Kartografia.Pdf

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Kartografia.Pdf INSTYTUT HISTORII NAUKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK ZESPÓŁ HISTORII KARTOGRAFII WOJEWÓDZKA I MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. ZBIGNIEWA HERBERTA W GORZOWIE WLKP. Gorzów Wlkp. 2009 Copyright ©: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. Redakcja: Edward Jaworski, Radosław Skrycki Korekta tekstu: Anna Sokółka, Danuta Zielińska Projekt okładki: Zbigniew Olchowik Opracowanie techniczne: Sebastian Wróblewski ISBN 978-83-928846-4-4 Wydawca: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. ul. Sikorskiego 107, 66-400 Gorzów Wlkp. tel. 095 727 70 71, fax 095 727 80 40 e-mail: [email protected] www.wimbp.gorzow.pl Druk: Sonar Sp. z o.o. ul. Kostrzyńska 89 66-400 Gorzów Wlkp. Materiały z konferencji naukowej Gorzów Wielkopolski, 26 listopada 2009 r. Spis treści Edward Jaworski Wstęp ..................................................................................................... 7 Małgorzata Barczyńska-Kowańdy Zbiory kartograficzne Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie Wielkopolskim .................................................................. 9 Jarosław Łuczyński Północne i północno-zachodnie pogranicze na szesnastowiecznych mapach Polski i jej sąsiadów ................................................................. 21 Bogusław Czechowicz GRÜNDLICH UND GENAU DURCHSUCHTER ODERSTROM... O mapie dorzecza Odry gruntowniej i dokładniej ................................. 51 Radosław Skrycki Personifikacje Odry w kartografii .......................................................... 61 Andrzej Konias Śląsk w kartografii fryderycjańskiej XVIII wieku ................................. 73 Kazimierz Kozica Śląsko-wielkopolski epizod graniczny w Dolinie Baryczy z XVIII w. na dawnych mapach Śląska z tego okresu ............................................. 91 Krzysztof Strzelecki Przestrzeń miasta Słupska w dawnej kartografii pruskiej ...................... 109 Krystyna Szykuła Historyczne aspekty zachodnich ziem dzisiejszej Polski na przykładzie wybranych kartografików w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu ............................................ 127 7 WSTĘP Przekazujemy Państwu materiały z konferencji naukowej Cartographia confinium. Zachodnie i północne ziemie Rzeczypospolitej w dawnej karto- grafii, która odbyła się w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. 26 listopada 2009 roku. Została ona zorganizowana pod patronatem Marszałka Województwa Lu- buskiego Marcina Jabłońskiego wspólnie z Instytutem Historii Polskiej Aka- demii Nauk – Zespołem Historii Kartografii w Warszawie. Jest to pierwsza tego typu konferencja naukowa zorganizowana na Zie- mi Lubuskiej. Odpowiada ona na zapotrzebowanie społeczeństwa w zakresie poznawania historii tych ziem. W wyniku decyzji, które zapadły w Jałcie i Poczdamie, Polska utraciła w 1945 roku Kresy Wschodnie, w zamian otrzymując dzisiejsze Ziemie Pół- nocne i Zachodnie. Kształtujące się na tych terenach w procesie przesiedleń, migracji i pro- cesów asymilacyjnych społeczeństwo stworzyło nową jakość. Po wejściu do Unii Europejskiej nastąpił powrót do tradycji i wartości kulturowych po- szczególnych grup narodowościowych i etnicznych. Wśród pokoleń Polaków urodzonych na tych ziemiach bardzo mocno zaznacza się poczucie przyna- leżności do tzw. „małej ojczyzny”, co przejawia się w dążeniu do poznawa- nia historii, kultury i obyczajów ludzi tu kiedyś mieszkających oraz tradycji, obyczajów i języków ludzi, których los historii „ rzucił” na Ziemie Zachodnie i Północne Polski. Z uwagi na fakt, iż Gorzów Wlkp. nie ma uczelni wyższej o profilu hu- manistycznym, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. gromadzi zbiory związane z historią i kulturą dawnej Nowej Marchii. Jednocześnie od 8 kwietnia 2003 roku prowadzimy wspólnie z partnera- mi niemieckimi i polskimi cykl wykładów i spotkań naukowych pod hasłem: Nowa Marchia ‒ prowincja zapomniana – wspólne korzenie, których celem jest ukazanie bez zakłamań i białych plam historii ziemi, na której przyszło nam żyć, uczyć się i pracować. 