NASZE MIASTO I GMINA 1920

www.pilica.pl PILICAISSN 25-44-553 Biskupice * Cisowa * Dobra * Dobra Kolonia * Dobraków * Dzwonowice * Dzwono-Sierbowice * Jasieniec * Kidów * Kleszczowa * Kocikowa Pilica * Podleśna * Przychody * Siadcza * Sierbowice * Sławniów * Smoleń * Solca * Szyce * Wierbka * Wierzbica * Zarzecze * Złożeniec DWUMIESIĘCZNIK GMINY PILICA - Nr 07/01 (34) - Grudzień 2020/Styczeń 2021 - EGZEMPLARZ BEZPŁATNY 2020

Konkurs na Orszak Spis Powszechny Koło Gospodyń Wiejskich Trzech Króli w Kidowie Ludności i Mieszkań 2021 w Dobrakowie str. 4 str. 13 str. 14 S P I S T R E Ś C I

2 Informacja: Zwrot akcyzy za paliwo do produkcji rolnej 3 Dofinansowanie z Funduszu Sprawiedliwości na sprzęt dla OSP 4 - 5 Konkurs na Orszak Trzech Króli w Kidowie 6 Z naszej przeszłości: 260. rocznica śmierci Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej 7 - 9 Patroni 2021 roku: Kardynał Stefan Wyszyński - Prymas Tysiąclecia 9 - 11 Przyroda: Jak zwierzęta spędzają zimę 11 - 12 Ośrodek Pomocy Społecznej w Pilicy: 11 Zaświadczenie do programu „Czyste Powietrze” 11 Terminy wydawania żywności z Banku Żywności 12 Informacja dla mieszkańców w sprawie szczepień przeciw COVID-19 12 Nowy okres świadczeniowy programu ,,Rodzina 500+’’ 13 Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 14 - 15 Wokół nas: Koło Gospodyń Wiejskich w Dobrakowie 15 Ulga termomodernizacyjna 16 Ośrodek Doradztwa Rolniczego: Lokalne Partnerstwo do spraw wody w Twoim powiecie 17 Meldunek: Zamelduj się na pobyt stały lub czasowy dłuższy niż 3 miesiące 18 Zbycie samochodu: Bez kolejki – zbycie lub nabycie pojazdu zgłoś online 19 - 21 Legalna Kultura: „NIENAWISTNICY” – Tryptyk Przeciw Hejtowi - część III 21 - 22 Sport: 21 GMLKS Piliczanka: Młoda Piliczanka 22 LTS Ospel Wierbka: Przygotowania do rozgrywek 22 - 24 Wieści ze szkół 25 - 26 Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Pilicy: 25 Podsumowanie roku 2020 25 Książką połączeni 26 Zaproszenie do DKK w Pilicy 26 29. Finał WOŚP 27 Kulinaria 28 WEJDŹ NA SPIS.GOV.PL I SPISZ SiĘ

I N F O R M A C J A Zwrot akcyzy za paliwo do produkcji rolnej ażdy rolnik, który chce odzyskać część pieniędzy wydanych na olej napędowy Kużywany do produkcji rolnej powinien zbierać faktury VAT: ź w terminie od 1 lutego 2021 r. do 1 marca 2021 r. należy złożyć odpowiedni wniosek do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w zależności od miejsca położenia gruntów rolnych wraz z faktu- rami VAT (lub ich kopiami) stanowiącymi dowód zakupu oleju napędowego w okresie od 1 sierpnia 2020 r. do 31 stycznia 2021 r., ź w terminie od 2 sierpnia 2021 r. do 31 sierpnia Pieniądze wypłacane będą przelewem na rachunek 2021 r. należy złożyć odpowiedni wniosek do bankowy podany we wniosku w terminach: wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w zależ- 1 - 30 kwietnia 2021 r. w przypadku złożenia wniosku ności od miejsca położenia gruntów rolnych wraz w pierwszym terminie z fakturami VAT (lub ich kopiami) stanowiącymi 1 - 29 października 2021 r. w przypadku złożenia dowód zakupu oleju napędowego w okresie od wniosku w drugim terminie. 1 lutego 2021 r. do 31 lipca 2021 r. w ramach limitu . Źródło: www.gov.pl zwrotu podatku określonego na 2021 r. UWAGA! Uprzejmie przypominamy, iż wejście do Limit zwrotu podatku akcyzowego w 2021 r. wynosi: budynku Urzędu Miasta i Gminy w Pilicy możliwe jest 100,00 zł * ilość ha użytków rolnych oraz 30,00 zł jedynie od ulicy Żarnowieckiej. Petenci obsługiwani są średnia roczna liczba dużych jednostek przelicze- pojedynczo po uprzednim naciśnięciu dzwonka znajdu- niowych bydła. jącego się w przedsionku budynku.

2/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 A K T UA L N O Ś C I

„Współfinansowano ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości”

Dofinansowanie z Funduszu Sprawiedliwości na sprzęt dla OSP ubiegłym roku Miasto i Gmina Pilica niczo Gaśniczego. pozyskała dotację z Ministerstwa Spra- Oficjalne przekazanie sprzętu nastąpiło dnia Wwiedliwości na realizację zadań z Funduszu 29 grudnia 2020 roku w sali Miejsko-Gminnej Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpeniten- Biblioteki Publicznej, podczas zebrania Prezydium cjarnej - Funduszu Sprawiedliwości. Zakres przed- Zarządu Oddziału Miejsko-Gminnego ZOSP RP miotowego dofinansowania obejmuje wsparcie w Pilicy. Spotkanie otworzył Burmistrz MiG Pilica i rozwój systemu instytucjonalnego pomocy osobom a zarazem Prezes Zarządu Gminnego OSP Artur pokrzywdzonym przestępstwem i świadków oraz Janosik. Na ręce Prezesów oddano do użytkowania realizacji przez jednostki sektora finansów publicz- 5 kompletów ubrań specjalnych, węże ssawne, prą- nych zadań ustawowych związanych z ochroną downicę wodno-pianową oraz 3 zestawy aparatów interesów osób pokrzywdzonych przestępstwem powietrznych. i świadków oraz likwidacją skutków pokrzywdzenia Pozyskania środków z funduszu sprawie- przestępstwem. Dysponentem Funduszu jest Mi- dliwości pogratulował nam przedstawiciel Minister- nister Sprawiedliwości. stwa Sprawiedliwości pan Marcin Kozik oraz radna W ramach przyznanych środków w wysokości Sejmiku Województwa Ślaskiego pani Maria Materla. 25 000,00 zł oraz przy zachowaniu wkładu własnego Dzięki dofinansowaniu strażacy, niosący na poziomie ok. 1% zakupiono sprzęt i wyposażenie ochotniczo pomoc ofiarom wypadków, zostali wy- dla trzech Ochotniczych Straży Pożarnych: OSP posażeni w profesjonalny sprzęt, który zwiększy Wierbka, OSP Dobraków i OSP Kleszczowa. Są to bezpieczeństwo mieszkańców Gminy Pilica. jednostki włączone do Krajowego Systemu-Ratow- Anna Szota

Grudzień 2020/Styczeń 2021 3/28 A K T U A L N O Ś C I Konkurs na Orszak Trzech Króli w Kidowie

Stanisław Duras (Pilica) Hanna Popczyk (Przychody) Barbara Wolska (Solca) Franciszek Wolski (Solca)

Miejsce II Oliwia Duraj (Przychody) Nela Skała (Przychody) Maja Pustułka (Przychody) Kacper Kowalczyk (Wierzbica) Aleksandra Waga (Siadcza) Bruno Kowalik (Kidów) Karol Ziętek (Kidów) Zuzanna Szota (Kidów) Bartosz Graboś (Siadcza) Barbara Duras (Pilica) dniu 6 stycznia 2021 r. w kościele para- Miejsce III fialnym pw. Św. Mikołaja b. w. w Kidowie Joanna Gębka (Wierzbica) Wodbyła się VII edycja konkursu na Orszak Lena Duraj (Przychody) Trzech Króli, którego inicjatorem jest ks. proboszcz Zbigniew Grzesiński. Honorowy patronat nad wyda- Pola Sikora (Zawiercie) rzeniem objął Burmistrz MiG Pilica Artur Janosik. Michał Ziętek (Kidów) W poprzednich latach tradycją konkursu była Mikołaj Majda (Przychody) prezentacja strojów podczas uroczystej mszy św. Ze Aleksandra Graboś (Siadcza) względu na obowiązujący obecnie stan epidemii, do konkursu wprowadzono zmiany mające na celu Nagrody Specjalne zapewnienie bezpieczeństwa uczestników. Tym sa- mym tegoroczna edycja konkursu została podzielona Najmłodszy Uczestnik - Jakub Kowal (Siadcza) na dwa etapy. Do 5 stycznia przyjmowane były Najstarszy Uczestnik - Julia Szota (Przychody) fotografie przedstawiające dzieci w strojach przygoto- wanych samodzielnie, jak i z pomocą rodziców. Po Z przeprowadzonego konkursu przygotowano zebraniu wszystkich zgłoszeń, w dniu 5 stycznia, po galerię zdjęć, którą można było zobaczyć do 2 lutego wieczornej mszy św. odbyły się obrady komisji w kościele w Kidowie. Konkurs od lat cieszy się dużym konkursowej. Jury reprezentowały panie należące do zainteresowaniem dzieci i młodzieży, również w tym Rady Parafialnej, w następującym składzie: Barbara roku, pomimo wyjątkowych okoliczności, wzięło Przybylik, Irena Małoszewska i Jolanta Kubala. w nim udział aż 28 osób. Wyniki VII edycji konkursu ogłoszone zostały w środę 6 stycznia. Poza miejscami na podium przyznano także dwie nagrody specjalne: dla najmłodszego i najstarszego uczestnika. Wszystkie dzieci otrzymały upominki oraz dyplomy. Serdecznie gratulujemy wszystkim uczestni- kom doceniając ich trud i zaangażowanie. Oto wyniki: Miejsce I Bartosz Gębka (Wierzbica) Iga Duraj (Przychody) Otylia Skała (Przychody) Malwina Waga (Siadcza) Borys Kowalik (Kidów) Filip Ziętek (Kidów) Anna Szota 4/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 A K T UA L N O Ś C I

Grudzień 2020/Styczeń 2021 5/28 Z N A S Z E J P R Z E S Z Ł O Ś C I 260. rocznica śmierci Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej stycznia 1761 r. zmarła w Warszawie Maria To ten obraz zyskał Józefa z Wesslów królewiczowa polska Kon- s ł a w ę c u d o w n e g o 4stantynowa Sobieska – synowa króla Jana III i dziś, dzięki niemu Sobieskiego - postać tak bardzo ważna dla historii kościół jest Sanktu- Pilicy i gminy. W związku z rocznicą warto przypom- arium Maryjnym. nieć losy właścicielki Pilicy, fundatorki klaszto- Sobieska wy- ru i kościoła OO. Franciszkanów w Biskupicach dała też przywileje dla oraz fundatorki obecnego kościoła św. Mikołaja b. w. mieszkańców Pilicy. w Kidowie. Zatwierdziła prawo Maria Józefa z Wesslów Sobieska urodziła się magdeburskie, posta- około 1685 r., jako córka Stanisława Wessla starosty nowiła, że samorząd ostrowickiego i Barbary Starhemberg. Dzięki matce, będzie zajmował się prawdopodobnie już w dzieciństwie, poznała królew- naprawą dróg, do- ską rodzinę Sobieskich. 18 listopada 1708 r. w Gdań- mów, piwnic, kramów Domena publiczna sku zawarła związek małżeński z królewiczem Kon- a przy domach mają znajdować się środki do ochrony stantym Sobieskim – najmłodszym synem króla Jana przed pożarem – haki, drabiny i drewniane naczynia III Sobieskiego i jego słynnej żony Marii. Niestety, na wodę. Pozwoliła Piliczanom na wyrób piwa i go- małżeństwo to, bardzo niespodziewane, od początku rzałki dla własnej potrzeby, przywożenie mięsa dla nie było akceptowane przez rodzinę królewską, siebie, zbieranie w lasach drewna na opał. Jednak po a zwłaszcza przez królową Marysieńkę. Szybko dopro- godz. 22:00 nie wolno było sprzedawać alkoholu, wadziła ona do wyjazdu Konstantego za granicę, a tym a w domach musiało być cicho. samym opuszczenia młodej żony zaledwie parę mie- Na potrzeby dziedziczki mieszkańcy musieli sięcy po ślubie. To prawdopodobnie za jej namową dawać podwody do Krakowa i Warszawy, czyścić i brata Jakuba Konstanty już w 1711 r. złożył wniosek koryto rzeki (raz w roku), umacniać wały ziemne o unieważnienie małżeństwa. Na szczęście papież broniące stawy i zajmować się dworskimi ogrodami, uznał je za ważne i w listopadzie 1725 r. Maria ze swym co było bardzo uciążliwe. W 1733 r. uregulowała mężem (wówczas już bardzo schorowanym po zagra- sytuację prawną pilickich Żydów przyznając im takie nicznych podróżach) zamieszkała w Żółkwi – rodzin- prawa jak chrześcijanom, np. prawo do posiadania nym majątku Sobieskich. Pielęgnowała chorego męża domów, bożnicy, kirkutu, prowadzenia warsztatów Konstantego, który wkrótce – 22 lipca 1726 r. umiera. rzemieślniczych. Po jego śmierci rodzina Sobieskich postanowiła Na początku lat 50-tych XVIII wieku prze- pozbyć się Jej z Żółkwi. W 1729 r. zmuszona wyjeżdża kazała majątek swojemu bratankowi Teodorowi do Lwowa, a rok później trafia do Pilicy. 22 wrześ- Wesslowi i opuściła Pilicę udając się do Warszawy. nia 1730 r. Maria Józefa kupuje od Emerencjanny Tam zamieszkała u Sióstr Sakramentek, gdzie zmar- z Warszyckich, wdowie po Ludwiku Pocieju, majątek ła 4 stycznia 1761 r. Pogrzeb odbył się 7 stycznia Pilica, na którego składało się wówczas miasto Pilica w kościele św. Kazimierza w Warszawie. Tak zakoń- z pałacem oraz wsie Biskupice, Zarzecze, Smoleń, czyły się ziemskie losy, tej którą odrzuciła królewska Dobra, Sławniów, Kidów, Wierbka, Siadcza, Przy- rodzina jej męża, a która mimo to nie poddała się chody, Kocikowa, Mokrus, Strzegowa, Złożeniec. i żyjąc samotnie (nie wyszła powtórnie za mąż) Zapłaciła za niego 407 000 złotych polskich (oczy- zdążyła tak wiele dokonać. wiście ówczesnych). W następnym, 1731 r., zaczyna Pamiętam, jak w maju 2002 r. byłam z kilkoma przebudowę pałacu, która potrwa do 1740 r. Wybu- uczniami z pilickiego gimnazjum na Zamku Kró- dowała taras, a ściany zewnętrzne pokryła rene- lewskim w Warszawie na I ogólnopolskiej prezentacji sansowymi rzeźbami i filarami, założyła ogród włoski programu „Ślady przeszłości – szkoła adoptuje z fontanną w parku. zabytek”. Podszedł do nas wówczas prof. Henryk Maria bardzo dobrze znała się z królami Polski Samsonowicz – wybitny polski historyk i patrząc na Augustem II i Augustem III (obaj z saskiej dynastii nasz napis „Pilica” zawołał wesoło - „O, proszę, wy Wettinów). Tego ostatniego gościła w Pilicy w karna- jesteście od naszej Sobieskiej”, i zaczął rozmawiać wale 1734 r. z uczniami o Pilicy. Jak oni potem bardzo się cie- W 1739 r. postanowiła zaprosić do Pilicy szyli i byli dumni, że ktoś taki zna Pilicę i tak miło OO. Franciszkanów Reformatów, a 6 maja 1740 r. pod- z nimi o niej rozmawiał. Dzięki temu pozbyli się pisała akt erekcyjny pod budowę klasztoru i kościoła całej, stresującej ich tremy. A wszystko za sprawą dla zakonników w Biskupicach. Już w maju 1747 r. Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej - królewiczowej kościół został konsekrowany. Maria Józefa podaro- Konstantynowej... wała Franciszkanom kopię obrazu z Santa Maria Maria Lepiarczyk Maggiore, malowaną na drewnie cyprysowym, opra- wioną w ramy ze swojego barokowego sekretarzyka.

