASHAK ka autorizuar Lendita Pula d.v. Shoqatën e Botuesve të Kosovës që të prezantojë botimet e saj.
56 Vjetari 2016
RAPORTI I PERFORMANCËS FINANCIARE PËR VITIN 2016 Mjetet e ndara dhe të aprovuara sipas Ligjit të Buxhetit për vitin 2016, për Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, kanë qenë në vlerë prej 1,084,851.00 € si total në të gjitha kategoritë ekonomike. Buxheti me ndryshime gjatë vitit, sipas kategorive ekonomike, pasqyrohet në tabelat e mëposhtme:
Buxheti me Ligjin e Buxhetit për vitin 2016: Subvencione Paga dhe Mallra dhe Shpenzime Investime dhe Gjithsej mëditje shërbime komunale kapitale transfere 754,908.00 324,943.00 5,000.00 0.00 0.00 1,084,851.00
Buxheti pas rishikimit të Ligjit të Buxhetit për vitin 2016: Subvencione Paga dhe Mallra dhe Shpenzime Investime dhe Gjithsej mëditje shërbime komunale kapitale transfere 714,908.00 474,943.00 5,000.00 0.00 0.00 1,194,851.00 Buxheti i aprovuar sipas Ligjit të Buxhetit të Republikës së Kosovës për vitin 2016 ka pasur ndryshime me Rishikimin e Buxhetit për vitin 2016, në vlerë totale prej 110,00.00 €, nga të cilat 40,000.00 €, në kategorinë paga dhe mëditje, janë deklaruar nga ASHAK si kursime, ndërsa në kategorinë mallra dhe shërbime, me kërkesë të Institucionit tone, janë aprovuar mjetet shtesë në vlerë prej 150,000.00 € për projektin rreth Fjalorit Enciklopedik të Kosovës. Si rezultat i këtyre ndryshimeve, në bazë të Ligjit për rishikimin e buxhetit për vitin 2016, vlera totale e buxhetit është 1,194,851.00 €, ku prej tyre kategoria paga e mëditje 714,908.00 €, mallra e shërbime 474,943.00 € dhe shpenzime komunale 5,000.00 €.
Buxheti përfundimtar i alokuar sipas SIMFK-së: Subvencionet Paga dhe Mallra dhe Shpenzime Investimet dhe Gjithsej mëditje shërbime komunale kapitale transferet 685,998.50 453,321.64 3,181.28 0.00 0.00 1,142,501.42 Nga Buxheti i Akademisë, gjatë periudhës janar-dhjetor 2016, në të gjitha kategoritë ekonomike është alokuar shuma në total prej 1,142,501.42 €. Megjithatë as alokimi e as dinamika e shpenzimeve nuk janë bërë sipas planit fillestar të rrjedhjes së parasë, si pasojë e ndryshimeve të bëra përmes procesit të rishikimit dhe shkurtimeve buxhetore. Shih tabelat e mëposhtme me sqarime shtesë
Vjetari 2016 57
BUXHETI I APROVUAR PËR 2016 ALOKIMI DHE REALIZIMI PËR PERIUDHËN JANAR - DHJETOR Alokimet Realizimet Buxheti i Buxheti me Kategoritë Janar - Janar – % aprovuar Rishikim ekonomike Dhjetor Dhjetor (D/C) 2016 (A) (B) (C) (D) Paga dhe 754,908.00 714,908.00 685,998.50 685,998.50 100% mëditje Mallra dhe 324,943.00 474,943.00 453,321.64 453,321.64 100% shërbime Shpenzime 5,000.00 5,000.00 3,181.28 3,181.28 100% komunale Subvencione 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 dhe transfere Investime 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 kapitale Gjithsej 1,084,851.00 1,194,851.00 1,142,501.42 1,142,501.42 100% Vlera fillestare sipas Ligjit të Buxhetit për vitin 2016 ka qenë 1,084,851.00€. Ndryshimet e paraqitura në ndarjet buxhetore, të vlera fillestare krahasuar me ato finale, reflektojnë procesin e rishikimit të Ligjit të Buxhetit për vitin 2016, dhe Vendimin e Qeverisë nr. 1/123 i datës 28.12.2016.
Alokimet e mjeteve nga buxheti i konsoliduar i Kosovës sipas Planit të rrjedhës së parasë për periudhën Janar – Dhjetor 2016 Mjetet e alokuara në total për periudhën janar – dhjetor kanë qenë në vlerë prej 1,142,501.42 € Kategoritë Janar- Tetor Nëntor Dhjetor Gjithsej ekonomike shtator Paga dhe mëditje 519,114.21 56,174.01 55,518.47 55,191.81 685,998.50 Mallra dhe 422,000.00 51,000.00 1,000.00 -20,678.36 453,321.64 shërbime Shpenzime 4,000.00 350.00 450.00 -1,618.72 3,181.28 komunale Subvencione dhe 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 transferet Investime kapitale 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 Gjithsej 945,114.21 107,524.01 56,968.47 32,984.73 1,142,501.42
58 Vjetari 2016
Realizimi i buxhetit për periudhën Janar – Dhjetor 2016 Realizimi i buxhetit në bazë të alokimit vjetor ka qenë 1,142,501.42 €, shprehur në përqindje 100 % i buxhetit të alokuar.
Realizimi i buxhetit pasqyrohet si në vijim: Alokimet Realizimi Ndryshimi % Kategoritë ekonomike Janar – dhjetor Janar – dhjetor (C) (B/A) (A) (B) Paga dhe mëditje 685,998.50 685,998.50 0.00 100% Mallra dhe shërbime 453,321.64 453,321.64 -21,621.36 100% Shpenzime komunale 3,181.28 3,181.28 -1,818.72 100% Subvencione dhe 0.00 0.00 0.00 0.00% transfere Investime kapitale 0.00 0.00 0.00 0.00% Gjithsej 1,142,501.42 1,142,501.42 23,440.08 100% Ndryshime i paraqitur në kolon C është rezultat i Vendimit të Qeverisë nr.1/123 për shkurtime buxhetore në kategoritë ekonomike (21,621.36 € mallra e shërbime dhe 1,818.72 € shpenzime komunale).
Paga dhe mëditje Mjetet e alokuara për paga dhe mëditje për vitin 2016 janë në vlerë prej 685,998.50 €, ndërsa numri i aprovuar për personelin e ASHAK-ut është 55.
Alokimi Kategoria Janar - Tetor Nëntor Dhjetor Gjithsej % ekonomike shtator Paga dhe 519,114.21 56,174.01 55,518.47 55,191.81 685,998.50 100% mëditje
Vjetari 2016 59
Realizimi Numri i Buxheti final Alokimi Realizimi Ndryshimi Muaji punëtorëve në SIMFK (A) (B) (A-B) Janar 55 60,959.27 60,959.27 60,959.27 0.00 Shkurt 55 60,959.27 60,959.27 60,959.27 0.00 Mars 55 58,309.72 58,309.72 58,309.72 0.00 Prill 55 56,717.76 56,717.76 56,717.76 0.00 Maj 55 56,717.76 56,717.76 56,717.76 0.00 Qershor 55 56,646.28 56,646.28 56,646.28 0.00 Korrik 55 56,321.98 56,321.98 56,321.98 0.00 Gusht 55 56,308.16 56,308.16 56,308.16 0.00 Shtator 55 56,174.01 56,174.01 56,174.01 0.00 Tetor 55 56,174.01 56,174.01 56,174.01 0.00 Nëntor 55 55,518.47 55,518.47 55,518.47 0.00 Dhjetor 55 55,191.81 55,191.81 55,191.81 0.00 Gjithsej 55 685,998.50 685,998.50 685,998.50 0.00
Mallra dhe shërbime Mjetet e alokuar për mallra dhe shërbime për vitin 2016 janë në vlerë prej 453,321.64 €.
Alokimi Kategoria Janar - Tetor Nëntor Dhjetor Gjithsej % ekonomike shtator Mallra dhe 422,000.00 51,000.00 1,000.00 -20,678.36 453,321.64 100% Shërbime
60 Vjetari 2016
Realizimi Zotim Alokimi Realizimi Ndryshimi Nr. Muaji Buxheti Obligimet e (A) (B) (A-B) hapura (C) 1 Janar 90,000.00 90,000.00 24,409.06 69,624.71 -4,033.77 2 Shkurt 40,000.00 40,000.00 57,662.21 -33730.70 16,068.49 3 Mars 30,000.00 30,000.00 25,352.76 2,979.88 1,667.36 4 Prill 45,000.00 45,000.00 12,201.53 5,576.14 27,222.33 5 Maj 30,000.00 30,000.00 24,660.11 4,518.74 821.15 6 Qershor 26,000.00 26,000.00 20,034.91 18,957.95 -12,992.86 7 Korrik 10,000.00 10,000.00 29,905.14 -10,660.38 -9244.76 8 Gusht 23,000.00 23,000.00 3,020.60 -495.74 20,475.14 9 Shtator 128,000.00 128,000.00 23,609.99 40,717.61 63,672.40 10 Tetor 51,000.00 51,000.00 75,255.30 -46,104.93 21,849.63 11 Nëntor 1,000.00 1,000.00 86,152.04 20,716.29 -105,868.33 12 Dhjetor 943.00 -20,678.36 71,057.99 -72,099.57 -19,636.78 Total 474,943.00 453,321.64 453,321.64 0.00 0.00
Shpenzimet për shërbimet komunale Mjetet e alokuar për shpenzime komunale për vitin 2016 kanë qenë në vlerë prej 3,181.28 €.
Alokimi Kategoria Janar- Tetor Nëntor Dhjetor Gjithsej % ekonomike shtator Shpenzime 4,000.00 350.00 450.00 -1,618.72 3,181.28 100% komunale
Vjetari 2016 61
Realizimi 1 Ndryshimi Nr. Muaji Buxheti Alokimi (A) Realizimi (B) (A-B) 1 Janar 500.00 500.00 279.12 220.88 2 Shkurt 450.00 450.00 0.00 450.00 3 Mars 450.00 450.00 524.50 (74.50) 4 Prill 450.00 450.00 258.35 191.65 5 Maj 450.00 450.00 0.00 450.00 6 Qershor 450.00 450.00 171.50 278.50 7 Korrik 450.00 450.00 624.69 -174.69 8 Gusht 350.00 350.00 0.00 350.00 9 Shtator 450.00 450.00 485.87 -35.87 10 Tetor 350.00 350.00 0.00 350.00 11 Nëntor 450.00 450.00 559.40 -387.25 12 Dhjetor 200.00 -1618.72 277.85 -1,618.72 Gjithsej 5,000.00 3,181.28 3,181.28 0.00
Donacionet – Grantet e donatorëve Alokimi Emri i Totali i Alokimi Realizimi Mjetet e lira % donatorit grantit Salbatring 14,022.32 14,022.32 2,392.20 11,630.12 17.06 % International Marigona 3,000.00 3,000.00 3,000.00 0.000 100.00 % rezidence Gjithsej 17,022.32 17,022.32 5,392.20 11,630.12 31.67 %
Përpos mjeteve nga Fondi i Buxhetit të Republikës së Kosovës, ASHAK ka pasur depozita mjetesh në vitin 2016 nga Marigona Rezidenc në vlerë prej 3,000.00 € dhe donacionin e bartura nga viti 2015 nga Salbatring Internacional, në vlerë prej 14,022.32, fond i cili për vitin 2016 ka qenë në vlerë totale prej 17,022.32 €. Nga ky fond janë shpenzuar 3,000.00 € (nga Donacioni i pranuar nga Marigona Rezidence) për “Shpërblimin Mbështetës 2016” dhe 2,392.20 € (nga Salbatring internacional) për pasurimin e bibliotekës me vepra shkencore-blerjen e librave.
1 Shpenzimet e komunaleve nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës janë bërë vetëm në kodin e telefonisë fikse, shpenzimet tjera komunale i mbulon Ministria e Administratës Publike.
62 Vjetari 2016
Në dispozicion janë edhe 11,630.12 € në kategorinë e subvencioneve nga donacioni i Salbatring Internacional. ASHAK ka realizuar edhe të hyra jo tatimore nga shitja e botimeve, të cilat janë depozituar drejtpërsëdrejti në llogarinë e Vetme të Thesarit për përdorim sipas paraqitjes së nevojave për paranë publike. Realizimi i buxhetit për vitin 2016 ishte në një shkallë optimale, duke mbuluar në mënyrë të kënaqshme aktivitetet shkencore dhe artistike të AShAK-ut.
PROGRAMI I PUNËS SË ASHAK-ut PËR VITIN 2017
Vjetari 2016 65
I. SEKSIONI I GJUHËSISË DHE I vazhdohet edhe më tutje, sepse duket LETËRSISË se kanë mbetur shumë çështje për t’u diskutuar. Një nga shkaqet e zvarritjes PROJEKTET së punës mund të jetë mungesa e 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. – formave të kompensimit të punës së Projekt i përbashkët i të gjithë anëtarëve të grupeve, që konsiderohet seksioneve të Akademisë. Pas për- si shtysë që mund ta intensifikonte fundimit të fazës së parë të punës, që aktivitetin e Këshillit. Pjesëmarrja e konsistoi në hartimin e fjalësit, në Kosovës në këtë Këshill, është thënë fazën e dytë u punua kryesisht në dhe më herët, në disa takime ka pasur hartimin e teksteve të zërave, për mbi mungesë anëtarësh për arsye 6000 njësitë e përcaktuara. Hartimi i shëndetësore, ndaj pritet që sa më teksteve pritet të përmbyllet në shpejt të shihet mundësia e plotësimit qershor-shtator të vitit 2016. Paralel- të tij me anëtarë të tjerë dhe të bëhet isht me hartimin e teksteve është riformatimi i nevojshëm. kryer redaktura e parë dhe lektura e 3. Shqipja e shkruar në Kosovë në teksteve për disa fusha të caktuara. shekullin XX. – Projekti ka paraparë që Gjatë vitit 2016 mbetet të përfundojë brenda vitit 2017 të hartohet fjalësi edhe kjo fazë e punës, në të cilën dhe të bëhej gati për botim. Skanimi, përfshihet edhe redaktura e dytë dhe digjitalizimi i materialeve dhe puna harmonizimi krahasimtar i teksteve rreth Korpusit gjithsesi ka kërkuar ndërmjet fushave të veçanta. Faza e angazhime të gjera, me specialistë të tretë përfshin botimin pilot të Fjalorit, fushave si dhe kompletimin e kushteve diskutimin e vërejtjeve dhe sugjerime- teknike. Vështirësitë rreth ngritjes së ve pas botimit pilot dhe botimin kapaciteteve dhe aftësimit teknik dhe përfundimtar. Botimi pilot pritet të profesional të Qendrës Leksikografike bëhet në fund të vitit 2016 ose në Enciklopedike, para së gjithash sigurimi fillim të vitit 2017, diskutimi i i skanerëve me performansa të vërejtjeve dhe sugjerimeve 3 muaj pas sofistikuara, të domosdoshme për botimit pilot dhe më pas përzgjedhja e punë, ende nuk janë kapërcyer. fotografive dhe botimi përfundimtar. Nevoja e riformatimit dhe intensifikim- Sipas dinamikës së paraparë, Fjalori it të punës së projektit na shtyri të mund të jetë i gatshëm për botimin kërkojmë nga akademik Rexhep Ismajli përfundimtar gjatë vitit 2017. një platformë të rishikuar, të cilën ai e 2. Këshilli Ndërakademik për hartoi me propozime për ndryshimet e Gjuhën shqipe. – Puna e Këshillit, që ka nevojshme në këtë fazë, të cilat po i hyrë edhe në Protokollin e ri të sjellim në Aneks të këtij Programi Bashkëpunimit midis ASHAK dhe pune. ASHSH për vitet 2016/2017, ka ecur 4. Vepra e plotë e Norbert Joklit. – me ritme të ngadalësuara. Interesi ynë Deri tash ka dalë vetëm vepra e parë e ka qenë dhe mbetet që puna të albanologut austriak. Ka qenë e
66 Vjetari 2016 paraparë që gjatë vitit 2016 të botohet jetë ASHAK. Gjithashtu do të jetë më se vëllimi i dytë “Hulumtime linguistike – e nevojshme që brenda qershorit të kulturo-historike në fushë të shqipes” vitit 2016, ose më së largu në fillim të por ai vonon për shkak se përkthimi i shtatorit, të formohet një Këshill Anton Krajnit ka mungesë pjesësh, organizues i cili do të propozojë ndaj është i domosdoshëm krahasimi programin e shënimit të këtij përvjetori me origjinalin dhe plotësimi i tekstit. jo vetëm me Konferencën shkencore Problemet paraqiten tek shenjat e por edhe me aktivitetet e tjera grafitë. Andaj ky botim do të përcillet eventuale përcjellëse dhe ta paraqesë në vitin 2017 duke konsideruar se atë para Seksionit. brenda vitit 2016 do të finalizohet për 2. Studimet për shqipen në vendet botim dhe do të përcillet në shtyp një gjermanishtfolëse. – Konferencë vëllim tjetër, me studime dhe artikuj, shkencore. Siç u pa me rastin e duke qenë se përkthyesi Skënder konferencës për Studimet albanistike Gashi tashmë ka përfunduar disa pjesë në Amerikë, që rezultoi me një vëllim dhe i ka dorëzuar, disa artikuj të tjerë studimesh me vlerë prej rreth 700 janë radhitur dhe mund të jenë gati faqesh, është e nevojshme të më shpejt. Projekti do të vazhdojë shqyrtohen në mënyrë komplekse edhe me mbledhjen, sistemimin, gjendja e studimeve dhe rezultatet e përkthimin dhe botimin e kontribut- shënuara për hulumtimet për gjuhën eve të tjera të Norbert Joklit me qëllim shqipe në traditat e ndryshme. Vendet që vepra e tij të dalë sa më e plotë, për gjermanishtfolëse tradicionalisht kanë çka kemi edhe ndihmën e Akademisë qenë vendet dhe kulturat ku austriake. albanistika dhe albanologjia në përgjithësi kanë gjetur hapësirën më TUBIMET SHKENCORE të madhe të studimit qysh nga shekulli XIX. Në Gjermani, në Austri, më vonë 1. 100 vjetori i lindjes së Idriz Ajetit. edhe në Zvicër, janë realizuar studime – Konferencë shkencore. Në qershor të të gjithanshme për gjuhën, për vitit 2017 akademik Idriz Ajeti mbush kulturën, për historinë, për etnologjinë 100 vjet. Është një rast i veçantë që dhe për botën shqiptare. Shumë Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë dhe shpesh nëpër institucione dhe nga ASHAK-u ta shënojë këtë përvjetor të studiues të specializuar për gjuhët jashtëzakonshëm në praninë e tij. romane, për sllavistikë, për gjuhësi të Konsiderojmë se është e nevojshme të krahasuar, janë zhvilluar studime të organizohet një Konferencë shkencore, mirëfillta shqiptare, por atje kanë në të cilën do të marrin pjesë studiuesit vepruar edhe institucione, katedra dhe e veprës së njërit nga albanologët më sektorë në kuadër të njësive të shquar të kohës sonë. Ky aktivitet akademike të universiteteve që janë është dhe pjesë e Protokollit të marrë me shqipen dhe shqiptarët. Në bashkëpunimit midis ASHAK dhe shekullin XIX dhe në pjesën e parë të ASHSH, por bartëse e projektit do të shekullit XX, kur në botën shqiptare
