INDEX for the Jews in Siedlce 1850–1945 by Edward Kopówka

Home , Siedlce

INDEX For The Jews in Siedlce 1850–1945

By Edward Kopówka

Translated from the Polish by Dobrochna Fire Edited by Leonard Levin and Michael Halber

JewishGen, Inc. An A liate of the Museum of Jewish Heritage A Living Memorial to the Holocaust New York

Library of Congress Control Number 2014945512

ISBN 978-1-939561-23-7

Indexes

Index of Surnames [* marks entry added to this translation.—trans.]

Aaron, priest 42 Ajzensztat, Mojżesz 124 Abarbanel, Szloma Szmuel 107 Ajzensztejn, Pinkus 61 Abend 149 Akerman, Jehoszua 111 Abraham, son of Dawid 13 Akierman 207 Abrahams, Abraham 71 Akiva, Rabbi 114 Abram 182 Alberg 55, 99 Abramele, Rabbi Pinkas’s assistant 362 Alberg, Bukier 392 Abramowicz, Etna 28, 29 Alberg, Edzia 165, 187 Abramowski 32 Alberg, Emanuel (Emil Jan Adler 169 Karpiński) 167, 171, 187, 392 Adler, Heniek 172 Alberg, Icchak/Izaak 60, 117 Adler, child 169 Alberg, Josef/Józef, medical assis- Adler, wife 169 tant 88, 127, 147, 165 Agresbaum/Agresbojm, Michał 35, 36 Aldmann 55 Agresbaum 207 Aleichem, Sholem 52, 114 Ajbeszyc, Jehanatan 81, 82, 107 Aleksandrov 43 *Ajnemer, Rachela 188 Alperowicz 64 Ajzakowicz 207 Altan 207 Ajzenberg 207, 209 Altenberg, Aabram 78, 111, 161 Ajzenberg Alter 82 Altenberg B. 81 Ajzenberg, Chaim 150 Altfeder, Lewi 148 Ajzenberg, Izrael Chaim 142 Altman, Efroim 212 Ajzenberg, Dawid 116 Altszuler 94 Ajzenberg, Hersz 180 Altszuler, J. 55 Ajzenberg, Mendel 82, 83, 119 Altszuler, Icie 79 Ajzenberg, Szlama 153 Altszuler, Icek 90, 153 Ajzenberg, Szoel 119 Altszuler, Moszko/Mosze 60, 93 Ajzensztadt 207 Amsterdamski 207 Ajzensztadt, Lewin 187 Angelczyk 207 Ajzensztadt, Mosze Abe 57, 120 Anolik/Anulik, Rabbi Szymon Ben- Ajzensztat, Luba 37 jamin Dow 43, 45, 51, 52, 106, 201

311 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Anolik, Meir 51, 52 Belfor [or Belfar], Dr. Nisan Antoni 256, 257 [Natan] 123, 164, 165, 168, 187 Anyż 207 Belfor [or Belfar], Paja 168 Apel, Hanka 390 Belmont, Leo 58 Apelbaum, Boruch 149 Bem, Józef, major 16 Apelbaum, Szmul 84 Ben-Dovi, P. 143 Arak, Helena 192 Benedykta, Sister 221, 222, 223 Arman 207 Berenbaum 207 Arnold 149 Berenbojm, Motl 37 Aronowicz 207, 209 Berezowski, L. (Leon Feiner) 192 Asch, Nathan 199 Berg, Fiodor 270 Asłanowicz, Mieczysław 63 Berg/Barg, Josef 94, 107, 136 Asman, Icko 62 Berg/Barg, Rachela 94, 112, 151, 112 Asman, Lejbko 62 Bergman, Dr. Henryk 78 Asz, Natan 77 Berisz-Ber Meisels, Rabbi 250, 252, 270 Asz, Szalom [Asch, Bernholc, Lejzor 111 Sholem] 129, 195, 199 Berysz, Frydrych 153 Aszkenazy, Tobiasz 97 Beseler, von 60 Awigdor Emiel from Grajew, Rabbi 82 Bialer 43 Bialik, Chaim Nachmanow 77, 101 Bachrach 207 Białepole 207 Backenstoss 180 Białobroda 207 Baden-Powell, Lord Robert 67 Biały 207 Bakaj 53 Białylew 207 Balfor 180 Białytist 207 Bałaban, Dr. Meir 99 Biardzka-Kryńska, Anto- Banak, Mordechaj 143 nina Helena 171 Baran 207 Bibersztajn, Bjuma 178 Barbanel, Tonia 110 Biedka, Łukasz xii, 408–412 Barenbaum, Jejna 117 Biegun, Munachim 122 Barg, Ada 143 Bielecki, Adam 3, 22, 39, 53, 249 *Barg, Rywka 187 Bilicz, W. [V. Bilich] 32 Barg, Wulf 61 Blady 207, 209 Bartel (Kazimierz Władysław), Block, Gay 224 prime minister 76 Blubenkranc, Mozes-Lejb 278 Bartniczuk 33 Blumstejn, Dawid 123 Bartniczuk, Eliasz 157 Blumsztejn 207 Bartniczuk, Jan 157 Blumsztejn, Noe 123 Beagon, Chaim 121 Blunsztejn, Srul 272 Bekker, Józef 47, 48 53 Bobek 207 Bobrowski, Tytus 33

312 INDEXES

Bobryk, Adam 101 Budna (Widerschal), Agnieszka Bobryk, Witold xii, 435, 437 “Jadzia” 171, 223, 224, 306, 405 Bocheński, Józef Franciszek Emanuel Bukowska 266 Innocenty Maria, parish priest 227 Bukowska, Zosia 266 Bohatyrewicz, Tadeusz 383 Bulc, Alter 30 Bojarski 37, 38 Bułak, Józef 157 Bojm, Fajwel 89 Bunim, Rabbi Symcha from Przy- Boksennbojm, Tender 27 sucha, called Knower of the Secret Bokser, [Cwi] Hersz 111 [Znawca Tajemnicy], tzadik 18, 19 Bolikhov 42 Burtsev 53 Bomblat, Benjamin 88, 273 Bursztain, Bluma 207 Bomblat, Szaja 62 Bursztajn, Zalman “Priel” 30, 34 Bona, Queen 7 Bursztajn-Mandelman, Ryfa 108 Borejsza, Menachem 47, 52 Bursztyn 55, 207, 395 Borenstein 111 Bursztyn, Aron 210 Borensztajn, H. 109 Bursztyn, Lejbko 210 Borensztejn 207 Bursztyn, Moszko 210 Born, Jan 21, 43 Bursztyn, Szaja 210 Borokhov, Dov Ber 37, 40, 79, 109, 120 Bursztyn, Zelman Jankiel 28 Boruchowicz 207 Borycz, Jan 207 Cabaj, Stanisław 157 Boris 30 Cacko 208, 209 Botwińska Lewin, Anna 261 Cajtlin, Hiles 58 Brandt, Eugeniusz 77 Całkowicz 208 Braz, Chana 125 Campo, Józef Scipio del 45, 52 Brener 207 Castelli, Tadeusz 421 Bresler 99 Cebula, Cwi 89 Bresler, Abram 124 Cejtlinek, Samuel 61 Brestet, A. 98 Celnik 208, 209, 247 Breszler, Aron 125 Celnik, Froim/Efraim 60, 82, 180, 378 Brinbojm, Natan 142 Celnik, H. 248, 368, 371, 376, 377 Bromberg 207 Celnik, Szyja 61, 118 Bronstejn 207 Celnik, U. 55 Bronsztajn, Mordko 273 Celniker, Ela 60 *Bronsztajn, Mrs. 187 Celnikier 208 Bronsztejn, Benjamin 129 Celnikier, Pełtyl 123 Bronsztejn, Moszko 150 Cencel, Stanisław 207 Brot from Lipna, Rabbi 82 Cerenfeld 208 Brukarz 207 Chaja 239 Brzezina 207 Chana 239 Bublik, Gedaliahu 142 Charłampowicz, Jan 76

313 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Chasid [He-Chasid], Rabbi Jehuda / Cymbalista 208 Juda Chaseed 110, 11, 12, 201 Cymerman 208 “Chassid,” Mosze 35 Cymerman, Bernard 394 Chirurg, Mojżesz 35 Cymerman, Isabel xii, 4, 9, Chmielnicki 9, 17 345, 347, 353, 362, 394 Chruściel, Izrael 30 Cymerman, Isroel 35 Chwedczuk, Grzegorz 250 Cymerman, Leokadia 394 Chyra Rolicz, Prof. Zofa 4, Cynamon 83, 208 202, 345, 347, 353 Cynamon, Cwi 143 Ciemny 208, 209 Cynamon, Herszko 153 Cierniak, Stanisław 168 Cynowagóra 208, 209 Cik 208 Cyper, Dr. 90, 91 Ciszyński 208, 209 Czaczkes 43 *Cukerman, Rachela 188 Czarnobroda, Ber/Berek 60, 117 Cukier 55, 208 Czarnobroda, Berl 116, 187 Cukier, Icchak Eliahu 117 Czarnobroda, Bunin 84, 121 Cukier, Ida 130 Czarnobroda, Cwi Josef 89 Cukier, Izrael 87 Czarnobroda, M. 161 Cukier, Jakow 135 Czarnobroda, Menasze 90, Cukier, Jankiel 149 91, 92, 117, 118, 142 Cukier, Jehuda Arie 142 Czarnobroda, Mosze 127 Cukier, Mojżesz 86 *Czarnobroda, Mrs. 187 Cukier, Mosze 37 Czarnobrodówna, Cypia 171 Cukier, Srul 72, 124 Czarny, Benjamin 83, 84, 129 Cukier, Szmuel 61, 124 Czarny, Josef 107 Cukier, Szyja 125 Czarny, Mordko-Michel 82, 119 Cukier, Terca 116 Czartoryski, Prince Adam 13 Cukierfeld 208, 209 Czerkiewicz, Hersz 123 Cukierman, Jankiel 62 Czerniaków, Adam 162, 300 Cukierman, Mendel 62 Czerniewicz, Abe 99 Cukierman, Rabbi Pinkas Czestodna, Brajna 44 “Zabawny” [Te Droll] 362 Czetwer, Josel 107 Cukierman, Srul-Szloma 86 Czysteoko, Abraham 169 Cukierman, Szyja 118 Cukiersztejn 208 Dajen 208 Cwangman 208 Damski 208 Cwibak, J. 17 Dauksza, M. 69 Cybula 208 Dawid 13 Cybulski 208 Dawid, Mr. 236 Cygielstein, Herszko 172 Dawid, Adler 273 Cygielsztejn 208 Dawid from Omszynów, Rabbi 251, 252