6/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 PAT R O N I 2 0 2 1 R O K U Kardynał Stefan Wyszyński - Prymas Tysiąclecia 3 Sierpnia 1901 w Kurii Włocławskiej. Urodził się w miejscowości Zuzela nad Bugiem na pogra- Kierował Sodalicją Mar- niczu Podlasia i Mazowsza, jako drugie dziecko w wielo- iańską Ziemian Ziemi Ku- dzietnej rodzinie Stanisława i Julianny Wyszyńskich. jawsko-Dobrzyńskiej. Pro- 1910 wadził pracę społeczno- Rodzina państwa Wyszyńskich przeprowadziła się do oświatową w Chrześcijań- Andrzejewa. skich Związkach Zawodo- 31 Października 1910 wych. Zorganizował Kato- Stracił matkę, która umarła mając zaledwie 33 lata, po licki Związek Młodzieży urodzeniu kolejnego dziecka. Robotniczej. Był redak- 1912-1914 torem naczelnym „Atene- Uczęszczał do gimnazjum im. Wojciecha Górskiego u m Kapłańskiego”, sam wie- w Warszawie. le publikował. 1913 1939 Domena publiczna Przyjął sakrament bierzmowania z rąk biskupa płockiego Został mianowany przez kardynała Augusta Hlonda Juliana Nowowiejskiego. członkiem Rady Społecznej przy Prymasie Polski. 1914-1917 Wrzesień 1939 Uczył się w gimnazjum męskim im. Piotra Skargi w Łomży. Udał się w kierunku wschodnim na wojenną tułaczkę. 1917-1920 Widząc niecelowość swojej decyzji, powrócił do Wło- Uczęszczał do liceum Piusa X we Włocławku. cławka, aby zacząć razem z innymi profesorami organizo- 1920 wanie nauki w Seminarium. Po zdaniu matury wstąpił do Wyższego Seminarium Październik 1939 Duchownego we Włocławku. Imiennie poszukiwany przez Gestapo, na polecenie biskupa 1924-1925 Michała Kozala, opuścił Włocławek. Pełnił obowiązki kapłańskie, jako wikariusz katedry Listopad 1939 – Lipiec 1940 włocławskiej obejmując jednocześnie stanowisko redak- Przebywał we Wrociszewie koncentrując się na pracy tora dziennika „Słowo Kujawskie”. naukowej i opracowując serię kazań opartych na ency- 3 Sierpnia 1924 klikach społecznych. Otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Wojciecha Lipiec 1940 – Październik 1941 Owczarka w kaplicy Matki Bożej w bazylice katedralnej Udał się do Kozłówki podejmując, na prośbę księdza Włocławskiej. Władysława Korniłowicza, opiekę duchową nad grupą 5 Sierpnia 1924 sióstr i niewidomych dzieci przesiedlonych z Lasek pod Odprawił prymicyjną Mszę św. przed Cudownym Obrazem Warszawą. Prowadził wykłady i dyskusje dla inteligencji Matki Bożej na Jasnej Górze. z dziedziny katolickiej myśli filozoficznej i społecznej. 1925-1929 W październiku zagrożony chorobą płuc wyjechał do Podjął studia w zakresie prawa kanonicznego i nauk Zakopanego, gdzie w przypadkowej łapance został areszto- społeczno-ekonomicznych na Katolickim Uniwersytecie wany. Udało mu się uciec zanim ustalono jego tożsamość. Lubelskim. Podczas studiów pracował, jako wicedyrektor Czerwiec – 1 Sierpnia 1942 konwiktu księży studentów oraz prowadził duszpaster- Był kapelanem Zakładu dla Niewidomych w Laskach pod stwo wśród akademików w Stowarzyszeniu Młodzieży Warszawą. Prowadził wykłady społeczne dla inteligencji, Akademickiej „Odrodzenie”oraz w „Bratniaku”. W tym a także działalność konspiracyjną. czasie spotkał się z księdzem Władysławem Korniłowiczem, 1 Sierpnia – Październik 1944 który stał się jego duchowym ojcem. Ten kontakt zaważył na Był kapelanem szpitala powstańczego w Laskach, a także duchowości kapłańskiej przyszłego Prymasa Polski. kapelanem AK okręgu wojskowego Żoliborz, znany pod 1929-1930 pseudonimem „Radwan III”. Odbył podróż naukową do Austrii, Włoch, Francji, Belgii, Luty 1945 Holandii i Niemiec. Przedmiotem jego zainteresowań były Wrócił do Włocławka. Został mianowany rektorem Se- problemy związków zawodowych, organizacje katolickiej minarium Duchownego. Jednocześnie z powodu braku młodzieży robotniczej, a przede wszystkim doktryny i ru- księży, gdyż wielu zginęło z rąk Niemców, sprawował chy społeczne. Owocem tej podróży była publikacja funkcję proboszcza w dwóch parafiach. Redagował ty- „Główne typy Akcji Katolickiej za granicą” (Lublin 1931). godnik diecezjalny „Ład Boży”, „Kronikę Diecezji Wło- 1930 cławskiej” oraz „Ateneum Kapłańskie”. Obronił pracę doktorską na temat „Prawa Kościoła do 4 Marca 1946 szkoły”. Pełnił funkcję wikariusza w Przedczu Kujawskim. Został mianowany przez Piusa XII biskupem lubelskim. 1931 2 Maja 1946 Pełnił funkcję wikariusza w katedrze Włocławskiej. Był Na Jasnej Górze, w Częstochowie otrzymał sakrę biskupią sekretarzem Liceum im. Piusa X. Prowadził wykłady z rąk księdza kardynała Augusta Hlonda. Współkonsekra- z ekonomii społecznej w Seminarium Duchownym we torami byli: ksiądz biskup Radoński z Włocławka i ksiądz Włocławku. biskup Czajka z Częstochowy. 1931-1932 22-24 Maja 1946 Prowadził Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy, był Uczestniczył w obradach Episkopatu Polski na Jasnej Górze. dyrektorem Diecezjalnych Dzieł Misyjnych. 26 Maja 1946 1932-1939 Odbył ingres do katedry lubelskiej. Podjął obowiązki promotora sprawiedliwości i obrońcy 1946-1948 węzła małżeńskiego, a potem sędziego Sądu Biskupiego Porządkował zniszczoną przez okupację diecezję, wizy- Grudzień 2020/Styczeń 2021 7/28 PAT R O N I 2 0 2 1 R O K U tował parafie, wygłaszał liczne kazania, szczególnie w dziel- 8 Grudnia 1953 nicach robotniczych Lublina, prowadził rekolekcje, Dokonał Aktu Osobistego Oddania się Matce Bożej. organizował kursy katechetyczne, wykładał na Katolickim 6 Października 1954 – 26 Października 1955 Uniwersytecie Lubelskim i opiekował się nim jako wielki Więziony w Prudniku Śląskim. Kanclerz. 26 Sierpnia 1956 12 Listopada 1948 Uwięziony w Komańczy w łączności z pielgrzymami Z okazji uroczystości Pięciu Polskich Braci Męczenników, zebranymi na Jasnej Górze składa Jasnogórskie Śluby Ojciec Święty Pius XII na konsystorzu w Rzymie mianował Narodu Polskiego. biskupa lubelskiego arcybiskupem gnieźnieńskim i war- 27 Października 1955 – 28 Października 1956 szawskim, Prymasem Polski. Bulla nominacyjna została Więziony w Komańczy. Były to lata ofiary, cierpienia podpisana 16 listopada w uroczystość Matki Bożej i odosobnienia. Był to także czas, kiedy z modlitwy i me- Ostrobramskiej. dytacji powstały dzieła wyjątkowe np.: „List do moich 1949 kapłanów”, a przede wszystkim „Śluby Narodu” i program Podjął służbę Kościołowi w czasach wyjątkowo ciężkich. „Wielkiej Nowenny” przed Tysiącleciem Chrztu Polski. Od początku, wobec nowej sytuacji ustrojowej dostrzegał 28 Października 1956 palącą potrzebę znalezienia modus vivendi Kościoła w Pol- Wrócił do Warszawy, wśród wielkiej radości całego sce. Przewidując trafnie dalszy rozwój wydarzeń w kraju Kościoła polskiego. i na arenie międzynarodowej, wybrał drogę porozumienia 3-5 Maja 1957 z rządem Polski. Zainaugurował Wielką Nowennę – dziewięcioletni czas 2 Lutego 1949 przygotowania Narodu Polskiego do obchodów Milenium Odbył ingres do Katedry Gnieźnieńskiej. Chrześcijaństwa. Był to program odnowy Ojczyzny w opar- 6 Lutego 1949 ciu o Jasnogórskie Śluby Narodu. Prymas niezmordowanie Odbył ingres do Katedry Warszawskiej. głosił słowo Boże. Z jego inicjatywy rozpoczęło się 14 Kwietnia 1950 Nawiedzenie, czyli wędrówka Matki Bożej w kopii Obrazu Wobec braku Konstytucji, podpisał Porozumienie z rządem Jasnogórskiego po wszystkich polskich parafiach. komunistycznym. Była to jedyna deklaracja prawna 6 Maja -17 Czerwca 1957 określająca sytuację Kościoła w Polsce. Władze komu- Przebywał w Rzymie, gdzie otrzymał kapelusz kardynalski nistyczne jednak nie zamierzały dotrzymywać zobowiązań. oraz kościół tytularny „Santa Maria in Trastevere”. Prymas z wielką roztropnością, a jednocześnie odwagą, 28 Października 1958 bronił praw wierzącego Narodu. Brał udział w konklawe, które wybrało papieża Jana XXIII. 2 Kwietnia 1951 1962-1965 Po raz pierwszy jako Prymas udał się do Rzymu z wizytą Brał czynny udział w pracach Soboru Watykańskiego II, „ad limina apostolorum”. Uzyskał od papieża Piusa XII najpierw w jego przygotowaniu, a potem w obradach aprobatę dotyczącą linii postępowania Kościoła i Episko- wszystkich czterech Sesji. patu w Polsce. Wręczył Ojcu Świętemu symboliczne dary: 21 Czerwca 1963 garść ziemi polskiej, w którą wsiąkła krew dzieci podczas Brał udział w konklawe, które wybrało papieża Pawła VI. Powstania Warszawskiego, różaniec z chleba otrzymany od 3 Maja 1966 – Tysiąclecie Chrztu Polski uwolnionych więźniów i ryngraf Matki Bożej, która go nigdy Punktem kulminacyjnym uroczystości milenijnych było nie zawiodła. święto Królowej Polski. W tym dniu Prymas wraz z całym 12 Stycznia 1953 Episkopatem, wobec kilkuset tysięcznej rzeszy wiernych Na konsystorzu w Rzymie został mianowany kardynałem. zebranych u stóp Jasnej Góry, dokonał wiekopomnego Aktu W tym czasie wzmogło się w kraju prześladowanie całkowitego Oddania Polski w niewolę Matce Chrystu- Kościoła, ograniczanie jego wolności, podstawowych praw sowej za wolność Kościoła w Ojczyźnie i w świecie. do bytu i pracy. Władze Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej odmówiły paszportu nowo mianowanemu Kardynałowi, 1967 który miał pojechać do Rzymu na konsystorz. Ingerencje Władze państwowe nie dały zezwolenia Prymasowi na władz państwowych w sprawy Kościoła coraz bardziej wyjazd do Rzymu na Synod Biskupów. W ramach jedności przybierały na sile. Rząd, po zlikwidowaniu opozycji Episkopatu i na znak protestu, zrezygnował z wyjazdu politycznej, poczuł się na tyle silny, że uznał za stosowne kardynał Karol Wojtyła oraz inni członkowie delegacji. przejść mimo zawartego porozumienia do ostrej walki 1968 z Kościołem. Nastąpiły aresztowania biskupów i księży. Wobec narastających konfliktów społecznych Prymas Władze państwowe chciały uzależnić od siebie ducho- zdecydowanie występował w obronie podstawowych praw wieństwo oraz decydować o obsadzaniu stanowisk człowieka i Narodu. kościelnych. Grudzień 1970 8 Maj 1953 Po tragicznych wypadkach na Wybrzeżu Prymas wypo- Kardynał Prymas nieustępliwie bronił Kościoła. W imieniu Episkopatu skierował do władz państwowych memoriał, wiedział wstrząsające słowa: „Wasz ból jest naszym w którym mówił wyraźnie, że w obliczu krzywd, jakich wspólnym bólem. Gdybym mógł w poczuciu spra- doznaje Kościół w Polsce, już dalej w ustępstwach iść nie wiedliwości i ładu, wziąć na siebie całą odpowiedzialność za może. Non possumus… Rzeczy Bożych na ołtarzach to, co się ostatnio stało w Polsce, wziąłbym jak cesarza składać nie wolno. najchętniej… Bo w Narodzie musi być ofiara okupująca 25 Września 1953 winy Narodu… Jakżebym chciał w tej chwili – gdyby ta Nocą został aresztowany przez władze państwowe i wy- ofiara przyjęta była – osłonić wszystkich przed bólem, wieziony z Warszawy. przed męką”. 26 Września – 12 Października 1953 Październik 1971 Więziony w Rywałdzie koło Grudziądza. Udał się do Rzymu na kolejny Synod Biskupów oraz 12 Października 1953 – 6 Października 1954 uczestniczył w pracach Kongregacji ds. Kapłanów i Papies- Więziony w Stoczku koło Lidzbarka Warmińskiego. kiej Komisji Rewizji Prawa Kanonicznego. Wraz z dwuty- 8/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 PAT R O N I 2 0 2 1 R O K U sięczną rzeszą pielgrzymów z kraju uczestniczył w Bazylice łecznych. Powstał ruch „Solidarność”. świętego Piotra w Rzymie w uroczystościach beatyfi- Marzec 1981 kacyjnych ojca Maksymiliana Kolbego. Była to pierwsza po Początek śmiertelnej choroby. wojnie tak liczna pielgrzymka z Polski do Stolicy Świętej. 13 Maja 1981 Do Rzymu przybyła również Polonia z całego świata. Ojciec Zamach na Ojca Świętego Jana Pawła II. Święty Paweł VI dokonał aktu beatyfikacji i wygłosił prze- „Proszę was, aby te heroiczne modlitwy, które zanosiliście mówienie o współczesnym polskim męczenniku. Piel- w mojej intencji ( …) skierowali wraz ze mną ku Matce grzymkę polską otoczył szczególną opieką i gościnnością Chrystusowej o zdrowie i siły dla Ojca Świętego. zapraszając do Ogrodów Watykańskich i przyjmując Ojciec Święty! Nie potrzebuję mówić o naszych do niego najserdeczniej na audiencji. Do Prymasa Polski powiedział uczuciach i o tej dziwnej po prostu synchronizacji naszego potem: „Polacy sprawili mi wielką radość przez swoje życia, zwłaszcza w ostatnich latach, aż do tego momentu. Ta rozmodlenie”. synchronizacja mnie osobiście zobowiązuje mocno wobec Ojca Świętego i ja to zobowiązanie przyjmuję świadomie, 28 Czerwca 1972 z pełnym zrozumieniem i uległością.” Wraz z Episkopatem Polski zebranym na 131 Konferencji, z radością i wdzięcznością przyjmuje decyzje Pawła VI 16 Maja 1981 w sprawie Ziem Zachodnich i Północnych. W swojej rezydencji przy ulicy Miodowej w Warszawie przyjął, w formie uroczystej, Sakrament Chorych. 1976 22 Maja 1981 Prymas Polski ogłasza program przygotowań Narodu do Wypowiedział ostatnie przemówienie do Rady Głównej jubileuszu 600-lecia Jasnej Góry. „Sześć lat wdzięczności za Episkopatu. sześć wieków obecności”. „O sobie nic nie mówię, bo wiem, że Matka Boża może 26 Sierpnia 1978 zrobić wszystko, ale ja jestem Jej niewolnikiem i za- Brał udział w konklawe, które wybrało papieża Jana Pawła I. wierzyłem Jej na wszystkie strony. Żadnych próśb w mojej 16 Października 1978 intencji nie zanoszę do Matki Najświętszej, bo wiem, że to Brał udział w konklawe, które wybrało kardynała Karola Jej sprawa i sprawa fantastycznej wiary i heroicznej Wojtyłę na papieża. Owy papież obrał imię Jana Pawła II. modlitwy, która idzie przez wasze serca i powierzonego „Z wielkim wzruszeniem serca, przekraczającym – zda się – wam ludu. Waszą żywą wiarę zawsze podziwiałem i waszą ludzką wytrzymałość, pragnę dać wyraz swojej wdzię- gorliwość apostolską, której nie zawsze mogłem sprostać. czności za okazane zrozumienie doniosłej dla Kościoła Same uczucia wdzięczności. Do nikogo – najmniejszego świętego i naszego Narodu – dziejowej chwili, gdy na progu żalu. Na nikim – najmniejszego zawodu, wszystkim drugiego Tysiąclecia Chrztu Polski, został powołany przez pozostawiam moje serce, które nie zabiera ze sobą żadnego Boga na tron świętego Piotra w Rzymie, Syn Polski zawsze zastrzeżenia w stosunku do żadnego z biskupów, do wiernej, Karol kardynał Wojtyła, Pasterz Kościoła świętego kapłanów i ludu Bożego. Wszystkie nadzieje, to Matka Stanisława Biskupa i Męczennika, Arcybiskup Metropolita Najświętsza. I jeżeli jaki program – to Ona.” Krakowski”. 28 Maja 1981 2–10 Czerwca 1979 W Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego, o godzinie Przyjął Ojca świętego Jana Pawła II w Polsce, podczas jego 4.40 zmarł Stefan kardynał Wyszyński, Prymas Polski. pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny. 1980-1981 Źródło:www.wyszynskiprymas.pl/zyciorys-stefana-wyszynskiego W Polsce rozpoczął się okres wielkich przemian spo-