Vjetari 2016 67 kishte pak mundësi për këto studime, Jokl është me rëndësi të dorës së parë në botën gjermanishtfolëse janë për studimet etimologjike dhe për realizuar e botuar studimet më të shumë çështje të tjera të domos- rëndësishme për gjuhën shqipe, por doshme për studimin e historisë së ato nuk kanë pushuar as pas krijimit të gjuhës shqipe. Përkthimi në shqip nga qendrave të mëdha vendore të Anton Krajni është realizuar në vitet studimeve albanologjike në Shqipëri e ’50 të shekullit XX, në gegërishten e në Kosovë. Sot shtrohet nevoja e atëhershme letrare. Në tekstin e bashkërendimit sa më të mirë të përkthyer shpesh ka mungesa pjesësh, këtyre studimeve dhe të punës së prandaj është dashur të bëhen studiuesve të kësaj bote me studiuesit krahasimet me origjinalin. Në këtë dhe institucionet shqiptare. Promo- botim, pranë tekstit shqip, do të jepet vimi i studimeve shqiptare në botën edhe teksti gjermanisht i skanuar, në gjermanishtfolëse sa vjen e shtohet mënyrë që specialistët të mund t’i edhe për faktin se në dekadat e fundit referohen burimit. është shtuar ndjeshëm prania e 2. Rexhep Ismajli, Studime për popullatës shqiptare në ato hapësira shqipen standarde në kontekste të dhe interesi për shqiptarët është në reja (titull pune). - Akademik Rexhep rritje. Ismajli ka dorëzuar me shkrim një Për të gjitha këto arsye është projeksion të veprës që e ka në dorë menduar të organizohet një dhe që pritet ta finalizojë së shpejti. Ai konferencë shkencore ndërkombë- parasheh që dorëshkrimi të ketë rreth tare, që është parashikuar edhe në 300 faqe dhe në të do të përfshihen protokollin e bashkëpunimit me diskutimet për hapësirat e përdorimit Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, të shqipes standarde dhe për ndërsa tash jemi në bisedime me varietetet e ndryshme të saj, për Akademinë e Shkencave të Austrisë problemet që dalin në këtë fushë për për përfshirjen eventuale të saj si studimin, por edhe për rregullimin e bashkorganizuese. Konferenca do të normave, për raportet midis gjuhës mbahet në Prishtinë në tetor ose standarde të shkruar dhe të folur. nëntor të vitit 2017 dhe do të ketë Diskutimi do të marrë në vështrim pjesëmarrës nga Kosova, Shqipëria, problemet dhe fenomenet që shfaqen hapësirat shqiptare në Ballkan dhe në hapësira të ndryshme të përdorimit bota gjermanishtfolëse. Bartës kryesor të shqipes standarde me një vështrim i organizimit do të jetë ASHAK-u. më parë sociolinguistik, duke mbajtur parasysh në radhë të parë shqyrtimet për mundësitë e harmonizimit dhe të BOTIMET zgjidhjes së tyre. Për këtë arsye pjesë e 1. Norbert Jokl, Hulumtime dorëshkrimit do të jetë shqyrtimi linguistike-kulturohistorike në fushë të krahasues me situatat e ngjashme në shqipes. - E botuar më 1923, krye- botën frankofone dhe në botën vepra e albanologut austriak Norbert gjermanishtfolëse. Pjesë e dorëshkrim-
68 Vjetari 2016 it do të jenë dhe studimet për këtë besojmë se do të jetë gati për shtyp në problematikë në revista apo për- pjesën e parë të vitit 2017. mbledhje të specializuara ashtu si një 5. Sabri Hamiti, Lirika shqipe, historik i KNGJSH-së. Dorëshkrimi interpretim dhe lexim i lirikës shqipe të parashihet të jetë gati të pranverë të tre shekujve të fundit.- Trajtim i lirikës vitit 2017. si përqendrim i artit letrar. Dramatizim 3. Ali Aliu, Studime dhe kritika i aktit krijues të kalimit të imagjinimit letrare (titull pune). - Libri do të në ligjërim letrar individual. përmbajë studime, artikuj, kritika Përqendrim te lirikët dhe kryeveprat e letrare, të botuara në shtypin e tyre, të paraqitura në rrjedhë të kohës përditshëm dhe periodik apo të e në transformime të shkrimit poetik paraqitura në aktivitete shkencore, duke shprishur rregullat e duke synuar tryeza e konferenca, si dhe studime të rregulla të reja. Duialog krijues me papublikuara më parë. Vëmendja e poetët e veprat e tyre: Pjetër akademik Aliut në këtë vëllim i Bogradani, Kangët e Sibilave; Jeronim kushtohet kryesisht autorëve, letrarë- de Rada, Milosao; Zef Serembe, ve, bashkëkohorë shqiptarë, veprave Vjersha; Naim Frashëri, Lulet e verës; konkrete të tyre, apo lëvizjeve dhe Zef Skiroi, Mino; Ndre Mjedja, fenomeneve të reja në letërsinë Juvenilia; Lasgush Poradeci, Ylli i shqipe. Vëllimi parashihet të ketë rreth zemrës; Millosh Gjergj Nikolla, Vargjet 250 faqe dhe mund të jetë gati në e lira; Martin Camaj, Një fyell ndër pranverën e vitit 2017. male; Rrahman Dedaj, Baladë e 4. Shaban Demiraj Studime për fshehur; Eqrem Basha, Balada e zezë; gjuhën shqipe (titull pune). - Në serinë etj. Libri do të ketë rreth 200 faqe dhe e librave të albanologëve të mëdhenj, do të jetë gati për shtyp nga fundi i ku janë botuar Pedersen, Jokl, vitit 2017. Cimohovski, Buda, Çabej, etj. këtë vit 6. Ndre Mjeda në 150 vjetorin e planifikojmë një libër me studime të lindjes. - Materialet e konferencës zgjedhura të studiuesit, albanologut shkencore. Konferenca është e Shaban Demiraj, ish kryetar i planifikuar të mbahet në gjysmën e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë shtatorit të vitit 2016 dhe gjykuar sipas dhe anëtar i jashtëm i Akademisë së interesimit të pjesëmarrësve të ftuar Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. në kohën kur po hartohet ky program, Përzgjedhjen konsiderojmë se duhet do të sjell materiale të bollshme për t’ia besojmë Bardhyl Demirajt, një vëllim që do ta rrumubullakësojë profesor i gjuhës shqipe në Universi- gjithë aktivitetin për shënimin e këtij tetin e Mynihut, i biri i autorit, jubileu të rëndësishëm. Materialet do gjithashtu gjuhëtar dhe studiues i të mblidhen dhe do të sistemohen deri shquar që, s’do mend, e njeh më së në fund të vitit 2016 dhe mund të jenë miri veprën e akademik Demirajt. Libri të gatshme në muajt e parë të vitit 2017. do të ketë rreth 300-350 faqe dhe 7. Revista “Studime” nr. 24. – Edhe
Vjetari 2016 69 ky numër i revistës “Studime”, që e përfundimtare; është themeluar pro- boton Seksioni i Gjuhësisë dhe i jekti për korpusin kombëtar të shqipes Letërsisë, do të realizohet si zakonisht dhe, me gjithë mungesat e mëdha në fund të vitit 2017 dhe do të sjellë teknologjike e të kuadrit, deri tash janë kontributet e zakonshme, studime e shënuar rezultatet e para të përfshirjes artikuj nga fusha e gjuhësisë dhe e digjitale të botimeve shqip (revista letërsisë, në shqip dhe në gjuhë të Përparimi e plotë, vepra të ndryshme); tjera të botës, recensione, kronika dhe është përvijuar pjesa e parë e projektit paraqitje botimesh të reja. Varësisht për shqipen e shkruar të sh. XX dhe nga materialet e konferencave ose pritet që brenda vitit 2017 të tryezave shkencore, revista mund t’i përfundojë hartimi i leksikut të përfshijë edhe kumtesat e paraqitura përdorur në shqipen e shkruar të sh. në to (tryeza e 100 vjetorit të Lindjes XX në Kosovë-ish-Jugosllavi; deri tash së Esad Mekulit, për shembull), nëse janë hartuar leksikët e lematizuar të ndonjëri nga këta aktivitete nuk numrave të parë të revistës Përparimi kërkon botim të veçantë. dhe të Fjalorit shqip-serbokroatisht të S. Dobroshit dhe janë bërë botimet pilot; pritet që brenda vitit 2017 të Sekretari i Seksionit përfshihet në procesin e digjitalizimit e Akademik Eqrem Basha, d.v. tërë prodhimtaria shkrimore shqip në ish- Jugosllavi deri në vitet ’90 të sh. ANEKS XX, etj. QENDRA PËR DIGJITALIZIM, 2. për ta çuar më tej vendosjen në LEKSIKOGRAFI DHE ENCIKLOPEDI këmbë të shëndosha Qendrën dhe Pas qëndrimit studimor në Vjenë përgjithësisht nismën për digjitalizim dhe bisedave në Akademinë Austriake dhe veprimtari leksikografike, studime dhe në Qendrën e saj për digjitalizim, tekstore dhe korpuse të shqipes, del e korpuse gjuhësore dhe analiza nevojshme që urgjentisht të tekstore, dhe pas një vështrimi lidhur ndërmerren këta hapa: me përpjekjet për institucionalizimin a. që qendra të përkufizohet si dhe vënien në veprim të Qendrës për Qendër për digjitalizim, leksikografi Leksikografi dhe Enciklopedi, vij me dhe enciklopedi; me këtë krijohet raportimin dhe propozimin vijues: hapësira për trajtimin e gjithanshëm të 1. edhe pse pa kuadër institucional materialeve për t’u digjitalizuar dhe dhe të formalizuar, në saje të vullnetit kuadri më i përshtatshëm për për- dhe angazhimit të anëtarëve të fshirjen e qendrës në rrjetet e Seksionit, QLE deri tash ia ka dalë të ngjashme në hapësirën europiane; japë disa rezultate fillestare: është b. të caktohet një përgjegjës për themeluar dhe vënë në realizim organizimin e Qendrës brenda projekti për Fjalorin enciklopedik të Akademisë; Kosovës, i cili tashmë është në fazën c. të pajiset Qendra me mjetet e
70 Vjetari 2016 domosdoshme teknologjike brenda Projekt i përbashkët i të gjithë seksion- këtij viti (2016; skanerë, server, eve të Akademisë. Pas përfundimit të programe përkatëse); fazës së parë të punës, që konsistoi në d. të merret në punë të përher- hartimin e fjalësit, në fazën e dytë u shme një specialist për informatikë me punua kryesisht në hartimin e teksteve formim elementar gjuhësor, ose të zërave, për mbi 6000 njësitë e gjuhëtar me formim informatik nga përcaktuara. Hartimi i teksteve pritet fillimi i vitit 2017; të përmbyllet në qershor-shtator të vitit 2016. Paralelisht me hartimin e e. të përfundohet skanimi i teksteve është kryer redaktura e parë botimeve deri më 1970 brenda 2017-ës dhe lektura e teksteve për disa fusha dhe të intensifikohet procesi i rinjohjes, të caktuara. Gjatë vitit 2016 mbetet të i tagimit (anotimit) të teksteve; përfundojë edhe kjo fazë e punës, në f. të krijohet një rrjet fillestar i të cilën përfshihet edhe redaktura e bashkëpunëtorëve të jashtëm, sido- dytë dhe harmonizimi krahasimtar i mos midis studentëve të doktoratës e teksteve ndërmjet fushave të veçanta. të masterit. Faza e tretë përfshin botimin pilot të Në bisedat me drejtorin e Institutit Fjalorit, diskutimin e vërejtjeve dhe të Akademisë Austriake dr. K. Mörth sugjerimeve pas botimit pilot dhe ramë dakord për një bashkëpunim në botimin përfundimtar. Botimi pilot këtë fushë. Instituti austriak është i pritet të bëhet në fund të vitit 2016 gatshëm ta ndihmojë Qendrën tonë ose në fillim të vitit 2017, diskutimi i me teknologji softuerike, po edhe me vërejtjeve dhe sugjerimeve 3 muaj pas shkëmbim përvojash dhe specializim botimit pilot dhe më pas përzgjedhja e kuadri. Po hulumtojmë mundësinë e fotografive dhe botimi përfundimtar. ngritjes së një projekti të përbashkët, Sipas dinamikës së paraparë, Fjalori çka do ta lehtësonte shumë punën. mund të jetë i gatshëm për botimin Del e nevojshme të bëhet marrëveshje përfundimtar gjatë vitit 2017. e veçantë me ta në kuadër të bashkëpunimit midis dy akademive. 2. Vendbanimet urbane dhe rurale Për këtë kemi tashmë pajtimin të Kosovës (Tablloja fizike-hapësinore, parimor. demografike dhe funksionale).- Projekt afatmesëm. Vendbanimet janë vatra Akademik Rexhep Ismajli, d.v të rëndësishme të jetës së ngulitur, të veprimtarisë së përhershme dhe të II. SEKSIONI I SHKENCAVE transformimit hapësinor dhe kulturor SHOQËRORE të gjeohapësirës. Në evolucionin e vendbanimeve vërehet qartë lidhja
midis përpjekjeve të brezave të PROJEKTET kaluara dhe angazhimeve dhe synim- 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. – eve të brezave të tashëm në ngritjen
Vjetari 2016 71 dhe zhvillimin e këtyre asociacioneve si karakterit urban, rural dhe të përzier organizma të shtrenjtë dhe kompleks. (as fshat, as qytet); Në literaturën shkencore dhe profesio- b) Gjithpërfshirja e të dhënave dhe nale në Kosovë dhe në gjithë trojet publikimi për herë të parë i tyre për të shqiptare deri në ditët tona ka gjitha vendbanimet e Kosovës, pa munguar një botim kompleks shken- marrë parasysh madhësinë numerike, cor mbi vendbanimet. përmasat hapësinore dhe statusin Shumë vende, përveç botimit të funksional; leksikoneve, të fjalorëve enciklopedikë c) Hulumtimi shumëdimensional i dhe të enciklopedive, kanë tashmë vendbanimeve që i tejkalon suazat e të edhe botime mbi vendbanimet të tipit dhënave të ngushta, të përgjithshme enciklopedik apo dhe të tjera. Kosova gjeohapësinore dhe përmban edhe të nuk e ka deri më sot asnjë botim të dhëna e fakte historike, gjeopolitike, tillë. Mungesa e një botimi të kësaj sociologjike, etnologjike, kulturore etj.; natyre dhe rëndësia shumëdisiplinare ç) Ndriçimi dhe shpjegimi i e të dhënave shkencore për vend- aspekteve të ndryshme të krijimit, banimet, krijimin dhe zhvillimin e tyre zhvillimit dhe transformimit të hapësinor-fizik, demografik dhe fun- vendbanimeve në kontekst të zhvilli- ksional shtrojnë nevojën e realizimit të meve historike-ekzistenciale, politike, një ndërmarrjeje dhe botimi të plotë ekonomike, kulturore dhe mjedisore; të karakterit monografik për vend- banimet tona të tipit urban dhe rural. d) Përpilimi i databazës së të dhënave shkencore të cilat do të Në këtë arsyetim do të prezant- shërbejnë për hulumtimet e më- ohen në pika të shkurtra qëllimet, vonshme, të hollësishme të vend- burimet dhe mbledhja e të dhënave banimeve, për tipet, funksionet, sistem- dhe rëndësia shkencore, aplikative dhe in, rrjetin, zgjerimin hapësinor-fizik dhe teoriko-metodologjike e projektit rritën demografike të tyre etj.; hulumtues-shkencor mbi vendbanim- et. Realizimi i projektit do të plotësojë dh) Mundësia e përdorimit të mungesën e informatave dhe njohuri- fondit të të dhënave të mbledhura për ve sistematike për dinamikën e jetës qëllime aplikative: për planifikimin dhe të zhvillimit të vendbanimeve të hapësinor, urbanistik dhe shoqëror, Kosovës, të kaluarën dhe të tashmen e për mjedisin jetësor, për motivet dhe tyre, duke ndjekur një qasje dhe potencialet turistike, për statistikën metodologji bashkëkohore shkencore. dhe administratën, në veçanti për ndërmarrjen e masave për para- I. QËLLIMET ndalimin e rrjedhave të pavolitshme Disa nga qëllimet kryesore shkencore sociale dhe demografike, siç janë të këtij projekti afatmesëm janë: eksodi rural dhe proceset shpopull- a) Krijimi i një fondi të sistemuar të uese të cilat kanë përfshirë informatave dhe njohurive gjeo- vendbanimet e zonave kodrinore- hapësinore mbi vendbanimet e malore të Kosovës, pastaj për ndër-
72 Vjetari 2016 marrjen e masave për riorganizimin në mbledhjen e një sasie të madhe të funksional të vendbanimeve me qëllim të dhënave do të angazhohen shumë të shfrytëzimit të qëndrueshëm të ekspertë, kryesisht gjeografë, socio- resurseve natyrore dhe humane, si logë, historianë, ekonomistë, planerë e dhe shpërndarjen më të harmonizuar administratorë komunalë etj., stu- të objekteve të infrastrukturës dentë të dikurshëm të fakulteteve shoqërore dhe publike etj.; tona që punojnë në vendbanimet dhe e) Popullarizimi i njohurive shkenc- komunat e tyre. ore mbi vendbanimet e Kosovës dhe III. MBLEDHJA E TË DHËNAVE tablonë e evolucionit të tërësishëm I. Të dhënat për dimensionin fizik: fizik, shoqëror dhe kulturor të tyre. (pozita gjeografike, shtrirja zonale dhe II. BURIMET E TË DHËNAVE hipsometrike, format morfologjike, Në botimet që do të dalin nga ky rrethanat hidrologjike e klimatike dhe projekt do të përfshihen të dhënat sa resurset e tjera natyrore etj.). më të plota, themelore dhe të II. Të dhënat për popullsinë: përgjithshme për evolucionin sasior (komponentët vitalo-demografikë - dhe cilësor të vendbanimeve dhe të nataliteti, mortaliteti, shtimi natyror; popullsisë, të ekonomive familjare dhe martesat); të dhënat për strukturat e të aspekteve të ndryshme të jetës popullsisë (sipas moshës, gjinisë, ekonomike dhe dimensionin fun- përkatësisë etnike, fetare, gjuhësore, ksional të vendbanimeve në për- përbërjes arsimore, socioekonomike, gjithësi në tërë kompleksitetin e tyre. për strukturën e ekonomive familjare); Për tablonë retrospektive historike të dhënat për migrimet (emigrimi, dhe perspektivën e zhvillimit të imigrimi, saldoja migruese; drejtimet e vendbanimeve, do të shfrytëzohen të migrimeve, koha, shkaqet, pasojat, dhënat e defterëve osmanë niveli i shkollimit dhe i punësimit, (regjistrimet kadastrale), të arkivave adaptimi dhe integrimi i migrantëve të dhe relacioneve të ndryshme, të jashtëm, lidhja me familjen dhe dhënat e regjistrimeve zyrtare të vendlindjen, remitancat etj.). popullsisë midis dy luftërave botërore III. Të dhënat për veprimtaritë dhe veçanërisht pas Luftës së II prodhuese (primare dhe sekondare); Botërore, pastaj statistika vitale- për veprimtaritë joprodhuese ose demografike (evidencat e zyrave të funksionet jobazike: terciare- ofiçarisë dhe të bashkësive fetare) dhe shërbyese dhe kuartare, çfarë janë faktet nga literatura shkencore në administrata publike, arsimi, dispozicion dhe dokumentacioni shëndetësia, komunaliet, institucionet (historike, gjeografike, ekonomike, kulturore dhe politike, gjykatat, policia, demografike, gjeopolitike etj.), rezul- shërbimet sociale e afariste dhe tatet e hulumtimeve anketuese nga funksionet e tjera të infrastrukturës puna në terren. Hulumtimi anketues shoqërore dhe publike). do të marrë kohë më tepër, prandaj IV. Të dhënat për gjendjen e
