Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker! Nieuwsbrief Roadshows UNESCO & Bescherming Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Datum: JULI 2015 Versie: Definitief Betreft: Nieuwsbrief Roadshows Opgesteld door: Werkgroep UNESCO en Bescherming Nieuwe Hollandse Waterlinie
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Nieuwe&Hollandse&Waterlinie&
Nieuwsbrief&Roadshows&UNESCO&&&Bescherming& ' Aanleiding))) De'afgelopen'periode'zijn'in'het'kader'van'UNESCO'en'Liniebrede'bescherming'verschillende' roadshows'georganiseerd.'Na'het'ondertekenen'van'het'Pact'van'Altena'in'oktober'2014'is'hard' gewerkt'aan'het'eerste'deel'van'het'Nominatiedossier.'Dit'eerste'deel'van'het'nominatiedossier'is'in' concept'gereed,'kortom'hoog'tijd'om'de'betrokkenen'te'informeren'over'de'stand'van'zaken'en'het' beoogde'vervolgproces.'' Doel) Doel'om'dit'te'organiseren'was'om'iedereen'te'informeren'over'het'proces'van'de'UNESCO' nominatie,'de'beoogde'begrenzing'van'het'Werelderfgoed,'het'beschermingsregime'en'de' ruimtelijke'ontwikkelingen'in'het'gebied'van'de'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'(NHW).'Ook'hebben'de' roadshows'tot'doel'aandachtpunten'en'aanscherpingen'te'inventariseren'voor'het'vervolgproces.'' ' De'volgende'roadshows'hebben'plaastgevonden:' 07W05W2015' Provinciale'medewerkers'provincie'Utrecht' 28W05W2015' Gemeenten'en''waterschappen'uit'de'provincie'Utrecht' 01W06W2015' Medewerkers'provincie'en'gemeenten'provincie'NoordWHolland' 03W06W2015' Provinciale'medewerkers'provincie'Gelderland' 04W06W2015' Gemeenten'en''waterschappen'klankbordgroep'Pact'van'Loevestein' 06W07W2015' Provinciale'medewerkers'provincie'NoordWBrabant' Nieuwsbrief) Er'is'geen'verslag'per'bijeenkomst'gemaakt,'maar'een'overkoepelende'nieuwsbrief'met'de' belangrijkste'uitkomsten'en'aandachtspunten.'Deze'nieuwsbrief'bevat'een'korte'samenvatting'van' de'gepresenteerde'onderwerpen,'daarbij'is'aangegeven'welke'aandachtspunten'uit'de'roadshows' naar'voren'zijn'gekomen.'Deze'nieuwsbrief'besluit'met'de'gemaakte'afspraken'en'de'planning'en'het' vervolgproces.'' ' Mocht'u'belangrijke'zaken'missen,'vragen'hebben'of'tips'voor'het'vervolgproces,'dan'horen'wij'dat' graag.'Heeft'u'collega’s'die'ook'graag'op'de'hoogte'gehouden'worden'van'het''Nominatieproces'geef' dit'aan'ons'door.'Wij'zorgen'ervoor'dat'de'adressenlijst'wordt'aangevuld.'De'contactgegevens'van'de' leden'van'de'werkgroep'UNESCO'en'bescherming'zijn'onderaan'deze'nieuwsbrief'opgenomen.' ' Wij'willen'u'hartelijk'danken'voor'uw'bijdrage'aan'deze'roadshows'en'hopen'ook'in'de'komende' periode'samen'met'u'op'te'trekken'bij'het'opstellen'van'het'Nominatiedossier.' ' Namens'de'werkgroep'UNESCO'en'werkgroep'Bescherming'Liniebreed.' ' Caroline'Bugter'en'Loes'van'der'Vegt' '
! 2! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Inhoudelijke)terugkoppeling) & UNESCO& Met'de'ondertekening'Van'het'Pact'van'Altena'op'2'oktober'2014'hebben'de'vier'provincies'(NoordW Holland,''NoordWBrabant,'Gelderland'en'Utrecht)'de'verantwoordelijkheid'voor'het'nationaal'project' Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'op'zich'genomen.'Op'dezelfde'datum'is'het'aanloop'nominatiedossier' “Stelling)van)Amsterdam)en)Nieuwe)Hollandse)Waterlinie)samen)sterker”'aangeboden'aan'de' Rijksdienst'voor'Cultureel'Erfgoed''ten'einde'een'jaartal'toegewezen'te'krijgen'voor'indiening'van' het'dossier'bij'UNESCO.'Op'20'mei'jongstleden'hebben'de'provincies'van'de'minister'van'Onderwijs' Cultuur'&'Wetenschap'het'bericht'gekregen'dat'het'nominatiedossier'in'2018'door'het'Rijk' ingediend'wordt'bij'UNESCO'ten'einde'in'2019'de'status'van'Werelderfgoed'te'verkrijgen.'Een'flinke' ambitie'waar,'onder'leiding'van'het'Linieteam,'door'diverse'werkgroepen'invulling'aan'wordt' gegeven.