154 Geleenbeekdal Gebiedsanalyse
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Natura 2000 Gebiedsanalyse voor de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) Geleenbeekdal (154) Beschikbaar gesteld door Gedeputeerde Staten van de Provincie Limburg: 15 december 2017 Definitief, 15 december 2017 Colofon Datum 15 december 2017 Opgesteld door Provincie Limburg, cluster Natuur en Water In opdracht van Provincie Limburg Adresgegevens opdrachtgever Provincie Limburg Postbus 5700 6202 MA Maastricht www.limburg.nl/natura2000 Foto voorblad J. Veldman, Provincie Limburg Geleenbeekdal 15 december 2017 Pagina 2 van 93 PAS-gebiedsanalyse Geleenbeekdal Analyse herstelstrategieën De volgende habitattypen en -soorten worden in dit document behandeld: H7230, H9120, H9160B, H91E0C*, H1014, H1016 en H1083 Geleenbeekdal 15 december 2017 Pagina 3 van 93 Inhoudsopgave Inhoudsopgave .............................................................................................................................. 4 Samenvatting ................................................................................................................................. 6 1. Inleiding..................................................................................................................................... 10 1.1 Algemeen ....................................................................................................................... 10 1.2 Instandhoudingsdoelstellingen .............................................................................. 11 1.3 Kwaliteitsborging ......................................................................................................... 12 1.4 Leeswijzer ...................................................................................................................... 13 2. Landschapsecologische systeemanalyse ...................................................................... 14 3. Kwaliteitsanalyse habitattypen en -soorten ................................................................ 18 3.1 Depositie ten opzichte van de KDW per tijdvak ............................................. 18 3.2 Stikstofgevoeligheid van beschermde natuurwaarden ................................ 22 3.3 Gebiedsanalyse H7230 Kalkmoerassen .............................................................. 23 3.4 Gebiedsanalyse H9120 Beuken-eikenbossen met hulst .............................. 29 3.5 Gebiedsanalyse H9160B Eiken-haagbeukenbossen ...................................... 33 3.6 Gebiedsanalyse H91E0C *Vochtige alluviale bossen .................................... 36 3.7 Gebiedsanalyse H1014 nauwe korfslak .............................................................. 40 3.8 Gebiedsanalyse H1016 zeggekorfslak ................................................................ 42 3.9 Tussenconclusie kwaliteitsanalyse ....................................................................... 44 4. Gebiedsgerichte uitwerking herstelmaatregelen ....................................................... 46 4.1 Maatregelen H7230 Kalkmoerassen .................................................................... 48 4.2 Maatregelen H9120 Beuken-eikenbossen met hulst ..................................... 52 4.3 Maatregelen H9160B Eiken-haagbeukenbossen ............................................. 55 4.4 Maatregelen H91E0C *Vochtige alluviale bossen ........................................... 58 4.5 Maatregelen H1014 nauwe korfslak .................................................................... 62 4.6 Tussenconclusie herstelstrategie en maatregelenpakket............................ 62 5. Beoordeling relevantie en situatie flora/fauna ........................................................... 67 5.1 Interactie uitwerking gebiedsgerichte herstelstrategie N-gevoelige habitats met andere habitats en natuurwaarden ................................................... 67 5.2 Interactie uitwerking gebiedsgerichte herstelstrategie N-gevoelige habitats met leefgebieden bijzondere flora en fauna. .......................................... 67 6. Synthese maatregelenpakket voor alle habitattypen in het gebied .................. 69 6.1 Synthese maatregelenpakket eerste PAS-tijdvak .......................................... 69 6.2 Tijdspad doelbereik .................................................................................................... 70 7. Borging PAS-maatregelen .................................................................................................. 73 7.1 Uitvoering en financiën ............................................................................................. 73 7.2 Monitoring effecten PAS-maatregelen ................................................................ 