Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy na lata 2015-2020 jest współfinansowany ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywno ść energetyczna, Działanie 9.3. Termomodernizacja obiektów u żyteczno ści publicznej – plany gospodarki niskoemisyjnej

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY IZBICA

Izbica, wrzesie ń 2015

ZLECENIODAWCA OPRACOWANIE

Gmina Izbica Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. ul. Gminna 4, 22-375 Izbica ul. Prymasa S. Wyszy ńskiego 4 tel. 84 618 30 34, 22-400 Zamo ść fax. 84 618 30 49 tel./fax 84 627 37 05, 512 138 998

[email protected] [email protected] www.gmina-izbica.pl www.doradztwoireklama.pl

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

SPIS TRE ŚCI

1. STRESZCZENIE ...... 5 1.1 Cel i podstawa wykonania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej ...... 7 1.2 Zakres opracowania ...... 9 2. OGÓLNA STRATEGIA ...... 11 2.1 Zgodno ści z dokumentami strategicznymi mi ędzynarodowymi, krajowymi i lokalnymi ...... 11 2.1.1 Poziom mi ędzynarodowy ...... 11 2.1.2 Poziom krajowy ...... 16 2.1.3 Poziom regionalny i lokalny...... 24 2.2 Cele strategiczne i szczegółowe ...... 29 2.3 Stan obecny ...... 31 2.3.1 Charakterystyka Gminy Izbica ...... 31 2.3.1.1. Poło żenie i podstawowe informacje dotycz ące Gminy Izbica ...... 31 2.3.1.2. Stan środowiska w Gminie Izbica ...... 35 2.3.1.3. Stan środowiska w Gminie Izbica a wyniki pomiarów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska ...... 44

2.3.1.4. Struktura zu życia energii i emisja CO 2 ...... 51 2.4 Identyfikacja obszarów problemowych ...... 59 2.5 Aspekty organizacyjne i finansowe ...... 60 2.5.1 Koordynacja i struktury organizacyjne ...... 60 2.5.2 Zaanga żowanie zainteresowanych stron i mieszka ńców ...... 60 2.5.3 Szacowany bud żet ...... 62 3. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI ...... 63 3.1 Zało żenia przyj ęte przy inwentaryzacji emisji w Gminie Izbica ...... 63 3.1.1 Źródła pozyskanych danych ...... 63 3.1.2 Oszacowanie liczby ludno ści w gminie w okresie obj ętym planowaniem 65 3.1.3 Identyfikacja czynników wpływaj ących na wielko ść emisji ...... 66 3.2 Inwentaryzacja emisji z budynków mieszkalnych ...... 66 3.2.1 Inwentaryzacja emisji z systemów ciepłowniczych budynków mieszkalnych ...... 67 3.3 Inwentaryzacja emisji dla podmiotów gospodarczych ...... 69 3.4 Inwentaryzacja emisji w budynkach nale żą cych do Gminy Izbica ...... 69

- 2 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

3.4.1 Inwentaryzacja emisji wynikaj ącej ze zu życia paliw ...... 69 3.5 Inwentaryzacja emisji wynikaj ącej ze zu życia energii elektrycznej na o świetlenie drogowe ...... 72

3.6 Podsumowanie oszacowania emisji CO 2 w Gminie Izbica ...... 73 4 DZIAŁANIA/ZADANIA I ŚRODKI ZAPLANOWANE NA CAŁY OKRES OBJ ĘTY PLANEM ...... 74 4.1 Cel strategiczny ...... 75 4.2 Cele szczegółowe ...... 77 4.3 Działania inwestycyjne...... 77 4.3.1 Modernizacja o świetlenia ulicznego ...... 77 4.3.2 Termomodernizacja budynków u żyteczno ści publicznej w Gminie Izbica ……………………………………………………………………………79 4.3.3 Instalacje kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych w Gminie Izbica w latach 2015-2020 ...... 83 4.4 Działania bezkosztowe i niskokosztowe ...... 83 4.4.1 System „Zielonych zamówie ń” ...... 83 4.4.2 Działania edukacyjne ...... 83 4.5 Proponowane działania nie uj ęte w celu wska źnikowym planu ...... 85 4.5.1 Odnawialne źródła energii w budynkach mieszkalnych ...... 85 4.5.2 Termomodernizacja budynków mieszkalnych w Gminie Izbica ...... 86 4.5.3 Inne działania w celu zmniejszenia emisji promowane w Gminie Izbica . 87

4.6 Zestawienie planowanych oszcz ędno ści energii i zmniejszenia emisji CO 2 ...... 87 4.7 Analiza uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych realizacji zaplanowanych działa ń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica ...... 89 4.8 Monitoring podj ętych działa ń i planowanych do osi ągni ęcia efektów ...... 91 4.9 Harmonogram realizacji Planu ...... 94 4.10 Podsumowanie podj ętych działa ń/zada ń i środków zaplanowanych na cały okres obj ęty planem ...... 94 5 FINANSOWANIE DZIAŁA Ń UJ ĘTYCH W PLANIE ...... 96 5.1 Finansowanie ze środków dystrybuowanych centralnie ...... 96 5.1.1 Finansowanie modernizacji o świetlenia ulicznego ...... 96 5.1.2 Finansowanie odnawialnych źródeł energii w ramach programu PROSUMENT ...... 97 5.1.3 Finansowanie odnawialnych źródeł energii w ramach programu BOCIAN . 98 5.1.4 Finansowanie termomodernizacji budynków mieszkalnych ...... 99

- 3 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

5.2 Finansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 ...... 100 5.2.1 Wsparcie wykorzystania OZE ...... 100 5.2.2 Finansowanie podwy ższania efektywno ści energetycznej oraz gospodarki niskoemisyjnej ...... 102 5.2.3 Efektywno ść energetyczna sektora publicznego ...... 103 6 ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ I ZADA Ń W NIM UJ ĘTYCH ...... 105 Spis tabel ...... 107 Spis rysunków ...... 107 Spis wykresów...... 108 Spis map ...... 108

- 4 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

1. STRESZCZENIE

Wychodz ąc naprzeciw trendom zmierzaj ącym do redukcji emisji gazów cieplarnianych, a przede wszystkim w trosce o środowisko naturalne przyst ąpiła do opracowania i wdra żania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN), realizowanego w ramach Priorytetu IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywno ść energetyczna - Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów u żyteczno ści publicznej (konkurs nr 2/POIi Ś/9.3/2013), współfinansowanego ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest dokumentem strategicznym, który koncentruje si ę na podniesieniu efektywno ści energetycznej, zwi ększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Istot ą Planu jest osi ągniecie korzy ści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych wynikaj ących z działa ń zmniejszaj ących emisje gazów cieplarnianych. Konieczno ść sporz ądzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz przede wszystkim realizacji przedsi ęwzi ęć opisanych w Planie wynika z postanowie ń Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (ratyfikowana przez Polsk ę w 1994 r.), uzupełniającego j ą Protokołu z Kioto z 1997 r. oraz z pakietu klimatyczno-energetycznego przyj ętego przez Komisj ę Europejsk ą w grudniu 2008 roku tj.: ‹ redukcji emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 20% w stosunku do poziomu z roku 1990 lub innego, mo żliwego do inwentaryzacji, ‹ zwi ększenia udziału zu życia energii z odnawialnych źródeł do 20% w ogólnym zu życiu energii (w przypadku Polski 15%), ‹ redukcji zu życia energii pierwotnej o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok czyli podniesienie efektywno ści energetycznej. W PGN przedstawiono przepisy prawa, dokumenty strategiczne na poziomie globalnym, UE, krajowym, wojewódzkim i lokalnym oraz polskie akty prawne decyduj ące o zarz ądzaniu jako ści ą powietrza. Powy ższe materiały pozwoliły na precyzyjne i spójne wyselekcjonowanie celów szczegółowych i strategicznych oraz nakre śliły sposób ich osi ągni ęcia. Podstawowym wymiarem PGN jest obszar geograficzny Gminy Izbica. W analizie stanu aktualnego dokonano oceny stanu środowiska, oceny energochłonno ści i emisyjno ści oraz analizy stanu i potencjału technicznego, ograniczenia zu życia energii i redukcji emisji z uwzgl ędnieniem analizy:

- 5 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ jako ści powietrza,

‹ emisji CO 2 przez budynki u żyteczno ści publicznej

‹ emisji CO 2 przez budynki mieszkalne ‹ odnawialnych źródeł energii, ‹ czynników klimatycznych, ‹ energii elektrycznej, ‹ oświetlenia ulic i placów.

Celem PGN jest okre ślenie, na podstawie analizy, aktualnego stanu w zakresie zu życia energii i emisji gazów cieplarnianych na obszarze Gminy Izbica, działa ń zmierzaj ących do redukcji zu życia energii, zwi ększenia wykorzystania źródeł odnawialnych oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wraz z ekonomiczno- ekologiczn ą ocen ą ich efektywno ści. Uwzgl ędniaj ąc powy ższe analizy, stan środowiska, główne problemy środowiskowe, obowi ązuj ące i planowane zmiany przepisów prawa polskiego i UE, programy i strategie rz ądowe, regionalne i lokalne koncepcje oraz dokumenty planistyczne, okre ślono w PGN cele strategiczne i szczegółowe, długoterminowe do roku 2030 oraz krótkoterminowe na lata 2015-2020.

Główny cel Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica brzmi: ograniczenie emisji dwutlenku w ęgla oraz podniesienie efektywno ści energetycznej celem poprawy jako ści powietrza w Gminie Izbica.

Osi ągni ęciu celu głównego sprzyja ć b ędą cele strategiczne i szczegółowe. Maj ąc powy ższe na wzgl ędzie wyró żnia si ę nast ępuj ące cele strategiczne przedmiotowego Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica: Cele strategiczne Gminy uwzgl ędniaj ą zapisy okre ślone w pakiecie energetyczno- klimatycznym do roku 2020 1: ‹ wzrost liczby budynków komunalnych, mieszkalnych, użyteczno ści publicznej obj ętych termomodernizacj ą, ‹ rozwój i poprawa jako ści ciepłownictwa, przede wszystkim źródeł ciepła,

1 Zgodnie z przyj ętym w 2009 r. pakietem energetyczno-klimatycznym do 2020 r. Unia Europejska: a) 20% zredukuje emisje gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990r.; b) 20% zwi ększy udział energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii ( dla Polski 15%); c) 20% zwi ększy efektywno ść energetyczn ą, w stosunku do prognoz BAU (ang. business as usual) na rok 2020

- 6 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ ograniczenie „niskiej emisji” z mieszkalnictwa, ‹ wzrost wykorzystania OZE w gospodarstwach indywidualnych i przedsi ębiorstwach, ‹ wzrost liczby zmodernizowanych systemów grzewczych i wprowadzonych w tym zakresie technologii wykorzystuj ących odnawialne źródła energii, ‹ wzrost liczby zmodernizowanego o świetlenia ulicznego, ‹ wzrost liczby zmodernizowanego o świetlenia w budynkach u żyteczno ści publicznej, ‹ kształtowanie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców Gminy, ‹ ograniczenie zu życia i kosztów energii u żywanej przez odbiorców, ‹ wprowadzenie nowoczesnych technologii w budownictwie.

Ponadto w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica przedstawiono wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku w ęgla dla roku bazowego 2014 oraz opisano metodologi ę przeprowadzenia inwentaryzacji. Zadania do realizacji uj ęto w harmonogramie rzeczowo-finansowym, w którym przedstawiono jednostki odpowiedzialne za poszczególne zadania, termin realizacji, orientacyjne koszty realizacji zada ń i źródło finansowania. Harmonogram zawiera równie ż rezultaty energetyczne oraz ekologiczne. W przedmiotowym dokumencie przedstawiono równie ż potencjalne źródła finansowania zada ń oraz proponowane wska źniki monitoringu realizacji PGN. Odniesiono si ę do obszarów zagro żeń realizacji działa ń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej - przeanalizowano i zestawiono mocne i słabe strony, szanse realizacji zaproponowanych działa ń czyli dokonano tzw. analizy SWOT realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej b ędzie niezb ędnym dokumentem, umo żliwiaj ącym ubieganie si ę o przyznanie środków pomocowych z bud żetu Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020.

1.1 Cel i podstawa wykonania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej

Celem Planu jest okre ślenie, na podstawie analizy aktualnego stanu w zakresie zu życia energii i emisji gazów cieplarnianych na obszarze Gminy Izbica, działa ń zmierzaj ących do redukcji zu życia energii, zwi ększenia wykorzystania źródeł odnawialnych oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wraz z ekonomiczno-

- 7 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

ekologiczn ą ocen ą ich efektywno ści. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Izbica ma na celu przeprowadzenie analizy mo żliwych do realizacji przedsi ęwzi ęć inwestycyjnych i nie inwestycyjnych, których wdro żenie b ędzie skutkowa ć zmian ą dotychczasowej struktury stosowanych no śników energetycznych, a przy tym zmniejszeniem finalnego zu życia energii na terenie Gminy. Konsekwencj ą planowanych działa ń b ędzie stopniowe zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych (CO 2) do atmosfery. Głównymi celami prowadzenia gospodarki niskoemisyjnej okre ślonymi w dokumencie s ą: ‹ poprawa jako ści powietrza poprzez redukcj ę emisji zanieczyszcze ń i gazów cieplarnianych zwi ązanej ze spalaniem paliw na terenie Gminy Izbica, ‹ zwi ększenie udziału energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych, ‹ redukcja poziomu zu żytej energii finalnej na terenie Gminy Izbica. Powy ższe cele zostan ą osi ągni ęte głównie dzi ęki realizacji nast ępuj ących celów operacyjnych: ‹ rozwój planowania energetycznego w Gminie Izbica, ‹ identyfikacja obszarów problemowych na terenie Gminy Izbica, ‹ rozwój systemu zarz ądzania energi ą i środowiskiem, ‹ obni żenie poziomu energochłonno ści w poszczególnych sektorach odbiorców energii, ‹ optymalizacja działa ń zwi ązanych z produkcj ą i wykorzystaniem energii, ‹ utrzymanie tendencji wzrostowej wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, ‹ podniesienie poziomu świadomo ści społecze ństwa z zakresu ochrony środowiska, ‹ aktywizacja lokalnej społeczno ści oraz poszczególnych uczestników lokalnego rynku energii w działania ograniczaj ące emisj ę gazów cieplarnianych. Po przyj ęciu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej przez Rad ę Gminy Izbica będzie on miał charakter dokumentu obowi ązuj ącego, okre ślaj ącego cele strategiczne i szczegółowe oraz działania dla ich osi ągni ęcia w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej wraz ze wskazaniem ich szacunkowych kosztów i przewidywanych źródeł finansowania. Ustalone zostan ą równie ż zasady monitorowania i raportowania wyników prowadzonej polityki ekologiczno-energetycznej. Gospodarka niskoemisyjna i zwi ększenie efektywno ści energetycznej s ą przedmiotem planów i strategii na szczeblu gminnym, wojewódzkim i krajowym. Polska czynnie uczestniczy w tworzeniu wspólnotowej polityki energetycznej, kwestia efektywno ści energetycznej jest traktowana w polityce kraju w sposób priorytetowy, a post ęp w tej dziedzinie b ędzie kluczowy dla realizacji wszystkich jej celów.

- 8 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Przeanalizowano plany i strategie na wszystkich szczeblach - od UE, przez krajowy, wojewódzki do gminnego i stwierdzono, i ż działania maj ące na celu ograniczenie emisji

CO 2, zmniejszenie energochłonno ści gospodarki i zwi ększenie udziału OZE w produkcji energii w Gminie Izbica, zaproponowane w PGN, s ą z nimi zgodne.

1.2 Zakres opracowania

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica został opracowany zgodnie ze Szczegółowymi zaleceniami dotycz ącymi struktury planu gospodarki niskoemisyjnej udost ępnionymi przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zgodnie z wytycznymi zalecana struktura dokumentu przedstawia si ę nast ępuj ąco: 1. Streszczenie 2. Ogólna strategia ‹ Cele strategiczne i szczegółowe ‹ Stan obecny ‹ Identyfikacja obszarów problemowych ‹ Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzkie, zaanga żowane strony, bud żet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe na monitoring i ocen ę) 3. Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku w ęgla 4. Działania/zadania i środki zaplanowane na cały okres obj ęty planem ‹ Długoterminowa strategia, cele i zobowi ązania ‹ Działania/zadania (opis, podmioty odpowiedzialne za realizacj ę, harmonogram, koszty, wska źniki). Przy opracowywaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy dla Izbica wzi ęto pod uwag ę nast ępuj ące zało żenia: ‹ Planem obj ęto cało ść obszaru geograficznego Gminy Izbica, ‹ w Planie uwzgl ędniono zakres działa ń przewidzianych do realizacji na szczeblu Gminy, ‹ skoncentrowano si ę na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystuj ących zasoby, ‹ w Planie oraz w planowanych przedsi ęwzi ęciach uwzgl ędniono współuczestnictwo odbiorców energii (podmioty usługowo-przemysłowe i gospodarstwa domowe), ‹ Planem obj ęto w szczególno ści obszar, w którym władze lokalne maj ą

- 9 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

wpływ na zu życie energii w perspektywie długoterminowej (m.in. budynki użyteczno ści publicznej, o świetlenie uliczne), ‹ w Planie przewidziano działania maj ące wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych u żytkowników energii, ‹ zapewniono spójno ść Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z opracowanymi bądź tworzonymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi. Wyj ściowa inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych do powietrza jest warunkiem wst ępnym opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Obj ęła ona poziom zu życia energii oraz zwi ązan ą z nim emisj ę CO 2 w sektorze budynków użyteczno ści publicznej, budynków mieszkalnych, budynków wykorzystywanych na cele gospodarcze (handel, usługi, przemysł) oraz o świetleniu ulicznym. Całkowite zu życie energii w Gminie Izbica w roku bazowym (2014) wyniosło ponad 344 368,117 GJ tj. 95 657,810 MWh. Najwy ższym zu życiem energii ko ńcowej charakteryzuje si ę sektor mieszkalny (97,79%). Znikome zu życie zanotowano w zwi ązku o świetleniem ulicznym (mniej ni ż 0,16%). Całkowita emisja pochodz ąca z poszczególnych no śników energii we wskazanych wy żej sektorach osi ągn ęła w 2014 roku poziom 37 571,828 t/rok CO 2. Najwi ększym emitentem dwutlenku w ęgla jest sektor mieszkalnictwa (98,14% całkowitej emisji), a mniejsza zanotowana została w obiektach u żyteczno ści publicznej oraz o świetleniu. Priorytetem Gminy Izbica jest redukcja emisji dwutlenku w ęgla. Stopie ń redukcji emisji okre ślany jest w oparciu o prognoz ę na rok 2020, która stanowi wariant podstawowy przy niepodejmowaniu działa ń z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. Wariant docelowy okre śla zatem mo żliw ą wielko ść redukcji emisji w stosunku do wariantu podstawowego. Głównym celem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest: ograniczenie emisji dwutlenku w ęgla oraz podniesienie efektywno ści energetycznej celem poprawy jako ści powietrza w Gminie Izbica. Ograniczenie poziomu emisji dwutlenku w ęgla planuje si ę o 23,21%. Ograniczenie na tym poziomie zostało wyliczone

w oparciu o mo żliwy, przybli żony efekt redukcji emisji CO 2 przez poszczególne zadania inwestycyjne. Zakładana redukcja poziomu emisji w roku docelowym (2020) wyniesie 8 721,866 Mg/rok.

Wszystkie działania i inwestycje ograniczaj ące emisj ę dwutlenku w ęgla w Gminie Izbica realizowane b ędą pod warunkiem uzyskania przez Gmin ę zewn ętrznego wsparcia finansowego w funduszy krajowych lub europejskich.

- 10 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

2. OGÓLNA STRATEGIA

2.1 Zgodno ści z dokumentami strategicznymi mi ędzynarodowymi, krajowymi i lokalnymi

2.1.1 Poziom mi ędzynarodowy

Podstaw ą wszelkich działa ń zmierzaj ących do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych s ą porozumienia zawierane na szczeblu mi ędzynarodowym, w tym na poziomie europejskim.

Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych Pierwszy raport, powołanego w 1988 roku Mi ędzyrz ądowego Panelu ds. Zmian Klimatu - IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change ), stał si ę podstaw ą do zwołania w 1992 r. II konferencji w Rio de Janeiro pt. „ Środowisko i rozwój”. Podczas szczytu podpisana została Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). Podj ęty dokument został zatwierdzony decyzj ą Rady Unii Europejskiej 94/69/WE z 15 grudnia 1993 r. Celem Konwencji jest ustabilizowanie ilo ści gazów cieplarnianych na poziomie niezagra żaj ącym środowisku. Natomiast szczegółowe uzgodnienia zostały zawarte podczas III konferencji Stron Konwencji (COP3) w Kioto w 1997 roku, której rezultatem był najwa żniejszy dokument dotycz ący walki ze zmianami klimatycznymi - Protokół z Kioto (Kyoto Protocol). Protokół z Kioto (Dz. U. 2005 nr 203, poz. 1684) jest traktatem mi ędzynarodowym uzupełniaj ący Ramow ą Konwencj ę Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu i jednocze śnie mi ędzynarodowym porozumieniem dotycz ącym przeciwdziałania globalnemu ociepleniu. Został wynegocjowany na konferencji w Kioto w grudniu 1997roku. Traktat wszedł w życie 16 lutego 2005 r., a wygasł z dniem 31 grudnia 2012 r. Unia Europejska oraz Norwegia, Islandia, Monako, Szwajcaria i Liechtenstein zrzeszone w Europejskim Obszarze Gospodarczym zobowi ązały si ę przedłu żyć swoje zobowi ązania wynikaj ące z Traktatu do roku 2020. Zaproponowany przez Komisj ę Europejsk ą 6 listopada 2013 roku nowy Traktat w formie poprawki (Doha amendment) do Traktatu z Kioto nie został jeszcze ratyfikowany przez Uni ę Europejską. Kraje, które ratyfikowały Protokół, zobowi ązały si ę do redukcji do 2012 roku własnych emisji o co najmniej 5% poziomu emisji z 1990 roku (UE o 8%, Polska o 6% w stosunku do 1989r.), ograniczeniu wzrostu temperatury o 2-3[°C] oraz stabilizacji st ęż enia gazów cieplarnianych w atmosferze (w przeliczeniu na CO 2) na poziomie

- 11 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

450-550 [ppm]. Od 2020 r. globalna emisja powinna spada ć w tempie 1-5% rocznie, tak aby w 2050 r. osi ągn ąć poziom o 25-70% ni ższy ni ż obecnie. Na mocy postanowie ń Protokołu z Kioto ustanowiono limity emisji gazów cieplarnianych. Kraje, które zdecydowały si ę na ratyfikacj ę Protokołu (w tym Polska), zobowi ązały si ę do redukcji emisji tych gazów.

Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległo ści (LRTA)/ 2 Strony Konwencji postanawiaj ą chroni ć człowieka i jego środowisko przed zanieczyszczaniem powietrza oraz d ąż yć do ograniczenia i tak dalece, jak to jest mo żliwe, do stopniowego zmniejszania i zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza, wł ączaj ąc w to transgraniczne zanieczyszczanie powietrza na dalekie odległo ści. Słu żyć temu maj ą ustalone zasady wymiany informacji, konsultacji, prowadzenia bada ń i monitoringu. Ponadto strony zobowi ązuj ą si ę rozwija ć polityk ę i strategi ę, które b ędą słu żyć jako środki do zwalczania emisji zanieczyszcze ń powietrza, bior ąc pod uwag ę podj ęte ju ż wysiłki w skali krajowej i mi ędzynarodowej. Priorytetami konwencji do 2020 r. s ą: ograniczenia emisji zanieczyszcze ń powietrza z punktu widzenia wpływu na zdrowie (szczególnie w zakresie pyłów PM2,5), zwi ększenia znaczenia monitoringu przy ocenie wywi ązywania si ę pa ństw z przyj ętych zobowi ąza ń w zakresie redukcji emisji zanieczyszcze ń i poprawy jako ści powietrza oraz zwi ększenie znaczenia ocen zintegrowanych z punktu widzenia wpływu na ekosystemy. Do konwencji podpisano szereg protokołów: ‹ Protokół w sprawie długofalowego finansowania wspólnego programu monitoringu i oceny przenoszenia zanieczyszcze ń powietrza na dalekie odległo ści w Europie. ‹ Protokół dotycz ący ograniczenia emisji siarki lub jej przepływów transgranicznych. ‹ Protokół dotycz ący kontroli emisji tlenków azotu lub ich transgranicznego przemieszczania. ‹ Protokół w sprawie dalszego ograniczania emisji siarki. ‹ Protokół dotycz ący metali ci ęż kich. ‹ Protokół w sprawie przeciwdziałania zakwaszaniu, eutrofizacji i ozonowi przyziemnemu (tzw. Protokół z Göteborg).

2 Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległo ści sporz ądzona w Genewie dnia 13 listopada 1979 r. http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19850600311

- 12 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Europa 2020 - Strategia na rzecz inteligentnego i zrównowa żonego rozwoju sprzyjaj ącego wł ączeniu społecznemu 3.

Strategia obejmuje trzy wzajemnie ze sob ą powi ązane priorytety: ‹ rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; ‹ rozwój zrównowa żony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystaj ącej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; ‹ rozwój sprzyjaj ący wł ączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniaj ącej spójno ść społeczn ą i terytorialn ą.

Cele Strategii dla całej Unii Europejskiej: ‹ redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% w 2020 r. w stosunku do emisji z roku 1990, a tak że 30% w przypadku zawarcia porozumienia mi ędzynarodowego (w Kopenhadze, w grudniu 2009 r.), ‹ zwi ększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych do 20% w 2020 r. w bilansie energetycznym UE. Odpowiednia Dyrektywa obejmie swym zakresem trzy sektory gospodarki: produkcj ę energii elektrycznej, ciepłownictwo oraz transport. Sugeruje si ę, aby pa ństwa członkowskie zapewniły 10% udział energii odnawialnej (biopaliwa) w sektorze transportu, ‹ podniesienie o 20% efektywno ści energetycznej do 2020 r., ‹ ograniczenie emisji o 21% w systemie EU ETS do 2020 r. w porównaniu do poziomu emisji z 2005 r.

Dnia 22 stycznia 2014 r. Komisja Europejska przedstawiła nowy pakiet klimatyczno-energetyczny do 2030 r. Zaproponowała w nim dwa cele: ‹ redukcj ę emisji gazów cieplarnianych o 40%, ‹ 27% udział odnawialnych źródeł energii (OZE) w ko ńcowym zu życiu energii, ale wi ążą cy tylko na poziomie UE (bez celów krajowych).

Ustalenia dla Polski: ‹ uznano specyfik ę polskiej energetyki,

‹ utrzymano limit bezpłatnych pozwole ń na emisj ę CO 2 do roku 2030 roku.

3 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1395649624365&uri=CELEX:52010DC2020

- 13 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Jednym z siedmiu najwa żniejszych projektów wiod ących, „Strategia na rzecz inteligentnego i zrównowa żonego rozwoju sprzyjaj ącego wł ączeniu społecznemu” EUROPA 2020, jest Projekt przewodni: Europa efektywnie korzystaj ąca z zasobów. Celem projektu jest wsparcie zmian w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i efektywniej korzystaj ącej z zasobów, uniezale żnienie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów i energii, ograniczenie emisji CO 2, zwi ększenie konkurencyjno ści, zwi ększenie bezpiecze ństwa energetycznego. Państwa członkowskie maj ą w zakresie tego projektu: ‹ stopniowo wycofywa ć dotacje szkodliwe dla środowiska, stosuj ąc wyj ątki jedynie w przypadku osób w trudnej sytuacji społecznej, ‹ stosowa ć instrumenty rynkowe, takie jak zach ęty fiskalne i zamówienia publiczne, w celu zmiany metod produkcji i konsumpcji, ‹ stworzy ć inteligentne, zmodernizowane i w pełni wzajemnie poł ączone infrastruktury transportowe i energetyczne oraz korzysta ć w pełni z potencjału technologii ICT, ‹ zapewni ć skoordynowan ą realizacj ę projektów infrastrukturalnych w ramach sieci bazowej UE, które b ędą miały ogromne znaczenie dla efektywno ści całego systemu transportowego UE, ‹ skierowa ć uwag ę na transport w miastach, który jest źródłem du żego zag ęszczenia ruchu i emisji zanieczyszcze ń, ‹ wykorzystywa ć przepisy, normy w zakresie efektywno ści energetycznej budynków i instrumenty rynkowe takie jak podatki, dotacje i zamówienia publiczne w celu ograniczenia zu życia energii i zasobów, a tak że stosowa ć fundusze strukturalne na potrzeby inwestycji w efektywno ść energetyczn ą w budynkach u żyteczno ści publicznej i bardziej skuteczny recykling, ‹ propagowa ć instrumenty słu żą ce oszcz ędzaniu energii, które mogłyby podnie ść efektywno ść sektorów energochłonnych.

