Samenvatting Door Henk Van Rietschoten Van Krantenartikelen
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Samenvatting door Henk van Rietschoten van krantenartikelen met betrekking tot het Englandspiel, die door Bert Lankester zijn opgespoord en op de website van de Stichting Speciaal Onderzoek Englandspiel zijn gezet 1 - Heerenveense Koerier 11-7-1945: Smeerenburg, een NSB-rechercheur van politie - die zich toelegde op roof van Joodse eigendommen - had geld, effecten en sieraden ter waarde van ca. 310000 gulden verborgen in een huis in Bilthoven. De Hollandse SS-man Groet is gearresteerd door de Politieke Opsporings Dienst (P.O.D.) en in Harskamp gevangen gezet. Hij had 100000 gulden in papiergeld en 75000 gulden aan sieraden. Groet behoorde tot het Abbau-Kommando van het Duitse Leger en het geld was vermoedelijk afkomstig uit kluizen van banken in Tiel. - Maasbode 17-7-1945: van het hogere politiepersoneel dat in Zuid-Holland op 5 mei 1945 in dienst was is voorlopig 40% gezuiverd. Over 17% van het lagere personeel kan i.v.m. zuiveringsmaatregelen niet worden beschikt. - Trouw 3-8-1945: P.O.D. Velsen vraagt het publiek inlichtingen over foute politiemensen in Z-H, o.a. Spannenburg, Kipp, Moorman, H.F. Jager, A.Visser, en korpschef A. Harriebomee (o.a. nrs. 50, 51,53). - De Waarheid 26-10-1945: verrader S. Bakker en zijn vrouw verschijnen voor het Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam. Met name SB wordt ervan beschuldigd namen van anti-NSB personen, o.a. een belastingambtenaar, te hebben doorgegeven aan de Duitse Sicherheitsdienst (SD). Het vonnis van genoemd Hof luidde: de doodstraf voor beiden. - De Waarheid 26-10-1945: Frans Van der Laar, de beul van Amersfoort genoemd, heeft zijn werkgever voor 400000 gulden opgelicht. Hij werd door de Duitsers in de gevangenis van Amersfoort tot ‘kapo’(kampoudste) benoemd en heeft daar medegevangenen ernstig mishandeld. Zijn Duitse werkgever was Reichsministerium Ost in België. - Provinciale Drentse en Asser Courant 30-10-1945: dezelfde Van der Laar heeft in Vught valsheid in geschrifte gepleegd en daarmee verschillende gevangenen gered. Nu is hij door de P.O.D. opgepakt en naar kamp Amersfoort gebracht. - ANP16-11-1945: een niet bij name genoemde verrader van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) is door de afd.recherche van de Utrechtse P.O.D. ontmaskerd. Hij genoot het volste vertrouwen in oud- illegale kringen en heeft zelfs in Duits uniform meegedaan aan overvallen op Duitse wapendepots. Maar in de laatste dagen van de oorlog heeft hij locaties van wapendepots van de BS doorgegeven aan de Duitsers. - Leeuwarder Koerier van 24 nov. 1945 en Heerenveense Koerier van 26 nov. 1945: genoemde verrader (nr. 19) bleek luitenant Gemme te zijn, die in Wezep werd opgepakt. NB. Er zijn meerdere krantenberichten over dubbelrollen van diverse andere niet bij name genoemde Nederlandse verraders, die door de – Utrechtse – P.O.D. zijn opgepakt. Ook het een en ander over de geruchtmakende zaak (kunsthandel) over Pieter Menten. - Het Vrije Volk van 10 jan.1946 en De Waarheid van 12 jan.1946: er was soms ook corruptie bij de P.O.D. zelf, o.a. in Velsen: verduistering van goederen of vrijlating van gevangenen tegen betaling. In die plaats werden door de Marechaussee i.o.v. Den Haag diverse personen gearresteerd, onder wie Haak en Van der Voort. 