Vedtak-Om-Redusert-Produksjon-I-Masfjorden-For-Havforskningsinstituttet.Pdf
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Sakshandsamar, telefon Vår dato Vår referanse Tom N. Pedersen, 5557 2119 11.05.2017 2017/448 542.1 Dykkar dato Dykkar referanse Havforskningsinstituttet Forskningsstasjonen Matre Postboks 1870 Nordnes 5817 BERGEN Vedtak om redusert produksjon i Masfjorden Med verknad frå 1. juli 2017 gjev Fylkesmannen Havforskningsinstituttet pålegg om å ha redusert produksjon på lokalitetane Knappen / Solheim og Smørdalen. Vedtaket om redusert produksjon gjeld for ein periode på to år. Redusert produksjon inneber at MTB på kvar av lokalitetane ikkje skal overstige 200 tonn. Tiltaket skal vurderast på nytt etter to år. Vi viser til brev frå Fylkesmannen 12. januar 2017 med varsel om tiltak etter dokumentert redusert miljøtilstand i Masfjorden. Vi varsla at det ville bli naudsynt med tiltak etter at vi fekk måledata for oksygen i Masfjorden som synte at oksygennivået i djupvatnet i fjorden var blitt kraftig redusert. Havforskningsinstituttet svarte på varselet om vedtak på telefon og i e-post 18. mars 2017. Vedtaket er gjort med heimel i forureiningslova § 18. Bakgrunn for saka Topografi og akvakulturhistorikk i Masfjorden Masfjorden er ein sidefjord frå Fensfjorden. Ved innløpet til fjorden er det ein grunn terskel på 67 meter ved Duesund. Innanfor terskelen er det to basseng, eit ytre og eit indre. Det indre bassenget har eit areal på vel 17 km2 og største djupn på kring 486 meter. Om lag ein tredel av fjordarealet har djupne på 300 meter eller meir. Fensfjorden har største djupne på 677 meter ved Stonganeset, sju kilometer søraust for innløpet til Masfjorden. Mot vest møter Fensfjorden ope hav der djupnene ligg kring 200 til 300 meter. Det har vore drive akvakultur i Masfjorden sidan oppstarten av næringa på 1960-talet. Havforskingsinstituttet sin forskingsstasjon på Matre vart etablert i 1971. Det har vore fleire lokalitetar i drift i fjorden enn dei som er i bruk no, jf. figur 2 og 3. Produksjonen før 2011 har vore monaleg lågare enn sidan utviding av utsleppsløyva på lokalitetane Bergsvik og Barlingebotten i 2011 og 2012, jf. figur 4. Fylkesmannen i Hordaland Miljøvern- og klimaavdelinga Postadresse: Postboks 7310, 5020 Bergen Kontakt: www.fylkesmannen.no/melding Besøksadresse: Statens hus, Kaigaten 9, Bergen Nettside: www.fylkesmannen.no/hordaland Telefon: 55 57 20 00 Org.nr: 974760665 Figur 1: Kartskisse over Masfjorden og Fensfjorden. Svarte tal syner største djupne, medan tersklar er markerte med raude tal. Skjermdump frå kart.kystverket.no. Figur 2: Lokalitetane i Masfjorden i dato. Skjermdump frå Yggdrasil (kart.fiskeridir.no) Figur 3: Nedlagte lokalitetar i Masfjorden. Skjermdump frå Yggdrasil (kart.fiskeridir.no) Vedtak om utsleppsløyve til lokalitetane Bergsvik og Barlingebotten og krav til overvaking Bolstad Fjordbruk AS, no Erko Seafood AS, søkte om utviding av lokalitetane Bergsvik og Barlingebotten i 2011 og 2012. På det tidspunktet hadde Havforskingsinstituttet hatt to matfisklokalitetar i Masfjorden i lenger tid. 2 Søknaden om utviding av lokaliteten Barlingebotten er datert 22. mai 2011. I brev frå Fylkesmannen 23. september 2011 vart det gitt melding om