& ' Het'verkrijgen'van'de'Werelderfgoed'status'plaatst'de'NHW'als'uitbreiding'van'de'Stelling'van' Amsterdam'(SvA)'in'het'rijtje'van'Werelderfgoederen'zoals'de'Great'Barrier'Reef,''de'Chinese'Muur' en'het'vrijheidsbeeld'in'New'York.'Allen'bijzondere'erfgoederen,'uniek'en'uitzonderlijk'in'hun'soort.' Dat'is'ook'waar'UNESCO'naar'kijkt.'Hoe'uniek'en'bijzonder'is'het'erfgoed;'de'zogenaamde' Outstanding'Universal'Values'(OUV).'Voor'de'NHW'wordt'uitgegaan'van'de'OUV'van'de'SvA'dat'al' sinds'1996'Werelderfgoed'is.'De'SvA'is'echter'sluitstuk'van'een'periode'van'aanleg'en'ontwikkeling' van'de'verdedigingslinies'met'water'in'Nederland'waardoor''de'NHW'en'de'SvA'gezamenlijk'het' gehele'verhaal'vertellen.'Om'de'OUV'en'de'onderliggende'attributen'goed'te'kunnen'beschrijven'is' de'NHW'verdeeld'in'drie'onderdelen:'het'strategisch'landschap,'het'watermanagementsysteem'en' de'militaire'elementen.'Het'samenspel'van'deze'onderdelen'maakt'de'SvA/NHW'zo'uniek'en' uitzonderlijk'in'de'wereld.'UNESCO'verwacht'duurzame'instandhouding'van'het'en'het'uitdragen'en' beleven'van'het'Werelderfgoed.'De'wijze'waarop'dit'plaatsvindt'wordt'beschreven'in'het' managementplan'als'onderdeel'van'het'nominatiedossier.''Het'bereiken'van'de'Werelderfgoed' status'betekent'de'bekroning'op'meer'dan'10'jaar'investeren'in'de'NHW,'nationale'en'internationale' erkenning,'duurzaam'behoud'en'economisch'gewin'door'meer'toerisme'en'recreanten'voor'de' NHW/SvA.' ' Het'maken'van'het'nominatiedossier'is'half'oktober'2014'gestart'en'koerst'op'afronding'eind'2016.' In'2017'zal'besluitvorming'plaatsvinden'bij'Gedeputeerden'en'Provinciale'Staten'en'bij'het'Rijk,' waarna'het'dossier'in'januari'2018'aangeboden'kan'worden'aan'UNESCO.'Vervolgens'neemt' UNESCO'1,5'jaar'de'tijd'om'het'dossier'te'beoordelen'ten'einde'in'juni'2019'de'status'te'verlenen.'' & Reacties)en)aandachtspunten) • Voor)de)NHW)is)het)belangrijk)dat)de)UNESCO)wordt)verkregen,)zeker)voor)die)forten)die)al) een)herontwikkeling)hebben)doorgemaakt.)Het)is)de)kroon)op)jarenlang)werk)en)grote) investeringen.)) • Let)op)dat)je)ook)goed)duidelijk)maakt)wat)het)kan)opleveren)voor)betrokken)partijen.)Voor) veel)partijen,)wordt)nog)niet)gezien)wat)een)UNESCO)status)kan)opleveren)en)waarom)het) ook)voor)hen)van)belang)is.)Onderbouw)dit)ook)met)onderzoeken)die)al)uitgevoerd)zijn)voor) Werelderfgoed.))
! 3! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
• Draagvlak)en)bekendheid)bij)lokale)bestuurders)is)nog)onvoldoende,)hier)moet)werk)van) gemaakt)worden.) • Hoe)worden)eigenaren/exploitanten)en)bewoners)betrokken?) • Door)wie)wordt)de)UNESCOMnominatie/aanmelding))vastgesteld)(ook)door)gemeenten)?) • Concrete)praktijkvoorbeelden)delen,)voor)het)verkrijgen)van)draagvlak)en)het)delen)van) kennis.)De)succes)verhalen)bieden)bovendien)inspiratie)voor)andere)en)nieuwe)ondernemers) in)de)NHW.)) • De)vraag)is)meer)helderheid)te)geven)over)het)proces)verloop)bij)UNESCO.)Is)er)meer)te) zeggen)over)het)honoreren)van)een)aanvraag?)) • Er)zijn)2)sporen)van)communicatie,)toerisme)en)monumenten,)dit)levert)vaak) miscommunicatie)op.) • Onduidelijk)welke)ontwikkelingen)in)de)NHW)onder)de)noemer)UNESCO)eventueel)niet)meer) mogelijk)zijn.)) • Aandachtspunt:)UNESCO)staat)erg)ver)van)gemeenten)af,)waardoor)het)draagvlak)laag)is.)) • Wat)is)het)toekomstbeeld)van)de)NHW,)waar)willen)we)staan)over)10)jaar?)) ' Begrenzing&en&bescherming& Voor'het'nominatiedossier'moet'een'beargumenteerde'begrenzing'van'het'toekomstige' Werelderfgoed'worden'bepaald,'de'zogenaamde'geografische'begrenzing'van'de'site.'Ditzelfde'geldt' voor'het'bepalen'van'een'zogenaamde'bufferzone.'Binnen'de'begrenzing'van'de'site'zelf'liggen'alle' elementen'(punten,'lijnen'en'vlakken)'die'de'unieke'universele'waarde'van'het'toekomstig' Werelderfgoed'bepalen.'De'bufferzone'is'een'zone'die'van'belang'is'voor'ondersteuning'en' bescherming'van'de'site,'zoals'belangrijke'visuele'en'fysieke'relaties.'' ) Besluit)algemene)regels)ruimtelijke)ordening)(Barro)) De'huidige'begrenzing'van'de'SvA'en'de'NHW'is'vastgelegd'in'rijksbeleid'en'door'vertaald'naar' provinciaal'en'in'sommige'gevallen'gemeentelijk'beleid.'De'BarroWbegrenzing'is'een'gebied'dat'het' Rijk'heeft'aangewezen'om'de'SvA'en'de'NHW'te'beschermen.'Voor'de'SvA'is'de'begrenzing'van'het' Werelderfgoed'opgenomen,'zoals'deze'is'ingeschreven'in'het'Werelderfgoedregister'in'1996.'Voor' de'NHW'is'tevens'een'begrenzing'opgenomen'die'aansluit'bij'de'begrenzing'van'het'voormalige' Nationaal'Landschap.'Deze'BarroWzone'diende'in'opdracht'van'het'Rijk'opgenomen'te'worden'in'de' omgevingsverordening'van'de'vijf'provincies.'Per'provincie'is'de'begrenzing'nader'geconcretiseerd' en'opgenomen'in'de'omgevingsverordeningen.'Bij'het'bepalen'van'de'begrenzing'voor'het' toekomstige'Werelderfgoed'is'daarom'zorgvuldig'gekeken'naar'de'nu'al'in'het'beleid'gehanteerde' begrenzingen'en'de'achterliggende'argumentatie.'Bij'de'beide'opties'wordt'aangegeven'wat'de' consequenties'zijn'voor'het'huidige'beleid'en'de'wijze'waarop'de'begrenzing'daarin'is'opgenomen.' ) Stelling)van)Amsterdam) De'begrenzing'van'de'SvA'is'begrensd'in'het'nominatiedossier'uit'1996,'de'SvA'vormt'een'3'tot'5' kilometer'brede'en'ongeveer'135'km'lange'kring'op'een'radiale'afstand'van'gemiddeld'15'km'van' het'centrum'van'Amsterdam.'De'begrenzing'van'de'SvA'is'gericht'op'het'behoud'van'het' Stellingsysteem'als'geheel'en'de'samenhang'met'het'cultuurlandschap.'Tegenwoordig'gaat'UNESCO' er'van'uit'dat'rond'elk'Werelderfgoed'een'bufferzone'wordt'vastgesteld'om'de'site'daarmee'te' beschermen'tegen'externe'invloeden.'Ten'tijde'van'de'nominatie'van'de'SvA'was'dit'nog'niet'het' geval.'Voor'de'SvA'is'dan'ook'geen'bufferzone'vastgesteld.''
! 4! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Nieuwe)Hollandse)Waterlinie) De'begrenzing'van'de'uitbreiding'(NHW)'wordt'bepaald'door'de'universele'waarden'(OUV)'en'sluit' aan'bij'de'begrenzing'van'de'SvA.'De'begrenzing'bevat'de'gehele'bouwperiode'van'de'NHW,'van' 1815'tot'1940'en'bevat'de'elementen'die'gezamenlijk'de'ontwikkeling'van'de'unieke'waarden'van'de' NHW'laten'zien.'Ook'is'rekening'gehouden'met'de'begrenzingen'in'het'bestaande'rijksW'en' provinciale'beleid'(BARRO,'Structuurvisies'en'verordeningen).'Al'meer'dan'vijftien'jaar'wordt' gewerkt'aan'bescherming'en'ontwikkeling'van'de'NHW'door'onderzoek,'visie'en'beleid.'Deze'kennis' is'gebruikt'voor'het'bepalen'van'de'begrenzing.'' ' Uitgangspunten)begrenzing)site) Bij'de'begrenzing'van'de'site'staan'de'unieke'universele'waarden'van'het'Werelderfgoed'centraal.' Deze'zijn'beschreven'in'de'Statement'of'OUV.'Voor'de'NHW'zijn'deze'onder'te'verdelen'in:' • Strategisch'landschap' • Watermanagement'systeem' • Militaire'elementen' ' De'voorgestelde'begrenzing'omvat'het'gehele'voormalige'Nationaal'landschap'(zoals'nu'vastgelegd' in'de'PRS/PRV'van'de'provincies).'Binnen'deze'grens'liggen'alle'objecten'die'onderdeel'zijn'van'de' OUV,'ook'maken'de'inundatiekommen'als'geheel'onderdeel'uit'van'de'site.'Uitgangspunten'bij'de' begrenzing,'de'site'bevat:' • Hoofdweerstandslijn'+'voormalig'nationaal'landschap'(inundatievelden)' • Verboden'kringen'van'1000'meter'rondom'forten'' • Bij'los'liggende'forten'verboden'kringen'van'1000'meter'als'grens'aanhouden' • Vestingsteden'maken'deel'uit'van'de'site'(inclusief'de'verbodenkringen'van'1000m)' • Nadere'zorgvuldige'bepaling'van'de'begrenzing'ter'plaatse'van'bebouwing'na'1940'en' planologische'reserveringen'(mogelijk'onderdelen'in'de'bufferzone).' ' De'exacte'invulling'van'de'begrenzing'zal'het'komende'half'jaar'plaatsvinden.'Hierbij'wordt'ook' gekeken'naar'elementen'die'tot'op'heden'geen'onderdeel'uitmaakten'van'het'Nationaal'landschap' van'de'NHW,'een'voorbeeld'hiervan'is'fort'Pannerden'in'Gelderland.'In'hoeverre'een'bufferzone' noodzakelijk'is,'moet'nog'verder'uitgewerkt'worden.'Hiervoor'wordt'overleg'aangegaan'met' ICOMOS,'de'adviesorganisatie'van'UNESCO.' ' Consequenties) De'exacte'definiëring'van'de'begrenzing'betekent'een'aanpassing'in'de'Provinciaal'Ruimtelijke' Structuurvisie'(PRS)'en'de'Provinciaal'Ruimtelijke'Verordening'(PRV)'bij'alle'provincies'(in'meer'of' mindere'mate).'Afhankelijk'van'de'planning'binnen'de'provincies'kan'een'dergelijke'wijziging' meegenomen'worden'met'de'komende'herziening'van'de'PRS'en'PRV.' & Reacties)en)aandachtspunten) • De)begrenzing)moet)op)onderdelen)verder)uitgewerkt)worden.)Bij)een)aantal)gemeenten) bestaat)de)wens)om)dit)samen)uit)te)werken.)Bijvoorbeeld)een)check)op)de)elementen)in)de) omgeving)Muiden)is)gewenst,)wat)is)al)onderdeel)van)de)Stelling)van)Amsterdam)en)wat)nog) niet.))
