DOCSLIB.ORG

ZITARICE Udžbenik.Pdf

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
ZITARICE Udžbenik.Pdf Izdavač: Sveučilište J. J. Strossmayera u Osijeku Poljoprivredni fakultet Ulica Vladimira Preloga1 31000 Osijek Recenzenti: prof. dr. Ivan Žugec, redoviti profesor u trajnom zvanju (u mirovini) Poljoprivredni fakultet Sveučilišta J . J. Strossmayera u Osijeku prof. dr. Ana Pospišil, redovna profesorica Agronomski fakultet Sveučilišta u Zagrebu Lektura: prof. Vesna Živković-Zebec Učiteljski fakultet Sveučilišta J . J. Strossmayera u Osijeku Senat Sveučilišta J.J. Strossmayera u Osijeku je na 7. sjednici u akademskoj godini2013/2014 održanoj 27. svibnja 2014.pod točkom 7. dnevnog reda donio je Odluku da daje suglasnost za izdavanje udžbenika „Žitarice“ autora prof. dr. Vlade Kovačevića i prof. dr. Mirte Rastija ISBN: 978 – 953 – 7871 – 26 – 0 prof. dr. Vlado Kovačević prof. dr. Mirta Rastija ŽITARICE Osijek, 2014. Sadržaj Str. 1. ZAJEDNIČKA SVOJSTVA ŽITARICA 1.1. ŽITARICE I PREHRANA ČOVJEČANSTVA 1 1.1.1. Prognoza rasta ljudske populacije 1 1.1.2. Potrebe čovječanstva za hranom i uloga žitarica 1 1.1.3. Prenamjena poljoprivrednih površina za proizvodnju obnovljiih 3 izvora energije: izazov ili prijetnja ? 1.2. POLJOPRIVREDA I RATARSTVO U FUNKCIJI PROIZVODNJE HRANE 3 1.2.1. Raznolikost biljnog svijeta na Zemlji i podjela ratarskih kultura 3 1.2.2. Kapaciteti za proizvodnju hrane 4 1.2.3. Kapaciteti za ratarsku proizvodnju u Hrvatskoj 5 1.3. GOSPODARSKO ZNAČENJE I UPOTREBA ŽITARICA 8 1.3.1. Opseg proizvodnje, požnjevene popvršine i prinosi žitarica 9 1.4. MORFOLOŠKA SVOJSTVA ŽITARICA 12 1.4.1. Korijen žitarica 12 1.4.2. Stabljika žitarica 12 1.4.3. List žitarica 13 1.4.4. Cvat žitarica 14 1.4.5. Plod žitarica 1.5. KEMIJSKI SASTAV ZRNA I PRERADA ŽITARICA 16 1.5.1. Komponente kemijskog sastava zrna žitarica 16 1.5.2. Prerada zrna žitarica 18 1.6. BIOLOŠKA SVOJSTVA ŽITARICA 19 1.6.1. Stadiji razvoja žitarica 20 1.6.2. Fenološke faze pravih žitarica 21 1.6.3. Etape organogeneze žitarica 27 1.7. KOMPONENTE PRINOSA ŽITARICA 30 1.7.1. Analiza komponenata prinosa na primjeru ozime pšenice 30 1.7.2. Optimalni uvjeti za razvoj komponenata prinosa pšenice 32 1.8. REAKCIJA ŽITARICA NA EKOLOŠKE UVJETE UZGOJA 33 1.8.1. Zahtjevi žitarica prema vodi 33 1.8.2. Zahtjevi žitarica prema toplini 33 1.8.3. Zahtjevi žitarica prema svjetlosti 34 1.8.4. Zahtjevi žitarica prema tlu 34 1.9. UZGOJ ŽITARICA U STRESNIM UVJETIMA 34 1.9.1. Pojam stresa 34 1.9.2. Glavni tipovi tla i ograničenja njihove plodnosti 35 1.9.3. Ublažavanje ograničenja plodnosti tla 39 1.9.4. Vremenske prilike kao factor ograničenja prinosa žitarica 39 1.10. AGROEKOLOŠKI UVJETI ZA UZGOJ ŽITARICA U HRVATSKOJ 41 1.10.1. Reljef 41 1.10.2. Tlo 41 1.10.3. Klima 41 Str. 2. PŠENICA 2.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE I PODRIJETLO PŠENICE 2.1.1. Gospodarsko značenje pšenice 47 2.1.2. Podrijetlo i povijest širenja pšenice 48 2.