PARTNEREM WYDANIA JEST / MASOVIA MASOVIA / MODLIN - MODLIN AIRPORT MAGAZINE AIRPORT MODLIN - MAGAZYN MAZOWIECKIEGOLOTNICZEGO PORTU WARSZAWA WARSZAWA

TAKE YOUR FREE COPY airport-free-wifi JUSTYNA STECZKOWSKA 10 / 2015 (25)

16 NAWIGACJA / NAVIGATION

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: Ewa GiL, Łukasz Urbański WYDAWCA / PUBLISHER anywhere.pl ul. Kościuszki 61, 81-703 Sopot e-mail: [email protected] tel.: 58 719 23 25; fax: 58 719 39 20

LOTNISKOWA PLATFORMA MEDIALNA www.anywhere.pl TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER www.facebook.com/anywherepl 20 www.twitter.com/anywherepl Justyna Steczkowska: Jak śliwka w kompot www.instagram.com/anywhere.pl Justyna Steczkowska: In a pickle www.linkedin.com/company/anywhere-pl

WYDAWCA: WŁAŚCIWY KURS / RIGHT PATH Marcin Ranuszkiewicz 28 Indie to milczenie REDAKTOR NACZELNY: India is silence Jakub Milszewski

DYREKTOR ARTYSTYCZNY: Michał Witucki

PROJEKTANT GRAFICZNY: Katarzyna Gnacińska

TŁUMACZENIE: Paulina Chojnowska, Stanisław Sipowicz, Piotr Andrzejewski

ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Sylwia Gutowska, Agnieszka Mróz, Katarzyna Szewczyk, Mateusz Kołos Grzegorz Kapla

DZIAŁ REKLAMY: Dagmara Zielińska ([email protected]) Iwona Szczykowska GUST / TA STE 36 46 WYWIAD / INTERVIEW ([email protected]) Trzy dni z Tatrami Jak sprzedawca z butiku Katarzyna Świacka Three days with the Tatra Mountains A boutique salesman ([email protected]) Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów MODA / FASHION i materiałów redakcyjnych oraz nie ponosi od- 70 powiedzialności za treść nadesłanych ogłoszeń Wild wild west reklamowych. Redakcja zastrzega sobie prawo Wild wild west do redagowania i skracania tekstów.

WSPÓŁPRACA: 79

PORT LOTNICZY / AIRPORT NA ZLECENIE / AT REQUEST 92 Stuknęło nam 5 milionów! There is a 5 million of us!

MAZOWIECKI PORT LOTNICZY NASZ MAGAZYN MONITOROWANY WARSZAWA-MODLIN SP. Z O.O. PARTNERZY / PARTNERS JEST PRZEZ INSTYTUT MONITOROWANIA MEDIÓW ul. gen. Wiktora Thommee 1a 05-102 Nowy Dwór Mazowiecki www.modlinairport.pl

18 AUTORZY / AUTHORS

NASI AUTORZY

JACEK GRZEGORZ DR ONUR MATEUSZ KATARZYNA MAŁGORZATA ROZENEK KAPLA COBANLI KUSZNIEREWICZ ZDANOWICZ MARCZEWSKA Jest aktorem Żyje z pisania. A żyć Człowiek pracy, Człowiek pracy, Od 2012 roku Coach, Trener, Life i prezenterem z tego, co się lubi, gdańszczanin gdańszczanin pracuje w TVN24. designer Specjalizuje telewizyjnym, czyli to dar. Bardziej od z wyboru. Chodź z wyboru. Chodź W CV ma też „Gazetę się w projektowaniu na wrażeniu się zna. pisania lubi tylko większość zna go większość zna go Wyborczą” Polskie myślenia w biznesie A jak się na czymś spotykać ludzi. No jako żeglarza i Mi- jako żeglarza i Mi- Radio PiK, Radio , kulturze i sztuce. zna, to tego uczy i lubi być w drodze, strza Olimpijskiego, strza Olimpijskiego, Gra, Polsat i Polsat Mówi prosto z serca – jest ekspertem kupować płyty to ma w rękawie to ma w rękawie News. Lubi kawę Interesują ją nowe zarządzania wize- w sklepie z płytami jeszcze kilka asów. jeszcze kilka asów. i rozmowy. Nie technologie oraz runkiem, prowadzi a nie w sieci, pomi- Jest biznesmenem, Jest biznesmenem, kończy na jednym najnowsza wiedza szkolenia z zakresu dorową i kabriolety. społecznikiem, społecznikiem, pytaniu, ale unika o ludzkim mózgu. relacji biznesowych, Kiedyś, dzięki prezesem Fundacji prezesem Fundacji ludzi, którzy mówią Jest pomysłodaw- technik wpływu dwojgu mądrym Gdańskiej, prowadzi Gdańskiej, prowadzi bez końca. Jest też czynią i wspólniczką i antymanipulacyj- ludziom pojął, że nie szkolenia i wykłady szkolenia i wykłady uzależniona od Barberian– barber- nych. Doradza wielu trzeba pisać tylko motywacyjne. Na motywacyjne. Na newsa i książek. shopu Nergala oraz managerom najwyż- o polityce. Że można dodatek gra w golfa dodatek gra w golfa Nie lubi marnować LABlife -pierwszego szego szczebla. pisać o świecie. i w dalszym ciągu i w dalszym ciągu czasu i brzydzi się w Polsce lifestylowe- Czyli nie da się go pływa, pomimo cho- pływa, pomimo cho- plotami. go miejsca, w którym owinąć wokół palca. ENGLISH roby morskiej. Nie roby morskiej. Nie można nauczyć Kiedy nie gra na narzeka na nudę. narzeka na nudę. ENGLISH się projektowania planie to gra w golfa. He lives by writing. myślenia. And living by what ENGLISH ENGLISH Has been working ENGLISH you love is a gift. in TVN24 since ENGLISH The only thing he Undisputed autho- A working man and 2012. She has also He is an actor and likes more than rity in the world of a citizen of Gdansk Gazeta Wyborcza, A coach, trainer a TV presenter so writing is meeting design. Holding MA by choice. Most of us Polskie Radio PiK, and life designer. he knows how to other people. He in Economics and know him as a sailor Radio Gra, Polsat She specializes in impress others. And also likes being on PhD in Design, he and an Olympic and Polsat News thinking design in when he knows so- the road, buying teaches Industrial Champion, but he in her résumé. She business, art and mething, he teaches albums in stores Design at Poli- has several more likes coffee and culture. She speaks it: he is an image (not online), tomato tecnico di Milano aces up his sleeve. conversations. She from the bottom management expert soup and conver- University. He runs He is a business- does not end on of her heart. She is and instructor in tibles. Two wise OMC design studio man, a social acti- one question but interested in new business relations people once helped in Como, Italy, is vist and the CEO of avoids people who technologies and the and influence and him understand that a Secretary of Inter- Gdansk Foundation. never stop talking. recent knowledge anti-manipulation you do not have to national Association He offers training She is addicted to of human brain. techniques. He advi- write about politics. of Designers and courses and gives news and books. The originator ses many top mana- You can write about holds coordinator motivational lec- She does not like and co-owner of gers. So he cannot the world. position at A’Design tures. Moreover, he wasting time and is Barberian, Nergal’s be twisted around Award&Competition. plays golf and conti- disgusted by gossip. barber shop, and one’s finger. When he FOT. MAT. PR A SOWE nues to swim in spite LABlife, the first does not play on set, of his seasickness. FOT. MONIKA SZAŁEK Polish lifestyle place he plays golf. FOT. MAT. PR A SOWE He is never bored. where one can learn thinking design. FOT. MONIKA SZAŁEK FOT. SYLWESTER CISZEK FOT. MONIKA SZAŁEK AUTORZY / AUTHORS 19

ANYWHERE.PL

KAMIL ANNA WOJCIECH JAKUB JAROSŁAW MONIKA SADKOWSKI NAZAROWICZ KUCZOK MILSZEWSKI KUŹNIAR SZAŁEK Jego konikiem jest Słabość do Pisarz, scenarzysta, Redaktor naczel- Trudno go zamknąć Fotografka, artyst- kuchnia japońska, samochodów ma grotołaz, felietoni- ny. Pisze głównie w jednym słowie. ka, pasjonat, osoba którą ubóstwia zaszytą w głowie, bo sta, fan piłki nożnej. o muzyce i turystyce, Człowiek emocja. zafascynowana i wznosi na piede- serca nie ma – jest Laureat Nagrody o tym pierwszym Za własne zdanie ludźmi, twarzami, stały. Nie z jednego turbosprężarka. Literackiej Nike. również na blogu nosi w plecaku tony pozami, życiem ale pieca jadał chleb, Tata uparcie karmił Człowiek o wielu pa- 140db.pl. Kiedyś zo- hejterów. Ale tutaj zawsze z człowie- podróżując u boku ją bezcenną wiedzą, sjach. Z nami będzie stanie gwiazdą roc- w wiecznej podróży, kiem na pierwszym Roberta Makło- sadzał za kierow- dzielił się tą filmową, ka, ale póki co śpie- daleko od nich. planie. Po ukoń- wicza, zaglądając nicą samochodu co miesiąc polecając wa w chórze. Poza Założył goforworld. czeniu trzydziestki w zakamarki miejsc jeszcze zanim wsia- jeden obraz wart tym fan komiksów com żeby nie pokazała, że swoje zakazanych dla dła na rower. Dziś obejrzenia. i kolekcjoner płyt. oszaleć na ekranie. życie można zmie- zwykłego śmier- pociąga ją wszystko, Z wykształcenia Od Syberii przez nić w dowolnym telnika. Kulinarny co ma cztery koła, ENGLISH kulturoznawca, ale Grenlandię, Kanadę momencie, Skoń- obieżyświat i poszu- a każdy z samocho- niech to zostanie po Brazylię. Jedyne czyła Warszawską kiwacz intensyw- dów darzy wielkim A writer, screenwri- między nami. skuteczne lekarstwo Szkołę Filmową nych smaków. uczuciem. Autorka ter, caver, columnist na pośpiech - szycie i od kilku lat oddaje Współzałożyciel bloga „Panie wiozą and soccer fan. ENGLISH wypraw na miarę. się wyłącznie Akademii Kulinarnej Panów”: www. A winner of the Nike fotografowaniu. Fumenti w Gdańsku paniewiozapanow.pl. Literary Award. The chief editor. He ENGLISH . A man of many pas- writes mainly about ENGLISH ENGLISH ENGLISH sions. He will share music and tourism, It is difficult to one of them with us also on the blog describe him in one A photographer and He adores Japanese She has a weakness recommending one 140db.pl in the case word. An emotion- artist fascinated cuisine, his hobby for cars instilled in picture worth seeing of the former. One -man. He carries with people, faces, horse, and puts it on her head, because every month. day he will become tonnes of haters in poses and life – a pedestal. Travel- she does not have a rock star, but for his backpack for always with man ling together with a heart but a turbo- FOT. MONIKA SZAŁEK the time being he having his own opi- in the foreground. Robert Makłowicz, charger instead. Her sings in a choir. nions. But here he is In her thirties, she a famous Polish cu- dad was stubbornly A cartoon fan and always on the road, proved that one can linary critic, he has feeding her with collector of records. far away from all of change their lives learned which side priceless knowledge A culture expert by them. He created at any moment. She the bread is buttered and seating her education, but this is goforworld.com to finished the Warsaw looking into corners behind the steering between you and me. avoid going crazy Film School and for of places inacces- wheel even before on the screen. From several years has sible to an ordinary she mounted a bike. FOT. MONIKA SZAŁEK Siberia through been devoted solely man in the street. He Today everything Greenland and Ca- to photography. is a culinary globe- with four wheels nada to Brazil. The trotter, a taste hunter attracts her, and only effective cure FOT. MAT PR A SOWE and the co-founder she feels strong for hurry: tailoring of the Fumenti affection for each expeditions. Culinary Academy car. The author of in Gdansk. a blog entitled Panie FOT. SYLWESTER CISZEK wiozą Panów: www. FOT. JOANNA OGÓREK paniewiozapanow.pl . FOT. MAT. PR A SOWE

LOTNISKOWA PLATFORMA MEDIALNA 20 TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER ENGLISH TEXT STARTS AT PAG E 24 JAK ŚLIWKA W KOMPOT

Justyna Steczkowska w ostatniej chwili zeskoczyła z konia, kiedy porywał ją cygański książę. Uznała, że woli jednak swoje życie. Na szczęście dla nas!

JAKUB MILSZEWSKI EWA GIL, ŁUKASZ URBAŃSKI

WYDAJESZ WŁAŚNIE ALBUM „I NA CO mi jej wydanie. Przesłuchałam te utwory MI TO BYŁO?”. WIĘC NA CO CI TO BYŁO? jeszcze w starych wersjach i zakochałam Moim założeniem od samego początku, się w nich. A potem, jak Roman Koła- odkąd w ogóle zaczęłam się zajmować kowski dopisał do nich teksty, a Mateusz muzyką, było rozwijanie się. Najważniejsze Pospieszalski z Voo Voo napisał na nowo dla mnie jako artysty było i będzie szuka- aranżacje to po prostu padłam na kolana nie nowych form wyrażenia siebie przez i powiedziałam, że to jest to, co abso- muzykę. Jak pewnie zauważyłeś, jeśli lutnie chcę zrobić, bo to będzie ważny trochę śledzisz moje muzyczne dokonania, krok dla mnie jako człowieka i artysty. przez 20 lat ciągle się zmieniam i ciągle Na takiej samej zasadzie potraktowałam jestem inna. Trudno mnie złapać i zakwali- projekt cygański, z którym zgłosił się do fikować do jednego gatunku muzyki. mnie Grzegorz Brzozowicz, dobry duch całego przedsięwzięcia, który wycho- TO PRAWDA. ALE CIĄGLE JESTEŚ wał się w Serbii, zna tamtejszą muzykę, JUSTYNĄ STECZKOWSKĄ. kocha, rozumie, świetnie zna ten język. Tego się nie da uniknąć, głosu nie zmie- Dwa lata mnie do tego namawiał. Podobał nię. Ale nowych form wyrazu szukam mi się ten pomysł ale nie miałam na to cały czas. Nagrałam kiedyś przepiękną po prostu czasu. Nagrywałam „Animę”, płytę „Alkimja”. Do tej pory moje płyty byłam jurorem w „The Voice of Poland” zawierały moje kompozycje, bo sama i dopiero co urodziłam małą dziewczynkę. pisałam piosenki przynajmniej w 90%. Aż w końcu usiadłam do tego, wysłucha- Na niektóre z nich napisałam też teksty. łam, pojechałam do Serbii poznać tych A jeśli chodzi o album „Alkimja” to nie ludzi, poczuć ten klimat. I wpadłam jak była moja muzyka – ktoś zaproponował śliwka w kompot (śmiech). TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER 22 tych ludzi, zobaczyć jak to wszystko wygląda, poczuć ten klimat. Wcześniej bywałam tylko w okolicach, głownie w Chorwacji, która jest niezwykle uro- Serbscy Cyganie są bardzo serdeczni, zabawni, uroczy. kliwym miejscem. Ta muzyka ma taką energię, że niemożliwością jest nie wpaść w taneczny szał! Po bardzo melancholijnej, wzruszającej PASOWAŁAŚ DO TEJ SERBII? „Animie” opowiadającej o człowieku w kontekście wszechświata, WYOBRAŻASZ SOBIE, ŻE MOGŁABYŚ potrzebowałam wyraźnej zmiany energii. Koloru, ruchu, tańca! TAM ZAMIESZKAĆ? Teraz nie mogę doczekać się pierwszego koncertu, który już W ogóle nie wyobrażam sobie, że mogłabym 8 listopada w Krakowie. mieszkać gdzie indziej, niż w Polsce, a już na pewno nie przez najbliższe 30 lat. CIĄGNĘŁO CIĘ WCZEŚNIEJ DO BAŁKAŃSKICH KLIMATÓW? Kocham swój kraj. Ma w sobie wiele Byłam na kilku takich serbskich koncertach. Festiwal w Guczy jest niedoskonałości, jak każdy, ale dla mnie fantastyczny! Jest w tym tak niezwykła pierwotna siła. Na co dzień Polska to ludzie. Nie wiem czy na co może nie słuchałam takiej muzyki, bo na świecie jest dużo kolo- dzień potrafiłabym odnaleźć się w innej rowych dźwięków, ale koncerty uwielbiam. Na żywo muzyka ma mentalności. Tu mam swoją rodzinę, wielką siłę. Zawsze jest szał! To niesie. Poza tym Filip Łobodziński przyjaciół, chętnie tu wracam po koncer- napisał bardzo dobre teksty, dzięki nim płyta ma dodatkowy atut tach i trasach. Być może na emeryturę w postaci dobrego pióra. przeniosę się do jakiegoś ciepłego kraju, NA CO DZIEŃ MOŻE NIE SŁUCHAŁAM „Wszechmogący” to praw- bo jedyna rzecz, jakiej mi u nas brakuje, TAKIEJ MUZYKI, BO NA ŚWIECIE JEST dziwe mistrzostwo! Głęboko to słońce. Natomiast jako muzykowi było poruszający tekst, którego mi w Serbii bardzo fajnie. Cygańskie ryt- DUŻO KOLOROWYCH DŹWIĘKÓW, nie sposób zapomnieć… my, kolorowe tabory, wróżby, to wszystko ALE KONCERTY UWIELBIAM. NA rozpala wyobraźnię – to zupełnie inna PREMIERA PŁYTY ZOSTAŁA ŻYWO MUZYKA MA WIELKĄ SIŁĘ. społeczność i inne zasady życia. Jest ZAPLANOWANA NA 22 w tym pewnego rodzaju wolność, której ZAWSZE JEST SZAŁ! TO NIESIE. PAŹDZIERNIKA. CZY TO większość Europejczyków nie rozu- POZA TYM FILIP ŁOBODZIŃSKI NIE JEST O JAKIEŚ TRZY mie i którą nie do końca zna. Jesteśmy NAPISAŁ BARDZO DOBRE TEKSTY, MIESIĄCE ZA PÓŹNO JAK przywiązani do materii, każdy ma jakiś NA POLSKI RYNEK? TO DZIĘKI NIM PŁYTA MA DODATKOWY dom, samochód, rodzinę i dba o to i to jest SĄ PRZECIEŻ SKOCZNE piękne! Cyganie są w nieustannym ruchu, ATUT W POSTACI DOBREGO PIÓRA. LETNIE RYTMY. wolni, może bardziej niż my, ale trudno „WSZECHMOGĄCY” TO PRAWDZIWE Wydaje mi się, że na dobrą to ocenić. Zawsze kiedy spotykałam się MISTRZOSTWO! GŁĘBOKO muzykę nigdy nie jest za z Cyganami nawet tutaj w Polsce, późno. Poza tym jedziemy bo byłam kilka razy na ich festiwalu, a raz PORUSZAJĄCY TEKST, KTÓREGO NIE w trasę, która będzie trwała go nawet prowadziłam, byłam zauroczo- SPOSÓB ZAPOMNIEĆ… od 8 listopada do 2016 roku. na kolorami ich życia. To coś tak zupełnie innego niż nasze zasady. A już najfajniej- NIE JEST W POLSCE TAK, sze były te wszystkie historie o roman- ŻE JAK ZACZYNA PADAĆ DESZCZ, NA CHODNIKACH LEŻĄ sach, wróżbach, zdradach – wszystko to KASZTANY I LIŚCIE, TO MY ZWIESZAMY NOS NA KWINTĘ barwne i takie inne. Doskonała inspiracja I SZUKAMY MUZYKI ADEKWATNEJ DO NASTROJU? do tworzenia! Dla koloru muzyki i arty- Myślę, że właśnie w tej jesiennej melancholii potrzebujemy zmu to fantastyczne. I moja trasa koncer- energii i koloru! Jak brakuje słońca jestem tak dobita pogodą, towa właśnie taka będzie. Barwna, bo to że niezbędna jest dla mnie harmonia pomiędzy ciemnością będzie olbrzymie show. Na scenie prawie a światłem (śmiech). Kocham chwilę melancholii i ten spokojny 20 osób! Cygańska orkiestra, tancerze, ja, stan zapadania się w siebie, ale nie smutek, choć niewątpliwie mój zespół. Do tego scenografia: wielki jest ważną częścią naszego rozwoju. stół, przy którym odbywa się całe cygań- skie wesele. Cały koncert to w ogóle takie MÓWISZ, ŻE KOCHASZ MELANCHOLIĘ, W TWOJEJ MUZYCE szalone wesele, ale też piękne ballady FAKTYCZNIE TEŻ TO SŁYCHAĆ. ALE ZOBACZ: ROZMAWIAMY i zemsta, bo ktoś kogoś zdradził, ożenił SOBIE, A TY CAŁY CZAS SIĘ ŚMIEJESZ. GDZIE TA się nie z tą, której obiecał, ta go zabiła, MELANCHOLIA? leci krew i łzy. Naprawdę warto zobaczyć Kocham śmiech, radosnych ludzi, energię życia. Dlatego to na żywo – będzie widać potencjał tej uwielbiam chodzić na koncerty, jak również je grać! Jak tylko muzyki i energii, którą ze sobą niesie. przyjeżdża ktoś kogo kocham i sama nie gram to natychmiast jadę. Nie ma żadnej lepszej formy poznania artysty jak przez ILU CYGAŃSKICH KSIĄŻĄT CHCIAŁO koncert właśnie. Wtedy widać doskonale, czy jest charyzma- CIĘ PORWAĆ? tyczny, kocha ludzi, swoją pracę i jest tym, o czym śpiewa. (śmiech) Fakt, dwa razy Cyganie chcieli mnie porwać. Kiedyś cygański król nama- WRÓĆMY DO BARDZIEJ SŁONECZNYCH TEMATÓW. BYŁAŚ wiał mnie, żebym ożeniła się z jego synem. W SERBII KIEDYŚ PRZED TĄ WIZYTĄ, KTÓRĄ WYKONAŁAŚ „Ale przecież on ma żonę!” wykrzyknęłam JUŻ W KONTEKŚCIE PŁYTY? z uśmiechem. „No i co z tego? Przecież Nie. To była moja pierwsza wizyta. Pojechałam poznać może mieć dwie!” (śmiech). TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER 23 TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER 24 mentował album, mówił, że fajnie zrobiona, że był zaciekawiony. Cieszyliśmy się ze spotkania, bo na co dzień mnóstwo spraw zwala się na głowę – on miał troje dzieci, ja też już byłam mężatką i urodziłam dziecko... Doszliśmy wtedy do wniosku, że powinni- śmy znowu coś fajnego stworzyć. Niestety nie zdążyliśmy…

ZOBACZ: 15 PŁY T, 20 L AT FENOMENALNEJ KARIERY, SUKCESY, ROZPOZNAWALNOŚĆ, DUŻO RÓŻNORODNEJ MUZYKI. POMIMO TEGO, ŻE TO CIĘŻKI KAWAŁEK CHLEBA TO KIEDY ROZMAWIAMY TY SIĘ ŚMIEJESZ, JESTEŚ PEŁNA ENTUZJAZMU I TAK DALEJ. SKĄD TY BIERZESZ TEN POWER? Z muzyki i szczęśliwego życia! Jestem mamą, kochaną i kochającą żoną, ko- cham życie takie jakie jest, bez pretensji i roszczeń. Jesteś żonaty, masz dzieci?

