Kelders in De Oude Binnenstad Ontleding Van De Middeleeuwse Haven En Zijn Begrippen

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Kelders in De Oude Binnenstad Ontleding Van De Middeleeuwse Haven En Zijn Begrippen Kelders in de oude binnenstad Ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 3 mei 2019 Kenmerk Versie 0.6 Concept Utrecht.nl Colofon uitgave Stadsingenieurs Stadsbedrijven Gemeente Utrecht 030 - 286 00 00 [email protected] in opdracht van Afdeling Stadsingenieurs Organisatie Stadsbedrijven Gemeente Utrecht internet www.utrecht.nl rapportage informatie Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 2/67 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Het monument 6 2.1 Middeleeuws havencomplex 6 2.2 Aanvraag Unesco Werelderfgoedlijst 7 3 Begrippen 8 4 Eigendommen en belangen 9 4.1 Eigendomssituatie door de eeuwen heen 9 5 Afwateringssysteem 15 5.1 Afvoer vuil water 15 5.2 Afvoer schoon water 16 5.3 Grondwaterpeil 17 5.4 Grondwaterstromen 18 6 (Werf-)kelders 19 6.1 Boogvormen 19 6.2 Keldertypes 20 6.3 Metselverbanden 25 6.4 Steensoorten Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 6.5 De standaard opbouw 20 7 Informatie uit renovaties 26 7.1 Herstel werf- en kluismuren (ca. 1950-1975) 26 7.2 Aanleg grachtriool (ca. 1980-1985 / 1984-1988) 32 7.3 Waterdicht maken kelders (1998-2002) 35 7.4 Renovatie kluismuren KNG 37 Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 3/67 8 Kabels en leiding 49 8.1 Stadsverwarming 49 9 Bomen 50 9.1 Werfkelders 50 9.2 Doorwortelbare zone - grondwater 50 9.3 Benodigde ondergrondse ruimte 51 10 Lastbeperking in de stad 53 11 Verklarende woordenlijst 56 12 Bronnen 66 Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 4/67 1 Inleiding De historische middeleeuwse binnenhaven van Utrecht is nog goed bewaard gebleven. De havenfunctie is al lang verdwenen, maar de werven en kelders langs de grachten hebben nieuwe bestemmingen gevonden en is nog steeds het hart van de stad. De onderdelen van de historische haven zijn niet altijd zichtbaar en het voormalige havencomplex heeft unieke of ongebruikelijke benamingen. In dit document worden de verschillende onderdelen van het Rijksmonument van de Stadsbinnengrachten omschreven waarbij een verklarende woordenlijst is opgesteld van de soms unieke namen die aan de bouwdelen worden gegeven. Daarnaast wordt in dit document een samenvatting gegeven van opbouw van de belangrijkste constructies die uit verschillende renovaties naar voren zijn gekomen. Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 5/67 2 Het monument Onder de naam “Stadsbinnengrachten en werven” is de middeleeuwse haven van Utrecht sinds augustus 1967 als Rijksmonument beschermd met monumentnummer 356137. Onder het monument valt de waterloop Oude Gracht, Waterloop Nieuwe Gracht, Waterloop Lichtegaard, Waterloop Kromme Nieuwegracht, Waterloop Drift, Waterloop Vismarkt, Waterloop Zoutmarkt, Waterloop Plompetorengracht en de Werven Lijnmarkt. 2.1 Middeleeuws havencomplex Het grachten-, bruggen- en wervenstelsel van Utrecht is in feite een middeleeuws havencomplex. Deze haven ontstond in de periode tussen 1300 en 1500 toen Utrechtse handelaren op werfniveau tunnels en (voor)kelders uitgroeven om hun waar op te bergen. Zo hoefden zij niet elke keer van boven naar beneden te sjouwen met de goederen die per schip werden aangevoerd. De tunnels en kelders sloten aan op de kelders van de grachtenpanden op straatniveau en liepen dus door onder de openbare weg. De kelders maakten daarbij een onmisbaar onderdeel uit van het havencomplex. Niet alleen omdat achter de bruggen kelders werden uitgegraven voor de opslag van handelswaar, maar ook omdat ze intensief werden gebruikt