NUMERA O LE PUSAMELI-1151 NUMERA O LE TELEFONI Fogafale 1 & 2 FMFM II, (685)62000/21373 Matagialalua NUMERA O LE FAX (685)24675 MAOTA O LE MALO [email protected] APIA Upega tafailagi-www.sbs.gov.ws

O le fa’afanua o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3 i totonu o Savai’i

FA’AMAUMAUGA MA FA’AMATALAGA O LE ITUMALO O GAGA’EMAUGA NU.3

17 Tesema, 2018

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 1

OFISA O FUAINUMERA FA’AMAUINA, TUSIGĀIGOA O TAGATA MA FALE 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 2

FA’ATOMUAGA

O le līpoti muamua lenei ua tu’ufa’atasia ai nisi o fa’amatalaga ma fa’amaumauga ua filifilia mo Itumalo e 47 i totonu o Samoa. O nei fa’amaumauga na mafai ona aoina mai le Tusigāigoa o Tagata ma Fale 2016. O fa’amatalaga olo’oi totonu o lenei līpoti e aofia ai le

Vāega 1: Fa’amaumauga i le Faitau Aofa’i o tagata e pei ona tā’ua i lalo

• Faitau aofa’i o tagata mai tusigāigoa e fa talu ai, • Fa’amaumauga o ali’i ma tama’ita’i, • Tausaga o tagata, • Tulaga tau a’oa’oga, • Galuega fa’atino ma • Tulaga tauTapuā’iga.

Vāega 2: Fa’amaumauga o Auāiga ma auaunaga na ausia e pei ona tā’ua atu i lalo

• Aofa’iga o Auāiga, • Auaunaga o molī eletise, • Auaunaga o suāvai, • Fa’avelaina o meaai taumafa, • Auāiga ua maua pusa aisa • Feso’ota’iga i telefoni, leitiō ma televise • Auāiga ua maua ta’avale afi • Auaunaga o lapisi lafoa’i • Ituaiga faleui

Vāega 3: Siata mo fa’amaumauga o afio’aga ta’itasi i totonu o Itumalo

Vāega 4: Pepa fesili o le Tusigaigoa o Tagata ma Fale 2016

Fa’amoemoe o le’ā aogā lenei līpoti mo le atina’e o Itumalo ma afio’aga uma o le atunu’u.

Fa’afetai

Ali’imuamua Malaefono Tauā Ta’aloga Fa’asalaina FA’AMAU FUAINUMERA A LE MĀLŌ

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 1

VĀEGA 1: FA’AMAUMAUGA MA FA’AMATALAGA O TAGATA O LE ITUMALO O GAGA’EMAUGA NU.3

Faitau aofa’i o Tagata o le Itumalo mai le 2001-2016

E tusa ma le 1,695 le faitau aofa’i o tagata o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3 i le Tusigāigoa o Tagata ma Fale, sa fa’atinoina ia Novema i le tausaga 2016. Mai fa’amaumauga o isi Tusigāigoa ua tuana’i, sa maitauina ai le si’itia o le faitau aofa’i o le Itumalo mai le 1,751 i le tausaga 2001, i le 1,892 tagata i le tausaga 2011 ae peita’i, i le tausaga 2016 na tele se pa’ū o lea faitau aofa’i i le 1,695 tagata, po’o le 197 tagata ua fa’aiti’itia ai.

Kalafi 1: Faitau aofa'i o tagata o le Itumalo o Gaga'emauga Nu.3, 2016 1950

1900 1892 1850 1800 1767 1750 1751 1700 1695 Faitau aofa'ioTagata 1650 2001 2006 2011 2016 Tausaga o Tusigāigoa

Faitau aofa’i o Ali’i ma Tama’ita’i, 2016

Mai le aofa’iga e 1,695 tagata i le tausaga 2016, e tusa ma le 52 pasene (876), o le itūpā o Ali’i, ae 48 pasene (819) o Tama’ita’i. O pasene masani lava ia mo Ali’i ma Tama’ita’i e pei ona faamauina mai i isi Tusigāigoa ua tuana’i.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 2

Kalafi 2: Pasene o Ali'i ma Tama'ita'i o le Itumalo o Gaga'emauga Nu.3, 2016

Ali'i 48% 52% Tama'ita'i

Tausaga o tagata, 2016

E tusa ma le 52 pasene (888) o le faitau aofa’i o le Itumalo, o fānau lāiti ma tupulaga talavou e amata mai le pepe ma fa’asolo atu ai i le 20 tausaga le matutua. E tusa ma le 42 pasene (712) o tagata ua atoa le 21 i le 64 tausaga, ae nā o le 6 pasene (95) o tagata, ua aulia le tausaga penisione.