1 Afgekort kan deze stichting ook worden aangeduid met SOE. Waar in deze samenvatting verder wordt gesproken van SOE, wordt echter, tenzij anders vermeld, de in WO ll in Londen opererende Special Operations Executive bedoeld, afdeling SOE Dutch, die zich o.a. bezighield met de uitzending van geheime Nederlandse agenten. Bert en Henk zijn lid van de werkgroep Englandspiel. Henk is tevens notulist van die werkgroep en bestuurslid van de Stichting Speciaal Onderzoek Englandspiel. De op de website vermelde kranenartikelen (link “boeken en kranten”) zijn genummerd van 1 tot en met 380. De geselecteerde samenvatting is gericht op het in beeld krijgen van een aantal belangrijke, wat minder bekende aspecten van het Englandspiel. Pagina 1 van 19 - Diverse krantenberichten (o.a. nr. 33) maken melding van naoorlogse corruptie in de Nederlandse samenleving in de eerste jaren na WOll2. Zie o.a. ook corruptie bij de Politieke Recherche Afdeling (PRA) Utrecht (nr.77). - De Heerenveensche Koerier 18-3-1946: Gerardus Leonardus Mooyman is in Bodegraven door de P.O.D. Alphen aan den Rijn opgepakt. Hij bleek onderscheiden te zijn met het Duitse IJzeren Kruis eerste en tweede klas wegens zijn verdienste aan het Oostfront. Hij was Rottenführer SS en had aan het Oostfront 13 Russische tanks uitgeschakeld. - Nieuwsblad van het Noorden 23-8-1946: SS-er Boerma zat in kamp Vught. Hij is eruit gehaald door notabene een employé van Bureau Nationale Veiligheid (BNV), waarvan mr. Einthoven Hoofd is. Deze employé heeft Boerma een tijdje laten werken voor BNV zonder hem in dienst te nemen bij BNV. Boerma pleegde in die tussentijd ook nog een zedenmisdrijf. De employé werd ontslagen. (HvR: mr. Einthoven kennelijk niet). - Het Vrije Volk 17-9-1946: ook uit dit krantenartikel blijkt dat er bij de Velser politie verraders werkten, zoals NSB wachtmeester Ko Langendijk. Hij onderhield contacten met Willy van der Meyden, die betrokken was bij het verraden van illegaal werkster Hanny Schaft. Er gaan diverse andere krantenartikelen (nr. 50 e.a.) over de corrupte politie in Velsen. - Vrije Stemmen van Schouwen-Duiveland 2 okt.1946: het Bijzonder Gerechtshof Amsterdam veroordeelt Willy van der Meyden tot 20 jaar gevangenisstraf wegens het verraden van Nederlandse burgers. Tot 1945 had zij weliswaar illegaal werk verricht, maar daarna kwam ze onder invloed te staan van Langendijk (nr.42). - Dagblad Batavia 13 nov. 1946: Frau Louise Grasiti is door de Arnhemse Politieke Recherche Afdeling (PRA) gearresteerd. Zij heeft meegedaan aan de plundering van Arnhem in de winter 1944- 1945. Ook zijn er een aantal Duitse oorlogsmisdadigers opgepakt: Gerard Müller, Ludwig Hommrich, Willy Monnich en Johann Parusel. - Het VrijeVolk 16 nov.1946: Oud-hoofdcommissaris van de Rotterdamse politie, mr. L. Einthoven, kreeg de leiding van BNV, gevestigd in Grand Hotel in Scheveningen. Oud-hoofdinspecteur van politie, W.E. Sanders werd zijn naaste medewerker en werd chef van de opsporingsdienst van BNV. Het boterde niet tussen Einthoven en zijn sous-chef Gerritsen (die lag overhoop met Sanders), die hij in dienst had genomen op aanbeveling van Prins Bernhard. Einthoven hield hem voor een andere Gerritsen, die lid was van de Generale Staf. Sous-chef Gerritsen had vanuit het bevrijde Zuiden zijn eigen opsporingsdienst meegenomen naar BNV, die door deze opsporingsdienst werd bespioneerd. Sanders wilde Van der Waals, de belangrijkste