DOCSLIB.ORG

Són Tímarit Um Óðfræði

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Són Tímarit Um Óðfræði SÓN TÍMARIT UM ÓÐFRÆÐI 3. HEFTI RITSTJÓRAR KRISTJÁN EIRÍKSSON ÞÓRÐUR HELGASON REYKJAVÍK 2005 Són er helguð óðfræði og ljóðlist ÚTGEFENDUR OG RITSTJÓRAR Kristján Eiríksson Drafnarstíg 2 — 101 Reykjavík Sími: 551 0545. Netfang: [email protected] Þórður Helgason Hamraborg 26 — 200 Kópavogi Sími: 891 6133. Netfang: [email protected] RITNEFND Einar Sigmarsson, Kristján Árnason og Ragnar Ingi Aðalsteinsson YFIRLESTUR ALLRA GREINA Einar Sigmarsson, Kristján Eiríksson og Þórður Helgason FRÆÐILEGUR YFIRLESTUR EINSTAKRA GREINA Kristján Árnason, Ragnar Ingi Aðalsteinsson, Sigurborg Hilmarsdóttir PRÓFARKALESTUR Einar Sigmarsson PRENTLÖGN Pétur Yngvi Gunnlaugsson PRENTUN OG BÓKBAND Litlaprent © Höfundar MYND Á KÁPU Atli Rafn Kristinsson ISSN 1670–3723 Efni Sónarljóð . 4 Til lesenda . 5 Höfundar efnis . 7 Yelena Sesselja Helgadóttir (Yershova): Íslenskar lausa- vísur og bragfræðilegar breytingar á 14.–16. öld . 9 Olav H. Hauge: Tvö ljóð: Jöklasóley, Ævintýri. 29 Guðrún Ása Grímsdóttir: Jóðmæli . 31 Inger Hagerup: Skógarvillur . 58 Ragnar Ingi Aðalsteinsson: Ljóðstafurinn s í íslenskum kveðskap 59 Kristín Svava Tómasdóttir: litla stúlkan með eldspýturnar . 86 Þorsteinn Þorsteinsson: Þankabrot um ljóðbyltingar . 87 Kristín Svava Tómasdóttir: Tvö ljóð: hughreysting, án titils tvö . 139 Hjalti Snær Ægisson: Um ljóðabækur ungskálda frá árinu 2004 . 141 Kristín Svava Tómasdóttir: Vorkvöld í Vesturbænum . 160 Vésteinn Ólason: Um Birting . 161 Sónarljóð Heimvon eftir Rose-Marie Huuva Einar Bragi þýddi Eins og þegar eldur deyr í hlóðum yfirgefins tjaldstaðar um haust vindur slökkvir hinsta gneista í glóðum sópar af hellu silfurgráa ösku sáldrar henni yfir vatn og fjörð svo vil ég duft mitt berist burt með þeynum um beitilönd og þýfðan heiðamó falli sem skuggi á fjallavatnsins spegil finni sér skjól í hlýrri mosató heimkomið barn við barm þér, móðir jörð Til lesenda Lesendum gefst nú kostur á að bergja í þriðja sinn á miði Sónar. Eins og í fyrri heftum er efnið nokkuð fjölbreytt og frá ýmsum tímum þótt meiri áhersla liggi að þessu sinni á síðari tíma skáldskap. Í fyrsta skipti er nú reynt að standa við það fyrirheit, sem gefið var í fyrsta hefti, að fjalla um nýútkomnar ljóðabækur. Það gerir Hjalti Snær Ægisson í grein sinni „Um ljóðabækur ungskálda frá árinu 2004“. Són er að þessu sinni tileinkuð skáldinu Einari Braga sem lést fyrr á árinu og er Sónarljóð þessa rits eftir samísku skáldkonuna Rose- Marie Huuva í þýðingu hans. Þetta er ljóðið um dauðann og duftið og öskuna og hringrás lífsins. Einar Bragi Sigurðsson fæddist á Eskifirði 7. apríl 1921. Hann varð stúdent frá Menntaskólanum á Akureyri 1944. Vorið 1945 kvæntist hann Kristínu Jónsdóttur frá Ærlækjarseli í Öxarfirði. Hann nam lista- sögu og leikhússögu við Háskólann í Lundi (1945–1946) og Stokk- hólmi (1950–1953). Hann stofnaði tímaritið Birting eldra 1953 og gaf það út í tvö ár. Þá var hann ábyrgðarmaður Birtings yngra 1955–1968 og ritstjóri ásamt Jóni Óskari, Thor Vilhjálmssyni og Herði Ágústssyni. Birtingur var barátturit fyrir nýjum stefnum í bókmenntum og listum og hafði meðal annars víðtæk áhrif á viðhorf manna til ljóðlistar. Í grein sinni um Birting í þessu hefti Sónar lýsir Vésteinn Ólason þeim nýju og fersku hugmyndum sem fram komu í ritinu. Bókmenntastörf Einars Braga eru mikil að vöxtum og margvísleg. Hann