314 INDEXES

Dawidowicz 208, 209 Dudaszek 208 Dąb 208 Duniłłowicz, Witold (William Dun- Dąbrowa 208 will) xii, 249, 258, 259, 300, 393 Dąbrowska, Agata 1, 5, 191 Dugecki, Chil 122 Dąbrowski, Andrzej xii Duła, Icko 62 Dąbrowski, Legions of 103 Dystelman 208 Dekiel, Jankiel 180 Dzierżyński, Feliks 64 Delman 208 Dziewulski 208 Dębowicz, Szlama 210 Dżanibekow 263, 264, 265 Diament, Zalman Mosze 207 Diena 94 Edelbaum 208 Dinesohn/Dinezon, Jakub 113 Edelman 208 Dobreserce 208 Edelsztajn-Berg, Rachela 108, 116 Dobrezłoto 208, 209 Edelsztejn 208 Dobrowolny 208, 209 Edelsztats 39 Dobryrybak 208 Efron, Abraham Chaim 89 Dobrzyński 208 Eisenberg 141, 209 Dolina 208 Eisenberg, Hersz 161 Dolman, Doctor 127 Eisenberg, J. 143 Domański 177 Ejbchoren, Moszek 149 Domański, Antoni 171 Ekerman, Ajzyk Ber 142 Domański, Franciszek 171 Ekerman, Jehoszua 126 Domański, Piotr 171 Ekierman, Szyja 125 Dorfman 121 Elfant 208 Dosa, Rabbi Hanina ben 12 Eliezer, Izrael ben 18 Dosia/Danusia 173, 174, 175, 178, 193 Elman 208 Dozorca 208 Endler, Adolf 394 Drachły, Mendel 55 Endler, Felicja 394 Dragoeiner, Isroel, reb (reb Engelke, General Governor 43 Isroelke) 107, 108 Engleder, Abram Szalom/Szloma 118 Drewniany 208, 209 Englender, Sz. 126 Drewno 208, 209 Epelbaum 208 Dreyfus, Alfred 70 Epelbaum, Lander 123 Drogikamień 208 Epelbaum, Motel 150 Drojanow, Alter 205, 255 Epelbaum, Miss. 130 Drucker, Małka 224, 302, 306 *Epelblat, Towa 188 Drzewo 208 Eplewicz 208 Dua 208 *Epsztein, Mrs., from Łódź 187 Dube 157, 176 Epsztejn 153 Duberisz Meisels 19 Erlich 208 Dubrowicz, Aleksander 127 Erlich, Henryk (Hersz Wolf) 95, 104

315 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Esseryk 208 Finfer, Binem 148, 149 Esther 232, 233 Finkiel 99 Eszyk 55 Finkielsztajn-Czarno- Etkes, Rachela 254 brodowa, Dyna 171 Finkelsztejn 208 Fabisch, Albert 179, 192 Finkielsztein, Hersz 297 Fagelman, Sider 20 Finkielsztejn, Uszer 122 Fajer 208 Finkielszwarc, Szyja 153 Fejganbaum 208 Firsztenberg 208 Fajgenbaum, Dawid 119 Fischer, Ludwig 172 Fajn 208 Fisz 208 Fajnholc 208 Fiszman 208 Fajnholc, Nuha 95 Fiszman, Jakow/Jakof 58, 93 Fajnsztadt 208 Fogelfeld 208 Fajwełowicz 208 Folszpan, I. 82 Faktor (Piechotka), Barbara 223 Folszpan, Mosze 135 Farbiarz 208, 209 Forman 208 Farbiarz, Mendel 153 Frajman 208 Farbsztajn, Mordko-Boruch 119 Freilich, Icko 78 Farbstein 65 Frejlich, Chaskiel 153 Feder, Moszek 62 Frejlich, Zelman 74, 153 Feder, Szalom Dow 207 Frejlich, Jankiel 36 Federman 208 Frejman, Szloma 169 Federman, Abraham 35 Fręklin, Rabbi Abraham 206 Federman, Abram 210 Fridman, Jankiel 20 Feinapel, Abram 147 Fridman, Wulf 60 Feiner, Leon (L. Berezowski) 192 Frieden 111 Feldman 208 Friedman 141 Felsenstein, Sara 212 Friedman, Aleksander Zisze 142 Felszer 208 *Friedman, Fela (Fejga) 187 Felzenstein 129 Friedman, Izrael 162 Felzensztajn, Aron 392, 393, 395 Frumkin 247 *Felzensztajn, Chawa 187 Frydberman 130 *Felzensztajn, Niunia 188 Frydlub, Josek 77 *Felzensztajn, Rywka 188 Frydman 86, 99, 118, 208 *Felzensztajn-Miodownik, Mrs. 187 Frydman, Abraham 81, 102, 141, 194 *Ferster-Wajman, Mrs. 187 Frydman, Ch. M. 41 Figowy 208 Frydman, Dawid 84 Figowy, Abram 61 Frydman, Ela 128 Figowy, Dawid 169 Frydman, Majer 119 Fijałkow, Chaim 108 Frydman, Mejer 61

316 INDEXES

Frydman, Mejer Nusym 62 Gerszt, Abram 93 Frydman, Weluda 116 Gertner 208 Frydman, Wulf 60 Gessler, Abraham 180 Frydman, Zachor 83 Giebel, Abraham 37 Frydrych 208 Gielbfsz, dentist 98 Frydrych, Szmul 149 Gildblat 208 Frymerman 208 Gilgun, Stanisław 123, 185 Furman 175 Giliński, Mordechaj “Batko” 109 Futochman, Simsza 20 Ginzberg/Ginzburg, Rabbi Chaim Jehuda 89, 134, 136 Gaik 208 Ginzberg, Szmule 142 Gajek, Eugenia 171 Girtler, Jan 38, 40 Gajewski 246, 247 Gleichgewicht, Stef 394 Galicka, Bela 224 Gliksberg 60 Galicki 208 Gliksberg, N. D. 107 Galicki, Arie 134 Głazowski 170 Galicki, Kalman 117 Głazowski, Lejb 164, 165 Galicki, Lipa 224 Głazowski, Dr. Leon 127, 129 Galicki, Motl 224 Głazowski, Mrs., Dr. Gałąska 208 Głazowski’s wife 186 Gałczyński, Marian 99 Głazowski, Roman 172 Gancwol, Herman 98 Głowiczower, Tyla 61 Gancwol, Maria 98 Głownia 208 Gancwol-Ganiewski, Adolf Hubert 98, Głuchowski 162 170, 359, 363, 364, 367–373, 386, 387 Gnajona, Lejbno 123 Garbaczewski, Jerzy 133 Gniewosz, of the Rawicz coat of arms 7 Garbarz 208 Gochnio, Józef 99 Garbiec 36 Godlewski 59 Garncarz 208 Goldberg 55, 141, 168, 170 Garnek, Motel 150 Goldberg, Reb 254 Garnek, Srul 120 Goldberg, Anatol 98, 129, 141, 180 Gaulle, Charles de 64, 69 Goldberg, Chaim “Kostek” 34, 117 Gągolewicz, J. 226 Goldberg, Gdala 61 Gebel, Abram 117 Goldberg, Haskiel 61 Gebel, Emilia Lucyna 98 Goldberg, Icko 150 Gedalia from Siemiatycze 10, 11 Goldberg, Jankiel 62 *Gelbisz, Sara 187 Goldberg, Jehoszua 248, 255 Georgii 31 Goldberg, Jontel 140 Gerard, Weronika 99 Gol(d)berg, Lezor 273 Gerson, Wojciech 246, 248 Goldberg, Mordka 207 Gersz, Szyja 207 Goldberg, Mosze 70, 135

317 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Goldberg, Necia, neé Lewin 169 Gordztejo, Hersz 272 Goldberg, Szyja 60 Gorzałka, Berisz 135 Goldberg, Szymon 62 Gorzelińska, Celina 169 Goldberg-Głazowska, Bronia 116 Gorzelińska, Regina 169 Goldblat 180 Gorzeliński, Ele 169, 298 Goldblat, Dora 165, 187 Gorzeliński, Jankiel 169 Goldfarb 109, 110, 196, 208 Gostkowski, Roman “Jolly” 159 Goldfarb, Akiba 110 Gotesdiner, Mordechaj 75, 110 Goldfarb, Hersz 77 Gotfarb, Icek 61 Goldfarb, Jehoszua 70, 71 Gotlib, Alter 37 Goldfarb, Kiwa 77, 78 Got(t)lib, Jehoszua Heszel 72 Goldfarb, Mendel 51 Góra, Srul 129 Goldfarb, Mosze 70, 71 Górewicz 37, 110 Goldfarb-Borejsza, Menachem 52 Górka, Antoni 185 Goldfeder 208 Górka, Stanisław 185 Goldfeder, Ryfa Gitla 86 Górnicki, Mordechaj 135 Goldman 208 Górnicki, Zawl 79 Goldman, Jontel/Jankiel 23, 193, 194, Górska 222 195, 196, 200, 299, 394, 399, 400, 402, Górska, Barbara 171, 191, 300 403, 404, 406, 407, 412, 413, 423, 424 Górska, Helena 223 *Goldring, Golda 187 Górska, Jadwiga 171 Goldshmidt 208 Górzyńska, Genowefa 171 Goldstein, Josef 207 Górzyński, Aleksander 171 Goldstejn, brothers 168 Grabie, Moszko/Mojsze/ Goldsztejn 208, 209 Moszek 60, 117, 152, 153 Goldsztejn, Froim 122 Grający 208 Goldsztejn, Jankiel 61 Grajoncy, Kalman 251, 252 Goldsztejn, Szmul 119 Grajoncy, tailor 169 Goldsztejn, Una 273 Grajoncy, tailor’s wife 169 Goldsztern, Jankiel “Te Diplomat” 31 Gran, Aharon 32 Goldsztern, Mosze 21 Grigorov, Aleksandr 53 Goldsztern, Samuel Josef 41 Grinberg 43 Goldsztern, Szlomo Zalan 41 Grinberg, Icchak 17 Goldwaser, Szymon 99 Grinberg, Izrael/Isroel/ Goldwaser 115 ben Jechiel 20, 106 Goldwirt 208 Grinberg, L. 161 Goltsev, Aleks, captain, police Grinberg, Szymon 89 chief 41, 46 Grinfarb, Dawid 58, 80 Gome, Abraham xii, 4, 345, Grinszpan, Abraham 56 347, 353, 392, 395, 396 *Grinszpan, Ewa 187 Gongolewicz, Mendel 153 Grinszpan, Tejwel 61