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA PŠENICE 49 2.3. SISTEMATIKA PŠENICE 50 2.3.1. Razlikovanje sorata pšenice 53 2.4. KVALITETA ZRNA PŠENICE 2.4.1. Fizičke karakteristike zrna pšenice 54 2.4.2. Tehnološka svojstva brašna i tijesta 54 2.4.3. Kemijski sastav zrna 54 2.5. FENOLOŠKE FAZE PŠENICE 2.5.1. Fenološke faze pšenice 57 2.6. ULOGA AGROEKOLOŠKIH UVJETA U UZGOJU PŠENICE 2.6.1. Potrebe pšenice prema vodi i toplini 61 2.6.2. Potrebe pšenice prema tlu 63 2.6.3. Vremenske prilike i prinosi pšenice 64 2.6.4. Utjecaj vremenskih prilika na prinose pšenice u Istočnoj Hrvatskoj 65 2.6.5. Agroekološki uvjeti i polijeganje pšenice 68 2.7. AKUMULACIJA SUHE TVARI I MINERALNA ISHRANA PŠENICE 2.7.1. Dinamika akumulacije suhe tvari po organima 70 2.7.2. Akumulacija N, P i K u biljku pšenice 71 2.7.3. Akumulacija suhe tvari u zrno pšenice 71 2.7.4. Akumulacija N, P i K, ugljikohidrata i lipida u zrno pšenice 72 2.7.5. Zahtjevi pšenice za hranivima 73 2.7.6. Sadržaj i raspodjela biogenih elemenata u pšenici 73 2.7.7. Sadržaj elemenata kao kriterij opskrbe hranivima 74 2.7.8. Visokorodne sorte pšenice 75 2.7.9. Genetički aspekti ishrane pšenice na tlima ograničene plodnosti 78 2.7.10. Reakcija pšenice na kalcizaciju u Istočnoj Hrvatskoj 80 2.8. DUŠIK U MINERALNOJ ISHRANI PŠENICE 2.8.1. Modeli gnojidbe pšenice dušikom 81 2.8.2. Preporuke za gnojidbu pšenice dušikom u Hrvatskoj 85 2.9. AGROTEHNIKA PŠENICE 2.9.1. Uloga agrotehnike i sorte u formiranju prinosa pšenice 89 2.9.2. Plodored 91 2.9.3. Gnojidba pšenice 93 2.9.4. Obrada tla 94 2.9.5. Sjetva pšenice 97 2.9.6. Zaštita usjeva pšenice od korova, bolesti i štetočina 99 2.9.7. Žetva pšenice 101 2.9.8. Specifičnosti agrotehnike u proizvodnji sjemena pšenice i ostalih 103 strnih žitarica 3. JEČAM 3.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, RASPROSTRANJENOST I PODRIJETLO 105 3.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA JEČMA 106 3.3. SISTEMATIKA JEČMA 107 3.4. BIOLOŠKA SVOJSTVA JEČMA 108 3.5. TEHNOLOŠKA VRIJEDNOST ZRNA PIVARSKOG I KRMNOG JEČMA 109 3.6. SPECIFIČNOST AGROTEHNIKE I SORTIMENT JEČMA 110 4. RAŽ 4.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, RASPROSTRANJENOST I PODRIJETLO 112 4.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA RAŽI 113 4.3. SISTEMATIKA RAŽI 114 4.4. BIOLOŠKA SVOJSTVA RAŽI 116 4.5. SPECIFIČNOST AGROTEHNIKE I SORTIMENT JEČMA 116 5. TRITIKALE 5.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, POVRŠINE I RASPROSTRANJENOST 118 5.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA TRITIKALEA 119 5.3. SISTEMATIKA TRITIKALEA 120 5.4. BIOLOŠKA SVOJSTVA TERITIKALEA 120 5.5. SORTIMENT I SPECIFIČNOSTI AGROTEHNIKE TRITIKALEA 120 6. ZOB 6.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, POVRŠINE I RASPROSTRANJENOST 121 6.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA ZOBI 122 6.3. SISTEMATIKA ZOBI 123 6.4. BIOLOŠKA SVOJSTVA ZOBI 123 6.5. SPECIFIČNOST AGROTEHNIKE I SORTIMENT ZOBI 123 7. KUKURUZ 7.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE I PODRIJETLO KUKURUZA 7.1.1. Površine i proizvodnja kukuruza 125 7.1.2. Rasprostranjenost i širenje kukuruza 126 7.1.3. Kukuruz u Europi i Hrvatskoj 127 7.2 MORFOLOŠKA SVOJSTVA KUKURUZA 7.2.1. Korijen 128 7.2.2. Stabljika 128 7.2.3. List 129 7.2.4. Reproduktivni organi kukuruza 129 7.2.5. Zrno kukuruza 131 7.3. SISTEMATIKA KUKURUZA 7.3.1. Rodovi sistematske skupine Tripsacine (Maydeae) 132 7.3.2. Podvrste kukuruza 134 7.3.3. Filogenetsko podrijetlo kukuruza 137 7.3.4. Sorte i hibridi kukuruza 139 7.4. FENOLOŠKE FAZE I ORGANOGENEZA KUKURUZA 7.4.1. Fenološke