JESZCZE NIE. Jak będziesz to w pełni zrozumiesz o czym mówię. Ta słodka mała istotka, która pojawia się na świecie, staje się najważ- niejszym elementem i wszystko obraca się wokół niej. Jesteśmy wtedy jak Ziemia, któ- Z GRZEGORZEM SPOTKAŁAM SIĘ A TEN DRUGI RAZ? ra krąży wokół Słońca. Wszystko zmienia PO RAZ PIERWSZY KIEDY BYŁAM Umówmy się, że w ostatniej chwili się na lepsze, chociaż bycie rodzicem nie MŁODĄ DZIEWCZYNĄ. ZANIOSŁAM zeskoczyłam z konia. Pomyślałam, jest rzeczą łatwą. Staram się, żeby rodzina że cygańskie życie jest fajne, ale wolę była najważniejszym elementem naszego MU SWOJE PIOSENKI, KTÓRE ON swoje (śmiech). życia i na tym polu naprawdę jest wszystko MIAŁ WYPRODUKOWAĆ. WYDAJE fajnie. Dzięki temu jestem bardziej otwarta, CHCĘ CIĘ ZAPYTAĆ O JESZCZE MI SIĘ, ŻE TO BYŁ TAKI MOMENT chętna do pracy i nowych wyzwań i bar- JEDNĄ TWOJĄ KOLABORACJĘ. TYM dziej kreatywna. Nie napędza mnie smutek W NASZYCH ŻYCIACH, ŻE BARDZO RAZEM CHODZI O KOLABORACJĘ i rozpacz, ale harmonia i miłość w życiu. SIEBIE POTRZEBOWALIŚMY NAWET SPRZED LAT, ALE BARDZO WAŻNĄ O TYM NIE WIEDZĄC. GRZEGORZ DLA POLSKIEJ MUZYKI ROZRYW- KOWEJ Z OSOBĄ, KTÓRA BYŁA ENGLISH PRZECHODZIŁ ZMIANY W ŻYCIU RÓWNIEŻ DLA NIEJ BARDZO WAŻNA. IN A PICKLE OSOBISTYM I MUZYCZNYM, Grześ Ciechowski. Justyna Steczkowska managed to get off SZUKAŁ NOWYCH FORM WYRAZU, CO NOWEGO ZOSTAŁO W TOBIE PO the horse when a Gypsy prince was kidnap- BYŁ FANTASTYCZNYM ARTYSTĄ PRACY Z NIM? ping her. She decided that she preferred her life. Good for us! I DOSKONAŁYM PRODUCENTEM, Z Grzegorzem spotkałam się po raz ROZUMIAŁ INNYCH LUDZI. pierwszy kiedy byłam młodą dziew- YOU’VE JUST RELEASED YOUR NEW czyną. Zaniosłam mu swoje piosenki, ALBUM, “I NA CO MI TO BYŁO?” (“DID które on miał wyprodukować. Wydaje mi się, że to był taki moment I NEED ALL THAT?”). SO, DID YOU NEED w naszych życiach, że bardzo siebie potrzebowaliśmy nawet o tym ALL THAT? nie wiedząc. Grzegorz przechodził zmiany w życiu osobistym I assumed from the very beginning of i muzycznym, szukał nowych form wyrazu, był fantastycznym my musical career that I would develop, artystą i doskonałym producentem, rozumiał innych ludzi. Potrafił progress. For me as an artists the crucial do ich kreatywności dołożyć swoją i połączyć te dwa żywioły thing was to search for new ways of w jedną całość. Potrzebowałam właśnie takiego producenta. Jemu expressing myself through music. As zaś potrzebny był artysta, z którym miał szansę zrobić dobrą płytę you probably have noticed if you follow i pokazać jak wielki talent producencki posiada, bo to rzadkość. I to my musical achievements just a bit, for się udało. Oboje odnieśliśmy wielki sukces. Zgarnęliśmy wszystkie the past 20 years I have been constantly możliwe nagrody. Zaprzyjaźniliśmy się też jako ludzie, nagraliśmy changing. It’s hard to pigeonhole me kolejną płytę. Bardzo polubiłam Grzegorza, jego rodzinę, jego within one music genre. dzieci, świetnie się u nich czułam. Byłam mu bardzo wdzięczna, że mogłam liczyć na jego życzliwość i wiedzę w skomplikowanym IT’S TRUE. BUT YOU’RE STILL JUSTYNA świecie show biznesu, w którym nie ma stałych zasad. Niedługo STECZKOWSKA. przed jego śmiercią spotkaliśmy się w ZAIKS-ie po tym, jak wyda- It something I can’t change, I can’t change łam płytę „Dzień i noc”, czyli pierwszą płytę bez niego. Komple- my voice. But I’m constantly looking for new TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER ways of expression. I once recorded “’Alkim- 25 ja”, a beautiful album. Up until that time my albums consisted of my original pieces, as I had written my songs in at least 90%. But when it comes to this album, it wasn’t my rage! After the melancholic, touching “Anima” that is about a man in music; someone offered me to publish it. the context of the universe, I needed a change of energy. I needed I went through all the tracks in their original colour, movement, dancing! Now I can’t wait to play the first concert, versions, and fell in love with them. And on November 8 in Kraków. then, when Roman Kołakowski added lyrics, and Mateusz Pospieszalski from Voo HAVE YOU EVER BEEN DRAWN TO THE BALKANS BEFORE? Voo made new arrangements of the songs, I went to several Serbian festivals. One in Guca is fantastic! There I just was on my knees, and said that it was is this amazing, primordial strength in it. I may not have listened to what I absolutely wanted to do, because it this kind of music before on a daily basis as there are many colour- would be an important step for me as an ful sounds in the world, but I just love the concerts. Live music has artist and as a human being. I had the same great power, and there’s always the frenzy! It keeps you going. Be- approach when it came to the gypsy project. sides, Filip Łobodziński has written great lyrics, which adds another Grzegorz Brzozowski, who contacted me asset to this album. “Wszechmogący” (“Almighty”) is a real mastery! with this project, the good spirit of the entire A deeply moving text that you can’t forget... enterprise, who was raised in Serbia, knows the local music, loves, understands, and OCTOBER 22 IS THE DATE OF THE OFFICIAL PREMIERE. perfectly knows the language. It took him ISN’T THAT SOME THREE MONTHS TOO LATE WHEN IT two years to convince me. I liked the idea, but COMES TO THE POLISH MARKET? THOSE ARE, AFTER ALL, I simply didn’t have the time. I recorded “Anima”, SUMMER RHYTHMS. was part of the jury in “The Voice of Poland”, I think it’s never too late for good music. And, we’re going on tour and I had just given birth to a baby girl. Finally, from November, 8, 2016. I sat down, listened to it, and wend to Serbia to meet all those people, and feel the atmosphere. ISN’T IT LIKE THIS IN POLAND THAT WHEN IT STARTS And I know I was in a pickle (laughter). Serbian RAINING, CHESTNUTS AND LEAVES ARE IN THE PAVEMENTS, Gypsies are very open-hearted, funny, and WE IMMEDIATELY BEGIN FEELING BLUE, AND LOOK FOR charming. Their music has the power that MUSIC THAT FITS OUR MOOD? doesn’t allow you not to enter a dancing I think that this autumn melancholy needs energy and colour! 26 TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER

JUSTYNA STECZKOWSKA Najsłynniejsza reprezentantka muzycznej rodziny, jedna z najpopularniejszych i najbardziej charakterystycznych polskich wokalistek. Napisała, nagrała i wylansowała If there’s not enough sun I’m feeling so down that I need dziesiątki hitów. Muzyka nie ma dla niej granic – śpie- harmony between darkness and light (laughter). I love my mo- wała piosenki popowe, rockowe, trip hopowe, jazzowe, ments of melancholy, and the calm feeling that comes with it. But folkowe. Lubi zaskakiwać siebie i fanów. not sadness, although it’s undoubtedly an important part of our development. The most famous representative of the Polish musical family, one of the most popular and characteristic Polish YOU’RE SAYING YOU LOVE MELANCHOLY, AND YOUR MUSIC vocalists. She has written, recorded, and promoted dozens REALLY SHOWS IT. BUT LOOK: HERE WE ARE, TALKING, of music hits. Music has no boundaries for her - she’s sung AND YOU’RE LAUGHING ALL THE TIME! WHERE’S THE pop, rock, trip hop, jazz, and folk. She likes MELANCHOLY? to surprise the fans as much as she likes to surprise herself. I love laughter, happy people, life’s energy. That’s why I love going to concerts, as well as play them! Whenever someone I adore comes to town and I’m not playing at that time, I immediately buy TOWARZYSZ PODRÓŻY / FELLOW TRAVELLER tickets. There’s no better way of getting 27 to know an artist than through going to their concert. That’s when you see exactly if they’re charismatic, if they love people, their job, and are what they sing about. HOW MANY GYPSY PRINCES WANTED TO KIDNAP YOU? (laughter) True, two times Gypsies tried to kidnap me. Once, LET’S GET BACK TO MORE SUNNY a Gypsy king tried to convince me to marrying his son. “But he has TOPICS. HAD YOU BEEN TO SERBIA a wife!” I shouted, laughing. “So what? He can have two!” (laughter). BEFORE THE VISIT RELATED TO YOUR ALBUM? AND THE SECOND TIME? No. It was my first visit. I went there to get to Let’s say that I managed to jump off the horse at the last minute. know those people, witness how it all looked I thought that gypsy life was cool, but I preferred mine (laughter). like, feel the atmosphere. Before that I had been in the neighbouring countries, mainly I WANTED TO ASK YOU ABOUT YOUR OTHER in Coratia, which is a very picturesque place. COLLABORATION. THIS TIME, IT’S ONE FROM THE PAST, BUT VERY IMPORTANT FOR POLISH MUSIC INDUSTRY. DID YOU FIT IN TO SERBIA? CAN YOU A COLLABORATION WITH A PERSON WHOM IT WAS EQUALLY IMAGINE SETTLING DOWN THERE? IMPORTANT TO. I can’t imagine living anywhere outside Grześ Ciechowski. of Poland, and definitely not within the next 30 years. I love my country. It not perfect, WHAT DID THIS COLLABORATION LEAVE YOU WITH? as any other country, but for me Poland I first met Grzegorz when I was a young girl. I gave him my is people. I don’t know if I would fit in songs that he was to produce. I think that it was this kind of a different mentality. I have my family and a moment in our lives that we needed each other very much friends here, I like coming back here after without even knowing it. Grzegorz was undergoing personal my tours. Maybe when I retire, I’ll move to life and musical changes, he was looking for new ways to ex- some warmer place. It’s the only thing that press himself. He was a great artist, and a perfect producer, he is missing here, the sun. understood other people. He was able to combine their creativ- As a musician, however, I felt at home in ity with his own. What I needed was this kind of a producer. He, Serbia. Gypsy rhythms, colourful camps, on the other hand, needed an artist with whom he could record fortune telling, all this kindles your imagi- a good album and show everyone his talent to produce, a rare nation; it’s a completely different culture, thing. And it worked. We both achieved tremendous success. a different set of rules. There is a kind of We received all possible prizes. We also became friends, and freedom to all this that most Europeans recorded another album. I liked him very much, his family, kids, wouldn’t understands, and that is not I felt at home with them. I was grateful to him that I could count entirely familiar to them. We are bound to on his kindness, and knowledge in the complicated world of our material things, everyone’s got a house show business, where no rules apply. Shortly before his death, and a car, a family, and they take care of we met at the office of the Polish Association of Writers and it. This is beautiful! Gypsies are constantly Composers for the Stage (ZAIKS) after I had released “Dzień on the move, free, maybe even more than i noc” (“Day and Night”) album, my first album without him. He we are, but it’s hard to describe. Every time complimented it, he said it was well-done, took interest in it. I met with the Gypsies, even here, in Po- We both enjoyed the meeting, we both had many things on our land, I attended their festival several times, heads. He had already had three kids, I was married as well, even once hosted it, I was always en- and had a child. We thought that we should do something new chanted with the colours of their lives. It’s together. Unfortunately, we didn’t make it... something entirely different to our set of rules. And the most exciting thing was all LOOK: 15 ALBUMS, 20 YEARS OF OUTSTANDING CAREER, the stories about romance, fortune telling, SUCCESS, RECOGNITION, A LOT OF DIVERSE MUSIC. betrayals - all colourful, and so different. ALTHOUGH IT’S NOT AN EASY JOB, YOU’RE LAUGH ALL THE Perfect inspiration to create music! For the TIME DURING OUR MEETING, YOU’RE FULL OF ENTHUSIASM, colour of music, and its artistry, it’s perfect. AND SO ON. WHERE DO YOU DRAW THE POWER FROM? And that’s how my tour is going to look like. From music and happy life! I’m a mother, loving and loved wife, Colourful, a great show. Almost 20 people and I love life as it is, without pretense. Are you married? Do you on stage! Gypsy orchestra, dancers, me, have kids? my band. And scenography: an enormous table at which an entire Gypsy wedding NOT YET. takes place. The entire concert will be When you will, then you’ll understand what I’m talking about. This a crazy wedding, but also beautiful ballads, sweet little creature that is born, becomes the most important ele- and revenge. Someone betrayed, someone ment of your life. Everything evolves around it. We become like the married the wrong person, not the one Earth revolving around the Sun. Everything changes for the better, they had promised to marry, she killed him, although being a parent isn’t an easy thing. I try to make family the blood and tears everywhere. It’ll definitely most important element of my life, and everything is really great in be worth seeing live - you’ll be able to this field. It makes me more open, willing to work, and creative. witness the potential of this music, and the It makes me ready for new challenges. I’m not driven by sadness energy that comes with it. and sorrow, but harmony and love in life. martwiłam się nie na żarty. Nie wiem do końca, co sobie INDIE TO MILCZENIE wyobrażałam myśląc, że zoba- czę te wszystkie miejsca w cią- Absolutnie musi być święte miasto Waranasi… I pewnie gu jednego miesiąca. Chyba Zw ogóle nie myślałam, Indie są przecież Taj Mahal. Koniecznie też Ladak i Daramsala… I jeszcze tak gigantyczne… Siódmy co do wielkości Kerala, i Bangalur do biblioteki liści palmowych, i może kraj na świecie! jeszcze na tygrysy do Parku Narodowego Kanha, Musiałam mieć bardzo dziwną minę, bo podszedł do mnie steward samolo- i na herbatę do Darjeling, a stamtąd to już dwa kroki towych Emirackich linii lotniczy i spytał do Kalkuty. „Dwa kroki”. Przyjrzałam się dokładniej. z troską, czy wszystko w porządku. Już miałam odpowiedzieć coś bez znaczenia, 617 km! No pewnie, rzut beretem… coś w stylu: „Tak dziękuję, nie nic się nie dzieje”,, a wyszło jakoś tak totalnie inaczej. MARYNIA PAWLAK „Jestem kompletnie zagubiona” wypsnęło mi się… „Wydam obiad i przyjdę, ok?” Ok. WŁAŚCIWY KURS / RIGHT PATH 29

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 32

SPOJRZAŁAM NA JEGO BAZGROŁY, UŚMIECHNĘŁAM SIĘ UPRZEJMIE, ALE W DUCHU POCZUŁAM, ŻE TO KOMPLETNIE NIE TO. HINDUS- STEWARD, KTÓREGO ZACZĘŁAM PODEJRZEWAĆ O JAKIEŚ SPECJALNE MOCE PRZENIKAJĄCE DUSZE LUDZKIE, KIWNĄŁ GŁOWĄ NA BOKI, ENIGMATYCZNIE ŚWIDRUJĄC MNIE WZROKIEM; „WIESZ... WYDAJĘ MI Jak rzekł, tak zrobił. Po tym jak cały Spojrzałam na jego bazgroły, SIĘ, ŻE TY JUŻ MASZ PLAN NA INDIE, Airbus 380 został nakarmiony, napity uśmiechnęłam się uprzejmie, ale TYLKO SIĘ WSTYDZISZ. PAMIĘTAJ, i wysprzątany, Hinduski steward przyszedł w duchu poczułam, że to kompletnie ŻE NIE DO KOŃCA CHODZI O CEL. do mnie, usiadł obok i bez pytania zaczął nie to. Hindus-steward, którego za- przeglądać mój dziennik-pamiętnik. Pew- częłam podejrzewać o jakieś specjal- ON JEST TYLKO PRETEKSTEM, BYŚ nie w innej sytuacji wyrwałabym łapczy- ne moce przenikające dusze ludzkie, POSZŁA SWOJĄ DROGĄ”. wie moje spisane myśli, chroniąc je przed kiwnął głową na boki, enigmatycznie obcym spojrzeniem, ale tu jakoś o dziwo świdrując mnie wzrokiem; „Wiesz... wydaję mi się, że ty już masz mi to nie przeszkadzało. Z resztą gostek plan na Indie, tylko się wstydzisz. Pamiętaj, że nie do końca chodzi był Hindusem, a tam było wszystko po o cel. On jest tylko pretekstem, byś poszła swoją drogą”. polsku. Wysłuchawszy moich rozterek i la- Tak właśnie witały mnie Indie. Duchowo, zagadkowo, a zara- mentów, steward wziął długopis i w notat- zem bardzo ciepło. niku narysował mapę, którą szczegółowo opisał. „Tu możesz spędzić 3 dni… a tam 2..., VIPASSANA jeszcze Dżajpur, bo jest naprawdę piękne… Prawda była taka, że faktycznie miałam już pewien pomysł na I skocz jeszcze do Rishikesh na to, jak chcę spędzić swój czas w Indiach. Chciałam wybrać się na 4 dni... A na koniec Taj Mahal”. Vipassanę. Co to takiego? W wielkim skrócie jest to buddyjska WŁAŚCIWY KURS / RIGHT PATH 30 guły są dosyć surowe. Należy na ten okres wyłączyć telefony, komputery, zaniechać czytania, palenia, jedzenia mięsa, picia alkoholu, uprawiania seksu i przede wszyst- technika medytacyjna. Literalnie oznacza ona „widzieć rzeczy kim jakiejkolwiek komunikacji – w tym takimi, jakie są” poprzez głęboki wgląd w siebie. Technika była i mówienia! Z kimkolwiek! przez długi okres zapomniana, ale kilkadziesiąt lat temu została na nowo odkryta i z większą siłą rozpowszechniania po świecie przez MEDYTACJA, MILCZENIE, ODNOWA nauczycieli. Nauka Vipassany polega na 10-dniowym kursie, pod- Z początku pomysł wydawał mi się czas którego delikwenci tacy jak ja odstępują od życia codziennego, kompletnie absurdalny, przede wszyst- zamykają się z innymi uczestnikami w celu medytowania. Póki co, kim dlatego, że uważałam, że to strata brzmi nawet sympatycznie… Tym bardziej, że działa to na zasadzie: czasu: być na drugim końcu świata po to, dajesz w zamian, co możesz. A jak nic nie masz, to prostu możesz by zamknąć się z bandą medytujących oddać trochę swojego czasu i pomóc na przykład w kuchni. Ale re- świrów. Ale po głębszym namyśle stwier- dziłam… w sumie dlaczego nie? Poza tym była to dobra wymówka, by udać się do Bodh Gaja, miejscowości w północno- -wschodnich Indiach, słynącej z tego, że tam właśnie rósł figowiec, pod którym Siddharta Gautama dostąpił oświecenia, stając się Buddą. Spakowałam więc mój mały plecak i wyruszyłam w hinduską przygodę zwariowanymi pociągami. Na miejscu, pierwszego dnia odebrano mi wszystkie kosztowności, paszport, pie- niądze, telefony komórkowe i inne ważne dokumenty. Przyznam, że jest to dosyć dziwne uczucie, bowiem człowiek zdaje sobie sprawę jak bardzo jest do tej swojej tożsamości przywiązany, jak bardzo czujemy się bezsilni bez pieniędzy i trochę zdezorientowani bez kontaktu z resztą świata. Grupa stu osób, podobnych wa- riatów, została podzielona na dwa obozy: kobiety z jednej strony i mężczyźni z dru- giej. I tak już miało pozostać do końca. Każdemu również przydzielono malutką celę – miniaturowy pokoik pustelnika.

SAMOTNIA „W sumie to ok” – pomyślałam, wchodząc do mikroskopijnego mieszkanka, w któ- rym znajdywał się materac, moskitiera, 4 półki z kamienia i jeszcze mniejsza ła- zienka ze zlewem, toaletą, kranem i miską. Zrobiwszy moje posłanie, usiadłam na materacu i odetchnęłam głęboko. Nagle patrząc na sufit zauważyłam gigantyczną różową, tłustą jaszczurkę, która figlarnie na mnie spoglądała. Już miałam biegiem lecieć do personelu, zgłosić, że mam ta- kiego nieproszonego gościa… ale szybko się zreflektowałam. Shanti Shanti (pokój/ spokój), jak mawiają Hindusi. Bardzo szybko okazało się, że to nie obecność jaszczurki będzie moim naj- trudniejszym wyzwaniem, ale upały, głód, niemoc pisania i cisza. Albo kombinacja wszystkich powyższych.

TRUDY MEDYTACJI Medytowaliśmy po 10 godzin codziennie od 4:30 do 21:00 z dwoma przerwami na jedzenie: rano o 6:30 i o 11:00 na obiad. Jako że byłam tak zwanym „starszym WŁAŚCIWY KURS / RIGHT PATH 31

JAROSŁAW KUŹNIAR

MATERIAŁ ZOSTAŁ ZREALIZOWANY PRZY WSPÓŁPRACY Z GOFORWORLD.COM

uczniem” (czyli kiedyś wcześniej już często Mała Mi, jaszczurka wielkości mojego paznokcia. Stałym byłam na takim kursie) obiad był moim i ulubionym bywalcem stał się z kolei Zenek Ogonek, któremu ostatnim posiłkiem do następnego dnia. każdego dnia odrastał coraz bardziej ogon. Koło 16:00 miałam już ślinotok na myśli W cięższe dni, kiedy umysł wydawał się wciąż walczyć o śniadaniu… Później głód mijał. z kilkugodzinną koncentracją pocieszałam się obecnością Gorzej było z upałami. Podczas tych innych dzielnych uczestników, samotnych marynarzy dryfują- 10 dni temperatura wzrosła do 45°C i nie cych w oceanie własnych myśli spadała nawet w nocy. Otworzenie drzwi i zmagających się z prywatnymi CHCIAŁAM TEŻ ZAPISYWAĆ było wykluczone, bowiem na zewnątrz sztormami. Uśmiechałam się też WNIOSKI Z MEDYTACJI, buszowały różne owady i zwierzęta, które do słońca, dziękowałam za dobre PRZEŻYCIA I ODCZUCIA… niekoniecznie chciałabym widzieć u siebie. jedzenie i pomimo milczenia Wybrałam opcję spania w stroju Ewy i przy- zdawałam sobie sprawę, że tworzę ZACZĘŁAM ROBIĆ SOBIE krywania się zmoczonym prześcieradłem, pewną wspólnotę. ZAKŁADKI PAMIĘCIOWE, które i tak po kilkunastu minutach już było BY PÓŹNIEJ MÓC SOBIE suche. Pot spływał przy siedzeniu, myśleniu, KAŻDY PRZEŻYWA INACZEJ… ODTWORZYĆ WSPOMNIENIA. spaniu, leżeniu, a co dopiero przy drapaniu. Gdy wychodziłam po tych Chciałam też zapisywać wnioski z medy- ciężkich 10 dniach, poczułam się ALE I TAK Z CZASEM ZLEWAŁY tacji, przeżycia i odczucia… Zaczęłam robić bardzo lekka, czysta, spełniona MI SIĘ DNI I MIAŁAM sobie zakładki pamięciowe, by później móc w pewnej symbiozie z otacza- WRAŻENIE, ŻE NIE TYLE CHODZI sobie odtworzyć wspomnienia. Ale i tak jącym mnie światem. Myślę, że z czasem zlewały mi się dni i miałam wra- doświadczenie Vipassany jest dla O NIEZAPISYWANIE, A O TO, BY żenie, że nie tyle chodzi o niezapisywanie, każdego inne i przede wszystkim: ODCIĄĆ SIĘ OD TEJ POTRZEBY. a o to, by odciąć się od tej potrzeby. A cisza? Cisza nie była w cale taka zła… Tak tylko na wszelki wypadek, po kilku dniach wydałam cichy głos, tak na żeby sprawdzić, czy jeszcze go mam.

PRZYJACIELE Jaszczurki (bo z czasem przybyły dwie inne) okazały się wspaniałymi przy- jaciółmi. Kiedy reszta uczestników poskarżyła się na koniec na ogromną ilość komarów i muszek w swoich celach, ja miałam wszystko zawsze elegancko „wyjedzone” przez przyjazne gady. Gruba Hanka (tak nazwałam tą największą) przychodziła rzadziej, pewnie dotknęło ją to, że tak bardzo się jej przestraszyłam pierwszego dnia. Za to wpadała bardzo WŁAŚCIWY KURS / RIGHT PATH 32 ENGLISH INDIA IS SILENCE You must absolutely see the Holy City of Varanasi... And the Taj Mahal too. Plus Ladakh and Dharamsala... Then there is Kerala and Bengaluru with its Palm Leaf Library, as well as tigers in Kanha National Park and tea in Dar- jeeling, which is a stone’s throw away from Calcutta. A “stone’s throw”. I took a closer look. 617 km! Sure, it’s so close.