P R Z Y RO DA Jak zwierzęta spędzają zimę waniu można spotkać już wczesną wiosną. Zagrzebane w ziemi lub ukryte pod kamieniami zimują niektóre gatunki mamy zimę, wprawdzie kalendarzową, początkowo bez chrząszczy, a wśród nich liczne biegacze czy biedronki. dużego śniegu, ale zima to zima, a dla zwierząt okres Imimo wszystko nie łatwy. Szczególnym problemem jest zdobycie pokarmu. Jak zatem zwierzęta radzą sobie w zimie? Jedne opuszczają nas i odlatują do „ciepłych krajów”, drugie zmieniają letnie pióra i futra na zimowe i zostają. Kolejne gromadzą na zimę zapasy pożywienia, inne Latolistek cytrynek Przedstawiciel zapadają w odrętwienie i przesypiają niekorzystny okres. chrząszczy biegaczy A więc zobaczmy jak zwierzęta radzą sobie Dla zwierząt zmiennocieplnych dogodnym miej- w zimie. scem do spędzania zimy jest środowisko wodne. Jeżeli zima Bezkręgowce lądowe – zwierzęta zmiennocieplne, nie jest zbyt sroga, woda która nie zamarznie ma tem- różnie przeżywają zimę. Najbardziej efektowne z nich – peraturę dodatnią. I to już wystarcza zwierzętom, żeby prze- owady, wraz z nadchodzącymi chłodami najczęściej po żyć. Są odrętwiałe i mało ruchliwe, ale mogą przeczekać prostu giną. Jednak kilka gatunków np. niektóre muchy czy niekorzystny dla siebie okres. Tak spędzają ukryte wśród motyle możemy spotkać w naszych domach, na strychach roślinności przydennej lub w mule larwy owadów np. ważek, w piwnicach, a także w jaskiniach. jętek, widelnic czy chruścików. Zimującymi motylami są pospolite i piękne rusałki W wodzie zimują też nasze zmiennocieplne krę- – rusałka pawik, rusałka pokrzywnik i jeden z większych gowce – ryby i niektóre gatunki płazów, a z gadów żółw błotny. naszych motyli – rusałka admirał i zwiastun wiosny Temperatura ich ciała, a tym samym i metabolizm ulega latolistek (listkowiec) cytrynek. Motyle te po przezimo- znacznemu obniżeniu. Grudzień 2020/Styczeń 2021 9/28 P R Z Y RO DA Ryby żyjące w wodach zimnych np. górskich, ptaków, odlatuje od nas na zimę. Każdy zauważył, że nie w zimie tylko nieznacznie zmniejszają aktywność, nato- spotkamy w zimie jaskółek, jerzyków czy bocianów. Poja- miast ryby jezior i stawów słabiej żerują, a niektóre nawet wiają się natomiast gile i jemiołuszki. Przylatują do nas z pół- przestają pobierać pokarm. Lin w temperaturze wody 8°C nocy gdzie mrozy są bardziej dotkliwe, a o pokarm trudniej. nie odżywia się, a w temperaturze 4°C zagrzebuje się W tym czasie gawrony, które przebywały u nas w lecie odla- w mule i zapada w odrętwienie. Niektóre gatunki np. leszcz tują na południe. czy ukleja zbierają się w głębszych partiach zbiornika i wy- kazują słabą aktywność. Podczas gdy jedne gatunki przeczekują zimę w odrętwieniu, inne pozostają aktywne np. okoń czy sandacz. Pstrąg potokowy na jesieni i z po- czątkiem zimy (wrzesień – styczeń) odbywa tarło, nato- miast pospolity w naszych wodach miętus odbywa tarło od grudnia do marca. Gil Jemiołuszka Odlatują od nas głównie ptaki owadożerne, a nie- które z tych co zostają zmieniają z konieczności swoją dietę. Wspomniana jemiołuszka, w okresie lęgowym w da- lekiej tundrze, żywi się owadami, po dotarciu do nas chętnie zjada owoce jarzębiny, głogu czy jemioły. Podobnie postępują nasze dzięcioły, u których dieta zimowa składa Lin Zimujące salamandry się w dużej części z nasion różnych drzew i krzewów. Kilka gatunków płazów również spędza zimę Niektóre gatunki ptaków zostają, bo przyzwyczaiły się do w wodzie. Żaba trawna, żaba wodna i żaba śmieszka dokarmiania przez człowieka np. łabędzie, lub przenoszą zagrzebują się w mule na dnie strumienia lub zbiornika się do miast i korzystają z resztek wyrzuconych przez wodnego. W tym czasie nie pobierają pokarmu, a wymianę człowieka np. kawka, sroka czy kos. Podczas dużych gazową zapewnia im doskonale ukrwiona skóra. mrozów ptaki stroszą pióra zwiększając pomiędzy nimi Zimujący w wodzie przedstawiciel gadów, żółw warstwę powietrza, która działa jak termoizolator. błotny również zagrzebuje się w mule na dnie zbiornika Podczas gdy jedne ptaki marzną i z trudem znajdują wodnego i tak w stanie odrętwienia przebywa nawet do 7 pokarm niektóre zaczynają gody. Już w styczniu wysiadują miesięcy. jaja krzyżodzioby świerkowe. Młode, jeszcze słabo opie- Pozostałe gatunki naszych płazów i gadów spę- rzone krzyżodzioby, przez kilka godzin wytrzymują tem- dzają zimę na lądzie. Gady, jako zwierzęta ciepłolubne, już peraturę – 5°C, oczekując w gnieździe pod ośnieżoną we wrześniu wyszukują sobie odpowiednie kryjówki do gałęzią, na rodziców przynoszących pokarm. W marcu spędzenia zimy. Jaszczurki, zazwyczaj zimują pojedynczo, i kwietniu, kiedy w górach jeszcze leży śnieg i panują niskie natomiast węże w większych grupach. W takim dogodnym temperatury, wysiadywanie jaj rozpoczyna orzechówka. do zimowania miejscu przebywają często różne gatunki Pisklęta krzyżodzioba i orzechówki karmione są nasionami węży, płazy, a nawet małe ssaki. Największa opisana kolonia drzew iglastych. zimujących żmij liczyła ok. 800 osobników. Zimujące gady spotykano na głębokości od 40 cm do 2 m pod powierzchnią gruntu. Płazy zimujące na lądzie – ropuchy, niektóre żaby, traszki i salamandra okres zimy spędzają w różnoga- tunkowych grupach w zagłębieniach, opuszczonych norach czy w wykrotach na głębokości dochodzącej do 1.5 m. Ciekawym zabezpieczeniem płazów i gadów przed zamarzaniem jest podwyższenie stężenia glukozy, glicerolu Krzyżodziób Orzechówka lub tauryny we krwi. Powoduje to, że np. temperatura Ssaki, z wyjątkiem nietoperzy latać nie potrafią, zamarzania krwi żaby wynosi – 0.44°C. Ponadto w ich więc nie mogą odlecieć od nas na zimę. Nietoperze organizmie, występują specyficzne białka zapobiegające również tego nie robią. Ssaki wykształciły jednak inne zamarzaniu płynów ustrojowych. Rekordzistką w tym sposoby na przeżycie tego okresu. Przede wszystkim względzie jest salamandra syberyjska, która powraca do wymieniają futra letnie na zimowe o dłuższym włosie i bar- życia po kilku tygodniach zamrożenia w temperaturze dziej gęste. Niektóre jak gronostaj zmieniają również – 50°C. Amerykańskie żaby leśne zimują w ziemi, otulone barwę futerka, w lecie są czekoladowobrązowe natomiast ściółką przez ponad pół roku. Temperatura w takim w zimie białe. Pozostaje im tylko czarny koniec ogona. schronieniu może spadać nawet do minus 20°C. Wydaje Wiele gatunków ssaków „znika” na zimę pod się, że nasze żaby trawne tolerują krótkotrwałe zamarznię- śniegiem. Pomiędzy kryształkami śniegu znajduje się cie części płynów ustrojowych, jeśli tylko nie ulegnie powietrze, co powoduje, że warstwa śniegu doskonale zamarznięciu mózg, serce i wątroba. izoluje zwierzęta pod nim żyjące. Dotyczy to głównie Ptakom i ssakom, zwierzętom stałocieplnym, stały gryzoni i ssaków owadożernych. Nie znaczy to wcale, że poziom metabolizmu umożliwia aktywne życie nawet wszystkie one zapadają w sen. Pod warstwą śniegu, a także w niskich temperaturach, ale równocześnie jest uwarunko- w świecie podziemnym trwa aktywne życie. W zimie nie wany pobraniem dużej ilości pożywienia. zasypia np. kret, choć spędza ją w specjalnie przygoto- A o pożywienie w zimie nie jest łatwo. Dlatego też wiele wanym i wyścielonym gnieździe zimowym. W pobliżu

