Kalendarium 2007 Prace Wstępne
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Dział Regionlany Biblioteczny Ośrodek Informacji – Informacja o regionie Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego ul. Targ Rakowy 5/6 80- 806 Gdańsk, tel. 557-29-52 e-mail: [email protected] KALENDARIUM ROCZNIC I WYDARZEŃ W 2017 ROKU (rocznice ogólne i pomorskie - wybór) Rok 2017 ogłoszono: Rokiem Rzeki Wisły (Sejm) Rokiem Josepha Conrada-Korzeniowskiego (w 160 rocznicę urodzin) (Sejm) Rokiem Koronacji Matki Bożej Częstochowskiej (w 300 rocznicę tego wydarzeń) Rokiem Marszałka Józefa Piłsudskiego (w 150 rocznicę urodzin) (Sejm) Rokiem Władysława Raczkiewicza (w 70 rocznicę jego śmierci) Rokiem Władysława Biegańskiego (w 100. rocznicę śmierci oraz 160. rocznicę urodzin) Rokiem Józefa Hallera (Sejm) Rokiem św. Brata Alberta (Sejm) Rokiem bł. Honorata Koźmińskiego (Sejm) Rokiem Tadeusza Kościuszki (w 200 rocznicę śmierci) (Sejm) Rocznica Data Wydarzenie 810 1207 Wincenty Kadłubek został pierwszym biskupem wybranym kanonicznie. Leszek Biały zrezygnował z prawa do inwestytury biskupów i zgodził się na wybieranie ich przez kapitułę, w zamian za to papież Innocenty III potwierdził jego rządy w Krakowie. Według nowej formuły już w 1207 r. wybrano biskupa krakowskiego. 410 1607 Założono pierwszą stałą osadę angielską w Ameryce Północnej, nazwaną na cześć króla Jakuba I, Jamestown (na wyspie o tej samej nazwie). Zgodnie z podaniem, w październiku 1608 r. mieli przybyć tam na angielskim statku „Mary and Margaret” pierwsi polscy osadnicy: Michał Łowicki, Jan Bogdan, Zbigniew Stefański, Jan Mata i Stanisław Sadowski (nazwiska upamiętnione są na tablicy w Jamestown). Badania wykazały, że jedyną postacią potwierdzoną historycznie jest Michał Łowicki. Pozostali występują jedynie w przekazach opartych na nieodnalezionych, choć często cytowanych pamiętnikach Zbigniewa Stefańskiego, uznanych przez badaczy za apokryf z XIX w. 310 1707 Ostatni wybuch wulkanu Fudżi (Japonia). Popioły wulkaniczne pokryły wówczas Tokio. 160 1857 W Warszawie powstała księgarnia Gustawa Gebethnera i Roberta Wolffa, pod nazwą: Księgarnia i Skład Nut Muzycznych „G. Gebethner i Spółka”. Bardzo szybko rozwinęła się w wydawnictwo posiadające filie w Paryżu i Nowym Jorku. 110 1907 Powstała Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, finansowana ze składek Towarzystwa Biblioteki Publicznej. W 1914 r. uzyskała własną siedzibę przy ul. Koszykowej 26, a w 1917 r. prawo do egzemplarza obowiązkowego, początkowo jedynie z terenu Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego. 1 lutego 1928 r. Towarzystwo Biblioteki Publicznej rozwiązało się i przekazało instytucję wraz z majątkiem samorządowi miasta. 100 1917 Powstało pismo dla dzieci „Płomyk”. 90 1927 Powstał stadion sportowy na terenie dawnej strzelnicy wojskowej przy ul Traugutta w Gdańsku. Obecnie stadion „Lechii”. 70 1947 Olga, Irena i Ewa Totwen założyły w Gdańsku przy ul. Grunwaldzkiej 16 Teatr Łątek. Kontynuowały w ten sposób swoją przedwojenną działalność z Wilna. Pierwsze przedstawienie na Wybrzeżu miało miejsce w październiku 1947 r. w sali Stoczni Gdańskiej. Wkrótce zespół otrzymał własną siedzibę we Wrzeszczu. W 1950 r. placówka została upaństwowiona, od 1952 nosi nazwę Państwowy Teatr „Miniatura”. styczeń 360 01.1657 Wkroczyły do Polski, sprzymierzone ze Szwedami, wojska siedmiogrodzkie pod wodzą Jerzego II Rakoczego. Najazd został odparty przez wojska dowodzone przez Stefana Czarnieckiego i Jerzego Lubomirskiego. Wojna spowodowała zniszczenie ziem południowo-wschodniej Polski. 