at søknaden var utan tilstrekkeleg dokumentasjon til at han kunne bli handsama. I brevet heiter m.a.: Søknaden kan vurderast på ny når søkjar har retta opp manglane i søknaden og har levert dokumentasjon på at resipienten er tilstrekkeleg god nok for det omsøkte tiltaket. Viktigaste mangel ved søknaden var manglande omtale av resipienten. Vi ba om å få tilsendt anten ei MOM C-gransking eller ei vurdering av oksygenforbruket i fjordbassenget etter Fjordmiljømodellen (Aure og Stigebrandt). Rådgivende Biologer leverte rapporten Vurdering av miljøpåvirkning fra eksisterende og planlagt oppdrettsaktivitet i Masfjorden ved hjelp av Fjordmiljømodellen. Konklusjonen i rapporten var: En kan da konkludere med at effekten av de organiske tilførslene fra den planlagte oppdretts- virksomheten ved Barlingebotten vil være helt moderat på oksygenforholdene i bassengvannet under terskeldyp. Vidare heiter det i rapporten: Hovedårsaken til at den planlagte oppdrettsvirksomheten i så liten grad vil påvirke miljø- forholdene negativt i bassengvannet under terskeldyp med hensyn på organisk belastning, skyldes naturlig nok fjordens størrelse der en har store vannvolum med høy kapasitet for organiske tilførsler. Fjorden er også næringsfattig på grunn av de store ferskvanntilførslene der mye av den uregulerte avrenningen skjer fra bratte fjell med begrenset vegetasjon, samt utslipp av store mengder næringsfattig vann fra kraftverkskjøringen. Modelleringen viser også at Masfjorden har et meget lavt månedlig oksygenforbruk i bassengvannet. Fylkesmannen ga utsleppsløyvet 17. oktober 2011. I oversendingsbrevet gjorde vi greie for uvisse knytt til vurderinga av resipienten og krav til miljømål etter vassforskrifta. Det vart føresett at oppdrettsverksemda ikkje skulle ha større påverknad på resipienten enn at miljøtilstanden, med eksplisitt referanse til oksygennivå i bassengvatnet, skulle halde seg innanfor miljømåla etter vassforskrifta. Det målet er minst god økologisk tilstand, jf. vassforskrifta § 4. Kva som ligg i god økologisk tilstand i kystvann, er forklart i vassforskrifta vedlegg V nr. 1.2.4. Her kjem det mellom anna fram at god økologisk tilstand føreset at verdiane for temperatur, oksygen og siktedjupn ikkje må nå nivå som er utanfor intervallet som er fastsett før å sikre at det typespesifikke økosystemet fungerer og at verdiane dei biologiske kvalitets- elementa (planteplankton, makroalgar og angiospermar og botnlevande virvellause dyr) kan nås. For parameteren oksygen vil det seie eit oksygeninnhald på minimum 3,5 ml O2/liter, eller 50 prosent metning, jf. tabell 0-1 på side 209 i rettleiinga 02:2013 om Klassifisering av miljøtilstand i vann, som vart revidert i 2015. For å kunne dokumentere oppnådd miljømål, vart det gjeve pålegg om å måle oksygennivå i djupvatnet kvar månad i to år. Erko Seafood AS søkte om utviding av lokaliteten Bergsvik 14. desember 2011. Søknaden hadde manglar på miljødokumentasjon. I brev frå Fylkesmannen 12. mars 2012 vart det synt til manglande oppfølging av krav i utsleppsløyvet frå 17. februar 2006. Det vart då gjeve på- legg om straummåling på lokaliteten Bergsvik, utan at dette pålegget vart blitt følgt opp av verksemda. Utsleppsløyvet til lokaliteten Bergsvik vart gitt 