skrifaði Eskju, sögu heimbyggðar sinnar, í fimm bindum. Einnig samdi hann fjölda frásagnarþátta og gaf út bernskuminningar sínar, Af mönnum ertu kominn. Þá þýddi hann nokkrar skáldsögur og fjölda leik- rita. Ber þar hæst Hús Bernhörðu Alba eftir Federico Garcia Lorca og Leikrit Augusts Strindbergs og Leikrit Henriks Ibsens, hvors um sig í tveim bindum. Einna snarastur þáttur í ritmennsku Einars Braga er þó ljóðagerð. Hann var skeleggur baráttumaður fyrir endurnýjun forms- ins á 20. öld og má segja að hann hafi farið fyrir atómskáldunum svonefndu. Fyrsta ljóðabók hans, Eitt kvöld í júní, kom út 1950, Svanur á báru 1952, Gestaboð um nótt 1953, Regn í maí 1957, Hreintjarnir 1960 (2. 6 útgáfa 1962), Í ljósmálinu 1970, Ljóð 1983 (úrval) og Ljós í augum dagsins árið 2000 (úrval). Einar Bragi var stöðugt að fága ljóð sín og eru síðari ljóðabækur hans strangt endurskoðað úrval þeirra fyrri. Í eftirmála við Í ljósmálinu segist hann ánægður „ef takast mætti að ljúka einu boðlegu ljóði fyrir hvert ár ævinnar. Segja má, ég hafi alltaf verið að yrkja sömu bókina …“ Og bætir síðan við í lokin: „Ég hlýt því að biðja grandvara lesendur að taka aldrei mark á öðrum ljóðabókum mínum en þeirri seinustu og reyna að týna hinum, séu þeir ekki búnir að því.“ Í ljósi þessa er eftirtektarvert að sjá að í seinustu bók hans með frumsömdum ljóðum, Ljós í augum dagsins, eru aðeins fjörutíu ljóð. Hún kom út þegar fimmtíu ár voru liðin frá útkomu þeirrar fyrstu. Einar Bragi fékkst mikið við ljóðaþýðingar, einkum á síðari árum. Er ekki síst fengur að þýðingum hans á ljóðum eftir grænlensk sam- tímaskáld í bókinni Sumar í fjörðum (1978) og þýðingum hans á ljóðum Sama. Hefur hann gefið út sjö bækur með þýðingum samískra bók- mennta og kynnt skáldin og samískra menningu fyrir Íslendingum. Fyrsta bókin, Hvísla að klettinum, kom út 1981 og voru í henni bæði ljóð og laust mál. Síðan hefur hver bókin af annarri komið út með ljóðaþýðingum hans úr samísku: Bjartir frostdagar eftir Rauni Magga Lukkari (2001), Móðir hafsins eftir Synnøve Persen (2001), Kaldrifjaður félagi eftir Rose-Marie Huuva (2002), Handan snæfjalla eftir Paulus Utsi (2002) og Víðernin í brjósti mér eftir Nils-Aslak Valkeapää (2003). Seinasta bókin, Undir norðurljósum – samísk ljóð kom einnig út 2003. Í henni eru þýðingar á ljóðum fjórtán samískra samtíðarskálda og í eftirmála hennar kemur fram að hann hafi nú þýtt ljóð þrjátíu sam- ískra skálda auk sýnishorna „af jojktextum, þjóðsögum og ævintýrum frá fyrri öldum.“ Af framansögðu má fullyrða að enginn einn maður hafi kynnt mennigu Sama jafnrækilega á sína tungu eins og Einar Bragi hefur gert á íslensku. Það er því við hæfi að Sónarljóð þessa heftis sé sótt í þann mikla þýðingasjóð. Ljóðið „Heimvon“ í búningi Einars Braga birtist fyrst í Hvísla að klettinum 1981 og síðan árið eftir í Ljóðum, úrvali ljóða og ljóðaþýðinga skáldsins. Seinast birtist það nafnlaust í bókinni Kaldrifjaður félagi, þýðingu Einars Braga á ljóðabók Rose-Marie Huuva Galbma Rádna. Hér er ljóðið prentað eftir þeirri útgáfu en heiti þess úr fyrri bókum látið halda sér. Fyrir hönd Sónarsinna, Kristján Eiríksson Höfundar efnis Sónarljóð Heimvon er eftir samísku skáldkonuna Rose-Marie Huuva (f. 1951). Hún hefur starfað sem listiðnaðar- og textílhönnuður. Ljóðabók hennar Galbma Rádna (Kaldrifjaður félagi) kom út í íslenskri þýðingu Einars Braga árið 2002. Einar Bragi (1921–2005) ljóðskáld og rithöfundur. Höfundar greina Yelena Sesselja Helgadóttir (Yershova) (f. 1976) er með M.A.