Wojtek Kluj.Indb
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
KSZTałTOWANIE Się PODSTAWOWYCH TEKSTÓW WIARY W języKU MALGASKIM DEVELOPMENT OF BASIC CHRISTIAN TEXTS IN MALAGASY LANGUAGE DÉVELOPPEMENT DES TEXTES FONDAMENTAUX DE LA FOI CHRÉTIENNE EN LANGUE MALGACHE Wojciech Kluj OMI KSZTałTOWANIE Się PODSTAWOWYCH TEKSTÓW WIARY W języKU MALGASKIM WARSZAWA 2013 © Wojciech Kluj Korekta: Joanna Przypolska Skład i projekt okładki: Krzysztof Kopania Wydawnictwo Missio-Polonia 01-015 Warszawa, Skwer Kard. Stefana Wyszyńskiego 9 tel. (22) 838-29-44, 636-93-28; fax (22) 838-00-08 www.missio.org.pl ISSN 1896-5393 Wydawnictwo: Missio-Polonia ISBN 978-83-61859-09-03 SPIS treści Wstęp ......................................................................................................................21 CZĘŚĆ I Zarys problematyki tłumaczeń w kontekście historii Madagaskaru......................................................27 Rozdział I W kierunku teologicznego rozumienia przekładalności wiary.......................27 a) Wskazania interpretacyjne współczesnego Magisterium Ecclesiae .......28 b) Tradycja misjologiczna ...............................................................................38 Rozdział II Podstawowe teksty wiary i ich tłumaczenia .......................................................49 a) „Modlitwa Pańska” ......................................................................................52 b) Inne teksty pacierzowe ................................................................................62 c) Teksty biblijne i liturgiczne ........................................................................68 Rozdział III Historia Madagaskaru jako tło procesu .............................................................76 a) Madagaskar z perspektywy Europy ...........................................................77 b) Dawny Madagaskar oczami jego mieszkańców.......................................83 c) Czasy pierwszego okresu wzmożonych wysiłków translatorskich .......87 d) Rozwój wiary w latach 1861-1895 .............................................................95 e) Wiara chrześcijańska na Madagaskarze pod panowaniem kolonialnym .....................................................................102 f) Czas niepodległego Madagaskaru ............................................................107 6 Wojciech Kluj OMI Rozdział IV Język malgaski i świat duchowych wyobrażeń ................................................111 a) Kodyfikacja i rozwój języka ......................................................................111 b) Proces wyboru słowa na określenie Boga...............................................114 c) Dyskusje nad duszą malgaską ..................................................................126 d) Rozwój rodzimych pojęć ..........................................................................129 CZĘŚĆ II Podstawowe teksty wiary okresu dawnego Madagaskaru .........135 Rozdział I Źródła tekstów .....................................................................................................136 Rozdział II Kształtowanie się malgaskiego tekstu „Ojcze nasz” ........................................149 Rozdział III Inne teksty pacierzowe ........................................................................................177 a) „Pozdrowienie Anielskie” ........................................................................177 b) „Skład apostolski” ......................................................................................190 c) „Dekalog” ....................................................................................................205 d) „Przykazania kościelne” ............................................................................214 Rozdział IV Kształtowanie się tekstu Biblii w języku malgaskim .......................................221 CZĘŚĆ III Podstawowe teksty wiary okresu niepodległego Madagaskaru ................................................ 235 Rozdział I Kształtowanie się soborowego rozumienia tłumaczeń liturgicznych ...........237 a) Intuicje przedsoborowe .............................................................................239 b) Kodyfikacja soborowa i posoborowa ......................................................248 Spis treści 7 Rozdział II Kształtowanie się podstawowych malgaskich tekstów liturgicznych ..........258 a) Mszał rzymski ............................................................................................258 b) Ankalazao ny Tompo – malgaska Liturgia godzin .................................263 Rozdział III Teologia religijnych pieśni malgaskich .............................................................275 a) Dawne pieśni śpiewane do dziś ................................................................278 b) Nowe pieśni ................................................................................................288 Zakończenie ........................................................................................................295 Streszczenie .........................................................................................................311 Bibliografia .........................................................................................................315 Aneksy .................................................................................................................349 8 Wojciech Kluj OMI TABLE OF CONTENTS Introduction ..........................................................................................................21 PART I Part I. Translations in the context of the History of Madagascar .................................................................27 Chapter I Towards the theological understanding of the translatability of faith ............27 a) Recommendations of contemporary Magisterium Ecclesiae ..................28 b) Missiological Tradition ...............................................................................38 Chapter II „Basic Christian texts” and their translations ....................................................49 a) Lord’s Prayer .................................................................................................52 b) Other „short” texts .....................................................................................62 c) „Longer” texts ..............................................................................................68 Chapter III Madagascar’s history as the background of the process .................................76 a) Madagascar from the perspective of Europe ............................................77 b) Ancient Madagascar through the eyes of its inhabitants .......................83 c) The first period of the increased translation efforts ...............................87 d) Development of the faith in years 1861-95 ..............................................95 e) The Christian faith in Madagascar under colonial rule ........................102 f) Time of independent Madagascar ...........................................................107 10 Wojciech Kluj OMI Chapter IV The Malagasy Language and the Spiritual world of the Malagasy People .......111 a) Language Codification and Development .............................................111 b) The process of finding of the word for God ...........................................114 c) Discussions on Malagasy soul ..................................................................126 d) Development of indigenous notions .......................................................129 PART II Basic Christian texts formed in the period of ancient Madagascar ............................................135 Chapter I Sources ..................................................................................................................136 Chapter II Forming of the Malagasy version of „Our Father” ..........................................149 Chapter III Other „short” texts ..............................................................................................177 a) Hail Mary ..................................................................................................177 b) Apostles Creed ...........................................................................................190 c) Decalogue ...................................................................................................205 d) Church’s Precepts .......................................................................................214 Chapter IV Forming of the Malagasy Bible translations.....................................................221 PART III Basic Christian texts formed in the period of independent Madagascar ..................................... 235 Chapter I The understanding of the issue of liturgical translation at the Vatican II ....237 a) Pre-Council intuitions...............................................................................239 b) Codification during and after Council ...................................................248 Table of contents 11 Chapter II Shaping the Basic Malagasy liturgical texts .....................................................258 a) Roman Missal .............................................................................................258 b) Liturgy of hours .........................................................................................263 Chapter III Theology of Religious Malagasy Songs .............................................................275 a) Old songs used up to today ......................................................................278 b) New songs ...................................................................................................288