! 5! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
• Betekenis)wat)wel)en)niet)kan)(beschermingsregime))is)nog)niet)duidelijk.)De)komende)tijd) moet)dit)verder)uitgewerkt)worden.)Veel)is)al)goed)beschermd)maar)er)is)veel)diversiteit,)een) eenduidige)en)transparant)beschermingsregime)voor)de)hele)NHW)geeft)meer)duidelijkheid) bieden)voor)alle)betrokkenen)over)wat)wel)en)niet)mogelijk)is.)Bijvoorbeeld)bij)het)ene)fort) mogen)zonnepanelen)wel)en)bij)de)ander)niet.) • Begrenzing)UNESCO)leidt)tot)aanpassing)PRS/PRV.)Provinciaal)eenduidige)beleid)van)belang,) aanpassingen)koppelen)aan)PRS/PRV.) • De)ambitie)voor)een)eenduidig)beleid)is)niet)voor)alle)gemeenten)even)vanzelfsprekend.) Voordelen)worden)wel)gezien,)maar)ook)risico’s.)Pact)van)Loevestein)loopt)voorop)m.b.t.) uniforme)bescherming,)de)andere)gemeenten)willen)verkennen)in)hoeverre)dit)ook)voor)hen) een)optie)is)–)wat)zijn)de)argumenten)van)het)pact)om)het)zo)te)doen.)Is)het)bijvoorbeeld) wenselijk)om)ook)voor))Utrecht)en)NoordMHolland)een)parapluplan)te)ontwikkelen.)) • Uitgangspunten)voor)de)bescherming)op)gemeentelijk)niveau)gezamenlijk)formuleren,)in) ieder)geval)komen)tot)een)gezamenlijke)richtlijn)voor)bestemmingsplannen.)Intentie)is) mogelijk)haalbaar)voor)het)indienen)bij)UNESCO,)maar)de)daadwerkelijke)implementatie)kan) beter,)wanneer)de)omgevingswet)van)kracht)is) • Belangrijk)aandachtpunt)is)dat)dit)niet)alleen)per)provincie)bedacht)moet)worden,)maar)dat) ook)een)liniebrede)afstemming)noodzakelijk)is.)Dit)omdat)anders)tussen)de)provincies)weer) (grote))verschillen)kunnen)ontstaan.) ' Ontwikkelingen& Op'het'moment'dat'een'land'ervoor'kiest'een'gebied'op'de'voorlopige'lijst'te'plaatsen'kiest'zij'ervoor' het'beoogde'Werelderfgoed'duurzaam'te'behouden'voor'de'toekomst.'Dus'vanaf'het'moment'van' plaatsing'op'de'voorlopige'lijst'en'zeker'ten'tijde'van'de'aanwijzing'door'het'Werelderfgoed'comité' heeft'een'land'de'zorgplicht'voor'het'Werelderfgoed.'Met'het'indienen'van'het'nominatiedossier' geeft'het'land'aan'zorg'te'dragen'voor'het'Werelderfgoed'en'legt'verantwoording'af'over'de' ontwikkelingen'die'in'en'om'de'site'plaatvinden.'' ' De'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'is'een'levend'landschap'en'voor'een'duurzame'instandhouding' moeten'ontwikkelingen'mogelijk'blijven.'Dit'is'ook'mogelijk,'wanneer'de'unieke'en'universele' waarden'van'het'Werelderfgoed'geborgd'blijven.'Deze'waarden'zijn'voor'een'belangrijk'deel'al' verankerd'in'het'ruimtelijk'beleid.'De'UNESCO'status'betekent'dan'ook'niet'zozeer'extra'regelgeving,' maar'hebben'vooral'invloed'op'de'wijze'waarop'de'ontwikkelingen'plaatsvinden.' ' Tijdens'de'roadshows'zijn'voorbeelden'gegeven'van'twee'werelderfgoederen'in'Nederland'waar' ontwikkelingen'op'een'zorgvuldige'wijze'hebben'plaatsgevonden.'De'eerste'is'de'ConoWfabriek'in'de' Beemster,'waar'op'zorgvuldige'wijze'een'uitbreiding'van'de'kaasfabriek'is'vormgegeven.'Een' belangrijke'reden'dat'deze'ontwikkeling'heeft'kunnen'plaatsvinden'is'dat'de'fabriek'een'functionele' relatie'heeft'met'de'agrarische'sector'en'van'belang'is'voor'de'duurzame'instandhouding'van'de'site.'' Een'tweede'voorbeeld'is'het'bezoekerscentrum'bij'het'Woudagemaal.'De'bestaande'gebouwen' boden'vrijwel'geen'ruimte'voor'het'ontvangen'van'bezoekers,'waardoor'het'verhaal'over'het' Woudagemaal'bijna'niet'uitgedragen'kon'worden.'Met'het'bezoekerscentrum'is'hier'verandering'in' gekomen,'ook'hier'heeft'een'zorgvuldige'vormgeving'bijgedragen'aan'de'positieve'houding'van' UNESCO.'' '