318 INDEXES

Grobelny, Julian, pseudonym Grzywacz 208 “Trojan” 170 Gudgelt/Gutgeld 3 Groch 208 Gurfnkiel 208 Groch, Rachela 44 Gursztajn, Natan Hersz 135 Grohbard, Rabbi 21 Gursztejn, Ida 170 Grohman, J. 140, 143 Gursztejn, Matus 129 Groman, Jahiel 58 Gusev, Lieutenant General Nikolai 159 Groman, Jakób/Jakub 61, 152 Guterman 208 Gromeka, Stepan Stepa- Gutgeld 138, 151 novich 250, 252, 270 Gutgeld, Israel/Izrael 107, Gropman, Chana 84, 121 110, 134, 135, 136, 151 Gross, Adolf 97 Gutgeld, J. 55 Grünbaum, Izaak 68, 73, 77, 91, 101 Gutgeld, Lew/Lewi/Lejb 72, 73, Grünberg, Dawid 153, 224 75, 76, 77, 117, 118, 141 Grünberg, Melech 224 Gutgeld, Meir, secretary 111 Gruszka 208, 209 Gutgeld, Srul 61, 86, 87, 90 Gruszka, Chaim 150 Gutglik, Mina 108 Gruszka, Herszko 210 Gutgold 208, 209 Grynbaum J. 143 Gutowska, Regina 169 Grynberg ix, 208 Gutowski, Chil 80, 149 Grynberg, Aron 128 Gutowski, Dawid 169 Grynberg, Dawid 8 Gutszmidt 208 Grynberg, Ichiel 141 Grynberg, Mose 94 Hajnsdorf, Mordechaj 21 Grynberg, Motel 148 Halber, famili 387, 388, 389, 390, 414 Grynberg, Szymon 150, 251 Halber, Abraham/Abram 224, 395 Gryner 208 Halber, Efraim/Froim/Fiszel 135, 387 Grynfarb ix Halber, Izaak /Isaac ix, 4, 133, 171, Grynfarb, Dawid 123 191, 224, 225, 298, 345, 347, 353, Grynfarb, Herszko Burchowicz 382 391, 392, 393, 395, 414, 418, 431 Grynfarb, Josef Mendel 394 Halber, Maria, née Międzyrzecka xii, Grynfarb, Meir 123 4, 230, 345, 347, 353 Grynfarb, Mozes 79, 117 Halber, Michael ix, x, xii, 3, 4, 68, 145, Grynfarb, Zosia 394 202, 230, 269, 306, 345, 347, 353 Grynszpan 208 Halber, Sura Gitla 387 Grynszpan, Abram 60 Halberstadt 168 Grynszpan, Abraham 65 Halberstadt, Izrael 171, 191, 298 Grynszpan, Jakow 21 Halberstadt, Rachela 171, 191, 298 Grynwald, Fajga 152 Halberstat, Gołda 116 *Grynwald, Sara 187 Halberszta(d)t 3 Grzebieniarz 208 Halbersztadt, Benjamin 129

319 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Halbersztadt, Herc 61 Hubermann, Mosze 185 Halbersztadt, Leon 129 Hunter, Rabbi Lajb 51 Halbersztadt, Mojżesz 166 Husyd 208 Halbersztadt, Szmul 189 Halbersztat, H. 126 Ibsen, Henryk 118 Halbersztat, Natan 129, 307 Ibszyc, Małka 143 Halbersztat, school of 109 Icchak from Lublin, Jakub, Handlarz 208, 209 called the Seer 19, 270 Handlarz, Chana/Hania/ Icchak, the butcher 47 Chuna 80, 149, 150 Icchak, Neschiż (Icchak from Hartglas, Apolinary (Maksy- Nieśwież) 250, 270 milian), attorney 38, 40, 57, 59, Icchak from Warka 251 61, 65, 68, 76, 89, 101, 103, 115, Ickowicz 208, 209 130, 262, 263, 265, 300, 307 Idel 258, 259 Heine, Heinrich 14, 23, 303 Ihorowicz 111 Heinz(s)dorf, Melech 79, 80 Iserowicz 208 Heler 111 Isz, Grinka 31 Heniek, brother of Masza 166 Itke 57 Herman, Helen 4, 245, 345, Izrael, Abram 207 347, 353, 388, 389 Izraelke, the Preacher 19 Hersz, Grynwald 61 Izraelski 208, 209 Hersz, Zygmunt 425 Herszberg, Regina 123 Jabłko 208 Herszenzon 208 Jabłkowicki, Izaak 84, 151 Herszkowicz 208 *Jabłkowicz, Sara 187 Herzl, Teodor 70, 383 Jabłkowicz, Szmul 119 Heshel, Abraham Yehoshua 19 Jabłonka 208 Himelsztajn 208 Jabłonka, Josek 90 Hincz, Antoni, president 16 Jabłoń 99, 208 Hitler, Adolf 74, 124, 238 Jabłoń, Abraham 28, 31 Hochberg, Dawid 405 Jabłoń, Aron 87, 125 Hochberg, Szlama/Szlome 80, 117, 149 Jabłoń, Bronka 170 Hochenau, Hochmann von 10 Jabłoń, Chaim Szlome 28 Hoef, Fritz 4, 192, 215, 216, 217, Jabłoń, Chil 60 298, 310, 345, 347, 353, 415, 416 Jabłoń, Dawid 85 Hok, Piotr 96 Jabłoń, Jakow 41 Hoppe 184 Jabłoń, Jankiel 117 Hora, Marcin 177 Jabłoń, Jehiel 56 Hryniewicz, Beata 171 Jabłoń, Josek 153 Huberman, Abraham 116 Jabłoń, Kalman 21 Huberman, Bunem 135 Jabłoń, Szymon 84

320 INDEXES

Jabłoń-Zonszajn, Cypora 173, 174, Jom-Tow (Yomtov Herman), Helen 4, 175, 178, 181, 191, 192, 299, 406 245, 345, 347, 353, 388, 389, Jabłoń-Zonszajn, Rachela (Mari- Jom-Tow, Dawid 121, 172, 389 anna Tymińska) 174, 192 Jontef, Gitla 298 Jabłoniowa 170 Jon-Tow, Israel 110 Jabotinsky, Vladimir 74, 111, 121, 122 Jon-Tow, Jakow 123 Jadło 208 Jon-Tow, Jankiel 124, 125 Jadowski 208 Jon-Tow, Mosze 83, 111 Jafe, Mordechaj 58 Jon-Tow, Mozes 75 Jakow, son of Icchak 13 Josek, family 172 Jakóbowski 208 Josel 202 Jakub/Jakób 4 Josel, “the Louse” 33 Jakubowicz, Berek/Berisz/ Josel, Icchak 27, 249, 250, 252, 257 Berysz 62, 135, 142 Joselewicz, Berek 8, 22, 92, 103, 164, Jakubowicz, Towia-Josef 86 195, 202, 212, 270, 272, 415, 425, 433 Jancie, son of Lajbisz 89 Jóźwik, Jan 157 Janerbaum, Matys 272 Jubiler 208, 209 Janklowicz 208, 209 Judenglauben, Moszko 78, 150 John Paul II, Pope [Jan Paweł II] 1, 5 Judkowic 208 (Janowski) Janower, Gad Jungerman 208 Abramam ben 10 Jurzyk, brothers 168 Jarząb, Ludwik 170 Jasnagóra 208 Kacpan, Josef 84, 121 Jasnagwiazda 208, 209 Kadysz 208 Jawerbaum 208 Kadysz, Abraham 35, 95 Jedwab 208 Kadysz, Moszko 148, 152 Jedwab, Dawid 129 Kafebaum, Ita 212 Jedwab, Jankiel 55 Kafowicz 208 Jedwab, Moszko 55 Kagan 115 Jehudi Jakub Icchak from Przysucha 19 Kagan, Tojwele 30 Jeleń, F. 81 Kahan 208 Jeleń, Szalom 81, 142 Kahan, Aaron 230, 239 Jeremiah 56 Kahan, Abraham Hersz/Herszke 230, Jerzmowski 208, 209 235, 241, 242, 268, 269 Jerzymowski, Icko Abram 210 Kahan (Safran), Anna/Chana 56, Jędrzejewicz, Jacek 191, 300 68, 230, 235, 239, 267, 268, 269, 301, 309, 384 Jociuk, Abram 93 Kahan, Rabbi Aleksander Zusja 19 Jomtow/Jontow/Jom-Tow/Jon-Tow 3 Kahan, B. 21 Jom-Tow Tenenbaum, Ida 124, 132, 172, 183, 243, 245, 310, 388 Kahan, Bracha/Bruchele (Beatrice Stolovy) 4, 230, 235, 239, 267, 268, 269, 309, 235, 239, 345, 347, 384

321 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Kahan, Chaim Lejb 230, 239, 240 Karski, Jan 180 Kahan, Necha 240 Karsz 208 Kahan, Rojza (Róża née Lubelska) 230, Karsz, Gedale 150 233, 241, 242, 267 Kaselbrener, Ela (Aleksander Kahan, Sara 230 Szczepański) 178, 192 Kalinowski, Zbigniew 157 Kaspi, Isaac 3, 23, 24, 39, 40, 52, 53, Kalisz, Moszko 153 54, 103, 130, 145, 146, 207, 306, 307 Kalman, son of Mosze 13 Kav(w)e, Hercel 3, 159, 167, Ka(e)lmanowicz, Mosze/Moszko 35, 36 174, 190, 191, 197, 298 Kałuszyner, Henoch Sztajberg 107 Kawa, Chaim 90 Kamar 208 Kawa, Etka 254 Kamienica, I. 82 Kawa, Kielman 150 Kamienne, Galman 21 Kawa, Szymon 88 Kamienny 208, 209 Kawa, Zilkie 37 Kamienny, Chaim Dawid 79, 119 Kawe 208 Kamień 208 Kawecki 208, 209 Kamieński, Abraham 32 Kawecki, Mosze 169 Kami(e)ński, Szlomo/Szlama/ Kawecki, Ela 148 Szlema 80, 120 Kazimierczak-Gruszka, Helena 171 Kamiński 115, 208 Kejzman 208 Kamiński, Abraham 21 Kelmanowicz 208 Kamiński, Alter 87, 124 Kelmenzon, Mosze 21 Kanarek 208 Kemon, A. 143 Kania 208 Kenigsberg 208 Kant 208 Kernisz, Dr. Józef 193 Kantor, Ruwem 19 Keselbrener 395 Kantor, Sander 107, 135 Kewin, Rachmil 135 Kantorowicz, Lola 109 Kieszkowski, E. 125 Kapcan, Pejsach 90, 117 Kiliński, Jan 61, 81, 119, 122, Kapelusznik 208, 209 124, 141, 150, 163, 168, 170, Kapłan 208, 209 261, 273, 275, 360, 378, 392 Kapłan, Dawid Szymon 89 Kim(m)el, Abram 142, 153 Kapłan, Jankiel 150 Kipnis, U. 58 Kapłan, Leon 185 Kirszenbojm, Mosze Mordechaj 107 Kapłański 110 Kisielewski, Chaim 84, 119 Kapura 208 *Kisielińska, Estera 188 Karpin, G. M. 82 Kisieliński, Chaim 148, 149 Karpiński, Emil Jan (Emanuel Klain, Moszko 150 Alberg) 162, 167, 189, 190, Kleinlener, Izrael Meir 142 191, 192, 301, 392 Kleinrerer, Abram 80 Karpiński, family 171 Klei(j)nlerer, Sara 110, 188