Vjetari 2016 73 banimit (fondi i banesave, ndërtimi realizohet duke u mbështetur në tipo- sipas vitit, materiali i ndërtimit, logjinë e përgjithshme demografike instalimet, pajimet bashkëkohore për dhe funksionale të vendbanimeve amvisni, aparatet, ujësjellësi, sipas të cilës dallohen qendrat e hidroforët, orenditë, inovacionet mëdha regjionale, që i përkasin prodhuese nga sfera e teknologjisë kategorisë më të lartë funksionale; agrare etj.). qendrat komunale; qendrat e IV. QASJA METODOLOGJIKE bashkësive rurale dhe vendbanimet rurale. Në kuadër të çdo kaptine, që Projekti do të sjellë risi edhe në trajton një grup të vendbanimeve, siç qasjen teoriko-metodologjike, duke iu janë ato brenda një komune, do të shmangur karakaterit klasik, tipik jepet një paraqitje tabelare e cila antropogjeografik, të ndikuar nga tregon trendët kryesore të shtrirjes shkolla e J. Cvijiqit, e cila duke pasur territoriale të popullsisë dhe evo- për mision arsyetimin dhe pro- lucionit të vendbanimeve, ndryshimet pagandimin e aspiratave hegjemoniste në strukturën dhe funksionin e tyre etj. serbe në Gadishullin Ballkanik, edhe në rrafshin e studimeve mbi vendbanimet Pjesa tekstuale e vendbanimeve do ishte e ngarkuar me premisa ideo- të plotësohet me material ilustrues, logjike ekspansioniste, veçanërisht kur çfarë janë hartat tematike, fotografitë, bëhej fjalë për aspektin historik të planet dhe skicat e ndryshme të cilat i krijimit dhe zhvillimit të vendbanimeve japin karakter më përmbajtjesor dhe e të Kosovës dhe popullsisë shqiptare e bëjnë më të kuptueshme materien e prejardhjen e saj në përgjithësi. trajtuar brenda publikimit. Qasja bashkëkohore teorike- V. TIPIZIMI FUNKSIONAL I metodologjike përfshin vështrimin VENDBANIMEVE interaktiv të ekzistimit dhe veprimit të 1. KRYEQYTETI: Prishtina nga elementëve dhe faktorëve të kasaba deri te metropoli republikan ndryshëm natyrorë, shoqërorë dhe industrialo-urban (elementet fizike, regjionalë që ndikojnë në baraspeshën evolucioni popullativ dhe kompo- e brendshme dhe karakteristikat fizike- nentët bazë demografike, funksionet hapësinore, strukturën morfologjike, sekundare, terciare dhe kuartare; transformimet funksionale, pozitën në ndërtimi “i egër”); rrjetin e vendbanimeve etj. 2. QENDRAT RAJONALE dhe fun- Në kuadër të përgatitjeve për ksionet e tyre: Prizreni, Peja, Gjakova, realizimin e hulumtimit do të Mitrovica, Ferizaj, Gjilani (urbanizimi përpilohet udhëzuesi i qartë për primar dhe sekundar); mbledhjen e të dhënave mbi 3. URBANITET E VOGLA: vend- vendbanimet, duke dhënë modelin banimet e urbanizuara dhe suburbane dhe pyetësorin për hulumtim që do të (selitë komunale dhe vendbanimet realizohet në terren. Hulumtimi dhe pranëqytetëse si ”dormitorij” për trajtimi i vendbanimeve do të popullsinë e punësuar; pasojat e luftës);
74 Vjetari 2016
4. VENDBANIMET RURALE (veprim- burimeve tjera arkivore nga arkivat e taritë primare, institucionet shoqërore vendeve të rajonit dhe vendeve dhe grupet dhe strukturat e reja perëndimore që trajtojnë figurën e socioprofesionale: fshatarët-punëtorët Hasan Prishtinës. brenda ose jashtë vendit, fshatarët- QËLLIMI I PROJEKTIT jobujqit, nëpunësit, intiligjencia; Argumentimi shkencor i eksodusi rural, pasojat e luftës); veprimtarisë politike e diplomatike të 5. VENDBANIMET AGRARE (sipër- Hasan Prishtinës bazuar në burimet faqet bujqësore dhe të punueshme, arkivore shqiptare jo shqiptare. dinamika e lëvizjes së popullsisë bujqësore, dendësia agrare, infra- Objektivat e projektit: struktura rrugore, izolimi fizik dhe • Grumbullimi i provave dhe social; dëmet e luftës etj.). materialeve VI. TIPIZIMI MORFOLOGJIK I • Studimi dhe klasifikimi i tyre VENDBANIMEVE: Tipi i dendur, tipi • Organizimi i një Konference kalimtar, tipi i shpërndarë; shtëpia dhe Shkencore Ndërkombëtare mbi funksionet e saj; kulla si tip i fortifikuar personalitetin politik e diplomatik të i shtëpisë dhe dëmtimet nga lufta. Hasan Prishtinës, sipas propozimit të Realizimi i këtij projekti afatmesëm profesor Oliver Shmitt në Vjenë si një dhe dalja në dritë e botimeve për nga qendrat më të rëndësishme të vendbanimet e Kosovës do të për- Albanologjisë në Evropë.. mbushë një nevojë të kahershme për • Botimi i një vëllimi të veçantë. gjeoshkencat, shkencat sociale dhe opinionin e gjerë lexues dhe shfrytë- ARSYESHMËRIA E PROJEKTIT zues. Hartimi dhe pastaj botimet e tilla Projekti konsiston në idenë që pa dyshim do të jenë një trashëgimi e figura e Hasan Prishtinës të trajtohet madhe për shkencën dhe kulturën në mënyrë të gjithanshme shkencore tonë. dhe të studiohet në rrafshin Projekti do të jetë vepër kolektive, shumëdimensional. Pjesë nga ky me redaksi, redaktor dhe rreth 40 projekt do zënë vend të rëndësishëm bashkëpunëtorë. Për realizimin e tij do në Historinë e Kosovës por edhe atë të kërkohen edhe donacione. kombëtare. Hulumtimi, faktet e nevojshme, dokumentet, fotot dhe Udhëheqës i projektit: akademik materialet e tjera që do të sigurohen Hivzi ISLAMI. me rastin e hulumtimeve janë bazë e rëndësishme dhe e domosdoshme për 3. Hasan Prishtina në prizmin e të krijuar qëndrueshmëri shkencore dokumenteve arkivore. mbi personalitetin e Hasan Prishtinës IDEJA E PROJEKTIT dhe ngjarjeve që janë të lidhura drejtpërdrejt ose tërthorazi me Grumbullimi i dokumenteve, kontributin e këtij burrështetasi. fakteve, fotografive, gazetave dhe
Vjetari 2016 75
PËRSHKRIMI I PROJEKTIT Shqiptar në Tiranë, Arkivi i Shkupit. Projekti do të ketë disa faza të zhvillimit të tij duke filluar nga KOHA E REALIZIMIT grumbullimi i dokumenteve arkivore Projekti parashihet të realizohet në nëpër arkiva të vendeve të rajonit dhe periudhën kohore 2016-2019 vendeve perëndimore, seleksionimi, klasifikimi, studimi dhe prezantimi i Partnerët: rezultateve shkencore. Arkivi i Kosovës Projekti do të zhvillohet në këto Arkivi Qendror i Shtetit Shqiptar faza: Arkivi i Vjenës I. Mbledhja dhe grumbullimi i Arkivi i Sofjes dokumenteve arkivore; Arkivi i Shkupit II. Studimi dhe përpunimi i këtyre Instituti i Historisë “Ali Hadri”- materialeve dhe krijimi i një njësie Prishtinë arkivore pranë ASHAK-ut ku do të Instituti Albanologjik i Prishtinës grumbulloheshin të gjitha materialet që kanë të bëjnë me figurën e Hasan Institutet e Historisë së vendeve të Prishtinës; rajonit III. Prezantimi i studimeve në një BUXHETI Konferencë Ndërkombëtare Shkenc- Pasi që projekti ka rëndësi të ore dhe botimi i studimit. veçantë mendojmë të kemi mbësh- LLOJI I AKTIVITETEVE tetje buxhetore nga Qeveria e Kosovës dhe nga ndonjë një donator tjetër i • Hulumtimi neper arkiva sipas mundshëm. një ndarje të punës midis studiuesve të angazhuar në projekt. Bartës të projektit: • Studimi i materialit të mbledhur AKADEMIA E SHKENCAVE DHE ARTEVE E KOSOVËS • Konferenca shkencore AKADEMIA AUSTRIAKE E SHKENCAVE • Prezantimi i rezultateve Përgjegjës të Projektit: Prof. Dr. Përshkrimi i aktiviteteve: Jusuf Bajraktari dhe Prof. Dr. Oliver Aktivitetet do të zhvillohen sipas Shmitt. projektit që nga puna nëpër terren e deri te prezantimi i tyre. Kjo do të bëhet nga studiues dhe grupe e 4. Korpus i monumenteve epi- punuese. grafike antike të Kosovës. Vendet- lokacionet e realizimit të IDEJA aktiviteteve: Në territorin e Kosovës është Arkivi i Vjenës, Arkivi i Sofjes, Arkivi zbuluar një numër i madh i monu- i Londrës (Foreign Office), Arkivi i menteve epigrafike përgjatë shekujve, Kosovës, Arkivi Qendror i Shtetit prej të cilave, vetëm një numër i vogël
76 Vjetari 2016 i tyre sot ndodhen në ambientet e Kosovës, parashihet të realizohet në institucioneve të trashëgimisë kult- dy faza. Gjatë fazës së parë parashihet urore. Pjesa me e madhe e tyre të bëhet evidentimi i të gjitha vazhdojnë të jenë të shpërndara nëpër monumenteve epigrafike, fotografimi Kosovë, në ambiente publike dhe dhe vizatimi i tyre. private. Një pjesë e madhe e tyre Gjatë fazës së dytë do të bëhet rrezikohet të humbin përgjithmonë. studimi dhe përshkrimi i detajuar i Prandaj, evidentimi, fotografimi, materialit epigrafik të evidentuar gjatë vizatimi dhe studimi i tyre u bë fazës së parë, që nënkupton të dhënat domosdoshmëri e kohës. vijuese: Mbledhja dhe trajtimi i monument- - Vendi i gjetjes eve epigrafike të zbuluara në Kosovë - Vendi i ruajtjes ka filluar që nga fillimi i shekullit XIX. Disa nga monumentet epigrafike nga - Përshkrimi i detajuar i aspektit Kosova gjenden të publikuara në CIL III dekorativ të monumentit (1881) dhe në studimin e A. Evans - Gjendja aktuale e monumentit (1885). Trajtime me të detajizuara - Përcaktimin i periudhës kohore gjenden në studimet e A. Premestein - Leximi i tekstit të mbishkrimit dhe N. Vulić (JÖAI VI, 1903), N. Vulić - Komentimi i tekstit të mbishkrimit (Spomenik 71, 1931; 75, 1933; 77, 1934; 98, 1941-1948), Z. Mirdita PERSONI PËRGJEGJËS PËR (1981), E. Ćerškov (Municipium DD), J- PROJEKTIN A. Šašel (1978, 1985), N. Ferri (2001), Anëtare korrespondente Edi Shukriu E. Dobruna-Salihu (20005). Kontribut, AUTORË: në publikimin e mbishkrimeve të Anëtare korrespondente Edi Shukriu caktuara kanë dhënë dhe E. Shukriu, F. Peja, M. Parović-Pešikan, S. Dušanić, P. Prof.As. Dr. Arben Hajdari Petrović, M. Gabrićević etj. DOMOSDOSHMËRIA E PROJEKTIT QËLLIMI Dy arsye kryesore shtrojnë domos- Projekti ka për qëllim për- doshmërinë për realizimin e projektit: mbledhjen e të gjitha monumenteve 1. Fakti se monumentet epigrafike epigrafike në një Korpus të veçantë. përmbajnë në vetë një shumëllojshmëri Trajtimi i materialit epigrafik është i një informatash për ndriçimin fenomeneve rëndësie të veçantë ngase ndihmon në të shumta politike, shoqërore, kulturore ndriçimin e shumë aspekteve të jetës dhe ekonomike që e kanë karakterizuar ekonomike, politike, shoqërore, Kosovën par gjatë gjithë antikitetit. etnike, të religjionit dhe të veprim- 2. Gjendja jo e mirë në të cilën tarisë kulturore dhe artistike. ndodhet pjesa me e madhe e monu- KOHA DHE FAZAT E ZHVILLIMIT menteve epigrafike dhe shqetësimi se Projekti për hartimin e korpusit të një pjesë e madhe e tyre mund të monumenteve epigrafike antike të humbasin.
Vjetari 2016 77
Rikujtojmë se një numër jo i vogël i Kosova është ballafaquar me procese monumenteve epigrafike të zbuluara që kanë ndikuar në ndryshime pas luftës në Kosovë, nuk kanë qenë strukturore në ekonominë e saj. objekt studimi. Qëllimi i kësaj teme është që të anali- Realizimi i këtij korpusi do të zohen proceset kryesore të integrimit vendoste bazat fundamentale, mbi të dhe ndryshimet strukturore nga cilat më pas do të mund të bëhen proceset e integrimit nga pikëpamja e studime me specifike mbi jetën ekonomisë, si dhe rruga përpara në politike, ekonomike, kulturore, religji- kuadër të proceseve integruese. oze, strukturën etnike, artin, procesin Integrimi rajonal dhe hapja e ekonomi- e romanizimit dhe rezistencën e të së është e bazuar në pozicionin e tjera në Dardani gjatë antikitetit. teorisë se ekonomia e hapur është me benefit për të gjithë. Kosova që nga Kosova deri me tani nuk e ka themelimi i institucioneve të saja dhe botuar asnjë korpus të këtij lloj, krijimit të bazës legale është orientuar prandaj realizimi i tij do t’i bënte nder për ekonomi të hapur si model i Akademisë së Shkencave dhe të vendeve të zhvilluara dhe demokrati- Artëve të Kosovës dhe misionit të tij. ke. Si në nivel global, ashtu edhe në REZULTATET E PRITURA Kosovë, debati mbi ekonominë e Realizimi i monografisë KORPUS I hapur dhe integrimin ka vëmendje të MONUMENTEVE EPIGRAFIKE ANTIKE theksuar lidhur me efektet e tij. TË KOSOVËS ndihmon në: Fillet e para të integrimit ekonomik - Identifikimin e të gjitha të Kosovës kanë filluar që nga fillimi i monumenteve epigrafike të zbuluara përdorimit të valutës euro, valutë kjo e në Kosovë, unionit më të madh ekonomik dhe - Korrigjimin e gabimeve eventuale monetar në botë, Bashkimit Evropian. gjatë rileximit të teksteve, Përdorimi i EURO-s në Kosovë dhe - Ndriçimin e fenomeneve të jetës mungesa e politikës së drejtpërdrejt politike, ekonomike, kulturore, shpirtë- monetare në vend ka pasur refle- rore, të artit etj. gjatë antikitetit në ksionet e saj edhe në vet ekonominë e Kosovë. Kosovës, por edhe stabiliteti monetar i imponuar nga valuta e fuqishme e - Vendosjen e bazave të mirëfillta EURO-s ka bërë efektin mjaft pozitiv. për botën shkencore për thellimin e Ndër marrëveshjet e para për hapjen e studimeve specifike të mëtejme. tregut të Kosovës ndaj vendeve të tjera ka qenë marrëveshja e CEFTA-s e TUBIMET SHKENCORE cila ka hyrë në fuqi për Kosovën që nga 1. “Rruga Drejt Integrimit vitin 2007. Bizneset vendore me afër Ekonomik Evropian e Kosovës”.- 10 vjet pjesë e CEFTA-s, sot janë më të Konferencë shkencore. përgatitur për marrëveshjen e MSA-së e cila paraqet një nivel edhe më të Në faza të ndryshme të ndërtimit, lartë të konkurrencës. MSA-ja ka një
78 Vjetari 2016 pozicion dukshëm më të favorshëm Kontributet autoriale të pasi që përmban në vete një nivel të Konferencës do të botohen në vëllim konsiderueshëm të diskriminimit të veçantë. pozitiv për ekonominë e Kosovës si 2. “Sfidat e ndërtimit të shtetit rezultat i mekanizmave për mbrojtjen ligjor”- Tryezë shkencore. Procesi i e produkteve për vite të caktuara dhe ndërtimit të shtetit ligjor është një kalimit në treg të hapur pa masa proces i gjatë por jo edhe i pamundur, doganore në mënyrë graduale. sidomos në ato vende që kanë kaluar Kosova ka shënuar hapa të në rrugën e ndryshimit të sistemeve konsiderueshëm edhe në kuadër të politike. I tillë është rasti edhe me procesit të Berlinit, proces ky i cili ka procesin e tranzicionit politik në për qëllim të nxisë aktivitetin investiv Republikën e Kosovës dhe aq më tepër nga sektori publik në vendet e në ballafaqimin me sfidat e ndërtimit Ballkanit perëndimorë në mënyrë të të shtetit ligjor si mungesa e sundimit koordinuar. Përveç integrimit ekono- të ligjit, respektimi i duhur i rendit mik, Kosova vazhdimisht ka punuar që juridik-kushtetues, korrupsioni, krimi i edhe sistemi legjislativ i vendit të jetë organizuar, rreziku nga terrorizmi, në përputhje me direktivat e BE-së, mungesa e stabilitetit politik, ndrydhja dhe aktualisht mekanizmat janë mirë e demokracisë qytetare, moszhvillimi të definuar në vend për sigurimin e ekonomik etj. përshtatshmërisë së ligjeve me acquis- Republika e Kosovës, pas shpalljes comunitte të BE-së. së pavarësisë, vazhdon betejën për Nën temat që do të trajtohen në konsolidimin dhe ndërtimin e saj, në konferencën shkencore janë: aspektin e ndërtimit dhe zhvillimit të 1) Euroizimi i Kosovës institucioneve shtetërore, promovimin e demokracisë qytetare dhe kushtetu- 2) Marrëveshja e CEFTA-s ese, zhvillimin ekonomiko social të 3) Procesi i Berlinit i Vendeve të vendit etj. Ballkanit perëndimor Por, njëra ndër sfidat kryesore të 4) Integrimi i Tregut të Energjisë ndërtimit të shtetit ligjor, mbetet i Kosovës me Rajonin dhe Evropën, mungesa e sundimit të ligjit, në shumë 5) Marrëveshja e Stabilizim raste si rezultat i cenimit të pavarësisë Asociimit së pushtetit gjyqësor dhe institucioneve 6) Përshtatshmëria e të drejtësisë, por edhe institucioneve Legjislacionit të Kosovës me Acquis- tjera kushtetuese të pavarura dhe si Communitee të Bashkimit Evropian rezultat i saj, mungesë e zbatimit të 7) Shembujt e Rrugës së ligjit, kushte jo të përshtatshme për Integrimit nga Vendet e Ballkanit punë efikase dhe efektive, të drejt dhe të pavarur nga asnjë ndikim. Konferenca do të jetë njëditore. Koha e mbajtjes: Shtator 2017 Respektimi i mjaftueshëm i punës dhe pavarësisë së institucioneve të