15 01.2002 Pierwsza edycja Nagrody Dziennikarskiej im. bp. Jana Chrapka „Ślad”. Laureatką została Ewa Czaczkowska z dziennika „Rzeczpospolita”. Wśród laureatów byli: Grzegorz Polak, Stefan Wilkanowicz, ks. Jerzy Szymik oraz Marek Zając. Główną ideą Nagrody jest przybliżanie i promowanie osób, których działalność przyczyniła się w sposób wybitny do budowania kultury prawdy, porozumienia i dialogu. Ma służyć przede wszystkim promocji wartości etycznych w mediach. W 2005 po raz pierwszy wręczono nagrodę specjalną – „Diamentowy Ślad”, za dorobek publicystyczny i dziennikarski realizowany w skali całego życia. Otrzymał ją Tadeusz Mazowiecki. 130 1.01.1887 Ur. Mieczysław Jarosławski (zm. 1960), lekarz, pisarz, krytyk literacki i tłumacz; w 1945 r. zamieszkał w Oliwie; pracował jako lekarz i organizował służbę zdrowia w powojennym Gdańsku, jednocześnie współtworzył życie literackie na Wybrzeżu; (Zew morza; Mgła na morzu; Icek i Jacek na morzu; Szpital; Bunt na Dalmorze). 100 1.01.1917 Ur. Wilhelm Mach (zm. 1965), polski prozaik, krytyk literacki, felietonista, autor scenariuszy filmowych; (Jaworowy dom; Życie duże i małe; Góry nad Czarnym Morzem; Agnieszka, córka Kolumba). 80 1.01.1937 Ur. Adam Wiśniewski-Snerg (zm. 1995), polski pisarz science fiction; (Robot; Według łotra; Nagi cel; Arka). 50 1.01.1967 Został utworzony Słowiński Park Narodowy. (Dz.U. 1966, nr 42, poz. 254). Starania o utworzenie nadmorskiego parku narodowego trwały od 1945 r. Początkowo zajmował obszar 18069 ha. Powierzchnia ulegała zmianom; obecnie, na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 2 marca 2004r. (Dz.U. 2004, nr 43, poz. 390) funkcjonuje na obszarze 32 744 ha, w tym 21 572 ha położonych w województwie pomorskim w części lądowej oraz 11 171 ha wód przybrzeżnych Morza Bałtyckiego. SPN obejmuje pas ruchomych wydm (tzw. Białe Góry), odciętych od morza dużych, płytkich, lekko słonych jezior (Gardno, Łebsko, Dołgie Wielkie i in.) oraz przylegających do nich bagien. W 1997 r. uznany został przez UNESCO za rezerwat biosfery. 40 1.01.1977 Przez grupę czeskich intelektualistów, pisarzy i publicystów została podpisana tzw. „Karta 77”. Odwoływała się do ratyfikowanych przez Czechosłowację traktatów międzynarodowych, gwarantujących prawa i wolności obywatelskie. Wśród pierwszych rzeczników karty byli: Václav Havel, Jan Patočka oraz Jiři Hájek. 15 1.01.2002 Wprowadzono do powszechnego obiegu wspólną walutę – euro. Była to największa przeprowadzona na świecie jednorazowa operacja walutowa, zakończona 1 lipca. 1 stycznia 2007 do strefy euro przystąpiła Słowenia. 1 1.01.2016 Zm. Fazu Alijewa (ur.1932), dagestańska pisarka narodowości awarskiej tworząca w języku awarskim i rosyjskim;( Alijewej; Sto pięćdziesiąt warkoczyków panny młodej; Kosz dojrzałych wiśni). 