Oktober 2016 - 37E Jaargang, Nr
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Load more
Recommended publications
-
Virtus Nitor Wintereditie 2010.Qxp
winter 2010 / 2011 winter Als de dag van gisteren Virtus Nitor officieel orgaan stichting reünistenfonds ‘Minerva’ Colofon Oplage 13.230 Redactie Op de cover: Fred Nijkerk (1949) Jan Huisman (1973) Sir Winston S. Churchill op de stoep van de Klaartje Sluijs-Couprie (1988) Sociëteit na zijn bezoek aan Sociëteit Sanderijn Vermeeren-van Holten (1991) Minerva op 10 mei 1946. Martine Valk, e.t. Commissaris Reünisten (2006) Marit de Vos, h.t. Commissaris Reünisten (2007) Uit het verslag van zijn bezoek: Wouter Storm (corrector) (1973) “Ongeveer half zeven vertrokken de hooge gasten uit Leiden, terwijl bij Redactieadres het afscheid een stormachtige ovatie Redactie Virtus Nitor werd gebracht aan Sir Churchill, die Breestraat 50 genoeglijk eenigen tijd op de stoep 2311 CS Leiden van de Sociëteit op zijn auto zat te [email protected] wachten." Stichting Reünistenfonds ‘Minerva’ Bron: Drs. A.B.M. Brans en E. Cancrinus, Winston Churchill bezoekt Nederland Voorzitter van de Raad: , Leiden (1946) Mw. M.M.E. Rogaar-Burlage (1967) Privé: 023-5250501, [email protected] Zie ook: artikel Churchill pagina 8 Bestuur: Mr. L.R. Kiers, voorzitter (1976) Zakelijk: 070-5153942, [email protected] Mr. F. Nauta, penningmeester (1979) Zakelijk: 010-2010977, [email protected] Mr. H.T. Postma, secretaris (1991) Kopij voor het voorjaarsnummer Zakelijk: 06 10 11 68 15, [email protected] Graag voor 28 februari Mw. drs. K. Sluijs-Couprie (1988) Adreswijzigingen Zakelijk: 070 - 356 60 66, [email protected] Commissaris Reünisten Breestraat 50 Prof. dr. J.F. Hamming (1976) 2311 CS Leiden [email protected] 071-5121571 reü[email protected] of Drs. -
Soldaat Van Oranje Als Levend Verleden Een Onderzoek Naar De Verschillende Bewerkingen Van Het Verhaal Van Erik Hazelhoff Roelfzema
Soldaat van Oranje als levend verleden Een onderzoek naar de verschillende bewerkingen van het verhaal van Erik Hazelhoff Roelfzema Naam: Arvid van de Reep Masterscriptie Publieksgeschiedenis Universiteit van Amsterdam Begeleider: Dr. P. Knevel, Universiteit van Amsterdam Tweede lezer: Prof. Dr.K. Ribbens, Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Afstudeerdatum: 28-02-2015 1 ‘De oorlog is geen afgesloten hoofdstuk, maar levend verleden – een geschiedenis beladen met actuele politieke en morele betekenissen, die op steeds meer plaatsen wordt herinnerd en verbeeld.’1 Frank van Vree en Rob van der Laarse 1 F. van Vree en R. van der Laarse, ‘Voorwoord’, in: Frank van Vree en R. van der Laarse (red.), De dynamiek van de herinnering. Nederland en de Tweede Wereldoorlog in een internationale context (Amsterdam 2009) 8. 2 Inhoudsopgave Inleiding .................................................................................................................................................. 4 1. Het boek – Een heroïsch verhaal ....................................................................................................... 8 1.1 Egodocument ............................................................................................................................ 8 1.2 Een onvoltooid manuscript ....................................................................................................... 9 1.3 Vernieuwingsidealen .............................................................................................................. -
Van De Redactie