Vjetari 2016 79 drejtësisë, do të ndikonte drejtpër- 2. Revista “Studime shoqërore”, nr. sëdrejti, në krijimin e kushteve për 4.- Revistë vjetore që do të botohet luftimin e dukurive negative, zhvillimin gjatë vitit 2017. Në të do të botohen ekonomik të vendit, sigurinë juridike, studime dhe artikuj shkencor, tekste besueshmërinë në institucionet ligjëratash inauguruese, vështrime, shtetërore, veçanërisht në institucion- recensione e kritika, etj. nga disiplinat et e drejtësisë, dhe një proces më të e shkencave shoqërore. përshpejtuar të integrimit të vendit në mekanizmat ndërkombëtar. Sekretari i Seksionit Andaj, me qëllim të trajtimit sa më Anëtar korrespondent Jusuf të sakët dhe më të arsyeshëm të Bajraktari, d.v. sfidave të ndërtimit të shtetit ligjor në Republikën e Kosovë, do të ishte nder dhe kënaqësi trajtimi i kësaj çështje III. SEKSIONI I SHKENCAVE TË nën organizimin e Akademisë së NATYRËS Shkencave dhe Arteve të Kosovës, përmes një tryeze. PROJEKTET Kontributet autoriale të tryezës do 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. – të botohen në vëllim të veçantë. Projekt i përbashkët i të gjithë seksioneve të Akademisë. Pas BOTIMET përfundimit të fazës së parë të punës, 1. Emin Riza: “Arkitektura që konsistoi në hartimin e fjalësit, në popullore e Gjakovës”.- Në këtë fazën e dytë u punua kryesisht në studim monografik autori, mëton t’i hartimin e teksteve të zërave, për mbi prezantoje para opinionit lexues, në 6000 njësitë e përcaktuara. Hartimi i veçanti atij të profilit shkencor, vlerat e teksteve pritet të përmbyllet në arkitekturës popullore të Gjakovës, si qershor-shtator të vitit 2016. njëra ndër qendrat më karakteristike Paralelisht me hartimin e teksteve të Kosovës. Kjo arkitekturë, siç e thotë është kryer redaktura e parë dhe edhe autori, e përforcon tezën se kjo lektura e teksteve për disa fusha të qendër urbane ka luajtur një rol me caktuara. Gjatë vitit 2016 mbetet të rëndësi, jo vetëm në kulturën e përfundojë edhe kjo fazë e punës, në banimit, por edhe në kulturën të cilën përfshihet edhe redaktura e shpirtërore, përkatësisht të brezave dytë dhe harmonizimi krahasimtar i liridashës të entitetit të Gjakovës me teksteve ndërmjet fushave të veçanta. rrethinë, në rrafshin e qëndresës së Faza e tretë përfshin botimin pilot të këtij regjioni përballë stuhive të Fjalorit, diskutimin e vërejtjeve dhe ekspeditave të pushtuesve osmanë, sugjerimeve pas botimit pilot dhe serbë e malazezë, por edhe të botimin përfundimtar. Botimi pilot pushtuesve të mëvonshëm gjatë pritet të bëhet në fund të vitit 2016 historisë. ose në fillim të vitit 2017, diskutimi i
80 Vjetari 2016 vërejtjeve dhe sugjerimeve 3 muaj pas një alternativë të fuqishme të tekno- botimit pilot dhe më pas përzgjedhja e logjive konvencionale për mënjanimin fotografive dhe botimi përfundimtar. ose nxjerrjen e joneve metalike nga Sipas dinamikës së paraparë, Fjalori tretësirat ujore. Projekti do të jetë i mund të jetë i gatshëm për botimin ndarë në dy pjesë: përfundimtar gjatë vitit 2017. 1.Krijimi i kadastrit të ndotësve të 2. Kadastri i ndotësve të ujërave ujërave hedhurinë; efluent në recipient dhe trajtimi i tyre 2.Trajtimi komparativ i ujërave (me biosorbent dhe osmozë të hedhurinë me metoda klasike kimike kundërt). - Ky projekt i takon kimisë së dhe fiziko-kimike duke përdorur mjedisit dhe ka karakter hulumtues material dhe metoda vetanake si dhe dhe aplikativ. Trajtimi i ujërave mund përdorimi (për herë të parë te ne ) i të ndahet në tri kategori kryesore: biosorbventëve. Pastrimi për nevoja shtëpiake, trajtimi Ky projekt është propozuar të jetë për përdorime speciale industriale si dyvjeçarë. Realizimi i tij ka filluar në dhe trajtimi i ujërave hedhurinë për t’i vitin 2016 dhe i njëjti do të vazhdojë bërë ato të pranueshme për lirim në edhe në vitin 2017. recipient apo ripërdorim. Duhet theksuar se pavarësisht trajtimit që i 3. Parametrat e jashtëm projektues nënshtrohet uji, së pari duhet të të klimës për disa qytete të Kosovës.- krijohet kadastri (regjistri) i ndotësve Ky projekt ka karakter hulumtues dhe të ujërave efluent. Trajtimi i ujërave aplikativ dhe i njëjti bazohet në matjet hedhurinë të shkarkimeve industriale e vazhdueshme që i kryen Instituti gjatë shekullit të kaluar është bërë me Hidrometeorologjik i Kosovës për metoda kimike, fiziko-kimike dhe temperaturën e ajrit të jashtëm, biologjike. Substancat e përdorura për lagështinë absolute dhe relative të këtë qëllim kanë liruar llaçe të cilat ajrit, shtypjen e ajrit të jashtëm, kanë paraqitur problem mjedisor për intensitetin e rrezatimit diellor, etj. shkak të përmbajtjes së specieve Bazuar në rezultatet e matjeve në metalike, herbicideve, pesticideve apo pikat ku janë realizuar matjet, në fenolëve. mënyrë analitike përcaktohen parametrat e projektuar për të cilët Shkenca e mjedisit tani është e duhet të sigurohet ngrohja e orientuar kah eliminimi i problemeve objekteve në stinën e dimrit si dhe të lartpërmendura duke u bazuar në ventilimi në stinën e verës. Në ekonomi të gjelbër dhe në kimi të përgjithësi pikat matëse të këtyre gjelbër. Teknologjitë konvencionale treguesve në Kosovë janë: Prishtina, për largimin e metaleve të rënda Prizreni, Peja dhe Ferizaj. Për këto toksike, nuk janë komerciale dhe pos qytete mund të përcaktohen para- kësaj gjenerojnë llaçe toksike kimike, metrat projektues të klimës. Llogaritja ndërsa hulumtimet kanë bërë e këtyre parametrave duhet t’i biosorbimin si proces në hyrje dhe si referohet metodave më të njohura
Vjetari 2016 81 ndërkombëtare siç është ASHARE, etj. kërkimore gjeologe-zbuluese vjetore Analiza dhe përcaktimi projektues i rajonale. Këto hulumtime janë kryer parametrave të klimës për këto në zonat masive periodike të Golashit, qytetet të Kosovës paraqesin lehtësi Dritanit (Dobroshevcit), Rahovecit dhe për projektuesit e sistemeve termo- Gjakovës. Do të jepen përfundimet e teknike, për dizajnin e klimës së punimeve shumëvjeçare: gjeologjike, brendshme të ndërtesave, komfortin gjeokimike dhe gjeografike të termik, efiçencën e energjisë dhe janë xeherorëve të Ni-Co në shfaqje dhe dëshmi e një niveli teknik të një vendi. vendburime. Nga hulumtimet e Rezultatet e këtyre analizave në të deritanishme ka rezultuar se rezervat e ardhmen mund të futen edhe në këtyre xeherorëve arrijnë shifrën mbi bankën e të dhënave hyrëse të 22 milion tona që e rendisin softuerëve aplikativ për termoteknikë. Republikën e Kosovës në vendet më të Në shtetet e Bashkimit Evropian, pasura të botës me këto xeherore. parametrat e cekur janë të normuara Në pjesën e dytë do të studiohet dhe janë shënime bazë në softuerët që xehetaria përkatësisht shfrytëzimi i përdoren për projektimin e sistemeve të xeherorëve të Ni-Co, siq janë minierat ngrohjes, ventilimit dhe të klimatizimit. në qiell të hapur në Ҫikatovës dhe Projekti është propozuar të punoh- Kodrinës së Goleshit. Përveç minierave et në kohëzgjatje 2 vjet (2016-2017) të cilat janë në punë prodhuese, është me një ekip realizues kompetent për identifikuar edhe një numër i madh i këtë lëmi. Realizimi i tij ka filluar në vendeve që premtojnë se mund të vitin 2016 dhe i njëjti do të vazhdojë zbulohen rezerva të reja të këtyre edhe në vitin 2017. xeherorëve siç janë Llapushniku, Bushati, Ponosheci, Beci, Banjska, Guri
i kuq, Baksi, Juniku, Hereçi, etj. BOTIMET Në pjesën e tretë deri në hollësi do 1. Minir Dushi: ’Xeheroret e nikelit të analizohet metalurgjia e ferro- dhe të kobaltit të vendit tonë’’.- Ky nikelit në Drenas, meqë nikeli i cili studim merret me problematiken e fitohet në metalurgjinë e Ferro nikelit xeherorëve okside-silikate të Ni-Co të në Drenas ka një përdorim të gjerë për cilat shfaqen përkatësisht shfrytë- prodhimet industriale dhe proceset zohen në vendin tonë. I njëjti teknologjike. Punimet kërkimore mendohet të ndërtohet nga këto tri gjeologjike të këtyre xeherorëve kanë pjesë: Gjeologjia-shfaqja dhe vend- qenë shoqëruar edhe nga studimet burimet e xeherorëve të Ni- Co; laboratorike eksperimentale dhe Xehetaria-shfrytëzimit i xeherorëve të gjysmindustriale të përpunimit Ni- Co dhe Metalurgjia e ferro nikelit tekniko-teknologjik të xeherorit në Drenas (parimi hidrometalurgjik dhe piro- Në pjesën e parë do të pasqyrohen metalurgjik). të dhëna të numërta nga punimet
82 Vjetari 2016
2. Valbon Bytyçi: ‘’Regjioni lindor i degradimit të mjedisit nga dora e Kosovës (Veçoritë fiziko-gjeografike, njeriut. Ky regjion është mjaft i pasur resurset natyrore dhe problemet me resurse natyrore, sidomos resurse gjeomjedisore)’’. -Ky studim propozo- minerale dhe energjetike, të cilat për het që të përmbajë tri pjesët kryesore nga lokacioni i vendndodhjes të tyre siç janë: gjenden në tokat me bonitet të lartë - Veçoritë fiziko-gjeografike- dhe në afërsi të lumenjve. Mirëpo, Trajtimi i veçorive fiziko-gjeografike, shfrytëzimi i resurseve natyrore, resurseve natyrore dhe problemeve sidomos lëndëve energjetike, minera- gjeomjedisore në Regjionin Lindor të le, tokat, etj., ka sjell deri te Kosovës deri konsiderohet i pjesshëm ndryshimet e shumta në mjedisin dhe i pakët nga fakti se regjioni Lindor i natyror. Kështu, shfrytëzimi i resurseve Kosovës shtrihet në pjesën lindore të natyrore, në disa pjesë të lindjen së Kosovës, duke zënë sipërfaqe prej Kosovës është mjaft shqetësuese, rreth 57,6% të territorit të Republikës duke ndryshuar peizazhin natyror, së Kosovës. Ky regjion karakterizohet madje duke rrezikuar edhe sitet e me ndërtim kompleks gjeologjiko- trashëgimisë natyrore. tektonik në të cilin paraqiten lloje të Bazuar në të dhënat e mësipërme ndryshme të shkëmbinjve si për nga del qëllimi i librit dhe objektivat mosha, ashtu edhe nga përbërja. kryesore: Veçohet me klimë kontinentale të Analiza e veçorive të përgjithshme mesme, me dallime jo shumë të fiziko-gjeografike të Regjionit Lindor të mëdha në mes lindjes e perëndimit, Kosovës, duke përfshirë ndërtimin dhe në mes jugut e veriut. gjeologjiko-tektonik, relievin dhe - Resurset natyrore - Si rezultat i format, kushtet hidroklimatike, tokat proceseve natyrore të brendshme dhe dhe veçoritë biogjeografike. të jashtme, janë krijuar resurse - Identifikimi dhe njohja me natyrore të llojllojshme. Veçohet me resurset natyrore në Regjionin Lindor pasuri minerale, ku dallohet Plumb- të Kosovës, duke përfshirë mineralet, zinku në disa lokalitete, Nikeli, kushtet klimatike, ujërat, tokat dhe Mangani; si dhe pasuri jometalore të pyjet. shpërndara në disa pjesë, ku veçohet - Paraqitjen e gjendjes aktuale të magneziti, mergelët, bentoniti, shfrytëzimit të resurseve natyrore në kaolina, gëlqerorët; pasuri të madhe Regjionin Lindor të Kosovës dhe energjetike: linjiti, me toka pjellore me tendencat e shfrytëzimit në të ardhmen, sipërfaqe të kufizuar, ujëra të ndryshme termominerale, resurse - Paraqitja e gjendjes së trashë- ujore të kufizuara, etj. gimisë natyrore dhe problemet që i kanosen, - Problemet gjeomjedisore – Regjioni Lindor i Kosovës si hapësirë e - Evidentimi i problemeve gjeo- madhe gjeografike i është nënshtruar mjedisore të cilat rrjedhin si rezultat i
Vjetari 2016 83 shfrytëzimit të resurseve natyrore në përfundojë edhe kjo fazë e punës, në Regjionin Lindor të Kosovës. të cilën përfshihet edhe redaktura e 3. Revista shkencore ‘’Kërkime’’ nr. dytë dhe harmonizimi krahasimtar i 23.- Pritet të përgatitet dhe të botohet teksteve ndërmjet fushave të veçanta. për vitin 2017 Në të do të botohen Faza e tretë përfshin botimin pilot të tekste dhe kontribute shkencore nga Fjalorit, diskutimin e vërejtjeve dhe fusha e shkencave të natyrës dhe të sugjerimeve pas botimit pilot dhe shkencave të tjera fondamentale. botimin përfundimtar. Botimi pilot Sikundër edhe deri tash, edhe në këtë pritet të bëhet në fund të vitit 2016 numër të revistës do të botohen ose në fillim të vitit 2017, diskutimi i punime shkencore të anëtarëve të vërejtjeve dhe sugjerimeve 3 muaj pas Seksionit të Shkencave të Natyrës të botimit pilot dhe më pas përzgjedhja e Akademisë së Shkencave dhe të fotografive dhe botimi përfundimtar. Arteve të Kosovës, si dhe të Sipas dinamikës së paraparë, Fjalori bashkëpunëtorëve të jashtëm, të tillë mund të jetë i gatshëm për botimin tekste që do t’i plotësojnë kriteret përfundimtar gjatë vitit 2017. shkencore, pas vlerësimit profesional që do t’u bëhet nga redaksia e BOTIMET revistës. 1. Abdurrahim Buza –Monografi.- Monografia për piktorin Abdurrahim Sekretari i Seksionit Buza, i cili njihet si piktori i parë Akademik Fejzullah Krasniqi, d.v. kosovar, studioi artin në Itali në Akademinë “Albertina di Belle Arti” në
Torino dhe pastaj në Firence kreu IV. SEKSIONI I ARTEVE pikturën monumentale në vitin 1933. Për shkak të rrethanave të njohura PROJEKTET historike mbeti të jetonte dhe 1. Fjalori Enciklopedik i Kosovës. – vepronte në Tiranë. Po thuajse e tërë Projekt i përbashkët i të gjithë krijimtaria e tij artistike i kushtohet seksioneve të Akademisë. Pas temave të përditshme kosovare. Gjatë përfundimit të fazës së parë të punës, karrierës së tij si artist ka punuar që konsistoi në hartimin e fjalësit, në qindra vepra të cilat janë ekspozuar në fazën e dytë u punua kryesisht në shumë vende jashtë Shqipërisë dhe hartimin e teksteve të zërave, për mbi Kosovës. Njihet edhe si një ndër 6000 njësitë e përcaktuara. Hartimi i pedagogët e parë në fushën e artit dhe teksteve pritet të përmbyllet në për meritat në këtë fushë mori titullin qershor-shtator të vitit 2016. “Mësues i Merituar”. Ndërsa për Paralelisht me hartimin e teksteve krijimtarinë e tij të bujshme artistike është kryer redaktura e parë dhe merr titullin “Piktor i Popullit”. Duke lektura e teksteve për disa fusha të pasur parasysh këto fakte si dhe caktuara. Gjatë vitit 2016 mbetet të origjinalitetin individual të krijimtarisë
84 Vjetari 2016 së tij, Seksioni i Arteve propozon që të dhe ansambël kameral; hartohet një monografi në të cilën do - vepra për solistë, kor dhe të përfshiheshin jeta dhe krijimtaria e orkestër... tij. Autori i monografisë u propozua të jetë akademik Tahir Emra. EKSPOZITAT
1. Ekspozita personale e akademik TUBIMET SHKENCORE Rexhep Ferri, me rastin e 80-vjetorit të 1. Tryezë muzikologjike kushtuar 1- lindjes. Ekspozita do të organizohet vjetorit të Shenjtërimit të Nënës me rastin e 80-vjetorit të lindjes së Terezë dhe Shugurimit të Katedrales akademik Ferrit. Ajo do të përfshijë katolike në Prishtinë mbi vepra të krijimtarinë e viteve të fundit të kompozitorëve tanë kushtuar Nënës autorit, i cili kësaj radhe do të Terezë. paraqesë përveç pikturave edhe disa Planifikohen të paraqiten një varg tapiceri. Tapiceritë janë risi në (etno) muzikologësh dhe studiuesish krijimtarinë e viteve të fundit të të tjerë me kumtesa mbi vepra të kërkimeve krijuese të autorit. Për ndryshme të kompozitorëve tanë ekspozitën do të përgatitet edhe kushtuar Nënës Terezë, si: botimi i katalogut. - veprat solistike (këngë/romanca për zë e piano); Sekretari i Seksionit - këngë për kore pionierësh; Anëtar korrespondent Luan - vepra për solist a soliste Mulliqi, d.v.