Kalafi 3: Pasene o tagata i va-i-tausaga o le Itumalo o Gaga'emauga Nu.3, 2016

6%

0-20 tausaga 42% 52% 21-64 tausaga 65 tausaga ma luga atu

Tulaga o A’oa’oga, 2016

Mai le 1,000 o le faitau aofa’i o tagata ua atoa le 15 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, e tusa ma le 49 pasene (494) o i latou ua ‘ausia Tusi pasi o le Vasega 12 ma isi vasega maualuluga, ae o le to’atele, e le’i ‘ausia ia tulaga tau a’oa’oga.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 3

Kalafi 4: Pasene o tagata 15 tausaga ma luga atu ua ausia Tusi pasi i a'oa'oga, 2016

27% Tusi pasi Vasega 12 51% Tusi pasi Vasega 13 14% Tusi pasi Maualuluga atu Leai se Tusi pasi 8%

Galuega fa’atino, 2016

E tusa ma le 32 pasene (386) o tagata ua atoa le 10 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, olo’ogafa lava ma le tausiga o le lotoifale, e aofia ai le gāseseina o taumafa, fa’amamāina o maota ma laoa, fa’apea le tausiga o tagata matutua ma fānau lāiti. O le 21 pasene (251), olo’ofaatinoina galuega o le faifa’ato’aga, faigafaiva po’o lafumanu. E tusa ma le 27 pasene (323) o le faitau aofa’i o i latou olo’oauai i a’oa’oga ae 11 pasene (124) olo’ofaigaluega i galuega totogi. O se vaega itiiti o le faitau aofa’i, o le au fai pisinisi e aofia ai i latou olo’ofa’atinoina a latou pisinisi ta’ito’atasi e leai ni ‘aufaigaluega, faapea pisinisi e fai a latou ‘aufaigaluega totogi.

Kalafi 5: Pasene o tagata 10 tausaga ma luga atu ma ituaiga galuega 'olo'o faatino, 2016

1% 2% 6% 11% 32% Tausi 'āiga

Ā'oga 21% Fa'ato'aga, Faiva, Lafu 27% manu

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 4

Tulaga tau Tapuā’iga, 2016

E tusa ma le 41 pasene o tagata uma o le Itumalo, e lolotu i le Ekalesia Fa’apotopotoga Kerisiano I Samoa, soso’o ai ma le 18 pasene e lolotu i le Ekalesia o le ‘Aupa’ia o Aso e Gata ai po’o le Mamona. E 12 pasene o le faitau aofa’i e lolotu i le Voice of Christ, soso’o ai ma le 10 pasene e lolotu i le Ekalesia Metotisi ae lona lima ai le Katoliko e 7 pasene. O le isi 11 pasene e aofia uma ai isi tapuā’iga e pei ona fa’ailoa atu i le siata 1.

Siata 1: Faitau aofa’i o tagata o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3 ma ituaiga Tapuā’iga olo’o‘auai ai, 2016

Aofa'iga Pasene Isi Tapua'iga 1695 100 Ekalesia Fa'apotopotoga Kerisiano i Samoa (EFKS) 700 41 Ekalesia o le 'Aupa'ia o Aso e gata ai (Mamona) 312 18 Voice of Christ 199 12 Ekalesia Metotisi 175 10 Ekalesia Katoliko 115 7 Fa'apotopotoga a le Atua (AOG) 76 4 Ekalesia Aso Fitu (SDA) 62 4 Bahai 24 1.4 Ekalesia Aso Fitu (SISDAC) 15 0.9 Aoga Tusi Paia/Bible Study 7 0.4 Isi Lotu 10 0.6 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Faamauina, Tusigāigoa o Tagata ma Fale, 2016

Faitau aofa’i o tagata i Itumalo uma e 47 o Samoa, 2016

I le fa’atulagaina o le faitau aofa’i o Itumalo uma e 47 o Samoa, e tulaga 36 ai le faitau aofa’i o Gaga’emauga Nu.3, pe tusa lea ma le 0.9 pasene (1,695) o le faitau aofa’i o Samoa atoa, e pei ona fa’aālia i le siata 2.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 5

Siata 2: Faitau aofa’i o tagata i Itumalo e 47 o Samoa, 2016

Aofaiga Pasene Tūlaga Itumalo o Samoa 195,979 100.0 1 Faleata i Sisifo 22,989 11.7 2 Vaimauga Sisifo Nu.2 14,518 7.4 3 Faleata i Sasa'e 13,864 7.1 4 Sagaga le Falefa 12,760 6.5 5 Vaimauga Sisifo Nu.1 9,009 4.6 6 Vaimauga i Sasa'e 8,151 4.2 7 A'ana Alofi Nu.3 6,227 3.2 8 Sagaga le Usoga 6,005 3.1 9 Gagaemauga Nu.1 5,174 2.6 10 Aiga i le Tai 5,029 2.6 11 Anoāma'a i Sisifo 4,993 2.5 12 Safata i Sisifo 4,375 2.2 13 A'ana Alofi Nu.1 i Sasa'e 4,260 2.2 14 Anoāma'a i Sasa'e 4,196 2.1 15 Aleipata itūpā i Lalo 4,188 2.1 16 Lefaga ma Faleāse'ela 4,059 2.1 17 Palauli le Falefa 3,567 1.8 18 Falealili i Sisifo 3,425 1.7 19 Palauli i Sisifo 3,334 1.7 20 Fa'asaleleaga Nu.1 i Sasa'e 3,274 1.7 21 A'ana Alofi Nu.2 3,239 1.7 22 Falelatai ma Samatau 3,192 1.6 23 Fa'asaleleaga Nu.1 i Sisifo 3,054 1.6 24 Fa'asaleleaga Nu.2 2,910 1.5 25 Fa'asaleleaga Nu.3 2,787 1.4 26 Palauli i Sasa'e 2,399 1.2 27 Siumu 2,342 1.2 28 A'ana Alofi Nu.1 i Sisifo 2,288 1.2 29 Vaisigano i Sasa'e 2,102 1.1 30 Gagaifomauga Nu.2 2,043 1.0 31 Satupaitea 1,938 1.0 32 i Sisifo 1,937 1.0 33 Safata i Sasa'e 1,894 1.0 34 Lotofaga 1,841 0.9 35 Alataua i Sisifo 1,750 0.9 36 Gagaemauga Nu.3 1,695 0.9 37 Va'a o Fonoti 1,621 0.8 38 Vaisigano i Sisifo 1,599 0.8 39 Fa'asaleleaga Nu.4 1,541 0.8 40 Lepā 1,521 0.8 41 Gagaifomauga Nu.3 1,448 0.7 42 Gagaifomauga Nu.1 1,387 0.7 43 Salega i Sasa'e 1,386 0.7 44 Falealili i Sasa'e 1,359 0.7 45 Aleipata itupa i Luga 1,246 0.6 46 1,092 0.6 47 Gagaemauga Nu.2 971 0.5 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 6