Van de Redactie Allereerst willen wij als redactie van Pluustergoud onze voorzitter feliciteren met zijn prijs de “Jaap Westerdiep Lezing”, een tweejaarlijkse prijs ingesteld door de Gemeente Hoogezand-Sappemeer als eerbetoon aan een markant per- soon. In zijn eigen bijdrage in dit nummer leest u hier meer over. Ik kin d er gain sokkeloa van moaken. Ik kin d er gain taauw aan vast knuppen. Hulde aan degene dij hier uut komt!! Dit was het antwoord van Abram Blaak op de oproep in de vorige Pluustergoud naar de melodie op de tekst van “Maartenshoukster Verloat”. De oplossing kwam uit onverwachte hoek, namelijk van onze voorzitter Jaap Westerdiep. Het lied is gezongen tijdens de eerste editie van Watervloot door de toneelclub Violeria uit Westerbroek als onderdeel van een wagenspel in Martenshoek. Een tweede reactie was er van Nel de Boer-Feitsma, het betreft hier een rectificatie op het artikel van Okkie Smit, betreffende de bouw van de kerk van Sappemeer. Elders in dit nummer de juiste jaartallen. In het kader van “Opdat wij niet vergeten” in dit nummer weer een aantal bijdragen over de Tweede Wereldoorlog zoals een verhaal van Melle Vos over het bekende “Englandspiel” in de Tweede Wereldoorlog, waarin Evert Radema uit Foxhol een belangrijke rol heeft gespeeld en een bijdrage van Henk Puister over “Jeuden en Job Maaier in t biezunder”, een boeiend verhaal over de dich- ter Saul van Messel (pseudoniem voor Jaap Meier). Ook het verhaal van Frits Kruse heeft betrekking op de Tweede Wereldoorlog en gaat over dingen die hij als kind beleefde in de oorlog. -
Samenvatting Door Henk Van Rietschoten Van Krantenartikelen
Samenvatting door Henk van Rietschoten van krantenartikelen met betrekking tot het Englandspiel, die door Bert Lankester zijn opgespoord en op de website van de Stichting Speciaal Onderzoek Englandspiel zijn gezet 1 - Heerenveense Koerier 11-7-1945: Smeerenburg, een NSB-rechercheur van politie - die zich toelegde op roof van Joodse eigendommen - had geld, effecten en sieraden ter waarde van ca. 310000 gulden verborgen in een huis in Bilthoven. De Hollandse SS-man Groet is gearresteerd door de Politieke Opsporings Dienst (P.O.D.) en in Harskamp gevangen gezet. Hij had 100000 gulden in papiergeld en 75000 gulden aan sieraden. Groet behoorde tot het Abbau-Kommando van het Duitse Leger en het geld was vermoedelijk afkomstig uit kluizen van banken in Tiel. - Maasbode 17-7-1945: van het hogere politiepersoneel dat in Zuid-Holland op 5 mei 1945 in dienst was is voorlopig 40% gezuiverd. Over 17% van het lagere personeel kan i.v.m. zuiveringsmaatregelen niet worden beschikt. - Trouw 3-8-1945: P.O.D. Velsen vraagt het publiek inlichtingen over foute politiemensen in Z-H, o.a. Spannenburg, Kipp, Moorman, H.F. Jager, A.Visser, en korpschef A. Harriebomee (o.a. nrs. 50, 51,53). - De Waarheid 26-10-1945: verrader S. Bakker en zijn vrouw verschijnen voor het Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam. Met name SB wordt ervan beschuldigd namen van anti-NSB personen, o.a. een belastingambtenaar, te hebben doorgegeven aan de Duitse Sicherheitsdienst (SD). Het vonnis van genoemd Hof luidde: de doodstraf voor beiden. - De Waarheid 26-10-1945: Frans Van der Laar, de beul van Amersfoort genoemd, heeft zijn werkgever voor 400000 gulden opgelicht. -
From Olympian to Secret Agent the Remarkable Career of Jonkheer Ernst W
Modul 1/6 Anhang No. 1 FROM OLYMPIAN TO SECRET AGENT THE REMARKABLE CAREER OF JONKHEER ERNST W. DE JONGE by Tony Bijkerk Introduction: In the movie Soldier of Orange 1 (1978), Paul VERHOEVEN'S epic tale about six Dutch classmates torn apart by Worldwar Two, Ernst de JONGE is featured briefly but colourfully. As President of the Leidse Student Society, he is seen early in the film inflicting some damage on freshman Erik Hazelhoff ROELFZEMA with a very hot, very füll soup terrine. First he spooned out the soup over ROELFZEMA'S head, then he poured it from the bowl, then he crowned the Roeivereniging NJORD, with a culmination young man's head with it. as rowers for their homecountry in the Berlin Olympics in 1936. Mr. HARDEMAN Erik Hazelhoff ROELFZEMA is played in wrote this booklet in memory of Ernst de the movie by Rutger HAUER and Ernst de JONGE. JONGE by Jeroen KRABBE. In the book Soldaat van Oranje, on However, in this book very little is which this movie was based, our subject mentioned about de JONGE'S experiences as a secret agent in the Second Worldwar. But Ernst de JONGE receives more mentions - fortunately the eider brother of Ernst de especially when Hazelhoff ROELFZEMA drops him and another secret agent off at the JONGE -Marien de JONGE, himself a colonel in the Royal Dutch Army - had already written Dutch coast near Katwijk during the night of 5 23 to 24 February 1942, to Start work as an extensive biography, which included secret agents for the Allied Forces in everything currently known about the occupied territories. -