! 6! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Reacties)en)aandachtspunten) • De)NHW)gaat)niet)op)slot,)bestaande)regelgeving)biedt)veelal)voldoende)bescherming)in)het) kader)van)UNESCO.)Het)is)belangrijk)een)goede)afweging)te)maken)in)het)kader)van)de) unieke)en)universele)waarden)van)het)Werelderfgoed.)Deze)waarden)mogen)niet)aangetast) worden.)) • De)vraag)gaat)dus)over)hoe)ontwikkelingen)kunnen)plaatsvinden)en)op)welke)wijze)NHW) belangen)goed)zijn)en)worden)geborgd.)) • Op)dit)moment)is)dit)afwegingsproces)nog)onduidelijk.)Niet)helder)is)bij)wie)een) initiatiefnemer)moet)zijn)om)de)afweging)te)maken.)Ook)blijkt)het)lastig)goed)richting)te) geven)aan)de)kernkwaliteiten.)De)wens)bestaat)meer)duidelijkheid)te)krijgen)over)hoe)het) afwegingsproces)verloopt)en)wie)hiervoor)aanspreekpunt)is.) • De)rol)van)het)kwaliteitsteam)is)niet)altijd)even)duidelijk.)Wanneer)geven)zij)advies,)waar)in) proces,)wat)is)betekenis,)hoe)kan)je)ze)benaderen)en)hoe)ziet)de)rol)van)het)kwaliteitsteam)er) in)de)toekomst)uit.)Kortom)een)breed)scala)aan)reacties.)Door)de)meeste)stakeholders)wordt) het)kwaliteitsteam)bijzonder)gewaardeerd)en)wordt)ook)de)urgentie)van)een)liniebreed) ruimtelijk)kwaliteitsteam)onderschreven.) • Benadrukt)wordt)dat)er)aandacht)moet)zijn)voor)bestaande)netwerken)en)overlegstructuren.) Faciliteer)de)regio)en)maak)gebruik)van)bestaande)gremia.) • Meer)duidelijkheid)is)gewenst)over)de)wijze)van)beoordelen)van)ontwikkelingen)in)het)kader) van)UNESCO,)is)dit)anders)dan)tot)op)heden)is)gebeurt?) • Een)goede)communicatie)naar)andere)stakeholders)zoals)eigenaren,)beheerders)en) exploitanten)wordt)benadrukt,)waaronder)ook)de)LTO.)) • In)NoordMBrabant)wordt)de)A27)gezien)als)kans)en)bedreiging.)) • GIS)analyses)zoals)het)uitwerken)van)percentages)bebouwing)en)andere)ontwikkelingen)in)de) kernzone,)kunnen)het)nominatiedossier)ondersteunen.)) • Aandachtspunt)is)het)koppelen)van)recreatieve)ontwikkelingen)aan)de)NHW.) • Alle)partijen)hechten)waarde)aan)het)betrokken)blijven)bij)het)NHW)proces,)zowel)op)het) onderdeel)UNESCO)als)de)liniebrede)bescherming.)) ' )
! 7! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Planning)en)vervolgproces) ' Werkgroep&UNESCO:& De'werkgroep'UNESCO'gaat'het'komend'jaar'werken'aan'het'Managementplan'(MP)'van'de'NHW.' Dit'vormt'straks'een'belangrijk'onderdeel'van'het'totale'Nominatiedossier.'De'stappen'en'planning' voor'het'opstellen'van'het'managementplan'ziet'er'als'volgt'uit:'' Stap'1:'Terugkoppeling'roadshows'en'vervolgproces' ' Juli'en'september'2015' Stap'2:'Inventarisatie'kansen,'knelpunten'en'ambitieniveau' November'2015' Stap'3:'Maatregelen,'financiering,'rollen'en'taken' ' Februari'2016' Stap'4:'Conceptmanagementplan'en'nominatiedossier'deel'1' April'2016' Stap'5:'Concept'nominatiedossier'(incl.'MP)' ' ' November'2016' ' Werkgroep&UNESCO&organiseert&de&volgende&bijeenkomsten:& ' Stap'1:'Terugkoppeling'roadshows'en'vervolgproces.'De'terugkoppeling'van'de'roadshows'is' voorzien'met'deze'nieuwsbrief.'In'september'volgt'nog'een'liniebrede'Nieuwsbrief'waar' betrokkenen'worden'geïnformeerd'over'het'vervolgproces'rondom'de'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie' en'het'nominatieproces.' ' Vooraankondiging)data)liniebrede)bijeenkomsten:) Het'managementplan'willen'we'graag'samen'met'u'en'andere'betrokken'stakeholders'opstellen.' Gedurende'het'opstellen'van'het'managementplan'worden'hiervoor'een'aantal'bijeenkomsten' georganiseerd.'' ' Hieronder'is'een'overzicht'opgenomen'van'de'data'waarop'de'bijeenkomsten'worden'gehouden.'Per' onderwerp'worden'steeds'drie'bijeenkomsten'georganiseerd,'elk'voor'een'andere'groep' stakeholders.'De'uitnodiging'en'de'exacte'invulling'van'de'bijeenkomsten'volgt'op'een'later'moment.' De'exacte'vorm'van'bijeenkomsten'wordt'in'overleg'met'de'betrokken'partijen'uitgewerkt.' ' Stap'2:'Managementplan'onderdeel'kansen,'knelpunten'en'ambities:' Gezamenlijke'bijeenkomst'voor'provincies' ' ' ' 13'oktober'2015' Bijeenkomst'voor'gemeenten'en'waterschappen' ' ' 15'oktober'2015' Bijeenkomst'voor'Eigenaren,'exploitanten'en'belangengroepen'' 10'november'2015' ' Stap'3:'Maatregelen,'financiering,'rollen'en'taken:' Gezamenlijke'bijeenkomst'voor'provincies' ' ' ' 28'januari'2016' Bijeenkomst'voor'gemeenten'en'waterschappen' ' ' 4'februari'2016' Bijeenkomst'voor'Eigenaren,'exploitanten'en'belangengroepen'' 11'februari'2016' ' De'exacte'invulling'van'stap'4'en'5'volgen'in'een'later'stadium.' ' Reserveer'de'datum'vast'in'uw'agenda.'De'definitieve'uitnodiging'en'nadere'informatie'volgt'later.''