I got seriously worried. I don’t know what I was actually expecting when I was thinking I could see all those places in one month. I guess I wasn’t thinking at all. India is so huge... It’s the seventh biggest country in the world! I must have had a really weird expres- bardzo prywatne. Dla jednych bardziej duchowe, dla innych sion on my face because a steward of bardziej fizyczne. Wiem na pewno, że jest niesamowitym the Emirates Airline approached me and, testem… Próbą własnego „ego”, sprawdzeniem siebie i głębokim quite concerned, asked if I was all right. doświadczeniem. Na swoim przykładzie wiem, że pierwszy raz I was about to give him some meaning- kompletnie różnił się od drugiego. I tak będzie zapewne i na- less answer like “Yes, thanks, everything’s stępnym razem, bo… może ktoś pomyśli, że jestem masochistką, fine”, but it turned out dramatically dif- ale tak zamierzam wybrać się ponownie na Vipassanę. ferent. “I’m completely lost,” I slipped out. “I’ll just serve the dinner and will be back KIEDYŚ TAM WRÓCĘ… soon, ok?” Ok. A czy żałuję tak spędzonego czasu w Indiach, czasu, który mogła- He did as he promised. After the whole bym przeznaczyć na zwiedzanie kolejnego miasta, udanie się na pla- Airbus 380 had been fed, watered and żę, czy też poznanie historię innej starszej świątyni? Absolutnie nie. cleaned, the Indian steward came to me, Podróż to nie tylko zaliczanie kolejnych punktów na mapie, to sat down beside me and started browsing nie tylko robienie zdjęć w kultowych miejscach po to by móc póź- through my diary without asking. If the niej się pochwalić innym. Podróż to przede wszystkim doświad- situation was different, I guess I would snatch czenie prywatne, osobiste oraz wyjątkowe, które owszem, może my written-down thoughts from him to być jak najbardziej dzielone. Podróż to skarb. To też możliwość protect them from the eyes of strangers, but zatrzymania się na chwilę, odłożenia wszystkiego na moment this time I didn’t mind it at all. Besides, the i odetchnięcia świadomie korzystając z chwili. Podróż zaczyna się guy was Indian, and the whole notebook i kończy przede wszystkim w sobie. was written in Polish. Having listened to my dilemmas and lamentation, the steward took it was quite a strange feeling because in I made a soft sound just in case to see a pen and drew a map with a detailed de- such moments you realize how much you whether I still had my voice. scription in my notebook. “You can spend 3 are attached to your identity, how helpless days here... 2 days there... Then there’s Jaipur, you feel without money and how confused FRIENDS it’s really beautiful... And stop by in Rishikesh you become without contact with the rest The lizards (because two more arrived with for 4 days... Finally, visit the Taj Mahal.” of the world. A group of a hundred similar time) turned out to be great friends. When I looked at his scrawls and gave him freaks was divided into two: women on towards the end of the course the rest of a pleasant smile but inside I felt it wasn’t the one side and men on the other. And it the participants complained about a huge what I expected. The Indian steward, was to stay like that. Everyone received number of mosquitoes and flies in their whom I started suspecting of some a small cell, a hermit’s miniature room. cells, I’d always had everything “eaten up” in supernatural power of penetrating other my room by the friendly reptiles. Fat Hanna people’s souls, nodded and gave me RETREAT (as I called the biggest one) would come a piercing, enigmatic look. “You know... “Well, ok,” I thought when I entered less often than the remaining two. I guess I think you already have your plan for the microscopic flat with a mattress, she was offended by the fact I was so scared India, but you’re ashamed. Remember that a mosquito net, four stone shelves and of her on the first day. But Little My, a lizard it’s not really about the destination. It’s an even smaller bathroom with a basin, the size of my nail, used to visit me quite just a pretext for following your path.” toilet, faucet and bowl. When I made up often. Zenek the Tail, the third lizard whose This is how India greeted me. In a spir- my bed, I sat down on the mattress and tail was growing longer every day, soon itual, mysterious and at the same time took a deep breath. I looked at the ceiling became my favourite, regular visitor. warm manner. and suddenly noticed a huge, fat, pink On the hardest days, when my mind lizard giving me a mischievous look. seemed to keep fighting the several- VIPASSANĀ I was just about to run to the staff and tell hours-long concentration, I consoled The truth was I really had a certain idea for them I had such an uninvited guest... but myself with the presence of those brave my stay in India. I wanted to do Vipassanā. I quickly changed my mind. Shanti Shanti participants, lonely seafarers drifting What’s that? In short, it’s a Buddhist medita- (peace/calmness), as Indians say. in the ocean of their own thoughts and tion technique. Its literal meaning is “seeing It soon turned out that it was not the struggling their own, private storms. things as they are” through deep insight into lizard’s presence but the heat, hunger, I would also smile at the sun and thank for oneself. The technique had been forgotten inability to write and silence that would good food. And, despite the silence, I real- for a long time, but it was rediscovered and become my most difficult challenge. Or ized that I create a certain community. popularized by its teachers with redoubled a combination of all of them. strength several dozen years ago. To learn EVERYONE FEELS DIFFERENTLY... Vipassanā, people like me take a 10-day DIFFICULTIES OF MEDITATION When I was leaving after those 10 tough course, withdraw from their everyday We were meditating 10 hours a day: from days, I felt I was light and pure and that I had lives and shut themselves away with other 4:30 am to 9:00 pm. We had two breaks found fulfilment in a certain kind of sym- participants in order to meditate. It sounds for food: at 6:30 in the morning and at biosis with the surrounding world. I think pleasant so far... All the more so because it 11:00 for dinner. Since I was the so-called that Vipassanā is something different for follows the rule: you give what you can in “senior disciple” (meaning that I had everyone. Above all, it’s a very personal return. And when you don’t have anything, already attended such a course before), experience. It’s more spiritual for some and you can simply offer a bit of your free time dinner was my last meal on each day. The more physical for others. What I know for and help in the kitchen. But the rules are very thought of breakfast made my mouth sure is that it’s a demanding trial... A test of quite strict. During that period, you have to water already around 4 pm, but soon the one’s own ego, one’s own self. And a deep, turn off your mobile phones and computers hunger disappeared. strong experience. My own example shows and resign from reading, smoking, eating The heat was more difficult. The that the first time was completely different meat, drinking alcohol, sex and most of all temperature increased to 45°C during from the second one. And it will be probably any communication whatsoever, including those 10 days and didn’t fall even at like that the third time too because... per- talking! With anyone! night. I couldn’t even think about open- haps some of you will think I’m a masochist, ing the door because various insects but I do plan to do Vipassanā again. MEDITATION, SILENCE, REVIVAL and animals I wouldn’t actually want to At first, I thought the idea was absolutely invite in were just waiting around the I WILL COME BACK... absurd mainly because I thought it was corner to get inside. I chose to sleep You’d probably ask if I regret spending my a loss of time: going to the farthest end naked covered with a wet sheet, which time in India in such a way, not visiting of the world in order to shut myself with in fact went completely dry after several another city, not going to the beach or a band of meditating psychos. But after minutes. Sweat was streaming down my not learning the history of one more old much consideration, I thought... why not body while I was sitting, thinking, sleep- temple. I absolutely don’t. give it a try? Besides, it was a good excuse ing, lying, let alone scratching. Travelling is not only about visiting for going to Bodh Gaya, a town located I wanted to write down conclusions from a number of spots marked on the map or in north-eastern India famous for the fig the meditation, my experiences and feel- taking photographs in famous places to tree under which Siddhartha Gautama ob- ings... I started making bookmarks in my be able to boast about it to others. Travel- tained Enlightenment and became Buddha. mind in order to recover my memories in ling is mainly a personal, intimate and So I packed my backpack and set out on the future. But days soon got blurred and unique experience you can still share with an Indian adventure on crazy trains. merged into one, and I had the impression others. Travelling is a treasure. It gives us When I arrived, they took all my valua- that it wasn’t actually about not writing but a chance to stop and leave everything for bles, passport, money, mobile phones and about dissociating myself from that need. a while and take a deep breath conscious- other important documents away from What about silence? Silence wasn’t ly enjoying every moment. Travelling me on the first day already. I must admit that hard after all... But after several days begins and ends inside of us. RECENZJE / REVIEWS 34 cą języka stworzonego przez mężczyzn”. „Z dala od zgiełku” to przede wszystkim arcyhistoria, powieściowy evergreen, z jedną z najbardziej pasjonujących, wyra- Z DALA OD ZGIEŁKU zistych i niepodległych postaci kobiecych w historii literatury anglojęzycznej. reż. Tomas Vinterberg ENGLISH WOJCIECH KUCZOK

ŹRÓDŁO: MAT. PR A SOWE FAR FROM THE MADDING CROWD directed by Thomas Vinterberg A cinema premiere on holidays is like a drop of warm clothes for starving tribes in tropical Africa. In the case of artistic cinema, it is an act of distributional abortion. This is why I carefully examine films that got lost when we were burning our feet in hot beach sand. The latest adaptation of the classical novel by Thomas Hardy is a pearl you should definitely dig out. It stole across cinemas in July, while in fact it should have marched in a dignified and stately manner when film lov- ers sought shelter from wet weather and cold in cinemas. Thomas Vinterberg, younger and less dogmatic than his fellow countryman Lars von Trier (with whom he founded the famous Dogme 95 years ago), undertook to film Far from the Madding Crowd almost 40 remiera kinowa w wakacje jest Nie jestem miłośnikiem romansu wikto- years after John Schlesinger. He is a gifted jak zrzut ciepłej odzieży dla riańskiego, ale ta historia, począwszy od writer himself. He proved that for example in głodujących plemion w Afryce zagłady stada owiec, wiedzionych ku prze- his brilliant The Celebration, which was suc- zwrotnikowej. W przypadku kina paści przez oszalałego psa, trzyma mnie cessful in both the cinema and theatres. This Partystycznego jest to akt dystrybucyjnej za mordę i szczypie w serce jednocześnie. time, he focused on direction and reached aborcji. Dlatego ze szczególną uwagą To kino najwyższej próby – gustownie out for a canonical text, Hardy’s feminizing przyglądam się filmom, które przepadły, sfotografowane, genialnie zagrane także melodrama about a young maiden and her kiedyśmy parzyli stopy w piachach nad- przez panów, a przy tym niecierpiące na three admirers. Schlesinger made a longish morskich. Taką perłą, którą powinniście nadmiar – ekspresyjnych gestów, ckliwych film. Vinterberg shortened his one to perfec- z piachu wygrzebać, jest nowa adaptacja ilustracji muzycznych i tym podobnych tion. But it is not the only reason why the new klasycznej powieści Thomasa Hardy’ego. grzechów. Rzecz jest wysubtelniona i celna version is much better. It is probably the role Przemknęła przez kina w lipcu, a powinna zarazem jak najsłynniejsze zdaniem of life of the phenomenal Carey Mulligan, była paradnie i dostojnie przemaszero- wypowiedzianej prze bohaterkę, pytaną who has just reached the peak of her beauty wać wtedy, gdy miłośnicy sztuki filmowej o przyczynę powściągliwości w wysławia- and talent (apart from these two, Marcus szukają w kinach schronienia przed niu swoich emocji wobec absztyfikantów: Mumford has the third: luck). I am not a fan pluchą i chłodem. Prawie 40 lat po Johnie „Trudno kobiecie wyrazić uczucia za pomo- of Victorian romance novels, but that story Schelsingerze sfilmowania „Far from has me by the short and curlies and at the the Madding Crowd” podjął się Thomas same time pinches me on my heart from the Vinterberg, młodszy i mniej Dogmatycz- moment the flock of sheep is led towards ny krajan Larsa von Triera, z którym a chasm by a crazed dog. It is cinema of the podpisał przed laty sławetny manifest. highest order: tastefully photographed, bril- Że sam pisać umie znakomicie, dowiódł liantly played by men and women alike and chociażby brawurową „Uroczystością”, co yet not suffering from any excess whatsoever, to sprawdziła się równie dobrze w kinie, be it of expressive gestures, mawkish music jak i na deskach teatralnych. Tym razem and similar sins. The thing is refined and skupił się na reżyserii, sięgając po tekst excellent, just like the famous sentence ut- kanoniczny – feminizujący arcymelodra- tered by the heroine, who – asked about the mat Hardy’ego o młodej pannie na wło- reason behind the self-restraint in express- ściach i jej trzech adoratorach. Schlesinger ing her emotions towards wooers – says: “It is zrobił film dokładnie o tyle za długi, o ile difficult for a woman to define her feelings in skrócił go Vinterberg. Ale nie tylko dlatego a language chiefly made by men to express nowa wersja jest o klasę lepsza. To bodaj theirs”. Far from the Madding Crowd is most życiowa rola zjawiskowej Carey Mulligan, of all a master story, a novel evergreen with która właśnie wspięła się na szczyty swojej one of the most fascinating, distinctive and urody i talentu (Marcus Mumford oprócz independent female figures in the history of tych dwóch cech ma jeszcze szczęście). literature written in English.

36 GUST / TASTE

TRZY DNI Z TATRAMI ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 39

Rok jest długi. Dzień po dniu podobny do siebie. osiem nie będzie biedne, ale zostanie nauczycielem, artystą, muzykiem. Kimś. Liczą się tylko te dni, które zapamiętamy na zawsze, Stowarzyszenie, wymyślone przez księ- które potrafią odmienić to, co myślimy o świecie. dza Andrzeja Augustyńskiego, pierwszą Miałem takie trzy. pracownię uruchomiło w 1993 roku. To była pracownia muzyczna. Dzieciaki nie potrafiły grać, więc niszczyły instrumen- GRZEGORZ KAPLA DZIEŃ PIERWSZY: KRAKÓW. ty. Po trzech latach dzieci, które miały MATEUSZ SZELC Ciepło, deszcz. Dotarłem do Starej Zajezdni by Da Silva na tyle talent potrafiły już uczyć inne. Po pięciu wcześnie, żeby bezpiecznie zaparkować. Piłem kawę i patrzyłem jak latach zarabiały na nowe instrumenty nadpływa tłum dziewcząt w butach na wysokim obcasie i chłopa- grając koncerty. Po siedmiu latach pierwsi ków w garniturach. Porządne koszule, krawaty. Żarty. absolwenci poszli do szkół muzycznych – Jak już mamy garnitury, to się musimy pokazać na mieście – i zostali nauczycielami, a dochody z kon- śmiali się. Niektórzy te garnitury mieli na sobie pierwszy raz… certów przewyższyły koszty. Powstało Potem rozwinęli czerwony dywan, zaśpiewała Pamela Stone dwanaście zespołów. i Gala Stowarzyszenia Siemacha została otwarta. Zaprosił mnie – A to były dzieci, które kiedyś gwoździem Rafał Sonik. Kiedyś, po tym jak wygrał Rajd Dakar, robiłem rysowały obcym ludziom auta – podkreśla z nim wywiad. Zapytałem go o tę naszywkę na kombinezo- Rafał Sonik. nie. Powiedział, że Siemacha jest najważniejsza. Bo to szansa, Niedawno było otwarcie Siemachy że dziecko z zagrożonych środowisk, które ma lat sześć czy w Tarnowie. Na rekrutację przyszło GUST / TASTE z półtora tysiąca dzieci. Komisja jest 37 poważna, kuratorzy, pracownicy socjalni. Trzeba wytypować tych, którzy naprawdę mają ciężko i poradzą sobie bez pomocy. Przychodzi chłopak. Ma siedem lat. Mówi, że chciałby grać na perkusji. – A grałeś już kiedyś? – Nigdy. Siada, próbuje… I nagle zaczyna grać. – Mówiłeś, że nigdy nie grałeś – dziwią się – a przecież potrafisz. – No tak… grałem ołówkami na poduszkach. Siedziałem w wielkiej Sali Starej Zajezdni, a twórca Siemachy, ksiądz Andrzej Augu- styniak, witał gości. Potem był reportaż TVKraków. Dowiedziałem się, że Forum Gospodarcze w Krynicy uznało Siemachę za stowarzyszenie społeczne roku. Potem był film z Rajdu Dakar, w którym Rafał opowiadał o tym, dlaczego ma logo Siemachy na kombinezonie i o tym, że nie jest możliwe zwycięstwo bez drużyny i że obrazy. Śpiewa. Nauczyła się wspinać POTEM BYŁ FILM Z RAJDU DAKAR, nie jest możliwe bez dzieci z Siemachy. Że i walczyć na szable. Teraz organizuje W KTÓRYM RAFAŁ OPOWIADAŁ kiedy jedzie nocą po ciemnej pustyni i wie, eventy dla dzieci z Siemachy, takich że ma przed sobą kilkaset kilometrów jak ona przed kilku laty. Nagrodą był O TYM, DLACZEGO MA LOGO SIEMA- samotności, to właśnie pamięć o obietnicy zegarek do odmierzania szczęśli- CHY NA KOMBINEZONIE I O TYM, jaką im złożył go niesie. wych chwil. Szła tamtędy, płakała i ja ŻE NIE JEST MOŻLIWE ZWYCIĘSTWO – Obiecałem wam zwyciężyć, tak jak też nie umiałem, ale udawałem, że to wy zwyciężacie każdego dnia w walce z powodu nogi. Dostała owacje na sto- BEZ DRUŻYNY I ŻE NIE JEST MOŻLI- o własne życie. jąco. Od innych dzieciaków. Paulina WE BEZ DZIECI Z SIEMACHY. A potem były nagrody Siemachy. Dla Ślusarczyk. Zbuntowana nastolatka. ŻE KIEDY JEDZIE NOCĄ PO CIEMNEJ dzieci z placówek dziennych i dla dzieci Nie można było do niej podejść, ani PUSTYNI I WIE, ŻE MA PRZED SOBĄ z domów dziecka. Małgorzata Makocka. z nią porozmawiać. Nie umiała budo- Z nieśmiałej dziewczynki wyrosła na li- wać relacji z ludźmi. Pewnie dlatego, KILKASET KILOMETRÓW SAMOTNO- derkę i artystkę. Nagrała film „365 sekund że zbyt długo była sama. A teraz umie ŚCI, TO WŁAŚNIE PAMIĘĆ O OBIETNI- z życia”. Każdego dnia w roku robiła jedną ufać. Budować relacje. Znalazła pracę. CY JAKĄ IM ZŁOŻYŁ GO NIESIE. sekundę. Zmontowała z tego film… Sandra Wynajęła samodzielnie mieszka- – Sucharska. Kiedy trafiła do Siemachy nie. Jest wzorem dla wszystkich. Te OBIECAŁEM WAM ZWYCIĘŻYĆ, próbowała zniknąć. Nigdy nie patrzyła dziewczynki chcą kiedyś być takie TAK JAK WY ZWYCIĘŻACIE KAŻDEGO w oczy. Zawsze w podłogę. Pokonała siebie. jak ona. Seweryn Stopa. Trafił do Sie- DNIA W WALCE O WŁASNE ŻYCIE. Potrafi dziś walczyć o własne zdanie, machy jako dziesięciolatek. Nie umiał została przewodniczącą klasy. Maluje mówić na głos. Tylko szeptał. Dziś jest animatorem działań. Wspina się i pracuje na wysokościach, jeździ konno i jest strażakiem ochotnikiem. Prowadzi zajęcia motywa- cyjne o szacunku do pracy. Żywa legenda. Kiedy go wyczytali dzieci wstały, żeby dać mu owację na stojąco. Siemacha. Na zakończenie wystąpił brat księdza Józefa, Kazimierz Tischner, któremu wielki filozof na łożu śmierci, kiedy już nie mówił ale jeszcze pisał, powierzył misję stworzenia stowarzyszenia Drogami Tischnera. – To jest kapelusz mojego brata – pokazał góralski kapelusz – ten, z którym się nie rozstawał i który leżał na jego trumnie w dniu pogrzebu. Zrozumiałem że to kapelusz pod którym urodziły się jego myśli. – Ten kapelusz daruję tobie Andrzeju – powiedział pan Kazimierz do księdza Augustyńskiego – bo tyś jest tego najbardziej godzien spośród wszystkich ludzi. Ksiądz Augustyński dał mi go na chwilę do ręki. Rzadko robią na mnie wrażenie takie sprawy. Ale teraz było inaczej.

DZIEŃ DRUGI: ZAKOPANE Spotkanie Seniorów. Rafał Sonik organizuje je od ośmiu lat. Powie- dział mi, żebym był gotowy. Ale nie byłem. Najpierw Basia Kurko- wiak opowiedziała mi, że na początku nikt nie rozumiał o co chodzi GUST / TASTE 38 a kończą plecy. Słońce było straszne, palące. Pierwszy sierpnia. Kiedyś siedziały w tym słońcu we trzy i opalały twarze. Tęsknisz za słońcem kiedy tylko widzisz kanały i piwnice. No i usły- szała klaśnięcie. Snajper ją trafił w głowę. Zakryła rękoma twarz, bo krew i pociągnę- ły ją dziewczyny do piwnicy. – Czy ja widzę – myślała – Boże, czy ja widzę. Puściła dłonie. Ciemno. – Oślepłam! – Nie, głupia, w piwnicy jesteśmy. Cała rodzina poszła do Powstania. Ojciec, mama, bracia. Wszyscy. - A kiedy słyszysz, kiedy pytają czy to było warto, czy to było trzeba? Że to może był błąd, może głupota, może nawet zbrodnia… NIGDY NIE PATRZYŁA W OCZY. ZA- temu Rafałowi. Po co ich zaprosił na – No przecież wytłukliby nas jak naszych WSZE W PODŁOGĘ. POKONAŁA Krupową? Ale nie miała czasu o tym kolegów z Getta. Przecież zabijali na uli- myśleć, bo okazało się, że zaprosił cach za nic. A najważniejsze, to przecież my SIEBIE. POTRAFI DZIŚ WALCZYĆ samych przyjaciół. Jej przyjaciół z cza- nie szliśmy zginąć. Szliśmy wygrać. O WŁASNE ZDANIE, ZOSTAŁA PRZE- sów, kiedy sama startowała w olimpia- Kiedy Rafał przyjechał wszyscy płakali. WODNICZĄCĄ KLASY. MALUJE OB- dzie i mistrzostwach Polski. Zdobyła – Czasami pytają mnie gdzie mam dom RAZY. ŚPIEWA. NAUCZYŁA SIĘ WSPI- mistrzostwo 22 razy. Może 23, kto by – mówił im – a ja mówię, że mam go tam, pamiętał? A na nartach nauczyła się gdzie są moi przyjaciele. Mam fotograficzną NAĆ I WALCZYĆ NA SZABLE. TERAZ jeździć po wojnie, kiedy przeniosła się pamięć. Wszystko pamiętam. Pamiętam, że ORGANIZUJE EVENTY DLA DZIECI do Zakopanego… Po Powstaniu. Maciek Wilczyński zawsze kiedy się spoty- Z SIEMACHY, TAKICH JAK ONA PRZED Opowiedziała mi o Powstaniu mnó- kaliśmy stał gdzieś daleko i cicho. I cza- stwo spraw. Jak uczyła się zastrzyk sem długo, bo bywało, że na Kasprowym KILKU LATY. NAGRODĄ BYŁ ZEGAREK robić domięśniowo. Ale pierwszy tłum, a potem podchodził nagle i pytał na DO ODMIERZANIA SZCZĘŚLIWYCH ranny, którego miała opatrzyć miał ucho „Rafał, mogę się przytulić?”. Czasami CHWIL. SZŁA TAMTĘDY, PŁAKAŁA tyłek jak deska. Krew się lała. Strzelali. w wyścigu, kiedy jadę przez Andy. Ciemno I JA TEŻ NIE UMIAŁEM, ALE UDAWA- On nieprzytomny. Inne dziewczyny jest. Grubo poniżej zera. Jestem zupełnie w panice, a ona nie wie gdzie się sam. Zamarza mi w głowie każda myśl. I nie ŁEM, ŻE TO Z POWODU NOGI. DOSTA- wkłuć tą igłą, bo w chudym chłopaku mam siły. I wtedy Maciek przychodzi i pyta ŁA OWACJE NA STOJĄCO. nie wiadomo gdzie się zaczyna pupa „Rafał, mogę się przytulić”… GUST / TASTE 39