VĀEGA 2: FA’AMAUMAUGA O AUĀIGA MA AUAUNAGA UA AUSIA

Aofa’iga o Auāiga

E tusa ma le 268 le aofa’iga o Auāiga ta’itasi sa fa’amautū ma nonofo i totonu o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, sa faitauina i le Tusigāigoa 2016. O Auāiga nei, e aofia ai tagata e ‘āiga pe e lē ‘āiga fo’i, e iai le tagata e fai ma Ulu o le Auāiga e pei o le tamā poo le tinā, ma e nonofo fa’atasi ma ‘a’ai fa’atasi, e pei ona masani ai ‘āiga Samoa.

‘Au’aunaga tau eletise

E lata i le 100 pasene o Auāiga uma o le Itumalo ua ola i le eletise. Mai lea aofa’iga o Auāiga ua ola i le eletise, e 92 pasene (240) olo’ofa’aaogāina le mita eletise totogi muamua (Cash Power), ae 8 pasene (21) o isi Auāiga olo’ofa’aaogā le mita eletise totogi mulimuli po’o le mita faitau.

Kalafi 6: Pasene o 'Au'āiga o le Itumalo o Gaga'emauga Nu.3 ma ituaiga mita eletise 'olo'o fa'aaogāina, 2016

8%

Mita totogi mulimuli

Mita totogi muamua

92%

Auaunaga o Suāvai

E 9 pasene (23) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’ofa’aaogāina le suāvai mita lea ua fa’amamāina a le Pūlega o le Suāvai, ae 8 pasene (21) olo’ofa’aaogāina le suāvai lē fa’amamāina po’o paipa e le’i mitaina a le Pūlega o Suāvai. Ae peita’i e tusa ma le 75 pasene (202) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’ofa’aaogāina le suāvai Tūma’oti, ma o isi Auāiga uma o le Itumalo, olo’ofa’alagolago i suāvai mai vaitimu ma Loli vai/Vaitafe/Vai’eli.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 7

Kalafi 7: Pasene o Auāiga o le Itumalo Gaga'emauga Nu.3 ma ituaiga auala olo'o maua ai le suāvai, 2016

5% 3%

8% Tūma'oti 9% Paipa Mita E le'i mita 75% Vaitimu Vaitafe/Vai'eli/Loli vai

Fa’avelaina o mea’ai taumafa

E tusa ma le 80 pasene (216) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’ofa’aaogāina pea fafie ma alāla e fa’avela ai ā latou taumafataga o aso uma.

Kalafi 8: Pasene o Auāiga o le Itumalo Gaga'emauga Nu.3 ma malosi'aga 'autū 'olo'o fa'avelaina ai taumafa, 2016

6% 7% 7% Fafie Kesi Karasini/Malala Eletise 80%

Auāiga ua maua pusa aisa

E tusa ma le 42 pasene (113) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’oiai a latou pusa aisa tū, ae 33 pasene (88) o Auāiga , e iai a latou pusa ‘aisa ta’atia mo le teumaluina o mea’ai taumafa.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 8

Feso’otaiga i telefoni

E tusa ma le 92 pasene (247) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’olatou fa’aaogāina telefoni fe’avea’i a le Digicel i le 2016, ae nā o le 28 pasene (75) o Auāiga uma, olo’ofa’aaogāina telefoni fe’avea’i a le Bluesky. Atonu o le ā va’aia se suiga tele i se isi Tusigāigoa i le lumana’i.

Auāiga e iai leitiō ma alāleo e pitosili ona fiafia e fa’alogologo ai.

E tusa ma le 48 pasene (128) o Auāiga uma o le Itumalo, e iai a latou leitio fa’alogologo, ae o le isi 52 pasene (140), e leai ni leitiō. Mai le faitau aofa’i o Auāiga e iai leitiō, e tusa ma le 98 pasene (126) o ia Auāiga, e pito sili ona fiafia e fa’alogologo i le alāleo o le 2AP.

