De Staat Van Cultuur in Nijmegen Bouwstenen Voor Een Nieuwe Cultuurvisie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
De staat van Cultuur in Nijmegen Bouwstenen voor een nieuwe cultuurvisie 16 mei 2019 Inhoudsopgave Samenvatting .............................................................................................. 2 Deel III Aanbevelingen ............................................................................ 57 Inleiding ...................................................................................................... 6 13. De basis van cultuurbeleid ............................................................. 58 1. Wat is cultuur? .................................................................................. 7 14. Vertalen naar subsidie .................................................................... 60 2. De visie van Blueyard op cultuurbeleid ............................................ 9 15. Verbindingen tussen domeinen maken ......................................... 64 16. Cultuureducatie .............................................................................. 66 DEEL I Een foto van de stad ................................................................... 13 17. Erfgoedstrategie .............................................................................. 68 3. Cijfers interpreteren ........................................................................ 14 18. Overige aanbevelingen .................................................................... 71 4. Subsidiëring ..................................................................................... 27 5. Cultuurmarketing ............................................................................ 31 Colofon ..................................................................................................... 74 Deel II Het culturele ecosysteem nader bekeken ................................... 33 Bijlagen 6. Makers ............................................................................................. 34 Instellingen nader toegelicht .................................................................... 76 7. Cultuurparticipatie en cultuureducatie .......................................... 36 Enquête Bewonerspanel ........................................................................... 93 8. Kleinere instellingen ....................................................................... 42 Cultuurbegroting Nijmegen ..................................................................... 95 9. Culturele Festivals ........................................................................... 44 Bijdragen rijk en provincie ....................................................................... 96 10. Basis Infrastructuur ........................................................................ 47 Bronnen .................................................................................................... 98 11. Erfgoed ............................................................................................ 50 Stukken van de gemeente ...................................................................... 100 12. SWOT ............................................................................................... 56 Gesprekspartners .................................................................................... 101 De Staat van Cultuur in Nijmegen 1 Samenvatting Als opmaat voor een nieuwe cultuurvisie heeft adviesbureau Blueyard van de gemeente Nijmegen de opdracht gekregen om een verkenning te maken van ‘de staat van cultuur’ in de stad. Ook is ons gevraagd om aanbevelingen te doen; om ‘bouwstenen voor nieuw cultuurbeleid’ aan te leveren. Blueyard werkt met een heldere visie op cultuurbeleid. We stellen dat een overheid cultuurbeleid maakt om dezelfde reden als dat zij elk denkbaar beleid maakt, namelijk om “welvaart en welzijn voor de ingezetenen te bevorderen”. Ook het stedelijke cultuurbeleid is dus gericht op het bevorderen van welzijn en welvaart voor de bewoners van de stad. Dat betekent dat we scherp kijken naar de betekenis van kunst en cultuur voor welzijn en welvaart; voor geluk en voorspoed. Kunst en cultuur hebben een hele cirkel aan betekenissen die allemaal tegelijkertijd in meer of mindere mate aan de orde zijn. Wij schetsen die cirkel en gebruiken deze ‘betekenissencirkel’ om tot nieuw cultuurbeleid te komen. Vanuit dit perspectief op cultuur en cultuurbeleid keken we naar de stad en naar de kunst, cultuur en creativiteit in de stad. In deze samenvatting brengen we onze uitgebreide observaties en bevindingen terug tot een overzicht in vijftien punten. De Staat van Cultuur in Nijmegen 2 De Staat van Cultuur in Nijmegen in 15 observaties Muziek, film, festival Veel in basis Erfgoed onzichtbaar Beeldende kunst niet “Best okay” Nijmegen is vooral In Nijmegen