8 Do chwili obecnej zorganizowaliśmy 66 sesji oraz wydaliśmy 8 zeszytów naukowych z tych spotkań. Ponadto od 2006 roku nakładem naszej Biblioteki ukazały się 4 pozycje naukowe w serii Z dziejów Regionu Lubuskiego. Obok licznego księgozbioru i czasopism Wojewódzka i Miejska Biblio- teka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. posiada jeden z największych w Polsce, liczący 112 pozycji z XVI-XVIII wieku, zbiór karto- grafii dotyczący Nowej Marchii. 57 map i planów bitew zostało zakupionych ze środków finansowych przekazanych przez Prezydenta Miasta Tadeusza Jędrzejczaka, dzięki czemu do gorzowskiej książnicy trafił unikatowy w skali naszego kraju zbiór. Część tego zbioru prezentujemy na wystawie towarzy- szącej dzisiejszej konferencji. W swoich referatach autorzy na tle nowożytnej kartografii Europy Środ- kowej ukazują zjawiska i elementy prowadzonej polityki, ideologię i kierunki ekspansji naszych sąsiadów: Czech, Śląska, Niemiec, Brandenburgii, Pomorza i Prus względem Polski, jak również między sobą. W opracowaniach pokazane są również kierunki ekspansji poszczegól- nych dynastii, np.: Luksemburgów, Wettinów, Wittelsbachów, Hohenzoller- nów w kierunkach północ-południe i odwrotnie oraz zachód-wschód, dotyczy to również Polski i Litwy. Przedstawiono też rozwój kartografii przeznaczonej do celów wojskowych i to zarówno w kwestiach rysowania map, jak i planów twierdz oraz bitew (do celów strategicznych). W wielu referatach omówiono występujące elementy związane z per- sonifikacją rzek i ich dorzeczy oraz zastosowaną symbolikę państwową lub dynastyczną, np.: orły pruskie, elektorskie, polskie czy herby litewskie, czeskie, stosując różne, określone historycznie nazwy ziem oraz miast. Sądzę, iż przedstawione materiały wzbogacą naszą wiedzę o zmieniającej się historii Północnych i Zachodnich Ziem naszej Ojczyzny. Pragnę w tym miejscu serdecznie podziękować wszystkim autorom wy- stąpień i tekstów: Małgorzacie Barczyńskiej-Kowańdy, dr. Bogusławowi Cze- chowiczowi, prof. dr. hab. Andrzejowi Koniasowi, dr. Kazimierzowi Kozicy, dr. Jarosławowi Łuczyńskiemu, dr. Radosławowi Skryckiemu, Krzysztofowi Strzeleckiemu i Krystynie Szykule. Szczególne słowa uznania i podziękowania za wkład pracy w przygoto- wanie oraz prowadzenie konferencji należą się dr. Radosławowi Skryckiemu, który swoją wiedzą i zaangażowaniem znacząco przyczynił się do odbycia tej konferencji. Edward Jaworski Dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. Małgorzata Barczyńska-Kowańdy Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorzowie Wlkp. Zbiory kartograficzne Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wielkopolskim Historia zbiorów kartograficznych Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie Wlkp. sięga zaledwie początków lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Wzrost zainteresowania użytkowników Biblioteki źródłami dokumentującymi przeszłość kulturową regionu sprawił, iż książnica podjęła szerokie działania mające na celu zaspokojenie potrzeb źródłowych i informa- cyjnych w tym zakresie. Na drodze zakupów antykwarycznych i aukcyjnych oraz darów pozyskiwano nie tylko wydawnictwa książkowe, ale także zbiory specjalne, w tym współczesne arkusze map i planów (ponad 800 wol.) oraz stare mapy (ok. 80 wol.)1, dotyczące w większości historycznej Nowej Marchii (po- łudniowej część obecnego województwa zachodniopomorskiego oraz północ- nej części województwa lubuskiego). W zbiorach kartograficznych znajdują się również atlasy z końca XIX i początku XX wieku. Obok niemieckojęzycznych (np. Meyers Grosser Hausatlas […] Hrsg. von Edgar Lehamnn. Leipzig, Bi- bliographisches Institut, 1938, KG708; F. W. Putzgers Historischer Schul-Atlas zur alten, mittleren und neuen Geschichte. Bearb. u. hrsg. von Alfred Baldamus, Ernst Schwabe und Friedrich Neubauer. 