I tak do wieczora. Tomasz Krzyżanowski, Mieć dwadzieścia lat i spotkać kogoś, kogo mogło wejść w życiu na kolejny szczebel. nie wiem czy bardziej narciarz, poeta, czy potem trzeba będzie pokochać i utracić. Nawet jeśli niewielki, to zobowiązujący. jednak antykomunistyczny opozycjonista, Teresa Szelc i Sławomir Szelc to kompania, Niełatwo być nauczycielem. mówił mi o Polsce. A Józef Marduła, król z którą można iść przez Morze Czerwone. koników, co przez trzydzieści lat załatwiał I przez pustynię. I przez piekło. A co do- ENGLISH bilety na kolejkę na Kasprowy za dziesię- piero siedzieć na leżakach na Kasprowym ciokrotną przebitkę, opowiadał jak ministra i czekać aż przyjdą przyjaciele. Nie lękać THREE DAYS WITH THE TATRA wprowadził kiedyś na górę przez okienko się. Żyć śmiało. MOUNTAINS w toalecie, bo nie chciał mu zapłacić za Siedziała obok nas dziewczyna. Cała One year is a long time. Each day is like bilet. Apoloniusz Rajwa opowiadał o tym, w tych nowoczesnych tkaninach, co przy- another. The only days that count are że nie wierzył, że to pierwsze spotkanie legają do ciała bez litości i nie pozostawiają those that we’re going to remember for- jeszcze się kiedyś powtórzy. Ale się spotkali wyobraźni ani najmniejszego pola do ever. Those that can change our thinking na Wigilii. I tak było. A potem znowu wiosną. domysłów. about the world. I had three such days. I na Kasprowym, na Mszy. – W końcu Między nogami trzymała książkę. Ry- zrozumieliśmy, że zawsze tak będzie. Póki szard Kapuściński. Zawsze wiedział jak się DAY ONE: KRAKÓW wszyscy nie znikniemy. Wie pan. To starzy w życiu ustawić. A warm, rainy day. I reached Stara Zajezd- ludzie. Świat zapomniał, że kiedyś byli na Potem weszli na górę wolontariusze nia by Da Silva early enough to safely find olimpiadach. Że zdobywali medale. Dziś są z Siemachy z panią przewodnik Agnieszką a parking space. I was drinking coffee and niepotrzebni nikomu. Nawet ze sobą się nie no i z Rafałem. Nieśli worki ze śmieciami. spotykali, póki ich Rafał nie zebrał… Śmieci było o wiele mniej niż cztery lata temu. Zrobiliśmy wspólne zdjęcie i to DZIEŃ TRZECI. KASPROWY. był zaszczyt, że mnie zaprosili, chociaż Akcja Czyste Tatry. Do udziału zarejestro- niczego nie zebrałem. A potem Rafał wały się cztery tysiące ludzi. Nie mogłem Sonik powiedział dzieciakom, że od tej iść z nimi bo kontuzja ścięgna mocno pory nie są zwyczajnymi turystami, że są ogranicza mi mobilność. Pojechałem więc nauczycielami ekologii i nieważne czy są zobaczyć finał akcji kolejką. Jest połu- w Tatrach, czy w lesie, to wiedzą jak trzeba dnie. Leżymy na leżakach i patrzymy na postępować ze śmieciami. Dolinę Gąsienicową. I czuję się szczęśliwy. Pomyślałem, że nie chodzi wcale o te Dobrze jest wrócić. Nie odważyłbym się bez śmieci, ani nie o to, żeby wejść na Kaspro- przyjaciół wrócić myślą do tamtego życia. wy, ale o to, żeby te kilkanaście dzieci GUST / TASTE 40 -You said you never played - they are sur- wasn’t able to establish any kind of rapport prised - and yet you can play. with other people, probably because she was -Yes... I played on my pillows, with pencils. alone for such a long time. And now, now watching as a crowd of girls in high heels I was sitting in a big room of Stara Zajezd- she’s learned to trust, to build relations. She and boys in suits swarmed inside. Good nia, and Siemacha’s founder, reverend An- found a job, and rented an apartment. She’s shirts, good ties. Jokes. drzej Augustyniak, greeted the guests. Then an example for everyone, all girls want to be - With suits like that, we have to go out - there was TVKraków coverage. I learned like her. Seweryn Stopa. He came to Siema- they laughed. Some of them were wearing that the Economic Forum in Krynica named cha at the age of ten. He would only whisper. those suits for the first time... Siemacha the social association of the year. Now, he’s an animator. He climbs, and works Then, they rolled the red carped, Pamela Then there was a movie from Dakar Race, at height, rides a horse, and is a volunteer Stone sang, and Siemacha Association in which Rafał told about why he had the firefighter. He teaches about respect incen- Gala was opened. The person who invited organisation’s logo on his overalls, and that tive to work. A living legend. When they me was Rafał Sonik. I did an interview with there was no victory without a team, and called his name the children stood up to give him once, when he won Dakar. I asked him that his victory wasn’t possible without the him a standing ovation. about the badge on his overalls. He said kids of Siemacha. That when we was driving Siemacha. At the end priest Joseph’s that Siemacha came first. Because it was through the dark desert at night knowing he brother, Kazimierz Tischner, gave a speech. a chance that a kid in distress that is six or had several hundred kilometers of loneliness The great philosopher on his deathbed, when eight wouldn’t be poor, but could become ahead of him, the promise he had given them he did not speak, but still was able to write, a teacher, an artist, a musician. Become allowed him to go on. entrusted him with the mission of creating someone. The association, conceived by -I made a promise to you. A promise that the Drogami Tischnera association. reverend Andrzej Augustyński, launched I would win, just like you are winning every - This is my brother’s hat - he said showing its first studio in 1993. It was a music studio. day in the fight for your lives. a Highlander’s hat - the one with which he The kids couldn’t play any instruments, so And then there were Siemacha awards. never parted, and that lay on his coffin on the they devastated them. After three years, For daycare and orphanage children. day of his funeral. the talented kids were able to teach others. Małgorzata Makocka. From a shy girl, she I realised that it was this hat under which After five years, they earned enough giv- grew up to become a leader and an artist. his thoughts were born. ing concerts to buy new equipment. After She was the author of the movie “365 - This hat is for you, Andrzej - said Kazimi- seven years, first graduates enrolled to seconds from life”. Each day of the year she erz the Augustinian priest - because thou art music schools, and became teachers, and would shoot one second, and then put it the most worthy of all people. the revenue from the concerts exceeded together into a movie... Sandra Sucharska. Augustyński gave it to me for a moment so the costs. Twelve bands were formed. When she came to Siemacha, she tried I could hold it in my hand. -And these were kids that used to to disappear. She never looked into the Rarely do such things impress me. But this scratch other people’s cars with nails - eyes, always gazing at the floor. She has time it was different. says Rafał Sonik. overcome herself. Today she is able to fight Not long ago, Siemacha opened in Tarnów. for her own, she became the leader of her DAY TWO: ZAKOPANE. 1,500 kids came. The commission is serious: class. She paints, she sings, she also learned Seniors meeting. Rafal Sonik has been curators, social workers. They have to select to climb, and to fence. She organises events organising these for eight years. He told me to kids who really have it rough and won’t make for the kids of Siemacha like herself couple be ready. But I was not. First, Basia Kurkowiak it without help. A 7-year old boy came saying of years ago. The prize: a watch to count the told me that in the beginning nobody under- he would like to play the drums. happy moments. She was walking down stood what Rafał was thinking. Why did he -Have you ever played? the isle, crying, and got a standing ovation. invite them to Krupowa? But she didn’t have -No, never. From the other kids. Paulina Ślusarczyk. time to think about it, because it turned out He sits down and tries to play... and is quite A rebel teenager. She couldn’t be ap- that he had invited only friends. Her friends good at it. proached, she wouldn’t talk to anyone. She from the days when she competed in the Olympics and the Polish championship. She won the championship 22 times. Maybe 23, who would remember? A she learned to ski after the war, when she moved to Zakopane ... After the Uprising. She told me a lot of stories about the Upris- ing. How she learned to do intramuscular injections. But the first wounded she was supposed to take care of had a behind flat as a piece of board. The blood flowed. They were shooting. He was unconscious. The other girls were panicking, and she didn’t know where to puncture the needle, because it was impossible to tell where, on the skinny guy, the back ended and behind began. The sun was horrible, burning. The first day of August. The three of them once sat in the sun and tanned their faces. You miss the sun when- ever you see the sewers and cellars. And then she heard a clap. The sniper shot her in the head. She covered her face with her hands, GUST / TASTE because of the blood blood, and the girls 41 dragged her to the basement. - Can I see - she thought - God, do I see. She let go of her hands. Darkness. - I’m blind! - No, silly, we’re in the basement. The whole family took part in the Uprising. Father, mother, brothers. Everyone. - And when you hear people asking if it was worth it, if it was needed? That it may have been a mistake, maybe stupidity, perhaps even a crime ... - Well, they would have wiped us out like they did our colleagues from the ghetto. After all, they killed on the streets for nothing. And most importantly, we didn’t go there to die. We went there to win. When Rafał arrived everyone was crying. -Sometimes they ask me where my home is - he told them - and I reply that it’s anywhere my friends are. I’ve got a photographic memory. I remember everything. Like when Maciek Wilczyński, everytime we met, would stand far away, silent. Sometimes for a long time, because Kasprowy was crowded. And then he would suddenly come over and ask: “Rafał, can you hug me?” Sometimes during the race, when I drive through the Andes, it’s dark, way below zero degress. I’m all alone. Every thought in my head freezes. And I’m exhausted. And then Maciek comes and asks: “Rafał, can you hug me?”... Until the evening. Tomasz Krzyżanowski, I don’t know if he’s more of a skier, or a poet, or maybe anticommunist oppositionist, told me about Poland. And Józef Marduła, the king of touts who took care of Kasprowy ropeway tickets for 30 years, for ten times the price, told me how he got a govern- ment minister on top of the mountain through a window in the bathroom, because he didn’t want to pay him for the ticket. Apoloniusz Rajwa told me about how noone believed that the first meeting I wouldn’t dare to think back to that kind of life. To be twenty-some- couldn’t be repeated. But then they met on thing, meet someone who you fell in love with, and then lose. Teresa Christmas Eve. And then, again, in spring. and Sławomir Szelc are the kind of people that would take you On Kasprowy, during a mass. - We finally even through the Red Sea. And through the desert. And through understood that it would always be like hell. Not to mention sitting on deck chairs on Kasprowy, waiting for that, until we all perished. You know, these friends to come. Not being afraid, living the life to the fullest. A girl are old people. The world has forgotten was sitting next to us, all in modern, snug fabric that doesn’t leave they were once in the Olympics, that they much room for imagination. won medals. Now, they are obsolete. They She was holding a book between her legs. Ryszard Kapuściński. didn’t even meet with each other until Rafał He always new how to get what he wanted. Then, volunteers from gathered them... Siemacha came up, with our guide Agnieszka, and with Rafał. They were carrying bags full of trash. A lot less than four years before. DAY THREE: KASPROWY. We took a picture, and it was an honour that they invited me to it Clean Tatra Campaign. 4,000 people have although I hadn’t collected anything. And then Rafał Sonik told the registered to be a part of it. I couldn’t go kids that from that moment they weren’t ordinary tourists, but ecol- with them, because my tendon injury is ogy teachers. And it didn’t matter where they would go, they knew limiting my mobility. So I took the ropeway what to do with the trash. to see the campaign’s final. It’s noon. We’re I thought that in reality it wasn’t about the trash, nor reaching sitting in deck chairs, looking down at the top of Kasprowy, but about allowing those several kids to enter Gąsienicowa Valley. And I’m feeling happy. another phase in life. Maybe insignificant, but still binding. It’s hard to It’s good to be back. Without my friends be a teacher. 42 GUST / TASTE

CENTRALNY OŚRODEK SPORTU - OŚRODEK PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH IM. F. STAMMA „CETNIEWO” WE WŁADYSŁAWOWIE

w Polsce i na świecie. Obecnie to 6 specjalnych ośrodków na mapie Polski, TAM, GDZIE służących do przygotowań olimpijskich, w których sportowcy wylewają swoje WSCHODZĄ GWIAZDY siódme poty. Ze względu na różnorakość dyscyplin, zostały one zlokalizowane Wszyscy jesteśmy kibicami. Mówimy, że emocje sięgają w różnych częściach kraju, a wszystko po to, aby zapewnić sportowcom jak zenitu, kiedy na arenie pojawia się reprezentacja najlepsze warunki. Startując zatem Polski. A wtedy z zapartym tchem śledzimy każdy z północy na południe mamy po jednym ośrodku w: Cetniewie, Giżycku, Wałczu, jej ruch w oczekiwaniu na zwycięstwo. Wierzymy, że Spale, Szczyrku i Zakopanem oraz zawodnicy są w szczytowej formie, nad którą wcześniej w Warszawie, gdzie mieści się hala ciężko pracowali. Warunki ku temu oferują na terenie Torwar i lodowisko. Ilość ośrodków jest zoptymalizowana i jak najbardziej Polski specjalne ośrodki. Jak się okazuje, są doskonale satysfakcjonująca, gdyż pod kątem do tego przystosowane. wyposażenia oraz możliwości treningo- wych zapewnione jest wszystko, czego ANNA NAZAROWICZ potrzebuje sportowiec oraz sztab szkole- MAT. PR A SOWE

grzyska olimpijskie to największa i zarazem najstarsza impreza sportowa. Po raz pierwszy odbyły się w starożytności, ale już wtedy udział w nich był zarezerwowany Iwyłącznie dla ludzi zamożnych. Tylko tych bowiem było stać aby na trening poświęcić cały rok. Od tamtej pory niewiele się zmieniło – przygotowanie zawodnika nadal pochłania sporo czasu oraz pieniędzy. Z tym, że dziś finan- sowaniem zajmują się polskie związki sportowe. Wsparciem służy im Central- ny Ośrodek Sportu. Jest to instytucja odpowiedzialna za przygotowanie bazy sportowo–treningowej dla kadry narodo- wej, która bierze udział w największych imprezach sportowych organizowanych CENTRALNY OŚRODEK SPORTU - OŚRODEK PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH W WAŁCZU GUST / TASTE niowy. To właśnie obiekty COS w ciągu wzmożoną aktywnością z pewnością 43 ostatnich 40 lat służyły w przygotowa- odznaczy się Centralny Ośrodek Sportu niach medalistom igrzysk olimpijskich, w Szczyrku który dysponuje trasami paraolimpijskich, mistrzostw świata oraz narciarskimi na Skrzycznem. mistrzostw Europy w różnych katego- Skrzyczne to przede wszystkim riach wiekowych. Skocznie narciarskie, prawdziwy raj dla narciarzy, korzysta- tory regatowe, hale sportowe, tory lodo- jących tutaj ze świetnych warunków we – to tylko namiastka wielkiego sportu, do uprawiania zimowego szaleństwa. który przekuwa się na medale podczas Stoki Skrzycznego posiadają ponad 10 wielkich imprez. kilometrów rozmaitych tras narciarskich Jak wyglądają przygotowania zawod- Centralnego Ośrodka Sportu w Szczyrku, nika kadry narodowej do największych w tym trasę z homologacją FIS. Tutejsze wydarzeń sportowych? Przede wszystkim trasy (czarna i czerwona) wyposażone są to długotrwały proces: prawie 300 dni w system naśnieżania. W pełni komfor- CENTRALNY OŚRODEK SPORTU - OŚRODEK w roku spędza się w centralnych ośrod- towe korzystanie z narciarskich atrakcji PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH W SZCZYRKU kach przygotowań olimpijskich. Tak długi gwarantuje m.in. nowoczesna kolej linowa okres sprawia, że to miejsce staje się dla (wyposażona w 4-osobowe kanapy) JAK WYGLĄDAJĄ PRZYGOTO- sportowców niemalże drugim domem. Nie o przepustowości 2400 osób na godzinę, dziwi zatem fakt, że dokłada się wszel- na odcinku Jaworzyna – Skrzyczne. WANIA ZAWODNIKA KADRY kich starań, aby niczego im nie zabrakło. Mówiąc najprościej Centralne Ośrodki NARODOWEJ DO NAJWIĘK- Niczego, co oczywiście wiąże się z tre- Sportu (Ośrodki Przygotowań Olimpij- SZYCH WYDARZEŃ SPORTO- ningami i regeneracją. Dlatego też każdy skich) to nic innego jak wysoko wyspe- z ośrodków oferuje odnowę biologiczną, cjalizowane fabryki sportu, gdzie każdy WYCH? PRZEDE WSZYSTKIM solidne zaplecze medyczne oraz hotelowe. sportowiec przekuwa swoją ciężką pracę TO DŁUGOTRWAŁY PROCES: Do dyspozycji sportowców pozostają rów- i talent na medale i tytuły. PRAWIE 300 DNI W ROKU SPĘDZA SIĘ W CENTRAL- NYCH OŚRODKACH PRZYGO- TOWAŃ OLIMPIJSKICH.

ENGLISH WHERE STARS RISE We are all sports fans. We say that the tension reaches its height when the Polish national team appears at the arena. We watch their every move with bated breath waiting for them to win. We believe the competitors are in top form, on which they kept working hard before the competition. There are spe- cial centres located in the whole Poland that make it possible. As it appears, CENTRALNY OŚRODEK SPORTU - OŚRODEK PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH W SPALE they are perfectly adapted to their role.

nież siłownie, sale fitness i baseny. Lwią część sukcesu każdego sportowca stanowi jednak odpowiednia dieta. W każdym ośrodku znajdują się zawodowi kucharze, którzy przy wsparciu dietetyków dbają o jak najlepiej zbilansowane wyżywienie. Dyscyplina bezsprzecznie jest bardzo ważna, ale czasami po prostu trzeba „zgrzeszyć”. Zatem jeżeli ktoś potrzebuje małego urozmaicenia w swojej diecie, kuchnia nie odmówi współpracy. Co się dzieje kiedy sportowcy opusz- czają tereny ośrodków? Przyjeżdżają kolejni. Każda placówka pracuje 24 go- dziny na dobę, 365 dni w roku, ponieważ zawody (w zależności od dyscypliny sportu) odbywają się przez cały rok. Nad- ciąga zima, a wraz z nią nasilą się treningi dla dyscyplin zimowych. W tym okresie CENTRALNY OŚRODEK SPORTU - OŚRODEK PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH W GIŻYCKU 44 GUST / TASTE

at their disposal too. But every competitor owes their achievements partially to an adequate diet. Each centre employs profes- sional chefs who care for the most healthful and balanced diet possible with dieticians’ support. Discipline is undoubtedly very important, but one sometimes simply has to “sin”. So if someone needs a little bit of variety in their diet, the kitchen staff will never refuse to co-operate. What happens when sportspeople leave the centres? New ones come. Each facil- ity works 24 hours a day, 365 days a year because competitions are organized all year round (depending on a particular sport). Winter is coming, which means winter sport trainings are now more and more intensified. It is a period of increased activity for the Cen- tral Sports Centre in Szczyrk, which features CENTRALNY OŚRODEK SPORTU W WARSZAWIE ski runs on Skrzyczne. Skrzyczne is most of all a true haven for skiers as it offers excellent conditions to The Olympics are the biggest and at the regatta courses, sports halls and ice tracks practise skiing. Skrzyczne slopes feature same time the oldest sports event. They – they are only a foretaste of the great sport more than 10 kilometres of various pistes were organized for the first time in antiquity, turned into medals during major events. of the Central Sports Centre in Szczyrk, but the participation in the event was How do national team competitors’ prep- including a ski run certified by FIS. The reserved only for the wealthy already then. arations for the biggest sports events look? pistes (black and red) are equipped with Because only they could afford to practise First of all, they are a long-term process: snowmaking systems. It is possible to enjoy all year round. Little has changed since almost 300 days a year are spent in Olym- the local skiing attractions to the fullest then: preparing a competitor to take part pic preparation centres. Because of such thanks to e.g. the modern cableway (offering in the Olympics still demands a lot of time a long time, sportspeople start treating 4-person couches) with a capacity of 2400 and money. The difference is that today the the centres like their second home. So no people per hour running on the route Jawor- funding comes from Polish sports unions. wonder no effort is spared to provide them zyna – Skrzyczne. They receive support from the Central with everything they need. Everything con- To put it simply, Central Sports Centres Sports Centre. It is an institution respon- nected with training and recuperation. This (Olympic Preparation Centres) are highly sible for preparing sports and training is why each centre offers wellness, medical specialized sports factories that help every infrastructure for national teams that take and hotel facilities. Sportspeople have sportsperson turn their hard work and talent part in the biggest sports events organized gyms, fitness rooms and swimming pools into medals and titles. in Poland and in the whole world. It cur- rently features 6 special centres in Poland that are used to prepare sportspeople for the Olympic Games and put them through the mill during training sessions. Due to the variety of disciplines, they are located in different parts of the country: everything to provide competitors with the best condi- tions possible. Moving from the north to the south, we have one centre in each of the following cities: Cetniewo, Giżycko, Wałcz, Spała, Szczyrk and Zakopane plus one in Warsaw with the Torwar hall and an ice rink. The number of the centres is optimized and certainly satisfying because, as regards their equipment and training facilities, they provide sportspeople and their coach- ing staff with everything they need. It is precisely CSC facilities that were used to prepare the Polish medallists of the Olym- pic and Paralympic Games and European championships representing various age CENTRALNY OŚRODEK SPORTU - OŚRODEK PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH W ZAKOPANEM groups within the last 40 years. Ski jumps,

46 WYWIAD / INTERVIEW

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 48 FOT. LECH BA SEL

JAK SPRZEDAWCA JAK IDĄ SPRAWY ZWIĄZANE Z TEGO- ROCZNYM SOPOT JAZZ FESTIWAL? Jestem bardzo zadowolony. To już moja Z BUTIKU piąta edycja, ten czas szybko leci. Edycja w 2011 była swoistym przetarciem Już po raz piąty Adam Pierończyk, znakomity szlaków, nastąpiła na nim wymiana pu- bliczności. Festiwal miał wcześniej inny saksofonista jazzowy, na kilka tygodni porzucił profil, bardziej komercyjny. Według mnie obowiązki muzyka, by zająć się obowiązkami był niespójny, co było też krytykowane dyrektora artystycznego Sopot Jazz Festiwalu. przez publiczność. W momencie mojego przyjścia zaproponowałem dość kon- Porozmawialiśmy z nim na godziny przed ostatnim kretną koncepcję, bo postawiłem głównie koncertem podczas tegorocznej edycji. na artystów, którzy w naszym kraju praktycznie się nie pojawiają, a bardzo JAKUB MILSZEWSKI zasługują na uwagę słuchaczy. To jest jak IGNACY MATUSZEWSKI z wyjściem do sklepu po zakupy: klienci WYWIAD / INTERVIEW mają dostęp tylko do tego, co jest na 47 półkach. Czuję się zatem jak sprzedawca z ekskluzywnego butiku.

CZY KTÓRYŚ Z TEGOROCZNYCH KON- CERTÓW PANA ZASKOCZYŁ? Nie, usłyszałem to czego oczekiwałem. Bardzo gruntownie badam rynek, więc wiem czego się spodziewać. Wszystko poszło zgodnie z planem i z tego jestem zadowolony. Jestem na każdym koncer- cie, większości z nich słucham w całości, bo chcę prezentować słuchaczom to, do czego jestem przekonany.

A KTÓRY KONCERT MÓGŁ ZASKOCZYĆ PUBLICZNOŚĆ? Mam nadzieję, że każdy, bo jak wcześniej wspominałem są to artyści praktycznie w Polsce nieznani. Nie raz słyszałem po koncercie opinie od słuchaczy, że ktoś nie znał danego muzyka i jest nim zachwycony.

ZDARZYŁO SIĘ W CIĄGU TYCH PIĘ- CIU LAT, ŻE JAKIŚ ARTYSTA DZIĘKI W JAKI SPOSÓB WYNAJDUJE PAN ZA- PIERWSZY BEZPOŚREDNI FESTIWALOWI ZDOBYŁ W POLSCE PROSZONYCH ARTYSTÓW? NAWIĄZUJE KONTAKT Z INSTRUMENTEM POPULARNOŚĆ? PAN KONTAKTY W CZASIE SWOICH ZACZĄŁ SIĘ DLA MNIE PÓŹNO, Przykładem może być amerykański WYJAZDÓW JAKO MUZYK? saksofonista Stephen Riley, niezwy- Wyjazdy oczywiście dużo pomagają. BO MIAŁEM SIEDEMNAŚCIE LAT. kle oryginalny i utalentowany muzyk. W 2005 i 2006 roku byłem dyrektorem JEDNAK MÓJ OJCIEC TEŻ BYŁ Teraz pojawia się u nas w kraju co roku artystycznym festiwalu jazzowego w Ma- MUZYKIEM I CZĘSTO ZABIERAŁ i posiada coraz większą ilość fanów. To roku, tam spotkałem bardzo wielu przy- dowód na to, że da się zainteresować szłych gości. Ale w dzisiejszym czasie MNIE NA PRÓBY DO GARNIZONU. publiczność czymś, co nie jest powiele- możemy poznać ciekawych artystów bez MIAŁEM TAM CZAS, BY WEJŚĆ DO niem sprawdzonych rozwiązań. Festiwal ruszania się z domu. Wymaga to wiele SALI PEŁNEJ INSTRUMENTÓW jest finansowany ze środków publicznych, wysiłku, bo trzeba przedrzeć się przez więc jego misją powinno być oświecanie morze informacji, ale wybranie w tym I ICH PODOTYKAĆ. WCIĄŻ i poszerzanie horyzontów słuchaczy. czegoś wartościowego jest możliwe. UWAŻAM TO ZA JEDEN Jestem bardzo zadowolony z faktu, że Z NAJWAŻNIEJSZYCH MOMENTÓW nie stawialiśmy na sukces komercyjny CZYM RÓŻNIŁA SIĘ OD SIEBIE PRACA W KSZTAŁTOWANIU MNIE JAKO festiwalu, a jednak sukces ten się zdarzył. PRZY FESTIWALU W MAROKU OD PRA- To bardzo przyjemny skutek uboczny. CY PRZY SOPOT JAZZ FESTIWAL? MUZYKA. NADAL PAMIĘTAM ICH W gruncie rzeczy to bardzo podobne SPECYFICZNY ZAPACH. JAKA BYŁA NAJWIĘKSZA POCHWAŁĄ, doświadczenia. Moje główne obowiązki KTÓRĄ DOSTAŁ PAN ZA ORGANIZACJĘ to nawiązywanie kontaktów z artystami, FESTIWALU? zapraszanie ich i negocjowanie warunków. Dla mnie największą pochwałą jest to, że pojawia się coraz więcej gości spoza A JAK PAN WŁAŚCIWIE DO MAROKA TRAFIŁ? Trójmiasta. Przyjazd na weekend lub Rok wcześniej grałem na tym festiwalu jako muzyk. Nawiązałem nawet pół tygodnia z drugiego końca bardzo dobry kontakt z organizatorami. Marokańczycy to bardzo kraju to naprawdę duża forma uznania. gościnny i muzykalny naród, doskonale znają swoją tradycję mu- Zdarzają się też słuchacze z zagranicy, zyczną. Po powrocie do domu dostałem maila od organizatorów, to też jest bardzo miłe. czy nie byłbym zainteresowany wzięciem udziału w konkursie na następnego dyrektora festiwalu. Trochę byłem przerażony, ale tak A CO UDAŁO SIĘ JESZCZE ZMIENIĆ OD dobrze wspominałem ten pobyt, że postanowiłem spróbować. 2011 ROKU? Cały czas pracujemy nad logistyką, DLACZEGO JAZZ JEST WAŻNY DLA POLSKIEJ KULTURY? promocją festiwalu i rozszerzeniem Jazz zawsze był i wciąż pozostaje muzyką wolności. Podczas publiczności. Trzeba pamiętać, że Sopot trwania reżimu komunistycznego, Polska była mekką jazzu jest małym miastem i ma też ograniczone i muzycznej wolności. W innych krajach bloku wschodniego nie możliwości. Moim głównym celem pozo- do wyobrażenia było sprowadzenie na przykład Milesa Davisa. staje ciągle ewolucja programu. Staram się Sama idea muzyki jazzowej to wolność, bo opiera się ona na oferować coś świeżego i nowego, w ciągu improwizacji. Muzycy mogą wejść na scenę nieprzygotowani pięciu lat nie powtórzył się żaden z zapro- i zagrać wyśmienity koncert. To jest coś, czego nie rozumieją szonych muzyków. muzycy klasyczni. 48 WYWIAD / INTERVIEW

HOW ARE THINGS WITH THIS YEAR’S SOPOT JAZZ FESTIVAL? I’m very satisfied. It’s my fifth edition, the time goes by. 2011 edition was supposed to pave a way, a change of audience occurred then. The festival had a different, more commercial profile. I think it was inconsist- ent, and this also met with criticism. I came in with a concrete proposal of inviting art- ists that practically do not perform in our country, but who should be in the centre of the audience’s attention. It’s like going out shopping: customers can buy only what they find on the shelves. This makes me a kind of an exclusive boutique salesman.