Uva-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de Engelandvaarders Dessing, A.M.F. Publication date 2004 Link to publication Citation for published version (APA): Dessing, A. M. F. (2004). Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de Engelandvaarders. Uitgeverij Bert Bakker. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:02 Oct 2021 8 8 Hett beeld van de Engelandvaarder Hett beeld dat mensen van Engelandvaarders hebben varieert met de tijd enn de leeftijd. Kinderen hebben geen enkel beeld bij het woord 'Enge- landvaarders',, 'oudere jongeren' weten dat de term iets met de Tweede Wereldoorlogg te maken heeft en noemen al snel de film Soldaat van OranjeOranje (gebaseerd op het gelijknamige boek van E. -
De Popularisering Van De Tweede Wereldoorlog in Nederland Sinds 2000
“ ECHTE HELDEN” Laurie Slegtenhorst De popularisering van de Tweede Wereldoorlog in Nederland sinds 2000 “Echte Helden” Colofon Dit onderzoek werd gefinancierd door de voormalige Stichting Erfgoed Nederland. Afbeeldingen omslag: Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945; © Stichting Liberation Route Europe Ontwerp omslag: Niels van Laatum Copyright © 2019 Laurie Slegtenhorst “Echte helden” De popularisering van de Tweede Wereldoorlog in Nederland sinds 2000 “Real Heroes” The Popularization of the Second World War in the Netherlands since 2000 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op gezag van de rector magnificus Prof.dr. R.C.M.E. Engels en volgens besluit van het College voor Promoties. De openbare verdediging zal plaatsvinden op donderdag 3 oktober 2019 om 15:30 uur door Laurie Tatiana Slegtenhorst geboren te Den Haag Promotiecommissie: Promotoren: Prof.dr. C.R. Ribbens Prof.dr. M.C.R. Grever Overige leden: Prof.dr. H.C. Dibbits Prof.dr. E. Jonker Prof.dr. S.L. Reijnders INHOUD Voorwoord 8 1 De magie van de populaire historische held 12 1.1 Onderzoeksvragen 14 1.2 Populaire (historische) cultuur 19 De history boom 19 De bestudering van populaire (historische) cultuur 20 1.3 De culturele “mediale” herinnering 26 1.4 Theoretisch kader 29 Populaire historische representatie en authenticiteit 29 De geschiedenis vanuit multiperspectiviteit 33 1.5 De casestudies 35 1.6 Bronnen, methoden en opzet van deze studie 37 2 Held van verzet: Soldaat van Oranje als product van remedialisering 41 Inleiding -
Soldaat Van Oranje Als Geschiedschrijving
Soldaat van Oranje als geschiedschrijving Historische correctheid en nieuwe perspectieven binnen de publieke herinnering van de Tweede Wereldoorlog. Een casusonderzoek bezien vanuit het historiography/historiophoty -debat Bachelorscriptie door Karlijn Bruggeman Studentnummer: 4013417 Universiteit Utrecht Bachelor Taal en Cultuurstudies In het kader van de cursus: ‘Onderzoeksseminar III C: Het verleden in bewegend beeld’ Juni 2015 Begeleider: dr. H. Henrichs Inhoudsopgave Inleiding 2. 1. Cinematografische geschiedschrijving: het debat 6. 1.1 Geschiedschrijving in films: onhaalbaar? 6. 1.2 The soul of the past 7. 1.3 Een nieuw perspectief: de film zet aan het denken 8. 1.4 Deelconclusie 9. 2. Hazelhoff Roelfzema en het reilen en zeilen van Engelandvaarders 10. 2.1 Erik Hazelhoff Roelfzema 10. 2.2 De beweegredenen, de reis en de oorlogsvoering vanuit Engeland 11. 2.3 Deelconclusie 12. 3. De filmhistorische context. De publieke herinnering van de Tweede Wereldoorlog 13. 