10/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 P R Z Y RO DA posiada spiżarnię, w której jesienią gromadzi ok. 100 dżdżownic. Nadgryza im segmenty głowowe, niszcząc zwoje nerwowe i tak unieruchomione choć żywe służą mu za pokarm przez cały okres zimy. Podobnie zapobiegliwa jest wiewiórka. Ona również nie zasypia w zimie, więc gromadzi zapasy, głównie nasiona, orzechy i grzyby. W czasie słonecznej pogody często wyrusza na poszuki- wanie innych smakołyków np. owoców czy świeżych Jenot Świstak pąków. Gniazdo wiewiórki jest doskonale zabezpieczone U zwierząt hibernujących temperatura ciała spada przed zimnem i gdy na zewnątrz temperatura spada do ok. o 25-30°C i może wynosić u chomika ok. 6°C, u świstaka 8- 5°C w gnieździe utrzymuje się w granicach 18 – 20°C. Gdy 10°C, a u jeża nawet do 1-2°C. Liczba uderzeń serca zmniej- jednak robi się znacznie zimniej i wietrznie, wiewiórka sza się u jeża z ok. 180 do 8 na minutę, u świstaka z 220 do 30 zamyka i uszczelnia wejście do gniazda a sama zapada na na min., a u nietoperza z 450 do 15 uderzeń na min. kilka dni w odrętwienie, podczas którego temperatura jej Hibernujące zwierzę utrzymuje temperaturę ciała ciała obniża się o kilka stopni. o kilka stopni wyższą niż temperatura otoczenia. Jeśli Liczna grupa ssaków z nastaniem zimy wyszukuje następuje znaczne obniżanie temperatury otoczenia zwie- sobie dogodne miejsca i zapada w sen. Poprzedza go rzę zwiększa tempo metabolizmu aby nie doprowadzić do zazwyczaj okres intensywnego żerowania, bowiem zwierzę zamarznięcia organizmu lub się budzi. Z takiej strategii na czas snu musi zgromadzić znaczne zapasy tkanki korzystają nietoperze, które w czasie wybudzenia przeno- tłuszczowej. Pod koniec życia aktywnego suseł perełko- szą się w głębsze i cieplejsze partie jaskini albo poszukują wany i jeż zwiększają masę ciała ponad dwukrotnie, po- nowego miejsca zimowania. Przerwę w hibernacji wyko- pielica dwu-trzykrotnie, jenot – jedyny hibernujący pso- rzystują również na oddanie moczu, a czasem przekąszenie waty, prawie dwukrotnie, a nietoperz „tylko” od 50 do 90%. owada zimującego w jaskini. Jednak i sen bywa różny. Może to być sen płytki Długość snu zimowego bywa tzw. spoczynek zimowy, z którego łatwo się wybudzić różna, jest charakterystyczna dla każ- i tzw. hibernacja czyli sen głęboki. W jednym i drugim dego gatunku oraz zależy od tempera- przypadku następuje obniżenie tempa metabolizmu, a tym tury. Jednak największymi śpiochami są samym ciepłoty ciała, jednak w czasie spoczynku zimowego popielica i orzesznica, które potrafią zapadać w sen zimowy trwający 7-9 tylko o kilka stopni, natomiast w czasie hibernacji spadek Popielica ciepłoty jest znacznie większy. Zahamowaniu ulegają miesięcy. W tym czasie orzesznice od- również podstawowe funkcje organizmu. Zmniejsza się dychają co 5-10 minut, a temperatura liczba oddechów i częstotliwość skurczów serca. ich ciała spada do ok. 2°C, oraz znacznie U niedźwiedzia w czasie spoczynku zimowego zmniejsza się liczba uderzeń ich serca. temperatura ciała spada jedynie z 38°C do 31,3°C, Trwa zima. Dni są krótkie, a samica w tym czasie rodzi młode. Podobne, niewielkie a temperatura ujemna. Niektóre nasze obniżenie ciepłoty ciała występuje u borsuka i jenota, śpiochy smacznie śpią. A zatem miłych którego metabolizm obniża się o ok 25%. W tym okresie Śpiąca orzesznica snów. Do zobaczenia wiosną. temperatura ich ciała obniża się jedynie o ok. 1.4 – 2.1°C. Marek Guzik

O Ś RO D E K P O M O C Y S P O Ł E C Z N E J W P I L I C Y Zaświadczenie do programu Terminy wydawania żywności „Czyste Powietrze” z Banku Żywności nformujemy, że zaświadczenie o wysokości Informujemy, że wydawanie żywności z Banku przeciętnego miesięcznego dochodu przypa- Żywności w Częstochowie odbędzie się w nastę- Idającego na jednego członka gospodarstwa pujących terminach: domowego konieczne do złożenia wniosku o przyzna- nie dofinansowania do Wojewódzkiego Funduszu ź 3 marzec 2021 r. Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach ź 9 kwiecień 2021 r. Programu "Czyste Powietrze" można uzyskać ź 14 maj 2021 r. w Ośrodku Pomocy Społecznej w Pilicy. ź 9 czerwiec 2021 r. Zaświadczenie wydaje się na podstawie zło- żenia przez właściciela lub współwłaściciela jedno- Osoby, które w tym roku ubiegały się o tę pomoc, rodzinnego budynku mieszkalnego żądania wydania proszone są o zgłaszanie się do Ośrodka Pomocy zaświadczenia o wysokości przeciętnego miesię- Społecznej w Pilicy w w/w terminach w celu cznego dochodu przypadającego na jednego członka odebrania żywności. gospodarstwa domowego. Źródło: www.opspilica.pl Szczegółowe informacje w sprawie wydawania zaświadczenia udzielane są w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Pilicy lub pod numerem telefonu 32 67 16 126. Źródło: www.opspilica.pl Grudzień 2020/Styczeń 2021 11/28 O Ś RO D E K P O M O C Y S P O Ł E C Z N E J W P I L I C Y Informacja dla mieszkańców w sprawie szczepień przeciw COVID-19 Seniorzy będą szczepieni w pierwszej kolejności. Jak wygląda harmonogram rejestracji? ź od 15 stycznia ruszyła rejestracja na szczepienia przeciw COVID-19 dla seniorów, którzy skończyli 80 lat. ź od 22 stycznia zarejestrować mogą się osoby powyżej 70. roku życia. Punkt szczepień w Pilicy: Zdzisław Graca Poradnia Medycyny Rodzinnej z gabinetem zabiegowym i punktem szczepień ul. Senatorska 3, tel. 32 67 35 032 Sposoby rejestracji: 1. W punkcie szczepień 2.Elektronicznie poprzez e-Rejestrację dostępną na portalu pacjent.gov.pl 3. Przez infolinię 989 - czynną całodobowo i bezpłatną. Uwaga: Tylko rejestracja w punkcie szczepień gwarantuje zapisanie pacjenta do punktu szczepień w Pilicy. Aby uzuskać infrormacje na temat trnsportu osób mających trudności w samodzielnym dotarciu do punktu szczepień przeciwko COVID-19 należy zadzwonić pod nr tel. 32 67 16 126 (od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 - 15:00). Więcej informacji na stronie www.gov.pl/web/sczepimysie Źródło: www.opspilica.pl

Nowy okres świadczeniowy programu ,,Rodzina 500+’’ nformujemy, że wnioski o ustalenie prawa do przyznanego świadczenia za miesiąc czerwiec i lipiec na- świadczenia wychowawczego 500+ na nowy okres stąpi nie później niż do 31 lipca tego roku. Iświadczeniowy 2021/2022 rozpoczynający się W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie 1 czerwca 2021 r. będzie można składać już od : wychowawcze złoży wniosek wraz z wymaganymi ź od 1 lutego 2021 r. online (poprzez kanał bankowości dokumentami w okresie od 1 czerwca do 30 czerwca elektronicznej, portal Emp@tia lub portal PUE ZUS), danego roku, ustalenie oraz wypłata przyznanego ź od 1 kwietnia 2021 r. drogą tradycyjną papierową świadczenia za miesiąc czerwiec, lipiec i sierpień, nastąpi nie (w Ośrodku Pomocy Społecznej w Pilicy ul. Senator- później niż do dnia 31 sierpnia tego roku. ska 3 lub listownie za pośrednictwem Poczty Polskiej) Jeśli osoba złoży wniosek w późniejszym terminie Zasady i terminy rozpatrywania wniosków (po 30 czerwca), prawo do świadczenia wychowawczego o świadczenie wychowawcze składanych w 2021 r. zostanie ustalone, a świadczenie wypłacone od miesiąca Od 2021 r., prawo do świadczenia wychowawczego będzie złożenia wniosku. ustalane, co do zasady na okres od dnia 1 czerwca do dnia W związku z tym, tylko złożenie wniosku do końca 31 maja następnego roku kalendarzowego. W związku czerwca 2021 r. będzie gwarantowało, że świadczenie z tym, najbliższy okres świadczeniowy w ramach programu wychowawcze zostanie wypłacone z wyrównaniem od "Rodzina 500+" będzie trwał do 1 czerwca 2021 r. do 31 1 czerwca. maja 2022 r. W kolejnych miesiącach będzie obowiązywał Aby uzyskać prawo do świadczenia wycho- następujący mechanizm: wawczego od 1 czerwca 2021 r., wnioski będzie można ź w przypadku złożenia kompletnego wniosku w lipcu, składać już od 1 lutego 2021 r. drogą elektroniczną przyznanie świadczenia następuje za miesiące od lipca, za pośrednictwem portalu Ministerstwa Rodziny a wypłata przyznanego świadczenia nastąpi najpóźniej empatia.mrpips.gov.pl, przez bankowość elektroniczną lub do dnia 30 września, przez portal PUE ZUS, a od 1 kwietnia 2021 r. także drogą ź w przypadku złożenia kompletnego wniosku w sierpniu, tradycyjną (papierową), czyli osobiście w Ośrodku lub za przyznanie świadczenia następuje za miesiące od pośrednictwem poczty. sierpnia, a wypłata przyznanego świadczenia nastąpi Jeśli osoba złoży kompletny i prawidłowo wypeł- najpóźniej do końca października, niony wniosek o świadczenie wychowawcze na kolejny ź w przypadku złożenia wniosku na nowy okres w ko- okres w terminie do 30 kwietnia, przyznanie świadczenia lejnych miesiącach, świadczenie będzie przyznawane od wychowawczego oraz wypłata przyznanego świadczenia za miesiąca, w którym rodzic złoży wniosek, a wypłaty miesiąc czerwiec nastąpi najpóźniej do 30 czerwca tego przyznanego świadczenia realizowane będą co miesiąc roku. na bieżąco. W przypadku kompletnych i prawidłowo wypeł- Więcej informacji uzyskają Państwo na stronie Mini- nionych wniosków złożonych w okresie od 1 maja do sterstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. 31 maja danego roku, ustalenie prawa oraz wypłata Źródło: www.opspilica.pl

12/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 P OW S Z E C H N Y S P I S L U D N O Ś C I I M I E S Z K A Ń 2 0 2 1 różnych grup użytkowników danych zostały również zba- dane przez Główny Urząd Statystyczny podczas konsultacji społecznych spisu (patrz: konsultacje społeczne). W ramach narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zostaną zebrane następujące dane: Charakterystyka demograficzna osób: ź płeć; ź wiek; ź adres zamieszkania; ź stan cywilny; ź kraj urodzenia; ź kraj posiadanego obywatelstwa. Aktywność ekonomiczna osób: ajbliższy spis powszechny będzie przeprowa- ź bieżący status aktywności zawodowej – pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo; dzony od 1 kwietnia 2021 r. do 30 czerwca 2021 r. ź lokalizacja miejsca pracy; NObecnie trwają prace organizacyjne i przygoto- ź rodzaj działalności zakładu pracy; wawcze do Narodowego Spisu Powszechnego 2021. ź zawód wykonywany; ź status zatrudnienia; Spis był poprzedzony dwoma spisami próbnymi: ź ź wymiar czasu pracy; pierwszy spis próbny odbył się w dniach od 1 do 31 ź rodzaj źródła utrzymania osób; października 2019 r., w dwóch województwach (po ź rodzaje pobieranych świadczeń. jednej gminie w każdym), Poziom wykształcenia. ź drugi spis próbny odbył się w dniach od 1 do 30 kwietnia Niepełnosprawność: ź samoocena niepełnosprawności; 2020 r. w 16. Gminach (po jednej w każdym ź prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub niezdol- województwie). ności do pracy; Zaplanowany na 2021 r. Narodowy Spis Powszechny ź stopień niepełnosprawności; ź Ludności i Mieszkań będzie w pełni realizowany przy użyciu grupy schorzeń powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności. interaktywnego formularza spisowego dostępnego na Migracje wewnętrzne i zagraniczne: stronie GUS. Obowiązkiem spisowym będą objęte: okres zamieszkania w obecnej miejscowości; ź osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo ź miejsce poprzedniego zamieszkania w kraju; ź przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych miejsce zamieszkania rok przed spisem; ź fakt przebywania kiedykolwiek za granicą; zamieszkanych pomieszczeniach nie będących ź rok przyjazdu /powrotu do Polski; mieszkaniami na terenie Polski, osoby fizyczne nie ź miejsce zamieszkania za granicą – kraj (dla osób mające miejsca zamieszkania; przebywających kiedykolwiek za granicą); ź ź mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwate- kraj przebywania i rok wyjazdu z Polski (dla osób przebywających czasowo za granicą). rowania i inne zamieszkane pomieszczenia nie będące Charakterystyka etniczno-kulturowa: mieszkaniami. ź narodowość – przynależność narodowa lub etniczna; Aby zapobiec sytuacji, w której zobowiązany do spisu ź język, którym posługują się osoby w kontaktach domowych; mieszkaniec Polski nie ma możliwości dokonania samo- ź wyznanie – przynależność do wyznania religijnego. spisu (np. z powodu braku dostępu do urządzeń i Inter- Gospodarstwa domowe i rodziny: netu), ustawa zobowiązuje następujące podmioty do ź stopień pokrewieństwa z reprezentantem gospo- udostępnienia odpowiedniego pomieszczenia i sprzętu do darstwa domowego; ź tytuł prawny gospodarstwa domowego do zajmo- realizacji samospisu: wanego mieszkania. ź urzędy statystyczne i pozostałe jednostki statystyki Stan i charakterystyka zasobów mieszkaniowych (miesz- publicznej, kania i budynki): ź ź rodzaj pomieszczeń mieszkalnych; urzędy wojewódzkie, ź ź stan zamieszkania mieszkania; urzędy obsługujące wójtów, burmistrzów, prezydentów ź własność mieszkania; miast oraz gminne jednostki organizacyjne. ź liczba osób w mieszkaniu; Lista miejsc, gdzie będzie można dokonać samo- ź powierzchnia użytkowa mieszkania; spisu będzie opublikowana w odpowiednim czasie na ź liczba izb w mieszkaniu; ź wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczno- stronie GUS i stronie spisu. sanitarne; W szczególnie uzasadnionych przypadkach (gdy ź rodzaj stosowanego paliwa do ogrzewania mieszkania; osoba objęta obowiązkiem spisowym nie będzie mogła ź tytuł prawny zamieszkiwania mieszkania przez wypełnić w żaden sposób formularza elektronicznego) gospodarstwo domowe; ź rodzaj budynku, w którym znajduje się mieszkanie; rachmistrze spisowi będą kontaktowali się z tymi osobami ź stan zamieszkania budynku; telefonicznie lub osobiście, aby pomóc w dopełnieniu ź wyposażenie budynku w urządzenia techniczne; obowiązku spisowego. ź powierzchnia użytkowa mieszkań w budynku; ź Zakres informacyjny spisów określają wymagania liczba izb w budynku; ź własność budynku; międzynarodowe (patrz: Rozporządzenie UE nr 763/2008 ź liczba mieszkań w budynku; w sprawie przeprowadzenia spisów ludności i mieszkań) ź rok wybudowania budynku. oraz krajowe akty prawne i strategie. Potrzeby krajowe Źródło: www.spis.gov.pl Grudzień 2020/Styczeń 2021 13/28 WO K Ó Ł N A S Koło Gospodyń Wiejskich w Dobrakowie