PROCESVERBALET E KUVENDIT TË AKADEMISË SË SHKENCAVE DHE TË ARTEVE TË KOSOVËS
Vjetari 2016 87
PROCESVERBAL Nga mbledhja LXXXVII e Kuvendit të në këtë vit, do të shqyrtohet puna e të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve gjitha organeve dhe shërbimeve të të Kosovës, mbajtur më 16 shkurt 2016, Akademisë, çfarë janë Kuvendi, ora 11:00, në mjediset e Akademisë. Kryesia, Seksionet dhe puna e Në mbledhje marrin pjesë Shërbimit Administrativ, Profesional akademikët: Ali Aliu, Eqrem Basha, dhe Teknik për vitin 2015. Në këtë Feriz Krasniqi, Fejzullah Krasniqi, Hivzi mbledhje, si herëve të tjera, Islami, Idriz Ajeti, Isa Mustafa, Isuf shqyrtohet edhe Raporti Financiar. Krasniqi, Mehmet Kraja, Minir Dushi, Materialet e duhura për punën e të Nexhat Daci, Rauf Dhomi, Rexhep gjitha këtyre instancave janë të Ferri, Rexhep Ismajli, Tahir Emra, përgatitura nga Shërbimi i Akademisë. Zeqirja Ballata dhe anëtarët korrës- Programet e punës së seksioneve pondentë: Anton K. Berishaj, Arsim janë shqyrtuar dhe miratuar nga Bajrami, Edi Shukriu, Jusuf Bajraktari, seksionet dhe nga Kryesia e Akademisë. Luan Mulliqi, Mehmet Halimi, Qamil Megjithatë, jemi këtu për t’i shqyrtuar Haxhibeqiri dhe Salih Gashi. të gjitha problemet. Merr pjesë edhe Lendita Pula, Na mungojnë disa anëtarë, Sekretare e Akademisë. zakonisht të njëjtit. Kuvendi e miratoi këtë Nga dita e pavarësisë dhe e Rend dite: sovranitetit të Kosovës më 17 shkurt 1. Miratimi i procesverbalit të 2008, mbledhja e parë e Kuvendit tonë mbledhjes LXXXVI të Kuvendit; në çdo fillimvit po përputhet me këtë datë. Për t’u mos u mbledhur dy herë, 2. Miratimi i Raportit të punës së po e mbajmë mbledhjen e Kuvendit ASHAK-ut për vitin 2015; dhe shënimin e 8-vjetorit të pavarësisë 3. Miratimi i Raportit financiar të brenda një dite. ASHAK-ut për vitin 2015; Prandaj, kjo mbledhje ka dhe një 4. Çështje vijuese. karakter solemn. Mbledhjen e hapi Kryetari Islami, i Gjatë vitit 2015 Akademia mbajti cili bëri një vështrim të punës së gjithsej 3 mbledhje të Kuvendit: më 19 Akademisë për vitin 2015. Nga fjala e Shkurt, kur u miratuan Programi i Kryetarit veçojmë: punës së seksioneve dhe i Akademisë “Kolegë të nderuar, dhe Raporti Financiar për vitin 2014; Mirësevini në mbledhjen e LXXXVII më 2 Korrik, kur u miratua Programi i të Kuvendit të Akademisë së punës për vitin 2016; dhe më 29 Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, Dhjetor, kur u bë zgjedhja e me rendin e ditës që e keni para vetes. Nënkryetarit të Akademisë. Gjatë këtij Ftesën dhe materialet i keni marrë me viti Kryesia e Akademisë mbajti gjithsej kohë. Edhe në këtë mbledhje, e para 9 mbledhje të rregullta, disa mbledhje
88 Vjetari 2016 ad hoc me rastin e 5 vdekjeve; u rëndësishëm; është Protokolli i tetë mbajtën dhe shumë mbledhje të me radhë mbi bazë të Marrëveshjes së seksioneve dhe të trupave të tjera, të vitit 2000. komisioneve, të këshillave organizuese Gjithashtu edhe Shërbimi Admini- të tubimeve shkencore dhe artistike, strativ, Profesional e Teknik i ASHAK, të redaksisë qendrore të FEK, të përgjegjës për ofrimin e shërbimeve redaksive të revistave etj. administrative, profesionale e teknike, Sa nuk keni bërë ju vërejtje, t’u i ka kryer detyrat e veta në realizimin e them se programet e punës së tri Programit të punës të Akademisë dhe seksioneve (i Shkencave Shoqërore, i të aktiviteteve tjera të saj. Ky Shërbim Shkencave të Natyrës dhe i Arteve) ka arritur ta përmirësojë dhe ta ngritë duhet të arsyetohen me hollësisht nga cilësinë e shërbimeve administrative, sekretarët e seksioneve, sipas modelit profesionale e teknike me kosto të Seksionit të Gjuhësisë dhe të shumë të ulët. Letërsisë. Vitin që shkoi i shënuam dy jubile Përkundër problemeve financiare të rëndësishme për Akademinë: 25- dhe dy shkurtimeve shtesë që erdhën vjetorin e Deklaratës Kushtetuese të 2 nga Qeveria për të gjitha zërat Korrikut 1990, që u hartua nga financiarë në Kosovë, mund të anëtarët e Akademisë, me të cilën konstatojmë se viti 2015 ishte një vit i hidhen fillet e pavarësisë së sotme të sukseseve të Akademisë dhe të gjitha Kosovës, dhe 40-vjetorin e ASHAK-ut. instancave të saj. Arriti t’i realizojë Me mirëkuptimin e Qeverisë dhe objektivat e veta, të parapara me Ministrisë së Financave, duke na lejuar programin e punës, të miratuar në transferimin nga kategoria mallra dhe fillim të korrikut 2015. shërbime në kategorinë shpenzime Patëm botime shkencore- kapitale, arritëm t’i blinim një piano profesionale dhe artistike, mbajtëm dhe një veturë të re, si nevojë të tryeza e konferenca shkencore dhe kahershme; 16 vjet e përdorëm një aktivitete të tjera shkencore dhe veturë, ajo e kreu funksionin e vet. artistike etj. I kemi në materiale të Kishim dhe një angazhim shtesë; i gjitha aktivitetet e realizuara, në mbajtëm zgjedhjet për Nënkryetar të pasqyrën sipas seksioneve, me Akademisë, duke i respektuar në tërësi arsyetimet përkatëse, me vërejtjet që i normat ligjore dhe statutare në fuqi thash, prandaj nuk do t’u marrë kohë dhe vullnetin e votuesve. Por në që t’i përsëris. I japim në hollësi në punën tonë kishim edhe ngecje, ku me Vjetarin për vitin 2015. I kemi edhe arsye e ku pa arsye. informatat për bashkëpunimin Viti 2015 njihet dhe si vit i Ligjit për ndërkombëtar, ku nënshkrimi i Akademinë, ku pas një beteje jo të Protokollit midis Akademisë sonë dhe lehtë 5-vjeçare u arrit aprovimi i tij. Akademisë së Shkencave të Shqipërisë Në këtë vit (2016) Akademia ishte për vitet 2015-2017 zë një vend të pjesë e angazhimeve të Kosovës për
Vjetari 2016 89 anëtarësim në UNESCO. Akademia iu Në këtë vit na presin punë të drejtua me një letër Drejtoreshës së mëdha në hartimin e Statutit dhe të përgjithshme dhe të gjitha akteve tjera normative konform Ligjit delegacioneve të UNESCO-s, me të ri të Akademisë. Një version i argumentimin shkencor për arsye- Statutit tashmë është hartuar nga shmërinë e hyrjes së Kosovës në këtë Komisioni adekuat që e ka ngritur organizatë të OKB-së. Po ashtu, në një Kryesia. Para shqyrtimit në mbledhjen letër tjetër ASHAK-u e ka kundërshtuar e një Kryesie, do ta keni edhe nëpër letrën e SANU-së me qëllim të flakjes seksione ku mund të jepni vërejtje dhe së gënjeshtrave të saj për të penguar sugjerime. anëtarësimin e Kosovës në UNESCO. I Viti 2016 do të jetë dhe vit i shkruam të gjitha akademive të botës. zgjedhjeve, një aktivitet shumë i Viti 2015 do të mbahet në mend në dobishëm dhe i përgjegjshëm, përveç historinë e Akademisë edhe për anën tjerash se për herë të parë i mbajmë e pikëllueshme, për humbjet biologjike sipas Ligjit të ri, me disa kritere krejt të që patëm. U ndanë nga jeta 5 anëtarë reja sa i përket moshës së pranimit të Akademisë, të cilët i përcollëm me dhe çështjeve tjera. respektin më të madh (Engjëll Berisha, Ju faleminderit!” Ruzhdi Pllana, Esat Stavileci, Mark Pas fjalës së Kryetarit filloi Krasniqi dhe nënkryetari Pajazit shqyrtimi i pikave të rendit të ditës. Nushi). E falënderoj stafin e Administratës, me Sekretaren në krye, Ad. 1.- për angazhimin në organizimin e Procesverbali i mbledhjes LXXXVI të përcjelljes së anëtarëve të ndjerë për Kuvendit të Akademisë u miratua pa në banesat e fundit, si dhe për vërejtje. shënimin e dy përvjetorëve të Ad. 2.- përmendur. Kuvendi shqyrtoi Raportin e punës Për këtë vit, 2016, për shkak të së ASHAK për vitin 2015, me radhë reduktimeve financiare na duhet një sipas seksioneve. Kryetari Islami tha se menaxhim më i mirë, një racionalitet seksionet i kanë mbajtur mbledhjet dhe një prioritet në aktivitetin tonë me kohë dhe i kanë miratuar raportet shkencor, artistik dhe profesional, në e tyre. Raporti i kompletuar është përputhje me kriteret që i kemi shqyrtuar më pas nga Kryesia e aprovuar në organet e Akademisë, në Akademisë dhe miratimi përfundimtar Kryesi dhe në Kuvend. Nuk duhet t’i i mbetet sot Kuvendit. lëmë anash edhe burimet e tjera, çfarë Gjatë shqyrtimit të Raportit të janë donacionet, të lejuara me ligjin për Seksionit të Shkencave Natyrore N. Akademinë. T’u them se këtë vit Daci në diskutimin e tij shprehu prioritet do të ketë Fjalori Enciklopedik. shqetësim lidhur me botimin e revistës Me rishikim do të kërkojmë dhe mjete Kërkime. Ai tha se nuk ka prurje të shtesë për këtë qëllim. materialeve për revistë dhe vërehet
90 Vjetari 2016 një zbehje e interesimit për të botuar, Minir Dushi, Nexhat Daci, Rauf Dhomi, meqë punimet e botuara në këtë Rexhep Ferri, Sabri Hamiti, Zeqirja revistë nuk vlerësohen për zgjedhje të Ballata dhe anëtarët korrëspondentë: stafit akademik në Universitet. R. Anton K. Berishaj, Arsim Bajrami, Ismajli në diskutimin e tij tha se për Arsim Morina, Edi Shukriu, Jusuf revista është e nevojshme të merret Bajraktari, Luan Mulliqi, Mehmet ISSN-ja. Ai tha se duhet drejtuar Halimi, Qamil Haxhibeqiri, Salih Gashi, Qeverisë dhe dy ministrive përkatëse Xhevdet Xhafa dhe Zejnullah MASHT dhe MKRS që të ndërmarrin Rrahmani. veprimet e nevojëshme, ashtu që Merr pjesë edhe Lendita Pula, revistat që botohen në Kosovë të kenë sekretare e Akademisë. mundësi të marrin ISSN-në. Mbledhjen e hapi kryetari Hivzi Pas diskutimeve Kuvendi miratoi Islami. Raportin e punës për vitin 2015, i cili Kuvendi e miratoi këtë është pjesë përbërëse e këtij procesverbali dhe do të botohet në Rend dite: Vjetari 2015. 1. Miratimi i procesverbalit të Ad. 3.- mbledhjes LXXXVII të Kuvendit; Më pas u shqyrtua edhe Raporti 2. Shqyrtimi dhe miratimi i Statutit financiar i Akademisë për vitin 2015, i të Akademisë së Shkencave dhe të cili u miratua pa vërejtje. Raporti është Arteve të Kosovës; pjesë përbërëse e këtij procesverbali. 3. Shqyrtimi dhe miratimi i Mbledhja u mbyll në orën 12:10 Rregullores për propozimin dhe zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë Procesmbajtëse së Shkencave dhe të Arteve të Lendita Pula Kosovës; Kryetari i Akademisë 4. Çështje vijuese. Akademik Hivzi Islami Ad. 1.-
Procesverbali i mbledhjes LXXXVII të PROCESVERBAL Kuvendit të Akademisë u miratua pa Nga mbledhja LXXXVIII e Kuvendit vërejtje. të Akademisë së Shkencave dhe të Ad. 2.- Arteve të Kosovës, mbajtur më 11 maj Kryetari Islami njoftoi Kuvendin se 2016, ora 11:00, në mjediset e Kryesia e Akademisë në mbledhjen e Akademisë. mbajtur më 14 janar 2016 ka ngritur Në mbledhje marrin pjesë akade- Grupin punues në përbërje prej: mikët: Ali Aliu, Ekrem Murtezai, Eqrem Lendita Pula, sekretare e Akademisë, Basha, Feriz Krasniqi, Fejzullah akademik Isuf Krasniqi, anëtar Krasniqi, Hivzi Islami, Idriz Ajeti, Isa korrespondent Arsim Bajrami dhe Ali Mustafa, Isuf Krasniqi, Mehmet Kraja, Caka, drejtor i DPPTIK. Grupi ka
Vjetari 2016 91 punuar në përbërje të plotë, ka demisë. Gjatë muajit mars janë mbajtur takimet e rregullta dhe ka mbajtur mbledhjet e seksioneve ku hartuar draftin e parë të Statutit të janë shqyrtuar të dy draftet, me për- Akademisë dhe të Rregullores për jashtim të SGJL i cili ka shqyrtuar në propozimin dhe zgjedhjen e anëtarëve mbledhje të rregullt vetëm Statutin, të Akademisë. Të dy draftet janë ndërsa për Rregulloren kemi marrë shqyrtuar në mbledhjen e rregullt të sugjerimet nga Sekretari Seksionit, Kryesisë mbajtur më 3 mars 2016 dhe akademik Basha. më pas u janë ndarë të gjithë Nga 30 anëtarë të Akademisë anëtarëve të Akademisë. Bashkë me të vërejtje dhe sugjerime me shkrim dy draftet anëtarëve të Akademisë u rreth Statutit kanë paraqitur 9 anëtarë, është ndarë edhe njoftimi përcjellës 6 prej tyre kanë paraqitur vërejtje dhe me të cilin janë njoftuar që vërejtjet sugjerime përmbajtjesore, ndërsa tre dhe sugjerimet të paraqiten me të tjerë kanë paraqitur vetëm vërejtje shkrim dhe të nënshkruara, në mble- për çështje teknike. dhjet e seksioneve dhe më pas Pas mbledhjeve të seksioneve sekretarët e seksioneve pas shqyrtimit Grupi punues është mbledhur dhe i ka të draftit të Statutit dhe të Rregullores shqyrtuar të gjitha vërejtjet dhe nëpër seksione, vërejtjet dhe sugjerimet e pranuara, si dhe gjatë sugjerimet eventuale t’ia paraqesin punës i ka shqyrtuar edhe vërejtjet me shkrim dhe të nënshkruara, dhe sugjerimet që janë diskutuar Kryesisë së Akademisë, më së voni deri nëpër seksione dhe të cilat janë më 1 prill 2016. Gjatë kësaj kohe janë paraqitur në procesverbalet e mble- mbajtur mbledhjet e seksioneve dhe dhjeve të seksioneve. Shumica e tyre janë pranuar me shkrim të gjitha janë marrë parasysh dhe janë in- vërejtjet dhe sugjerimet. Përveç kësaj korporuar në draftet të cilat do të sekretarja e Akademisë ka konsultuar shqyrtohen sot dhe të cilat janë ndarë edhe veç e veç me anëtarë të me kohë. Disa vërejtje dhe sugjerime Akademisë duke u munduar të marrë nuk janë inkorporuar, meqë ato bien sa më shumë mendime. Kryetari e ndesh me Ligjin për ASHAK. Grupi falënderoi grupin punues veçanërisht punues e ka njoftuar Kryesinë e sekretaren për punën e bërë. Ai më Akademisë me ndryshimet dhe pas ftoi sekretaren e Akademisë të plotësimet e Statutit dhe të njoftojë Kuvendin me rrjedhën e Rregullores dhe Kryesia është pajtuar. punës së Grupit punues. Në fund, në emër të grupit, ajo i L. Pula në fjalën e saj njoftoi se pas falënderoi të gjithë për bashkëpunim! ngritjes së Grupit punues për hartimin e Statutit dhe të Rregullores, ka filluar Në vazhdim Kryetari Islami, në bazë menjëherë puna në hartimin e të dy të evidencës së Shërbimit profesional drafteve. Pas hartimit draftet e para administrativ të ASHAK, njoftoi se në bashkë me Ligjin për ASHAK u janë sallë janë të pranishëm 27 anëtarë të ndarë të gjithë anëtarëve të Aka- Akademisë, kuorum ka dhe se
92 Vjetari 2016 mbledhja mund të vazhdojë. Ai vazhdoi 5.3, të riformulohen: duke thënë se:” dokumentet 5.1. “Anëtarëve të Akademisë që miratohen me 2/3 e gjithë trupit ushtrojnë funksione udhëheqëse ditën votues, që do të thotë se për që mbushin moshën 75 vjeç u vendimmarrje duhen 19 vota. Në rast ndërpritet ushtrimi i funksionit të votimit të neneve apo paragrafëve të udhëheqës”; diskutueshëm, në votim së pari del 5.3. “Anëtarët e Akademisë që versioni i Grupit punues. Statuti nuk zgjidhen në vende udhëheqëse është i përhershëm, sepse nenet dhe nëpërmjet procedurës së zëven- dispozitat e caktuara mund të ndry- dësimit, në rastet e skadimit të man- shohen e plotësohen kur të mendojë datit sipas nënparagrait 5.1. të këtij Kuvendi se duhet bërë, gjë që nuk neni, ushtrojnë mandatin e mbetur është rasti me Ligjin, sepse atë e deri në zgjedhjet e reja sipas nën- miraton Kuvendi i Republikës së paragrait 5.2 të këtij neni” ; Kosovës. Dhe e dyta, çështjet që nuk rregullohen me këtë Statut për- - Neni 32, nënparagafi 1.16 të hiqet caktohen me rregulloret e veçanta të “akte normative”; Akademisë (neni 1, paragrafi 2 i - Neni 41, paragrafi 2 të rifo- Statutit)”. Ai propozoi që shqyrtimi i të rmulohet: dy dokumenteve, Statutit dhe “Kryetari, Nënkryetari, Sekretari Rregullores, të bëhet nen për nen, duke shkencor dhe sekretarët e seksioneve u ndaluar vetëm në nenet ku ka vërejtje të Akademisë i kryejnë funksionet në dhe sugjerime. Kuvendi e pranoi këtë të cilat janë zgjedhur para hyrjes në qasje të punës të propozuar nga fuqi të këtij statuti, deri më kalimin e Kryetari dhe vazhdoi punën. mandatit”. Diskutuan M. Kraja, N. Daci, M. Propozimi i L. Mulliqit për Dushi, Fejzullah Krasniqi, S. Hamiti, L. plotësimin e nenit 40 me shënimin që: Mulliqi, Z. Ballata. Diskutimet u bënë “mjetet financiare të Akademisë t’u për nenet: 25, 26, 27, 31, 32 dhe 41. ndahen seksioneve në mënyrë të U propozua që: barabartë” u tha se nuk mund të - Neni 27, paragrafi 2, të bartet te pranohet, meqë bie ndesh me Ligjin neni 25 dhe të plotësohet: “Të drejtat për Akademinë, ndërsa propozimi i dhe detyrat e anëtarit të Akademisë Fejzullah Krasniqit që neni 40, pezullohen me vendim të veçantë të paragrafi 2 të plotësohet dhe të Kuvendit të Akademisë për kohën, mbi përshtatet me paragrafin 3, të nenit 5, një vit, që ai nuk jeton dhe nuk vepron u tha se duhet të shikohet përshtatja në Kosovë”; me Ligjin për ASHAK. - Neni 27, nënparagrafi 1.3 të Kuvendi me 26 vota për dhe një shtohet: “Me vendim të veçantë të kundër miratoi Statutin e Akademisë Kuvendit të Akademisë”; me plotësime, sipas propozimeve që u dhanë. - Neni 31, nënparagafet 5.1 dhe
Vjetari 2016 93
Ad. 3.- Procesmbajtëse Pas miratimit të Statutit, Kuvendi Lendita Pula filloi shqyrtimin nen për nen të Kryetari i Akademisë Rregullores për propozimin dhe zgje- Akademik Hivzi Islami dhjen e anëtarëve të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. Lidhur me Rregulloren M. Kraja dha PROCESVERBAL disa vërejtje dhe sugjerime të cilat u Nga mbledhja LXXXIX e Kuvendit të pranuan. Kuvendi me 26 vota për dhe Akademisë së Shkencave dhe të një kundër miratoi Rregulloren për Arteve të Kosovës, mbajtur më 30 propozimin dhe zgjedhjen e anëtarëve qershor 2016, ora 11:00, në mjediset e të Akademisë. Akademisë. Pas miratimit të Statutit dhe të Në mbledhje marrin pjesë Rregullores kryetari Islami falënderoi akademikët: Ekrem Murtezai, Eqrem të gjithë anëtarët e Akademisë për Basha, Feriz Krasniqi, Fejzullah bashkëpunimin dhe kontributin e Krasniqi, Hivzi Islami, Idriz Ajeti, Isa dhënë. Mustafa, Isuf Krasniqi, Mehmet Kraja, Pas fjalës së Kryetarit, fjalën e Minir Dushi, Nexhat Daci, Rexhep kërkoi M. Dushi. Ismajli, Sabri Hamiti, Tahir Emra, Ai në diskutimin e tij tha se Zeqirja Ballata dhe anëtarët korrës- dëshiron edhe një herë të debatojë pondentë: Anton K. Berishaj, Arsim për botimin e librit “Klima e Kosovës”, Bajrami, Arsim Morina, Edi Shukriu, me autor Ruzhdi Pllana, tani më i Jusuf Bajraktari, Luan Mulliqi, Mehmet ndjerë. Ai tha se është i hidhëruar Halimi, Qamil Haxhibeqiri, Salih Gashi, meqë nuk i është lejuar që në libër të Xhevdet Xhafa dhe Zejnullah figurojë një paragraf të cilin ai vetë e Rrahmani. ka shkruar. Merr pjesë edhe Lendita Pula, Me këtë rast ndërhyri Kryetari sekretare e Akademisë. Islami duke thënë se është në dijeni Mbledhjen e hapi kryetari Hivzi për rastin, por se kjo çështje nuk është Islami. në rend të ditës së mbledhjes së Kuvendi e miratoi këtë sotme të Kuvendit. Ai tha se çështja e Rend dite: botimit në fjalë është shqyrtuar në 1. Miratimi i procesverbalit të Seksionin e Shkencave të Natyrës dhe mbledhjes LXXXVIII të Kuvendit; se kjo temë konsiderohet e mbyllur, prandaj sot në këtë seancë nuk ka 2. Miratimi i Programit të punës së vend për këtë lloj diskutimi. Ai e shpalli Akademisë për vitin 2017; të mbyllur mbledhjen e Kuvendit. 3. Çështje vijuese. Mbledhja u mbyll në orën 13:10 Ad. 1.- Para miratimit të procesverbalit të
94 Vjetari 2016 mbledhjes LXXXVIII të Kuvendit të anëtarët e tjerë të Akademisë dhe Akademisë, M. Dushi dha disa vërejtje procesverbali u miratua pa plotësime, për plotësimin e procesverbalit. Ai tha ashtu siç është dorëzuar me materialet se pika e fundit: Çështje vijuese, nuk e Kuvendit. U tha se në të ardhmen, figuron në procesverbal dhe më pas kur ka rastet e të tilla, shkresat të paraqiti vërejtjet e tij duke thënë se në deponohen në administratë dhe ato të procesverbal nuk është pasqyruar e futen në procesverbale ashtu siç janë gjithë fjala e tij, fjala e Kryetarit dhe në origjinal. rrjedha e diskutimit. Pas fjalës së M. Ad. 2.- Dushit, Kryetari Islami kërkoi nga Në kuadër të kësaj pike të rendit të Sekretarja e Akademisë, si proces- ditës Kryetari Islami para fillimit të mbajtëse të ofrojë sqarimet e shqyrtimit të Programit të punës së nevojshme. ASHAK për vitin 2017, tha se Programi Sekretarja e Akademisë tha se pika: i punës për vitin 2017 është shqyrtuar Çështje vijuese nuk është përfshirë në fillimisht në mbledhjet e seksioneve procesverbal, meqë diskutimi i aka- përkatëse të Akademisë dhe më pas demik Dushit ka pasuar menjëherë pas edhe në Kryesinë e saj. Ai shtoi se miratimit të Rregullores për propo- Programi i punës së Seksionit të zimin dhe zgjedhjen e anëtarëve të Gjuhësisë dhe të Letërsisë (SGJL) dhe Akademisë, pa kaluar fare te pika e Programi i punës së Seksionit të fundit e rendit të ditës. Ndërsa sa i Shkencave Shoqërore (SSHSH) është përket çështjes së mospërfshirjes së mjaft i pasur, ndërsa shtoi se Programi diskutimeve në procesverbal ajo tha se i Seksionit të Shkencave të Natyrës është munduar të përfshijë aq sa ka (SSHN) dhe Programi i Seksionit të pasur mundësi kohore, meqë çdo gjë Arteve (SA) kanë mundësi të jenë më rreth diskutimit ka rrjedhur shpejtë. të pasur. Ai sugjeroi sekretarët e Sekretarja më pas tha se në raste të këtyre dy seksioneve (SSHN dhe SA) që tilla, kur ka diskutime më të gjata, të bëjnë përpjekje dhe të punojnë është praktikë që diskutuesit t’i sjellin edhe në drejtim të organizimit të ato me shkrim në administratë, ashtu tubimeve shkencore: konferencave, që tekstet të futen në thonjëza, por tryezave e aktiviteteve të tjera. nga Kuvendi i kaluar edhe pse ka pasur Kryetari apeloi te sekretarët e se- kohë, ajo tha se nuk ka marrë asgjë me ksioneve që t’i përcjellin afatet dhe të shkrim as nga akademik Dushi dhe as fillojnë me kohë punën për përgatitjen nga Kryetari i Akademisë. e programeve të punës. Ai shtoi se Pas sqarimit të Sekretares u hap secili sekretar duhet t’i dijë detyrat e diskutimi. Diskutuan N. Daci, R. Ismajli, veta dhe duhet t’i kryejë ato me S. Hamiti. Në diskutimet e tyre ata përgjegjësi dhe në kohë. propozuan që kjo çështje të mbyllet Më pas filloi shqyrtimi i Programit dhe të kalohet në pikën tjetër të rendit të punës së ASHAK me rend sipas të ditës. Propozimi u përkrah edhe nga seksioneve.