74 8. Beoordeling maatregelen naar effectiviteit, duurzaamheid, kansrijkdom in het gebied ...................................................................................................................................... 77 8.1 Gebiedscategorie ......................................................................................................... 77 8.2 Beschikbaar stellen ontwikkelingsruimte ........................................................... 80 8.3 Eindconclusie gebiedsanalyse ................................................................................ 83 Literatuurlijst ................................................................................................................................ 85 Bijlagen ........................................................................................................................................... 87 Bijlage 1 Concept-habitattypenkaart, versie 2, Juni 2014 ............................... 88 Bijlage 2a PAS-maatregelenkaarten ........................................................................ 90 Geleenbeekdal 15 december 2017 Pagina 4 van 93 Bijlage 2b Legenda bij maatregelenkaarten ......................................................... 93 Geleenbeekdal 15 december 2017 Pagina 5 van 93 Samenvatting Inleiding Voorliggende gebiedsanalyse Geleenbeekdal is opgesteld in het kader van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), die uit drie tijdvakken van 6 jaar bestaat, beginnend in 2015. De gebiedsanalyse vormt een onderdeel van de passende beoordeling van de landelijke PAS op gebiedsniveau. De gebiedsanalyse richt zich op de stikstofgevoelige soorten en habitats uit het definitieve Natura 2000 Aanwijzingsbesluit. Het reken- en registratiesysteem AERIUS Monitor 2016 levert de basisdata wat betreft de stikstofdeposities. In voorliggende gebiedsanalyse is onderbouwd, welke herstelmaatregelen gedurende het eerste PAS-tijdvak minimaal noodzakelijk zijn ter verwezenlijking van de Natura 2000 instandhoudingsdoelen voor de voor stikstof gevoelige habitattypen en habitatsoorten in het Geleenbeekdal. En er is in deze analyse onderbouwd dat in het eerste PAS-tijdvak geen verslechtering van de kwaliteit van natuurlijke habitattypen en habitatsoorten in het gebied noch significante verstoringen optreden. Tevens is onderbouwd dat, rekening houdend met de verwachte algemene ontwikkeling van de stikstofdepositie en met de uitvoering van gebiedsmaatregelen, het beschikbaar stellen van ontwikkelingsruimte voor de toelating van economische activiteiten, die stikstofdepositie veroorzaken, verantwoord is. De maatregelen in de gebiedsanalyse zijn concreet en bindend voor het eerste tijdvak van de PAS (2015-2021) en worden één-op-één opgenomen in het Natura 2000-beheerplan. Analyse Landschapsecologische positionering In het Natura 2000-gebied Geleenbeekdal komen bijzondere en zeer diverse stikstofgevoelige habitattypen- en habitatsoorten voorkomen. Het gebied Geleenbeekdal bestaat uit grotere en kleinere dwarsdoorsneden van het langgerekte beekdal, dat als een brede insnijding langs de Noordoostzijde van de Zuid-Limburgse slingert (min of meer parallel met de A76 tussen Heerlen en Geleen). Het gehele gebied heeft een natuurlijke afwatering gericht op de Maas. De afwatering bestaat uit een stelsel van sterk vertakte geulen vanaf de plateaus, die zich verenigen in dalen en die uiteindelijk uitmonden in (zij-)beken. Een deel van de dalen voert slechts incidenteel water af (droogdalen). Waar sprake is van een sterk verbreed beekdal, zoals ter plaatse van het Kathagerbroek, wordt de dalvlakte gevoed door uittredend regionaal grondwater, afkomstig uit het onderliggende watervoerend pakket. Het reliëfrijke beekdal wordt gevoed met kalkrijk kwelwater waardoor hier bijzonder soortenrijke broekbossen en natte graslanden worden aangetroffen. De Geleenbeek kent als heel lang een intensieve antropogene beïnvloeding; eerst als compleet in molenvakken gestuwde beek, later als afvoer voor spoelwater van de kolenwinning en nu nog in verband met rioolwaterzuivering. Het oostelijk deel van het beekdal kent een hoog aandeel verhard oppervlak met een direct afstromingsprofiel. Door de intensiteit van menselijke activiteiten in en rond het Geleenbeekdal bestaat het N2000-gebied uit een aaneenschakeling van versnipperde maar waardevolle elementen en habitattypen. Een gedeelte van de variatie in habitattypen en soorten hangt samen met de afzettingen in verschillende geologische tijdsperioden. Hierdoor zijn vooral in het beekdal zelf en op sommige hellingen complexen van habitattypen ontstaan met plaatselijk kleinschalige afwisseling van nat naar droog en van kalkrijk naar kalkarm. De aangewezen stikstofgevoelige habitattypen in het Geleenbeekdal zijn H7230 (Kalkmoerassen, ca. 1 ha.), H9120 (Beuken-eikenbossen met hulst; ruim 25 ha.), H9160B (Eiken-haagbeukenbossen, Heuvelland; ruim 20 ha.) en H91E0C (Vochtige