3.1 De eerste en tweede fase: van Wederopbouw tot selectieve amnesie 13. 3.2 De derde en vierde fase: Van ‘goed’ en ‘fout’ naar meer objectiviteit 14. 3.3 Deelconclusie 16. 4. Analyse: historische incorrectheden, soul en nieuw perspectief 17. 4.1 De film: productie, verhaal en receptie 17. 4.2 Historische incorrectheden, soul en nieuw perspectief 18. - De beweegredenen en de reis: Antisemitisme en de ontsnappingspoging van Jan 19. - Historische incorrectheden en plaats binnen het debat 20. - De oorlogvoering vanuit Engeland: Guus aan wal voor Contact Holland 21. - Historische incorrectheden en plaats binnen het debat 22. - De oorlogvoering vanuit Engeland: Het verraad van Robby 23. - Historische incorrectheden en plaats binnen het debat 24. - De bevrijding 25. -
200221 Theo Korthals Altes
21.02.2020 "De onzichtbare musketier" - Theo Korthals Altes Inleiding Actueel : een ingezonden brief van familieleden van Peter Tazelaar: ‘hij was de echte Soldaat van Oranje (NRC 9 januari 2020)’. In hun ogen is het ‘tijd om dit recht te zetten’. In werkelijkheid ging het niet alleen om deze twee, hoe heldhaftig zij beiden ook waren. De aanduiding ‘Soldaat van Oranje’ was van naoorlogse makelij; het begin van de mythologisering van het verhaal dat Hazelhoff over zijn eigen avonturen schreef. Hij heeft zichzelf ook nimmer geëtaleerd als‘dè Soldaat’ van Oranje. De aanduiding die Hazelhoff zelf in een vroeg stadium had bedacht was bovendien een geheel andere. Merkwaardig genoeg heeft hij er nadien nooit over gerept. Desondanks was hij het die bij de jaarclubvorming na de groentijd van 1937 met het idee kwam om de kern van zijn aanstaande jaarclub van het Leids Studentencorps te sieren met de naam: ‘Musketiers’, dit overigens zonder enig idee te hebben van hun lotgevallen tijdens de Duitse bezetting enkele jaren later. En zijn inderdaad, zoals beschreven in de roman van Alexandre Dumas, Musketiers er niet voor een koningin – voor Oranje? Dat is wat verschillende jongens van de jaarclub uiteindelijk hebben gedaan: opkomen voor Koningin en Vaderland. Hazelhoff zelf was er één van. Een primus inter pares in de geschiedenis van onze bevrijding. Een meer voorspellende – en achteraf ook meer passende - jaarclubnaam was anno 1937 moeilijk denkbaar. Ik heb over het sociëteitsleven in het Leids Studentencorps in de jaren voor de bezetting - vlak voor diens overlijden in 2013 - kunnen spreken met voormalig NRC/H hoofdredacteur Jerome Heldring, die een jaar eerder in Leiden was aangekomen. -
IN MEMORIAM P 02 Duitse Museumbezoekers P 03 Meidagen in Ijmuiden P 04 De Eerste Engelandvaarders Op Dinsdag 17 Maart 2020 Overleed Eddy Jonker
Nieuwsbrief De Schakel Nummer 3, Maart 2020 P 02 Bezoekers IN MEMORIAM P 02 Duitse museumbezoekers P 03 Meidagen in Ijmuiden P 04 De eerste Engelandvaarders Op dinsdag 17 maart 2020 overleed Eddy Jonker. Hij werd P 04 Leusderheide 99 jaar. Eddy heeft op onnavolgbare wijze geijverd voor het P 05 De capitulatie op 15 mei Museum Engelandvaarders. Hij stond aan de wieg van ons 1940 in Rijsoord P 06 Erewoordverklaring, juli 1940 museum samen met vele anderen waaronder in het bijzonder P 07 Geheimagenten in 1941 en 1942 Jos Teunissen. Eddy was een Engelandvaarder die zoals velen P 09 Bevrijding van Auschwitz, na de Tweede Wereldoorlog heeft geholpen ons land weer 27 januari 1945 op te bouwen. Pas relatief recent kwam hij tot de conclusie P 10 Monumenten P 10 Wie herkent... dat de verhalen van de Engelandvaarders niet verloren P 11 Boekbesprekingen mochten gaan. Ook de verhalen van hen die het niet hebben P 13 Oranjehaven gehaald. Onder hen waren velen met wie Eddy zeer bevriend P 13 Cap Arcona, Athen en Thielbeck, 3 mei 1945 was. Jonge mensen moeten weten wat te doen als je wordt P 14 In Memoriam: Rinus Zuidijk geconfronteerd met onacceptabel onrecht: initiatief nemen, P 15 In Memoriam: Jaap Hinderink moed tonen, in actie komen en doorzetten. Dat is het devies. P 16 Minister van defensie P 17 Bruikleen of schenking En dat kunnen jongeren leren van de Engelandvaarders. P 18 Vernoemingen P 19 Vrijwilligersuitje naar verzetsmuseum amsterdam P 19 Cootje van Oven, de eerste verzetskrant In lijn met het landelijke beleid met betrekking tot het P 20 Agenda coronavirus sluit het Museum Engelandvaarders tot nader order zijn deuren voor het publiek. -