! 8! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Werkgroep&Bescherming&organiseert&de&volgende&contactmomenten:& Tijdens'de'roadshows'hebben'de'stakeholders'(provincialeW,'gemeentelijkeW'en'waterschap' medewerkers)'aangegeven'betrokken'te'willen'blijven.'Per'provincie'zijn'verschillende'behoeftes' geuit'ten'aanzien'van'het'onderdeel'bescherming:' • Voor'bescherming'is'maatwerk'tussen'gemeenten'per'provincie'gewenst.' • Aandachtpunt'is'daarbij'om'zoveel'mogelijk'een'parallel'spoor'volgen.'Dit'is'belangrijk'om' zoveel'mogelijk'een'gelijk'informatieniveau'te'hebben'en'van'elkaar'te'kunnen'leren'en' elkaar'aan'te'scherpen.'Bovendien'is'dit'noodzakelijk'wanneer'we'naar'een'zoveel'mogelijk' eenduidig'beleid'willen.'' • De'bevindingen'en'uitkomsten'van'de'verschillende'nog'te'organiseren'contact'momenten' zijn'bruikbaar'als'voorwerk'voor'de'bijeenkomsten'die'in'het'najaar'2015'en'voorjaar'2016' voor'het'UNESCO'nominatiedossier'worden'georganiseerd.' ' Per'provincie'zijn'met'de'provinciale'en'gemeentelijke'betrokkenen'de'volgende'afspraken'gemaakt' over'de'verdere'uitwerking'van'de'begrenzing'van'de'NHW'en'de'liniebrede'bescherming:' ' NoordWHolland:'' • Na'de'zomer'aanscherpen'begrenzing'en'discussie'eenduidig'beleid.'' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'/'leidraad'en'vraagstuk'rondom'ruimtelijke' ontwikkelingen.' ' Utrecht:'' • Na'de'zomer'aanscherpen'begrenzing'en'discussie'eenduidig'beleid'–'organiseren'in' combinatie'met'provinciale'Utrechtse'programma'van'de'NHW.' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'en'vraagstuk'rondom'ruimtelijke'ontwikkelingen.' ' Gelderland,'NoordWBrabant'en'ZuidWHolland'(Pact'van'Loevestein):'' • Afstemming'en'betrokkenheid'bij'de'verdere'invulling'van'de'liniebrede'bescherming'en' vraagstuk'rondom'ruimtelijke'ontwikkelingen.' • Aansluiten'bij'bijeenkomsten'van'het'Pact'van'Loevestein.'' ' Gelderland:'' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'en'vraagstuk'rondom'ruimtelijke'ontwikkelingen.' ' NoordWBrabant:'' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'en'CHWwaardenkaart'en'vraagstuk'rondom' ruimtelijke'ontwikkelingen.' ' Afspraken'over'het'vervolg'worden'per'provincie'nader'uitgewerkt.'Waar'het'kan'wordt'aangesloten' bij'bestaande'overlegstructuren.'Wij'houden'u'op'de'hoogte'van'de'vervolgstappen.' '
! 9! Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Contactgegevens)) ' Werkgroep'UNESCO' • Caroline'Bugter,'projectleider'UNESCO'([email protected])' • Loes'van'der'Vegt,'penvoerder'nominatiedossier'([email protected])' • Nanette'van'Goor,'SvA'en'NHW'Provincie'NoordWHolland'([email protected])' • Menno'Smit,'NHW'Provincie'Utrecht'([email protected])' • Roland'Blijdenstijn,'NHW'Provincie'Utrecht'([email protected])' • Henk'de'Jong,'NHW'Provincie'Gelderland'([email protected])' • Joost'Findhammer,'NHW'Provincie'NoordWBrabant'([email protected])' • Jeroen'Bootsma,'Rijksdienst'voor'het'Cultureel'Erfgoed'([email protected])' • Geerke'van'Splunter,'NHW'Communicatie,'[email protected]' • Erika'van'Lindenberg,'Projectmedewerker'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie' ([email protected]),'T'(030)'258'2928''' ' Werkgroep'Bescherming'Liniebreed' • Loes'van'der'Vegt,'projectleider'Bescherming'Liniebreed'([email protected])' • Paul'Veldhuis,'SvA'en'NHW'Provincie'NoordWHolland'([email protected])' • Menno'Smit,'NHW'Provincie'Utrecht'([email protected])' • Inge'van'Heck,'NHW'Provincie'Gelderland'([email protected])' • Joost'Findhammer,'NHW'Provincie'NoordWBrabant'([email protected])' • Erika'van'Lindenberg,'Projectmedewerker'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie' ([email protected]),'T'(030)'258'2928''' ' ' Link)naar)dossiers) ' • Aanloop'naar'het'nominatiedossier:'' “Stelling'van'Amsterdam'en'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'samen'sterker!”' ' • Advies'van'de'expertgroep'beoordeling'werelderfgoed'nominaties:'“Bitter'en'Zoet”' ) & Bijlagen) ) • Presentatie'roadshow' ' • Lijst'van'genodigden' ' !