faze kukuruza 141 7.4.2. Etape organogeneze reproduktivnih organa kukuruza 146 7.5. ULOGA AGROEKOLOŠKIH UVJETA U UZGOJU KUKURUZA 7.5.1. Potrebe kukuruza prema vodi 147 7.5.2. Potrebe kukuruza prema toplini 148 7.5.3. Potrebe kukuruza prema svjetlosti 153 7.5.4. Potrebe kukuruza prema tlu 153 7.5.5. Vremenske prilike i prinosi kukuruza u Hrvatskoj 154 7.5.6. Određivanje dužine vegetacije kukuruza 157 7.6. AKUMULACIJA SUHE TVARI I MINERALNA ISHRANA KUKURUZA 7.6.1. Elementi potrebni za ishranu kukuruza 162 7.6.2. Mineralna ishrana i produktivnost kukuruza 168 7.6.3. Mineralna ishrana i polijeganje (lom stabljike) kukuruza 169 7.6.4. Poremećaji mineralne ishrane kukuruza u istočnoj Hrvatskoj 171 7.7. AGROTEHNIKA KUKURUZA 7.7.1. Izbor hibrida kukuruza 178 7.7.2. Plodored 180 7.7.3. Obrada tla 181 7.7.4. Gnojidba 185 7.7.5. Sjetva kukuruza 186 7.7.6. Zaštita kukuruza od korova, bolesti i štetočina 188 7.7.7. Berba kukuruza 190 7.7.8. Specifičnosti uzgoja i agrotehnike sjemenskog kukuruza 192 8. SIRAK 8.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, PODRIJETLO I RASPROSTRANJENOST 203 8.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA I SISTEMATIKA SIRKA 204 8.3. BIOLOŠKA SVOJSTVA SIRKA 205 8.4 SPECIFIČNOSTI AGROTEHNIKE SIRKA 206 9. PROSO 9.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, PODRIJETLO I RASPROSTRANJENOST 207 9.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA I SISTEMATIKA PROSA 208 9.3. BIOLOŠKA SVOJSTVA PROSA 208 9.4. SPECIFIČNOSTI AGROTEHNIKE PROSA 209 10. RIŽA 10.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, PODRIJETLO I RASPROSTRANJENOST 210 10.2 MORFOLOŠKA SVOJSTVA I SISTEMATIKA RIŽE 210 10.3 BIOLOŠKA SVOJSTVA RIŽE 211 10.4 AGROTEHNIKA RIŽE 212 11. HELJDA 11.1. GOSPODARSKO ZNAČENJE, PODRIJETLO I RASPROSTRANJENOST 213 11.2. MORFOLOŠKA SVOJSTVA I SISTEMATIKA HELJDE 214 11.3. BIOLOŠKA SVOJSTVA HELJDE 215 11.4. AGROTEHNIKA HELJDE 215 12. LITERATURA 216 1. ZAJEDNIČKA SVOJSTVA ŽITARICA 1.1. ŽITARICE I PREHRANA ČOVJEČANSTVA 1.1.1. Prognoza rasta ljudske populacije Broj ljudi na Zemlji raste geometrijskom progresijom, o čemu dovoljno govore podaci o brojnosti ljudske populacije u posljednjih pedesetak godina (u milijardama): 2,52 (1950.), 3,03 (1960.), 3,70 (1970.), 4,45 (1980.), 5,28 (1990.) i 6,18 (2000.). Predviđa se da će 2025. biti 8,29 a 2050. godine 9,83 milijardi ljudi na Zemlji. Taj porast bit će najveći (oko 70 %) u zemljama slabo i srednje razvijene ekonomije, odnosno u siromašnim zemljama. Tablica 1: Prognoza rasta ljudske populacije (Borlaug i Dowswell, 1997.) Stanje (1990.g.) i prognoza rasta Postotak Regija ljudske populacije (milijuni) rasta 1990. 2000. 2025. 1990.-2025. a) Slabo i srednje razvijena ekonomija Subsaharska Afrika 4 495 668 1 229 148 Istočna Azija i Pacifik 1 557 1 818 2 276 44 Južna Azija 1 148 1 377 1 896 65 Europa 200 217 252 26 Srednjoistočna i Južna Afrika 256 341 615 140 Latinska Amerika i Karibi 433 515 699 61 Ukupno (a) 4 146 4 981 7 032 70 b) Ostale ekonomije (bivši SSSR, 321 345 355 11 Kuba, Sjeverna Koreja - procjena) c) Visokorazvijena ekonomija 816 859 915 12 Svijet (a + b + c) 5 284 6 185 8 303 57 Svijet (broj ljudi u milijunima): 2 524 (1950.), 3 027 (1960.), 3 702 (1970.), 4 447 (1980.) Procjena UN-a (Večernji list, 16.