Auāiga e iai televise ma alaāta e pitosili ona fiafia e matamata ai.

E tusa ma le 72 pasene (194) o Auāiga uma o le Itumalo, ua iai a latou televise mo matamataga, ae o le isi 28 pasene (74), e leai ni televise. Mai le faitau aofa’i o Auāiga e iai televise, e tusa ma le 96 pasene (186) o ia Auāiga e pitosili ona fiafia e matamata i le alāata o le TV1.

Auāiga e iai ta’avale afi.

E tusa ma le 30 pasene (80) o le faitau aofa’i o Auāiga uma o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, ua fai a latou lava ta’avale, e feoa’i ma fa’atino ai a latou galuega o aso uma, ae 70 pasene (188), e leai ni ta’avale.

Kalafi 9: Pasene o Auāiga o le Itumalo o Gaga'emauga Nu.3 e iai le ta'avale afi, 2016

30%

Leai se ta'avale 70% I ai le ta'avale

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 9

Auaunaga o Lapisi lafoa’i

E 73 pasene (196) le aofa’iga o Auāiga o Gaga’emauga Nu.3 ’olo’o fa’alagolago i loli lapisi, e lafoa’i ai lapisi lē aogā o aso faiso’o.

Kalafi 10: Pasene o Auaiga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 ma auala olo'o lafoa'i ai lapisi, 2016.

2% 5% Loli lapisi 8% Susunu 12% Tanumia Vaiaata 73% Isi nofoaga

Ituaiga Faleui

E tusa ma le 90 pasene (242) o Auāiga uma o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, ua fa’aaogāina faleui fa’aonapo nei, po’o le ituaiga lea ua ta’ua o faleui falasi. E aogā tele lea ituaiga o faleui, mo le puipuiga o tagata mai fa’ama’i e fe’avea’i e lago ma isi iniseti fa’alafuā, aemaise o le tausia lelei o le tumamā lautele.

Kalafi 11: Pasene o Auāiga o le Itumalo o Gaga'emauga Nu.3 ma ituaiga faleui olo'o fa'aaogā, 2016

1% 9%

Faleui falasi Fale pisikoa 90% Isi

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 10

VĀEGA 3: LISI O FA’AMAUMAUGA TAU FUAINUMERA O LE ITUMALO O GAGA’EMAUGA NU.3

Siata 3: Faitau aofa’i o tagata i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 4: Faitau aofa’i o tagata i va-i-tausaga i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 5: Faitau aofa’i o tagata 15 tausaga ma luga atu ma tusi pasi o a’oa’oga ua ‘ausia i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 6: Faitau aofa’i o tagata 10 tausaga ma luga atu ma ituaiga galeuga olo’ogalulue ai i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 7: Faitau aofa'i o tagata 5 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3 e iai a'afiaga tūmau o le soifua e aofia ai le va'ai, fa'alogo po'o le lagonaina o leo, savali, mafaufau po'o le manatuaina o mea na tutupu, tausiga o le tino, faapea feso'ota'iga ma tagata e ala i le tautala, 2016

Siata 8: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga malosi’aga ‘autū olo’oola ai le moli i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 9: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga auala olo’omaua ai le suāvai i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 10: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga malosi’aga autū olo’ofa’avelaina ai taumafa i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 11: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga pusa ‘aisa olo’ofa’aaogāina i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 12: Fuainumera o Auāiga olo’oiai telefoni fe’avea’i Digicel i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 13: Fuainumera o Auāiga olo’oiai telefoni fe’avea’i Bluesky i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 14: Fuainumera o Auāiga olo’oiai leitiō i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 15: Fuainumera o Auāiga e i ai leitiō ma alāleo fa'alogologo i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 16: Fuainumera o Auāiga olo’oiai televise i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016 Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 11

Siata 17: Fuainumera o Auāiga olo’oiai ta’avale afi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 18: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga auala olo’olafoa’i ai lapisi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Siata 19: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga faleui olo’ofa’aaogā i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 12

Siata 3: Faitau aofa’i o tagata i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Nofoaga Aofa'iga Ali'i Tama'ita'i Gaga'emauga Nu. 3 1695 876 819 Safa'i 226 114 112 Sato'alepai 263 125 138 Fagamalo 383 195 188 Lelēpa 279 154 125 279 142 137 Sale'ia 221 121 100 Vaipoūli 44 25 19 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 4: Faitau aofa’i o tagata i va-i-tausaga i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

21-64 65 tausaga ma Nofoaga Aofa'iga 0-20 tausaga E le'I tali'ina tausaga luga atu Gaga'emauga Nu. 3 1695 888 712 94 1 Safa'i 226 121 89 16 0 Sato'alepai 263 144 105 14 0 Fagamalo 383 195 168 20 0 Lelēpa 279 146 121 11 1 Avao 279 143 115 21 0 Sale'ia 221 118 91 12 0 Vaipoūli 44 21 23 0 0 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 5: Faitau aofa’i o tagata 15 tausaga ma luga atu ma tusi pasi o a’oa’oga ua ‘ausia i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Tusi pasi Tusi pasi Tusi pasi Nofoaga Aofa'iga Leai se Tusi pasi Vasega 12 Vasega 13 Maualuluga atu Gaga'emauga Nu. 3 1000 275 140 79 506 Safa'i 139 38 4 12 85 Sato'alepai 145 50 15 21 59 Fagamalo 238 77 54 16 91 Lelēpa 169 42 21 13 93 Avao 158 31 23 11 93 Sale'ia 123 26 17 6 74 Vaipoūli 28 11 6 0 11