voor de verkoop daarvan. Niet voor niets hebben veel bruggen vandaag de dag nog namen als de Broodbrug1, Bezembrug, Huidenbrug1 of Visbrug2. Uniek door historie als ook huidig gebruik Nergens ter wereld is een middeleeuwse havenconstructie met een complete structuur van aangesloten kelders en twee kilometer lange kades aan beide zijden bekend. Maar het belang van de Utrechtse grachten, werven en werfkelders is niet alleen van cultuurhistorische aard. De werven en werfkelders worden vandaag de dag gebruikt voor horeca met hun terrassen, werk- en kantoorruimtes voor de creatieve industrie en andere economische functies. Daarnaast vormen de grachten samen met de singel en het Zocherplantsoen de groene hoofdstructuur van de binnenstad. Onder andere door het brede profiel, de werven, de vele waardevolle bomen en zeldzame muurplanten is de Oudegracht belangrijk voor de sfeer en het uiterlijk van de binnenstad. 1 De Broodbrug en de Huidenbrug zijn nu met elkaar verbonden met een overkluizing en maken nu onderdeel uit van de Stadhuisbrug. 2 De Visbrug staat bekend onder de naam Kalisbrug; De naam Kalisbrug is ontleend aan de kalisbanken, banken waarop of waaraan bepaalde visverkopers hun waar verkochten. Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 6/67 2.2 Aanvraag Unesco Werelderfgoedlijst In 2010 heeft de gemeente Utrecht de Wervenstructuur voorgedragen aan de commissie in Nederland om de werven op de Unesco Werelderfgoedlijst te krijgen. Helaas zijn de werven al in een vroegtijdig stadium afgevallen op basis van het rapport ‘Filling the Gaps’ die is opgesteld door iconomos waarbij de Middeleeuwen is benoemd als oververtegenwoordigde categorie. Datzelfde geldt voor historische binnensteden. De commissie onderschrijft het belang van een gebalanceerde, evenwichtige lijst en heeft daarom besloten de wervenstructuur Utrecht niet op te nemen op de Voorlopige Lijst. Bij het aandragen is de wervenstructuur als volgt omschreven: “Het stelsel van werven (4,1 km), werfkelders (732) en grachten aan de Oudegracht, Nieuwegracht, Kromme Nieuwegracht, Drift en Plompetorengracht is als Middeleeuws havenstelsel een gezichtsbepalend onderdeel van de historische binnenstad van Utrecht. De wervenstructuur is een bijzondere combinatie van technologische vernieuwing, stadsplanning en particuliere uitvindingen. De wervenstructuur maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht Utrecht binnenstad. Delen van de wervenstructuur zijn beschermd als Rijksmonument. De gemeente Utrecht is eigenaar van de straten langs de grachten, bruggen, werven, walmuren en kademuren. De werfkelders zijn grotendeels particulier bezit. De wervenstructuur wordt primair door de gemeente beheerd.” Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 7/67 3 Begrippen Figuur 1 – begrippen voor grachtprofiel met werf (walmuur, werfmuur, werfkelder en brugkelder) Figuur 2 – begrippen voor grachtprofiel zonder werf (kluismuur, kluiskelder & watergebonden woning met watergevel) Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 8/67 4 Eigendommen en belangen De verdeling van eigendommen en verantwoordelijkheden is een juridische aangelegenheid. In het geval van de werven is deze complex. Separaat wordt een juridische kader uitgewerkt van de werven. De verdeling die in dit hoofdstuk wordt gegeven is noch juridisch afgedicht nog in steen gebeiteld (uitzonderingen vormen de regel), maar geeft een vrij accurate impressie van de verdeling van eigendommen en belangen. 