Load more

Recommended publications
  • The Croats Under the Rulers of the Croatian National Dynasty
    THE CROATS Fourteen Centuries of Perseverance Publisher Croatian World Congress (CWC) Editor: Šimun Šito Ćorić Text and Selection of Illustrations Anđelko Mijatović Ivan Bekavac Cover Illustration The History of the Croats, sculpture by Ivan Meštrović Copyright Croatian World Congress (CWC), 2018 Print ITG d.o.o. Zagreb Zagreb, 2018 This book has been published with the support of the Croatian Ministry of culture Cataloguing-in-Publication data available in the Online Catalogue of the National and University Library in Zagreb under CIP record 001012762 ISBN 978-953-48326-2-2 (print) 1 The Croats under the Rulers of the Croatian National Dynasty The Croats are one of the oldest European peoples. They arrived in an organized manner to the eastern Adriatic coast and the re- gion bordered by the Drina, Drava and Danube rivers in the first half of the seventh century, during the time of major Avar-Byzan- tine Wars and general upheavals in Europe. In the territory where they settled, they organized During the reign of Prince themselves into three political entities, based on the previ­ Branimir, Pope John VIII, ous Roman administrative organizations: White (western) the universal authority at Croatia, commonly referred to as Dalmatian Croatia, and Red the time, granted (southern) Croatia, both of which were under Byzantine su­ Croatia international premacy, and Pannonian Croatia, which was under Avar su­ recognition. premacy. The Croats in Pannonian Croatia became Frankish vassals at the end of the eighth century, while those in Dalmatia came under Frankish rule at the beginning of the ninth century, and those in Red Croatia remained under Byzantine supremacy.
    [Show full text]
  • 2014Savremenapoljoprivreda45.Pdf
    ISSN: 0350-1205 UDC: 63(497.1)(051)-„540.2“ „CONTEMPORARY AGRICULTURE” The Serbian Journal of Agricultural Sciences „SAVREMENA POLJOPRIVREDA” Srpski časopis za poljoprivredne nauke Editor-in-Chief / Glavni i odgovorni urednik Prof. dr Milan Popović, dekan fakulteta. Editor / Urednik Prof. dr Blagoje Stančić Assistant Editors / Pomoćnici urednika: Prof. dr Vesna Rodić Prof. dr Đorđe Malenčić Prof. dr Niko Milošević Doc. dr Ivan Stančić Lectors for the English Language / Lektori za engleski jezik Bojana Šobot, dipl. filolog Aleksandar Jagrović, dipl. filolog Editorship / Uredništvo Prof. dr Petar Erić (Serbia), Prof. dr Branko Konstantinović (Serbia), Prof. dr Milenko Jovanović (Serbia), Prof. dr Zoran Keserović (Serbia), Prof. dr Milan Popović (Serbia), Prof. dr Stanimir Kovčin (Serbia), Prof. dr Jelena Ninić-Todorović (Serbia), Doc. dr Radovan Savić (Serbia), Prof. dr Paul Pirsan (Romania), Prof. dr Vera Stojšin (Serbia), Robin C. Anderson, PhD (USA), Prof. dr Karaoglanidis George (Greece), Prof. dr Norbert Lukač (Slovakia). Editorial council / Izdavački savet Prof. dr Radovan Pejanović (Serbia), Prof. dr Miroslav Malešević (Serbia), Dipl. ecc. Gordana Radović (Serbia), Prof. dr Vitomir Vidović (Serbia), Prof. dr Branka Gološin (Serbia), Prof. dr Saša Orlović (Serbia), Prof. dr Nedeljko Tica (Serbia), Prof. dr Nikola Đukić (Serbia), Prof. dr Dragan Glamočić (Serbia), Prof. dr Nada Korać (Serbia), Prof. dr Jovan Crnobarac (Serbia), Prof. dr Stanko Boboš (Serbia), Prof. dr Ljiljana Nešić (Serbia), Prof. dr Petar Sekulić (Novi Sad), Prof. dr Mirjana Milošević (Serbia), Prof. dr Cvijan Mekić (Serbia), Prof. MVD Juraj Pivko, DSc. (Slovakia), Prof. dr Šandor Šomođi (Hungary), Prof. dr Sava Bunčić (UK), Prof. dr Boris Stegny (Ukraina), Prof. dr Kole Popovski (Macedonia), Prof.