! 10! 22/07/15
Roadshow Pact van Loesvestein National Project Nieuwe Hollandse Waterlinie Werkgroep UNESCO & Bescherming Liniebreed
Doel: • Informeren over proces UNESCO en Bescherming Linie breed • Ambities en input vervolg
Waarom nu: • Na de zomer naar Liniecommissie /Gedeputeerde Staten provincies
Waarvoor staan we aan de lat: UNESCO Nominatiedossier en Bescherming Liniebreed
Programma
Introductie
Toelichting UNESCO nominatie
Toelichting Begrenzing en beschermingsregime
Doorkijk consequenties provinciaal en gemeentelijk beleid
Betekenis van ontwikkelingen
Vervolgproces en verwachtingen
1 22/07/15
Toelichting UNESCO nominatie
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Organisatieschema Siteholder
Liniecommissie((LC)( Provincies(NH,(UT,(GLD,(NB( 1. Afronding
Werkgroep( Werkgroep(( Financiering! Beheer! Managemen.eam((MT)(
Provinciale( 2. Borging vertegenwoordiging(NHW! !! Werkgroep( Werkgroep( Afstemming( Linieteam((LT)( Uitvoering( ! Bescherming! UNESCO! Programmabureau(SvA!
3. Vermaatschappelijking
Werkgroep( SLO((en((( CommunicaMe! Kennis(
1. Coördinatie 2. Managementplan 3. Communicatie
• RCE( • Waterschappen( • SLO((exploitanten)( • Werelderfgoed.nl( • Gemeenten( • Liniemuseum( • Namens(Stakeholders! • Eigenaren! • Cultuurcompagnie(NH(
2 22/07/15
World Heritage
Holy city of Timbuktu - Mali
Pyramids of Egypt
Statue of Liberty - New York
World Heritage NL 9 Culturele sites 1 Natuur site
Stelling van Amsterdam Woudagemaal , Rietveld Schröderhuis Van Nelle
Tentative list:
Bonaire Marine Park Eise Eisinga Planetarium Frontiers of the Roman Empire 2021 Waddenzee Schokland Kinderdijk Island of Saba Koloniën van Weldadigheid 2018 Nieuwe Hollandse Waterlinie 2019 Plantations in West Curaçao 2020 Sanatorium Zonnestraal
Beemster Willemstad Grachtengordel
(Her)ingeschreven op de voorlopige lijst op: 17/08/2011 Uitbreiding van de Stelling van Amsterdam
3 22/07/15
Uitbreiding
Kern uniciteit SOUV
Statement of Outstanding Universal Value
! Strategisch landschap
! Watermanagementsysteem
! Militaire werken > Meerwaarde tov SvA
4 22/07/15
Inhoud van het nominatiedossier
Globale inhoud Nominatiedossier Globale inhoud Managementplan
1. Identificatie van de site 1. Aanleiding en doel van managementplan 2. Beschrijving van de site 2. Eigenschappen van de UNESCO site 3. Verantwoording voor de inschrijving 3. Instandhoudingsdoelen en – 4. Staat van bescherming en beheer en instrumenten factoren die de site beïnvloeden 4. Ruimtelijke afbakening van de site 5. Borging en management van de site 5. Het management: structuren, rollen, 6. Monitoring taken en bevoegdheden
7. Documentatie 6. Duurzaam gebruik
8. Contact informatie 7 Middelen (implementatie)
9. Handtekening van de staat
NHW Werelderfgoed
Waarom belangrijk: • Kroon op meer dan tien jaar werk: NHW zichtbaar en beleefbaar • Nationale en internationale erkenning van dit bijzondere erfgoed • Veel investeringen gedaan, nu de vruchten plukken • Kansen voor toerisme, recreatie en economische potenties • Duurzaam en blijvend besef voor het behoud van dit unieke erfgoed
5 22/07/15
Proces op weg naar 2019
Betrokken: Rijk, 4 provincies, vele gemeenten, 3 waterschappen, eigenaren, exploitanten en anderen
! 4 provincies verantwoordelijk voor het Nominatiedossier