4.1 Eigendomssituatie door de eeuwen heen De eigendomssituatie van de grachten is in de loop van de tijd gewijzigd. Het particuliere eigendom van de percelen gold oorspronkelijk voor de huizen zelf maar ook voor de ervóór gelegen kade of werf en ging zelfs door tot het midden van het grachtwater. Dat betekende dat de desbetreffende eigenaar van een grachtenpand niet alleen verantwoordelijk was voor het onderhoud van zijn huis, maar ook voor de werf en zelfs voor het gedeelte van het grachtwater dat nog tot zijn perceel gerekend werd. In de 20e eeuw raakte de haven in verval. Ook de werfmuren moesten nodig worden gerestaureerd. Om die werkzaamheden te kunnen uitvoeren deed de gemeente vanaf begin jaren vijftig alle moeite ook deze in eigendom te krijgen, wat wonderwel lukte. Uiteindelijk werden alle ruim 730 muren overgedragen, met uitzondering van een handjevol dat nog steeds in particulier bezit is. De eigendomssituatie is door de eeuwen heen gewijzigd waarbij de overheid stap voor stap meer controle op het uiterlijk en het gebruik kreeg. Om zicht te krijgen op de eigendomsgrenzen en de belangen zijn in de onderstaande figuren de onderdelen toegewezen zoals ze heden over het algemeen zijn geregeld. Figuur 3 – Artist impressie grachtprofielen met verdeling van eigendom en beheer Kelders in de oude binnenstad | ontleding van de middeleeuwse haven en zijn begrippen 9/67 4.1.1 Privaat bezit [paars] De woning met zijn fundering is traditioneel in eigendom van de eigenaar van het gebouw. De onder de openbare weg liggende kelder (werfkelder of kluiskelder) is eigendom van de aanliggende woning. In sommige gevallen is het eigendom van de woning gesplitst van de kelder waarbij de kelder een eigen private eigenaar heeft. Bij de overname van de werfmuren en kluismuren door de gemeente is de eigendomsgrens nu gelegen bij de aansluiting van de kelder op de buitenmuur. De grens waarbij dit eigendom overgaat wordt ook wel aangeduid als de 1e meter, maar deze grens is niet zo vastgelegd in de diverse eigendomsakten. Een bijzondere situatie zijn de watergevels. Watergebonden woningen hebben meestal geen werf (enkele smalle private werfjes vormen hierop de uitzondering) en hebben hun gevelfundering direct aan de gracht. Deze watergevels dienen niet alleen om de woninggevel te dragen maar zijn ook de kering van hetgeen er achter ligt. Aan de private zijde zijn ook kademuren aanwezig waarop soms de woning is opgebouwd. 4.1.2 Beheer openbare
Recommended publications
  • De VO Gids 2020 Utrecht E.O
    KEUZEGIDS VOOR LEERLINGEN IN GROEP 7/8 VAN HET BASISONDERWIJS EN HUN OUDERS HUN EN BASISONDERWIJS HET VAN 7/8 GROEP IN LEERLINGEN VOOR KEUZEGIDS Draai de gids om. gids de Draai stappen! in 6 6 in Gids 2020 VO-school VO-school Kies jouw Kies VVoor ouders en leerlingen groep 7/8 In 6 stappen in jouw regio jouw in naar het voortgezet scholen Met een handige onderwijs! Bekijk alle Bekijk checklist Klik hier SchoolWijzer voor alle scholen groep 7/8 groep Fotowedstrijd: V V V V V met de de met V in jouw regio Voor ouders en leerlingen leerlingen en ouders vergelijken vergelijken Win al je Handig Hoe overleef je schoolspullen! Gids Gids Gids Gids Gids 2020 de brugklas? Lees de tips KEUZEGIDS VOOR LEERLINGEN IN GROEP 7/8 VAN HET BASISONDERWIJS EN HUN OUDERS VOGIDS cover-totaal 2020.indd 1 19-09-19 11:57 VOGIDS cover-totaal 2020.indd 2 2020.indd cover-totaal VOGIDS 19-09-19 11:57 19-09-19 VO GIDS VO WETENSCHAP WAT VOOR JOU? Kijk op pagina 52 (draai de gids om). Woon je in één of in de buurt van onderstaande plaatsen? regio jouw in scholen alle van zo’n foto? zo’n Lees dan meer over de scholen met een WON Academie op hun presentatiepagina’s. overzicht een met SchoolWijzer de voor Maak jij straks ook ook straks jij Maak Tip Draai je VO Gids om om Gids VO je Draai Kijk maar op pagina 76-77. 76-77. pagina op maar Kijk BERGEN OP ZOOM: RSG ‘t Rijks ALKMAAR: csg Jan Arentsz havo/atheneum/ dagen.
