Hotspot-Monitor Gemeente Utrecht 2013-2017
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Hotspot-monitor gemeente Utrecht 2013-2017 Utrecht.nl Colofon Uitgave Informatievoorzieningen Interne Bedrijven Gemeente Utrecht 030 - 286 00 00 [email protected] In opdracht van Strategisch Informatieoverleg Gemeente Utrecht In samenwerking met Het Utrechts Archief Internet www.utrecht.nl Werkgroep Hotspots Versie 1.0 27 november 2018 Auteur: Frieda van der Heijden Redactie: Kaj van Vliet Hotspot-monitor gemeente Utrecht | 29 november 2018 2/138 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Overzicht van de hotspots 8 3 Beschrijvingen van de hotspots 11 3.1 2013-1. Diefstal monstrans Catharijneconvent 11 3.2 2013-2. Laatste koopvrije zondag 13 3.3 2013-3. Protest tegen verbreding A27 16 3.4 2013-4. Utrecht neemt afscheid van koningin Beatrix 19 3.5 2013-5. Ontruiming Ubica-panden 21 3.6 2013-6. Heropening Villa Jongerius 24 3.7 2013-7. Gratis wifi in de stad 27 3.8 2013-8. Sluiting prostitutiezones 29 3.9 2013-9. Uitvinder Broodje Mario overlijdt 32 3.10 2013-10. Sluiting markante Utrechtse familiebedrijven 34 3.11 2013-11. Kade Bemuurde Weerd Oostzijde ingestort 38 3.12 2013-12. Renovatie Domkerk met crowdfunding 40 3.13 2014-1. Opening Museum Oud Amelisweerd 43 3.14 2014-2. Opening DOMunder 46 3.15 2014-3. Opening TivoliVredenburg 49 3.16 2014-4. Opening Stadskantoor 52 3.17 2015-1. Instelling Milieuzone 54 3.18 2015-2. Vergeefs protest tegen rooms-katholieke kerksluitingen 58 3.19 2015-3. Start Tour de France in Utrecht 61 3.20 2015-4. Noodopvang van asielzoekers 65 3.21 2015-5. Onthulling Joods Monument Utrecht 68 3.22 2015-6. Herbestemming watertorens 70 3.23 2015-7. Herstel singelstructuur 73 3.24 2016-1. Sluiting V&D Utrecht 76 Hotspot-monitor gemeente Utrecht | 29 november 2018 3/138 3.25 2016-2. Kostbare restauratie Domtoren vereist 79 3.26 2016-3. Aanleg Uithoflijn van start 82 3.27 2016-4. Opening nieuw Centraal Station 85 3.28 2017-1. Hoogtepunt autobranden 89 3.29 2017-2. Viering 100 jaar De Stijl 91 3.30 2017-3. Sloop Van Sijpesteijnkade 94 3.31 2017-4. Overlijden Dick Bruna 97 3.32 2017-5. Opening megabioscoop Kinepolis 100 3.33 2017-6. Actie voor perrontrappen Moreelsebrug 103 3.34 2017-7. Sluiting C&A Vredenburg 106 3.35 2017-8. Opening Dafne Schippersbrug 109 3.36 2017-9. Oud-burgemeester Annie Brouwer overlijdt 112 3.37 2017-10. Verkoop Sint-Willibrordkerk 115 3.38 2017-11. Protest tegen afbraak gevel Universiteitsmuseum 118 3.39 2017-12. Huldiging vrouwenteam EK Voetbal 121 3.40 2017-13. Grootste fietsenstalling in gebruik 124 3.41 2017-14. Herinrichting Domplein 127 3.42 2017-15. Startsein Overvecht-Noord aardgasvrij 131 3.43 2017-16. Schietpartij Overvecht 134 3.44 2017-17. Experiment regelarme bijstand 136 Hotspot-monitor gemeente Utrecht | 29 november 2018 4/138 1 Inleiding Wat waren in de periode 2013-2017 kwesties of gebeurtenissen die de gemoederen in de stad Utrecht hebben beziggehouden? Gebeurtenissen die onze herinnering aan die jaren hebben gekleurd, in positieve of negatieve zin, en die we ook voor volgende generaties willen vastleggen? Met die vraag is begin 2017 een werkgroep aan de slag gegaan, in opdracht van het Strategisch Informatie Overleg (SIO) van de gemeente Utrecht. Voor elk van de betreffende jaren moest de werkgroep een lijst opstellen van zogenaamde hotspots, op te nemen in een periodiek aan te vullen register met hotspots, de hotspot- monitor van de gemeente Utrecht. Daar geeft de gemeente concreet invulling aan een belangrijke component van de Selectielijst gemeenten en intergemeentelijke organen 2017 , bedoeld om, in aanvulling op alle archiefbescheiden die volgens deze Selectielijst al voor blijvende bewaring in aanmerking komen, ook andere informatie met dit oogmerk te selecteren, informatie dus over bijzondere gebeurtenissen of kwesties. 1 Daarbij is de methodiek gevolgd zoals beschreven in de Handreiking Periodieke hotspot-monitor decentrale overheden van 17 juli 2017. 2 Het begrip hotspot-monitor wordt daarin als volgt uitgewerkt. “De hotspot-monitor is gericht op het identificeren van gebeurtenissen en kwesties in de samenleving die grote invloed hebben uitgeoefend op de activiteiten van de organisatie die de selectielijst opstelt. Het primaire object van waardering (…) zijn gebeurtenissen en kwesties in de samenleving binnen het functionele werkingsgebied van de zorgdrager.” 3 In de door het SIO ingestelde werkgroep waren verschillende partijen vertegenwoordigd: Kaj van Vliet, gemeentearchivaris bij Het Utrechts Archief, Marten de Vries, informatie- en procesmanager Wijken als vertegenwoordiger vanuit het primaire proces van de gemeente, Michiel Rijneke (tot eind 2017), Bart Kempe (tot april 2018) en Mirjam Broekman (vanaf april 2018), als opeenvolgende vertegenwoordigers van het Kennis en Kwaliteit Centrum Documentaire informatie (KKCD) van de gemeente Utrecht, en ten slotte Frank Kaiser als externe expert vanuit de Utrechtse samenleving. Een belangrijke bijdrage aan de totstandkoming van de beschrijvingen van alle hotspots werd geleverd door Frieda van der Heijden, 1 Zie https://vng.nl/files/vng/publicaties/2017/20170706-selectielijst-gemeenten-intergemeentelijke- organen-2017.pdf . 