Tolosatik Errenoen Lurrera
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
eu.skara il-"ia.stenari garenon aldizkaria HADE 43.Zenb. 1984.eko MAl~TZAren1Sekoa 150 pta.- 8 libera TOLOSATIK ERRENOEN LURRERA Xabier Agirre, Paristik datorren artista Jose Anjel Rebolledo pelikula berria prestatzen ari da H.A.B.E. BERRIAK AURKI HABEREN KULTURA SAILA "ITZULPEN SAILEKO" BERRIZ ERE LEHEN LIBURUSKA KALEAN O Eusko Jaurlaritzan sailak berregituratuak izan O· Maiatzaren bigarren hamabostaldian kalean izan• <lira.Berriz ere Hezkuntza eta Kultura Sailak banatu go da HABEren "Itzulpen Saileko" lehen liburuska. egin <lira.Kulturako Sailburu Joseba Arregi lzendatu Sail berria da hau eta bertan munduan zehar <lauden du Garaikoetxeak. HABE, beraz, Etxenikeren eskue• glotodidaktikako lan interesgarri batzu euskaraz tatik Joseba Arregiren eskuetara pasa da. emango <lira. Liburusail berri honetan, hizkuntz irakaskuntza• ren arloko teknikak, programazioak, oinarri teori• koak, eta abar eskainiko zaizkigu. Dena den, alfabe• tatzeko lanak ere izango <liranoizik behin. Urtean lau liburuska argitaratuko <lira.Bi eratan eskuratzeko aukera <lago: batetik, harpidetzaren bidez, urteko mila pezeta ordainduta; eta bestetik, zenbait linburudendatan ere salduko <lira. Horrela• koetan liburusken lodieraren araberako salneurria izango dute. Lehenengoa "Adinaren eragina bigarren hizkunt• zaren ikaskuntzan (arazoa zertan den)" izango da. Lan hau Kanadako hizkuntza eta elebitasunaz ardu• ratzen den erakunde batena da; 45 orrialdeko azter- . keta teorikoa da eta dokumentazio aberatsa dakar Joseba orain arte Eusko J aurlaritzako Hizkuntza bertan. Politikarako Idazkaritzan aritu da. Andoainen jaio - zen. Rikardo Arregi zenaren anaia da. Alemanian Bigarren liburua ekain aldera argitaratuko da. Teologia eta Pedagogiako ikasketak egin zituen. Han• "Autonomia bigarren hizkuntzen ikaskuntzan" izan• dik itzuli eta Donostiako Apaizgaitegiko Magisterio go du izenburua. Europako Kontseiluaren lan baten Eskolako irakaslea izan da oraintsu arte. itzulpena da. · BERREGITURATU.-Reestructurar LIBURUSAIL.-Colecciónde libros BANATU.-Bereizi ARLO.-Alo"ª· eremua IZENDATU.-Nombrar NOIZIK BEHiN.-Batzutan IDAZKARITZA.-Secretaría EKURATU.-Lortu, norbereganatu ZENAREN.-Zenduaren edohildakoare.n LODIERA.-Grosor. Era bereko hitzak: luzera;a/hiera,zabalera IKASKETAK.-Estudioak ERAGIN.-111/luencia ORAINTSU ARTE.-la orain arte ELEBITASUN.-Bilingüismo IKASKUNTZA.-Aprendfzq/e 2- HABE LEIHOTIK EGUZKIAREN BILA O Aurtengo aste santuan gertatua. Eguzkiarekin hatera, hor abiatu zen jendea hatera eta bestera. Ez da ezer asko behar gizakion bizimodua aldatzeko. Aski da tenperatu• rak gradu batzu gora egitea jendea ezinegonik jartzeko. Trasteak hartu eta hor doaz, batzu mendira eta besteak hondartzara. Zer ote du eguzkiak jen- dea horrela mugiarazteko? ~ Etxea kaiola estua gertatzen da nonbait bertan luzaro egotekb. Gure etxeak ez daude bizitzeko eginak. Hori alde batetik. Bestalde, gaurko bizimoduak izaditlk urrundu egiten gaitu, baina giza• kiak ezin du ahantzl naturarekiko lotura. Azken urteotako lorpen haundia da izadiarenganeko joera eta zaletasun bizia. Enskal Herriak badu txoko eta bazter ederrik. Urrutira joan gabe, bada non gozaturik. Mendi