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 13

Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 6: Faitau aofa’i o tagata 10 tausaga ma luga atu ma ituaiga galuega olo’ogalulue ai i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Faigaluega Fai Fesoasoani i Faato'aga, Faiva, Nofoaga Aofa'iga totogi pisinisi Pisinisi Lafu manu Aoga Tausi aiga Isi Gaga'emauga Nu.3 1194 124 25 13 251 323 386 72 Safai 168 8 1 0 31 54 63 11 Satoalepai 169 20 5 6 32 46 55 5 Fagamalo 280 31 7 6 70 72 75 19 Lelepa 204 29 3 1 29 59 71 12 Avao 194 16 5 0 42 53 71 7 146 18 4 0 42 29 36 17 Vaipouli 33 2 0 0 5 10 15 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 14

Siata 7: Faitau aofa'i o tagata 5 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3 e iai a'afiaga tūmau o le soifua e aofia ai le va'ai, fa'alogo po'o le lagonaina o leo, savali, mafaufau po'o le manatuaina o mea na tutupu, tausiga o le tino, faapea feso'ota'iga ma tagata e ala i le tautala, 2016

Va'ai Faalogo/Lagonaina o leo Savali Nofoaga Aofa'iga Leai se a'afiaga Iai le a'afiaga Aofa'iga Leai se a'afiaga Iai le a'afiaga Aofa'iga Leai se a'afiaga Iai le a'afiaga Gaga'emauga Nu.3 1433 1424 9 1433 1425 8 1433 1412 21 Safa'i 194 193 1 194 191 3 194 190 4 Sato'alepai 213 213 0 213 213 0 213 212 1 Fagamalo 335 333 2 335 334 1 335 329 6 Lelepa 242 241 1 242 241 1 242 240 2 Avao 232 230 2 232 232 0 232 226 6 Sale'ia 179 177 2 179 176 3 179 177 2 Vaipouli 38 37 1 38 38 0 38 38 0 Siata 7 fa’aauau

Mafaufau/manatuina o mea na tutupu Tausiga o le tino Feso'otaiga/malamalama o tagata i le tautala Nofoaga Aofa'iga Leai se a'afiaga Iai le a'afiaga Aofa'iga Leai se a'afiaga Iai le a'afiaga Aofa'iga Leai se a'afiaga Iai le a'afiaga Gaga'emauga Nu.3 1433 1422 11 1433 1412 21 1433 1420 13 Safa'i 194 194 0 194 191 3 194 192 2 Sato'alepai 213 213 0 213 212 1 213 213 0 Fagamalo 335 335 0 335 334 1 335 334 1 Lelepa 242 242 0 242 241 1 242 242 0 Avao 232 223 9 232 219 13 232 225 7 Sale'ia 179 177 2 179 177 2 179 176 3 Vaipouli 38 38 0 38 38 0 38 38 0 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 15

Siata 8: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga malosi’aga autū olo’o ola ai le moli i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Mita totogi Mita totogi Nofoaga Aofa'iga muamua mulimuli Gaga'emauga Nu.3 261 240 21 Safa'i 38 33 5 Sato'alepai 41 39 2 Fagamalo 66 58 8 Lelēpa 42 41 1 Avao 39 36 3 Sale'ia 28 27 1 Vaipoūli 7 6 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 9: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga auala olo’o maua ai le suāvai i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Vaitafe/Vai'eli/ Nofoaga Aofa'iga Paipa Mita E le'i mita Tūma'oti Vaitimu Loli vai Gaga'emauga Nu.3 268 23 21 202 14 8 Safa'i 38 23 0 12 0 3 Sato'alepai 42 0 21 13 4 4 Fagamalo 70 0 0 61 9 0 Lelepa 42 0 0 42 0 0 Avao 40 0 0 38 1 1 Salei'a 29 0 0 29 0 0 Vaipouli 7 0 0 7 0 0 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 10: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga malosi’aga ‘autū olo’o fa’avelaina ai taumafa i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 16

Siata 11: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga pusa ‘aisa olo’o fa’aaogāina i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Pusa aisa tū Nofoaga Aofa'iga Iai le pusa'asia tū Leai se pusa'aisa tū

Gaga'emauga Nu.3 268 113 155 Safa'i 38 14 24 Sato'alepai 42 26 16 Fagamalo 70 17 53 Lelēpa 42 20 22 Avao 40 20 20 Sale'ia 29 9 20 Vaipoūli 7 7 0

Pusa aisa ta’atia

Nofoaga Aofa'iga Iai le pusa'aisa ta'atia Leai se pusa'aisa ta'atia Gaga'emauga Nu. 3 268 88 180 Safa'i 38 9 29 Sato'alepai 42 14 28 Fagamalo 70 27 43 Lelēpa 42 7 35 Avao 40 14 26 Sale'ia 29 12 17 Vaipoūli 7 5 2 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 12: Fuainumera o Auāiga olo’o iai telefoni fe’avea’i Digicel i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itūmālo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Nofoaga Aofa'iga Iai le Digicel Leai se Digicel Gaga'emauga Nu. 3 268 247 21 Safa'i 38 38 0 Sato'alepai 42 38 4 Fagamalo 70 61 9 Lelēpa 42 40 2 Avao 40 35 5 Sale'ia 29 28 1 Vaipoūli 7 7 0 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 17