23. juli 2012. Vilkåra i løyvet er identiske til dei som vart gitt på lokaliteten Barlingebotten, med mellom anna krav om månadlege oksygenmålingar i djupvatnet i to år. 3 Oppfølging av krava i utsleppsløyva MOM C-gransking på lokalitetane Bergsvik og Barlingebotten vart utført i 2014. Rapporten frå Rådgivende Biologer AS av februar 2015 synte ein nedgang i oksygennivået i fjordbassenget. Tilrådinga i denne rapporten for lokalitetane Bergsvik og Barlingebotten var: Det mest pålitelege ville ha vore å følgje med på utviklinga gjennom månadlege målingar for eventuelt å fange opp sesongvariasjonar og når det skjer utskifting av bassengvatn over terskeldjupet inn til Masfjorden. Fylkesmannen purra på vilkåra om oksygenmålingar i utsleppsløyva for lokalitetane Barlingebotten og Bergsvik i brev av 30. november 2015. Purringa vart gjenteke 14. juli 2016. Då vi ikkje fekk svar på desse purringane, vart det gjort tilsyn på lokaliteten Barlingebotten 1. november 2016. Erko Seafood AS fekk då mellom anna avvik på manglande oppfølging av vilkår i utsleppsløyvet. Avviket frå krava i utsleppsløyve vart omtalt som eit alvorleg avvik. Fylkes-mannen peikte på at Erko Seafood AS snarast plikta å rett opp avviket og at verksemda måtte sende Fylkesmannen ei skriftleg tilbakemelding med dokumentasjon som viser korleis avviket er retta innan 1. februar 2017 for at Fylkesmannen skal kunne avslutte saka. Fylkesmannen har til i dag ikkje fått fullstendig tilbakemelding frå Erko Seafood AS med retting av desse avvika. MOM C gransking vart gjort på lokaliteten Smørdalen i oktober 2014. Den synte låge oksygennivå i djupvatnet på lokaliteten, med plassering i tilstandsklasse 4. Det er ikkje i samsvar med kravet til miljøtilstand gjeve i utsleppsløyvet i 2012. Miljøtilstand i resipienten Fylkesmannen fekk 16. desember 2016 tilsendt to rapportar frå Rådgivende Biologer AS om hydrografiske målingar i Masfjorden. Målingane vart starta i februar 2016 etter initiativ frå Engesund Fiskeoppdrett AS. Rapportane er svar på krav i utsleppsløyva for lokalitetane Barlingebotten, Bergsvik og Ådnekvamme. Dei to fyrste lokalitetane høyrer til Erko Seafood AS, den siste Engesund Fiskeoppdrett AS. Oksygenmålingar i Masfjorden har synt at oksygennivået i fjorden har gått jamt nedover sidan 2011, jf. tabell 1 frå Rådgivende Biologer AS synt under. Målingane har halde fram i 2017, med uendra oksygenmengd i botnvatnet i januar (1,47 ml/l) og februar (1,48 ml/l). 4 Tabell 1: Oksygeninnhald målt som ml O2/liter på utvalde djup i indre basseng ved lokalitetane Bergsvik og Barlingebotten i Masfjorden i perioden oktober 2011 til desember 2016 klassifisert etter rettleiar 02:2013. Blanke felt syner til manglande data etter problem med avdrift under målinga. Kjelde: Rådgivende Biologer AS Oksygeninnhaldet på 187 til 190 meter djupne ved lokaliteten Smørdalen i oktober 2014 var på 2,66 ml O2/liter. Dette er lågare oksygennivå er det som er målt lenger ute i hovudbassenget i Masfjorden, sjølv på større djupner. Historiske hydrografiske data Det finst eldre hydrografiske data for Masfjorden. Havforskningsinstituttet skriv om Mas- fjorden i Fisken og Havet nr 5 – 1993: Det kan gå fleire år mellom dypvannsutskiftningene i Masfjorden. Det laveste