Ponadto polityka Unii Europejskiej dotycz ąca ochrony klimatu i gospodarki niskoemisyjnej opiera si ę na szeregu dyrektyw, rezolucji i zobowi ąza ń mi ędzy krajami UE: ‹ Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promocji stosowania energii ze źródeł odnawialnych, ‹ Dyrektywa 2012/27/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 pa ździernika 2012 r. w sprawie efektywno ści energetycznej, ‹ Rezolucja Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie

- 14 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

planu działania prowadz ącego do przej ścia na konkurencyjn ą gospodark ę niskoemisyjn ą do 2050 r., ‹ Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie zasobooszcz ędnej Europy, ‹ Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie planu działania w dziedzinie energii do 2050 r., ‹ Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie bie żą cych wyzwa ń i szans zwi ązanych z energi ą odnawialn ą na europejskim wewn ętrznym rynku energii, ‹ Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomicznego-Społecznego i Komitetu Regionów z 23 grudnia 2013 r. „Wspólne dąż enie do osi ągni ęcia konkurencyjnej i zasobooszcz ędnej mobilno ści w miastach”, ‹ Zielona ksi ęga Komisji Europejskiej pt. „Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030”, ‹ Biała Ksi ęga Komisji Europejskiej pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu - dąż enie do osi ągni ęcia konkurencyjnego i zasobooszcz ędnego systemu transportu”.

W ramach zobowi ąza ń ekologicznych, zawartych w Strategii „Europa 2020”, Unia Europejska w marcu 2007 r. przyj ęła przez Parlament Europejski i przywódców krajów członkowskich UE Pakiet klimatyczno-energetyczny, nazywany skrótowo pakietem „3 x 20%” i wyznaczyła na 2020 rok cele ilo ściowe, tzw. „3x20%”, tj.: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do 1990 r., zmniejszenie zu życia energii o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020 r., zwi ększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20% całkowitego zu życia energii w UE, w tym zwi ększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w transporcie do 10%. Cele te s ą jednocze śnie wska źnikami umo żliwiaj ącymi monitorowanie post ępów w realizacji priorytetów nakre ślonych w Strategii. W grudniu 2008 roku został przyj ęty przez UE pakiet klimatyczno-energetyczny, w którym zawarte s ą konkretne narz ędzia prawne realizacji ww. celów. Natomiast osi ągni ęcie powy ższych celów b ędzie mo żliwe jedynie przy zaanga żowaniu wszystkich szczebli politycznych zarówno na poziomie krajowym, wojewódzkim, a w szczególno ści na poziomie lokalnym.

- 15 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

2.1.2 Poziom krajowy

Zgodnie z dokumentem „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”, Polska, jako kraj członkowski Unii Europejskiej, czynnie uczestniczy w tworzeniu wspólnotowej polityki energetycznej, a tak że dokonuje implementacji jej głównych celów w specyficznych warunkach krajowych, bior ąc pod uwag ę ochron ę interesów odbiorców, posiadane zasoby energetyczne oraz uwarunkowania technologiczne wytwarzania i przesyłu energii. Na poziomie krajowym podejmowanych jest szereg działa ń ukierunkowanych na osi ągni ęcie priorytetów polityki klimatyczno-energetycznej, wysokiego trwałego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz rosn ącego poziomu życia w kraju, z wykorzystaniem optymalnie zaprojektowanych i wdra żanych systemów wsparcia, przy jednoczesnej poprawie jako ści środowiska, racjonalnym gospodarowaniu zasobami naturalnymi, minimalizacji kosztów finansowych i społecznych przy optymalnej alokacji środków bud żetowych 4. Podstaw ą wszelkich inicjatyw s ą dokumenty strategiczne konkretyzuj ące cele i priorytety.

Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020” Jest podstawowym instrumentem wdra żania przyj ętej w 2010 roku Strategii „Europa 2020” (realizowanym na poziomie pa ństw członkowskich). Pierwszy Krajowy Program Reform (KPR) przyj ęty został przez Rad ę Ministrów 26 kwietnia 2011 roku. KPR jest aktualizowany w kwietniu ka żdego roku. Obecnie obowi ązuje jego czwarta edycja - KPR 2014/2015. Uwzgl ędniaj ąc kierunki działa ń wytyczone w polskich dokumentach strategicznych oraz specyficzne krajowe uwarunkowania Rz ąd uznał, że nale ży skupi ć si ę na odrabianiu zaległo ści rozwojowych oraz budowie nowych przewag konkurencyjnych w nast ępuj ących obszarach priorytetowych: ‹ infrastruktura dla wzrostu zrównowa żonego, ‹ innowacyjno ść dla wzrostu inteligentnego, ‹ aktywno ść dla wzrostu sprzyjaj ącego wł ączeniu społecznemu. W zakresie dotycz ącym energetyki cele skupiaj ą si ę głównie na sektorze elektro- energetycznego, gdzie potrzebne s ą pilnie rozstrzygni ęcia ustawowe w zakresie OZE oraz handlu emisjami. W zakresie zrównowa żonego rozwoju głównym instrumentem jest Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO Ii Ś), a tak że uzupełniaj ąco

4 I spotkanie Koalicji na rzecz utworzenia Krajowego Systemu Zrównowa żonego Gospodarowania Energi ą, w dniu 6 marca 2014 r. w Warszawie - prezentacja.

- 16 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Program Operacyjny Rozwoju Polski Wschodniej (PO RPW) oraz Regionalne Programy Operacyjne (RPO).

W zakresie redukcji emisji CO 2 postuluje si ę realizacj ę nast ępuj ących priorytetów inwestycyjnych: ‹ promowanie strategii niskoemisyjnych, ‹ promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło u żytkowe, ‹ wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych, ‹ promowanie efektywno ści energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsi ębiorstwach i w infrastrukturze publicznej.

Najwa żniejsze akty prawne wspieraj ące idee poprawy efektywno ści i/lub ograniczenia emisji do powietrza: 1. Ustawa o odnawialnych źródłach energii - uchwalona przez Sejm RP dnia 16 stycznia 2015 r. i Senat RP 20 lutego 2015 r., przekazana Prezydentowi RP do podpisu w dniu 23 lutego 2015 r. Obecnie w polskim prawie nie ma aktu rangi ustawowej, który stricte dotyczyłby problematyki energetyki odnawialnej. Rozwój odnawialnych źródeł energii nabiera szczególnego znaczenia, gdy we źmiemy pod uwag ę fakt, i ż polska elektroenergetyka w blisko 90% opiera si ę na w ęglu. W zwi ązku z powy ższym zdywersyfikowanie źródeł wytwarzania energii elektrycznej, a tym samym rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) staj ą si ę niezwykle istotne. Rozwój OZE stanowi szans ę na odci ąż enie środowiska naturalnego, redukcj ę emisji gazów cieplarnianych oraz zwi ększenie bezpiecze ństwa energetycznego kraju. Celem ustawy jest m.in.: ‹ zwi ększenie bezpiecze ństwa energetycznego i ochrony środowiska, m.in. w wyniku efektywnego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, ‹ racjonalne wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, uwzgl ędniaj ące realizacj ę długofalowej polityki rozwoju gospodarczego kraju, ‹ wypełnienie zobowi ąza ń wynikaj ących z zawartych umów mi ędzynarodowych oraz podnoszenie innowacyjno ści i konkurencyjno ści gospodarki, ‹ wypracowanie optymalnego i zrównowa żonego zaopatrzenia odbiorców ko ńcowych z instalacji odnawialnego źródła energii, ‹ zapewnienie wykorzystania na cele energetyczne produktów ubocznych lub pozostało ści z rolnictwa oraz przemysłu wykorzystuj ącego surowce rolnicze. Głównym efektem obowi ązywania przedmiotowej ustawy b ędzie realizacja celów w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii wynikaj ących z dokumentów

- 17 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

rz ądowych przyj ętych przez Rad ę Ministrów, tj. Polityki energetycznej Polski do 2030 roku oraz Krajowego Planu Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych. Wa żnym efektem przyj ęcia ustawy o odnawialnych źródłach energii b ędzie wyodr ębnienie i usystematyzowanie mechanizmów wsparcia dla energii z OZE, zawartych dotychczas w przepisach ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne [Dz.U. z 2012 r., poz. 1059, z pó źn. zm.]. 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska [Dz.U. z 2013 r., poz. 1232, z pó źn. zm.] W Prawie ochrony środowiska mo żna wskaza ć kilka instrumentów, które mog ą mie ć zastosowanie w przypadku niskiej emisji. Dział II (art. 86-96a) po świ ęcony jest ochronie powietrza. Artykuły w tym dziale dotycz ą kluczowych zmian zwi ązanych z wdra żaniem Dyrektywy 2008/50WE (CAFE). Ponadto wprowadzono przepisy sankcyjne za uchybienia w zakresie przygotowania i realizacji programów ochrony powietrza oraz planów działa ń krótkoterminowych (Rozdział 4 art. 315a-c). 3. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywno ści energetycznej [Dz.U. nr 94, poz. 551, z pó źn. zm.] Ustawa okre śla krajowe cele w zakresie oszcz ędnego gospodarowania energi ą, zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywno ści energetycznej oraz zasady sporz ądzania audytów energetycznych i uzyskiwania świadectw efektywno ści energetycznej. 4. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. z 2014 r., poz. 712) Ustawa okre śla zasady finansowania ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów cz ęś ci kosztów przedsi ęwzi ęć termomodernizacyjnych i remontowych. Na mocy ww. ustawy z tytułu realizacji przedsi ęwzi ęcia termomodernizacyjnego zmniejszaj ącego zapotrzebowanie na energi ę o okre ślon ą warto ść , inwestorowi przysługuje premia na spłat ę cz ęś ci kredytu zaci ągni ętego na przedsi ęwzi ęcie termomodernizacyjne, zwana „premi ą termomodernizacyjn ą”.

Strategia Rozwoju Kraju 2020 (SRK) Jest to główna strategia rozwojowa obejmuj ąca średni horyzont czasowy. Dokument wskazuje na strategiczne zadania pa ństwa, których podj ęcie w perspektywie najbli ższych lat jest niezb ędne, aby wzmocni ć procesy rozwojowe kraju. Strategia jest wa żnym dokumentem w odniesieniu do nowej generacji dokumentów strategicznych, które pojawia ć si ę b ędą w Polsce na potrzeby pozyskiwania środków pomocowych z Unii

- 18 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Europejskiej na lata 2014-2020. Cele rozwojowe i priorytety wyznaczone w SRK są spójne i silnie wpisuj ą si ę w cele strategii UE „Europa 2020”. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest zgodny z zapisami SRK okre ślonymi w ramach celu II.6. Bezpiecze ństwo energetyczne i środowisko. Zapewnieniu bezpiecze ństwa energetycznego kraju towarzyszy ć b ędzie - obok dywersyfikacji źródeł - dywersyfikacja kierunków dostaw no śników energii. W ramach tego celu przewidziano działania, które b ędą to żsame z zadaniami planowanymi w przedmiotowym Planie Gospodarki Niskoemisyjnej: ‹ II.6.2. Poprawa efektywno ści energetycznej, która obejmuje m.in. rozwój sektora OZE, modernizacj ę sektora elektroenergetycznego, w tym infrastruktury przesyłu energii elektrycznej umo żliwiaj ące wykorzystanie energii z OZE, wsparcie termomodernizacji budynków i modernizacji istniej ących systemów ciepłowniczych, ‹ II.6.3. Zwi ększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii, obejmuj ące m.in. zwi ększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, wspieranie i rozwój energetycznych projektów infrastrukturalnych, ‹ II.6.4. Poprawa stanu środowiska - m.in. promocja innowacyjnych technologii w przemy śle, paliw alternatywnych oraz rozwi ąza ń zwi ększaj ących efektywno ść zu życia paliw i energii w transporcie, a tak że wykorzystanie paliw niskoemisyjnych w mieszkalnictwie. Poprawie jako ści powietrza słu żyć b ędą długoterminowe działania na rzecz ograniczenia emisji pyłów i innych zanieczyszcze ń powietrza, zwłaszcza z sektorów najbardziej emisyjnych (energetyka, transport), ze źródeł emisji rozproszonych (niedu że zakłady przemysłowe, małe kotłownie) i ze źródeł indywidualnych w zabudowie mieszkaniowej (tzw. niska emisja).

Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 jest najwa żniejszym krajowym dokumentem strategicznym dotycz ącym zagospodarowania przestrzennego, zawieraj ącym wizj ę zagospodarowania przestrzennego kraju w perspektywie najbli ższych 15 lat. Dokument wi ąże planowanie strategiczne z programowaniem działa ń w ramach programów rozwoju i programów operacyjnych współfinansowanych ze środków UE, okre śla działania pa ństwa w sferze legislacyjnej i instytucjonalnej dla wzmocnienia efektywno ści systemu planowania przestrzennego i działa ń rozwojowych (w tym inwestycyjnych) ukierunkowanych terytorialnie. W dokumencie zostało wyznaczonych 6 celów głównych. Zało żenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica wpisuj ą si ę w cel 5: Zwi ększenie odporno ści struktury przestrzennej kraju

- 19 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

na zagro żenia naturalne i utraty bezpiecze ństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspieraj ących zdolno ści obronne pa ństwa. Wśród zało żeń tego celu wymienia si ę proekologiczn ą modernizacj ę elektrowni systemowych i zwi ększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych.

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Polityka energetyczna Polski do 2030 roku została opracowana zgodnie z art 13-15 ustawy Prawo energetyczne. Przedstawia strategi ę Państwa, maj ącą na celu odpowied ź na najwa żniejsze wyzwania stoj ące przed polsk ą energetyk ą, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i w perspektywie do 2030 roku. Jednym z priorytetów strategii jest zapewnienie osi ągni ęcia przez Polsk ę co najmniej 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych w zu życiu energii finalnej brutto do roku 2020, w tym co najmniej 10% udziału energii odnawialnej zu żywanej w transporcie. Podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej s ą: ‹ poprawa efektywno ści energetycznej, ‹ wzrost bezpiecze ństwa dostaw paliw i energii, ‹ dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej np. poprzez wprowadzenie energetyki j ądrowej, ‹ rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, ‹ rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, ‹ ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.

Aby efektywnie wprowadzi ć realizacj ę celów polityki energetycznej, niezb ędny jest aktywny udział władz regionalnych poprzez przygotowywane na szczeblu wojewódzkim, powiatowym lub gminnym strategii rozwoju energetyki, a tak że niepomijanie tego aspektu w procesach okre ślania priorytetów inwestycyjnych przez samorz ądy. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest zbie żny z zapisami Polityki energetycznej Polski w kontek ście poprawy efektywno ści energetycznej. Kwestia ta jest traktowana w obu dokumentach w sposób priorytetowy, a post ęp w tej dziedzinie b ędzie kluczowy dla realizacji wszystkich wyznaczonych celów.

Strategia Bezpiecze ństwo Energetyczne i Środowisko (SBEi Ś). Perspektywa 2020 SBEi Ś obejmuje dwa istotne obszary: energetyk ę i środowisko. Dokument wskazuje m.in. kluczowe reformy i niezb ędne działania, które powinny zosta ć podj ęte w perspektywie do 2020 roku. Niniejsza Strategia tworzy pomost mi ędzy środowiskiem a energetyk ą i stanowi impuls do bardziej efektywnego i racjonalnego prowadzenia

- 20 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

polityki w obu wspomnianych obszarach. Celem Strategii jest ułatwienie wzrostu gospodarczego w Polsce, sprzyjaj ącego środowisku poprzez zapewnienie bezpiecze ństwa energetycznego i dost ępu do nowoczesnych, innowacyjnych technologii, a tak że wyeliminowanie barier administracyjnych, które mog ą takowy „zielony” wzrost zaburzy ć. SBEi Ś odnosi si ę m.in. do konieczno ści unowocze śnienia sektora energetyczno-ciepłowniczego, poprawy efektywno ści energetycznej oraz ograniczenia niskiej emisji dzi ęki zast ępowaniu tradycyjnych pieców i ciepłowni, nowoczesnymi źródłami, przy zwi ększeniu dost ępnych mechanizmów finansowych b ędących wsparciem dla inwestycji w tym zakresie. SBEi Ś słu ży równie ż okre śleniu celów i kierunków działa ń nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2014-2020. Ponadto SBEi Ś koresponduje ze średniookresow ą Strategi ą Rozwoju Kraju 2020 w dziedzinie energetyki i środowiska i stanowi ogóln ą wytyczn ą dla Polityki energetycznej Polski. Koresponduje równie ż z celami rozwojowymi okre ślanymi na poziomie wspólnotowym, uj ętymi w dokumencie Europa 2020 oraz celami pakietu klimatyczno-energetycznego.

Polityka Ekologiczna Pa ństwa w latach 2009-2012 z perspektyw ą do roku 2016 Polityka Ekologiczna Pa ństwa na lata 2009-2012 jest aktualizacj ą polityki ekologicznej na lata 2007-2010. Jej priorytetowym celem jest zapewnienie bezpiecze ństwa ekologicznego kraju i tworzenie podstaw do zrównowa żonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Polityka zwraca uwag ę na trudne zadania zwi ązane z ochron ą atmosfery - przeciwdziałaniu zmianom klimatu. Wynika to z przyj ętej przez Rad ę

Europejsk ą w 2007 roku decyzji o redukcji emisji CO 2 z terenu UE o 20% do roku 2020. Poza tym przyj ęto, że udział OZE w produkcji energii wyniesie co najmniej 20% i o tyle samo wzro śnie efektywno ść energetyczna. W tre ści przedstawiono m.in. dane ukazuj ące stopie ń redukcji zanieczyszcze ń emitowanych do powietrza w latach 1998-2005. W okresie tym zmniejszono emisj ę tlenku w ęgla i dwutlenku w ęgla do atmosfery o 30%, emisj ę dwutlenku siarki o 65%, pyłu o 80%, a tlenków azotu o 45%. Jednocze śnie dokument uwypukla kwesti ę, i ż mimo znacznego ograniczenia emisji wspomnianych zanieczyszcze ń Polska ma obecnie problem z dotrzymaniem tera źniejszych standardów dotycz ących jako ści powietrza w świetle dyrektyw Unii Europejskiej. Polityka energetyczna Polski oparta jest w znacznej mierze na w ęglu, co stwarza ogromne problemy by dotrzyma ć limity dla źródeł o du żej mocy (pow. 50 MW) i kotłów spalaj ących w ęgiel kamienny i brunatny. Podobnie trudne do spełnienia s ą normy narzucone przez Dyrektyw ę CAFE, dotycz ące pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu zawieszonego PM2,5.

- 21 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica wykazuje spójno ść z dokumentem Polityki Ekologicznej Pa ństwa 2009-2012 przede wszystkim ze wzgl ędu na nacisk dotycz ący dalszej redukcji emisji zanieczyszcze ń do powietrza oraz konieczno ści modernizacji systemu energetycznego kraju.

Krajowy Plan Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych Krajowy Plan Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych został przyj ęty przez Rad ę Ministrów w dniu 6 grudnia 2010 r. Realizuje on zobowi ązania wynikaj ące z art. 4 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. Dokument okre śla krajowe cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych, zu żytej w sektorze transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 r. W przedmiotowym Planie przyj ęto, i ż osi ągni ęcie głównych celów opiera ć si ę b ędzie o dwa filary zasobów OZE dost ępnych i mo żliwych do wykorzystania w Polsce, tj. poprzez wzrost wytwarzania energii elektrycznej generowanej przez wiatr oraz wi ększe wykorzystanie energetyczne biomasy. Osi ągni ęcie tego celu b ędzie mo żliwe jedynie przy zapewnieniu zrównowa żonego rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Tworzone obecnie nowe prawo legislacyjne dotycz ącego OZE ma doprowadzi ć do wsparcia dla energii z odnawialnych źródeł, a tym samym umo żliwi zwi ększenie inwestycji w nowe moce wytwórcze. Nale ży równie ż poło żyć szczególny nacisk na konieczno ść rozwoju technologii w dziedzinie OZE oraz promocji bada ń naukowych i działalno ści dydaktycznej w tym kierunku.

Polityka Klimatyczna Polski Dokument ten jest integralnym i istotnym elementem polityki ekologicznej pa ństwa. Główne zało żenie strategiczne „Polityki Klimatycznej Polski" sformułowano na podstawie zapisów zawartych w Polityce Ekologicznej Pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Cel strategiczny to: wł ączenie si ę Polski do wysiłków społeczno ści mi ędzynarodowej na rzecz ochrony klimatu globalnego poprzez wdra żanie zasad zrównowa żonego rozwoju, zwłaszcza w zakresie poprawy wykorzystania energii, zwi ększania zasobów le śnych i glebowych kraju, racjonalizacji wykorzystania surowców i produktów przemysłu oraz racjonalizacji zagospodarowania odpadów, w sposób zapewniaj ący osi ągni ęcie maksymalnych, długoterminowych korzy ści gospodarczych, społecznych i politycznych. Cel strategiczny polityki klimatycznej Polski mo że by ć osi ągni ęty poprzez realizacj ę celów i działa ń krótko-, średnio- i długookresowych:

- 22 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ cele i działania krótkookresowe (na lata 2003-2006) - obejmowały działania dotycz ące wdro żenia systemów umo żliwiaj ących realizacj ę postanowie ń Konwencji i Protokołu z Kioto oraz zapewnienie korzystnego dla Polski mo żliwo ści udziału w mechanizmach wspomagaj ących, ‹ cele i działania średnio- i długookresowe (na lata 2007-2012 oraz 2013-2020) - obejmuj ą dalsz ą integracj ę polityki klimatycznej z polityk ą gospodarcz ą i społeczn ą; szczególnie zwróci ć nale ży uwag ę na działania kreuj ące bardziej przyjazne dla klimatu wzorce zachowa ń konsumpcyjnych i produkcyjnych, ograniczaj ące negatywny wpływ aktywno ści antropogenicznej na zmiany klimatu oraz wdro żenie i stosowanie tzw. „dobrych praktyk”, które charakteryzuj ą si ę du żą skuteczno ści ą i efektywno ści ą wraz z innowacyjn ą technik ą i pozwalaj ą na osi ągni ęcie wyznaczonych celów.

Strategiczny Plan adaptacji dla sektorów i obszarów wra żliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektyw ą do roku 2030 (SPA 2020) 5 Celem głównym dokumentu jest: zapewnienie zrównowa żonego rozwoju oraz efektywnego funkcjonowania gospodarki i społecze ństwa w warunkach zmian klimatu. Cele szczegółowe to: zapewnienie bezpiecze ństwa energetycznego i dobrego stanu środowiska, skuteczna adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich, rozwój transportu w warunkach zmian klimatu, zapewnienie zrównowa żonego rozwoju regionalnego i lokalnego z uwzgl ędnieniem zmian klimatu, stymulowanie innowacji sprzyjaj ących adaptacji do zmian klimatu, kształtowanie postaw społecznych sprzyjaj ących adaptacji do zmian klimatu.

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014 (zał ącznik do uchwały nr 217 RM z dnia 24.12.2010 r.) 6 Celem dalekosi ęż nym jest: doj ście do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasad ą zrównowa żonego rozwoju, w którym w pełni realizowane s ą zasady gospodarki odpadami, a w szczególno ści zasada post ępowania z odpadami, zgodnie z hierarchi ą sposobów post ępowania z odpadami, czyli po pierwsze zapobieganie powstawaniu odpadów, a nast ępnie przygotowanie do ponownego u życia, recykling, inne metody odzysku (czyli wykorzystanie odpadów), unieszkodliwienie, przy czym najmniej po żą danym sposobem ich zagospodarowania jest składowanie. Cele główne: utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilo ści wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego,

5 http://www.mos.gov.pl/g2/big/2013_10/becc4b984fb12cd415b855e2cb42f68a.pdf 6 http://dokumenty.rcl.gov.pl/M2010101118301.pdf

- 23 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

zwi ększenie udziału odzysku, zmniejszenie ilo ści odpadów kierowanych na składowiska odpadów, wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów, utworzenie i uruchomienie bazy danych o produktach, opakowaniach i gospodarce odpadami (BDO).

2.1.3 Poziom regionalny i lokalny

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica wykazuje w swoich zapisach zgodno ść z poni ższymi dokumentami strategicznymi opracowanymi na poziomie regionalnym i lokalnym.

Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego lata 2005-2020 (z perspektyw ą do 2030 r.) 7 Strategia rozwoju województwa jest dokumentem strategicznym, wyznaczaj ącym główne kierunki rozwoju regionu. Jest to podstawowe narz ędzie prowadzonej przez samorz ąd województwa polityki regionalnej. Strategia stanowi wa żny element polityki regionalnej - uwzgl ędnia zapisy dokumentów krajowych (np. Krajow ą Strategi ę Rozwoju Regionalnego, Koncepcj ę Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, strategie sektorowe i inne dokumenty rz ądowe powi ązane z rozwojem regionalnym) oraz zasady europejskiej polityki regionalnej. Zało żenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica wpisuj ą si ę w Priorytet 3: Poprawa atrakcyjno ści i spójno ści terytorialnej województwa lubelskiego Cel 3.2: Zachowanie i wzmocnienie ró żnorodno ści przyrodniczej, krajobrazowej i kulturowej. Zało żeniem celu, obejmuj ącego kluczowe geokomponenty środowiska jest likwidacja istniej ących zagro żeń dla środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego, poprawa stanu i skuteczno ści działa ń ochronnych, wzbogacanie zasobów i ró żnorodno ści środowiska, wzmacnianie potencjału i kondycji ekologicznej oraz kreacja ich wyj ątkowych walorów dla ukierunkowanego rozwoju zró żnicowanych funkcji m.in. osadnictwa, turystyki, usług opieku ńczo-medycznych i uzdrowiskowych, rolnictwa ekologicznie uwarunkowanego i nieuci ąż liwych funkcji produkcyjno-usługowych. Kierunkami realizacji celu s ą: ‹ poprawa jako ści środowiska, w tym czysto ści wód, powietrza i gruntów poprzez rozwój infrastruktury ochrony środowiska, w tym:

7 Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego lata 2014-2020 (z perspektyw ą do 2030 r.), Urz ąd Marszałkowski Województwa Lubelskiego (uchwała nr CCLI/5247/2014 Zarz ądu Województwa Lubelskiego z dnia 17 czerwca 2014 r.), 2014

- 24 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

V poprawa jako ści wód poprzez budowę i modernizacj ę oczyszczalni i systemów kanalizacyjnych, wsparcie powstawania przydomowych oczyszczalni ścieków, ochrona przed zanieczyszczeniami zbiorników i cieków wodnych, V rozwój i unowocze śnienie zintegrowanej gospodarki odpadami, w tym wsparcie systemów segregacji, recyklingu i utylizacji odpadów, zaostrzenie kontroli składowania i zagospodarowania odpadów, likwidacja azbestu i zabezpieczenie odpadów niebezpiecznych, V ochrona powietrza poprzez wspieranie działa ń słu żą cych obni żaniu emisji zanieczyszcze ń, zmniejszenie oddziaływania zanieczyszcze ń odkomunikacyjnych, doskonalenie systemu monitoringu stanu powietrza;

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego 8 Dokument ten okre śla struktur ę przestrzenn ą województwa. W zakresie rozwoju energetyki w województwie, zaleca popraw ę efektywno ści zaopatrzenia i zabezpieczenia potrzeb energetycznych regionu. Ten cel wiod ący powinien by ć realizowany m.in. przez racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych, w tym równie ż surowców odnawialnych (ze szczególnym uwzgl ędnieniem biomasy i wody). Dodatkowo Plan Zagospodarowania rekomenduje wspieranie źródeł ciepła w oparciu o paliwa gazowe. To zalecenie zostało uj ęte w PGN dla Gminy Izbica w szczególno ści w działaniu okre ślaj ącym wymian ę kotłów na bardziej efektywne.

Program Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektyw ą do roku 2020 9 Ekologiczne cele realizacyjne tego dokumentu strategicznego promuj ą zmniejszenie zanieczyszcze ń środowiska z uwzgl ędnieniem m.in. poprawy jako ści powietrza atmosferycznego, zmniejszenie energochłonno ści gospodarki, zwi ększenie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa. Poprawa jako ści powietrza ma odbywa ć si ę poprzez redukcj ę emisji zanieczyszcze ń do powietrza, modernizacj ę istniej ących technologii, korzystanie z ekologicznych no śników energii a tak że energooszcz ędne działania w mieszkalnictwie i budownictwie.

8 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego, Biuro Planowania Przestrzennego, Lublin 2002 (z pó źn. zm.) 9 Program Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektyw ą do roku 2020, Zarz ąd Województwa Lubelskiego (Uchwała Nr XIV/398/2012 Sejmik Województwa Lubelskiego z dnia 30 lipca 2012 r.), Lublin 2012

- 25 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej 10 Program Ochrony Powietrza zalicza Gmin ę Izbica do obszaru strefy lubelskiej. Na obszarze tym stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu 24-godzinnego st ęż enia pyłu PM10. Na podstawie tego kryterium ochrony zdrowia, strefa lubelska została zaliczona do klasy C. Na terenie strefy zostały dotrzymane st ęż enia średnie roczne pyłu PM10. Przekroczenia dopuszczalnego poziomu 24-godzinnego st ęż enia pyłu PM10 wyst ępuj ą wył ącznie w sezonie grzewczym co wskazuje, że na uzyskiwany wynik ma wpływ emisja ze spalania paliw do celów grzewczych. Odnotowane zostały równie ż przekroczenia dopuszczalnej liczby dni, w których st ęż enia 24-godzinne wynosz ą wi ęcej ni ż 50 mig/m 3. Najwi ększ ą liczb ę dni z przekroczeniami 24-godz. st ęż enia PM 10 zaobserwowano w Zamo ściu i wynosiła ona 62 dni. Natomiast maksymalne st ęż enie 24-godzinne wyst ąpiło na stacji w Białej Podlaskiej, za ś najmniejsze - na stacji w Chełmie. Wynosiły one odpowiednio 204 mig/m 3 oraz 3 mig/m 3. Wła śnie ze wzgl ędu na liczb ę przekrocze ń st ęż eń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM 10 opracowano Programy ochrony powietrza dla strefy lubelskiej. W celu ograniczenia emisji pyłu w Programie zaproponowano, w nowo powstaj ących budynkach, stosowanie alternatywnych źródeł ciepła takich jak kolektory słoneczne czy pompy ciepła. W Programie oszacowano, że instalowanie kolektorów słonecznych w zakresie ciepłej wody mo że skutkowa ć obni żeniem zapotrzebowania na centraln ą wod ę u żytkow ą (c.w.u.) nawet około 70%. Dodatkowymi działaniami, nie wpływaj ącymi bezpo średnio na redukcj ę emisji zanieczyszcze ń a wspomagaj ącymi działania podstawowe rekomendowane s ą: ‹ edukacja ekologiczna społecze ństwa w tym równie ż poprzez akcje informacyjne i promocyjne, ‹ kontrole mieszka ńców w zakresie wykorzystania paliw oraz przestrzegania zakazu spalania odpadów, ‹ kontrole podmiotów gospodarczych w zakresie dotrzymywania przez nich standardów jako ści powietrza, ‹ uwzgl ędnianie w zamówieniach publicznych problemów ochrony powietrza.