35 Aufl. Bielefeld-Leipzig, Velhagen und Klasing, 1911, KG745) są wydawnictwa polskie (np. opracowane i wyda- ne przez znakomitego kartografa ‒ Eugeniusza Romera, twórcy polskiej karto- grafii: Geograficzno-statystyczny atlas Polski, Warszawa-Kraków, Gebethner i Wolff, 1916, KG721; Powszechny atlas geograficzny, wyd. 2 ze skorowidzem nazw, Lwów-Warszawa, Książnica-Atlas, 1934, KG737). Twórcom i kontynuatorom historycznej kolekcji kartografii przyświeca zamysł, by tworzyć warsztat badawczy niezbędny dla badań nad dziedzic- twem regionalnym. Przegląd dawnej kartografii, na której można prześledzić ewolucje kartograficznego obrazu Nowej Marchii to unikatowy zbiór w skali naszego kraju. Jego znaczną część (ponad 50%) stanowią cenne i ciekawe mapy pozyskane dzięki funduszom z budżetu Miasta Gorzowa Wlkp. Granice chronologiczne kolekcji wyznaczają: koniec XVI i początek XIX wieku. Wy- stępują w niej mapy luźne o różnym wizerunku i poprawności kartograficznej, 1 Zob. załącznik nr 1. 10 Małgorzata Barczyńska-Kowańdy której poziom kształtował się w zależności od rozwoju technik pomiarowych i inwencji ich twórców. Najliczniej reprezentowane są mapy ogólnogeogra- ficzne, o różnym stopniu szczegółowości, wywodzące się ze wszystkich liczących się oficyn europejskich, m.in.: Gerarda Mercatora, geografa i ma- tematyka flamandzkiego, twórcy nowego rodzaju odwzorowania kartogra- ficznego; Abrahama Orteliusa, historyka, wydawcy map, prekursora współ- czesnego atlasu świata; Joannesa Blaeu’a, amsterdamskiego kartografa i wy- dawcy, autora 12-tomowego Atlas
Recommended publications
  • Some Remarks on Glass Seals from the Territory of Poland from the 17Th-19Th Centuries
    FASCICULI ARCHAEOLOGIAE HISTORICAE FASC. XXXIII, PL ISSN 0860-0007 DOI 10.23858/FAH33.2020.009 MAGDALENA BIS* SOME REMARKS ON GLASS SEALS FROM THE TERRITORY OF POLAND FROM THE 17TH-19TH CENTURIES Abstract: This paper presents information about modern glass seals obtained during archaeological excavations carried out on the territory of modern-day Poland after 1987. The author reviews finds and their characteristics and based on such collected data attempts to indicate their quantitative diversity, territorial range, and chronology. The paper also focuses on markings identified on glass seals divided by their types. These are individualised signs, monograms, symbols, descriptive signs, and numerical signs, mostly trademarks. This analysis aims to outline the state of research and indicate various research questions associated with the production and use of stamped glass vessels in Poland, which require further studies. Keywords: glass seals, glass bottles, bottles with seals, glass finds, Poland, 17th-19th century Received: 20.08.2020 Revised: 12.09.2020 Accepted: 08.10.2020 Citation: Bis M. 2020. Some Remarks on Glass Seals from the Territory of Poland from the 17th-19th Centuries. “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 33, 133-157, DOI 10.23858/FAH33.2020.009 Introduction limited territory. Furthermore, inscriptions and picto- Glass bottles with stamps (seals) made of the same grams placed on the seals may have different meanings material1 and glass seals attached to parts of bodies of or are difficult to explain and remain a mystery.