De Werken. Deel 21. Brieven Aan Cd. Busken Huet 1861-1868
De werken. Deel 21. Brieven aan Cd. Busken Huet 1861-1868 E.J. Potgieter editie Gideon Busken Huet bron E.J. Potgieter, De werken. Deel 21. Brieven aan Cd. Busken Huet 1861-1868 (ed. Gideon Busken Huet). H.D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem 1901 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/potg001jczi18_01/colofon.htm © 2010 dbnl I Voorbericht. De uitgave van deze briefwisseling, die zich uitstrekt van 1861 tot September 1874, weinige maanden voor Potgieter's overlijden, werd indertijd voorbereid door mijn vader, die op het belang dezer korrespondentie gewezen had in zijn studie over Potgieter. Een zeker aantal brieven werden door hem afgeschreven of aan mijne moeder gedikteerd, en voor de pers gereed gemaakt.1 De bewerking van Het Land van Rembrand onderbrak deze voorbereiding. Na mijns vaders heengaan werd de arbeid voortgezet door mijne moeder, die met groote toewijding zich geoefend had in het ontcijferen van Potgieter's eigenaardig schrift. Haar voornemen was de brieven te doen verschijnen tegelijk met die van mijn vader aan Potgieter, die in handen waren van Potgieter's zuster, Mejuffrouw Sophie Potgieter. Herhaaldelijk werden door haar in dien zin voorstellen gedaan, maar steeds werd de uitgave door Mejuffr. Potgieter onder verschillende voorwendsels vertraagd. Toen deze in 1898, kort na mijne moeder, overleed, legateerde zij de brieven mijns vaders aan de Amsterdamsche bibliotheek, evenwel onder voorwaarde dat zij eerst in 1925 ter beschikking van het publiek zouden worden gesteld. Dit besluit geeft 1 In deze publikatie zijn de noten die mijn vader bij de brieven voegde aangewezen door een sterretje (*). E.J. Potgieter, De werken. -
Englandspiel' Door: : Wesley Dankers
1 Het 'Englandspiel' door: : Wesley Dankers Inleiding Het Englandspiel wordt ook nu nog als een van de grootste mysteries uit de Tweede Wereldoorlog in Nederland beschouwd. Tussen maart 1942 en mei 1943 vielen tientallen, door de Britten gedropte, agenten direct bij hun landing op Nederlandse grond in Duitse handen. Zij werden ingezet bij een door de Duitsers opgezet plan (Spiel), waarbij ze de indruk wekten dat ze nog in vrijheid opereerden, terwijl de Britten geheim agenten en materiaal bleven sturen naar Nederland. Wat was er aan de hand? Waren de Britse geheime diensten het slachtoffer van een Duitse misleiding, of waren het juist de Duitsers die werden misleid? Wat waren de oorzaken van de Britse incompetentie? Hoe kon het zo lang duren voordat de Britten er achter kwamen wat er daadwerkelijk aan de hand was? Afbeeldingen Tussen maart 1942 en mei 1943 zijn tientallen agenten door de Britten gedropt boven Nederlands grondgebied. Bron: jelterep.nl. Hoe het begon Voorgeschiedenis Al vlak nadat de Nederlandse regering, als gevolg van de Duitse aanval in mei 1940, was uitgeweken naar Londen, trachtte zij in contact te komen met het bezette Nederland. De nieuw opgerichte Centrale inlichtingendienst (CID) onder leiding van François van ’t Sant poogde in samenwerking met De Britse geheime dienst MI6 een netwerk van agenten in Nederland op te bouwen. Op 27 augustus 1940 werd in het kader daarvan reeds de eerste agent gedropt, Lodo van Hamel. Aanvankelijk leek zijn missie succesvol. Hij wist een klein netwerk op te bouwen en had meerdere malen contact met Engeland. De door Van ’t Sant gestuurde agent werd echter op 15 oktober 1940 gearresteerd in Friesland toen hij wachtte op een watervliegtuig dat hem zou komen ophalen.