    [Show full text]
  • CIP BILTEN Knjige U Štampi/Tisku God
    ISSN 2637-2169 (online) NACIONALNA I UNIVERZITETSKA BIBLIOTEKA BOSNE I HERCEGOVINE CIP BILTEN knjige u štampi/tisku God. 2, br. 10 ; oktobar/listopad 2020. CIP bilten knjige u štampi/tisku God. 2, br. 10 (oktobar/listopad 2020.) ISSN 2637-2169 Glavni i odgovorni urednik: dr. Ismet Ovčina Urednica: mr. Biljana Zarić Priredila: Viktorija Martinčević-Huseinčehajić CIP zapise kreirale: Viktorija Martinčević-Huseinčehajić Aiša Ahmetagić DTP: Eldin Hodžić Izdavač: Nacionalna i univerzitetska biblioteka Bosne i Hercegovine Zmaja od Bosne 8B 71 000 Sarajevo BiH CIP BILTEN (knjige u štampi/tisku)je elektronska serijska publikacija koja izlazi jednom mjesečno i dostupna je na web stranici Nacionalne i univerzitetske biblioteke BiH, a objedinjuje CIP zapise koji su izrađeni za prethodni mjesec. PREDGOVOR Katalogizacija u publikaciji (CIP – Cataloguing in Publication) je program izrade skraćenih kataloških zapisa za publikacije u pripremi za štampu/tisak. Program se ostvaruje stalnom saradnjom izdavača/nakladnika i NUBBiH. CIP program u Bosni i Hercegovini realizuje se od 1986. godine i predstavlja vrlo složen i odgovoran zadatak čiji uspjeh zavisi od što bolje saradnje između izdavača/nakladnika i NUBBiH. Ovaj program omogućava informisanje o novim izdanjima bosansko-hercegovačkih izdavača/nakladnika i sistematično prati izdavačku produkciju u BiH. Bibliotekama omogućava brži pristup informacijama o novim izdanjima što utiče na proces nabavke i obrade u bibliotekama. U izgradnji informacijskog sistema i djelotvorne komunikacije između izdavača/nakladnika, biblioteka i korisnika CIP ima značenje jer: • daje brzu i cjelovitu informaciju o novim izdanjima i služi kao najava knjige preko Web cobiss.ba, • pospješuje prodaju, • omogućava izradu vlastitih kataloga i uvid u produkciju drugih izdavača, • potiče marketing i afirmaciju bosansko-hercegovačke knjige u svijetu • educira nove izdavače, • utiče na nabavku i obradu knjiga u bibliotekama, • služi za kontrolu pristizanja obaveznog primjerka u NUBBiH.
    [Show full text]
  • Brotherhood & Unity
    Brotherhood & Unity La Guerra en Bosnia y Herzegovina 1992-1995 Un Juego de Tomislav Čipčić Una traducción de Manuel Suffo 1.0 Introducción 3 cartas de ayuda del jugador 1 manual de reglas Brotherhood & Unity: La Guerra en Bosnia y Herzego- 3 dados de diez caras vina 1992-1995 es un juego de guerra dirigido por car- ta para 2-3 jugadores. Representa la guerra más re- 1 caja y su tapa. ciente y sangrienta en Europa desde la IIGM. 1.2 Mapa Brotherhood & Unity (Fraternidad y Unidad: Bratstvo 1.2.1 Geografía: el mapa muestra Bosnia y Herzego- i jedinstvo) era una doctrina yugoslava con el vina en el estallido de la guerra. Es un país en Europa propósito de crear una fuerte unión entre las suroriental, fronteriza con Croacia al oeste y con Yu- naciones de Yugoslavia. Puesto que Yugoslavia era goslavia al este. Sarajevo es la capital y la ciudad más un país étnicamente diverso (con 7 naciones grande, mientras que las otras ciudades importantes principales, y muchos pequeños grupos étnicos) – son Banja Luka, Bijeljina, Tuzla, Zenica y Mostar. era una manera de crear una identidad unitaria yugoslava y socialista. “Protege la fraternidad y la unidad como la niña de tus ojos” – Josip Broz Tito, Mariscal de Yugoslavia. Bosnia y Herzegovina (Bosna i Hercegovina, o BiH en abrevio) es un país multiétnico, que consta de tres grupos étnicos principales: bosnios, serbios y croatas. Ninguno de ellos tiene una mayoría abrumadoras, por eso la historia del país es una historia de conflictos y compromisos. La guerra duró desde 1992 a 1995, y fue principalmente una guerra civil entre los tres grupos étnicos locales.
    [Show full text]
  • The Birth of Yugoslavia, Volume 2, by Henry Baerlein This Ebook Is for the Use of Anyone Anywhere at No Cost and with Almost No Restrictions Whatsoever
    Birth of Yugoslavia, Volume 2, by Henry Baerlein 1 Part I. p. Birth of Yugoslavia, Volume 2, by Henry Baerlein Project Gutenberg's The Birth of Yugoslavia, Volume 2, by Henry Baerlein This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org Title: The Birth of Yugoslavia, Volume 2 Author: Henry Baerlein Release Date: March 8, 2008 [EBook #24781] Language: English Birth of Yugoslavia, Volume 2, by Henry Baerlein 2 Character set encoding: ISO-8859-1 *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE BIRTH OF YUGOSLAVIA, VOLUME 2 *** Produced by Jason Isbell, Irma Spehar and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net TRANSCRIBER'S NOTES Obvious printer's errors have been fixed. See the end of the project for the more detailed list. The formatting of the project has been reproduced as true to the original images as possible. THE LEGEND FOR NON-LATIN-1 CHARACTERS ['c], ['C] c with acute [vc], [vC] c with caron [vs], [vS] s with caron [vz], [vZ] z with caron d[vz], D[vz] d and z with caron THE BIRTH OF YUGOSLAVIA BY HENRY BAERLEIN VOLUME II LONDON LEONARD PARSONS DEVONSHIRE STREET First Published 1922 [All Rights Reserved] LEONARD PARSONS LTD. Birth of Yugoslavia, Volume 2, by Henry Baerlein 3 CONTENTS OF VOLUME II PAGE VI. YUGOSLAVIA'S FIRST YEAR OF LIBERTY (AUTUMN 1918 TO AUTUMN 1919) 7 VII.