10 Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej, Samorz ąd Województwa Lubelskiego, Lublin 2013

- 26 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego 11

Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego został przyj ęty w 2014 roku. Prezentuje on najbardziej optymalne ście żki zwi ększenia udziału OZE w produkcji energii elektrycznej i cieplnej na terenie województwa. Z analizy przeprowadzonej w Programie wynika, że najwi ększe znaczenie dla osi ągni ęcia celów szczegółowych Programu maj ą biomasa i energia słoneczna. Okre śla się nawet, że wykorzystanie biomasy w regionie powinno by ć głównym kierunkiem rozwoju OZE w województwie. Natomiast zasoby energii słonecznej w regionie opisane zostały jako znaczne i dzi ęki temu województwo lubelskie mo że wysun ąć si ę na pozycj ę krajowego lidera w wykorzystaniu tego rodzaju energii odnawialnej. W tym zakresie istnieje zgodno ść powy ższego dokumentu z Planem Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica. W Programie Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego zaleca si ę, aby energetyka wiatrowa była zlokalizowana przede wszystkim na obszarach nie powoduj ących konfliktu z zabudow ą, środowiskiem przyrodniczym, kulturowym oraz krajobrazem. Stan wodnych zasobów energetycznych oceniany jest jako niedu ży, jednak nie wyklucza to rozwoju małej energetyki wodnej. Rozpoznanie zasobów wód geotermalnych jest natomiast niewystarczaj ące. Z tego powodu powinny by ć one traktowane jedynie jako źródła wspomagaj ące inne źródła pozyskiwania ciepła i energii. Zgodnie z Programem Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego wszelkie działania zwi ązane z rozwojem OZE i prowadzone na terenie województwa lubelskiego powinny przede wszystkim uwzgl ędnia ć: ‹ produkcj ę biogazu, w tym równie ż z mikrobiogazowni, które byłyby mo żliwe do zastosowania w gospodarstwach rolnych, ‹ instalacj ę kolektorów słonecznych na budynkach u żyteczno ści publicznej, mieszkalnych oraz wszystkich obiektach, na których kolektory wspomagałyby systemy tradycyjne w produkcji energii cieplnej, ‹ wykorzystywanie ogniw i instalacji fotowoltaicznych dla obiektów z utrudnionym dost ępem do sieci elektrycznej oraz do zasilania urz ądze ń infrastruktury drogowej (znaków, świateł ostrzegawczych, itp.), ‹ wsparcie du żej energetyki wiatrowej oraz małych, indywidualnych elektrowni w poł ączeniu z innymi źródłami energii,

11 Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego, Biuro Planowania Przestrzennego, Lublin 2013

- 27 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ modernizacj ę istniej ących obiektów hydrotechnicznych. Program Ochrony Środowiska dla powiatu krasnostawskiego na lata 2013-2016 z perspektyw ą na lata 2017-2020

Program ochrony środowiska dla Powiatu Krasnostawskiego jest podstawowym dokumentem koordynuj ącym działania na rzecz ochrony środowiska na terenie powiatu. Zawiera cele i zadania, które powinien realizowa ć jak i inne podmioty w celu ochrony środowiska w granicach administracyjnych powiatu. Głównym celem programu jest takie zaplanowanie działa ń w kierunku poprawy stanu środowiska przyrodniczego powiatu krasnostawskiego, żeby nie kolidowały one z warunkami rozwoju gospodarczego. Program jest podstawowym elementem systemu planowania przestrzennego, wytyczaj ącym kierunki zagospodarowania przestrzennego powiatu. System ten mo że stanowi ć mi ędzysektorow ą płaszczyzn ę reguluj ącą kierunki, sposoby i intensywno ść zagospodarowania terenu, w zale żno ści od wyznaczonych dla danego obszaru funkcji (podstawowych i uzupełniaj ących). Podstaw ą do wyboru metod działania jest analiza warunków przyrodniczych i obecnego stanu środowiska. Wprowadzenie w życie zada ń maj ących na celu ochron ę środowiska i popraw ę stanu poszczególnych jego elementów jest mo żliwe jedynie poprzez wdra żanie mechanizmów prawnych i ekonomicznych polityki ekologicznej oraz wzrost świadomo ści ekologicznej społecze ństwa. Zmniejszenie presji na środowisko i okre ślona poprawa stanu środowiska jest mo żliwe jedynie przy świadomym udziale społecze ństwa w realizowaniu zapisów programu. PGN wykazuje zgodno ść z celem długookresowym Programu: Inwestycje słu żą ce ochronie powietrza na terenie powiatu poprzez zast ąpienie konwencjonalnych źródeł energii energi ą ze źródeł odnawialnych w ramach którego wyszczególni ć mo żna działania krótkookresowe: Rozwój produkcji energii słonecznej na terenie powiatu i w konsekwencji zadania dla Gminy Izbica: Zakładanie kolektorów słonecznych i układów solarnych na terenie powiatu (m.in. w gminach Izbica, , Żółkiewka, Miasto Krasnystaw, Kra śniczyn, Rudnik, Siennica Ró żana).

Program Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023 Program Rozwoju Gminy jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest to dokument, którego celem jest wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju Gminy. Program jest podstawowym instrumentem długofalowego zarz ądzania Gmin ą. Pozwala na zapewnienie ci ągło ści i trwało ści w poczynaniach władz

- 28 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Gminy, niezale żnie od zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń politycznych. Program umo żliwia równie ż efektywne gospodarowanie własnymi, zwykle ograniczonymi, zasobami Gminy, takimi jak: środowisko przyrodnicze, zasoby ludzkie, infrastruktura czy te ż środki finansowe. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest zgodny z Programem Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023 z Celem operacyjnym I: Podniesienie atrakcyjno ści inwestycyjnej gminy i wsparcie napływu kapitału zewn ętrznego . Cel ten będzie mo żna osi ągn ąć przez: 1.1 Wyznaczenie obszarów przeznaczonych pod lokalizacj ę nowych przedsi ębiorstw oraz uzupełnienie ich infrastruktury technicznej. 1.2 Uzbrojenie terenów inwestycyjnych. 1.3 Wspieranie przedsi ębiorczo ści poprzez zach ęty podatkowe, sprawn ą obsług ę inwestora w Urz ędzie Gminy. 1.4 Promocj ę nowych inwestorów przez Urz ąd Gminy poprzez udział w wystawach i targach. 1.5 Stworzenie warunków do powszechnego dost ępu do mediów teleinformatycznych, poprawiaj ąc w ten sposób obsług ę przedsi ębiorców oraz mieszka ńców. 1.6 Uzupełnienie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarach mieszkalnictwa. 1.7 Wspieranie rozwoju inwestycji z zakresu energii odnawialnej.

2.2 Cele strategiczne i szczegółowe

Celem strategicznym Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica na lata 2015-2020 jest ograniczenie emisji (w tym głównie emisji gazów cieplarnianych) do środowiska naturalnego. Realizacja celu głównego b ędzie mo żliwa dzi ęki realizacji nast ępuj ących celów szczegółowych: ‹ ograniczenie zu życia paliw nieodnawialnych dla celów grzewczych, ‹ podwy ższenie efektywno ści energetycznej urz ądze ń i obiektów, ‹ wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, ‹ ograniczenie zu życia energii elektrycznej. Realizacja wymienionych celów odbywa ć si ę b ędzie poprzez działania, na których wykonanie Gmina ma bezpo średni wpływ, a wi ęc działania podejmowane przez sam ą Gmin ę lub jednostki od niej zale żne, a tak że poprzez działania podejmowane przez inne podmioty z terenu Gminy Izbica, głównie wła ścicieli gospodarstw domowych.

- 29 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Przeprowadzona analiza wskazuje, że podstawowym problemem w Gminie jest niska emisja, emisja zwi ązana ze zu życiem energii elektrycznej oraz ze spalania paliw stałych. Działania zaplanowane w niniejszym opracowaniu b ędą zatem zmierzały do wskazania sposobów ograniczenia emisji poprzez jej zmniejszenie w sektorze ogrzewania budynków, zmniejszenie zu życia energii elektrycznej. Pierwszym i najwa żniejszym obszarem zu życia energii i zwi ązanych z tym emisji do środowiska jest sektor publiczny podlegaj ący bezpo średnio władzom gminnym. Ograniczenie wielko ści emisji z tego sektora jest głównym celem niniejszego opracowania. Dlatego główn ą uwag ę skierowano na analiz ę: ‹ ilo ści energii cieplnej i paliw wykorzystywanych przez budynki gminne, ‹ ilo ści energii elektrycznej i paliw zu żywanych w budynkach gminnych, ‹ ilo ści energii elektrycznej i paliw zu żywanych w przedsi ębiorstwach, ‹ ilo ść energii zu żywanej na o świetlenie drogowe w gminie.

Analizie poddano przede wszystkim zu życie energii i wielko ść emisji z tego typu źródeł. Zaproponowano działania zmierzaj ące do ograniczenia emisji z tego sektora. Kolejne zagadnienie to niska emisja zwi ązana z ogrzewaniem budynków indywidualnych. Zagadnienia te wł ączono w zakres inwentaryzacji stanu aktualnego. Kluczowym zagadnieniem jest wybór roku bazowego. Rok bazowy jest rokiem, w stosunku do którego władze lokalne b ędą si ę starały ograniczy ć wielko ść emisji CO 2 do roku 2020. Według wytycznych do opracowania planów zrównowa żonej energii zaleca si ę, by jako rok bazowy wybra ć rok 1990, gdy ż właśnie ten rok stanowi punkt wyj ścia dla celów redukcyjnych przyj ętych w pakiecie klimatyczno-energetycznym UE oraz w Protokole z Kioto. Dzi ęki temu mo żliwe b ędzie porównanie rezultatów w zakresie redukcji emisji osi ągni ętych na szczeblu UE oraz lokalnym. W Gminie Izbica uzyskanie danych z tak odległego okresu jest praktycznie niemo żliwe, gdy ż władze lokalne nie dysponuj ą danymi umo żliwiaj ącymi sporz ądzenie inwentaryzacji emisji dla roku 1990. Wiarygodne dane mo żna zebra ć dla obiektów gminnych za rok 2014 oraz dla budynków mieszkalnych za rok 2014 na podstawie badania ankietowego. Jako rok bazowy dla celu redukcyjnego, obejmuj ącego obiekty nale żą ce do Gminy w poni ższej analizie przyjmuje si ę wi ęc rok 2014. Celem redukcyjnym wyznaczonym w przedmiotowym planie obj ęto te podmioty w Gminie Izbica, na które Gmina ma realny wpływ i mo że podj ąć działania gwarantuj ące realizacj ę planu. Dlatego te ż zaplanowane wska źniki podejmowanych działa ń nie obejmuj ą podmiotów gospodarczych, które w ramach prowadzonej ankietyzacji podmiotów działaj ących na terenie Gminy Izbica, nie zgłaszały żadnych planów redukcji

- 30 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

emisji. Wska źniki nie obejmuj ą równie ż środków transportu prywatnego. W dokumencie przedstawiono te ż propozycje działa ń, które mogłyby by ć realizowane przez Gmin ę, osoby prywatne oraz potencjalnie przedsi ębiorstwa w okresie lat 2015-2020, w celu ograniczenia emisji do środowiska, które nie zostały uj ęte w docelowych wska źnikach ograniczenia emisji ze wzgl ędu na zbyt mał ą wiarygodno ść danych, które mo żna było zastosować w oszacowaniach oraz ograniczone mo żliwo ści sprawcze Gminy. Inwestycyjne działania ograniczaj ące emisj ę w Gminie Izbica realizowane b ędą pod warunkiem uzyskania przez Gmin ę zewn ętrznego wsparcia finansowego z funduszy krajowych lub europejskich.

2.3 Stan obecny

2.3.1 Charakterystyka Gminy Izbica

2.3.1.1. Poło żenie i podstawowe informacje dotycz ące Gminy Izbica Znaczenie poło żenia geograficznego z punktu widzenia planu gospodarki niskoemisyjnej wynika przede wszystkim ze zwi ązku poło żenia geograficznego i warunków dla pozyskiwania energii odnawialnej wiatru i sło ńca. Gmina Izbica poło żona jest w południowo-wschodniej cz ęś ci Polski, w województwie lubelskim (ok. 68 km na południe od miasta wojewódzkiego Lublin). Według nowego podziału administracyjnego kraju, wprowadzonego 1 stycznia 1999 roku, nale ży do powiatu krasnostawskiego – jednego z 20 powiatów województwa lubelskiego. Gmina Izbica sąsiaduje z nast ępuj ącymi gminami: Gorzków, Krasnystaw, Kra śniczyn, Nielisz, Rudnik, Skierbieszów, Stary Zamo ść

- 31 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Rysunek 1. Poło żenie Gminy Izbica w województwie lubelskim

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Izbica_(gmina)

Miejscowo ści w Gminie Izbica: , Dworzyska, Izbica (osada), , Majdan Krynicki, Mchy, Orłów Drewniany, Orłów Drewniany-Kolonia, Orłów Murowany, Orłów Murowany-Kolonia, Ostrzyca, Ostrówek, Romanów, Stryjów, Tarnogóra, Tarnogóra-Kolonia, Tarzymiechy Drugie, Tarzymiechy Pierwsze, Tarzymiechy Trzecie, Topola, Wał, , Wirkowice Pierwsze, Wólka Orłowska, Zalesie.

- 32 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Mapa 1. Mapa Gminy Izbica

Źródło: Program Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023

Siedzib ą Urz ędu Gminy jest poło żona w centralnej cz ęś ci Gminy miejscowo ść Izbica. W skład gminy wchodzi 25 miejscowości, w których na koniec 2014 roku zamieszkiwało 8 448 osoby. Przeci ętnie w jednej miejscowo ści zamieszkuje 338 osób.

- 33 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Wykres 1. Liczba mieszka ńców Gminy Izbica ze wzgl ędu na miejscowo ść zamieszkania

Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie danych z Urz ędu Gminy Izbica

Najludniejsz ą miejscowo ści ą Gminy jest Izbica, w której mieszka ponad 21,64% mieszka ńców Gminy (tj. 1 828 osób). Izbica charakteryzuje si ę zabudow ą zwart ą. Budynki ulokowane s ą w pasie drogi krajowej Nr 17 oraz linii kolejowej z Krasnegostawu do Zamo ścia i Rawy Ruskiej. Drug ą co do liczebno ści jest wie ś Tarnogóra - 10,20 % ogółu mieszka ńców Gminy Izbica (862 osób). Dwie kolejne miejscowo ści tj. Wirkowice Pierwsze i Wólka Orłowska osi ągaj ą pułap 6,89 % ogółu mieszka ńców Gminy tj. 500 mieszka ńców.

- 34 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

2.3.1.2. Stan środowiska w Gminie Izbica

W Gminie Izbica znajduj ą si ę nast ępuj ące obszary chronione, rezerwaty i tereny obj ęte Programem Natura 2000: We wschodniej cz ęś ci Gminy wyodr ębniono tereny prawnie chronione tj. fragment Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Park ten utworzono Rozporz ądzeniem Nr 9 Wojewody Zamojskiego z dnia 23 stycznia 1995 roku (Dz. Urz. Woj. Zam. Nr 4 poz. 25) na obszarze 25.830 ha z otulin ą o pow. 8.707 ha na cz ęś ci obszarów gmin województwa zamojskiego: Grabowiec, Izbica. Mi ączyn, Sitno, Skierbieszów i Stary Zamo ść oraz Rozporz ądzeniem Nr 16 Wojewody Chełmskiego z dnia 29 grudnia 1995 roku na obszarze 9 658 ha na cz ęś ci obszarów gmin woj. chełmskiego: Kra śniczyn, Krasnystaw i Siennica Ró żana. Ł ączna powierzchnia Parku wynosi 35 488 ha oraz otuliny 12 478. Celem utworzenia Parku jest zachowanie unikalnych walorów przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych Działów Grabowieckich, najwy ższej cz ęś ci Wy żyny Lubelskiej (190–313 m n.p.m), oraz mozaiki siedlisk muraw kserotermicznych i lasów bukowych przy północno-wschodniej granicy ich gromadnego wyst ępowania, z charakterystyczn ą faun ą i flor ą.

- 35 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Mapa 2. Skierbieszowski Park Krajobrazowy z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica

Gmina Izbica

Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie www. tpg-grabowiec.pl/PUBLIKACJE/obrazy/skierbieszowski-park-krajobrazowy-mapa.jpg

Na terenie Gminy Izbica wyst ępuj ą równie ż obszary Natura 2000: ‹ Obszar Natura 2000 - Izbicki Przełom Wieprza PLH060030 o powierzchni 1778,10 ha. Obszar obejmuje fragment doliny rzeki Wieprz, od wsi Tarzymiechy do miasta Krasnystaw. Koryto rzeki zachowało tu swój naturalny, silnie meandruj ący charakter. Towarzysz ą mu starorzecza i zastoiska. W dnie doliny

- 36 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

dominuj ą ekstensywnie u żytkowane ł ąki. Miejscami wyst ępuj ą interesuj ące ziołoro śla nadrzeczne i okrajkowe. Niektóre fragmenty zboczy doliny s ą strome. Tu, na podło żu lessowym, wykształciły si ę murawy kserotermiczne. Obszar obejmuje fragment naturalnej doliny Wieprza, wa żny dla zachowania siedlisk podmokłych i okresowo podtapianych ł ąk z Zał ącznika I Dyrektywy Siedliskowej (zidentyfikowano 5 takich rodzajów siedlisk), oraz gatunków bezkr ęgowców z Zał ącznika II tej Dyrektywy. Ł ącznie wyst ępuje tu 7 gatunków z zał ącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Miejsce wyst ępowania zagro żonych w Polsce gatunków ro ślin naczyniowych, m. in. jedyne w Polsce stanowisko przetacznika zwodnego - ro śliny z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi Ro ślin. Obszar o du żych walorach krajobrazowych. Jest to korytarz ekologiczny rangi krajowej. ‹ Obszar Natura 2000 - Las Orłowski PLH060061 o powierzchni 367,30 ha. Obszar le ży na wysoko ści 217-271 m n.p.m. i obejmuje gr ąd subkontynentalny z panuj ącym w drzewostanie bukiem (na granicy zasi ęgu) i grabem. W runie, oprócz gatunków charakterystycznych dla gr ądów, wyst ępuj ą: turzyca orz ęsiona, przytulia wiosenna, trzmielina brodawkowata, gwiazdnica wielkokwiatowa, marzanka wonna, zawilec gajowy, gajowiec żółty, żankiel zwyczajny i inne. Pojawiaj ą si ę tak że gatunki typowe dla buczyn - żywiec bulwkowaty i buławnik wielkokwiatowy. Na podło żu wapiennym, przy ekspozycji południowej panuje ciepła odmiana gr ądu, składem gatunkowym nawi ązuj ąca do d ąbrowy świetlistej, wyst ępuj ą tam: malina kamionka, miodownik melisowaty, dzwonek brzoskwiniolistny, wilczomlecz k ątowy i pi ęciornik biały. W lesie rosn ą liczne gatunki chronione, m.in.: wawrzynek wilczełyko, kopytnik pospolity, gnie źnik le śny, listera jajowata. Na skraju lasu, na podło żu wapiennym, spotka ć mo żna zaro śla kserotermiczne oraz w ąski pas murawy. W zaro ślach utrzymuj ą si ę fragmenty Inuletum ensifoliae. Natomiast na granicy lasu i pól znajduje si ę dobrze zachowane zbiorowisko z dominacj ą kłosownicy pierzastej i o żanki wła ściwej. Na murawach rosn ą rzadkie gatunki tj. len złocisty i zaraza. Tereny rolnicze zajmuj ą 5% powierzchni obszaru. Na terenie obszaru wyst ępuj ą dwa typy siedlisk z Zał ącznika I oraz jeden gatunek ro ślin z Zał ącznika II Dyrektywy Siedliskowej oraz jeden gatunek ptaka z Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej. Obszar wa żny ze wzgl ędu na zachowanie dobrze wykształconego gr ądu subkontynentalnego z udziałem buka, b ędącego tu na granicy swego zasi ęgu oraz populacji obuwika pospolitego i lnu złocistego.

- 37 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

W granicach Gminy Izbica znajduj ą si ę nast ępuj ące pomniki przyrody. W śród pomników przyrody na szczególn ą uwag ę zasługuje źródlisko o pow. 0,82 ha w Kryniczkach. Rada Gminy Izbica dnia 29 grudnia 1997 r. uznała zespół źródeł w Kryniczkach za pomnik przyrody nieo żywionej. Znajduje si ę tutaj siedem wypływów wód podziemnych z warstw kredowych. Równie ż ochron ą pomnikow ą obj ęte s ą stanowiska ro ślinno ści kserotermicznej „Zalesie”. Stanowisko obejmuje fragment zbocza suchej doliny o pow. 1,37 ha.

Tabela 1. Wykaz pomników przyrody na terenie Gminy Izbica. Lp. Przedmiot poddany ochronie Lokalizacja 1. Dąb szypułkowy Ostrzyca 2. Dąb szypułkowy Wólka Orłowska 3. 2 wi ązy górskie – grupa drzew Tarnogóra 4. Dąb błotny Tarnogóra Modrzew polski, sosna wejmutka, lipa 5. Orłów Murowany srebrzysta, lipa drobnolistna - grupa drzew Pomnik przyrody nieo żywionej – zespół 6. źródeł w Kryniczkach uznanych Uchwał ą Kryniczki Rady Gminy

7. Stanowiska ro ślinno ści stepowej Tarnogóra

8. Stanowisko ro ślinno ści stepowej Zalesie Źródło: Urz ąd Gminy Izbica.

Środowisko naturalne i jego czysto ść odgrywaj ą decyduj ącą rol ę w okre śleniu jako ści życia w Gminie Izbica. Jednym ze sposobów oceny stanu środowiska naturalnego jest analiza czynników stanowi ących zagro żenie dla jego czysto ści. Bezpo średni wpływ na stan środowiska naturalnego maj ą czynniki odpowiedzialne za zanieczyszczenie powietrza, gleby oraz wód powierzchniowych i gruntowych. Stan środowiska na terenie Gminy kształtowany jest głównie przez rolnictwo oraz działalno ść gospodarcz ą. Problemem w systemie gospodarki odpadami s ą odpady powstaj ące w produkcji rolniczej tj. opakowania po środkach ochrony, których sposób zagospodarowania nie jest zorganizowany. Ze wzgl ędu na swój rolniczy charakter, Gmina nie jest obszarem zagro żonym pod wzgl ędem zanieczyszczenia powietrza. Na terenie Gminy Izbica brak jest wi ększych zakładów przemysłowych, emituj ących zanieczyszczenia gazowe czy te ż pyły. Głównymi źródłami zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego s ą zanieczyszczenia pochodz ące ze źródeł niskiej emisji.

- 38 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Gmina Izbica podj ęła działania w zakresie likwidacji źródeł niskiej emisji poprzez budow ę kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych oraz u żyteczno ści publicznej, które wpływaj ą korzystnie na jako ść powietrza. W 2014 r. wybudowano w sumie 276 szt. kompletnych instalacji solarnych na budynkach mieszkalnych oraz w 2 szt. na budynkach u żyteczno ści publicznej tj. Zespole Szkół w Izbicy oraz Świetlicy w Izbicy. Sukcesywnie zast ępuje si ę kotłownie w ęglowe kotłowniami gazowymi lub na olej opałowy. Problemem na terenie Gminy jest tzw. niska emisja głównie jako efekt spalania paliw niskiej jako ści w paleniskach domowych. Oceny stanu elementów środowiska naturalnego na obszarze Gminy dokona ć mo żna na podstawie wyników pomiarów bezpo średnich wykonywanych przez odpowiednie instytucje (inspektoraty ochrony środowiska) oraz na podstawie danych po średnich wynikaj ących z istnienia na terenie Gminy obiektów wpływaj ących na stan środowiska. Warunki klimatyczne s ą istotne z punktu widzenia zapotrzebowania na energi ę i paliwa do ogrzewania pomieszcze ń. Temperatura zewn ętrzna jest bowiem, oprócz wła ściwo ści termoizolacyjnych budynków, głównym czynnikiem decyduj ącym o ilo ści zu żywanej energii. Gmina Izbica znajduje si ę w III strefie klimatycznej zimowej (Rysunek 2) oraz II strefie klimatycznej letniej (Rysunek 3). Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,2 oC.

- 39 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Rysunek 2. Poło żenie Gminy Izbica na tle stref klimatycznych zimowych

Źródło: PN-76/B-03420 Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza zewn ętrznego.

Rysunek 3. Poło żenie Gminy Izbica na tle stref klimatycznych letnich

Źródło: http://www.hvacr.pl/strefy-klimatyczne-polski-i-temperatury-obliczeniowe-322

- 40 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 2. Wska źniki meteorologiczne dla powiatu krasnostawskiego Dane Wartość Jednostka Ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza 1017 hPa Wiatr 4 m/s Prędkości średnie 10-minutowe (na wysokości 10 m n.p.g. w terenie otwartym i klasie szorstkości 0-1)

Usłonecznienie Średnia roczna suma 1700 h Temperatura Średnia roczna 7 °C Średnia miesięczna na miesiąc styczeń -5 °C powietrza Średnia miesięczna na miesiąc lipiec 17 °C Absolutne maksimum (31.07.1994) 34,4 °C Absolutne minimum (08.01.1987) -31,6 °C Liczba dni z określoną Przymrozki (T min < 0°C) 10 Dni temperaturą powietrza Dni mroźne (T max < 0°C) 50 Dni Dni gorące (T max > 25°C) 30 Dni Średnia roczna wilgotność względna powietrza 82 % Klimatyczny bilans wodny (opad - parowanie) 0 mm Zachmurzenie Średnie roczne w skali 0-8 (przy założeniu, że 0 5 - oznacza pogodnie, 8 pochmurnie) liczba dni pogodnych (zachmurzenie <= 2) 50 Dni liczba dni pochmurnych (zachmurzenie >= 7 160 Dni 550 mm wysokość średnich rocznych opadów atmosferycznych Opady 89,9 mm atmosferyczne ekstremalne wysokości opadów atmosferycznych (31.05.1980) Pokrywa śnieżna Maksymalna wysokość (04 i 06.03.1996) 48 cm Średnia liczba dni w sezonie 80 Dni Zjawiska Średnia roczna liczba dni z burzą 30 Dni Średnia roczna liczba dni z gradem 4 Dni atmosferyczne Średnia roczna liczba dni z mgłą 50 Dni Średnia roczna liczba dni z opadem śniegu 60 Dni Średnia roczna liczba dni z gołoledzią 4 Dni Źródło: Program Ochrony Środowiska dla powiatu krasnostawskiego na lata 2013-2016 z perspektyw ą na lata 2017-2020

Klimat panuj ący w Gminie Izbica nale ży do grupy klimatów umiarkowanych, przej ściowych, ze znacznym wpływem kontynentalizmu. Charakteryzuje si ę długim, ciepłym latem i dług ą mro źną zim ą. Typowe dla tego obszaru jest tak że du że nasłonecznienie oraz znaczny udział wiatrów wschodnich. Najzimniejszym miesi ącem jest stycze ń, ( średnia temperatura waha si ę od -5 do 0), a najcieplejszym - lipiec ( średnia

- 41 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

temperatura od +14 do +25 oC). Średnia roczna temperatura powietrza z całego roku dla całego powiatu krasnostawskiego wynosi 7 oC. Średnie wieloletnie sumy opadów na obszarze powiatu krasnostawskiego wynosz ą około 550 mm/rok. Jak wynika z danych przedstawionych w Tabeli 2, klimat powiatu krasnostawskiego charakteryzuje si ę du żą amplitud ą temperatur pomi ędzy zim ą a latem.. Liczba dni pochmurnych znacznie przewa ża nad liczb ą dni pogodnych, za to powiat nie odnotowuje ujemnego bilansu wodnego, co jest cz ęstym zjawiskiem na terenie kraju.