HAS ANY OF THIS YEAR’S CONCERTS SURPRISED YOU? No, I’ve heard everything I had expected to hear. I research the market thoroughly, so I know what awaits me. All went ac- cording to plan, and because of this I’m satisfied. I attended every concert, most of them I listened to in full, because I wanted to present to the listeners some- thing that I myself am convinced to.

AND WHICH CONCERT COULD HAVE SURPRISED THE AUDIENCE? I hope that each and every one of them. As I mentioned before, those are artists that are almost unknown in Poland. I’ve heard many times after the concerts from people who hadn’t known of a particular artist, and was amazed by them.

HAS IT HAPPENED DURING THOSE FIVE YEARS THAT AN ARTIST BECAME FAMOUS IN POLAND BECAUSE OF THE FESTIVAL? The American saxophonist Stephen Riley NA KONIEC ZAPYTAM PANA PRZE- to moja indywidualna decyzja. Zaczą- is an example of such an artist. He’s an WROTNIE O POCZĄTKI. PAMIĘTA łem bardzo późno, miałem świado- extremely original, and talented musician. PAN SWOJĄ PIERWSZĄ STYCZNOŚĆ mość, że ten pociąg już odjeżdża, ale Currently, he appears in Poland every Z SAKSOFONEM? chyba jestem dowodem, że wystarczy year, and his fan base has been constantly Pierwszy bezpośredni kontakt z instru- bardzo dużo pracy i wiary żeby go increasing. It proves that you can attract mentem zaczął się dla mnie późno, bo dogonić. Ćwiczyłem po osiem, dziesięć people’s interest towards something that is miałem siedemnaście lat. Jednak mój godzin dziennie, o czym niestety not copying tested solutions. The festival ojciec też był muzykiem i często zabierał przypomina mi mój kręgosłup. Ale nie is funded from public money, therefore mnie na próby do garnizonu. Miałem tam żałuję tej decyzji. it should be its mission to enlighten and czas, by wejść do sali pełnej instrumentów broaden the horizons of the audience. I’m

i ich podotykać. Wciąż uważam to za jeden ENGLISH very satisfied because of the fact that we z najważniejszych momentów w kształto- didn’t count on the commercial success waniu mnie jako muzyka. Nadal pamiętam A BOUTIQUE SALESMAN of the festival, but it happened anyway. It’s ich specyficzny zapach. For the fifth time Adam Pierończyk, a very pleasant side effect. an excellent jazz saxophone player, has SKORO W TEJ SALI BYŁO TYLE INSTRU- WHAT WAS THE HIGHEST PRAISE THAT abandoned his duties of a musician to MENTÓW, TO DLACZEGO SIĘGNĄŁ PAN YOU RECEIVED FOR ORGANISING THE take up those of artistic director of So- PO SAKSOFON? FESTIVAL? pot Jazz Festival. We managed to speak Ojciec jest saksofonistą i klarnecistą, with him several hours before this year’s The highest praise for me is the fact that więc wydało się to naturalne. Ale była final performance. more and more guests from outside WYWIAD / INTERVIEW 49

freedom of music. Other countries of the Eastern Block could only dream of inviting Miles Davies. The sole idea of jazz music is freedom, as it is based on improvisation. Musicians can enter the stage unprepared, and give a magnifi- cent performance. This is something that classical musicians don’t understand.

IN THE END, I’M GOING TO ASK YOU ABOUT THE BEGINNINGS. DO YOU REMEMBER YOUR FIRST ENCOUNTER WITH THE SAXOPHONE? My first direct contact with this instru- ment was at a late stage, when I was 17. However, my father also was a musi-

FOT. PAWEŁ KURASZKIEWICZ cian and he would often take me to his rehearsals at the garrison. There, I had the time to walk into a room full of instru- of Tricity appear. Coming here for the festival. I established really good rapport ments and touch them. I still believe this weekend, or even half a day really is the with people responsible for the organisa- to be one of the defining moments of me highest form of recognition. There have tion of that festival. Moroccans are ex- becoming a musician. I still remember also been cases of foreign members of the tremely hospitable, and very musical. They their particular scent. audience, which also is nice. know their music tradition very well. After I had returned home, I received an e-mail IF THE ROOM WAS FULL OF INSTRU- WHAT ELSE HAVE YOU MANAGED TO from the organisers asking if I didn’t want MENTS, WHY PICK A SAXOPHONE? CHANGE SINCE 2011? to participate in an open competition for My father plays the saxophone and the We’re still polishing the logistics, promo- the next director of the festival. I was a bit clarinet, so it came naturally. But it was tion, and we’re also working on broaden- terrified, but I had such good memories of my own decision. I started very late, aware ing the audience. You have to remember my stay that I decided to give it a try. that that train was already leaving the that Sopot is a small city, and therefore it platform. But I think I’m living proof of the has limited capabilities. My main goal is WHY IS JAZZ SO IMPORTANT TO POL- fact that enough hard work and faith can the constant evolution of the programme. ISH CULTURE? help in catching that train. I would practice I’m trying to offer something fresh and Jazz has always been the music of eight, ten hours a day. My spine is a painful new, none from the invited musicians has freedom. During the communist period, memory of that time, I’m afraid. But I do played here twice. Poland was the Mecca of jazz and not regret that decision.

HOW DO YOU FIND THE ARTISTS? DO YOU MEET THEM DURING YOUR TRAV- ELS AS A MUSICIAN? My travels help a lot, obviously. In 2005 and 2006 I was the artistic director of a jazz festival in Morocco, where I met many of my future guests. But today, we can meet many interesting artists with- out leaving our homes. It requires a lot of work, as you need to go through an ocean of information, but it’s possible to select something that is worth attention.

WHAT ARE THE DIFFERENCES BE- TWEEN WORKING HERE, AT SOPOT JAZZ FESTIVAL, AND IN MOROCCO? Those are actually quite similar experi- ences. My main duties are making contact with artists, inviting them, and negotiat- ing the terms.

HOW DID YOU END UP IN MOROCCO, ANYWAY? A year before I had performed during this 50 DESTINATION / POMORSKIE

INCOMING POLAND

Incoming Poland, Gdańsk & Pomorskie Region to nowa to tematyczne wizyty studyjne w regionie pozwalające zaproszonym gościom na jakość spotkań biznesowych w branży turystycznej. poznanie oferty turystycznej, jak i zapre- Rozbudowana formuła workshopu to już nie tylko okazja do zentowanie destynacji pod kątem przygo- rozmów ale sprzyjająca przestrzeń dla zawierania trwałych towania do obsługi gości zagranicznych. Nie zabraknie też okazji do networkingu i efektywnych partnerstw biznesowych, a dla regionu i kontynuacji rozmów zapoczątkowanych skuteczny sposób komercjalizacji oferty przyjazdowej. w trakcie spotkań B2B. Wydarzenie Incoming Poland na stałe wpisane zostało w program wydarzeń ŹRÓDŁO PROT oświadczenia z roku 2013, kiedy to Pomorska Regio- Międzynarodowych Targów Gdańskich jako nalna Organizacja Turystyczna podjęła się organizacji nowa formuła Gdańskich Targów Tury- pierwszej edycji eventu pokazały, że potrzeba koja- stycznych realizowanych od tego roku jako rzenia dedykowanych spotkań jest ogromna a konty- Festiwal Czasu Wolnego. Długo szukaliśmy nuacja działań konieczna. Zatem ambicją PROT stało pomysłu na nową formułę targową, która Dsię wykreowanie wydarzenia na jeszcze szerszą skalę, łączącego łączyłaby potrzeby konsumentów i branży. w sobie kilka kluczowych elementów istotnych dla sprawnego Podział na dwie osobne imprezy wydaje się funkcjonowania gospodarki turystycznej regionu. Nie rozprasza- być rozwiązaniem idealnym. Wiosna to za- my energii, branża jest jedna, a cel wspólny dlatego do współpra- tem impreza zorientowana sticte na klienta cy przy tym wydarzeniu zaprosiliśmy zarówno Międzynarodowe indywidualnego, a jesień sprzyja kontak- Targi Gdańskie, jak i Gdańską Organizację Turystyczną – podkre- tom biznesowym. Rozbudowany program śla Krystyna Hartenberger – Pater, Dyrektor Zarządzający PROT. INcomingu i równolegle ułożenie programu Takie partnerstwo pozwala na wypracowanie optymalnej formuły otwiera możliwość udziału pracowni- imprezy, która owocować ma przede wszystkim zwiększeniem ków różnego szczebla. Dział sprzedaży udziału turystyki przyjazdowej na Pomorze. uczestniczy w rozmowach handlowych, Dlatego też pierwszy dzień to czas na indywidualne rozmowy a dział marketingu czy PR może skorzystać stolikowe pomiędzy zagranicznymi tour operatorami, a branżą z jakościowej oferty szkoleniowej – komen- turystyczną ale również bogaty program szkoleniowy. Dzień drugi tuje Maciej Glamowski, Wiceprezes MTG S.A. DESTINATION / POMORSKIE Tegoroczna edycja Incoming Poland, 51 Gdańsk & Pomorskie Region posze- rzona jest o kontrahentów z Wielkiej Brytanii, Skandynawii, Niemiec, Ukra- iny, Austrii oraz Włoch. Swój udział DATA, MIEJSCE: 27-28 października, Gdańsk, Amber Expo zapowiedział też jeden z największych ORGANIZATORZY: Pomorska tour operatorów japońskich HIS. Łącznie Regionalna Organizacja Turystyczna, Międzynarodowe Targi Organizatorzy spodziewają się około Gdańskie S.A., Gdańska Organizacja Turystyczna 40 hosted buyers nad selekcją których WSPÓŁORGANIZACJA: Polska starannie pracują już od początku roku. Organizacja Turystyczna Zależy nam aby zaprosić jak najbardziej PARTNERZY: Golden Tulip Gdansk reprezentatywnych partnerów z różnych Residence, Port Lotniczy w Gdańsku dziedzin, które wpisują się w strategię im. Lecha Wałęsy marketingową regionu. Szczególny PATRONAT: Samorząd Województwa Pomorskiego, Miasto Gdańsk. nacisk kładziemy zatem na zaproszenie tour operatorów specjalizujących się ENGLISH w turystyce medycznej i zdrowotnej, golfowej czy kulturowej – dodaje K. INCOMING POLAND Hartenberger-Pater. Jest to dla nas duże Incoming Poland, Gdańsk & Pomorskie Region brings a new quality wyzwanie, niemniej jednak takie podej- of business meetings to the tourism industry. Thanks to the extended ście determinuje rynek usług i podej- workshop format, it gives not only a chance to talk but also creates ście konsumentów. a sphere that helps to establish long-term and effective business part- Długofalową strategię działań mar- nerships. As regards the region, it is an effective way of commercial- ketingowych regionu w dużym stopniu izing its inbound tourism offer. determinuje siatka połączeń lotniczych. Obecnie Gdańsk powiązany jest blisko Its experience from 2013, which is when Pomorskie Tourist Board 50 bezpośrednimi destynacjami, a prze- (PROT) organized the first edition of the event, shows that there woźnicy stali się kluczowymi partnerami is a great need for organizing dedicated meetings and that it w zakresie prowadzenia wspólnych is necessary to continue the undertaken activities. The aim of projektów promocyjnych. Dlatego istotne PROT is thus to create an event of an even larger scope that would jest umacnianie dotychczasowych combine several key elements important for the efficiency of the relacji, jak i nawiązywanie nowych kon- tourism economy in the region. “We do taktów z operatorami nowych połączeń. not split energy, there is one industry DOŚWIADCZENIA Z ROKU Stąd tegoroczna edycja Incomingu and a common aim, which is why we 2013, KIEDY TO POMORSKA to udział przewoźnika Ryanair, który have invited both Gdansk International w ubiegłym roku uruchomił swoją bazę Fair and Gdansk Tourist Organisation REGIONALNA ORGANIZACJA na lotnisku w Gdańsku, jak i Ukraińskich to cooperation,” says Krystyna Harten- TURYSTYCZNA PODJĘŁA SIĘ Linii Lotniczych, jako perspektywiczne- berger-Pater, Managing Director at PROT. ORGANIZACJI PIERWSZEJ EDYCJI go nowego partnera. Such a partnership helps to develop an Poza aspektem biznesowym Incoming optimal format of the event, which is EVENTU POKAZAŁY, ŻE POTRZEBA Poland, Gdańsk&Pomorskie Region to most of all supposed to increase inbound KOJARZENIA DEDYKOWANYCH również dawka świeżej wiedzy. O pro- tourism in Pomerania. SPOTKAŃ JEST OGROMNA gram merytoryczny dba Gdańska Orga- This is why the first day of the event is nizacja Turystyczna, która do współpra- a time not only for individual conversa- A KONTYNUACJA DZIAŁAŃ cy zaprosiła znane osobistości ze świata tions at the table between foreign tour KONIECZNA. coachingu. Mateusz Kusznierewicz poprowadzi warsztat „Relacje biznesowe kluczem do sukcesu firmy”. Z kolei Rob Davidson będzie prelegentem warsztatu „Wizerunek a tożsamość firmy”. Podczas tego spotkania poruszane będą kwestie nowoczesnego wizerunku „on i off – line”, tożsamości wizerunkowej przed- siębiorstw oraz arcyważną tematykę postrzegania zewnętrznego firm. Poza ambitnym programem i formułą spotkania, Organizatorzy stawiają na partnerstwo instytucjonalne. Integracja działań, sprawny mechanizm wdroże- niowy, współpraca z przewoźnikami i partnerami biznesowymi daje silny fundament dla stworzenia ambitnego i w pełni profesjonalnego wydarzenia biznesowego mającego szansę stać się flagowym eventem w kraju. 52 DESTINATION / POMORSKIE

operators and the tourism industry but Italy. HIS, one of the biggest tour operators by Gdansk Tourist Organisation, which also for a broad training programme. The in Japan, has announced its participation has invited famous personages from the second day includes thematic studio visits as well. The organizers expect altogether world of coaching. Mateusz Kusznierewicz in the region, thanks to which the guests around 40 hosted buyers, whom they will lead the workshop “Business relation- can familiarize themselves with the tour- have been carefully selecting since the ships as a key to corporate success”, while ist offer and see regional destinations and beginning of the year. “It is very important Rob Davidson will present the workshop their readiness to serve foreign guests. for us to invite as representative partners entitled “Corporate image versus corporate Moreover, the visits are a perfect chance from various branches that are included identity”. The meeting will tackle upon such to network and continue conversations in the marketing strategy of the region issues as the modern online and offline begun during the B2B meetings. as possible. We thus place particular corporate image and the image identity of Incoming Poland has been permanently emphasis on inviting tour operators that companies as well as the extremely impor- included in the calendar of events organ- specialize in medical, health, golf and tant topic of the ways in which companies ized by Gdansk International Fair as a new cultural tourism,” says K. Hartenberger- are perceived by third parties. format of Gdansk Tourism Fair, which has Pater. “Even though it is a huge challenge Alongside with the ambitious pro- been realized as the Free Time Festival since for us, such an approach shapes the gramme and formula of the meeting, the 2015. “We have been looking for an idea for situation on the services market and the Organizers count on institutional partner- a new format of our fairs that would combine consumers’ approach.” ship. Integrated activities, an effective the needs of consumers and the industry for The long-term strategy of marketing implementation mechanism and coopera- a long time. Organizing two separate events activities undertaken by the region is tion with carriers and business partners seems to be the perfect solution. As a result, deeply influenced by the network of flight provide a sound basis for an ambitious spring is a time for an event addressed to connections. Gdansk is currently directly and fully professional business event, individual clients, whereas autumn favours connected with almost 50 destinations, which has a chance to become a flagship business contacts. Thanks to the extended and air carriers have become key partners event in the country. programme of Incoming and its parallel ar- for joint promotional projects. This is why rangement, employees from various depart- it is important to foster the already-exist- DATE, VENUE: 27-28 October, ments can take part in the event. The sales ing relationships and establish contacts Gdansk, Amber Expo department enters business conversations, with operators of new connections. As a re- ORGANIZERS: Pomorskie Tourist Board, and the marketing or PR department can sult, this year’s edition of Incoming will be Gdansk International Fair, Gdansk take part in one of the top-quality training attended by Ryanair, which opened a base Tourist Organisation courses,” says Maciej Glamowski, Vice- in Gdansk last year, and Ukraine Airlines CO-ORGANIZER: Polish Tourist Chairman of MTG S.A. as a prospective new partner. Organisation This year’s edition of Incoming Poland, Apart from its business aspect, Incom- PARTNERS: Golden Tulip Gdansk Resi- Gdańsk & Pomorskie Region is attended ing Poland, Gdańsk & Pomorskie Region dence, Gdansk Lech Walesa Airport by contractors from Great Britain, Scan- is a source of up-to-date knowledge. The PATRONS: Pomeranian Voivodeship Self- dinavia, Germany, Ukraine, Austria and content-related programme is prepared -Government, City of Gdansk FELIETON / COLUMN 53

GDZIE TA SOLIDARNOŚĆ?

KATARZYNA ZDANOWICZ

MONIKA SZAŁEK

istoria jak widać nie zawsze zatacza koło – przy- I perfectly understand the fact that the najmniej na razie. Kto by pomyślał jeszcze kilka German Chancellor is in such political miesięcy temu, że stojąc przed olbrzymim proble- haste to design a common plan as soon mem związanym z przyjęciem uchodźców to właśnie as possible. The problem is that other Niemcy pierwsi wyciągną do nich rękę. Kraj, który countries do not really feel like being the Hnigdy nie walczył o zbawienie świata, który nawet swoich dławił promised land for the poor and oppressed. narzucając im sztywne ramy unijnej demokracji, dziś wyrasta na There are several concerns: from jedyny rozsądny głos sumienia pozamykanej Europy. religion to culture. While I do somehow Ta otwartość zapewne szybko się skończy, bo Niemcy też mają understand the first issue, I cannot swoją cierpliwość wobec rządzących, dlatego doskonale rozu- comprehend the second one because miem polityczny pośpiech kanclerz Niemiec, by jak najszybciej the “cultural revolution” took place a long stworzyć wspólny plan. Problem w tym, że inne kraje nie do końca time ago. You do not have to look far to chcą być ziemią obiecaną dla biednych i gnębionych. see it, just take a walk along the streets Obaw jest kilka – od religii po kulturę. O ile pierwszą mogę of Warsaw. I do not even react to English zrozumieć, o tyle drugą nie bardzo, bo „rewolucja kulturalna” już any more because I can hear it every- dawno się wydarzyła. Nie trzeba daleko wyjeżdżać, wystarczy where I go. The colour of one’s skin does przejść się ulicami Warszawy. Na język angielski powoli przestaję not surprise me either. reagować, bo słychać go wszędzie, nie dziwi mnie też kolor skóry. Poland has become home to people Przez ostatnie lata Polska stała się domem tak wielu różnych of so many cultures in the recent years kulturowo ludzi, że nawet tego nie zauważyliśmy. Jeśli ktoś powie, that we did not even notice it. And indeed, że nie mieliśmy jak – to ja odpowiem, owszem, ci ludzie nie stanęli there was no way we could actually w tysiącach przy granicy, napływali sukcesywnie. Żyją u nas od notice it because those people did not wielu lat, pracują, a my z ich pracy chętnie korzystamy, przyznając arrive at our borders in thousands, they się do tego bardziej lub mniej otwarcie. Pytanie zatem brzmi – czy were coming to our country successively. my jako Polacy coś na tym straciliśmy? They have worked here and lived with us Jestem z pokolenia, które dorastało już w nowej Polsce. Nie for years, and we are more than willing pamiętam czasów kartek, długich kolejek czy pustych półek, ale to take advantage of their work, even znam za to dobrze historię Polski i Europy. Dlatego z historycz- though we are not that willing to openly nego punktu widzenia pytam też – kto jeśli nie my powinniśmy admit that. So the question is: do Poles znacznie lepiej niż nasi sąsiedzi zrozumieć uchodźców i emigran- have lost something because of that? tów zarobkowych... Powinniśmy, ale tego nie robimy, bo polska I represent a generation that has grown pamięć szwankuje. Bardziej niż tolerancja na pierwsze miejsce up in the new Poland already. I do not re- wybija się lista obelg i wyzwisk od brudasów po dzikusów najeż- member food ration coupons, long queues dżających Europę. To zaskakujące, jak bardzo w trudnych czasach or empty shelves in shops, but I do know korzystaliśmy z pomocy innych, a sami staliśmy się dziś rasistami. the history of Poland and Europe well. Warto zatem wskrzesić słowo „solidarność”, odmieniane po pol- This is why I ask the question from the sku przez wszystkie przypadki i przyzwoicie podejść do „obcych”. historical point of view: who can under- stand refugees and economic migrants better than our neighbours if not us...? ENGLISH We do not understand them even though WHERE IS OUR SOLIDARITY? we should because our Polish memory is defective. Lists of invectives and calling As can be seen, history does not always repeat itself, at least for migrants slobs and barbarians invading the time being. Who would have thought several months ago Europe are more frequent and prominent that in the face of the migrant crisis Germany would be the first than tolerance. It is surprising that today to extend a helping hand to refugees? A country that has never we have become racists despite the fact fought for the salvation of the world and that suppressed even its that we appealed for and accepted others’ own people imposing the tight constrictions of EU democracy on help in hard times. them today grows up to be the only reasonable voice of con- So it is worth emphasizing the word science in the self-contained Europe. “solidarity”, which is so often used in the Its openness will probably end soon too because Germans Polish context, and approach “strangers” do not have endless patience for their authorities, which is why in a decent manner. 54 GUST / TASTE

menu degustacyjnego możemy zakupić po tabliczce wyrabianej w manufakturze czekolady w specjalnej cenie. Warto więc popróbować po kawałeczku całej palety pysznych inspiracji. A jeśli jesteście zdecydowani na większe porcje smakowitości, spróbujcie którejś z cukierniczych wariacji, których znaj- dziecie tu całe mnóstwo. Na rozgrzanie się filiżanka czekolady pitnej wprowadzi Was w stan głębokiej błogości, a z każdym łykiem bliżej Wam będzie do stanu czystej euforii. W końcu zawarte w tej jedynej w swoim rodzaju słodyczy substancje, jak tyramina, podnoszą poziom endorfin, na- szych hormonów szczęścia! Jeżeli więc stoi za nami nauka, dlaczego nie skosztować jeszcze kilku kęsów? Miłośnicy czekolady w stanie stałym mogą wybierać spo- śród szerokiej palety wymyślnych pralin wyrabianych na miejscu według belgijskiej receptury. Czy to słodkie połączenie z karmelem, czy ostre, z chili, czy niety- powe, jak na przykład z herbatą – w Cze- koladowym Młynie możemy swobodnie poeksperymentować. Czekoladowy Młyn to też świat ciast i deserów. Czekolada w postaci puszystego musu albo klasycznego tortu czekolado- wego zadowoli największych koneserów. A jeśli kochacie słodkości bez czekolady, koniecznie spróbujcie tutejszej szarlot- ki zapiekanej w naczyniu na gorącym spodzie, nie można się oprzeć. Wyszukane dodatki to specjalność tego miejsca. Spró- bujcie też klasyki we włoskim wydaniu – nie do przeoczenia jest wyjątkowa panna cotta, w której czekolada to tylko dyskretny dodatek, zaś całość przykryta jest smako- WYSPA DOZNAŃ witymi czerwonymi owocami. Pomysłów na spędzenie czasu w Cze- Jesień to najpiękniejsza pora roku. Nastraja do koladowym Młynie jest bez liku. Ci, którzy romantycznych uniesień i melancholijnych refleksji. przyjdą tam na filiżankę aromatycznej kawy, mogą skusić się też na wytrawne O tej właśnie porze jeszcze bardziej kochamy czekoladę. menu. Można tu zjeść także zdrowe, Spragnionych słodkich doznań kierujemy na „wyspę pożywne lekkie posiłki. Tutejsi deseranci smaków” w Gdańsku, gdzie mieści się bajeczny świat karmią nie tylko ciało, ale dbają także o doznania. Możecie więc być pewni, że Czekoladowego Młyna. odżywione będą wszystkie Wasze zmysły, a po posiłku poczujecie się wyśmieni- SYLWIA GUTOWSKA cie. W sam raz, by cieszyć się urokliwą MAT. PR A SOWE rzestępując próg zabytkowego budynku Dworu Młyna- gdańską starówką, która jesienią zamienia rzy, znajdujemy się w wykwintnym świecie najwyższej się w magiczne miejsce. My wiemy, ale jakości czekolady. W stylizowanych na XVIII-wieczną przekonajcie się sami, że tej magii przydaje Prowansję jasnych wnętrzach czekoladziarni ocze- jej także Czekoladowy Młyn – jedyne takie kujemy na chwile rozkoszy dla podniebienia. Najlepiej miejsce na kulinarnej mapie miasta. zacząć od menu degustacyjnego, w którym znajdziecie małe P GDAŃSKA PIJALNIA CZEKOLADY porcje trzech rodzajów czekolady w płynie – deserową, mlecz- CZEKOLADOWY MŁYN ną i białą, wybrane pralinki, a także desery, na widok których UL.NA PIASKACH 1 80-846 GDAŃSK pocieknie Wam ślinka. W zestawie mieści się również kawa lub WWW.CZEKOLADOWYMŁYN.PL herbata i naturalna woda mineralna. Dodatkowo przy zakupie TEL. 58 303 26 38 GUST / TASTE 55

unusual one, like for example with tea: in Czekoladowy Młyn, we can feely experi- ment with tastes. Czekoladowy Młyn is the world of cakes and desserts too. Chocolate in the form of a fluffy mousse or a classic chocolate cake will satisfy the greatest POMYSŁÓW NA SPĘDZE- connoisseurs. And if you prefer sweets NIE CZASU W CZEKO- without chocolate, you should definitely try apple pie baked in a vessel on a hot LADOWYM MŁYNIE JEST base: you will not be able to resist it. BEZ LIKU. CI, KTÓRZY Sophisticated additions are the specialty PRZYJDĄ TAM NA FILI- of the place. Consider Italian classics, ŻANKĘ AROMATYCZNEJ for example the unique panna cotta. Chocolate is only a discreet addition KAWY, MOGĄ SKUSIĆ here, and the whole dessert is covered SIĘ TEŻ NA WYTRAWNE with delicious red fruit. MENU. MOŻNA TU ZJEŚĆ There are countless ways in which you can spend your time in Czekoladowy TAKŻE ZDROWE, PO- Młyn. Those who visit the place for a cup ŻYWNE LEKKIE POSIŁKI. of aromatic coffee can help themselves to

ENGLISH SWEET ISLAND Autumn is the most beautiful season of the year. It favours romantic atmosphere and melancholic reflec- tions. It is also a season that makes us love chocolate even more. We would like to recommend everyone who misses sweet sensations to visit the “taste island” in Gdansk and, more precisely, the fabulous world of Czekoladowy Młyn.