    [Show full text]
  • Utrecht Na De Reformatie De Bemuurde Weerd
    TUSSENTUSSEN ZWAANSTEEGZWAANSTEEG ENEN ACHTEROMACHTEROM Het Stegenboek van Utrecht Bert Poortman Straten en stegen circa 1820 © Bert Poortman, 2020 TUSSEN ZWAANSTEEG EN ACHTEROM Het Stegenboek van Utrecht Bert Poortman Inhoud Introductie 7 Het ontstaan van stegen 9 Kerkenstad Utrecht 12 Utrecht, de stad na 1122 20 Utrecht na de Reformatie 38 De negentiende eeuw 56 Van Woningwet 1901 tot Cityvorming 76 De stegen in mineur 100 Het herstel van de stegen 110 Het ontstaan van nieuwe stegen 120 Tussen Zwaansteeg en Achterom De waarde en beleving van stegen 128 Het Stegenboek van Utrecht Bevindingen bij meer dan 400 stegen 138 Tweede, gewijzigde en uitgebreide druk Stegen: wat brengt de toekomst? 146 3 Een uitgave van de Historische Vereniging Oud-Utrecht Voorblad Zwaansteeg (steeg 140) Voorblad binnen Zwaansteeg vanaf de Springweg in 1957, Literatuur 154 © Bert Poortman, 2021 foto G.J. Lauwers, HUA 74808 Bijlagen Register van verdwenen steegnamen in Utrecht 156 ISBN: 978 9 07 110899 0 Schutblad voor Straten en Stegen circa 1820 Stegenindex 158 Schutblad achter Stegenkaart 2021 Stegenkaart Utrecht 164 Stegenrapport Oude Stad Utrecht 165 Achterblad binnen Achterom in 1938-1942, HUA 51340 Index 166 www.oud-utrecht.nl Achterblad Achterom (steeg 234) Voorwoord De Commissie Cultureel Erfgoed van de Historische Vereniging Oud-Utrecht waakt over het behoud van het cultureel erfgoed van de stad. De ‘Werkgroep Stegen’ van deze commissie onderzocht alle stegen met als doel een evaluatie uit te voeren van de toestand van de kleinste wegen van de stad. Het onderzoek omvat de stad als weergegeven op de plattegrond uit 1832, de ‘Oude Stad’ met haar stegen, sloppen, achterommen en hoven.
    [Show full text]
  • Kromme Rijn En Langbroek Land Van Overgangen
    0217 TT 192-432 her.qxp_ 0405 chs 1-74 16-02-17 17:24 Pagina 234 Kromme Rijn en Langbroek 2 land van overgangen ‘Vruchtbare velden, groene weiden, met vee bezaaid, golvende korenakkers, donkere bosschen, tuinen, hofsteden, boomgaarden, lanen, heiden en heuvels in de verte, de blinkende wateren van de Wetering en de Kromme Rijn […] een rijk gestoffeerd panorama ligt daar voor ons.’ J. Craandijk, Wandelingen door Nederland, 1888. 0217 TT 192-432 her.qxp_ 0405 chs 1-74 16-02-17 17:24 Pagina 235 DEELGEBIEDEN – KROMME RIJN EN LANGBROEK 235 KARAKTERISTIEK HOOFDSTRUCTUUR Tussen twee landschappen slingert de onbedijkte Kromme Rijn. I De Kromme Rijn als meanderende, onbedijkte rivier met brede De rivier vormde de noordgrens van het Romeinse Rijk (Limes) oeverwallen en als Romeinse en vroegmiddeleeuwse transport- en was in de vroege middeleeuwen de transportader tussen de weg; handelsplaats Dorestad en de bisschopsstad Utrecht. I Het stroomruglandschap Kromme Rijngebied: Ten zuiden van de Kromme Rijn bevindt zich op de hogere – Gebogen restgeulen en wegenpatroon. fossiele stroomrugstelsels van de Rijn het oude akkerbouw gebied. – Dwarskaden. Kenmerkend zijn hier de verspreid gelegen hoeven met blokverka- – Hoge concentratie archeologische vindplaatsen. velingen op de stroomruggen. Bochtige rest geulen, wegenpatronen – Onregelmatige blok- en strookverkavelingen. en dwarskaden geven er een eigen structuur aan. Tussen Wijk bij – Brinkdorpen, verspreide boerderijen en kastelen (terreinen). Duurstede en Utrecht liggen in de binnenbochten van de Kromme – Wijk bij Duurstede als belangrijke historische stad. Rijn enkele vroegmiddeleeuwse brinkdorpen. De vele archeologi- I Het coulissenlandschap Langbroek met gradiënt naar Heuvel- sche vindplaatsen onderstrepen de intensieve bewoning die hier rug: cope-ontginningen, overgaand in besloten kampen, met al vroeg heeft plaats gevonden.