! 2015 en 2016 Opstellen nominatiedossier en managementplan > Deel 1 ND concept gereed ! 2017 Besluitvormingsproces > Deel 2 voorjaar 2016 MP
! 2018 Aanbieden van het dossier aan UNESCO
! 2019 Besluit World Heritage Committee
Proces op weg naar 2019
! Input managementplan stakeholders
! Stap 1: Terugkoppeling stand van zaken (nieuwsbrief) sept. 2015
! Stap 2: Inventarisatie knelpunten, bepalen ambitieniveau okt. 2015 ! ! Stap 3: Maatregelen, financiering, rollen en taken jan. 2016
! Stap 4: Concept managementplan, nominatiedossier deel I april 2016
! Stap 5: Concept nominatiedossier nov. 2016
6 22/07/15
Begrenzing en bescherming
Opgave begrenzing
• Op basis van SOUV beargumenteerde begrenzing van de site • Beargumenteerde begrenzing van de bufferzone • Los van huidig beleid > focus op inhoudelijke argumenten
DOEL • Gedeeld beeld over begrenzing NHW / SvA • Beoogd beschermingsregime • Lange termijn ambitie • Inzicht in consequenties per provincie (en doorkijk gemeenten)
7 22/07/15
Actualisering begrenzing Stelling van Amsterdam
Begrenzing aanloopdossier begrenzing voorstel tot toevoegen voorstel tot afvoeren ±
+!1
+!2
!3 +!4 +
+!5
+!16
!6 !16 + + +!15 +!14
7 !8 +! + +!13 +!16
+!9 +!12 +!16 +!10 +!10 +!11
+!17 +!16
Directie Beleid Sector Kennis & Beleidsevaluatie 0510 26 juni 2013 km Projectnr.: 2469 Stelling van Amsterdam
Begrenzing Werelderfgoed
Begrenzing van de site • Begrenzing Nationaal Landschap • Inclusief verboden kringen (1000 meter) • Losse elementen (stellingen) zone van 1000 meter of • bij los liggende forten verboden kringen als grens aanhouden • Grote eenheden van bebouwing na 1940 en reserveringen uitwerken • NHW Rijksmonumenten (ca. 1100), uitwerken overige elementen (tot ca. 2500) • Vestingsteden maken deel uit van de site Bufferzone: • Nader uitwerken bufferzone (west en oostzijde) • Mogelijk circa 50 meter ten westen hoofdweerstandslijn
8 22/07/15
Begrenzing site
Hoofdweerstandslijn Kernzone inundatie
Verboden kringen
50 meter bufferzone
Vestingsteden
Kernzone = de site Bufferzone
Doorkijk provinciaal en gemeentelijk beleid
9 22/07/15
Borging SOUV
! Via Monumentenwet 1988 ! PRV en PRS ! Bestemmingsplannen
Aanwijzingsprogramma
! Tranche 1 t/m 7 Grotendeels gereed ! Utrecht, vestingsteden en losse deelgebieden (gereed eind 2015) ! Met name: Militaire elementen en deels watermanagement uit OUV
10 22/07/15
Omgevingsvisie en Verordening
! Per provincie Barro verankerd in Provinciaal beleid ! Elke provincie op eigen wijze – ambitie eenduidige bescherming
Gelderland Noord-Brabant
Gemeentelijke verankering
! Analyse bestaande bestemmingsplannen ! Liniebreed veel variatie – ambitie op termijn eenduidige bescherming ! Pact van Loevestein
Wijdemeren
11 22/07/15
Conclusie
• Elementen grotendeels verankerd in rijksbeleid • Provinciaal beleid voldoet deels, aanpassingen nodig • Variatie tussen provincies – ambitie eenduidigheid • Gemeentelijk beleid voldoet deels • Veel variatie – ambitie op termijn eenduidigheid (voorbeeld Pact) • Zwakke punten: • Landschap – verboden kringen en inundatievelden • Watermanagement – civiele elementen • Veel maatwerktoetsing – wie bepaald
Toelichting op ontwikkelingen
12 22/07/15
NHW onder stolp?
Internationaal belang
13 22/07/15
Ruimtelijke ontwikkelingen
Zowel kansen als bedreigingen, voorbeelden: • Verbreding A1/ A27 • Jachthaven Muiden • Nieuwe Landgoederen Wijdemeren • Verbreding ring Utrecht • Natuurontwikkeling Diefdijk • Ontwikkeling bedrijventerrein Langerak • Regionaal bedrijventerrein Werkendam • Etc.
Woudagemaal
14 22/07/15
Beemster fabriek
Vervolg bescherming liniebreed
Momenteel informeren provincies en gemeenten
Komende periode • Bedreigingen monitoren en blijvend actualiseren • Borging in beleidstukken / instrumentarium provinciaal en gemeentelijk • Integraal opnemen van NHW bij provinciale vraagstukken
15 22/07/15
www.hollandsewaterlinie.nl
16