I pomimo, iż na początku spotkania te nie były aż tak uroczyste - panie bawiły się znakomicie. Dzięki takim wy- darzeniom możliwe było roz- wijanie współpracy z innymi kołami oraz miłe spędzanie czasu wolnego, który na co dzień zajmowała gównie pra- ca w gospodarstwie. W 2007 roku Urząd Marszałkowski wraz z Urzę- dem Miasta i Gminy Pilica ufundował 22 stroje ludowe. Członkinie Koła chęt- nie włączają się w organizację i udział w uroczystościach pa- rafialnych, gminnych, jak i powiatowych. Współpracują rónież z innymi organizacja- oło Gospodyń Wiejskich w Dobrakowie po- mi działającymi w Dobrakowie: Ochotniczą Strażą wstało w latach 50. ubiegłego stulecia przy Pożarną oraz Związkiem Młodzieży Wiejskiej. W 2011 KKółku Rolniczym w Kidowie. Pierwszą prze- roku te trzy stowarzyszenia obchodziły wspólnie wodniczącą KGW została Wiktoria Płoszaj, następnie jubileusze: 60 lat KGW, 85-lecie OSP oraz 20-lecie Zofia Płoszaj. ZMW. Panie organizowały w tym czasie między W 2019 roku na wniosek Urzędu Miasta innymi kursy pieczenia i gotowania. Spotykały się i Gminy Pilica Dobraków został zgłoszony do kon- u jednej z członkiń w domu, przynosiły składniki i pod kursu na “Najlepszą miejscowość powiatu zawier- kierownictwem instruktor piekły ciasta, a w okresie ciańskiego”. Głównym założeniem konkursu jest karnawału pączki i faworki. Uczyły się przyrządzać poznanie walorów miejscowości powiatu zawier- różne potrawy, w tym np. bigos i rozmaite zupy, ciańskiego, w tym środowiska przyrodniczego, kultu- a także przygotowywać dania mięsne. Wszystkie rowego i gospodarczego, poznanie lokalnych ini- receptury były skrzętnie zapisywane w zeszytach, cjatyw i zaangażowania mieszkańców w rozwój a niektóre zachowały się do dzisiaj i są przekazywane miejscowości. W dniu 10 lipca 2019 r. na wizytację kolejnym pokoleniom. przybyła komisja konkursowa składającą się z przed- Kolejną przewodniczącą była Alicja Gra- stawicieli Starostwa Powiatowego w Zawierciu. bowska, a w latach 80. Kazimiera Głowania. Członkinie koła zaangażowały się wówczas w pro- Z czasem członkinie coraz bardziej angażo- mocję miejscowości, przygotowując m.in. lokalne wały się w działalność koła. Z własnych środków specjały. Ku radości wszystkich mieszkańców na zostały zakupione pierwsze stroje. dożynkach powiatowych w Goleniowach Dobraków W tym też czasie panie z KGW zajmowały odebrał tytuł “Najlepszej miejscowości powiatu za- się też zapisami i sprowadzaniem kurcząt na po- trzeby wsi. Koło przyczyniło się do założenia placu za- baw, który znajdował się przy Szkole Podstawowej w Dobrakowie. Od 1996 roku, aż do dziś funkcję przewod- niczącej pełni Lucyna Borówka. Siedzibą KGW stała się remiza OSP w Dobrakowie. W tym czasie zostały nabyte nowe stroje. Koło zaczęło organizować zabawy taneczne. Zakupione zostało wyposażenie kuchni w remizie: zastawa stołowa i inne sprzęty gospo- darstwa domowego. Ponadto panie, jako jedne z pierwszych, zajęły się organizowaniem gminnej biesiady KGW, która w ubiegłym roku obchodziła swój jubileusz XX-lecia.

14/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 WO K Ó Ł N A S

sprawę, jak ważne jest przekazywanie ludowej tra- dycji. Każdemu ze spotkań towarzyszy rodzinna at- mosfera oraz wzajemne wsparcie. Działalność koła jest pasją oraz sposobem na pożyteczne spędzanie wolnego czasu. Dziś, ze względu na sytuację epidemiczną, funkcjonowanie koła, a przede wszystkim możliwość organizowania zebrań, została mocno ograniczona. Mimo to, w ubiegłym roku KGW Dobraków chętnie przyłączył się do akcji szycia maseczek ochronnych dla mieszkańców naszej gminy. Mamy nadzieję, że kolejne lata będą owo- cowały licznymi inicjatywami na rzecz naszej miejsco- wierciańskiego 2019” oraz nagrodę w wysokości 8 tys. wości, w których będziemy mogły brać udział, tak jak złotych. dotychczas. Panie starają się ciągle rozwijać i angażować w działalność KGW młodsze pokolenie. Zdają sobie Lucyna Borówka

U L G A T E R M O M O D E R N I Z AC Y J N A Ulga termomodernizacyjna - co warto wiedzieć?

ź Z ulgi termomodernizacyjnej mogą skorzystać podatnicy - właściciele i współwłaściciele domów, którzy zakupili materiały, usługi lub urządzenia związane z termomodernizacją budynku. ź Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 tys. dla wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych. ź Wysokość wydatków jest ustalana na podstawie faktur VAT wystawionych przez podatnika - który nie korzysta ze zwolnienia z tego podatku. Przedsięwzięciem termomodernizacyjnym jest ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną budynku oraz redukcję zużycia energii pierwotnej. Wydatki, które podlegają odliczeniu można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21.12.2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Warunkiem odliczenia ulgi jest zakończenie danej inwestycji w ciągu 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpił pierwszy wydatek. W przeciwnym wypadku ulgę należy zwrócić. Aby to zrobić, w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym upłynął trzyletni okres, podatnik dolicza do dochodu kwoty poprzednio odliczone. Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 tys. dla wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Wysokość wydatków jest ustalana na podstawie faktur VAT wystawionych przez podatnika, który nie korzysta ze zwolnienia z tego podatku. Ulgę rozlicza się składając zeznanie podatkowe za rok, w którym poniesiony został wydatek uprawniający do odliczenia. W przypadku, gdy kwota odliczenia przewyższa nasz roczny dochód, mamy prawo odliczyć ją w latach następnych, przy czym okres rozliczenia nie może przekroczyć 6 lat. Utrata prawa do ulgi Jeśli podatnik nie zrealizuje przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w terminie trzyletnim, jest on obowiązany do zwrotu ulgi, co oznacza doliczenie kwot uprzednio odliczonych z tego tytułu do dochodu (przychodu) za rok podatkowy, w którym upłynął trzyletni termin. Podatnik, który po roku, w którym skorzystał z ulgi, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty uprzednio odliczone do dochodu (przychodu) w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot. Źródło: www.slaskie.kas.gov.pl, www.podatki.gov.pl

Grudzień 2020/Styczeń 2021 15/28

O Ś R O D E K D O R A D Z T WA RO L N I C Z E G O

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”

16/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 M E L D U N E K Zamelduj się na pobyt stały lub czasowy dłuższy niż 3 miesiące mieniasz miejsce zamieszkania? A może wracasz z nadal możesz się zameldować. Wtedy jednak gmina zagranicy i nie masz meldunku w Polsce? Pamiętaj, przeprowadzi postępowanie administracyjne i dopiero po Zżeby się zameldować. Możesz to zrobić przez nim wyda decyzję administracyjną o zameldowaniu lub ci internet albo w urzędzie gminy. go odmówi. Jeśli jesteś obywatelem Polski i twoje dziecko uro- Pamiętaj, że pełnomocnik musi mieć przy dziło się w Polsce – kierownik urzędu stanu cywilnego, sobie dokument tożsamości. który sporządził akt urodzenia, z urzędu zamelduje twoje Kiedy składasz dokumenty? dziecko. ź najpóźniej w 30. dniu od przybycia do miejsca Jeśli nie masz numeru PESEL (bo na przykład twój zamieszkania, wyjazd za granicę nastąpił przed 1 lipca 1984 roku) – ź jeśli mieszkasz na stałe pod konkretnym adresem – podczas meldowania urzędnik nada ci numer PESEL. zamelduj się na pobyt stały, Kto składa dokumenty? ź jeśli mieszkasz czasowo dłużej niż 3 miesiące pod Możesz zameldować się osobiście lub może to zrobić konkretnym adresem – zamelduj się tam na pobyt w twoim imieniu pełnomocnik. Swojego pełnomocnictwa czasowy. Wtedy nadal możesz mieć meldunek w możesz mu udzielić wyłącznie na piśmie. miejscu swojego pobytu stałego. Rodzic, opiekun prawny lub opiekun faktyczny Nikt nie może być jednocześnie zameldowany w 2 sprawujący opiekę w miejscu wspólnego pobytu meldują miejscach pobytu stałego albo 2 miejscach pobytu osoby, które: czasowego. Ale może być równocześnie zameldowany ź nie mają zdolności do czynności prawnych (osoby na stałe i czasowo. całkowicie ubezwłasnowolnione, dzieci do 13 lat), Gdzie składasz dokumenty? ź mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych Do urzędu gminy, na terenie której mieszkasz. (osoby częściowo ubezwłasnowolnione, dzieci w wieku od 13 do 18 lat). Ile zapłacisz? Usługa zameldowania jest bezpłatna Co musisz przygotować? Wydanie zaświadczenia o zameldowaniu: Jeśli jesteś właścicielem lub masz inny tytuł prawny ź na pobyt stały – jest bezpłatne, do mieszkania, w którym chcesz się zameldować – ź na pobyt czasowy – kosztuje 17 zł, przynieś: ź każde kolejne zaświadczenie wydane po zameldowaniu, ź JEDEN z następujących dokumentów, który to gdy na przykład zgubisz zaświadczenie wydane przy potwierdzi, na przykład: zameldowaniu – też kosztuje 17 zł. - umowa cywilnoprawna, na przykład umowa najmu, - odpis z księgi wieczystej albo wyciąg z działów I i II księgi Ile będziesz czekać? wieczystej, Urzędnik zamelduje cię od razu po otrzymaniu twojego - decyzja administracyjna, zgłoszenia. - orzeczenie sądu, Po zameldowaniu na pobyt stały urzędnik wyda ci ź formularz zgłoszenia pobytu stałego lub formularz zaświadczenie o zameldowaniu. Jeśli meldujesz się na pobyt zgłoszenia pobytu czasowego. czasowy i chcesz dostać zaświadczenie – powiedz to ź dokument tożsamości: dowód osobisty lub paszport, urzędnikowi. jeśli NIE jesteś właścicielem i nie masz też innego Jeśli urzędnik rozpocznie postępowanie admini- tytułu prawnego do mieszkania, w którym chcesz stracyjne i twoja sprawa nie jest zbyt skomplikowana, się zameldować – przynieś: dostaniesz decyzję w ciągu miesiąca. W sprawach bardziej ź dokument, który potwierdza tytuł prawny do mieszka- skomplikowanych musisz poczekać do 2 miesięcy. nia właściciela lub innego podmiotu, ź formularz zgłoszenia pobytu stałego lub formularz Jeśli chcesz złożyć formularz przez internet zgłoszenia pobytu czasowego. – potrzebujesz profilu zaufanego (eGo), certyfikatu ź dokument tożsamości: dowód osobisty lub paszport. kwalifikowanego albo e-dowodu (jeśli jesteś Jeśli chcesz, możesz kiedy będziesz się meldować na obywatelem polskim). Pozwalają one potwierdzić pobyt stały, jednocześnie wymeldować się z pobytu twoją tożsamość. czasowego. Albo gdy będziesz meldować się na pobyt czasowy, wymeldować się z pobytu stałego. Podstawa prawna Na formularzu zgłoszenia twojego pobytu musi się ź Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności podpisać i potwierdzić twój pobyt właściciel lub inny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1397 z późn. zm.) ź Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia podmiot, który ma tytuł prawny do mieszkania. 13 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu Właściciel nie wyraża zgody na twój pobyt w jego wypełniania formularzy stosowanych przy wykonywaniu obowiązku lokalu, ale potwierdza, że przebywasz pod konkretnym meldunkowego (Dz.U. poz. 2411 z późn. zm.) adresem. Jeśli nie podpisze odpowiedniego dokumentu, Źródło: www.gov.pl

Grudzień 2020/Styczeń 2021 17/28 Z B Y C I E S A M O C H O D U Bez kolejki – zbycie lub nabycie pojazdu zgłoś online

Krok 3: System poprosi o odpowiedź na pytanie - co chcesz zgłosić – zbycie czy nabycie pojazdu? W zależności od odpowiedzi przekieruje bezpośrednio do odpowiedniej e-usługi. Kliknijcie przycisk „Wyślij zgłoszenie”. Krok 4: Wpiszcie dane pojazdu i dołączcie skan do- kumentu, który potwierdza zbycie lub nabycie pojazdu. Krok 5: Sprawdźcie lub uzupełnijcie swoje dane. Krok 6: Podajcie dane zbywcy lub nabywcy. Krok 7: Zaadresujcie formularz zawiadomienia. Wasze zgłoszenie powinno trafić do wydziału komunikacji urzędu, głoszenie zbycia lub nabycia pojazdu to coś, o czym w którym zarejestrowany jest pojazd. Może to być: warto pamiętać. Za niedopełnienie tego obowiązku starostwo powiatowe, urząd miasta – jeśli pojazd jest Zw wyznaczonym terminie (30 dni od podpisania zarejestrowany w mieście na prawach powiatu, urząd umowy kupna-sprzedaży pojazdu lub umowy darowizny dzielnicy – jeśli pojazd jest zarejestrowany w Warszawie. pojazdu) możecie zapłacić karę (od 200 do 1000 zł). Krok 8: Sprawdźcie formularz zawiadomienia, podpiszcie Zgłoś, nie wychodź profilem zaufanymi i wyślijcie. Wyświetli się komunikat, że Jeśli pierwszy raz będziecie zgłaszać zbycie lub nabycie Wasze zawiadomienie zostało wysłane. Na swoją skrzynkę pojazdu, warto żebyście to wiedzieli: na koncie Mój Gov dostaniecie urzędowe poświadczenie ź zbycie pojazdu zgłasza jego dotychczasowy właściciel, przedłożenia (UPP). Uwaga! To jedyny dokument potwier- który np. sprzedał go lub darował innej osobie, dzający złożenie zawiadomienia. Innego nie dostaniecie. ź nabycie pojazdu zgłasza nowy właściciel pojazdu, WAŻNE: swoją skrzynkę na Mój GOV znajdziecie po ź zbycie lub nabycie zgłaszają obie strony – zarówno zalogowaniu się do konta Mój GOV (patrz Krok 1) - dotychczasowy, jak i nowy właściciel pojazdu. w menu po lewej stronie, sekcja Moja skrzynka. Tyle teorii, czas na praktykę. Usługa jest bezpłatna. Zgłoszenie zostanie zarejestrowane Aby dokonać tej formalności online będziecie potrze- od razu, gdy pismo trafi do urzędu. bowali profilu zaufanego, dzięki któremu potwierdzicie Bez kolejki w internecie swoją tożsamość. Profil zaufany można W związku z pandemią – do końca 2020 roku – czasowo założyć przez internet na stronie GOV.pl. wydłużono termin zgłaszania zbycie/nabycie pojazdu z 30 Aby wszystko poszło gładko, przygotujcie też: do 180 dni. ź dane pojazdu, którego nabycie lub zbycie chcecie zgłosić WAŻNE! Od początku stycznia 2021 r. ponownie jednak (markę, typ - jeśli jest, model, numer VIN, dotych- obowiązuje krótszy, 30-dniowy, termin. Tym bardziej warto czasowy numer rejestracyjny). Znajdziecie je np. k orzystać z e-usługi, która jest coraz popularniejsza. w dowodzie rejestracyjnym, umowie kupna-sprzedaży Na GOV.pl znajdziecie też takie e-usługi jak np.: lub na fakturze VAT, ź Sprawdź historię pojazdu, ź dane zbywcy lub nabywcy pojazdu, ź Sprawdź swój pojazd, ź skan lub zdjęcie dokumentu, który potwierdza zbycie ź Sprawdź uprawnienia kierowcy, lub nabycie pojazdu, np. umowy kupna-sprzedaży ź Zgłoś rozbieżność w danych prawa jazdy, pojazdu lub umowę darowizny pojazdu. ź Sprawdź swoje punkty karne Wszystko gotowe? Jedziemy dalej. i wiele innych. Prosta droga na GOV.pl - Wszystkim kierowcom polecamy także naszą bezpłatną Jeśli macie już profil zaufany i przygotowaliście wszystkie aplikację mObywatel, w której znajdą m.in. mPrawo Jazdy, niezbędne dokumenty, czas przejść do zgłoszenia licznik punktów karnych oraz mPojazd, czyli odzwiercie- zbycia/nabycia pojazdu. Interesująca Was e-usługa to Zgłoś dlenie danych z dowodu rejestracyjnego, polisy OC i karty zbycie lub nabycie pojazdu, na przykład sprzedaż, kupno, pojazdu – mówi minister Marek Zagórski. darowiznę. Znajdziecie ją na portalu GOV.pl w zakładce Usługa pokazuje informacje o obowiązkowym Kierowcy i pojazdy. ubezpieczeniu OC pojazdu – w tym nazwę ubezpieczenia, Oto szczegóły: serię i numer polisy, okres ubezpieczenia oraz jego wariant. Krok 1: wejdźcie na stronę GOV.pl i profilem zaufanym Mało tego, jeśli nie pamiętacie o terminach ważności zalogujcie się do konta Mój GOV (prawy górny róg posiadanego ubezpieczenia lub zbliżającego się przeglądu ekranu). pojazdu – aplikacja na 30 dni przed terminem wygaśnięcia Krok 2: po zalogowaniu wybierzcie sekcję Usługi dla OC lub przed końcem ważności badania wyświetli Wam obywatela (w pasku z lewej strony), a w niej kategorię komunikat z przypomnieniem. W mPojeździe znajdziecie Kierowcy i pojazdy (trzecia od góry). Po rozwinięciu się także dane pojazdu: markę i model, rok produkcji, numer spisu e-usług wybierzcie i kliknijcie w Zgłoś zbycie lub rejestracyjny, numer VIN, termin badania technicznego. nabycie pojazdu, na przykład sprzedaż, kupno, darowiznę (usługa online). Źródło: www.gov.pl