    [Show full text]
  • Federalizam, Ravnopravnost, Održivost
    BOSNA I HERCEGOVINA FEDERALIZAM, RAVNOPRAVNOST, ODRŽIVOST Studija preustroja BiH u cilju osiguravanja institucionalne jednakopravnosti konstitutivnih naroda BOSNIA AND HERZEGOVINA FEDERALISM, EQUALITY, SUSTAINABILITY A study of BiH redesign to secure institutional equality of constituent peoples idpi Bosna i Hercegovina – federalizam, ravnopravnost, održivost Studija preustroja BiH u cilju osiguravanja institucionalne jednakopravnosti konstitutivnih naroda BOSNIA AND HERZEGOVINa – fEDERALISM, EQUALITY, SUSTAINABILITY A study of BiH redesign to secure institutional equality of constituent peoples Bosna i Hercegovina federalizam, ravnopravnost, održivost Studija preustroja BiH u cilju osiguravanja institucionalne jednakopravnosti konstitutivnih naroda Bosnia and Herzegovina FEDERALISM, EQUALITY, SUSTAINABILITY A study of BiH redesign to secure institutional equality of constituent peoples [1. izdanje] Izdavač / Publisher Institut za društveno-politička istraživanja (IDPI), Mostar Institute for social and political research (IDPI), Mostar Za izdavača / For publisher Josip Blažević Urednici / Editors Ivan Vukoja Milan Sitarski Prevoditelj / Translator Dr. sc. Dražen Pehar Prijelom sloga i dizajn naslovnice / Book layout and cover design www.CAKUMPAKUM.net Tisak / Print Grafotisak, Grude [Tisak dovršen u veljači 2016.] studija Je objavlJenA Uz fInAncijsku PotporU DržAvnoG Ureda zA Hrvate IzvAn republike Hrvatske. © IDPI ------------------------------------------------- CIP - Katalogizacija u publikaciji Nacionalna i univerzitetska biblioteka
    [Show full text]
  • Motrista 110 Web
    110 časopis za kulturu, znanost i društvena pitanja • studeni - prosinac 2019 • issn 1512-5475 Časopis Motrišta referiran je u Central and Eastern European Online Library /Frankfurt am Main/ - https://www.ceeol.com/search/journal-detail?id=185 Josip Muselimović i Miro Petrović Andrić, Anđelić, Bevanda, Dva urednika Motrišta o novim projektima i temama Biasiol Babić, Grbavac, Lovrenović, Karačić, Počasni predsjednik i član Predsjedništva posebnog priloga koji se tiska uz ovaj časopis. Kordić, Koštro, Marijanović, Matice hrvatske Mostar akademik Josip Podsjetimo, Motrišta su već dobila niz značajnih Mijović Kočan, Muselimović, Muselimović i Miro Petrović, inače bivši i priznanja kao što su nagrada za najbolji časopis Omerović, Pavlović-Grgić, sadašnji glavni urednik Motrišta, ovih su dana Sarajevskog sajma knjiga 2014. godine te Pehar, Škarica, Takač, razgovarali o novim nakladničkim projektima Srebrena povelja Matice hrvatske za najbolji Tolo, Zoko kao i temama koje bi trebale biti obrađene časopis, 2014. - 2016., koju potpisuje tadašnji u Motrištima. Naglasak je stavljen i na teme predsjednik MH akademik Stjepan Damjanović. 110 br. 110, časopis za kulturu, znanost i društvena pitanja Utemeljitelj i nakladnik: Matica hrvatska Mostar Realizacija i distribucija: Zdravo društvo Mostar Za nakladnike: Ljerka OSTOJIĆ Glavni urednik: Josip MUSELIMOVIĆ Odgovorna urednica: Ljerka OSTOJIĆ Tajnica: Vanja PRUSINA Uredništvo: Misijana BRKIĆ MILINKOVIĆ, fra Ante MARIĆ, Dragan MARIJANOVIĆ, Šimun MUSA, Mira PEHAR Lektura i korektura: Misijana BRKIĆ MILINKOVIĆ Grafičko oblikovanje: SHIFT kreativna agencija, Mostar Telefon/faks: +387 36 323 501 E-mail: [email protected] Adresa: Ulica kralja Zvonimira b.b., 88000 Mostar Žiroračuni: 338 100 220 201 2542 UniCredit Bank d.d. Mostar 161 02 000 115 000 30 kod RAIFFEISEN BANK BiH Uplata iz inozemstva: UniCredit Bank d.d.