    [Show full text]
  • KOMUNIKATY Mazurskoawarmińskie
    Towarzystwo Naukowe i Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego KOMUNIKATY AZURSKO armińskie KwartalnikM nr 4(294)-W Olsztyn 2016 KOMUNIKATY MAZURSKO-WARMIŃSKIE Czasopismo poświęcone przeszłości ziem Polski północno-wschodniej RADA REDAKCYJNA: Stanisław Achremczyk (przewodniczący), Darius Baronas, Janusz Jasiński, Igor Kąkolewski, Olgierd Kiec, Andrzej Kopiczko, Andreas Kossert, Jurij Kostiaszow, Cezary Kuklo, Ruth Leiserowitz, Janusz Małłek, Sylva Pocyté, Tadeusz Stegner, Mathias Wagner, Edmund Wojnowski REDAGUJĄ: Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński (redaktor), Jerzy Kiełbik, Alina Kuzborska (redakcja językowa: język niemiecki), Bohdan Łukaszewicz, Aleksander Pluskowski (redakcja językowa: język angielski), Jerzy Sikorski, Seweryn Szczepański (sekretarz), Ryszard Tomkiewicz. Instrukcja dla autorów dostępna jest na stronie internetowej pisma Wydano dzięki wsparciu fi nansowemu Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Articles appearing in Masuro-Warmian Bulletin are abstracted and indexed in BazHum and Historical Abstracts Redakcja KMW informuje, że wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wydanie elektroniczne. Adres Redakcji: 10-402 Olsztyn, ul. Partyzantów 87, tel. 0-89 527-66-18, www.obn.olsztyn.pl; [email protected]; Ark. wyd. 12,3; ark. druk. 10,75. Przygotowanie do druku: Wydawnictwo „Littera”, Olsztyn, druk Warmia Print, Olsztyn, ul. Pstrowskiego 35C ISSN 0023-3196 A RTYKułY I MATERIAłY Robert Klimek AccoUNts OF THE Catholic CHUrch adoptiNG sacred paGAN places
    [Show full text]
  • Wykaz Psów Zgłoszonych Na Wystawę: Ilość Zgłoszeń: 1774
    V Walentynkowa Wystawa Psów Rasowych Bydgoszcz, 14-15.02.2009 Wykaz psów zgłoszonych na wystawę: Ilość zgłoszeń: 1774 Adamiak Jolanta - Aleksandrów Łódzki Chiński grzywacz, suka, młodzieży - AMBI z Jastrzębiej Góry Adamiak Jolanta - Aleksandrów Łódzki Chiński grzywacz, pies, młodzieży - AMANT z Jastrzębiej Góry Adamiak Jolanta, Marek - Aleksandrów Łódzki Owczarek środkowoazjatycki, suka, otwarta - AZJA Stancocker Adamowicz Adrianna - Kwidzyn Yorkshire Terrier, suka, otwarta - AURA Deliziano FCI Adamowicz Adrianna - Kwidzyn Yorkshire Terrier, suka, szczeniąt - ZAHIRA Bakarat Adamowicz Wojciech - Przywidz Mastif tybetański, pies, championów - OMAR Mahatma-La Adamowicz Wojciech - Przywidz Mastif tybetański, suka, młodzieży - KHYI VAJRA Agata Szczepaniak - Sławno Owczarek staroangielski - Bobtail, suka, pośrednia - ULUBIONA KUDŁATY TRAMP (FCI) Ahnert Marco - Rüderrsdorf Golden Retriever, suka, młodzieży - Catch the Wind SUNSHINE Alabaster Piotr - Zduńska Wola Shih Tzu, suka, otwarta - PRIMA ASTRA ARISA Andersohn Krzysztofa, Robert - Gdańsk Jamnik szorstkowłosy króliczy, pies, otwarta - BLUE, BLUE SKY Tapsaga FCI Andersohn Krzysztofa, Robert - Gdańsk Jamnik szorstkowłosy miniaturowy, suka, pośrednia - MAGICAL MADELEINE Kalokagathia Fai Andrysiak Diana - Łowicz Chart perski, suka, pośrednia - GHISA EL KOLUB Andrzejewski Jarosław - Golina Rhodesian Ridgeback, suka, młodzieży - Węglewska Sfora ANZA Ansion Joanna - Słupca Samoyed, suka, otwarta - ANGEL'S FIONA Nayuki Antkiewicz Anna - Elbląg Szpic miniaturowy (Pomeranian), suka, otwarta - AFI
    [Show full text]
  • Zarys Stanu I Problematyki Polskich Badań Nad Naczyniami Szklanymi Z Xiv–Xviii Wieku W Latach 1987–2018