-próf í íslenskum bókmenntum frá Háskóla Íslands og stundar doktorsnám við sama skóla. Guðrún Ása Grímsdóttir (f. 1948) cand. mag. í sögu frá Háskóla Íslands 1979. Fastráðin við fræðistörf á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi. Ragnar Ingi Aðalsteinsson (f. 1945) er M.Ed. í kennslufræðum frá Kenn- araháskóla Íslands og M.A. í íslenskum fræðum frá Háskóla Íslands. Hann er aðjunkt við Kennaraháskóla Íslands. Þorsteinn Þorsteinsson er bókmenntafræðingur og þýðandi. Hann vinnur við rannsókn á ljóðum Sigfúsar Daðasonar. Hjalti Snær Ægisson (f. 1981) er B.A. í almennri bókmenntafræði frá Háskóla Íslands og stundar framhaldsnám við sama skóla. Vésteinn Ólason (f. 1939) er forstöðumaður Stofnunar Árna Magnússonar á Íslandi. Höfundar og þýðendur ljóða Inger Hagerup (1905–1985) var norsk skáldkona. Hún samdi fyrst og fremst ljóð, en einnig leikrit, barnabækur auk 3ja binda sjálfsævisögu. Olav H. Hauge (1908–1994) er eitt kunnasta ljóðskáld Norðmanna á 20. öld og liggja eftir hann fjölmargar ljóðabækur. Valdimar Tómasson (f. 1971) frá Litlu-Heiði í Mýrdal, verkamaður í Reykjavík. Kristín Svava Tómasdóttir (1985) er nýstúdent frá Kvennaskólanum í Reykjavík. Hún starfar við ræstingar og fæst við ljóðagerð. Yelena Sesselja Helgadóttir (Yershova) Íslenskar lausavísur og bragfræði- legar breytingar á 14.–16. öld* Bragfræðilegar breytingar á tímabilinu frá 1400 og fram að siðskipt- um, ásamt spurningu um uppruna rímnahátta, sem fylgir þessu tíma- bili líkt og skugginn, hafa verið efni í óþrjótandi umræðu alla 20. öld. Umræðan teygir sig einnig yfir á þriðja árþúsund en fyrir skömmu komu út tvö ólík rit sem bæði snerta breytingar í kveðskap 14.–16. aldar. Annað er aldamótaritið Поэзия скальдов (Skaldic Poetry) eftir Elenu Gurevich og Innu Matyushinu, yfirgripsmikil bók sem rekur sögu dróttkvæðs kveðskapar: bragfræði og setningaskipan, myndmál, hugmyndir fornmanna um kveðskap og skáldskapargáfu, breytingar á stökum kveðskapargreinum (lofkvæðum, mansöng, níði og kristi- legum kveðskap). Síðasti kaflinn fjallar um rímur í ljósi kveðskapar miðaldaskálda.1 Höfundur hans, Inna Matyushina, tekur meðal ann- ars dæmi um bragfræðileg líkindi í þessum kveðskapartegundum.2 Hitt er nýleg grein eftir Kristján Árnason, „Ferhend hrynjandi í fornyrðislagi og ljóðahætti“. Eins og titillinn ber með sér er nálgun höfundarins fyrst og fremst bragfræðileg. Viðfangsefni hans er ekki beinlínis uppruni rímnahátta en greinin hefur að geyma ítarlegan samanburð á hrynjandi edduhátta (fornyrðislags og ljóðaháttar) og ferhendu seinni tíma.3 * Þessi grein er vaxin upp úr þeirri rannsókn á lausavísum sem liggur til grundvall- ar meistaraprófsritgerð minni frá febrúar 2003, Rýnt í myrkrið í leit að litlum stjörnum: Íslenskar lausavísur frá 1400 til 1550. Ég þakka RANNÍS — Rannsóknarnámssjóði fjárhagslegan stuðning
Load more

Recommended publications
  • Old Norse Mythology — Comparative Perspectives Old Norse Mythology— Comparative Perspectives