18/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 L E G A L N A K U LT U R A „NIENAWISTNICY” – Tryptyk Przeciw Hejtowi - część III z pomocą i za nas całą sprawę załatwi. Rasowy hejter, to nałogowiec trójkąta dramatycznego - czuje się ofiarą, więc zamienia się w prześladowcę domniemanych winnych, którzy za wszystko ponoszą odpowiedzialność. Czasem jeszcze pokaże ratownika - ideologię bądź osobę, która ma moc wszystko wyjaśnić i uzdrowić. Nie inaczej w nar- racjach politycznych i religijnych - jesteście ofiarami, wasi prześladowcy są tam, my ich znamy, zdemaskowaliśmy ich niecne gry, uratujemy was, tylko na nas zagłosujcie. Wygląda na to, że pociągająca uroda trójkąta Karpmana wynika amotność, to plaga naszych czasów. Realne więzi z tych samych powodów, dla których tak popularny jest międzyludzkie i bezpośrednią komunikację, także hejt, jako postawa życiowa. Pozwala pozbyć się uciążliwej Smiędzypokoleniową, przez lata zastępowaliśmy telewizją, odpowiedzialności za siebie - a jednocześnie poczuć co i tak jest niczym w porównaniu z rewolucją, jaką wywołała w dobrze, obciążając innych odpowiedzialnością za wszystkie tej dziedzinie telefonia komórkowa i internet. Złudzenie stałej swoje porażki. dostępności, wieczne „on-line”, stała możność wysłania W poszukiwaniu przyjaciół wiadomości i oczekiwanie szybkiej reakcji niesie za sobą wiele Samotność to plaga naszych czasów. Realne więzi między- fatalnych, a nieuświadamianych skutków. ludzkie i bezpośrednią komunikację, także międzypo- koleniową, przez lata zastępowaliśmy telewizją, co i tak jest Gdzie jesteś, inteligencjo? niczym w porównaniu z rewolucją, jaką wywołała w tej Wszechobecność i popularność hejtu każe przede dziedzinie telefonia komórkowa i internet. Złudzenie stałej wszystkim zadać fundamentalne pytanie o rolę i odpo- dostępność, wieczne „on-line”, stała możność wysłania wiedzialność inteligencji w społeczeństwie, a ta niestety wiadomości i oczekiwanie szybkiej reakcji niesie za sobą spada, podobnie jak rozmywa się niestety tożsamość i etos wiele fatalnych, a nieuświadamianych skutków. Z jednej „inteligenta”. Coraz mniej wiadomo kto by to miał być, co strony nie zaspokajamy naszych osobistych potrzeb zwią- sobą reprezentować, co wnosić i czego od siebie wymagać. zanych z bliskością, kontaktem, intymnością, przyjaźnią, Na drugim biegunie trzeba pamiętać, że niegdysiejszy miłością, poczuciem zobowiązania czy zaufania. Trywialne „wiejski głupek”, który wiódł swe szczęśliwe życie na już się stały obrazy rodziny w restauracji czy kinowym przypiecku, z mocno ograniczonym audytorium - dziś na ogół ma przed sobą szeroko otwarte drzwi do kariery foyer, na których wszyscy - rodzice i dzieci - wlepiają oczy w mediach społecznościowych, dostając więcej „lajków w smartfony, jakby tam byli sami. Kawałek duszy tych ludzi, i szerów” niż nudne, sztywne wpisy jajogłowych lamusów, który się powinien zbudować przez kontakt, wspólne gdyby zdecydowali się cokolwiek opublikować. emocje, dialog - jest budowany przez coś innego. Jakość Woody Allen w swoim filmie „Zakochani w Rzy- tych treści na pewno nie jest zadowalająca i skutki tego mie” pokazuje nam humorystyczny obraz przygody widzimy, choćby w malejącej wrażliwości, wyobraźni Leopoldo, zwykłego włoskiego urzędnika, który z nikomu - emocjonalnej, zdolności do zaufania i współpracy, poczuciu nawet jemu samemu - nieznanych powodów staje się bezpieczeństwa, zdolności do tworzenia długotermino- celebrytą, a wkrótce potem z równie niezrozumiałych wych relacji - a z drugiej strony - w rosnącym zapo- powodów ten status traci. Bardzo szybko jednak uczy się trzebowaniu na psychoterapię, leczenie psychiatryczne celebryckich zachowań i przyzwyczajeń, a przede wszyst- i coaching. kim zaskakująco szybko nabywa nieogarnionego głodu Jednocześnie - zaniedbując samych siebie - nie celebryctwa, co jak się wydaje trafnie diagnozuje społeczny uczymy się szacunku dla innego. Skoro jego obraz, to dla nas narkotyk i obsesję ery mediów społecznościowych. I tu coraz bardziej „profil” i „nick” - coraz trudniej nam sobie znów hejt, jako interesująca propozycja, bo jak już wyobrażać realnego, czującego człowieka. Z tej per- powiedzieliśmy, czyni sławnym szybciej, taniej, łatwiej s pektywy zrozumiałym jest, jak łatwo takie „cloudy i pewniej niż pozytywny dorobek. Jest to tym bardziej nicków” banować, skreślać, hejtować. Hejt, to nienawiść, to niepokojące, że większość dzisiejszych nastolatków marzy ktoś, kogo nie widzisz, nie masz szansy zobaczyć, a nawet o karierze youtubera, instagramera, influencera i social nie potrzebujesz sobie wyobrazić, żeby odreagować złe media ninja - ewentualnie wybitnego kucharza... emocje, wyhodowane w wirtualnej samotności. Ofiary i prześladowcy A dolegliwość tej samotności - jeśli się ją czuje - Kategorią sama w sobie jest hejt, jako narzędzie osiągania najłatwiej zaleczyć z kompanami od hejtu, bo przecież już celów politycznych i religijnych. Wspomniałem już mobi- powiedzieliśmy, że nic tak ludzi nie łączy i nic takiej ulgi nie lizującą moc doktryny oblężonej twierdzy i jednoczącą daje jak wspólna niedola… Złoczyńcy w grupie są silniejsi, moc poszukiwania wspólnej niedoli i wspólnego wroga. jeśli się kłócą, to dopiero przy podziale łupów, a skoro łupy Psychologia podpowiada nam tu model tzw. trójkąta dra- w hejcie są trudne nawet do zdefiniowania - mamy matycznego, opisany przez Dr Stephena Karpmana. Zja- płaszczyznę współpracy o dużym potencjale. Fermy trolli, wisko, które trójkąt opisuje, polega na naprzemiennym, to są społeczności, które łączą dużo silniejsze spoiwa niż niemal automatycznym przechodzeniu przez trzy gry pieniądze i misja. Pieniądze na ogół nie są tam duże, a misja z osobistą odpowiedzialnością za nasze sprawy - przy i cel ataku często zmienny… jednoczesnym obsadzaniu w tych rolach innych uczestni- W poszukiwaniu mocy ków naszych codziennych zmagań. Harmonijny obraz Kim jestem? - to odwieczne pytanie człowieka i o czło- świata, który jest wygodny, bo zwalnia z odpowiedzialności wieka, zadawane przez filozofów od zawsze. Od dwustu lat i potrzeby wysiłku, wymaga trzech aktorów: ofiary - tu pomaga psychologia, która do jakościowego, filozoficznego najchętniej widzimy siebie, prześladowcy - tu ci, co są winni wymiaru tego pytania dodała wymiar ilościowy, tworząc naszych nieszczęść, i ratownika - kogoś, kto nam przyjdzie pojęcie „poczucia własnej wartości”. Poczuć własną war-