    [Show full text]
  • Schoon • Grachtwater Beter Alles Klaart Op • Stadskantoor • Dakterrassen • Gras ’S Nachts Taboe • Tuinen Kijken
    Bin nenstads krant Binnenstadskrant, 19e jaargang, nummer 3, zomer 2014 Schoon • Grachtwater beter Alles klaart op • Stadskantoor • Dakterrassen • Gras ’s nachts taboe • Tuinen kijken Dick Franssen Vooral jezelf zijn Colofon Mariaplaats verrast met verslavingskliniek De Binnenstadskrant is een Begin van een stukje uit de Binnenstadskrant van januari samen’ van de vroegere PvdA-burgemeester. onafhankelijke uitgave op initiatief Geheel onverwachts heeft de Bin- bijvoorbeeld een fysiotherapiepraktijk. 2006: ‘Ineens is de auto vol gezang: ‘Utrecht dat doen we Zo zou je het kunnen uitleggen: al zit de PvdA dan niet in het van bewonersgroepen, verschijnt vijf nenstad er een verslavingskliniek Op de website van CrisisCare staan keer per jaar en wordt gratis verspreid samen, Utrecht daar wil ik voor gaan’. college, het gedachtegoed is er nog volop aanwezig. in de Binnenstad. bij. Op 1 mei opende ex-verslaafde drie ‘testimonials’, van John, Ben en Timo, de middelste kleinzoon, zit sinds kort op een koor. Ofschoon, erg krachtig is de boodschap niet. Samen een stad Dick Trubendorffer op de Maria- Maurice (gefingeerde namen). John is Coördinator Samen met kinderen van andere koren zong hij laatst burge- doen, samen een stad maken, samen ergens voor gaan…. Dick Franssen plaats 23 de derde vestiging van het gelukt al zijn verslavingen onder meester Annie Brouwer toe, met een lied waarvoor ze zelf de het enige wat uit dit eigentijdse taalgebruik spreekt is de controle te krijgen en Ben en Maurice Redactie zijn GGZ CrisisCare, na Amsterdam tekst schreef.’ goede bedoeling om zoveel mogelijk mensen bij het beleid te Marijke Brunt en Tilburg. De buurt is achteraf zijn dankzij de behandeling van hun Jacqueline van Eimeren Tot zover dat oude stukje.