Rysunek 4. Średnia roczna temperatura powietrza dla Gminy Izbica

Gmina Izbica

Źródło: IMGW

- 42 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Rysunek 5. Rozkład nat ęż enia promieniowania słonecznego na obszarze Polski z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica

Gmina Izbica

Źródło: www.instalator.pl Z punktu widzenia ograniczenia emisji do środowiska, w Gminie istotne s ą mo żliwo ści pozyskania energii u żytecznej z naturalnych zasobów energii odnawialnej. Na Rysunku 5 przedstawiono sytuacj ę Gminy Izbica na tle kraju w zakresie zasobów energii słonecznej. Gmina Izbica le ży na terenie bardzo korzystnym do pozyskiwania energii z urz ądze ń solarnych.

Rysunek 6. Średnie pr ędko ści wiatru na wysoko ści 30 m z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica [m/s]

Gmina Izbica

Źródło: http://www.odnawialna.biz/wiatraki.htm

- 43 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Na Rysunku 6 pokazano podział kraju na strefy o okre ślonych warunkach anemologicznych. Według przedstawionych danych Gmina Izbica znajduje si ę w strefie mało korzystnej dla lokalizacji siłowni wiatrowych, na obszarach o średniej rocznej pr ędko ści wiatru około od 3,5 do 4 m/s.

2.3.1.3. Stan środowiska w Gminie Izbica a wyniki pomiarów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska Obszar województwa lubelskiego podzielony jest na dwie strefy, stref ę aglomeracji Lublina oraz stref ę lubelsk ą, obejmuj ącą obszar poza aglomeracj ą miasta Lublina, a wi ęc równie ż Gmin ę Izbica.

- 44 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Rysunek 7. Lokalizacja stacji i stanowisk pomiarowych funkcjonuj ących w 2013 r. w województwie lubelskim

Gmina Izbica

Źródło: Ocena jako ści powietrza w województwie lubelskim za rok 2013, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie, Lublin, kwiecie ń 2014.

Jak wynika z danych o lokalizacji stanowisk pomiarowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie, przedstawionych na Rysunku 7, na obszarze Gminy Izbica nie funkcjonuj ą stacje pomiarowe WIO Ś. Najbli ższa stacja pomiarowa znajduje si ę w mie ście Zamo ść na ul. Hrubieszowskiej. Poniewa ż na obszarze Gminy Izbica nie s ą zlokalizowane żadne źródła emisji o szczególnych oddziaływaniach na środowisko, nie ma wi ęc podstaw by przypuszcza ć, że warto ści zanieczyszcze ń środowiska na obszarze Gminy przewy ższaj ą warto ści średnie oszacowane przez WIO Ś dla strefy, do której nale ży Gmina Izbica. Analizie dodatkowo mo żna podda ć wyniki monitoringu środowiska przeprowadzone w Zamo ściu, ze świadomo ści ą, że stan środowiska z pewno ści ą w Gminie Izbica jest korzystniejszy ni ż w mie ście Zamo ść .

- 45 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

W raporcie o stanie środowiska w województwie lubelskim przeprowadzono analiz ę nast ępuj ących zanieczyszcze ń środowiska: ‹ dwutlenek siarki, ‹ dwutlenek azotu, ‹ pył zawieszony PM 10, ‹ pył zawszony PM 2,5, ‹ benzen, ‹ ołów, ‹ tlenek w ęgla, ‹ ozon, ‹ arsen, ‹ kadm, ‹ nikiel, ‹ benzo(a)piren.

W Tabeli 3 przedstawiono klasyfikacj ę stref wyznaczonych w województwie lubelskim w odniesieniu do poszczególnych typów zanieczyszcze ń. Jak wynika z przedstawionych danych, głównym problemem w strefie lubelskiej, w zakresie zanieczyszcze ń powietrza, jest pył zawieszony PM 10. Źródłem tego zanieczyszczania jest głównie spalanie paliw stałych w kotłach nieposiadaj ących urz ądze ń ochronnych, a wi ęc głównie w kotłach indywidualnych wytwórców ciepła.

- 46 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 3. Wyniki oceny i klasyfikacji stref według kryterium ochrony zdrowia w strefie lubelskiej (WIO Ś w Lublinie: Ocena jako ści powietrza w województwie lubelskim za 2012 rok)

Okres Dopuszczalny/docelowy Maksymalny Symbol Symbol PARAMETR uśredniania poziom wynik klasy ogółem

3 3 SO 2 1 godzina 350 pg/m 79,5 pg/m A A 24 godziny 125 pg/m 3 43,9 pg/m 3 A 3 3 NO 2 1 godzina 200 pg/m 123,3 pg/m A A Rok kalendarzowy 40 pg/m 3 22,8 pg/m 3 A 3 3 Pył zawieszony PM 10 24 godziny 50 pg/m 30,6 pg/m C C Rok kalendarzowy 40 pg/m 3 49,2 pg/m 3 A Pył zawieszony PM 2,5 Rok kalendarzowy 25 pg/m 3 21,6 pg/m 3 A A

Benzen Rok kalendarzowy 5 pg/m 3 2,39 pg/m 3 A A

Ołów Rok kalendarzowy 0,5 pg/m 3 0,006 pg/m 3 A A Tlenek węgla 8 godzin 10000 pg/m 3 5805,6 pg/m 3 A A Ozon 8 godzin 120 pg/m 3 D2 D2 Arsen Rok kalendarzowy 6 ng/m 3 0,46 ng/m 3 A A

Kadm Rok kalendarzowy 5 ng/m 3 0,33 ng/m 3 A A

Nikiel Rok kalendarzowy 20 ng/m 3 0,77 ng/m 3 A A

Benzo/a/piren Rok kalendarzowy 1 ng/m 3 0,84 ng/m 3 A A

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla powiatu krasnostawskiego na lata 2013-2016 z perspektyw ą na lata 2017-2020

Powy ższ ą klasyfikacj ę stref wykonano w oparciu o nast ępuj ące zało żenia: ‹ Klasa A - poziom st ęż eń nie przekracza warto ści dopuszczalnej/docelowej; nie jest wymagane prowadzenie działa ń na rzecz poprawy jako ści powietrza; ‹ Klasa B - poziom st ęż eń przekracza warto ść dopuszczaln ą, lecz nie przekracza warto ści dopuszczalnej powi ększonej o margines tolerancji; nale ży okre śli ć obszary przekrocze ń warto ści dopuszczalnych, a tak że przyczyny ich wyst ępowania (dotyczy wył ącznie pyłu PM 2,5); ‹ Klasa C - poziom st ęż eń przekracza warto ść dopuszczaln ą/docelow ą lub warto ść dopuszczaln ą powi ększon ą o margines tolerancji; nale ży okre śli ć obszary przekrocze ń oraz d ąż yć do osi ągni ęcia warto ści kryterialnych, niezb ędne jest opracowanie programu ochrony powietrza POP; ‹ Klasa C2 - poziom st ęż eń przekracza warto ść docelow ą ustanowion ą dla pyłu PM 2,5 ; nale ży d ąż yć do osi ągni ęcia warto ści kryterialnych; ‹ Klasa D1-poziom st ęż eń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego;

- 47 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

nie jest wymagane prowadzenie działa ń na rzecz poprawy jako ści powietrza; ‹ Klasa D2 -poziom st ęż eń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego; nale ży dąż yć do osi ągni ęcia poziomu celu długoterminowego do roku 2020

Ocena jako ści powietrza w województwie lubelskim za 2012 rok pod wzgl ędem wielko ści emisji wi ększo ści zanieczyszcze ń, stref ę lubelsk ą zaliczono do klasy A, jednak, ze wzgl ędu na emisj ę pyłu PM 10 ostatecznie strefa lubelska zaliczona została do klasy C. Wpływ na wynik miała seria pomiarowa pyłu PM 10 uzyskana na stanowisku w Puławach przy ul. Skowieszy ńskiej 51. W 2012 r. uzyskano 94,5% wa żnych danych i taki sam procent pokrycia roku pomiarami. Obowi ązuj ące kryteria nie zostały dotrzymane przez st ęż enia 24-godzinne. Ilo ść dni w roku kalendarzowym ze st ęż eniami powy żej dopuszczalnego 24-godzinnego wynosiła 46. Analiza serii pomiarowej wskazuje wyst ępowanie znacznie wy ższych st ęż eń w sezonie chłodnym. Warto ść średnia dla sezonu chłodnego (49,2 pg/m ) była ponad dwukrotnie wy ższa od średniej z sezonu ciepłego (23,1 pg/m ). Sezonowy rozkład st ęż eń pyłu PM 10, jak równie ż wyst ępowanie przekrocze ń wył ącznie w sezonie grzewczym wskazuje, i ż istotny wpływ na uzyskiwane st ęż enia ma emisja ze spalania paliw do celów grzewczych. Ponadto, pod wzgl ędem zanieczyszczenia ozonem, strefa została zaliczona do klasy D2. Poziom docelowy oraz poziom celu długoterminowego ozonu w powietrzu okre ślony jest jako maksymalna średnia ośmiogodzinna spo śród średnich obliczanych ze średnich jednogodzinnych w ci ągu doby. Poziom docelowy uznaje si ę za dotrzymany, je śli liczba dni przekraczaj ących warto ść 120 pg/m , u średniona w ci ągu kolejnych trzech lat, wynosi nie wi ęcej ni ż 25. Termin osiągni ęcia poziomu docelowego O 3 okre ślono na 2010 r. Poziom celu długoterminowego jest dotrzymany, je żeli nie wyst ępuj ą dni ze st ęż eniami o warto ściach powy żej 120 pg/m . Termin osi ągni ęcia poziomu celu długoterminowego O 3 w powietrzu okre ślono na 2020 r. Odnosz ąc uzyskane wyniki pomiarów do drugiego kryterium jakim jest poziom celu długoterminowego stwierdzi ć nale ży, że na ka żdej stacji, na których wykonywane były pomiary, wyst ąpiło jego przekroczenie. Wyniki modelowania potwierdzaj ą wyst ępowanie kilku dni ze st ęż eniami wy ższymi od 120 pg/m. Zatem w strefie lubelskiej nast ąpiło przekroczenie poziomu celu długoterminowego i ze wzgl ędu na to kryterium została ona zaliczona do klasy D2. Roczn ą ocen ą jako ści powietrza ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin obj ęto 3 substancje: dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz ozon. W wyniku oceny za 2012 r., stwierdzono, iż strefa lubelska została zaliczona do klasy A ze wzgl ędu na poziom dwutlenku siarki

- 48 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

i tlenków azotu. Na terenie strefy nie stwierdzono przekrocze ń obowi ązuj ących standardów dla tych substancji zanieczyszczaj ących powietrze uwzgl ędnionych w ocenie. Ze wzgl ędu na stwierdzone przekroczenie poziomu celu długoterminowego ozonu strefa lubelska została zaliczona do klasy D2. Przeprowadzona analiza poziomu st ęż eń oraz klasyfikacja stref wykazała dobr ą jako ść powietrza w woj. lubelskim. St ęż enia wi ększo ści zanieczyszcze ń: benzenu, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku w ęgla, pyłu PM 2,5, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i benzo/a/pirenu dotrzymywały obowi ązuj ące standardy. Przekroczenia dotyczyły pyłu PM 10 na jednym stanowisku oraz poziomu celu długoterminowego ozonu. Strefa lubelska została zaliczona do klasy C ze wzgl ędu na zanieczyszczenie powietrza pyłem PM 10. Zdecydowały o tym przekroczenia st ęż eń 24-godzinnych zarejestrowane w Puławach. Nie oznacza to, że w całej strefie lubelskiej nie s ą spełnione kryteria dla pyłu PM 10. W niniejszej ocenie za 2012 r. został zidentyfikowany jeden obszar z przekroczeniami 24-godzinnych st ęż eń pyłu PM 10 wymagaj ący podj ęcia działa ń na rzecz poprawy jako ści powietrza. Jest nim teren miasta Puławy. Dni z przekroczeniami wyst ępowały wył ącznie w sezonie grzewczym, co wskazuje, że ich główn ą przyczyn ą jest emisja ze spalania paliw do celów grzewczych. Innymi przyczynami s ą niekorzystne warunki klimatyczne w sezonie grzewczym (niska temperatura, mała pr ędko ść wiatru) oraz emisja z zakładów przemysłowych.

- 49 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Rysunek 8. Rozkład st ęż eń 24-godzinnych pyłu PM 10 w 2011 r. w województwie lubelskim z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica

Źródło: Program Ochrony Powietrza dla strefy lubelskiej

Najwy ższe st ęż enie 24-godzinne odnotowano mi ędzy innymi w Zamo ściu – 60,44 µg/m 3, Świdniku – 67,3 µg/m 3, Beł żcu – 65,11 µg/m 3, Tomaszowie Lubelskim – 70,12 µg/m 3. Najni ższe warto ści przekrocze ń percentyla 90,4 ze st ęż eń 24-godz. pyłu

- 50 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

zawieszonego PM10 odnotowano w gminach: Kra śnik – 54,44 µg/m 3, Szastarka – 51,78 µg/m 3, Chełm – 52,25 µg/m 3, Biała Podlaska – 53,09 µg/m 3. Wszystkie wykazane wy żej obszary przekrocze ń, podlegaj ą prognozie dotrzymywania poziomu dopuszczalnego dla roku 2020. Obszary te wskazano do realizacji działa ń zmierzaj ących do ograniczenia emisji pyłu zawieszonego PM 10. Analizuj ąc uzyskane wyniki rozkładu st ęż eń pyłu PM 10 zaprezentowane na Rysunku 8 mo żna sformułowa ć nast ępuj ące wnioski: ‹ spo śród źródeł zlokalizowanych na terenie strefy, najwi ększe oddziaływanie na stan jako ści powietrza w strefie maj ą źródła powierzchniowe, ‹ najwy ższe warto ści st ęż eń średniodobowych generowanych przez źródła powierzchniowe lokalne wyst ępuj ą w Białej Podlaskiej, Zamo ściu, Świdniku i Tomaszowie Lubelskim, czyli na obszarze, gdzie emisja zanieczyszcze ń jest du ża, a zabudowa utrudnia rozprzestrzenianie si ę zanieczyszcze ń, ‹ najni ższe warto ści st ęż eń pochodz ących z emisji powierzchniowej lokuj ą si ę na terenach nie zabudowanych, b ądź o rzadkiej zabudowie w południowej cz ęś ci strefy. W Gminie Izbica, energia cieplna wytwarzana jest praktycznie wył ącznie w indywidualnych źródłach energii cieplnej. Mo żna zatem wnioskowa ć, że stan powietrza na obszarze Gminy Izbica nie odbiega od stanu powietrza okre ślonego przez WIO Ś dla strefy lubelskiej.

2.3.1.4. Struktura zu życia energii i emisja CO 2

W Gminie Izbica nie prowadzono wcze śniej bada ń dotycz ących wielko ści i struktury zu życia energii. Z obserwacji wynika, że sektorami, w których nast ępuje zu życie energii s ą: budynki i urz ądzenia komunalne/u żyteczno ści publicznej, budynki i urz ądzenia usługowe (przedsi ębiorstwa), budynki mieszkalne/gospodarstw domowych, oświetlenie uliczne. Podstawowymi no śnikami wykorzystywanymi do produkcji ciepła w obiektach na terenie Gminy s ą przede wszystkim w ęgiel kamienny, drewno opałowe i gaz ziemny.

Na terenie Gminy nie jest prowadzony równie ż monitoring emisji CO 2. Monitoringiem obj ęta jest cała strefa lubelska, w której znajduje si ę Gmina a warto ści emisji zanieczyszcze ń s ą warto ściami u średnionymi.

Odnawialne źródła energii W Gminie Izbica nie wyst ępuje zakaz budowy jakichkolwiek instalacji OZE. W Gminie Izbica działa obecnie elektrownia wodna w Tarnogórze zlokalizowana na

- 51 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

rzece Wieprz o mocy 0,2 MW. W Gminie wyst ępuj ą tak że małe instalacje zaspokajaj ące potrzeby indywidualne poszczególnych obiektów. Do tego typu instalacji zalicza si ę przede wszystkim kolektory słoneczne, wykorzystuj ące energi ę do podgrzania wody użytkowej danego budynku. W roku 2014 dzi ęki uruchomieniu środków finansowych z RPO WL udało wykona ć si ę 278 szt. instalacji kolektorów słonecznych. Wpłyn ęło to na zwi ększenie zainteresowania mieszka ńców Gminy odnawialnymi źródłami energii

Mikroinstalacja OZE to odnawialne źródło energii, o ł ącznej zainstalowanej mocy elektrycznej nie wi ększej ni ż 40 kW lub o ł ącznej zainstalowanej mocy cieplnej nie wi ększej ni ż 70 kW. W Krajowym planie działa ń w zakresie energii ze źródeł odnawialnych oraz w Ustawie o odnawialnych źródłach energii wymienione zostały nast ępuj ące mikroinstalacje: ‹ kolektory słoneczne, ‹ kotły na biomas ę, ‹ małe elektrownie wiatrowe (mikrowiatraki), ‹ mikrosystemy fotowoltaiczne, ‹ mikrosystemy kogeneracyjne na biogaz i biopłyny, ‹ pompy ciepła, ‹ małe elektrownie wodne. Energi ę elektryczn ą z paneli fotowoltaicznych (mikroinstalacji) mog ą tak że produkowa ć osoby fizyczne. Zgodnie z art. 4. projektu ustawy o OZE, wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji, b ędący osob ą fizyczn ą, który wytwarza energi ę elektryczn ą w celu jej zu życia na własne potrzeby, mo że sprzeda ć nadwy żki wyprodukowanej przez siebie, niewykorzystanej energii, a zakład energetyczny musi tak ą energi ę odkupi ć po cenie wynosz ącej 80% średniej ceny energii na rynku konkurencyjnym z roku ubiegłego. Zasada ta funkcjonuje ju ż w Prawie energetycznym od wrze śnia 2014 roku, a jej obowi ązywanie podtrzymuj ą ostatnio publikowane wersje projektu ustawy o OZE. Przy podłączeniu instalacji do 40 kW nie wymagane jest posiadanie koncesji na sprzeda ż energii elektrycznej. Ocenia si ę, że w Polsce wykorzystuje si ę niewielki potencjał istniej ących zasobów naturalnych do produkcji energii. W Polsce wyst ępuj ą techniczne bariery wykorzystania du żych instalacji OZE. Ograniczenia te jednak s ą znacznie mniejsze w przypadku małych instalacji. Potencjał rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii wyst ępuje równie ż w Gminie Izbica.

- 52 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Energia słoneczna mo że by ć wykorzystywana do produkcji energii cieplnej (przy u życiu kolektorów słonecznych) lub energii elektrycznej (przy u życiu paneli fotowoltaicznych).

Podstawowym parametrem, jaki bierze si ę pod uwag ę w przypadku planowania instalacji fotowoltaiki i kolektorów słonecznych jest roczna warto ść nasłonecznienia wyra żaj ąca ilo ść energii słonecznej padaj ącej na jednostk ę powierzchni płaszczyzny w okre ślonym czasie.

Średnia g ęsto ść promieniowania słonecznego w Gminie Izbica na płaszczyzn ę poziom ą w ci ągu roku wynosi powy żej 950 kWh/m 2. Warunki meteorologiczne równie ż charakteryzuj ą si ę du żym udziałem promieniowania bezpo średniego w promieniowaniu całkowitym wynosz ącym 52-54% w okresie letnim i 40-44% - w zimowym. W rejonie tym wyst ępuje te ż najni ższe w kraju średnio roczne zachmurzenie nieba.

Przewiduje si ę, że najwi ększy rozwój OZE na terenie Gminy b ędzie przypadał na wzrost korzystania z kolektorów słonecznych oraz ogniw fotowoltaicznych. Du żym potencjałem w zakresie u żytkowania OZE na terenie Gminy charakteryzuje si ę wykorzystanie energii geotermalnej pozyskiwanej za pomoc ą pomp ciepła.

Zu życie energii i zarz ądzanie energi ą w sektorze komunalnym Na terenie Gminy przeprowadzono inwentaryzacj ę nast ępuj ących obiektów u żyteczno ści publicznej: ‹ Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze Kolonii ‹ Budynek Zespołu Szkół w Orłowie Drewnianym ‹ Budynek Szkoły w Tarzymiechach ‹ Budynek Zespołu Szkół w Izbicy ‹ Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze ‹ Przedszkole w Izbicy ‹ Budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Izbicy ‹ Budynek Świetlicy w Izbicy ‹ Dom Kultury w Tarnogórze ‹ Wiejski Dom Kultury w Wirkowicach ‹ Budynek Szkoły Podstawowej w Wirkowicach ‹ Budynek Urz ędu Gminy i GOPS ‹ Urz ąd Gminy Izbica ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Wólce Orłowskiej

- 53 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Wale ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Tarzymiechach ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Stryjowie ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Romanowie ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Ostrzycy ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Orłowie Murowanym ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Orłowie Drewnianym ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Dworzyskach ‹ Budynek domu ludowego w Mchach

Budynki u żyteczno ści publicznej w Gminie Izbica zlokalizowane s ą cz ęsto w obiektach kilkudziesi ęcioletnich. Tylko w niektórych wykonywane były prace modernizacyjne o wi ększym zakresie. W wi ększo ści obiektów wykonywane są bie żą ce prace modernizacyjne. Ocenia si ę, że w wymienionych wy żej obiektach ma miejsce wysokie roczne zapotrzebowanie na energi ę ciepln ą. W Gminie wci ąż jest nie du żo inicjatyw maj ących na celu ograniczenie zu życia energii i popraw ę efektywno ści energetycznej. Potencjał oszcz ędno ści energii i poprawy efektywno ści energetycznej w infrastrukturze gminnej wyst ępuje przede wszystkim w takich obszarach jak: ‹ wymiana kotłów w ęglowych i pieców elektrycznych, ‹ termomodernizacja budynków u żyteczno ści publicznych, ‹ modernizacja o świetlenia ulicznego, ‹ modernizacja o świetlenia w budynkach u żyteczno ści publicznej ‹ monitoring zu życia energii, ‹ monta ż instalacji OZE.

Na terenie Gminy nie ma składowisk odpadów. W zwi ązku z tym nie wyst ępuj ą

równie ż emisje niezwi ązane ze zu życiem energii takie jak np. emisje CH 4 czy N 2O.

Budynki Podstawow ą form ą budownictwa mieszkaniowego na terenie Gminy Izbica jest budownictwo zagrodowe i jednorodzinne. Ich wła ścicielami s ą przede wszystkim osoby fizyczne. Z danych gminnych wynika, że w 2014 roku w Gminie Izbica było ponad 2442 gospodarstw domowych, natomiast z analizy zebranych ankiet przeci ętna powierzchnia mieszkania wynosiła 128,3m2. Z analizy inwentaryzacji wynika, że budownictwo w Gminie jest zró żnicowane

- 54 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

a jego stan techniczny zale ży od takich czynników jak rok budowy, sposób eksploatacji i sytuacja finansowa wła ścicieli. Najstarsze budynki charakteryzuj ą si ę murami wykonanymi z cegły wraz z drewnianymi stropami. Natomiast cech ą charakterystyczn ą najnowszych jest stosowanie dobrego ocieplenia przegród budowlanych materiałami termoizolacyjnymi. Analiza przedstawia jednak, że istnieje du ża mo żliwo ść zaoszcz ędzenia energii cieplnej głównie poprzez prace termomodernizacyjne. Stopie ń zaawansowania prac termomodernizacyjnych jest tak że zró żnicowany. Niektóre starsze budynki zostały ju ż poddane pracom remontowym i termomodernizacyjnym. Najcz ęś ciej wykonanymi pracami było ocieplenie stropodachów, ocieplenie ścian szczytowych i osłonowych, wymiana okien na zespolone, modernizacja instalacji grzewczej. Warunki techniczne jakie powinny spełnia ć obiekty budowlane w Polsce okre śla rozporz ądzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie. W lipcu 2013 roku zostały okre ślone zmiany do rozporz ądzenia, które zacz ęły obowi ązywa ć 1 stycznia 2014 roku 12 . Zmiana rozporz ądzenia jest konsekwencj ą przyj ęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 13 (zwana dalej „Dyrektyw ą 2010/31/UE”). Dyrektywa 2010/31/UE wprowadziła obowi ązek poprawy charakterystyki energetycznej budynków. Poprawa mo że nast ąpi ć na skutek m.in. mniejszego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody, odpowiedniego o świetlenia, stosowania materiałów o lepszych parametrach izolacyjno ści cieplnej itp. Kraje członkowskie UE, w tym równie ż Polska, zobowi ązane s ą do ustanowienia przepisów okre ślaj ących standardy energetyczne budynków i ich elementów uwzgl ędniaj ąc aspekty techniczno-ekonomiczno-finansowe. Takie standardy powinny równie ż spełnia ć budynki istniej ące, które b ędą poddawane wa żniejszej renowacji. Wa żniejsz ą renowacj ą jest renowacja, której całkowity koszt przekracza 25% warto ści budynku oraz gdy wi ęcej ni ż 25% skorupy budynku wymaga renowacji. Dyrektywa 2010/31/UE umo żliwia jednak aby poprawa standardu energetycznego budynku istniej ącego nie koniecznie oznaczała całkowit ą renowacj ę budynku. Mo że by ć ona ograniczona tylko do tych elementów, które mają najwi ększy wpływ na popraw ę standardu energetycznego budynku i s ą jednocze śnie

12 Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690) 13 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. U. UE L153 z 18.06.2010, str. 13)

- 55 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

efektywne ekonomicznie. 14 W zmianie rozporz ądzenia 15 przedstawiono kolejne etapy doj ścia do wymaga ń izolacyjno ści cieplnej i innych wymaga ń zwi ązanych z oszcz ędno ści ą energii na rok 2021 dla nowo powstaj ących budynków mieszkalnych lub na rok 2020 dla budynków zajmowanych przez władze publiczne i będące ich własno ści ą. W tych latach zgodnie z art. 9 dyrektywy 2010/31/UE budynki powinny charakteryzowa ć si ę niemal „zerowym zu życiem energii”. Najwi ększe zmiany dotycz ą stopniowych zmian w zakresie obni żenia współczynnika przenikania ciepła, ścian zewn ętrznych, dachów i stropodachów, podłogi na gruncie oraz stolarki okiennej i drzwiowej. W rozporz ądzeniu okre ślono równie ż maksymalne warto ści wska źnika energii pierwotnej. Nało żono te ż obowi ązek równoczesnego spełnienia dla ka żdego nowego budynku parametrów minimalnych przegród budowlanych oraz wymaga ń zwi ązanych z maksymalnym wska źnikiem EP. W praktyce, w Gminie Izbica, nowe wymagania dotycz ące standardów budynków znajd ą zastosowanie w nowo powstaj ących budynkach lub podczas realizacji prac renowacyjnych budynków ju ż istniej ących. Ocenia si ę, że w Gminie wyst ępuje du ży potencjał poprawy efektywno ści energetycznej w obszarze modernizacji budynków mieszkalnych i u żyteczno ści publicznej.

Transport i mobilno ść Główny układ komunikacyjny Gminy Izbica tworz ą drogi: o znaczeniu krajowym, powiatowym i gminnym. Gmina Izbica le ży na trasie przebiegu drogi krajowej szybkiego ruchu Nr 17 relacji Warszawa–Lublin–Zamo ść –Hrebenne (przej ście graniczne)–Lwów (Ukraina). Ł ączna długo ść dróg krajowych przebiegających przez teren gminy wynosi – 8,45 km. Przez teren Gminy nie przebiegaj ą drogi wojewódzkie. Ruch pasa żerski obsługiwany jest przez komunikacj ę autobusow ą, uzupełnion ą przez komunikacj ę dalekiego i średniego zasi ęgu, obsługiwan ą przez PKS, a w wi ększo ści przez prywatne firmy transportowe. Realizowane są poł ączenia z Lublinem, Chełmem, Krasnymstawem, Zamo ściem oraz gminami s ąsiednimi, dostosowane do potrzeb mieszka ńców. Długo ść dróg powiatowych na terenie Gminy Izbica wynosi 62,989 km, w tym utwardzonych 51,949 km, które w wi ększo ści s ą w złym stanie.

14 Art. 7 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 15 Rozporz ądzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2013 nr. 0 poz. 926)

- 56 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Sie ć uzupełniaj ącą tworz ą drogi gminne i dojazdowe o długo ści 102 km w tym: utwardzone 40,001 km w tym o nawierzchni żużlowej – 20,861 km, gruntowe – 41,138 km. W wi ększo ści wymagaj ą one remontów lub modernizacji. Wi ększo ść miejscowo ści w Gminie posiada poł ączenie z drogami o nawierzchni utwardzonej. Zapewnia to lepsz ą obsług ę komunikacyjn ą Gminy.

Mapa 3. Sie ć dróg na terenie Gminy Izbica.

Źródło: Program Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023

Gmina Izbica, nie planuje korzysta ć z mo żliwo ści wsparcia finansowego w ramach sektora transportu publicznego, st ąd te ż w przedmiotowym Planie nie została przeprowadzona analiza pod wzgl ędem transportu i mobilno ści.

- 57 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Zamówienia publiczne W Urz ędzie Gminy Izbica nie są stosowane wytyczne dotycz ące zielonych zamówie ń publicznych. „Zielonymi zamówieniami publicznymi” okre śla si ę zamówienia, w których procedurach uwzgl ędniono kryteria oraz wymagania ekologiczne dla niektórych grup produktów i/lub usług. W Gminie nie okre ślono równie ż stopnia, do jakiego kryteria zwi ązane z energi ą i ochron ą klimatu s ą stosowane w procesie zamówie ń publicznych.