When you cross the threshold of the historic building of Dwór Młynarzy, you find yourself in an exquisite world of top-quality chocolate. You await for the delights of the palate in the bright interior of a cafe decorated in the style of the 18th-century Provence. The best thing to do is start with the tasting menu, which includes small portions of three types of liquid chocolate (dark, milk and white), selected chocolates and desserts, the very thought of which It will leave you with a feeling of sheer a more exquisite menu. You can also eat will make your mouth water. It features bliss, and every sip you take will make healthy, nourishing and light dishes here. also coffee, tea or natural mineral water. you feel positively ecstatic. After all, sub- Local confectioners feed not only the body, What is more, if you select the tasting stances contained in this one-of-a-kind but also the soul. So you can be sure that menu, you can buy a bar of chocolate sweet, like for example tyramine, in- your senses will be fed too and that the made in the chocolate factory at a spe- crease the level of endorphins, our hap- delicacies offered here will put you into cial price. So it is worth trying the wide piness hormones! So if science is behind a perfect mood for enjoying the charm- offer of delicious inspirations bit by bit. it, why not have a few bites more? Solid ing Old Town in Gdansk, which turns into And if you are intent on a larger por- chocolate lovers can choose from a wide a magical place in autumn. We know (and tion of delicacies, try one of the numer- array of fanciful chocolates prepared on recommend that you check it yourselves!) ous confectionary variations offered the spot in accordance with a Belgian that it owes a part of its magic to Czekolad- here. If you want to warm yourself up, prescription. Either a sweet combination owy Młyn, the only place of that kind on treat yourself to a cup of hot chocolate. with caramel, a spicy one with chilli or an the culinary map of the city. 56 GUST / TASTE

BMW SERII 1. ZASADZKA ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 58

Pojawił się na rynku w 2004 roku. Miłośnicy marki byli marca 2015 roku to oficjalne wkroczenie na rynek drugiej generacji. Zdaję sobie niemniej wstrząśnięci niż martini, które zwykł pijać James sprawę, że BMW ma swoich przeciwników. Bond. Sukces w tym samochodzie widzieli nieliczni. Tymc- Kto jednak uważa, że ten model nie zasłu- 2015 guje na uwagę, niechaj pierwszy to powie… zasem mamy rok, a taśmę produkcyjną opuścił dwu- a ja rzucę w niego kamień. Poniżej kilka milionowy egzemplarz. Najmniejszy z niemieckiego rodu argumentów, dzięki którym moja postawa wcale nie okazał się najsłabszym. Jak oni to zrobili? wydaje się być jak najbardziej słuszna.

ANNA NAZAROWICZ …BO WYGLĄDA JAKBY JUTRA MIAŁO NIE BYĆ rzez całe lata swojego istnienia marka zdążyła ludzkość Kiedy go zobaczyłam, zrozumiałam, nieco zepsuć. Myśląc „BMW” przed oczami wyrastała że nie powinnam była tu przyjeżdżać. ponętna limuzyna. Nikt jakoś nie widział kompaktowe- Wiedziałam, że w starciu z nim jestem go samochodu. Ktoś jednak go zobaczył i postanowił skazana na porażkę. BMW Polska okazało Ppowołać do życia. Tak się narodził najmniejszy członek rodziny się strategiem doskonałym. Przynęta była – seria 1. Nie był to pierwszy tego typu ruch ze strony segmentu w moim ulubionym, niebieskim kolorze premium, gdyż Audi posiadało już wtedy w swojej ofercie zbliżo- (błękit Estoril), ale mało tego: samochód ny gabarytowo model A3. Żaden z ówczesnych konkurentów nie został wzbogacony o M-pakiet, a ja po- posiadał jednak napędu na tylną oś i tak pozostało do dziś. 28 czułam jak sidła zaciskają mi się na sercu. GUST / TASTE Wprawdzie najnowsza, druga generacja 57 tego modelu wciąż pozostaje najmniejszą w ofercie, ale urokiem nie odbiega od swoich bardziej mężnych braci. 5-drzwio- we nadwozie ma być ułatwieniem w zajmowaniu miejsca na tylnej kanapie. I przyznaję, że w tym przypadku napraw- dę ktoś dobrze to przemyślał. Tylne drzwi są zdecydowanie większe niż te z przodu. Samochód dla singla? Nonsens (uważaj- cie, trzymam w ręku kamień).

…BO DAJE MI WSZYSTKO, CO NAJLEPSZE Wnętrze to iście Bursztynowa Komnata. Wielbicielom sportowego ducha ciężko się będzie ze mną nie zgodzić. Kabina pasażerska została zatopiona w mrocznej czerni, którą dyskretnie przełamuje nie- bieski odcień. M-pakiet wymaga dopłaty w wysokości 17100 złotych, ale uwierzcie …BO NOSI MNIE NA RĘKACH WNĘTRZE TO IŚCIE BURSZTYNOWA mi, warto zgrzeszyć. To wydatek, który „Radość z jazdy” – slogan rekla- KOMNATA. WIELBICIELOM można z czystym sumieniem wrzucić do mowy, który narodził się w latach kategorii tych najbardziej koniecznych. 60-tych, obowiązuje aż do dnia SPORTOWEGO DUCHA CIĘŻKO SIĘ Patrząc na antracytową alcantarę (łączoną dzisiejszego. Wyświechtany fra- BĘDZIE ZE MNĄ NIE ZGODZIĆ. KABINA z niebieskimi przeszyciami) wprowadzam zes? Nic z tych rzeczy! Od dzie- PASAŻERSKA ZOSTAŁA ZATOPIONA się w lekki stan uniesienia. BMW na swoją sięcioleci te samochody prowa- W MROCZNEJ CZERNI, KTÓRĄ „jedynkę” środków nie żałowało. I ciężko dzą się jak zaczarowane. Jaki jest tego nie zauważyć. Zarówno sposób wyko- zatem sens wmawiać ludziom, DYSKRETNIE PRZEŁAMUJE NIEBIESKI nania, jak i użyte tu materiały nie odbiega- że jest inaczej? Testowana seria ODCIEŃ. M-PAKIET WYMAGA DOPŁATY ją od znacznie większych i droższych mo- 1 nie jest wyjątkiem od tej reguły, W WYSOKOŚCI 17100 ZŁOTYCH, ALE deli BMW. Mięsista kierownica leży idealnie a jedynie jej potwierdzeniem. w dłoni, ale to kolejna, charakterystyczna Niebieska ślicznotka prowadzi UWIERZCIE MI, WARTO ZGRZESZYĆ. cecha dla wszystkich samochodów tej się wręcz jak po szynach. Pewna marki. Niektórzy z was być może zarzucą siebie i opanowana, pozostawała obojętna na wszelkie prowokacje mi brak obiektywizmu, ale ja wcale się w postaci ostrych zakrętów. A przecież to samochód z napędem z tym nie kryję. To jedne z najlepszych na tylną oś. Cud! Na temat wrażeń z jazdy mogłabym napisać całą maszyn w świecie motoryzacji. Kto się ze książkę. I może kiedyś napiszę. mną nie zgadza, ten w tym miejscu zostaje. Techniczna strona samochodu nie leży w kręgu zainteresowań Wszystkich mających podobne zdanie wszystkich kierowców. Są tacy, którzy pragną jedynie zasiąść zapraszam na przejażdżkę. za kierownicą i dobrze się bawić. Rozumem. Ja mam podobne 58 GUST / TASTE

odczucia tylko z ptysiami: mogę się nimi zajadać bez końca, co wcale nie oznacza że interesuje mnie przepis. Ale w przypadku BMW nie zajrzeć pod maskę? Niewyba- czalne. Sercem testowanego szatana była benzynowa jednostka o pojemności 1,6 litra. Konstruktorom udało się z niej wycisnąć 136 KM. Te, w połączeniu z automatyczną skrzynią biegów, działały niczym zakli- nacz uśmiechu. Dzień się może skończyć, benzyna w zbiorniku może się skończyć, ale radość z prowadzenia – nigdy! Czy są minusy? Dla większości będzie to cena. Testowany egzemplarz został skonfigu- tors has ever offered rear-wheel drive. wheel fits hands perfectly, which is just rowany za kwotę 159 659 złotych. Skanda! The second generation officially entered another characteristic feature of all vehi- Krzykniecie z pewnością. Ale BMW musi the market on 28 March 2015. I realize cles produced by the company. Perhaps być drogie. Czyż to, co niedostępne, nie jest that BMW has its opponents. But whoever some of you will accuse me of lack dla nas najbardziej pociągającym? thinks that the model does not deserve of objectivism, but I’m not trying to con- attention should say that loud and... I will ceal that. It is one of the best machines in throw a stone at him. Below I provide sev- the automotive industry. Whoever does ENGLISH eral reasons which prove that my attitude not agree with me stays here. As far as the BMW 1 SERIES. A TRAP seems perfectly right. rest is concerned, I invite everyone shar- It came onto the market in 2004. Fans ing my opinion for a drive. ...BECAUSE IT LOOKS AS IF THERE WAS of the make were no less shaken than NO TOMORROW ...BECAUSE IT HOLDS ME IN ITS ARMS the martini James Bond used to drink. Few believed the series could be suc- When I saw it, I understood that I should Although invented in the 60s, the campaign cessful. Meanwhile, it is 2015, and the not have come here. I knew that in that slogan “Sheer driving pleasure” is still up- two millionth car has left the produc- battle I was doomed to defeat. BMW Polska to-date. A hackneyed platitude? Nothing of tion line. The smallest of the German has turned out to be a great strategist. The the kind! Those cars have been driving as if family did not turn out to be the weak- bait was in my favourite blue colour (Estoril they were enchanted for decades. So what’s est one. How did they do that? blue). What is more, the car was equipped the point of convincing people that it is the with M-package, and I immediately felt other way round? The 1 series is not an ex- For all those years of its existence the they snared me. Admittedly, the latest, ception to the rule, it is its confirmation. The manufacturer has managed to spoil us second generation of the series is still the blue beauty runs like on rails. Self-confident a bit. To hear “BMW”, we immediately think smallest one in the offer, but it is of the and composed, she remained indifferent to about big limousines. Nobody had ever same great charm as its manlier brothers. any provocation in the form of a sharp bend. thought about a compact car, and yet The five-door body is supposed to help And let me remind you that it has a rear- someone came up with that idea and de- take back seats, and I must admit someone wheel drive. A miracle! I could write a whole cided to put it into action. This is how the has thought that out really well. The back book on the thrills I experienced driving. smallest member of the family was born: doors are much bigger than the front ones. And perhaps one day I will. the BMW 1 series. It was not the first such A car for singles? Nonsense! (Watch out, For many drivers the technical side of a move made by the premium segment I’m holding the stone in my hand.) their car is outside their range of interests. as Audi already offered theA3 , which was Some of them just want to sit behind the similar in size. But none of its competi- ...BECAUSE IT GIVES ME wheel and have fun. I understand that. EVERYTHING I WANT I have a similar attitude to cream puffs: The interior is a real Amber Room. Those I can gorge on them endlessly, but it does who love sports cars will find it difficult not mean that I am actually interested in the to deny that. The cabin is bathed in dark recipe. But not looking under the bonnet of black, discreetly softened with blue ele- a BMW is an unpardonable deed. The heart ments. The M-package costs 17,100 zlotys of the devil I tested was a 1.6-litre petrol en- more, but believe me, it is an absolute gine. Thanks to the engineers, it was able to stunner. It is an expense you can classify produce 136hp, which – combined with the as the most necessary one with a clear automatic transmission – acted like a smile conscience. When I look at the anthracitic charmer. The day may end, fuel may run Alcantara (combined with blue stitches), out, but the pleasure of driving is still there. I sink into a state of ecstasy. BMW spared Are there any disadvantages? For most of no expense on its “number one”. And it is us price is the main one. The model I tested as clear as day. Both the manufacturing was priced at 159,659 zlotys. Scandal, you quality and the materials used do not dif- will probably say. But a BMW has to be fer from those found in larger and much expensive. Aren’t unobtainable things the more expensive BMW cars. The thick most appealing?

60 FELIETON / COLUMN

that is posing for pictures. The same goes MARKETING, for advertisements. You think that every- thing’s already been thought of, and again it turns out that someone has come up with something totally new. GŁUPCZE! Every company wants to have a video presentation, because it’s good to have MARCIN GŁUSZEK - WŁAŚCICIEL FIRMY PLANTACJA WIZERUNKU one, because it’s multimedia, because it’s cool. So, we have a professional, HD video, and a great presentation of our beer. This beer, although it costs only a dollar, will from now on always taste as if it costed 10 bucks. Look how clever we are! Prob- lem is, the market’s not going to buy it anymore. It doesn’t work. “So then, what does work?” - you’ll ask. So, what I’m sharing right now with you is something completely new, although it’s your courage that is going to decide about the success of the idea. Think about a completely different video. Right now, the older, and the younger, love to watch movies made for fun. Clips whose authors provoke on purpose. There is a famous azdrościmy innym pomysłów. wolniutko środkiem jezdni. Wszyscy trą- video on the Internet, in which a small Dlaczego to nie my wpadliśmy bią, ale uśmiechów nie brakuje. Ślimak ów dog has been dressed up in a giant spider na tak proste ułożenie palców na mógłby nieść na swojej skorupce zdrowe- costume. The effect? It looks like a giant gryfie gitary, co przyniosło szybki go burgera z Waszego bistro z wymowną tarantula roaming the city. And what if Zsiedmiocyfrowy, miły dla oka widok na sentencją „Prawdziwe slow food”. Jest też this spider-dog in the following vidoes koncie bankowym? Ten scenariusz kolegi facet, ten od pająka, który udając, że pije had a hat and a bow tie with the logo of był tak banalny, a teraz to on (co prawda alkohol, beztrosko podchodzi do służb, your clothing brand? Another famous na jednorazowej czerwonej wykładzinie, które mają przeciwdziałać takim zacho- movie clip is the snail. A guy dressed up a nie na dywanie) pozuje do zdjęć. Podob- waniom. Kiedy próbują go wylegitymo- as a snail slowly crawls forward right in nie jest w reklamie, wydaje się, że wszyst- wać, wysportowany młodzieniec ucieka, the middle of a busy street. Everyone’s ko już było, ale okazuje się, że znów ktoś testując poziom kondycji stróżów prawa. honking, but there are lots of smiles as wymyślił coś naprawdę innego. Ci biegną oczywiście za nim, cóż - dość well. This snail could carry a healthy Każda firma chce mieć prezentację nieporadnie. Czy czasem nie powinien burger straight out of your bistro on its video, bo wypada, bo multimedialnie, bo uciekać w obuwiu Waszej firmy? shell, with a significant slogan: “Really fajne. Mamy więc profesjonalny filmik, Nie namawiam oczywiście do powta- slow food”. There’s also this guy, the same jakość HD i świetną prezentację naszego rzania tych, moim zdaniem prostych one who’s responsible for the spider, who piwa, które, mimo że kosztuje 2 zł, zawsze i dlatego genialnych, pomysłów. W CV pretends to be drinking beer in a public już będzie smakować jak to za 6 zł. Ale pisaliście w końcu, że jesteście otwarci na place. He slowly approaches representa- jesteśmy spryciule! Tylko że rynek tego zmiany, innowacyjni i gotowi na wyzwania. tives of the service that is responsible for nie kupi. To już nie działa. Te ostatnie stoją przed Wami, na pewno preventing such acts. When they try to „Co zatem działa?” - zapytacie. Dzielę coś wymyślicie! A jeśli nosicie się z po- perform an identity check, the fit young się więc z Wami czymś nowym, choć mysłem zmiany pracy, to dajcie szansę man runs away, thus testing the fitness of tak naprawdę to Wasza odwaga zdecy- swojemu szefowi, jak te działania przynio- law enforcement officers. They follow him, duje o sukcesie tego pomysłu. Pomyśl- są zamierzony skutek, możecie liczyć na of course. And quite clumsily. Shouldn’t he cie o zupełnie innym zagraniu. Teraz podwyżkę. Jeśli szef ich nie zaakceptuje, be running away in your brand of shoes? i młodsi, i starsi lubują się w oglądaniu szukajcie takiego, który to kupi. Those ideas are simple, and that’s what filmików kręconych dla „funu”, w których makes them brilliant. Of course, I don’t autorzy celowo prowokują. Jest w sieci recommend on repeating those in real life. ENGLISH znane video, w którym małego pieska After all, in your resume you’ve stated that ubrano w kostium olbrzymiego pająka. MARKETING, FOOL! you’re open to change, innovative, and Efekt jest taki, jakby ponad metrowa ready for challenges. Those are before tarantula szalała po mieście. A gdyby We’re jealous of other people’s ideas. Why you, you’ll surely think of something! And tak ten psiako-pająk miał w kolejnych haven’t we come up with the idea for a self- if you’re thinking of changing your job, odsłonach kapelusz i muszkę z logo tuning guitar that would’ve made us filthy give your boss a chance. If those actions Waszej firmy odzieżowej? Kolejny znany rich? This script that our friend came up give any results, you’re bound for a raise. filmik to ślimak. Człowiek w stroju tego with? It was so simple, and yet it is he (true, If your boss doesn’t accept them, find sympatycznego zwierzaka, posuwa się on a single-use red flooring, not carpet) a guy who will buy them.

62 GUST / TASTE

XEMEX ESENCJA CZASU ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 64

Wydawałoby się, że w konserwatywnym, szacownym świecie luksusowych dóbr wszystkie karty są od dawna rozdane i nie ma miejsca na historie jak amerykański sen. A jednak. Dwaj przyjaciele. Jeden olśniewający pomysł. Dziesięć lat pracy i z niszowej półki designerskich ciekawostek awansują do pierwszej ligi kolekcjonerskich zegarków.

