Nhìn Lại Phong Trào Phật Giáo Miền Nam 1963
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
NHÌN LẠI PHONG TRÀO PHẬT GIÁO MIỀN NAM 1963 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHXH&NV HỌC VIỆN PHẬT GIÁO VIỆT NAM ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HCM TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -----oOo----- CHỦ BIÊN: PGS.TS. TRƯƠNG VĂN CHUNG PGS.TS. NGUYỄN CÔNG LÝ - TT.TS. THÍCH NHẬT TỪ NHÌN LẠI PHONG TRÀO PHẬT GIÁO MIỀN NAM NĂM 1963 NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG - 2013 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHXH&NV HỌC VIỆN PHẬT GIÁO VIỆT NAM ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HCM TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -----oOo----- CHỈ ĐẠO: HT.TS. THÍCH TRÍ QUẢNG - PGS.TS. VÕ VĂN SEN CHỦ BIÊN: PGS.TS. TRƯƠNG VĂN CHUNG PGS.TS. NGUYỄN CÔNG LÝ TT.TS. THÍCH NHẬT TỪ THƯ KÝ: TS. TRẦN THỊ HOA TT.TS. THÍCH PHƯỚC ĐẠT ĐĐ.TS. THÍCH GIÁC HOÀNG ThS. NGUYỄN THOẠI LINH ThS. NGUYỄN THANH TÙNG ISBN: 1 74189 969 9 MỤC LỤC Lời giới thiệu ....................................................................................xi Lời nói đầu .....................................................................................xiii HT.TS. Thích Trí Quảng Phát biểu chào mừng Hội thảo ..................................................... 1 PGS.TS. Võ Văn Sen Diễn văn khai mạc Hội thảo ......................................................... 5 Phần I TỪ PHONG TRÀO CHẤN HƯNG PHẬT GIÁO ĐẦU THẾ KỶ XX ĐẾN PHONG TRÀO PHẬT GIÁO Ở MIỀN NAM NĂM 1963 HT. Thích Đức Nghiệp Từ phong trào chấn hưng Phật giáo đầu thế kỷ XX đến phong trào đấu tranh của Phật giáo năm 1963 ......................................... 9 TT. Thích Huệ Thông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc trong phong trào chấn hưng Phật giáo 17 TS. Nguyễn Tất Thắng & Dương Thanh Mừng Tác động từ phong trào chấn hưng Phật giáo miền Trung đối với cuộc vận động Phật giáo miền Nam năm 1963 ........................................29 Phần II BỐI CẢNH LỊCH SỬ, SỰ KIỆN, NHÂN VẬT, VĂN HỌC TRONG PHONG TRÀO PHẬT GIÁO Ở MIỀN NAM NĂM 1963 PGS.TS. Nguyễn Hồng Dương Nguyên nhân dẫn đến phong trào Phật giáo năm 1963 ở miền Nam Việt Nam ........................................................................................................49 PGS.TS. Trương Văn Chung Phong trào đấu tranh của Phật giáo miền Nam Việt Nam 1963 - Nhìn từ hồ sơ lưu trữ Bộ Ngoại giao Mỹ ................................... 61 PGS.TS. Đào Ngọc Chương Phong trào đấu tranh Phật giáo miền Nam 1963 – Từ góc nhìn của người Mỹ ...................................................................................................................73 viii • NHÌN LẠI PHONG TRÀO PHẬT GIÁO MIỀN NAM 1963 TS. Bùi Kha Phật giáo 1963 & Bồ-tát Quảng Đức, nhìn từ thế giới ............... 85 NNC. Tâm Hằng Nguyễn Đắc Xuân Ngọn lửa Thích Tiêu Diêu tỏa sáng giữa sân chùa Từ Đàm Huế ngày 16-8-1963................................................................................................................103 PGS.TS. Hà Minh Hồng & TS. Phạm Thị Ngọc Thu Phong trào Phật giáo năm 1963 - Một cách tiếp cận ................ 115 ThS. Dương Hoàng Lộc Ni trưởng Thích Nữ Diệu Không trong phong trào đấu tranh Phật giáo ở miền Nam năm 1963 ..................................................... 