Świadomo ść społecze ństwa Ocenia si ę, że poziom świadomo ści mieszka ńców Gminy oraz lokalnych interesariuszy w zakresie efektywno ści energetycznej i mo żliwo ści oszcz ędzania energii jest coraz wi ększy. Ma na to wpływ realizacja przez Gmin ę Izbica w 2014 r. projektu, współfinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013, w ramach którego wybudowano 276 szt. kompletnych instalacji solarnych na budynkach mieszkalnych oraz w 2 szt. na budynkach u żyteczno ści publicznej tj. Zespole Szkół w Izbicy oraz Świetlicy w Izbicy. Niemniej jednak wyst ępuje jeszcze konieczno ść ci ągłego podnoszenia świadomo ści społecze ństwa oraz podnoszenia ich wiedzy w zakresie efektywno ści energetycznej.

Umiej ętno ści i wiedza specjalistyczna Pracownicy Gminy posiadaj ą umiej ętno ści i wiedz ę w obszarze zarz ądzania projektami, zarz ądzania danymi, zarz ądzania finansami i opracowania projektów inwestycyjnych. Wiedza specjalistyczna i techniczna w zakresie efektywno ści energetycznej czy wykorzystania odnawialnych źródeł energii jest do ść du ża. W śród pracowników Urz ędu Gminy wyst ępuje du ża świadomo ść konieczno ści podejmowania działa ń zmierzaj ących do zmniejszenia zapotrzebowania na energi ę. W ramach tworzenia PGN dla Gminy Izbica przeprowadzono szkolenie pracowników Urz ędu Gminy Izbica. Podczas szkolenia zostały zaprezentowane zagadnienia z zakresu gospodarowania energi ą oraz inwestycji energooszcz ędnych. Oprócz szkolenia organizowanego podczas opracowywania PGN zalecane s ą równie ż kursy/szkolenia doszkalaj ące. Kursy/szkolenia te powinny uwzgl ędnia ć nie tylko obszar efektywno ści energetycznej i OZE ale równie ż zarz ądzania projektami, zarz ądzania danymi, zarz ądzania finansami i opracowania projektów inwestycyjnych. Pracownicy Urz ędu Gminy Izbica powinni zosta ć przeszkoleni równie ż w zakresie zielonych zamówie ń publicznych oraz kryteriów oceny ofert dla zamówień energooszcz ędnych.

- 58 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

2.4 Identyfikacja obszarów problemowych

Główne problemy emisyjne w Gminie Izbica obejmuj ą ogrzewanie budynków indywidualnymi oraz budynków u żyteczno ści publicznej źródłami ciepła, co generuje głównie emisj ę dwutlenku w ęgla, pyłu zawieszonego oraz tlenków azotu. Obiekty wykorzystuj ące indywidualne źródła ciepła wykorzystuj ą głównie paliwa stałe. Instytucje użyteczno ści publicznej w Gminie Izbica zlokalizowane s ą cz ęsto w starych, obiektach, z czym wi ąż e si ę wysokie roczne zu życie energii cieplnej oraz du ża emisja szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery. Wysoka energochłonno ść tych budynków generuje nadmierne koszty ich utrzymania (szczególnie w sezonie grzewczym), co jest znacz ącym obci ąż eniem bud żetowym dla podmiotów prowadz ących w nich swoj ą działalno ść . Podj ęcie niezb ędnych działa ń termomodernizacyjnych, obni ży emisj ę szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery, pozwoli na znaczne obniżenie kosztów zwi ązanych z utrzymaniem tych obiektów oraz przyczyni si ę do podniesienia jako ści warunków pracy. Dodatkowym problemem Gminy, wpływaj ącym znacz ąco na zapotrzebowanie na ciepło, jest niska sprawno ść instalacji grzewczych. U żytkowanie przestarzałych technicznie źródeł powoduje zu żywanie du żej ilo ść energii. Skutkiem tego s ą zbyt wysokie koszty, które cz ęsto nie gwarantuj ą odpowiedniego ogrzania pomieszcze ń. Podobny problem dotycz ący braku prac termomodernizacyjnych oraz niskiej sprawno ści instalacji grzewczych dotyczy równie ż gospodarstw domowych. Ponadto jako ść i rodzaj spalanego paliwa w domowych instalacjach jest cz ęsto nieodpowiednia. Ze wzgl ędu na brak monitoringu i dokładnej inwentaryzacji źródeł oraz wielko ści emisji oraz danych o rodzaju i ilo ściach stosowanych paliw, niezwykle trudne jest oszacowanie wpływu palenisk domowych na stan powietrza atmosferycznego na terenie Gminy. Bardzo cz ęsto w celu ogrzewania budynków wykorzystywany jest w ęgiel o niskiej jako ści lub nawet odpady (poci ęte opony, worki foliowe, butelki plastikowe itp.). Kolejnym obszarem problemowym wyst ępuj ącym w Gminie Izbica jest te ż niewielka świadomo ść społecze ństwa w zakresie oszcz ędno ści energii, alternatywnych źródeł energii, szkodliwo ści spalania w piecach i kominkach wszelkiego rodzaju materiałów czy wpływu emisji szkodliwych gazów i pyłów na atmosfer ę, a tym samym na zdrowie mieszka ńców. Wraz z brakiem świadomo ści ww. zagadnie ń wyst ępuj ą równie ż obawy przed znacz ącymi kosztami jakiejkolwiek modernizacji czy zmiany.

- 59 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

2.5 Aspekty organizacyjne i finansowe

2.5.1 Koordynacja i struktury organizacyjne

Opracowanie i realizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej podlega władzom Gminy Izbica. Zaleca si ę wyszczególnienie w zakresie obowi ązków zatrudnionego pracownika pełnoetatowego spraw zwi ązanych z gospodarowaniem energi ą w Gminie Izbica. Brak osoby, która posiadałaby wiedz ę w zakresie energetyki i ochrony przed nadmiern ą emisj ą do środowiska będzie barier ą w realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz racjonalnego zarz ądzania energi ą w Gminie. Osoba ta podejmowałaby działania ukierunkowane na popraw ę efektywno ści energetycznej. Powinna koordynowa ć wszelkie działania zmierzaj ące do racjonalnego gospodarowania energi ą na obszarze Gminy oraz wszelkie działania zwi ązane z ochron ą środowiska i wykorzystania energii. Pracownik byłby odpowiedzialny równie ż za przygotowywanie wdro żenia oraz wdra żanie gminnych programów zwi ązanych z wykorzystaniem energii i wpływu procesów energetycznych na środowisko, a tak że koordynowanie działa ń z tym zwi ązanych i raportowanie rezultatów realizacji ww. programów.

Pozostałe zadania pracownika, to: ‹ wspieranie Wójta Gminy w realizacji procesu planowania w zakresie energetyki i ochrony środowiska, ‹ organizowanie i monitorowanie proces wdra żania gminnych programów zwi ązanych z energetyk ą i ochron ą środowiska, ‹ identyfikowanie potrzeb pozyskania zewn ętrznego wsparcia technicznego w zakresie energetyki i ochrony środowiska zwi ązanej z procesami energetycznymi, ‹ organizowanie i monitorowanie procesów wyboru podmiotów maj ących świadczy ć ró żnego rodzaju usługi (np. konsultacyjne, nadzorcze), a tak że wyboru projektów z zakresu efektywno ści energetycznej (np. w budownictwie, transporcie, przemy śle, turystyce, handlu, usługach, rolnictwie) i wykorzystania odnawialnych źródeł energii, które zostan ą zrealizowane w Gminie.

2.5.2 Zaanga żowanie zainteresowanych stron i mieszka ńców

Poprzez zaanga żowanie zainteresowanych stron rozumiane si ę wszelkie mo żliwe formy zasi ęgania opinii tych stron w procesie stanowienia planu gospodarki

- 60 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

niskoemisyjnej. Istotnym wyzwaniem w trakcie opracowywania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica było przygotowanie społeczno ści lokalnej do pozytywnego odbioru inwestycji w zakresie poprawy efektywno ści energetycznej. Głównymi zainteresowanymi stronami były nast ępuj ące grupy społeczne: ‹ społeczno ść lokalna, ‹ mieszka ńcy Gminy Izbica, którzy b ędą głównymi beneficjantami PGN, ‹ mieszka ńcy miejscowo ści, gdzie zlokalizowane b ędą działania okre ślone w PGN, ‹ lokalne stowarzyszenia kulturalne, profesjonalne i gospodarcze, ‹ samorz ąd lokalny: Rada Gminy Izbica oraz Sołtysi na terenie, których b ędą realizowane poszczególne planowane działania PGN, ‹ przedsi ębiorcy.

Zaanga żowanie zainteresowanych stron zakładało: ‹ Przeprowadzenie wst ępnej kampanii informacyjnej zainteresowanych grup społecznych o zamierzeniach opracowania PGN przez władze Gminy Izbica w takim zakresie, by kształt projektu oraz jego istotno ść dla Gminy były dobrze zrozumiane. Etap ten polegał na umieszczeniu na stronie Urz ędu Gminy odpowiedniej informacji, dotycz ącej przyst ąpienia Gminy Izbica do realizacji opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica oraz przygotowaniu ulotki i folderu. ‹ Przeprowadzenie inwentaryzacji emisji oraz zebranie opinii od zainteresowanych grup społecznych o mo żliwych działaniach niezb ędnych do uj ęcia w PGN. Etap ten polegał na dostarczeniu za pomoc ą sołtysów ankiet w wersji papierowej do mieszka ńców oraz przedsi ębiorców Gminy Izbica.

Miar ą ostatecznego sukcesu będzie opracowanie i przyj ęcie przez Władze Gminy Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica na lata 2015-2020.

Zaanga żowanie zainteresowanych stron jest istotne nie tylko na etapie opracowywania PGN ale równie ż na etapie pó źniejszym, to jest na etapie jego realizacji. Planuje si ę aby zainteresowane grupy społeczne były stale zachęcane do wykonywania działa ń przyj ętych w PGN. W zakresie wła ściwego informowania społecze ństwa wa żną rol ę pełni ą materiały informacyjne. W celu ciągłego informowania mieszka ńców o problematyce gospodarki niskoemisyjnej w regionie zaleca si ę przygotowywanie artykułów m.in.: ‹ nowoczesnych technologiach poprawy efektywno ści energetycznej,

- 61 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ niskoemisyjnej gospodarce i jej korzy ściach, ‹ odnawialnych źródłach energii, ‹ mo żliwo ściach skorzystania z benefitów oraz unijnych i krajowych środków finansowania podj ętych przez nich działa ń.

2.5.3 Szacowany bud żet

Działania obj ęte Planem Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica będą finansowane zarówno ze środków zewn ętrznych jak i gminnych. Finansowanie we własnym zakresie musi zosta ć wpisanie jako działania długofalowe do wieloletnich planów finansowych. Rada Gminy Izbica dnia 19 czerwca 2015 przyj ęła uchwał ą Nr IX.42.2015 Program Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023, w którym została zawarta wi ększo ść działa ń obj ętych Planem Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica. Finansowanie proponowanych działa ń musi by ć uwzgl ędnione w bud żecie Gminy na dany rok. Wszystkie jednostki odpowiedzialne za realizacj ę działa ń okre ślonych w PGN powinny zabezpieczy ć odpowiednie środki w procesie planowania bud żetu. Rekomenduje si ę, aby środki na realizacj ę były zabezpieczone przede wszystkim w krajowych i europejskich programach, tak aby była mo żliwo ść pozyskania zewn ętrznego wsparcia finansowego głównie w formie dotacji lub preferencyjnych po życzek. W 2014 roku rozpocz ął si ę kolejny okres programowania finansowego UE obowi ązuj ący w latach 2014-2020. W tym okresie w jeszcze wi ększym stopniu ni ż w poprzednich latach promowane b ędą działania z zakresu odnawialnych źródeł energii i poprawy efektywno ści energetycznej. Pierwsze konkursy we wspomnianym powy żej zakresie w ramach nowej perspektywy finansowej planowane s ą w 2016 roku.

- 62 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

3. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI

3.1 Zało żenia przyj ęte przy inwentaryzacji emisji w Gminie Izbica

Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI) jest wyliczenie ilo ści CO 2 wyemitowanego wskutek zu życia energii na terenie Gminy Izbica w roku bazowym. BEI pozwala zidentyfikowa ć główne antropogeniczne źródła emisji CO 2 oraz odpowiednio zaplanowa ć i uszeregowa ć pod wzgl ędem wa żno ści środki jej redukcji. BEI stanowi instrument umo żliwiaj ący władzom lokalnym pomiar efektów zrealizowanych przez nie działa ń zwi ązanych z ochron ą klimatu. Do przygotowania inwentaryzacji wykorzystano jako podstaw ę wytyczne Porozumienia Mi ędzy Burmistrzami „How to fill In the Sustainable Energy Action Plan template?”. Kolejne inwentaryzacje tzw. kontrolne inwentaryzacje emisji (MEI) maj ą na celu monitorowanie rezultatów i porównywanie ich z zało żonymi celami. Kontrolne inwentaryzacje emisji b ędą sporz ądzane w oparciu o te same metody i reguły co bazowa inwentaryzacja emisji. Do okre ślania wielko ści emisji w roku bazowym 2014 zastosowano metodologi ę i narz ędzia wypracowane w ramach własnych do świadcze ń. Obliczenia wielko ści emisji wykonano za pomoc ą programu własnego opartego na prostym w u życiu arkuszu kalkulacyjnym, który przelicza dane wej ściowe (ilo ść zu żytych paliw oraz energii) na wielko ści emisji gazów cieplarnianych za pomoc ą krajowych wska źników emisji lub lokalnych wska źników emisji (np. w przypadku ciepła sieciowego).

3.1.1 Źródła pozyskanych danych

W celu oszacowania wielko ści emisji CO 2 w Gminie Izbica przyj ęto nast ępuj ące zało żenia metodologiczne: 1. Zasi ęg terytorialny: Inwentaryzacja obejmuje obszar Gminy Izbica. Do obliczenia emisji przyj ęto zu życie energii finalnej w obr ębie granic Gminy. 2. Zakres inwentaryzacji:

Inwentaryzacj ą obj ęte zostały emisje CO 2 wynikaj ące z zu życia energii finalnej na terenie Gminy. Poprzez zu życie energii finalnej rozumie si ę zu życie: ‹ energii cieplnej (na potrzeby ogrzewania) ‹ energii elektrycznej, ‹ energii gazu (na cele socjalno-bytowe).

- 63 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

3. Wska źniki emisji: Dla okre ślenia wielko ści emisji przyj ęto: ‹ Wska źniki emisji zanieczyszcze ń ze spalania paliw wg Krajowego O środka Bilansowania i Zarz ądzania Emisjami (KOBiZE); Instytut Ochrony Środowiska; Instytut Badawczy Warszawa stycze ń 2015 r.

‹ Warto ści opałowe (WO) i wska źniki emisji CO 2 (WE) w roku 2012 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015. Krajowy O środek Bilansowania i Zarz ądzania Emisjami; Instytut Ochrony Środowiska; Instytut Badawczy Warszawa pa ździernik 2014 r. ‹ Wskazówki dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bie żą cych i programów ochrony powietrza, Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa 2003 r. ‹ Dane do oblicze ń PORADNIK; Jak opracowa ć plan działa ń na rzecz zrównowa żonej energii (SEAP) Rozdział 2, O świetlenie budynków mieszkalnych i u żytkowych, tabela: zamiana źródeł światła - str. 170 „zaoszcz ędzona energia przy zast ąpieniu źródeł światła lampami LED” - Wydawca: Stowarzyszenie Gmin Polska Sie ć „Energie Cités”, ul. Sławkowska 17, 31-016 Kraków. Aktualne opracowanie KOBIZE, zawiera wska źniki emisji dla paliw: Warto ści

opałowe (WO) i wska źniki emisji CO 2 (WE) w roku 2012 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015. Nie mniej jednak opracowanie nie zawiera wska źnika emisji dla polskiej sieci energetycznej. Obecnie KOBIZE podaje dwie warto ści, które mo żna by uzna ć za wska źnik emisji dla energii elektrycznej systemowej tj.: 1) Opublikowany w dniu 22-12-2014 r. KOMUNIKAT dotycz ący emisji dwutlenku

węgla przypadaj ącej na 1 MWh energii elektrycznej - 831,50 kg CO 2/MWh 2) Podany w czerwcu 2011 r. w publikacji: Referencyjny wska źnik jednostkowej emisyjno ści dwutlenku w ęgla przy produkcji energii elektrycznej do wyznaczania poziomu bazowego dla projektów JI realizowanych w Polsce - 0,812 Mg

CO 2/MWh czyli 812 kg CO 2/MWh Przy obliczaniu wska źnika z pkt 1) uwzgl ędniono spalanie biomasy co zawy żyło wynik w stosunku do roku 2011. Przy wyznaczaniu wska źnika w pkt 2) biomasa została pomini ęta. KOBIZE deklaruje, że opublikuje, w mo żliwie szybkim terminie, aktualny wska źnik nie uwzgl ędniaj ący biomasy, tak aby był zgodny z tre ści ą nowego Rozporz ądzenie MIiR sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku stanowi ącej samodzieln ą cało ść techniczno-użytkowa oraz sposobu sporz ądzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej z dnia 27.02.2015 r.

- 64 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Maj ąc to na uwadze, dla okre ślenia emisji przy zasilaniu z sieci elektroenergetycznej np. ogrzewania, chłodzenia, urz ądze ń pomocniczych, oświetlenia czy pomp ciepła, w analizie autorzy posługiwali si ę warto ści ą: We = 812 kg CO 2/ MWh = 225,6 t CO 2/TJ tzn: 0,2256t / GJ W inwentaryzacji uwzgl ędniono dane źródłowe za 2014 roku (bazowy) w zakresie: ‹ zu życia energii elektrycznej w obiektach gminnych, ‹ paliw w budynkach gminnych, Rok ten przyj ęto ze wzgl ędu na mo żliwo ść zgromadzenia pełnych i wiarygodnych danych we wszystkich sektorach, w których prowadzono inwentaryzacj ę.

Inwentaryzacj ę przeprowadzono w podziale na dwie grupy: ‹ obiekty b ędące we władaniu Gminy Izbica, ‹ obiekty b ędące własno ści ą innych podmiotów.

Dane udost ępnione przez Urz ąd Gminy Izbica: ‹ zu życie energii elektrycznej w obiektach u żyteczno ści publicznej (w tym budynki, oświetlenie uliczne itp.), ‹ zu życie ciepła sieciowego – nie uwzgl ędniano (na terenie Gminy ogrzewanie realizowane jest wył ącznie przy pomocy indywidualnych źródeł ciepła), ‹ zu życie paliw na potrzeby ogrzewania budynków gminnych,

Dane potrzebne dla okre ślenia emisji CO 2 pozyskiwano dzięki wypełnieniu ankiet dla budynków mieszkalnych, budynków usługowych oraz budynków u żyteczno ści publicznej. W tym celu opracowano 3 rodzaje ankiet, które zostały skierowane do ka żdej z powy ższych grup docelowych. Ankiety dla mieszka ńców były dodatkowo dost ępne w Urz ędzie Gminy Izbica i u sołtysów.

3.1.2 Oszacowanie liczby ludno ści w gminie w okresie obj ętym planowaniem

Poniewa ż rokiem bazowym w odniesieniu do energii elektrycznej oraz dla paliw zu żytych poza obiektami gminnymi jest rok 2014, to dla wykonania inwentaryzacji zu życia energii oraz inwentaryzacji emisji niezb ędna jest informacja o liczbie ludno ści w Gminie. Według stanu na dzie ń 31 grudnia 2014 r. Gmin ę Izbica zamieszkiwało 8 448 mieszka ńców.

- 65 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

3.1.3 Identyfikacja czynników wpływaj ących na wielkość emisji

Pierwszym etapem opracowywania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest identyfikacja wielko ści maj ących wpływ na wielko ść emisji. Do czynników determinuj ących aktualny poziom emisji nale żą : ‹ liczba osób zamieszkuj ących Gmin ę, ‹ liczba gospodarstw domowych, ‹ powierzchnia ogrzewanych budynków w Gminie, ‹ liczba podmiotów gospodarczych działaj ących na terenie Gminy, ‹ ilo ść i struktura wykorzystywanych paliw, ‹ wielko ść zu życia energii elektrycznej.

Wskazane wy żej czynniki wpływaj ą na aktualne zu życie energii finalnej, a tym samym całkowit ą wielko ść emisji CO 2 z obszaru Gminy w roku obliczeniowym. Do czynników determinuj ących zmian ę wielko ści emisji na obszarze Gminy nale żą : ‹ zmiana liczby mieszka ńców, ‹ zmiana liczby gospodarstw domowych, ‹ zmiana liczby podmiotów gospodarczych działaj ących na terenie Gminy, ‹ zmiana liczby pojazdów zarejestrowanych na terenie Gminy, ‹ termomodernizacja i poprawa stanu technicznego obiektów publicznych, ‹ poprawa efektywno ści energetycznej obiektów prywatnych, ‹ zmiana struktury wykorzystywanych paliw, ‹ zmiana wielko ści zu życia energii elektrycznej, ‹ wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Czynniki determinuj ące wzrost lub spadek wielko ści emisji wpływa ć b ędą na wielko ść emisji w roku docelowym. Celem inwentaryzacji jest zatem dokonanie charakterystyki Gminy Izbica w oparciu o wymienione wy żej kryteria co pozwoli oszacowa ć aktualny poziom emisji gazów cieplarnianych w roku obliczeniowym oraz ustali ć prognozowany trend zmian emisji do roku 2020.

3.2 Inwentaryzacja emisji z budynków mieszkalnych

W Gminie Izbica zabudow ę mieszkaln ą stanowi ą przede wszystkim budynki jednorodzinne. Przedstawione w nast ępnym rozdziale oszacowania wykonane zostały na

- 66 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

podstawie danych pozyskanych z bada ń wykonanych w miesi ącach kwiecie ń-lipiec 2015 roku na reprezentatywnej grupie budynków. Na podstawie danych ankietowych wykonane zostały uogólniaj ące analizy statystyczne.

3.2.1 Inwentaryzacja emisji z systemów ciepłowniczych budynków mieszkalnych

Wyznacznikiem stanu budynków pod wzgl ędem ich termoizolacyjno ści jest okres budowy lub termomodernizacji budynków, gdy ż zwykle działania te s ą wykonywane zgodnie ze standardami obowi ązuj ącymi w okresie ich przeprowadzania. Dlatego na podstawie przeprowadzonych bada ń ankietowych okre ślono struktur ę budynków mieszkalnych według okresu ich powstania lub termomodernizacji i przedstawiono j ą na Wykresie 2.

Wykres 2. Struktura budynków mieszkalnych w Gminie Izbica z punktu widzenia okresu ich budowy

Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie wyników bada ń ankietowych.

Na podstawie danych z bada ń ankietowych przeprowadzonych w roku 2015 na potrzeby przygotowania niniejszego dokumentu, oszacowano równie ż struktur ę zu życia paliw w Gminie w budynkach mieszkalnych (Wykres 3).

- 67 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Wykres 3. Udział paliw w zu życiu energii w gospodarstwach domowych w Gminie Izbica

0,24% 0,24% 12,41% 0,72% 24,82% Drewno Drewno i Węgiel Gaz Gaz i drewno 1,43% 60,14% Gaz i węgiel Inne np. olej Węgiel

Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie wyników bada ń ankietowych.

Przedstawione powy żej dane wykazuj ą, że ponad 97,37% paliwa spalanego przez gospodarstwa domowe s ą to paliwa stałe tj węgiel, torf, drewno, przy czym około 27,45% ogółu paliw stanowi ą paliwa nieodnawialne tj np. gaz ziemny, w ęgiel kamienny, węgiel brunatny. Do obliczenia ilo ści zu żywanej energii w budynkach mieszkalnych przyj ęto dane zgodnie z poni ższym zestawieniem.

Tabela 4. Warto ści opałowe i wska źniki emisji CO 2 Warto ść opałowa w GJ** Emisja CO w t z 1 Paliwo 2 z 1 kg z 1 t GJ Drewno opałowe * 0,01560 15,60 0,10976 Energia elektryczna 0,2256*** Gaz ziemny 0,03612 z m 3 0,05582 Gaz płynny 0,04731 47,31 0,06244 Olej opałowy 0,04019 40,19 0,07659 Węgiel kamienny 0,02263 22,63 0,09473 * waga 1 m 3 drewna opałowego o wilg. 15% = 0,605 t ** dokonano przeliczenia z Megad żuli [MJ] na Gigad żule [GJ] tj. (1 MJ = 0,001 GJ)

*** przyj ęto że 812 kg CO 2/MWh = 225,6 t CO 2/TJ tzn: 0,2256 t / GJ w-g przelicznika [TJ] Terad żul =1000 [GJ]

Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. Na bazie oszacowa ń emisji w Gminie Izbica przeprowadzonych dla 2014 roku, na podstawie informacji uzyskanych z przeprowadzonych bada ń ankietowych oraz oszacowanej wielko ści powierzchni w budynkach mieszkalnych w Gminie, wyznaczono

- 68 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

wska źnik emisji CO 2 z budynków mieszkalnych w Gminie Izbica – 36 872,831 Mg/rok . Równie ż na podstawie przeprowadzonych ankiet oszacowano zapotrzebowanie na energi ę pierwotn ą w gospodarstwach domowych wyra żon ą w [GJ/rok] - 336 742,467GJ/rok.

3.3 Inwentaryzacja emisji dla podmiotów gospodarczych

Na obszarze Gminy Izbica nie wyst ępuj ą du że zakłady produkcyjne, które emitowałyby znacz ące ilo ści dwutlenku w ęgla (CO 2). Zdecydowana wi ększo ść podmiotów gospodarczych to mikro i małe przedsi ębiorstwa działaj ące w sektorze handlu hurtowego i detalicznego oraz usług. Nowozakładane przedsi ębiorstwa są przewa żnie niewielkie, lecz maj ą du że szanse rozwoju. W śród nowo powstaj ących podmiotów wi ększo ść podejmuje działalno ść handlow ą lub usługow ą. W małym tylko stopniu prowadzona jest działalno ść produkcyjna (głównie na bazie miejscowych surowców naturalnych). W Gminie za najbardziej rozwojowe bran że uwa ża si ę usługi budowlane, handel, mechanik ę pojazdow ą, usługi stolarskie oraz transport osób i towarów. W zaniku s ą natomiast usługi z zakresu kowalstwa, krawiectwa czy r ękodzieła artystycznego. Gmina Izbica przeprowadzała ankietyzacj ę dla podmiotów gospodarczych jednak z braku wi ększego zainteresowania przedsi ębiorców, mo żliwo ści ą wsparcia przez Gmin ę Izbica monta żu urz ądze ń OZE, nie mo żna było przeprowadzi ć pełnej analizy danych pod wzgl ędem emisji CO 2 i zapotrzebowania na energi ę.

3.4 Inwentaryzacja emisji w budynkach nale żą cych do Gminy Izbica

3.4.1 Inwentaryzacja emisji wynikaj ącej ze zu życia paliw

Zu życie paliw w obiektach gminnych w roku 2014 przedstawiono w Tabeli 5. W du żej cz ęś ci obiektów ogrzewanie jest gazowe, a liczniki energii dotycz ą ogólnego zu życia, zarówno na cele ogrzewania, jak te ż o świetlenia i zasilania urz ądze ń. W zwi ązku z tym dla obiektów tych nie ma mo żliwo ści okre ślenia zu życia energii na cele grzewcze.