    Publications of the Milman Parry Collection of Oral Literature No. 3 OLd NOrse MythOLOgy — COMParative PersPeCtives OLd NOrse MythOLOgy— COMParative PersPeCtives edited by Pernille hermann, stephen a. Mitchell, and Jens Peter schjødt with amber J. rose Published by THE MILMAN PARRY COLLECTION OF ORAL LITERATURE Harvard University Distributed by HARVARD UNIVERSITY PRESS Cambridge, Massachusetts & London, England 2017 Old Norse Mythology—Comparative Perspectives Published by The Milman Parry Collection of Oral Literature, Harvard University Distributed by Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts & London, England Copyright © 2017 The Milman Parry Collection of Oral Literature All rights reserved The Ilex Foundation (ilexfoundation.org) and the Center for Hellenic Studies (chs.harvard.edu) provided generous fnancial and production support for the publication of this book. Editorial Team of the Milman Parry Collection Managing Editors: Stephen Mitchell and Gregory Nagy Executive Editors: Casey Dué and David Elmer Production Team of the Center for Hellenic Studies Production Manager for Publications: Jill Curry Robbins Web Producer: Noel Spencer Cover Design: Joni Godlove Production: Kristin Murphy Romano Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Names: Hermann, Pernille, editor. Title: Old Norse mythology--comparative perspectives / edited by Pernille Hermann, Stephen A. Mitchell, Jens Peter Schjødt, with Amber J. Rose. Description: Cambridge, MA : Milman Parry Collection of Oral Literature, 2017. | Series: Publications of the Milman Parry collection of oral literature ; no. 3 | Includes bibliographical references and index. Identifers: LCCN 2017030125 | ISBN 9780674975699 (alk. paper) Subjects: LCSH: Mythology, Norse. | Scandinavia--Religion--History. Classifcation: LCC BL860 .O55 2017 | DDC 293/.13--dc23 LC record available at https://lccn.loc.gov/2017030125 Table of Contents Series Foreword ...................................................
    [Show full text]
  • An Investigation of the Kennings in Ragnarsdrápa and Øxarflokkr
    Universitet i Oslo, Fall 2013 Exploring the Emotive versus the Scholarly: an Investigation of the Kennings in Ragnarsdrápa and Øxarflokkr By Sydney A. Krell Guidance: Mikael Males Master Thesis in Nordic Viking and Medieval Culture Summary The poetry of Bragi inn Gamli and Einarr Skúlason has been thoroughly studied by many Old Norse scholars, but never directly in comparison to one another. This paper will investigate the nuances of each author’s verse, specifically regarding the way in which they utilize kennings, and draw conclusions based upon their similarities and differences. Both Bragi and Einarr composed within the same language, geographical area, and poetic tradition; they used similar kenning types that evolve from pagan imagery; and each describes a precious weapon given to them by a ruler whom they praise via a traditional skaldic long style poem. However, they could not be more different. This is due to the fact that Einarr’s kennings are meant to show his scholastic prowess, and Bragi’s are meant to affect his audience and move his plot based verse forward. The poetry of Bragi Boddason makes use of pagan mythology, ekphrasis, nýgerving, ofljóst and metaphors in the form of kennings, just as the poetry of Einarr Skúlason does. And yet the poems differ so greatly. Bragi’s kennings are meant to affect his audience on an emotional level, whereas Einarr’s are meant to impress on a scholarly level. Each author accomplishes magnificent prose, but with different expectations and outcomes achieved. 1 Acknowledgements I would like to express my gratitude to my advisor Mikael Males for his support, useful comments, encouragement and guidance throughout the process of writing my master thesis.