75 2.01.1942 Ur. Edmund Puzdrowski, poeta, prozaik, publicysta, bibliofil i tłumacz, redaktor lokalnych czasopism: „Litery”, „Pomerania”, „Czas” i „Punkt”; (poezje: Koło; Niezmienność; Rzecz kaszubska; Betonowy dom; Wiersze domowe; Sztuka podnoszenia palców; Przyszedłem wypełnić; Wiersze = Gedichte; Klisze i ziarna; powieść: Białe są słowa miłości; baśnie: Bursztynowe drzewo; informatory: Pisarze Pomorza Gdańskiego; Kartuzy, serce Kaszub). Zob.: Słownik pisarzy Wybrzeża na: www.wbpg.org.pl 125 3.01.1892 Ur. John Ronald Reuel Tolkien (zm. 1973), angielski pisarz, autor powieści fantasy; (Hobbit; Władca pierścieni; Silmarillion; Rudy Dżil i jego pies; Kowal z Podlesia Większego). 95 3.01.1922 Ur. Helena Zawistowska, pisarka, autorka baśni, ur. w Wilnie, po 1945 r. związana z Gdańskiem; (Łuk Karakamby; W państwie podziemnego Gnoma; Astrolog Bum i Dobry Diabeł Tot; Tajemnica zatopionej wyspy i inne baśnie; O zaginionych żeglarzach i latającej szafie). 80 3.01.1937 Ur. Zygmunt Konieczny, polski kompozytor, pianista, twórca muzyki filmowej do ponad 100 filmów (Lawa; Ucieczka z kina „Wolność”; Dolina Issy; Jańcio Wodnik; Pornografia), spektakli teatralnych (Noc listopadowa Andrzeja Wajdy) oraz wierszy polskich poetów, śpiewanych przez Ewę Demarczyk; od końca lat 50. związany z Piwnicą pod Baranami. 90 5.01.1927 Ur. Władysław Ślesicki (zm. 2008), polski reżyser i scenarzysta filmowy; (Płyną trawy; Wśród ludzi; W pustyni i w puszczy; Ruchome piaski; Śpiewy po rosie; Lato leśnych ludzi). 85 5.01.1932 Ur. Umberto Eco, włoski pisarz, felietonista, semiotyk, prof. uniwersytecki; (Dzieło otwarte; Pejzaż semiotyczny; Imię róży; Wahadło Foucaulta; Wyspa dnia poprzedniego; Baudolino; felietony Zapiski na pudełku od zapałek). zm. 19.02.2016 35 5.01.1982 Ogłoszono rozwiązanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS); od 13.12.1981 jego działalność była zawieszona. Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) zezwoliła na sukcesywne wznawianie zajęć na uczelniach. 30 5.01.1987 Zm. Adam Smolana, rzeźbiarz, prof. Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecnie ASP); od1946 r. mieszkaniec Sopotu; (rzeźby dla kamienic gdańskiej starówki; pomnik Męczeństwa Mieszkańców Sopotu w l. 1939-1945; Ryby na bulwarze nadmorskim w Gdyni; Kamień w Nałęczowie; wystawy indywidualne w: Sopocie, Zakopanem, Słupsku; Damaszku i Gdańsku); ur. 11.06.1921. 1 5.01. 2016 Zm. Pierre Boulez (ur. 1925), francuski kompozytor, dyrygent; był jednym z głównych twórców powojennej awangardy, związanym z serializmem oraz muzyką elektroniczną; sławę międzynarodową zdobył jako dyrygent; (Psalmodies; Etudes; Structures I). 95 6.01.1922 Ur. Zygmunt Brocki, redaktor, językoznawca, bibliograf, propagator kultury języka polskiego; w 1947 r. przybył na Wybrzeże; związał się z Instytutem Morskim; (Kot i kotwica; Morze na oku; Morze pije rzekę; Pontoniakiem nad morze; Michałki z kambuza; Mikrotoponimia gdańskich obszarów dorzecza Wisły; współautor Nazw miast Pomorza Gdańskiego); zm. 11.05.1982. 70 6.01.1947 Ur. Tadeusz Skutnik (zm. 2011), dziennikarz, publicysta i krytyk literacki związany z „Dziennikiem Bałtyckim”; publikował w „Punkcie” i „Podpunkcie”; redagował „Tygodnik Gdański”; (szkice Morze i myśl; współautor Gdańsk, Sierpień ’80; Dojrzewanie). 70 8.01.1947 W warszawskim kinie „Palladium” odbyła się prapremiera pierwszego, zrealizowanego po wojnie, pełnometrażowego