Recreatiezonering Noordwest Veluwe Evaluatie Van Een Pilot Eindrapport
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Recreatiezonering Noordwest Veluwe Evaluatie van een pilot Eindrapport Theo de Bruin november 2020 Recreatiezonering Noordwest Veluwe. Evaluatie van de pilot eindrapportage november 2020 2 Inhoudsopgave 1 Aanleiding ....................................................................................................................................... 4 1.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 4 1.2 Doel en werkwijze .................................................................................................................... 5 1.3 De essentie van de Veluwe ..................................................................................................... 7 1.4 Leeswijzer ................................................................................................................................... 7 2 Doel, methodiek en belangen .................................................................................................... 8 2.1 Doel en methodiek ................................................................................................................... 8 2.2 Deelnemers en hun belangen ................................................................................................. 9 2.3 Een reconstructie van het proces ....................................................................................... 11 2.3.1 Start en aanleiding ................................................................................................................ 11 2.3.2 Fase 1: Opstellen recreatiezoneringskaart ..................................................................... 12 2.3.3 Fase 2: Operationalisering recreatiezonering ................................................................ 13 3 De evaluatie ................................................................................................................................. 15 3.1 Inleiding ...................................................................................................................................... 15 3.2 Het probleem en het doel .................................................................................................... 15 3.3 De organisatie en het proces van het project .................................................................. 16 3.4 De methodiek .......................................................................................................................... 17 3.5 Communicatie .......................................................................................................................... 18 3.6 Overige zaken .......................................................................................................................... 18 4 ‘Lessons learned’ ........................................................................................................................ 20 4.1 Inleiding ...................................................................................................................................... 20 4.2 Conclusies ................................................................................................................................. 20 4.3 Aanbevelingen .......................................................................................................................... 21 4.4 Een ideaaltypisch proces ........................................................................................................ 22 Bijlage 1 Literatuur ........................................................................................................................ 25 Bijlage 2 Geïnterviewde personen ............................................................................................. 28 Bijlage 3 Indeling in vijf zoneringscategorieën ......................................................................... 30 Colofon ............................................................................................................................................ 