    [Show full text]
  • Crossing the Borders: Loki and the Decline of the Nation State
    Chapter 11 Crossing the Borders: Loki and the Decline of the Nation State Katja Schulz The Old Norse mythic world is principally inhabited by two groups of anthro- pomorphic beings: the gods on the one hand, and the giants on the other. If one takes the mythological narratives as a whole, the lion’s share deals with interactions between these two focal groups of the Old Norse mythical world. These narratives, handed down to posterity in two Icelandic texts from the thirteenth century that go under the term Edda (the Poetic Edda and the Snor- ra Edda),1 tell about numerous peaceful interactions such as Ægir’s feast, when the sea giant brews ale and feasts with the gods.2 They describe how Óðinn visits Vafþrúðnir for a contest in mythological knowledge (in Vafþrúðnismál) and can tell of intermarriages between gods and giantesses, such as the one be- tween Niǫrðr and Skaði according to Gylfaginning, Chapter 23. In most cases, the gods are the ones that benefit from these interactions; they gain knowledge about primeval matters, genealogies and mythical facts, and they acquire intel- lectual gifts such as the mead of poetry or counsel, as when Odin drinks from the well of Mímir, or when they make a contract with a giant to build the for- tification of Ásgarðr. The giants often lose out; they are fraudulently defeated, never allowed to marry a goddess (which is a constant desire of male giants), and all in all the relationship between gods and giants is characterised by nega- tive reciprocity.3 Nevertheless, peaceful interactions between the two groups 1 References to Snorra Edda are given to the chapters following Anthony Faulkesʼ edition of Snorri Sturluson: Edda.
    [Show full text]
  • Skaldic Slam: Performance Poetry in the Norwegian Royal Court
    Lokaverkefni til MA–gráðu í Norrænni trú Félagsvísindasvið Skaldic Slam: Performance Poetry in the Norwegian Royal Court Anna Millward Leiðbeinandi: Terry Gunnell Félags- og mannvísindadeild Félagsvísindasvið Háskóla Íslands December 2014 Norrænn trú Félags- og mannvísindadeild 1 Anna Millward MA in Old Nordic Religions: Thesis MA Kennitala: 150690-3749 Winter 2014 DEDICATION AND DISCLAIMER I owe special thanks to Prof. Terry Gunnell for his continued encouragement, help and enthusiasm throughout the process of researching and writing this dissertation. Many of the ideas put forward in this dissertation are borne out of interesting conversations and discussions with Prof. Gunnell, whose own work inspired me to take up this subject in the first place. It is through Prof. Gunnell’s unwavering support that this thesis came into being and, needless to say, any mistakes or errors are mine entirely. Ritgerð þessi er lokaverkefni til MA–gráðu í Norrænni Trú og er óheimilt að afrita ritgerðina á nokkurn hátt nema með leyfi rétthafa. © Anna Millward, 2014 Reykjavík, Ísland 2014 2 Anna Millward MA in Old Nordic Religions: Thesis MA Kennitala: 150690-3749 Winter 2014 CONTENTS Introduction pp. 5-13 Chapter 1. Skálds, Scholar, and the Problem of the Pen 1.1. What is Skaldic Poetry? pp. 14-15 1.2. Form and Function pp. 15-22 1.3. Preservation Context pp. 22-24 1.4. Scholarly Approaches to Skaldic Verse p. 25 1.5. Skaldic Scholarship: post-1970s pp. 26-31 1.6. Early Skaldic Scholarship: pre-1970s pp. 31-36 1.7. Skaldic as Oral Poetry, Oral Poetry as Performance pp. 36-43 1.8.