    Archeologia Polski, LXV: 2020 PL ISSN 0003-8180 DOI: 10.23858/APol65.2020.007 MAGDALENA BISa ZARYS STANU I PROBLEMATYKI POLSKICH BADAŃ NAD NACZYNIAMI SZKLANYMI Z XIV–XVIII WIEKU W LATACH 1987–2018 A SUMMARY OF THE STATE OF THE POLISH RESEARCH INTO GLASS VESSELS FROM THE 14TH–18TH CENTURIES CARRIED OUT IN THE YEARS 1987–2018 AND THE OUTLINE OF KEY RESEARCH PROBLEMS Abstrakt: Przedmiotem artykułu są naczynia szklane będące znaleziskami archeologicznymi, datowane na okres późnego średniowiecza i czasów nowożytnych, uwzględnione w polskich publi- kacjach z lat 1987–2018. Są to głównie opracowania archeologiczne, ale również istotne w bada- niach nad tymi wyrobami studia z zakresu historii, historii sztuki, chemii i konserwatorstwa. Celem autorki było zebranie dotychczas upowszechnionego zasobu tej kategorii źródeł z obszaru współczesnej Polski, omówienie sposobu ich prezentacji, określenie miejsc pozyskania, liczebności i zawartości zbiorów. Wskazane zostały też zagadnienia podejmowane dotychczas przez badaczy, zarówno te rozwiązane, jak i niedostatecznie poznane, wymagające dalszych studiów. Słowa kluczowe: wyroby szklane, naczynia szklane, studia nad szkłem, późne średniowiecze, nowożytność, stan badań, zabytki archeologiczne Abstract: Author presents glass vessels discovered through archaeological works, dated to the late medieval, post-medieval and early modern period, that are described in available Polish publications from the years 1987–2018. These are mainly archaeological publications, but also studies in history, art history, chemistry, and conservation that are relevant in the research into the above-mentioned products. The aim of the author was to collect and present in one paper information about this category of archaeological sources from the area of contemporary Poland published so far, discuss the possibilities and limitations of describing those artefacts, establish the place of discovery, the size and the content of assemblages.
    [Show full text]
  • M Iscellanea
    M ISCELLANEA Jerzy Przeracki THE WARMIAN PRINCE-BISHOP PAUL LEGENDORF (CA. 1410–1467). BETWEEN THE TEUTONIC ORDER AND POLAND Słowa kluczowe: Warmia, biskupstwo warmińskie, zakon krzyżacki, wojny Polski z Krzyżakami Schlüsselwörter: Ermland, Fürstbistum Ermland, Deutsche Orden, Polnisch-teutonische Kriege Keywords: Warmia, Prince-Bishopric of Warmia, Teutonic Order, Polish-Teutonic wars The behaviour of an individual is frequently determined by events over which that individual has limited power, with resulting choices appearing as con- troversial, especially if assessed after centuries. Paul Legendorf is an example of such an individual – his life and activities were conditioned by the difficult neigh- bourly relations with the Teutonic State in Prussia and the Polish Crown. The situ- ation of the son of the Chełmno Land, which was governed by the Teutonic Order when Paul Legendorf came to this world at the beginning of the 15th century, became much more complex in the middle of that century after a repudiation of allegiance followed by a declaration of war against the Order stated by Chełmno Land’s inhabitants. The position of Paul Legendorf became even more uncomfort- able when in the course of the Thirteen Years‘ War between the Teutonic State and the Polish Crown (1454–1466), more specifically in autumn 1458, he was appointed by the Pope to the position of a Warmian diocese administrator (curiously enough, he ineffectively tried to seize a position at his domestic Chełmno diocese). Ever since he came to Warmia in the summer of 1460 until the end of the Thirteen Years‘ War in autumn 1466, he was forced to maintain the balance between the conflicted parties.
