Mahabharata : Shalya-Parva

Mahabharata - 1 - Shalya Parva महिष यास कृ त महाभारत (शल्य पव) Sanskrit text of Ved Vyas’s Mahābhārat (9. Shalya Parva) www.swargarohan.org Mahabharata - 2 - Shalya Parva MAHABHARATA : AN INTRODUCTION Mahabharat, which literally means ‘the great story of Bharat dynasty’ is part of the Hindu Itihās, i.e. ‘that which happened’. It is an extraordinary story of sibling rivalry, diplomatic maneuvering and shifting of human values culminating in a direct confrontation on the battlefield of Kurukshetra between five sons of King Pandu (Pandavas) and hundred sons of King Dhritarastra (Kauravas). It's a tale of tragic war which pitted brothers against brothers, sons against fathers and students against teachers. Exceptional characters, in- depth and complex set of interwoven relationships and dramatization on a grand scale makes this epic a memorable one. It's also a saga which marks the end of an era (dvapar Yuga) wherein characters lived up to morals, values and principles to the beginning of an era (Kali Yuga), wherein selfishness, deceit and immorality rules the reins. Besides compelling drama and riveting plot, Mahabharata is unique in many ways. Larger than life characters including that of Lord Krishna, considered as an incarnation of Lord Vishnu; Bhisma - great grandfather of principle warriors, who pledged to serve the kingdom of Hastinapur and ended up being a silent witness of its fall; Arjuna - unparalleled archer of that time, who laid down his arms at the beginning of the war; Karna - son of Kunti who ended up on the enemy camp due to misfortune; Yudhisthir - an icon of truth who was compelled to lie to win over the battle; Duryodhan - son of blind king whose unending ambitions became the root cause of trouble; Dronacharya - accomplished teacher of that time, who was forced to fight against his favorite student Arjuna...all make this epic spectacular and fascinating. Every single incident of Mahabharata is full of twists and turns - whether be it the game of dice between brothers or be it the 13 years exile of Pandavas in the forest with a condition of anonymity for the last year, or be it a mysterious fire in the house of wax and Pandava's miraculous escape thereof or be it the laying down of arms by dishearten Arjuna in the battlefield, which resulted in delivery of the message of Bhagavad-Gita (song of the supreme) by Lord Krishna or be it the deftness of Krishna in navigating Pandavas to victory and beyond. In a way, Ramayana and Mahabharata form the very basis of cultural consciousness that symbolize Hinduism. It's not a surprise that Mahabharata has attracted tremendous interest among literates and common man alike of India or East Asia but pundits and philosophers all