127 ThS. Dương Văn Triêm Phong trào Phật giáo miền Nam năm 1963 có phải là nguyên nhân cái chết của Ngô Đình Diệm? ..................................................... 139 TS. Hoàng Chí Hiếu Phong trào Phật giáo thị xã Quảng Trị năm 1963 .................... 147 NNC. Nhất Nguyên Cà-sa vương khói ...................................................................... 159 NNC. Trí Bửu Phật giáo Khánh Hòa với pháp nạn 1963 .............................................. 169 NNC. Lê Chính Tâm & TS. Lê Thành Nam Cộng đồng quốc tế với phong trào Phật giáo miền Nam Việt Nam năm 1963 ........................................................................................... 177 ThS. Nguyễn Thị Thanh Huyền Vai trò quần chúng nhân dân trong phong trào Phật giáo miền Nam năm 1963 .....................................................................................................195 ThS. Phan Văn Cả Chính sách của Mỹ đối với chính quyền Ngô Đình Diệm trong cuộc khủng hoảng Phật giáo 1963 ............................................ 213 NNC. Lê Thị Dung Phong trào đấu tranh của Phật giáo ở miền Nam Việt Nam năm 1963 - Đợt sóng cuối cùng nhấn chìm chế độ độc tài Ngô Đình Diệm .... 225 PGS.TS. Lê Giang Con đường thơ đi đến “Lửa từ bi” của Vũ Hoàng Chương ..... 237 PGS.TS. Nguyễn Công Lý Tinh thần vô ngã vị tha của Bồ-tát Quảng Đức qua Lời nguyện tâm huyết và Kệ thiêu thân cúng dường .................................... 251 MỤC LỤC • ix GS.TS. Nguyễn Tri Ân Bồ-tát Quảng Đức: Cuộc đời và hạnh nguyện nhìn qua các văn bản và khảo cứu ........................................................................ 261 NNC. Tâm Diệu Lịch sử Phật giáo Việt Nam trong ngày 11-6-1963 đã bị mạo hóa 299 Phần III Ý NGHĨA, VAI TRÒ VÀ BÀI HỌC LỊCH SỬ TỪ PHONG TRÀO PHẬT GIÁO MIỀN NAM NĂM 1963 PGS.TS. Lê Cung Năm mươi năm nhìn lại phong trào Phật giáo miền Nam (1963 - 2013) ............................................................................. 307 TT.TS. Thích Nhật Từ Nguyên nhân và ý nghĩa tự thiêu của Bồ-tát Thích Quảng Đức .. 327 ThS. Huỳnh Thị Cận Mục tiêu công bằng xã hội nhìn từ cuộc vận động của Phật giáo miền Nam năm 1963 ................................................................ 349 TS. Nguyễn Ngọc Quỳnh Nhìn lại phong trào đấu tranh của Phật giáo miền Nam năm 1963 - Những giá trị và ý nghĩa lịch sử ................................................. 361 Nguyễn Văn Bắc Ảnh hưởng của phong trào Phật giáo đến cục diện chính trị miền Nam (1963) ............................................................................... 373 HT.ThS. Thích Đạt Đạo Tinh thần dân tộc trong phong trào Phật giáo năm 1963 .......... 387 TT.TS. Thích Viên Trí Bài học lịch sử từ ngọn lửa Quảng Đức .................................... 391 TS. Giác Chính Trần Đức Liêm Sự kiện Phật đản năm 1963: Bài học lịch sử ............................. 397 GS.TS. Cao Huy Thuần Pháp nạn 1963: suy nghĩ về bất bạo động ................................. 407 PGS.TS. Trần Hồng Liên Từ phong trào tranh đấu của Phật giáo miền Nam năm 1963, nghĩ về tinh thần nhập thế của Phật giáo Việt Nam ......................... 419 TS. Trần Thuận Sức mạnh truyền thống trong phong trào Phật giáo năm 1963 . 429 HT.ThS. Thích Giác Toàn Sáng ngời đức vô úy .................................................................. 