Nederlandse verrader, die in Duitsland door de Engelsen gevangen werd gehouden, uitgeleverd krijgen, maar Einthoven hield dit tegen, en deed pas een verzoek tot uitlevering nadat hij Sanders van zijn post had weggewerkt. Over het BNV van mr. Einthoven wordt gezegd dat het daar onder diens leiding een chaos was, aldus het artikel van het Vrije Volk. - De Graafse Bode 22-11-1946: de verhoudingen bij BNV waren dusdanig verstoord dat de Regering besloot de BNV op te heffen. Die dienst was bedoeld om het werk van spionnen voor en tijdens de oorlog in Nederland onmogelijk te maken. Bij BNV waren allerlei schandaaltjes aan het licht gekomen en de relatie tussen Einthoven en Sanders (nr.46) was compleet verstoord. Bij de centrale dienst van BNV werkte een man die de Duitse SD heeft geholpen bij het opsporen van Joden. Spionnen die berucht waren om hun werk in het Englandspiel3 werkten voor BNV om rapporten op te stellen. Ze werden ook gebruikt om verklaringen af te leggen tegen illegale werkers. Spion Protze verstrekte op verzoek van Einthoven advies m.b.t. de organisatie van een nieuwe geheime dienst. 2 HvR: raadpleeg ook o.a. “ 1945 Biografie van een jaar “ door Ian Buruma. Oorspr. Uitg. Atlas Contact, Amsterdam- Antwerpen. Nederlandse Vertaling Arthur Wevers 2013, vierde druk 2013. Hierin staat een enorme hoeveelheid corruptie en wreedheden beschreven die in de diverse - Europese - landen (Italië, Polen, Frankrijk, Kroatië etc.) en Aziatische landen (Japan-China) in de eerste chaotische naoorlogse jaren zijn bedreven, al dan niet als wraak op eigen burgers of direct gericht tegen Duitsers die toen nog in de andere Europese landen woonden. 3 Voor wat betreft het Englandspiel: in dit overzicht wordt ook dikwijls ingezoomd op topverrader Anton van der Waals en zijn directe opdrachtgever Joseph Schreieder van de Duitse SD in Den Haag. Uit PZC 13 apr. 1949 (nr.214): Schreieder woont met z’n vrouw in München en probeert in dienst te komen bij de Duitse politie. Pagina 2 van 19 Dossiers verdwenen of werden niet doorgegeven. Tegen Vorrink moest een dossier komen waarin stond dat hij met Rauter had samengewerkt om Nederlanders te verraden. De beruchte Nederlandse verraders Poos en Slagter werden op hun woord geloofd. Een vrouw die voor de SD had gewerkt werd door BNV naar Wenen gezonden om daar een Duitse SD-er te instrueren over welke aanklachten tegen Sanders moesten worden ingediend. De minister van Justitie, Mr. Van Maarseveen, beloofde de Tweede Kamer een onderzoekscommissie in te stellen. Nog iets over Schreieder: die heeft volgens Sanders tegenover hem verklaard dat hij de groep Vorrink met één trek van het net had afgehaald. Schreieder verklaarde voorts tegenover Sanders dat Vorrink c.s. niet voor de rechtbank waren gedaagd omdat de Duitsers van een vonnis of slechte behandeling van dit politieke kopstuk van de illegaliteit een ongunstige uitwerking bij de Nederlandse bevolking verwachtten. Schreieder verklaarde bij Sanders ook dat Vorrink op verzoek van Einthoven een rapport had geschreven naar de Reichssicherungshauptamt (de hoofdzetel van de SD), waarin als slotzin stond: “ Duitsland en Hitler zullen sterven aan het nationaal-socialisme”. Volgens Sanders werd volgens Schreieder kolonel Einthoven woedend toen hij die verklaring las, die in een proces verbaal was vastgelegd, en riep dat hij wel voor een paar andere verklaringen zou zorgen.