322 INDEXES

Kleinlerer, Srul-Meir 86 Korona 208, 209 Kleinwechsler, Dr. 141 Korzenicki, Motl 36, 37 Kleist, von 43 Korzeniewski, Bohdan 62, 67, 69 Klejman 168 Kosieradzki, Antoni 169 Kliman 60 Koszer, Ala 109 Klusek, Zejwele 71 Kotarbiński, Miłosz 247, 248 Kniaziński, Wiesław 157 Kotowski, Chil 150 Kochan, Izabela 101, 302 Kotuński 208 Kochanowski, Jan 30, 68, 86, Kowal 208 118, 163, 164, 212, 273, 275 Kowalska, Maria 171 Koć, Lucjan, pseudonym Kowalski, Janusz 171 “Jarząbek” [Hazel Grouse] 168, Kowalski, Witold 171, 298 190, 191, 298, 299 Kowieski, Gerszon 96 Kogan, Tobiasz 28 Kozerowska, Małgorzata 39 Kogen 208 Koziel, Teodor 157 Kogut, Dawid 150 Kozienicki 208 Kohen, Abraham Dawidowicz 18 Kozienicki, Naful 60 Komar, Perec 37 Koziorowski, S. 7, 22 Komar, shoemaker 265, 266 Kramarz 55 Kon 208 Kramarz, Beniamin 94, 119, *Kon, Rachela 188 136, 141, 148, 150 Kondracka, Zofa 157 Kramarz, Ch. 194 Kondraciuk, Bronisław 157 *Kramarz, Chana 187 Konewka 208, 209 *Kramarz, Gitel 187 Koniak, Genowefa 169 Kramarz, Doba 86 Konopny 88, 208, 209 Kramarz, Jakub 168 Konopny, Dawid 87, 124 Kramarz, T. 125 Konopny, Józef 88 Kramarz, Tadeusz 129 Koński 208 Krasuski, Stanisław 64 Koński, Juda 405 Krawczyk, Irena 298 Kopówka, Edward ix, 189, 230, Krawczyk, Mieczysława 196 249, 263, 265, 301, 303 Krawiec, Abram 150 Koppe 186 Krawiec, Gieniek 172 Kopyść, Karol 210 Krawiec, Israel 307, 308 Kopytowski 208 Krawiec, Lejba 168 Kordaczuk, Sławomir 434 Krawiec, Srul 184 Kornblum, Icchak Gad 250 Krawiec, Szmul 172 Kornicka, Hanka 169 Kreischef 59, 60 *Kornicka, Mrs 188 Kret, Apolonia (Sister Bene- Kornicki 208 dykta) 221, 222, 223 Kornicki, Abraham Josel 80 Kriukov, General V. 159

323 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Kruczowa, Sara 171 Lebengilk 208 Krusman 109 Lebensglik, Josek 60 Krüger 181 *Lederhendler, Jenta 187 Krygierowa, Dorka 170 Lederman, Ber 84, 121 Krzeski, Adam 299 Leibkowicz, Miodownik Mendel 115 Krzysztof, Mrs. 13 Leiter R. 161 Księgarz, Mosze 81 Leja 239 Księżopolski, Father Józef 155 Lejban, Nuta 99 Księżopolski, Kazimierz 157 Lejbman, Dawid 148 Kubalska, Regina 170, 171 Lejbman, Jankiel 148 Kubik, Grzegorz 33 Lejbowicz 208 Kucharski, Dawid 62 Lejzor 139, 140 Kulicki, Icko 62 Lejzorowicz 76 Kunin, Dawid 28 Lenin 95, 96 Kuperant, Dawid 93, 94 Leńska-Barszcz, Paja 28 Kuperszmit, Nafali 135 Lerner, Jakow 37 Kupfersztein, Artur 194 Lerner, Róża 37 Kusakov 31 Leszczyński, Josef 110 Kuszer, Froim 93 Leśniczy 208 Kuszlian 111 Levite, Oszer 35 Kwiatek, A. 55 Lew 208 Kwiatkowski, Bolesław 157 Lew, Lejbko 210 Lew, Moszko 210 Lajbisz 89 Lew, Symcha 194 Lajbman, Jakub Icchak 94, 136 Lew, Szapsia 210 Laksfsz 208 Lewandowski, Józef 64 Lam 127 Lewandowski, Karol, pseudonym Landau 75 “Miner” 159 Landau, Estera Rosa 179, 187, 212 Lewandowski, Walenty 20 Landau, Józef 161, 163 Lewartowska, Fajga 82 Landau, Mordechaj Meir/ Lewartowski, Kiwa 55, 61 Majer 55, 110, 115, 116 Lewi, Jacek 129 Landau, Moszko 61 Lewin 141, 180, 208, 209, 395, 434 Landsman, Szmul 119 Lewin, doctor 127 Langer, Jankiel 36 Lewin, Abram 28 Langier, Pinkus 60 Lewin, Anna, née Botwińska 259, 261 Las 208 Lewin, Andzia 170 Laska 208 Lewin, Brucha 86 Lasman, Noach 165, 166, 178, 182, 190, Lewin, Gecel 210 191, 192, 199, 202, 301, 308, 309 Lewin, Ischai 260 Laufman 208

324 INDEXES

Lewin, Jakub/Kuba (Jan Litmanowicz 208 Myrcha) 180, 259, 260 Litwak, dentist 184 Lewin, Julian 259, 260, 261 Liuk, Hanna 207 Lewin, Małka 84, 121 Liwerand, Uszer 72 Lewin, Marysia 259, 261 Liwerant 43, 167, 208 Lewin, Mosze Chaim 107 Liwerant, Beniamin 21 Lewin, Rena 259 Liwerant, Boim 120 Lewin, Srul 2 Liwerant, Herszel 30 *Lewin-Ajzensztadt, Mrs. 187 Liwerant, Izrael Ber 21 Lewinowie, family 180 Liwerant, Izrael Dow 89 Lewit 208 Liwerant, Jakób/Jakow 30, 60 Lewita 208 Liwerant, Jankiel 60 Lias, Moszko/Mosze 28, 30 Liwerant, Jehuda 30, 84, 121 Liberand, Majer 28 Liwerant, Mendel 29, 60 Liberman 61 Liwerant, Oszer/Uszer 116, 140, 141, 143 Liberman, Berko 210 Liwerant, Srul 123 Liberman, Chil 150 Loebel, Dr. Henryk 98, 127, 128, Liberman, Jakow Chaim 43, 207 129, 161, 162, 164, 165, 167, Liberman, L. 143 170, 172, 179, 186, 388 Libfrajd 208 *Loebel, Mrs., Dr. Loebel’s wife 186 Lib(h)aber, Ela 272 Loebel, Witold 172 Li(e)bhaber, Chana 43, 207 Long, Kiwa, pseudonym 30 Lichtenberg 208 Longer, Pinkus 93 Lichtenfacht, Ch. D. 21 Lonka 208 Lichtenpacht, Szyja 61, 151 Lorkiewicz, Jerzy 157 Liebknecht, Karl 95 Lubelczyk 208 Liessin, Abraham (Abraham Lubelska (Kahan), Rojza/Roj- Valt) 232, 267 zele 230, 233, 234, 241, 267 Limanowski, Bolesław 182 Lubelska, Matl 233, 234, 241, 267, 384 Linka 208 Lubelski 208 Lipecki 208 Lubelski, Berek/Berko 55, 152 Lipiec 208 Lubelski, I. M. 21 Lipiec, Icchak 115 Lubelski, Szamaj 242 Lipman, doctor 122 Lublinerman, Jehaskiel 93 Lipowicz, Jojne 150 Lublinerman, Mejer 96 Lipszyc 210 Lustgarten, Gecel 95 Lipszyc, Baruch Mordechaj 19, 255 Luxemburg, (Rosa) 95 Lipszyc, Judka/Jehuda 21, 43, 207 Lis 208, 209 Łagowski 208 Listek, J. 141 Ławecki 208 Litak, Stanisław 7, 22 Ławnicki 208

325 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Łazarska, Maria 21, 43 Markusfeld 208 Łazowski 208 Martyniuk, Zofa, née Łęczycki 208 Michalik 163, 190, 301 Łosicki 208 Masło 208, 209 Ługowski, Lucjan, pseudonym Mastbaum 141 “Luty” [February or Fierce] 159 Mastbaum, Estera 30 Mastbaum, Joel 35 Macielińska, Ita Miriam 41 Mastbaum, Judel “Smo- Macieliński, Dawid/Dow 41, 207 luch” 30, 35, 36, 40 Madl 127 Masza, Heniek’s sister 166 Madrach, police chief 250, 252, 270 Matysowicz 208, 209 Maisky, Ivan 104 Mąciarz 208 Majerczak, Dr. Wiktor 35, 40, 303 Mączny 208 Majorowicz 208 Medem, Włodzimierz 113 Mak 208 Meisels, Berisz 252, 270, 303 Makaruk, Władysław 168 Meisels, Rabbi 201 Makobodski 208 Meisels, Rabbi Duberisz 19 Makówka 208 Meisels, Rabbi Israel 19, Malec, Mariusz 98 250, 251, 269, 270 Malin 208 Meir, Rabbi 9 Malin, Nechemja 128 Mejer, Chaim 168 Malin(ówna), Regina 130 Mejer, Srul 184 Malin, Z. N. 135 Mejer, Szalim 273 Malinowska, Danusia 171 Mejer, Szyja 123 Mały, Icie 37 Mendel from Kock 251 Momszanow, Dawid 252 Mendel, Moszko Szymon 119 Mandelcwajg, 208 Mendelson 208 Mandelec, Mandel 273 Mendelssohn, Moses 20 Mandelbaum 208 Melber, J. 98 Mandelbaum, Jankiel 82 Melikow, Eugeniusz 263, 264, 265 Mandelbaum, Joskiel 272 Merchenlein 55 Mandelbaum, Mendel 87 Michalak, Jan 192, 299 Mandelman, Mosze/Moszko 56, Michalewski, sergeant major 33 58, 59, 68, 91, 92, 108, 113, Michał 236, 237, 238 116, 130, 142, 145, 146, 148 Michasiuk, Beata 197 Manis 254, 255 Michelson 20 Manna 208, 209 Miedziany 208 Marchewka 208, 209 Miedziński, Mosze 169 Marecki, Aharon 135 Mieszyński, Władysław 298 Marki, A. 127 Międzyrzecka, Maria 389, 390, 393 Markisz, Perec 91 Międzyrzecka, Leja 62