Vjetari 2016 95
Gjatë shqyrtimit të Programit të ASHAK tha se projekti në fjalë është punës së Seksionit të Gjuhësisë dhe të rezultat i bashkëpunimit të Akademisë Letërsisë, R. Ismajli dha disa sqarime sonë me Akademinë e Shkencave të për Qendrën për Leksikografi dhe Austrisë, propozimi ka dalë nga vetë Enciklopedi. Ai tha se pas përfundimit Akademia Austriake dhe nuk ka arsye të vizitës studimore në Akademinë të mos pranohet, duke marrë parasysh Austriake të Shkencave në Vjenë ka se Schmitt, njihet si studiues solid në përgatitur një raport për vënien në studimet ballkanologjike. N. Daci në veprim të Qendrës për Leksikografi diskutimin e tij tha se projekti në fjalë dhe Enciklopedi. Raporti në formë është i rëndësisë së veçantë, por u aneksi është pjesë e Programit të shpreh kundër që të ketë punës së SGJL. Ai propozoi që të bëhet bashkautorësi, meqë siç tha ai në një ndryshim, ashtu që të fshihet fjala Shkencat shoqërore kjo nuk është Enciklopedi dhe të mbetet vetëm praktikë. Kryetari Islami në diskutimin emërtimi Qendra për Digjitalizim dhe e tij sqaroi se ideja e projektit ka dalë Leksikografi. Propozimi u përkrah. nga vizita e fundit (mars 2016) e Më pas filloi shqyrtimi i Programit delegacionit të Akademisë Austriake. të Punës së Seksionit të Shkencave Ai tha se në takimin e mbajtur në Shoqërore. M. Kraja në diskutimin e tij ASHAK është biseduar gjerësisht për fillimisht bëri disa vërejtje për formën tema që i përkasin të gjitha seksioneve e hartimit të programeve sipas të ASHAK. Ai më pas tha se Profesor seksioneve, duke thënë se duhet të Schmitt gjatë qëndrimit në Kosovë ekzistojë një standard i hartimit të është takuar edhe me përfaqësues të programeve. Me këtë rast ndërhyri institucioneve përkatëse dhe projektin Kryetari Islami i cili u pajtua me e ka paraqitur me shkrim dhe e ka vërejtjen në fjalë dhe apeloi te arsyetuar mirë. Ai është historian i sekretarët e seksioneve që të ndjekin njohur dhe se ASHAK në bashkëpunim versionin e SGJL, ashtu siç është thënë me të do të ndriçojë mirë figurën e edhe në Kryesi. Më pas M. Kraja Hasan Prishtinës. J. Bajraktari edhe një vazhdoi diskutimin për Programin e herë e mori fjalën dhe sqaroi se në punës së Seksionit të Shkencave tërë këtë projekt flitet vetëm për Shoqërore, duke u ndalur te pika 3, mbledhjen e dokumenteve arkivore, projekti: “Hasan Prishtina në doku- nuk flitet për botim dhe bashkautorësi. mentet arkivore”. Ai u shpreh se është Nga ana e Akademisë Austriake duhet kundër kësaj pike, përkatësisht është një bartës i projektit, meqë ata kanë kundër që bartës i projektit të jetë qasje në shumë arkiva dhe mund të Oliver Schmitt, duke pasur parasysh se mbledhin më shumë të dokumente. R. ai nuk njihet për shkrime të mira për Ismajli në diskutimin e tij fillimisht tha Kosovën dhe shqiptarët. Pas fjalës së se nuk pajtohet me vlerësimin e M. akademik Krajës, për këtë pikë u hap Krajës për O. Schmitt. Ai më pas sqaroi diskutimi. J. Bajraktari, sekretar i se gjatë kontakteve me Akademinë SSHSH dhe bartës i projektit nga ana e Austriake është biseduar gjatë për
96 Vjetari 2016 këtë projekt dhe se çështja e organizimit të programeve artistike bashkautorësisë po keqkuptohet. Fjala dhe të tryezave shkencore të të gjitha është vetëm për hulumtime dhe zhanreve është e hapur dhe se ato mbledhje të dokumenteve nga të mund të organizohen sipas mundësive gjitha arkivat dhe në këtë rast është e dhe rasteve. nevojshme që edhe nga pala austriake Pas shqyrtimit të programeve të të ketë një përfaqësues, ndërsa shtoi punës sipas seksioneve, Kuvendi me se përgjegjësinë për materialet e shumicë votash miratoi Programin e mbledhura do ta ketë bartësi nga punës së Akademisë për vitin 2017. ASHAK, përkatësisht SSHSH. Programi është pjesë përbërëse e Gjatë shqyrtimit të Programit të procesverbalit. punës së Seksionit të Shkencave të Mbledhja u mbyll në orën 12:35 Natyrës, M. Kraja diskutoi për botimin: ‘’Regjioni lindor i Kosovës (Veçoritë Procesmbajtëse fiziko-gjeografike, resurset natyrore Lendita Pula dhe problemet gjeomjedisore)’’, me Kryetari i Akademisë autor Valbon Bytyçi. Ai tha se në raste Akademik Hivzi Islami të tilla kur autorët janë jashtë
Akademisë do të duhej që dorëshkrimi të jetë i gatshëm e jo vetëm të jepet PROCESVERBAL propozimi. N. Daci tha se çështja e Nga mbledhja XC e Kuvendit të botimit në fjalë është diskutuar gjerë e Akademisë së Shkencave dhe të gjatë në Seksion dhe se është Arteve të Kosovës, mbajtur më 21 propozuar që dorëshkrimi të ketë dhjetor 2016, ora 11:00, në mjediset e edhe një koautor nga ASHAK. Në këtë Akademisë. rast është propozuar që koautor të Në mbledhje marrin pjesë jetë akademik Hivzi Islami, si njohës i akademikët: Ali Aliu, Ekrem Murtezai, mirë i fushës përkatëse. H. Islami dhe Eqrem Basha, Feriz Krasniqi, Fejzullah M. Dushi u shprehën kundër këtij Krasniqi, Hivzi Islami, Isa Mustafa, Isuf propozimi, me arsyetimin se nuk është Krasniqi, Mehmet Kraja, Minir Dushi, praktikë t’i pranohet dikujt botimi i Nexhat Daci, Rauf Dhomi, Rexhep veprës dhe t’i caktohet koautori nga Ferri, Rexhep Ismajli, Sabri Hamiti, ASHAK. Tahir Emra, Zeqirja Ballata dhe Në fund u shqyrtua edhe Programi anëtarët korrespondentë: Anton K. i punës i Seksionit të Arteve. Z. Ballata Berishaj, Arsim Bajrami, Arsim Morina, në diskutimin e tij tha se në Program Edi Shukriu, Jusuf Bajraktari, Luan nuk është përfshirë saktë mbajtja e Mulliqi, Mehmet Halimi, Qamil Haxhi- ndonjë programi artistik gjatë vitit dhe beqiri, Salih Gashi, Xhevdet Xhafa dhe propozoi që edhe një pikë si kjo të Zejnullah Rrahmani. futet në program. Lidhur me këtë Merr pjesë edhe Lendita Pula, kryetari Islami tha se çështja e sekretare e Akademisë.
Vjetari 2016 97
Mbledhjen e hapi kryetari Hivzi kuorum, mund të konstatohet se Islami. i cili në fillim, ndër të tjera kuorumi për këtë mbledhje është 29 theksoi: anëtarë, 18 anëtarë të rregullt dhe 11 ”Kolegë të nderuar, mirë se vini në anëtarë korrespondentë. Mbledhjen e XC të Kuvendit të Sipas Ligjit për Akademinë, neni 15 Akademisë së Shkencave dhe të dhe Statutit të Akademisë neni 24: Arteve të Kosovës, me rendin e ditës “Anëtari i rregullt zgjidhet me që e keni marrë me kohë. Kjo shumicën e votave të anëtarëve të mbledhje e Kuvendit është zgjedhore rregullt të Akademisë”. dhe si e tillë është solemne. Pika të “Anëtari korrespondent zgjidhet tjera të rendit të ditës nuk janë me shumicën e votave të të gjithë paraparë. A pajtoheni me rendin e anëtarëve të rregullt dhe të anëtarëve ditës, a miratohet? Miratohet. korrespondentë të Akademisë”. Faleminderit! “Anëtari i jashtëm dhe anëtari i Kuvendi e miratoi këtë nderit zgjidhen me shumicën e votave Rend dite: të të gjithë anëtarëve të rregullt dhe të 1. Miratimi i procesverbalit të anëtarëve korrespondentë të mbledhjes LXXXIX të Kuvendit; Akademisë”. 2. Emërimi i Komisionit të Mbi këtë bazë: zgjedhjeve; - Anëtar i rregullt zgjidhet kandidati 3. Paraqitja e arsyetimeve të që merr së paku 10 vota; shkurtra të sekretarëve të seksioneve -Anëtar korrespondent zgjidhet për secilin kandidat (për anëtarë të kandidati që merr së paku 15 vota; rregullt, për anëtarë korrespondentë -Anëtar i jashtëm zgjidhet kandidati dhe për anëtarë të jashtëm); që merr së paku 15 vota. 4. Votimi dhe shpallja e rezultateve Pasi u dhanë sqarimet e nevojshme të votimit; Kuvendi filloi shqyrtimin e pikave të Pas miratimit të rendit të ditës rendit të ditës. Kryetari Islami, bazuar në Statutin e Ad. 1.- Akademisë, neni 29, paragrafi 14, propozoi që në kuorum të mos Procesverbali i mbledhjes LXXXIX të përfshihet akademik Rexhep Qosja. Kuvendit të Akademisë u miratua pa Propozimi u miratua njëzëri dhe në vërejtje. vazhdim Kryetari kërkoi nga Sekretarja Në vazhdim, Kryetari Islami u e Akademisë të ofrojë sqarimet e paraqit edhe një herë me fjalë rasti nevojshme. dhe ndër të tjera tha: L. Pula njoftoi Kuvendin se në sallë “Të nderuar kolegë, para se të janë të pranishëm 28 anëtarë të procedojmë me votimin, më lejoni t’i Akademisë, nga 30 sa janë gjithsej. them dy-tri fjalë. Meqë një anëtar nuk përfshihet në Nga 53 propozime sa arritën në
98 Vjetari 2016
Akademi, 14 prej tyre u mënjanuan nga 42 vjet, i treti 43, i katërti 48, i për arsye ligjore dhe procedurale; një pesti 53; të tjerët rreth 62-63 vjet. Këtë propozim u dha në një seksion. Në situatë nuk e kemi pasur më herët; garë mbetën 40 kandidatë, prej të mosha mesatare aktualisht është rreth cilëve në procedurat e votimit në 73 vjet, në se votohen të gjithë kandi- seksione nuk kaluan 31 kandidatë. datët e ri që kanë ardhur në Kuvend, Nga 53 propozime sa kanë ardhur ajo bie në rreth 67 vjet. Do të jetë një nga jashtë, dhe një propozim që është përtëritje e dukshme dhe një lajm i dhënë nga brenda, në garë kanë hyrë mirë. 40 kandidatë që i kanë plotësuar Nuk ka asnjë arsye të mos votohen kushtet formale. këta kandidatë si anëtarë korrës- Seksionet në mbledhjet e tyre para pondentë, sepse për të ardhmen e Kuvendit kanë shtruar dhe kërkesat e seksioneve dhe të Akademisë këta tyre për numrin e anëtarëve të ri, të janë me rëndësi, sikundër që nuk ka mundshëm që do të zgjidheshin në arsye të mos votohen kandidatët për Akademi. Tri seksionet: Seksioni i anëtarë të jashtëm; këtu fitojmë Shkencave të Natyrës, Seksioni i vetëm ne si Akademi dhe si Kosovë, Shkencave Shoqërore dhe Seksioni i obligime ndaj këtyre të fundit nuk Gjuhësisë dhe Letërsisë ishin në nivel kemi. të përgjegjësisë, duke i sjell në Kuvend Për herë të parë një anëtar i kandidatët ndër më të mirë të jashtëm, sipas kërkesës së tij, mundshëm për këtë moment; e dimë propozohet që me procedurë dhe nen gjendjen momentale çfarë e kemi të veçantë të Statutit të zgjidhet nëpër departamente, fakultete, insti- anëtar korrespondent, ky është prof. tute. Na sollën tri femra po kështu Muhamedin Kullashi, i cili në vitin 2000 ndër më të mira të mundshme dhe është votuar në Seksionin e Shkencave ngadalë, por sigurt po përmbushet Shoqërore dhe është zgjedhur gati edhe një kriter në funksion të rritjes së unanimisht në Kuvend. Edhe tash pjesëmarrjes së tyre. Të gjithë sërish në Seksion është votuar kandidatët e flasin nga një gjuhë të unanimisht – është fletëvotim i huaj, disa edhe nga dy, jashtë gjuhës veçantë për të, por që hidhet në serbokroate. kutinë e kandidatëve korrespondentë. Efektet pozitive të Ligjit të ri për Te avancimet: seksionet i kanë Akademinë, që vëri kufirin e hyrjes në votuar gati unanimisht kandidatët, ata Akademi deri në moshën 65 vjeçare, janë këtu, i njohim tash e 4 vjet, e janë evidente: midis kandidatëve që dimë edhe punën dhe aktivitetin e kanë ardhur në këtë mbledhje të tyre. Sot, inatet i lëmë anash, të Kuvendit për t’u votuar, këto tri se- punojmë për të mirën e institucionit, ksione kanë dhënë vizën dhe për të shkencës, të krijimtarisë! Megjith- kandidatë të rinj me moshë të re, nën atë, votojmë për të gjithë sipas vlerë- 60 vjet dhe nën 50 vjet: 2 kandidatë simit dhe ndërgjegjes sonë. Duket pak
Vjetari 2016 99 e pakuptimtë te votimet në Kuvend që korrespondentë dhe anëtarët e ja- shkencat shoqërore të bëhen pengesë shtëm. për shkencat e natyrës dhe e Komisioni do të merret me kundërta, apo artet dhe shkencat alba- numërimin e votave në këtë sallë. Në nologjike t’i imponojnë seksioneve dispozicion është Sekretarja me tjera kandidatë me votimin në Kuvend. shërbimin profesional-administrativ. Megjithatë, ligji është ligj, votimi është Për anëtarë të Komisionit zgjedhor i lirë, ndërgjegjja mbetet në duar të propozojmë akademikët: Feriz Krasniqi, votuesve. Zeqirja Ballata dhe Sabri Hamiti. Seksioni që dështoi qindpërqind Faleminderit!” është Seksioni i Arteve. Kur u kërkuan kuotat, tri seksionet e tjera kërkuan Ad. 2.- deri katër kandidatë, Kryesia u dha nga Kuvendi emëroi njëzëri Komisionin 3, me kërkesë që i treti të jetë grua, e zgjedhjeve në përbërje prej por jo me çdo kusht, gra të akademikëve: Feriz Krasniqi, Zeqirja përgatitura. Seksioni i Arteve e kërkoi Ballata dhe Sabri Hamiti. vetëm një, ndërsa mund të kërkonte Ad. 3.- të paktën 3 për të bërë një baraspeshë Kryetari Islami, sqaroi se sipas midis seksioneve dhe Kryesia do t’u Rregullores për zgjedhjet, sekretarët e jepte edhe aq. Në një anë ankohen, Seksioneve duhet të raportojnë me nga kjo Akademi është e shkencave dhe e disa rreshta për çdo kandidat që ka arteve, prandaj duhet të ndahen edhe ardhur në Kuvend. Ata i kanë përgatitur mjetet përgjysmë, kërkesë e tyre e arsyetimet e shkurtra për secilin kamotshme, sikundër që në disa palë kandidat dhe se janë të gatshëm t’i zgjedhje kanë kërkuar vetëm nga një lexojnë. Me këtë rast disa anëtarë të kandidat. Tash nuk e donë asnjë Akademisë propozuan që arsyetimet kandidatë! Do ta mbyllin Seksionin mos të lexohen, ashtu që mos të vetë! Shtrohet pyetja: nëse këta nuk e humbet kohë, meqë anëtarët e duan veten, profesionin e vet, atëherë Akademisë i kanë marrë me kohë pse ne t’i duam këta! materialet (recensionet) për secilin Nëse mekanizmat biologjikë kandidat dhe kanë pasur kohë të mbesin status quo, këto tri seksione mjaftueshme për t’i lexuar ato. pas 4 vjetëve do të kenë nga 13-14 Propozimi u miratua dhe Kuvendi anëtarë, ndërsa artet ashtu siç po vazhdoi punën. sillen ndaj vetvetes, do të mbesin me 6 Ad. 4.- veta dhe më pak nëse veprojnë Para fillimit të procesit të votimit mekanizmat biologjikë! diskutuan R. Dhomi dhe M. Dushi. Tani do t’i marrim fletëvotimet një Në diskutimin e tij R. Dhomi nga një sipas kategorive dhe do të propozoi që në të ardhmen procedura votojmë në 3 kutia. Së pari votohet për e zgjedhjes së anëtarëve të Akademisë anëtarët e rregullt, pastaj për anëtarët
100 Vjetari 2016 të kryhet nëpër seksione, ndërsa në 2. Fletëvotime të vlefshme 16 Kuvend të bëhet vetëm miratimi i 3. Fletëvotime të pavlefshme 1 zgjedhjes së tyre, ndërsa M. Dushi Kandidatët e propozuar kanë marrë propozoi që të gjithë kandidatët e votat si më poshtë: propozuar për anëtarë të Akademisë të shkojnë për votim në Kuvend, por 1. Anton K. Berishaj 12 vota prioritet të kenë anëtarët e votuar 2. Arsim Bajrami 6 vota nëpër seksionet përkatëse. 3. Edi Shukriu 8 vota Me këtë rast Kryetari Islami sqaroi 4. Jusuf Bajraktari 13 vota se të gjitha procedurat deri më tani janë zhvilluar duke u bazuar në Ligjin III. Seksioni i Shkencave të Natyrës: dhe Statutin e Akademisë dhe propozimet përkatëse nuk mund të 1. Kanë votuar 17 anëtarë të rregullt të implementohen. ASHAK. Pas diskutimeve u ndanë fletë- 2. Fletëvotime të vlefshme 12 votimet. Pas përfundimit të votimit, 3. Fletëvotime të pavlefshme 5 Komisioni i hapi me radhë kutitë e Kandidatët e propozuar kanë marrë votimeve, i numëroi fletëvotimet dhe i votat si më poshtë: hartoi raportet përkatëse për rezultatet 1. Arsim Morina 6 vota e votimeve të cilat i paraqiti para 2. Qamil Haxhibeqiri 9 vota Kuvendit. 3. Salih Gashi 6 vota Votimi për anëtarë të rregullt (akad- emikë) kanë dhënë këto rezultate: IV. Seksioni i Arteve I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë: 1. Kanë votuar 17anëtarë të rregullt të 1. Kanë votuar 17 anëtarë të rregullt të ASHAK. ASHAK. 2. Fletëvotime të vlefshme 10 2. Fletëvotime të vlefshme 12 3. Fletëvotime të pavlefshme 7 3. Fletëvotime të pavlefshme 5 Kandidatët e propozuar kanë marrë votat si më poshtë:
Kandidatët e propozuar kanë marrë 1. Luan Mulliqi 7 vota votat si më poshtë: 2. Xhevdet Xhafa 9 vota 1. Mehmet Halimi 6 vota 2. Zejnullah Rrahmani 11 vota Komisioni, në bazë të rezultatit të votimit, i shpall para Kuvendit të Akademisë emrat e kandidatëve që II. Seksioni i Shkencave Shoqërore: kanë marrë numrin e nevojshëm të 1.Kanë votuar 17 anëtarë të rregullt të votave dhe në këtë mënyrë janë ASHAK. zgjedhur anëtarë të rregullt (aka-
Vjetari 2016 101 demikë) të Akademisë së Shkencave 3. Fletëvotime të pavlefshme 2 dhe të Arteve të Kosovës: 1. Muhamedin KULLASHI 26 vota I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë: 1. Zejnullah RRAHMANI III. Seksioni i Shkencave të Natyrës: 1. Kanë votuar 28anëtarë të ASHAK. II. Seksioni i Shkencave Shoqërore: 2. Fletëvotime të vlefshme 23 1. Anton K. BERISHAJ 3. Fletëvotime të pavlefshme 5 2. Jusuf BAJRAKTARI Kandidatët e propozuar kanë marrë votat si më poshtë: Votimi për anëtarë korrespondentë 1. Fetah PODVORICA 16 vota kanë dhënë këto rezultate: 2. Myzafere LIMANI 17 vota 3. Shukri FETAHU 14 vota I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë: 1.Kanë votuar 28 anëtarë të ASHAK. Komisioni, në bazë të rezultatit të 2. Fletëvotime të vlefshme 22 votimit, i shpall para Kuvendit të Akademisë emrat e kandidatëve që 3. Fletëvotime të pavlefshme 6 kanë marrë numrin e nevojshëm të Kandidatët e propozuar kanë marrë votave dhe në këtë mënyrë janë votat si më poshtë: zgjedhur anëtarë korrespondentë të 1. Bardh Rugova 15 vota Akademisë së Shkencave dhe të 2. Kujtim Shala 19 vota Arteve të Kosovës:
II. Seksioni i Shkencave Shoqërore: I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë: 1.Kanë votuar 28 anëtarë të ASHAK. 1. Bardh RUGOVA 2. Fletëvotime të vlefshme 24 2. Kujtim SHALA 3. Fletëvotime të pavlefshme 4 II. Nga Seksioni i Shkencave Shoqërore: Kandidatët e propozuar kanë marrë votat si më poshtë: 1. Frashër DEMAJ 1. Frashër DEMAJ 17 vota 2. Gjyljeta MUSHKOLAJ 2. Gjyljeta MUSHKOLAJ 15 vota 3. Justina PULA 3. Justina PULA 18 vota 4. Muhamedin KULLASHI Për Muhamedin Kullashi (fletëvotim i veçantë): III. Nga Seksioni i Shkencave të 1. Kanë votuar 28 anëtarë të ASHAK Natyrës: 2. Fletëvotime të vlefshme 26 1. Fetah PODVORICA
102 Vjetari 2016
2. Myzafere LIMANI Procesmbajtëse Lendita Pula Votimi për anëtarë të jashtëm kanë Kryetari i Akademisë dhënë këto rezultate: Akademik Hivzi Islami 1.Abdylmenaf BEXHETI 12 vota 2.Bahri BECI 17 vota 3.Gëzim QENDRO 11 vota 4.Kristaq PRIFTI 20 vota 5.Luan STAROVA 11 vota 6. Matteo MANDALA 20 vota 7.Mentor PETRELA 19 vota
Komisioni, në bazë të rezultatit të votimit, i shpall para Kuvendit të Akademisë emrat e kandidatëve që kanë marrë numrin e nevojshëm të votave dhe në këtë mënyrë janë zgjedhur anëtarë të jashtëm të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës:
1.Bahri BECI 2.Kristaq PRIFTI 3.Matteo MANDALA 4.Mentor PETRELA
Pas komunikimit të rezultateve të votimit, Kryetari i Akademisë konstatoi se procesi zgjedhor është përshkuar me respektimin e procedurave të parapara me Statut dhe me Rre- gulloren për propozimin dhe zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë dhe uroi anëtarët e zgjedhur. Mbledhja u mbyll në orën 13:15
KRONIKA E VITIT 2016
(Aktivitete shkencore, ekspozita, vizita, përvjetorë, ligjërata, përurime…)
Vjetari 2016 105
AKADEMIK REXHEP ISMAJLI MERR nga akademikët Gjorgji Stardelov dhe PJESË NË KONFERENCËN Luan Starova. NDËRKOMBËTARE SHKENCORE Në takim u diskutuan detajet dhe “TOMOR OSMANI” ecuria e përgatitjes së antologjive të Me ftesë të Universitetit “Luigj autorëve – letrarë të ASHAK dhe Gurakuqi”, Fakulteti i Shkencave ASHAM. Humane, Departamenti i Gjuhësisë, Takimi u realizua në kuadër të marrë- akademik Rexhep Ismajli, më 27 janar veshjes së bashkëpunimit midis dy 2016 mori pjesë në konferencën akademive. ndërkombëtare shkencore” Tomor Osmani: një jetë me Albanologjinë”. AKADEMIK REXHEP ISMAJLI MERR Akademik Rexhep Ismajli paraqiti PJESË NË KONFERENCËN SHKENCORE kumtesën me titull: “ Tomor Osmani “ISMAIL KADARE: LEXIMI DHE gjuhëtar”. INTERPRETIMI” Me ftesë të Bibliotekës Kombëtare të TAKIM PUNE NË AKADEMINË E Shqipërisë, akademik Ismajli, më 12 SHKENCAVE DHE TË ARTEVE TË shkurt mori pjesë në emër të ASHAK MAQEDONISË në Konferencën shkencore “Ismail Akademikët Ali Aliu dhe Eqrem Basha Kadare - leximi dhe interpretimi. Ai më 28 janar 2016 qëndruan në Shkup, paraqiti kumtesën me titull: ”Tema- në Akademinë Maqedone dhe u pritën tizohet shoqëria e sakrificës?”