34 Recreatiezonering Noordwest Veluwe. Evaluatie van de pilot eindrapportage november 2020 3 1 Aanleiding 1.1 Inleiding versnippering van de leefgebieden o.a door aanleg van infrastructuur en de verdroging Daar waar de omgeving aangenaam is om te verblijven, waar de sfeer kwalitatief goed door o.a. drinkwaterwinning en klimaatverandering zijn daar onder meer debet aan. is, waar het prettig voelt, verschijnt de recreant. ‘Aangenaam’ voor de recreant is De achteruitgang is dermate groot dat er een zeer grote urgentie bestaat om te onder meer aantrekkelijk, toegankelijk, afwisselend, veilig en schoon. De recreant is als handelen. zodanig een indicatorsoort van ruimtelijke kwaliteit. De natuurlijke en landschappelijke kwaliteiten van de Veluwe voldoen ruimschoots aan het begrip ruimtelijke kwaliteit. En In het in 2018 vastgestelde Natura 2000 Beheerplan voor de Veluwe is het recreatief dus vormen natuur en recreatie op de Veluwe al decennialang een twee-eenheid. gebruik aangewezen als een van de factoren die een wezenlijke bijdrage heeft aan de Vanzelfsprekend. Een volwaardige economische sector heeft zich ontwikkeld om het verstoring en achteruitgang van de natuur. Daarover wordt het volgende gemeld in het verblijven op de Veluwe mogelijk te maken. In al z’n diversiteit is er voor ieder wat beheerplan: “De bijzondere natuurkwaliteit vormt de basis voor de recreatiesector op wils te vinden op de Veluwe, van natuurkampeerplaatsen tot vijf sterren de Veluwe. Natura 2000 is een Europees keurmerk dat vaak succesvol als “selling- accommodaties, stiltetochten tot cross-evenementen en van struinpaden tot point” wordt ingezet. Het evenwicht tussen recreatief gebruik van de natuur en de hoogwaardige beleefarrangementen en cultuur. instandhouding van de hoge natuurkwaliteit is kwetsbaar. Recreatief gebruik kan leiden tot oppervlakteverlies en verstoring van de natuur. Dat betekent dat initiatieven tot Aldus is er over voornoemde tijdsspanne beleid ontwikkeld en uitgevoerd door de uitbreiding van recreatievoorzieningen of uitbreiding van verblijfsrecreatie snel tegen verschillende overheden en terreineigenaren om beide gebiedsfuncties met elkaar in de grenzen van Natura 2000 oplopen. evenwicht te brengen en te houden. Dat alles tegen de achtergrond van verschillende andere functies die eveneens ruimte vragen op de Veluwe zoals wonen, werken, Natura 2000 staat naast natuurbehoud ook nadrukkelijk voor natuurbeleving. Die verkeer, bos- en landbouw. natuurbeleving mag echter nooit ten koste gaan van de gestelde natuurdoelen. Om enerzijds de Natura 2000-doelen te kunnen halen en anderzijds ruimte te kunnen Terwijl toerisme en recreatie zich voorspoedig ontwikkelde, is de kwaliteit van de bieden aan diverse vormen van natuurbeleving en recreatie is een betere afstemming natuur op de Veluwe maar zeker ook daarbuiten, in rap tempo achteruit gegaan. tussen natuur en recreatie gewenst. Hiervoor wordt op basis van dit beheerplan een Verzuring en vermesting door stikstofdepositie, verstoring door o.a. recreatiedruk, Recreatiezonering Noordwest Veluwe. Evaluatie van de pilot eindrapportage november 2020 4 recreatiezoneringsplan opgesteld. Dit zoneringsplan kan tevens een kader bieden voor toetsing van initiatieven uit de recreatiesector”. Een goede zonering bewaakt de balans tussen natuur en recreatie maar is tevens een instrument om gewenste uitbreidingen voor toerisme en recreatie goed af te wegen en mogelijk te maken. Aldus is het proces opgestart om tot recreatiezonering te komen, allereerst als pilot in het N2000 gebied in de gemeenten Nunspeet, Ermelo, Harderwijk, Barneveld en Putten. Deze pilot bestaat in hoofdlijnen uit twee fasen; de ontwikkeling van een recreatiezoneringskaart met een achterliggende methodiek en, als tweede fase in de pilot, de uitwerking van deze kaart in drie deelgebieden (Ermelose heide en Drie, Beekhuizer- en Hulshorster zand en Putten/Schovenhorst). Het gehele proces dat is doorlopen, is beschreven in het volgende hoofdstuk. Als afronding van deze pilot maar bovenal om lering te trekken uit de opgedane ervaringen, is het pilotproject recreatiezonering Noordwest Veluwe geëvalueerd. De ervaringen worden gebruikt om de methodiek waar nodig verder te verbeteren en het participatieve proces elders op de Veluwe - voor zover nodig - nog beter te organiseren. Hiernaast staat de definitie van recreatiezonering weergegeven zoals door de provincie is gedefinieerd in het plan van aanpak voor het Veluwe-brede proces. 1.2 Doel en werkwijze Als doel voor de evaluatie is om de ervaringen en lessen van de pilot Recreatiezonering Noordwest Veluwe op te tekenen en te vertalen naar zo concreet mogelijke voorstellen voor het vervolg van de recreatiezonering op de Veluwe. Om tot een goede evaluatie te komen zijn verschillende stappen gezet. Allereerst zijn de relevante documenten, al dan niet aangereikt, bestudeerd. Vier documenten vormde de kern van de literatuurstudie: Op basis daarvan is het gehele proces op hoofdlijnen gereconstrueerd en beschreven. Tot slot zijn 42 personen benaderd, 37 geïnterviewd en hebben twee personen schriftelijk gereageerd. Drie gemeentelijk medewerkers vonden zichzelf onvoldoende betrokken bij het proces om hun ervaringen te delen. Bron: Provincie Gelderland, 2020. Plan van Aanpak Recreatiezonering Veluwe Recreatiezonering Noordwest Veluwe. Evaluatie van de pilot eindrapportage november 2020 5 De evaluatie is begonnen met een startbespreking met de begeleidingscommissie; Indra Span (Provincie