    [Show full text]
  • Jan Szymczak Relieving a Besieged City in Medieval Poland
    Jan Szymczak Relieving a besieged city in Medieval Poland Acta Archaeologica Lodziensia nr 47, 37-43 2001 JAN SZYMCZAK RELIEVING A BESIEGED CITY IN MEDIEVAL POLAND The historical-military literature stresses the fact that by surprise. Part of the army had left their positions to look besides comprehensively preparing a stronghold for a fi­ for food. The rest, however, managed to form themselves ght, protecting it against the entrance of an enemy, repul­ into two troops commanded by Bolesław the Wry-Mouthed sing assaults and dealing with emergencies the crew were and Palatine Skarbimir, who launched an unexpected as­ obliged to be in contact with their own army outside the sault and defeated the Pomeranian forces. After the defeat fortress1. The aim of the present article is to establish the of the relieving troops the crew of Nakło surrendered the extent to which the defence of a stronghold could be suc­ stronghold3. cessful if the fortress was not relieved from the outside and The events of the spring of 1146, when Prince Włady­ to find out how effective relieving troops were. The phe­ sław II the Exile laid siege to Poznań, which belonged to nomenon will be discussed to the second quarter of the his younger brother Mieszko III the Old4, provide the re­ fourteenth century, that is to say, to the time when Casimir searcher with some interesting material. A cordon of gu­ the Great came to the throne and the stronghold period in ards encircled the stronghold and the settlement, situated Poland ended. on an island on the Warta River, in order to prevent the A city was relieved when the crew ofabesieged crew from leaving the fortress or making contact with po­ defensive stronghold was assisted from the outside.
    [Show full text]
  • Kazimierza Wielkiego
    1OO MIAST KAZIMIER ZA WIELKIE GO 1OO MIAST KAZIMIER ZA WIELKIE GO 1OO MIAST KAZIMIER ZA WIELKIE GO Kowal 2010 Zespół Redakcyjny Jerzy Giergielewicz Jacek Maciejewski Zdzisław Jan Zasada Korekta Ewa Gorzaniak Tłumaczenie na j´zyk angielski Logos Opracowanie graficzne, skład Wojciech Lachowski Tłumaczenie fragmentu Roczników Jana Długosza Julia Mrukówna Na okładce fragment piecz´ci majestatycznej Kazimierza Wielkiego Publikowane fotografie pochodzà z: urz´dów miast i gmin Kazimierzowskich, ogólnopolskiego konkursu fotograficznego „Grody Kazimierza Wielkiego – ich tradycje oraz współczesnoÊç”, zamówieƒ u autorów indywidualnych, Wikipedii (WP) Wydawca Stowarzyszenie Miast Króla Kazimierza Wielkiego 87-820 Kowal, ul. Zamkowa 4 e-mail: [email protected] www.kazimierzwielki.pl Zakład Poligraficzny SERIGRAPH Spółka z o.o. 85-433 Bydgoszcz, ul. Kolbego 42 tel./fax +48 52 372 40 01, e-mail: [email protected] www.serigraph.pl Współpraca Pracownia Kazimierzowska Instytutu Historii i Stosunków Mi´dzynarodowych UKW Druk Zakład Poligraficzny SERIGRAPH Spółka z o.o. ISBN: 978-83-61275-80-0 © Copyright Stowarzyszenie Miast Króla Kazimierza Wielkiego w Kowalu Specjalne podzi´kowanie dla IGEPA POLSKA Spółka z o.o. STUDIO MULTIGRAF Spółka z o.o. z siedzibà w Bydgoszczy oraz Centrum J´zyków Obcych LOGOS za wkład wło˝ony w wydanie publikacji wykrojnik KAZIMIERZ III WIELKI KRÓL POLSKI 1333–1370 CASIMIR III THE GREAT KING OF POLAND 1333–1370 Trzydziestego kwietnia [1310 r.] w mieÊcie Kowale w ziemi kujawskiej ˝ona Władysława Łokietka, ksi´˝na Jadwiga, wydała na Êwiat syna Kazimierza. Jego przyjÊcie na Êwiat i narodziny uznałem za rzecz godnà szczególnego wspomnienia i przekazania przyszłym pokoleniom. (Jan Długosz) On April 30, 1310, in Kow al town, Kuyavian Land, duchess Hedwig – the wife of Ladislaus the Short gave birth to son Casimir.