2 Uitgebracht in opdracht van Archief2020 onder verantwoordelijkheid van het project Archiefinnovatie Decentrale Overheden (AIDO) in samenwerking met het Nationaal Archief en met steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Zie https://vng.nl/files/vng/publicaties/2017/aido_handreiking_hotspot-monitor.05-10-2017.pdf 3 Belangen in balans. Handreiking voor waardering en selectie van archiefbescheiden in de digitale tijd (Nationaal Archief 2015). Hotspot-monitor gemeente Utrecht | 29 november 2018 5/138 stagiaire bij Het Utrechts Archief. De lijst met hotspots 2013-2017 is vastgesteld in het SIO van 22 november 2018. Volgens genoemde Selectielijst stelt elke gemeente een eigen hotspot-monitor op met ingang van 2017. De gemeente Utrecht heeft ervoor gekozen om met terugwerkende kracht ook de jaren 2013-2016 in deze monitor een plek te geven. Deze keuze hangt samen met de cesuur zoals die was bepaald bij het Vervangingsbesluit, dat eind 2016 door B&W van de gemeente Utrecht is genomen en waarbij het jaar 2013 is aangewezen als het beginjaar van de digitale archiefvorming van de gemeente. In datzelfde jaar heeft de gemeente bovendien een ingrijpende organisatiewijziging ondergaan. Om anno 2017-2018 met terugwerkende kracht een hotspotanalyse uit te voeren, heeft de werkgroep eerst een zoektocht verricht naar geschikte bronnen om een overzicht te krijgen van deze nog zo recente geschiedenis. Daarbij bleken de Kronieken van de vereniging Oud Utrecht, jaarlijks gepubliceerd als bijlage van het Jaarboek van Oud-Utrecht , een zeer bruikbaar vertrekpunt. Daarnaast is onderzoek gedaan in de lokale media en allerhande online gepubliceerde informatie. Om te bepalen of een nieuwsfeit een hotspot is, heeft de werkgroep telkens gekeken of er sprake was van één of meerdere van de volgende (landelijk bepaalde) criteria: • maatschappelijke beroering • tegenstelling tussen burgers • debat over functioneren overheid • positie overheid Daarnaast is elke hotspot getoetst op relevantie in relatie tot de werkingssfeer van de gemeente Utrecht. Om een voorbeeld te geven: de afgelopen jaren is er veel landelijke beroering geweest over het Sinterklaasfeest. Dit is een landelijke hotspot, maar specifiek in Utrecht is er geen ‘extra’ beroering over geweest (zoals bijvoorbeeld wel het geval was in Dokkum met het blokkeren van de bussen op de snelweg in 2017). Om die reden is dit niet als hotspot voor Utrecht geselecteerd. Eventuele Utrechtse hotspots die overduidelijk behoorden tot het domein van een andere zorgdrager, zoals de provincie Utrecht of de Universiteit Utrecht, heeft de werkgroep evenmin opgenomen als relevante hotspot voor de gemeente Utrecht. Deze andere zorgdragers zullen onder eigen verantwoordelijkheid zelf een hotspot-monitor moeten vaststellen. De werkgroep heeft eerst voor elk jaar afzonderlijk een lijst van hotspots opgesteld. In tweede instantie is een analyse uitgevoerd over de gehele periode met het oog op de juiste samenhang en om te bepalen waar in de tijd nu precies het kernmoment van een bepaalde hotspot was gelegen. Daarbij is ook gekeken naar het bereik van de hotspots in de tijd: vanaf welk jaar bouwt een bepaalde gebeurtenis zich op, en hoever reikt de nasleep, de afwikkeling van een bepaalde kwestie. Lang niet altijd ligt het beginjaar van dat bereik binnen de periode 2013 – 2017. En ook het omgekeerde doet zich veelvuldig voor: van veel gebeurtenissen is het nog te vroeg om te bepalen in welk jaar die eindigen. In dat geval is als eindjaar vermeld ‘heden’. Dit alles heeft geresulteerd in een lijst van 44 hotspots, gemiddeld bijna negen per jaar. Elke hotspot is van een korte beschrijving voorzien, die de voor- en nageschiedenis van de betreffende gebeurtenis schetst en deze in een bredere context plaatst. Deze beschrijvingen zijn in de eerste plaats bedoeld voor informatiespecialisten bij de gemeente Utrecht, als vertrekpunt bij de implementatie van de hotspots. Hotspot-monitor gemeente Utrecht | 29 november 2018 6/138 Daarnaast bieden zij medewerkers bij Het Utrechts Archief nuttige aanknopingspunten voor de verwerving van archiefbescheiden van particuliere archiefvormers en nieuwe aanwinsten voor een van de bijzondere collecties (bibliotheek, beeldmateriaal en AV). Maar ook voor onderzoekers, journalisten en beheerders van andere erfgoedcollecties bieden de beschrijvingen uit de hotspot-monitor een schat aan informatie. De leden van de werkgroep zijn zich ervan bewust dat de voor