Siata 13: Fuainumera o Auāiga olo’o iai telefoni fe’avea’i Bluesky i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Nofoaga Aofa'iga Iai le Bluesky Leai se Bluesky Gaga'emauga Nu. 3 268 75 193 Safa'i 38 4 34 Sato'alepai 42 9 33 Fagamalo 70 27 43 Lelēpa 42 5 37 Avao 40 18 22 Sale'ia 29 11 18 Vaipoūli 7 1 6 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 14: Fuainumera o Auāiga olo’o iai leitiō i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016 Nofoaga Aofa'iga Iai le leitiō Leai se leitiō Gaga'emauga Nu. 3 268 128 140 Safa'i 38 19 19 Sato'alepai 42 21 21 Fagamalo 70 33 37 Lelēpa 42 18 24 Avao 40 23 17 Sale'ia 29 11 18 Vaipoūli 7 3 4 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 15: Fuainumera o Auāiga e i ai leitiō ma alāleo fa'alogologo i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Nofoaga Aofa'iga 2AP O isi alāleo Gaga'emauga Nu. 3 128 126 2 Safa'i 19 19 0 Sato'alepai 21 21 0 Fagamalo 33 33 0 Lelēpa 18 18 0 Avao 23 22 1 Sale'ia 11 11 0 Vaipoūli 3 2 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 18

Siata 16: Fuainumera o Auāiga olo’o iai televise i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016 Nofoaga Aofa'iga Iai le TV Leai se TV

Gaga'emauga Nu. 3 268 194 74 Safa'i 38 22 16 Sato'alepai 42 35 7 Fagamalo 70 55 15 Lelēpa 42 30 12 Avao 40 34 6 Sale'ia 29 12 17 Vaipoūli 7 6 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 17: Fuainumera o Auāiga olo’o iai ta’avale afi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016

Nofoaga Aofa'iga Leai se ta'avale Iai le ta'avale Gaga'emauga Nu. 3 268 188 80 Safa'i 38 30 8 Sato'alepai 42 24 18 Fagamalo 70 43 27 Lelēpa 42 34 8 Avao 40 26 14 Sale'ia 29 25 4 Vaipoūli 7 6 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 18: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga auala olo’o lafoa’i ai lapisi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Nofoaga Aofa'iga Loli lapisi Susunu Tanumia Tafa'igata Isi nofoaga

Gaga'emauga Nu. 3 268 196 32 22 6 12 Safa'i 38 6 20 12 0 0 Sato'alepai 42 25 8 0 2 7 Fagamalo 70 70 0 0 0 0 Lelēpa 42 30 1 7 1 3 Avao 40 32 2 2 2 2 Sale'ia 29 26 1 1 1 0 Vaipoūli 7 7 0 0 0 0 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 19

Siata 19: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga faleui olo’o fa’aaogā i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Gaga’emauga Nu.3, 2016.

Nofoaga Aofa'iga Faleui falasi Fale pisikoa Isi faleui Gaga'emauga Nu. 3 268 242 25 1 Safa'i 38 33 4 1 Sato'alepai 42 36 6 0 Fagamalo 70 66 4 0 Lelēpa 42 35 7 0 Avao 40 39 1 0 Sale'ia 29 27 2 0 Vaipoūli 7 6 1 0 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 20

VĀEGA 4: PEPA FESILI O LE TUSIGĀIGOA O TAGATA MA FALE 2016

Table i: Data from the Population Questionnaire, 2016 Fa’amaumauga mai Pepa Fesili mo Tagata, 2016 ALL PERSONS 0+/ TAGATA UMA AMATA MAI LE PEPE 0+ P5 Sex: Male/Female Ituaiga: Alii/Tamaitai P6 Relation to Head of Household Faiā i le Ulu o le Aiga P8 Age Tausaga o le soifuaga P9 Marital status Tulaga tau fa’aipoipoga P10 Citizenship Atunu’u e sitiseni ai P11 Reason for living in Samoa Mafuaaga e nofo ai Samoa pe afai e lē o se sitiseni Samoa P12 Religion Ituaiga Tapuaiga INTERNAL MIGRATION/ TAGATA FEGASOLOA’I P13 Birth place Nu’u/Atunu’u na fanau ai P14 Current place of residence Nu’u/Atunu’u sa nofo ai i le taimi ole Tusigaigoa P15 Place last 12 months (Age 5+) Nu’u/Atunu’u 12 masina talu ai P16 Reason for movement in P15 (5+) Mafuaaga o le suiga o le nofoaga sa nofo ai P17 Place last 5 years (5+) Nu’u/Atunu’u 5 tausaga talu ai ALL PERSONS 21+ MATAI TITLE HOLDERS/ MATAI I NU’U 21+ P18 Matai status Tulaga tau matai P19 Attendance in Village Council Meetings Auai i fonotaga a Ali’i ma Faipule pe afai e matai ALL PERSONS 5+ WITH DISABILITIES/ A’AFIAGA TUMAU 5+ P20 Vision difficulties Tulaga faigatā ole Vaai P21 Hearing ″ Tulaga faigatā o le Fa’alogo P22 Mobility ″ Tulaga faigatā o le Fealuaiga P23 Memory ″ Tulaga faigatā o le manatuaina o mea tutupu P24 Self-Care ″ Tulaga faigatā o le tausiga: ai, taele, faiga o lavalava P25 Communication ″ Tulaga faigatā tau feso’otaiga ma isi tagata P26 Knowledge of braille Silafia o le gagana patupatu P27 Knowledge of sign-language Silafia o le gagana faa-taga ALL PERSONS 3+ EDUCATION/ A’OA’OGA 3+ P28 Attending school? Pe o auai ini a’oa’oga i totonu o se faleaoga P29 Current grade at school Vasega sa auai ai i le taimi o le Tusigaigoa 2016 P30 Ever attend school Afai e le’o aoga, pe sa auai ini a’oa’oga muamua?