    [Show full text]
  • POLISH ROYAL ANCESTRY Book 1 - Medieval Era (Abt
    GRANHOLM GENEALOGY POLISH ROYAL ANCESTRY Book 1 - Medieval Era (abt. 800-1400) INTRODUCTION Poland has had a very tumultuous past involving several wars. It has been attacked by Tatars and Russians from the East, Turks and Austrians from the South, Teuotonic Knights and Prussians from the West and Swedes from the North. It has been occupied and divided countless times but always maintained a small but very patriotic core, which has made it possible to survive. I micro similarity to what has happened in Poland is how Berlin was divided in four zones after World War II. The information about our lineage from the Polish royalty is somewhat unique in that we are directly related to the rulers from the first one to the 12th generation (great grand parents) where our direct lineage branches away from the Polish. The subsequent rulers are thus cousins. Below is a list of the ancestors, those covered in the text are highlighted. In some cases the spouses are also highlighted, this indicated that we are related to them also, but from a different lineage. The lineage to us is listed at the end of this book. The era and the Piast dynasty, covered by Book 1 ends with Saint Hedwig (Jadwiga) King of Poland, who had no children. Note that although a female, she was designated “King” according to the Polish custom. Book 2 begins with her husband, Jogaila Wladyslaw II Jagiello King of Poland, who with his second wife was the first of the next Jagellonian dynasty. He is not a direct ancestor for us, but we do have a common ancestor, Vladimir II "Monomach" Grand Duke of Kiev, my 26th great grand father.
    [Show full text]
  • Tradycje I Nowoczesność. Początki Państwa Polskiego Na Tle Środ- Kowoeuropejskim W Badaniach Interdyscyplinarnych”, Zorganizowanej W Dniach 10–12 Czerwca 2015 R
    TRADYCJE I NOWOCZESNOŚĆ Kocka_H_Tradycja_2016_RC – 5 kor.indd 1 2016-11-30 16:06:52 Kocka_H_Tradycja_2016_RC – 5 kor.indd 2 2016-11-30 16:07:10 UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU SERIA HISTORIA NR 230 TRADYCJE I NOWOCZESNOŚĆ Początki państwa polskiego na tle środkowoeuropejskim w badaniach interdyscyplinarnych pod redakcją Hanny Kóčki-Krenz Marzeny Matli Marcina Danielewskiego POZNAŃ 2016 Kocka_H_Tradycja_2016_RC – 5 kor.indd 3 2016-11-30 16:07:10 Recenzent: prof. dr hab. Stanisław Rosik Publikacja sfinansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ,,Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2015-2019, nr projektu: 0040/NPRH3/H11/82/2014. © Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016 ISBN 978-83-232-3119-6 ISSN 0554-8217 Tłumaczenie tekstów na język angielski: Agnieszka Tokarczuk Redaktor: Ewa Dobosz Opracowanie typograficzne: Elżbieta Rygielska Łamanie tekstu: Reginaldo Cammarano Projekt okładki: Ewa Wąsowska WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU 61-701 POZNAŃ, UL. Aleksandra FREDRY 10 www.press.amu.edu.pl Sekretariat: tel. 61 829 46 46, faks 61 829 46 47, e-mail: [email protected] Dział Promocji i Sprzedaży: tel. 61 829 46 40, e-mail: [email protected] Wydanie I. Ark. wyd. 24,50. Ark. druk. 20,375. DRUK I OPRAWA: EXPOL, WŁOCŁAWEK, UL. BRZESKA 4 Kocka_H_Tradycja_2016_RC – 5 kor.indd 4 2016-11-30 16:07:10 Spis treści Wstęp (Hanna Kóčka-Krenz, Marzena Matla, Marcin Danielewski) .................................... 7 HISTORIOGRAFIA Edward Skibiński Kronikarze polscy o początkach państwa polskiego ................................................................. 11 Tomasz Jasiński Założyciele państwa – pochodzenie rodu Piastów w historiografii ........................................ 41 Roman Michałowski Aleksander Gieysztor o początkach państwowości polskiej ....................................................