over the world. A timeless creation of Sage Ved Vyasa (who himself is one of the character of this epic) and one of the longest poem of all times, Mahabharata is divided into eighteen books or chapters (called Parvas) namely 01. Adi Parva; 02. Sabha Parva; 03. Aranyak Parva or Van Parva; 04. Virat Parva; 05. Udyog Parva; 06. Bhishma Parva; 07. Drona Parva; 08. Karna Parva; 09. Shalya Parva; 10. Sauptika Parva; 11. Stri Parva; 12. Shanti Parva; 13. Anushashana Parva; 14. Ashwamegha Parva; 15. Ashramvasik Parva; 16. Musala Parva; 17. Mahaprasthanika Parva and 18. Swargarohan Parva. It is interesting to note that Bhagavad-Gita, most sacred text of Hindus having great philosophical impact, is part of Mahabharata (Bhishma Parva). Similarly, Vishnu Sahasranama, the most famous hymn of Lord Vishnu containing thousand names of the Supreme is part of Anusashana Parva. Other principal stories that are part of Mahabharata includes the life and works of Lord Krishna (Krishnavatar) woven throughout various chapters of Mahabharata, the love story of Nala and Damayanti as well as an abbreviated Ramayana in Aranyak Parva. Here, you will find the Sanskrit text of Shalya Parva, 9th chapter of Mahabharata. To read principal stories of Mahabharata in Gujarati, please visit www.swargarohan.org, where you will also find exclusive reference on Characters of Mahabharata [Glossary section]. ☼ ☼ ☼ ☼ ☼ www.swargarohan.org Mahabharata - 3 - Shalya Parva १. जनमेजय उवाच एवं िनपाितते कण समरे सयसािचना । अल्पाविशाः कु रवः िकमकु वत वै िज ॥०१॥ उदयमाण ं च बल ं ंवा राजा सयोधनःु । पाडवैः ूाकालं च िकं ूापत कौरवः ॥०२॥ एतिदछायहं ौोतुं तदाचआव िजोम । न िह तयािमृ पूवषा ं शवानरतृ ं महत ् ॥०३॥ वैशंपायन उवाच ततः कण हते राजधातराः सयोधनःु । भशृ ं शोकाणव े मनो िनराशः सवतोऽभवत ् ॥०४॥ हा कण हा कण इित शोचमानः पुनः पुनः । कृ लात्ःविशिबरं ूायातशेषनै पृ ैः सह ॥०५॥ स समााःयमानोऽिप हेतिभःु शािनितैः । राजिभनालभछम सतपू ुऽवध ं ःमरन ् ॥०६॥ स दैवं बलवमत्वा भिवतयं च पािथवः । समामं े िनयं कृ त्वा पुनयुाय िनययौ ॥०७॥ शल्य ं सेनापितं कृ त्वा िविधविाजपुंगवः । रणाय िनययौ राजा हतशेषैनपृ ैः सह ॥०८॥ ततः सतु ुमलु ं युं कु रुपाडवसेनयोः । बभवू भरतौे देवासररणोपममु ् ॥०९॥ ततः शल्यो महाराज कृ त्वा कदनमाहवे । पाडुसयःयै मयाे धमराज ेन पािततः ॥१०॥ ततो दयधनोु राजा हतबधू रणािजरात ् । अपसत्यृ ॑दं घोरं िववेश रपुजायात ् ॥११॥ अथापराे तःयाः परवाय महारथैः । ॑दादाहयू योगेन भीमसेनेन पािततः ॥१२॥ तिःमहते महेंवासे हतिशायो रथाः । सरभािनिशं राजेि जनुः पाचालसिनकानै ् ॥१३॥ ततः पूवासमय े िशिबरादेत्य सजयःं । ूिववेश पुरं दनो दःखशोकसमिवतःु ॥१४॥ ूिवँय च पुरं तूण भजावु ुिलत्य दःिखतःु । वेपमानःततो राः ूिववेश िनवेशनम ् ॥१५॥ www.swargarohan.org Mahabharata - 4 - Shalya Parva रुरोद च नरयाय हा राजिनित दःिखतःु । अहो बत िविवनाः ःम िनधनेन महात्मनः ॥१६॥ अहो सबलवाकालोु गित परमा तथा । शबतुल्यबलाः सव यऽावयत पािथवाः ॥१७॥ ंवैव च पुरो राजजनः सवः स सजयमं ् । ूरुरोद भशोिनोृ हा राजिनित सःवरम ् ॥१८॥ आकु मारं नरयाय तत्पुरं व ै समततः । आतनाद ं महचबे ौत्वाु िविनहतं नपमृ ् ॥१९॥ धावतायपँयच तऽ ऽीपुरुषषभान ् । निचािनवोमाशोके न भशपीिडतानृ ् ॥२०॥ तथा स िवलः सतःू ूिवँय नपितक्षयमृ ् । ददश नपितौृ े ं ूाचक्षषमीरमु ् ॥२१॥ ंवा चासीनमनघ ं समतात्परवारतम ् । ःनुषािभभरतौ े गाधाया िवदरु ेण च ॥२२॥ तथायै सिु ाितिभ िहतिषिभःै । तमेव चाथ यायतं कणःय िनधनं ूित ॥२३॥ रुदनेवाॄवीायं राजानं जनमेजय । नाितमनाः सतोू बांपसिदधयां िगरा ॥२४॥ सजयोऽहं ं नरयाय नमःते भरतषभ । मिािधपो हतः शल्यः शकु िनः सौबलःतथा ॥२५॥ उलकःू पुरुषयाय कै तयो ढिवबमः । सशकां हताः सव काबोजा शकै ः सह ॥२६॥ लेछा पावतीया यवना िनपाितताः । ूाया हता महाराज दािक्षणात्या सवशः ॥२७॥ उदया िनहताः सव ूतीया नरािधप । राजानो राजपुऽा सवतो िनहता नपृ ॥२७॥ दयधनोु हतो राजयथों पाडवेन च । भनसथो महाराज शेते पांसषु ु िषतः ॥२८॥ धृ नोु हतो राजिशखड चापरािजतः । उमौजा युधामयुःतथा राजूभिकाः ॥२९॥ पाचाला नरयायाेदय िनषिदताःू । तव पुऽा हताः सव िौपदेया भारत ॥३०॥ www.swargarohan.org Mahabharata - 5 - Shalya Parva कणप ुऽो हतः शूरो वषसृ ेनो महाबलः । नरा िविनहताः सव गजा िविनपाितताः ॥३१॥ रिथन नरयाय हया िनहता यिधु । िकं िचछेष ं च िशिबरं तावकानां कृ तं िवभो ॥३२॥ पाडवानां च शूराणां समासा परःपरम ् । ूायः ीशेषमभवजगत्कालेन मोिहतम ् ॥३३॥ स पाडवतः शेषा धातरााःतथा ऽयः । ते चैव ॅातरः पच वासदु ेवोऽथ सात्यिकः ॥३४॥ कृ प कृ तवमा च िौिण जयतां वरः । तवायेते महाराज रिथनो नपसमृ । अक्षौिहणीनां सवासा ं समेतानां जनेर । एते शेषा महाराज सवऽय े िनधन ं गताः ॥३५॥ कालेन िनहतं सव जगै भरतषभ । दयधनु ं वै पुरतः कृ त्वा वैरःय भारत ॥३६॥ एतत्वा वचः बू रं धतराोृ जनेरः । िनपपात महाराज गतसवो महतले ॥३७॥ तिःमिनपितते भमौू िवदरोऽिपु महायशाः । िनपपात महाराज राजयसनकिशतः ॥३८॥ गाधार च नपौृ े सवा कु रुयोिषतः । पितताः सहसा भमौू ौत्वाु बू रं वच ताः ॥३९॥ िनःसं ं पिततं भमौू तदासीिाजमडलम ् । ूलापयुा महती कथा यःता पटे यथा ॥४०॥ कृ लेण तु ततो राजा धतराोृ महपितः । शनैरलभत ूाणापुऽयसनकिशतः ॥४१॥ लवा तु स नपःृ सां ं वेपमानः सदःिखतःु ु । उदआय च िदशः सवाः क्षारं वायमॄवीत ् ॥४२॥ िवक्षमहाूा त्वं गितभरतष भ । ममानाथःय सभु शृ ं पऽु ैहनःय सवशः । एवमत्वाु ततो भयोू िवसों िनपपात ह ॥४३॥ तं तथा पितत ं ंवा बाधवा येऽःय के चन । शीतैःतु िसिषचुःतोयिवै यज यु जन ैरिप ॥४४॥ स तु दघण कालेन ूत्याःतो महपितः । www.swargarohan.org Mahabharata - 6 - Shalya Parva तूंणीं दयौ महपालः पुऽयसनकिशतः । िनःसिजग इव कु भिक्षो िवशां पते ॥४५॥ सजयोऽयरुदऽं ंवा राजानमातुरम ् । तथा सवाः ियवै गाधार च यशिःवनी ॥४६॥ ततो दघण कालेन िवदरु ं वायमॄवीत ् । धतराोृ नरयायो ममानोु महमु ु हःु ु ॥४७॥ गछतु योिषतः सवा गाधार च यशिःवनी । तथेमे सदःु सव ॅँयते मे मनो भशमृ ् ॥४८॥ एवमःततःु क्षा ताः ियो भरतषभ । िवसजयामास शनैवपमानः पुनः पुनः ॥४९॥ िनबमःततःु सवाःताः ियो भरतषभ । सदु ततः सव ंवा राजानमातुरम ् ॥५०॥ ततो नरपित ं तऽ लधसं ं परंतप । अवेआय सजयों दनो रोदमानं भशातृ ुरम ् ॥५१॥ ूाजिलिनःसत ं च तं नरेिं महमु ु हःु ु । समाासयत क्षा वचसा मधुरेण ह ॥५२॥ * * * २.

Load more