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 21

Table i: Data from the Population Questionnaire, 2016 Fa’amaumauga mai Pepa Fesili mo Tagata, 2016 P31 Highest grade reached Vasega/Aoga mulimuli na i’u ai ALL PERSONS 15+ QUALIFICATION & LITERACY / TULAGA A’OA’OINA 15+ P32 Qualification Fa’ailoga pito maualuga ua mae’a atoatoa P33 Reading ability Faitau tusi P34 Writing ability Tusitusi P35 Understanding ability Malamalamaaga i fa’atonuga ALL PERSONS 10+ EMPLOYMENT/ GALUEGA FAATINO 10+ P36 Primary Activity Galuega autū P37 Type of Occupation Ituaiga galuega (totogi pe lē totogiina) e fa’atino P38 Type of Industry Ituaiga atina’e e galue ai P39 Working hours Aofaiga o itulā faigaluega i le vaiaso P40 Agriculture work Ituaiga Atina’e o fa’atoaga e fa’atinoina P41 Wage Aofaiga o le totogi i le lua vaiaso P42 Secondary Activity Isi galuega e faatino WOMEN 15-49 CHILDREN EVER BORN/ TAMA’ITAI 15-49 TAMAITI FANANAU (only available at district and region/na’o faamaumauga mo itumalo e maua) P43 Ever given birth Fanauina se pepe P44 Age at first birth Tausaga i le taimi na fanau ai le pepe muamua P45 Total male and female births Aofaiga o le fanau tama ma teine P46 Total surviving of births Aofaiga o le fanau o soifua pea P47 Total of deceased births Aofaiga o le fanau ua maliliu P48 Birth in 2015-2016 Aofaiga o pepe sa fananau i le 2015-2016 P49 Sex of birth in 2015-2016 Ituaiga o pepe sa fananau i le 2015-2016 P50 Surviving births in 2015-2016 Aofaiga o pepe o lo’o soifua pea i le 2015-2016 P51 Born in hospital/home Sa fanau i le falemai po’o le fale? P52 Date of birth in 2015-2016 Aso na fanau ai le pepe i le 2015-2016 P53 Date of death in 2015-2016 Aso na maliu ai le pepe i le 2015-2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 22

Table ii: Data from the Housing Questionnaire, 2016 Fa’amaumauga mai Pepa Fesili mo Fale, 2016 HOUSING DETAILS/FA’AMATALAGA O FALE H2 Type of building Ituaiga fale o le auaiga H3 Occupied or Vacant Nofoia pe tu’ufua H4 Floor materials Fausaga o le fola H5 Roof materials Fausaga o le taualuga o le fale H6 Wall materials Fausaga o le puipui o le fale H7 House payment Fale motu/totogi/mokesi LAND TENURE H8 Land tenure Ituaiga fanua e nonofo ai COOKING FACILITY H9 Type of kitchen Ituaiga umukuka e gaosi ai taumafataga H10 Main cooking fuel Auala autū e fa’avela ai taumafataga ELECTRICITY AND ENERGY H11 Main source of lighting Auala autū e ola ai molī H12 Form of electricity payment Auala e totogi ai le eletise H13 Name and Meter number (For office only) Fa’amaumauga mo le ofisa H14a Usage of solar energy Malosiaga o le lā H14b Usage of hydro-energy Malosiaga o le vai H14c Usage of wind-energy Malosiaga o le savili H14d Usage of biomass energy Malosiaga o otaota o laau H14e Usage of biogas energy Malosiaga o otaota o meaola ma suāvai lafoa’i WATER AND SANITATION H15 Source of water supply Auala autū o le suāvai H16 Frequency of SWA water supply Taimi e maua ai le suāvai H17 Name and Meter number (For office only) Fa’amaumauga mo le ofisa H18 Source of drinking water Auala autū o le suāvai mo le fofoga taumafa H19 Location of drinking water Nofoaga o le suāvai mo le fofoga taumafa H20 Number of water tank Aofaiga o tane vai H21 Tank serial number Faitauina o tane H22 Type of tank Ituaiga tane (simā pe pa’u) H23 Funding for water tank Fa’atupega o tane vai H24 Tank size Telē o le tane vai H25 Place for waste water Nofoaga mo suāvai lafoa’i H26 Number of latrine Aofaiga o faleui H27 Latrine serial number Faitauina o faleui H28 Type of latrine facility Ituaiga faleui e aga’i i ai le auaiga H29 Usage of sewage truck Fa’aaogaina o le loli e pamu ai le otaota o faleui H31 Means of rubbish disposal Auala e lafoa’i ai lapisi LAND TRANSPORTATION H39 Number of vehicle Aofaiga o ta’avale a le auaiga H40 Vehicle serial number Faitauina o ta’avale H41 Registration of vehicle Aofaiga o taavale ua laisene H42 Number of licensed drivers Aofaiga o ave ta’avale o loo iai laisene ave ta’avale H43 Number of motor cycles Aofaiga o uila afi H44 Number of bicycle Aofaiga o uila vili vae H45 Means of land transportation Auala e pito sili ona feo’ai ai le auaiga i luga o auala