Grudzień 2020/Styczeń 2021 19/28 L E G A L N A K U LT U R A tość, to według wielu teorii psychologicznych jeden z fun- że coraz trudniej jest się znać na czymkolwiek wystar- damentów szczęścia i spełnienia w życiu. Paradoksalnie czająco dobrze, aby móc się kompetentnie wypowiedzieć? wydaje się, że jest to jednocześnie jeden z większych Pewnie na tej samej zasadzie prawdziwe autory- głodów naszych czasów. Cywilizacja, która zajrzała w prze- tety mają tak wielką moc prowokowania hejterów. szłość do momentu na ułamki sekund po Wielkim Wybu- Prawdziwy fachowiec - oprócz tego, że się zna - ma na chu, zajrzała wgłąb atomu na niewyobrażalną skalę i umie ogół wystarczające poczucie własnej wartości i autono- badać galaktyki oddalone w przestrzeni i czasie - jedno- mię/pozycję, pozwalającą bez owijania w bawełnę, cześnie w rozbrajający sposób łaknie poczucia własnej upiększania czy koloryzowania mówić prawdę. Tego wartości, szukając go na kursach i konferencjach, które są hejterzy nie znoszą. Takie autorytety budzą hejt „twardy”, właściwie intelektualnie żenujące. W tej perspektywie albo agresywny, w odróżnieniu od hejtu „miękkiego”, cele- zaakceptujemy perspektywę Pascala i przyznamy, że w swej brycko - rozrywkowego, harcowania hejterskiego, które się kruchości i nieprzewidywalności życia jesteśmy „trzciną budzi w reakcji na tzw. autorytety totalne, tzn. ludzi, którzy myślącą”, co wymagałoby szukania prawdy o nas, także na każdy temat się wypowiadają na niczym się nie znając. w zaakceptowaniu zmienności, niepewności i wrażliwości Wystarczy, że zaśpiewałem piosenkę, niekoniecznie zresztą naszego bycia, albo zagłuszenia tej prawdy jakimś rodzajem poprawnie, pozbierałem trochę lajków, a już w telewizji mocy. Oczywiście natychmiast pojawia się pytanie, skąd ta śniadaniowej i pismach kolorowych opowiadam jak budo- moc ewentualnie miałaby się wziąć. Hejterzy naj- wać związki, wychowywać dzieci czy urządzać święta. prawdopodobniej takich rozważań nie prowadzą, ale moc Trzeba się tylko zapytać, czy większa jest głupota tych, co mają, a przynajmniej twierdzą, że mają. Psychologia te takich „ekspertów” zapraszają, czy tych, co ich słuchają. mechanizmy doskonale wyjaśnia: strach przed własną A może zapraszają, bo sprawdzili, że słuchają? Osobną sprawą jest, że gdyby i mnie kiedyś do telewizji śniada- słabością, zaprzeczanie emocjom, kompleksy, poczucie niowej zaproszono, niestety wiem, że dobrze by było od krzywdy generują potężną energię psychiczną, która się jakiegoś hejciku zacząć - inaczej nuda, oglądalność leci na najłatwiej wyraża przez agresję i destrukcję. W tym sensie łeb na szyję… można domniemywać, że celebracja mocy hejtera jest Nuda zabija w gruncie rzeczy sygnałem jego wewnętrznej słabości, tak W ten sposób dochodzimy do problemu nudy. Nadmiar wielkiej, że wymaga aż tak masywnych obron. bodźców i ich obfitość rodzi zobojętnienie. Już nie czujesz - Tę perspektywę dobrze zobaczyć na tle nie- smaku, radości, przyjemności, ciekawości, ekscytacji. Nuda. tzscheańskiej koncepcji „woli mocy” i jej współczesnych Coś się musi wydarzyć. Hejt się do tego idealnie nadaje, odprysków, łącznie z częstym w internecie dopis- choć również podlega prawom zobojętniania pod kiem/komentarzem do energetycznych imprez, rozrywko- wpływem powtórzeń. Jest jak narkotyk. Trzeba zwiększać wych czy motywacyjnych, gdzie się niemal pozdrawiają dawkę, żeby wciąż cieszyło. Potrzebny jest hejt spekta- zwrotem „jest moc!”. Może jakieś echa tego myślenia stoją kularny… A może sam coś zhejtuję? Własny hejt leczy nudę także za znanym z Gwiezdnych Wojen pozdrowieniem jak mało co… „niech Moc będzie z tobą”? Jedno jest pewne: nie ma lepszej Nieudolni w poszukiwaniu wartości drogi, by mały człowiek poczuł moc, niż wrzucenie kilku Warto dla uczciwości zobaczyć w hejterze człowieka, z je- hejterskich komentarzy do internetu, najlepiej pod nickiem go głodem pozytywnych wartości. Może nieudolnie i po gwarantującym anonimowość… A jeszcze jeśli mój nick omacku, ale przecież oni szukają wartości, nawet jeśli udałoby się tak wypromować jak Banksy’ego - to by była w praktyce trzeba by użyć przedrostka „pseudo”. Moc! Po pierwsze - w jakiś sposób próbują wymierzać A rzeczywistość jest taka, że człowiek, który nie sprawiedliwość, nawet jeśli to jest sprawiedliwość Kalego, potrafi sobie odpowiedzieć na pytanie „kim jestem” bliższa Kodeksowi Hammurabiego niż zasadom cywilizacji znajduje poprzez hejt łatwą namiastkę - mówi sobie, kim na judeochrześcijańskiej. szczęście nie jest i od kogo jest w swojej opinii lepszy… Szukają choćby złudzenia równości: inni mają Kim ja muszę być, skoro takich zawodników kasuję? więcej, więcej im wolno, a ja? Mnie przecież też, a skoro nie, Pokaż mi swoich wrogów, a powiem ci kim jesteś. Można to przynajmniej jako hejter będę górą. poznać kaliber zawodnika po tym, z kim staje do zawodów, Szukają bezpieczeństwa i poczucia wpływu - nikt kto z nim polemizuje, kto go zauważa. Orły rzadko na mnie nie zwracał uwagi, a tu proszę, martwią się tym co poświęcają czas, uwagę i energię gołębiom. Dożyliśmy robię i nawet poważne artykuły na mój temat powstają. Co czasów, w których każdy, nawet wspomniany już wyżej więcej - nie jestem sam, ma poczucie wspólnoty i walki „wioskowy głupek” może być dostrzeżony jako „ko- o wspólną sprawę, a na koniec dnia - nawet jeśli się coś nie- mentator” autorytetów. Wypada tu gorzko zauważyć, że dobrego wydarzy, zawsze mam wygodne alibi, że przecież kiepskie to wystawia świadectwo naszym czasom.W Śred- niczego złego nie zrobiłem. To nie moja wojna… Swoją niowieczu najwięksi mistrzowie pisali komentarze do dzieł drogą, byłoby ciekawe zbadanie, jakie są proporcje hej- Arystotelesa, w XXI wieku tabuny trolli komentują co terów zaangażowanych ideowo, którzy w ten sposób świa- popadnie, nie oszczędzając najwybitniejszych autorytetów domie walczą o jakieś idee, a jaka ich część to szukający roz- prawa, medycyny (tu ruch antyszczepionkowy i leczenie rywki harcownicy albo wojska zaciężne, gotowe podjąć raka czym popadnie), finansów. Pamiętam gorącą dyskusję każdą potyczkę, byleby jakąś korzyść odnieść, albo nudę w pewnym programie telewizyjnym na temat leczenia zabić… jednej ze skomplikowanych chorób genetycznych, do W poszukiwaniu ulgi której w którymś momencie dołączono telefonicznie Zarządzanie emocjami, to ważna umiejętność, zwłaszcza profesora medycyny, eksperta w temacie. Rozpoczął na jeśli rozmawiamy o emocjach negatywnych. Radzenie sobie luzie i z uśmiechem: „pozdrawiam dyskutujących w studio, ze złością, zazdrością, nienawiścią, podejrzliwością, gra- zarówno tych, co się znają, jak i tych, co się nie znają”. Może nicami - własnymi i stawianymi przez innych, smutkiem, to jest tak, że gotowość do wypowiadania się na każdy niepewnością, są coraz bardziej konieczne, by żyć. Jedno- temat, niezależnie od kompetencji, a nawet odwrotnie cześnie rodzice, szkoła i sfera publiczna nie uczą tych proporcjonalnie do nich, jest jakimś odreagowaniem tego, umiejętności. Brakuje pozytywnych wzorców. Zostawieni 20/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 L E G A L N A K U LT U R A samym sobie wybieramy zaprzeczanie i wypieranie, co kwestii odpowiedzialności za hejt. Czy rzeczywiście - co by oczywiście kumuluje negatywną energię. Często ta energia mi się nawet podobało - to hejter ponosi całkowitą dodatkowo się wzmacnia przez presję społeczną i religijną, odpowiedzialność za swoje działania? Z pewnością tak jest, a także społeczne stereotypy ról męskich i żeńskich. Siłą trudno obciążać odpowiedzialnością system czy techno- rzeczy emocje w ten sposób stymulowane, w warunkach logię. Jest jednak pewien czynnik, który wymaga specjalnej utrudnionej autoekspresji i możliwości odreagowania uwagi - mam na myśli jakość przywództwa, społecznego, w realu, znajdują ujście w sieci. Skompresowana energia biznesowego, politycznego czy religijnego i związane z nim psychiczna jest w momencie odreagowania niemal nie- kreowanie klimatu, kultury społecznej, zestawu oczywisto- możliwa do kontrolowania. Osoby pracujące w call center ści, jakie obowiązują w naszych społecznościach. W tym i telefonicznych działach reklamacji/obsługi klientów do- sensie lider, który odwołuje się do najniższych ludzkich skonale wiedzą, że najwięcej nieracjonalnej agresji wylewa instynktów, o których wyżej pisałem, staje się także liderem się na nich w poniedziałkowe poranki, po otwarciu linii dla hejtu, nawet jeśli go wprost nie uprawia. Współodpowiada dzwoniących. Skumulowana negatywna energia weekendu jako współsprawca. Kiedyś to byli „specjaliści od śpiewu musi gdzieś znaleźć sobie ujście. Niestety, ta kumulacja i mas”, dziś są zwani „spin-doktorami” - dobrze by było, sprawia, że rozładowanie jest silne i ślepe, nie liczy się kogo żeby mieli świadomość, że tam gdzie większy wpływ, tam atakują i za co, gadzi mózg bierze górę. Obawiam się, że większa odpowiedzialność. stosunkowo duża część naszego społeczeństwa powstrzy- Wartości czy normy? muje swoje emocje, asertywność i autoekspresję w klu- Liderzy, spin-doktorzy i wszyscy, którym zależy na kształcie czowych dziedzinach swojego życia i relacjach - okresowo naszego świata - stajemy przed pytaniem: co robić? Na ile się jedynie destabilizując przez zachowania agresywne mamy szanse i możliwości jakiegoś zapanowania nad i przemoc. Dla nich hejt i postawa hejterska jest namiastką rosnącą plagą hejtu? Etyczny postęp można zrealizować normalnego komunikowania swoich odczuć i opinii światu, poprzez silne normy wsparte sankcjami albo wychowanie a także - co niebłahe - formą testowania granic. Na ile mogę do wartości wsparte presją społeczną. Biorąc pod uwagę, sobie pozwolić? Jak dalece mogę zaryzykować bycie sobą że internet bardzo źle regulacje, pozostają wartości. W nich w relacji, nie ryzykując odrzucenia czy potępienia? Na ile nadzieja. Dariusz Duma mogę być dla kogoś problemem? Co mi zrobią? Co mi filozof, doradca, ambasador Legalnej Kultury mogą zrobić? Robię to wszystko i proszę, jaki jestem OK. Tekst opublikowany w wersji pierwotnej przez Universitas Gedanensis, Dokąd zmierzamy? pt. „NIENAWISTNICY – czyli racjonalnie o nieracjonalnym”, nr t. 57/2019 Nasz obraz hejtu nie byłby pełny, gdybyśmy nie dotknęli www.universitasgedanensis.pl

Publikacja powstała w ramach Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura Fundacja Legalna Kultura buduje wspólnotę twórców i odbiorców kultury poprzez promowanie idei korzystania z legalnych źródeł – wartości i postaw ważnych dla wszystkich użytkowników kultury w cyfrowej rzeczywistości.

L E G A L N A K U LSTPUORRAT G M L K S P i l i c z a n k a P i l i c a trenera Artura spisali się wyśmienicie. Wygrali cztery „Młoda” Piliczanka mecze, przegrywając tylko jeden co ostatecznie dało im drugie miejsce w turnieju. Najlepszym zawodnikiem turnieju okazał się nasz zawodnik - Piotr Motłoch. Oprócz turnieju orlików również nasi młodzicy (rocznik 2009) rozegrali jeden turniej, a mianowicie eliminacje do turnieju o puchar Prezesa PZPN, który odbył się na hali w Gołczy. Nasi młodzi zawodnicy dwa razy zremisowali, raz przegrali i nie wywalczyli awansu do dalszej fazy rozgrywek.

awodnicy ,,Młodej" Piliczanki trenowali do 23 grudnia, po czym udali się na przerwę świąteczno- Znoworoczną. W trakcie przerwy ogłoszono nowe wytyczne dotyczące m.in uprawiania sportu i przerwa wydłużyła się aż do 18-go stycznia, kiedy to znów wznowiliśmy treningi. Obecnie wszystkie grupy młodzie- żowe wróciły już do regularnych treningów. Przed przerwą, w turnieju ,,Warta Cup" udział wzięli nasi orlicy (rocznik 2011 i mł.) Chłopcy pod okiem Michał Kowalski Grudzień 2020/Styczeń 2021 21/28 S P O RT LT S O S P E L W i e r b k a Przygotowania do rozgrywek ź 28.02 N Dąb Nagłowice (Zawiercie - 14:45) ź tyczeń, to zwykle czas, gdy drużyny rozpoczynają 06.03 S Zagłębie Dąbrowa Górnicza (Dąbrowa zimowe przygotowania do kolejnej rundy rozgrywek. Górnicza – 13:00) Niestety przez rządowe obostrzenia pewne jest, że Tak przedstawiają się plany na okres przygotowawczy. S Mamy nadzieję, że sytuacja związana z pandemią i możliwe zawodnicy do treningów powrócą z opóźnieniem. Taki stan rzeczy potrwa na pewno do ostatniego dnia stycznia. Mimo obostrzenia w żaden sposób nie wpłyną już na ich przebieg to Trener Zbigniew Nowak nakreślił już plan przygotowań, i co ważne, bez przeszkód będzie można trenować i grać które rozpoczną się natychmiast, jak to tylko będzie spotkania sparingowe a później wznowić rozgrywki ligowe, możliwe. W pierwszej fazie zawodnicy skupią się na ciężkiej których początek wyznaczono na 13 marca. pracy a treningi odbywać się będą niemal codziennie, W nieco lepszej sytuacji są drużyny młodzieżowe, głównie na orliku lub w terenie. W kolejnej fazie treningów które w rozporządzeniu rządu mogą normalnie trenować. będzie relatywnie mniej ale w zamian dołączą spotkania Wykorzystując ten fakt młodzi piłkarze Ospelu treningi sparingowe, których zaplanowano pięć. rozpoczęli 19 stycznia na sali gimnastycznej w Wierbce. Terminarz gier sparingowych: Treningi odbywać się będą we wtorki, czwartki ź 14.02 N Przemsza Okradzionów (Dąbrowa Górnicza - i piątki o godzinie 15:30. Wszystkie chętne dzieci 13:00) serdecznie zapraszamy. ź 21.02 N Sokół Olsztyn (Zawiercie - 14:45) Dawid Ziaja

W I E Ś C I Z E S Z K Ó Ł Przedszkole w Pilicy "Zbieramy kasztany - Kartka Świąteczna pomagamy zwierzętom”

e Świętami Bożego Narodzenia związanych jest wiele tradycji. Jedną z nich jest wysyłanie kartek a początku listopada w przedszkolu w Pilicy świątecznych. Z okazji Świąt Bożego Narodzenia zakończyła sie akcja zbierania kasztanów. Z Przedszkole w Pilicy zorganizowało konkurs plastyczny Zbiórka ta była przeznaczona na dokarmia- N pt. „Kartka Świąteczna”, który był adresowany do dzieci nie zwierząt podczas zimy. Przepiękna pogoda w wieku od 3 do 6 lat. Jego celem było, m.in. populary- sprzyjała jesiennym rodzinnym spacerom do parku, zowanie polskich tradycji świątecznych oraz umożli- gdzie dzieci mogły pozbierać owoce kasztanowca. wienie dzieciom zaprezentowania swojego talentu. Wszystkie zebrane kasztany zostały przekazane Dzieci za pomocą różnych technik przedstawiły swoje przedstawicielowi Koła Łowieckiego "Hubert" panu prace plastyczne, gdzie najczęściej spotykanymi sym- Zbigniewowi Drozdowskiemu. bolami były: choinki, Święty Mikołaj, renifery, prezen- W okresie zimy kasztany te zostaną dostar- ty, szopka, bombki. czone w miejsca bytowania zwierząt, gdzie będą Przedszkolaki wykazały się dużym zaangażo- stanowiły dodatkowy pokarm na zimowy czas. waniem. Łącznie napłynęło do nas 90 prac konkur- Akcja została przeprowadzona pod patro- sowych. Prace, które otrzymaliśmy zachwyciły nas natem Koła Łowieckiego „Hubert” w Pilicy, od i wprowadziły w świąteczny klimat. Zostały one wyeks- którego dzieci otrzymały niespodzianki. Bardzo ponowane w przestrzeni wystawowej w przedszkolu. dziękujemy wszystkim dzieciom i ich rodzicom za Jury miało niełatwe zadanie w wyłonieniu zwycięzców, zaangażowanie i przyłączenie się do naszej akcji. ponieważ wszystkie kartki były piękne, dzieci wykazały Solidne zapasy karmy na pewno będą smakować się dużą pomysłowością i estetyką. Po długich naradach czworonożnym mieszkańcom naszych pobliskich Jury wyróżniło kilka prac. Wszystkim uczestnikom lasów. Renata Gajda wręczono dyplomy i upominki. Serdecznie gratulujemy przedszkolakom i życzymy dalszych sukcesów. Kamila Ogonek

22/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 W I E Ś C I Z E S Z K Ó Ł Szkoła Podstawowa Nr 1 w Pilicy Uśmiech świąteczny nas jednoczy więta Bożonarodzeniowe, to czas wspólnoty, czas dzielenia się ciepłem, dobrocią, opłatkiem, świą- Śtecznym nastrojem i prezentami. Szkoła Pod- stawowa nr 1 w Pilicy od 20 lat w tym okresie orga- nizuje akcję „Uśmiech dziecka nas jednoczy” przygo- towując paczki świąteczne. Tak było i w tym trudnym roku, pomimo pandemii. Szkolny Wolontariat przygotował świąteczne paczki żywnościowe dla rodzin i osób samotnych bę- dących w trudnej sytuacji. To odrobina świątecznego uśmiechu i radości. Produkty spożywcze były zbierane w Delikatesach „Centrum” w Pilicy. Dziękujemy bardzo wszystkim ofiarodawcom za okazane serce. Barbara Sobota, Maria Lepiarczyk

Pilica Mistrzem Województwa w Badmintonie rużyna chłopców w składzie Maciej Fabian, Maksymilian Rybiński zdobyła I miejsce Dw finale wojewódzkim badmintona po- konując m.in. drużyny z Gliwic, Dąbrowy Gór- niczej, Bierunia, Toszka... To wielki sukces Szkoły Podstawowej nr 1 w Pilicy. Drużyna dziewcząt: Iga Solińska, Lena Błażkiewicz po pięknej rywalizacji zajęła IV miejsce. Finał odbył się 7 grudnia w Pszczynie. Opiekunowie: Krzysztof Adamczyk oraz Leszek Sobota. Brawa dla naszych zawod- ników i zawodniczek! Leszek Sobota