106 Vjetari 2016
DELEGACIONI I AKADEMISË SË arkeologjisë dhe të antikës; projektin: SHKENCAVE TË AUSTRISË VIZITË Hasan Prishtina në dokumentet arkiv- PUNE NË ASHAK ore, si dhe për shkencën e mjedisit. Me ftesë të Kryetarit të ASHAK, akademik Hivzi Islami, më 1-2 mars BOTIMET E ASHAK NË PANAIRIN 2016 delegacioni i Akademisë së NDËRKOMBËTAR TË LIBRIT "SALON Shkencave të Austrisë i përbërë nga DU LIVRE DE PARIS" akademikët: Michael Alram, nën- Më 17 deri 20 mars 2016, në Paris kryetari i Akademisë, Brigitte Mazohl, është mbajtur panairi ndërkombëtar i kryetare e Seksionit të Shkencave librit "Salon du livre de Paris". Sociale dhe Oliver Schmitt, zhvilloi një Mbështetur nga Ministria e Kulturës, vizitë pune në ASHAK. Delegacioni u rit Rinisë dhe Sporteve e Republikës së dhe u shoqërua tërë kohën nga Kosovës, në këtë ngjarje të rëndë- akademik Rexhep Ismajli, kryetar i sishme kulturore janë prezantuar për Komisionit për marrëdhënie ndër- herë të parë edhe botues kosovarë, kombëtare. Në takimin e mbajtur në përmes Shoqatës së Botuesve të mjediset e Akademisë të dy palët Kosovës. Në mesin e rreth 120 titujve të biseduan për mundësitë e bashkë- botuesve më të njohur të Kosovës, janë punimit. Nga ASHAK u propozuan prezantuar edhe një numër i konsi- temat konkrete të bashkëpunimit për: derueshëm i botimeve të ASHAK. Korpusin nacional të shqipes; Fushën e Panairi ndërkombëtar i librit "Salon du
Vjetari 2016 107 livre de Paris" është ndër ngjarjet akademik Hivzi Islami, kryetar i kulturore më mëdha të këtij lloji në Akademisë, ndërsa për jetën dhe Evropë dhe çdo vit mirëpret rreth mbi veprën e akademik Susurit foli se- 1200 botues që përfaqësojnë 25 shtete. kretari i Seksionit të Shkencave të Natyrës, akademik Fejzullah Krasniqi, i TELEGRAM NGUSHËLLIMI ME RASTIN cili ndër të tjera theksoi: E VDEKJES SË AKADEMIK ZEF MIRDITA ”Vdekja e akademik Susurit është Akademia e Shkencave dhe e Arteve e humbje e madhe për familjen, Kosovës shpreh dhembje të thellë për shkencën, Akademinë, për kolegët dhe ndarjen nga jeta e Akademik Zef miqtë nga Kosova dhe më gjerë. Mirdita. Akademik Mirdita ishte një Akademik Latif Susuri lindi më nga personalitetet e njohura të jetës 7.05.1941 në Zhur, ku e kreu shkollën akademike dhe intelektuale të fillore. Shkollën e mesme bujqësore e Kosovës, i cili ka lënë gjurmë të mbaroi në Prishtinë, ndërsa Fakultetin pashlyera në fushën e studimeve e Bujqësisë në Universitetin e historike të periudhës së antikës, në Beogradit, në vitin 1975. Disertacionin veçanti në studimin dhe trajtimin e doktoratës e mbrojti në Fakultetin e shkencor të ilirëve. Profesor Mirdita ka Agronomisë të Universitetit të qenë një nga pedagogët e nderuar të Zagrebit, në vitin 1983. Si bursist i disa Universitetit të Prishtinës i cili ka fondacioneve qëndroi për studime nxjerrë shumë gjenerata të histo- specialistike në SHBA, në Angli dhe në rianëve të rinj. Ai nga vitet e 90-ta të qendra të tjera. Në vitin 1977 zgjidhet shekullit të kaluar ka jetuar dhe ka ligjërues në Fakultetin e Bujqësisë të punuar në Republikën e Kroacisë, pa u Universitetit të Prishtinës dhe pastaj i ndarë nga veprimtaria hulumtuese merr të gjitha thirrjet akademike deri shkencore, ku ka botuar një varg te profesori ordinar. Ishte dhe dekan i studimesh të vlefshme për historinë. këtij Fakulteti. Në vitin 2000 u zgjodh Ai ishte anëtar i Akademisë sonë i cili anëtar i Akademisë së Shkencave dhe do të kujtohet me pietet të veçantë. të Arteve të Kosovës. Me këtë rast Akademia e Shkencave Preokupimi kryesor i akademik Susurit dhe e Arteve e Kosovës i shpreh ishte puna shkencore-hulumtuese në ngushëllimet më të sinqerta familjes fushën e sëmundjeve të bimëve, të dhe gjithë farefisit të tij. fitopatologjisë. Nga lëmi i ngushtë ka Në Prishtinë, më 5 prill 2016. botuar shumë punime në revista të njohura shkencore në vend dhe në NDËRROI JETË AKADEMIK LATIF botën e jashtme (SHBA, Gjermani, Itali, SUSURI Hungari, Slloveni, Kroaci etj.). Ishte Më 14 prill vdiq anëtari i rregullt i profesor mysafir në disa universitete ASHAK, akademik Latif Susuri. Mble- dhe anëtar i disa shoqatave profe- dhja komemorative u mbajt në mjedis- sionale. Për punën e tij ka marrë et e Akademisë së Shkencave dhe të shumë mirënjohje. Arteve të Kosovës. Mbledhjen e hapi
108 Vjetari 2016
Me këtë rast, Akademia e Shkencave NDAHET “SHPËRBLIMI MBËSHTETËS dhe e Arteve e Kosovës i shpreh 2016" ngushëllimet më të sinqerta familjes Më 22 prill 2016, Akademia e Susuri, miqve dhe dashamirëve të tij Shkencave dhe e Arteve e Kosovës ia gjithandej Kosovës dhe mbarë botës ndau Shpërblimin mbështetës 2016 shqiptare”. kandidates të moshës së re që ka Pas mbledhjes komemorative, po arritur rezultate të rëndësishme në ashtu në mjediset e Akademisë fushën e shkencës, dr. Dafina Bytyqi. vazhduan homazhet. Në ndarjen e çmimit foli akademik Akademik Latif Susuri u varros në Hivzi Islami, Kryetar i Akademisë, i cili vendin e tij të lindjes, në Zhur. Fjalën ndër të tjera tha: mortore në emër të ASHAK, e mbajti “Të nderuar kolegë dhe miq, anëtarë akademik Feriz Krasniqi. të Akademisë, njerëz të shkencës, të botës akademike dhe të kulturës, e nderuara laureate e vitit kaluar, dr. Pranvera Ibrahimi (laureati i parë dr. Qëndrim Gashi, gjendet në Gjermani për qëllime studimore), jemi tubuar sot në mjediset e Akademisë për ta shpallur çmimin e themeluar nga Kryesia e Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, i emërtuar ”Shpërblimi mbështetës”, që u jepet kandidatëve të moshës së re që kanë arritur rezultate të veçanta në fushën e shkencës dhe të artit. Ky çmim, që ka
filluar të jepet nga viti 2014, tashmë AKADEMIK REXHEP ISMAJLI është bërë tradicional. Fondi për këtë QËNDRON NË VJENË-AUSTRI shpërblim është krijuar nga donacion- Më 18-19 prill 2016 akademik Ismajli et dhe vlera e tij është 3.000 euro. ka qëndruar në Vjenë. Ai me këtë rast ka marrë pjesë në Kuvendin vjetor të ALLEA-s që u mbajt në mjediset Akademisë Austriake të Shkencave. Ai me këtë rast mori pjesë edhe në ndarjen e çmimit Madame de Staël dhe në simpoziumin mbi liritë e hulumtimit shkencor.
Vjetari 2016 109
Kandidati i parë që e mori këtë çmim kompania “Marigona Residence”, me për rezultate të rëndësishme në fushën përfaqësuesit Erolld Belegu, Rasim e shkencës, konkretisht të shkencës së Merlaku dhe Valton Bilalli dhe në emër matematikës, ishte prof. Dr. Qëndrim të Akademisë i falënderoj shumë. Kjo Gashi, ndërkaq kandidatja e dytë që u kompani ka shprehur mirësinë të laureua me këtë çmim për rezultate të ofrojë mjete për shpërblimin mbë- larta në fushën e shkencës së mjekësisë shtetës edhe për vitin 2017. Tri herë vitin e kaluar ishte dr. Pranvera faleminderit! Ibrahimi. Donacion i parë erdhi nga Shpërblimi që i jepet sot dr. Dafina kompania Ing Office, Sh. P. K., Gjilan, Bytyqit konsiderojmë se është një ndërsa donacioni i dytë nga kompania simbolikë e fortë për arsye se Akademia ”Marigona Residence”. e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës si Në bazë të konkursit publik të institucioni më i lartë i shkencës dhe i rishpallur më 4 mars 2016, u paraqitën artit në Kosovë, ia njeh punën dhe 13 kandidatë nga fusha të ndryshme të meritat një të reje, pa i mbushur të 30- shkencave. Nuk kishte asnjë kandidatë tat, për arritjet e saj në fushën e nga sfera e arteve. Kryesia në mble- shkencës dhe të hulumtimit. Natyrisht, dhjen e vet të mbajtur më 19 prill për shkak të moshës së re, nga 2016 ka caktuar Komisionin vlerësues kandidatja nuk janë pritur rezultate në përbërje: kryetari i Akademisë Hivzi kulmore shkencore-hulumtuese. Ato Islami, akademik Feriz Krasniqi dhe rezultate tek pritet të arrihen në të anët. korresp. dr. Jusuf Bajraktari. ardhmen dhe qëllimi ynë më i rëndë- Komisioni pasi e shqyrtoi doku- sishëm është që të mbështetet dhe të mentacionin e kandidatëve të para- motivohet doktoresha për punë të qitur dhe në përputhje me kushtet e mëtutjeshme produktive në shkencë, në kërkuara me konkurs, përzgjodhi për këtë rast në shkencën e mjekësisë. Në laureate të çmimit ”Shpërblimi mbë- qoftë se me këtë shpërblim arrihet një shtetës 2016” dr. Dafina Bytyçin, shtytje e cila sadopak do t’i shërbejë mjeke, hulumtuese në fushën e mje- laureates si një kurajë për ecje përpara kësisë, e cila, pas përfundimit me në profesion dhe në hulumtime sukses të shkollës doktorale trevjeçare shkencore, atëherë mendojmë se është në Lyon të Francës, u kurorëzua me përmbushur objektivi ynë. doktoratën në temën ”Doktor në Ky çmim është një privilegj edhe për Biomekanikë” (Docteur en Akademinë që iu dha mundësia, në Biomécanique, Université de Lyon 1). saje të donacionit në fjalë, ta shpër- Sot është specializante në QKUK, në blejë një kandidate të kësaj moshe, me Klinikën e Ortopedisë dhe të Trauma- këto cilësi si garanci se do të zhvillohet tologjisë. në një shkencëtare dhe hulumtuese të Vlera materiale e shpërblimit, që nuk mirëfilltë. Edhe vitin e kaluar, siç u zu është e vogël për llojin e shpërblimit në gojë, Akademia me këtë çmim dhe rrethanat tona, është donacion, laureoi një femër të re që po shënon sikurse edhe vitin e kaluar, që vjen nga rezultate gjithnjë e më solide në
110 Vjetari 2016 shkencat e mjekësisë; dr. Pranvera kandidatët që kanë marrë pjesë në Ibrahimi, në fund të vitit 2015, pas konkursin “SHPËRBLIMI MBËSHTETËS marrjes së çmimit, mbrojti doktoratën 2016”, për kandidatin e moshës së re e shkencave në Suedi. që ka arritur rezultate të rëndësishme Do të mbetet i përhershëm synimi i në fushën e shkencës dhe të artit Akademisë që në kushte të barabarta shqyrtoi dhe vlerësoi veç e veç doku- të shpërblehen femrat. Duket se mentacionin e prezantuar të kandi- mirëkuptimi te donatorët nuk do të datëve të paraqitur në Konkursin e mungojë. Numri i Majlindave dhe shpallur nga ASHAK, dhe vendosi shpërthimet e saj në kontinentin plak, njëzëri, që Shpërblimi mbështetës nesër edhe në rrafshin global, me 2016 t’i ndahet kandidates nga fusha e valëvitjen e flamurit të shtetit më të ri mjekësisë, doktoreshës së shkencës në botë, presim të rritet edhe në biomekanike Dafina Bytyqi. fushat e tjera, në radhë të parë të Disa të dhëna, shkurt, për kandidaten: shkencave dhe të arteve, dhe pikërisht Dafina Bytyqi lindi në Prishtinë, më 27 nga femrat e reja. maj 1986. Shkollën fillore dhe të Edhe në rastin e pranimit të anëtarëve mesme, e kreu në Prishtinë, me notë të rinj të Akademisë, që nuk po shkon mesatare maksimale 5. Studimet uni- lehtë në propozime dhe votime kur versitare në mjekësinë e përgjithshme, është fjala për femrat, sikurse në të i përfundoi në Fakultetin e Mjekësisë gjitha akademitë e tjera, këtë fakt do të Universitetit të Prishtinës, në korrik ta kemi parasysh, aq më tepër që në të 2010-tës, me notë mesatare 9.65, vitet e fundit femrat po imponohen kurse shkollën doktorale trevjeçare e me rezultate të rëndësishme në të përfundoi më 2015 në “Universitetin gjitha fushat e shkencave dhe të Lion 1” në Lion të Francës dhe mori arteve. Është kjo edhe një porosi e gradën doktor shkence në bio- ALLEA-s (All European Academies - mekanikë. U doktorua në moshën 28 Federata e Akademive Nacionale të vjeçare dhe si e tillë konsiderohet Evropës). kandidatja më e re me titullin doktor Raportin vlerësues për punën dhe shkencë në Universitetin e Prishtinës rezultatet e arritura të dr. Dafina në fushën e mjekësisë. Ishte studente Bytyqit në shkencën e mjekësisë, në e dalluar e Universitetit të Prishtinës emër të Komisionit do ta paraqesë dhe pjesëmarrje në shumë projekteve akademik Feriz Krasniqi, anëtar i shkencore-hulumtuese, rezultatet e të Komisionit”. cilave i prezantoi në takimet dhe ko- Pas fjalës së Kryetarit, akademik Feriz nferencat profesionale të kirurgjisë Krasniqi paraqiti arsyetimin e ndarjes ortopedike në vend. Botoi një varg së Shpërblimit mbështetës 2016. Ai punimesh si autore dhe bashkautore, ndër të tjera theksoi: në revistat e njohura shkencore me “Komisioni i caktuar nga Kryesia e faktor të lartë të ndikimit shkencor Akademisë së Shkencave dhe të (impakt faktor). Arteve të Kosovës, që të vlerësojë
Vjetari 2016 111
Pas përfundimit të fakultetit, gjatë Kandidates Dafina Bytyqi bazuar në viteve 2010 – 2011, u angazhua rezultatet dhe meritat e saj iu dhanë asistente hulumtuese në Fondacionin disa shpërblime përkatësisht iu ndan: e shëndetit të nënës dhe foshnjës, dhe 1. Vendi i parë në KISCOMS në 2008ën, asistente në Fakultetin e Mjekësisë të 2. Studente e dalluar e Universitetit të Universitetit të Prishtinës në lëndën Prishtinës në 2010ën, Fiziologji Patologjike ku gjendet edhe 3. Bursa për studime të doktoratës e tani. Krahas specializimit në kirurgji Qeverisë franceze në 2011ën, dhe ortopedike, në Qendrën Klinike Uni- 4. Çmimi për Fellowship nga EFORT në versitare të Kosovës, ajo bëri praktikë 2013-ën. klinike në kirurgji të gjurit nga 6 muaj Mbështetur nga këto që u thanë më në vjet, prej 2011-2015, në qendrën e lartë, Komisioni ka kënaqësi të veçantë ekselencës në Albert Trillat në Lion të t’ia ndajë “Shpërblimin mbështetës Francës tek prof. Philippe Neyret. 2016” dr. Dafina Bytyqit, specializante Gjatë viteve 2008-2010, Dafina Bytyqi dhe doktor shkencë në biomekanikë, si ishte vizitore shkencore dhe pjesë- mirënjohje për kontributin e saj në marrëse në shumë trajnime e ligjërata profesion dhe shkencë si një shtytje në klinika të ndryshme universitare: në për punën e saj të mëtejme shkencore Universitetin e Manheim-it, në Uni- dhe profesionale. versitetin e Vjenës, në Hannover, Në Prishtinë, më 22 prill 2016. SHBA, ku bëri praktikë klinike, krye- Anëtarët e Komisionit: sisht në kirurgji të përgjithshme. 1. Akademik Hivzi Islami Kështu kandidatja Dafina Bytyqi ka 2. Akademik Feriz Krasniqi bërë një punë solide profesionale e 3. Akademik Jusuf Bajraktari” shkencore, në klinikat universitare në vend dhe jashtë tij, krahas ortopedëve TRYEZË SHKENCORE "TRASHËGIMIA të njohur vendorë e botërorë. Punimet KULTURORE E KOSOVËS SOT" e saja shkencore kryesisht janë nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e fusha e ortopedisë. Kosovës, Këshilli për Trashëgimi, më Kandidatja Dafina Bytyqi edhe pse e 13 maj organizoi tryezën shkencore moshës së re, në maj feston ditë- "Trashëgimia kulturore e Kosovës sot". lindjen e 30të, ka rezultate të dukshme Në Tryezë përveç fjalës së hapjes, profesionale dhe shkencore duke afi- kontributet e tyre i prezantuan nëntë rmuar punën profesionale dhe shke- referues, të cilët folën për gjendjen e ncore të vendit tonë në suaza ndër- përgjithshme të trashëgimisë kultu- kombëtare. rore në nivel të Republikës së Kosovës; Ajo është autore ose bashkëautore e për çështjet e legjislacionit dhe admin- një varg punimesh që janë rezultat i istrimin në trashëgimi; për kategoritë e punës së palodhshme të saj, rezultate trashëgimisë arkitekturore dhe kishat të cilat ajo i ka prezantuar në takime mesjetare nga aspekti arkeologjik; për profesionale e shkencore në tubime të trashëgiminë në artin muzikor, pamor, ndryshme brenda dhe jashtë vendit. në teatër dhe film. Tryeza solli risi në