    [Show full text]
  • Meetpunt Amelisweerd De Kromme Rijn, Slagader Van Utrecht Veilige
    Water rond Utrecht Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zorgt voor De Kromme Rijn, Meetpunt Amelisweerd Nieuwe Hollandse Waterlinie voldoende water in de singels, grachten en sloten in en rond In 1867 kreeg de Kromme Rijn de rol van aanvoerkanaal van Utrecht. Dat doen de waterschappen al ruim 700 jaar. slagader van Utrecht water voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie en daardoor een De Kromme en de Vaartse Rijn en later het Merwedekanaal De Kromme Rijn is dé slagader van Utrecht. Het grootste deel waterafvoer Bij dit meetpunt wordt continu het debiet van de Kromme Rijn militaire functie. In drie weken kon het gebied oostelijk en zijn al eeuwenlang de belangrijkste “slagaders” voor de van het water in de Oudegracht en de singels stroomt hier langs gemeten: de hoeveelheid water die per seconde passeert. Dat noordelijk van Utrecht onder water worden gezet, om zo de Utrechtse stadsgrachten en de Vecht. De waterwegen waren Amelisweerd. Normaal gesproken passeert hier ruim 7 m3 water gebeurt met behulp van geluidsgolven die onder water, tussen vijand tegen te houden. Het Ministerie van Oorlog liet in Wijk transportaders en bron van drinkwater. Ook was de aanvoer per seconde, dat in Wijk bij Duurstede uit de Lek wordt ingelaten. de gele bollen, worden uitgezonden en weer ontvangen. Uit het een ‘inlaatwerk’ bouwen en in Cothen en Werkhoven stuwen van water cruciaal bij de verdediging van Utrecht en Hol- Maar als het flink regent loopt dat op tot wel 12 m3. Dan stroomt waterpeil en de stroomsnelheid wordt het debiet berekend. De en sluizen. Nog steeds speelt de Kromme Rijn een belangrijke land, in de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
    [Show full text]
  • Uva-DARE (Digital Academic Repository)
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Water's worth Urban society and subsidiarity in seventeenth-century Holland Foncke, M.E. Publication date 2021 Document Version Final published version License CC BY Link to publication Citation for published version (APA): Foncke, M. E. (2021). Water's worth: Urban society and subsidiarity in seventeenth-century Holland. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:06 Oct 2021 Water's worth Urban society and subsidiarity in seventeenth-century Holland Marianne Foncke Krommenie 2020 Copyright © 2020 by Marianne Foncke https://orcid.org/0000-0003-0545-3538 This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/. You can copy, redistribute, remix, transform or build upon the work under the following terms.
    [Show full text]
  • Rocks Around the Clock
    Town map Utrecht L Natural stone: today Multifaceted Dom Tower ld u e 21 c v a s s 29 n b a Many of the buildings described have been standing for centuries; not that Many different types of rock were used in J o l 17 w Kruisstr. N 30 e e Jans r the use of natural stone has died out. On the contrary, today we use rocks the original building of the Dom Tower 20 k rg 18 u Kerkhof denbu d Vre e Nobel- Mulderstr. that weren’t available in the Netherlands in ancient times and the Middle (1321-1384) and in later restoration works. straat - 5 t Nac tr. e- n t N hte s inr Jans- u a o - g M a b Ages. There are various reasons for this. For instance, it has become easier to White Portland limestone from England r M r u t e Kerkstr. b erstr dam s ld n broed w itple ga Rocks around e a m in a k l transport material across the world, whereas the use of some materials, such has been used in the 19th century for the 22 r S in of s . s h s t v erk A J r. dk t c Ou r 15 6 . as sandstone, is prohibited; others cannot be supplied. Twentieth-century base of the Tower. Above that, the outside h A 27 t c e h r t e 1325 S t r t a buildings, in particular, use a wide range of natural stone.
    [Show full text]
  • Hier Niet Mogelijk
    Kanokaart van Utrecht Door: Peter Kuiper Utrecht is een mooie stad om per kano of kajak te ontdekken. Op deze kanokaart (zie volgende 2 pagina’s) zijn alle kanotrajecten van de stad Utrecht bij elkaar gebracht. Sinds dit jaar (2020) is de Stadsbuitengracht (de ‘Singel’) weer helemaal rond: je kunt nu onder Hoog Catharijne door varen en oude resten van kasteel Vredenburg zien. De Oudegracht is mooi met zijn werven en werfkelders, maar ook de Biltse Grift en vooral de Minstroom brengen je door een mooi stuk van Utrecht. Op de Minstroom waan je je op het platteland, terwijl je toch midden in de stad bent. Helaas is de Minstroom aan de kant van de Stadsbuitengracht tijdelijk afgesloten wegens werkzaamheden. Overdragen is hier niet mogelijk. De Nieuwegracht is helaas in het midden afgesloten wegens langdurige renovatie. Toch is het zuidelijke deel nog steeds de moeite waard om doorheen te varen. Net als de Oudegracht heeft de Nieuwegracht de voor Utrecht karakteristieke werven, alleen is het er een stuk rustiger. Kijk op https://kanokaartutrecht.nl/stad.html voor actuele informatie. Behalve de Kromme Rijn (een aftakking van de Rijn, van Wijk bij Duurstede tot aan Utrecht) kent Utrecht nog drie andere ‘Rijnen’: de Vaartsche Rijn, de Oude Rijn en de Leidse Rijn. Deze zijn allemaal al vele eeuwen oud en zijn in het verleden gegraven omdat de oorspronkelijke Rijn niet meer bevaarbaar was. Het gebied rond de Munt en park Oog in Al, waar de Leidse Rijn het Merwedekanaal kruist, is een mooi deel van Utrecht! Over een aantal jaren kun je hier direct naartoe varen vanaf de Stadsbuitengracht, als de Leidse Rijn weer verbonden wordt met het centrum.
