1 2 SPIS ZAWARTOŚCI^,, , ^ TECZKI 3 ir- L $n o - u c-])r i k . . c 'Qm . 3
......
(&Q&P.\ ......
L/l. Relacja k .A k s .A - a5
1.12. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora j / , | 3 , b k
I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora __
II. Materiały uzupełniające relację
III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora —
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. —
m./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945)ić. ^>3 \~M
III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 JCA$( Ili./5.Inne...^/l % IV. Korespondencja /?.)& .U...... fc; .4jT^, & 4 . ] . . .^T:. 5\ ...... L . ,3. . 3 , A r A A V. Nazwiskowe karty informacyjne A a /* 5 VI. Fotografie 3 4 /]ęC***<- \'łs*^Oi+r>VvyL^ Łj-Taa^w^ /* * frb^ooU*-^ W czerwcu 1944 roku wraz z innymi Polakami zostałem skierowany do obozu pra cy Organizacji Todt,która rozpoczęła budowę fortyfikacji ziemnych na terenie po wiatu nowomiejskiego i brodnickiego.Początkowo kopałem rowy przeciwczołgowe na odcinku Tylice - Pacołtowo.Po kilkunastu dniach grupa nowomieszczan została prze rzucona do prac wyładunkowych i transportowych na obydwu dworcach i w bazie zao patrzeniowi przy ulicy Łąkowskiej 32 /b.magazyny młyna Schubringa/»Członkiem na \J szego zespołu był około 40-letni ppor»Franciszek Kcwalski.Nie był on z pochodze nia nowomieszczaninem.W druhiej połowie lat trzydziestych pracował jako sekre tarz gminy zbiorowej Kurzętnik. Któregoś sierpniowego dnia,wkrótce po wybuchu powstania warszawskiego,Kowal ski nie stawił się do pracy,a jego nazwisko na liście obecnóścinaszej grupy było skreślone. \l\s[ ^ Następnego dnia wieczorem dotarła do mnie wiadomość,że gestapo w nocy areszto \J wało ppor.rezerywy Bogumiła Hoffmana,od września 1938 roku pełniącego obywiązki dyrektora Gimnazjum i Liceum Ogólnokstałcącego im.Księdza Biskupa Władysława Bandurskiefco w Nowym Mieście.W czasie okupacji był on zatrudniony jako księgowy w sklepie z artykułamami metalowymi - Rynek 9. Również właściciel małego gospodarstwa rolnego w pobliskiej Nawrze,emerytowa ny chorąży zawodowy,Orzechowski,został w tę samą noc zabrany przez gestapowców* 0 tych aresztowaiach poinformowałem Stanisława Leskiego. Fpor.Kowalski zginął w obozie w DaMhau.Dyrektor Hoffman zmarł 18 lutego 1945 ro ku w czasie ewakuacji obozu ze Stutthofu.Tabliczki z ich nazwiskami są umieszczo - ne na tylnej ścianie postumentu pomnika ku czci ofiar hitleryzmu,wzniesionego na wzgórzu w lasku Nawrowskim,nie opodal Nowego Miasta. Ppor.Kowalskiego poznałem osobiście dopiec na przełomie czerwca i lipca 1944 roku ,po utworzeniu grupy transportowców.Mimo usilnych starań nie udało się ustaą lić,czy był członkiem Konspiracji. Dyrektor Hoffman jako działacz plebiscytowy był pod stałą inwigilacją policji. P r ^ y ł tragedię rodzinną /samobójstwo żony/, opiekował się dwójką nieletnich dzie ci.Z tych powodów nie należał do AK,ale otrzymywał stałą pomoc materiairtą,która została zwiększona po jeg aresztowaniu i przekazywana opiekunce jego dzieci. Syn dyrektora Hoffmana został księdzem,a córka po ukończeniu wyższych studiów nauczycielką w Liceum Ogólnokształcącym w Pasłęku. Chorąży Orzechowski był członkiem AK.Po powrocie z obozu i ogłoszeniu amnestii kilkakrotnie w 1946 roku od prezesa Sądu Grodzkiego w Nowym Mieście,mgr.Jana łifin \l Pomorskiego domagał się wyrażenia zgody na ujawnienie 5 Po rozpoczęciu ziowej ofensywy,w początkach drugiej dwkady stycznia 1945 roku zmniejszyła się radykalnie ilość transportów z materiałami budowlanymi.17 i 18 stycznia pozaplanowymi pociągami osobowymi wyjeżdżały rodziny miejscowych i na pływowych Niemców.19 stycznia opuścił swoje biura sztab i personel inżynieryjno- techniczny OT.Rozpoczęła się ewakua