eta itsaso, zer ez dugu eskueran? Gainera, inguruma• riko herri txikien lasaitasuna kontuan hartzen badugu, Euskal Herriak ez du parekorlk. Hemengo parajeak nornahi harri eta zur uzteko modukoak dira. Bertokoak ez dakit zenbateraino konturatzen garen horretaz. Urrutiko in• txaurren lilurak itsutzen gaitu sarritan . ••• 1••0 Gure mendiak, herriak eta itsas bazterrak pixka bat zaitzearekin atse• denleku zoragarriak presta ditzakegu geuretzat eta geure ondorengoentzat. o Alderdi horri ere begiratu beharra dago gure herria antolatzerakoan. J Horrekin hatera euskal herriak korritu eta ezagutzeko grina biztu behar• ko litzateke gure jendearen artean. Zenbat herri eta herriska, zenbat bazter ikusgarri ez ditugu ezagutzen geure probintzian bertan! tze prozesuan. Eta urrats horien on• dotik EGA maila eta alfabetatze mai• la datoz. Irakurle zintzo hori: Koadro honetan aldizkariko mai• Honez gero badakizu aldizkari len eta euskalduntze programako honetako artikuluek zenbaki bat dute• ketari jarraitzen dio. Liburu honek ·urratsen arteko korrespondentziak la aurreanO, G Oedo ().Zerta• zortzi urrats ezartzen ditu euskaldun- dituzue: rako zenbakiok? Artikuluen zailtasu• na adierazteko, hain zuzen. Lehen mailakoak oso errazak dira, bigarre• ARTIKU nekoak eta hirugarrenekoak zaila• 1 - goak eta laugarrenekoak zailenak. 2 3 Aspaldi honetan aldizkariaren mai• 4 laketak "Helduen euskalduntzea programatzen-84" liburuaren maila- TRASTEAK.-Los bártulos AHANTZI.-Ahaztu EZ DU PAREKORIK.-Paregabea da KAIOLA ESTUA.-Jaula estrecha LORPEN.-Conquista, logro HARRI ET A ZUR UZTEKO.-Harriturik uzteko LUZARO.-Luzaz, denboraluzean ESKUERAN.-Eskura, eskuarenirispidean ONDORENGOAK.-Los descendientes IZADI.-Naturaleza INGURUMARIKO.-/nguruko GRINA.-Zaletasuna, afizioa HABE-3 HAUXEDUGU eillfüra ~nartga~~-~~HA~~ 6 10 19 TOLOSATIK ERRENOEN "INSPIRAZIOAK EZ DU HERIOTZE ETA MAi- DENDATIK IRTEN ETA EXISTITZEN" TASUNEZKO ISTO- 37 GRADU ZERO AZPI- LURRERA RIOA TIK Xabier Agirrerekin elkarrlzketa. Urrian hasiko da Rebolledoren Tolosatik errenoen lurrera. azken pelikularen filmaketa. Xabier Agirre. Paristik datorren artista 26 29 41 Jose Anjel Rebolledo pelíkula berria prestatzen ari da AZALEKO HONELA IKUSI NUEN "EZ DUT ARTEAREN "EZER EZ ETA FESTA" .ARGAZKIA: TURKIA 1965.EAN IRAKASKUNTZAN FOTONOBELAREN Jon Begiristain. SINISTEN" AMAIERA "lstanbulek Bilbo ekarri zldan Eduardo Txillida gurekln. gogora". Eta abar luze bat: testlgantza, euskararen kutxa, denborapasak, klrola •.. HABE ALDIZKARIA HAMABOSTEKARIA.DA: 2.2llO Pn r---------~--------------------------------------------- euskera il-<\asten HADE en garenon aldizl-<\arlc HARPIDETZA-ORRIA Izen-deiturak: - HEZKUNTZA ETA KUL TURA Kalea: ···· ····· ···· ··· ····························· ············ SAILA HABE Euskara ikasten ari gare• Zenbakia: ..................................................................•................. nontzako aldizkari mailakatua. ARGIT ARATZAILEA: Herria: . Helduen Alfabetatze Probintzia: Berreuskalduntzerako Erakundea HABE aldizkaria jaso nahi dut etxean. (Urtean hogeita bi ale: 2.250 pezeta.) Lakua - Gasteiz Honela ordainduko dut: Kontu korronte bidez. Moldaketa eta eraketa: Hauxe da: Bankua edo Aurrezki-Kutxa . Fotocomposición RALI, S. A. Inprimategia: Publicaciones Fher, S. A.1 Sukurtsala . Legezko Gordailua: 1 Zenbakia . 