GRZEGORZ KAPLA

ŹRÓDŁO: MAT. PR A SOWE GUST / TASTE aczęło się od tego, że Ruedi Külling, 63 genialny szwajcarski projektant poczuł znużenie światem reklamy i marketingu. Miał na koncie projek- Zty dla Bic (któż nie zna tego żółtego długo- I TAK PEWNEJ NOCY 1996 pisu, który jest ucieleśnieniem funkcjona- lizmu) i lemoniady Sinalco (w czterdziestu ROKU RUEDI KÜLLING krajach nie mniej popularnej niż Coca Cola). I HANSPETER HANSCHIC Miał za sobą kilkadziesiąt lat doświadczeń POWOŁALI DO ŻYCIA w agencji reklamowej. Od twórcy plakatów XEMEX. XEMEX SWISS po zarządzanie zespołem. To było dobre doświadczenie – zespoły, które zbudował, WATCH. ICH WŁASNY są wciąż wysoko cenione, a plakaty, które PLAN ZBUDOWANIA namalował, wiszą dziś w na kilku prestiżo- WŁASNEJ MARKI wych ścianach: w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, w chicagowskim Museum I ODCIŚNIĘCIA WŁASNEGO of Architecture Design, londyńskim Design PIĘTNA W NAJBARDZIEJ Museum czy Muzeum Guggenheima. Mógł SZWAJCARSKIEJ ZE więc powiedzieć o sobie, że nie zmarnował żadnej szansy. WSZYSTKICH DZIEDZIN SZTUKI – PROJEKTOWANIU RZECZ W TYM, ŻE NIE BYŁ SZCZĘŚLIWY. ZEGARKÓW. Hanspeter Hanschic, młody, ale ceniony już specjalista od marketingu dóbr luk- susowych, znał Ruediego od lat. Wiedział, że projektant marzy o czymś innym niż tycznie. Piękne, proste, funkcjonalne. przyniósł swojemu twórcy międzynaro- kampanie reklamowe. Nawet te najwięk- Słowo idealne. Brzmienie, logo, rysunek dowe uznanie. W 2001 zdobył nagrody sze. Chciał stworzyć coś własnego. ułożyły się w jeden integralny i funk- w prestiżowych konkursach w Niemczech Było tak od dnia, kiedy Külling nary- cjonalny projekt. Zgodny z zasadą, jaka i Stanach Zjednoczonych. sował prosty, ręczny zegarek, w którym przyświecała Küllingowi od młodości: – Wraz z Xemex mogliśmy zrealizować udało mu się zawrzeć wszystkie cechy „mniej znaczy więcej”. Zgodny z dzie- nasze marzenia o zbudowaniu własnej dworcowego zegara odmierzającego dzictwem Bauhausu. Ruedi uważa się za marki w zgodzie z wartościami które są przyjazdy i odjazdy Szwajcarskich Kolei. spadkobiercę tej szkoły. nam bliskie – zanotował wówczas Külling Hanschic pomyślał, że to się może udać. Urodził się w 1935 roku. Był więc zbyt nie bez satysfakcji. – To faktu pełnej zgod- Widocznie w świecie zegarków nie wszyst- młody, żeby zostać studentem najważniej- ności wynikło, że spotkaliśmy się z tak ko jeszcze zostało powiedziane. szej designerskiej uczelni XX wieku, ale przychylną reakcją świata i że ta reakcja Przegadali niejedną noc i Külling na kiedy studiował w Zurich Art School był była tak entuzjastyczna. prostej kartce papieru napisał „Xemex”. przecież uczniem Johannesa Ittena. A Itten Minęły kolejne trzy lata i Xemex z ni- Palindrom. Słowo, które czytane wprost był jednym z założycieli Bauhausu. szowej półki designerskich ciekawostek i wspak brzmi identycznie. Słowo, które Ideą, która legła u podstaw Bauhausu, awansował do pierwszej ligi kolekcjoner- w każdym języku świata brzmi iden- było zniesienie granic pomiędzy arty- skich zegarków zyskując coraz nowych stami i rzemieślnikami. W nowoczesnym entuzjastów. Używają go Elton John, Sting, świecie, w którym fabryki zastępowały Luciano Pavarotti, Alice Cooper, Phil manufaktury, te granice przestały Collins, Martina Navratilova, Andre Agassi, odpowiadać prawdzie. I potrzebom Sharon Stone, Natasha Henstridge, Niki współczesności. To, co piękne, miało być Lauda, a w warszawskiej Pracowni Czasu przecież zarazem funkcjonalne i ekspre- kupili swoje egzemplarze pewien znany syjne. Oraz powtarzalne, bo wtedy można w świecie marszand dzieł sztuki i pragną- będzie produkować piękne rzeczy. ca zachować anonimowość pani profesor I tak pewnej nocy 1996 roku Ruedi z Akademii Sztuk Pięknych. Külling i Hanspeter Hanschic powołali W 2006 roku brand awansował do su- do życia Xemex. Xemex Swiss Watch. Ich perligi zajmując trzecie miejsce w prestiżo- własny plan zbudowania własnej marki wym konkursie w tej branży: „Die Goldene i odciśnięcia własnego piętna w najbar- Unruh”. Xemex nie buduje trendów, ale dziej szwajcarskiej ze wszystkich dziedzin słynie z niezapomnianych form, prostych sztuki – projektowaniu zegarków. i pięknych a zarazem funkcjonalnych Wydawało się, że minimalistyczna for- – przegub łączący zegarek z paskiem za- muła, czysta, prosta i niezwykle czytelna, projektowano tak, żeby dopasowywał się pozbawiona jakichkolwiek zbędnych do kształtu nadgarstka. Külling nigdy nie elementów, stojąca w jawnej opozycji zapomina, że zasadniczą funkcją zegarka wobec królującej w naszych czasach jest odmierzanie czasu, więc jego projekty dyktaturze glamour nie znajdzie zrozu- zapewniają łatwość w odczytywaniu mienia, a jednak wystarczyło półtora godziny we dnie i w nocy. roku, żeby pierwszy model marki Xemex Niektóre modele wyposażone są w kom- został dostrzeżony w świecie. „Offroad” pas osadzony na tej samej osi. GUST / TASTE 64 same time functional and expressive. And repeatable, so that one could produce beautiful things. And thus one night in 1996 Ruedi Külling and Hanspeter Hanschic set up Xemex. Xemex Swiss Watch. Their plan was to build their own company and set their stamp on watch design, the most Swiss of all fields of art. It seemed that a simple, clear, per- fectly understandable and minimalist formula, devoid of all needless ele- ments and standing in opposition to the dictatorship of glamour prevailing in our times would not find any understanding, and yet half a year was enough for the first Xemex model to attract worldwide attention. “Offroad” gave its author international recognition. It was awarded in prestigious competitions in Germany and the United States in 2001. “Thanks to Xemex, we could fulfil our dreams of building our own company in To było bardzo trudne zadanie, ponie- THE THING IS HE WASN’T HAPPY. conformity with the values we hold dear,” waż mechanizmy zegarków źle znoszą Hanspeter Hanschic, a young but Külling wrote down with deep satisfaction. obecność pola magnetycznego. highly regarded luxury goods marketing “It was because of this absolute conform- Koperta, w niektórych modelach prze- specialist, had known Ruedi for years. ity that we met with such a favourable szklona od spodu, pozwala przyjrzeć się He knew the designer was dreaming of response from the world and that that działaniu mechanizmów. Każdy zegarek something else than advertising cam- response was so enthusiastic.” podpisany jest autografem projektanta. paigns. Even the biggest ones. He wanted Another three years passed, and Xemex to create something of his own. moved from the niche level of designer It was like that since the day Külling curiosities up to the top league of collector’s ENGLISH drew a simple watch in which he man- watches, attracting more and more new XEMEX. THE ESSENCE aged to include all the features of a rail fans. Its watches are used by Elton John, OF TIME station clock measuring out the arrivals Sting, Luciano Pavarotti, Alice Cooper, Phil It would seem that in the conserva- and departures of Swiss Railways. Collins, Martina Navratilova, Andre Agassi, tive, honourable world of luxury goods Hanschic thought it could be successful. Sharon Stone, Natasha Henstridge and all the cards have been already dealt Apparently, the last word in the world of Niki Lauda, while a certain world-famous and there is no room for stories fol- watches had not been said yet. art merchant and a professor from the lowing the American dream. And yet: They chatted through more than one Academy of Fine Arts who wants to remain two friends, one marvellous idea, ten night and Külling wrote “Xemex” on a sim- anonymous bought them from Pracownia years of hard work. They managed to ple sheet of paper. A palindrome. A word Czasu in Warsaw. move from the niche level of designer that reads the same backwards as for- When it took the third place in “Die Gold- curiosities up to the top league of col- wards. A word that sounds identical in any ene Unruh”, a prestigious trade competi- lector’s watches. language of the world. Beautiful, simple, tion, the brand was promoted to division functional. The perfect word. The sound, one. Xemex does not build trends but is It all began with Ruedi Külling, a brilliant the logo and the picture made up one famous for its unforgettable forms, which Swiss designer, who became tired of the coherent and functional project, which are simple, beautiful and at the same time world of advertising and marketing. He followed the rule motivating Külling since functional: the lug joining the watch and had designs for Bic (everyone knows the he was young: “less means more”. The the strap was designed in such a way as to famous yellow pen, the embodiment of Bauhaus motto. Ruedi considers himself adapt to the shape of its owner’s writs. Kül- functionalism) and Sinalco lemonade (as the heir of that school. ling never forgets that measuring time is popular as Coca Cola in forty countries) He was born in 1935. So he was too the central role of any watch so its designs on his scorecard. He had several dozen young to become the student of the great- let their owners check the time both during years of experience in an advertising est designer college of the 20th century, the day and at night. agency. From a poster author to a team but when he studied at Zurich Art School, Some models are equipped with manager. And it was a good experience: he was taught by Johannes Itten. And It- a compass set on the same axis. It was the teams he built are highly valued to ten was one of the founders of Bauhaus. a very difficult task because clockwork this day and the posters he drew hang on The idea that lay at the root of Bauhaus mechanisms barely tolerate the presence several prestigious walls: in the Museum of was to end with borders between artists of a magnetic field. Modern Art in New York, in the Museum of and craftsmen. In modern world, where Thanks to the fact that some models Architecture Design in Chicago, in Design factories replaced hand production, those have a display case-back, it is possible Museum in London and in the Guggenhe- borders no longer corresponded to reality to look how their mechanisms work. im Museum. So he could say that he didn’t and the needs of the present times. What Each watch is signed with the designer’s miss his chance. was beautiful was supposed to be at the autograph.

66 GUST / TASTE

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 68

MĘDRCA SZKIEŁKO I OKO

Miały być lekiem na całe zło, jakim jest wada wzorku. klienci, wcale nie musi dużo kosztować, bo Jednak z biegiem lat zajęły silną pozycję również pan Marek pomaga przede wszystkim swoją wiedzą, doświadczeniem oraz umiejętnością w świecie mody. Efekt? Okulary stanowią dziś słuchania. Stara się także uświadamiać nieodłączny dodatek naszej garderoby. Ich kolorystyka swoim klientom, do czego właściwie służą okulary. Niektórzy myślą, że im więcej zapła- oraz kształt są dyktowane przez surowe trendy, mimo cą, tym będą mieli lepszy wzrok. Tymczasem że pierwotna funkcja nadal powinna stać na pierwszym każdy przypadek wymaga indywidualnego miejscu. Jakie błędy popełniamy przy wyborze okularów? podejścia oraz rozwiązania. A takim niewąt- pliwie jest właściwy dobór szkieł do oprawek. O czym musimy pamiętać w drodze do optyka? Na szczęście bogactwo oferty potrafi wręcz przyprawić o zawrót głowy. Dzięki temu ANNA NAZAROWICZ każdy jest w stanie znaleźć oprawki, które w najładniejszy sposób podkreślą walory był początek lat 80-tych, kiedy pan Marek Ryfa konkretnej urody. Brak wady wzroku nie zdecydował się otworzyć salon optyczny sygnowa- musi być jednak przeszkodą w zakupie upa- ny własnym nazwiskiem. Dlaczego postawił akurat trzonych okularów. Zamówienia, w których na branżę optyczną? Jak twierdzi: – To daje dużą zamiast soczewek używa się materiałów Tosatysfakcję bo można ludziom pomóc, zrobić dla nich coś fajnego. optycznych nie posiadających tzw. mocy, po- woli stają się codziennością. Przystępując do PRZEDE WSZYSTKIM WIEDZA zakupu warto czerpać z bogatego doświad- Na miejsce swojej działalności wybrał galerię handlową Manhattan. czenia pana Marka. Dzięki temu unikniemy W jego salonie nie znajdziemy już jednak oprawek rodzimych produ- karygodnych błędów w doborze wymarzo- centów, ale takich światowych marek jak Hugo Boss, Tomy Hilfiger, nego modelu. Ten popełniany najczęściej to Stepper, Carrera oraz Pierre Cardin. Pomoc, na jaką mogą liczyć jego zakup zbyt dużych oprawek. W efekcie tego GUST / TASTE 67

brwi znajdują się wewnątrz okularów, a tego zdecydowanie powinno się unikać.

SIŁA RODZINNEJ TRADYCJI Salony optyczne Optical Christex to znacznie więcej, niż elegancja i światowy szyk. Wprawdzie na półkach możemy zobaczyć produkty takich renomowanych firm jak Chloe, Dior, GUCCI czy Marc Jacobs, ale magia tego miejsca kryje się zupełnie gdzie indziej. Firma jest obecna na rynku od 24 lat. Łącznie posiada cztery punkty: po dwa w Gdyni i w Sopocie. Fun- damenty Krzysztof Kurkiewicz budował z żoną. Po latach do rodzinnego przed- sięwzięcia dołączyła córka, zarażając zamiłowaniem do optyki również… swojego męża. Salon znajdujący się w Domu Zdro- jowym w Sopocie otrzymał oficjalną auto- ryzację od marki Dior na sprzedaż kolekcji na laurach. Jej członkowie nieustannie TO BYŁ POCZĄTEK LAT okularów z wybiegów mody. Zatem nawet podnoszą swoje kwalifikacje. Wiedzą, ten najbardziej wymagający klient otrzyma że satysfakcja klienta jest wartością 80 -T YCH, KIEDY PAN tutaj swoją „gwiazdkę z nieba”. Na począt- najwyższą. Na co należy zwracać uwagę MAREK RYFA ZDECYDOWAŁ ku lat 90-tych firma Optical Christex, jako przy planowaniu zakupu okularów? Aby SIĘ OTWORZYĆ SALON OPTYCZNY jedna z pierwszych, odważyła się zrobić upatrzony przez nas salon cieszył się SYGNOWANY WŁASNYM NAZWI- duży krok, jakim było sprowadzenie dro- dobrą opinią. Wybór miejsca, w którym gich oprawek spoza granic kraju. Ryzyko powstaną nasze okulary, nigdy nie SKIEM. DLACZEGO POSTAWIŁ był ogromne, a jednak się opłaciło – każdy powinien być dziełem przypadku. Za AKURAT NA BRANŻĘ OPTYCZNĄ? egzemplarz natychmiast miał swojego wieloletnią obecnością firmy na rynku JAK TWIERDZI: – TO DAJE DUŻĄ nabywcę. Właściciele podkreślają, że stoją przede wszystkim tysiące twarzy. mimo bardzo ekskluzywnych marek obec- Każda z nich inna i wyjątkowa zarazem, SATYSFAKCJĘ BO MOŻNA nych w salonie, posiadają w swojej ofercie to właśnie tutaj znalazła oprawki będące LUDZIOM POMÓC, ZROBIĆ produkt dla każdego klienta. Zaznaczają, ideałem. Bo kształt twarzy, karnacja, DLA NICH COŚ FAJNEGO. że taka jest zresztą misja firmy. Czym kolor skóry i włosów oraz wzrost grają jest dla nich optyka? Bardzo złożonym tutaj pierwsze skrzypce. Nie bez znacze- zagadnieniem łączącym w sobie modę, nia jednak pozostaje również wykonywany zawód. A duży wybór nowoczesne technologie oraz medycynę. okularów nie ułatwia podjęcia decyzji. Na szczęście właściciele Umiejętność pogodzenia tych wszystkich firmy bardziej od okularów lubią samych ludzi. Dowód? Pracow- elementów jest prawdziwą sztuką, ale to nicy są związani z firmą od ponad 20 lat. Zaczarowane miejsce. właśnie ona jest specjalnością Optical Cytując Adama Mickiewicza „Czucie i wiara silniej do mnie mówi/ Christex. Rodzina nie spoczywa jednak Niż mędrca szkiełko i oko”. 68 GUST / TASTE

STRENGTH OF FAMILY TRADITION Optical Christex stores are much more than chic and elegance. Admittedly, you will find products by such reputable brands as Chloe, Dior, GUCCI or Marc Jacobs on their shelves, but the magic of the place is hidden somewhere else. The company has been present on the market for 24 years. It owns altogether four stores: two in Gdynia and two in Sopot. Krzysztof Kurkiewicz laid the foundations for his undertaking with his wife. Years later, their daughter joined the family business and at the same time infected her husband with her passion to optics too. The store located in the Resort House (Dom Zdrojowy) in Sopot has been officially authorized by Dior to sell its glasses collections. So even the most demanding clients wishing for the moon will find something for themselves here. In the early 90s, Optical Christex was one of the first companies to dare to import expensive frames from abroad. The risk was enormous and yet it paid off: each pair immediately found its buyer. The owners emphasize that despite very exclusive brands present in the store, they offer products for all clients. They stress that it is their company’s mission. What is optics for them? A very complex issue that combines fashion, new technologies ENGLISH Stepper, Carrera and Pierre Cardin. His and medicine. The ability to reconcile AN EYE FOR GLASSES clients can always count on his help, which all those elements is a true art, but it is They were supposed to be a cure for all – though simple – does not have to cost precisely this art that Optical Christex evil, meaning vision defects. But with much. Because Mr Ryfa helps them most specializes in. But the family does not the passing of time they took a strong of all with his knowledge, experience and rest on laurels. Its members improve their position in the world of fashion too. As ability to listen. What is more, he tries to qualifications all the time. They know that a result, eyeglasses are nowadays an make his clients aware of what glasses their clients’ satisfaction is the highest inseparable part of our wardrobe. Their are actually used for. Some think that if value. What should one pay particular at- colours and shapes are dictated by strict they pay more, they will have new better tention to while planning to buy glasses? trends, even though their original func- eyes. Meanwhile, each case demands an They should check whether the store they tion should be still in the foreground. individual approach and solution. Matching choose enjoys good reputation. We should What mistakes do we make when we se- glasses to frames is certainly one of them. never select the place where our glasses lect glasses? What should we remember Fortunately, the offer is so diversified that will be made by accident. The company about when we go to the optician’s? it can almost make our heads spin. As owes the fact that it has been present on a result, everyone can find frames that will the market for so many years to thou- It was the beginning of the 80s when Mr emphasise their beauty in the best way sands of faces. Each of them is different Marek Ryfa decided to open an optical possible. But lack of sight defects does and unique at the same time and has salon under his own name. Why did he not have to be an obstacle to buying the found its perfect frames precisely in that choose the optical industry? As he admits chosen glasses. Orders in which optical store. Because the shape of one’s face, himself, “it is a source of great satisfac- material without the so-called power is the colour of their skin and hair and their tion because you can help others and do used instead of lenses become everyday height play the leading role here. Their something nice for them.” reality. So if you think about buying your profession is of great importance as well. own pair, it is worth drawing on Mr Ryfa’s And a wide selection of glasses makes ABOVE ALL, KNOWLEDGE rich experience. He will help you avoid co- the decision-making process even more He chose to run his business in the Man- lossal mistakes while choosing your dream difficult. Fortunately, it is not glasses but hattan Shopping Centre. But his store no glasses. The most common one consists people that are the most important for the longer offers frames produced in Poland. in buying too large frames. It results in owners of the company. A proof? The em- Instead, he sells products by such world eyebrows being hidden inside the glasses, ployees have been working for it for more brands as Hugo Boss, Tommy Hilfiger, which is a thing you should certainly avoid. than 20 ears. An enchanted place.

70 MODA / FASHION KHLARA SWETER / SWEATER:

PURPOSEFULLY ZDJĘCIA / PHOTOS: Weronika Kosińska ST YLIZ AC JE / ST YLIZ ATIONS: Ellie Łazarczyk LOST MAKIJAŻ I FRYZURY / MAKEUP AND HAIRSTYLES: Izabela Szelągowska MODELKI / MODELS: Ola / MILK MODA / FASHION 71

PŁASZCZ / COAT: H&M GOLF / GOLF: CALVIN KLEIN 72 MODA / FASHION

GARNITUR / SUIT: BOHO NAUSZNIKI / EARMUFFS: ASOS MODA / FASHION 73

MARYNARKA / JAC K E T: BOHO NAUSZNIKI / EARMUFFS: ASOS 74 MODA / FASHION

KOSZULA / SHIRT: VINTAGE CLASSIC SWETER / SWEATER: H&M www.baldowski.pl [email protected] 76 GUST / TASTE

ŻYCIE USŁANE KRYSZTAŁAMI ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 60

Francuskie przysłowie mówi, że „kobietę najłatwiej pocieszyć klejnotami”. Ciężko się z tym nie zgodzić, chociaż Daniel Swarovski z Francją miał niewiele wspólnego. Za to wiedzę na temat zbawiennej mocy biżuterii ogromną. Dziś to nazwisko zna już chyba każda kobieta. Mówimy „Swarovski”, a w głowie zaczynają nam tańczyć kryształy. W jaki sposób ze szkła wycina się sukces na światową skalę?

ANNA NAZAROWICZ MAT. PR A SOWE GUST / TASTE son” i „Duo”. Każda z nich odznacza się dziewczęcą delikatnością 77 i subtelnością, które rozświetlają kolorowe kryształy. Gwiazdki, skrzydełka i serduszka idealnie wpiszą się w przedświąteczną at- mosferę, która całkiem niedługo zapuka do naszych drzwi. Całość została uchwycona w obiektywie Margaret Zhang – bardzo młodej, ale utalentowanej artystki, która na swoim koncie posiada już sesje zdjęciowe do największych tytułów modowych naszej planety. Świat Swarovskiego to jednak znacznie więcej niż biżuteria. Firma z powodzeniem próbuje swoich sił również w innych obszarach światowego biznesu. Obecnie jest to m.in. wytwarzanie kryształów dedykowanych projektantom mody, ale również tych stojących za wyglądem wnętrz i oświetlenia. Mało kto wie, że firma posiada swój oddział filmowy (Swarovski Entertainment), który zajmuje się współpracą z twórcami kina oraz finansowaniem i produkcją filmów fabularnych. Mimo to główną działalnością firmy nadal pozostaje produkcja biżuterii oraz zegarków. To właśnie ona jest odpowie- dzialna aż za 70% światowych obrotów firmy. Myli się ten, kto sądzi, że panowie nie mają czego szukać w bogatej ofercie. W przeciągu ostatnich 40 lat pracownie opuściły niezliczone kolekcje dedykowane zarówno dla panów, jak i pań. Ich magiczny wygląd oczarował mi- niektórych ludziach mówi liony ludzi na całym świecie. Produktom z segmentu premium mało się, że mają życie usłane kto potrafi się oprzeć. I wcale nie trzeba tego robić. Na chwilę obecną różami. Jednak Daniel średnia cena oscyluje w granicach od 70 do 130 euro. Piękno, które Swarovski bardziej od jest w zasięgu ręki. kwiatów cenił sobie krysz- Swoje 120-lecie istnienia kryształowe imperium postanowiło tały. Swoje umiejętności uczcić wydaniem wyjątkowego albumu. Co skrywa na swoich Oszlifował w należącym do ojca małym kartach? Obok zdjęć białych rękawiczek Michaela Jacksona są to zakładzie na terenie Czech. Własną firmę m.in. realizacje dla domów mody Christian Dior, Chanel, Prada oraz założył w 1895 roku. Na miejsce jej funk- Alexander McQueen. Mało tego: archiwal- cjonowania wybrał Austrię, aby uchronić ne fotografie, które nigdzie wcześniej nie przed konkurencją swój wynalazek – ma- zostały opublikowane. Jednym słowem: O NIEKTÓRYCH LUDZIACH szynę do cięcia szkła. Jak wiadomo, kon- prawdziwa uczta dla oczu. Pracy nad MÓWI SIĘ, ŻE MAJĄ ŻYCIE kurencja nie śpi. Wtedy również tego nie powstaniem tego albumu przewodniczyła USŁANE RÓŻAMI. JEDNAK robiła. Daniel przez wiele lat nieustannie Nadja Swarovski, która jako członek rodu DANIEL SWAROVSKI doskonalił swoją technikę. Była to najpil- Swarovski dołączyła do firmy w 1995 roku. niej strzeżona tajemnica jego działalności. Warto pamiętać, że obok niepowtarzal- BARDZIEJ OD KWIATÓW Konsekwencja oraz perfekcjonizm pozwo- nych realizacji ogromnym sukcesem jest CENIŁ SOBIE KRYSZTAŁY. liły osiągnąć zamierzony efekt – właściwą również obecność marki na terenie 170 SWOJE UMIEJĘTNOŚCI czystość kryształu. Ta z kolei okazała się krajów oraz sieć licząca 2560 sklepów. Ale kluczem, który otworzył Danielowi wrota przecież za każdą firmą przede wszystkim SZLIFOWAŁ W NALEŻĄCYM do wielkiego świata. O współpracę z nim stoją ludzie. Tutaj jest ich aż 25 tysięcy. I po- DO OJCA MAŁYM ZAKŁADZIE pokusiły się największe domy mody oraz myśleć, że wszystko zaczęło się od jednego NA TERENIE CZECH. projektanci. Kryształy Swarovskiego były człowieka, który miał swoje małe marzenia. elementem kreacji autorstwa Coco Chanel Ale jak mawiał Carl Sandburg „Nic się nie WŁASNĄ FIRMĘ ZAŁOŻYŁ czy Schaparellich. Wielokrotnie mieniły zdarza, jeśli nie jest wpierw marzeniem”. W 1895 ROKU. się również w blasku fleszy na kreacjach takich gwiazd, jak Marlena Dietrich, Au- drey Hepburn czy Marylin Monroe. Ale czas pędzi nieubłaganie. Dziś za sterami firmy stoi już piąte pokolenie. Szczęśliwie na pierwszym miejscu nadal stawiany jest perfekcjonizm, doskona- łość oraz innowacyjność, które okazały się drogą na sam szczyt. To dzięki nim malutki zakład zlokalizowany w austriac- kim mieście Wattens w Tyrolu wypłynął na międzynarodowe wody, a projekty sygno- wane tym nazwiskiem stały się symbolem wszystkiego, co najlepsze. Nie zmieniło się również uwielbienie ze strony znanych i lubianych. Za jedną z najnowszych kolekcji stoi Miranda Kerr – modelka, która może się poszczycić rolą aniołka Victoria’s Secret. Kolekcja zaprojektowana przez australijską piękność składa się z dwóch linii: „Diapa- GUST / TASTE 78 best quality. The fact that famous people adore the brand has not changed either. Miranda Kerr, a model who can boast the role of a Victoria’s Secret angel, is behind one of its recent collections. Designed by the Australian beauty, the collection features two lines: “Diapason” and “Duo”. Each of them is characterized by girlish delicacy and gentleness, brightened up by colourful crystals. Small stars, wings and hearts are perfect for the Christmas atmosphere that will soon knock on our door. It was all captured with the camera of Margaret Zhang, a very young but tal- ented artist who already has photo ses- sions for the biggest fashion magazines on our globe to her credit. But the world of Swarovski is much more than jewellery. The company suc- cessfully tries its hand at other branches of global business. They currently include for example production of crystals dedicated to fashion designers and those used in home decor and lighting. Few people know that the company has its own film branch (Swarovski Entertainment) responsible for its cooperation with film producers and for funding and production of feature films. Nonetheless, it is still focused on jewellery and watches. Their production is respon- sible for as much as 70% of the worldwide turnover of the company. Those who think that men have nothing to look for in its rich offer are mistaken. Countless collections dedicated to both men and women left its workshops within the last 40 years. Their magical look enchanted millions of people in the whole world. Few can resist premium-segment products. And they actually do not have to. At present, average ENGLISH prices oscillate between 70 and 130 euro. many years. It was the best-guarded secret Beauty within your arm’s reach. BED OF CRYSTALS of his activity. Thanks to his consistency The crystal empire decided to com- According to a French proverb, jewels are the and perfectionism, he managed to achieve memorate the 120 years of its existence best way to comfort a woman. Even though the desired aim: the right purity of crystal. with a unique album. What do its pages it is hard to deny that, Daniel Swarovski It soon turned out to be a key that opened hide? Apart from photographs of Michael had little in common with France. What the gateway to the whole world for him. Jackson’s white gloves, they include he definitely had was great knowledge The greatest fashion houses and designers designs for the fashion houses of Chris- on the salutary power of jewellery. Every chose to cooperate with Swarovski. His tian Dior, Chanel, Prada and Alexander woman today knows his name. When we say crystals were used in designs by Coco McQueen. Moreover, the album features “Swarovski”, crystals start dancing in our Chanel and Schaparellich. They often spar- archival photographs that have never been minds. How does one cut success on a world kled in camera flashes on outfits of such published before. In a word, a real feast for scale out of glass? stars as Marlene Dietrich, Audrey Hepburn the eyes. Works on the album were led by or Marilyn Monroe. Nadja Swarovski, who joined the company The lives of some people are said to be beds But time marches inexorably on. as a member of the Swarovski family in of roses. But Daniel Swarovski valued crys- The already fifth generation stands at 1995. It is worth remembering that apart tals more than flowers. He sharpened his the helm of the company. Fortunately, from unique products, the success of the skills in a small workshop run by his father what the company still values most are company is also visible in its presence in today’s Czech Republic. He established perfectionism, excellence and innova- in 170 countries and a network of 2560 his own company in 1895. He chose Austria tion, which turned out to be a formula stores. But it is people that are behind for its seat in order to protect his invention, for success. It is thanks to them that the each company. This one employs as many a machine for cutting glass, from competi- small workshop located in Wattens in the as 25,000 employees. Imagine that it all tion. As everybody knows, competition is Austrian state of Tyrol spread its wings began with one man who had his small not asleep. It was not asleep then either. and entered the global market with its dreams. But as Carl Sandburg said, “noth- Daniel kept developing his expertise for designs that became a symbol of the ing happens unless first a dream”. YOUR PA RTNER IN BEAUTY

Pi ę k n o w prezencie RENDS of T ZESTAW BEAUY PACO RABANNE T Olympéa zawiera: wodę perfumowaną, 50 ml, perfumowany balsam do ciała, 100 ml, nr 887302 ZESTAW GIORGIO 310 zł ARMANI Sì zawiera: wodę perfumowaną, 50 ml, tusz do rzęs Black Ecstasy, 10 ml, nr 877254 379 zł

Mistrzowskie ŚWIEŻE, ZMYSŁOWE, ENERGETYCZNE – ZAPACHOWE KOMPOZYCJE CUDOWNIE OTULĄ KOBIECE CIAŁO. ZESTAWY

ZESTAW LANCÔME La vie est belle zawiera: wodę perfumowaną, 30 ml, perfumowany żel pod prysznic, 50 ml, ZESTAW nawilżające mleczko YVES SAINT do ciała, 50 ml, LAURENT nr 864027 Black Opium zawiera: wodę perfumowaną, 30 ml, perfumetkę, 7,5 ml, 239 zł nr 880758 299 zł Palety delikatnych, jedwabistych cieni do powiek uroda z serii Pupart i Pupacat.