449 x • NHÌN LẠI PHONG TRÀO PHẬT GIÁO MIỀN NAM 1963 PGS.TS. Nguyễn Ngọc Dung Phong trào đấu tranh của Phật giáo miền Nam 1963 - Đỉnh cao của sự nhập thế .......................................................................... 455 TS. Trần Nam Tiến & Huỳnh Tâm Sáng Tác động của phong trào đấu tranh Phật giáo ở miền Nam Việt Nam 1963 đến quan hệ Mỹ - Ngô Đình Diệm .......................... 469 GS.TS. Cao Huy Thuần Bản chất văn hóa của cuộc đấu tranh Phật giáo trong pháp nạn 1963 483 Phần IV ĐỒNG HÀNH CÙNG DÂN TỘC, ĐẠO PHÁP VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI CỦA PHẬT GIÁO TRONG SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY NGND.GS.TS. Ngô Văn Lệ Cuộc đấu tranh của Phật giáo miền Nam chống Mỹ - Diệm và xu hướng nhập thế trong bối cảnh hiện nay ................................... 497 NNC. Nguyễn Đắc Toàn Phật giáo với một số vấn đề văn hóa - xã hội .......................... 507 TS. Trần Hoàng Hảo & ThS. Dương Hoàng Lộc Phật giáo Thành phố Hồ Chí Minh với việc cung cấp dịch vụ xã hội cho cộng đồng (thực trạng và giải pháp) ............................. 515 ThS. Võ Thanh Hùng Vai trò của Phật giáo vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long trên lĩnh vực văn hóa - xã hội trong thời kỳ đổi mới hiện nay ................ 523 PGS.TS. Phan Thị Thu Hiền Sự tiếp biến Phật giáo trong văn hóa người Việt miền Tây Nam Bộ ... 535 ThS. Nguyễn Thị Thúy Hằng Xu hướng biến đổi của ảnh hưởng nhân sinh quan Phật giáo trong đời sống tinh thần của người Việt Nam hiện nay ..................... 565 TT.TS. Thích Phước Đạt Đặc trưng của Phật giáo Việt Nam trong thời đại hội nhập toàn cầu ... 575 TS. Trần Thị Hoa Mấy suy nghĩ về vai trò của Phật giáo đối với đất nước hiện nay . 587 PGS.TS. Nguyễn Công Lý Sau 50 năm nhìn lại phong trào Phật giáo miền Nam 1963 (báo cáo tổng kết hội thảo) ................................................................ 595 LỜI GIỚI THIỆU Phật giáo Việt Nam ở bất cứ nơi đâu, bất cứ thời đại nào luôn hướng tới lý tưởng chân, thiện, mỹ và đó cũng là cuộc đồng hành miệt mài vì độc lập, tự do cùng dân tộc. Trong cuộc đồng hành đó, phong trào Phật giáo miền Nam năm 1963 như một điểm nhấn rực rỡ, đánh dấu bước chuyển lớn trên con đường hướng nội và nhập thế đến tận cùng. Hội thảo khoa học lần này với chủ đề: “Nhìn lại phong trào Phật giáo miền Nam (1963 – 2013)” có mục đích không chỉ là tiếp tục tìm kiếm, làm sáng tỏ hơn cội nguồn, bối cảnh lịch sử, nhân vật, sự kiện, ý nghĩa, vai trò và bài học lịch sử… mà còn là cuộc hành hương tinh thần đặc biệt để trở về, để lắng nghe, cảm nhận bằng trái tim những âm thanh vang vọng, ngọn lửa hào khí sôi sục, bừng sáng từ phong trào vì quyền sống tự do, bình đẳng của Phật giáo và của dân tộc Việt Nam. Hơn 40 bài viết được chọn in trong tập sách này đã dẫn dắt chúng ta trở về phong trào chấn hưng Phật giáo những năm 30 của thế kỷ trước, đến sự kiện đàn áp Phật giáo ở Huế của chế độ độc tài Ngô Đình Diệm và hệ quả tất yếu của sự bùng nổ phong trào đấu tranh Phật giáo toàn miền Nam mà đỉnh điểm là ngọn lửa rực sáng của Bồ-tát Thích Quảng Đức. Với những tư liệu mới, những cách tiếp cận mới từ nhiều phương diện khác nhau, các học giả, nhà nghiên cứu, giảng viên đã không chỉ mang lại cái nhìn tổng quan, những nhận thức mà còn là những trải nghiệm, cảm xúc tươi mới về một giai đoạn hào hùng của Phật giáo Việt Nam.