- 69 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 5. Stan termomodernizacji i sposobu ogrzewania w poszczególnych obiektach gminnych w roku 2014 Ogrzewana Rok Sposób przygtowania Rok instalacji źródła Lp. Budynek powierzchnia Sposób ogrzewnania Moc kotła budowy CWU ciepła (kotła) budynku [m2] 1. Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze Kolonii 1 375,62 1997 Piec Olejowy Podgrzewacz el. 1997 130KW 2. Budynek Zespółu Szkół w Orłowie Drewnianym 1 342,00 2005 Piec Gazowy Wspólne z C.O. 2005 105KW 3. Budynek Szkoły w Tarzymiechach 542,00 2001-2004 Piec węglowy C.O.+Bojler el. 2010 75KW 4. Budynek Zespółu Szkół w Izbicy 3 061,10 1965 Piec Gazowy Wspólne z C.O. 2001 285KW 5. Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze 737,61 1993 Piec Olejowy 2008 85KW 6. Przedszkole w Izbicy 620,00 1988 Gaz ziemny + C.O. Gaz + Energia el. 2013 100KW

7. Budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Izbicy 204,00 1960 Piec węglowy Podgrzewacz el. 2013 68KW

8. Budynek Świetlicy w Izbicy 120,00 80 Piec Gazowy Gazowe 2003 50KW 9. Dom Kultury w Tarnogórze 813,00 1947-1967 Piec Olejowy Podgrzewacz el. 2013 70KW 10. Wiejski Dom Kultury w Wirkowicach 615,74 2010 Energia elektryczna Podgrzewacz el. 11. Budynek Szkoły Podstawowej w Wirkowicach 970,00 1960-1966 Piec węglowy 1995 15KW 12. Budynek Urzędu Gminy i GOPS 354,00 1920 Piec Gazowy Podgrzewacz el. 2009 115KW 13. Urząd Gminy Izbica 1 035,30 2008-2010 Miejscowe (kominek 14. Budynek świetlicy wiejskiej w Wólce Orłowskiej 467,40 1968 Podgrzewacz el. z wkładem) - Drewno 15. Budynek świetlicy wiejskiej w Wale 165,00 1965 nie ma nie ma nie ma brak Miejscowe (Kuchnia 16. Budynek świetlicy wiejskiej w Tarzymiechach 244,00 1968 nie ma nie ma brak kaflowa) Miejscowe (Kuchnia 17. Budynek świetlicy wiejskiej w Stryjowie 230,00 1975 nie ma nie ma brak kaflowa) Miejscowe (Kuchnia 18. Budynek świetlicy wiejskiej w Romanowie 218,00 1990 nie ma nie ma brak kaflowa) Miejscowe (Kuchnia 19. Budynek świetlicy wiejskiej w Ostrzycy 319,00 1989 nie ma nie ma brak kaflowa) 20. Budynek świetlicy wiejskiej w Orłowie Murowanym 112,00 1935 Brak nie ma nie ma brak Miejscowe (Kuchnia 222,00 1985 nie ma nie ma brak 21. Budynek świetlicy wiejskiej w Orłowie Drewnianym kaflowa) Kominek z wkładem 200,00 1981 nie ma nie ma 14 22. Budynek świetlicy wiejskiej w Dworzyskach (drewno) Miejscowe (piec 112,00 1997-1998 grzewczy) drewno i nie ma 2000 1,2 23. Budynek domu ludowego w Mchach węgiel Źródło: Urz ąd Gminy Izbica

Jak wynika z Tabeli 5, wi ększo ść budynków nale żą cych do Gminy Izbica była przynajmniej cz ęś ciowo termomodernizowana, przeprowadzono mi ędzy innymi modernizacj ę w zakresie przegród zewn ętrznych, stolarki okiennej i drzwiowej. Do oszacowania ilo ści zu żywanej energii w poszczególnych obiektach w Gminie Izbica przyj ęto warto ści opałowe paliw zgodnie z Tabel ą 6.

- 70 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 6. Oszacowanie średnich warto ści zu życia energii na ogrzewanie w budynkach użytkowanych przez Gmin ę Izbica oraz emisji z instalacji elektrycznych

Ogrzewana Zużycie energii Jednostkowe Emisja CO 2 z Emisja na m 2 powierzchnia Węgiel Olej opałowy Energia elektryczna Gaz paliw w zużycie energii obiektu powierzchni budynku budynku paliw w budynku [Mg/rok]

Lp. Budynek

[m 2] [t] GJ CO2 Mg [l] GJ CO2 Mg [kWh] GJ CO2 Mg [m3] GJ CO2 Mg [GJ] [GJ/m 2] [kg/rok]

1. Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze Kolonii 1 375,62 0,00 0,000 0,000 8 850,00 298,772 22,883 9 778,00 35,201 7,940 0,00 0,000 0,000 333,973 0,242 30,823 22,406 2. Budynek Zespółu Szkół w Orłowie Drewnianym 1 342,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 11 551,00 41,584 9,381 12 582,00 454,462 25,368 496,045 0,369 34,749 25,893 3. Budynek Szkoły w Tarzymiechach 542,00 10,60 239,878 22,724 0,00 0,000 0,000 5 376,00 19,354 4,366 0,00 0,000 0,000 259,232 0,478 27,090 49,981 4. Budynek Zespółu Szkół w Izbicy 3 061,10 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 44 275,66 159,392 35,959 76 948,66 2 779,386 155,145 2 938,778 0,960 191,104 62,429 5. Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze 737,61 0,00 0,000 0,000 8 700,00 293,709 22,495 9 761,00 35,140 7,927 0,00 0,000 0,000 328,848 0,445 30,423 41,245 6. Przedszkole w Izbicy 620,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 15 004,00 54,014 12,186 12 506,00 451,717 25,215 505,731 0,815 37,400 60,322 7. Budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Izbicy 204,00 13,29 300,753 28,490 0,00 0,000 0,000 3 874,00 13,946 3,146 0,00 0,000 0,000 314,699 1,542 31,637 155,083 8. Budynek Świetlicy w Izbicy 120,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 5 750,00 20,700 4,670 600,00 21,672 1,210 42,372 0,353 5,880 49,000 9. Dom Kultury w Tarnogórze 813,00 0,00 0,000 0,000 15 331,00 517,568 39,641 5 750,00 20,700 4,670 0,00 0,000 0,000 538,268 0,662 44,310 54,501 10. Wiejski Dom Kultury w Wirkowicach 615,74 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 9 887,00 35,593 8,030 0,00 0,000 0,000 35,593 0,057 8,030 13,041 11. Budynek Szkoły Podstawowej w Wirkowicach 970,00 20,73 469,120 44,440 0,00 0,000 0,000 7 664,00 27,590 6,224 0,00 0,000 0,000 496,710 0,512 50,664 52,230 12. Budynek Urzędu Gminy i GOPS 354,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 8 494,00 30,578 6,898 0,00 0,000 0,000 30,578 0,086 6,898 19,485 13. Urząd Gminy Izbica 1 035,30 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 32 937,00 118,573 26,750 15 386,00 555,742 31,022 674,316 0,651 57,772 55,802 14. Budynek świetlicy wiejskiej w Wólce Orłowskiej 467,40 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 158,00 4,169 0,940 0,00 0,000 0,000 4,169 0,008 0,940 2,011 15. Budynek świetlicy wiejskiej w Wale 165,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 2 702,00 9,727 2,194 0,00 0,000 0,000 9,727 0,058 2,194 13,296 16. Budynek świetlicy wiejskiej w Tarzymiechach 244,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 2 702,00 9,727 2,194 0,00 0,000 0,000 9,727 0,039 2,194 8,991 17. Budynek świetlicy wiejskiej w Stryjowie 230,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 698,00 6,113 1,379 0,00 0,000 0,000 6,113 0,026 1,379 5,995 18. Budynek świetlicy wiejskiej w Romanowie 218,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 415,00 5,094 1,149 0,00 0,000 0,000 5,094 0,023 1,149 5,270 19. Budynek świetlicy wiejskiej w Ostrzycy 319,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 5 096,00 18,346 4,139 0,00 0,000 0,000 18,346 0,057 4,139 12,974 20. Budynek świetlicy wiejskiej w Orłowie Murowanym 112,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 647,00 5,929 1,338 0,00 0,000 0,000 5,929 0,052 1,338 11,946 21. Budynek świetlicy wiejskiej w Orłowie Drewnianym 222,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 608,00 5,789 1,306 0,00 0,000 0,000 5,789 0,026 1,306 5,882 22. Budynek świetlicy wiejskiej w Dworzyskach 200,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 673,00 6,023 1,359 0,00 0,000 0,000 6,023 0,030 1,359 6,795 23. Budynek domu ludowego w Mchach 112,00 0,00 0,000 0,000 0,00 0,000 0,000 1 272,00 4,579 1,033 0,00 0,000 0,000 4,579 0,040 1,033 9,223 OGÓŁEM: 14 079,77 44,62 1 009,751 95,654 32 881,00 1 110,049 85,019 191 072,66 687,862 155,180 118 022,66 4 262,978 237,959 7 070,640 X 573,812 X ŚREDNIA DLA BUDYNKÓW 0,501 40,754 Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie danych z Urz ędu Gminy Izbica.

W tabeli 6 przedstawiono oszacowania średniego rocznego zu życia energii oraz średniego rocznego zu życia energii paliw na metr kwadratowy w obiektach ogrzewanych z wykorzystaniem paliw i indywidualnych źródeł ciepła według stanu na rok 2014. Na podstawie danych o ilo ści i rodzajach zu żywanych paliw w ankietowanych budynkach nale żą cych do Gminy Izbica oraz współczynników emisyjno ści paliw oszacowano wielko ść emisji na poziomie 573,812 Mg/rok. W roku 2014 ł ączne zu życie energii elektrycznej w budynkach nale żą cych do Gminy Izbica wyniosło 7 070,640 GJ/rok. Warto ści całkowitego rocznego zu życia energii oraz ilo ści energii zu żywanej na jednostk ę powierzchni obiektów wskazuj ą, że wnikliwej analizie powinny zosta ć poddane: ‹ Budynek Szkoły w Tarzymiechach ‹ Budynek Zespołu Szkół w Izbicy

- 71 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze ‹ Przedszkole w Izbicy ‹ Budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Izbicy ‹ Dom Kultury w Tarnogórze ‹ Wiejski Dom Kultury w Wirkowicach ‹ Budynek Urz ędu Gminy i GOPS

Na podstawie danych o ilo ści i rodzajach zu żywanych paliw w budynkach nale żą cych do Gminy Izbica oraz współczynników emisyjno ści paliw oszacowano wielko ść emisji. Wyliczenia przedstawiono w Tabeli 7.

Tabela 7. Oszacowanie wielko ści emisji z systemów grzewczych budynków u żyteczno ść publicznej w Gminie Izbica w roku 2014 [Mg/rok] Olej Wyszczególnienie Drewno Węgiel, koks Gaz ziemny Suma opałowy

SO 2 0 0,656 0,083 0,004 0,743

NO X 0 0,156 0,105 0,256 0,517 Pył TSP 0 0,161 0,003 0,002 0,166 CO 0 4,745 0,006 0,170 4,921

CO 2 0 95,654 85,019 237,959 418,632 Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie wyników bada ń ankietowych.

3.5 Inwentaryzacja emisji wynikaj ącej ze zu życia energii elektrycznej na o świetlenie drogowe

Oświetlenie drogowe jest jednym z głównych odbiorników energii elektrycznej w Gminie. O świetlanie terenu jest jednym z zada ń własnych Gminy i wpływa bezpo średnio zarówno na komfort życia w Gminie jak i na bezpiecze ństwo w Gminie, w tym na bezpiecze ństwo w ruchu drogowym. Opłaty za energi ę elektryczn ą zu żywan ą przez o świetlenie drogowe są istotnym składnikiem w bud żecie Gminy. Wynika st ąd konieczno ść dbało ści zarówno o stan techniczny, jak i ekonomiczne aspekty funkcjonowania o świetlenia drogowego. Racjonalna gospodarka energetyczna w oświetleniu drogowym wymaga przede wszystkim szczegółowej inwentaryzacji urz ądze ń o świetlenia, w tym szafek sterowania o świetleniem drogowym, układów steruj ących, opraw o świetleniowych oraz źródeł światła.

- 72 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tam, gdzie nadal stosowane s ą stare, energochłonne technologie oraz tam, gdzie światła potrzeba du żo np. w przestrzeniach publicznych, nowoczesne technologie oświetleniowe nios ą ze sob ą wielki potencjał oszcz ędno ści. Dla samorz ądów mo że to oznacza ć znacznie mniejsze wydatki ponoszone na o świetlenie ulic a dla środowiska - mniejsz ą emisj ę zanieczyszcze ń. Według danych Urz ędu Gminy Izbica, o świetlenie drogowe w Gminie Izbica składa si ę z 355 szt. opraw o świetleniowych. O świetlenie w Gminie nie było modernizowane i składa si ę ze starych opraw sodowych. Ilo ść energii elektrycznej zu żywanej na o świetlenie drogowe w Gminie w roku bazowym 2014 wynosiła 154,169 MWh tj. 555,010 GJ. Zaznaczy ć jednak trzeba, że oświetlenie nie jest wł ączone od zmierzchu do świtu, a jedynie w porach nocnych, co nie przeszkadza w zapewnieniu bezpiecze ństwa mieszka ńcom. Wobec powy ższych danych o zu życiu energii elektrycznej przez o świetlenie drogowe w Gminie Izbica, wielko ść emisji CO 2 wynikaj ącą z jego pracy w roku 2014 szacuje si ę na 125,185 Mg/rok.

3.6 Podsumowanie oszacowania emisji CO 2 w Gminie Izbica

W Tabeli 8 zestawiono oszacowanie źródeł emisji CO 2 w Gminie Izbica, z podziałem na emisj ę wynikaj ącą ze zu życia energii elektrycznej oraz ze zu życia paliw na ogrzewanie budynków.

Tabela 8. Podsumowanie oszacowania emisji CO 2 w Gminie Izbica w roku bazowym 2014 Źródło Wielko ść emisji [Mg/rok] Emisja wynikaj ąca ze zu życia energii elektrycznej i paliw 36872,831 w gospodarstwach domowych Emisja wynikaj ąca ze zu życia energii elektrycznej i paliw 573,812 w budynkach użyteczno ści publicznej Emisja wynikaj ąca ze zu życia energii elektrycznej przez 125,185 oświetlenie drogowe

Oszacowana emisja łączna CO 2 37 571,828 Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie wyników bada ń ankietowych.

Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji emisji oszacowano wska źnik emisji w Gminie Izbica w odniesieniu do 1 osoby zamieszkuj ącej gmin ę. Wyniósł on 4,447 Mg/osob ę/rok .

- 73 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

4 DZIAŁANIA/ZADANIA I ŚRODKI ZAPLANOWANE NA CAŁY OKRES OBJ ĘTY PLANEM

Opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica daje impuls do podejmowania wszelkich działa ń zmierzaj ących do poprawy jako ści powietrza na jej obszarze, a w szczególno ści do: ‹ redukcji emisji gazów cieplarnianych, ‹ zwi ększenia udziału energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych, ‹ redukcji zu życia energii finalnej poprzez podniesienie efektywno ści energetycznej. Są to cele, które b ędą przy świeca ć Gminie nie tylko do 2020 roku, ale i w dalszej perspektywie czasu. Realizacja zało żeń długoterminowych b ędzie mo żliwa dzi ęki podejmowaniu konkretnych działa ń ukierunkowanych na popraw ę jako ści powietrza. Do kluczowych zada ń nale ży zaliczy ć: ‹ kompleksow ą termomodernizacj ę budynków, przede wszystkim budynków użyteczno ści publicznej oraz budynków mieszkalnych, ‹ zapewnienie bezpiecze ństwa dostaw ciepła i energii elektrycznej na terenie Gminy poprzez remonty i modernizacje istniej ących urz ądze ń sieciowych, ‹ modernizacj ę technologii słu żą cych do ogrzewania budynków i wykorzystanie instalacji ekologicznych, ‹ propagowanie oraz wspieranie wykorzystania energii odnawialnej (w szczególno ści instalacja kolektorów słonecznych i pomp ciepła, wykorzystanie biomasy), ‹ modernizacj ę o świetlenia ulicznego, w tym z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, ‹ budow ę ście żek rowerowych i propagowanie transportu rowerowego, ‹ wła ściwe planowanie przestrzeni urbanistycznej,

‹ podejmowanie działa ń promuj ących wszelkie sposoby redukcji emisji CO 2 oraz podniesienie efektywno ści energetycznej, a tak że stosowanie technologii wykorzystuj ących odnawialne źródła energii. Konieczne jest, aby wszelkie zaplanowane do realizacji działania były odpowiednio skoordynowane. Niezb ędne jest równie ż zachowanie spójno ści i ci ągło ści procesu wdra żania celów, co pozostaje w gestii przedstawicieli władz samorz ądu terytorialnego. Nie mniej jednak w realizacj ę poszczególnych zało żeń powinni by ć

- 74 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

zaanga żowani wszyscy interesariusze Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica, a w szczególno ści: ‹ mieszka ńcy Gminy Izbica, ‹ przedsi ębiorstwa funkcjonuj ące na terenie Gminy Izbica, ‹ rolnicy, ‹ instytucje o światowe, kulturalne oraz z sektora słu żby zdrowia, ‹ organizacje społeczne i pozarz ądowe.

4.1 Cel strategiczny

W Polsce od wielu lat obserwowany jest stopniowy post ęp w zakresie redukcji emisji zanieczyszcze ń oraz poprawa efektywno ści energetycznej. Według danych Ministerstwa Gospodarki energochłonno ść gospodarki zmniejszyła si ę nawet o jedn ą trzeci ą w ci ągu ostatnich 10 lat. Nadal jednak efektywno ść energetyczna polskiej gospodarki jest około trzy razy ni ższa ni ż w najbardziej rozwini ętych krajach europejskich i około dwa razy ni ższa ni ż średnia w krajach Unii Europejskiej 16 . Oznacza to, że w Polsce istnieje znaczny potencjał w zakresie oszcz ędzania energii, pomimo dotychczasowych post ępów na tym polu. Krajowym celem w zakresie oszcz ędnego gospodarowania energi ą jest uzyskanie do 2016 roku redukcji wykorzystania energii finalnej w ilo ści minimum 9% krajowego zu życia tej energii w ci ągu roku, przy czym uśrednienie obejmuje lata 2001-2005. 17 Rozwój gospodarczy oraz wzrost zapotrzebowania na energi ę przyczyniaj ą si ę do zwi ększania zainteresowania wykorzystaniem źródeł odnawialnych. W 2008 roku na posiedzeniu Rady Europejskiej zobowi ązano się do zwi ększenia udziału energii produkowanej z OZE do 20% całkowitego zu życia energii średnio w UE w 2020 roku. Natomiast w Dyrektywie 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 roku wyznaczono krajowe cele w zakresie udziału energii z OZE w ko ńcowym zu życiu energii brutto w 2020 roku. Dla Polski cel ten okre ślono na poziomie co najmniej 15%. Wielko ść t ą zapisano równie ż w Polityce energetycznej Polski do 2030 roku i tym samym wzrost wykorzystania OZE jest jednym z głównych priorytetów w rozwoju polskiej energetyki. Z danych GUS

16 Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, Ministerstwo Gospodarki, Uchwała nr 202/2009 Rady Ministrów z dnia 10 listopada 2009 r., Warszawa 17 art. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywno ści energetycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr 94, poz. 554)

- 75 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

wynika, że w 2013 roku udział energii z OZE stanowił 11,3% pozyskanej energii pierwotnej ogółem. 18 Fundamentem procesu formułowania celów jest ich hierarchizacja na dwóch poziomach: strategicznym (cel strategiczny) i operacyjnym (cele szczegółowe). Zostały one sformułowane zgodnie z zasad ą SMART, co oznacza, że s ą sprecyzowane, mierzalne, osi ągalne, realistyczne i ograniczone czasowo. Cel strategiczny okre śla długoterminowe kierunki działania, natomiast cele szczegółowe stanowi ą jego uzupełnienie. Uwzgl ędniaj ąc cele krajowe i UE okre ślono, że celem strategicznym Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica jest: ograniczenie emisji dwutlenku w ęgla oraz podniesienie efektywno ści energetycznej celem poprawy jako ści powietrza w Gminie Izbica. Zatem celem strategicznym na rok 2020 jest ograniczenie poziomu emisji dwutlenku w ęgla (CO 2) o ok. 22,21% tylko w sektorach na których przeprowadzono inwentaryzacj ę, bez uwzgl ędniania innych działa ń nieinwestycyjnych. Zakładana redukcja poziomu emisji w roku docelowym (2020) wyniesie 8 348,148 Mg/rok CO 2. Szczegółowe wyliczenia zaprezentowano w Tabeli 9.

Tabela 9. Emisja dwutlenku w ęgla w poszczególnych sektorach w roku bazowym (2014 r.) oraz w roku docelowym (2020 r.) w Mg/rok

Całkowita emisja CO 2 Sektor 2014 2020 Rok bazowy Rok docelowy [Mg/rok] [Mg/rok] Użyteczno ść publiczna 573,812 318,015 Mieszkalnictwo 36 872,831 28 838,068 Oświetlenie 125,185 69,597 RAZEM 37 571,828 29 225,680 Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Zakładany cel mo żna zrealizowa ć jedynie poprzez systemowe działania władz samorz ądowych w zakresie zwi ększania efektywno ści wykorzystania energii, wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz edukacji społecznej.

18 Energia ze źródeł odnawialnych w 2013 r., GUS, Materiał na konferencj ę prasow ą w dniu 28 listopada 2014 r.

- 76 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

4.2 Cele szczegółowe

Celem strategicznym jest redukcja emisji dwutlenku w ęgla, a jego osi ągni ęcie jest mo żliwe poprzez realizacj ę celów szczegółowych. Zdefiniowano nast ępuj ące cele szczegółowe: ‹ Wzrost liczby budynków komunalnych, mieszkalnych, użyteczno ści publicznej obj ętych termomodernizacj ą, ‹ Rozwój i poprawa jako ści ciepłownictwa, przede wszystkim źródeł ciepła, ‹ Ograniczenie „niskiej emisji” z mieszkalnictwa, ‹ Wzrost wykorzystania OZE w gospodarstwach indywidualnych i przedsi ębiorstwach, ‹ Wzrost liczby zmodernizowanych systemów grzewczych i wprowadzonych w tym zakresie technologii wykorzystuj ących odnawialne źródła energii, ‹ Wzrost liczby zmodernizowanego o świetlenia ulicznego, ‹ Wzrost liczby zmodernizowanego o świetlenia w budynkach u żyteczno ści publicznej, ‹ Kształtowanie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców Gminy, ‹ Ograniczenie zu życia i kosztów energii u żywanej przez odbiorców, ‹ Wprowadzenie nowoczesnych technologii w budownictwie.

4.3 Działania inwestycyjne

4.3.1 Modernizacja o świetlenia ulicznego

Oświetlenie uliczne jest jednym z głównych odbiorników energii elektrycznej nale żą cym do Gminy, a jego utrzymanie w odpowiednim stanie technicznym jest zadaniem własnym Gminy. Wynika st ąd konieczno ść starannej eksploatacji i dbało ści o stan techniczny z jednej strony, a o mo żliwie niskie koszty funkcjonowania z drugiej. Problemem, w Gminie Izbica, utrudniaj ącym oszacowanie potrzeb w zakresie modernizacji jest brak w gminie szczegółowej inwentaryzacji o świetlenia drogowego. Działaniem wst ępnym powinno by ć wi ęc przeprowadzenie takiej inwentaryzacji. Bardzo ogólnie oceni ć mo żna, że wymiana starych opraw o świetleniowych na nowoczesne wysokopr ęż ne oprawy sodowe lub oprawy LED o mocy opraw 60W, przyniesie odpowiednio oszcz ędno ści w zu życiu energii w wysoko ści co najmniej 44,40% w przypadku zainstalowania opraw tego typu. Daje to odpowiednio oszcz ędno ści:

- 77 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

W zu życiu energii – 246,449GJ/rok

W emisji CO 2 - 55,588 Mg/rok Wybór takiego typu opraw (60W) rozwi ązania podyktowany jest post ępuj ącą technologia pozwalaj ącą na instalacj ę opraw oświetleniowych o coraz ni ższym zapotrzebowaniu na energi ę nie trac ąc przy tym nic ze swoich wła ściwo ści świetlnych. Problemem utrudniaj ącym pełn ą ocen ę o świetlenia drogowego Gminy jest niepełny wymiar czasu świecenia opraw. W zwi ązku z powy ższym ostateczn ą odpowied ź w zakresie mo żliwo ści wykazania konkretnej wielko ści redukcji emisji CO 2 mo że da ć jedynie szczegółowy audyt i oddzielna dokumentacja dotycz ąca modernizacji oświetlenia. Zaleca si ę wykonanie takiego audytu. Podkre śli ć nale ży jednak, że taka uproszczona analiza ekonomiczna nie bierze pod uwag ę czasu u żytkowania urz ądze ń po modernizacji oraz kosztów eksploatacyjnych układu, zwi ązanych z konieczno ści ą stosunkowo cz ęstych wymian źródeł sodowych ulegaj ących awarii. Ocena kosztów modernizacji równie ż wymaga szczegółowego audytu stanu tej instalacji. Wymiany mog ą wymaga ć bowiem równie ż inne elementy, poza oprawami oraz źródłami światła. Nale ży podkre śli ć, że modernizacja o świetlenia w Gminie Izbica, mo że wymaga ć równie ż wymiany wysi ęgników, zabezpiecze ń lub cz ęś ciowo przewodów zasilaj ących, co mo że spowodowa ć podniesienie kosztów modernizacji. Wst ępne ogl ędziny słupów, na których podwieszone s ą przewody o świetleniowe wskazuj ą, że cz ęść z nich b ędzie równie ż wymagała wymiany, ze wzgl ędu na widoczne naruszenie konstrukcji słupa, a ż po widoczne zbrojenie. Ponadto w ramach modernizacji o świetlenia niezb ędne jest sprawdzenie spełnienia normy dotycz ącej wymaga ń w stosunku do o świetlenia drogowego (na dzie ń opracowywania planu PN-EN 13201). Gmina Izbica pod nazwą zadania „Wymiana (rozbudowa) o świetlenia ulicznego na terenie gminy Izbica” rezerwuje w swoim bud żecie kwot ę około 3 000 000,00 PLN. Zadanie to jest uj ęte w Programie Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023 pod pozycj ą 53 w ramach Inwestycji z zakresu ochrony środowiska

Warunkiem wykonania modernizacji o świetlenia w Gminie jest pozyskanie środków wsparcia zewn ętrznego na ten cel.

- 78 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

4.3.2 Termomodernizacja budynków u żyteczno ści publicznej w Gminie Izbica

Termomodernizacja to zespół przedsi ęwzi ęć modernizacyjnych, których głównym celem jest zmniejszenie zu życia paliw i energii na ogrzewanie w budynkach. Przedsi ęwzi ęcia te polegaj ą na usprawnieniach zarówno w strukturze przegród budowlanych i w instalacji grzewczej. Analizuj ąc zebrane dane wynika, że działania te prowadz ą do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło w stosunku do stanu istniej ącego o ponad 50%. W przypadku Gminy Izbica zaleca si ę przeprowadzenie termomodernizacji dla poni ższych budynków u żyteczności publicznej: ‹ Budynek Szkoły w Tarzymiechach ‹ Budynek Szkoły Podstawowej w Tarnogórze ‹ Przedszkole w Izbicy – działanie uj ęte w Programie Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2020 pod pozycj ą 41. Szacunkowa warto ść zadania 3 000 000,00 PLN, ‹ Budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Izbicy ‹ Budynek Urz ędu Gminy i GOPS

Poza budynkami wskazanymi w wyniku analizy Gmina Izbica widzi równie ż potrzeb ę przeprowadzenie termomodernizacji innych budynkach u żyteczno ści publicznej: ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Wólce Orłowskiej, ‹ Budynek świetlicy wiejskiej w Ostrzycy.

Ponadto Gmina Izbica oprócz przeprowadzania termomodernizacji dla w/w budynków u żyteczno ści publicznej zakłada modernizacj ę (wymian ę) o świetlenia ze standardowych świetlówek na o świetlenie LED we wszystkich pozostałych ankietowanych budynkach. Termomodernizacj ę pozostałych budynków u żyteczno ści publicznej przeprowadzono w ci ągu kilku ostatnich lat. Podstawowymi działaniami, które zostały wykonane w tym czasie s ą przede wszystkim wymiana stolarki okiennej i drzwiowej oraz w mniejszym stopniu ocieplenie ścian zewn ętrznych lub o świetlenia. Pomimo wykonania cz ęś ciowych prac (wymiana okien i ocieplenie ścian) dla niektórych wskazanych do termomodernizacji budynków u żyteczno ści publicznej Gminy Izbica konieczne jest równie ż wykonanie innych dodatkowych działa ń, które zostan ą wskazane w opracowanych audytach energetycznych tj. wymiana o świetlenia, wymiana kotłów.

- 79 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Gmina Izbica wst ępnie szacuje i zakłada w swoim bud żecie do roku 2020 kwot ę około 4 000 000,00 PLN na zadanie dotycz ące przeprowadzenia termomodernizacji obiektów u żyteczno ści publicznej. Wi ększo ść budynków w gminie została oddana do u żytku kilkadziesi ąt lat temu, czyli w czasach, gdy stosowane wówczas rozwi ązania budowlane nie uwzgl ędniały izolacji cieplnej przegród w takim stopniu jak obecnie. Odpowiedni ą temperatur ę pomieszcze ń zapewniały rozbudowane systemy grzewcze pobieraj ące du że ilo ści energii. Ściany zewn ętrzne, stropy, poddasza, stropodachy oraz okna charakteryzuj ą si ę nisk ą izolacyjno ści ą termiczn ą. Stan ten prowadzi wi ęc do du żych strat ciepła. Kolejnym elementem wpływaj ącym na zmniejszenie zapotrzebowania na ogrzewanie jest redukcja infiltracji powietrza do budynku. Poprawnie przeprowadzona mo że pozwoli ć na wykorzystanie nawet do 20% potencjału oszcz ędno ści energii. Za przenikanie powietrza odpowiedzialne s ą głównie okna i drzwi. Z tego powodu zalecane jest wykonanie testu szczelno ści. Umo żliwi on wykrycie niekontrolowanych przepływów powietrza przez budynek. Odpowiedni ą jako ść powietrza wewn ątrz budynku zapewni natomiast poprawnie zaprojektowany i wykonany system wentylacji. Na zu życie paliw do ogrzewania budynków wpływa równie ż niska sprawno ść instalacji grzewczych. Na terenie gminy wyst ępuj ą przestarzałe i mało efektywne źródła ciepła. Takie rozwi ązania powoduj ą, że zu żywana jest du ża ilo ść energii i ponoszone s ą przez to wysokie koszty, co jednak cz ęsto nie przekłada si ę na wystarczaj ące ogrzanie pomieszcze ń. Żeby termomodernizacja była skuteczna i przyniosła jak najwi ększe efekty niezb ędne jest przeprowadzenie audytu energetycznego. Pozwala on na dobranie odpowiednich kierunków i technologii termomodernizacji. W audycie zostanie wskazana redukcja zu życia energii zwi ązana z planowan ą termomodernizacj ą. Oszcz ędno ści te zostan ą porównane z przewidywanymi kosztami, które nale ży ponie ść na realizacj ę inwestycji. Dzi ęki zastosowaniu rozwi ąza ń proponowanych w audycie, zapotrzebowanie energetyczne budynku b ędzie zoptymalizowane. Do podstawowych działa ń termomodernizacyjnych zalicza si ę: ‹ ocieplenie ścian, podłóg na gruncie, dachów i stropodachów oraz stropów nad nieogrzewanymi piwnicami, ‹ usprawnienie systemu wentylacji, instalacja wymienników ciepła (rekuperacja), ‹ modernizacja lub wymiana okien i drzwi zewn ętrznych, ‹ modernizacja lub wymiana źródła ciepła (lokalnej kotłowni) oraz instalacja automatyki steruj ącej, ‹ modernizacja lub wymiana instalacji grzewczych,

- 80 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ modernizacja lub wymiana systemu zaopatrzenia w ciepł ą wod ę u żytkow ą i instalacja urz ądze ń zmniejszaj ących zu życie wody, ‹ ewentualnie wprowadzenie urz ądze ń wykorzystuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych np. kolektorów słonecznych, kotłów na biomas ę lub pomp ciepła.