PUPART Paleta do makijażu zawiera: róż, korektor, bazę, 6 cieni do powiek, 6 błyszczyków U i rozświetlacz, 10,9 g, nr 876611 MAKE 115 zł P PUPA

LAURA MERCIER Paleta 12 cieni do powiek, osobiście wybranych i połączonych w zestaw przez Laurę Mercier.

SLEEK & CHIC od 55 zł 55 od Zestaw cieni do powiek, nr 878064 385 zł

ZESTAWY PUPACAT WARM SHADES Paleta do makijażu zawiera: róż, 6 cieni do powiek, bazę, 9 błyszczyków, korektor i rozświetlacz, nr 876603 149 zł CLARINS Zestaw 10 cieni do powiek wzbogaconych o eks- trakty roślinne i minerały nawilżające oraz odży- DOUGLAS wiające skórę. W zestawie lusterko i pędzelek.

EYE SHADOW PALETTE PALETKI MAKE UP Zestaw cieni do powiek, nr 891157 16 modnych cieni do powiek, które pozwolą podkreślić naturalne piękno. 165 zł Prostą i precyzyjną aplikację gwarantuje dwustronny aplikator. Wyboru kolorów dokonali najlepsi eksperci od makijażu.

MY FAVORITE PALLET NUDE Zestaw cieni do powiek, nr 880879 55 zł Zdjęcia: Douglas, materiały promocyjne, Dyczewski, Tomasz Shutterstock.com RENDS of T A BE UTY 2

1. FOREO 3 Zaawansowane technologicznie urządzenie do czyszczenia twarzy Luna usuwa martwy naskórek Professional i dogłębnie oczyszcza pory. Posiada również funkcję opóźniania procesu starzenia się skóry. W zestawie: żel do mycia na dzień i na noc z aktywacją BEAUTY T-Sonic, nr 892563 OCZYSZCZANIE MA DZIŚ ZUPEŁNIE 799 zł NOWY WYMIAR. DZIĘKI INNOWACYJNYM 2. PHILIPS I ZAAWANSOWANYM TECHNOLOGICZNIE Sonicare, elegancka szczoteczka soniczna URZĄDZENIOM PIELĘGNACJA JEST DZIŚ zapewnia optymalne czyszczenie zębów, poprawia zdrowie dziąseł w zaledwie EFEKTYWNA JAK NIGDY. 2 tygodnie, usuwając więcej płytki nazębnej niż szczoteczka manualna oraz zapewnia 2 razy lepszy efekt wybielania zębów, nr 836476 929 zł Z pomocą jed- kim skuteczna. Elektryczne nego urządzenia możemy szczoteczki do mycia twarzy 3. PHILIPS dziś kompletnie zadbać gwarantują najwyższy poziom VisaPure Advanced – urządzenie, o zdrowie i urodę. Ultrano- oczyszczania, dogłębnie usuwa- dzięki któremu można korzystać woczesne, zaprojektowane jąc zanieczyszczenia, pozostałości z profesjonalnych rozwiązań w oparciu o zaawansowaną makijażu czy martwy naskórek. w codziennej pielęgnacji skóry. Posiada wiedzę dermatologiczną urzą- Z kolei elektryczne szczoteczki dwie wymienne końcówki oraz trzy dzenia sprawiają, że codzienna do zębów pomagają zadbać rodzaje szczoteczek: do czyszczenia pielęgnacja – zarówno skóry, o najtrudniejsze do oczyszczenia twarzy, masażu oraz pobudzania jak i zębów – staje się prosta, obszary jamy ustnej. Czas na do- skóry w okolicach oczu, nr 840209 przyjemna, a przede wszyst- głębną pielęgnację! 899 zł

1

4

4. CLINIQUE Sonic System Purifying Cleansing Brush, szczoteczka zaprojektowana jako dopełnienie Systemu Pielęgnacji Skóry 3 Kroki. Działa wyjątkowo delikatnie, a skóra pozostaje zdrowsza i dokładniej oczyszczona niż kiedykolwiek wcześniej, nr 817247 489 zł A ForeoISSA PREMIER URZEKAJĄCY DESIGN I INNOWACYJNA TECHNOLOGIA. FOREO KREUJE WIZJONERSKIE ROZWIĄZANIA, STWARZAJĄC ZUPEŁNIE NOWE WZORCE. DOWÓD? NOWA SILIKONOWA SZCZOTECZKA DO ZĘBÓW!

FOREO ISSATM Silikonowa szczoteczka do zębów, dostępna w kolorach lawendowym, miętowym, kobaltowym i czarnym,

FOREO 719 zł ISSATM MINI Silikonowa szczoteczka stworzona do delikatnych zębów i dziąseł dzieci. Kształtuje nawyk regularnego mycia zębów. Wyposażona jest w funkcję kontrolną dla rodziców, oparta na technologi Sonic Pulse, nr 859368 Po czym wymiana glowki przypada tylko raz na rok. Do tego nie posiada stacji dokujacej,a ladowac 399 zł musisz ja raz na 6 miesiecy. Innowacja -rewelacja!

Piękna, delikatna i wcale nie wygląda jak szczoteczka do zębów. Pojawienie się ISSA™ śmiało można nazwać rewolucją na rynku dentystycz- nym. Szczoteczka marki FOREO, oparta na technologii Sonic Pulse, jest ultranowoczesna, a jej wyjątko- wość polega na przenoszeniu pulsacji o wysokiej intensywności na miękkie, silikonowe włosie. ISSA™ została zaprojektowana tak, by używać jej jak zwykłej szczoteczki manualnej. Nie wywołuje drgań jak szczoteczka elektryczna, lecz pulsuje, co sprawia, NAGRODA że jest łagodniejsza i zdrowsza dla dziąseł, a jednocześnie skutecznie innowacyjności czyści zęby. Jest też bardzo łatwa do Szczoteczka ISSA™ utrzymania w czystości i odporna na zdobyła w 2014 roku gromadzenie się bakterii, a przy tym prestiżową nagrodę A'Design wymaga wymiany główki tylko raz Award w kategorii – Beauty, w roku. Kolejną zaletą ISSA™ jest brak Personal Care and Cosmetic stacji dokującej, a ładować trzeba ją Products Design. zaledwie raz na 6 miesięcy. Zdjęcia: Douglas, materiały promocyjne, Shutterstock.com TRENDS of BEAUTY

PEWNY SIEBIE, UWODZĄCY WYGLĄDA TAK ZAPACHEM. MĘŻCZYZNA.NOWOCZESNY HUGO BOSS Orientalno-szyprowa kompozycja uwodzi ekskluzywnymi składnikami rodem z Af- ryki. Nie pozwala o sobie zapomnieć.

ZESTAW THE SCENT zawiera: wodę toaletową 50 ml, dezodorant w sztyfcie, 75 ml, nr 885856 285 zł

Zaawansowane technologicznie kos- metyki stworzone dla mężczyzn 30+, poprawiają kondycję skóry, redukują podrażnienia i pomagają w jej regene- racji, likwidując jednocześnie oznaki zmęczenia.

ZESTAW 100% FOR MEN zawiera: silnie nawilżający krem rewitalizujący, 54 ml, przywracający komfort balsam po goleniu, nr 886173

DERMIKA 49,90 zł JEGO TROFEA JEGO Zdjęcia: Douglas, materiały promocyjne 2 3 1 4 249 zł nr 888226 75 wsztyfcie, ml, dezodorant 50 ml, perfumowaną, wodę Invictus zawiera: RABANNE PACO ZESTAW 1. 949 zł nr 885338 i trymer, szczoteczka do czyszczenia twarzy w zestawie: nakładkami, z wymiennymi elektryczną golarkę zawiera 7000 Series PHILIPS4. 42,90 zł 100 nr 872690 ml, ciała, do balsam 50 ml, wsprayu, dezodorant 100 ml, prysznic, Men Travel pod żel Set zawiera: MEN DOUGLAS ZESTAW 3. 99 zł ml, nr 886813ml, 100 twarzy, do oczyszczający żel Gel, Soft Power Men 50 ml, nawilżający, krem Power Hydrozawiera: Cream, ZESTAW2. CLARENA

S

T

R męska 399 zł nr 877257 75 kosmetyczkę, elegancką ml, prysznic, pod żel perfumowany 100 ml, toaletową, wodę Homme zawiera: Gio di Acqua ARMANI GIORGIO ZESTAW 6. 99 zł nr 840810 75 239 ml, zł, dezodorant, 50 ml, toaletową, wodę zawiera: Mercedes-Benz Club MERCEDES-BENZ ZESTAW 5. 6 E FA

5

PREMIERA Twój osobisty

RELOADMAŁY, Z WIELKIMI MOŻLIWOŚCIAMI. WYDAJNY I LUKSUSOWY – MINISPRAY RELOAD. OTO PRAWDZIWA REWOLUCJA W ŚWIECIE ZAPACHÓW!

Reload minispray to MINIZAPACH innowacyjne rozwiązanie za- Do atomizerów Reload równo dla tych, którzy chcie- dostępne są gotowe wkłady liby znaleźć zapach idealny, jak z zapachami znanych marek i dla tych, którzy potrzebują zmian. dla pań i panów. Pojemność Reload można wielokrotnie napełniać minizapachów to 5 ml. ulubionymi perfumami, wystarczy specjalnym środkiem wyczyścić ato- mizer. Kolejną zaletą Reload jest moż- liwość zakupu gotowych wkładów o pojemności 5 ml. Wśród damskich zapachów znajdziesz: Boss Ma Vie, ISSEY MIYAKE Givenchy Dahlia Divin, Kenzo Jeau L'Eau d'Issey Pour Homme, d’Amour czy Hugo Boss Woman, 19,90 zł, nr 885258 wśród męskich: Boss Bottled, Hugo Boss Man, Givenchy Pi, Issey Miy- ake L’Eau d’Issey Pour Homme czy Mercedes Club for Men. Reload minispray to prawdziwa za- pachowa rewolucja. Co więcej, jego design opakowania możesz dopaso- wać do swojego stylu i osobowości. GIVENCHY To zupełnie nowy koncept, który Dahlia Divin, zrewolucjonizuje sposób używania 19,90 zł, nr 885252 i postrzegania zapachów! RELOAD Kompaktowy i elegancki atomizer można wypełnić ulubionym zapachem i mieć zawsze przy sobie. Atomizer: czarny i biały, 1 szt. – 79,90 zł, HUGO BOSS kolorowa nakładka na atomizer, Ma Vie, 19,90 zł, 1 szt. – 39,90 zł

nr 885250 Zdjęcia: Douglas, materiały promocyjne TRENDS of INDYWIDUALNA LEKCJA MAKIJAŻU BEAUY to wyjątkowe konsultacje T z ekspertem Douglas i zdobycie nowych umiejętności. Panie po zakończeniu lekcji otrzymają swoją osobistą Kartę Piękna, w której ekspert Douglas zapisze im wszystkie etapy makijażu i kosmetyki potrzebne do jego wykonania.

Lekcja Makijażu IDEALNIE DOBRANY I WYKONANY MAKIJAŻ TO NAJLEPSZY SPOSÓB NA WYEKSPONOWANIE KOBIECEGO PIĘKNA. DOUGLAS WIE, ŻE UMIEJĘTNOŚĆ PODKREŚLENIA ATUTÓW URODY JEST DLA PAŃ NIEZWYKLE CENNA, DLATEGO SPECJALNIE DLA NICH PRZYGOTOWAŁ INDYWIDUALNE LEKCJE MAKIJAŻU! INDYWIDUALNA

makijaż. Ale to nie wszystko. Podczas ILM ekspert zdradzi makijażowe triki, które pomogą wyeksponować atuty urody! Na Indywidualną Lekcję Makijażu można umawiać się telefonicznie lub osobiście w perfumeriach Douglas. Koszt lekcji to 200 złotych, w tym nowość! – Karta Upominkowa o wartości 100 złotych na zakupy w Douglas.

Indywidualna Lekcja Makijażu to wyjątkowa propozycja Douglas dla pań, które chcą zgłębić tajniki makijażu i dowiedzieć się, jak dbać o urodę. To też idealny prezent dla kobiet z okazji urodzin, imienin czy świąt. Podczas 90-minutowego spotkania z ekspertem Douglas panie dowiedzą się, jakie są KAŻDA KLIENTKA, która skorzysta potrzeby ich skóry, oraz nauczą się dobierać z lekcji, otrzyma również Kartę Upominkową o wartości właściwe kosmetyki i wykonywać idealny 100 złotych na zakupy w dowolnej perfumerii Douglas! Zdjęcia: Douglas, materiały promocyjne, Shutterstock.com

STAŁY DODATEK MAZOWIECKIEGO PORTU LOTNICZEGO WARSZAWA-MODLIN / REGULAR SECTION OF WARSAW-MODLIN MAZOVIA AIRPORT 90 NOWOŚCI NA LOTNISKU / WHAT’S NEW?

Modlin ciągle w formie

Wrzesień 2015 roku Port Lotniczy Warszawa/Modlin

może zapisać w statystykach jako jeden z rekordowych ENGLISH miesiąców od początku swojej działalności. MODLIN DOES IT AGAIN

September, 2015, may be remembered in the statistics of War- otnisko w Modlinie ciągle rośnie w siłę i umacnia swoją saw/Modlin Airport as one of the best months in its history. pozycję na europejskiej mapie portów lotniczych. Wy- starczy spojrzeć na statystyki z kilku ostatnich miesięcy, Modlin airport is constantly growing and strengthening its posi- żeby przekonać się, że jest to trafna i potrzebna w regionie tion among European airports. It is enough to take a look at the Linwestycja. W porównaniu do analogicznego okresu z roku 2014, statistics from the past several months to realise that it has been w czerwcu 2015 liczba obsłużonych pasażerów wzrosła o ponad a justified and much needed investment in the region. In compari- 60%, podobnie jak w lipcu 2015. Sierpień z kolei przyniósł aż 54,3% son to a similar time period in 2014, June and July, 2015, witnessed odprawionych osób, co – w związku z końcem sezonu wakacyjnego, a 60% increase in the influx of passengers. In August, the increase mimo niewielkiego spadku stanowi niebagatelny wynik. Przyszedł was at a 54.3% level, which was quite a success despite a minute wrzesień, a z nim wzrost o 53,5% w stosunku do września 2014 roku. decrease due to the end of holiday season. September witnessed Lotnisko Warszawa/Modlin odprawiło w zeszłym miesiącu pra- a 53.5% increase, compared to September, 2014. wie 227 tys. pasażerów w ruchu regularnym i przyjął 1 388 operacji Warsaw/Modlin Airport checked-in almost 227,000 passengers lotniczych. Największą popularnością cieszyły się oczywiście last month in regular traffic in 1,388 flight operations. Most połączenia międzynarodowe, z których skorzystało prawie 200 popular, obviously, were international connections, with almost tys. osób w 1 147 operacjach lotniczych. Z kolei z 241 realizowanych 200,000 passengers in 1,147 flight operations.32,000 passengers z Modlina lotów do/z Gdańska oraz Wrocławia skorzystało ponad travelled in 241 domestic flights from and to Gdańsk, and 32 tys. pasażerów. Ogółem we wrześniu podwarszawskie lotnisko Wrocław. In total, the Warsaw airport handled 227,756 passen- obsłużyło aż 227 756 osób oraz 1 338 operacji lotniczych. gers and 1,138 flight operations. Od początku istnienia, czyli od lipca 2012 roku z usług Portu Since its beginning in July, 2012, Warsaw/Modlin airport has Lotniczego Warszawa/Modlin skorzystało 4,8 mln pasażerów. handled an astonishing 4.8 million passengers. From January to W okresie początek stycznia – koniec września 2015 roku obsłu- September, 2015, the airport handled 1.9 million passengers, and the żono już 1,9 mln osób, a planowana liczba podróżnych do końca estimated number of passengers will have reached 2.6 millinon by grudnia tego roku ma wynieść 2,6 mln. the end of December. Nie pozostaje nic innego, jak życzyć lotnisku wysokich lotów! There’s nothing left to do than to wish good luck!

92 NOWOŚCI NA LOTNISKU / WHAT’S NEW?

Stuknęło nam 5 milionów!

W piątek, 16 października o godz. 11:55, lotem numer pasażerowie tego rejsu przywitani zostali dużym tortem, szampa- FR 1021 z Londynu Stansted, przyleciał pięciomilionowy nem oraz drobnymi upominkami lotniskowymi. pasażer Portu Lotniczego Warszawa/Modlin. – Bardzo się cieszę, jest mi naprawdę miło! Zawsze przylatu- jemy z mężem do Modlina, mamy stąd tylko 15 minut do domu yróżnionym podróżnym okazała się pani Dorota rodzinnego, który staramy się często odwiedzać. Naprawdę, Ołtarzewska podróżująca razem z mężem i synkiem. nie spodziewaliśmy się takiego przyjęcia, na pewno na długo Z tej okazji oboje dostali od lotniska voucher na dar- to zapamiętamy – powiedziała pani Dorota, pięciomilionowa mowy lot w dwie strony oraz prezenty od partnerów pasażerka lotniska. portu:W Coffee Express, Inflight Service, Best Fly Bar, Modlin Bus, Taki powód do świętowania bardzo ucieszył Piotra Okienczyca Baltona, Transkinetik, Sawa Taxi i Taxi Modlin. Ponadto wszyscy – piezesa Portu Lotniczego Warszawa/Modlin. – Obsłużenie przez nasze lotnisko pięciu milionów pasażerów w ciągu 3 lat jest, jak na polskie warunki, bardzo dobrym wynikiem. To dowód na ogromny potencjał portu lotniczego, który daje stołecznej aglomeracji szanse na zrównoważony rozwój – mówił. – Chyba najbardziej satysfakcjonujący jest fakt, że – wspólnie z liniami lotniczymi – skutecznie przekonujemy Polaków do regularnego podróżowania samolotem. Już 20% naszych pasażerów skorzystało z lotniska w Modlinie co najmniej sześć razy, a niektórzy nawet aż kilkana- ście – poinformował prezes. Z kolei Marcin Danił, wiceprezes lotniska w Modlinie, pochwalił współpracę portu lotniczego z funkcjonującymi tam liniami lotni- czymi: – Współpraca z przewoźnikiem rozwija się bardzo dobrze. Regularnie, co kwartał poszerzamy ofertę połączeń z Modlina o nowe kierunki i zwiększamy częstotliwość lotów, co przekłada się na większy ruch i na coraz większe przychody. Już teraz port odnotowuje zysk na poziomie EBITDA, a w 2017 roku lotnisko NOWOŚCI NA LOTNISKU / WHAT’S NEW? 93

osiągnie rentowność i zacznie na siebie Lounge, co na obecnym etapie działalności, zakończy proces zarabiać. Rzadko się zdarza, aby projekt komercjalizacji terminala. infrastrukturalny zamortyzował się w tak Szybki rozwój Portu Lotniczego Warszawa/Modlin zawdzię- krótkim czasie od uruchomienia. czamy także dużej ilości tras, których liczba ciągle rośnie. Tak dobry wynik był możliwy między Już dziś z podwarszawskiego lotniska można polecieć do 32 innymi dzięki infrastrukturze lotniska europejskich miast, w tym do rodzimego Gdańska i Wrocławia. – łatwym dojeździe do stolicy i innych Wkrótce, w sezonie zimowym, uruchomione zostaną loty do miast w kraju. Podróżni korzystający niemieckiej Kolonii, szwedzkiego Goeteborga oraz do Malagi z lotniska mają także dostęp do szerokiej w Hiszpanii. Na lato 2016 roku zaplanowano z kolei nowe połą- oferty handlowej, usługowej i gastro- czenie z wyspą Korfu. nomicznej o zróżnicowanych profilach W przyszłym roku z portu skorzysta 3 mln osób. W 2018 r. po i cenach. Jeszcze w tym roku otwarty rozbudowie, lotnisko będzie mogło przyjmować ponad 5 mln zostanie punkt apteczny oraz salonik Sky podróżnych rocznie.

REKLAMA 94 NOWOŚCI NA LOTNISKU / WHAT’S NEW?

ENGLISH

THERE ARE 5 MILLION OF US! Modlin. In addition, all passengers of the On Friday, October 16 at 11:55 a.m. , flight number FR 1021 from flight were greeted with a big cake, cham- London Stansted, carried the five-millionth passenger of War- pagne and small airport gifts. saw / Modlin Airport. - I’m very happy, it’s really nice! We always travel to Modlin, as we have only The awarded passenger turned out to be Mrs. Dorota a 15-minute trip to our family home, which Ołtarzewska travelling with her husband and son. On this occa- we try to visit often. Really, we did not sion, they both received a voucher for a free two-way flight, and expect that, we will certainly remember gifts from Port’s partners: Coffee Express, Inflight Service, Best it for a long time - said Mrs. Ołtarzewska, Fly Bar, Modlin Bus, Balton Transkinetik, Sawa Taxi and Taxi airport’s five-millionth passenger. NOWOŚCI NA LOTNISKU / WHAT’S NEW? 95

Such a reason for celebration pleased years the airport will have reached profit- Piotr Okieńczyc - CEO of Warsaw / Modlin ability and become self-sustaining. Airport. - Handling of five million passen- It is rare for an infrastructure project to be gers over 3 years by our airport, is a very amortised in such a short time from launch. good result by Polish standards. This This result was made possible also proves the huge potential of the airport, because of the airport’s infrastructure - which gives the Polish capital a chance easy access to the capital and other cities for sustainable development - he said. - in the country. Passengers using the air- Perhaps the most satisfying is the fact port also have access to a wide range of that - together with the airlines - we have shops, services and catering, varying in been able to effectively convince Poles to profile and prices. Later this year, we will regular air travel. Already 20% of our pas- open a pharmacy outlet and Sky Lounge, sengers have used the airport in Modlin which at the current stage of functioning, at least six times, and some even up to will have completed the process of com- a dozen - said the CEO. mercialisation of the terminal. On the other hand, Marcin Danił, vice The rapid development of the Warsaw / president of the airport, praised the coop- Modlin Airport has also been possible due eration of the airport and airlines: - Co- to the large number of destinations, which operation with the carrier is developing is still growing. Already Warsaw airport very well. Regularly, every quarter of the offers to 32 European city destinations, year, we extend our portfolio of connec- including Gdańsk and Wrocław. Soon, tions from Modlin to new directions, and in the winter season, flights to Cologne, increase the frequency of flights, which Germany, the Swedish Gothenburg, and Next year the port will handle 3 million translates into more traffic and increas- Malaga in Spain will be launched. A new people. In 2018, after the expansion, the ing revenues. Already, the port recorded connection with the island of Corfu has airport will be able to handle more than a profit at theEBITDA level, and in 2017 been planned for summer, 2016. 5 million travelers per year. 96 NOWOŚCI NA LOTNISKU / WHAT’S NEW?

ZAPARKUJ POD LOTNISKIEM Parkingi PA1 i PA7 mają nowe, niższe ceny. Dzięki temu możesz wybrać się na short-break z Lotniska Warszawa-Modlin i nie musisz się martwić o to, co zrobić z samochodem. Wystarczy 100 zł, żeby twoje auto bezpiecznie czekało na ciebie na parkingu długoterminowym PA7 przez ponad dwa tygodnie. ENGLISH

PARK AT THE AIRPORT PA1 and PA7 parking lots are now available at new, lower prices. This lets you take a short-break trip from Warsaw-Modlin airport not worrying about what to do with your car. 100 PLN is enough to ensure your car will be waiting for you safely at the long-term PA7 parking for more than a fortnight. PA7 PA7

MAPA POŁĄCZEŃ