    [Show full text]
  • Hotspot-Monitor Gemeente Utrecht 2013-2017
    Hotspot-monitor gemeente Utrecht 2013-2017 Utrecht.nl Colofon Uitgave Informatievoorzieningen Interne Bedrijven Gemeente Utrecht 030 - 286 00 00 [email protected] In opdracht van Strategisch Informatieoverleg Gemeente Utrecht In samenwerking met Het Utrechts Archief Internet www.utrecht.nl Werkgroep Hotspots Versie 1.0 27 november 2018 Auteur: Frieda van der Heijden Redactie: Kaj van Vliet Hotspot-monitor gemeente Utrecht | 29 november 2018 2/138 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Overzicht van de hotspots 8 3 Beschrijvingen van de hotspots 11 3.1 2013-1. Diefstal monstrans Catharijneconvent 11 3.2 2013-2. Laatste koopvrije zondag 13 3.3 2013-3. Protest tegen verbreding A27 16 3.4 2013-4. Utrecht neemt afscheid van koningin Beatrix 19 3.5 2013-5. Ontruiming Ubica-panden 21 3.6 2013-6. Heropening Villa Jongerius 24 3.7 2013-7. Gratis wifi in de stad 27 3.8 2013-8. Sluiting prostitutiezones 29 3.9 2013-9. Uitvinder Broodje Mario overlijdt 32 3.10 2013-10. Sluiting markante Utrechtse familiebedrijven 34 3.11 2013-11. Kade Bemuurde Weerd Oostzijde ingestort 38 3.12 2013-12. Renovatie Domkerk met crowdfunding 40 3.13 2014-1. Opening Museum Oud Amelisweerd 43 3.14 2014-2. Opening DOMunder 46 3.15 2014-3. Opening TivoliVredenburg 49 3.16 2014-4. Opening Stadskantoor 52 3.17 2015-1. Instelling Milieuzone 54 3.18 2015-2. Vergeefs protest tegen rooms-katholieke kerksluitingen 58 3.19 2015-3. Start Tour de France in Utrecht 61 3.20 2015-4. Noodopvang van asielzoekers 65 3.21 2015-5. Onthulling Joods Monument Utrecht 68 3.22 2015-6.
    [Show full text]
  • Living Along the Limes
    Living along the Limes Landscape and settlement in the Lower Rhine Delta during Roman and Early Medieval times Leven aan de Limes Landschap en bewoning aan de Oude Rijn tijdens de Romeinse Tijd en Vroege Middeleeuwen (met een samenvatting in het Nederlands) Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit Utrecht op gezag van de rector magnificus, prof. dr. G.J. van der Zwaan, ingevolge het besluit van het college voor promoties in het openbaar te verdedigen op woensdag 4 oktober 2017 des middags te 14.30 uur door Marieke van Dinter geboren op 23 augustus 1970 te Uden Promotoren: Prof.dr. Hans Middelkoop Prof.dr. Esther Jansma Copromotor: Dr. Wim Hoek Utrecht Studies in Earth Sciences 135 Living along the Limes Landscape and settlement in the Lower Rhine Delta during Roman and Early Medieval times Marieke van Dinter Utrecht 2017 Examination committee Prof. dr. Marc Macklin Aberystwyth University Prof. dr. Hans Renes Free University Amsterdam Prof. dr. Sebastian Sommer Bayerisches Landesamt für Denkmalpfleg Prof. dr. Theo Spek Groningen University Dr. Rien Polak Radboud University ISBN 978-90-6266-478-8 Copyright © 2017 Marieke van Dinter Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced in any form, by print or photo print, microfilm or any other means, without written permission by the publishers.