326 INDEXES

Międzyrzecka, Sura 387 Mokobodzki, Mendel 96 Międzyrzecki 55, 208 Molko, Mordechaj 11 Międzyrzecki, Aaron Zelig 387 Molotov, Vyacheslav 138 Międzyrzecki, Dawid Icchak, Reb 108 Monis 19 Międzyrzecki, Josek 35 Mordkowicz 208 Międzyrzecki, Kuba 390 Mordski 208 Międzyrzecki, Mojżesz/Mosze 78, 123 Morduchowic, Gitel 143 Międzyrzecki, Mozes 388 Morgenstejn 208 Mikołaj, clergyman 7 Morgens(z)tern, Dawid 75, Milberg, Abraham Dawid 272 110, 119, 122, 273 Milczak, Abraham 207 Morgenstern, Icchak Zelig 85, 142 Miler 208 Morgenstern, Menachem 123 Milgram, Dawid 262 Morgensztern 86, 109, 208 Milgram, Icchak 41 Morgensztern, Baruch Mordechaj 41 Milgram, Wolf 88 Morgensztern, Ela 273 Milgrom 208 Morgensztern, F. 194 Miller, brothers 169 Mosiążnik 208 Miller, Mordechaj Josef 43, 207 Moskwiak, Maria 192 Milsztajn, Ch. 143 Moszański, Gabriel 298 Miły 208 Moszkowicz 208 Minc 141, 208 Mozes, Bronia 80 Minc, Berl 117 Mrożnicki 208 Minc, Matitiahu 117 Mróz 208 Minel, S. B., cantor 26 Murawa 208 Minkowski, Maurycy 47, 51 Murawa, Abram 120 Minz, S. B. 31 Musaratov 43 Miodownik, Icko 87 Muszkatblit, Master of Arts 77 Miodownik, Mendel 115, 272 Muszyc, guard 33 Miodownik, Mozes 61 Mydlarz 208 Miriam 169 Myrcha, Jan (Jakub Lewin) 261 Mirkowski, brothers 9 Myrcha, Zofa 157 Miska 208 Mitte 183 Nachman, Rabbi 24, 302 Mitura, Bogusław xii, 379, 380 Nadworny 208 Mlaszen 111 Najbelt 13 Młynarz 208 Napoleon 247 Mocny 208 Narutowicz (Gabriel) 63 Mocny, Gdale 119 Naterman, Benjamin 61 Moder 164 Nauczyciel 208, 209 Modnykamień, Mejer 62 Nauczyciel, Alter 93, 94, 147, 149, 152 Moses the Law-Giver 35 Nejman 208

327 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Nejman, Arie Lejb 171, 194 Ochnik, Julian 157 Nelkenbaum 208 Ofgang, Herszek 153 Nelkenbaum, D. 88 Ogińska, Princess Aleksanda 8, 12, Nelkienbojm 167 13, 206, 227, 304, 377 Nelkienbojm, Aron/Aharon 81, 142 Ogiński, Michał Kazimierz 206 Nelkienbojm, Oszer-Mosze 135 Ogórek 208, 209 Nengolberg, Rozalia 151 Ogórkowedrzewo 208, 209 Nerkowagóra 208 Ogrodnik 208, 209 Neugoldberg, Lija 212 Okuń, Josef 111 Neugoliberg, N. 55 Oleśnicki, Bishop Zbigniew 7 Nicholas the Wonderworker 44 Olszakowska-Glazer, Zofa 191, 192, 193 Nicolaus, Kurt 186 Olszakowski 259 Niebieskafarba 208 Ołdakowski, Jan, pseudonym Niebieski 208, 209 “Mętniak” [Muddler] 159 Niebieskikamień 208, 209 Openhajm, Wolf 21 Niemieckafarba 208 Opolski 208 Niemojewski, Andrzej 200 Orensztein, Fajwel 119 Niewczyński 208, 209 Orensztejn 208 Niewiadomski, Gedali 160, 189 Orkan, Władyslaw 199 Nisem, Meir 19 Orlański, Motl 165 Nisenbaum, Gdala 150 Orlean, Jehuda Lajba 142 Nisenholc 208 Orlicki, Moszek 153 Niski 208, 209 Orłowski, W. 135 Niwka 208 Orłowski, Welwel 107 Nobel, Alfred 113 Orzech 208 Nojfelt from Nowy Dwór 82 Orzech, Dawid 80 Nojmark, Dawid 58, 93, 108 Orzechowicz 208 Norman 208 Orzeł 26, 194, 208, 252, 253 Nowack 208 Orzeł, Cypa 171 Nowacki 264 Orzeł, Fela 127 Nuchymowicz 208 Orzeł, Juda 21 Nusbaum 208, 252 Orzeł, Uszer/Oszer 72, 75, 124, 125, 135 Nusbaum, family 19 Orzeszkowa, Eliza 163, 199 Nusbaum, Mojżesz 8 Osina 208 Nusbaum, S. 194 Osina, Eli 267 Nusbaum, Szmerl 86 Osiński 208 Nusbaum, Szmul 129 Osiński, Bogdan 171, 191, 299 Nusynowicz 208 Osiński, Czesław 298 Nutkowic 208 Ospały 208 Ostrowski, Piotr 157 Obersztejn, Jakub 74 Oszer/Uszer 4

328 INDEXES

Pancerowa, Renia 4, 190, 298, 347 Popiołek, Jankiel 150 Papliński, Jerzy 157 Popowska, Chana 136 Parnas 170 Popowski, Fiszel 73, 75, 111, 135 Pasawski 141 Popowski, Jojna 273 Pasemnik, Ksawery 172 Potocki, Captain 53 Pasowski, Dawid 83, 110 Potocki, Pantaleon 17 Pasowski, Lewi 110 Prądzyński, General Ignacy 16 Pasternak, Josef 123 Protopopov, police chief 53 Pat, J. 119 Prus (Bolesław) 98, 198, 199, 213, 374 Pawłowski, Grzegorz 3, 5 Pryłucki, Noach 47, 91, 103, 110, 153 Pechranc 99 Pryzant, Szloma 119 Perec, Icchak Lejb 47, 81, 90, 110, 113 Przeździecki 180 Perelman 194 Puria, “soda water” 136 Perelman, Oszer 109 Pszenica, Lieutenant 194 Perle, Efraim 143 Pułaski, Kazimierz 15, 33, 41, Perycz, Jan 157, 170 163, 16, 194, 270, 273 Perycz, Tadeusz 157, 170 Perych, Zbigniew 157, 170 Rabic, Perec 143 Pfau, Helena 164, 187 Rabinowicz, Estera 44 Pfoch, Hubert 4, 178, 217, 218, Rabinowicz, Pua 127 219, 345, 347, 353, 419, 420 *Rabinowicz, Sara 187 Piechotka (Faktor), Barbara 221, 223 Rachela 160, 191, 239 Piekar, Jakow 122 Radak, Fania 108 *Piekarz, Chana 187 Radoszyńska, Ita 171 Piekarz, Franka 180 *Radoszyńska-Nojman, Bracha 188 Piekarz, Jankiel 180 Radzyńska, Hela 390 Piekarz, Josel 255, 258 Radzyński, Mendel 35, 36 Piekarz, Srul 144 Rafał 208 Pietrzak, Marian 265, 266 Rafał, Abraham 43, 207 Pietuchow [Petukhov] 44, 53 Rafał, Izaak 184 Pięknedrzewo, Moszko 210 Rafał, Szymon 123, 150 Piłsudski, Józef 40, 65, 67, 74, 76, Rajze, Chaim/Henryk 188, 95, 122, 138, 248, 265, 304 194, 196, 298, 307 Plichter, N. 99 Rajzla 236, 237, 238 Pliszka, Zbigniew, pseudonym Rajzman 208 “Wrak” [Wreck] 159 Rak 208, 209 Podolska, Joanna 39 Rak, Szmul 84 Pola 117 Rak, Szulim 150 Polakiewicz, H., Master of Arts 77 Rakowski 208 Poniatowski, King Stanisław Rambam 19 August 12, 13 Rapoport, Miss. 130

329 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Rappaport 196, 424 Rotfarb, Abram 88, 148 Ratajewicz, Wolf 97 Rotgold, Icko 61 Ratajski, engineer 197 Rotsztajn, Szaul 143 Ratyniewicz, Abraham/Abram 107, 273 Rotsztejn, Sura 150 Ratyniewicz, Estera 360 Rotwajn, Lejb 81 Ratyniewicz, Jankiel 28, 30 Rowald, Moszek 129 Ratyniewicz, Szraga 207 Rowek 208 Rawicz (Władysław) 7, 36 Rowicki, Abram 121 Reckmann, Richard 166, 184 Rozen 208 Reich, Leon 73, 76 Rozen, Ball 44 Reichner-Wassermanowa, Estera 213 Rozen, General Grigory 16 Reise, Henryk 5 Rozen, Jehoszua 44, 207 Rejch, Szlema/Szlom 143 Rozen, Nusym 150 Rejman, Berł 61 Rozen, Pesach 81 Reuven, Joheskel 12 Rozenbaum 57, 208 Ribbentrop, Joachim von 156 Rozenbaum, Borach 273 Richter, Izrael 21 Rozenbaum, Dawid 121 Ridel, Szymon 135 Rozenberg 208, 209 Ridel, Manisz 107 Rozenberg, Dawid 125 Robak 208 Rozenberg, Fajwel 150 Roczin, Szalom 140 Rozenberg, Iser 82 Rodak, Jakub 58 Rozenberg, Srul 74 Rodzącedrzewo 208, 209 Rozenblat 143 Rogowicz 208 Rozenblit 208 Rogowykamień 208 Rozenblum, Srul 88 Romanowicz 43 Rozencwajg, Meir Jona 21 Romański 31, 261 Rozenfeld 208 Romińska 172 Rozengarten 208, 273 Rosen 43 Rozengarten, Hersz 125 Rosen, Abram Judel 61 Rozengarten, Icchak 134 Rosen, Icko 60 Rozengarten, Icko 87 Rosenbaum 55 Rozengarten, Szyja 87 Rosenblat, Ch. 143 Rozengarten, Szymon 141 Rosenblum (Różany Kwiat Rozenwaser 208 [Rose Flower]) 63 Rozenwaser, Mejr 37 Rosjan, Abisz 150 Rozenzumem/n, Josef/Józef 56, Rossenberg 208 94, 108, 117, 125, 135, 136 Rotbaum, Abraham 213 Rozenzumen, Zamwel 80, 120, 141 Rotbejn, Mojsze/Mosze 117, 161, 180 Rozental, doctor 21 Rotenberg, Binem 55, 87, 124 Rozowski, S. 385 Rotfarb, Ida 62 Różowagóra 208, 209

330 INDEXES

Różowykwiat 208 Rzetelny, Srul 272 Rubin, Josef 161 Rubin, Orsze 142 Shabetai, Tsevi 23 Rubinkowy 208 Sack, John 199, 305 Rubinowicz, Dwojra Perla 86 Sadowski, Bolesław 366, 370, Rubinstein 180 374, 375, 376, 377 Rubinstein, Dawid 124 Safrsztejn 209 Rubinstein, Nachan 61 Safran (Kahan), Anne (Anna/ Rubinstein, P. 55 Chana) 56, 68, 230, 235, 239, Rubinsztajn, Jakow Zelman 19 267, 268, 269, 301, 309, 384 Rubinsztajn, Motys 85 Salamander 209 Rubinsztajn, Note 21 Salka, Franciszek 157 Rubinsztejn 208 Sarnacki, Srul 149 Rubinsztejn, Hersz 119 Sarnacki, Szmul 149 Rubinsztejn, H. 143 Sarnowski, Icek 55 Rybkowska, Chana 136 (Sartre), Jean-Paul 14 Ruchla, Rafał 95 Sawicki 32, 41 Rusiński, Władysław 152, 154, 305 Sawicki, Anastazy 41 Ryba 208 Schefner 185 Rybak 208 Schleicher/Szleicher, Dr. Maksy- Rybak, Abram 99 milian 72, 73, 75, 98, Rybak, Judko 150 125, 126, 127, 135 *Rybak, Perla 188 Schleicher’s wife 127 Rychter 208 Schultz, SS-Oberstumführer 173 Rychter, Jankiel 35 Sciepuro 262 Rychter, Mendel 33 Seber, Icie 34 Rydel 208 Seber, Szmilke 34 Rydel, Izaak 123 Segal 209 Rydel, J. 56 Sektor 209 Rydel, M. 55 Sender 149 Rydel, Michał 151 Senderowicz 209 Rydel, Moszko 273 Serbaj, Chaim 35 Rydel, Munysz 125 Sercha 209 Rynecki 208 Sforim, Mendele Mojcher 114 Rynecki, tailor 245, 246, 247 Shedever, police chief 31, 32, 33 Rynecki, Mojsiełe/Maurycy 245, Sheinfeld, Ilan 7, 309 246, 247, 269 Siedlecki, Daniel 7 Rytel, family 171 Siedlecki, Stanisław 7, 8 Ryza 208 Siedlecki/Siedlecer, Zisie 18, 19 Ryza, Chaja 151 Siekierzyński 171 Rzetelny 208 Siemiatycki, Tuwie 384