    [Show full text]
  • Lokacje Miejskie Na Obszarze Polski : Dokumentacja Geograficzno-Historyczna
    Title: Lokacje miejskie na obszarze Polski : dokumentacja geograficzno-historyczna Author: Robert Krzysztofik Citation style: Robert Krzysztofik. (2007). Lokacje miejskie na obszarze Polski : dokumentacja geograficzno-historyczna. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Z*' W Г * пИиМи^; иННКк^’ s ■ 1 te * Lokacje miejskie na obszarze Polski Dokumentacja geograficzno-historyczna Roc PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W KATOWICACII NR 2484 40 LAT , Uniwersytetu Śląskiego Robert Krzysztofik Lokacje miejskie na obszarze Polski Dokumentacj a geograficzno-historyczna Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2007 Redaktor serii: Nauki o Ziemi Andrzej T. Jankowski Recenzent Dobiesław Jędrzejczyk Treść Wprowadzenie...................................................................................................................... 7 Metoda opracowania...................................................................................................... 11 Położenie lokowanych miejscowości................................................................. 12 Geneza historyczna lokacji miejskich.................................................................. 12 Genotyp funkcjonalny lokacji miejskich............................................................ 12 Wielkość miast.......................................................................................................... 14 Lokacje miejskie na obszarze Polski - zestawienie tabelaryczne..................... 16 Oznaczenia zastosowane w zestawieniu tabelarycznym (Signatures used
    [Show full text]
  • On the Chronology of Vladislaus of Opole's Rule As a Count Palatine Of
    RES HISTORICA 49, 2020 DOI:10.17951/rh.2020.49.161-177 Dariusz Wróbel (Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland) https://orcid.org/0000-0002-8941-2938 E-mail: [email protected] On the Chronology of Vladislaus of Opole’s Rule as a Count Palatine of Poland O chronologii rządów namiestniczych Władysława Opolczyka w Polsce ABSTRACT The correct date of the rule of Vladislaus of Opole as a Count palatine in Poland has not yet been established which results in an erroneous explanation of circumstances of their occurrence, but also their progress and significance. The author aims at placing the facts in a correct timeframe. The proposal of dating the rule of Vladislaus of Opole as the Count pala- tine is based on a contextual analysis of Chronicle of Jan of Czarnków and explains hypothetical reasons for a clear chronological disorder in its narrative. It allows to shed new light upon the episode of the governorship of the Duke of Opole in Poland. Determining the sequence of events described in chapters 32–45 of the Chronicle proves that its author dated the Duke’s nomination to the Count palatine to 1377. He became the Count palatine at the end of Febru- ary 1377, directly after relinquishing regency in Poland by the Queen Elizabeth of Poland. Although this nomination was immediately protested against by the dignitaries of Greater Poland, the Duke remained in his office and was dismissed, or alternatively, he resigned, not PUBLICATION INFO e-ISSN: 2449-8467 ISSN: 2082-6060 THE AUTHOR’S ADDRESS: Dariusz Wróbel, the Institute of History of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, 4A Maria Curie-Skłodowska Square, Lublin 20-031, Poland SOURCE OF FUNDING: Statutory Research of the Institute of History of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin SUBMITTED: ACCEPTED: PUBLISHED ONLINE: 2019.11.30 2020.02.18 2020.12.21 EDITORIAL WEBSITE OF THE JOURNAL: COMMITTEE E-mail: https://journals.umcs.pl/rh [email protected] 162 DARIUSZ WRÓBEL earlier than in the middle of April 1378.
    [Show full text]
  • Relics of Cultivation in the Vascular Flora of Medieval West Slavic Settlements and Castles
    Biodiv. Res. Conserv. 22: 1-110, 2011 BRC www.brc.amu.edu.pl 10.2478/v10119-011-0011-0 Relics of cultivation in the vascular flora of medieval West Slavic settlements and castles Zbigniew Celka Department of Plant Taxonomy, Faculty of Biology, Adam Mickiewicz University, Umultowska 89, 61-614 PoznaÒ, Poland, e-mail: [email protected] Abstract. This monograph presents results of research on relics of cultivation and the present vascular flora of sites of medieval fortified settlements and castles in Central Europe. Special attention was paid to 109 West Slavic sites located in Poland, north- eastern Germany, and the Czech Republic. For comparison, floristic data were collected also at 21 sites of medieval settle- ments and castles of Baltic tribes, East Slavs, and Teutonic knights. Results of this study confirm the hypothesis that remnants of medieval fortified settlements and castles are valuable habitat islands in the agricultural landscape, and are refuges of the plants that have accompanied West Slavs since the Middle Ages. At the 109 West Slavic archaeological sites, 876 vascular plant species were recorded. The present flora of the study sites is highly specific, clearly distinct from the surrounding natural environment, as shown by results of analyses of taxonomic composition, geographical-historical and synecological groups, indices of anthropogenic changes of the flora, and degrees of hemeroby (i.e. human influence) at the studied habitats. The sites of fortified settlements and castles are centres of concentration and sources of dispersal of alien species. Aliens account for nearly 21% of the vascular flora of the study sites. Among them, a major role is played by archaeophytes (101 species).
    [Show full text]