Zespół Szkolno-Przedszkolny w Wierbce Dziadek z Babunią niech nam długo żyją! „To czego dzieci potrzebują w obfitości, dostarczają dziadkowie. Dają bezwarunkową miłość, dobroć, cierpliwość, poczucie humoru, komfort, lekcję życia. Oraz, co najważniejsze, ciasteczka.” (Rudolph Giuliani) więto Babci i Dziadka, to jedno z ważniejszych wydarzeń w roku, zarówno dla dziecka, jak i dla Śsolenizantów. Celebracja tych uroczystości jest bardzo waż- na, ponieważ to właśnie dziadkowie w dużej mierze kształtują tożsamość wnucząt, szczególnie rodzinną, ale i historyczną. Stanowią bezcenną pomoc przy ich wychowywaniu, umożliwiając tym samym rodzicom naniu małych artystów uwieczniła kamera. Dzięki pogodzenie pracy z obowiązkami domowymi. nagraniu babcie i dziadkowie mogli obejrzeć występy W Przedszkolu im. Czesława Janczarskiego artystyczne swoich wnucząt w domu. w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Wierbce, dzieci Dla dziadków zostały również przygotowane obchodziły dzień Babci i Dziadka. Przedszkolaki wraz ręcznie wykonane upominki, laurki wraz z życzeniami z paniami wychowawczyniami przygotowały dla swo- płynącymi prosto z serca. ich kochanych dziadków niespodziankę. W dniach 21 Wszystkim Babciom i Dziadkom z okazji ich – 22 stycznia dzieci z grup: Słoneczka, Żabki, Misie święta gratulujemy wspaniałych wnucząt. Życzymy i Motylki przedstawiały: układy taneczne, występy dużo zdrowia, samych radości oraz spokoju ducha. wokalne, wiersze… Wszystkie wystąpienia w wyko- Michalina Goncerz Grudzie 2020/Styczeń 2021 23/28 W I E Ś C I Z E S Z K Ó Ł Szkoła Podstawowa Nr 3 w Dzwono-Sierbowicach Wyniki konkursu „CHRISTMAS SONG CONTEST”

o raz perwszy w naszej szkole został zorga- nizowany konkurs angielskich piosenek świą- Ptecznych. Konkurs odbył sie w formie online – uczniowie przesyłali nagrania z piosenkami w języku angielskim. Celem konkursu było przede wszystkim rozwi- janie umiejętności i prezentacji osiągnięć indy- widualnych młodych talentów w zakresie muzycz- nym i językowym, poznawanie i pogłębianie zna- jomości języka poprzez sięganie po utwory muzycz- ne oraz rozwijanie własnej inwencji w interpretacji utworów. Jury brało pod uwagę: interpretację wokalną I miejsce zajęła utworu, poprawność językową, technikę wokalną oraz ogólny wyraz artystyczny. Zofia Miśta - oddział przedszkolny Krasnoludki Dziękujemy wszystkim uczestnikom za udział, Wyróżnienie otrzymali: a także rodzicom za pomoc w przygotowaniu występu Alicja Baran – oddział przedszkolny Krasnoludki oraz scenerii, która wprowadza w ten niezwykle magiczny czas. Wręczenie nagrody i dyplomów Filip Świderski – kl. IV odbędzie się po powrocie do szkoły. Paweł Nawrot – kl. VIII Zwycięzcom gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów!!! Źródło: sp3dzwonosierbowice.pl

Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Elżbiety z Pilczy w Pilicy Realizacja projektu ,,Zielona pracownia 2020" zakończona Przedmiotem konkursu było utworzenie projektu szkolnej pracowni na potrzeby nauk przy- rodniczych, biologicznych, ekologicznych, geo- graficznych, geologicznych i chemicznofizycz- nych. Dzięki wygranej pracownia biologiczna stała się naprawdę zielona - została odmalowana, doposażona w nowoczesny sprzęt multimedialny oraz pomoce dydaktyczne z biologii, geografii, a także odczynniki do nauki chemii.

zięki udziałowi szkoły w szóstej edycji konkursów: „Zielona Pracownia _Projekt D2020” i „Zielona Pracownia 2020”, liceum w Pilicy otrzymało dotacje z Wojewódzkiego Fund- uszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach o łącznej wartości 37.500,00 zł.

Mamy nadzieję, że w takich warunkach przyjemniej i wygodniej będzie uczniom zdobywać wiedzę, poszerzać zainteresowania i podnosić świadomość ekologiczną. Anna Woźniczko

24/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 M I E J S KO - G M I N N A B I B L I OT E K A P U B L I C Z N A W P I L I C Y PODSUMOWANIE ROKU 2020 Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna w Pilicy

by zaspokoić gusta i preferencje czytelników, którzy są coraz bardziej świadomi swoich Apotrzeb i oczekiwań, biblioteka systema- tycznie dokonuje zakupu nowości wydawniczych. Książki są opracowywane, wprowadzane do katalogu komputerowego i obkładane w folię. Łącznie w 2020 roku na stan biblioteki i filii Ogólny stan księgozbioru na dzień 31.12.2020 przybyło 1 051 książek na kwotę 22 850 zł. wynosił 35 446 woluminów. Największą liczbę Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna w Pi- zbiorów stanowi literatura piękna (beletrystyka) licy w 2020 roku pozyskała dotację na zakup nowości 16 614, następnie książki dla dzieci i młodzieży 9 058 wydawniczych ze środków finansowych Ministra oraz księgozbiór popularnonaukowy z różnych Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kwocie 5 653 zł. dziedzin wiedzy 9 774. z czego zakupiono 256 książek. W ramach wkładu Oprócz zakupu książek, systematycznie do- własnego zakupiono 553 książki na kwotę 13 013 zł. konujemy selekcji księgozbioru. W roku 2020 ze Biblioteka pozyskała również dary książkowe 242 zbiorów wycofano 692 woluminy na kwotę 243,59 zł. wol. na kwotę 4 184 zł. Jest to konieczne w celu aktualizacji i odnawia- W roku sprawozdawczym w naszych biblio- nia zbiorów bibliotecznych poprzez usunięcie ze tekach zarejestrowano 699 czytelników, którzy zbiorów książek zniszczonych, zaczytanych oraz odwiedzili placówkę 5 025 razy oraz wypożyczyli zdezaktualizowanych. 10 929 woluminów. MGBP w Pilicy

odpowiedniej książki, a efekty będą nadzwyczajne. Książką połączeni We wspólną podróż do krainy książek wyruszyli z pomocą naszej biblioteki zdobywcy zytajmy naszym dzieciom! Wspólna lektura kolejnych dyplomów w programie „Mała książka – może stać się nie tylko wielką przyje- Wielki człowiek”. Nagrodzeni czytelnicy to Jakub mnością, ale przede wszystkim wspaniałą C Pacia, Filip Otok, Ksawery Otok oraz Oliwia okazją do budowania bliskości oraz silnych i trwa- Goncerz, która dyplom zdobyła już po raz drugi! łych więzi rodzinnych. Laureatów przybywa sukcesywnie co jest Książki są nieocenioną pomocą w sa- dowodem na to, że mamy mnóstwo mądrych tysfakcjonującym byciu z dzieckiem. Wspólne ich „czytających rodzin”, co napawa nas wielką na- oglądanie, analizowanie i czytanie, kojarzone dzieją i radością, bo rosną kolejne pokolenia przez dziecko z najlepszym czasem – takim, w któ- czytelników. rym rodzic jest dla niego na wyłączność – może Droga do wykształcenia u dzieci nawyku stać się wspaniałym wsparciem dziecka w jego regularnego czytania i miłości do książek wymaga rozwoju i budowaniu dobrych relacji. wiele zaangażowania i czasu. Jednak to poświę- Ta wspólna „wielka przyjemność” nie musi cenie zaprocentuje w przyszłości. Zapraszamy do trwać długo. Wystarczy przez dwadzieścia minut biblioteki. dziennie być tylko dla dziecka w towarzystwie MGBP w Pilicy

Grudzień 2020/Styczeń 2021 25/28 M I E J S KO - G M I N N A B I B L I OT E K A P U B L I C Z N A W P I L I C Y

Dyskusyjne Kluby Książki, to grupy osób, które spotykają się i rozmawiają o książkach, wymieniają się spostrzeżeniami, dzielą refleksjami, dyskutują o literaturze, pisarzach, nowościach wydawniczych i nie tylko. Dyskusyjne Kluby Książki (DKK) tworzą czytelnicy w różnym wieku, których łączy pasja czytania i poznawania nowych książek. Klubowicze spotykają się raz w miesiącu, dyskutują o wybranej książce, którą przeczytali wcześniej. Spotkania są ciekawą formą spędzania wolnego czasu, okazją do nawiązywania nowych kontaktów i ożywienia życia kulturalnego. I Ty możesz zostać klubowiczem, niezależnie od wieku i zainteresowań, jeżeli tylko lubisz książki, masz ochotę o nich porozmawiać i miło spędzić czas. DKK rozpoczyna swoją działalność w Pilicy przy Miejsko – Gminnej Bibliotece Publicznej. Zapraszamy zatem miłośników dobrej literatury do udziału w spotkaniach DKK w bibliotece w Pilicy. Szczegółowe informacje w bibliotece i pod numerem telefonu: 516 198 766 ZAPRASZAMY!

29. Finał WOŚP

olejny Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy za nami. W tym roku, pomimo ogra- Kniczeń akcja znów zakończyła się sukcesem. Na terenie gmin Pilica i Żarnowiec działał utworzony przez Związek Młodzieży Wiejskiej sztab nr 6143, którego szefową została Justyna Dąbrowska. Przy współpracy 15 wolontariuszy oraz dzięki hojnym darczyńcom udało się zebrać kwotę 19 800 zł! Jedna spośród 8 puszek stacjonarnych uru- chomiona została w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Pilicy. Datki naszych czytelników po- zwoliły zasilić konto WOŚP kwotą 2197 zł. Środki z tegorocznej zbiórki zostaną przezna- czone na doposażenie szpitali i placówek leczniczych Wracamy za rok! Gramy do końca w sprzęt dla laryngologii, otolaryngologii i diagno- świata i o jeden dzień dłużej! styki głowy. MGBP w Pilicy

26/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021 K U L I N A R I A Sernik z brzoskwiniami Zapiekane panierowane kotlety na kakaowym spodzie z kurczaka w trzech wersjach Składniki: ź 4 mniejsze filety z kurczaka ź jajka ź bułka tarta, mąka pszenna ź olej ź sól, pieprz czarny mielony Pozostałe składniki do wyboru: ź pieczarki ź cebula ź pomidor ź starte dwa rodzaje sera – cheddar i królewski ź papryka słodka, pieprz czarny mielony, sól, cukier ź masło lub ź żurawina Składniki: ź 1/2 tartej rolady ustrzyckiej lub innego sera o Ciasto: wyrazistym wędzonym smaku ź 160 g masła ź 1/3 szklanki cukru ź 1 i 1/2 szklanki mąki białej orkiszowej lub pszennej ź 2 łyżeczki proszku do pieczenia ź 2 jajka całe ź 2 łyżki kakao Masa serowa: ź 5 jajek ( osobno żółtka i białka ) ź 1 – 1,2 kg mielonego twarogu ( może być gotowy ser z wiaderka na sernik ) ź 1 cukier wanilinowy ( 16 g ) ź 1 szklanka cukru ź 160 g masła ź 2-3 łyżki skrobi ziemniaczanej Sposób przygotowania: ź duża puszka brzoskwiń Składniki dobieramy według własnego gustu Sposób przygotowania: w zależności na co mamy akurat ochotę. Zagniatamy ciasto z podanych składników i wkła- Filety z kurczaka należy przekroić na pół, rozbić damy do zamrażarki na 30 minut. W tym czasie jak i przyprawić solą oraz pieprzem. Obtaczamy je ciasto będzie się chłodziło musimy utrzeć mikserem w mące, roztrzepanych jajkach, bułce tartej i sma- masę serową. żymy z obu stron na oleju. Najpierw ucieramy masło, cukier, żółtka oraz cukier Blachę wykładamy papierem do pieczenia lub folią, waniliowy, a następnie dodajemy ser i skrobię układamy usmażone kotlety i nakładamy na nie ziemniaczaną. składniki do wyboru: Białka ubijamy na sztywno i dodajemy do masy – smażone pieczarki z cebulą na maśle (przypra- serowej – delikatnie mieszamy drewnianą łyżką. wione solą i pieprzem) + tarte sery wymieszane ze Na koniec dodajemy odsączone z płynu i pokrojone na słodką papryką mniejsze kawałki brzoskwinie – wszystko jeszcze raz – smażone pieczarki z cebulą na maśle (przypra- delikatnie mieszamy. wione solą i pieprzem) + pokrojone plasterki Ciasto wyciągamy z zamrażarki, wałkujemy i wykła- pomidora ( bez skórki ) przyprawione solą i cukrem damy na wysmarowaną masłem i wysypaną mąką + tarte sery wymieszane ze słodką papryką formę do pieczenia – na ciasto wykładamy masę – namoczona wcześniej w gorącej wodzie żurawinę serową z brzoskwiniami. + tartą roladę ustrzycką lub inny wędzony ser Wkładamy do nagrzanego piekarnika na 180 C ( góra Pieczemy bez termo obiegu w piekarniku, w temp. – dół ) i pieczemy bez termo obiegu około 60 minut, 200 stopni do czasu, aż ser na wierzchu nam się na drugim stopniu od spodu piekarnika. rozpuści i zarumieni ( około 15-20 minut ). Po upieczeniu sernik zostawiamy w wyłączonym piekarniku z uchylonymi drzwiczkami na około pół godziny. Przepisy udostępnione przez autora bloga kulinarnego Rozmiar mojej formy do pieczenia – 36x25x6 cm www.mojewypiekiidomowegotowanie.pl Grudzień 2020/Styczeń 2021 27/28 W E J D Ź N A S P I S . G O V. P L I S P I S Z S I Ę !

IMPRESSUM: „Nasze Miasto i Gmina Pilica” – dwumiesięcznik gminy Pilica ISSN 25-44-553 WYDAWCA: Miasto i Gmina Pilica ul. Żarnowiecka 46A 42-436 Pilica tel. (32) 67 35 104 www: www.pilica.pl email: [email protected]

1) wykorzystywane informacje prezentowane będą całości, bez zmian, skrótów i przeróbek; 2) wykorzystywane dane, informacje i prace będą posiadały widoczne odwoływanie do miesięcznika „Nasze Miasto i Gmina Pilica”. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i opracowania edytorskiego nadesłanych tekstów oraz zdjęć. Tekstów nadesłanych nie zwracamy. Nadesłanie tekstu lub zdjęcia nie jest równoznaczne z jego opublikowaniem. Nadesłanie tekstu lub zdjęcia jest tożsame z wyrażeniem zgody na jego publikację na łamach miesięcznika w wersji drukowanej oraz elektronicznej. 28/28 Grudzień 2020/Styczeń 2021