H46 Distance from main road Mamao o le auala ta’avale ma le mea e nofo ai

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 23

PARTICIPATION IN SEASONAL EMPLOYMENT IN NEW ZEALAND H47 Seasonal Employment in NZ 2015-16 Aofaiga o le auaiga sa auai i galuega faa- vaitaimi i NZ 15-16 IT AND TELECOMMUNICATION H48 Serial number of Digicel mobile phone Faitauina o telefoni feavea’i a le Digicel H49 Internet connection Fesootaiga i laina initaneti H50 Male or Female owner Alii poo se Tama’itai e onaina le telefoni feavea’i

H51 Age of Digicel owner Tausaga o le tagata e onaina le telefoni feavea’i H52 Serial number of Bluesky mobile phone Faitauina o telefoni feavea’i a le Bluesky H53 Internet connection Fesootaiga i laina initaneti H54 Male or Female owner Alii poo se Tama’itai e onaina le telefoni feavea’i

H55 Age of Bluesky owner Tausaga o le tagata e onaina le telefoni feavea’i H56i Landline Telefoni fale e lē mafai ona feavea’i H56ii Homezone Telefoni fale – Homezone H56iii Digifix Telefoni fale - Digifix H57i Computer Masini computer H57ii Laptop Masini laptop H57iii Tablet Masini tablet H57iv IPad Masini IPad H58 Home internet line Laina initaneti i le fale H59 Internet supplier Kamupani o lo’o fa’aolaina le laina initaneti i le fale

H60 Facsimile machine Masini ave feau auala televavave H61 Postal box Pusameli H62 Radio Leitio H63 Most listening Radio stations Ala leo e pito sili ona fa’alogologo i ai le auaiga H64 Television Televise H65 Most watched television channels Ala ata e pito sili ona matamata ai le auaiga AGRICULTURAL AND FISHING ACTIVITIES H66i Have cattle E iai povi H66ii Have pigs E iai puaa H66iii Have chicken E iai moa H66iv Have sheep E iai mamoe H66v Have goats E iai oti H66vi Have horses E iai solofanua H66vii Have ducks E iai pato H67 Fishing activities Fa’atinoga o faiga faiva H68 Land for agricultural activities Fanua e fai ai faatoaga po’o laau aina H69 Stockyard Sikokiā mo lafumanu HOUSEHOLD AMENITIES H70 Refrigerator Pusa aisa tū H71 Freezer Pusa aisa ta’atia H72 Gas oven Ogaumu alu i le kesi H73 Electric oven Ogaumu alu i le eletise H74 Microwave Masini faavevela meaai H75 Electric kettle Tipoti tunu tī alu i le eletise H76 Rice cooker Ulo tunu alaisa alu i le eletise

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 24

H77 Electric fan Ili alu le uila H78 Air condition Ea malūlū H79 Electric frying pan Falai uila H80 Sewing machine Laau suisui H81 CD player Masini ta pese H82 Video/DVD Masini pu’e video H83 Washing machine Masini tamea H84 Bed Moega H85 Dinner table Laulau ai H86 Chair set Seti nofoa H87 Sofa Sofa H88 Food Safe Sefe teu meaai H89 Cupboard Kapoti teu ai soo se mea H90 Electric Generator Afi e faaola ai le eletise H91 Fishing tools Mea fagota H92 Motor canoe Va’a afi H93 Canoe Va’a alo fagota H94 Weed spray Fagavao H95 Power slasher Masini sua palapala/vao H96 Greenhouse Fale fa’amili laau tōtō H97 Pick-up truck Ta’avale pikiapu DEATH/Faamaumauga Tagata Maliliu 2015-2016 H98 Serial number of deceased in 2015-2016 Faitauina o tagata maliliu i le 2015-2016 H99 Name of Deceased (For office only) (Fa’amaumauga mo le ofisa) H100 Year of death (2015/2016) Tausaga na maliu ai (2015/2016) H101 Sex of deceased (2015/2016) Alii po’o se Tama’ita’i na maliu (2015/2016) H102 Age of deceased (2015/2016) Tausaga o le Alii/Tama’itai sa maliu (2015/2016)

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Gagaemauga Nu.3 25