    [Show full text]
  • Egils Saga Skallagrímssonar)
    SCRIPTA ISLANDICA ISLÄNDSKA SÄLLSKAPETS ÅRSBOK 66/2015 REDIGERAD AV LASSE MÅRTENSSON OCH VETURLIÐI ÓSKARSSON under medverkan av Pernille Hermann (Århus) Else Mundal (Bergen) Guðrún Nordal (Reykjavík) Heimir Pálsson (Uppsala) Henrik Williams (Uppsala) UPPSALA, SWEDEN Publicerad med stöd från Vetenskapsrådet. © Författarna och Scripta Islandica 2015 ISSN 0582-3234 Sättning: Ord och sats Marco Bianchi urn:nbn:se:uu:diva-260648 http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:uu:diva-260648 Innehåll LISE GJEDSSØ BERTELSEN, Sigurd Fafnersbane sagnet som fortalt på Ramsundsristningen . 5 ANNE-SOFIE GRÄSLUND, Kvinnorepresentationen på de sen vikinga- tida runstenarna med utgångspunkt i Sigurdsristningarna ....... 33 TERRY GUNNELL, Pantheon? What Pantheon? Concepts of a Family of Gods in Pre-Christian Scandinavian Religions ............. 55 TOMMY KUUSELA, ”Den som rider på Freyfaxi ska dö”. Freyfaxis död och rituell nedstörtning av hästar för stup ................ 77 LARS LÖNNROTH, Sigurður Nordals brev till Nanna .............. 101 JAN ALEXANDER VAN NAHL, The Skilled Narrator. Myth and Scholar- ship in the Prose Edda .................................. 123 WILLIAM SAYERS, Generational Models for the Friendship of Egill and Arinbjǫrn (Egils saga Skallagrímssonar) ................ 143 OLOF SUNDQVIST, The Pre-Christian Cult of Dead Royalty in Old Norse Sources: Medieval Speculations or Ancient Traditions? ... 177 Recensioner LARS LÖNNROTH, rec. av Minni and Muninn: Memory in Medieval Nordic Culture, red. Pernille Herrmann, Stephen A. Mitchell & Agnes S. Arnórsdóttir . 213 OLOF SUNDQVIST, rec. av Mikael Males: Mytologi i skaldedikt, skaldedikt i prosa. En synkron analys av mytologiska referenser i medeltida norröna handskrifter .......................... 219 PER-AXEL WIKTORSSON, rec. av The Power of the Book. Medial Approaches to Medieval Nordic Legal Manuscripts, red. Lena Rohrbach ............................................ 225 KIRSTEN WOLF, rev.
    [Show full text]
  • Runic and Skaldic Evidence of Palatal R in West Norse. Futhark 9–10
    Runic and Skaldic Evidence of Palatal r in West Norse Haukur Þorgeirsson (Árni Magnússon Institute, Reykjavík) Abstract Runic evidence shows that the phonemes r and palatal ʀ merged at an early date in West Norse. I argue here that skaldic poetry also comprises valid evidence of this merger and that there is no reason to believe that r and ʀ should have rhymed until the two phonemes had actually coalesced. All the poets of the Viking Age whose verse consists of at least eighty rhymed lines show examples of rhyme between r and ʀ, except Bragi Boddason, whose poetry, traditionally dated to the 800s, is the most archaic to be preserved. There are, on the other hand, five examples ofr and ʀ rhyming with each other in the poem Haustlǫng by Þjóðólfr ór Hvini, traditionally dated to c. 900. These admittedly sparse data would date the merger of r and ʀ to the late 800s. This is essentially the same dating shown by the runic evidence, which is also quite meagre. The linking of runic and skaldic chronology can be shown to strengthen both. Keywords: skaldic poetry, consonant rhyme, palatal r, historical phonology, West Norse Introduction arly Old Norse distinguished between r which descended from Indo- EEuro pean r, and a phoneme conventionally represented as ʀ, ultimately de scended from Indo-European s voiced to z by Verner’s law. The exact reali zation of ʀ is unknown but since it affected preceding vowels in the same way as i did (ʀ-mutation) it is often referred to as palatal r (see further Peterson 1983, Larsson 2002).
    [Show full text]
  • Do Thor and Odin Have Bodies? Superperception and Divine Intervention Among the Old Norse Gods
    religions Article Do Thor and Odin Have Bodies? Superperception and Divine Intervention among the Old Norse Gods Declan Taggart School of English, O’Rahilly Building, University College Cork, Cork, Ireland; [email protected] Received: 11 July 2019; Accepted: 2 August 2019; Published: 6 August 2019 Abstract: In Old Norse mythology, gods like Freyja, Odin, and Thor are usually characterized as human-like creatures: they walk and ride animals, eat, grow old, and even die. Was there more to conceptions of Old Norse gods than those anthropomorphic representations? This article presents evidence that the gods of early Scandinavia were sometimes thought of as superperceiving and able to act in ways that defied the limitations of a physical body. It engages with and challenges theological correctness, a prominent theory in the Cognitive Science of Religion, to elucidate the sources of Old Norse religion and the cognitive and contextual foundations of the representations of gods encountered there. Following an examination of the mechanisms through which Old Norse gods’ superperception and disembodied action were narrativized and rationalized, the article concludes with a discussion of the consequences of non-anthropomorphic representations of the gods for understanding Scandinavian worshippers’ everyday religious life. Keywords: Old Norse mythology; Old Norse religion; theological correctness; anthropomorphism; monitoring; Cognitive Science of Religion; Thor; Odin 1. Introduction When I was very young, I was taught in school how I should wait to receive the Eucharist in church. I was told that I should bow my head and not look up because, if I did, I would see Jesus Christ hovering near the church’s ceiling, watching and listening to my prayers, and that he would be angry if I caught sight of him.