331 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Siemiatyczer, Szmuel Dawid 19 Sobczyk, Witold 23, 193, Sienicki, Aharon 109 196, 199, 298, 299 Sienkiewicz, Henryk 8, 33, 41, 79, Sobol 209 82, 86, 124, 143, 163, 164, 259, Sokołow, Nachum 71, 77 273, 275, 309, 271, 372, 432 Sokołowski 209 Sigismund [Zygmunt], King 8 Sokołowski, Chaim 150 Sikorski, Franciszek 178 Sokołowski, Czesław 163 Sikorski, General Władysław 59, Sokołowski, Moszko 153 67, 104, 163, 192, 299 Sokołowski, Uszer 122 Silny 209 Solarz 43, 209 Simes, Gołda Eta 31 Solarz, Meir 207 Singer, Isaac Bashevis 29, 39, 113, 305 Solarz, Sara 207 Skała, Izaak 122 Solarz, Szmul 44 Skariatin 32 Solnica, Estera 86 Skolimowski, Mateusz 8 Solnica, Mosze Eliahu 44 Skolimowski, Władysław 157 Solnicki, Awigador 21 Skorecka-Parnasowa, Rojza 213 Somla, Wiktor 168 Skórnik 209 Sonnschein 55 Skórzecki 209 Soroczkin, Zelman 136 Skrzynecki, General Jan 16 Sosnowicz, Jakub 195 Skrzyński, A. 71 Spektor, Estera 179, 188 Słodkiewicz, Janusz 176 Srebrnagóra 209 Słuszna 81 Srebrnik 141, 209 Słuszny 209 Srebrnik, Berko 87, 150 Słuszny, Abram/Abraham 31, Srebrnik, Berl 135 90, 93, 148, 152, 153 Srebrnik, Małka 82 Słuszny, Alter 21, 31 Srebrnik, Lejzor 120 Słuszny, Hersz 128, 129 Srebrnik, Małka 82 Słuszny, Herszel 84, 121 Srebrnykamień 209 Słuszny, Jakub Luzera 97 Srebrnykąt 209 Słuszny, Joel 135, 272 Stachowski, child 207 Słuszny, Josek/Józef/Josef 71, 80, Stachowski, Jehoszua 207 117, 120, 147, 149, 150, 152 Stalow, Icie 30 Słuszny, Meir, son of Abram 31 Stanisława, Sister 222 Słuszny, Meir, son of Alter 31 Stański, Boruch 144 Słuszny, Nachum 207 Stański, Lejb 88 Słuszny, S. 98 Starczewski, Mirosław 365 Słuszny, Szyja 97 Staręga, Antoni 210 Smoła 209 Staręga, Jan 210 Snice, Jankiel 20 Stasiak, Danuta 157 Stasiak, Natalia 157

332 INDEXES

Stayanov 43 Szafr 209 Stein, Al xii Szafan, Abram 273 Stein, Kazimierz 32, 359 Szajnberg, Jakow 37 Stein, Maurice xii Szajnberg, Sura 125 Stein, Dr. Maurycy 61 Szalita 111 Steinitz, Dz. 56 Szalom (Piotrkower), Rabbi Eli- Stępiński 31 azar 252, 253, 254 Stejnberg, Estera 151 Szamfarowski, Eugeniusz 168 Stolarski 120 Szampanier, M. 98 Stolovy (Semiatin), Alexander 231 Szapiro, Benjamin 84 Stolovy, Beatrice (Bracha Kahan) 4, Szapiro, Berko 147 230, 231, 235, 239, 267, 268, 269, Szapiro, Estera 51 309, 235, 239, 309, 345, 347, 384 Szapiro, Gedalia 21 Stolovy (Semiatin), Edith 231 Szapiro, Hersz-Mendel 90, 102 Stolovy, Izaak 231 Szapiro, Lejbko 60 Stołowy 43, 209 Szapiro, Minda 119 Stołowy, Maks Szlomo 30 Szapiro, Rabbi Meir 86 *Stołowy, Mrs. 187 Szapiro, Szlema 83 *Stołowy, Mrs., sister 187 Szczepański, Aleksander (Ela Ston, Bolesław 157 Kaselbrener) 192 Ston, Jan 157 Szczerański, Jakow 135, 136 Strusman, Baruch Lajbel 107 Szczerański, Jakub 86 Strzałka, Mejer 125 Szczupak 209 Strzyżewski, Piotr 15 Szczupak, Jakub 28 Stupnicki, Szulim Jankiel 58, 91 Szefan 55, 107 Suchatolski, Sz. 55 Szefan, Abram 61 Suchodolski, Ch. 143 Szejnberg, Lejbko 144 *Suchodolski, Mrs., wife Szenkman 209 of Nachman 188 Szewczyk, Zdzisław 171 Suchożebrski 209 Szklarz 209 Sukiennik 209 Szklarz, Berek 207 Sukiennik, Munysz 61, 272 Szklarz, Dow 207 Sukiennik, Sara 118 Szlechter, Gabriel 37 Sukniewicz 41 Szlechter, Jankiel 117 Sulej, Jan 298 Szlezinger, Bronisława 196 Sumarkov 43 Szlomo, Ben Josef (Szulim Sunderland, Stanisław 45, 53, 300 Tabacznik) 131 Symanowicz, Mirosław 197 Szmidt, Mozes 62 Szachtman 75 Szmielina/Trzmielina 3 Szaferman, Bronka 165, 187 Szmielina, Jankiel 210 Szaferman, Moszek 213 Szmuklarz 209

333 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Szmuklarz, Mosze 134 Śliwka, Mosze 135 Szmulowicz 209 Śliwkówna, Estera 151 Szmurło, Zenon 157 Śliwowska, Wiktoria 181, 193, 305 Szpielman 209 Śmieciuch, Paweł 1, 4, 105, 145, 249 Szpigielman, Jehoszua 30 Światły 209 Szpilfdel, A. 59 Świecący Kamień, Hanna 207 Szpilman, Eliahu 59 Świecącykamień 209 Szpryncak, Josef 37 Świrski, Bishop Ignacy 8, 33, 50, Szreder, Szmul Berek 207 68, 93, 103, 128, 161, 163, 179, Sztein, Maurycy 8, 22, 32 212, 224, 272, 273, 375, 407 Sztajnberg, Symcha 147 Sztejnberg, Hersz 61 Tabak 209 Sztejnburg, Sura 95 Tabakman 127, 149, 150, 209 Sztos, Josel 35 Tabakman(ówna), Hania/Hela 130 Szulżyk, guard 41 Tabakman, Izrael 36, 37, 40, 69, 80 Szumacher 209 Tabakman, Srul 60, 61 Szwarc 209 Tajblum, Mendel 43, 207 Szwarc, Dawid 32, 41 Tajblum, Motl 37 Szwarc, Dr. Szaul/Szol 164, 165, 186 Tajer 209 *Szwarc, Mrs., Dr. Szwarc’s wife 187 Tajgenbojm, Debora 207 Szwarc, Estera 213 Teigenbaum, Stanisław 61 Szwarc, H. 143 Tejblum 209 Szwarc, Szol 164, 165 Tejtelbaum, Niuta 170 Szwarcman, Meir 142 Tejtelblum 209 Szwec 63, 67 Tejwes 209 Szyfer, Lejb 62 *Temkin, Cesia 187 Szyfer, Mojżesz 144 Temkin, Mosze 43 Szyfer, Tobja 62 Tempeldyner, Szmul 169 Szyfer, Tonia 135 Tenenbaum 209 Szyper, Dr. 76 Tenenbaum, Chaja 125 Szymański, Kazimierz 151 Tenenbaum, Ela 148, 150 Szymański, Szmul 94 Tenenbaum, Hersz-Lejb 97 Szywak, Srul 273 Tenenbaum/Tenenbojm, Ścisłowska, Zofa 13, 23 Reb Icchak 107, 134 Ślaski, Władysław 156 Tenenbaum, J. 143 Śliwka 79, 80 Tenenbaum, Jom-Tow Ida 124, 132, Śliwka, Chaim 93 172, 183, 191, 193, 243, 245, 310, 388 Śliwka, Eliezer 107 Tenenbaum, Jakub/Jakób/ Śliwka, Froim 147 Jakow 58, 59, 60, 117, 141, 187 Śliwka, Herszel 107 Tenenbaum, Jankiel 117 Śliwka, Lejzor 55, 60 Tenenbaum, Mejer 118

334 INDEXES

Tenenbaum, Szloma 164, 187 Unger 209 Tenenbojm, Eliahu 135 Urbański 59 Tenenbojm, Hersz/Herszel 134 Urch 209 Tenenbojm, Jakow 92, 142 Urman 209 Tenenbojm, Lewi 111 Urwicz 209 Tenenbojm, Rojza 108 Uszer, Abram 150 Tęcza 209 Uterhaus 209 Ton, Abraham Ozajasz 73, 76 Tikhanovich/Tikhanovsky/ Valt, Abraham (Abraham Liessin) 267 Tikhonovsky, Colonel 42, Vesyolov 43 43, 44, 46, 48, 53 Virgalich 53 Toller, Ernat 118 Voikov 32 Tomkin, Jankiel 61 Topor 209 Wajberg, Zamwel 150 Towjowicz 209 Wajfeld 151 Tov ye 57 Wajman 72, 83 Treuhander 261 Wajnapel, Abram 97, 148, 152, 153 Trumpeldor, Captain Josef 121, 131 Wajnapel, J. 194 Trybucki, Berek 117 Wajngarten, Rabbi Cwi Hersz 19 Trzebucki, Haskiel 180 Wajnszelbaum 209 Trzmielina/Szmielina 3, 209, 210 Wajnszenker, Reb 254 Trzmielina, Uszer/Aszer 84, 121, 392 Wajnszenker, Róża 254 Tsoref, Rabbi Mordechai 12 Wajnsztejn 209 Tuchmacher 55 Wajnsztejn, Abram 148 Turban 209 Wajnsztejn, Lejb 125 Turin, Józef 128 Wajsman, Hersz-Abram 119 Turyn, J. 55 Wajsman, Szmul 62 Twardagóra 209 Wakierman, Szymon 123 Tykocki 209 Waksman 209 Tyliński 362 *Waksztajn, Sara 187 Tymińska, Marianna (Rachela Walberg 151 Jabłoń-Zonszajn) 192 Walicki, L. 149 Tzadik from Aleksandrów 108 Walter 185 Warszawski, Jakub 119 Uberman 209 Warszmitel, Michel 120 Uberman, Jankl 62 Wasercug 177 Ubogi 209 Wasserman 141, 143 Uczeń 209 Wasilewski, volksdeutsch 185 Uczony 209 Wasilewski, Józef “Wróbel” Ujrzanowski 209 [Sparrow] 41 Ulko, Czesław 181, 193 Wassercug, Abraham 213