Natomiast korzy ściami jakie wynikaj ą z działa ń termomodernizacyjnych s ą: ‹ ekonomiczne w postaci zmniejszenia kosztów eksploatacji budynków czy kosztów ogrzewania, ‹ wzrost warto ści rynkowej nieruchomo ści, ‹ poprawa wygl ądu, estetyki budynku, ‹ wi ększy komfort u żytkowania budynku, ‹ zmniejszenie strat ciepła, ‹ ekologiczne w postaci zwi ększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii

czy redukcji emisji CO 2, ‹ gospodarcze (w skali krajowej) w postaci zmniejszenia energochłonno ści gospodarki, poprawy jej konkurencyjno ści, poprawy bezpiecze ństwa energetycznego oraz uniezale żnienia od importu surowców energetycznych. Z danych opracowanych na podstawie przeprowadzanej inwentaryzacji budynków użyteczno ści publicznej wynika, Ze wzgl ędu na brak audytów energetycznych oraz braku okre ślenia zakresu prac termomodernizacyjnych dla ww. budynków u żyteczno ści publicznej w Gminie Izbica, przyj ęto szacowan ą oszcz ędno ść energii przyj ęto na poziomie 25% cało ści emisji dla analizowanych budynków. Oszczędno ść w ramach przeprowadzonej termomodernizacji budynków użyteczno ści publicznej wraz w modernizacj ą o świetlenia mo żna okre śli ć jak poni żej: Oszcz ędno ść w zapotrzebowaniu na energi ę – 4 122,497 GJ/rok

Redukcja emisji CO 2 - 255,797 Mg/rok.

Innym sposobem podniesienia efektywno ści energetycznej budynków jest przekształcenie ich w budynki inteligentne. Inteligentny budynek jest okre śleniem u żywanym do wysoko zaawansowanych technicznie obiektów. Jego cech ą charakterystyczn ą jest poł ączenie wszystkich instalacji, które w nim wyst ępuj ą, z centralnym systemem zarz ądzania. Oznacza to, że w budynku wyst ępuj ą liczne czujniki i detektory, które wykorzystywane s ą przez centralny system zarz ądzania. Taka integracja instalacji powoduje, że obiekt mo że sam reagowa ć na zmiany warunków środowiskowych zarówno w jego wn ętrzu jak i na zewn ątrz. Dzi ęki scentralizowaniu zarz ądzania budynkiem mo żliwy jest m.in. automatyczny dobór mocy

- 81 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

grzewczej, sterowanie roletami okiennymi, wentylacją budynku. Taki system przyczynia si ę wi ęc do podniesienia komfortu pracy i funkcjonalno ści przy jednoczesnym optymalnym doborze parametrów obni żaj ącym koszty jego eksploatacji. Najcz ęś ciej spotykane systemy umo żliwiaj ą współprac ę takich instalacji jak: ‹ system ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, ‹ oświetlenie wewn ątrz i na zewn ątrz budynku, ‹ sie ć teleinformatyczna, ‹ system zabezpieczenia budynku m.in. system alarmowy, monitoring, ‹ obsługa urz ądze ń codziennego u żytku, ‹ system zabezpieczenia przeciwpo żarowego. Optymalne funkcjonowanie ogrzewania i wentylacji możliwe jest m.in. dzi ęki zainstalowaniu w budynku odpowiednich czujników. W ten sposób system mo że reagowa ć na parametry takie jak temperatura i wilgotno ść w danym pomieszczeniu oraz decydowa ć o odpowiednim doborze parametrów ogrzewania lub wentylacji. Niezale żne i automatyczne regulowanie warunków w poszczególnych pomieszczeniach przyczynia si ę do ograniczania nadmiernego ogrzewania obiektu. Ponadto oprócz zainstalowania czujników, istnieje równie ż mo żliwo ść zintegrowania systemu ogrzewania i wentylacji z danymi prognozy pogody pochodz ącymi z Internetu. Instalacje o świetleniowe mo żna zaprojektowa ć ró żnie w zale żno ści od sposobu użytkowania, cz ęstotliwo ści u żytkowania oraz warunków fizycznych tych przestrzeni. Projektuj ąc nowoczesne systemy o świetleniowe wykorzystuje si ę naturalne o świetlenie, efektywne systemy o świetlenia elektrycznego oraz ró żnego rodzaju zintegrowane czujniki umo żliwiaj ące sterowanie o świetleniem. Systemy regulacji o świetleniem obejmuj ą m.in: ‹ przeł ącznik r ęczny, ‹ sterowanie oświetleniem w zale żno ści od obecno ści osób, ‹ sterowanie o świetleniem przy wykorzystaniu programatora czasowego, ‹ sterowanie o świetleniem w zale żno ści od nat ęż enia światła dziennego. Zalet ą automatycznego sterowania o świetleniem jest optymalny dobór nat ęż enia oświetlenia zale żnie od pory dnia. Tego typu działanie powoduje, że w biurach mo żna w ten sposób zredukowa ć zu życie energii na cele o świetleniowe o 30% do 50%. W przypadku Gminy Izbica żaden z budynków u żyteczno ści publicznej nie jest zaliczany do budynków inteligentnych. Planuje si ę w miar ę mo żliwo ść finansowych zastosowanie w budynkach u żyteczno ści publicznej rozwi ąza ń inteligentnych. W przypadku wykorzystywania systemów zarz ądzania budynkami oraz monitoringu energii, Wspólnotowe Centrum Badawcze (JRC) Komisji Europejskiej oraz

- 82 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Ameryka ńska Green Building Council (USGBC) potwierdza, że oszcz ędno ści energii w takich budynkach mog ą kształtowa ć si ę na poziomie 20-30% rocznie.

4.3.3 Instalacje kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych w budynkach mieszkalnych w Gminie Izbica w latach 2015-2020

Gmina Izbica podj ęła działania w zakresie likwidacji źródeł niskiej emisji poprzez budow ę kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych oraz u żyteczno ści publicznej, które wpływaj ą korzystnie na jako ść powietrza. W 2014 r. wybudowano w sumie 276 szt. kompletnych instalacji solarnych na budynkach mieszkalnych oraz w 2 szt. na budynkach u żyteczno ści publicznej tj. Zespole Szkół w Izbicy oraz Świetlicy w Izbicy.

4.4 Działania bezkosztowe i niskokosztowe

4.4.1 System „Zielonych zamówie ń”

Gmina Izbica powinna realizowa ć polityk ę „zielonych zamówie ń” publicznych, co oznacza, że podmioty publiczne wł ączaj ą kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupów (procedur udzielania zamówie ń publicznych) i poszukuj ą rozwi ąza ń ograniczaj ących negatywny wpływ produktów/usług na środowisko, uwzgl ędniaj ących cały cykl życia produktów, a poprzez to wpływaj ą na rozwój i upowszechnienie technologii środowiskowych. Istot ą „zielonych zamówie ń” jest uwzgl ędnianie w zamówieniach publicznych tak że aspektów środowiskowych jako jednych z głównych kryteriów wyboru ofert. Zielone zamówienia powinny w Gminie Izbica obejmować działania takie jak zakup energooszcz ędnych urz ądze ń AGD, sprz ętu komputerowego, energooszcz ędnych urz ądze ń o świetleniowych itp. Szacuje si ę, że w wyniku takiego post ępowania uzyska si ę dodatkowe zmniejszenie zu życia energii elektrycznej w budynkach gminnych o ok. 1% czyli 3 443,681 GJ/rok co daje w rezultacie zmniejszenie emisji o ok. 375,718 Mg/rok.

4.4.2 Działania edukacyjne

Działania edukacyjne, jakie powinny by ć podj ęte dotyczy ć musz ą działa ń prowadzonych wielokierunkowo. Proponuje si ę działania edukacyjne skierowane do: ‹ dzieci i młodzie ży,

- 83 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ dorosłych mieszka ńców Gminy, ‹ urz ędników gminnych. Kształcenie dzieci i młodzie ży powinno odbywa ć si ę w szkole poprzez cykl zaj ęć prowadzonych na lekcjach oraz w formie zaj ęć pozalekcyjnych z przedmiotu przyroda w szkole podstawowej oraz fizyka w gimnazjum, a także w ramach godzin wychowawczych. Sposób przeprowadzenia zaj ęć dotycz ących zagadnie ń oszcz ędzania energii powinien by ć przygotowany przez nauczycieli poszczególnych szkół w Gminie i dostosowany do poziomu kształcenia. Działania edukacyjne skierowane do osób dorosłych przeprowadzone powinny by ć przy u życiu ró żnych środków, m.in. Internetu. Proponuje si ę przez stron ę internetow ą Gminy Izbica przekazywanie informacji na temat odnawialnych źródeł energii i efektywno ści energetycznej z praktycznymi i aktualnymi informacjami dla mieszka ńców (lokalny rynek wytwórców OZE, wytwórców biomasy itp.). Pierwszoplanowe działania edukacyjne z zakresu energooszcz ędno ści powinny by ć skierowane do urz ędników gminnych i powinny dotyczy ć sposobu eksploatacji urz ądze ń umo żliwiaj ących ograniczenie zu życia energii. Nale ży wprowadzić zalecenia z tego zakresu oraz informowa ć pracowników o wymiernych efektach podejmowanych działa ń. Ponadto działania edukacyjne skierowane do osób dorosłych powinny obejmowa ć: ‹ zach ęcanie mieszka ńców do budowania energooszcz ędnych budynków przez organizowanie szkole ń ze specjalistami i wizyt studyjnych w wybudowanych obiektach, ‹ cykl spotka ń informacyjnych z mieszka ńcami Gminy, prowadzonych przez specjalistów z zakresu OZE oraz efektywno ści energetycznej (zakres: technologia odnawialnych źródeł, wpływ działa ń na środowisko naturalne i ludzi, korzy ści ekonomiczne dla mieszka ńców i gminy) poł ączonych z wyjazdami studyjnymi do przykładowych instalacji, ‹ festyny gminne i inne wydarzenia edukuj ące i promuj ące efektywno ść energetyczn ą na obszarze Gminy. Działania edukacyjne powinny równie ż by ć skierowane do pracowników Urz ędu Gminy Izbica i obejmowa ć szkolenie z zakresu audytu energetycznego oraz efektywno ści energetycznej obiektów użyteczno ści publicznej.

- 84 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

4.5 Proponowane działania nie uj ęte w celu wska źnikowym planu

4.5.1 Odnawialne źródła energii w budynkach mieszkalnych

Plan rozwoju instalacji kolektorów słonecznych w Gminie Izbica oparto o badania ankietowe wykonane dla potrzeb opracowania niniejszego Planu, w śród mieszka ńców Gminy Izbica. W wyniku przeprowadzonej ankiety uzyskano informacj ę, że monta żem kolektorów słonecznych zainteresowanych jest ponad 99,52% gospodarstw domowych w Gminie, co przy liczbie 2442 budynków mieszkalnych w roku 2014 daje liczb ę potencjalnie 2430 instalacji. W ramach prowadzonych bada ń ankietowych oceniono, że zainteresowanie panelami fotowoltaicznymi jak i pompami ciepła jest znacznie mniejsze ni ż kolektorami słonecznymi. Jest to prawdopodobnie spowodowane brakiem znajomo ści innych technologii wykorzystuj ących odnawialne energi ę w społecze ństwie. Przyjmuj ąc, że Gmina Izbica ponownie z sukcesem podejmie prób ę monta żu urz ądze ń wykorzystuj ących energi ę odnawialn ą dla indywidualnych gospodarstw oraz bior ąc pod uwag ę mo żliwo ści finansowe Gminy i aktualne działania podj ęte przez niektórych mieszka ńców, mo żna oszacowa ć że do roku 2020 liczba urz ądze ń wykorzystuj ących OZE wzro śnie o minimum 122 instalacji (5% gospodarstw domowych). Taki szacunek b ędzie miał miejsce przede wszystkim w przypadku uzyskania wsparcia ich budowy z wykorzystaniem zewnętrznych źródeł finansowych. Na podstawie powy ższych zało żeń mo żna zało żyć zmniejszenie emisji dwutlenku w ęgla

CO 2 rz ędu 15% ogólnej emisji dla tych budynków mieszkalnych. Co po przeliczeniu daje redukcj ę CO 2 w wielko ści około 281,789 Mg/rok. Ze wzgl ędu na fakt, że w ankietach mieszka ńcy deklarowali ch ęć instalacji ró żnych urz ądze ń wykorzystuj ących odnawialn ą energi ę tj.: pompy ciepła, kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, nie mo żna dokona ć dokładnego okre ślenia warto ści tego zadania. Gmina Izbica zakłada w swym bud żecie trzy osobne działania maj ące na celu monta ż urz ądze ń wykorzystuj ących OZE tj. ‹ Zadanie 46 Budowa instalacji fotowoltaicznych w gospodarstwach domowych (prosument) w Gminie Izbica na warto ść – 8 000 000,00 PLN ‹ Zadanie 50. Budowa instalacji hybrydowych produkuj ących energi ę odnawialn ą w Gminie Izbica na warto ść – 5 000 000,00 PLN ‹ Energia przyjazna środowisku w Gminie Izbica (kolektory słoneczne) na warto ść 6 000 000,00 PLN.

- 85 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Warunkiem wykonania modernizacji o świetlenia w Gminie jest pozyskanie środków wsparcia zewn ętrznego na ten cel.

4.5.2 Termomodernizacja budynków mieszkalnych w Gminie Izbica

Podstawow ą form ą budownictwa mieszkaniowego na terenie Gminy Izbica jest budownictwo zagrodowe i jednorodzinne. Ich wła ścicielami s ą przede wszystkim osoby fizyczne. Z danych posiadanych przez Gmin ę Izbica wynika, że na koniec 2014 roku w Gminie Izbica było 2442 budynków mieszkalnych, natomiast przeci ętna powierzchnia mieszkania wynosiła 128,30 m2. Na podstawie danych uzyskanych dzi ęki przeprowadzonym w Gminie Izbica badaniom ankietowym stwierdza si ę, że w próbie ankietowanych gospodarstw domowych były tak że budowane lub termomodernizowane w okresie przed rokiem 1986. Stanowiły one około 63,48% budynków uwzgl ędnionych w ankiecie wykonywanej na potrzeby tego dokumentu. Je śli analogiczne wielko ści odniesiemy do całej Gminy, oznacza to, że ponad 1 550 budynków mieszkalnych w całej Gminie wykonanych zostało wg standardu z lat wcze śniejszych ni ż rok 1986.

Wykres 4. Udział paliw w zu życiu energii w gospodarstwach domowych w Gminie Izbica

5,62% 3,04% 1,87% 2,81% do 1996 19,44% 6,56% 1966-1985 1986-1992 15,93% 1992-1997 1998-2002 42,86% 2003-2009 2010-2013 po roku 2014

Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o. na podstawie wyników bada ń ankietowych.

Z przeprowadzonych w Gminie Izbica bada ń wynika, że roczne zu życie energii na ogrzewanie w tej grupie budynków wynosiło 213 779,227 GJ/rok co przekłada si ę na emisj ę CO 2 23 408,528 Mg/rok. W ramach opracowania Planu Gospodarki

- 86 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica zakłada si ę termomodernizacj ę dla wi ększo ści budynków (około 80%) których okres budowy przypadała na lata do 1966 roku oraz dla cz ęś ci budynków (około 60%) których okres budowy przypadała na lata do 1987 roku tak, że zu życie energii mi ędzy innymi na ogrzewanie, zmaleje o 50%. Oszcz ędno ść energii wyniosłaby zatem 70 804,323 GJ/rok co przekłada si ę na zmniejszenie emisji dwutlenku w ęgla CO 2 o 7 752,975 Mg/rok. Na koniec 2014 roku w Gminie Izbica było 2442 budynki mieszkalne z czego podlegaj ących potencjalnie termomodernizacji, wg przyj ętych zało żeń, byłoby 42,05%, czyli około 1 027 budynków. W oszacowaniu potencjalnie osi ągni ętego zmniejszenia emisji dzi ęki termomodernizacji budynku, przyj ęto udział poszczególnych paliw w pokryciu zapotrzebowania na energi ę zgodnie z wynikami ankiety przedstawionymi w analizie inwentaryzacji emisji.

4.5.3 Inne działania w celu zmniejszenia emisji promowane w Gminie Izbica

Poza działaniami zaplanowanymi powy żej, Gmina Izbica, w okresie lat 2015- 2020, powinna wspiera ć nast ępuj ące przedsi ęwzi ęcia: ‹ dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii w gminie: biomasowych, słonecznych oraz wiatrowych, w zakresie inwestycji własnych Gminy, osób prywatnych, podmiotów gospodarczych oraz w gospodarstwach rolnych, ‹ działania w zakresie podwy ższania efektywno ści energetycznej budynków użyteczno ści publicznej, budynków nale żą cych do osób prywatnych oraz budynków nale żą cych do podmiotów gospodarczych jak te ż budynków wykorzystywanych do celów rolniczych, ‹ działania w zakresie podwy ższania efektywno ści energetycznej procesów produkcyjnych i rolniczych.

4.6 Zestawienie planowanych oszcz ędno ści energii i zmniejszenia

emisji CO 2

W Tabeli 10 przedstawiono zestawienie działa ń inwestycyjnych maj ących na celu zmniejszenie emisji CO 2 do środowiska wraz z oszacowaniem efektu w tonach na rok, z podziałem na działania uj ęte w planie wska źnikowym oraz działania dodatkowe.

- 87 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 10. Zestawienie zaplanowanego zmniejszenia emisji CO 2 w Gminie Izbica Zmniejszenie emisji CO Działanie 2 [t/rok] Działania uj ęte we wska źnikach Planu – wersja minimum Wymiana (rozbudowa) o świetlenia ulicznego na terenie gminy Izbica 55,588 Termomodernizacja budynków gminnych wraz z wymian ą oświetlenia 255,797 Wprowadzenie systemu „Zielonych zamówie ń” w Gminie 375,718 RAZEM 687,103 Inne działania – wersja maximum Instalacji OZE w budynkach mieszkalnych 281,789 Termomodernizacja budynków mieszkalnych 7 752,975 RAZEM 8 034,762 WSZYSTKIE DZIAŁANIA Ł ĄCZNIE 8 721,866 Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Zaplanowane zmniejszenie emisji porównano z wynikami inwentaryzacji i okre ślono procentow ą redukcj ę emisji zaprezentowan ą w Tabeli 11.

- 88 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 11. Planowane zmniejszenie emisji CO 2 w Gminie Izbica do 2020 roku w porównaniu z rokiem bazowym Zmniejszenie Wielko ść emisji w 2020 Zmniejszenie emisji w roku roku w stosunku Źródło emisji emisji bazowym 2014 do roku [t/rok] [t/rok] bazowego [%] 1. OBIEKTY GMINNE – obj ęte celem wska źnikowym Emisja wynikaj ąca ze zu życia energii 125,185 55,588 44,40 elektrycznej przez o świetlenie uliczne Emisja wynikaj ąca ze zu życia energii 573,812 255,797 44,58 elektrycznej i paliw w budynkach gminnych Łączna emisja w obiektach obj ętych celem 698,997 311,385 44,45 wska źnikowym 2. INNE OBIEKTY – nie obj ęte celem wska źnikowym Emisja wynikaj ąca ze zu życia energii 36 872,831 8 034,763 21,79% elektrycznej i paliw w gospodarstwach domowych Wprowadzenie systemu „Zielonych - 375,718 - zamówie ń” w Gminie ŁĄCZNE OBNI ŻENIE EMISJI 37 571,828 8 721,866 23,21% Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

4.7 Analiza uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych realizacji zaplanowanych działa ń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Dla celów planowania działa ń przeanalizowano silne i słabe strony Gminy Izbica w zakresie realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz mo żliwo ści i zagro żenia, jakie b ędą sprzyjały b ądź utrudniały realizacj ę celu redukcji emisji. Posłu żono si ę analiz ą SWOT. Analiza SWOT jest podstaw ą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnie ń strategicznych. Jest ona efektywn ą metod ą identyfikacji słabych i silnych stron Gminy Izbica oraz badania szans i zagro żeń, jakie przed ni ą stoj ą w ramach realizacji zada ń wynikaj ących z realizacji PGN.

- 89 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Tabela 12. Analiza SWOT realizacji zało żonego celu redukcji CO 2 w Gminie Izbica Czynniki Mocne strony/Szanse Słabe strony/Zagro żenia Zaanga żowanie Gminy w działania Ograniczenia bud żetowe utrudniaj ące z zakresu oszcz ędzania energii realizacj ę zaplanowanych inwestycji i ograniczenia emisji Nadal stosunkowo mała świadomo ść Do świadczenie Gminy w zakresie społeczna, co do mo żliwo ści TRZNE TRZNE

Ę inwestycji w podwy ższenie instalowania odnawialnych źródeł efektywno ści energetycznej energii Niewielka liczba zakładów Brak zainteresowania Planem przemysłowych o istotnej ilo ści Gospodarki Niskoemisyjnej lokalnych zu życia energii i wielko ści emisji podmiotów gospodarczych Uświadomiona ch ęć mieszka ńców

CZYNNIKI CZYNNIKI WEWN Gminy do ograniczania swoich Ograniczony wpływ Gminy Izbica na

kosztów wynikaj ących z u żytkowania emisj ę CO 2 energii Trudno ści w dotarciu do środków Mo żliwo ść pozyskania zewn ętrznych finansowania zewn ętrznego inwestycji środków finansowania inwestycji ograniczaj ących emisj ę Wzrost cen energii wymuszaj ący Ci ągle wy ższe koszty energii racjonalizacj ę gospodarowania energi ą odnawialnej ni ż konwencjonalnej w celu ograniczenia kosztów Rozwój gospodarczy i cywilizacyjny Rozwój technologii pozwalaj ący poci ągaj ący za sob ą wzrost zu życia wyprodukowa ć energooszcz ędne TRZNE energii z racji coraz wi ększej liczby Ę materiały i urz ądzenia odbiorników Rozwój technologii odnawialnych Rosn ąca liczba pojazdów na drogach źródeł energii Sprzyjaj ący klimat polityczny, ze wzgl ędu na zobowi ązania Polski,

w stosunku do energetyki odnawialnej CZYNNIKI CZYNNIKI ZEWN i energooszcz ędno ści Malej ąca emisyjno ść polskiego

systemu elektroenergetycznego Naturalna wymiana starych energochłonnych urz ądze ń na nowe bardziej energooszcz ędne Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

- 90 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

4.8 Monitoring podj ętych działa ń i planowanych do osi ągni ęcia efektów

Monitoring jest bardzo wa żnym elementem procesu wdra żania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica. Regularna ewaluacja pozwala usprawnia ć proces wdra żania Planu i adaptowa ć go do zmieniaj ących si ę z biegiem czasu warunków. Ocena efektów i post ępów realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wymaga ustalenia sytemu monitorowania i doboru zestawu wska źników, które to monitorowanie umo żliwi ą. Sam system monitoringu emisji CO 2 oraz zwi ększenia udziału zu życia energii z odnawialnych źródeł polega na gromadzeniu danych wej ściowych, źródłowych, ich weryfikacji, porz ądkowaniu oraz wnioskowaniu w celu aktualizacji inwentaryzacji emisji. Jednostk ą odpowiedzialn ą za prowadzenie takiego systemu jest Gmina Izbica. Monitoring powinien obejmowa ć realizacj ę i efekty realizacji wszystkich zało żonych działa ń. Powinny by ć sporz ądzane roczne raporty realizacji Planu. Ponadto powinno by ć prowadzone coroczne raportowanie zu życia energii w obiektach nale żą cych do Gminy, oddzielnie dla ka żdego obiektu, z podziałem na energi ę elektryczn ą i paliwa oraz rodzaje i ilo ści zu żywanych paliw. Skuteczne monitorowanie musi mie ć charakter cykliczny. Wymaga wi ęc ustalenia cz ęstotliwo ści zbierania i weryfikacji danych. Prowadzona weryfikacja opiera ć si ę b ędzie na metodologii pozyskiwania danych, zastosowanej w momencie opracowywania przedmiotowego Planu. Wnioski z okresowych bada ń monitoringowych b ędą wskazywa ć ewentualn ą potrzeb ę aktualizacji dokumentu. Monitorowanie jest niezale żne od harmonogramu wdro żenia poszczególnych inwestycji i mo że odbywa ć si ę zarówno w trakcie, jak i po zako ńczeniu przedsi ęwzi ęć , zawsze w tym samym okresie czasu. Ko ńcowe podsumowanie efektów wdro żenia nast ąpi wraz z ko ńcem okresu planowania tj. po roku 2020. Dostarczy to kompletnych i rzetelnych danych źródłowych obrazuj ących post ęp rzeczowy we wdra żaniu Planu i umo żliwi ocen ę jego skuteczno ści. W momencie podj ęcia decyzji o realizacji poszczególnych zada ń powinny by ć sporz ądzone szczegółowe projekty dla poszczególnych inwestycji oraz plany realizacji zada ń z wyznaczeniem osób odpowiedzialnych i harmonogramem ich realizacji. Odpowiedzialno ść za cało ściow ą realizacj ę Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica spoczywa na Wójcie Gminy Izbica. W celu koordynacji cało ści procesu realizacji działa ń i kontroli osi ąganych efektów postuluje si ę umieszczenie koordynacji realizacji Planu w zakresie obowi ązku wybranego pracownika Urz ędu Gminy oraz uczynienie go koordynatorem pracy zespołu powołanego do realizacji zada ń zawartych w Planie.

- 91 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Do najwa żniejszych zada ń koordynatora nale żeć b ędzie: ‹ Kontrola i w razie potrzeby korekta Planu Gospodarki Niskoemisyjnej w perspektywie realizacji celów do roku 2020, ‹ Monitorowanie dost ępno ści zewn ętrznych środków finansowych umo żliwiaj ących realizacj ę zada ń, ‹ Raportowanie post ępów realizacji przed Rad ą Gminy i wobec podmiotów zewn ętrznych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), ‹ Informowanie opinii publicznej o osi ąganych rezultatach i budowanie poparcia społecznego dla realizowanych działa ń.

Dla skutecznego wdro żenia działa ń konieczne jest ustalenie źródła i sposobu finansowania. Przewiduje si ę, że działania b ędą finansowane ze środków zewn ętrznych i z bud żetu Gminy. Ze wzgl ędu na znacz ące koszty realizacji wielu zada ń, konieczne jest pozyskanie finansowania zewn ętrznego. Środki takie są dost ępne w postaci krajowych i europejskich funduszy, oraz środków mi ędzynarodowych, w formie preferencyjnych kredytów i bezzwrotnych po życzek i dotacji.