    [Show full text]
  • Reflections on the Creation of Snorri Sturluson's Prose Edda. Scripta Islandica 68/2017
    SCRIPTA ISLANDICA ISLÄNDSKA SÄLLSKAPETS ÅRSBOK 68/2017 REDIGERAD AV LASSE MÅRTENSSON OCH VETURLIÐI ÓSKARSSON under medverkan av Pernille Hermann (Århus) Else Mundal (Bergen) Guðrún Nordal (Reykjavík) Heimir Pálsson (Uppsala) Henrik Williams (Uppsala) UPPSALA, SWEDEN Publicerad med stöd från Vetenskapsrådet. © 2017 respektive författare (CC BY) ISSN 0582-3234 EISSN 2001-9416 Sättning: Ord och sats Marco Bianchi urn:nbn:se:uu:diva-336099 http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:uu:diva-336099 Innehåll LARS-ERIK EDLUND, Ingegerd Fries (1921–2016). Minnesord ...... 5 AÐALHEIÐUR GUÐMUNDSDÓTTIR, Some Heroic Motifs in Icelandic Art 11 DANIEL SÄVBORG, Blot-Sven: En källundersökning .............. 51 DECLAN TAGGART, All the Mountains Shake: Seismic and Volcanic Imagery in the Old Norse Literature of Þórr ................. 99 ELÍN BÁRA MAGNÚSDÓTTIR, Forfatterintrusjon i Grettis saga og paralleller i Sturlas verker ............................... 123 HAUKUR ÞORGEIRSSON & TERESA DRÖFN NJARÐVÍK, The Last Eddas on Vellum .............................................. 153 HEIMIR PÁLSSON, Reflections on the Creation of Snorri Sturluson’s Prose Edda ........................................... 189 MAGNUS KÄLLSTRÖM, Monumenta lapidum aliquot runicorum: Om runstensbilagan i Verelius’ Gothrici & Rolfi Westrogothiae Regum Historia (1664) ................................. 233 MATTEO TARSI, Creating a Norm for the Vernacular: Some Critical Notes on Icelandic and Italian in the Middle Ages ............ 253 OLOF SUNDQVIST, Blod och blót: Blodets betydelse och funktion
    [Show full text]
  • Seeking the Ideal in the Probable Works of Snorri Sturluson
    A Vision of the Skald Seeking the Ideal in the Probable Works of Snorri Sturluson Eirik Westcoat Master of Philosophy Thesis Viking and Medieval Norse Studies Department of Linguistics and Scandinavian Studies UNIVERSITETET I OSLO Faculty of Icelandic and Comparative Cultural Studies HÁSKÓLI ÍSLANDS Spring 2016 A Vision of the Skald Seeking the Ideal in the Probable Works of Snorri Sturluson Eirik Westcoat Master of Philosophy Thesis in Viking and Medieval Norse Studies Supervisor: Karl G. Johansson, Universitetet i Oslo Department of Linguistics and Scandinavian Studies UNIVERSITETET I OSLO Faculty of Icelandic and Comparative Cultural Studies HÁSKÓLI ÍSLANDS Spring 2016 © Eirik Westcoat 2016 A Vision of the Skald: Seeking the Ideal in the Probable Works of Snorri Sturluson Eirik Westcoat http://www.duo.uio.no/ Printer: Reprosentralen, Universitetet i Oslo !ii Table of Contents Summary ...................................................................................................................................v Acknowledgements .................................................................................................................vi Foreword ...............................................................................................................................viii Chapter 1: Introduction .............................................................................................................1 1.1 Purpose, Scope, and Rationale ..................................................................................1
    [Show full text]
  • Norse Mythology: a Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs
    Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs John Lindow OXFORD UNIVERSITY PRESS Norse Mythology This page intentionally left blank Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs John Lindow 3 3 Oxford New York Auckland Bangkok Buenos Aires Cape Town Chennai Dar es Salaam Delhi Hong Kong Istanbul Karachi Kolkata Kuala Lumpur Madrid Melbourne Mexico City Mumbai Nairobi São Paulo Shanghai Singapore Taipei Tokyo Toronto and an associated company in Berlin Copyright © 2001 by John Lindow First published by ABC-Clio 130 Cremona Drive, P.O. Box 1911 Santa Barbara, California 93116-1911 First issued as an Oxford University Press paperback, 2002 198 Madison Avenue, New York,New York 10016 www.oup.com