    [Show full text]
  • Genocid Nad Bošnjacima U Istočnoj Hercegovini
    IZET KUBAT I SALKO ČAMPARA HAKO GENOCID NAD BOŠNJACIMA U ISTOČNOJ HERCEGOVINI GENOCID NAD BOŠNJACIMA U ISTOČNOJ HERCEGOVINI Sarajevo, 2015. IZET KUBAT I SALKO ČAMPARA HAKO GENOCID NAD BOŠNJACIMA U ISTOČNOJ HERCEGOVINI IZDAVAČI: Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu Geoprojekat Tuzla ZA IZDAVAČE: Prof. dr. Rasim Muratović Huso Ibrišimović, dipl. inž. maš. RECEZENTI: Akademik prof. dr. Smail Čekić Prof. dr. Suad Kurtćehajić Prof. dr. Rasim Muratović KORICE: Prof. dr. Ćazim Hažimejlić DTP: Nurko Hodžić LEKTOR I KOREKTOR: Mustafa Zvizdić „Historia est magistra vitae“ – Historija je učiteljica života, na ovu izreku ilozof Hegel je dodao: „A koja nikoga nije ničemu naučila.“ S A D R Ž A J UVOD .......................................................................................................................................................... 15 P R V O P O G L A V LJ E KRATAK IZVOD IZ KONVENCIJA, DEKLARACIJA I POVELJA UN O PITANJU GENOCIDA ................................................................................................................................................ 23 D R U G O P O G L A V LJ E PREDOSMANSKO DOBA .................................................................................................................... 29 T R E Ć E P O G L A V LJ E KO SU BOŠNJANI-BOŠNJACI-ETNOGENEZA ............................................................................ 39 PREDSLAVENSKI ETNIČKI ELEMENTI BOŠNJANA-BOŠNJAKA ........................................ 54 Č
    [Show full text]
  • Cirilcni Spomenici Glamockog Polja
    Горан Комар Синиша Шолак ЋИРИЛИЧКИ СПОМЕНИЦИ ГЛАМОЧКОГ ПОЉА Пола миленијума ћириличке писмености Гламоча CYRILLIC MONUMENTS OF THE GLAMOČ PLATEAU Half a millenium of Cyrillic literacy in Glamoč Издавач / Publisher: Завичајно удружење Гламочко коло Бањалука Универзитет у Бањалуци Филолошки факултет Фотографије / Photography: Горан Комар Синиша Шолак Штампа / Printed by: Štamparija PLANJAX PRINT - Tešanj Рецезенти / Reviewers: Проф.др Младенко Саџак, Филолошки факултет Универзитета у Бањој Луци мр Данијел Дојчиновић, Филолошки факултет Универзитета у Бањој Луци Лектор / Editor: Проф.др Младенко Саџак Преводилац / Translator: Валентина Мијатовић Графичка припрема и корице / Graphic design and cover: Драган Мартић Тираж / Printing: 500 ISBN : 978-99955-58-50-5 Забрањено прештампавање и фотокопирање. / Copyright by Goran Komar and Siniša Šolak Unauthorized reproduction prohibited. Сва права задржавају аутор и издавач. / All rights reserved by the authors and publisher НАМЈЕРА РАДА THE AIM OF THE BOOK Намјера ове књиге је приказивање The overall aim of this book is to present ћириличког епиграфског наслијеђа Гла - the Cyrillic epigraphic heritage of Glamoč. мо ча. Одговор на питање зашто је One may ask why Glamoč? There are three изабран Гламоч, лежи у неколико чиње - main reasons - primarily because of the ница: прије свега, ово подручје обилује wealth of material evidence of a millennial материјалним доказима о више миле - continuity of human settlement and нијум ском континуитету насељено стии civilization in this area. The Glamoc plateau цивилизације; исто тако, Гламоч је пре - is also rich in Christian epigraphic heritage бо гат хришћанским епиграфским нас - which can be traced centuries back in the ље ђем које се може пратити вијеко вима past. The third reason is that Glamoc is у прошлост; на крају, Гламоч се налази situated in the western demarcation zone на западној демаркационој зони до које attached to the areas of stećak – се јавља стећак.