335 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Waszelbojm, Sane 93 Włodawski 209 Wąsowski, Stanisław 7, 137, 145 Włodawski, Moszek 55 Wąsowski, Zbigniew 191, 199, 300 Woda 395 Weinberg 142 Woda, Jakub 389 Weinen 111 Woda, Jehuda 135 Weintraub, Icchak Nachum 21, 27, 32, Woda, Motel 119 39, 43, 45, 56, 61, 72, 78, 115, 117, 135, Wodnykamień 209 136, 161, 162, 183, 248, 249, 252, 254 Wolf, Hersz (Henryk Erlich) 104 Weintraub, Szlomo 37 Wolf, Meir 43, 45, 207 Weistman, Abraham 129 Wolman, Chaja 94 Wesoły 209 Wolnicki 209 Węgrowski 209 Wołonicki, Mojżesz 61 Wicha, Eliasz 28 Wołosz, Józef, pseudonym Wicha, Meir 29, 30 “Jog” [Yogi] 159 Widerschal (Budna), Agnieszka Wołowelski, Mojżesz 128 “Jadzia” 171, 224, 298, 306, 405 Wołowski, Mosze 117 Widerschal, Szymon 224 Worman, Szmuel 135 Wieling, Klemens 161 Woskowy 209 Wielki 209 Woszczerowicz, Jacek 63, 67 Wiernik 209 Woszczerowicz, Jacek’s father 63 Wierzchoń, Aurelia 171 Wólfowicz 209 Wierzejski 259, 261 Wrona 209 Wilk 209 Wróbel 209 Wilk, Szymka 183 Wurman, Szmul 125 Willenberg, Samuel 183, 193, 301 Wynograd 209 Winberg, Icchak 207 Wyrobnik 209 Winogron, 209 Wysocki, Mojżesz 263, 264 Winsztain, Szajdla 207 Wysoki 209 Winter, Antoni 3, 5, 22, Wysoki, Moszko 147 24, 146, 271, 304 Wysokiński, Karol 97 Wiszniepolski, Wowa 390 Wyszkowicz, Chaim 51 Wiśnia, Hersz 144 Wyszkowski 209 Wiśnia, Josek 60 Wiśnia, Kalman 21 “Yellow Stelmach” 32 Wiśnia, Leibko 172 Yeshayahu, Rabbi 11 Witkiewicz, Stanisław 199 Yomtov (Jom-Tow) Herman, Witos, Wincenty 62, 65, 69, 301 Helen xii, 245 Wizenfeld 77 Władysław IV, King 9 Zacharczuk, Ludwik 157 Włodarczyk, Jan 157 Zaderecki, Tomasz 99 Włodawska, Jenta 130 Zagan, Mosze 107

336 INDEXES

Zając 209, 395 Zielechowski 209 Zając, Izaak 153 Zieliński, Modest 36 Zając, Jakub 90 Zielonofarba 209 Zając, Josef 21 Zigielkwas, Abraham 56, 117 Zajączek, General Józef 19 Zilbersztajn, Abraham 37 Zajdencwajg, Chil Mejer 150 Zilbersztajn, Awremełe/Awremele 79, 80 Zakan, Mosze 135 Zindel/ Zindl, Reb Josef, Rabbi 51 Zakrzewski, Franciszek 157 Złotabroda 209 Zakrzewski, Piotr 157 Złotagóra 209 Zalcman 168, 209, 252 Złotawaga 209 Zalcman, Bracha 169 Złotowski, Israel 135 *Zalcman, Estera 187 Złotykamień 209 Zalcman, Henech 79 Złotypierścień, Josek 8 Zalcman, Lolka 172, 187 Zonsz[t]ajn 168 Zalcman, Meir/Mejer 79, 80 Zonszajn, “Awraml” from *Zalcman, Rachela (Ela) 187 Międzyrzec 142 Zalcman, Szulim 144 Zonszajn, Boruch 96 Zalcman, Miss. 130, 140 Zonszajn, Dawid 125 Zalcsztejn, Ciwia 130 Zonszajn, Jankiel 60, 144 Zalman, Estera 127 Zonszajn, Josef/Józef 59, 60, 80, 108, 109 Zamenhof, Dr. Ludwik (Espe- Zonszein, Gabriel 207 ranto) 123, 132 Zonszejn 209 Zamieczkowski, Icko 123 Zonszejn, Szyja 123 Zanwelewicz 209 Zręczny 209 Zaremba, Feliks 33 Zubrowel 81 Zawadka, Andrzej 171 Zubrowic, Szaul 56 Zawadka, Marianna 171 Zubrowicz, Cywia 108 Zawadzka, Irena 192, 193 Zubrowicz, Moszko/Moszek 51 Zawarczyński, Marian “Ziemowit” 192 Zubrowicz, Szulka 93 Zbuczyński 209 Zuck 209 Zchuchit, Z. 27, 39 Zulauf 224 Zdunek, Ksawery 168, 171 Zusman, Dawid 81, 82 Zebrowicz 209 Zybersztein, Jankiel 181 Zebrowicz, Mordko 117 Zybert 94 Zejman, Reb Nafali 255 Zygelbaum, Szlema, pseud- Zelikfelt, Z. 58 onym “Artur” 94 Zelikowicz, Jeszajahu 81, 82, 107 Zygielwaks, Abraham/Abram 31, 60 Zelikowicz, Szyja 82, 83 Zygielbojm 192 Zelkowicz, Szyja 118 Zylberberg 209 Zembrowicz, Berko 153 Zylberberg, Abram 80 Zibercwajg 252 Zylberfuden 209

337 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Zylberg, A. 99 Zysman, Mordko 85 Zylberman 209 Zysman, Chaim from Zylberman, Dr. Menasze 77 Knyszyn, Rabbi 83 Zylberman, Mojżesz 129 Zysmanowicz 209 Zylberstein, Izrael 197 Żebrak 209 Zylbersztajn, daughter 169 Żelaznagóra 209 Zylbersztajn, Chaskiel 272 Żelazny 209 Zylbersztajn, Szelim 169 Żelazowski, Tadeusz 167, 190 Zylbersztajn, Zofa 169 Żeromski, Stefan 199 Zylbersztejn 178 Żochowski, Aleksander 157 Zylbersztejn, Matys 61 Żółkiewski (Stanisław), Zynger 209 hetman 63, 155, 372 Zys 209 Zysman 209

Author’s Index of Jewish Terms

Agudath Israel (Union of Israel), i.e., Bible 15, 17, 23, 39, 81, 132 Agudah 2, 84, 85, 102, 142, 151, 277, Bima (podium) 17, 189 278, 279, 280, 281, 282, 294, 295 B’nai B’rith (Sons of the Covenant) Al Hamishmar (On Guard) 73, 296 Union of Jewish Humanitarian Aliyah—departure to Palestine 121 Associations 128, 162, 300 Aron Kodesh (place where Torah Borochov Jugend (Boro- scroll is kept) 17, 89, 342 chov’s Youths) 79 Ashkenazim 11, 12, 106 Bóżnica/Bożnica (prayer house) 145, 273 Baal Shem Tov (Man of Good Name) 18 Bóżniczka (small prayer Bar Kochba 114, 129, 132 house, shtibl) 145, 274 “Barencwajg’s Cheder” 103 Brit Hazohar (Organization of Revi- Beit Hamidrash (house of exegesis— sionist Zionists) 100, 296 place where matters important to Brit Trumpeldor 111, 121, 122, 131, 294 the community are decided) 17, 19, Brotherhood of Mishna Study [see 20, 24, 37, 39, 41, 87, 88, 89, 161, 254 Chevra Mishnayot] 17, 81 Beit Lohamei Hagetaot (Ghetto Fighters’ House) 2, 3, 212 Cantor 19 Beitar 74, 121, 122, 131 Central Jewish School Organi- Belfer (helper) 106 zation (CISZO) 109, 119

338 INDEXES

Challah (white bread made of that contained biblical com- wheat four [and egg, used spe- mentary) 89, 107, 253, 270 cifcally for the Sabbath meals— ed.]) 234, 253, 255, 256, 270 Haboger (Graduate) 143 Chassid (pious, devout) 17–20, Hachsharat Hayishuv (depart- 24, 35, 58, 71, 87, 108, 114, 116, ment for cooperation among 135, 140, 142, 182, 255, 270 landowners in Palestine) 73 Chassidism 17–19, 302, 305 Hamelitz (Te Advocate) 27, 39, 306 Cheder (HBR: room, chamber; Hanukkah, holiday of 54 religious primary school) 51, Hashomer Hatzair (Young Guard) 61, 82, 103, 106, 109, 110, 140 75, 79, 83, 84, 112, 120, 121 Cheshvan, month of [occurs Haskalah (Jewish Enlighten- in October—ed.] 11 ment) 20, 106, 140 Chevra Kadisha (Holy Society) 10, 134 Ha-Techiya (Rebirth) 37 Chevra Mishnayot 17 Hazomir (Zome) Musical Chulent, cholent, czoulent—a Jewish Society 56, 57, 68, 117, 240, 393; dish; very slowly cooked stew pre- a.k.a. Yiddishe Kunst 230 pared with kosher meat, beans Hebrew 3, 4, 5, 7, 37, 52, 53, 68, 72, 73, (ofen chick peas), onions, barley or 77, 83, 91, 101, 103, 106–111, 113, 114, millet; it sometimes also contains 116, 118, 121, 132, 136, 140, 143, 145, hard-boiled eggs, dumplings; eaten 190, 194, 202, 223, 230, 240, 301, 307, during the Shabbat holiday 239 308, 309, 310, 345, 394, 425, 428 Hechalutz (Pioneer) 79 Daat (Knowledge) 110 Hechalutz Hamerkaz (depart- Dos Yiddishe Volk 46 ment for the vocational and moral Dos Leben (Life) 48 preparation of candidates for Dos Noyes Vort (Te New Word) 141 settlement in Palestine) 73 Dos Vort (Te Word) 142 Hechalutz Hatzair (Young Pioneer— Dr. Esperanto (he who is hopeful) 132 Jewish Scouting Organization) 79, 83, 84, 112, 121, 123, 129, 131, 143 Eliezer 129 Histadrut Tenth Congress of the Elul, month of (the sixth lunar month Zionist Organization 72, 73, 119, 342 of the Hebrew calendar, usually Hitachdut—Zionist Labor starts some time in August) 113 Party 78, 101, 120 Eretz Israel (Land of Israel) 10 Holiday of Boothes, Sukkot, Feast Et Livnot (Time to Build) 73, 75, 100 of Tabernacles 161, 189, 235 Holiday of Spring (Lag BaOmer, lit- Folkists 58, 73, 90, 91, 92, 103, 109, erally, Tirty-Tird Day in the 110, 118, 135, 136, 142, 152, 296 Counting of the Omer) 111, 114, 118 Freiheit (Freedom) Cultural-Edu- Holocaust ix, 2, 3, 155, 186, cational Society 79, 119, 294 199, 224, 302, 306, 307, 345, Gdud (battalion) 121 424, 426, 427, 428, 430 Gemara (part of the Talmud