81. 2251/81 : ISSN 0212 - 677X Helbide honetara bidali behar da: HABE aldlzkaria - Prlm, 7. DONOSTIA 4- HABE .OMEN ...OTE ...AGIAN ...BEHARBADA ...AUSKALO! ARTEA, ANTROPOLOGIA ETA BESTE O Garai batean, artistak tradizioari /otuta zeuden artlsauak ziren. Baina Euskadin. Gure artean hementxe gaurregun ez da horre/a. Artistarenfuntzio soziala birbaloratu egin da aspa/• dugu arlo hauetan ikaragarri saiatu di honetan. Dena den, gizartearen beharren aurrean artistak duen erantzunkl• den den eta konpromezua hartu duen aitzindaria, Jurgi Oteiza alegia. zuna ez da gehiegi aldatu eta eliteen luxu kulturala da oraindik ere. Bere ideiak eta proposamenak hor Gizarte guztiek sortu dituzte kulturalki definitzen dituzten arte mota batzu, daude oraindik, ea norbaitek berega• hizkuntza esate baterako (hizkuntza estetikoa). Gaurregun ere horre/axe ger• natu eta errealitate bihurtzen dituen tatzen da. Artistaren lana, bere lan pertsonala izateaz gainera, tradizio kultu• zain. Eta norbaitek esatean, udaletxe, ralaren eta egoera sozial eta politikoaren ondorio da. Diputazio, Eusko Jaurlaritza eta abar luze hori esan nahi dut. Bitartean, antropologo eta artista batzu, Zorroa• GERO ETA ARTE Antropologoak eta arte plastikoe• ga eta E. A. E.ko lagunak, bide horri KONPLEXUAGOA ta k o langileak-hauxe bait gara jarraitzen diogu, ia-ia bitartekorik artistok-artearen alor berezi horretan gabe. Arazoa, artearen eta kulturaren Geure gizartea gero eta konple• pentsatzen hastea sekulako aurrera• bidez mundu eta herri politagoa egi• xuagoa da. Eta horren ondorioz artea kada da, nahiz eta kulturaren buro• tea da. Noiz arte? bera ere gero zabalago eta konplexua• krazia ofizialak, unibertsitateak eta KARLOS MARTINEZ go bihurtzen ari da. Gaurregun edo• arteáren merkatuak bere horretan GORRIARAN zeinek daki "Body art" delakoa edota jarraitu. Gipuzkoako Euskal Artisten makinaz idatzitako textua ere lan Dena dela, asmo hau ez da berria Elkarteko partaidea artistikotzat hartzen direla. Geure gizarte moderno honek, bere burua estetikoki adierazteko eta elkarrekin komunikatzeko arte garal• ; ~~ kide .nahasi hau behar du. Izan ere, artegintzan aritzea ez da dekoratzea, :\t~ ~ ez da gauza politak egitea, funtzio ~\}~ó,e~~ . estetikoa betetzea baizik eta hori behar beharrezkoa da. Eta estetika ~?f. DENA DA POSIBLE ~· esatean geure burua expresatzeko mundu honetan estetikoki murglltze• ABALTZISKETAN ~J'Z ko era esan nahi dut. Hauek izan ziren, besteak beste, O Bazko biharamunean Txindoki puntan ginen. Baina Txindokira igo• apirilean zehar Antropologiako Ba• tzeak baino erasan handiagoa egin zigun Abaltzisketan bertako umeei tzarrean ukitu ziren gai nagusiak. erdaraz mintzatzen entzuteak. Nork sinetsi halako herriska batean ume Artearen arloa ikertzeko metodologia koskorrek beren artean gaztelaniaz hitzegiten dutela! Ba halaxe da. Eta zientifiko ezberdinak erabili ziren: Gipuzkoako herririk txikien eta bazterrenetako batean hori gertatzen antropologia, soziologia, historia eta bada, zer ez da gertatuko gainerako euskal herrietan? abar. Projektuaren helburua ez zen Euskarari buruzko inkestak ongi daude, baina inkesta horiek ezer