    [Show full text]
  • Master Plan Razvoja Turizma Za Podrucje Kupresa
    MASTER PLAN RAZVOJA TURIZMA ZA PODRUČJE KUPRESA ožujak 2009. „Masterplan razvoja turizma za područje Kupresa“ Autori: dr. sc. Mladen Mlinarević, voditelj projekta dr. sc. Katarina Bačić prof. dr. sc. Heri Bezić Anita Klanac, dipl. oec. prof. dr. sc. Tarik Kupusović dr. sc. Snježana Musa mr. Snježana Vasilj Ante Šumelj, dipl. iur. Michelle Bilić, dipl. oec. Katarina Bandalović, univ. spec. oec. Marko Bošnjak, dipl. ing. dr. sc. Dora Smolčić-Jurdana Ivan Perić, dipl. ing. mr. sc. Zvonimira Šverko Grdić mr. sc. Lidija Bagarić Krešimir Deban, dipl. iur. Marica Kuzmić, dipl. iur. Damir Magaš, dipl. oec. Tomislav Galović, dipl. oec. Filomena Palić, dipl. oec. „Masterplan razvoja turizma za područje Kupresa“ Sadržaj: 1. UVOD ....................................................................................................................................... 1 2. PREGLED ZAKONSKOG OKVIRA KOJI SE TIČE PREDMETNOG PODRUČJA...................................... 6 2.1. Identifikacija i analiza relevantnih zakona i strateških dokumenata.......................................... 6 2.2. Prijedlozi za poboljšanje relevantnih zakonskih odredaba ....................................................... 8 2.3. Sažetak rezultata analize .....................................................................................................10 3. ANALIZA I DIJAGNOZA POSTOJEĆEG STANJA ............................................................................12 3.1. Opće informacije o Općini Kupres ........................................................................................12
    [Show full text]
  • Tourist Guide Kupres
    TOURIST GUIDE KUPRES Suport by the Swiss Foundation for Solidarity in Tourism – SST. 1 1. General information about Kupres Kupres is situated in the south-west of Bosnia and Herzegovina, on Kupres plateau. Surface of the town is 622 km² and it is situated at 1200 meters of altitude. Name Kupres is mentioned officially for the first time in deed of gift of Bosnian king Stjepan Tomašević on 18 September 1461. However, in older historical documents Kupres is mentioned under different names such as Tropolje, Vrhovine, Završje and Zapadne Strane. There are different theories about the origin of the name Kupres. Historians mostly accept interpretation of the name connected to old Illyrian words: kup and rrash(raš). The first word cup stands for deep bowl and the second rrash stands for plain. '' So, kup-raš means cone-shaped plain, i.e. closed basin, which perfectly describes landscape of Kupres that looks like a picture surrounded by 16 mountains. From the older form Kupraš in the course of time developed other names Kupris, Kupres, Kupreš''- in this way name is described by famous Kupres inhabitant fra Miroslav Džaja in his book: ''Sa Kupreške visoravni'' ('' From Kupres plateau''). After latest war Kupres became part of Herceg-Bosnian county, with Livno as administrative center. Kupres has extraordinary geographical position since it is crossing of numerous roads in Bosnia and Herzegovina as well as of roads leading to neighbouring Republic Croatia and central European countries. Kupres is equally distant from Split, Banja Luka, Mostar and Sarajevo -120km. When you are arriving to Kupres from any direction basically you are 'climbing' and when you arrive to Kupres in front of you appears huge plain, surrounded by hills and mountain ranges.
    [Show full text]
  • Singing the Vila
    SINGING THE VILA SINGING THE VILA: SUPERNATURAL BEINGS IN THE CONTEXT OF THEIR TRADITIONS By DORIAN JURIĆ, M.A., B.A. A Thesis Submitted to the School of Graduate Studies in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy McMaster University © Copyright by Dorian Jurić, February 2019 Ph.D. Thesis – D. Jurić; McMaster University – Anthropology McMaster University DOCTOR OF PHILOSOPHY (2019) Hamilton, Ontario (Anthropology) TITLE: Singing the Vila: Supernatural Beings in the Context of their Traditions AUTHOR: Dorian Jurić, M.A. (McMaster University) SUPERVISOR: Professor John Colarusso NUMBER OF PAGES: xiii, 453 ii Ph.D. Thesis – D. Jurić; McMaster University – Anthropology DEDICATION Tatjani Da ti razigraju maštu kao što su meni. iii Ph.D. Thesis – D. Jurić; McMaster University – Anthropology ABSTRACT This thesis presents a critical overview of a supernatural being, the South Slavic vila, as she figures in the oral traditions of Bosnian, Croatian, Montenegrin and Serbian peasants collected in the 19th and early 20th centuries. The thesis returns to the conceptual frame of older primary texts (here titled survey studies) used by comparative scholars and updates this work with the knowledge gleaned from a century of research and theory in the fields of folkloristics and historical anthropology. These materials are presented in a distributive frequency analysis model such as those often employed by the Historical-Geographic school of folklore research, but the study is built on a foundation informed by the insights of Milman Parry and Albert Lord’s researches into the diffusion of oral traditions. These traditions are further refined by focusing on the singers, storytellers and believers who used the vila in an emic manner balanced at a nexus point between artistic innovation and traditional dictates.
    [Show full text]