339 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Hoshana Rabbah (Great Hoshana) [the Kshishim (seniors) 122 seventh day of Sukkot—ed.] 189 Kvutza (group) 121 Hurvat Rabbi Yehudah he-Hasid 12 Ladino 113 Irgun Zvai Leumi (National Mili- Law of Moses 23 tary Organization) [a right- League of Jewish Cul- wing Zionist militia—ed.] 74 ture (Kultur Liga) 119 Iyar (April–May), month of 114 Lets (jester) 7 Litwak 20, 31, 38, 107, 108, 116 Jewish Folk Party 84, 90, 118, 142 Jewish League of People’s Education 118 Magid (speaker, preacher) 254, 255, 270 Judaism 3, 4, 18, 23, 39, 82, 85, 87, 98, Maskil (enlightened one) 20, 343 103, 112, 128, 140, 163, 192, 262, 305 Melamed (cheder teacher, teacher of Judenrat 161–168, 170, 175, 180, 182, 212 small children, called “rebbe” by Judische Ordnungdienst 162 his pupils; taught children in his own home) 106, 236, 267, 268 Kabbalah 23 Mikvah/mikveh [ritual Kahal (Jewish community council) 8, bathhouse—ed.] 11 12, 82, 94, 134, 145, 342 Mitnagdim (HBR: opponent) 17, 343 Katsef (butcher; trader in meat; Mizrach (HBR: East) 81 owner of a butcher shop) 269 Mohel (circumciser) 269 Keren Hayesod (Founda- Morgenstern (Sports Club) tion Fund) 78, 90 (Morning Star) 93 Keren Kayemeth LeIsrael (depart- ment of donations and contribu- Neo-assimilationists 97 tions for the support of all economic Nosei Hamita (Carriers of the Bed), and cultural work in Palestine, Society of Last Rites 134, 136 Land Purchases) 73, 78, 136, 343 Kfrim (lion cubs) 122 Organization of Orthodox Zion- Kibbutz Beit Lohamei Hagetaot (Ghetto ists “Mizrachi” 71, 81, 82, 83, Fighters’ House Kibbutz) 2 102, 119, 135, 136, 294, 296, 343 Kiddush 11 Orthodox (right-believing) 17, 26, Kirkut (Jewish cemetery) 5, 176, 177 27, 38, 42, 51, 58, 75, 76, 85, 87, 90, Kislev—ninth lunar month of the 101, 106, 107, 112, 139, 140, 142, 201, Hebrew calendar, counting from 206, 237, 250, 251, 262, 295, 306 Pesach, or the third from the Rosh Party of Independent Jews 97 Hashanah (New Year) holidays; Pentateuch of Moses 106, 107 starts at the end of November or the beginning of December; the holiday Perec School 90, 92, 118 of Hanukkah begins on the twenty- Pesach/Passover (Feast of Unleav- ffh day of the month 51, 53 ened Bread) 15, 53, 88, 103, Kombud 96 113, 114, 150, 237, 243 Komtsukunf 96 Pioneer 96 Pluga (company) 121

340 INDEXES

Poalei Zion [Labor Zionist Party] 37, Shedletser Wochenblat/ Shedletser 40, 58, 64, 69, 71, 72, 78, 79, 80, 81, 91, Vokhenblat (Siedlce Weekly) 3, 75, 92, 94, 96, 97, 109, 117, 129, 149, 343 78, 141, 144, 209, 299, 306, 308 Preacher 19, 254 Shedletser Vort (Siedlce Word) 143 Promised Land 87, 114, 132 Shedletser Zeitung (Siedlce Protection of Jewish Orphans 111, Newspaper) 143 122, 123, 309, 382 Shekel (membership sub- scription) 72, 383 Rabbanit 11 Sh’ma Yisrael (Hear, O Israel) 175 Rabbi 9, 13, 19, 107, 297 Shochet (ritual slaughterer) 268, 269 Rabbinical texts 107 Shomrim 121 Rabunu shel el (Oh my God) 238, 268 Simchatenu (Our Joy) 143 Reb, Rebbe (an honorifc form Star of David 56, 163 of address emphasizing a per- Sukkot, Feast of Tabernacles, Hol- son’s erudition, equivalent to iday of Booths—Sukkah—a lean- the American “Mr.”) 107 to built for the holiday of Sukkot, Rebbe (a.k.a. melamed) 268 also an arbor or wooden porch Rehovot (Streets), settlement 71 next to a prayer house serving to Rosh Hashanah (New Year, Holiday of celebrate this holiday; traditional the Horns) 53, 103, 113, 182, 340 dishes are eaten in it during the course of this holiday 161, 189, 235 Sabbatianism 10, 23 Synagogue (beit ha-knesset; Samson 129, 133 house of gathering) 3, 8, 10, Sanitardienst (Sanitary Service) 162 11, 12, 145, 273, 274, 342 Second Temple 10 Sefer Yetsirah (Book of Creation) 23 Talmud 9, 89, 99, 107, 145, Sefer ha-Zohar (Book of Radiance) 235, 241, 268, 270, 274 [classic of Kabbalah—ed.] 23 Talmud-Torah (Study of the Torah), Sephardim 11, 12, 113 school 20, 81, 89, 106–108, 229, 432 Shabbat 10, 11, 26, 34, 36, 43, 75, 112, Tarbut (Culture), school 75, 78, 115, 125, 234, 237, 239, 253, 254, 270 111, 118, 130, 143, 297, 343 Shabbat school 109 Tel Aviv (Mound of Spring) 71 Shavuot 114, 343 Tirty-Tird Day in the Counting Shed (devil) 7 of the Omer 114 Shedlets (Siedlce) 7 Tishri (September–October), Shedletser Leben (Siedlce Life) 141 month of 189, 193 Shedletser Nayes (Siedlce News) 143 Torah 17, 19, 51, 82, 89, 110, 140, 145, Shedletser Shtime (Siedlce Voice) 140 189, 241, 259, 261, 268, 274, 430, 434 Shedletser Trybune (Siedlce Torah scroll 17, 161, 261, 270 Tribune) 141 Tsukunf (Te Future) 79 Shedletser Tug (Siedlce Times) 143 Tsukunf (Te Future) Workers’ Shedletser Velt (Siedlce World) 143 Society 79, 93–96

341 THE JEWS IN SIEDLCE 1850–1945

Tzadik (righteous one) 18, 19, 35, Yeshiva (Yeshibot—Jewish religious 87, 108, 182, 255, 270, 343 university) 13, 102, 107, 108, 430 Tzeirei Tzion/Zion 72 Yiddish 3, 4, 36, 40, 47, 52, 58, 68, Tzofm (scouts) 122 79, 90, 91, 106, 108, 113, 114, 140, 144, 152, 200, 201, 230, Unity [Zjednoczenie] Aca- 240, 244, 248, 250, 307, 345 demic Society 97 Yiddishe Kunst (Jewish Art) Literary- Unzer Shedletser Nayes (Our Musical Society 2, 56, 58, 68, 75, Siedlce News) 143 79, 90, 93, 108, 109, 116, 117, 118, Unzer Shtime (Our Voice) 142 128, 130, 143, 161, 230, 307, 381 Unzer Veg (Our Path) 142 Yom Kippur (Day of Atonement, Judg- Unzer Yoyvel (Our Jubilee) 143 ment Day) 113, 160, 182, 189, 193, 237

Vortslen (Roots) 143 Zionist [noun] 108, 110, 112, 116, 117 Zionist [adjective] 106 Yad Vashem 2, 3, 171 Yarmulke 72, 235

Editor’s Glossary of Terms

Agudah—Te name of the Orthodox Chalutz (pl. Chalutzim)—pioneer, religious organization in Poland, specifcally, one of the youthful specifcally anti-Zionist avant-garde who trained them- Aron Kodesh—Holy Ark. An ele- selves for innovative agricul- vated alcove or cabinet on the tural settlement in Palestine wall of the synagogue in which Chassid—a member of the the Torah Scrolls are kept Chassidic movement Chassidism (also Hasidism)—a char- Beit [Ha-]Midrash—house of religious ismatic Jewish religious move- study, where religious Jews (particu- ment, founded by Israel Baal larly men) could gather at any time to Shem (1700–1760) and widespread study Talmud and other sacred texts in Poland, Ukraine, and other Bund—“Yiddishe Arbeter Bund” countries of Eastern Europe (Jewish Workers’ Organization)— Cheder—Traditional Jewish reli- the Jewish Social Democratic move- gious elementary school ment, which served a dual purpose Chevra Kadisha (Holy Society) as a vehicle of political radicalism —a volunteer society dedi- and Jewish national expression cated to the burial of the dead

342 INDEXES

Chevra Mishnayot—a society or Litwak—A Russian Jew, as opposed club devoted to the study of the to a native Polish Jew Mishnah, the concise law code (edited around 190–200), which is Maskil—a supporter of the Has- the basis of the Talmud = Broth- kalah (Jewish Enlightenment); erhood of Mishna Study a proponent of modern humanistic education among Jews Gemara—the principal part of the Matzah—Passover unleavened bread Talmud, consisting of dialec- Matzevah—gravestone, tomb- tical discussion of the laws of the stone, monument Mishna (legal code) and incor- porating biblical commentary Mitnagdim—Religious oppo- nents of Chassidism Hachsharah—training, specifcally Mizrachi—Te principal Orthodox vocational and agricultural training Zionist organization to prepare prospective immigrants for agricultural work in Palestine Okhrana—Russian secret police Haskalah—Jewish Enlightenment; spe- during the tsarist period cifcally, the movement to spread modern European scientifc and Poalei Zion—Workers of Zion, i.e., humanistic (hitherto strictly reli- Labor (Socialist) Zionists gious) education in the Jewish community to include modern Shavuot—Pentecost, Feast of Weeks, a secular subjects such as lan- holiday in late spring, counting 50 guages, literature, and sciences days from the beginning of Passover Hechalutz Hamerkaz—Central Pioneer Tarbut—“Culture.” Specifcally, a Histadrut—Zionist Workers’ Coop- movement to foster Hebrew-lan- erative (see http://en.wikipedia. guage culture among Polish Jews org/wiki/Histadrut) through dual-curriculum schools and other cultural activities Kahal—community; specifcally, Tzadik (pl. Tzadikim)—a Chas- the Jewish community of a town sidic rabbi; the charismatic leader or city as an ofcial institu- of a Chassidic congregation tion with its governing council Keren Kayemeth—the Perpetual Fund for fundraising and invest- ment in land in Palestine Keren Kayemeth LeIsrael —Jewish National Fund

343