Oxford is a registered trademark of Oxford University Press All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior permission of Oxford University Press Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Lindow, John. [Handbook of Norse mythology] Norse mythology: a guide to the Gods, heroes, rituals, and beliefs / by John Lindow. p. cm. Includes bibliographical references and index. ISBN 0-19-515382-0 (pbk.: alk. paper) 1. Mythology, Norse. I.Title. BL860.L56 2001 293'.13—dc21 2001058370 10987654321 Printed in the United States of America on acid-free paper CONTENTS A Note on Orthography, xv 1 Introduction, 1 The Historical Background, 2
    [Show full text]
  • Sword in Early Medieval Northern Europe
    The ‘Living’ Sword in Early Medieval Northern Europe: An Interdisciplinary Study Volume 1: Thesis, Appendices and Bibliography Susan Elaine Brunning Institute of Archaeology, University College London PhD Supervisors: Professor Andrew Reynolds (Institute of Archaeology) Dr. Jeremy Tanner (Institute of Archaeology) Dr. Chris Abram (formerly Department of Scandinavian Studies) Word Count: 74,276 (excluding appendices and bibliography) 1 Signed declaration: I, Susan Elaine Brunning, confirm that the work presented in this thesis is my own. Where information has been derived from other sources, I confirm that this has been indicated in the thesis. …………………………………………. 2 Volume 1 Table of Contents Abstract ...................................................................................................................... 10 Acknowledgements .................................................................................................... 11 Chapter 1. Introduction ............................................................................................. 13 Chapter 2. Literature Review .................................................................................... 16 1) Form and function .............................................................................................. 16 a) Typology ........................................................................................................ 16 b) Production and distribution ............................................................................ 18 c) Combat function ............................................................................................
    [Show full text]
  • Finding Poetry in the Ground – a Kenning of Silver from Neble, Zealand
    DANISH JOURNAL OF ARCHAEOLOGY 2021, VOL 10, 1-7, https://doi.org/10.7146/dja.v10i0.124251 1 Finding poetry in the ground – a kenning of silver from Neble, Zealand Peter Pentz1 1 The National Museum of Denmark, Frederiksholms Kanal 12, 1220 København K, Denmark ([email protected]) Abstract ARTICLE HISTORY Received A circular pendant or brooche found near Neble, Zealand, is interpreted as a double-sided 04 February 2021; amulet, decorated respectively on one side as a shield and as a wheel on the reverse. This Accepted dual iconography is suggested as a material reference to the kenning shield-wheel, known 06 May 2021 from Snorri Sturluson´s Skáldskaparmál. KEYWORDS Miniature shields, Kenning, Ekphra- sis, Amulets In recent years, the comparable nature of Viking where guests were received and feasts were held. art, poetry, myths and cognition have been inten- Shields and woven or embroidered decorative wall sively studied (e.g. Hedeager 2011; Andrén 2000; hangings, like the Oseberg tapestries, adorned the Domeij Lundborg 2006; Price 2010 and 2014; walls and were probably intended to motivate the Lund 2017). More specifically, it has been point- performers (Clunies Ross 2007, 163). ed out that the complicated composition of poetry The shield poems were one of the most high-sta- seems to have much in common with the concept tus genres of skaldic art. In manuscripts of Snorri of art that is found in the animal ornamentation Sturluson´s Edda, the high status of such poems and non-figurative patterns of the Viking Age (Lie is evident from the extensive attention devoted to 1952; Andrén 2000, 11; Stavnem 2014, Mundal this poetry and the practitioners of ekphrasis.
    [Show full text]