gebeurt Nijmegen ziet zichzelf Minder sterk is de stad Gemiddeld zijn de sterk in (pop)muziek, heel veel op kleine graag als oudste stad, in beeldende kunst. cultuurconsumenten festivals en film. Ook is schaal; brede ‘basis’. Te maar kiest niet echt Vooral hedendaags tevreden over het cul- er in de stad sterk in veel daarvan blijft voor cultuurhistorie: er blijft achter. De meeste tuuraanbod in de stad. literatuur- en onder de radar en zijn nauwelijks initiatieven opereren in Maar dat zegt weinig taalprojecten. Aanbod groeit niet door. Deze middelen voor; het de marge of zeer smalle over de kwaliteit. Die en maken van basis heeft een te grote aanbod is zeer beperkt niche. Museum het wordt gezien als “best professionele klassieke afstand tot de profes- zichtbaar. Een actieve Valkhof zou versterking okay”, maar niet als muziek blijven achter. sionele instellingen. regie wordt erg gemist. B.K. kunnen oppakken. onderscheidend goed. In de lift Educatie Innovatie Zorg en Welzijn Natuur en cultuur Het gaat weer goed met Een paar scholen doen Experiment en Er staat in de meeste De verbinding met de de bezoekersaantallen. veel aan cultuureduca- innovatie zitten gevallen een muur tus- natuur en de omgeving Succes ligt met name in tie; anderen echter verborgen; de stad sen het culturele en het is in Nijmegen dé grote (pop)muziek, film en weinig; hetzelfde geldt maakt weinig gebruik sociale domein; cultuur kans, maar wordt maar festivals. Dit sluit aan voor instellingen, ook van de creativiteit van kan méér betekenis beperkt benut. Met bij een landelijke trend. hier zijn de verschillen kunstenaars en hebben; sociale domein name beeldende kunst In Nijmegen is opval- groot. De Lindenberg designers. Universiteit kan cultuur bij meer kan in het buitengebied lend veel te doen. Veel heeft centrale rol, maar neemt hierin nu nieuw mensen brengen. Er is betekenis hebben. Bijv. in festivalformule. behoeft aanscherping. initiatief. bereidheid wederzijds. in Paviljoens. Marketing Geen strategie Laagste budget Afstand tot gemeente Permanente subsidie Nijmegen doet nauwe- In Nijmegen wordt niet Nijmegen heeft een van De gemeente heeft Meer dan 35 (kleinere) lijks aan collectieve strategisch naar de de laagste cultuur- beperkt beeld van wat instellingen krijgen al cultuurmarketing. culturele inhoud budgetten van het land. in haarvaten gebeurt. minstens zes jaar Mogelijk dat into- gekeken; zo werkt de Er is weinig vrij Kleinere instellingen en dezelfde vaste subsidie. Nijmegen nu verschil stad niet aan een meer- projectgeld. Kansen op initiatieven ervaren Grondige, inhoudelijke maakt. Opgave is wel jarenagenda met o.a. ontwikkeling worden grote afstand tot de evaluatie is noodza- groter dan een uit- themajaren. Ook zit er daardoor gemist. Net gemeente. Subsidie kelijk. Mogelijk moeten agenda. Er zijn veel weinig strategie achter als bijdragen van het aanvragen is lastig: er verschuivingen meer kansen. de projectsubsidies. rijk en externe fondsen. maar één keer per jaar. plaatsvinden. De Staat van Cultuur in Nijmegen 3 SWOT-analyse Op basis van onze observaties maken we eerst een samenvattende SWOT-analyse voordat we overgaan tot het doen van aanbevelingen. Sterktes Zwakten § Veel aanbod, ook in de brede basis § Weinig internationale topkunst; weinig vernieuwing § Divers aanbod, elke dag wat anders § Erfgoed niet goed ontsloten; geen regie voor sector § Tevredenheid over aanbod onder cultuurconsumenten § Te beperkte middelen: exploitatie en programmering § Sympathieke festivalstad § Weinig expliciete aandacht voor inclusiviteit aanbod § Muziek (behalve klassiek), poppodium § Nauwelijks verbinding cultuur met andere domeinen § Filmhuis en filmfestivals § Geen cultuureducatie bij aantal grote instellingen § Literatuur en taal (festivals) § Beeldende kunst weinig aanwezig; weinig prioriteit § Collegialiteit en samenwerken sector § Beperkte inzet creatieven voor opgaven stad § Veel doen met weinig middelen § Geen positionering van de stad Binnen huidige systeem huidige Binnen § Cultuurhistorische verhaal en sporen in de stad § Nauwelijks collectieve cultuurmarketing § Ruimte voor ontwikkeling, broedplaatsen Kansen Bedreigingen § Samenwerken met andere domeinen in stad § Andere steden spannender/kwalitatiever aanbod § Samen met onderwijs: cultuur weer op school § Andere steden zijn aantrekkelijker voor § Creativiteit inzetten voor opgaven van de stad talenten/masterstudenten/top § Natuurlijke omgeving en beeldende kunst verbinden § Imago van met name gezellig i.p.v. bijv. innovatief § Alternatief voor Randstad; vestiging creatieven § Teleurstelling bezoekers (i.v.m. erfgoed) § Strategische meer-jarenagenda; themajaren § Cultuurtoeristen kiezen voor andere opties § Matching met rijksgelden (zie Raad v. Cultuur) § Geen rijksmiddelen naar de stad (geen matching) Buiten huidige systeem huidige Buiten De Staat van