W ramach ewaluacji działa ń za monitoring realizacji planu odpowiada osoba koordynuj ąca. Monitoring działa ń b ędzie polegał na zbieraniu informacji o post ępach w realizacji zada ń oraz ich efektach. Do danych zbieranych na potrzeby monitoringu nale żą : ‹ terminy realizacji planowanych zada ń, jednostki realizuj ące i post ępy prac, ‹ nakłady poniesione na realizacj ę zada ń, ‹ oszcz ędno ści finansowe uzyskane dzi ęki realizacji działa ń, ‹ osi ągni ęte rezultaty działa ń (efekty redukcji emisji i zu życia energii), ‹ napotkane przeszkody w realizacji zada ń, ‹ ocena skuteczno ści działa ń (w szczególno ści w jakim stopniu zrealizowano zało żone cele). Efektem ewaluacji b ędzie ocena, czy działania s ą w rzeczywisto ści na tyle skuteczne na ile zakładano i czy nie jest wymagana modyfikacja Planu. Je żeli działania nie b ędą przynosiły zakładanych rezultatów konieczna b ędzie aktualizacja zamierze ń zawartych w Planie. Ocenie efektywno ści podj ętych działa ń słu żyć b ędą wska źniki monitorowania. Katalog proponowanych wska źników do wyboru został przyj ęty zgodnie z metodologi ą wskazan ą w dokumencie „How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP) - Guidebook”. Dla ka żdego z typów działa ń przyj ęto mo żliw ą grup ę wska źników

- 92 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

monitorowania. Działania w typie zaproponowanych, nie musz ą przyczynia ć si ę do osi ągania wszystkich wyszczególnionych efektów. Warto ści wyj ściowe wybranej grupy wska źników zostan ą okre ślone na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji emisji. Katalog wskaźników monitorowania efektów i post ępów wdra żania dla wariantu zaproponowanego w Planie uj ęto w Tabeli 13. Tabela 13. Wska źniki i metody ich weryfikacji dla działa ń wynikaj ących z Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica Lp. Rodzaj działania Wska źnik Oczekiwana warto ść Sposób wska źnika weryfikacji DZIAŁANIA OBJ ĘTE PLANEM WSKA ŹNIKOWYM Zmniejszenie zu życia Rachunki za energi ę. Modernizacja % zmniejszenia mocy energii na o świetlenie Audyt energetyczny 1. oświetlenia ulicznego zainstalowanej uliczne o co najmniej po przeprowadzeniu w Gminie Izbica w oświetleniu ulicznym 44,40 % stanu z 2014r. modernizacji. W latach 2016-2020 Liczba uczniów bior ących Działania edukacyjne łącznie 75% uczniów klas udział w zaj ęciach Oświadczenia szkół, 2. skierowane do IV-VI szkół dotycz ących racjonalizacji dzienniki lekcyjne młodzie ży podstawowych oraz I-III użytkowania energii gimnazjum Liczba pracowników UG Działania edukacyjne uczestnicz ących w W latach 2015-2020, Protokoły z odbytych 3. skierowane do szkoleniu nt. efektywno ści 90% pracowników szkole ń urz ędników gminy energetycznej Liczba mieszka ńców uczestnicz ących w Działania edukacyjne spotkaniach dotycz ących Sprawozdania z 4. skierowane do efektywno ści energetycznej W latach 2016-2020 odbytych spotka ń mieszka ńców gminy Liczba odwiedzin zakładki po świ ęconej efektywno ści na stronie UG % przetargów ogłaszanych Stosowanie systemu przez gmin ę w których 75% przetargów, Dokumentacje 5. „Zielonych efektywno ść energetyczna w których kryterium takie przetargowe zamówie ń” była jednym z kryteriów było zasadne wyboru INNE DZIAŁANIA ZAPROPONOWANE W PLANIE LECZ NIE UJ ĘTE WE WSKA ŹNIKACH 1. Instalacje urz ądze ń wykorzystuj ących Liczba wykonanych energi ę odnawialn ą w 122 instalacje instalacji budynkach mieszkalnych 2. Termomodernizacja Liczba budynków ztermomodernizowanych 1 027 budynków mieszkalnych budynków mieszkalnych Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

- 93 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

4.9 Harmonogram realizacji Planu

Powodzenie zaplanowanych działa ń wymaga zastosowania harmonogramu, który uporz ądkowałby kolejno ść podejmowanych kroków. Harmonogram przedstawiono w Tabeli 14. Tabela 14. Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć Lp. Rodzaj działania Koszt Wdra żanie (lata) DZIAŁANIA 1. Wymiana (rozbudowa) o świetlenia ulicznego na 3 000 000,00 2016-2023 terenie gminy Izbica 2. Termomodernizacja budynków u żyteczno ści publicznej w Gminie Izbica (prace obj ęte działaniem: wymiana stolarki okiennej i 4 000 000,00 2016 -2020 drzwiowej, docieplenie ścian zewn ętrznych, wymiana źródła ogrzewania, wymiana oświetlenia) 3. Odnawialne źródła energii w Gminie Izbica* (monta ż urz ądze ń wykorzystuj ących OZE w 19 000 000,PLN 2015-2022 budynkach mieszkalnych i w budynkach użyteczno ści publicznej)** 5. Stosowanie systemu „Zielonych zamówie ń” niskokosztowe od roku 2016 6. Działania edukacyjne skierowane do młodzie ży niskokosztowe 2016-2020 7. Działania edukacyjne skierowane do urz ędników niskokosztowe 2015-2020 gminy 8. Działania edukacyjne skierowane do niskokosztowe 2016-2020 mieszka ńców gminy * Działanie nie uj ęte we wska źnikach ** Działanie uj ęte w Programie Rozwoju Gminy Izbica na lata 2015-2023: Zadanie 46 Budowa instalacji fotowoltaicznych w gospodarstwach domowych (prosument) w Gminie Izbica Zadanie 50. Budowa instalacji hybrydowych produkuj ących energi ę odnawialn ą w Gminie Izbica Zadanie 51. Energia przyjazna środowisku w Gminie Izbica (kolektory słoneczne) Źródło: Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

4.10 Podsumowanie podj ętych działa ń/zada ń i środków zaplanowanych na cały okres obj ęty planem

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica na lata 2015-2020 został wykonany zgodnie z wymaganiami okre ślonymi w konkursie nr 2/POIi Ś/9.3/2013 w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywno ść energetyczna - Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów u żyteczno ści publicznej.

- 94 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Konieczno ść sporz ądzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wynika z postanowie ń Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (ratyfikowana przez Polsk ę w 1994 r.), uzupełniaj ącego j ą Protokołu z Kioto z 1997 r. oraz pakietu klimatyczno-energetycznego przyj ętego przez Komisj ę Europejsk ą w grudniu 2008 roku tj.: ‹ redukcj ę emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 20% w stosunku do poziomu z roku 1990 lub innego, mo żliwego do inwentaryzacji, ‹ zwi ększenia udziału zu życia energii z odnawialnych źródeł do 20% w ogólnym zu życiu energii (w przypadku Polski 15%), ‹ redukcj ę zu życia energii pierwotnej o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok czyli podniesienie efektywno ści energetycznej. W poni ższym zestawieniu zaprezentowane s ą warunki spełnienia pakietu klimatyczno-energetycznego przyj ętego przez Komisj ę Europejsk ą. 1. Redukcja emisji gazów cieplarnianych Rok bazowy 2014 – 37 571,828 Mg/rok Rok docelowy 2020 - 29 225,680 Mg/rok Redukcja - 8 721,866 Mg/rok tj. 23,21 % 2. Zwi ększenie udziału zu życia energii z odnawialnych źródeł Rok bazowy 2014 – 278 instalacji Rok docelowy 2020 – 400 instalacji Ró żnica - 122 tj. 43,88 % 3. Redukcja zu życia energii pierwotnej Rok bazowy 2014 – 344 368,117 GJ/rok Rok docelowy 2020 - 269 194,848 GJ/rok Redukcja - 78 616,951 GJ/rok tj. 22,83% Tym samym zasadne jest opracowanie i realizacja niniejszego Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica na lata 2015-2020.

- 95 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

5 FINANSOWANIE DZIAŁA Ń UJ ĘTYCH W PLANIE

Obecnie w Polsce mo żliwe jest pozyskanie środków finansowych z ró żnych źródeł na realizacj ę inwestycji w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, w tym podwy ższania efektywno ści energetycznej oraz wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. S ą to: ‹ środki własne inwestorów indywidualnych (mieszka ńcy i samorz ądy terytorialne), ‹ środki partnerów prywatnych anga żowanych w realizacj ę zada ń w oparciu o formuł ę partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), ‹ środki pomocowe krajowe i fundusze zagraniczne, które dost ępne s ą w formie preferencyjnych kredytów i dotacji.

5.1 Finansowanie ze środków dystrybuowanych centralnie

5.1.1 Finansowanie modernizacji o świetlenia ulicznego

Finansowanie modernizacji o świetlenia ulicznego, pod warunkiem wyst ąpienia z wnioskiem o finansowanie najpó źniej w 2015 roku mo że odbywa ć si ę z funduszy NFO ŚiGW, w ramach programu SOWA. W ramach konkursu istnieje mo żliwo ść sfinansowania 45% warto ści inwestycji w formie bezzwrotnej dotacji oraz pozostałych 55% w formie po życzki na preferencyjnych warunkach. Okres po życzki mo że wynosi ć do 10 lat z karencj ą spłat wynosi 1,5 roku od momentu zako ńczenia inwestycji. Oprocentowanie WIBOR 3M-150 pkt bazowych, nie mniej jednak ni ż 3%. Beneficjentami tego programu mog ą by ć jednostki samorz ądu terytorialnego posiadaj ące tytuł do dysponowania infrastruktur ą o świetlenia ulicznego w zakresie realizowanego przedsi ęwzi ęcia. Samorz ądy nie musz ą zatem by ć wła ścicielami modernizowanej infrastruktury – wystarczy np. umowa dzier żawy na czas nie krótszy ni ż okres trwało ści inwestycji (5 lat). Przykładowe przedsi ęwzi ęcia mo żliwe do realizacji w ramach tego programu to: ‹ modernizacja o świetlenia ulicznego m.in. wymiana: źródeł światła, opraw, zapłonników, kabli zasilaj ących, słupów, monta ż nowych punktów świetlnych w ramach modernizowanych ci ągów o świetleniowych, je żeli jest to niezb ędne do spełnienia normy PN EN 13201, ‹ monta ż urz ądze ń do inteligentnego sterowania o świetleniem, ‹ monta ż sterowalnych układów redukcji mocy oraz stabilizacji napi ęcia zasilaj ącego.

- 96 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Wymogi dotycz ące efektów przedsi ęwzi ęć :

‹ ograniczenie emisji CO 2, o co najmniej 40% (nie mniej ni ż 250 ton/rok), ‹ minimum 5-letnia gwarancja na wykonan ą infrastruktur ę o świetleniow ą, ‹ spełnienie normy PN-EN 13201, ‹ zakres modernizacji musi wynika ć z przeprowadzonego wcze śniej audytu oświetlenia. Program zaplanowano na lata 2013-2015. Finar

5.1.2 Finansowanie odnawialnych źródeł energii w ramach programu PROSUMENT

Dofinansowanie przedsi ęwzi ęć w ramach programu PROSUMENT obejmie zakup i monta ż nowych instalacji i mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do produkcji: ‹ energii elektrycznej, ‹ ciepła i energii elektrycznej (poł ączone w jedna instalacj ę lub oddzielne instalacje w budynku), dla potrzeb budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych, w tym dla wymiany istniej ących instalacji na bardziej efektywne i przyjazne środowisku. Program nie przewiduje dofinansowania dla przedsi ęwzi ęć polegaj ących na zakupie i monta żu wył ącznie instalacji źródeł ciepła. Beneficjentami programu mog ą by ć osoby fizyczne, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe oraz jednostki samorz ądu terytorialnego i ich zwi ązki. Bud żet programu wynosi 600 mln PLN na lata 2014-2020 z mo żliwo ści ą zawierania umów kredytu do 2018 roku. W ramach programu finansowane b ędą instalacje do produkcji energii elektrycznej lub ciepła i energii elektrycznej, wykorzystuj ące: ‹ źródła ciepła opalane biomas ą, pompy ciepła oraz kolektory słoneczne o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt, ‹ systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, oraz układy mikrokogeneracyjne (w tym mikrobiogazownie) o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe. Podstawowe zasady udzielania dofinansowania: ‹ po życzka/kredyt preferencyjny wraz z dotacj ą ł ącznie do 100% kosztów kwalifikowanych instalacji, ‹ dotacja w wysoko ści 20% lub 40% dofinansowania (15% lub 30% po 2015 roku),

- 97 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ maksymalna wysoko ść kosztów kwalifikowanych: 100 tys. - 450 tys. PLN, w zale żno ści od rodzaju beneficjenta i przedsi ęwzi ęcia, ‹ okre ślony maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany dla ka żdego rodzaju instalacji, ‹ oprocentowanie po życzki/kredytu: 1%, ‹ maksymalny okres finansowania po życzk ą/kredytem: 15 lat. ‹ wykluczenie mo żliwo ści uzyskania dofinansowania kosztów przedsi ęwzi ęcia z innych środków publicznych. Program b ędzie wdra żany na trzy sposoby: a) dla jednostek samorz ądu terytorialnego (JST) i ich zwi ązków ‹ po życzki wraz z dotacjami dla JST, ‹ wybór osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych lub spółdzielni mieszkaniowych (dysponuj ących lub zarz ądzaj ących budynkami wskazanymi do zainstalowania małych lub mikroinstalacji OZE) należy do JST, ‹ nabór wniosków od JST w trybie ci ągłym, prowadzony przez NFO ŚiGW, ‹ kwota po życzki wraz z dotacj ą ≥ 1000 tys. PLN b) za po średnictwem banków ‹ środki udost ępnione bankom, z przeznaczeniem na udzielanie kredytów bankowych ł ącznie z dotacjami, ‹ nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w trybie ci ągłym, prowadzony przez banki. c) za po średnictwem WFO ŚiGW ‹ środki udost ępnione WFO ŚiGW z przeznaczeniem na udzielanie po życzek ł ącznie z dotacjami, ‹ nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w trybie ci ągłym, prowadzony przez wojewódzkie fundusze, które podpisz ą umowy z NFO ŚiGW.

5.1.3 Finansowanie odnawialnych źródeł energii w ramach programu BOCIAN

Beneficjentami programu BOCIAN mog ą by ć przedsi ębiorcy w rozumieniu art. 43 Kodeksu cywilnego, podejmuj ący realizacj ę przedsi ęwzi ęć z zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Polski. Wypłaty środków z podj ętych i planowanych zobowi ąza ń dla zwrotnych form dofinansowania programu wynosz ą 420 mln PLN.

- 98 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Przedsi ęwzi ęcia finansowane z programu to budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji odnawialnych źródeł energii o mocach mieszcz ących si ę w nast ępuj ących przedziałach: ‹ elektrownie wiatrowe: do 3 MWe, ‹ systemy fotowoltaiczne: 200 kWp - 1MWp, ‹ pozyskiwanie energii z wód geotermalnych: 5 MWt -20 MWt, ‹ małe elektrownie wodne: do 5 MWt, ‹ źródła opalane biomas ą: do 20 MWt, ‹ biogazownie: 300kW: 2 MWe, ‹ wysokosprawna kogeneracja do 5 MW. Program będzie wdra żany w latach 2014–2022, alokacja środków przewidziana w latach 2014–2018, a wydatkowanie środków do roku 2020. Nabór wniosków przewidziany jest w trybie ci ągłym. Wnioski b ędą przyjmowane w terminie 30 dni kalendarzowych od daty rozpocz ęcia naboru przez NFO ŚiGW. Nabory będą powtarzane do wyczerpania środków. Form ą dofinansowania jest wył ącznie po życzka, która nie podlega umorzeniu. Intensywno ść dofinansowania dla poszczególnych rodzajów przedsięwzi ęć : ‹ elektrownie wiatrowe: do 30%, ‹ systemy fotowoltaiczne: do 75%, ‹ pozyskiwanie energii z wód geotermalnych: do 50%, ‹ małe elektrownie wodne: do 50%, ‹ źródła ciepła opalane biomas ą: do 30%, ‹ biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego oraz instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpo średniej: do 75%, ‹ wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomas ę: do 75% kosztów kwalifikowanych przedsi ęwzi ęcia.

5.1.4 Finansowanie termomodernizacji budynków mieszkalnych

Premie termomodernizacyjne przyznawane z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, którym zarz ądza Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). O premi ę termomodernizacyjn ą mog ą si ę ubiega ć wła ściciele lub zarz ądcy: ‹ budynków mieszkalnych,

- 99 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ budynków zbiorowego zamieszkania, ‹ budynków u żyteczno ści publicznej stanowi ących własno ść jednostek samorz ądu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zada ń publicznych, ‹ lokalnej sieci ciepłowniczej, ‹ lokalnego źródła ciepła. Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsi ęwzi ęć termomodernizacyjnych, których celem jest: ‹ zmniejszenie zu życia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowi ących własno ść jednostek samorz ądu terytorialnego, które słu żą do wykonywania przez nie zada ń publicznych, ‹ zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków – w wyniku wykonania przył ącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w zwi ązku z likwidacj ą lokalnego źródła ciepła, ‹ zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilaj ących je lokalnych źródłach ciepła, ‹ całkowita lub cz ęś ciowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji – z obowi ązkiem uzyskania okre ślonych w ustawie oszcz ędno ści w zu życiu energii. Warunkiem kwalifikacji przedsi ęwzi ęcia jest przedstawienie audytu energetycznego i jego pozytywna weryfikacja przez BGK .

5.2 Finansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020

5.2.1 Wsparcie wykorzystania OZE

W ramach działa ń zwi ązanych z promowaniem wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych, wspierane b ędą projekty z zakresu: ‹ Budowa i przebudowa infrastruktury słu żącej do produkcji energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych, ‹ Budowa instalacji do produkcji biokomponentów i biopaliw 2 i 3 generacji, ‹ Budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej, cieplnej, wykorzystuj ących w pierwszej kolejno ści energi ę słoneczn ą i biomas ę, ale tak że biogaz, energi ę wiatru oraz wody, wraz z budow ą i modernizacj ą dystrybucyjnych

- 100 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

sieci elektroenergetycznych w pełni dedykowanych przył ączeniu nowych jednostek wytwórczych energii z OZE, ‹ Budowa lokalnych, małych źródeł energii produkuj ących zarówno energi ę elektryczn ą, jak i ciepło na potrzeby lokalne, niewymagaj ąca przesyłania jej na du że odległo ści oraz poprawa sprawno ści wytwarzania ciepła poprzez zmian ę źródeł ciepła na jednostki wysokosprawnej kogeneracji (kogeneracja rozproszona oparta na zidentyfikowanych lokalnych zasobach), ‹ Przył ącza jednostek wytwarzania do najbli ższej istniej ącej sieci (w ramach budowy i modernizacji sieci). Do głównych grup beneficjentów nale żą : ‹ Spółki prawa handlowego, w których wi ększo ść udziałów lub akcji posiadaj ą jednostki samorz ądu terytorialnego lub ich zwi ązki, ‹ Mikro, małe i średnie przedsi ębiorstwa (zgodnie z definicj ą zawart ą w Rozporz ądzeniu Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznaj ącego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewn ętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu).

Działania mo żliwe do wykonania w ramach wsparcia wykorzystania OZE przez jednostki samorz ądu terytorialnego, ich zwi ązki i stowarzyszenia ‹ Budowa i przebudowa infrastruktury słu żącej do produkcji energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych, ‹ Budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, wykorzystuj ących w pierwszej kolejno ści energi ę słoneczn ą i biomas ę, ale tak że biogaz, energi ę wiatru oraz wody, ‹ Budowa i modernizacji dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych w pełni dedykowanych przył ączeniu nowych jednostek wytwórczych energii z OZE, ‹ Budowa lokalnych, małych źródeł energii produkuj ących zarówno energi ę elektryczn ą, jak i ciepło na potrzeby lokalne, niewymagaj ąca przesyłania jej na du że odległo ści, ‹ Poprawa sprawno ści wytwarzania ciepła poprzez zmian ę źródeł ciepła na jednostki wysokosprawnej kogeneracji (kogeneracja rozproszona oparta na zidentyfikowanych lokalnych zasobach), ‹ Przył ącza jednostek wytwarzania do najbli ższej istniej ącej sieci (w ramach budowy i modernizacji sieci).

- 101 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Grup ą docelow ą działa ń podejmowanych w ramach Osi Priorytetowych będą mieszka ńcy województwa lubelskiego, osoby, instytucje i przedsi ębiorstwa korzystaj ące z rezultatów projektu.

5.2.2 Finansowanie podwy ższania efektywno ści energetycznej oraz gospodarki niskoemisyjnej

Realizacja celu oszcz ędno ści energii w sektorze produkcyjnym b ędzie obejmowa ć w szczególno ści: ‹ wsparcie dla gł ębokiej termomodernizacji obiektów w przedsi ębiorstwach, ‹ zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsi ębiorstwa, wprowadzanie systemów zarz ądzania energi ą, ‹ projekty przedsi ębiorstw redukuj ące ilo ść strat energii, ciepła, wody, w tym pozwalaj ące na odzysk i ponowne wykorzystanie ciepła odpadowego, ‹ zastosowanie energooszcz ędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i u żytkowania energii; ‹ budowa i przebudowa instalacji OZE (o ile wynika to z przeprowadzonego audytu energetycznego), ‹ przebudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie. Do głównych grup beneficjentów nale żą : ‹ spółki prawa handlowego, w których wi ększo ść udziałów lub akcji posiadaj ą jednostki samorz ądu terytorialnego lub ich zwi ązki, ‹ MŚP, ‹ podmioty wdra żaj ące instrument finansowy, które spełniaj ą kryteria wymienione w rozporz ądzaniu delegowanym nr 480/2014. W ramach Osi Priorytetowej wsparcie ukierunkowane będzie na obni żenie energochłonno ści sektora produkcyjnego oraz zwi ększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby procesu produkcyjnego. Wszystkie projekty wspierane w ramach priorytetu b ędą musiały wykaza ć wyra źny pozytywny wpływ na środowisko, przedstawiony w formie oszcz ędno ści energii, obni żonej emisji do atmosfery CO 2 i pyłu PM 10, zgodnie z zapisami Dyrektywy 2008/50/EC, lub wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Wszystkie projekty uzyskuj ące wsparcie, b ędą musiały wykaza ć efektywno ść kosztow ą. Inwestycje dotycz ące efektywno ści energetycznej musz ą wynika ć z uprzednio przeprowadzonych audytów energetycznych

- 102 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

przedsi ębiorstw. Preferowane b ędą projekty zwi ększaj ące efektywno ść energetyczn ą powy żej 60%, natomiast projekty z zakresu gł ębokiej, kompleksowej modernizacji energetycznej zwi ększaj ące efektywno ść energetyczn ą poni żej 25% nie b ędą kwalifikowały si ę do dofinansowania. Zarz ąd Województwa poinformował w ko ńcu stycznia 2015 roku, że zako ńczył negocjacje z Komisj ą Europejsk ą dotycz ące Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego.

5.2.3 Efektywno ść energetyczna sektora publicznego

Celem działa ń zawartych w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 jest poprawa efektywno ści wykorzystania energii w sektorze budownictwa, w budynkach u żyteczno ści publicznej poprzez realizacj ę wielokierunkowych i kompleksowych zada ń w ró żnych dziedzinach, tj. ogrzewaniu, wentylacji, chłodzeniu, przygotowaniu ciepłej wody i o świetleniu pomieszcze ń; jak równie ż szersze wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych i niekonwencjonalnych. Rodzaje projektów przewidzianych do wsparcia: ‹ Gł ęboka termomodernizacja obiektów u żyteczno ści publicznej w tym b ędących w zasobie JST (m.in. szpitali, szkół) ‹ Zmiana wyposa żania ww. obiektów w urz ądzenia o najwy ższej, uzasadnionej ekonomicznie, klasie efektywno ści energetycznej (np. ocieplenie obiektów, wymiana drzwi i okien, modernizacja systemów grzewczych wraz z wymian ą źródła ciepła na zasilane OZE (z wył ączeniem indywidualnych źródeł ciepła), modernizacja systemów wentylacji, klimatyzacji),wł ącznie z systemami zarz ądzania energi ą. ‹ Generacja rozproszona, poprawiająca sprawno ść wytwarzania ciepła przez zmian ę źródeł ciepła m.in. na jednostki wysokosprawnej kogeneracji (w ramach kompleksowej gł ębokiej termomodernizacji budynków). Do głównych grup beneficjentów nale żą : ‹ Jednostki samorz ądu terytorialnego, ich zwi ązki i stowarzyszenia ‹ Jednostki organizacyjne jednostek samorz ądu terytorialnego posiadaj ące osobowo ść prawn ą ‹ Jednostki naukowe ‹ Szkoły wy ższe ‹ Organizacje pozarz ądowe

- 103 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

‹ Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowo ść prawn ą ‹ Słu żby ratownicze i bezpiecze ństwa publicznego ‹ Podmioty wdra żaj ące instrument finansowy, które spełniaj ą kryteria wymienione w rozporz ądzaniu delegowanym nr 480/2014

- 104 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

6 ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ I ZADA Ń W NIM UJ ĘTYCH

Jednym z podstawowych instrumentów prawnych regulujących kwestie wpływu przyj ętych zało żeń na otoczenie jest ocena oddziaływania na środowisko. Przewidywane skutki realizacji przyszłych polityk, strategii, planów lub programów reguluje post ępowanie w ramach tzw. strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (SOO Ś). Podstawowym dokumentem reguluj ącym kwestie przeprowadzenia SOO Ś jest ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 r., poz. 1235 z pó źn. zm.), zwanej dalej ustaw ą oo ś. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica nie zalicza si ę do dokumentów, o których mowa w art 46 lub 47 ustawy oo ś. Zgodnie z art. 46 ustawy oo ś przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagaj ą projekty nast ępuj ących aktualizowanych dokumentów: 1. Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego. 2. Polityk, strategii planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, le śnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla pó źniejszej realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko. 3. Polityk, strategii, planów lub programów innych ni ż wymienione w pkt 1 i 2, których realizacja mo że spowodowa ć znacz ące oddziaływanie na obszar Natura 2000 je żeli nie s ą one bezpo średnio zwi ązane z ochron ą obszaru Natura 2000 lub nie wynikaj ą z tej ochrony. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica nie jest dokumentem planistycznym, dotycz ącym kształtowania polityki przestrzennej Gminy na mocy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.) oraz nie stanowi strategii rozwoju regionalnego, gdy ż ma zasi ęg lokalny (dotyczy obszaru jednej gminy). Odnosz ąc si ę do art. 46 pkt 2 ustawy oo ś, nale ży zauwa żyć, że przedmiotowy dokument stanowi wprawdzie Plan skoncentrowany m.in. na energetyce, lecz nie wyznacza ram dla pó źniejszej realizacji przedsi ęwzi ęć

- 105 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko. Działania uj ęte w Planie zostały przewidziane do realizacji poza wyznaczonymi obszarami Natura 2000, o których mowa w art. 46 pkt 3 ustawy oo ś, w zakresie niewpływaj ącym na te obszary.

- 106 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Spis tabel Tabela 1. Wykaz pomników przyrody na terenie Gminy Izbica...... 38 Tabela 2. Wska źniki meteorologiczne dla powiatu krasnostawskiego ...... 41 Tabela 3. Wyniki oceny i klasyfikacji stref według kryterium ochrony zdrowia w strefie lubelskiej (WIO Ś w Lublinie: Ocena jako ści powietrza w województwie lubelskim za 2012 rok) ...... 47

Tabela 4. Warto ści opałowe i wska źniki emisji CO 2 ...... 68 Tabela 5. Stan termomodernizacji i sposobu ogrzewania w poszczególnych obiektach gminnych w roku 2014 ...... 70 Tabela 6. Oszacowanie średnich warto ści zu życia energii na ogrzewanie w budynkach użytkowanych przez Gmin ę Izbica oraz emisji z instalacji elektrycznych ...... 71 Tabela 7. Oszacowanie wielko ści emisji z systemów grzewczych budynków u żyteczno ść publicznej w Gminie Izbica w roku 2014 [Mg/rok] ...... 72

Tabela 8. Podsumowanie oszacowania emisji CO 2 w Gminie Izbica w roku bazowym 2014 ...... 73 Tabela 9. Emisja dwutlenku w ęgla w poszczególnych sektorach w roku bazowym (2014 r.) oraz w roku docelowym (2020 r.) w Mg/rok ...... 76

Tabela 10. Zestawienie zaplanowanego zmniejszenia emisji CO 2 w Gminie Izbica ...... 88

Tabela 11. Planowane zmniejszenie emisji CO 2 w Gminie Izbica do 2020 roku w porównaniu z rokiem bazowym ...... 89

Tabela 12. Analiza SWOT realizacji zało żonego celu redukcji CO 2 w Gminie Izbica .... 90 Tabela 13. Wska źniki i metody ich weryfikacji dla działa ń wynikaj ących z Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica ...... 93 Tabela 14. Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć ...... 94

Spis rysunków Rysunek 1. Poło żenie Gminy Izbica w województwie lubelskim ...... 32 Rysunek 2. Poło żenie Gminy Izbica na tle stref klimatycznych zimowych ...... 40 Rysunek 3. Poło żenie Gminy Izbica na tle stref klimatycznych letnich ...... 40 Rysunek 4. Średnia roczna temperatura powietrza dla Gminy Izbica ...... 42

- 107 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

Rysunek 5. Rozkład nat ęż enia promieniowania słonecznego na obszarze Polski z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica ...... 43 Rysunek 6. Średnie pr ędko ści wiatru na wysoko ści 30 m z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica [m/s] ...... 43 Rysunek 7. Lokalizacja stacji i stanowisk pomiarowych funkcjonuj ących w 2013 r. w województwie lubelskim ...... 45 Rysunek 8. Rozkład st ęż eń 24-godzinnych pyłu PM 10 w 2011 r. w województwie lubelskim z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica ...... 50

Spis wykresów Wykres 1. Liczba mieszka ńców Gminy Izbica ze wzgl ędu na miejscowo ść zamieszkania ...... 34 Wykres 2. Struktura budynków mieszkalnych w Gminie Izbica z punktu widzenia okresu ich budowy ...... 67 Wykres 3. Udział paliw w zu życiu energii w gospodarstwach domowych w Gminie Izbica ...... 68 Wykres 4. Udział paliw w zu życiu energii w gospodarstwach domowych w Gminie Izbica ...... 86

Spis map Mapa 1. Mapa Gminy Izbica ...... 33 Mapa 2. Skierbieszowski Park Krajobrazowy z uwzgl ędnieniem poło żenia Gminy Izbica ...... 36 Mapa 3. Sie ć dróg na terenie Gminy Izbica...... 57

- 108 -

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Izbica

został opracowany przez Doradztwo i Reklama Sp. z o.o.