    [Show full text]
  • CENTROS DE SECUNDARIA Provincia
    CENTROS DE SECUNDARIA Provincia - BRABANTE SEPTENTRIONAL 1. Mencia de Mendoza Lyceum 2. Stedelijk Gymnasium Breda Mendelssohnlaan 1 Nassausingel 7 4837 CV Breda 4811 DE Breda 076 - 5601350 076 - 5225040 [email protected] [email protected] mencia.mwp.nl www.gymnasiumbreda.nl Nivel: HAVO, VWO Nivel: VWO 3. Sint-Janslyceum 4. Sint Joriscollege Sweelinckplein 3 Roostenlaan 296 5216 EG Den Bosch 5644 BS Eindhoven 073 - 6154780 040 - 2116090 [email protected] [email protected] www.sjl.nl www.sintjoricollege.info Nivel: VWO HAVO Nivel: HAVO, VWO 5. Gymnasium Bernrode 6. Carolus Borromeus College Abdijstraat 36 Gasthuisstraat 79 5473 AG Heeswijk-Dinther 5708 HJ Helmond 0413 - 291342 0492 - 522150 [email protected] [email protected] www.bernrode.nl www.carolus.nl Nivel: VWO Nivel: VWO 7. Dr.-Knippenbergcollege 8. Jan van Brabant College Nachtegaallaan 40 Molenstraat 191 5702 KN Helmond 5701 KD Helmond 0492 - 597587 0492 - 522287 [email protected] [email protected] www.drknippenbergcollege.nl www.janvanbrabant.nl Nivel: VWO Nivel: HAVO, VWO 9. Alberdingk Thijm Mavo 10. Frencken College Van Linschotenlaan 503 Slotlaan 40 1212 GG Hilversum 4902 AE Oosterhout 035 - 6460088 0162 - 426355 [email protected] [email protected] www.atscholen.nl www.frencken-college.nl Nivel: VMBO Nivel: VWO 11. Het Hooghuis, 12. Gertrudis College locatie Titus Brandsmalyceum Molenstraat 30 Bovendonk 115 5341 GD Oss 4707 ZH Roosendaal 0412 - 224180 0165 - 537552 [email protected] [email protected] www.hethooghuis.nl www.gertrudis.nl Nivel: VWO HAVO Nivel: VWO 13. Norbertus College 14. 2College Ruiven Lyceumlaan 10 Wandelboslaan 1 4702 XG Roosendaal 5042 PA Tilburg 0165 - 557744 013 - 4670952 [email protected] [email protected] www.norbertuscollege.nl www.2college.nl Nivel: HAVO, VWO Nivel: VMBO 15.
    [Show full text]
  • Touristic Highlights
    Touristic highlights Utrecht is the capital and most populous city in the Dutch province of Utrecht, located in the middle of the Netherlands and the fourth largest city. Due to its central position within the country and its location on the banks of the river Rhine, it is an important transport hub for both rail and road transport, not only nowadays but also in the past. Although there is some evidence of earlier inhabitation in the region of Utrecht, dating back to the Stone Age (app. 2200 BCE) and settling in the Bronze Age (app. 1800–800 BCE), the founding date of the city is usually related to the construction of a Roman fortification, probably built in around 50 CE. Utrecht became an important trade center, and in 1122 Henry V granted city rights to it. Utrecht's ancient city centre features many buildings and structures several dating as far back as the High Middle Ages. It has been the religious centre of the Netherlands since the 8th century and hosts today the largest university of the Netherlands. After Amsterdam Utrecht has the second highest number of cultural events in the Netherlands. More information about the city, sightseeing highlights or events can be found on websites listed below and on the official websites of the mentioned attractions. Please note: The following information is taken and/or modified from these sites. Information is checked carefully, but without guarantee! General information about Utrecht: https://en.wikipedia.org/wiki/Utrecht http://www.visit-utrecht.com/en/ http://www.inyourpocket.com/Utrecht/ Selection of attractions St.
    [Show full text]