112 Vjetari 2016 trajtimin e kaheve antropologjike të AKADEMIK REXHEP ISMAJLI trashëgimisë shpirtërore të simbiozës QËNDRON NË VJENË mes trashëgimisë natyrore dhe kultu- Më 22 prill-21 maj 2016, akademik rore si dhe për zhvillimin e turizmit Ismajli ka qëndruar në Vjenë për mbështetur në trashëgiminë arkeo- hulumtime në arkivat e Akademisë së logjike. Shkencave të Austrisë, në bibliotekat e instituteve të Universitetit të Vjenës AKADEMIK NEXHAT DACI MERR dhe në Bibliotekën kombëtare. Qën- PJESË NË “7th DANUBE ACADEMIES drimi është realizuar përmes pro- CONFERENCE (DAC) gramit të shkëmbimit me Akademinë Më 11-14 maj 2016, akademik Daci ka Austriake dhe me mbështetjen e kësaj përfaqësuar ASHAK në konferencën e Akademie. akademive të Danubit, në Lubjanë. Ai ka prezantuar punimin me titull: ”The AKADEMIK EQREM BASHA MERR removal of heavy metal lous form PJESË NË MANIFESTIMIN “FEIERLICHE natural water by low cost; Adsorbens: SITZUNG 2016” maize cobs, olive pit, wheat bran, Me ftesë të Akademisë së Shkencave coffee wastes, coal ash and bentonite”. të Austrisë, më 19-22 maj, akademik Konferenca është organizuar nga Basha mori pjesë në manifestimin Akademia Evropiane e Shkencave dhe Feierliche Sitzung 2016” në Vjenë. e Arteve dhe Akademia e Shkencave Ky manifestim organizohet çdo vjet dhe e Arteve e Sllovenisë. nga Akademia e Shkencave të Austrisë dhe në të ftohen akademitë të cilat PËRFAQËSUES NGA ASHAK MARRIN kanë marrëveshje bashkëpunimi me PJESË NË KONFERENCËN ”SHEKULLI I Akademinë Austriake. KADARESË” Më 13-14 maj 2016 në Tiranë dhe në AKADEMIK NEXHAT DACI QËNDRON Gjirokastër u shënua 80-vjetori i lindje NË VJENË s së shkrimtarit Ismail Kadare, anëtar i Më 22-24 maj 2016 akademik Daci ka jashtë i ASHAK. Aktiviteti u përgatit përfaqësuar ASHAK në konferencën: dhe u zhvillua nën siglën e dy aka- “Western Balkans Process, 2 th Join demive, i paraparë në Protokollin e Science Conference”, në Vjenë-Austri. bashkëpunimit midis ASHAK dhe Ai ka qenë aktiv gjatë punimeve të ASHSH. konferencës duke dhënë kontribut të Nga Akademia jonë në shënimin e theksuar në qëndrimet përfundimtare aktivitetit në fjalë morën pjesë aka- të saj. demikët Ali Aliu, Eqrem Basha dhe Mehmet Kraja. Akademik Kraja TAKIM PUNE NË AKADEMINË E paraqiti kumtesën me titull: “Ismail SHKENCAVE DHE TË ARTEVE TË Kadare dhe Kosova”. MAQEDONISË Akademikët Nexhat Daci, Isuf Krasniqi dhe Fejzullah Krasniqi qëndruan më 28
Vjetari 2016 113 qershor 2016, në Akademinë e nga Kosova dhe Shqipëria, sa ishin Shkencave dhe të Arteve të Maqe- paraparë me program dhe ishin ftuar. donisë. Ata me këtë rast zhvilluan Njëkohësisht u mblodhën të gjithë takim pune për mundësitë e bashkë- kontributet e pjesëmarrësve dhe u punimit në projekte me interes të finalizuan për botim. Konferenca solli përbashkët: mjedisi, resurset natyror kontribute të reja në ndriçimin e dhe energjetika. Takimi u zhvillua në personalitetit të Mjedjes, krijimtarisë kuadër të marrëveshjes së bashkë- së tij poetike, studimeve letrare e punimit midis dy akademive. gjuhësore, shkrimeve fetare, etj.
ASHAK SHPALL ZGJEDHJET PËR MBLEDHJE KOMEMORATIVE PËR ANËTARË TË RI TË SAJ MAESTRON GJELOSH GJOKAJ Kryesia e Akademisë së Shkencave dhe Më 28 shtator 2016, në orën 12:00, në të Arteve të Kosovës, në mbledhjen e mjediset e Akademisë së Shkencave mbajtur më 30 gusht 2016, vendosi të dhe të Arteve të Kosovës, u mbajt shpallë zgjedhjet për anëtarë të saj, më mbledhja komemorative në nderim të 1 shtator 2016 dhe miratoi Qarkoren anëtarit të jashtëm të Akademisë, për propozimin e kandidatëve për maestros Gjelosh Gjokaj. zgjedhjen e anëtarëve të Akademisë. Maestro Gjelosh Gjokaj vdiq në Qarkorja do t'u dërgohet të gjitha kë- Gjermani më 25 shtator 2016. shillave të fakulteteve të univer- siteteve publike dhe këshillave shke- ncorë të instituteve shkencore që financohen nga Buxheti i Republikës së Kosovës.
MBAHET KONFERENCA SHKENCORE: NDRE MJEDA -15 VJETORI I LINDJES Më 15 shtator Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë i ASHAK Konferencë shkencore. Përvjetori i lindjes së poetit, klerikut, gjuhëtarit dhe stu- diuesit Ndre Mjeda (20 nëntor 1866 - 1 gusht 1937) u shënua në ambientet e Për veprën dhe figurën e maestros ASHAK-ut në Prishtinë me një konfe- Gjelosh Gjokaj foli kryetari i Akade- rencë shkencore organizuar nga Aka- misë, akademik Hivzi Islami dhe demia e Shkencave dhe e Arteve e anëtari korrespodent i Akademisë Kosovës dhe Akademia e Shkencave e Luan Mulliqi. Që të dy e vlerësuan Shqipërisë, si pjesë e Protokollit për lartë veprimtarinë e Gjokajt. bashkëpunim midis tyre. Konferenca u Në shenjë kujtimi dhe respekti për mbajt me 15 shtator 2016 dhe në të u maestron Gjelosh Gjokaj në mjediset e paraqitën me kumtesa 18 pjesëmarrës Akademisë u hap edhe libri i zisë.
114 Vjetari 2016
Maestro Gjokaj u varros në Tuz të EKSPOZITË INAUGURUESE E Republikës së Malit të Zi, më 1 tetor SKULPTORIT LUAN MULLIQI, ANËTAR 2016. Nga ASHAK në ceremoninë e KORRESPONDENT varrimit morën pjesë akademik Rexhep Më 17 tetor 2016, në galerinë e Ferri dhe anëtar korrëspondent Luan Akademisë u hap ekspozita inauguruese Mulliqi, i cili mbajti edhe një fjalim e anëtarit korrespondent Luan Mulliqi. mortor në emër të Akademisë. Ekspozita përfshiu 40 vepra skulpturore të realizuara në materiale të ndryshme: bronz, dru, mermer etj. Koncepti artistik i ekspozitës është frymëzuar nga trashë- gimia jonë kulturore.
AKADEMIK REXHEP ISMALJI VIZITË Në hapjen e ekspozitës, përveç anë- ZYRTARE NË AKADEMINË E tarëve të Akademisë morën pjesë SHKENCAVE TË AUSTRISË personalitete nga fusha e arteve dhe Më 26-30 shtator 2016, akademik mysafirë të shumtë. Rexhep Ismajli me ftesë të Akademisë Ekspozita qëndroi e hapur për gati një së Shkencave të Austrisë qëndroi në muaj dhe pati vizitorë të shumtë. Vjenë. Përveç takimeve në Akademinë Austriake, ai realizoi edhe vizita pune KONCERT I PËRBASHKËT VEPRASH në Institutin e Gjuhësisë, në Institutin e KAMERALE –MUZIKË DHOME Studimeve të Evropës Juglindore dhe Akademia e Shkencave e Shqipërisë në Institutin e Romanistikës. dhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, në kuadër të Proto-
Vjetari 2016 115 kollit të bashkëpunimit 2015-2017, Akademik Hivzi Islami dhe Sekretari organizuan Koncert të përbashkët permanent i Akademisë së Mbi- veprash kamerale-muzikë dhome. shkrimeve dhe të Letërsisë të Francës, Koncerti u mbajt më 18 tetor 2016, në Michel Zink. Fjalën e hapjes e mbajti Tiranë, ku morën pjesë shumë Kryetari i Akademisë, nga e cila personalitete dhe adhurues të muzikës. veçojmë: “Të nderuar kolegë dhe miq, NËNSHKRUHET MARRËVESHJA E Pas ceremonisë së nënshkrimit të BASHKËPUNIMIT MIDIS AKADEMISË Marrëveshjes së bashkëpunimit midis SË MBISHKRIMEVE DHE TË LETËRSISË dy akademive, përfaqësuesi i Akademisë TË FRANCËS DHE ASHAK së Mbishkrimeve dhe të Letërsisë Më 14 nëntor 2016, Akademia e (Académie des Inscriptions et Belles- Shkencave dhe e Arteve e Kosovës dhe Lettres), Sekretari permanent, prof. Akademia e Mbishkrimeve dhe e Michel Zink, do të mbajë një ligjëratë. Letërsisë të Francës, nënshkruan Para ligjëratës, më lejoni që ta paraqes marrëveshjen e bashkëpunimit. një tablo të shkurtër të biografisë dhe Marrëveshja u nënshkrua në Akade- të punës së tij akademike, shkencore- minë e Shkencave dhe të Arteve të hulumtuese dhe krijuese. Kosovës nga Kryetari i ASHAK-ut, Prof. Zink, filolog dhe medievist, lindi
116 Vjetari 2016 në vitin 1945 në Issy-lesMoulineaux, nga ekspertët më të shquar frënge në afër Parisit. Është specialist i filologjisë këto fusha. dhe letërsisë mesjetare të Francës, të Për rezultatet në punën e tij mori disa shekujve XII-XV, i filologjisë dhe i shpërblime e dekorata, sikurse letërsisë religjioze, i historiografisë dhe “Komandor i Urdhrit të Palmave historisë së përgjithshme të letërsisë Akademike” (“Commandeur dans frënge të Mesjetës. l’Ordre de Palmes Académiques”), Pasi i kreu studimet në École Normale “Kalorës i Legjionit të Nderit” (“Chevalier supérieure më 1968, në vitet 1976- de la Legion d’Honneur”), çmimin e 1987 ishte profesor në Universitetin e “Asociacionit të Studimeve Franceze” Toulouse-it II-Le Mirail, pastaj në vitet (“Association des Études Françaises”) etj. 1987-1994 në Universitetin e Sorbonës Pas fjalës së Kryetarit akademik Michel IV. Nga viti 1995 ligjëron në Collège de Zink, mbajti ligjëratën. France letërsinë mesjetare franceze. Prof. Zink gjithashtu ka ligjëruar në TRYEZË SHKENCORE: 100-VJET NGA disa universitete prestigjioze jashtë VRASJA E ISA BOLETINIT Francës, si në Yale, Berkley të Kalifornisë, në Arizona, Pensilvania, Çikago, në Sapienca të Romës, në Stanford Univesity, në Universitetin e Cyrihut etj. Në edicionin Livres de poche (Librat e xhepit) drejton koleksionin Letërsia gotike, si dhe drejton revistën Romania që merret me gjuhët dhe letërsinë romane. Në vitin 2000 u zgjodh anëtar i Akademisë Frënge të Mbishkrimeve Më 25 nëntor 2016, në bazë të dhe të Letërsisë (Académie des Protokollit të bashkëpunimit midis Inscriptions et Belles-Lettres), e ASHAK dhe ASHSH, në mjediset e themeluar në vitin 1663 nga Luigji Akademisë sonë u mbajt tryeza XIV. Në vitin 2011 ishte kryetar i kësaj shkencore 100-vjet nga vrasja e Isa Akademie, ndërsa sot është sekretar Boletinit. Tryeza u organizua nga permanent i saj. Nga viti 1996 është Seksioni i Shkencave Shoqërore, për- dhe anëtar i Akademisë Amerikane të katësisht Këshilli Organizues. Fjalën e Arteve dhe të Shkencave. hapjes e mbajti Anton K. Berishaj, Bibliografia e tij është shumë e gjerë. ndërsa me kumtesa u paraqiten tetë Janë dhjetëra e dhjetëra botime nga referues të cilët elaboruan fakte dhe të fushat e interesimit të tij shkencor e dhëna historike për veprimtarinë letrar, filologjia, letërsia mesjetare politike e luftarake të kësaj figure të frënge, studime, interpretime, ko- veçantë të historisë tonë kombëtare. mente, analiza, çka e bën atë njërin Tryeza shqyrtoi aspekte nga jeta dhe
Vjetari 2016 117 vepra e Isa Boletinit; vendin që zë ai në Kosovës, në Durrës nga 8-11 dhjetor historinë kombëtare; për rolin e tij në 2016. kryengritjen e vitit 1912; për kon- Në takim kanë marrë pjesë: Redaksia tributin e tij për shpalljen e pavarësisë Qendrore e Fjalorit dhe redaktorët e së Shqipërisë; për vlerësimet dhe fushave përkatëse të FEK-ut, me trajtimin e tij në dokumentet arkivore përjashtim të ndonjë zëvendësimi të të kohës; për prezencën e tij në tekstet tyre nga një anëtar i redaksisë për- mësimore dhe për shumë aspekte katëse. tjera që lidhen me emrin e Isa Takimi është realizuar sipas programit Boletinit. Pas kumtesave u bënë të paraparë. diskutime të frytshme lidhur me temën bosht, ndërsa në fjalën e U MBAJT TRYEZA SHKENCORE PËR mbylljes kryetari i K. Organizues i MIGRIMET falënderoi pjesëmarrësit për kontributin e tyre dhe kërkoi nga ata që kumtesat ti dërgojnë për botim.
TRYEZË SHKENCORE: ESAD MEKULI NË 100-VJETORIN E LINDJES Përvjetori i poetit, përkthyesit, botuesit dhe kryetarit të parë të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, Esad Mekuli (17 dhjetor 1916 – 6 gusht 1993), u shënua me një tryezë shkencore. Në mjediset e ASHAK, më 15 dhjetor Tryeza u mbajt më 6 dhjetor 2016 në 2016 u mbajt tryeza shkencore për mjediset e ASHAK-ut. Këshilli organi- migrimet Përveç fjalës së hapjes, zues: Ali Aliu, Mehmet Kraja dhe mbajtur nga akademik Anton K. Eqrem Basha kishin ftuar 12 pjesë- Berishaj, kryetari i Këshillit organizativ, marrës, studiues, kritikë letrarë, njohës tetë referues prezantuan rezultatet e të veprës së Mekulit, nga Kosova, tyre lidhur me këto çështje: faktorët në Shqipëria dhe Maqedonia. Morën migrimet e jashtme; aspekte etno- pjesë 11 prej tyre. Tryeza u konsiderua grafike të migrimit të brendshëm; rolin e suksesshme. Kumtesat e paraqitura e diasporës shqiptare në Kosovë; në tryezë do të publikohen në numrin analizën gjeografike të zonave vijues të revistës “Studime”. migruese në regjion; migrimet e popullsisë kosovare dhe asaj të Luginës TAKIMI PËR FJALORIN ENCIKLOPEDIK së Preshevës si dhe probleme tjera Akademia e Shkencave dhe e Arteve e interesante nga kjo fushëveprimtari. Kosovës, përkatësisht Redaksia Qen- Pas kumtesave pati edhe diskutime të drore e FEK-ut ka organizuar Takim frytshme për temën bosht. Kryetari i pune për Fjalorin Enciklopedik të Këshillit organizativ, në mbyllje të
118 Vjetari 2016 tryezës e cilësoi temën e trajtuar me 2. Kujtim SHALA interes të veçantë dhe mjaft të suksesshme. Ai kërkoi nga pjesë- II. Seksioni i Shkencave Shoqërore: marrësit që t’i përgatisin dhe t’i 1. Frashër DEMAJ dërgojnë kumtesat e tyre për botim. 2. Gjyljeta MUSHKOLAJ 3. Justina PULA MBAHET KUVENDI ZGJEDHOR I 4. Muhamedin KULLASHI ASHAK PËR ZGJEDHJEN E ANËTARËVE TË RINJ III. Seksioni i Shkencave të Natyrës: Më 21 dhjetor 2016 Akademia e 1. Fetah PODVORICA Shkencave dhe e Arteve e Kosovës 2. Myzafere LIMANI mbajti Kuvendin e saj zgjedhor dhe zgjodhi anëtarët e rinj të Akademisë: Anëtarë të jashtëm: 1. Bahri BECI Anëtarë të rregullt (akademik): 2. Kristaq PRIFTI I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë: 3. Matteo MANDALA 1. Zejnullah RRAHMANI 4. Mentor PETRELA II. Seksioni i Shkencave Shoqërore: 1. Anton K. BERISHAJ 2. Jusuf BAJRAKTARI
Anëtarë korrespondentë: I. Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë: 1. Bardh RUGOVA
VJETARI 2016
Botues AKADEMIA E SHKENCAVE DHE E ARTEVE E KOSOVËS
Lektor: Mr. Shefqet Riza
Redaktor teknik: ASHAK
Realizimi kompjuterik: ASHAK
Madhësia: 7.5 tabakë shtypi Tirazhi: 200 copë Formati: 16x24 cm
Shtypi: Focus Print Shkup